164
Jaarstukken 201 Jaarstukken 201 Jaarstukken 201 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester d.d. 20 mei 2015 d.d. 20 mei 2015 d.d. 20 mei 2015 d.d. 20 mei 2015

jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 201Jaarstukken 201Jaarstukken 201Jaarstukken 2014444 Stichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting Thuisvester

d.d. 20 mei 2015d.d. 20 mei 2015d.d. 20 mei 2015d.d. 20 mei 2015

Page 2: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 2

Page 3: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 3

Inhoudsopgave jaarstukken 201Inhoudsopgave jaarstukken 201Inhoudsopgave jaarstukken 201Inhoudsopgave jaarstukken 2014444

Stichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting Thuisvester

Jaarverslag 201Jaarverslag 201Jaarverslag 201Jaarverslag 2014444

PaginaPaginaPaginaPagina

Woord voorafWoord voorafWoord voorafWoord vooraf 4

Over ThuisvesterOver ThuisvesterOver ThuisvesterOver Thuisvester 6 � Huurder eerst 7

� Thema’s 8

� Verbinding 9

WonenWonenWonenWonen 15 � Klant 16

� Woningvoorraad 19

� Leefbaarheid 40

OrganisatieOrganisatieOrganisatieOrganisatie 45

FinanciënFinanciënFinanciënFinanciën 50

VVVVerantwoordingerantwoordingerantwoordingerantwoording 59

Verslag van de Raad van ToezichtVerslag van de Raad van ToezichtVerslag van de Raad van ToezichtVerslag van de Raad van Toezicht 65

Geconsolideerde jaarrekening 201Geconsolideerde jaarrekening 201Geconsolideerde jaarrekening 201Geconsolideerde jaarrekening 2014444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester 73737373

Page 4: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 4

Woord voorafWoord voorafWoord voorafWoord vooraf

In 2014 stond meer dan ooit de legitimiteit van corporaties centraal. Het handelen van

woningcorporaties lag onder een vergrootglas. Er is sprake van een verscherpt toezicht op de

corporatiesector. Wij begrijpen alle gestelde vragen en juist daarom geloven wij in onze opdrachten en

de maatschappelijke waarde die wij kunnen bieden in onze kerngemeenten. Eén ding staat vast:

zonder het vertrouwen van huurders, gemeenten en andere belanghouders kan Thuisvester niet goed

presteren. Om dit vertrouwen te versterken, bleven wij open en transparant over ons handelen. We

wilden de goede dingen goed doen. In ons ondernemingsplan 2013-2017: een betaalbaar thuis, voor

nu en later werkten wij dat uit.

Parlementaire enquêteParlementaire enquêteParlementaire enquêteParlementaire enquête

Eind 2014 werden de resultaten van de parlementaire enquête bekend. De belangrijkste aanbeveling

van de onderzoekscommissie is het instellen van een sterke onafhankelijke toezichthouder.

Thuisvester vindt dat de sector goed toezicht verdient. Want als het erop aankomt, blijkt het toezicht in

de sector niet goed geregeld te zijn. Dus alles wat daarvoor zorgt, juichen wij toe. Wij zijn dan ook voor

strenger toezicht door een externe toezichthouder, mits de regels goed uitvoerbaar blijven. We moeten

wel ons werk kunnen blijven doen.

Wetgeving en heffingenWetgeving en heffingenWetgeving en heffingenWetgeving en heffingen

De herziening van de Woningwet per 1 juli 2015 vroeg veel aandacht van de woningcorporatiesector.

De verhuurdersheffing en de saneringsheffing betekenen voor Thuisvester een extra jaarlijkse

belasting van ongeveer 13 miljoen euro. Daarom maakten we in het verslagjaar een begin met de

besparingsopgave van 10 procent op onze beheerkosten.

Ontwikkelingen in werkwijze en dienstverleningOntwikkelingen in werkwijze en dienstverleningOntwikkelingen in werkwijze en dienstverleningOntwikkelingen in werkwijze en dienstverlening

We troffen voorbereidingen om te veranderen in een klantcontactorganisatie (KCO), investeerden

sterk in onderhoud en energiebesparing, startten we met het risico gedragen uitbesteden van

reparatie- en mutatie-onderhoud aan aannemers, richtten we ons – als sociale verhuurder – nog meer

op onze primaire taak en droegen wij waar mogelijk de risico’s in de ontwikkeling van commercieel

vastgoed over aan externe marktpartijen. Ook introduceerden we de principes van LEAN en Het

Nieuwe Werken in onze organisatie.

Wat kan wélWat kan wélWat kan wélWat kan wél

De roep is er al langer en de parlementaire enquête bevestigde het: corporaties moeten terug naar

hun kerntaak als sociale verhuurder. Thuisvester is daar met de strategische visie ‘De huurder eerst’ al

enkele jaren mee bezig. Ons uitgangspunt blijft: kijken naar wat wél kan, ofwel door Thuisvester, ofwel

door en met anderen.

Eigen verantwoordelijkheidEigen verantwoordelijkheidEigen verantwoordelijkheidEigen verantwoordelijkheid

De Herzieningswet legt beperkingen op aan leefbaarheidsactiviteiten van woningcorporaties. Het

huidige beleid van Thuisvester past daarbij. Bij veiligheid en overlast in de nabijheid van onze

woningen zullen wij altijd betrokken blijven.

Open en zorgvuldigOpen en zorgvuldigOpen en zorgvuldigOpen en zorgvuldig

Een andere maatregel in de Herzieningswet is een verbetering van positie van de

huurdersorganisaties. Bij Thuisvester is dat in het verslagjaar – en daarvoor – al realiteit. Huurders zijn –

met de vier kerngemeenten - onze primaire belanghouders. Wij betrekken ze steeds bij onze plannen.

Doorgaans zijn onze huurdersorganisaties tevreden over die aanpak. Maar Thuisvester moet het

lange termijn belang ook bewaken. Het huurprijsbeleid is natuurlijk een voornaam onderwerp,

Page 5: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 5

waarover we graag en vaak spraken met onze huurdersorganisaties in 2014. We zijn er trots op dat

zowel in 2014, als ook inmiddels in 2015 een positief advies is ontvangen van onze huurderskoepel

CIZO over de voorstellen voor aanpassing van de huren per 1 juli.

Versterken risicomanagementVersterken risicomanagementVersterken risicomanagementVersterken risicomanagement

In 2015 inventariseren we frauderisico’s als onderdeel van ons risicomanagement. Verder versterkten

we het risicomanagement door – los van de afdeling financiën – per 1 maart 2015 een aparte

controllersfunctie te vormen. De controller kan zelf rapporteren aan de Raad van Toezicht. Verder

voeren we een integrale methode in voor het erkennen en bevorderen van risico’s.

Bestuur gecompleteerdBestuur gecompleteerdBestuur gecompleteerdBestuur gecompleteerd

In het verslagjaar werd het bestuur van Thuisvester gecompleteerd. Pierre Hobbelen werd op 1

oktober benoemd tot directeur / bestuurder. De Raad van Toezicht koos bewust voor het behouden

van het tweehoofdig collegiaal bestuursmodel. Want voor een grote volkshuisvester is het belangrijk

dat niet één persoon alle beslissingen kan nemen. Bij het verdelen van de portefeuilles was het ‘vier-

ogenprincipe’ leidend. Dus als het bestuur ergens voor kiest, dan moeten beide bestuurders het ermee

eens zijn.

Transparante verantwoordingTransparante verantwoordingTransparante verantwoordingTransparante verantwoording

2014 was het jaar van verandering. Veranderingen die Thuisvester – als klantgedreven organisatie –

klaarmaken voor de toekomst. Dit door vanaf 2015 efficiënter, kostenbewuster en centraler te werken.

Met als doel: het blijven zorgdragen voor voldoende passende, duurzame en betaalbare

huurwoningen in onze kerngemeenten. In dit jaarverslag leest u er alles over. Hierin leggen wij

verantwoording af aan u als belanghouder. Net zoals voorgaande jaren doen we dit online op

www.jaarverslag2014.thuisvester.nl.

Vragen?Vragen?Vragen?Vragen?

Heeft u vragen en/of opmerkingen over ons online jaarverslag of onze inspanningen in 2014? Bel ons

dan op 0162-49 11 00 of stuur een mail naar [email protected]. Wij staan u graag te woord.

Namens al onze collega’s en onze Raad van Toezicht wensen wij u veel leesplezier.

ir. J.J. (Johan) Westra P.J.L. (Pierre) Hobbelen MRE MFM

Bestuursvoorzitter Directeur / Bestuurder

Page 6: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 6

Over ThuisvesterOver ThuisvesterOver ThuisvesterOver Thuisvester

Thuisvester beheert ruim 13.500 huurwoningen en heeft woonwinkels in Oosterhout, Raamsdonksveer

en Sprundel. Als klantgedreven verhuurder in Midden- en West-Brabant zetten wij ons in voor onze

huurders, verbinden wij ons met ons werkgebied en zijn wij transparant over onze activiteiten. In 2014

werkten wij samen met gemeenten, huurdersorganisaties en andere partners aan de realisatie van de

doelen uit het ondernemingsplan.

Opzetten klantcontactcentrumOpzetten klantcontactcentrumOpzetten klantcontactcentrumOpzetten klantcontactcentrum

Thuisvester wil excelleren in dienstverlening. Daarom troffen wij in 2014 voorbereidingen om te

veranderen in een klantcontactorganisatie. Dit betekent dat er – naast optimalisatie van werkprocessen

– een klantcontactcentrum wordt opgezet en dat de telefonische en online dienstverlening wordt

uitgebreid. Daarnaast speelden we in op veranderingen en bezuinigingen door onze organisatie

anders in te richten. Zo kunnen we nog professioneler, effectiever en doelmatiger werken.

Inspelen op woonwensenInspelen op woonwensenInspelen op woonwensenInspelen op woonwensen

Als klantgedreven organisatie kennen wij de wensen en belangen van bestaande en toekomstige

huurders. Ook in 2014 speelden wij hierop in. Door de woonbeleving van onze huurders als

uitgangspunt te nemen en ons te richten op:

- goede, passende en betaalbare woningen;

- de kwaliteit van de leefomgeving;

- het beheersen van de woonlasten;

- het verbeteren van het wooncomfort.

Financieel daadkrachtigFinancieel daadkrachtigFinancieel daadkrachtigFinancieel daadkrachtig

De heffingen die ons door de overheid worden opgelegd, betekenen voor Thuisvester een extra

jaarlijkse belasting van 13 miljoen euro. Daarom hebben wij een besparing ingezet op onze

beheerkosten. Door continue toetsing, bijstelling, sturing en analyse bleef Thuisvester een financieel-

economisch sterke organisatie. Uiteraard voldeden wij aan de regels en normen van het Centraal

Fonds Volkshuisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).

Page 7: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 7

Huurders eerstHuurders eerstHuurders eerstHuurders eerst

Huurders staan op de eerste plaatsHuurders staan op de eerste plaatsHuurders staan op de eerste plaatsHuurders staan op de eerste plaats

Ook in 2014 dreef het principe ‘de huurder eerst!’ ons. Deze missie is vastgesteld in onze strategische

visie. Dit betekent dat we bij alles wat we deden, keken naar het belang van alle huurders. Nu het

kabinet en Aedes overeenstemming bereikten, werd er meer duidelijk over het werkdomein van

woningcorporaties. Zo bleven we waar nodig sociale huurwoningen bouwen en verhuren, een bijdrage

leveren aan stads- en dorpsvernieuwing, de bestaande woningvoorraad verduurzamen en huurders

actief betrekken bij ons beleid.

Aandacht voor betaalbaarheidAandacht voor betaalbaarheidAandacht voor betaalbaarheidAandacht voor betaalbaarheid

In het licht van alle afspraken vinden wij het belangrijk dat de betaalbaarheid van huurwoningen de

aandacht hield. Daarom bleef onze belangrijkste taak – als sociale verhuurder – het bieden van een

betaalbaar thuis aan mensen met lagere en middeninkomens in de regio West- en Midden-Brabant. In

een leefbare woonomgeving, waarin iedereen actief kan deelnemen aan de samenleving.

Ons motto:Ons motto:Ons motto:Ons motto: Betaalbaar thuis, voor nu en later

Onze kernwaardenOnze kernwaardenOnze kernwaardenOnze kernwaarden: ondernemend | sociaal | verbindend

Page 8: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 8

Thema’sThema’sThema’sThema’s

Tastbare resultaten boekenTastbare resultaten boekenTastbare resultaten boekenTastbare resultaten boeken

Thuisvester wil door huurders en partners herkend worden als een ondernemende, betrouwbare,

betrokken, slagvaardige en transparante woningcorporatie. Een organisatie die tastbare resultaten

boekt. Hierbij hechten wij aan een goede samenwerking met onze partners. De huurders staan

voorop. Ook dragen wij actief bij – in samenspraak met huurdersorganisaties en gemeentebesturen –

aan het lokale woonbeleid.

Om op korte en langere termijn een heldere koers te varen, toetsen wij alles wat we doen aan deze vijf

belangrijke thema’s:

1. Uitstekende dienstverlening en vergroten huurdersparticipatie.

2. Betaalbaar wonen in kwalitatief goede woningen en uitbreiding van de sociale woningvoorraad.

3. Een schone, veilige en sociale woonomgeving die zelfredzaamheid bevordert.

4. Een financieel-economisch sterke, professionele en doelmatige corporatie.

5. Een open, eerlijke en lokaal verankerde organisatie met goed toezicht.

Concreet ondernemingsplanConcreet ondernemingsplanConcreet ondernemingsplanConcreet ondernemingsplan

2014 was het eerste volledige jaar van het ondernemingsplan 2013-2017. Bovenstaande thema’s zijn

hierin concreet gemaakt in de vorm van doelen en indicatoren.

Page 9: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 9

VerbindingVerbindingVerbindingVerbinding

Verbonden met de omgevingVerbonden met de omgevingVerbonden met de omgevingVerbonden met de omgeving

Thuisvester is sterk verbonden met haar werkgebied. Deze hechte binding zorgt ervoor dat we weten

wat er leeft en speelt. Kennis die noodzakelijk is om de juiste woon- en leefopgaven uit te voeren. Niet

voor niets lag onze focus in 2014 op huurdersparticipatie. We ontwikkelden een digitale enquêtetool

en evalueerden samen met onze huurdersorganisaties ons participatiemodel. Ook betrokken wij

gemeenten en maatschappelijke partners actief bij ons beleid. Zo werden de gemeentelijke prestatie-

afspraken geëvalueerd en organiseerden we het Symposium ‘Thuisvester en Co: Samen slimmer’.

Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 2014444

Doel: Huurders worden op allerlei manieren betrokken bij ons beleid en onze activiteiten.Doel: Huurders worden op allerlei manieren betrokken bij ons beleid en onze activiteiten.Doel: Huurders worden op allerlei manieren betrokken bij ons beleid en onze activiteiten.Doel: Huurders worden op allerlei manieren betrokken bij ons beleid en onze activiteiten.

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

BehoefteBehoefteBehoefteBehoefte en verwachtingen en verwachtingen en verwachtingen en verwachtingen

van huurders over participatie van huurders over participatie van huurders over participatie van huurders over participatie

zijn bekendzijn bekendzijn bekendzijn bekend....

- Evaluatie participatiemodel

inclusief inventarisatie

participatiewensen en

ontwikkeling bijbehorend

beleidsadvies.

- Invoeren digitale enquêtetool;

ingezet om woonwensen op te

halen voor input Jaarplan

2015.

- Vervolg onderzoek

participatiemodel (fase 2),

waarin we waar nodig in

samenspraak met onze

huurdersorganisaties ons

huurdersparticipatiemodel

aanpassen

- Handhaven inzet digitale

enquêtetool.

Huurders hebben ruime Huurders hebben ruime Huurders hebben ruime Huurders hebben ruime

mogelijkheden voor formele emogelijkheden voor formele emogelijkheden voor formele emogelijkheden voor formele en n n n

informele participatie, informele participatie, informele participatie, informele participatie,

aansluitend op hun aansluitend op hun aansluitend op hun aansluitend op hun

participatiebehoefte.participatiebehoefte.participatiebehoefte.participatiebehoefte.

- Participatiemogelijkheden

uitgebreid en verbeterde

communicatie hierover.

- Participatie was onderdeel van

vijf groot-

onderhoudsprojecten.

- Nieuwe samenwerkings-

overeenkomst met CIZO

vastgesteld en getekend.

- Ontwikkeling online

participatiemogelijkheid.

- Evaluatie samenwerking met

CIZO en lokale

huurdersorganisaties.

- Structureel overleg met CIZO

en lokale huurderorganisaties.

- Participatiemogelijkheden

handhaven en eventueel

verder ontwikkelen.

- Gelegenheidsparticipatie

intensiveren, vooral bij

onderhoudsprojecten.

- Woonbelevingsonderzoek bij

alle grote

onderhoudsprojecten.

- Overleggen met lokale

huurdersorganisatie en CIZO

voortzetten.

- Advies en afstemming bij de

vorming van prestatie-

afspraken met de gemeenten

Doel: Thuisvester is verbonden met de regio waarin we werken.Doel: Thuisvester is verbonden met de regio waarin we werken.Doel: Thuisvester is verbonden met de regio waarin we werken.Doel: Thuisvester is verbonden met de regio waarin we werken.

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

Een geografisch logisch Een geografisch logisch Een geografisch logisch Een geografisch logisch - Werkgebied opgenomen als - Handhaven werkgebied als

Page 10: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 10

werkgebied, beperkt tot de werkgebied, beperkt tot de werkgebied, beperkt tot de werkgebied, beperkt tot de

kerngemeenten.kerngemeenten.kerngemeenten.kerngemeenten.

criterium in toetsingskader

voor investeringen.

- Investeringsvoorstellen

getoetst op criterium

werkgebied.

criterium in toetsingskader

investeringen.

- Opstellen extra locatiecriteria

voor investeringsvoorstellen.

We hebben werkbare relaties We hebben werkbare relaties We hebben werkbare relaties We hebben werkbare relaties

met onze kerngemeenten.met onze kerngemeenten.met onze kerngemeenten.met onze kerngemeenten.

- Opzet nieuwe

prestatieafspraken besproken

met gemeente Rucphen op

basis van gemeentelijke

Woonvisie.

- Voortgang lopende

gemeentelijke

prestatieafspraken gevolgd,

geëvalueerd en waar nodig

bijgesteld.

- Verkenning van één beraad

met kerngemeenten.

- Ondertekenen nieuwe

prestatieafspraken met de

gemeente Rucphen.

- Nieuwe prestatieafspraken

maken met de gemeente

Zundert.

- Voortgang monitoren en

evalueren van bestaande

afspraken.

- Projectplan opleveren en

mogelijkheden onderzoeken

van één beraad met

kerngemeenten

Thuisvester kent de wensen en Thuisvester kent de wensen en Thuisvester kent de wensen en Thuisvester kent de wensen en

verwachtingen van haar verwachtingen van haar verwachtingen van haar verwachtingen van haar

(belangrijkste) belanghouders (belangrijkste) belanghouders (belangrijkste) belanghouders (belangrijkste) belanghouders

en speelt hierop in.en speelt hierop in.en speelt hierop in.en speelt hierop in.

- Belanghoudersstrategie

evalueren en waar nodig

actualiseren.

- Organisatie interactief

symposium ‘Samen Slimmer’.

- Belanghoudersstrategie

monitoren.

Huurderspositie versterktHuurderspositie versterktHuurderspositie versterktHuurderspositie versterkt

In 2014 waren – naast onze kerngemeenten – Huurders Vereniging Oosterhout (HVO),

Huurdersvereniging Raamsdonk Raamsdonksveer (HVRR), Huurdersvereniging gemeente Rucphen

(HVR) en Huurdersvereniging gemeente Zundert (HVZ) onze belangrijkste belanghouders. Met hen

voerden we structureel overleg op regionaal niveau. Daarnaast kregen huurders een stem in

beleidszaken via het samenwerkingsverband tussen de lokale huurdersverenigingen CIZO. De

bestaande overeenkomsten met de huurdersorganisaties liepen in 2014 af. Na constructieve gesprek-

ken zijn er nieuwe formele samenwerkingsovereenkomsten getekend met een looptijd van twee jaar.

Evaluatie participatiemodelEvaluatie participatiemodelEvaluatie participatiemodelEvaluatie participatiemodel

Om de binding met huurders te versterken, wilden we weten hoe we klanten nog meer kunnen

betrekken bij onze maatschappelijke opgave. Daarom onderzocht een extern bureau ons huidige

participatiemodel via een kwalitatief onderzoek. In september en oktober 2014 werden er gesprekken

gevoerd met vertegenwoordigers van elke huurdersorganisatie en Thuisvester. Ook is in elke

kerngemeente een bewonerspanel gehouden. De volgende vragen kwamen in het onderzoek aan bod:

hoe ervaren huurdersorganisaties en Thuisvester de huidige huurdersparticipatie, wat gaat daarin

goed en waar liggen aanknopingspunten voor verbetering, hoe kijken niet-participerende huurders

naar huurdersparticipatie en wat zijn hun wensen en behoeften op dit gebied, zouden zij meer invloed

willen hebben, waarover dan en op welke manier? De uitkomsten van het onderzoek zijn in november

2014 gepresenteerd. In overleg met de huurdersorganisaties past Thuisvester waar nodig het

huurdersparticipatiemodel aan.

Symposium Samen SlimmerSymposium Samen SlimmerSymposium Samen SlimmerSymposium Samen Slimmer

Om goed in te spelen op de verwachtingen van onze belangrijkste partners inventariseerden wij hun

wensen tijdens een interactief symposium op 26 juni 2014. Onder de noemer Samen Slimmer spraken

Page 11: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 11

we met gemeenten, zorg- en welzijnsinstellingen, huurdersorganisaties en leveranciers over

participatie en nieuwe vormen daarvan. Want autoriteiten krijgen een andere invloed, de consument is

aan zet. Interactie met klanten en het betrekken van huurders en partners wordt voor ons steeds

belangrijker. Meer dan ooit is het van belang dat producten en diensten aansluiten op de wensen en

behoeften uit de samenleving. Hier gaan we in 2015 dan ook mee verder.

Gemeentelijke prestatieafspraken geëvalueerdGemeentelijke prestatieafspraken geëvalueerdGemeentelijke prestatieafspraken geëvalueerdGemeentelijke prestatieafspraken geëvalueerd

Naast de huurdersorganisaties zijn de gemeenten Oosterhout, Geertruidenberg, Rucphen en Zundert

onze belangrijkste contractpartners. Zowel op bestuurs- als op uitvoeringsniveau voerden we intensief

overleg. De gemaakte prestatieafspraken met de gemeenten Oosterhout, Geertruidenberg en Zundert

werden verder uitgevoerd, gemonitord en geëvalueerd. Waar nodig werden de overeenkomsten

aangevuld met nieuwe afspraken. Met de gemeente Rucphen werden gesprekken gevoerd over

nieuwe prestatieafspraken voor de periode 2015-2019. Deze gesprekken worden in de eerste helft van

2015 afgerond en formeel bekrachtigd in een nieuwe overeenkomst.

Overzicht belanghoudersOverzicht belanghoudersOverzicht belanghoudersOverzicht belanghouders

Naast structureel overleg met huurdersorganisaties en gemeenten was er in 2014 regelmatig contact

met zorg- en welzijnsorganisaties, vrouwen- en woonadviescommissies en de geschillencommissie. In

volgend overzicht staan al onze gesprekspartners op een rij, inclusief de belangrijkste onderwerpen.

BelanghouderBelanghouderBelanghouderBelanghouder OverlegvormOverlegvormOverlegvormOverlegvorm FrequentieFrequentieFrequentieFrequentie VertegenwoordigerVertegenwoordigerVertegenwoordigerVertegenwoordiger Belangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpen

Huurdersvereni-

gingen

gemeenten

Rucphen en

Zundert

Formeel overleg

Rucphen/

Zundert

4x per jaar

Hoofd Wonen

Hoofd Leefomgeving

Samenwerkingsovereenkomst

Huurdersparticipatie

Langer zelfstandig wonen

Inkomensafhankelijke huur

Warmtewet 2014

Wijziging directie

Crisismaatregelen

Leefbaarheidsaspecten

Buurt in Actie

Labelen huurwoningen

Herstructurering

KWH-resultaten

Huuraanpassing

Jaarverslag 2013

(Streef)huur- en verkoopbeleid

Jaarplan en begroting 2015

Leefbaarheid

Energiebesparende

maatregelen

Effecten Herzieningswet

Governance

Beheer nieuwbouw

Onderhoud

Beleidsontwikkeling

Effecten regeerakkoord

Keukenprogramma

Huurders

Vereniging

Oosterhout

(HVO)

Dagelijks

bestuur

8x per jaar Hoofd Wonen

Hoofd Leefomgeving

(op afroep)

Huurdersvereni-

ging Raamsdonk

Raamsdonksveer

(HVRR)

Dagelijks

bestuur

4x per jaar

Hoofd Wonen

Hoofd Leefomgeving

(op afroep)

CIZO Formeel overleg 4x per jaar

Voorzitter CIZO

Hoofd Wonen

Hoofd Leefomgeving

Hoofd Vastgoed

Directie

Page 12: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 12

BelanghouderBelanghouderBelanghouderBelanghouder OverlegvormOverlegvormOverlegvormOverlegvorm FrequentieFrequentieFrequentieFrequentie VertegenwoordigerVertegenwoordigerVertegenwoordigerVertegenwoordiger Belangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpen

Gemeente

Oosterhout

Bestuurlijk

overleg

Ambtelijk

overleg

1x per

kwartaal

1x per

maand

Directie

Hoofd Vastgoed

Hoofd Leefomgeving

Portefeuillehouder

Vastgoed

Hoofd Vastgoed

Hoofd Leefomgeving

(minder frequent)

Hoofd Wonen

Projecten nieuwbouw

Leefbaarheid

Kanteling Wmo

Prestatieafspraken

Gemeente

Geertruidenberg

Periodiek

overleg

1x per

maand

Directie

Hoofd Vastgoed

Hoofd Wonen

Projecten nieuwbouw

Onderhoud

Leefbaarheid

Kanteling Wmo

Prestatieafspraken

Gemeente

Rucphen

Bestuurlijk

overleg

Ambtelijk

overleg

1x per

maand

1x per 2

maanden

Portefeuillehouder

Vastgoed

Hoofd Vastgoed

Hoofd Wonen

Hoofd Leefomgeving

(minder frequent)

Projecten nieuwbouw

Leefbaarheid

Kanteling Wmo

Prestatieafspraken

Gemeente

Zundert

Bestuurlijk

overleg

Ambtelijk

overleg

1x per 6

weken

1x per

maand

Directie

Hoofd Vastgoed

Hoofd Leefomgeving

Hoofd Vastgoed

Hoofd Leefomgeving

(minder frequent)

Hoofd Wonen

Projecten nieuwbouw

Leefbaarheid

Arbeidsmigranten

Kanteling Wmo

Prestatieafspraken

Overige

gemeenten, zoals

Steenbergen en

Halderberge

Periodiek

overleg

4x per jaar Hoofd Vastgoed Projecten nieuwbouw

Vrouwen- en

woonadviescom

missie Zundert

Algemeen

overleg

Projectbezoek

3x per jaar

1x per jaar

Projectleider Projecten gemeente Zundert

Vrouwen- en

woonadviescom

missie

Roosendaal

Algemeen

overleg

Projectbezoek

2x per jaar

1x per jaar

Projectleider Projecten gemeente Rucphen

Page 13: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 13

BelanghouderBelanghouderBelanghouderBelanghouder OverlegvormOverlegvormOverlegvormOverlegvorm FrequentieFrequentieFrequentieFrequentie VertegenwoordigerVertegenwoordigerVertegenwoordigerVertegenwoordiger Belangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpen

(gemeente

Rucphen)

Wmo-raad

Rucphen

Formeel overleg 1x per jaar

Projectleider

Projecten gemeente Rucphen

Gehandicapten

platform Zundert

Formeel overleg

Projectbezoek

2x per jaar

1x per jaar

Projectleider Projecten nieuwbouw

Zorginstellingen,

zoals Amarant,

Prisma, Avoord

Zorg en Wonen,

Stichting

Groenhuysen,

Stichting Dag- en

Woonvoorziening

en, Volckaert,

Markenlanden,

Thebe, Trema en

Riethorst

Stromenland

Bestuurlijk

overleg

Beheeroverleg

2x per jaar

2x per jaar

Hoofd Vastgoed

Hoofd Wonen /

woonconsulent

Ontwikkelingen zorgsector

Zorgkwaliteit

Financieringsstromen

Individuele projecten

Taken en verantwoordelijk-

heden van beheerder en

zorgverlener in zorgcomplexen

Projecten nieuwbouw wonen

en zorg

Surplus Welzijn Periodiek

overleg

1x per 2

maanden

Hoofd Wonen

Hoofd Leefomgeving

Buurtbemiddeling

Overlastaanpak

Schuldenpreventie

Individuele problematiek

Aanpak eenzaamheid

Klussendienst

Sociale urgentie

Activiteitencentra

Maatschappelijk

Steun Systeem

(MASS) in

Oosterhout

Stuurgroep

Casuïstiek

overleg

5x per jaar

1x per 4

weken

Hoofd Leefomgeving

Consulent sociaal

beheer

Individuele problematiek

‘achter de voordeur’

Regionale overlastaanpak

Schuldenpreventie

Leefbaarheid

Stedelijk Kompas

Inlooppunt

Kwartiermaken

Woonvoorziening

Maatschappelijk

Steun Systeem

(MASS) in

Rucphen

Casuïstiek

overleg

1x per 6

weken

Woonconsulent

Individuele problematiek

‘achter de voordeur’

Page 14: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 14

BelanghouderBelanghouderBelanghouderBelanghouder OverlegvormOverlegvormOverlegvormOverlegvorm FrequentieFrequentieFrequentieFrequentie VertegenwoordigerVertegenwoordigerVertegenwoordigerVertegenwoordiger Belangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpenBelangrijkste onderwerpen

Maatschappelijk

Steun Systeem

(MASS) in

Zundert

Stuurgroep

Casuïstiek

overleg

5x per jaar

1x per 6

weken

Woonconsulent Individuele problematiek

‘achter de voordeur’

Regionale overlastaanpak

Schuldenpreventie

Leefbaarheid

Maatschappelijk

Steun Systeem

(MASS) in

Geertruidenberg

Casuïstiek

overleg

1x per 6

weken

Woonconsulent Individuele problematiek

‘achter de voordeur’

Regionale overlastaanpak

Schuldenpreventie

Leefbaarheid

Stedelijk Kompas

Breda en Regio-

naal Kompas

Bergen op Zoom

Bestuurlijk

overleg

4x per jaar Hoofd Leefomgeving Maatschappelijke opvang in de

regio

Woonvoorziening dak- en

thuislozen

Casuïstiek

Overleg Jongeren

in de Openbare

Ruimte (Cojor) in

Oosterhout

Casuïstiek

overleg

1x per

maand

Consulent sociaal

beheer

Overlastproblematiek

De Burcht

Hangplekken

Terugbrengen aantal ‘slepers’

Bewonerscommis

sies

Geertruidenberg

Regulier overleg 2x per jaar Woonconsulent Leefbaarheidsaspecten onder

andere in Prinsessenbuurt en

Sandoel

Wijkteams Noord

en Zuid

Oosterhout

Regiegroep

Periodiek

overleg Noord

en Zuid

1x per 6

weken

1x per 6

weken

Woonconsulent

Woonconsulent

Leefbaarheid in de wijk

Veiligheid en verkeer

Voorzieningen

Overlast

Integrale samenwerking op

operationeel niveau

Stichting

Steunpunten in

Rucphen

Formeel overleg Minimaal 2x

per jaar

Hoofd Wonen in de rol

van voorzitter SSR

Aanpak eenzaamheid

Stimuleren deelname

activiteiten

Geschillencom-

missie

Formeel overleg 1x per jaar Directie

Hoofd Leefomgeving

Binnengekomen geschillen

Page 15: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 15

WonenWonenWonenWonen

Een heldere koers in 2014Een heldere koers in 2014Een heldere koers in 2014Een heldere koers in 2014

De omgeving van woningcorporaties is sterk in beweging. We staan voor een ingrijpende verandering

van onze taken en de ontwikkelingen volgden elkaar snel op. Denk aan de ingevoerde

verhuurderheffing, de introductie van inkomensafhankelijke huur, de hervorming van de woningmarkt,

het maatschappelijke klimaat, de parlementaire enquête, de toekomstige vergrijzing en de scheiding

van wonen en zorg. Al deze ontwikkelingen raken onze organisatie. Dynamische tijden vragen om een

heldere koers. Ook van Thuisvester. Ons uitgangspunt in 2014: vooral kijken naar wat wél kan.

Focus op kerntaakFocus op kerntaakFocus op kerntaakFocus op kerntaak

Thuisvester wil een betaalbaar thuis bieden, voor nu en later. Dit motto is vertaald in het

ondernemingsplan 2013-2017 dat richting geeft aan ons beleid. Zo blijft het bieden van voldoende

passende, duurzame en betaalbare huurwoningen onze belangrijkste taak. Dit vraagt om duidelijke

keuzes, zodat we de gemaakte afspraken kunnen blijven nakomen en dat we financieel gezond

blijven.

BezuinigingsopgaveBezuinigingsopgaveBezuinigingsopgaveBezuinigingsopgave

Om dit te realiseren, bezuinigen we onder andere op de beheerkosten. Een operatie waarmee in 2014

een begin werd gemaakt. Ook maakten we de keuze om ons als sociale verhuurder vooral te richten

op diensten van algemeen economisch belang (DAEB). Risico’s in de ontwikkeling van vastgoed

droegen wij waar mogelijk over aan externe marktpartijen. Ondanks alle veranderingen heeft

Thuisvester – tegen de stroom in – nog ruimte om te groeien. Deze investeringsruimte willen we ook

benutten, zodat we onze nieuwbouwopgave en het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad

in gang kunnen houden.

Inspanningen 2014Inspanningen 2014Inspanningen 2014Inspanningen 2014

Vanwege de focus op onze kerntaak, de bezuinigingsopgave en de verandering naar een

klantcontactorganisatie werden sommige doelstellingen uit ons Jaarplan 2014 aangescherpt.

Page 16: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 16

KlantKlantKlantKlant

Klanten zijn tevredenKlanten zijn tevredenKlanten zijn tevredenKlanten zijn tevreden

Thuisvester wil gekwalificeerd worden als klant gedreven organisatie. Vandaar dat wij klanten steeds

meer betrokken bij onze werkzaamheden in 2014. Zelfregie werd door ons gestimuleerd. Zo kregen

klanten meer ruimte om zelf te bepalen wanneer en via welk kanaal zij zaken met Thuisvester

regelden. Bijzondere aandacht voor persoonlijk advies bleef. Kortom: in 2014 draaide het om

klantbeleving en huurdersparticipatie. Dat deze dienstverlening werd gewaardeerd, bleek uit de KWH-

meting. We scoorden gemiddeld een 7,8.

Doelen en Doelen en Doelen en Doelen en prestatiesprestatiesprestatiesprestaties 2012012012014444

Doel: Doel: Doel: Doel: Klanten ervaren Klanten ervaren Klanten ervaren Klanten ervaren onze dienstverlening als positiefonze dienstverlening als positiefonze dienstverlening als positiefonze dienstverlening als positief

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

BehalenBehalenBehalenBehalen KWHKWHKWHKWH----

Huurlabel.Huurlabel.Huurlabel.Huurlabel.

KWH-Huurlabel behaald met:

- Contact 7,5

- Woning zoeken 8,0

- Nieuwe woning 7,9

- Huur opzeggen 8,1

- Reparaties 8,2

- Onderhoud 8,4

- Ontevredenheid 6,8.

De minimale score voor de

eerste zes onderdelen is een

7,0. Voor het onderdeel

ontevredenheid is dat een 6,5.

- Start ontwikkeling instrument

om de interne

klachtenregistratie te verbeteren

en te monitoren.

- Behoud KWH-Huurlabel

- In 2015 worden er per KWH

labelonderdeel 2 meetpunten

benoemd waar de focus op

gelegd wordt.

- Implementatie nieuwe

instrumenten

klachtenregistratie en

monitoring

Er zijn een klantvisie en een Er zijn een klantvisie en een Er zijn een klantvisie en een Er zijn een klantvisie en een

verbeterplan ontwikkeld om de verbeterplan ontwikkeld om de verbeterplan ontwikkeld om de verbeterplan ontwikkeld om de

klantbeleving te verbeteren.klantbeleving te verbeteren.klantbeleving te verbeteren.klantbeleving te verbeteren.

- Klantvisie is opgesteld en

vastgesteld.

- Het verbeterplan en de

organisatie van een

personeelsbijeenkomst en

trainingen klanttevredenheid

schuiven door naar 2015,

zodra de nieuwe organisatie

staat.

- Invoering klantvisie door

implementatie/verbeterplan

voor de totale organisatie. Alle

medewerkers, frontoffice,

backoffice en leidinggevenden

hebben zich in 2015 klant

gedreven gedrag eigen

gemaakt.

- Ontwikkelen meetinstrument

om de ontwikkeling van de

klanttevredenheid af te zetten

tegen efficiency

Plan klantcontactcentrum Plan klantcontactcentrum Plan klantcontactcentrum Plan klantcontactcentrum

(KCC) is in (KCC) is in (KCC) is in (KCC) is in gevoerd.gevoerd.gevoerd.gevoerd.

