Jurnal Review Kimia Instrumen

8/17/2019 Jurnal Review Kimia Instrumen

1/16

Jurnal Review Kimia Instrumen, Universitas Hasanuddin, 01 April, 2016

INSTRUMN S!KTR"#"T"MTR IN#RA MRAH

$ali%a Hamra, Aulia R&amdani, R'sdiana

Jurusan Kimia, Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam

Universitas Hasanuddin

Abstrak

Spe(tr'%'t'meter in%ra mera& merupa(an instrumen )an* men*u(ur pen)erapan radiasi

in%ra mera& 'le& suatu m'le(ul pada daera& pan+an* *el'man* 0,-./1000 m

M'le(ul )an* men)erap radiasi in%ra mera& a(an men*alami e(sitasi dari (eadaan

ground state (e tin*(atan ener*i )an* lei& tin**i )an* men)ea(an perua&an ener*i

virasi )an* dii(uti 'le& perua&an ener*i r'tasi Spe(tr'%'t'meter in%ra mera& terdiri

dari lima a*ian utama )aitu, sumer radiasi, daera& upli(an, (isi di%ra(si

3m'n'(r'mat'r4, dan dete(t'r Spe(tr'%'t'meter in%ra mera& er%un*si dalam

mendete(si *u*us %un*si'nal, men*identi%i(asi sen)awa, dan men*analisis ampuran

Sampel padat, air, maupun *as dapat dianalisa den*an spe(tr'%'t'meter in%ra mera&den*an men**una(an alat ataupun perla(uan )an* (&usus

Kata (uni5 Spe(tr'%'t'metri serapan at'm, *era( m'le(ul, e(sitasi, instrumentasi,