- Visie over Thuisvester als

klantcontactorganisatie (KCO)

is afgerond en vastgesteld.

- Invoering KCO inclusief KCC.

- Uitvoering communicatieplan.

- Meer ruimte voor klanten om

Page 17: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 17

- Verdere voorbereiding van de

overgang naar een KCO

inclusief KCC.

- Invoering KCO verschoven

naar 2015 door

organisatiewijzigingen.

- Communicatieplan (intern en

extern) opgesteld.

- Evaluatie openingstijden

woonwinkels.

zelf te bepalen wanneer en via

welk kanaal zij zaken met

Thuisvester regelen door

uitbreiding van de online

dienstverlening.

- Aandacht behouden voor

persoonlijk advies door de

nieuwe centrale afdeling

Wonen.

Alle diensten digitaal Alle diensten digitaal Alle diensten digitaal Alle diensten digitaal

aanbieden via ‘Mijn aanbieden via ‘Mijn aanbieden via ‘Mijn aanbieden via ‘Mijn

Thuisvester’.Thuisvester’.Thuisvester’.Thuisvester’.

- Start opzet compleet nieuwe

website.

- Start make-over online

klantportaal ‘Mijn Thuisvester’.

- Voorbereiding om app te

vervangen door een

responsive website.

- Vernieuwde website online.

- Afronden make-over en

invoering uitgebreider ‘Mijn

Thuisvester’.

- Introductie responsive website

(Het ontwerp van de website

schaalt mee met de

afmetingen van een scherm).

70% van de klantcontacten 70% van de klantcontacten 70% van de klantcontacten 70% van de klantcontacten

digitaal afhandelen.digitaal afhandelen.digitaal afhandelen.digitaal afhandelen.

Vanwege organisatiewijzigingen

doorgeschoven naar 2015.

- Meetmethodiek vaststellen.

- Kanaalsturing volgens het

principe click, call, face.

Voorbereidingen klantcontactorganisatieVoorbereidingen klantcontactorganisatieVoorbereidingen klantcontactorganisatieVoorbereidingen klantcontactorganisatie

In 2014 werden verdere voorbereidingen getroffen om de organisatie te veranderen in een

klantcontactorganisatie (KCO). Als KCO speelt Thuisvester in op veranderingen en bezuinigingen. Met

als resultaat dat we nog professioneler, effectiever en doelmatiger gaan werken.

Naast het optimaliseren van werkprocessen wordt er in Oosterhout een klantcontactcentrum (KCC)

opgezet om de telefonische dienstverlening te verbeteren. We zetten in op kanaalsturing via het

principe click, call, face. Dit omdat de meeste vragen van klanten eenvoudig online beantwoord

kunnen worden of aan de telefoon. Indien noodzakelijk wordt er een afspraak gemaakt.

Door de inzet van een kennisbank voor medewerkers, een klantinformatiesysteem, een

gebruiksvriendelijkere website en een uitgebreider klantenportaal moeten klanten zich goed en sneller

geholpen voelen. Ze kunnen 24/7 hun zaken regelen met Thuisvester.

Ondanks deze kanaalsturing blijft Thuisvester een open en toegankelijke organisatie die lokaal

verbonden is. De planvorming liep in heel het verslagjaar en in 2015 is de invoering. Eind 2015 moet

de nieuwe KCC-organisatie staan.

Evaluatie openingstijdenEvaluatie openingstijdenEvaluatie openingstijdenEvaluatie openingstijden

In 2014 vond er een evaluatie plaats van de openingstijden van de woonwinkels. Op basis hiervan is

besloten dat de openingstijden in alle werkgebieden gelijk worden getrokken. Dit betekent dat zodra

de klantcontactorganisatie is ingevoerd, klanten uitsluitend op afspraak terechtkunnen in de

woonwinkels. Zo kunnen we huurders nog beter van dienst zijn en verkorten we de wachttijd. Uiteraard

mogen huurders gewoon binnenlopen in de woonwinkels, maar hun vragen worden niet direct

inhoudelijk afgehandeld. Met de invoering van de KCO wordt tegelijkertijd de telefonische

bereikbaarheid verruimd.

KWHKWHKWHKWH----metingmetingmetingmeting

De KWH-resultaten werden in 2014 verspreid en besproken met de verschillende vestigingen inclusief

Page 18: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 18

de aandachtspunten. Contactpersonen van diverse afdelingen zijn zelf de resultaten gaan monitoren

in het KWH-klantvizier. Dit droeg eraan bij dat de dienstverlening constant op hetzelfde hoge niveau

zat. Eventuele verbeterpunten werden zo ook snel opgepakt. In 2014 voldeed Thuisvester op alle

gemeten onderdelen ruimschoots aan de norm.

CommunicatieCommunicatieCommunicatieCommunicatie

Net zoals in 2013 hadden de sociale media in het verslagjaar een integrale plaats binnen de

communicatiemiddelenmix van Thuisvester. Zo werd er gebruikgemaakt van Twitter (circa 1.600

volgers) en Facebook (circa 285 likes) en werden nieuwtjes continu gepost. Dit alles om huurders,

woningzoekenden en relaties te informeren. Maar ook om de dialoog aan te gaan. Ook troffen we

voorbereidingen om de Thuisvester-app uit te breiden met meer diensten.

Verder werd LinkedIn (circa 575 volgers) ingezet om vacatures kenbaar te maken. Huurders kregen

twee keer het bewonersmagazine Thuisinfo, er werden vier lokale krantenpagina’s van Thuisbericht

geplaatst, er kwamen een aantal nieuwe folders uit en het jaarplan 2014 en het online jaarverslag

2013 werden gepubliceerd via aparte websites. Huurders ontvingen ook een flyer met de

kerngegevens uit deze twee online publicaties. Naast schriftelijke en online informatie informeerden

wij huurders vooral ook persoonlijk: op afspraak in onze woonwinkels en tijdens

informatiebijeenkomsten over nieuwbouwprojecten of bewonersbijeenkomsten over

onderhoudswerkzaamheden.

Klachten en geKlachten en geKlachten en geKlachten en geschillenschillenschillenschillen

In 2014 konden huurders telefonisch, mondeling, schriftelijk, via e-mail of via de website een klacht

indienen. Na een schriftelijke ontvangstbevestiging lossen wij de klacht binnen één week op of ligt er

een voorstel. In het verslagjaar verbeterden wij de registratie van formele klachten.

KlachtenKlachtenKlachtenKlachten

In 2014 ontving Thuisvester 57 formele meldingen van ontevredenheid. De klachten hebben

betrekking op reparaties, onderhoud, dienstverlening en beleid. In bijna alle gevallen werd de klacht

naar tevredenheid opgelost.

GeschillenGeschillenGeschillenGeschillen

In het verslagjaar werden twee geschillen ingediend bij de geschillencommissie. In één geschil is de

huurder in het gelijk gesteld en de ander gedeeltelijk.

Page 19: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 19

WoningvoorraadWoningvoorraadWoningvoorraadWoningvoorraad

Woningen zijn passendWoningen zijn passendWoningen zijn passendWoningen zijn passend

In 2014 ging er veel aandacht uit naar de bestaande woningvoorraad. Dit vanwege de ontwikkelingen in de vastgoedsector en de toenemende focus op de kerntaken van corporaties. Zo bleef Thuisvester in de kerngemeenten voldoende passende, duurzame en kwalitatief goede woningen aanbieden aan mensen die daar zelf niet in kunnen voorzien. Hierbij gingen we uit van een beperkte groei van onze woningvoorraad. We kozen voor een passende en goede basiskwaliteit, die het vertrekpunt was voor ons onderhoudsbeleid. Vanwege de vergrijzing maakten wij delen van ons bezit meer levensloopbestendig. Samengevat: in 2014 lag onze focus op een gedifferentieerd, duurzaam en betaalbaar aanbod voor diverse typen huishoudens. Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 2014444

Doel: Doel: Doel: Doel: We hebben voldoende huuWe hebben voldoende huuWe hebben voldoende huuWe hebben voldoende huurwoningen voor huishoudens met lage inkomensrwoningen voor huishoudens met lage inkomensrwoningen voor huishoudens met lage inkomensrwoningen voor huishoudens met lage inkomens

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

UpUpUpUp----totototo----date strategisch date strategisch date strategisch date strategisch

voorraadbeleid.voorraadbeleid.voorraadbeleid.voorraadbeleid.

- Meting realisatie nieuwbouw

huurwoningen.

- Opgave bijgesteld op basis

van realisatie.

- Verkoopbeleid op vestigings-

en complexniveau opgesteld

en ingevoerd.

- Uitwerking portefeuillestrategie

(label, kwaliteit en exploitatie)

op complexniveau.

- Uitvoering van het strategisch

voorraadbeleid verder

monitoren en bijstellen waar

nodig.

Uitwerken van een volledig Uitwerken van een volledig Uitwerken van een volledig Uitwerken van een volledig

nieuw huurbeleidnieuw huurbeleidnieuw huurbeleidnieuw huurbeleid om om om om

betaalbaarheid van de betaalbaarheid van de betaalbaarheid van de betaalbaarheid van de

portefeuille te borgen.portefeuille te borgen.portefeuille te borgen.portefeuille te borgen.

- Nieuw huurbeleid op basis van

huursombenadering is

opgesteld en voorgelegd aan

huurdersorganisaties.

- Invoering nieuw huurbeleid na

afstemming met

huurdersorganisaties.

In de kerngemeenten zijn er In de kerngemeenten zijn er In de kerngemeenten zijn er In de kerngemeenten zijn er

voldoende woningen voldoende woningen voldoende woningen voldoende woningen

beschikbaar voor huurders met beschikbaar voor huurders met beschikbaar voor huurders met beschikbaar voor huurders met

een inkomen tot 34.229 euro een inkomen tot 34.229 euro een inkomen tot 34.229 euro een inkomen tot 34.229 euro (prijspeil 1(prijspeil 1(prijspeil 1(prijspeil 1----1111----2014).2014).2014).2014).

- Analyse en advies opgesteld in

relatie tot het

portefeuillebeleid.

- Uitgangspunt meegenomen in

de voorbereidingen van het

nieuwe huurbeleid.

- Meting gemiddelde wachttijd

bij acceptatie van een woning

in de kerngemeenten; is vijf

jaar, voldoet aan de norm.

- Analyse continueren in relatie

tot portefeuillebeleid.

- Voortzetten overleg met

kerngemeenten (in het

bijzonder Oosterhout) over

druk op sociale opgave; door

toename van het aantal

statushouders loopt de

wachttijd op.

Uitwerken beoogde Uitwerken beoogde Uitwerken beoogde Uitwerken beoogde

verkoopaantallen van verkoopaantallen van verkoopaantallen van verkoopaantallen van

huurwoningen per kern.huurwoningen per kern.huurwoningen per kern.huurwoningen per kern.

- Gelabelde verkoopwoningen

zijn vastgesteld; beleid

ingevoerd.

- Verkoop van 75

huurwoningen.

- Verkoop van 66

huurwoningen.

- Verdere monitoring ingevoerde

verkoopbeleid.

- Verkoopopgave per gemeente

Page 20: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 20

- Monitoren verkoopbeleid. blijven monitoren zodat de

beschikbaarheid in portefeuille

op gewenst niveau blijft.

Er is een aanbod van Er is een aanbod van Er is een aanbod van Er is een aanbod van

kostendekkende kostendekkende kostendekkende kostendekkende

koopwoningen voor koopwoningen voor koopwoningen voor koopwoningen voor

huishoudens met een laag huishoudens met een laag huishoudens met een laag huishoudens met een laag

middeninkomen. middeninkomen. middeninkomen. middeninkomen.

- Inzet producten Starterslening

en Slimmer Kopen afgewogen

per project; geen nieuwe

regelingen ingezet in 2014.

- 27 woningen zijn verkocht met

de regeling Slimmer Kopen

(uitloop van 2013).

- Start realisatie van twee

pilotprojecten met

conceptbouw; zijn voorbereid

of aanbesteed.

- Start bouw en oplevering van

de twee proefprojecten met

conceptbouw in Oosterhout.

- Verdere inzet op conceptbouw

zodat regelingen als Slimmer

Kopen niet meer nodig zijn.

Handhaven aantal Handhaven aantal Handhaven aantal Handhaven aantal

huurwonihuurwonihuurwonihuurwoningen, afname wordt ngen, afname wordt ngen, afname wordt ngen, afname wordt

gecompenseerd. gecompenseerd. gecompenseerd. gecompenseerd.

- Er kwamen geen

huurwoningen bij, 75

huurwoningen werden

verkocht en 10 woningen zijn

aanbesteed voor sloop ten

behoeve van nieuwbouw..

- Oplevering van 115

huurwoningen, sloop van 10

huurwoningen en verkoop van

66 huurwoningen.

Elke nieuwe woning voldoet Elke nieuwe woning voldoet Elke nieuwe woning voldoet Elke nieuwe woning voldoet

aan het lokale uitgangspunt aan het lokale uitgangspunt aan het lokale uitgangspunt aan het lokale uitgangspunt

van duurzaam bouwen.van duurzaam bouwen.van duurzaam bouwen.van duurzaam bouwen.

- Realisatie woningen volgens

convenant Duurzaam Bouwen

Dongemond.

- Ondertekening convenant

Duurzaam Bouwen West-

Brabant met gemeente

Rucphen.

- Start realisatie een

proefproject met

energiezuinige woningen met

EPC-waarde van 0,2 tot 0,4:

A.M. de Jongstraat in Zegge is

voorbereid.

- Blijvende aandacht voor

duurzaam bouwen.

- Oplevering van een

proefproject met een EPC-

waarde van 0,2 tot 0,4.

Doel: Doel: Doel: Doel: Kwalitatieve aanpassing en beperktKwalitatieve aanpassing en beperktKwalitatieve aanpassing en beperktKwalitatieve aanpassing en beperkte uitbreiding van de woningvoorraade uitbreiding van de woningvoorraade uitbreiding van de woningvoorraade uitbreiding van de woningvoorraad

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

De gewenste omvang van de De gewenste omvang van de De gewenste omvang van de De gewenste omvang van de

woningvoorraad is per kern woningvoorraad is per kern woningvoorraad is per kern woningvoorraad is per kern

gedefinieerd.gedefinieerd.gedefinieerd.gedefinieerd.

- Jaarlijkse analyse waarmee

getoetst wordt of portefeuille

aansluit op wensen en opgave

is uitgevoerd.

- Analyse uitvoeren.

Alle woningen voldoen aan de Alle woningen voldoen aan de Alle woningen voldoen aan de Alle woningen voldoen aan de

basiskwaliteit.basiskwaliteit.basiskwaliteit.basiskwaliteit.

- De woningvoorraad is

aangepast aan de norm.

- Voortgang opgenomen in

MJOB.

- NEN-ambitie: 2,5 of lager.

- Verdere uitvoering van de

kwaliteitsnorm aan de laatste

58 complexen.

Page 21: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 21

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

- Uitgave van 22 miljoen euro

aan planmatig en

contractonderhoud.

- Onderhoud conform MJOB.

Er is een actuele Er is een actuele Er is een actuele Er is een actuele

meerjarenonderhoudsmeerjarenonderhoudsmeerjarenonderhoudsmeerjarenonderhouds----

begroting (MJOB).begroting (MJOB).begroting (MJOB).begroting (MJOB).

- Bewaking van de realisatie

van voorgenomen activiteiten.

- Nieuwe begroting 2015-2019

opgesteld.

- Verdere monitoring MJOB.

Bij renovaties en projectmatige Bij renovaties en projectmatige Bij renovaties en projectmatige Bij renovaties en projectmatige

ingrepen toekomstige ingrepen toekomstige ingrepen toekomstige ingrepen toekomstige

betaalbaarheid meenemen in betaalbaarheid meenemen in betaalbaarheid meenemen in betaalbaarheid meenemen in

besluitvorming.besluitvorming.besluitvorming.besluitvorming.

- Bij diverse projecten werd

geen huurverhoging

doorgevoerd bij zittende

huurders na energetische

ingreep, alleen bij mutatie.

- Bij 363 woningen is de

streefhuur aangepast ondanks

stijging woningwaardering.

- Doelstelling handhaven om zo

relatief meer goedkope

huurwoningen aan te kunnen

bieden.

Via een overzichtelijk Via een overzichtelijk Via een overzichtelijk Via een overzichtelijk

informatiesysteem periodiek informatiesysteem periodiek informatiesysteem periodiek informatiesysteem periodiek

meten of doelstellingen meten of doelstellingen meten of doelstellingen meten of doelstellingen

worden gehaaworden gehaaworden gehaaworden gehaald.ld.ld.ld.

- Vindt continu plaats via een

dashboard met

sturingsinformatie.

- Waar nodig is de MJOB 2015-

2017 aangepast.

- Kwalitatieve ontwikkeling

verder volgen.

Doel: Doel: Doel: Doel: De woonbeleving van de klant staat centraal bij investeringenDe woonbeleving van de klant staat centraal bij investeringenDe woonbeleving van de klant staat centraal bij investeringenDe woonbeleving van de klant staat centraal bij investeringen

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

De klantwensen zijn bekend bij De klantwensen zijn bekend bij De klantwensen zijn bekend bij De klantwensen zijn bekend bij

veranderingen aan de woning. veranderingen aan de woning. veranderingen aan de woning. veranderingen aan de woning.

- Huurdersparticipatie is ingezet

bij vijf onderhoudsprojecten.

- Investering van 1,5 miljoen

euro waarmee verzoeken voor

woningaanpassing zijn

gehonoreerd.

- Inzet klankbordgroepen lopen-

de grootonderhoudsprojecten.

- Informatiebijeenkomsten voor

bewoners bij energetische

projecten.

- Huurdersparticipatie verder

stimuleren en vormgeven.

- Uitvoeren van

woonbelevingsonderzoeken in

de voorbereidingsfase.

- Handhaven klankbordgroepen

en informatiebijeenkomsten.

Wooncomfort vergroten door Wooncomfort vergroten door Wooncomfort vergroten door Wooncomfort vergroten door

aanpassingen in woninaanpassingen in woninaanpassingen in woninaanpassingen in woningen gen gen gen

aan te bieden tegen aan te bieden tegen aan te bieden tegen aan te bieden tegen

huurverhoging (onder andere huurverhoging (onder andere huurverhoging (onder andere huurverhoging (onder andere

energie en erfafscheidingen).energie en erfafscheidingen).energie en erfafscheidingen).energie en erfafscheidingen).

- Aanvragen getoetst en indien

nodig opgenomen in de

wooncatalogus.

- Ontwikkelen nieuw beleid.

Zelfredzaamheid vergroten Zelfredzaamheid vergroten Zelfredzaamheid vergroten Zelfredzaamheid vergroten

door woning aan te passen.door woning aan te passen.door woning aan te passen.door woning aan te passen.

- Meegenomen in voorbereiding

van plan- en projectmatig

- Doelstelling handhaven.

- Samenwerking met

Page 22: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 22

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

onderhoud; entrees

aanpassen om

toegankelijkheid te

verbeteren.

- Uitgebreidere opname van

Wmo-aanpassingen in

wooncatalogus.

gemeenten voortzetten over

uitvoering Wmo.

Doel: Doel: Doel: Doel: De woningvoorraad is betaalbaarDe woningvoorraad is betaalbaarDe woningvoorraad is betaalbaarDe woningvoorraad is betaalbaar

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

Woonlasten vallen binnen de Woonlasten vallen binnen de Woonlasten vallen binnen de Woonlasten vallen binnen de

normen van de normen van de normen van de normen van de

woonlastenbenadering van het woonlastenbenadering van het woonlastenbenadering van het woonlastenbenadering van het

NIBUD.NIBUD.NIBUD.NIBUD.

- In nieuwe huurbeleid – op

huursombenadering – is de

betaalbaarheid in relatie tot de

kwaliteit conform opgave van

het Nibud geborgd.

- Doelstelling handhaven.

Invoeren gedifferentieerd Invoeren gedifferentieerd Invoeren gedifferentieerd Invoeren gedifferentieerd

huurbeleid op basis van huurbeleid op basis van huurbeleid op basis van huurbeleid op basis van

huursombenadering.huursombenadering.huursombenadering.huursombenadering.

- Nieuw gedifferentieerd

huurbeleid uitgewerkt en

voorgelegd aan

huurdersorganisaties.

- Invoering nieuwe huurbeleid.

- Toetsing of jaarlijkse

huuraanpassing aansluit bij

het gedifferentieerde

huurbeleid.

Doel: Doel: Doel: Doel: Voldoende geschikte huisvesting voor senioren en mensen met een beperkingVoldoende geschikte huisvesting voor senioren en mensen met een beperkingVoldoende geschikte huisvesting voor senioren en mensen met een beperkingVoldoende geschikte huisvesting voor senioren en mensen met een beperking

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

De behoefte en De behoefte en De behoefte en De behoefte en

veranderingsopgave in de veranderingsopgave in de veranderingsopgave in de veranderingsopgave in de

woningvoorraad als gevolg woningvoorraad als gevolg woningvoorraad als gevolg woningvoorraad als gevolg

van de vergrijzing en het van de vergrijzing en het van de vergrijzing en het van de vergrijzing en het

scheiden van wonen en zorg scheiden van wonen en zorg scheiden van wonen en zorg scheiden van wonen en zorg

zijn in beeld.zijn in beeld.zijn in beeld.zijn in beeld.

- Continue beoordeling van

gewenste

portefeuilleaanpassing en/of

uitbreiding; vooral sturing op

beschikbaarheid en

goedkopere, toegankelijke

huurwoningen.

- Doelstelling handhaven.

Publieke ruimtes in bestaande Publieke ruimtes in bestaande Publieke ruimtes in bestaande Publieke ruimtes in bestaande

wooncomplexen voor senioren wooncomplexen voor senioren wooncomplexen voor senioren wooncomplexen voor senioren

zijn levensloopbestendig. zijn levensloopbestendig. zijn levensloopbestendig. zijn levensloopbestendig.

- Toetsing huidige

portefeuillelabels op de

verhuurbaarheid en

reactiegraad.

- Nieuw beleid ontwikkeld voor

labelling.

- Vijf entrees in complexen in

Oosterhout zijn volledig

gerenoveerd.

- Uitvoeren jaarlijkse toetsing

portefeuillelabels.

- Start gefaseerde invoering

nieuw labellingbeleid.

- Waar nodig entrees

renoveren.

De lokale agenda’De lokale agenda’De lokale agenda’De lokale agenda’s rondom s rondom s rondom s rondom - Visie opgesteld over het - Doelstelling handhaven.

Page 23: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 23

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

langer zelfstandig thuis wonen langer zelfstandig thuis wonen langer zelfstandig thuis wonen langer zelfstandig thuis wonen

zijn met zorgzijn met zorgzijn met zorgzijn met zorg---- en en en en

welzijnspartijen uitgevoerd.welzijnspartijen uitgevoerd.welzijnspartijen uitgevoerd.welzijnspartijen uitgevoerd.

scheiden van wonen en zorg.

- Intensieve overleggen

gevoerd met betrokken

partijen per kerngemeente; is

een doorlopend proces.

- Woonbehoefte in kaart

gebracht van de

herontwikkeling van het

zorgcentrum Het Hoge Veer in

de gemeente

Geertruidenberg.

Prestatieafspraken met Prestatieafspraken met Prestatieafspraken met Prestatieafspraken met

gemeenten evalueren over de gemeenten evalueren over de gemeenten evalueren over de gemeenten evalueren over de

aanpassing van woningen en aanpassing van woningen en aanpassing van woningen en aanpassing van woningen en

wooncomplexen als gevolg wooncomplexen als gevolg wooncomplexen als gevolg wooncomplexen als gevolg

van de Wmo.van de Wmo.van de Wmo.van de Wmo.

- Evaluatie is uitgevoerd;

investeringen Wmo zijn

meegenomen in regulier

overleg over de gemeentelijke

prestatieafspraken.

- Verder invulling geven aan de

afspraken uit de

prestatieovereenkomsten met

de kerngemeenten.

De behoefte aan extramurale De behoefte aan extramurale De behoefte aan extramurale De behoefte aan extramurale

woonvoorzieningen is bekend.woonvoorzieningen is bekend.woonvoorzieningen is bekend.woonvoorzieningen is bekend.

- Meegenomen in de visie over

het scheiden van wonen en

zorg.

- Kaders opgesteld inzake

ontwikkeling van extramurale

ontwikkelingen in de

toekomst.

- Woonbelevingsoverzoek

gehouden over wonen en

zorg.

- Ontwikkelingen nauwlettend

volgen.

- Opstellen nieuw beleid 2015-

2017.

De realisatie van intramurale De realisatie van intramurale De realisatie van intramurale De realisatie van intramurale

huisvesting enkel op verzoek huisvesting enkel op verzoek huisvesting enkel op verzoek huisvesting enkel op verzoek

overwegen en onder overwegen en onder overwegen en onder overwegen en onder

voorwaarden ontwikkelen.voorwaarden ontwikkelen.voorwaarden ontwikkelen.voorwaarden ontwikkelen.

- De aanvragen zijn beoordeeld

op basis van de

vastgoedrisico’s en financiële

haalbaarheid.

- Doelstelling handhaven.

Doel: Investeren in een Doel: Investeren in een Doel: Investeren in een Doel: Investeren in een duurzame woningvoorraadduurzame woningvoorraadduurzame woningvoorraadduurzame woningvoorraad

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015

Een gemiddeld BEen gemiddeld BEen gemiddeld BEen gemiddeld B----label op de label op de label op de label op de

volledige portefeuille in 2017, volledige portefeuille in 2017, volledige portefeuille in 2017, volledige portefeuille in 2017,

uiterlijk in 2020 conform het uiterlijk in 2020 conform het uiterlijk in 2020 conform het uiterlijk in 2020 conform het

Koepelconvenant Koepelconvenant Koepelconvenant Koepelconvenant

Energiebesparing Gebouwde Energiebesparing Gebouwde Energiebesparing Gebouwde Energiebesparing Gebouwde

Omgeving. Omgeving. Omgeving. Omgeving.

- Groot onderhoud aan 363

platdakwoningen in

Oosterhout, eerste 100

gerealiseerd.

- Realisatie groot onderhoud

aan 114 woningen Rucphen.

- Start groot onderhoud aan 66

woningen in Zegge.

- Realisatie groot onderhoud

aan 113 woningen in de wijk

- Verdere uitvoering van het

groot onderhoud aan de

platdakwoningen in

Oosterhout.

- Realisatie groot onderhoud in

Zegge.

- Realisatie groot onderhoud in

Raamsdonksveer, in totaal

ruim 350 woningen.

- Nieuwbouwprojecten

Page 24: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 24

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015

Sandoel, Raamsdonksveer.

- Nieuwbouwwoningen enkel

opgeleverd met energielabel

A+.

- In totaal ruim 650 woningen

aangepast naar energielabel

B.

realiseren met energielabel

A+.

- Woningen energiezuinig

aanpassen naar energielabel

B.

Woonlasten terugdringen en Woonlasten terugdringen en Woonlasten terugdringen en Woonlasten terugdringen en

verbeteren wooncomfort via verbeteren wooncomfort via verbeteren wooncomfort via verbeteren wooncomfort via

investeringen in investeringen in investeringen in investeringen in

duurzaamheid.duurzaamheid.duurzaamheid.duurzaamheid.

Onderzoek naar wooncomfort

en energielasten bij start van

elk project: Oudenhove in

Oosterhout en De Krijntjes in

Rucphen.

Doelstelling handhaven.

Kennis van ontwikkelingen en Kennis van ontwikkelingen en Kennis van ontwikkelingen en Kennis van ontwikkelingen en

innovaties rond duurzaam innovaties rond duurzaam innovaties rond duurzaam innovaties rond duurzaam

bouwen en wonen.bouwen en wonen.bouwen en wonen.bouwen en wonen.

- Ontwikkelingen in de markt

gevolgd.

- Opstellen jaarlijkse

kennisrapportage en actieplan

duurzaamheid.

Doelstelling handhaven.

Voldoende woningenVoldoende woningenVoldoende woningenVoldoende woningen

Om op de lange termijn over voldoende woningen te beschikken, stelde Thuisvester in 2014 een

verkoop- en volledig nieuw huurbeleid op. We onderzochten de gemiddelde wachttijd bij

woningacceptatie en ontwikkelden twee pilotprojecten van conceptkoopwoningen voor huishoudens

met een laag middeninkomen. De afname die door verkoop en sloop ontstaat wordt in de toekomst

gecompenseerd met nieuwbouw van huurwoningen. In 2014 leverden wij 34 starterswoningen, 14

koopwoningen en twee multifunctionele accommodaties op.

Toename aantal woningzoekendenToename aantal woningzoekendenToename aantal woningzoekendenToename aantal woningzoekenden

In 2014 nam het aantal woningzoekenden met 4 procent toe ten opzichte van een jaar eerder.

Aantal woningzoekenden (peildatum 31Aantal woningzoekenden (peildatum 31Aantal woningzoekenden (peildatum 31Aantal woningzoekenden (peildatum 31----12121212----2014) 2014) 2014) 2014)

2014201420142014 2013201320132013 2012201220122012 2011201120112011

TotaalTotaalTotaalTotaal 23.660 22.585 24.135 23.824

HuurwoningenHuurwoningenHuurwoningenHuurwoningen

De afname of toename van het aantal huurwoningen in de verschillende gemeenten ten opzichte van

2013 is aangegeven in de volgende tabel.

Aantal huurwoningen (incl. zorgeenheden) per werkgebiedAantal huurwoningen (incl. zorgeenheden) per werkgebiedAantal huurwoningen (incl. zorgeenheden) per werkgebiedAantal huurwoningen (incl. zorgeenheden) per werkgebied

PlaatsPlaatsPlaatsPlaats Huurwoningen Huurwoningen Huurwoningen Huurwoningen Huurwoningen Huurwoningen Huurwoningen Huurwoningen

31313131----12121212----2014201420142014 31313131----12121212----2013201320132013

Oosterhout 7.265 7.167

Page 25: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 25

Dorst 69 69

Den Hout 19 19

Oosteind 13 14

Totaal gemeente OosterhoutTotaal gemeente OosterhoutTotaal gemeente OosterhoutTotaal gemeente Oosterhout 7.37.37.37.366666666 7.2697.2697.2697.269

Geertruidenberg 16 17

Raamsdonksveer 1542 1.561

Raamsdonk 172 172

Totaal gemeente Totaal gemeente Totaal gemeente Totaal gemeente

GeertruidenbergGeertruidenbergGeertruidenbergGeertruidenberg

1.1.1.1.737373730000 1.7501.7501.7501.750

Rucphen 512 505

Schijf 74 75

Sprundel 513 518

St. Willebrord 1.539 1.622

Zegge 262 253

Totaal gemeente RucphenTotaal gemeente RucphenTotaal gemeente RucphenTotaal gemeente Rucphen 2.2.2.2.999900000000 2.9722.9722.9722.972

Zundert 686 688

Rijsbergen 361 366

Klein-Zundert 36 36

Wernhout 41 41

Achtmaal 17 17

Totaal gemeente ZundertTotaal gemeente ZundertTotaal gemeente ZundertTotaal gemeente Zundert 1.1.1.1.141414141111 1.1481.1481.1481.148

Overige gemeentenOverige gemeentenOverige gemeentenOverige gemeenten

Breda 1 1

Baarle-Nassau 9 9

Oudenbosch 70 70

Page 26: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 26

Kats 5 5

Dordrecht 165 167

Drimmelen 1 1

Nieuw-Vossemeer 1 1

Hoeven 5 5

Waspik 64 64

Totaal overige gemeentenTotaal overige gemeentenTotaal overige gemeentenTotaal overige gemeenten 323232321111 323323323323

TOTAALTOTAALTOTAALTOTAAL 13.13.13.13.444458585858 13.46213.46213.46213.462

VerhuringenVerhuringenVerhuringenVerhuringen

Het totaal aantal verhuizingen in 2014 daalde licht ten opzichte van andere jaren. In Oosterhout nam

het aantal verhuringen toe met 5 procent. In Geertruidenberg en Rucphen/Zundert nam het juist af met

respectievelijk 27 en 10 procent. De verhuisgraad kwam uit op 6 procent. De toewijzing van nieuwe

sociale huurcontracten voor inkomens onder 34.678 euro voldeed in het verslagjaar met 96 procent

aan de norm van 90 procent.

Aantal verhuizingenAantal verhuizingenAantal verhuizingenAantal verhuizingen (per werkgebied)

2014201420142014 2013201320132013 2012201220122012 2011201120112011

Oosterhout 528 501 491 451

Geertruidenberg 88 120 120 147

Rucphen/Zundert 167 186 195 202

Totaal Totaal Totaal Totaal 783783783783 807807807807 806806806806 800800800800

Woonruimteverdeling per werkgebiedWoonruimteverdeling per werkgebiedWoonruimteverdeling per werkgebiedWoonruimteverdeling per werkgebied (inclusief nieuwbouw)

2014201420142014 2013201320132013 2012201220122012 2011201120112011

Aantal woningen verhuurdAantal woningen verhuurdAantal woningen verhuurdAantal woningen verhuurd (inclusief (inclusief (inclusief (inclusief

nieuwbouw)nieuwbouw)nieuwbouw)nieuwbouw)

Oosterhout 530 528 491 451

Geertruidenberg 91 121 120 147

Rucphen/Zundert 170 197 225 202

TTTTotaalotaalotaalotaal 791791791791 846846846846 836836836836 806806806806

Page 27: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 27

Gemiddeld aantal reacties per woningGemiddeld aantal reacties per woningGemiddeld aantal reacties per woningGemiddeld aantal reacties per woning

Oosterhout 52 49 67 79

Geertruidenberg 37 35 41 38

Rucphen/Zundert 28 24 23 29

Gemiddelde inschrijfduur in jarenGemiddelde inschrijfduur in jarenGemiddelde inschrijfduur in jarenGemiddelde inschrijfduur in jaren (bij (bij (bij (bij

verhuringen)verhuringen)verhuringen)verhuringen)

Oosterhout 6 jaar 5,1 jaar 5,9 jaar 5,5 jaar

Geertruidenberg 2,7 jaar 2,2 jaar P.M. P.M.

Rucphen/Zundert 4,5 jaar 4,2 jaar 4,4 jaar 4,7 jaar

Woningen naar huurklasseWoningen naar huurklasseWoningen naar huurklasseWoningen naar huurklasse

InschrijfduurInschrijfduurInschrijfduurInschrijfduur

In 2014 steeg de gemiddelde inschrijfduur van inschrijven tot ondertekening van een huurcontract in

elke kerngemeente. Het gemiddelde aantal reacties per vrijkomende woning nam toe in de gemeenten

Oosterhout (+6 procent) en Geertruidenberg (+6 procent), Rucphen (+16 procent) en Zundert (+16

procent).

UrgentieUrgentieUrgentieUrgentie

HuurklasseHuurklasseHuurklasseHuurklasse HuurprijsHuurprijsHuurprijsHuurprijs OosterhoutOosterhoutOosterhoutOosterhout GeertruiGeertruiGeertruiGeertrui----

denbergdenbergdenbergdenberg

RucphenRucphenRucphenRucphen ZundertZundertZundertZundert OverigOverigOverigOverig Totaal Totaal Totaal Totaal

aantalaantalaantalaantal

% van % van % van % van

totaaltotaaltotaaltotaal

Goedkoop < € 389,05 774 292 632 200 2 1.900 14%

Betaalbaar < € 596,75 4.715 1.044 1.857 584 180 8.380 63%

Middelduur < € 699,48 1.335 324 176 120 34 1.989 15%

Duur, boven huurtoeslaggrens (vrije sector)

€ 699,48 268 25 23 11 9 336 2%

Overig 274 45 212 226 96 853 6%

TotaalTotaalTotaalTotaal 7.7.7.7.366366366366 1.7301.7301.7301.730 2.9002.9002.9002.900 1.1.1.1.111141414141 321321321321 13.45813.45813.45813.458 100%100%100%100%

Page 28: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 28

Verder steeg het aantal toewijzingen op basis van medische urgentie. Het aantal toewijzingen op basis

van een sociale urgentie steeg ook licht.

Urgentieverlening woningzoekendenUrgentieverlening woningzoekendenUrgentieverlening woningzoekendenUrgentieverlening woningzoekenden (in aantallen)

2014201420142014 2013201320132013

Medische uMedische uMedische uMedische urgentiergentiergentiergentie

Aanvragen 18 13

Toewijzingen 17 10

Sociale Sociale Sociale Sociale uuuurgentiergentiergentiergentie

Aanvragen 47 42

Toewijzingen 29 29

In de prestatieafspraken met onze kerngemeenten hebben we benoemd dat de huisvesting van

statushouders een gezamenlijke verantwoordelijkheid is en dat Thuisvester hiertoe woningen ter

beschikking stelt. In onze kerngemeenten hebben we zodoende in huisvesting voorzien voor de

statushouders waar de gemeente een woning voor zocht.

Oorspronkelijk lag de taakstelling voor 2014 lager, maar gezien de onverwacht scherp gestegen

toestroom van vluchtelingen uit met name Syrië en Eritrea is de taakstelling eind 2014 opnieuw

verhoogd. In Oosterhout heeft Thuisvester aan de aanvullende taakstelling van 18 woningen niet meer

helemaal kunnen voldoen. We voorzien dat ook in 2015 de opgave verder toeneemt, en anticiperen

hierop door met onze kerngemeenten in gesprek te gaan over oplossingen.

Taakstelling en realisatie sTaakstelling en realisatie sTaakstelling en realisatie sTaakstelling en realisatie statushouderstatushouderstatushouderstatushouders

TaakstellingTaakstellingTaakstellingTaakstelling RRRRealisatieealisatieealisatieealisatie

Oosterhout 50 37

Geertruidenberg* 13 15

Rucphen 21 22

Zundert 21 22

*De taakstelling voor Geertruidenberg is 21. Thuisvester huisvest 5/8 deel (zijnde 13) en WSG 3/8.

Page 29: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 29

NieuwbouwNieuwbouwNieuwbouwNieuwbouw

Overzicht Overzicht Overzicht Overzicht nieuwbouwprojectennieuwbouwprojectennieuwbouwprojectennieuwbouwprojecten

Opgeleverd in 2014Opgeleverd in 2014Opgeleverd in 2014Opgeleverd in 2014

Gemeente OosterhoutGemeente OosterhoutGemeente OosterhoutGemeente Oosterhout

Nijenrode Oosterhout 7 starterswoningen (koop),

4 vrijesectorwoningen (koop)

Loevepark Oosterhout 27 starterswoningen (Slimmer Kopen) en

10 vrijesectorwoningen (koop)

Slotjesveste Oosterhout zorg- en gezondheidscentrum met 75

individuele zorgappartementen

Gemeente RucphenGemeente RucphenGemeente RucphenGemeente Rucphen

Joannes de Doperkerk Sprundel MFA (DAEB)

Gemeente ZundertGemeente ZundertGemeente ZundertGemeente Zundert

’t Gouwe Hart Achtmaal MFA (DAEB)

In uitvoering op In uitvoering op In uitvoering op In uitvoering op 31313131----12121212----2014201420142014

Gemeente OosterhoutGemeente OosterhoutGemeente OosterhoutGemeente Oosterhout

Loevepark Oosterhout 104 sociale huurappartementen (DAEB)

Contreie fase 1 Oosterhout 18 huurwoningen (DAEB)

Neijenrode Oosterhout 18 koopwoningen

Gemeente RucphenGemeente RucphenGemeente RucphenGemeente Rucphen

Emmastraat/Irenestraat St. Willebrord 20 sociale huurwoningen (DAEB)

Start bouw in 2015 (indien 70% verkocht)Start bouw in 2015 (indien 70% verkocht)Start bouw in 2015 (indien 70% verkocht)Start bouw in 2015 (indien 70% verkocht)

Gemeente OosterhoutGemeente OosterhoutGemeente OosterhoutGemeente Oosterhout

Loevepark Oosterhout 9 koopwoningen

Contreie fase 2 Oosterhout 26 sociale huurwoningen, 20

koopwoningen

Gemeente ZundertGemeente ZundertGemeente ZundertGemeente Zundert

Wielewaal Zundert 9 huurwoningen, 16 koopwoningen

Page 30: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 30

Start bouw in 2015 (indien 70% verkocht)Start bouw in 2015 (indien 70% verkocht)Start bouw in 2015 (indien 70% verkocht)Start bouw in 2015 (indien 70% verkocht)

Achtmaal Zundert 5 huurwoningen

Gemeente RucphenGemeente RucphenGemeente RucphenGemeente Rucphen

Prins Bernhardstraat Rijsbergen 10 huurwoningen

Warandepark Rijsbergen 15 huurwoningen

Emmastraat/Irenestraat St. Willebrord 27 huurwoningen

Opening kerk en multifunctionele accommodatie

Op 19 december 2014 opende wethouder Lazeroms van de gemeente Rucphen de verbouwde

Joannes de Doperkerk in Sprundel. Eerder was de nieuwe kerk ingewijd. Het gebouw fungeert nu als

kerk en als multifunctionele accommodatie. Na een bouwperiode van 15 maanden is het gebouw

opgeleverd en hebben het parochiebestuur en Sociaal Kultureel Werk (SKW) hun intrek genomen. De

originele elementen van het kerkgebouw zijn zo veel mogelijk behouden gebleven. Ook is het glas-in-

lood, mede dankzij subsidie van Europa en de provincie Noord-Brabant, in ere hersteld.

’t Gouwe Hart in gebruik genomen

’t Gouwe Hart werd op 7 november 2014 officieel geopend. Samen met de gemeente Zundert,

Stichting de Nachtegaal, basisschool De Wegwijzer, Kober Peuterland en de Dorpsraad Achtmaal

realiseerde Thuisvester deze nieuwe multifunctionele accommodatie in Achtmaal. ’t Gouwe Hart geeft

een belangrijke impuls aan de leefbaarheid. Dorpsbewoners werden nauw betrokken bij de

ontwikkeling en hebben de naam bedacht.

Start bouw Loevepark

Op 17 december 2014 verrichtte Walther Hoosemans, vicevoorzitter van de gemeenteraad

Oosterhout, de officiële handeling van de start bouw van 104 sociale huurappartementen in het project

Loevepark in Oosterhout. De drie woongebouwen maken deel uit van een groots herstructureringsplan

voor de wijk Slotjes-Midden. Verwachte oplevering is medio 2016.

Bouw 18 sociale huurwoningen van start in de Contreie

Thuisvester startte met de bouw van 18 sociale huurwoningen in de Contreie in Oosterhout.

Woensdag 5 november 2014 gaf wethouder Willemsen hiervoor het startsein. In de eerste fase

realiseren wij 18 sociale huurwoningen. Begin 2015 gaat ook de tweede fase van start bestaande uit

26 huur en 20 koopwoningen. Naar verwachting worden de eerste woningen vanaf mei 2015

opgeleverd.

Goedkoper bouwenGoedkoper bouwenGoedkoper bouwenGoedkoper bouwen

In 2014 bleven wij ons inzetten voor starters. Zo focusten we ons nog meer op conceptbouw en

ketensamenwerking, waardoor het goedkoper werd om nieuwe woningen te bouwen. Met als gevolg

dat de vraagprijs voor een starterswoning ook minder werd. Dit zorgde ervoor dat starters zonder extra

regeling een eigen woning kunnen kopen. Per project blijft Thuisvester overwegen om regelingen aan

te bieden. Zo maakten zes starters gebruik van de Starterslening en profiteerden twee starters van de

regeling Slimmer Kopen.

Verkoop huurwoningenVerkoop huurwoningenVerkoop huurwoningenVerkoop huurwoningen

In het verslagjaar wilde Thuisvester 66 bestaande huurwoningen verkopen. In het begin van het jaar

Page 31: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 31

bleven de aantallen achter waardoor meer inspanningen zijn verricht om de doelstelling te behalen.

Uiteindelijk werden er in totaal 75 huurwoningen verkocht.

VeVeVeVerkochte woningen per werkgebiedrkochte woningen per werkgebiedrkochte woningen per werkgebiedrkochte woningen per werkgebied

(Verkoopmoment is datum van het tekenen van de koop- en aanneemovereenkomst (KAO).

2014201420142014 2013201320132013 2012201220122012 2011201120112011

OosterhoutOosterhoutOosterhoutOosterhout

Bestaande huurwoningen 27 22 31 33

Gemiddelde verkoopprijs (in

euro's)

138.711 135.182 147.121 155.333

MGEMGEMGEMGE

Nieuwbouw 5 18 1 1

Eerste verkoop 1 0 0

Wederverkoop/tweede verkoop 0 0 0

Slimmer kopen 1 11

Starterslening 4 2

VrijeVrijeVrijeVrije sectorsectorsectorsector 19 10 6 27

GeertruidenbergGeertruidenbergGeertruidenbergGeertruidenberg

Bestaande huurwoningen 20 15 22 (plus 1

garage)

39

Gemiddelde verkoopprijs (in

euro's)

147.913 127.000 146.602 142.186

MGEMGEMGEMGE

Nieuwbouw 0 0 0 0

Eerste verkoop 0 5 0 0

Wederverkoop/tweede verkoop 0 0 0 0

Slimmer kopen

Starterslening

Page 32: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 32

VrijeVrijeVrijeVrije sectorsectorsectorsector 0 0 0 2

RucphenRucphenRucphenRucphen en en en en ZundertZundertZundertZundert

Bestaande huurwoningen 28 21 25 35

Gemiddelde verkoopprijs (in

euro's)

149.607 154.286 152.694 159.000

MGEMGEMGEMGE

Nieuwbouw 2 8 13

Eerste verkoop 11 14 6

Wederverkoop/tweede verkoop 0 6 0

Slimmer kopen

Starterslening 2

Vrije sectorVrije sectorVrije sectorVrije sector 12 4 7

Overige gemeentenOverige gemeentenOverige gemeentenOverige gemeenten

Bestaande huurwoningen 0 0 0 0

Gemiddelde verkoopprijs (in

euro's)

MGEMGEMGEMGE

Nieuwbouw 0 0 0

Eerste verkoop 2 1 0

Wederverkoop/tweede verkoop 1 0 0 0

Slimmer kopen 1

Starterslening

Vrije sectorVrije sectorVrije sectorVrije sector 2 0 0 0

Risico’s verkleinen door samenwerkingRisico’s verkleinen door samenwerkingRisico’s verkleinen door samenwerkingRisico’s verkleinen door samenwerking

Thuisvester wil zich vooral richten op sociale verhuur van woningen. Een lijn die al enkele jaren

geleden is ingezet. In 2014 droegen wij voor het eerst in Oosterhout – deelplan Contreie fase 2 – de

ontwikkeling en verkoop van koopwoningen van een nieuwbouwproject over aan een aannemer. Met

Page 33: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 33

deze constructie wordt het financiële risico voor ons verkleind. In Rucphen en Zundert werden in 2014

eerder vergelijkbare stappen gezet. Zo verkochten wij het project Kloosterhof en bijbehorende grond in

Zundert aan Maas-Jacobs Vastgoed. Dit vanwege aangepast overheidsbeleid. De aannemer gaat hier

appartementen ontwikkelen. Thuisvester zal 15 tot 25 appartementen afnemen en gaan verhuren.

Verkopen grondpositiesVerkopen grondpositiesVerkopen grondpositiesVerkopen grondposities

In 2014 kocht Thuisvester geen nieuwe grondposities. Wel werden er grondposities in St. Willebrord

verkocht aan ontwikkelende aannemers. Zo verlegden we het risico van de vrije sector naar een

andere partij, waardoor we ons nog meer kunnen focussen op sociale verhuur.

Kwalitatieve aanpassingKwalitatieve aanpassingKwalitatieve aanpassingKwalitatieve aanpassing

De huidige woningvoorraad sluit (nog) niet compleet aan op de toekomstige bevolkingsontwikkeling

van meer ouderen en kleinere huishoudens. Ook stijgt het aantal huishoudens in ons werkgebied. Om

hierop in te spelen realiseren wij een kwalitatieve aanpassing en een beperkte uitbreiding van de

woningvoorraad. Op zo’n manier dat alle woningen voldoen aan de gewenste basiskwaliteit en dat we

uitsluitend bouwen wat nodig is. In totaal investeerden wij in 2014 28 miljoen euro aan onderhoud.

Verder stelden we een nieuwe meerjaren onderhoudsbegroting op voor de periode 2015-2019.

Investeren in onderhoudInvesteren in onderhoudInvesteren in onderhoudInvesteren in onderhoud

Net zoals in 2013 focuste Thuisvester zich op het verbeteren van de bestaande woningvoorraad.

Onderhoudsinspanningen waren gericht op het verlengen van de levensduur van onze portefeuille in

samenhang met het doorvoeren van energetische aanpassingen.

Onderhoudskosten bestaande huurwoningen (in euro’s, exclusief verbeteringen)Onderhoudskosten bestaande huurwoningen (in euro’s, exclusief verbeteringen)Onderhoudskosten bestaande huurwoningen (in euro’s, exclusief verbeteringen)Onderhoudskosten bestaande huurwoningen (in euro’s, exclusief verbeteringen)

2014201420142014 2013201320132013 2012201220122012 2011201120112011 2010201020102010

Project- en planmatig

onderhoud

19.991.000 14.672.000 11.074.000 12.169.000 13.419.000

Contractonderhoud 1.992.000 2.136.000 1.292.000 1.538.000 1.273.000

Mutatieonderhoud 3.010.000 4.209.000 3.548.000 3.130.000 2.845.000

Reparatieonderhoud 3.452.000 4.136.000 4.106.000 4.970.000 3.473.000

Serviceonderhoud - - 261.000 139.000 -

Overig onderhoud 1.047.000 539.000 562.000 68.000 672.000

Correcties toegerekende uren

onderhoud doorbelast aan

derden

-1.285.000 - 1.226.000 - 1.365.000 - 888.000 - 936.000

Totaal onderhoudTotaal onderhoudTotaal onderhoudTotaal onderhoud 28.207.00028.207.00028.207.00028.207.000 24242424....466.000466.000466.000466.000 19.479.00019.479.00019.479.00019.479.000 22221111....127127127127.000.000.000.000 20.746.00020.746.00020.746.00020.746.000

Minder kosten reparatieMinder kosten reparatieMinder kosten reparatieMinder kosten reparatie---- en mutatieonderhouden mutatieonderhouden mutatieonderhouden mutatieonderhoud

De totale kosten voor reparatieonderhoud kwamen uit op 3,4 miljoen euro in 2014. Een forse daling

ten opzichte van een jaar eerder. Het totaal aantal reparatieverzoeken steeg naar 20.036 inclusief

Page 34: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 34

serviceonderhoud. In 2013 werden er 19.523 verzoeken ingediend. De gemiddelde kosten per

opdracht namen af. Van 209 euro in 2013 naar 159 euro in 2014. Ook de mutatiekosten per woning

namen af van 5.296 euro naar 3.652 euro. Beide dalingen zijn onder andere het effect van de

invoering van eenheidsprijzen voor mutatie- en reparatieonderhoud en de ingezette lijn – vanaf 2012 –

van planmatige keuken- en badkamervervanging in plaats van uitvoering naar aanleiding van een

reparatieverzoek. Om de reparatiekosten nog beter te beheersen, zijn in 2015 de voorbereidingen

gestart om dit werk risicodragend uit te besteden tegen een vaste prijs per woning. Deze nieuwe

werkwijze is inmiddels begin 2015 ingevoerd.

Huurders die een reparatie lieten uitvoeren of gingen verhuizen naar een huurwoning, kregen via KWH

een vragenlijst. In het verslagjaar beoordeelden huurders in Oosterhout, Geertruidenberg, Rucphen en

Zundert het proces van reparatieonderhoud gemiddeld met een 8,2.

Focus op groot onderhoudFocus op groot onderhoudFocus op groot onderhoudFocus op groot onderhoud

In 2014 bleef Thuisvester zich inzetten op groot onderhoud in combinatie met verbeteringen. Zo

kwamen de woningen kwalitatief weer op peil en kan de huurder er weer 25 jaar fijn wonen. De

woningen hebben na het groot onderhoud meer comfort, een lager energieverbruik en een gezonder

binnenklimaat.

In augustus startte de groot-onderhoudswerkzaamheden aan 352 eengezinswoningen in de wijk

Sandoel, Raamsdonksveer. Deze werkzaamheden worden gefaseerd uitgevoerd in vijf jaar. In

dezelfde maand begon het groot onderhoud aan 363 platdakwoningen in Slotjes-Oost en Oosterheide

in Oosterhout. Verder begon Thuisvester in 2014 met een grootschalige onderhoudsingreep in

combinatie met energiebesparende maatregelen in de wijk de Krijntjes in Rucphen. Het betreft 114

eengezinswoningen.

Ook in Oosterhout startten de voorbereiding voor renovatiewerkzaamheden aan 174

portieketagewoningen in Slotjes-Midden deelplan 8-9. Daarnaast werd er een verbeterplan opgesteld

voor 113 appartementen in Oudenhove in Oosterhout. De in 2013 gestarte werkzaamheden in Slotjes-

Midden deelplan 4-7 liepen in het verslagjaar door. Voor alle projecten geldt dat er vooraf een woonbe-

levingsonderzoek is gehouden en dat er een bewonerscommissie of klankbordgroep is opgericht.

Investeren in woonbelevingInvesteren in woonbelevingInvesteren in woonbelevingInvesteren in woonbeleving

Bij al onze woninginvesteringen staat de woonbeleving van de klant centraal. In de praktijk betekende

dit dat participatie onderdeel is van elk groot-onderhoudsproject in 2014. In de vorm van onderzoek,

bewonerscommissies en -bijeenkomsten. Ook kregen huurders meer keuze om hun woning – zelf of

door Thuisvester – kwalitatief te verbeteren. Dit om persoonlijke woonwensen te realiseren of om de

zelfredzaamheid te vergroten.

In 2014 bleef de mogelijkheid bestaan voor huurders om tegen een meerprijs extra werkzaamheden te

laten uitvoeren. In totaal voerden we voor 1,54 miljoen euro meerwerk door tegen huurverhoging.

Hiervan is 0,34 miljoen euro aangebracht tijdens planmatige onderhoudswerkzaamheden. Voor het

resterende bedrag van 1,2 miljoen euro zijn werkzaamheden uitgevoerd op individueel verzoek van de

huurder tegen een huurverhoging.

BetaalbareBetaalbareBetaalbareBetaalbare woningvoorraadwoningvoorraadwoningvoorraadwoningvoorraad

Woningen betaalbaar houden, nu en in de toekomst. Daar zet Thuisvester op in. In 2014 bleven we

woningen tegen verschillende huurprijzen aanbieden. We ontwikkelden een gedifferentieerd

huurbeleid op basis van de huursombenadering. Met als uitgangspunt dat de woonlasten binnen de

normen van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) vallen. In 2014 was 97 procent van

onze totale woningvoorraad bereikbaar voor huurtoeslag. Ook reserveerden we 150.000 euro om

Page 35: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 35

huurders te helpen die door de economische crisis of door de inkomensafhankelijke huuraanpassing in

de knel zijn gekomen.

Minder huurverhogingMinder huurverhogingMinder huurverhogingMinder huurverhoging

Om de huurder tegemoet te komen, besloot Thuisvester in overleg met de huurdersorganisaties de

huren voor de lagere en middeninkomens niet maximaal te verhogen per 1 juli 2014. Huurders met

een inkomen tot 43.602 euro betaalden 0,5 procent minder huurverhoging dan is toegestaan. Voor

Thuisvester is huurverhoging noodzakelijk om de opgelegde verhuurderheffing op te kunnen vangen

en tegelijkertijd te kunnen blijven investeren in energetische verbeteringen, onderhoud en nieuwbouw

van sociale huurwoningen.

De jaarlijkse huuraanpassing per 1 juli 2014 werd als volgt opgebouwd:

- Huishoudinkomen tot 34.085 euro: 2,5% (inflatie) + 1,5% (basisopslag) - 0,5% = 3,5%

- Huishoudinkomen tussen de 34.085 en 43.602 euro: 2,5% (inflatie) + 1,5% (basisopslag) + 0,5%

inkomensafhankelijk)

- 0,5%= 4,0%Huishoudinkomen boven 43.602 euro: 2,5% (inflatie) + 1,5% (basisopslag) + 2,5%

(inkomensafhankelijk) = 6,5%

Redelijk pakket maatregelen Redelijk pakket maatregelen Redelijk pakket maatregelen Redelijk pakket maatregelen

In het verslagjaar vond er een overleg plaats met de huurdersorganisaties over de betaalbaarheid van

huurwoningen nu en in de toekomst. Om ervoor te waken dat huurders door de inkomensafhankelijke

huuraanpassing in de financiële problemen kwamen, is voor 2014 een bedrag beschikbaar gesteld

van 150.000 euro. Hiermee richtte Thuisvester zich op het aanpakken van de individuele problematiek

door onder andere (financiële) begeleiding. Verder werd de huurprijs van een aantal huurwoningen

met een netto huurprijs rond de huurtoeslaggrens (699,48 euro) per 1 juli niet verder verhoogd, zodat

deze in de toekomst ook voor de sociale sector werd behouden. Deze huurders kregen een

aangepaste huurverhoging of zelfs een huurverlaging.

HuurbetalingHuurbetalingHuurbetalingHuurbetaling

In 2014 bleef het percentage huurachterstand bij de zittende huurders nagenoeg gelijk aan dat van

2013. Dat we dit niveau konden vasthouden, is te danken aan extra inspanningen. Zo gingen alle

afdelingen die een raakvlak hebben met het debiteurenproces intensiever samenwerken. Ook kreeg

het proces rondom aanmanen een efficiëntere inrichting. Verder is er ingezet op preventie en op

sneller incasseren door streng, maar rechtvaardig te handelen.

Huurachterstand vertrokken huurders is in de gemeenten Oosterhout en Geertruidenberg behoorlijk

gestegen ten opzichte van voorgaande jaren. Dit heeft in hoofdzaak te maken met 26 adressen waar

huurders moesten vertrekken in verband met hennep, woonfraude en/of overlast. Hier ontstonden

hoge huur- en herstelposten. Daarnaast waren er in Oosterhout (14) en Geertruidenberg (8) totaal 22

ontruimingen op basis van huurachterstand.

De gemiddelde huurachterstand per ontruiming is gestegen. Dit komt onder andere doordat in het

verleden de huurtoeslag rechtstreeks op rekening van Thuisvester werd gestort waardoor het

totaalbedrag achterstand lager lag.

Er zijn in 2014 in totaal 704 betalingsregelingen afgesloten voor een totaalbedrag van 458.500 euro.

Hiervan werden er 365 regelingen volledig betaald voor een bedrag van 201.500 euro. Wegens het

niet nakomen van afspraken werd 11 procent van de betalingsregelingen alsnog doorgezet naar de

deurwaarder voor een bedrag van 80.340 euro. Op 31 december 2014 liepen er nog 189 actieve

regelingen voor een totaalbedrag van 163.475 euro.

Page 36: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 36

Huurachterstanden per werkgebied Huurachterstanden per werkgebied Huurachterstanden per werkgebied Huurachterstanden per werkgebied (peildatum 31-12-2014)

2014201420142014 2013201320132013 2012201220122012

OosterhoutOosterhoutOosterhoutOosterhout

Achterstand zittende huurders in euro’s 441.000 411.000 352.000

Als % van de jaarhuur Oosterhout 0,94% 0,95% 0,85%

In aantallen 414 475 426

Achterstand vertrokken huurders in euro’s 458.000 305.000 315.000

Totaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro's 899.000899.000899.000899.000 716.000716.000716.000716.000 667.000667.000667.000667.000

GeertruidenbergGeertruidenbergGeertruidenbergGeertruidenberg

Achterstand zittende huurders in euro’s 74.000 79.000 64.000

Als % van de jaarhuur Geertruidenberg 0,73% 0,80% 0,68%

In aantallen 73 89 85

Achterstand vertrokken huurders in euro’s 57.000 39.000 32.000

Totaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro's 131.000131.000131.000131.000 118.000118.000118.000118.000 96.00096.00096.00096.000

Rucphen Rucphen Rucphen Rucphen

Achterstand zittende huurders in euro’s 159.000 144.000 116.000

Als % van de jaarhuur Rucphen 0,99% 0,95% 0,76%

In aantallen 139 184 136

Achterstand vertrokken huurders in euro’s 158.000 222.000 246.000

Totaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro's 317.000317.000317.000317.000 366.000366.000366.000366.000 362.000362.000362.000362.000

Zundert Zundert Zundert Zundert

Achterstand zittende huurders in euro’s 53.000 59.000 47.000

Als % van de jaarhuur Rucphen 0,73% 0,81% 0,63%

In aantallen 46 65 44

Page 37: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 37

Achterstand vertrokken huurders in euro’s 64.000 53.000 67.000

Totaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro'sTotaal achterstand in euro's 117.000117.000117.000117.000 112.000112.000112.000112.000 114.000114.000114.000114.000

MeldpuntenMeldpuntenMeldpuntenMeldpunten

De afspraken met de gemeenten voor huurders met betalingsproblemen werden doorgezet in 2014. In

alle werkgebieden bleef een casemanager schuldhulpverlening actief om de individuele huurders met

betalingsproblemen te ondersteunen. In totaal werd er 228 keer een aanbod voor schuldhulpverlening

gedaan. In 2014 werden 118 schuldhulpverleningsdossiers afgesloten, waarbij 56 procent volledig

betaald heeft of een regeling heeft getroffen.

Ontruimingen Ontruimingen Ontruimingen Ontruimingen

Net zoals in 2013 bleven in het verslagjaar de speciale crisismaatregelen van kracht. Dit om

achterstanden en ontruimingen te voorkomen. De casemanager schuldpreventie bezocht in totaal 228

huurders met betalingsproblemen. In de helft van de gevallen kwam de casemanager in

samenwerking met de huurder tot een oplossing. Het aantal aanzeggingen tot ontruiming – op basis

van huurachterstand – kwam uit op 152 in 2014. In totaal werden 27 woningen ontruimd – conform

uitzettingsbeleid – op basis van huurachterstand. In alle gevallen zijn er uiterste inspanningen verricht

om ontruiming te voorkomen.

Geschikte seniorenhuisvestingGeschikte seniorenhuisvestingGeschikte seniorenhuisvestingGeschikte seniorenhuisvesting

De samenleving vergrijst en ook de verdere scheiding van wonen en zorg leidt tot een extra opgave

voor woningcorporaties. Daarom maakten wij delen van ons woningbezit meer levensloopbestendig in

2014. Vijf entrees in seniorencomplexen in Oosterhout werden toegankelijker gemaakt, nieuw beleid

voor het labelen van huurwoningen werd ontwikkeld en gemeentelijke prestatieafspraken werden op

het gebied van de Wmo geëvalueerd en herzien waar nodig. Daarnaast bleven we zoeken naar

nieuwe samenwerkingsverbanden om voldoende geschikte huisvesting te realiseren voor senioren en

mensen met een beperking. Hierbij wegen we zorgvuldig af of onze investeringen in zorgvastgoed

verantwoord zijn.

Nieuw beleid labelen Nieuw beleid labelen Nieuw beleid labelen Nieuw beleid labelen van woningenvan woningenvan woningenvan woningen

In het verslagjaar ontwikkelde Thuisvester nieuw beleid voor het labelen van huurwoningen om

leegstand te voorkomen. Met als resultaat dat er minder woningen gelabeld werden, waardoor meer

mensen in aanmerking komen voor de woning. Dit nieuwe beleid wordt – in overleg met de

huurdersorganisaties – gefaseerd ingevoerd vanaf 2015.

Woonbelevingsonderzoek onder seniorenWoonbelevingsonderzoek onder seniorenWoonbelevingsonderzoek onder seniorenWoonbelevingsonderzoek onder senioren

Aan de hand van de resultaten en de aanbevelingen uit het woonbelevingsonderzoek onder senioren

uit Rucphen en Zundert stelde Thuisvester een actieplan op. Gekeken werd hoe verschillende

aspecten van de woning of woonomgeving verbeterd konden worden of meegenomen konden worden

in de onderhoudsplanningen.

Event ToekomstWonenEvent ToekomstWonenEvent ToekomstWonenEvent ToekomstWonen

In oktober 2014 vond het Event ToekomstWonen plaats in Oosterhout. Een aantal deskundigen,

waaronder Thuisvester, informeerden de ruim honderd aanwezige 55-plussers over de

woonmogelijkheden in de toekomst. De vragen die 55-plussers bezighouden, waren onderwerp van

gesprek zoals: ‘gaan we onze woning aanpassen’, ‘willen we een andere woning kopen of huren’ en ‘is

een appartement in de toekomst een optie’. De aanwezigen werd gevraagd met welke gedachten zij

momenteel speelden en hoe zij de toekomst voor zichzelf zien. Wat is financieel mogelijk, kan de

woning toekomstbestendig worden gemaakt of is misschien verhuizen een optie? De 55-plussers

Page 38: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 38

werden erop geattendeerd dat het nu al de moeite waard is om na te denken of ze kunnen en willen

blijven wonen in hun huidige woning. Ook werd hun geadviseerd om zich nu al in te schrijven bij

Thuisvester.

Duurzame woningvoorraadDuurzame woningvoorraadDuurzame woningvoorraadDuurzame woningvoorraad

In 2014 investeerde Thuisvester verder in het verduurzamen van de totale woningvoorraad. Zo werden

meer dan 650 woningen aangepast naar energielabel B tijdens groot onderhoud. Ook voldeed elke

nieuwe woning aan het energielabel A+ en het lokale uitgangspunt van duurzaam bouwen. Verder

hebben we ons ingezet om de totale woonlasten terug te dringen en tekenden we met de gemeente

Rucphen het convenant Duurzaam Bouwen.

In het verslagjaar werd voor het eerst een hoogbouwcomplex opgeleverd waar – naast groot

onderhoud – energiebesparende maatregelen werden doorgevoerd. Alle bewoners van de 113

appartementen in Oudenhove in Oosterhout stemden ermee in om verbeteringen door te voeren – met

woonlastenwaarborg – waarmee het energielabel B werd behaald. Om de doelstelling te halen knapten

Thuisvester in 2014 bijna 1.000 woningen op. Ook werd de bouw van tien energiezuinige

starterswoningen met een EPC-waarde van 0,3 in Zegge aanbesteed. Start van de bouw is afhankelijk

van 70% voorverkoop.

Page 39: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 39

LeefbaarheidLeefbaarheidLeefbaarheidLeefbaarheid

Wijken zijn leefbaarWijken zijn leefbaarWijken zijn leefbaarWijken zijn leefbaar

Iedereen heeft recht op ongestoord woongenot. Het in stand houden van een schone, hele, veilige en

sociale leefomgeving is dan ook een taak die wij erg serieus namen in 2014. Hierbij deden we een

beroep op zelfsturing en de eigen verantwoordelijkheid. De thema’s woonbeleving en

maatschappelijke participatie waren leidend. Anders gezegd: onze activiteitenfocus lag op weten wat

er leeft, huurdersparticipatie, overlastaanpak en klant gedreven handelen. Zo stelden we

clusteraanpakken op, ontwikkelden we een afwegingskader voor maatschappelijke investeringen,

voerden we projecten uit gericht op het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen, onder-

steunden we goederen- en voedselbanken en ontwikkelden we een hernieuwd fonds Buurt in Actie.

Doelen en prestDoelen en prestDoelen en prestDoelen en prestaties 2014aties 2014aties 2014aties 2014

Doel: Bewoners wonen in schone, veilige en sociale wijkenDoel: Bewoners wonen in schone, veilige en sociale wijkenDoel: Bewoners wonen in schone, veilige en sociale wijkenDoel: Bewoners wonen in schone, veilige en sociale wijken

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

De waardering van huurders De waardering van huurders De waardering van huurders De waardering van huurders

voor hun woonomgeving is voor hun woonomgeving is voor hun woonomgeving is voor hun woonomgeving is

bekend.bekend.bekend.bekend.

- Uitvoering

woonbelevingsonderzoek -

Plan van aanpak opgesteld

naar aanleiding van resultaten

woonbelevingsonderzoek 65+.

- Uitkomsten

woonbelevingsonderzoeken

doorvoeren bij

onderhoudsprojecten.

Leefbaarheid staat structureel Leefbaarheid staat structureel Leefbaarheid staat structureel Leefbaarheid staat structureel

op de agenda tijdens overleg op de agenda tijdens overleg op de agenda tijdens overleg op de agenda tijdens overleg

met huurdersorganisaties en met huurdersorganisaties en met huurdersorganisaties en met huurdersorganisaties en

gemeenten.gemeenten.gemeenten.gemeenten.

- Leefbaarheid is onderwerp

van gesprek tijdens de

reguliere overleggen met de

huurdersorganisaties en

tijdens de periodieke

overleggen met gemeenten.

- Leefbaarheid als agendapunt

handhaven tijdens reguliere

overleggen met

huurdersorganisaties en

gemeenten.

Kwetsbare Kwetsbare Kwetsbare Kwetsbare

leefbaarheidssituaties leefbaarheidssituaties leefbaarheidssituaties leefbaarheidssituaties

signasignasignasignaleren.leren.leren.leren.

- Start visiedocument sociaal

beheer.

- Checklist van criteria voor

signalering kwetsbare

situaties is herijkt.

- Vragenlijst opgesteld voor

huisbezoek nieuwe huurders

in aandachtscomplexen.

- Jaarlijkse herijking uitvoeren.

- Nieuwe huurders van een

aandachtscomplex na zes

weken thuis bezoeken.

- Vaststellen visie op de

huisvesting van kwetsbare

huurders inclusief het maken

van afspraken met gemeenten

over woonbegeleiding.

- Evalueren urgentiebeleid.

Alle signalen over leefbaarheid Alle signalen over leefbaarheid Alle signalen over leefbaarheid Alle signalen over leefbaarheid

delen in de hele organisatie.delen in de hele organisatie.delen in de hele organisatie.delen in de hele organisatie.

- Leefbaarheidsmodule wordt

optimaal gebruikt.

- Implementatie gebiedsgericht

werken.

De woonomgeving waar De woonomgeving waar De woonomgeving waar De woonomgeving waar

huurders wonen, is schoon, huurders wonen, is schoon, huurders wonen, is schoon, huurders wonen, is schoon,

sociaal en veilig.sociaal en veilig.sociaal en veilig.sociaal en veilig.

- Start gemaakt om – indien

nodig - prestatieafspraken te

maken met vier

- Verdere invulling geven aan

het maken van

prestatieafspraken over het

Page 40: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 40

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

kerngemeenten over het

sociale domein.

- 8 plannen van aanpak zijn

opgesteld voor

aandachtsclusters in vestiging

Sprundel en Oosterhout om

de huidige problematiek goed

in beeld te brengen,

Verbeteracties zijn uitgezet

om de kwaliteit van de

complexen op sociaal gebied

te borgen.

- Buurtbemiddeling

geïntroduceerd in de

gemeente Geertruidenberg en

herzien in Oosterhout.

sociale domein met

kerngemeenten.

- Clusteraanpakken uitvoeren.

- Mogelijkheden voor

buurtbemiddeling in de

gemeente Rucphen

onderzoeken.

- Convenant buurtbemiddeling

ondertekenen met gemeente

Oosterhout.

De meerwaarde van De meerwaarde van De meerwaarde van De meerwaarde van

maatschappelijke maatschappelijke maatschappelijke maatschappelijke

investeringen is inzichtelijk.investeringen is inzichtelijk.investeringen is inzichtelijk.investeringen is inzichtelijk.

- Afwegingskader voor zowel

fysieke als sociale

maatschappelijke

investeringen ontwikkeld.

- Bijdrage aan

maatschappelijke

doelstellingen in kaart

gebracht bij elk

projectvoorstel.

- Doelstelling handhaven.

Doel: Stimuleren zelfredzaamheid van huurdersDoel: Stimuleren zelfredzaamheid van huurdersDoel: Stimuleren zelfredzaamheid van huurdersDoel: Stimuleren zelfredzaamheid van huurders

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

Er is een organisatie brede, Er is een organisatie brede, Er is een organisatie brede, Er is een organisatie brede,

uniforme aanpak uniforme aanpak uniforme aanpak uniforme aanpak –––– opgesteld opgesteld opgesteld opgesteld

met maatschappelijke partners met maatschappelijke partners met maatschappelijke partners met maatschappelijke partners

–––– voor woonoverlast en voor woonoverlast en voor woonoverlast en voor woonoverlast en

probleemhuishoudens, gericht probleemhuishoudens, gericht probleemhuishoudens, gericht probleemhuishoudens, gericht

op preventie en op preventie en op preventie en op preventie en

overlastaanpak. overlastaanpak. overlastaanpak. overlastaanpak.

- Start opstellen visiedocument

sociaal beheer.

- Start plan van aanpak om

juridische kosten sociaal

beheer te verminderen.

- Nieuwe eenduidige

rapportage ingevoerd.

- Voorbereidingen getroffen om

het Agressieprotocol te

vernieuwen.

- Professionalisering aanpak en

werkwijze sociaal beheer

- Afronden visiedocument

sociaal beheer inclusief

implementatie.

- Afronding en uitvoering geven

aan plan van aanpak om

juridische kosten sociaal

beheer te verminderen.

- Agressieprotocol is vernieuwd

en geïmplementeerd

- Voorstel voor betere

afstemming en samenwerking

tussen de betrokken

afdelingen.

- Optimalisatie Laatste Kans

beleid.

- Opstellen kaders

urgentiebeleid

Page 41: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 41

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

- Opstellen kaders

vaststellingsovereenkomst

- Opzetten buurtbemiddeling in

de kerngemeenten waar dit

nog niet actief is, maar wel

behoefte aan is.

Het aantal gevallen van Het aantal gevallen van Het aantal gevallen van Het aantal gevallen van

woonoverlast stijgt niet woonoverlast stijgt niet woonoverlast stijgt niet woonoverlast stijgt niet

- Analyses op buurt-, wijk- en

caseniveau, ondersteund door

eenduidige rapportages.

- Actieve sturing op uitkomsten

rapportages.

- Gedragsgerichte interventies,

gericht op duurzame

gedragsveranderingen.

- Doelstelling handhaven.

- Nulmeting

Huurachterstand van zittende Huurachterstand van zittende Huurachterstand van zittende Huurachterstand van zittende

huurdehuurdehuurdehuurders blijft gelijk op max. rs blijft gelijk op max. rs blijft gelijk op max. rs blijft gelijk op max.

0,9%.0,9%.0,9%.0,9%.

- Huurachterstand van zittende

huurders in de

kerngemeenten komt uit op

0,9 %

- Vernieuwen huurincasso

beleid.

- Kaders m.b.t. werkwijze

schuldhulpverlening

vernieuwen.