pen)iapan upli(an

PENDAHULUAN

Spe(tr's('pi adala& ilmu )an*

mempela+ari tentan* met'de/met'de

untu( men*&asil(an dan men*analisis

spe(trum Interpretasi spe(trum )an*

di&asil(an dapat di*una(an untu(

analisis unsur (imia, meneliti arus

ener*i at'm dan m'le(ul, meneliti

stru(tur m'le(ul, dan untu(

menentu(an ('mp'sisi dan *era(

enda/enda lan*it 3$anusant's',

1.4

$i(enal dua (el'mp'( utama

spe(tr's('pi, )aitu spe(tr's('pi at'mdan spe(tr's('pi m'le(ul $asar dari

spe(tr's('pi at'm adala& tin*(at ener*i

ele(tr'n terluar suatu at'm atau unsur,

sedan* dasar dari spe(tr's('pi m'le(ul

adala& tin*(at ener*i m'le(ul )an*

meliat(an ener*i ele(tr'ni(, virasi,

dan r'tasi

Alat untu( men*u(ur pan+an*

*el'man* a&a)a seara a(urat den*an

men**una(an (isi di%ra(si atau prisma

untu( memisa&(an pan+an* *el'man*

)an* ereda diseut spe(tr'%'t'meter

Jenis spe(tr'%'meter antara lain adala&

spetr'%'t'meter sinar tampa(,

spe(tr'meter ultra/un*u,spe(tr'%'t'meter in%ra/mera&,


2/16

spe(tr'%'t'meter res'nansi ma*net inti,

spe(tr'%'t'meter serapan,

spe(tr'%'t'meter massa, dan

spe(tr'%'t'meter %lu'resensi !eredaan

dari +enis spe(tr'meter terseut terleta(

pada sumer a&a)a atau sampel )an*

disesuai(an den*an apa )an* a(an

diteliti

Radiasi ele(tr'ma*neti(

di(emu(a(an pertama (ali 'le& James

Clark Maxwell , )an* men)ata(an

a&wa a&a)a seara %isis merupa(an

*el'man* ele(tr'ma*neti(, artin)a

mempun)ai ve(t'r listri( dan ve(t'r ma*neti( )an* (eduan)a salin* te*a(

lurus den*an ara& ramatan !enemuan

radiasi in%ra mera& ditemu(an pertama

(ali 'le& 7illiam Hers&el pada ta&un

1800 !enelitian selan+utn)a diterus(an

'le& 9'un*, :eer , ;amert dan Julius

mela(u(an era*ai penelitian den*an

men**una(an met'de spe(tr's('pi

in%ramera& !ada ta&un 182 Juliusmenemu(an dan memu(ti(an adan)a

&uun*an antara stru(tur m'le(ul

den*an in%ramera& den*an

ditemu(ann)a *u*us metil dalam suatu

m'le(ul a(an memeri(an serapan

(ara(teristi( )an* tida( dipen*aru&i

'le& susunan m'le(uln)a 37a&a dan

;a Na%ie, 201 .0 m atau pada ilan*an *el'man* 200 m/1

Satuan )an* serin* di*una(an dalam

spe(tr'%'t'metri in%ra mera& adala&

:ilan*an ?el'man* 3 @4 37a&a dan

;a Na%ie, 201


3/16

irasi dua at'm )an* di&uun*(an

den*an i(atan (imia dapat disama(an

den*an virasi dua 'la )an*

di&uun*(an 'le& pe*as

?amar 1 M'del me(ani( dari virasi

stret&in* dalam m'le(ul diat'm

irasi m'le(ul &an)a a(an

ter+adi ila suatu m'le(ul terdiri dari

dua at'm atau lei& Untu( dapat

men)erap radiasi in%ra mera& 3a(ti%

in%ramera&4, virasi suatu m'le(ul

&arus men*&asil(an perua&an m'men

dwi(utu ?amar 2 memperli&at(an

virasi m'le(ul )an* men*&asil(an

perua&an m'men dwi(utu !erua&an

m'men dwi(utu terseut )an*

di*amar(an den*an pe*as Sea*ai

'nt'& m'le(ul HBl, dimana m'le(ul

&idr'*en (l'rida mempun)ai (erapatan

ele(tr'n )an* tida( sama antar at'm pementu(n)a Kerapatan ele(tr'n Bl

lei& esar dari H Jadi HBI mempun)ai

m'men dwi(utu 3diseut +u*a p'lar4

M'le(ul )an* tida( mempun)ai