- Preventiemaatregelen ter

voorkoming van

huurachterstanden.

Sociale zelfredzaamheid van Sociale zelfredzaamheid van Sociale zelfredzaamheid van Sociale zelfredzaamheid van

huurders bevorderen.huurders bevorderen.huurders bevorderen.huurders bevorderen.

- Online servicedienst Iris

geïntroduceerd bij partners in

de gemeenten Rucphen en

Geertruidenberg.

- Organisatie

informatiebijeenkomst voor

55+ over zelfredzaamheid en

leefbaarheid.

- Evenement ‘Oost, West, Thuis

Best’ met daaraan verbonden

theatervoorstelling over langer

zelfstandig wonen; 7

voorstellingen, 440 bezoekers.

- Voorstel om doorstroming van

senioren naar andere woning

te stimuleren opgenomen in

nieuw huurbeleid, uitwerking

in 2015

- Projectplan om bij het labelen

van woningen te sturen op

vitaliteit is verschoven naar

een later moment in

ondernemingsplanperiode.

- Start ontwikkeling visie op het

- Zitting in programmaraad Iris.

- Visie vaststellen op het

gebruik van

ontmoetingsruimten in

woongebouwen.

- Ontwikkelen van

voorzieningen- en

dienstenaanbod voor wonen

en zorg.

- Faciliteren van het project

‘Versterken van sociaal

netwerk’.

- Projecten ontwikkelen die

zorgdragen voor passende

woningen voor senioren.

- Onderzoek naar nieuwe

tijdelijke

huisvestingsmogelijkheden

voor urgente woonvragen die

buiten het urgentiebeleid

vallen.

- Onderzoek naar

mogelijkheden

huisvestingsconcept

Page 42: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 42

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

gebruik van

ontmoetingsruimten in

woongebouwen.

- 37 aanvragen voor Buurt in

Actie ontvangen en 24

initiatieven uitgevoerd.

- 23 Buurtkanjers ontvingen een

waarderingsprijs.

- Deelname Burendag.

- Deelname NLdoet.

- Hernieuwd fonds ontwikkeld

Buurt in Actie.

- Organisatie Zomerschool in

kerngemeenten; in totaal 60

deelnemers.

‘mantelzorgkamers ten

behoeve van de

zelfredzaamheid van onze

huurders.

- Pilot vitale samenstelling

bewoners in een

ouderencomplex, waarbij een

vrijgekomen woning wordt

aangeboden aan (jongere)

huurder die een bijdrage

(vrijwilligerscontract) levert om

de sociale samenhang op peil

te houden

- Uitvoering hernieuwd fonds

Buurt in Actie.

- Bijdrage leveren aan de

Zomerschool in de

kerngemeenten.

- Uitwerking doorstroming

senioren in beleidsmemo

doorstroming

Economische zelfredzaamheid Economische zelfredzaamheid Economische zelfredzaamheid Economische zelfredzaamheid

van huurders verbeteren.van huurders verbeteren.van huurders verbeteren.van huurders verbeteren.

- Ondersteuning van goederen-

en voedselbanken en

Stichting Leergeld.

- Inzet casemanager

schuldhulpverlening

- Visie huurincassobeleid is

vastgesteld.

- Evaluatie en opstellen

Jaarplan Crisismaatregelen

2015.

- Tijdelijke inzet onafhankelijke

budgetcoach; begeleidde 118

huurders bij hun financiële

administratie.

- Jaarplan crisismaatregelen

uitvoeren.

- Realisatie proefproject over

woonlastenadvies voor

nieuwe en bestaande

huurders.

- Maatwerkbeleid voor huurders

die buiten hun schuld in de

knel zitten.

- Samenwerkingsafspraken met

de gemeente Oosterhout over

tijdige signalering en

preventie.

Theatervoorstelling ‘Als je overmorgen oud bent’ Theatervoorstelling ‘Als je overmorgen oud bent’ Theatervoorstelling ‘Als je overmorgen oud bent’ Theatervoorstelling ‘Als je overmorgen oud bent’

Iedereen wil zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen. Ook onze huurders. Maar wat daar allemaal bij

komt kijken, is lang niet voor iedereen helder. Daarom organiseerde Thuisvester in 2014 – op verzoek

van de huurdersorganisaties en in samenwerking met gemeenten en andere partners – het evenement

Oost West, Thuis Best met de theatervoorstelling ‘Als je overmorgen oud bent’.

Het evenement vond op verschillende dagen in juni plaats in de gemeenten Oosterhout, Rucphen en

Zundert. In de gratis voorstelling werd er op een ludieke manier bij stilgestaan wat er allemaal bij komt

kijken als je ouder wordt en nog steeds zelfstandig woont. Zo kregen de toeschouwers informatie over

wat ze nú al zelf konden doen om comfortabeler zelfstandig te blijven wonen. Na het optreden was er

gelegenheid tot het stellen van vragen. In Oosterhout kon men naast de informatieve voorstelling een

gratis senioren-informatiemarkt bezoeken. Hier presenteerden zich allerlei bedrijven en organisaties

Page 43: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 43

die senioren kunnen helpen om met plezier langer zelfstandig te blijven wonen. Er is veel

belangstelling getoond en de voorstellingen zijn goed bezocht.

Hernieuwd fonds Buurt in Actie ook voor instantiesHernieuwd fonds Buurt in Actie ook voor instantiesHernieuwd fonds Buurt in Actie ook voor instantiesHernieuwd fonds Buurt in Actie ook voor instanties

In november 2014 introduceerde Thuisvester een vernieuwde aanpak van Buurt in Actie. Dit fonds

stimuleert de uitvoering van goede ideeën voor straten, buurten en wijken bevat € 25.000 per jaar. Het

Fonds voldoet aan de criteria van de Herzieningswet. Vanaf nu kan iedereen – huurders, bewoners én

niet commerciële instanties – een aanvraag voor ondersteuning indienen.

Via Buurt in Actie steunt Thuisvester individuele huurders bij de uitvoering van hun ideeën om de buurt

leefbaarder te maken. Maar ook professionele organisaties kunnen een grote rol spelen om de

leefbaarheid in een wijk te verbeteren. Goede initiatieven van bijvoorbeeld welzijnsorganisaties,

buurtverenigingen of zorginstanties vielen nu buiten de boot. Dankzij de aanpassing kunnen ook die

partijen zonder winstoogmerk een aanvraag indienen voor ondersteuning.

CrisismaatregelenCrisismaatregelenCrisismaatregelenCrisismaatregelen

In 2014 bleven de speciale crisismaatregelen van kracht. Hiermee hielp Thuisvester – waar mogelijk –

huurders die door de economische crisis in de problemen zijn gekomen. In het verslagjaar was

hiervoor maximaal 150.000 euro gereserveerd. Dit budget werd ingezet om ruimte te bieden voor

huurders die door de invoering van de inkomensafhankelijke huur in de problemen kwamen. Net zoals

voorgaande jaren zijn alle inspanningen gericht op preventie en het signaleren van

betalingsproblemen.

De inzet van de crisismaatregelen heeft invloed op de relatief stabiele ontwikkeling van de

huurachterstand. Zonder extra inzet zou de problematiek naar verwachting groter zijn. Want steeds

meer huurders hebben moeite om hun huur tijdig en volledig te betalen niet (helemaal) of te laat. In

2014 werd het Jaarplan Crisismaatregelen 2015 opgesteld. De huurdersorganisaties geven aan vooral

heil te zien in een persoonlijke en tijdige aanpak.

Inzet budInzet budInzet budInzet budgetcoachgetcoachgetcoachgetcoach

Naast een intensievere samenwerking met Schuldhulpverlening startte er in 2014 een onafhankelijke

budgetcoach om huurders te helpen hun financiën op een rijtje te krijgen. Deze budgetcoach helpt

mee om het uitgavepatroon af te stemmen op het inkomen. Zo legt de gecertificeerde budgetcoach

huisbezoeken af op verzoek van de casemanagers schuldpreventie van Thuisvester. Dit om erachter

te komen wat er zich afspeelt achter de voordeur. Naast inzicht geven in de financiële administratie

schakelt de budgetcoach ook andere professionele hulp in als dat nodig is. In totaal begeleidde de

budgetcoach 118 huurders.

OverlastOverlastOverlastOverlast

In 2014 besprak Thuisvester de overlastproblematiek in het periodieke Cojor- en MASS-overleg. In

totaal waren er in het verslagjaar 774 gevallen van overlast. Het verder professionaliseren van sociaal

beheer liep door in het hele verslagjaar. Met als doel om overlast, woonfraude en huurachterstand

eerder te signaleren en op te pakken. In de uniforme aanpak komt het accent op preventie te liggen. HennepteeltHennepteeltHennepteeltHennepteelt In het verslagjaar werden er in 12 woningen hennepkwekerijen ontmanteld. Dit leidde in 9 gevallen tot een contract beëindiging zonder rechtsgang door de huurder, in 3 tot een ontbinding via de rechter. In totaal is er in 4 woningen over gegaan tot een tijdelijke bestuurlijke sluiting door de gemeente, omdat er sprake was van drugs in de woning.

WoonfraudeWoonfraudeWoonfraudeWoonfraude

Elke vorm van onrechtmatig woninggebruik gaat Thuisvester tegen. Ook in 2014. Bij de opsporing

werd net zoals vorig jaar intensief samengewerkt met gemeenten, politie en een onafhankelijk

onderzoeksbureau. Zo werden 35 woonfraudezaken onderzocht wegens een vermoeden van

onrechtmatige bewoning. In 9 gevallen was sprake van contract beëindiging zonder rechtsgang of

Page 44: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 44

vond ontbinding via de rechter plaats.

Sponsoring en donatiesSponsoring en donatiesSponsoring en donatiesSponsoring en donaties

In 2014 werd 27.070 euro besteed aan sponsoring. Steun van Thuisvester ging onder andere naar het

wandelevenement in Zundert, VRC Vlieg er eens uit, feestweek De Wegwijzer Achtmaal, SKW-

hardloopwedstrijd in Rucphen, Kika, R.K.K.V. Schijf, tropisch aquarium WZC Schijf, Rondje Sprundel,

Villa Pardoes, De Willebrordse Renner, Geertruidenberg 800-viering, Stichting Ronde van de Molen

Oosterhout, ORTS Kabelkrant, Veerse Dag, kindervakantieweek SKW in Schijf, de sportgala’s in

Oosterhout en Zundert, Rijsbergse Vliegerdagen, Stichting Winterslot en de Internationale Cyclocross

in Rucphen. Thuisvester heeft in het kader van de invoering van de Herzieningswet het Sponsorbeleid

beëindigd. Voor bestaande afspraken geldt een overgangsregeling tot 1 juli 2015.

VoedselbankenVoedselbankenVoedselbankenVoedselbanken

Thuisvester ondersteunde – als deelproject van de crisismaatregelen – wederom de Goederenbank De

Baronie in Oosterhout en de Voedselbank in Etten-Leur. Ook Stichting Leergeld kreeg in 2014

financiële ondersteuning. In totaal een bijdrage van 21.300 euro. Bezien wordt of deze ondersteuning

vanaf 1 juli 2015 nog mogelijk is onder de Herzieningswet.

Stoppen met sponsoringStoppen met sponsoringStoppen met sponsoringStoppen met sponsoring

In het verslagjaar nam Thuisvester de beslissing om te stoppen met sponsoring. Er werd een nieuw

communicatiebeleid opgesteld op basis van het nieuwe ondernemingsplan. Het bijbehorende

sponsorbeleid is herijkt. De veranderende maatschappelijke rol van woningcorporaties en de focus op

onze kerntaken vroeg om een frisse blik op ons sponsorbeleid. Want het uitbouwen van de

naamsbekendheid is geen doel op zich meer. Ook de kostenbesparingen die we nastreven, stroken

niet met het middel sponsoring. Sponsoring door Thuisvester wordt dan ook gefaseerd afgebouwd

naar nul euro vanaf 1 juli 2015.

Page 45: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 45

OrganisatieOrganisatieOrganisatieOrganisatie

Doelmatige organisatieDoelmatige organisatieDoelmatige organisatieDoelmatige organisatie

De afgelopen jaren heeft Thuisvester al veel gewonnen aan professionaliteit en doelmatigheid. Maar

de druk op onze organisatie blijft stijgen. Daarom moeten we stappen zetten. Zo startten we in 2014

met het opstellen van een visie op onze organisatie en huisvesting. Met als uitgangspunten:

klantwaarde staat centraal, strakkere processen en kosten besparen. Alleen dan kunnen we onze

financiële middelen optimaal inzetten voor een betaalbaar thuis voor mensen met een kleine

portemonnee. De voorbereidingen om te veranderen in een klantcontactorganisatie (KCO) waren in

2014 in volle gang. Veranderingen die ervoor zorgen dat we klantvriendelijker, beter, sneller,

efficiënter en uniformer gaan werken.

Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 2014444

Doel: We zijn een professionele en doelmatige organisatieDoel: We zijn een professionele en doelmatige organisatieDoel: We zijn een professionele en doelmatige organisatieDoel: We zijn een professionele en doelmatige organisatie

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

Ontwikkelen visie op onze Ontwikkelen visie op onze Ontwikkelen visie op onze Ontwikkelen visie op onze

organisatie en huisvesting.organisatie en huisvesting.organisatie en huisvesting.organisatie en huisvesting.

Visie is ontwikkeld en

uitvoering gestart.

Verdere uitvoering geven aan

de ontwikkelde visie.

Realisatie van een Realisatie van een Realisatie van een Realisatie van een

aanzienlijke kostenbesparing aanzienlijke kostenbesparing aanzienlijke kostenbesparing aanzienlijke kostenbesparing

op de beheerlasten volgens op de beheerlasten volgens op de beheerlasten volgens op de beheerlasten volgens

CFVCFVCFVCFV----definitie; circa 2 miljoen definitie; circa 2 miljoen definitie; circa 2 miljoen definitie; circa 2 miljoen

euro in 2017 ten opzichte van euro in 2017 ten opzichte van euro in 2017 ten opzichte van euro in 2017 ten opzichte van

2012.2012.2012.2012.

- Norm van 1.300 euro per

OGE is behaald.

- Toetsing MJOB op uitwerking

van de norm; reorganisatie-

plan meegenomen t/m 2017.

- Efficiencyvoorstellen

ontwikkeld.

- Doelstelling handhaven.

- Norm van 1.250 per OGE

behalen.

Optimaliseren alle Optimaliseren alle Optimaliseren alle Optimaliseren alle

werkprocessen.werkprocessen.werkprocessen.werkprocessen.

Is doorgeschoven naar 2015 in

verband met verandering naar

klantcontactorganisatie.

Procesbeschrijvingen

actualiseren en verbeteringen

doorvoeren.

De inrichting van processen is De inrichting van processen is De inrichting van processen is De inrichting van processen is

leidend voor de inrichting van leidend voor de inrichting van leidend voor de inrichting van leidend voor de inrichting van

de organisatie.de organisatie.de organisatie.de organisatie.

Ontwikkelplan opgesteld voor

de transitie van een

geografische naar een proces

gestuurde organisatie.

Verbetertraject opstellen op

basis van INK

kwaliteitssystematiek waarin de

procesaanpak via technieken

als LEAN centraal staat.

Eigen functioneren monitoren Eigen functioneren monitoren Eigen functioneren monitoren Eigen functioneren monitoren

door deelname aan een door deelname aan een door deelname aan een door deelname aan een

benchmark voor de sector.benchmark voor de sector.benchmark voor de sector.benchmark voor de sector.

Deelname Corporatie

Benchmark Centrum (CBC).

Doelstelling handhaven.

Opleiding en ontwikkeling van Opleiding en ontwikkeling van Opleiding en ontwikkeling van Opleiding en ontwikkeling van

medewerkers doelmatig medewerkers doelmatig medewerkers doelmatig medewerkers doelmatig

inzetten, zodat het bijdraagt inzetten, zodat het bijdraagt inzetten, zodat het bijdraagt inzetten, zodat het bijdraagt

aan de ontwikkeling van de aan de ontwikkeling van de aan de ontwikkeling van de aan de ontwikkeling van de

organisatie. organisatie. organisatie. organisatie.

- Bijstellen en evalueren

strategische visie

doorgeschoven naar 2015 in

verband met

organisatieverandering.

- Invoeren strategische visie

geëvalueerd en waar nodig

bijgesteld.

- Leiderschapsprogramma

ontwikkelen en invoeren in

Page 46: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 46

- Start gemaakt met de opzet

van een leiderschaps-

programma.

- Ontwikkeling maakt

onderdeel uit van het

leiderschapsprogramma.

- Afronding training in

beweging

combinatie met Lean en

reeds ontwikkelde visie op

leiderschap

ActerenActerenActerenActeren als een goed als een goed als een goed als een goed

werkgever.werkgever.werkgever.werkgever.

- Visie Goed Werkgeverschap

opgesteld conform plan van

aanpak.

- KWH-nulmeting uitgesteld

door organisatieverandering.

- Organisatie twee

personeelsbijeenkomsten.

- Strategische personeels-

planning onderdeel van

organisatieverandertraject.

- Verdere uitvoering geven aan

onderdelen behorende bij

goed werkgeverschap

- Blijvende focus op interne

communicatie.

Werken conform het principe Werken conform het principe Werken conform het principe Werken conform het principe

van Het Nieuwe Werken van Het Nieuwe Werken van Het Nieuwe Werken van Het Nieuwe Werken

(HNW).(HNW).(HNW).(HNW).

Vaststelling visie en plan van

aanpak opgesteld.

Uitvoering plan van aanpak.

Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld kort kort kort kort ziekteverzuim ziekteverzuim ziekteverzuim ziekteverzuim

is niet his niet his niet his niet hoger dan 2,5% en de oger dan 2,5% en de oger dan 2,5% en de oger dan 2,5% en de

gemiddelde verzuimfrequentie gemiddelde verzuimfrequentie gemiddelde verzuimfrequentie gemiddelde verzuimfrequentie

ligt op max. 1,1.ligt op max. 1,1.ligt op max. 1,1.ligt op max. 1,1.

- Extra aandacht voor

verzuimregie via een training

voor leidinggevenden.

- Gesprekken gevoerd met

frequente verzuimers.

- Gemiddeld verzuimpercen-

tage is 4,90%. Dit betreft

0,65% kortdurend verzuim en

3,73% langdurig verzuim. De

gemiddelde

verzuimfrequentie is 0,97.

Doelstelling blijft staan.

Ontwikkelen naar een lerende Ontwikkelen naar een lerende Ontwikkelen naar een lerende Ontwikkelen naar een lerende

organisatie. organisatie. organisatie. organisatie.

- Doelstelling verschoven naar

latere periode door prioriteit

organisatieverandering.

- Ontwikkeling Thuisvester

Academy.

- Uitwerken activiteiten die

gericht zijn op een lerende

organisatie.

- Methodiek ontwikkelen om

rendement te meten van

opleiding en ontwikkeling.

- Kennislunches aanbieden via

Thuisvester Academy.

Page 47: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 47

Thuisvester als werkgever (incl. rechtsvoorgangers)Thuisvester als werkgever (incl. rechtsvoorgangers)Thuisvester als werkgever (incl. rechtsvoorgangers)Thuisvester als werkgever (incl. rechtsvoorgangers)

Aantal Aantal Aantal Aantal

medewerkersmedewerkersmedewerkersmedewerkers in in in in

dienstdienstdienstdienst

Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2014201420142014 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2013201320132013 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2012201220122012 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2011201120112011

Vrouwen 82 87 89 89

Mannen 56 64 68 72

TotaalTotaalTotaalTotaal 138138138138 151151151151 157157157157 161161161161

Aanwezige sterkte Aanwezige sterkte Aanwezige sterkte Aanwezige sterkte

iiiin fte’sn fte’sn fte’sn fte’s

Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2014201420142014 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2013201320132013 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2012201220122012 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2011201120112011

Fulltime 84 92 96 98

Parttime 35,45 37,63 38,61 39,99

TotaalTotaalTotaalTotaal 119,45 129,63129,63129,63129,63 134,61134,61134,61134,61 137,99137,99137,99137,99

LeeftijdsopbouwLeeftijdsopbouwLeeftijdsopbouwLeeftijdsopbouw

(personen)(personen)(personen)(personen)

Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2014201420142014 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2013201320132013 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2012201220122012 Per 31Per 31Per 31Per 31----12121212----2011201120112011

20 - 30 jaar 7 11 14 19

31 - 40 jaar 48 50 47 46

41 - 50 jaar 36 37 44 49

51 – 60 jaar 37 38 41 42

61 – 65 jaar 10 15 11 5

TotaalTotaalTotaalTotaal 138138138138 151151151151 157157157157 161161161161

Organisatie ontwikkelingOrganisatie ontwikkelingOrganisatie ontwikkelingOrganisatie ontwikkeling

In 2014 startte de uitwerking van een nieuwe opganisatieopzet. Een belangrijk element is de vorming

van een klantcontactorganisatie (KCO). Een speciale projectgroep is hiermee belast. Een ander

belangrijk element was de verkleining van de afdeling vastgoed ontwikkeling als gevolg van

beleidswijziging. Ook werd de Onderhoudsdienst naar meer marktconformiteit gebracht, kantelde het

vestigingsmodel naar een Vakafdelingsmodel en is een aparte afdeling control gevormd.

Deze veranderingen leidden tot gevoelens van onzekerheid waar Bestuur en Raad van Toezicht veel

begrip voor hadden. Dit kwam tot uiting in meerdere personeelsbijeenkomsten, een met de

vakorganisaties afgesloten Sociaal Statuut met een looptijd tot 1 januari 2018 en veelvuldig overleg

met de Ondernemingsraad. De plaatsingen zijn grotendeels in december 2014 gerealiseerd.

Medewerkers die boventallig werden – door bijvoorbeeld het verdwijnen van de functie – kregen de

mogelijkheid om te solliciteren op openstaande vacatures. Ook zijn er in het sociaal statuut regelingen

getroffen om boventallige medewerkers van werk naar werk te begeleiden. De herplaatsingsprocedure

is afgerond in 2015.

Page 48: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 48

OrganOrganOrganOrganogram per 1 maart 2015ogram per 1 maart 2015ogram per 1 maart 2015ogram per 1 maart 2015

De organisatieverandering zorgt voor een andere organisatiestructuur. Zo zijn de specialisaties van de

afdeling Leefbaarheid ondergebracht in de afdeling Leefomgeving. De proces georiënteerde

onderdelen zijn ondergebracht in de afdeling Wonen. De afdeling Vastgoedontwikkeling ging samen

met de afdeling Bestaande Woningvoorraad en is omgedoopt tot één afdeling Vastgoed.

KantorenKantorenKantorenKantoren

Thuisvester heeft kantoren in Oosterhout, Raamsdonksveer en Sprundel. De woonwinkel in

Rijsbergen – die valt onder het kantoorin Sprundel – is in 2014 definitief gesloten. Dit nadat eind 2013

de medewerkers van deze woonwinkel al als proef verhuisden naar het kantoor in Sprundel. Na een

evaluatie en met het oog op de organisatieveranderingen is besloten de woonwinkel definitief te

sluiten. Het pand staat te huur.

ManagementManagementManagementManagement

Met de organisatiewijziging per 1 maart 2015 is ook een verbreding van het managementoverleg

ingevoerd. Het Breed Management Overleg bestaat nu uit de bestuurders, de controller en de

afdelingshoofden. In enkele gevallen is, deels tijdelijk, aanstelling van teamleiders nodig ter beperking

van de span of control.

Vertrouwenspersoon integriteitVertrouwenspersoon integriteitVertrouwenspersoon integriteitVertrouwenspersoon integriteit

Integriteit blijft een belangrijk thema voor Thuisvester. Ook in 2014. Wij besteden – vanuit onze missie

en kernwaarden – nadrukkelijk aandacht aan een transparante, open en eerlijke werkwijze. Net zoals

in 2013 werkte Thuisvester in het verslagjaar met een onafhankelijke, externe vertrouwenspersoon

integriteit.

Gesprekken worden gevoerd volgens de Gedragscode integriteit en de Onafhankelijke positionering

en proceduremelding van Thuisvester. In 2014 behandelden de vertrouwenspersoon integriteit en de

vertrouwenspersoon ongewenst gedrag geen enkele casus.

Page 49: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 49

Ondernemingsraad Ondernemingsraad Ondernemingsraad Ondernemingsraad

In 2014 voerde de ondernemingsraad overleg met de directie en de Raad van Toezicht. Diverse

onderwerpen stonden op de agenda. Vooral de geplande organisatieverandering vroeg veel extra

inzet van de ondernemingsraad. Ook vonden er begin 2014 verkiezingen plaats.

LedenLedenLedenLeden

In november 2014 beëindigde Sicco Botman zijn lidmaatschap van de ondernemingsraad. Zijn

voorzittersrol werd waargenomen door Cees van Oosterhout. Na de verkiezing hebben we afscheid

genomen van Maartje Schleiffert als lid van de ondernemingsraad. De ondernemingsraad van

Thuisvester zag er in 2014 als volgt uit:

S. (Sicco) Botman voorzitter tot november 2014

C. (Cees) van Oosterhout vicevoorzitter en waarnemend voorzitter vanaf november 2014

B. (Bert) van der Heijden secretaris

H.J.G. (Helmoed) Martens vicesecretaris

J.M.G. (Jurgen) van Overbeek lid

E. (Els) Geleijns lid

T. (Tjietra) Hanoman lid

M. (Maartje) Schleiffert lid tot 1 februari 2014

De directie heeft Maartje Schleiffert en Sicco Botman hartelijk bedankt voor hun inzet gedurende

meerdere jaren voor het werk van de Ondernemingsraad.

OverlegvergaderingOverlegvergaderingOverlegvergaderingOverlegvergadering

De ondernemingsraad kwam eenmaal per twee maanden bijeen met de directie. In 2014 zijn er extra

overleggen geweest in verband met de reorganisatie. Verder overlegde een afvaardiging van de

ondernemingsraad één keer met de Raad van Toezicht in 2014.

De belangrijkste onderwerpen die de ondernemingsraad in 2014 behandelde, zijn:

• Bezuiniging op beheerkosten

• Organisatieveranderingen

• Klantcontactorganisatie

• Nieuwe directeur-bestuurder

• Werkkostenregeling

• Het Nieuwe Werken

ReorganisatieReorganisatieReorganisatieReorganisatie

De reorganisatie was een heel belangrijk punt voor de ondernemingsraad in 2014. Vooral de

noodzaak tot reorganiseren was een aandachtspunt, omdat naar de mening van de

Ondernemingsraad de acute noodzaak ontbrak. Thuisvester is een financieel gezonde organisatie. De

ondernemingsraad maakte zich er dan ook sterk voor dat de organisatieverandering voor werknemers

op een nette manier geregeld werd. Zo verzocht de ondernemingsraad nadrukkelijk om een sociaal

statuut, dat er ook is gekomen. Ook heeft de vakbond zijn oor te luisteren gelegd in de

ondernemingsraad. Daarbij wilde de ondernemingsraad dat er snel duidelijkheid werd gegeven. Hoe

langer het duurt voordat de plannen definitief zijn, hoe langer medewerkers in onzekerheid zitten. Eind

2014 wist iedereen waar hij of zij aan toe was.

VerkiezingenVerkiezingenVerkiezingenVerkiezingen

In 2014 vonden er verkiezingen plaats via een korte presentatie op intranet. Alle bestaande leden

stelden zich herkiesbaar. De ondernemingsraad moest terug van 8 naar 7. We hebben afscheid

genomen van Maartje Schleiffert na de verkiezingen in januari 2014. Met het terugtreden van Sicco

Botman bestaat de ondernemingsraad ultimo 2014 uit 6 leden.

Page 50: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 50

Financiën Financiën Financiën Financiën

Thuisvester had en heeft een robuuste financiële positie en wil deze in de toekomst graag behouden.

Zeker gelet op de externe ontwikkelingen waarmee de corporatiesector wordt geconfronteerd. Ook in

de toekomst blijft Thuisvester financieel gezond. Door deze positie blijven we in staat om onze

doelstellingen te kunnen realiseren en de afspraken met onze huurders te kunnen blijven nakomen.

Economische crisisEconomische crisisEconomische crisisEconomische crisis

De economische crisis duurde in 2014 voort, maar de bodem leek bereikt. De prijzen van de woningen

stabiliseerden; de WOZ-waarden daalden echter nog. Of het ingezette kabinetsbeleid met de

aangekondigde hervormingen in de toekomst tot de gewenste effecten leidt moet zich in de praktijk

nog bewijzen.

KabinetsbeleidKabinetsbeleidKabinetsbeleidKabinetsbeleid

Belangrijk onderdeel van de maatregelen uit het regeerakkoord is de verhuurderheffing. De heffing ligt

vast in de wet Maatregelen Woningmarkt 2014. De invoering van het wetsvoorstel heeft voor

Thuisvester tot gevolg dat in 2014 aan verhuurderheffing een bedrag van ca. € 7,4 miljoen is betaald.

De heffing zal oplopen tot ca. € 9,7 miljoen in 2019.

Naast deze verhuurderheffing moet Thuisvester een door het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting

(CFV) opgelegde saneringsheffing gaan betalen. Voor 2014 is deze vastgesteld op

€ 2,6 miljoen. Voor 2015 verwachten wij geen heffing, in de jaren daarna echter weer wel. In de

meerjarenbegroting 2015-2019 is met een totaal bedrag aan saneringsheffing van € 4,7 miljoen

gerekend.

De mogelijkheid tot een extra, inkomensafhankelijke huurverhoging is in de meerjarenbegroting

ingerekend tot en met 2017, waarbij in 2015 de laagste inkomens tot 34.000 euro zijn ontzien

(inflatievolgend), de inkomens tot 43.000 euro krijgen een huurverhoging van 1,0% boven inflatie en

de inkomens boven de 43.000 euro krijgen een huurverhoging van 4,0% boven inflatie. Voor de jaren

2016 en 2017 zijn de huurverhogingen boven inflatie per inkomenscategorie ingerekend op +1,5%, +

2,0% en + 4,0%, waarbij bij deze hoogste inkomensgroep een aftopping heeft op het niveau van de

markthuur.

De huurverhoging boven het niveau van inflatie is onvoldoende om de verhuurderheffing en de

saneringsbijdrage te kunnen opvangen. Thuisvester vangt dit deels op door besparingen op de

beheerskosten en door vanaf 2018 lagere onderhoudskosten in te rekenen. Dat laatste is mogelijk

omdat Thuisvester tot en met 2017 fors investeert in de bestaande woningvoorraad.

Richtlijn jaarverslaglegging RJ 645 Toegelaten Instellingen Richtlijn jaarverslaglegging RJ 645 Toegelaten Instellingen Richtlijn jaarverslaglegging RJ 645 Toegelaten Instellingen Richtlijn jaarverslaglegging RJ 645 Toegelaten Instellingen

De jaarrekening is opgesteld volgens de verslaggevingsregels die zijn vastgelegd in de richtlijn 645

“Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting”. In 2014 vonden er t.a.v. de waardering van de

vastgoedportefeuille geen stelselwijzigingen plaats. De belangrijkste uitgangspunten waren en zijn:

- Splitsing van de vastgoedportefeuille in sociaal vastgoed (het DAEB-bezit) en in commercieel

vastgoed (het niet-DAEB bezit).

- Kwalificatie van het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel of als belegging. Thuisvester heeft het

sociaal vastgoed gekwalificeerd als bedrijfsmiddel, omdat het realiseren van

volkshuisvestelijke taken voorop staat. Het overige vastgoed is gekwantificeerd als belegging.

- De waarderingsgrondslag blijft de actuele waarde zoals Thuisvester die al langer, conform RJ

645 toepast.

- De minimale resterende levensduur van het sociale vastgoed is gesteld op 15 jaar, tenzij een

sloopbesluit is genomen.

Page 51: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 51

Het sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de bedrijfswaarde.

Het commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de marktwaarde in verhuurde staat.

Onder commercieel vastgoed wordt begrepen:

- Woningen met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens (per balansdatum: 336 woningen).

- Parkeerplaatsen en garages die niet zijn gekoppeld aan een sociale huurwoning (per

balansdatum: 629 parkeerplaatsen/garages).

- Bedrijfsmatig vastgoed (per balansdatum: 16 objecten).

Voor de bepaling van de marktwaarde in verhuurde staat is onder meer gebruik gemaakt van de

expertise van externe taxateurs. Deze taxateur is lid van het Platform Taxateurs en Accountants (PTA)

en hierdoor is gewaarborgd dat de werkzaamheden binnen de vereiste richtlijnen worden uitgevoerd.

Operationeel resultaatOperationeel resultaatOperationeel resultaatOperationeel resultaat

Het operationeel resultaat is als volgt:

Het operationeel resultaat na financieringslasten nam af met € 5,6 miljoen tot € 9,2 miljoen.

De belangrijkste verklaringen ervoor zijn:

Nadelige oorzaken:

- De heffingen (saneringssteun en verhuurderheffing) waren € 7,1 miljoen hoger dan in 2013.

- De onderhoudslasten waren € 3,7 miljoen hoger dan in 2013, mede door de verbeteringen

(o.a. renovatie van badkamer, toiletten en keukens).

- De toename van het nadelig saldo van financiële baten en lasten met € 1,1 miljoen.

Voordelige oorzaken:

- Een toename van de huuropbrengst (€ 5,6 miljoen) door het in exploitatie nemen van nieuw

vastgoed, de jaarlijkse huuraanpassing en het toepassen van het harmonisatiebeleid bij

mutatie.

De liquiditeit uitgedrukt in de rentedekkingsgraad/ICR bleef met 1,4 onder de interne norm van 1,6,

maar gelijk aan de WSW-norm van 1,4. Wij verwachten in 2015 weer een ICR van minimaal 1,6 te

bereiken.

Totale resultaatTotale resultaatTotale resultaatTotale resultaat

Op het operationeel resultaat is nog een aantal correcties nodig om te komen tot het jaarresultaat. Het

jaarresultaat bedraagt € 26,6 miljoen negatief (2013: € 62,9 miljoen negatief). Het totale resultaat is als

volgt weer te geven:

2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000) 2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)

Bed ri jfs resultaa tBed ri jfs resultaa tBed ri jfs resultaa tBed ri jfs resultaa t -27.042 -62.513

Correcties:

Netto-verkoopresultaat vastgoedportefeuille -5.595 -1.075

Afschrijvingen op vastgoedportefeuille 47.449 39.082

Overige waardeveranderingen 12.816 56.581

Opera tionee l resultaa tOpera tionee l resultaa tOpera tionee l resultaa tOpera tionee l resultaa t 27.628 32.075

Sa ldo van financ ië le ba ten en las ten (exc l. Waarde ring embedded de riva ten)Sa ldo van financ ië le ba ten en las ten (exc l. Waarde ring embedded de riva ten)Sa ldo van financ ië le ba ten en las ten (exc l. Waarde ring embedded de riva ten)Sa ldo van financ ië le ba ten en las ten (exc l. Waarde ring embedded de riva ten) -18.396 -17.271

Opera tionee l resultaa t na financ ie rings la stenOpera tionee l resultaa t na financ ie rings la stenOpera tionee l resultaa t na financ ie rings la stenOpera tionee l resultaa t na financ ie rings la sten 9.232 14.804

Rentedekk ingsg raad ICRRentedekk ingsg raad ICRRentedekk ingsg raad ICRRentedekk ingsg raad ICR 1,4 1,8

Page 52: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 52

Waardering sociaal vastgoed

De totale herwaardering van het sociale vastgoed bedraagt in 2014 per saldo € 31,6 miljoen. Er is voor

€ 53 miljoen rechtstreeks toegevoegd aan het vermogen. € 21,4 miljoen is ten laste gebracht van het

resultaat. Deze verdeling is gebaseerd op voorgeschreven verwerkingsregels.

Grondposities, samenwerkingsverbanden en projectenportefeuille (Overige waardeveranderingen)

De overige waardeveranderingen hebben het resultaat in belangrijke mate beïnvloed. Dit betreft de

toevoeging aan de voorziening voor onrendabele investeringen/samenwerkingsverbanden en

afwaarderingen op een aantal grondposities. Thuisvester bezit een relatief omvangrijke

grondportefeuille. Jaarlijks vindt een beoordeling van de waardering van deze grondposities plaats.

Belangrijk criterium daarbij is of sprake is van een duurzame waardevermindering. Indien nodig

worden de grondposities afgewaardeerd. Dat geldt ook voor samenwerkingsverbanden waarin met

derden wordt gewerkt aan de ontwikkeling van bouwprojecten. In 2014 is voor een totaalbedrag van

€ 3,9 miljoen afgewaardeerd op grondposities en samenwerkingsverbanden.

Thuisvester heeft ook een omvangrijke portefeuille met bouwprojecten. Van deze projecten wordt

tweemaal per jaar integraal de status geactualiseerd en getotaliseerd in beeld gebracht. Bij de

jaarrekening wordt beoordeeld in welke mate de voorziening voor onrendabele investeringen moet

worden bijgesteld. In 2014 bedroeg de dotatie aan deze voorziening € 1,8 miljoen negatief (vrijval).

De gevormde voorziening van de samenwerking in het project Markhaven te Oudenbosch is voor € 2,8

miljoen vrijgevallen, omdat de samenwerking beëindigd is. In dat kader is ook een lening van € 4

miljoen begin 2015 aan Stichting Thuisvester volledig afgelost

Het verkoopresultaat nam toe, van € 1,1 miljoen tot € 5,6 miljoen vooral door een aan de verkopen

lager toegerekende boekwaarde.

In 2014 werden 75 woningen uit het bestaand bezit verkocht, tegenover 58 in 2013. De gemiddelde

verkoopopbrengst per verkochte woning nam toe van € 139.000 in 2013 naar € 145.587 in 2014. Dit

mag worden gezien als een teken van prijsherstel in de koopmarkt.

De effecten van het toepassen van de actuele waarde bedragen in 2014 € 10,6 miljoen nadelig. Dit is

het saldo van afschrijvingen over de bedrijfswaarde, het realiseren van herwaardering door gebruik

van de bedrijfsmiddelen en door verkopen en de nog niet-gerealiseerde waardeveranderingen.

2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000) 2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)

Opera tionee l re sultaa t na financ ie rings la s tenOpera tionee l re sultaa t na financ ie rings la s tenOpera tionee l re sultaa t na financ ie rings la s tenOpera tionee l re sultaa t na financ ie rings la s ten 9.232 14.804

Afschri jv ingen ac tiva t.d .v . de e xp lo ita tieAfschri jv ingen ac tiva t.d .v . de e xp lo ita tieAfschri jv ingen ac tiva t.d .v . de e xp lo ita tieAfschri jv ingen ac tiva t.d .v . de e xp lo ita tie -1.286 -1.305

Ove rige waa rdeve rande ringen (gep lande nieuwbouw, g rondpos itie s en samenwerk ingen)Ove rige waa rdeve rande ringen (gep lande nieuwbouw, g rondpos itie s en samenwerk ingen)Ove rige waa rdeve rande ringen (gep lande nieuwbouw, g rondpos itie s en samenwerk ingen)Ove rige waa rdeve rande ringen (gep lande nieuwbouw, g rondpos itie s en samenwerk ingen) -12.816 -56.581

Waarde ring embedded de riva tenWaarde ring embedded de riva tenWaarde ring embedded de riva tenWaarde ring embedded de riva ten -7.602 2.614

Verkoopresultaa tVerkoopresultaa tVerkoopresultaa tVerkoopresultaa t 5.595 1.075

Sub-to taa lSub-to taa lSub-to taa lSub-to taa l -6.877 -39.393

He rwaarde ringse ffec tenHe rwaarde ringse ffec tenHe rwaarde ringse ffec tenHe rwaarde ringse ffec ten

Afschrijvingen -46.164 -37.777

Gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille bestaand bezit 29.644 25.552

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen bestaand bezit 5.918 -7.555

Sub-totaal herwaarderingseffecten -10.602 -19.780

Be las tingenBe las tingenBe las tingenBe las tingen -8.724 -3.257

Resultaa t dee lnemingenResultaa t dee lnemingenResultaa t dee lnemingenResultaa t dee lnemingen -364 -493

To taa l jaa rre sultaa t na be las tingenTo taa l jaa rre sultaa t na be las tingenTo taa l jaa rre sultaa t na be las tingenTo taa l jaa rre sultaa t na be las tingen -26.567 -62.923

Page 53: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 53

Ontwikkeling van het vermogenOntwikkeling van het vermogenOntwikkeling van het vermogenOntwikkeling van het vermogen

Het totale vermogen van Thuisvester nam in het verslagjaar af van € 518,5 miljoen naar € 507,2

miljoen, een daling van € 11,3 miljoen. Door rechtstreekse vermogensmutaties nam het vermogen toe

met € 15,3 miljoen. Door het negatieve resultaat van € 26,6 miljoen nam het vermogen af. De

rechtstreekse vermogensmutaties hebben betrekking op het realiseren van herwaardering door

afschrijvingen en verkopen en nog te realiseren waardevermeerderingen.

Hiervan wordt het volgende overzicht gegeven:

Bij het beoordelen van de vermogenspositie is nog relevant op te merken dat het vermogen voor een

aanmerkelijk deel is ontstaan uit nog te realiseren herwaardering. In 2014 is € 31,9 miljoen

toegevoegd aan het eigen vermogen als gevolg van ongerealiseerde waardevermeerdering. Dit zit

voor een belangrijk deel door het wegvallen van de relatief dure jaarschijf 2014 (hogere onderhouds-

en beheerkostennorm). Realisatie vindt in de toekomst plaats door de exploitatie van het bezit of door

verkoop.

Financiële kengetallen en meerjarenprognoseFinanciële kengetallen en meerjarenprognoseFinanciële kengetallen en meerjarenprognoseFinanciële kengetallen en meerjarenprognose

Thuisvester baseert het financiële beleid in belangrijke mate op normen voor liquiditeit (kasstromen)

en solvabiliteit. Voor de liquiditeit en de kasstromen is dat de rentedekkingsgraad en de normen die

het WSW stelt aan de kasstromen, inclusief de aflossingsfictie. De rentedekkingsgraad (ICR) geeft

aan in welke mate de rentelasten uit de operationele kasstromen kunnen worden voldaan. De

minimumnorm die Thuisvester daarvoor hanteert is 1,6. In het boekjaar 2014 was de realisatie 1,4.

Voor de jaren 2015 – 2019 zal deze zich op basis van de meerjarenbegroting tussen 1,73 en 2,31

bewegen. Thuisvester beziet in 2015 of de ruimte boven de norm van 1,6 kan worden benut om de

betaalbaarheidskwesties te dienen.

Om te bewaken dat Thuisvester ook op langere termijn aan de verplichtingen kan blijven voldoen is er

een minimumpercentage vastgesteld voor de solvabiliteit van 25% volgens de

waarderingsgrondslagen van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV). Dat vertaalde zich globaal in

minimaal 35% volgens de eigen waarderingsgrondslagen van Thuisvester. De solvabiliteit over 2014

bedroeg op basis van deze eigen grondslagen 44,9%. In de meerjarenbegroting 2015 – 2019 zijn de

kabinetsmaatregelen ook doorgerekend. De solvabiliteit beweegt zich in de periode 2015-2019 op

basis van de meerjarenbegroting tussen 42,7% en 47,3%.

Bewaking van de vermogensverhoudingen vindt verder plaats door de loan to value te beoordelen (de

verhouding tussen de omvang van de leningenportefeuille en de waarde van het vastgoed). De norm

die Thuisvester hiervoor hanteert bedraagt maximaal 65%. Over 2014 was deze 49,8% (2013: 47,9%).

In de meerjarenbegroting beweegt deze tussen 55,3% tot 52,0%.

2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000)2014 (* € 1.000) 2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)2013 (* € 1.000)

Eigen ve rmogen beg in boek jaa rEigen ve rmogen beg in boek jaa rEigen ve rmogen beg in boek jaa rEigen ve rmogen beg in boek jaa r 518.453 500.917

Rechtstreeks effect a.g.v. stelselwijziging RJ290 - -7.905

Gecorrigee rd e igen ve rmogen a .g .v . s te lse lwijzig ingGecorrigee rd e igen ve rmogen a .g .v . s te lse lwijzig ingGecorrigee rd e igen ve rmogen a .g .v . s te lse lwijzig ingGecorrigee rd e igen ve rmogen a .g .v . s te lse lwijzig ing 518.453 493.012

Jaarresultaat -26.567 -62.923

Realiseren van herwaardering t.g.v. resultaat -29.644 -25.474

Ongerealiseerde waardevermeerderingen t.g.v. vermogen (sociaal vastgoed) 44.969 113.702

Ongerealiseerde waardevermeerderingen t.g.v. vermogen (verkopen onder voorwaarden) 49 136

Eigen ve rmogen ultimo boek jaa rEigen ve rmogen ultimo boek jaa rEigen ve rmogen ultimo boek jaa rEigen ve rmogen ultimo boek jaa r 507.260 518.453

Waarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring soc iaa l vastgoedWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring soc iaa l vastgoedWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring soc iaa l vastgoedWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring soc iaa l vastgoed 447.584 415.430

Waarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring commerc iee l vastgoedWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring commerc iee l vastgoedWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring commerc iee l vastgoedWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring commerc iee l vastgoed 33.781 34.386

Waarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring woningen VOVWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring woningen VOVWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring woningen VOVWaarvan ongerea lisee rde he rwaarde ring woningen VOV 4.199 3.842

To taa l onge rea lisee rdTo taa l onge rea lisee rdTo taa l onge rea lisee rdTo taa l onge rea lisee rd 485.564 453.658

Restee rt (v ri je re se rve )Restee rt (v ri je re se rve )Restee rt (v ri je re se rve )Restee rt (v ri je re se rve ) 21.696 64.795

Page 54: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 54

Hieruit blijkt dat Thuisvester de komende jaren aanvullende financiering wil aantrekken voor een

omvangrijk verbeteringsprogramma en nieuwbouw van sociale huurwoningen en verduurzaming van

bestaande huurwoningen (zie hoofdstuk Wonen)

Beoordeling door toezichthoudersBeoordeling door toezichthoudersBeoordeling door toezichthoudersBeoordeling door toezichthouders

Thuisvester moet als woningcorporatie voldoen aan de regels en normen die het Centraal Fonds

Volkshuisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) stellen.

CFV Op grond van het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh) beoordeelt het Centraal Fonds

Volkshuisvesting (CFV) jaarlijks de financiële continuïteit van Stichting Thuisvester en brengt daarover

advies uit aan de minister voor Wonen en Rijksdienst. Op basis van de ingediende prognosegegevens

2014-2018, de Verantwoordingsgegevens 2013 en andere informatie heeft CFV risicogericht

onderzoek gedaan. Op basis van de uitslag van dit onderzoek heeft het CFV aangegeven geen

aanleiding te zien tot het doen van interventies.

WSW

Het WSW hanteert een nieuw risico beoordelingsmodel. Dit leidt ertoe dat het WSW sinds 1 april niet

langer de kredietwaardigheidsverklaring hanteert. Het WSW vervangt de

kredietwaardigheidsverklaring door een borgbaarheidsverklaring. Deze term dekt de lading van de

verklaring beter, immers het WSW geeft alleen een oordeel over de borgbaarheid van Thuisvester en

niet over de kredietwaardigheid. Thuisvester heeft in 2014 de borgbaarheidsverklaring ontvangen

RisicobeheersingRisicobeheersingRisicobeheersingRisicobeheersing

Om de financiële positie scherp in beeld en op een goed niveau te houden, zet Thuisvester een aantal

middelen in voor financiële risicobeheersing :

- Per kwartaal worden vestigingsrapportages geconsolideerd in één bedrijfsvoeringoverzicht en

wordt er ook gerapporteerd over vastgoedontwikkeling, leefbaarheid en de markt waarin

Thuisvester actief is. Hierdoor ontstaat een organisatiebrede rapportage, waarmee ook de

voortgang van de doelstellingen uit het ondernemings - en jaarplan wordt bewaakt.

- Tweemaal per jaar, bij de opstelling van de begroting en de jaarrekening, wordt een

totaaloverzicht van de projectenportefeuille opgesteld.

- Over individuele projectvoorstellen wordt volgens een vaste procedure door directie en Raad

van toezicht besloten; onderdeel van de afweging is een risicoparagraaf;

- Door vermogen aan te trekken tegen voor langere tijd vast te zetten wordt gericht gewerkt aan

het stabiliseren van rentelasten, het maximaliseren van rentebaten en het spreiden van

renterisico’s. Het jaarlijkse renterisico blijft steeds ruim beneden de maximale 15% van de

waarde van het leningsvolume (norm van het WSW)

- Onder post 14 “Financiële instrumenten” van de toelichting op de jaarrekening staat een

uitgebreidere toelichting op het treasury-proces, doelstellingen en beleid van risicobeheer in

verband met financiële instrumenten, daarnaast zijn daar ook de prijs-, krediet-, liquiditeits- en

kasstroomrisico’s benoemd.

Conclusies over 2014

Thuisvester was ook in 2014 in staat aan haar financiële verplichtingen te voldoen. De normale

exploitatie van het woningbezit genereerde voldoende kasstromen om aan de rente- en reguliere

aflossingsverplichtingen (niet zijnde herfinanciering) te kunnen voldoen.

Met leningen, woningverkoop en aanwending van het eigen vermogen werden de (onrendabele)

investeringen in nieuwbouw gefinancierd. Het eigen vermogen van Thuisvester bedraagt € 507,3

Page 55: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 55

miljoen, waarvan € 21,7 miljoen gerealiseerd. De solvabiliteit bleef ruim voldoende, de financiële

positie is ondanks een vermogensdaling robuust.

FinancieringFinancieringFinancieringFinanciering

Voor Thuisvester is de beschikbaarheid van financiering cruciaal voor haar plannen. Daarover zijn

goede gesprekken gevoerd met het WSW en financiers. Gegeven de inwerkingtreding van de

herzieningswet is het risicoprofiel bewust gematigd door overdracht van ontwikkelingsrisico’s naar

marktpartijen. In 2014 is voor een bedrag van € 33,0 miljoen aan leningen opgenomen.

Leningenportefeuille De gemiddeld gewogen rentevoet bedraagt per 31 december 2014 4,05% (2013: 4,17%). De

gemiddelde gewogen looptijd tot einde lening bedraagt 22,1 jaar, ten opzichte van 20,4 jaar in 2013.

Thuisvester heeft per balansdatum een bedrag aan leningen geborgd via het WSW van € 489 miljoen.

Derivaten en swaps

Omdat corporaties veel geld moeten lenen om woningen te kunnen bouwen, zijn zij sterk afhankelijk

van de rente en proberen ze de kosten van het lenen van geld te beperken. Daartoe kunnen

“verzekeringen” worden afgesloten, ook bekend als “derivaten”. Ook Thuisvester heeft derivaten,

waarvan het laatst recente contract dateert van 2009. De totale waarde van de leningenportefeuille

van Thuisvester waarvan het renterisico is afgedekt met derivaten bedraagt per 31 december 2014

€ 48 miljoen (ca. 10% van de totale leningenportefeuille). De totale marktwaarde van de derivaten zelf

bedraagt per 31 december 2014 € 12,47 miljoen negatief. (2013: € 8,9 miljoen negatief)

Thuisvester heeft een bedrag van € 11,5 miljoen gereserveerd om aan een mogelijke stortingsplicht te

kunnen voldoen wanneer de negatieve marktwaarde de limiet van € 11 miljoen overschrijdt. Dit is

voldoende om een rentedaling van 2% ten opzichte van het niveau van eind 2014 op te kunnen

vangen, hetgeen getoetst en bevestigd is door het CFV. De waarde-ontwikkeling wordt maandelijks

gevolgd en geëvalueerd. Thuisvester neemt zodanige maatregelen dat steeds een voldoende

liquiditeitsbuffer wordt aangehouden om een rentedaling van 2% ten opzichte van het renteniveau per

einde maand op te kunnen vangen.

Embedded derivaten

Daarnaast heeft Thuisvester twee zogenaamde “extendible” leningen van elk € 10 miljoen met

ingangsdata in 2008 en 2009. In deze leningen is aan de geldgever contractueel het recht gegeven om

vanaf de herzieningsdata in 2024 en 2025 een in het contract vastgelegde jaarlijkse rente te gaan

ontvangen. Uitoefening van dit recht door de geldgever geeft Thuisvester te zijner tijd de plicht om de

rente vanaf die jaren te gaan betalen tot de contractuele afloopdata in 2053 en 2054. Indien de

geldgever geen gebruik maakt van dit recht, zal Thuisvester het schuldrestant op de

renteherzieningsdata in 2024 en 2025 volledig moeten aflossen.

De herziene richtlijn schrijft voor dat de in deze leningen besloten embedded derivaten afgescheiden

dienen te worden van het basiscontract. Waardering van deze derivaten heeft plaatsgevonden tegen

de lagere reële waarde. De lagere reële waarde is per 1 januari 2014 bepaald op € 6,3 miljoen. Ultimo

2014 was deze waarde € 13,3 miljoen, oorzaak betreft de lagere rente Hierdoor is in 2014 € 7,0

miljoen ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht.

Page 56: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 56

Fiscale positie / vennootschapsbelasting Fiscale positie / vennootschapsbelasting Fiscale positie / vennootschapsbelasting Fiscale positie / vennootschapsbelasting

Per 1 januari 2008 zijn woningcorporaties integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.

In dit kader is Thuisvester gebonden aan de door haar ondertekende vaststellingsovereenkomst (VSO

II), waarin de fiscale rekenregels door de Belastingdienst zijn gepresenteerd. Thuisvester heeft zich

ook voor het boekjaar 2014 gebonden aan de afspraken uit VSOII. Over het boekjaar 2014 wordt een

fiscaal verlies gerealiseerd.

NevenstNevenstNevenstNevenstructuur: verbonden partijen 2014ructuur: verbonden partijen 2014ructuur: verbonden partijen 2014ructuur: verbonden partijen 2014

Thuisvester heeft een aantal verbindingen met andere rechtspersonen. De hieruit voortvloeiende

activiteiten vinden allemaal plaats op het terrein van en in het belang van de volkshuisvesting. In de

statuten van de stichting is omwille van controle en transparantie het toezicht op deze deelnemingen

geregeld, zoals geldt voor de toegelaten instelling. De Stichting Thuisvester (de toegelaten instelling),

Stichting Mathilda, Duurzame Energie Molenweer B.V., Thuisvester Holding B.V., Thuisvester Verhuur

B.V., Thuisvester DEE B.V., Thuisvester Participatie B.V. en Thuisvester Projectontwikkeling B.V. zijn

geconsolideerd. Niet geconsolideerd zijn VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V., FZVW

Ontwikkelingscombinatie B.V., ZAB B.V., Tandem Oosterhout Beheer B.V. en WWW B.V.

De juridische nevenstructuur van Thuisvester zag er per ultimo 2014 als volgt uit.

Het bestuur van de Stichting Mathilda, die eigenaar is van het kantoorpand in Oosterhout, wordt

gevormd door Stichting Thuisvester. Het kantoorpand wordt verhuurd aan Stichting Thuisvester.

Thuisvester Holding B.V. heeft vier vennootschappen onder zich:

1) Thuisvester Verhuur B.V.: opgericht met het doel een scheiding aan te brengen tussen

commerciële en niet commerciële activiteiten als regelgeving en marktontwikkelingen daartoe

aanleiding geven.

Page 57: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester 57

2) Thuisvester Duurzame Energie Exploitatiemaatschappij B.V.: opgericht met als doel de exploitatie

van de warmte koude opslaginstallatie (WKO) die is gebouwd in het verzorging- en verpleeghuis

Oosterheem in Oosterhout.

3) Duurzame Energie Molenweer B.V.: Bij een achttal nieuwbouwprojecten in de gemeente

Geertruidenberg zijn WKO-installaties aangebracht, die door de vennootschap worden

geëxploiteerd.

4) Thuisvester Participatie B.V.: de besloten vennootschap die (mede-)eigenaar is van alle

activiteiten en samenwerkingsverbanden met partners op het gebied van projectontwikkeling

waarin Thuisvester deelneemt. Dit zijn:

a) Thuisvester Projectontwikkeling B.V: : : :

In deze vennootschap worden verschillende projecten ontwikkeld, met verschillende soorten

woningen. De vennootschap exploiteert ook twee commerciële vastgoedobjecten. Het resultaat

over 2014 wordt vooral veroorzaakt door de dotatie aan de voorziening voor verlieslatende

contracten, betreffende de samenwerking voor het project Markhaven en afwaardering op de

grondpositie Kaaistraat

b) VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V.

Doel van de vennootschap is om in samenwerking met aannemingsbedrijf Van de Ven B.V.

woongelegenheden te realiseren op een te ontwikkelen grondpositie in Oosterhout. Daarnaast

wordt een kantoorpand dat zich bevindt naast de ontwikkellocatie, verhuurd. Het kantoorpand

wordt in 2015 in verkoop gebracht.

c) FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V.

Doel van de vennootschap is de realisatie en ontwikkeling van grondposities in Zundert tot

woongelegenheden.

d) ZAB B.V.

Doel van deze vennootschap is het herontwikkelen van een locatie in Oudenbosch. Met het

gemeentebestuur van Halderberge wordt gesproken over een zodanige oplossing dat ZAB B.V.

daarbij niet langer betrokken is.

e) Wonen Werken Waterman B.V.

Doel van deze vennootschap is de realisatie en ontwikkeling van grondposities in Rijsbergen. De

vennootschap treedt op als beherend vennoot voor de Wonen Werken Waterman C.V.

f) Tandem Oosterhout Beheer B.V.

Doel van deze vennootschap is als beherend vennoot op te treden voor Tandem Oosterhout C.V.

Deze C.V. zal een locatie in Oosterhout ontwikkelen.

Page 58: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

58

Nevenstructuur: verbonden partijen en cijfers 2014Nevenstructuur: verbonden partijen en cijfers 2014Nevenstructuur: verbonden partijen en cijfers 2014Nevenstructuur: verbonden partijen en cijfers 2014

In de volgende tabel zijn per verbinding / rechtspersoon de enkelvoudige cijfers per 31 december 2014 weergegeven.

Nevenstructuur: verbonden partijen en cijfers 2013

(cijfers in € 1.000)

Re

sult

aa

t n

a b

ela

stin

ge

n

Om

zet

Eig

en

ve

rmo

ge

n

Ge

pla

ats

t e

n g

est

ort

ka

pit

aa

l

Lan

glo

pe

nd

e s

chu

lde

n

Ko

rtlo

pe

nd

e s

chu

lde

n

Pe

rce

nta

ge

eig

en

do

m T

hu

isv

est

er

Ho

ud

er

va

n d

e a

an

de

len

Stichting Mathilda 165 490 389 n.v.t. 3.245 142 100% -

Thuisvester Holding B.V. -4.540 - 5.341 36 - 230 100% Stichting Thuisvester

Duurzame Energie Molenweer B.V. -695 130 -1.059 18 - 1.389 100% Thuisvester Holding B.V.

Thuisvester Duurzame Energie Exploitatiemaatschappij B.V. -7 235 121 18 - 377 100% Thuisvester Holding B.V.

Thuisvester Verhuur B.V. -1 - -22 18 - 36 100% Thuisvester Holding B.V.

Thuisvester Participatie B.V. -3.832 - 6.376 18 13.432 86 100% Thuisvester Holding B.V.

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -2.791 29 21.329** 18 10.199 5.175 100% Thuisvester Participatie B.V.

ZAB B.V. -250 - 126 18 - 4 33,33% Thuisvester Participatie B.V.

VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V. -324 543 -1.764* 18 4.308 4.843 50% Thuisvester Participatie B.V.

FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V. -192 99 -1.220* 18 - 3.375 50% Thuisvester Participatie B.V.

Wonen Werken Waterman B.V. 3 15 -12 20 - 50 50% Thuisvester Participatie B.V.

Wonen Werken Waterman C.V. -134 - 585 n.v.t. - 1.261 - Kapitaalstorting door Thuisvester Projectontwikkeling B.V.

Tandem Oosterhout Beheer B.V. - - -4 - - -4 50% Thuisvester Participatie B.V.

Tandem Oosterhout C.V. - - - n.v.t. - - - n.v.t.

* Voor deze vennootschappen is een continuïteitsverklaring verstrekt, door het bestuur van Stichting Thuisvester

en voor de VEZO ontwikkelingscombinatie B.V. ook door de directie van Aannemingsbedrijf Van de Ven B.V.

** Inclusief een agiostorting van € 28,5 miljoen door Stichting Thuisvester

Page 59: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

VerantwoordingVerantwoordingVerantwoordingVerantwoording

BestuurBestuurBestuurBestuur

Het bestuur van Thuisvester wil de sociale volkshuisvestelijke opgave optimaal realiseren. Het

collegiaal bestuur is verantwoordelijk voor de continuïteit van de organisatie en is belast met het

opstellen beleid, het uitvoeren van het ondernemingsplan, risicobeheersing, financiën en het naleven

van de wet- en regelgeving voor woningcorporaties. In 2014 werkte het bestuur volgens een

bestuursreglement en nam volgens dit reglement bestuursbesluiten. Ook legde het verantwoording af

aan de Raad van Toezicht. In 2014 wijzigde de inrichting van het bestuur.

Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 2014444

Doel: Thuisvester werkt volgens de eisen van de branchecode en betrekt belanghouders bij het beleid.Doel: Thuisvester werkt volgens de eisen van de branchecode en betrekt belanghouders bij het beleid.Doel: Thuisvester werkt volgens de eisen van de branchecode en betrekt belanghouders bij het beleid.Doel: Thuisvester werkt volgens de eisen van de branchecode en betrekt belanghouders bij het beleid.

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015Vervolgstap in 2015

Eens in de vier jaar vindt een

visitatie plaats.

In 2014 werden er acties

uitgezet en gerealiseerd naar

aanleiding van de resultaten

van de visitatie die in 2013

plaatsvond.

Verdere realisatie van acties.

De organisatie hanteert een

actuele integriteitscode, die

van toepassing is op alle

leveranciers en medewerkers

De integriteitscode wordt als

kaderdocument gebruikt in de

besluitvorming en als onderdeel

van het integraal

risicomanagement

Toetsen van de actualiteit van

de code aan wet- en

regelgeving en waar nodig

aanpassen

De organisatie hanteert de

Aedescode en

Governancecode voor

woningcorporaties

Beide codes zijn uitgangspunt

in het handelen van de

corporatie en zijn onderdeel van

het toetsingskader

Volgen van ontwikkelingen in de

codes en effecten daarvan

invoeren binnen Thuisvester

Doorontwikkelen van een

toetsingskader conform interne

en externe spelregels, inclusief

besturings- en

beheersingsnormen

Het toetsingskader is uitgebreid

en gedeeld met de Raad van

Toezicht (o.a. met een

investeringsstatuut). Het kader

wordt gebruikt in de

besluitvorming

Actualiseren en verder

uitbreiden van het kader

(bijvoorbeeld met een

geactualiseerd treasurystatuut

en een verbindingenstatuut).

Risico’s zijn in beeld en

beheersbaar

Vastgoedinvesteringsrisico’s en

financiële risico’s zijn in beeld.

Het gebruik van de

risicosystematiek van het WSW

is binnen Thuisvester opgezet.

Uitbreiding naar een integraal

systeem van

risicomanagement, o.a. met

organisatie- en imagorisico’s.

In 2014 vonden er wisselingen plaats in het bestuur. Tot 30 juni 2014 bestond het statutair bestuur uit

de heer ir. J.J. (Johan) Westra (1954) en de heer J.W.M. (Jan) Pooyé (1952). De heer Westra was

voorzitter van het collegiaal bestuur. Tot en met 30 juni 2014 beschikte de heer Westra over een

Page 60: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

60 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

volmacht om de stichting alleen te vertegenwoordigen, vanwege belet van de heer Pooyé. Van 1 juli

2014 tot 1 oktober 2014 was de heer Westra enig bestuurder. Vanaf 1 oktober 2014 vormen de heer

ir. J.J. (Johan) Westra (1954) en de heer P. (Pierre) Hobbelen (1970) het collegiale bestuur. Johan

Westra is voorzitter van het bestuur.

Er is in het verslagjaar niet voldaan aan het vereiste van een zo evenwichtig mogelijke verdeling

tussen vrouwen en mannen in het bestuur, zoals vastgelegd in de Wet Bestuur & Toezicht. De Raad

heeft bij de werving van de nieuwe bestuurder zijn voorkeur uitgesproken voor een vrouw. De Raad

heeft vastgesteld dat uit het externe wervingstraject geen – voor de functie voldoende geschikte –

vrouwelijke kandidaten konden worden geworven.

VerantwoordelijkhedenVerantwoordelijkhedenVerantwoordelijkhedenVerantwoordelijkheden

In 2014 concentreerde het collegiaal bestuur zich vooral op de uitwerking van de jaarplannen 2014 en

2015, de doorvoering van organisatiewijzigingen, de voorbereidingen voor de transformatie naar een

klantcontactorganisatie, diverse vastgoedinvesteringsprojecten en groot onderhoudsprojecten, de

inrichting van een toetsingskader met een set van kaderdocumenten (waaronder de opzet van een

investeringsstatuut), contacten met het WSW over de verstrekking van een volmacht tot vestiging van

hypotheekrecht, risicobeoordeling en de dispositie van bedrijfsmatig onroerend goed en grondposities.

Uiteraard werd met veel belangstelling het verloop en de uitkomst van de parlementaire enquete

woningcorporaties gevolgd, evenals de ontwikkelingen en besluitvorming rondom de invoering van de

Herzieningswet. Waar mogelijk anticipeerde het bestuur op de invoering ervan, onder meer door

aanpassing van beleid met betrekking tot het ontwikkelen van koopwoningen.

BestuurdersbeloningenBestuurdersbeloningenBestuurdersbeloningenBestuurdersbeloningen

Wet Normering Topinkomens (WNT)Wet Normering Topinkomens (WNT)Wet Normering Topinkomens (WNT)Wet Normering Topinkomens (WNT)

Vanaf 1 januari 2013 geldt de WNT. Daarbij is een overgangsregeling van toepassing die is ingegaan

op 1 januari 2014 en die voor de heer Westra geldt tot 1 januari 2021. De totale beloning van de heren

Westra en Pooyé (omgerekend op jaarbasis € 198.205) bevonden zich over 2014 onder het maximum

van de overgangsregeling van de WNT (€ 230.474).

Voor de heer Hobbelen is de overgangsregeling van de WNT1 niet van toepassing; wel die van de

WNT2. Voor hem geldt het maximum dat hoort bij bezoldigingsklasse G, die voor Thuisvester is

vastgesteld (totale beloning van € 167.000). Omgerekend op jaarbasis bedraagt de bezoldiging voor

de heer Hobbelen over 2014 € 123.132. Daarmee blijft ook de bezoldiging van de heer Hobbelen

binnen het maximum van de WNT.

Beloningen 2014Beloningen 2014Beloningen 2014Beloningen 2014

De Raad van Toezicht stelt de beloningen van de bestuurders vast. In 2014 waren de beloningen als

volgt.

Page 61: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

61 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

N.B. In 2014 is aan de heer Pooyé aanvullend nog een vergoeding betaald van € 6.017 in het kader

van een afspraak van “werk naar werk”. De kosten hiervan zijn, met een bredere toelichting rond zijn

afscheid, reeds verantwoord in het boekjaar 2013.

Het vaste jaarinkomen van de heer Westra was gelijk aan dat van de jaren 2012 en 2013.

PensioenpremiePensioenpremiePensioenpremiePensioenpremie

Per 1 januari 2015 is de fiscale behandeling van pensioenpremies op twee punten gewijzigd.

Ten eerste is het maximale opbouwpercentage verlaagd naar 1,85%. Dit aspect geldt voor allen

werknemers en leidde niet tot aanpassing van beloningsafspraken met bestuurders.

Ten tweede is maximaal jaarinkomen waarover fiscaal gesteund pensioenpremie kan worden ingelegd

gesteld op EUR 100.000. Het sectorpensioenfonds brengt daardoor een veel lagere pensioenpremie

in rekening, ook wat werkgeversaandeel betreft. De wetgever beoogt dat betrokkenen zelf een

aanvullende netto-pensioenregeling treffen.

De Raad van Toezicht heeft over deze materie bureau Axyos gevraagd te adviseren, met name op de

aspecten van de WNT. Axyos constateert dat het WNT inkomen van bestuurders daalt door de lagere

werkgeverspensioenpremie; bij de heer Westra in belangrijke mate. Ook wordt aangegeven dat de

Minister van BZK in december 2014 heeft bekend gemaakt, dat hij verschuiving tussen componenten

van de WNT-beloning niet beschouwt als inbreuken op het geldende overgangsrecht WNT.

Op basis daarvan heeft de Raad van Toezicht de beloning van beide bestuurders per 1 januari 2015

aangepast, waarbij de daling van de pensioenpremie ten dele is gecompenseerd met een verhoging

van het salaris. Daarbij zal voor de heer Westra, waarop het overgangsrecht WNT van toepassing is,

de totale WNT-beloning over 2015 lager zijn dan over 2014. De beloningsontwikkeling van de heer

Hobbelen valt ook in 2015 binnen de grenzen van de WNT incl. staffelregeling.

In het jaarverslag over 2015 worden de gerealiseerde beloningen opgenomen en toegelicht.

BestuursbesluitenBestuursbesluitenBestuursbesluitenBestuursbesluiten

De Raad van Toezicht werd geconsulteerd voor definitieve goedkeuring van de genomen besluiten, op

grond van reglementen, bevoegdheden en BBSH. Bij het opstellen van de begroting 2015 werden

verschillende meerjarige scenario’s in beeld gebracht. Zo kon de Raad van Toezicht een

weloverwogen goedkeuringsbesluit nemen.

BeslisonderwerpenBeslisonderwerpenBeslisonderwerpenBeslisonderwerpen

De belangrijkste bestuursbesluiten in 2014 waren:

- vaststellen jaarverslag en jaarrekening 2013;

- vaststellen begroting 2015;

Naam Functie Periode Vast inkomen Voorzieningen Fiscale bijtelling Totaal

(brutoloon, incl. 8% op termijn auto van de zaak

vakantietoeslag) (werkgeverslasten,

pensioenpremie)

J.J. Westra directeur/ 1-1-2014 t/m € 138.838 € 32.792 € 4.655 € 176.285

bestuurder 31-12-2014

J.W.M. Pooyé directeur/ 1-1-2014 t/m € 77.162 € 16.396 € 4.730 € 98.288

bestuurder 30-6-2014

P.J.L Hobbelen directeur/ 1-10-2014 t/m € 25.920 € 5.116 n.v.t. € 31.036

bestuurder 31-12-2014

Page 62: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

62 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

- vaststellen kwartaalrapportages (vierde kwartaal 2013 en eerste, tweede/derde kwartaal 2014);

- vaststellen jaarlijkse huuraanpassing 2014;

- vaststellen jaarplan crisismaatregelen voor de huurders 2014;

- selectie leverancier systemen ten behoeve van klantcontactorganisatie;

- volmacht verstrekking WSW;

- start bouw Loevepark in Oosterhout, De Contreie in Oosterhout en Emmastraat in St. Willebrord;

- vaststellen aanpak organisatiewijzigingen;

- vaststellen gunning renovatie Sandoel, Raamsdonksveer;

- vaststellen gunning renovatie woningen Zegge en Rucphen (complexen 6 en 7);

- vaststellen herontwikkeling plan Nijenrode, Oosterhout;

- vaststellen afbouw sponsoractiviteiten naar nihil in 2016;

- start pilot ketensamenwerking energetische verbeteringen;

BestuursreglementBestuursreglementBestuursreglementBestuursreglement

Het collegiaal bestuur werkt volgens een bestuursreglement dat door de Raad van Toezicht is

goedgekeurd. Dit reglement is begin 2014 aangepast, naar aanleiding van de aanstelling van Johan

Westra als bestuursvoorzitter. Het bestuur hanteert als uitgangspunt de algemene beginselen van

governance, de Aedescode, de aanbevelingen van de commissie-Glasz en de principes van de

Governancecode Woningcorporaties. Daarbij geldt het principe ‘pas toe of leg uit’.

IntegriteitIntegriteitIntegriteitIntegriteit

Thuisvester wil een open en integere woningcorporatie zijn met een sterke governance. Daarom is in

2014 de procuratieregeling bijgesteld. Daarin heeft het bestuur verantwoordelijkheden en

bevoegdheden gedelegeerd aan leidinggevenden en medewerkers binnen de organisatie.

NevenfunctiesNevenfunctiesNevenfunctiesNevenfuncties

In 2014 bekleedde het bestuur van Thuisvester geen onverenigbare nevenfuncties. Een eventuele

nieuwe nevenfunctie leggen de bestuurders altijd voor aan de Raad van Toezicht. Dit zorgt ervoor dat

de directeuren kunnen blijven besturen zonder belangenverstrengeling.

Jan Pooyé was in 2014 actief als bestuurslid van:

- Stichting Steunpunten van de gemeente Rucphen tot 1 mei 2014;

- Stichting Gemeenschapstuinen tot 1 juli 2014.

Stichting Thuisvester is in de persoon van Johan Westra is in 2014 toegetreden tot het bestuur van de

coöperatieve vereniging IRIS. Deze vereniging is werkzaam in de regio Breda en bevordert de

zelfredzaamheid van (oudere) bewoners met instrumenten voor communitybuilding. Iris is daarmee

een voortzetting van de vergelijkbare locale acitiviteiten van platform Evie. Thuisvester draagt EUR

12.000 per jaar bij in 2014 en 2015 aan Iris.

Pierre Hobbelen was tot 1 oktober 2014 bestuursvoorzitter van de stichting Oosterhout Nieuwe

Energie (ONE). Per 31 december 2014 is het bestuurslidmaatschap van One geheel geeindigd

vanwege het bestuurslidmaatschap van stichting Thuisvester.

Portefeuilleverdeling bestuurPortefeuilleverdeling bestuurPortefeuilleverdeling bestuurPortefeuilleverdeling bestuur

Tot 1 oktober 2014 heeft Johan Westra alle bestuur portefeuilles behartigd. Per 1 oktober 2014 is

Johan Westra eerstverantwoordelijke voor de portefeuilles externe vertegenwoordiging, financiën,

control, governance, leefomgeving, communicatie en HRM. De portefeuille van Pierre Hobbelen

bestaat uit Wonen en Vastgoed. Johan Westra is voorzitter van het collegiaal bestuur.

Page 63: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

63 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

In 2014 werden diverse organisatiewijzigingen doorgevoerd. Meer hierover staat beschreven in het

hoofdstuk organisatie.