m'men dwi (utu 3 C 04 atau selama

ervirasi i(atann)a tida( men*&asil(an

perua&an m'men dwi(utu seperti "2 ,

N2 atau Bl2, ma(a r'tasi ataupun virasi

m'le(uln)a tida( men)erap radiasi in%ra

mera& 3tida( a(ti% in%ramera&4

?amar 2 !erua&an m'men dwi(utu

&eter'inti

Radiasi in%ra mera& den*an

%re(uensi (uran* dari 100 m/1 atau

den*an pan+an* *el'man* lei& dari

100 m diserap 'le& m'le(ul dan

di('nversi (e dalam ener*i r'tasi

m'le(ul :ila radiasi in%ra mera&

den*an %re(uensi dalam (isaran 10000

sampai 100 m/1 atau den*an pan+an*

*el'man* 1 sampai 100 m, ma(a

radiasi a(an diserap 'le& m'le(ul dan

di('nversi (e dalam ener*i virasim'le(ul

:ila i(atan er*etar, ma(a ener*i

virasi seara terus menerus dan seara

peri'di erua& dari ener*i (ineti( (e

ener*i p'tensial dan seai(n)a Jumla&

ener*i t'tal adala& seandin* den*an

%re(uensi virasi dan tetapan *a)a 3 k 4

dari pe*as dan massa 3 m1 dan m2 4 dari

dua at'm )an* teri(at 37a&a dan ;a Na%ie, 201 H )an* ervirasi 0 trili'n

(ali dalam satu deti( &arus men)erap

radiasi in%ra mera& pada %re(uensi


4/16

terseut 3,0E101= HF, =000m/14 untu(

pinda& (e tin*(at virasi tere(sitasi

pertama !en*as'rsian ener*i pada

era*ai %re(uensi dapat didete(si 'le&

spe(tr'%'t'meter in%ra mera&, )an*

mempl't +umla& radiasi in%ra mera&

)an* diterus(an melalui upli(an

sea*ai %un*si %re(uensi 3atau pan+an*

*el'man*4 radiasi !l't terseut

diseut spetrum in%ra mera& )an* a(an

memeri(an in%'rmasi pentin* tentan*

*u*us %un*si'nal suatu m'le(ul

3Henda)ana, d((, 1


5/16

stret!hing meliputi stret!hing simetris

dan stret!hing asimetris

?amar = irasi stret&in* simetris

dan asimetris

irasi #ending adala&

per*era(an at'm )an* men)ea(an

perua&an sudut i(atan antara dua

i(atan atau per*era(an dari se(el'mp'(

at'm ter&adap at'm lainn)a irasi

#ending meliputi s!issoring $deformation%, wagging, twisting dan

ro!king

?amar


6/16

pita 3melalui stret!hing dan

deformation4 3Karlinasari d((, 201


7/16

den*an diameter 1 sampai 2 mm dan

pan+an* 20 mm !ada u+un* silinder

dilapisi platina untu( melewat(an arus

listri( Nernst ?l'wer mempun)ai

radiasi ma(simum pada pan+an*

*el'man* 1< m atau ilan*an

*el'man* -100 m/1

!emi+ar ?l'ar merupa(an

atan*an sili'n (arida )an* dipanasi

se&in**a se(itar 1200 'B, se&in**a

memanar(an radiasi ('ntin)u pada

daera& 1/ 16 m, tetapi dispersin)a (uran*

ai( untu( daera& antara 1,0 > .,0 m

(alium r'mide dan sesium r'mide

merupa(an a&an prisma )an* ai(

untu( in%ramera& +au& ;itium %lu'ride

merupa(an a&an )an* ai( untu( in%ramera& de(at :a&an/a&an terseut


8/16

dapat ersi%at &i*r's('pi( se&in**a

dapat dirusa( 'le& uap air 3Sud+adi,

18=4

Tael 2 Huun*an antara a&an prisma

dan daera& +an*(auan %re(uensi

Ba&a%

Prsma

Daera&

'rekue%s ()m*1+

Daera& !a%,a%-

-e"$mba%- (+

?elas $iatas =.00 $iawa& 2,86

uartF $iatas 2860 $iawa& =,.

Si# .000 >1-00 2,0 > -,-

Ba#2 .000 > 1=00 2,0 / .,-

NaBl .000 > 6.0 2 > 1.,<

K:r

3Bs:r4

1100 > 28. > =.

BSi 1000 > 200 10 > .0

Saat ini, (ean)a(an

spe(tr'%'t'meter in%ra mera&

men**una(an (isi di%ra(si

diandin*(an prisma Keuntun*an (isi

di%ra(si adala& res'lusi lei& ai(,

ener*i sinar )an* &ilan* lei& sedi(itse&in**a dapat di*una(an lear ela&

)an* sempit, memeri(an dispersi

linear dan ta&an ter&adap uap air

Sedan*(an (elema&an (isi di%ra(si

adala& +umla& sinar &amuran lei&

an)a( dan di&asil(ann)a lei& dari

satu spetrum dari era*ai 'rde Untu(

men*atasi (elema&an ini ma(a

di*una(an prisma dan %ilter ersama

den*an (isi di%ra(si 3m'n'(r'mat'r

*anda4, se&in**a &an)a di&asil(an

spetrum dari satu 'rde sa+a Hal )an*

serupa dapat +u*a diper'le& den*an

memuat sudut +alur (isi sedemi(ian

rupa se&in**a sinar )an* didispersi(an

terpusat pada satu 'rde sa+a 3Sud+adi,

18=4

/. Detekt$r

Setela& radiasi in%ra mera&

melewati m'n'(r'mat'r (emudian

er(as radiasi ini dipantul(an 'le&

ermin/ermin dan a(&irn)a ditan*(ap

'le& detet'r $ete(t'r pada

spe(tr'%'t'meter in%ra mera&

merupa(an alat )an* men*u(ur atau

mendete(si ener*i radiasi a(iat

pen*aru& panas :ereda den*an

detet'r lainn)a 3seperti5 &hototu#e4

dimana pen*u(uran radiasi in%ra mera&

lei& sulit (arena intensitas radiasi

renda& dan ener*i %'t'n in%ra mera&

+u*a renda& untu( memeas(andetet'r dari permu(aan (at'da suatu

taun* %'t'n A(iatn)a sin)al dari

detet'r in%ra mera& (eil se&in**a

dalam pen*u(urann)a &arus

diperesar

Sea*ian esar alat m'dern

men**una(an detet'r panas $etet'r

panas untu( mendete(si sinar

in%ramera& )aitu term'('pel, 'l'meter,dan sel ?'la) Keti*a detet'r ini

e(er+a erdasar(an e%e( pemanasan

)an* ditimul(an 'le& sinar in%ramera&

Term'('pel merupa(an detet'r )an*

palin* an)a( di*una(an

0. Rek$rder

Sin)al )an* di&asil(an dari

dete(t'r (emudian dire(am sea*ai

spe(trum in%ra mera& )an* erentu(

puna(/puna( as'rpsi Spe(trum

in%ra mera& ini menun+u((an &uun*an

antara as'rpsi dan %re(uensi atau

ilanan *el'man* atau pan+an*

*el'man* Sea*ai asis adala&

%re(uensi 3HertF, deti( /14 atau pan+an*

*el'man* 3m4 atau ilan*an

*el'man* 3m/14 dan sea*ai 'rdinat

adala& transmitan 34 atau as'ran


9/16

B'nt'& spe(trum as'rpsi in%ra mera&

dapat dili&at pada ?amar 1

Spe(trum in%ra mera&

merupa(an spe(trum )an*

menun+u((an an)a( puna( as'rpsi

pada %re(uensi )an* (ara(teristi(

Spe(tr's('pi in%ra mera& diseut +u*a

spe(tr's('pi virasi Untu( setiap

i(atan (imia )an* ereda seperti B

> B, BCB, BC", "CH dan sea*ain)a

mempun)ai %re(uensi virasi )an*

ereda se&in**a (emun*(inan dua

sen)awa ereda )an* mempun)ai

spe(trum as'rpsi )an* sama adala&(eil se(ali

?amar . Spe(tum as'ran dan

transmitan

Untu( men*identi%i(asi sen)awa

)an* elum di(eta&ui perlu

diandin*(an den*an spe(trum standar )an* diuat pada ('ndisi sama $aera&

as'rpsi pada (isaran %re(uensi 1.00

sampai -00 m/1 atau pan+an*

*el'man* 6,-/1< m diseut daera&

sidi( +ari 3+ati diri4 Sen)awaan )an*

mempun)ai spe(trum in%ra mera& sama

adala& identi( Untu( mempermuda&

mema&ami, ma(a ditampil(an pada

?amar 2.