Het bestuur besteedde ook in 2014 veel aandacht aan interne risicobeheersing. Daarbij richtte zij zich

vooral op de volgende risico’s en bedrijfsprocessen:

Financieel sturingskaderFinancieel sturingskaderFinancieel sturingskaderFinancieel sturingskader, investeringsstatuut, rendementssturing en risicobeoordeling van , investeringsstatuut, rendementssturing en risicobeoordeling van , investeringsstatuut, rendementssturing en risicobeoordeling van , investeringsstatuut, rendementssturing en risicobeoordeling van

investeringen.investeringen.investeringen.investeringen.

Het bestuur stelde al in 2012 een financieel sturingskader vast en de Raad keurde dat besluit goed. In

dit kader zijn op basis van te handhaven minimale financiële ratio’s op ondernemingsniveau, financiële

rendementseisen geformuleerd waaraan investeringsvoorstellen moeten voldoen en aan worden

getoetst. Daarbij wordt ook gebruik gemaakt van financiële standaarden voor te bouwen

grondgebonden woningen en appartementen voor de sociale huur- en koopmarkt. Ook daaraan

worden investeringsvoorstellen getoetst voordat erover wordt besloten. Op de afgesproken

beslismomenten in het vastgoed investeringsproces werden afzonderlijk per project steeds

bestuursbesluiten ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Toezicht. In 2014 is het kader

aangescherpt met vernieuwde rendementseisen per woningtype, waarin in de stichtingskostenopzet

rekening gehouden wordt met de effecten van de verhuurdersheffing en geactualiseerde, verlaagde

bouwkosten. Daarnaast is het investeringsstatuut vernieuwd en bijgesteld. Tenslotte is besloten een

methode in te voeren om de financiële risico’s te kwantificeren die verbonden zijn aan het doen van

investeringen in nieuwbouw en de bestaande voorraad, de risico’s die verbonden zijn aan niet-

verkochte nieuwbouwwoningen, de grondposities en een gesimuleerde waardedaling van de

derivatenportefeuille. Het resultaat is een aan te houden risicobuffer waarin rekening wordt gehouden

met de verhuurdersheffing.

De risicomethodiek die het WSW hanteert is opgenomen in de methode van Thuisvester. De

risicomethodiek wordt in de eerste helft van 2015 aangevuld met overige risico’s, zoals imago- en

organisatierisico’s. Daarmee ontstaat een integraal systeem van risico-analyse en –beheersing.

Rapportage projectenportefeuilleRapportage projectenportefeuilleRapportage projectenportefeuilleRapportage projectenportefeuille

De Raad van Toezicht ontving in 2014 – naast de bestaande kwartaalrapportages – twee keer een

voortgangsrapportage over de volledige projectenportefeuille. Met deze overzichtelijke, doelmatige en

doeltreffende rapportage houdt zowel het bestuur als de raad nauwlettend de projectenportefeuille in

het vizier. De rapportage is ten behoeve van de Raad van Toezicht in 2014 verder aangepast,

waardoor een verbeterd overzicht over de gehele portefeuille ontstond.

Beheersing en transparantie van financieringBeheersing en transparantie van financieringBeheersing en transparantie van financieringBeheersing en transparantie van financiering

In 2014 werden op maandelijkse basis analyses gemaakt van de gerealiseerde en verwachte

kasstromen. De afwijking van de verwachte kasstromen werd hierbij onderbouwd, toegelicht en

gerapporteerd aan zowel het bestuur als de Raad van Toezicht. Overtollige middelen zijn uitgezet op

spaarrekeningen, waarbij het treasury statuut is nageleefd. De marktwaardeontwikkeling van de

beperkte derivatenportefeuille werd op maandbasis gevolgd. Een nadere toelichting hierop is

opgenomen in het hoofdstuk ‘Financiën’.

Met het WSW is frequent gesproken over de financiering van het investeringsprogramma van

Thuisvester. Met het WSW is meermalen gesproken over de wijze waarop Thuisvester risico’s

reduceert. In nauw contact met WSW, CFV en BZK is de deelname van Thuisvester aan de

herontwikkeling van het Havengebied in Oudenbosch begin 2015 beëindigd met een volledige

afwikkeling van de financiële participatie. Medio 2014 heeft het WSW een borgingsplafond afgegeven

voor de boekjaren 2014 tot en met 2016, waardoor reeds geplande investeringen doorgang konden

Page 64: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

64 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

vinden. Wij verwachten in de eerste helft 2015 duidelijkheid over een nieuw af te geven

borgingsplafond voor de jaren 2015 tot en met 2017.

Oog voor de woonmarktOog voor de woonmarktOog voor de woonmarktOog voor de woonmarkt; beleids; beleids; beleids; beleids---- en kaderdocumentenen kaderdocumentenen kaderdocumentenen kaderdocumenten

Op basis van marktanalyses werd een nieuw strategisch voorraad- en portefeuillebeleid ontwikkeld,

waarbij de woningbehoefte voor de kerngemeentes van Thuisvester tot en met 2030 in beeld is

gebracht. Op basis daarvan is een wensportefeuille vastgesteld, waar de komende jaren naar toe

wordt gewerkt. Nieuwbouwplannen worden daaraan getoetst, evenals de aantallen en typen te

verkopen woningen uit de bestaande voorraad en de te slopen woningen. Ook wordt hierin de basis

gevonden voor het onderhoudsprogramma. Daaraan ten grondslag liggen verder het huurbeleid,

gebaseerd op woonlastenbeheersing en de energetische ambitie.

De set met beleids- en kaderdocumenten sluit uiteraard aan bij de strategische visie en het vigerende

ondernemingsplan en is geïntegreerd en overzichtelijk aangeboden aan de Raad van Toezicht.

Integere organisatie en sterke procesbeheersingIntegere organisatie en sterke procesbeheersingIntegere organisatie en sterke procesbeheersingIntegere organisatie en sterke procesbeheersing

Thuisvester besteedt bij de opzet en werking van bedrijfsprocessen, de interne controle en de

besluitvorming alle aandacht aan functiescheiding en de administratieve organisatie. Dit om

onregelmatigheden en onduidelijke situaties te voorkomen. In 2014 waren de belangrijkste processen

binnen Thuisvester – zoals verhuur (inclusief het 90% toewijzingscriterium dat geldt voor de

doelgroepen), onderhoud en projectontwikkeling – onderwerp van interne controle, als basis voor de

controles van de externe accountant.

De accountant is in haar managementletter ingegaan op de interne beheersing. De accountant

concludeert dat er sprake is van een verbetering van de interne beheersingsmaatregelen ten opzichte

van vorig jaar.

ControllerControllerControllerController

In overleg met de Raad van Toezicht is besloten een volwaardige controllersfunctie in te stellen.

Daarbij zijn de lijnverantwoordelijkheden van de financiële functie afgescheiden. Deze waren verenigd

binnen één functie. De verzelfstandigde controllersfunctie doet recht aan het toegenomen belang van

het “in control” zijn van de organisatie. De controller heeft een rechtstreekse rapportagebevoegdheid

naar de Raad van Toezicht. De invulling van de functie is per 1 maart 2015 geeffectueerd.

ToekomstToekomstToekomstToekomst

Begin 2014 heeft Thuisvester de oorspronkelijke investeringsplanning neerwaarts bijgesteld om de

risico’s die samenhangen met ontwikkeling beheersbaar te houden. De eind 2014 vastgestelde nieuwe

investeringsraming voor de periode 2015 – 2019 gaat uit van een investering in nieuwbouw DAEB bezit

van € 145 miljoen, verbeteringen in bestaand DAEB bezit van € 83 miljoen (uitgaande kasstromen). In

deze periode wordt uitgegaan van oplevering van bijna 800 nieuwe huurwoningen.

Voor de financiering van de investeringen is Thuisvester afhankelijk van het aantrekken van nieuwe

leningen en dus van het verkrijgen van borgingsvolume. Het WSW heeft de beoordeling hiervan voor

de jaren 2015 tot en met 2019 nog niet afgerond. Overigens blijven de financiële ratio’s van

Thuisvester met deze investeringsplanning ruimer binnen de gestelde normen van o.a. het WSW dan

voorgaande jaren.

De komende jaren ziet Thuisvester zich wel genoodzaakt om besparingen te realiseren op de

beheerkosten. Dit raakt ook met name de medewerkers. Actieve organisatieaanpassingen zijn

doorgevoerd in 2014, met ingrijpende gevolgen voor een aantal medewerkers. Inmiddels is de

Page 65: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

65 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

reorganisatie afgerond op 1 maart 2015. Zie ook het hoofdstuk “organisatie”.

VerklaringVerklaringVerklaringVerklaring

Het bestuur verklaart dat alle middelen in het belang van de volkshuisvesting zijn ingezet en dat er

geen transacties zijn geweest met tegenstrijdige belangen.

ir. J.J. (Johan) Westra P.J.L. (Pierre) Hobbelen MRE MFM

Bestuursvoorzitter Directeur / Bestuurder

Page 66: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

66 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Verslag van de Raad van ToezichtVerslag van de Raad van ToezichtVerslag van de Raad van ToezichtVerslag van de Raad van Toezicht

Ook in 2014 zag de Raad van Toezicht er op toe of alle inspanningen van Thuisvester aansloten bij

het huidige en toekomstige beleid. Zo hield hij scherp in de gaten of de woningcorporatie goed haar

best deed om in te spelen op de woonwensen van huurders en andere belanghouders. Maar ook of

Thuisvester zich hield aan de geldende regels en maatschappelijke kaders. In het verslagjaar werkten

alle medewerkers volgens de vastgestelde integriteitscode. Deze code waarborgt de hoge kwaliteit

van alle werkzaamheden. Ook presteerde Thuisvester volgens de eisen van de branchecodes zoals

de Aedescode en Governancecode Woningbouwcorporaties.

Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 201Doelen en prestaties 2014444

Doel: ThuisvesterDoel: ThuisvesterDoel: ThuisvesterDoel: Thuisvester is verbonden met de regio waarin zij werkt.is verbonden met de regio waarin zij werkt.is verbonden met de regio waarin zij werkt.is verbonden met de regio waarin zij werkt.

DoelstellingDoelstellingDoelstellingDoelstelling PrestatiePrestatiePrestatiePrestatie Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 201Vervolgstap in 2015555

De Raad van Toezicht neemt het maken van de verbinding met kerngemeenten nadrukkelijker op in haar structuur

De Raad van Toezicht voerde

overleg met de colleges van

B&W en vertegenwoordigers

van de gemeenteraden van de

kerngemeenten

Geertruidenberg en Rucphen

en bezocht gezamenlijk een

aantal activiteiten. De voorzitter

van de Raad en de

bestuursvoorzitter spraken

gezamenlijk met het college van

B&W van de kerngemeente

Oosterhout

Overleggen worden voortgezet

en uitgebreid.

Bij de jaarlijkse

belanghoudersbijeenkomsten

word het beleid besproken en

is de Raad van Toezicht

aanwezig

De Raad van Toezicht voerde

overleg met CIZO, het

samenwerkingsverband van de

lokale huurderorganisaties

Overleggen worden voortgezet.

Governancecode Governancecode Governancecode Governancecode

Thuisvester houdt zich aan de Governancecode Woningcorporaties, maar wij geven specifieke

invulling aan onderstaande onderdelen. Dit is ongewijzigd t.o.v. de afgelopen jaren.

- De openbare nevenfuncties in het maatschappelijk verkeer van de leden van de Raad van

Toezicht worden vermeld in het (online) jaarverslag.

- Nevenfuncties van een andere strekking worden gemeld binnen de Raad van Toezicht

conform artikel 7 van het reglement van de Raad van Toezicht.

- De Governancecode wordt zodanig toegepast dat tijdelijk gedelegeerde bestuurstaken van

toezichthouders bij ontstentenis van de bestuurder niet leiden tot afhankelijkheid zoals

bedoeld in de Governancecode.

- Thuisvester past de formulering betreffende familierelaties tot in de tweede graad niet strikt

toe. De reden hiervan is dat In de plaatselijke setting van het werkgebied het onvermijdelijk is

dat familieleden tot in de tweede graad zakelijke relaties hebben met Thuisvester.

Bijvoorbeeld in de hoedanigheid van huurder of als medewerker van een bedrijf waarmee

Page 67: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

67 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Thuisvester werkt. Thuisvester hecht meer waarde aan deelname aan de Raad van Toezicht

vanuit de lokale gemeenschap dan aan strikte toepassing van (wellicht onbedoelde)

governance formuleringen.

- Thuisvester hecht in alle omstandigheden aan een zuivere positie van bestuur en

toezichthoudend orgaan. In de statuten genoemde bestuursbesluiten vereisen goedkeuring

van de Raad van Toezicht. De praktijk is verder dat het bestuur voornemens tot het nemen

van ingrijpende besluiten - indien mogelijk - vooraf bespreekt met de Raad van Toezicht.

- De Raad van Toezicht zal in ruime samenstelling als toehoorder deelnemen aan afrondende

overleggen met de gezamenlijke belanghouders over de meerjarige strategie. het beleid en de

prestaties van de corporatie. Jaarlijks spreekt de Raad van Toezicht met de betrokken

colleges van B&W, de ondernemingsraad en de huurdersorganisaties.

Samenstelling Samenstelling Samenstelling Samenstelling

Thuisvester onderschrijft het maatschappelijk belang van het beperken van de zittingstermijnen van

commissarissen, zoals aangegeven in de Governancecode. In 2014 bestond de Raad van Toezicht uit

7 leden. Ultimo 2014 trad een van de leden af. Zodoende bestaat de Raad vanaf 1 januari 2015 uit 6

leden.

Per 31 december 2014 nam de Raad afscheid van de heer Lopik (vice voorzitter). De Raad heeft

besloten geen vacature te stellen voor deze positie. De heer Schoonen werd benoemd tot vice

voorzitter per 1 januari 2015. Mevrouw Groen (voorzitter) en de heer Goos (lid van de Raad en

voorzitter van de auditcommissie) werden herbenoemd voor de periode van 1 januari 2015 tot 31

december 2018. Mevrouw Groen behoudt de rol van voorzitter van de Raad.

Het besluit van de Raad om het zeteltal op zes te bepalen is ingegeven door de wens van de Raad bij

te dragen aan een beperking van de beheerlasten.

In 2014 bestond de Raad uit één vrouw (tevens voorzitter van de Raad) en zes mannen. Er is in het

verslagjaar niet voldaan aan het vereiste van een zo evenwichtig mogelijke verdeling tussen vrouwen

en mannen in de Raad, zoals vastgelegd in de Wet Bestuur & Toezicht. De Raad is voornemens om

de evenwichtige verdeling als criterium mede in ogenschouw te nemen, zodra er een vacature wordt

gesteld in de Raad.

AuditcommissieAuditcommissieAuditcommissieAuditcommissie

De heer Lopik, de heer Goos en de heer Heijnsbroek vormden in 2014 samen de auditcommissie.

Vanwege het aftreden van de heer Lopik zullen de heer Goos en de heer Heijnsbroek deze commissie

vanaf 2015 vormen. De commissie kwam in 2014 tien keer bij elkaar, vooral ter voorbereiding op en

advisering van de Raad van Toezicht. De heer Goos was in 2014, net als in 2013, de voorzitter. De

auditcommissie heeft zich in het verslagjaar uitgesproken over een aangepaste rolopvatting, tegen de

achtergrond van de door de Raad afgeronde zelfevaluatie.

Inhoud toezicht Inhoud toezicht Inhoud toezicht Inhoud toezicht

De Raad van Toezicht volgde in 2014 de activiteiten van Thuisvester op de voet. De Raad stelde

vragen, beoordeelde voorstellen en controleerde cijfers. Ook behartigden de leden de belangen van

alle belanghouders die zijn betrokken bij Thuisvester. De Raad kwam in 2014 tien maal bij elkaar....

Externe accountantExterne accountantExterne accountantExterne accountant

Naast het intern toezicht op Thuisvester beoordeelde de Raad van Toezicht ook het functioneren van

de externe accountant van EY. Hierbij legde de externe accountant verantwoording af over de door

hem verrichte controlewerkzaamheden. In september 2014 vond – volgens de uitgangspunten van de

Governancecode – de evaluatie met de accountant plaats over het boekjaar 2013. Daarnaast sprak

een afvaardiging van de Raad onafhankelijk van het bestuur met de accountant over de uitgevoerde

Page 68: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

68 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

werkzaamheden. Zowel de werkzaamheden van als de samenwerking met de extern accountant

werden door de Raad positief beoordeeld. De Raad verstrekte de extern accountant ook voor het

boekjaar 2014 de controle-opdracht. Dat is het tweede controlejaar voor kantoor EY bij Thuisvester.

ToezichtkaderToezichtkaderToezichtkaderToezichtkader

In 2014 werd het toezichtkader voor de Raad van Toezicht gevormd door:

- de taakverdeling tussen Raad van Toezicht en bestuur zoals vastgelegd in de statuten, waarbij

het BBSH en het Burgerlijk Wetboek zijn gevolgd;

- de beleidscyclus bestaande uit het ondernemingsplan Betaalbaar thuis, voor nu en later 2013 -

2018’, de jaarplannen en de (investerings-) begroting 2014, het treasury jaarplan 2014, het

projectenboek, de maand- en kwartaalrapportages en het jaarverslag 2013;

- de normen voor financiële continuïteit op de korte en lange termijn: positieve operationele

kasstromen volgens de systematiek van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW; een

eigen norm van Thuisvester voor de ICR van minimaal 1,6 en een DSCR van minimaal 1),

respectievelijk een minimale solvabiliteit van 25% volgens de systematiek van het Centraal

Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) en een LTV van maximaal 65%;

- afspraken met externe belanghebbenden zoals prestatieafspraken met gemeenten;

- goedkeuringsbevoegdheid van de Raad bij de besluiten van het bestuur die buiten het mandaat

van de statuten of van het jaarplan vallen;

- een set met beleidsdocumenten waarin de kaders voor vastgoed- en financiële sturing is

vastgelegd (investeringsstatuut, financieel en vastgoedkader met rendementseisen,

portefeuillebeleid);

- de besturings- en toezichtstructuur op de deelnemingen, vastgelegd in de uitwerking van artikel

10, lid (o) van de statuten;

- resultaten parlementaire enquête en uitspraken vanuit de overheid rondom de herzieningswet.

StatuteStatuteStatuteStatutenwijzigingnwijzigingnwijzigingnwijziging en wijziging reglement Raad van Toezichten wijziging reglement Raad van Toezichten wijziging reglement Raad van Toezichten wijziging reglement Raad van Toezicht

In juni 2014 zijn – na instemming van de minister – de statuten van stichting Thuisvester aangepast. De

aanpassingen betroffen de zelfstandige vertegenwoordigingsbevoegdheid van de stichting door beide

bestuurders en de rol van voorzitter van het bestuur van één van beide bestuurders. In lijn met deze

aanpassingen is ook het reglement van de Raad van Toezicht aangepast.

OnafhankelijkheidOnafhankelijkheidOnafhankelijkheidOnafhankelijkheid

Alle leden van de Raad van Toezicht zijn onafhankelijk, zoals beschreven in art. III 2.2 van de

Governancecode Woningcorporaties....

Tegenstrijdig belangTegenstrijdig belangTegenstrijdig belangTegenstrijdig belang; aanvullende criteria voor hoofd; aanvullende criteria voor hoofd; aanvullende criteria voor hoofd; aanvullende criteria voor hoofd---- en nevenfuncties actualiserenen nevenfuncties actualiserenen nevenfuncties actualiserenen nevenfuncties actualiseren

In 2014 waren er geen onverenigbare relaties tussen leden van de Raad van Toezicht en het

collegiaal bestuur. Ook is er geen gebruik gemaakt van de klokkenluidersregeling. Het

integriteitsbeginsel of mogelijk tegenstrijdig belang is eenmalig onderwerp van gesprek geweest

binnen de raad.

Voorts heeft de heer Schoonen melding gemaakt van een mogelijk tegenstrijdig belang. In dit geval

heeft hij zich teruggetrokken van de beraadslagingen en de besluitvorming rondom het onderwerp.

De heer Goos heeft als nevenfunctie het voorzitterschap van de Raad van Commissarissen van

Woon- en Zorgcentrum 't Heem in Udenhout. De Raad heeft al in 2012 vastgesteld dat ook in dit geval

geen sprake was van een mogelijk tegenstrijdig belang; de toelichting hierop is reeds in het

jaarverslag 2012 opgenomen.

Page 69: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

69 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Conclusie: in 2014 waren er geen onverenigbare relaties tussen de nevenfuncties en de functie als lid

van de Raad van Toezicht.

BesluitenBesluitenBesluitenBesluiten

De Raad van Toezicht nam in 2014 besluiten op het gebied van financiën, beleid, projectontwikkeling

en vastgoedsturing en belanghouders. De belangrijkste zijn vermeld.

FFFFinanciëninanciëninanciëninanciën

In overleg met de Raad van Toezicht werden enkele investeringsdoelstellingen bijgesteld op basis van

de uitwerking van de bezuinigingen in het regeerakkoord (verhuurdersheffing en saneringsbijdrage).

Dit leidde tot een tweetal begrotingswijzigingen. Verder nam de Raad kennis van de laatste

kwartaalrapportage over 2013, de eerste drie kwartaalrapportages over 2014 en de managementletter

van de accountant over 2013. De Raad keurde de jaarstukken over 2013 goed. Ook stelde de Raad de

te hanteren financiële parameters voor de begroting 2015 vast en werden de meerjarenbegroting van

2015 tot en met 2019, de investeringsbegroting en het treasury jaarplan voor 2015 goedgekeurd.

Beleid Beleid Beleid Beleid

In 2014 werd een aantal beleids- en kaderdocumenten goedgekeurd: een wijziging van het

bestuursreglement, een wijziging van het investeringsstatuut, de methode van financieel

risicomanagement en documenten ten aanzien van vastgoedsturing en aanbesteding.

ProjectontwikkelingProjectontwikkelingProjectontwikkelingProjectontwikkeling

Op het gebied van projectontwikkeling en -realisatie sprak de Raad zich een aantal keer uit. Verder

stemde de raad in met een aantal transacties dat goedkeuring behoefde, voordat gestart kon worden

met de ontwikkeling en/of de bouw. Verder besprak de toezichthouder tweemaal de volledige

projectenportefeuille van Thuisvester.

Parlementaire enquête woningcorporaties en HerzieningswetParlementaire enquête woningcorporaties en HerzieningswetParlementaire enquête woningcorporaties en HerzieningswetParlementaire enquête woningcorporaties en Herzieningswet

Het bestuur besprak met de Raad de resultaten van de parlementaire enquête woningcorporaties en

het traject van de invoering van de Herzieningswet. De Raad en het bestuur onderschrijven de

conclusies en aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie en zijn in het algemeen

tevreden over de in te voeren Herzieningswet.

Contact met belanghoudersContact met belanghoudersContact met belanghoudersContact met belanghouders

In het verslagjaar sprak de Raad van Toezicht met vertegenwoordigers van alle huurdersorganisaties

via CIZO. Ook nam de Raad in 2014 kennis van de beoordelingen van Thuisvester door de minister

van BZK, het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting en het WSW. Een delegatie van de Raad sprak

met de colleges van B&W van de gemeenten Zundert, Oosterhout en Geertruidenberg. Hieruit sprak

waardering voor de inzet van Thuisvester. Er zijn geen bijzondere aandachtspunten aangegeven,

buiten de wens de voorgenomen investeringen te doen voortgaan. Inmiddels is in het voorjaar van

2015 ook gesproken met het College van Rucphen.

InterventiesInterventiesInterventiesInterventies

In 2014 zijn er – naast de in dit verslag genoemde besluiten – geen elementaire interventies gedaan

door de Raad van Toezicht.

Raad als werkgeverRaad als werkgeverRaad als werkgeverRaad als werkgever

Formeel is de Raad van Toezicht de werkgever van het collegiaal bestuur. Hij kent hiervoor een

remuneratiecommissie. In 2014 werd de commissie gevormd door mevrouw Groen (voorzitter) en de

heer Willems.

Page 70: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

70 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Bestuur in de toekomst Bestuur in de toekomst Bestuur in de toekomst Bestuur in de toekomst

De Raad van Toezicht van Thuisvester heeft de gewenste samenstelling van het bestuur onderzocht

en besloot in december 2013 het collegiale, tweehoofdige bestuursmodel te handhaven. In de eerste

maanden van 2014 is het functieprofiel van de tweede bestuurder opgesteld, waarna de werving in

april 2014 is gestart. Uit deze werving is geen geschikte kandidaat naar voren gekomen. De Raad van

Toezicht heeft vervolgens opnieuw het bestuursmodel en het profiel herzien. De Raad handhaafde zijn

besluit wat betreft het tweehoofdig collegiaal model. Mede op basis van het functioneren van het

Managementteam in de verstreken periode heeft de Raad het profiel geactualiseerd, waarbij ook

kandidaten zonder eerdere bestuurservaring in de sector, maar met uit een assessment te

onderbouwen passende bestuurskwaliteiten, werden uitgenodigd te reageren. Per 1 oktober 2014 is

benoemd tot directeur – bestuurder de heer P.J.L. (Pierre) Hobbelen. De Raad was verheugd de heer

Hobbelen tot tweede bestuurder te kunnen benoemen. De heer Hobbelen heeft vanaf 1 oktober 2009

in enkele andere leidinggevende functie bij Stichting Thuisvester gewerkt, laatstelijk als Manager

Bestaande Woningvoorraad. De arbeidsrelatie met onze bestuurder J.W.M. Pooyé eindigde op 30 juni

2014; de Raad heeft zich hierover verantwoord in het jaarverslag 2013. In het voorjaar van 2013 heeft

de Raad besloten de heer J.J. (Johan) Westra te benoemen tot voorzitter van het collegiaal bestuur,

welke benoeming per 1 oktober 2014 is bevestigd.

De Raad heeft bij de werving van de nieuwe bestuurder zijn voorkeur uitgesproken voor een vrouw,

ook vanwege het in de Wet Bestuur & Toezicht vastgelegde vereiste van een zoveel mogelijk

evenwichtige verdeling van zetels over mannen en vrouwen in het Bestuur. De Raad heeft vastgesteld

dat uit het externe wervingstraject geen - voor de functie voldoende geschikte – vrouwelijke kandidaten

konden worden geworven.

ReReReRemuneratiecommissiemuneratiecommissiemuneratiecommissiemuneratiecommissie

De remuneratiecommissie is door de Raad belast met de bevoegdheid om de functionerings- en

beloningsgesprekken met het collegiaal bestuur te voeren. In 2014 heeft deze commissie met beide

bestuurders functioneringsgesprekken gehouden. Een nadere toelichting op de bestuurdersbeloning is

in dit onderdeel terug te lezen. In het verslagjaar kwam de remuneratiecommissie vier keer bijeen.

Beloningsregeling Beloningsregeling Beloningsregeling Beloningsregeling Raad van ToezichtRaad van ToezichtRaad van ToezichtRaad van Toezicht

Thuisvester volgt de honoreringscode van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties. De

beloningsregeling die op basis van deze code is opgesteld, is in 2011 getoetst en er is vastgesteld dat

Thuisvester aan de uitgangspunten voldoet. In het verslagjaar is – vanwege de invoering van de WNT –

beoordeeld of de beloningsregeling voor de leden van de Raad nog voldoet aan de regelgeving.

Vastgesteld is dat de beloningen van de Raad onder het overgangsrecht van de WNT vallen. De Raad

heeft besloten de beloningen voor alle leden over 2014 te bepalen op 8.800 euro per lid op jaarbasis

(conform 2013). De beloning van de voorzitter bedraagt 13.200 euro op jaarbasis (eveneens conform

2013). Het overgangsrecht voor de WNT is ingegaan per 1 januari 2014. Alle zittende leden zijn voor

die datum voor het eerst benoemd.

Voor 2014 overschrijden de bedragen de maxima van 5%, respectievelijk 7,5% van de maximale

bestuurdersbeloning van 167.000 euro (8.350 euro, respectievelijk 12.525 euro) die verbonden is aan

categorie G, waarin Thuisvester is ingedeeld voor de WNT. Deze overschrijding valt binnen de

maxima van de overgangsregeling. De Raad besloot dat bij nieuwe benoemingen van leden deze

maxima in acht zullen worden genomen. ProfessionaliseringProfessionaliseringProfessionaliseringProfessionalisering

De leden van de Raad van Toezicht hebben hun deskundigheid in 2014 actief ontwikkeld door deel te

nemen aan activiteiten van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) en het

bezoeken van relevante congressen/seminars en netwerkbijeenkomsten.

Page 71: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

71 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

ZelfevaluatieZelfevaluatieZelfevaluatieZelfevaluatie

De Raad heeft in april 2014 het traject van de zelfevaluatie afgerond. De Raad heeft zich bezonnen op

rollen en taken, waarbij de Governancecode en een aantal publicaties van de Vereniging van

Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) als uitgangspunt zijn genomen. De belangrijkste

onderwerpen waarover de Raad besluiten nam in dit verband waren:

• de agendasetting en het vaststellen van een eigen jaaragenda;

• het hanteren van criteria op grond waarvan het intern toezicht op hoofdlijnen kan worden

uitgevoerd (het toezichts- en toetsingskader, de strategische visie, de informatieverstrekking aan

de Raad);

• het verbeteren van de beoordelingssystematiek van het bestuur;

• het formuleren van onderwerpen die thematisch aan de orde worden gesteld in de vergaderingen

van de Raad. Met dat laatste aspect is in 2015 gestart.

StageStageStageStage

De Raad heeft vanaf april 2014 - in lijn met de wens van de VTW – ruimte gegeven aan een stagiaire

om ervaring op te doen met het functioneren van een Raad van Toezicht bij een woningcorporatie en

zich daarmee voor te kunnen bereiden op een mogelijk toekomstige rol als toezichthouder. De stage is

afgerond met een eindpresentatie in april 2015.

De Raad van Toezicht van stichting Thuisvester bestond in 201De Raad van Toezicht van stichting Thuisvester bestond in 201De Raad van Toezicht van stichting Thuisvester bestond in 201De Raad van Toezicht van stichting Thuisvester bestond in 2014444 uit: uit: uit: uit:

E.M. (Elma) GroenE.M. (Elma) GroenE.M. (Elma) GroenE.M. (Elma) Groen

Positie: Voorzitter, voorzitter remuneratiecommissie

Benoemingsperiode: 1 januari 2011 tot en met 31 december 2014 (herbenoemd tot 1

januari 2018)

Tijdstip eerste benoeming: 1 januari 2011

Kennisgebied: Ondernemen/ besturen, personeel en organisatie

Hoofdfunctie: Professioneel zelfstandig (ZZP) en werkend voor wisselende

opdrachtgevers. In 2014 waren dit onder andere gemeente Den Haag

en de gemeente Uden.

Nevenfuncties: Bestuurslid National Council of Jewish Women Amsterdam

Voorzitter WMO Adviesraad Etten-Leur

Bezoldiging: 13.200 euro

A.H. (Bram) LopikA.H. (Bram) LopikA.H. (Bram) LopikA.H. (Bram) Lopik

Positie: Vicevoorzitter, lid auditcommissie

Benoemingsperiode: 1 januari 2011 tot en met 31 december 2014 (niet herbenoembaar)

Afgetreden per 31 december 2014

Tijdstip eerste benoeming: 1 januari 2007

Kennisgebied: Projectontwikkeling en vastgoed, ondernemen/ besturen

Hoofdfunctie: Ondernemer

Nevenfuncties: Geen

Bezoldiging: 8.800 euro

A.C.M. (Ad) GoosA.C.M. (Ad) GoosA.C.M. (Ad) GoosA.C.M. (Ad) Goos

Positie: Lid, voorzitter auditcommissie

Benoemingsperiode: 1 januari 2011 tot en met 31 december 2014 (herbenoemd tot 1

januari 2018)

Tijdstip eerste benoeming: 1 januari 2011

Page 72: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

72 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Kennisgebied: Financiën, maatschappelijk presteren

Hoofdfunctie: Gepensioneerd

Nevenfuncties: Voorzitter RvC Woon- en Zorgcentrum 't Heem Udenhout

Lid RvC Wonen Werken Waterman B.V. Rijsbergen

Secretaris Stichting Gebouwen Beheer

Barendrecht

Bezoldiging: 8.800 euro

A. (Lex) SchoonenA. (Lex) SchoonenA. (Lex) SchoonenA. (Lex) Schoonen

Positie: Lid, vice voorzitter vanaf 1 januari 2015

Benoemingsperiode: 1 januari 2012 – 31 december 2012 (herbenoemd op voordracht van

de huurderskoepel CIZO 1 januari 2013 - 31 december 2016) (daarna

beperkt herbenoembaar)

Tijdstip eerste benoeming: 1 november 2009

Kennisgebied: Huurdersbelangen, maatschappelijk presteren

Hoofdfunctie: Senior adviseur zorg & welzijn Gemeente Tilburg (tot 1 juni 2012)

Programma manager Wmo Amarant Groep (vanaf 1 juni 2012)

Nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Stichting AKJ te Amsterdam, (vertrouwenswerk

Jeugd).

Bezoldiging: 8.800 euro

J.H. (Harold) WillemsJ.H. (Harold) WillemsJ.H. (Harold) WillemsJ.H. (Harold) Willems

Positie: Lid, lid remuneratiecommissie met ingang van 27 maart 2013.

Benoemingsperiode: 1 januari 2012 – 31 december 2015 (daarna beperkt herbenoembaar)

Tijdstip eerste benoeming: 1 november 2009

Kennisgebied: Juridische zaken, personeel en organisatie

Hoofdfunctie: Lid gerechtsbestuur Zeeland-West-Brabant

Nevenfuncties: Voorzitter Commissie van Beroep Dongemond College,

Raamsdonksveer

Lid Geschillencommissie Reizen en Wonen; De Geschillencommissie

Bezoldiging: 8.800 euro

B. (Bram) HeijnsbroekB. (Bram) HeijnsbroekB. (Bram) HeijnsbroekB. (Bram) Heijnsbroek

Positie: Lid, lid auditcommissie

Benoemingsperiode: 1 januari 2013 – 31 december 2016 (herbenoembaar)

Tijdstip eerste benoeming: 1 januari 2013; op voordracht van de huurderskoepel CIZO in 2012

Kennisgebied: Huurdersbelangen, financiën

Hoofdfunctie: Ondernemer

Nevenfunctie: Lid van de Ledenraad Rabobank Breda

Lid Businessclub Breda

Bezoldiging: 8.800 euro

G. (GertG. (GertG. (GertG. (Gert----Jan) WaterinkJan) WaterinkJan) WaterinkJan) Waterink

Positie: Lid

Benoemingsperiode: 14 februari 2013 – 31 december 2016 (herbenoembaar)

Tijdstip eerste benoeming: 14 februari 2013

Kennisgebied: Maatschappelijk presteren, zorg en welzijn

Hoofdfunctie: Bestuurder Zorgspectrum

Nevenfuncties: Bestuurder van samenwerkingsverband Carante

Lid van bestuur Utrechtzorg

Bezoldiging: 8.800 euro

Page 73: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

73 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Jaarrekening 201Jaarrekening 201Jaarrekening 201Jaarrekening 2014444 Stichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting Thuisvester

d.d. 20 mei 2015d.d. 20 mei 2015d.d. 20 mei 2015d.d. 20 mei 2015

Page 74: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

74 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Inhoudsopgave jaarrekening 201Inhoudsopgave jaarrekening 201Inhoudsopgave jaarrekening 201Inhoudsopgave jaarrekening 2014444 Stichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting Thuisvester

PaginaPaginaPaginaPagina

KengetallenKengetallenKengetallenKengetallen 75757575

Geconsolideerde jaarrekeningGeconsolideerde jaarrekeningGeconsolideerde jaarrekeningGeconsolideerde jaarrekening 77777777

Geconsolideerde balans 79

Geconsolideerde winst- en verliesrekening 81

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 82

Geconsolideerd overzicht totaalresultaat 83

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 84

Grondslagen geconsolideerde balans 86

Grondslagen geconsolideerd resultaat 95

Grondslagen geconsolideerd kasstroomoverzicht 98

Toelichting op de geconsolideerde balans 99

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 129

Enkelvoudige jaarrekeningEnkelvoudige jaarrekeningEnkelvoudige jaarrekeningEnkelvoudige jaarrekening 141141141141

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 142

Enkelvoudige balans 143

Enkelvoudige winst- en verliesrekening 145

Enkelvoudig kasstroomoverzicht 146

Enkelvoudig overzicht totaalresultaat 147

Toelichting op de enkelvoudige balans 148

Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening 156

Verklaring Raad van ToezVerklaring Raad van ToezVerklaring Raad van ToezVerklaring Raad van Toezichtichtichticht 161161161161

Overige gegevensOverige gegevensOverige gegevensOverige gegevens 162162162162

Controleverklaring 163

Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemming 164

Voorstel resultaatbestemming 164

Gebeurtenissen na balansdatum 164

Page 75: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

75 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

KengetallenKengetallenKengetallenKengetallen

Kengetallen 2014 2013 2012

Aantal verhuureenheden

Daeb-bezit 13.562 13.404 13.681

Niet-daeb bezit 1.004 1.069 865

14.566 14.473 14.546

Overige eenheden

VOV-bezit: Woningen verkocht onder voorwaarden 415 417 406

Woningen in aanbouw 85 141 265

Totaal verzekerde waarde

(x € 1.000.000) 1.380 1.270 1.123

Geschatte WOZ waarde totaal bezit (x € 1.000.000) 2.034 2.114 2.246

per vhe Daeb-bezit (in hele euro's) 144.227 150.254 157.303

per vhe niet-Daeb bezit (in hele euro's) 76.693 93.545 108.235

Balans (per verhuureenheid in hele euro's)

Overige reserves 34.825 35.822 34.437

Weerstandsvermogen 1)

36.390 37.512 36.297

Sociaal vastgoed in exploitatie (uitgedrukt per vhe Daeb-bezit) 66.181 64.601 58.159

Commercieel vastgoed in exploitatie (uitgedrukt per vhe Niet-daeb-bezit) 61.450 66.526 77.175

Vastgoed verkocht onder voorwaarden (uitgedrukt per vhe Vov-bezit) 160.388 155.404 161.478

Schulden/leningen overheid en kredietinstellingen 34.962 34.826 31.558

Voorziening onrendabele investeringen 1.307 1.527 1.668

Winst- en verliesrekening (per verhuureenheid in hele euro's)

Huuropbrengsten 2)

5.736 5.384 5.124

Afschrijvingen 3.258 2.700 2.737

Onderhoudslasten 1.936 1.690 1.339

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille 880 3.909 1.244

Overige bedrijfslasten 1.437 1.023 729

Gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille 2.035 1.766 1.871

Ongerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille 406 -522 87

Saldo van Financiële baten en lasten -1.785 -1.013 -1.203

Belastingen 599 225 38

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening -1.200 -4.088 -548

Saldo buitengewone baten en lasten 0 0 0

Resultaat na belastingen -1.824 -4.348 -609

1) Het weerstandsvermogen bestaat uit het eigen vermogen, egalisatierekeningen en voorzieningen

2) Sti jging deels veroorzaakt door nieuw opgeleverde zorgcomplexen.