?amar 6 Interpetasi spetrum spesi%i(

dari masin*/masin* *u*us %un*si

sen)awa

. ara Pe%a%-a%a% u!"ka%

Spe(tra in%ramera& dapat

dire(am dari 'nt'& )an* erupa airan, padatan, atau *as Untu( mere(am

spe(tra, 'nt'& ditempat(an pada sel

)an* sesuai dalam ruan*

spe(tr'%'t'meter IR Umumn)a sel

'nt'& teruat dari natrium (l'rida

3enta, 20114

Ada era*ai ara pen*'la&an

upli(an untu( spe(tr'%'t'meter

in%ramera& Bara )an* di*una(an

ter*antun* pada +enis upli(an apa(a&

erentu( *as, airan atau padatan

?a)a interm'le(ul erua& n)ata dari

entu( padatan (e airan (e *as dan

peredaan ini dalam entu( per*eseran

%re(uensi atau pita tama&an "le&

(arena itu san*at pentin* diatat pada

spe(trum ara pen*'la&an upli(an

)an* dila(u(an 3Sud+adi, 18=4

1. ara Pe%a%-a%a% $%t$&ara% da% Laruta%


10/16

Bairan dapat dianalisis sea*ai

mull 3lumatan4 atau larutan Untu(

airan murni airan ditempat(an di

antara pelat *aram NaBl tanpa

pen*u(uran +ara( (emudian diapit dan

dite(an 'le& plat *aram NaBl

!ene(anan ter&adap airan lumatan

terseut a(an men*&asil(an %ilm den*an

(etealan 0,01 mm atau lei& tipis la*i

Untu( pemuatan %ilm semaam itu

diperlu(an 'nt'& sean)a( 1/10 m*

#ilm teal dari 'nt'& airan iasan)a

men)erap (uat dan men*&asil(an

spe(trum )an* ai( 3enta, 20114

?amar - !er'le&an spe(tra IR pada

airan5 3a4 1 atau 2 tetes airan

ditempat(an pada pusat pelat natrium

(l'rida, 34 pelat (edua dileta((an di

atas, dan (edua plat dirapat(an pelan/

pelan, 34 (edua pelat dipasan* pada

pendu(un* 'nt'&

Bupli(an padat dapat dilarut(an

dalam pelarut seperti (ar'n

tetra(l'rida, (ar'n disul%ida, atau

(l'r'%'rm 1 > . larutan dimasu((an

dalam sel larutan )an* mempun)ai +endela transparan den*an alat pen*atur

(etealan Teal sel iasan)a antara 0,1

> 1,0 mm Sel (edua )an* erisi pelarut

murni dileta((an dalam er(as a(u,

se&in**a serapan )an* disea(an 'le&

pelarut ditiada(an dan diper'le&

spe(trum serapan dari upli(an sa+a

3Sud+adi, 18=4

?amar 8 Bara pen*isian )an* enar

pada sel erpetutup

Apaila (eseluru&an spe(trum

men+adi menari( per&atian 3spe(trum

Fat terlarut dan pelarut (eduan)a

munul4 ma(a analisis &arus dila(u(an

den*an eerapa pelarut Kar'n

tetra(l'rida eas dari as'rpsi pada

%re(uensi di atas 1=== m/1

memperli&at(an sedi(it as'rpsi di

awa& 1=== m/1 K'minasi pelarut

dan Fat terlarut )an* erea(si &arus

di&indari Sea*ai 'nt'&, BS tida( dapat di*una(an sea*ai pelarut untu(

amina primer dan se(under Al('&'l/

al('&'l amin' erea(si lamat BS2,

sedan*(an BS2 dan BBl


11/16

terseut dianalisis sea*ai %ilm di antara

pelat *aram 3enta, 20114

!elet diuat den*an ara

menampur 0,. > 1,0 m* 'nt'& den*an

(uran* lei& 100 m* tepun* K:r

Bampuran terseut dite(an den*an

peralatan (&usus pada te(anan 10000/

1.000 psi se&in**a men+adi a(ram

)an* transparan Kualitas spetrum

ter*antun* pada (e('mpa(an ampuran

dan (eiln)a u(uran parti(el )an* ada

di se(itar 2 m atau lei& (eil la*i

Mi(r'a(ram den*an diameter 0,./1,.