Page 76: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

76 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Kengetallen 2014 2013 2012

Financiële continuïteit

Solvabiliteit (in %) 44,92 45,64 46,50

Liquiditeit (current ratio) 1,58 2,07 1,58

Rentabiliteit eigen vermogen (in %) -5,24 -12,14 -1,77

Rentabiliteit totaal vermogen (in %) -0,1% -4,2% 0,8%

Rente vreemd vermogen (in %) 4,05 4,17 4,43

Interest dekkingsratio 1,4 1,8 1,8

Loan to value (in %) 49,75 47,92 46,58

Verhuur

Huurderving (inclusief oninbaar) in % van de huuropbrengsten 1,63 2,40 2,22

Personeelsbezetting

Aantal medewerkers 138 151 157

Totale personeelsbezetting in mensjaren ult. boekjaar 119,5 129,6 134,6

Page 77: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

77 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

GECONSOLIDEERDEGECONSOLIDEERDEGECONSOLIDEERDEGECONSOLIDEERDE

Jaarrekening 201Jaarrekening 201Jaarrekening 201Jaarrekening 2014444 Stichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting ThuisvesterStichting Thuisvester

Page 78: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

78 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Page 79: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

79 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

GeconsolideerdeGeconsolideerdeGeconsolideerdeGeconsolideerde BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 2014444 (vóór resultaatbestemming)(vóór resultaatbestemming)(vóór resultaatbestemming)(vóór resultaatbestemming)

ACTIVA Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

VASTE ACTIVA

Materiële vaste activa 2.

Sociaal vastgoed in exploitatie 2.1 897.547 865.907

Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie 2.2 41.903 52.908

Onroerende en roerende zaken t.d.v. exploitatie 2.3 12.940 14.061

952.390 932.876

Vastgoedbeleggingen 3.

Commercieel vastgoed in exploitatie 3.1 61.696 71.117

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 3.2 66.561 64.803

Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie 3.3 - 649

128.257 136.569

Financiële vaste activa 4

Deelnemingen 4.1 1.342 1.000

Vorderingen op deelnemingen 4.2 5.464 4.944

Latente belastingvordering(en) 4.3 2.936 11.673

Leningen u/g 4.4 367 214

10.109 17.831

Som der vaste activa 1.090.756 1.087.276

VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden 5.

Vastgoed bestemd voor de verkoop 5.1 4.233 4.362

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop 5.2 785 479

Overige voorraden 5.3 154 185

5.172 5.026

Onderhanden projecten 6. 544 1.819

Vorderingen 7.

Huurdebiteuren 7.1 2.476 1.887

Gemeenten 7.2 221 114

Vorderingen op deelnemingen 7.3 - 34

Belastingen en premies sociale verzekeringen 7.4 17 411

Overige vorderingen 7.5 4.133 4.306

Overlopende activa 7.6 3.130 5.182

9.978 11.934

Liquide middelen 8 22.811 30.008

Som der vlottende activa 38.505 48.787

TOTAAL ACTIVA 1.129.261 1.136.063

Page 80: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

80 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

PASSIVA Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

GROEPSVERMOGEN 9

Overige reserves 9.1 533.827 581.376

Resultaat boekjaar 9.2 -26.567 -62.923

507.260 518.453

EGALISATIEREKENING 10. 3 6

VOORZIENINGEN 11.

Voorziening voor onrendabele investeringen 11.1 19.034 22.101

Voorziening voor latente belastingverplichtingen 11.2 74 86

Voorziening voor negatieve materiële vaste activa 11.3 1.399 567

Voorziening negatief resultaat deelnemingen 11.4 1.500 1.184

Overige voorzieningen 11.5 795 514

22.801 24.452

LANGLOPENDE SCHULDEN 12.

Schulden/leningen overheid 12.1 24.051 24.807

Schulden/leningen kredietinstellingen 12.2 485.211 479.224

Schulden aan groepsmaatschappijen 12.3 - -

Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht 12.4 65.460 65.453

onder voorwaarden

Overige schulden 12.5 45 44

574.767 569.528

KORTLOPENDE SCHULDEN 13.

Schulden aan leveranciers 13.1 5.097 7.105

Schulden aan groepsmaatschappijen 13.2 - -

Belastingen en premies sociale verzekeringen 13.3 3.154 3.450

Schulden terzake van pensioenen 13.4 113 139

Schulden aan gemeenten 13.5 971 293

Overige schulden 13.6 3 -

Overlopende passiva 13.7 15.093 12.637

24.430 23.624

TOTAAL PASSIVA 1.129.261 1.136.063

Page 81: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

81 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

GeconsolideerdeGeconsolideerdeGeconsolideerdeGeconsolideerde WINSTWINSTWINSTWINST---- en VERLIESREKENING over 201en VERLIESREKENING over 201en VERLIESREKENING over 201en VERLIESREKENING over 2014444

Ref. 2014 2013

* € 1.000 * € 1.000

Bedrijfsopbrengsten

Huuropbrengsten 16 83.553 77.922

Opbrengsten servicecontracten 17 3.515 3.259

Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille 19 5.595 1.075

Overige bedrijfsopbrengsten 20 1.859 2.464

Som der bedrijfsopbrengsten 94.522 84.720

Bedrijfslasten

Afschrijvingen (im)materiele vaste activa en

vastgoedportefeuille 21 47.449 39.082

Overige waardeveranderingen van (im)materiele

vaste activa en vastgoedportefeuille 22 12.816 56.581

Lonen en salarissen 23 6.031 6.661

Sociale lasten 23 995 948

Pensioenlasten 24 1.158 1.219

Onderhoudslasten 25 28.207 24.466

Leefbaarheid 26 647 451

Lasten servicecontracten 27 3.336 3.020

Overige bedrijfslasten 28 20.925 14.805

Som der bedrijfslasten 121.564 147.233

Bedrijfsresultaat -27.042 -62.513

Gerealiseerde herwaardering

vastgoedportefeuille 29 29.644 25.552

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen

vastgoedportefeuille 30 5.917 -7.555

Waardeveranderingen fva, derivaten en verplichtingen -7.602 2.614

Opbrengsten van vorderingen die tot de vaste 1.498 2.796

activa behoren en van effecten

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 110 216

Rentelasten en soortgelijke kosten 20.004 20.283

Saldo financiële baten en lasten 31 -25.998 -14.657

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor

belastingen -17.479 -59.173

Belastingen resultaat uit gewone

bedrijfsuitoefening (last) 32 8.724 3.257

Resultaat deelnemingen 33 -364 -493

Resultaat na belastingen -26.567 -62.923

Boekjaar

Page 82: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

82 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Geconsolideerd KASSTROOMOVERZICHT over 2014Geconsolideerd KASSTROOMOVERZICHT over 2014Geconsolideerd KASSTROOMOVERZICHT over 2014Geconsolideerd KASSTROOMOVERZICHT over 2014

Boekjaar Boekjaar

2014 2013

* € 1.000 * € 1.000

Bedrijfsresultaat -27.042 -62.513

Aanpassingen voor:

- afschrijvingen 47.449 39.082

- waardeveranderingen inclusief dotatie voorziening onrendabel 11.112 53.853

- mutatie verkoop netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille -5.595 -1.075

- mutatie egalisatierekeningen -3 -3

- mutatie voorzieningen 281 -14

- overige

- veranderingen in werkkapitaal:

* mutatie operationele vorderingen 1.957 -1.927

* mutatie voorraden -146 3.670

* mutatie onderhanden projecten 1.275 6.231

* mutatie effecten 0 0

* mutatie operationele schulden (excl winstbelasting) -1.338 -1.624

1.748 6.350

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 27.951 35.679

Ontvangen interest 492 622

Betaalde interest -20.559 -19.971

Ontvangen winstbelasting 0 683

-20.067 -18.666

Kasstroom uit operationele activiteiten 7.884 17.013

Investeringen in immateriële vaste activa 0 0

Desinvesteringen in immateriële vaste activa 0 0

Investeringen in materiële vaste activa -23.308 -42.243

Desinvesteringen in materiële vaste activa 11.061 7.255

Investeringen in vastgoedbeleggingen incl vov -4.303 -8.738

Desinvesteringen in vastgoedbeleggingen incl vov 4.707 2.477

Investeringen in financiële vaste activa -1.097 -1.384

Desinvesteringen in financiële vaste activa 36 25

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -12.904 -42.608

Ontvangsten uit langlopende schulden 33.000 73.891

Aflossingen van langlopende schulden -34.725 -35.244

Mutaties terugkoopverplichting MGE -451 2.535

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -2.176 41.182

Mutatie geldmiddelen in het jaar -7.196 15.587

Saldo liquide middelen op 1 januari 30.007 14.420

Mutatie geldmiddelen in het jaar -7.196 15.587

Saldo liquide middelen op 31 december 22.811 30.007

ICR (kasstroom uit bedrijfsoperaties / (betaalde -ontvangen interest) 1,4 1,8

Page 83: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

83 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Geconsolideerd OVERZICHT TOTAALRESULTAAT over 2014Geconsolideerd OVERZICHT TOTAALRESULTAAT over 2014Geconsolideerd OVERZICHT TOTAALRESULTAAT over 2014Geconsolideerd OVERZICHT TOTAALRESULTAAT over 2014

Boekjaar Boekjaar

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Resultaat toekomend aan de woningcorporatie volgens

de geconsolideerde resultaatrekening -26.567 -62.923

Herwaardering materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen, Sociaal vastgoed in exploitatie 48.088 113.349

Herwaardering materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen, Sociaal vastgoed in ontwikkeling - -2.710

Herwaardering materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen, Commercieel vastgoed in exploitatie -3.119 3.063

Herwaardering materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen, overige - 78

Gerealiseerde herwaardering ten laste van het eigen vermogen -29.644 -25.552

Ongerealiseerde herwaardering verkopen onder voorwaarden (zie paragraaf 19 "MGE") 49 136

Totaalresultaat van de woningcorporatie -11.193 25.441

Eigen vermogen op 1 januari 518.453 500.917

af: effect stelselwijziging embedded derivaten - -7.905

bij: totaalresultaat -11.193 25.441

Eigen vermogen op 31 december 507.260 518.453

Page 84: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

84 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de geconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerde jaarrekeningjaarrekeningjaarrekeningjaarrekening

AlgemeenAlgemeenAlgemeenAlgemeen

Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014.

Alle bedragen luiden in euro's, tenzij anders vermeld.

Stichting Thuisvester is statutair gevestigd in Oosterhout, Mathildastraat 52.

De activiteiten worden verricht vanuit vestigingen in de gemeenten Oosterhout, Geertruidenberg en

Rucphen.

GroepsverhoudingenGroepsverhoudingenGroepsverhoudingenGroepsverhoudingen

Stichting Thuisvester staat aan het hoofd van een groep van rechtspersonen.

Een overzicht van gegevens vereist op grond van artikel 2:379 en 2:414 BW is onderstaand

opgenomen:

Geconsolideerde maatschappijen: Hoofdactiviteit

Thuisvester Holding B.V. Houdstermaatschappij

Thuisvester Verhuur B.V. Verhuur

Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V. Dienstverlening

Thuisvester Participatie B.V. Houdstermaatschappij

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. Projectontwikkeling

Duurzame Energie Molenweer B.V. Dienstverlening

Stichting Mathilda Verhuur

Alle maatschappijen zijn statutair gevestigd in Oosterhout. Het deelnemingspercentage is 100%.

Niet-geconsolideerde maatschappijen Deelnemingspercentage

VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V. te Sprundel 50% (joint-venture)

FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V. te Sprundel 50% (joint-venture)

ZAB B.V. te Oudenbosch 33,33%

WonenWerkenWaterman B.V. te Sprundel 50% (joint-venture)

WonenWerkenWaterman C.V. te Oosterhout 50%

Tandem Oosterhout Beheer B.V. te Oosterhout 50% (joint-venture)

Tandem Oosterhout C.V. te Oosterhout 50%

Deze maatschappijen voeren activiteiten uit op het gebied van projectontwikkeling of

bouwmanagement en -advies.

Grondslagen voor consolidatieGrondslagen voor consolidatieGrondslagen voor consolidatieGrondslagen voor consolidatie

In de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Thuisvester zijn de financiële gegevens verwerkt van

de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop een overheersende

zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd.

In het algemeen betreft het deelnemingen waarin het belang meer dan 50% bedraagt.

Bij Stichting Mathilda is er geen sprake van een kapitaaldeelname zoals bij de overige in de

consolidatie betrokken rechtspersonen. Consolidatie vindt in dit geval plaats op grond van 100%

bestuurlijke zeggenschap.

Page 85: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

85 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering

en resultaatbepaling van Stichting Thuisvester. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen

en andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de

geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van onderlinge verhoudingen en

transacties.

Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekeningAlgemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekeningAlgemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekeningAlgemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening

De geconsolideerde jaarrekening van Stichting Thuisvester is opgesteld volgens de bepalingen

van het Besluit Beheer Sociale Huursector (Bbsh). In dit besluit wordt voorgeschreven Titel 9 Boek 2

BW toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze

geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving

uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. Deze richtlijn is in 2011 herzien.

Stichting Thuisvester past vanaf het verslagjaar 2012 deze richtlijn toe. In deze herziene richtlijn is een

aantal belangrijke wijzigingen opgenomen. Zo heeft Stichting Thuisvester haar vastgoed in exploitatie

geclassificeerd naar de categorieën sociaal vastgoed en commercieel vastgoed, waarbij het sociaal

vastgoed als bedrijfsmiddel wordt aangemerkt.

Als waarderingsgrondslag kiest Stichting Thuisvester voor actuele waarde. Concreet betekent dit dat

het sociaal vastgoed wordt gewaardeerd tegen de bedrijfswaarde en het commercieel vastgoed tegen

marktwaarde.

De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt, voor zover niet anders

vermeld, plaats op basis van historische kostprijs. Voor de waardering van het vastgoed is de

grondslag actuele waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking

hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd.

Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar,

worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

SalderenSalderenSalderenSalderen

Een actief en een post van het vreemd vermogen worden gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen

uitsluitend indien en voor zover:

• een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het actief en de post van het vreemd

vermogen gesaldeerd en simultaan af te wikkelen; en

• het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of beide posten simultaan af te

wikkelen.

Page 86: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

86 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

GeconsolideerdeGeconsolideerdeGeconsolideerdeGeconsolideerde grondslagen voor waardering van activa en passivagrondslagen voor waardering van activa en passivagrondslagen voor waardering van activa en passivagrondslagen voor waardering van activa en passiva

2. Materiële vaste activa2. Materiële vaste activa2. Materiële vaste activa2. Materiële vaste activa

2.1 Sociaal vastgoed in exploitatie

Het sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens het

maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen

huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

wordt vastgesteld. Ultimo 2014 bedraagt deze grens € 699,48 (2013: € 681,02).

Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerend goed dat verhuurd is aan maatschappelijke

organisaties (o.a. zorg-, welzijn-, onderwijs en culturele instellingen en dienstverleners) en tevens is

vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d.

15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen.

Stichting Thuisvester kwalificeert het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel, aangezien Thuisvester het

beleid heeft, gericht voor het realiseren van de volkshuisvestelijke taken. Het volkshuisvestelijk beleid

staat hierbij centraal.

Het sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de reële waarde gebaseerd op de

bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de geschatte toekomstige inkomende en

uitgaande kasstromen vermeerderd met de actuele waarde van grond. De waarde wordt berekend per

complex van woningen. De complexindeling is gebaseerd op de oorspronkelijke administratieve

indeling naar bouwstromen aangezien deze aansluit bij de bedrijfsvoering.

De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste

schatting van het bestuur weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen

zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind

2014 intern geformaliseerde meerjarenbegroting en bestrijken een periode van vijf jaar, behoudens

contractuele verplichtingen met een werkingsduur van meer dan vijf jaar.

De kosten van onderhoud worden gebaseerd op de in de begroting onderkende cycli per component.

Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging

en rente alsmede genormeerde lastenniveaus.

Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging

van het actief worden aangemerkt als activeerbare kosten van vernieuwing.

Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke

verplichtingen danwel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan worden in de

waardering betrokken. Herstructurering onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren of

vergroten van de oorspronkelijke verdiencapaciteit.

Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Daarbij wordt een

grensbedrag gehanteerd van € 7.500 per woning. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan

de samenstellende delen. De lasten van onderhoud, geen periodiek groot onderhoud, waaronder

renovatie, onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een

waardeverhoging van het actief. De lasten van onderhoud worden ten laste van het resultaat gebracht

op het moment dat deze zich voordoen.

Page 87: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

87 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Afschrijvingen worden berekend over de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gesplitst naar de

componenten grond, opstal en overige componenten (installaties en inrichting). Over het aandeel in de

grond wordt niet afgeschreven. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische

levensduur per component en worden berekend op basis van een vast percentage van de

verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven op het moment van ingebruikneming.

De initiële herwaardering van het sociaal vastgoed in exploitatie naar actuele waarde is rechtstreeks in

het eigen vermogen verwerkt. De hierop volgende jaarlijkse waardeveranderingen worden als volgt in

de jaarrekening verwerkt:

Waardevermeerdering

Een waardevermeerdering van een complex onder het sociale vastgoed wordt in beginsel direct ten

gunste van het eigen vermogen (de overige reserves) gebracht. Uitzondering betreft het geval

wanneer voor een complex in het verleden een afwaardering ten laste van het resultaat is gebracht. In

die situatie worden waardevermeerderingen van ditzelfde complex als positief resultaat in de winst- en

verliesrekening verwerkt, voor zover dit een terugname betreft van deze eerdere waardevermindering.

Hierbij dient opgemerkt te worden dat de terugneming nooit hoger is dan de boekwaarde die bepaald

zou zijn indien in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het complex zijn

verantwoord.

Voor het ongerealiseerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de historische kostprijs onder

aftrek van afschrijvingen wordt geen afzonderlijke herwaarderingsreserve gevormd. De omvang van

dit verschil wordt toegelicht.

Waardevermindering

Een waardevermindering van een complex onder het sociale vastgoed wordt in beginsel ten laste van

het resultaat gebracht. Indien echter een rechtstreekse toevoeging aan de overige reserves voor dit

complex is gedaan, wordt de waardevermindering direct ten laste van de overige reserves gebracht,

tot het bedrag dat met betrekking tot het desbetreffende complex in de overige reserves is

opgenomen.

2.2 Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreffen complexen in aanbouw voor

toekomstige verhuurexploitatie. De complexen in aanbouw worden gewaardeerd tegen

verkrijgingsprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht

en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken

stichtingskosten. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt

berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen.

Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in

ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de

creditzijde van de balans opgenomen.

Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingsprijs en bijkomende

kosten. Rentetoerekening vindt plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart, zijnde

opdrachtverstrekking aan de architect, of een daarmee vergelijkbare processtap.

Afschrijving vindt plaats na ingebruikneming van de complexen.

Page 88: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

88 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Grondposities

Thuisvester heeft geïnvesteerd in grondposities ten behoeve van toekomstige projectontwikkeling.

Grondposities zijn in de jaarrekening niet expliciet zichtbaar, maar worden afhankelijk van de status

verantwoord onder de posten 'Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie',

‘Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden', danwel 'Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de

verkoop'.

Combinatieprojecten

Lopende projecten worden gewaardeerd als activa in ontwikkeling, totdat duidelijk is wat de

verhouding wordt tussen het sociaal vastgoed in exploitatie (huurwoningen), vastgoedbeleggingen en

onroerende zaken bestemd voor verkoop. Vanaf dat moment worden de verkoopprojecten opgenomen

onder de post 'vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop' (indien nog niet verkocht) danwel

onder de post 'onderhanden projecten' (indien verkocht).

2.3 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de

verkrijgingsprijs, verminderd met cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere

waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische

levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt

afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming.

Op terreinen word niet afgeschreven.

3. Vastgoedbeleggingen3. Vastgoedbeleggingen3. Vastgoedbeleggingen3. Vastgoedbeleggingen

Een vastgoedbelegging is een onroerend goed dat wordt aangehouden om huuropbrengsten of

waardestijging, of beide, te realiseren. De volgende onroerende goederen wordt niet beschouwd als

vastgoedbelegging:

- Onroerende zaken die worden aangehouden voor de verkoop, als onderdeel van de gewone

bedrijfsuitvoering;

- Onroerende zaken in aanbouw of in ontwikkeling voor derden;

- Onroerende zaken voor eigen gebruik.

3.1 Commercieel vastgoed in exploitatie

Het commercieel vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslag-

grens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commercieel

vastgoed.

Het commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op basis van actuele waarde. De actuele

waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige

onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat.

Winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van het commercieel vastgoed

worden verantwoord in de winst- en verliesrekening van de periode waarin de wijziging zich voordoen,

onder de categorie "Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille".

Voor het ongerealiseerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de kostprijs wordt geen

afzonderlijke herwaarderingsreserve gevormd. De omvang van dit verschil wordt toegelicht.

Page 89: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

89 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

3.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Onroerende zaken die in het kader van de regeling Maatschappelijk Gebonden Eigendom (MGE) zijn

overgedragen aan een derde en waarvoor de Stichting Thuisvester een terugkoopplicht kent, worden

aangemerkt als financiële verplichting. Dit geldt ook voor de verkopen in het kader van de regeling

Slimmer kopen waarvoor Stichting Thuisvester een terugkooprecht kent. Deze onroerende zaken

worden gewaardeerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand

van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en

in dezelfde staat.

Winsten bij transactie worden rechtstreeks in het eigen vermogen verantwoord. Verliezen komen ten

laste van de winst- en verliesrekening.

Voor het ongerealiseerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de kostprijs, of de

bedrijfswaarde ingeval van bestaande bouw, wordt geen afzonderlijke herwaarderingsreserve

gevormd. De omvang van dit verschil wordt toegelicht.

Het grootste gedeelte van de terugkoopverplichting was tot en met 2010 ondergebracht in Thuisvester

Projectontwikkeling B.V. In 2011 en 2012 zijn deze deels (€ 30 miljoen), na instemming van ruim 60%

van de eigenaren/bewoners, overgeheveld naar Stichting Thuisvester.

Eventuele gemaakte projectkosten voor nog niet opgeleverde en/of verkochte woningen

worden ook onder deze post verantwoord.

3.3 Vastgoedbeleggingen in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie als vastgoedbelegging betreffen

complexen in aanbouw voor de toekomstige verhuurexploitatie. De complexen in aanbouw worden

gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs en indien van toepassing verminderd met bijzondere

waardeverminderingen. De verkrijgingsprijs bestaat uit materiaalkosten, toegerekende kosten van het

werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering en toegerekende rente tijdens

de bouw, onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken

stichtingskosten.

De bijzondere waardevermindering wordt bepaald door het verschil tussen de te ontvangen prestaties

(taxatiewaarde van het object of DCF van de exploitatiekasstromen) en de stichtingskosten. Indien de

bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling,

wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de

balans opgenomen.

Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingsprijs, bijkomende kosten

en indien van toepassing verminderd met bijzondere waardeverminderingen.

4. Financiële vaste activa4. Financiële vaste activa4. Financiële vaste activa4. Financiële vaste activa

4.1 Deelnemingen

Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend,

worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil.

Deelnemingen waarin een belang wordt gehouden van 50% (joint-ventures) worden ook gewaardeerd

op de netto-vermogenswaarde. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de

grondslagen van Stichting Thuisvester. Indien de waardering van een deelneming volgens de

nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd.

Page 90: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

90 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Indien en voor zover de stichting in deze situatie geheel of ten dele in staat voor de schulden van de

deelneming respectievelijk het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden

in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. Bij het bepalen van de omvang van deze

voorziening wordt rekening gehouden met reeds op vorderingen op de deelneming in mindering

gebrachte voorzieningen voor oninbaarheid.

4.2 Vorderingen op deelnemingen

De vorderingen op deelnemingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en

vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde,

onder aftrek van noodzakelijk geachte voorziening.

4.3 Latente belastingvorderingen

Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties opgenomen, indien en voor zover het

waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze

actieve latenties zijn gewaardeerd tegen contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de

netto marktrente en hebben een overwegend langlopend karakter. Dit is de geldende rente voor

langlopende leningen onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief.

De latentie is gevormd voor het verschil tussen fiscale en commerciële waardering van voor verkoop

bestemd vastgoed (voor de eerste 5 jaar), leningen u/g en leningen o/g.

4.4 Leningen u/g

De verstrekte leningen (leningen u/g) worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde

en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke veelal gelijk is aan de nominale

waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. De aflossingsverplichting voor het

komende jaar is opgenomen onder de vlottende activa.

5. Voorraden5. Voorraden5. Voorraden5. Voorraden

5.1 Vastgoed bestemd voor de verkoop

De post vastgoed bestemd voor de verkoop betreft de voorraad woningen (opgeleverd en nog niet

verkocht) en overige onroerend goed. Vastgoed bestemd voor de verkoop wordt gewaardeerd tegen

de vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde.

De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en de overige kosten die

rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-opbrengstwaarde is

gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en

verkoop.

5.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop betreft het onderhanden werk (onroerende zaken

in aanbouw bestemd voor de verkoop). Het vastgoed wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of

lagere netto-opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en

de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-

opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten

voor voltooiing en verkoop.

5.3 Overige voorraden

Waardering van de overige voorraden vindt plaats tegen laatst betaalde inkoopprijzen, of lagere netto-

opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling

van de voorraden.

Page 91: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

91 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

6. Onderhanden 6. Onderhanden 6. Onderhanden 6. Onderhanden projectenprojectenprojectenprojecten

Onderhanden projecten (onroerende zaken verkocht in aanbouw) in opdracht van derden worden

gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en

verminderd met verwachte verliezen en gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op een

onderhanden project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat wordt geen winst toegerekend.

De projectkosten omvatten de direct op het project betrekking hebbende kosten, de kosten die

toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en andere

kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend.

In de onderhanden projecten zijn tevens begrepen de uit projectontwikkeling voortkomende projecten

indien en voor zover voor eenheden van het project voor of tijdens de constructie een

onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is afgesloten.

Projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als

opbrengsten en kosten in de winst- en verliesrekening verwerkt naar rato van de verrichte prestaties

op balansdatum. De mate waarin de prestaties zijn verricht is bepaald op basis van de tot de

balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Indien het

totaal van alle onderhanden projecten een debetstand vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd

onder de vlottende activa. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een creditsaldo vertoont,

wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de kortlopende schulden.

7. Vorderingen7. Vorderingen7. Vorderingen7. Vorderingen

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens

gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde, onder

aftrek van de noodzakelijk geachte voorziening voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen

worden bepaald op basis van zowel individuele beoordeling van de inbaarheid en in het geval van de

huurvorderingen op basis van ervaringscijfers.

8. Liquide middelen8. Liquide middelen8. Liquide middelen8. Liquide middelen

De liquide middelen bestaan uit de kas, banktegoeden en deposito's met een looptijd korter dan twaalf

maanden. Rekening-courant schulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan

kredietinstellingen, onder de kortlopende schulden.

Bijzondere waardevermindering van financiële activa

Thuisvester beoordeelt op elke balansdatum of een financieel actief of een groep van financiële activa

bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Voor alle categorieën financiële activa die tegen

(geamortiseerde) kostprijs worden gewaardeerd, wordt bij aanwezigheid van objectieve aanwijzingen

voor bijzondere waardeverminderingen, de omvang van het verlies uit hoofde van de bijzondere

waardevermindering bepaald en in de winst- en verliesrekening verwerkt.

Bij financiële activa gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs wordt de omvang van het verlies

bepaald als het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de best mogelijke schatting van de

toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de effectieve rentevoet van het financiële actief zoals

die is bepaald bij de eerste verwerking van het instrument.

Een voorheen opgenomen waarderingsverlies wordt teruggenomen, indien de afname van de

waardevermindering verband houdt met een objectieve gebeurtenis na afboeking, tot maximaal het

bedrag dat benodigd is om het actief te waarderen op de geamortiseerde kostprijs ten tijde van de

terugname als geen sprake zou zijn geweest van een bijzondere waardevermindering. Het

teruggenomen verlies dient in de winst-en-verliesrekening te worden verwerkt. De boekwaarde van de

vorderingen wordt verlaagd met gebruikmaking van een voorziening wegens oninbaarheid.

Page 92: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

92 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Bij aandelen gewaardeerd tegen kostprijs wordt de omvang van het verlies bepaald als het verschil

tussen de boekwaarde van het financiële actief en de best mogelijke schatting van de toekomstige

kasstromen, contant gemaakt tegen de actuele vermogenskostenvoet voor een soortgelijk actief. Een

voorheen opgenomen waardeverminderingsverlies wordt teruggenomen indien het wegnemen van de

indicatie van een bijzondere waardevermindering objectief waarneembaar is.

Classificatie eigen vermogen en vreemd vermogen

Een financieel instrument of de afzonderlijke componenten van het instrument worden in de

geconsolideerde jaarrekening als vreemd vermogen of als eigen vermogen geclassificeerd

overeenkomstig de economische realiteit van de contractuele overeenkomst waaruit het financieel

instrument voortvloeit. Rente, dividenden, baten en lasten met betrekking tot een (deel van een)

financieel instrument worden in de jaarrekening opgenomen afhankelijk van de classificatie van het

financieel instrument als financiële verplichting respectievelijk als eigen-vermogensinstrument.

9. Overige reserves en resultaat boekjaar9. Overige reserves en resultaat boekjaar9. Overige reserves en resultaat boekjaar9. Overige reserves en resultaat boekjaar

Het resultaat wordt bepaald overeenkomstig de grondslagen voor de bepaling van het resultaat.

10. Egalisatierekening10. Egalisatierekening10. Egalisatierekening10. Egalisatierekening

De egalisatierekening is gevormd voor de nominale waarde van een ontvangen bijdrage met een

meerjarig karakter. Jaarlijks vindt vrijval van de egalisatierekening plaats ten gunste van de post

overheidsbijdragen.

11. Voorzieningen11. Voorzieningen11. Voorzieningen11. Voorzieningen

11.1 Voorziening voor onrendabele investeringen

In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen

verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als "intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd".

Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de woningcorporatie zijn gedaan richting huurders,

gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen

en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het

besluitvormingsproces van de corporatie rondom herstructurering en projectontwikkeling. Van een

feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van besluitvorming heeft plaatsgevonden.

Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen en herstructureringen worden als

bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de

investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het

betreffende complex overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte

verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus

de aan deze investering toe te rekenen bedrijfswaarde of actuele waarde. Daarbij wordt rekening

gehouden met een disconteringspercentage van 5.25%. Daartoe worden ook gerekend de verliezen

die samenhangen met de te verstrekken kortingen op de nieuwbouwwoningen die verkocht worden in

het kader van de regeling Maatschappelijk Gebonden Eigendom.

De voorziening omvat zonodig ook verliezen die voortvloeien uit contracten, samenwerkings-

overeenkomsten of grondposities.

11.2 Voorziening voor latente belastingverplichtingen

Deze voorziening is, net als de actieve latentie voor de vennootschapsbelasting onder de financiële

vaste activa, het gevolg van de invoering van de integrale belastingplicht voor woningcorporaties. De

voorziening is gevormd voor het verschil tussen de fiscale en commerciële waardering van een aantal

leningen o/g. De latentie wordt gewaardeerd tegen contante waarde op basis van netto marktrente.

Page 93: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

93 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Dit is de geldende rente voor langlopende leningen onder aftrek van belasting op basis van het

effectieve belastingtarief.

11.3 Voorziening negatieve materiële vaste activa

Voor complexen sociaal vastgoed in exploitatie met een negatieve bedrijfswaarde wordt een

voorziening gevormd. Deze voorziening vormt in feite een correctie op de waardering van de materiële

vaste activa en geeft de verwachte toekomstige verliezen weer van de betreffende complexen. Het

verlies wordt in één keer ten laste van het jaarresultaat gebracht.

11.4 Voorziening negatief resultaat deelnemingen

Deze voorziening wordt gevormd voor het negatieve eigen vermogen van de deelnemingen,

waaronder begrepen joint-ventures. Kortheidshalve wordt verwezen naar de toelichting bij 4.1

Deelnemingen.

11.5 Overige voorzieningen

Verplichting jubileum

Volgens richtlijn 271 van de Raad voor de Jaarverslaggeving, moet er een voorziening worden

getroffen voor de toekomstige uitgaven inzake jubileumuitkeringen. Het opgenomen bedrag is de

contante waarde van alle toekomstige jubileumuitkeringen voor het aanwezige personeel ultimo

boekjaar, rekening houdend met de blijfkans.

Verplichting loopbaanbudget

Volgens de CAO Woondiensten hebben werknemers recht op een individueel loopbaanbudget. Met

ingang van 2010 is hiervoor een voorziening gevormd. Het opgenomen bedrag is de nominale waarde

van het totaal aan toegekende rechten. Deze zijn gebaseerd op het aanwezige personeel ultimo

boekjaar, het aantal dienstjaren en de arbeidsduur per persoon.

Verplichting reorganisatie

Voor de kosten met betrekking tot de reorganisatie, is een voorziening gevormd. Het opgenomen

bedrag is de nominale waarde.

12. Langlopende schulden12. Langlopende schulden12. Langlopende schulden12. Langlopende schulden

De langlopende leningen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde.

Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de

waardering bij eerste verwerking opgenomen.

Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, zijnde het

ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.

Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met

de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van

de schulden in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt.

In het kader van de verkoop van woningen volgens de MGE regeling heeft de corporatie een

terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in

het economisch verkeer. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal

plaatsvinden, is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord.

De reeds van kopers ontvangen termijnen op in ontwikkeling zijnde woningen die volgens de MGE

regeling worden verkocht, worden eveneens verantwoord onder deze post.

Page 94: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

94 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Stichting Thuisvester maakt gebruik van derivaten om het rente- en kasstroomrisico af te dekken.

Voor de verwerking, waardering en resultaatbepaling, past Stichting Thuisvester met betrekking tot

deze derivaten (hedge-instrumenten) kostprijshedge-accounting toe.

13. Kortlopende schulden13. Kortlopende schulden13. Kortlopende schulden13. Kortlopende schulden

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien

deze lager is dan de verkrijgings/- vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de

geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde.

14. Financiële instrum14. Financiële instrum14. Financiële instrum14. Financiële instrumentenentenentenenten

Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten zoals vorderingen,

effecten en schulden als afgeleide instrumenten verstaan. Alle aan- en verkopen volgens standaard

markconventies van financiële activa worden opgenomen per transactiedatum, dat wil zeggen de

datum waarop de groep de bindende overeenkomst aangaat.

Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per

balanspost. Voor de waardering en verwerking van afgeleide instrumenten wordt verwezen naar de

afzonderlijke paragraaf Derivaten en hedge accounting.

In de toelichting op de verschillende posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende

instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de

balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de "Niet

uit de balans blijkende rechten en verplichtingen".

Voor de hedge activiteiten met interest rate swaps past Stichting Thuisvester hedge accounting toe.

Thuisvester maakt daarbij gebruik van het kostprijshedge-accounting model, zoals opgenomen in de in

2014 herziene RJ Richtlijn 290 Financiële instrumenten.

Deze richtlijn voorziet in de mogelijkheid om hedging instrumenten te waarderen op kostprijs,

overeenkomstig de waardering voor de herziening van deze standaard en daarmee in lijn met

voorgaande verslagjaren. Thuisvester past kostprijs-hedge accounting toe op basis van individuele

hedge relaties. De effecten van een eventuele hedge ineffectiviteit worden in voorkomende gevallen in

het resultaat verwerkt. Aan de hand van de kritische kenmerken (renteconventie, coupondata, looptijd

en nominale waarde) van de leningen en derivaten wordt gedeeltelijke effectiviteit verwacht.