mm dapat di*una(an den*an seua&('ndenser er(as sinar $en*an te(ni(

mi(r'a(ram ini memun*(in(an (ita

untu( men*analisis 'nt'& se(eil 1 *

!ita de(at =


12/16

di&ilan*(an dan mempun)ai p'la

as'rpsi )an* (uat

2. ara Pe%a%-a%a% $%t$&

as da% ara% Atsr

Spe(tra *as atau airan atsiri

dapat diper'le& den*an ara

men*eman*(an 'nt'& terseut dalam

sel Mes(ipun sel/sel *as )an* tersedia

mempun)ai pan+an* eerapa

sentimeter sampai


13/16

pan+an* *el'man* Kedua er(as itu

dipantul(an pada &'pper 3B4 ))an*

erupa ermin erputar 310Eperdeti(4

Hal ini men)ea(an er(as upli(an

dan er(as a(u dipantul(an seara

er*antian (e (isi di%ra(si 3$4 Kisi

di%ra(si erputar lamat, setiap

%re(uensi di(irim (e dete(t'r 34 )an*

men*ua& ener*i panas men+adi listri(

3Sud+adi, 18=4

Ji(a pada suatu %re(uensi

upli(an men)erap sinar ma(a dete(t'r

a(an menerima intensitas er(as a(u

)an* esar dan er(as upli(an )an*lema& seara er*antian Hal ini a(an

diper(uat 'le& ampli%ier Ji(a upli(an

tida( men)erap sinar, erarti intensitas

sinar upli(an sama den*an intensitas

er(as a(u dan &al ini tida(

menimul(an arus 'la(/ali(, tetapi

arus seara& Ampli%ier diuat &an)a

untu( arus 'la(/ali( Arus 'la(/ali(

)an* ter+adi ini di*una(an untu( men+alan(an suatu m't'r 3?4 )an*

di&uun*(an den*an suatu alat

pen*&alan* er(as sinar )an* diseut

a+i 'pti( 3H4 :a+i 'pti( ini 'le& m't'r

dapat di*era((an turun nai( (e dalam

er(as a(u se&in**a a(an men*uran*i

intensitasn)a )an* diterus(an (e

dete(t'r :a+i 'pti( ini 'le& m't'r dapat

di*era((an turun nai( (e dalam er(as

a(u se&in**a inensitasn)a di(uran*i

den*an +umla& )an* sama an)a(n)a

den*an +umla& pen*uran*an intensitas

er(as upli(an, +i(a upli(an

mela(u(an pen)erapan ?era(an a+i ini

di&uun*(an seara me(ani den*an

pena alat re('rder 3J4 se&in**a *era(an

a+i ini merupa(an pita serapa pada

spe(trum terseut 3Sud+adi, 18=4

Karena semua spe(tr'%'t'meter in%ramera& men**una(an (ertas

penatat ma(a pen*u(uran %re(uensi

dan ara men+alan(an re('rder &arus

diatur sedemi(an rupa se&in**a

%re(uensi )an* ditun+u((an adala&

%re(uensi an* sesun**u&n)a Kalierasi

dapat dila(u(an den*an men**una(an

spe(trum p'listiren 3Sud+adi, 18=4

KESIMPULAN

:erdasar(an uraian diatas ma(a

dapat disimpul(an a&wa5

1 Spe(tr'%'t'metri in%ramera&

merupa(an alat )an* di*una(an

untu( mendete(si *u*us %un*si'nal,

men*identi%i(asi sen)awa, dan

men*analisis ampuran

Spe(tr'%'t'metri In%ra Red atau

In%ra Mera& merupa(an suatu

met'de )an* men*amati intera(si

m'le(ul den*an radiasi

ele(tr'ma*neti( )an* erada pada

daera& pan+an* *el'man* 0,-. >

1000 m atau pada lan*an*el'man* 1=000 > 10 m/1

2 Spe(tr'%'t'meter in%ramera& terdiri

dari . a*ian utama )aitu sumer

radiasi, daera& upli(an, (isi di%ra(si

3m'n'(r'mat'r4 dan detet'r )an*

(emudian dire(am spe(trumn)a

den*an alat re('rder

= Spe(tra in%ramera& dapat dire(am

dari 'nt'& )an* erupa airan,

padatan, atau *as Untu( mere(am

spe(tra, 'nt'& ditempat(an pada sel

)an* sesuai dalam ruan*

spe(tr'%'t'meter IR


14/16

transisi di antara tin*(at virasi

dasar 3*r'und state4 dan tin*(at

virasi e(sitasi 3eDited state4 )an*

mempl't +umla& radiasi in%ra mera&

(emudian diterus(an melalui

upli(an sea*ai %un*si %re(uensi

3atau pan+an* *el'man*4, dimana

pl't terseut diseut spe(tra in%rared

)an* (emudian diaa pada

spe(trum in%ramera&

DAFTAR PUSTAKA

Henda)ana, S, Kadar'&man, A,Sumarna, dan Supriatna, A,

1


15/16

TUAS KELOMPOK KIMIA INSTRUMEN

SPEKTROFOTOMETRI INFRA MERAH

DISUSUN OLEH5

KELOMPOK #

DALIFA HAMRA (H#11 1# 627+

AULIA RHAMDANI (H#11 1# #18+

ROSDIANA (H#11 1# ###+


16/16

KIMIA INSTRUMEN

3URUSAN KIMIA

FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENETAHUAN ALAM

UNI4ERSITAS HASANUDDIN

MAKASSAR

2619

Documents

Jurnal Review Kimia Instrumen