15. N15. N15. N15. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingeniet uit de balans blijkende rechten en verplichtingeniet uit de balans blijkende rechten en verplichtingeniet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

Niet opgenomen rechten en verplichtingen

In de toelichting op de geconsolideerde balans is een overzicht opgenomen van de niet in de balans

opgenomen materiële rechten en verplichtingen.

Niet langer in de balans opnemen van financiële activa en passiva

Een financieel instrument wordt niet langer in de balans opgenomen indien een transactie ertoe leidt

dat alle of nagenoeg alle rechten op economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met

betrekking tot de positie aan een derde zijn overgedragen.

Page 95: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

95 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

GeconsolideerdeGeconsolideerdeGeconsolideerdeGeconsolideerde grondslagen voor de bepaling van het RESULTAATgrondslagen voor de bepaling van het RESULTAATgrondslagen voor de bepaling van het RESULTAATgrondslagen voor de bepaling van het RESULTAAT

16. Huuropbrengsten16. Huuropbrengsten16. Huuropbrengsten16. Huuropbrengsten

De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. De opbrengsten uit

hoofde van huur worden aangemerkt als gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij

tussentijdse beëindiging van het huurcontract in het jaar geen terugbetalingsverplichting geldt.

17. Opbrengsten servicecontracten17. Opbrengsten servicecontracten17. Opbrengsten servicecontracten17. Opbrengsten servicecontracten

Opbrengsten servicecontracten betreffen overeengekomen bijdragen van huurders. De bijdragen zijn

voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van

daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks plaats. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder

de lasten servicecontracten.

11118. Overheidsbijdragen8. Overheidsbijdragen8. Overheidsbijdragen8. Overheidsbijdragen

Overheidsbijdragen betreffen de vrijval uit de egalisatierekening overheidsbijdragen. De omvang is

niet materieel waardoor deze post gerubriceerd wordt als overige opbrengsten.

19. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille19. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille19. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille19. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille

De post netto-verkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het saldo van de behaalde

verkoopopbrengst minus de boekwaarde bedrijfswaarde (bestaand bezit) danwel de

vervaardigingsprijs (projecten voor derden). Winsten worden verantwoord op het moment van levering

(passeren transportakte). Winsten op verkopen onder voorwaarden worden direct ten gunste van het

eigen vermogen gebracht. Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord

zodra deze voorzienbaar zijn. Projectopbrengsten uit hoofde van de onderhanden projecten worden

als opbrengsten verwerkt in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties

op balansdatum.

20. Overige bedrijfsopbrengsten20. Overige bedrijfsopbrengsten20. Overige bedrijfsopbrengsten20. Overige bedrijfsopbrengsten

Hieronder worden o.a. de inschrijfgelden van woningzoekenden, de opbrengsten van overige

dienstverlening en incidentele opbrengsten verantwoord.

21. Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille21. Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille21. Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille21. Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

De afschrijvingen op (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille worden gebaseerd op basis

van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode

op basis van de geschatte economische levensduur. Afschrijving van het actief vindt plaats tot de

restwaarde is bereikt.

De afschrijvingen op sociaal vastgoed in exploitatie worden gebaseerd op de bedrijfswaarde. Binnen

de afschrijvingen op het sociaal vastgoed in exploitatie worden componenten onderkend met een

verschillende levensduur. Naast de grond (geen afschrijving) en de opstal worden installaties en

inventaris onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien deze component meer dan

10% uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als gevolgen van een

afwijkende levensduur van de component t.o.v.de opstal) meer dan 10% afwijkt van de situatie dat

geen component zou zijn onderkend.

22. Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa/vastgoedportefeuille22. Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa/vastgoedportefeuille22. Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa/vastgoedportefeuille22. Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa/vastgoedportefeuille

De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door

gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot

investeringen in nieuwbouw en herstructurering, contractuele verplichtingen of grondposities.

Page 96: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

96 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

23. Lonen, salarissen en sociale lasten 23. Lonen, salarissen en sociale lasten 23. Lonen, salarissen en sociale lasten 23. Lonen, salarissen en sociale lasten

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en

verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.

24. Pensioenlasten24. Pensioenlasten24. Pensioenlasten24. Pensioenlasten

De pensioenen zijn verzekerd bij pensioenuitvoerder SPW (bedrijfstakpensioenfonds). Stichting

Thuisvester verwerkt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst- en

verliesrekening. Voor zover de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie nog niet is voldaan, wordt

deze als verplichting op de balans opgenomen. Indien de reeds betaalde premiebedragen de aan de

pensioenuitvoerder te betalen premie overtreffen, wordt het meerdere opgenomen als een overlopend

actief voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door de pensioenuitvoerder of van verrekening

met in de toekomst verschuldigde premies. Jaarlijks beoordeelt Stichting Thuisvester of, en zo ja,

welke verplichtingen naast de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie per balansdatum bestaan.

Uit deze beoordeling vloeit voort dat geen voorziening dient te worden opgenomen.

25. Onderhoudslasten25. Onderhoudslasten25. Onderhoudslasten25. Onderhoudslasten

Onder onderhoudslasten worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud

verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het

verslagjaar hebben plaatsgevonden.

Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op

balansdatum worden verwerkt onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen.

Reparatieonderhoud en verhuisverzoeken wordt onderscheiden in kosten van derden en in eigen

dienst alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten van

de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten.

26. Leefbaarheid26. Leefbaarheid26. Leefbaarheid26. Leefbaarheid

Leefbaarheid omvat gemaakte kosten voor activiteiten die de leefbaarheid in de buurten en wijken

bevorderen en in het kader van de maatschappelijke betrokkenheid.

27. Lasten servicecontracten27. Lasten servicecontracten27. Lasten servicecontracten27. Lasten servicecontracten

De gemaakte servicekosten voor huurders worden verantwoord onder de lasten servicecontracten in

het verslagjaar waarop de servicekosten betrekking hebben.

28282828. Overige bedrijfslasten. Overige bedrijfslasten. Overige bedrijfslasten. Overige bedrijfslasten

De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.

29. Gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille29. Gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille29. Gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille29. Gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille

De gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille betreft de realisatie van de herwaardering door

het gebruik maken van het complex en de vervreemding van het complex. De realisatie door het

gebruik van het complex is het verschil tussen de afschrijving gebaseerd op de geherwaardeerde

boekwaarde van het complex en de afschrijvingen gebaseerd op de oorspronkelijke kostprijs van het

complex.

30. Niet30. Niet30. Niet30. Niet----gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuillegerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuillegerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuillegerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille zijn winsten of verliezen, die ontstaan

door een wijziging in de waarde van de vastgoedbeleggingen.

Page 97: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

97 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

31. Financiële baten en lasten31. Financiële baten en lasten31. Financiële baten en lasten31. Financiële baten en lasten

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve

rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening

gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.

Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende activa gedurende de periode van vervaardiging

van een actief, indien het een aanmerkelijke hoeveelheid tijd vergt om het actief gebruiksklaar of

verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van de verschuldigde rente

over specifiek voor de vervaardiging opgenomen leningen en van de gewogen rentevoet van leningen

die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven

en periode van vervaardiging.

32. Belastingen32. Belastingen32. Belastingen32. Belastingen

Vennootschapsbelasting

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en

verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande

boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde

winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met

wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde

van ondermeer wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

Sinds 1 januari 2008 vallen de woningcorporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving.

Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de belastingdienst betreffende de

Vaststellingsovereenkomst 2 (VSO 2). De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de belastingdienst

opgezegd. Stichting Thuisvester heeft de VSO 1 en VSO 2 getekend.

Stichting Thuisvester heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie

ultimo 2013 en het fiscale resultaat 2013 bepaald. Omdat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO

1 en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijke te betalen of te verrekenen

belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting.

33. Resultaat deelnemingen33. Resultaat deelnemingen33. Resultaat deelnemingen33. Resultaat deelnemingen

Als resultaat deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en

financiële beleid, wordt opgenomen het aan de woningcorporatie toekomende aandeel in het resultaat

van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Stichting Thuisvester

geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling.

Thuisvester heeft geen deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en

financiële beleid wordt uitgeoefend, uitgezonderd joint-ventures waarin geen invloed van betekenis op

het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend.

34. Buitengewone baten en lasten34. Buitengewone baten en lasten34. Buitengewone baten en lasten34. Buitengewone baten en lasten

Onder buitengewone baten en lasten worden verstaan baten en lasten die voortvloeien uit

gebeurtenissen of transacties die duidelijk te onderscheiden zijn van de activiteiten in het kader van de

gewone bedrijfsuitoefening. Dit zal naar verwachting zelden voorkomen.

Page 98: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

98 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Grondslagen voor het Grondslagen voor het Grondslagen voor het Grondslagen voor het geconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerde KASSTROOMOVERZICHT KASSTROOMOVERZICHT KASSTROOMOVERZICHT KASSTROOMOVERZICHT

Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het

kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen.

Winstbelastingen, ontvangen interest en ontvangen dividenden (indien van toepassing) worden

opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde interest en betaalde dividenden

worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt worden niet in het kasstroomoverzicht

opgenomen.

Page 99: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

99 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de geconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerde BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 2014444

VASTE ACTIVVASTE ACTIVVASTE ACTIVVASTE ACTIVA A A A

2. Materiële vaste activa2. Materiële vaste activa2. Materiële vaste activa2. Materiële vaste activa

Een overzicht van de materiële vaste activa is onderstaand opgenomen:

AfschrijvingstermijnenAfschrijvingstermijnenAfschrijvingstermijnenAfschrijvingstermijnen

De afschrijvingstermijnen en de gevolgde systematiek luiden als volgt:

2.1 2.2 2.3Vastgoed in Onroerende ontwikkeling en roerende

Sociaal bestemd voor zaken ten vastgoed in de eigen dienste van

exploitatie exploitatie de exploitatie Totaal

€ * 1000 € * 1000 € * 1000 € * 1000

1 januari 2014Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs 106.910 21.972Cumulatief ten laste van voorziening onrendabele investeringen -54.002 -

Cumulatieve herwaarderingen - - Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen - -7.911 Boekwaarde per 1 januari 2014 865.907 52.908 14.061 932.876

Daeb bezit 865.519Voorziening voor negatieve waardering -567 Overige roerende zaken 910

Mutaties verslagjaar

Investeringen a.g.v. verbetering / na-investeringen 8.192 3.854 199 12.245

Investering a.g.v. aankoop / nieuwbouw 656 15.771 - 16.427

Overboekingen in ontwikkeling/in exploitatie sociaal vastgoed 27.070 -27.070 - -

Overboekingen sociaal vastgoed/vastgoedbelegging 9.828 - - 9.828Desinvesteringen a.g.v. verkopen -4.541 - -34 -4.575

Afschrijvingen -46.163 - -1.286 -47.449

Afwaardering/afboeking 0 -1.777 - -1.777

Ten laste van de voorziening onrendabele investeringen - -4.979 - -4.979

Subtaotaal investeringen/desinvesteringen/overige mutaties -4.958 -14.201 -1.121 -20.280

Herwaarderingen rechtstreeks in het vermogen 48.088 - - 48.088

Herwaarderingen ten laste van het resultaat -12.322 3.196 - -9.126

Subtotaal herwaarderingen/waardeverminderingen 35.766 3.196 - 38.962

Naar voorziening negatieve materiele vaste activa 832 - - 832

Totaal mutaties 2014 31.640 -11.005 -1.121 19.514

31 december 2014Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs 92.814 22.137Cumulatief ten laste van voorziening onrendabele investeringen -50.911 -

Cumulatieve herwaarderingen - -

Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen - -9.197

Boekwaarde per 31 december 2014 897.547 41.903 12.940 952.390

Sociaal vastgoed in exploitatie:

Grond

Casco

Installaties en inrichting

Over vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie wordt niet afgeschreven.

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie:

Bedrijfsgebouwen

Verbouwingen bedrijfsgebouwen

Terreinen

Installaties

Inventaris

Vervoermiddelen

geen afschrijvingen

lineair, 50 jaar

lineair, 20 jaar

lineair, 40-50 jaar

lineair, 10-50 jaar

geen afschrijvingen

lineair, 3-10 jaar

lineair, 3-10 jaar

lineair, 5 jaar

Page 100: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

100 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Uitgangspunten bedrijfswaardeberekeningUitgangspunten bedrijfswaardeberekeningUitgangspunten bedrijfswaardeberekeningUitgangspunten bedrijfswaardeberekening

De uitgangspunten voor de bedrijfswaardeberekening van het sociaal vastgoed worden per vestiging

bepaald. De uitgangspunten zijn als volgt:

De percentages voor huurstijging (exclusief inkomensafhankelijke huurverhoging) en prijsinflatie zijn

als volgt:

Vanaf 2020 worden de WSW parameters gehanteerd.

Maatregelen kabinetsbeleid en woonakkoord

Vanaf 2013 is de verhuurderheffing gedurende de restant exploitatieperiode ingerekend. Daarnaast

wordt voor 2015 tot en met 2017 rekening gehouden met een hogere huurstijging, boven de reguliere

stijging, overeenkomstig het woonakkoord, de zogenoemde inkomensafhankelijke huurstijging. Dat

houdt in dat per inkomensklasse de huur wordt verhoogd.

Voor de gemiddelde stijging gerelateerd aan de totale huuropbrengst, zie onderstaande tabel voor een

nadere specificatie:

De contante waarde van de verhuurderheffing is becijferd op € 141 miljoen.

Thuisvester heeft diverse maatregelen genomen, o.a. in de beheerskosten, om dit nadelige effect op

te kunnen vangen.

Jaarlijkse huurverhogingen

Huurprijs bij nieuwe verhuring t.o.v. maximale huur

Mutatiegraad

Jaarlijkse huurderving

Onderhoudsuitgaven 2014 - 2018 resp. 2015 - 2019 MJOB

Onderhoudsuitgaven na 2018 resp. na 2019 per vhe

Onderhoudsuitgaven vanaf 43e exploitatiejaar per vhe

Norm exploitatielasten per vhe

Aflopend naar en vanaf 2017

Prijsindex

Minimale levensduur

Maximale levensduur

Restwaarde grond

marktwaarde

(o.b.v.

gemeentelijke

grondprijzen)

marktwaarde

(o.b.v.

gemeentelijke

grondprijzen)

Disconteringsvoet

Rentabiliteitswaardecorrectie zie disconteringsvoet zie disconteringsvoet

Moment van discontering

2014

zie tabel hierna

71% - 75%

5% - 6,5%

1% - 2,1%

MJOB

1.483€

470€

1.283€

1.142€

zie tabel hierna

gecontracteerde

financiering

medio

15 jaar

50 jaar

5,25% minus

een afslag van

minus kosten

medio

50 jaar

minus kosten

5,25% minus

een afslag van

2013

0,65% vanwege de

gecontracteerde

financiering

471€

1.326€

1.152€

zie tabel hierna

15 jaar

zie tabel hierna

71% - 75%

5% - 6,5%

1% - 2,1%

1.528€

0,65% vanwege de

2014 2013 2014 2013

2014 2,00% 2,25%

2015 1,00% 2,00% 2,25% 2,25%

2016 2,00% 2,00% 2,25% 2,25%

2017 2,00% 2,00% 2,25% 2,25%

2018 2,00% 2,00% 2,25% 2,25%

2019 2,00% 2,00% 2,25% 3,00%

vanaf 2020 2,00% 2,00% 3,00% 3,00%

Huurstijging Prijsinflatie

2014 per 1.000 WOZ 2013 2014 2013

heffingsjaar 2014 659€ 2,0350%

heffingsjaar 2015 0,449% 687€ 0,7200% 2,0350%

heffingsjaar 2016 0,491% 761€ 1,6200% 2,0350%

heffingsjaar 2017 0,536% 768€ 1,5200% 2,0350%

heffingsjaar 2018 0,536% 780€ 0,0000% 0,0000%

heffingsjaar 2019 e.v. 0,536% 780€ 0,0000% 0,0000%

Heffing per vhe Inkomensafh. huurstijging

Page 101: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

101 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Ingerekende verkoopopbrengsten

De in de bedrijfswaarde opgenomen verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor

verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij

vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de

koper worden gedragen. De verkopen worden voor een periode van 5 jaar in de waardering betrokken.

Jaarlijks is een afnemende opbrengst ingerekend voor 66 woningen (2013: 66 woningen). De

opbrengst is afgeleid van de WOZ waarde, rekening houdend met een verdere waardedaling.

Onderhoudsuitgaven

Basis voor de inrekening van het onderhoud is de vastgestelde meerjarenonderhoudsbegroting.

Op langere termijn, vanaf 2018, is een generieke norm ingerekend van € 1.528 per woning.

Dit is een verlaging ten opzichte van voorgaand jaar en vloeit voort uit het strategisch voorraadbeleid.

Exploitatielasten

De exploitatielasten per verhuureenheid zijn ontleend aan de begroting en bestaan uit:

• directe exploitatielasten onder andere verzekeringen en belastingen.

• indirecte exploitatielasten welke betrekking hebben op het sociaal vastgoed (geen kosten

projectontwikkeling, algemeen leefbaarheid). De kosten bestaan uit administratieve lasten

beheer, beleid, automatisering. De toerekening vindt plaats op basis van een verdeelsleutel,

rekening houdend met het totaal aantal verhuureenheden.

Tot 2012 werden ook de niet vastgoedgerelateerde kosten in de bedrijfswaarde vertaald. Vanaf 2012

niet meer waardoor de norm met ingang van dat jaar is afgenomen. De norm is daarnaast verder

verlaagd vanwege verwachte voordelen binnen de bedrijfsvoering. Deze zijn noodzakelijk om het

effect van de verhuurderheffing op te vangen.

Levensduur

Bij de geschatte resterende economische levensduur wordt rekening gehouden met

marktomstandigheden, het kwaliteitsbeleid en de feitelijke staat van onderhoud. De levensduur vormt

de basis voor de looptijd van de verwachte kasstromen. Jaarlijks wordt vastgesteld of aanpassing van

de levensduurinschatting noodzakelijk is. Voor de sociale huurwoningen en het maatschappelijk

vastgoed wordt uitgegaan van een weerlegbaar vermoeden dat de resterende levensduur maximaal

50 jaar en minimaal 15 jaar is. Voor die complexen waar een sloopbesluit is genomen is de

levensduurinschatting aangepast.

Restwaarde

De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt voor zover nog

geen herbestemming heeft plaatsgevonden plaats op basis van de actuele marktwaarde, gerelateerd

aan het gemeentelijke grondprijzenbeleid. Vanaf 2014 tot en met 2016 is rekening gehouden met een

waardeontwikkeling van 0%, vanaf 2017 2,25%.

Daarop wordt in mindering gebracht een bedrag voor de te maken kosten voor slopen, bouwrijp maken

en een verhuiskostenvergoeding. Tot en met 2012 werd deze waarde gefixeerd op de historische

kostprijs. In 2013 vond een actualisatie plaats van de marktwaarde.

Indeling in kasstroomgenerende eenheden

De kasstroomgenerende eenheden zijn bepaald in overeenstemming met het beleid en beheer. De

indeling is gebaseerd op administratieve complexnummers, zijnde de historische bouwstromen. In

2014 vond een nadere splitsing plaats ingeval van gemengd type bezit.

Page 102: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

102 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Rentabiliteitswaardecorrectie en disconteringpercentage

Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt geen rekening gehouden met de

rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningenportefeuille en beleggingen. De

rentabiliteitswaardecorrectie betrof het verschil tussen de contante waarde van de verwachte

kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze posten op de balans.

Het disconteringspercentage is vastgesteld op een basis van 5,25% waarbij voor de reeds

gecontracteerde financiering t.b.v. het vastgoed in exploitatie een afslag wordt toegepast. De afslag is,

ook voor 2014, bepaald op 0,65%.

Indien er gerekend wordt met een disconteringsvoet van 5,25% bedraagt de bedrijfswaarde € 828,5

miljoen in de stichting.

Geactiveerde bouwrenteGeactiveerde bouwrenteGeactiveerde bouwrenteGeactiveerde bouwrente

In het boekjaar werd ter zake van vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie (sociaal

en commercieel) een bedrag van € 1,1 miljoen aan bouwrente geactiveerd.

Hypothecaire zekerhedenHypothecaire zekerhedenHypothecaire zekerhedenHypothecaire zekerheden

Het onroerend goed is wat betreft vreemd vermogen nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met

rijksleningen of met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie waarvoor jegens het

Waarborgfonds Sociale Woningbouw een obligoverplichting geldt, welke is opgenomen als niet uit de

balans blijkende verplichtingen. Als gevolg hiervan is het onroerend goed dat met deze leningen is

gefinancierd niet met hypothecaire zekerheden bezwaard.

In 2014 is op vordering van het WSW aan het WSW een volmacht gegeven voor onbepaalde duur.

Met de volmacht kan het WSW zonder verdere tussenkomst van stichting Thuisvester hypothecaire

zekerheid vestigen op het overgrote deel van de woningen van Thuisvester. Thuisvester heeft zich

genoodzaakt gezien onder dreiging van een boeteoplegging aan deze vordering te voldoen.

VerzekeringVerzekeringVerzekeringVerzekering

Voor de vaste activa in exploitatie is een geïndexeerde brand-, storm-, en vliegtuigschade-verzekering

afgesloten. De verzekerde waarde bedroeg ultimo 2014 € 1,38 miljard.

Voor de activa ten dienste van de exploitatie is een uitgebreide geïndexeerde gevarenverzekering

afgesloten. De verzekerde waarde per 31 december 2014 bedroeg voor de kantoorinventaris en

machines € 7,3 miljoen. Voor de computerapparatuur is een uitgebreide verzekering afgesloten met

een verzekerde waarde van € 0,7 miljoen. De verzekerde waarde van de kantoorgebouwen in

Oosterhout en Sprundel bedraagt € 6,5 miljoen. De verzekering van het pand in Raamsdonksveer

verloopt via de Vereniging van Eigenaars waar het pand onderdeel van uitmaakt.

Voor de vervoermiddelen zijn WA-casco polissen afgesloten.

WOZ waarde. sociaal en commercieel vastgoed WOZ waarde. sociaal en commercieel vastgoed WOZ waarde. sociaal en commercieel vastgoed WOZ waarde. sociaal en commercieel vastgoed

De geschatte waarde van het sociaal vastgoed gebaseerd op de meest recente WOZ bedraagt:

€ 1,956 miljard (2013: € 2,014 miljard) . De WOZ waarde van het commercieel vastgoed bedraagt

€ 0,078 miljard (2013: € 0,10 miljard).

Page 103: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

103 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

2.1 Sociaal vastgoed in exploitatie2.1 Sociaal vastgoed in exploitatie2.1 Sociaal vastgoed in exploitatie2.1 Sociaal vastgoed in exploitatie

De totale waarde van het sociaal vastgoed bedraagt € 898,9 miljoen. Voor activa met een negatieve

bedrijfswaarde is een voorziening gevormd aan de creditzijde van de balans ter grootte van € 1,4

miljoen. Per saldo is de bedrijfswaarde in het verslagjaar toegenomen met € 32,9 miljoen.

De mutatie in de bedrijfswaarde laat zich op hoofdlijnen als volgt verklaren:

De bedrijfswaarde wordt als volgt gespecificeerd naar type sociaal vastgoed:

HerwaarderingHerwaarderingHerwaarderingHerwaardering

De herwaardering bestaat uit de volgende componenten:

Omschrijving 2014

€ * 1.000

Gevolgen van mutaties in het bezit:

Toevoeging nieuwbouw en verbeteringen 28.615

Verkopen en sloop -4.693

Herclassificatie van Sociaal vastgoed naar Vastgoedbelegging vv 10.112

34.034

Gevolgen van 1 jaar minder exploiteren 11.684

Nadere inschatting interne parameters:

Restwaarde grond -3.581

Verhuurderheffing 16.495

Verkoopvijver 977

Indexatie huurprijs/werkelijke huur 2014 -58.615

Verlaging uitgaven onderhoud MJOB 31.084

Overig 856

-12.784

Totaal mutatie 32.934

Bijstelling index en volume

Nieuwe meerjarenonderhoudsbegroting

Toelichting

Betreft de bedrijfswaarde van investeringen, gereclassificeerd bezit

of verkocht/gesloopt bezit.

Actualisatie naar gemeentelijk grondprijsbeleid

Bijstelling heffingsbedrag

individuele objecten toegevoegd

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Totale bedrijfswaarde, exclusief negatieve bedrijfswaarden 898.888 865.121

Negatieve bedrijfswaarden (voorziening) -1.399 -566

897.489 864.555

Nader gespecificeerd:

Sociaal vastgoed: zelfstandige en onzelfstandige woningen 882.768 855.290

Sociaal vastgoed: overig sociaal vastgoed 14.721 9.265

897.489 864.555

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Rechtstreeks in het vermogen

- waardevermeerdering rechtstreeks in het eigen vermogen 49.915 117.954

- waardevermindering a.g.v. herclassificatie van daeb naar sloop - -2.710

- waardevermindering a.g.v. herclassificatie van daeb naar niet-daeb -1.827 -1.895

48.088 113.349

Herwaarderingen via het resultaat

- oplevering nieuwbouw, afwaardering naar lagere bedrijfswaarde -8.450 -7.554

- waardeverminderingen bezit reeds in exploitatie -3.347 -24.809

- waardemutatie overig -526 80

- oplevering nieuwbouw, terugname eerder genomen voorziening 3.196 4.868

Per saldo effect via het resultaat -9.126 -27.495

Page 104: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

104 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Dit effect is verantwoord in de winst- en verliesrekening onder post 22. Overige waardeveranderingen van (immateriële vaste activa en vastgoedportefeuille).

2.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd2.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd2.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd2.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatievoor de eigen exploitatievoor de eigen exploitatievoor de eigen exploitatie

In het verslagjaar zijn de volgende projecten opgeleverd en in exploitatie genomen:

- Johannes de Doperkerk (Sprundel)

- Slotjesveld (Oosterhout)

- MFA Achtmaal (Achtmaal)

Voor een aantal nieuwbouwprojecten is een voorziening gevormd voor het verwachte onrendabele

deel van de investeringen. De werkelijke uitgaven inzake deze projecten worden eerst ten laste van de

betreffende voorziening gebracht, voor zover deze hiervoor toereikend is. Indien de uitgaven de

voorziening overstijgen wordt het meerdere opgenomen onder de onroerende zaken in ontwikkeling.

Dit is in principe dus het rendabele gedeelte van de investeringen of grondposities.

Eind 2013 zijn de volgende (financieel) grootste projecten in ontwikkeling:

- Slotjes Midden (Oosterhout)

- PDM terrein (Oosterhout)

- Warandepoort (Oosterhout)

- Emma-/Irenestraat (Rucphen)

GrondpositiesGrondpositiesGrondpositiesGrondposities

In deze post zijn tevens grondposities inbegrepen. Een overzicht:

Zie voor een nadere toelichting van de off balance verplichting de toelichting onder 15. Niet uit de

balans blijkende rechten en verplichtingen inzake (na)betalingsverplichtingen grondposities.

Grondposities

€ * 1.000

Investeringen tot en met 2014 on balance 39.687

Off balance verplichtingen 8.118

47.805

Afwaarderingen tot en met 2013 -19.212

Afwaardering in 2014 -3.568

C -22.779

Totaal waarde, inclusief off balance per 31 december 2014 A 25.025

Aantal m2 742.164

Off balance aantal m2 -

Totaal aantal m2 B 742.164

Totaal waarde / totaal aantal m2 per 31 december 2014 (A/B) € 34

Cumulatieve afwaardering / totaal aantal m2 (C/B) -€ 31

Page 105: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

105 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

2.3. Onroerende en roerende zaken t.d.v. exploitatie2.3. Onroerende en roerende zaken t.d.v. exploitatie2.3. Onroerende en roerende zaken t.d.v. exploitatie2.3. Onroerende en roerende zaken t.d.v. exploitatie

De investeringen in 2014 hebben voor nagenoeg het volledige bedrag betrekking op de kosten van de

aanschaf, inrichting en implementatie van het primaire bedrijfsinformatiesysteem en

personeelsinformatiesysteem.

3. Vastgoedbeleggingen3. Vastgoedbeleggingen3. Vastgoedbeleggingen3. Vastgoedbeleggingen

Een overzicht van de vastgoedbeleggingen is onderstaand opgenomen.

De taxateur heeft getaxeerd op basis van DCF-methode waarbij rekening is gehouden met de

volgende factoren:

• Een bepaalde beschouwingsperiode

• Een geschat gemiddeld huurstijgingspercentage

• Een verwachte kans dat een huurder na expiratie het contract zal verlengen

• Een verwachte kans op leegstand na expiratie van een huurovereenkomst

• Een geschat gemiddeld stijgingspercentage van de exploitatie-uitgaven

• De eindwaarde is de geschatte opbrengstwaarde aan het einde van de beschouwingsperiode

• Huurbetalingen per maand vooraf

• Uitgaven worden halverwege het jaar gerealiseerd

Het contant maken gebeurt op basis van een door de markt gewenst rendement (gewenste

disconteringsvoet), waarbij wordt uitgegaan van het gemiddelde rendement op jongste 10-jarige

staatsleningen, verhoogd met een risicopremie die afhangt van de mate van risico dat het getaxeerde

object oplevert.

3.1 3.2 3.3

Onroerende Vastgoed in

zaken ontwikkeling

Commercieel verkocht bestemd

vastgoed onder voor eigen

in exploitatie voorwaarden exploitatie Totaal

€ * 1.000 € * 1.000 € * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 2014 71.117 64.803 649 136.569

Mutaties

Investeringen a.g.v. verbetering / na-investeringen 235 - - 235

Investering a.g.v. aankoop / nieuwbouw / opnieuw in MGE - 318 3.750 4.068

Overboekingen in ontwikkeling/in exploitatie vastgoedbeleggingen - 4.399 -4.399 -

Overboekingen sociaal vastgoed/vastgoedbelegging -9.828 - - -9.828

Desinvesteringen a.g.v. verkopen -878 -4.707 - -5.584

Subtotaal investeringen/desinvesteringen/overige mutaties -10.470 10 -650 -11.109

Herwaarderingen ten laste van het resultaat 4.170 1.747 - 5.918

Herwaarderingen rechtstreeks in het vermogen -3.119 - - -3.120

Subtotaal herwaarderingen/waardeverminderingen 1.050 1.747 - 2.798

Totaal mutaties 2014 -9.419 1.757 -650 -8.310

Boekwaarde per 31 december 2014 61.696 66.561 - 128.257

Page 106: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

106 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

De hiervoor vermelde factoren zijn met de volgende parameters doorgerekend:

3.1. Commercieel vastgoed in exp3.1. Commercieel vastgoed in exp3.1. Commercieel vastgoed in exp3.1. Commercieel vastgoed in exploitatieloitatieloitatieloitatie

Het commercieel vastgoed in exploitatie bestaat ultimo 2013 uit de volgende objecten:

Winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van het commercieel vastgoed,

en worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening in de periode waarin de wijziging zich voordoet.

De herwaardering is separaat toegelicht onder het eigen vermogen en betreft het verschil tussen de

actuele waarde en de historische verkrijgings- of vervaardigingsprijs.

Bij de bepaling van de actuele waarde zijn de volgende uitgangspunten toegepast:

De actuele waarde van het commercieel vastgoed in exploitatie is gebaseerd op een waardering door

een onafhankelijke en ter zake kundige taxatiebureau. Dit bureau is lid van het Platform Taxateurs en

Accountants (PTA) en hierdoor is gewaarborgd dat de werkzaamheden binnen de vereiste richtlijnen

worden uitgevoerd.

WoningenWoningenWoningenWoningen

Van de totale portefeuille zijn 36 woningen (2013: 47 woningen) (11%) als referentiewoning

aangewezen. Van deze woningen heeft de taxateur de marktwaarde in verhuurde staat bepaald.

De marktwaarde is de hoogste van de scenario’s doorexploiteren of uitponden.

We constateren een gemiddelde waardestijging over de totale portefeuille van 12% (2013: gemiddeld

daling 3%). De marktwaarde in verhuurde staat begeeft zich tussen een bandbreedte van 64% - 79%

van de WOZ waarde (in 2013: 56% - 65%). De gemiddelde uitkomst is 77% van de WOZ waarde

(2013: 64%).

GaragesGaragesGaragesGarages

Voor de waardering van deze portefeuille is gebruik gemaakt van een complexgewijze taxatie.

Bedrijfsmatig vastgoedBedrijfsmatig vastgoedBedrijfsmatig vastgoedBedrijfsmatig vastgoed

Alle objecten zijn getaxeerd op basis van de markwaarde in verhuurde staat. In 2014 is 100% van de

portefeuillewaarde getaxeerd. De waardedaling voor het BOG (dat in 2013 ook is getaxeerd) bedroeg

gemiddeld 8%.

In 201In 201In 201In 2014444 in exploitatie genomenin exploitatie genomenin exploitatie genomenin exploitatie genomen

De investeringswaarde van de in 2014 opgeleverde projecten bedraagt € nihil (geen opleveringen).

2014 2013

Huurstijging gemiddeld per vhe 1,5% (opslag op inflatie) 1,5% (opslag op inflatie)

Huurmutatiegraad 3,0% en jaarlijkse afname van

de huurmutatiegraad met 2,5%

6,31% en jaarlijkse afname van

de huurmutatiegraad met 2,5%

Jaarlijkse leegwaardestijging 1,72% 1,11%

Disconteringsvoet bij uitponden 8,10% 9,04%

Disconteringsvoet bij doorexploiteren 7,10% 8,04%

Exit yield bij uitponden 5,59% 9,00%

Exit yield bij doorexploiteren 5,78% 8,50%

Onderhoudsnorm per vhe € 1.015 € 883

Beheerkosten excl. ozb en waterschapslasten van de actuele huur 3,30% 2,88%

€ * 1.000 € €

Omschrijving aantal actuele waarde gem. 2014 gem. 2013

woningen met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens 336 49.981 148.753 130.718

garages/parkeerplaatsen 629 4.951 7.872 7.197

bedrijfsmatig vastgoed (16 eenheden) 1) 39 6.763 422.712 492.067

totaal 1.004 61.696

1) de aantallen zijn gebaseerd op de dVi-indeling. De gemiddelde w aarde is gebaseerd op het aantal eenheden.

Page 107: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

107 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Herclassificatie woningen en gekoppelde parkeervoorzieningenHerclassificatie woningen en gekoppelde parkeervoorzieningenHerclassificatie woningen en gekoppelde parkeervoorzieningenHerclassificatie woningen en gekoppelde parkeervoorzieningen

Door wijziging van de huurtoeslaggrens en wijziging van de huurprijs, verschuiven gedurende het jaar

diverse woningen van het sociaal vastgoed naar commercieel vastgoed en vice versa. Deze interne

"transacties" worden verantwoord tegen de dan geregistreerde boekwaarde.

In 2014 nam de portefeuille toe met 40 eenheden (met name parkeervoorzieningen) (2013: 277) en

gingen 148 eenheden (2013: 52) (met name woningen) terug naar de categorie sociaal vastgoed.

HerwaarderingHerwaarderingHerwaarderingHerwaardering

De herwaardering en verwerking ervan is als volgt weer te geven:

Dit effect is verantwoord onder post 30 ‘Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille’

van de winst- en verliesrekening.

Bedrijfswaarde van het commercieel vastgoedBedrijfswaarde van het commercieel vastgoedBedrijfswaarde van het commercieel vastgoedBedrijfswaarde van het commercieel vastgoed

De bedrijfswaarde van het commercieel vastgoed, gebaseerd op de parameters zoals toegelicht bij

hoofdstuk 2.1 (m.u.v. de verhuurderheffing), bedraagt € 52,9 miljoen in de stichting en € 0,5 miljoen in

de Thuisvester Projectontwikkeling B.V. Indien het disconteringspercentage 5,25% bedraagt, dan is de

bedrijfswaarde in de stichting € 49,4 miljoen.

3.2. Onroerende zake3.2. Onroerende zake3.2. Onroerende zake3.2. Onroerende zaken verkocht onder voorwaardenn verkocht onder voorwaardenn verkocht onder voorwaardenn verkocht onder voorwaarden

Thuisvester heeft twee soorten VOV regelingen:

met terugkoopplicht voor Thuisvester, de zgn. MGE regeling en met terugkooprecht voor Thuisvester,

de zgn. Slimmer Kopen regeling. Deze regelingen golden alleen voor bepaalde delen van

nieuwbouwprojecten. In het verleden gold de Slimmer Kopen regeling ook voor bestaande

huurwoningen.

Bij incidentele nieuwe contracten geldt een korting van 15% - 20% en een waardedeling van 1 - 1,5

(dus 22,5%/67,5% - 37,5%/62,5%). Thuisvester heeft ook contracten gesloten met hogere kortingen

(tot 35%) en een waardedeling van 50%.

In 2014 zijn totaal 27 nieuwbouw Slimmer Kopen woningen in het project Slotjes Midden deelplan 2 te

Oosterhout opgeleverd. Op grond van de terugkoopplicht zijn 31 woningen teruggekocht.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Rechtstreeks in het vermogen

- 1e waardeverandering a.g.v. herclassificatie van daeb naar niet-daeb -5.339 1.288

- waardevermindering a.g.v. herclassificatie van niet-daeb naar sloop - -120

- waardevermindering a.g.v. herclassificatie van daeb naar niet-daeb 2.220 1.895

-3.119 3.063

Niet gerealiseerde waardeveranderingen via het resultaat

- oplevering nieuwbouw, afwaardering naar lagere marktwaarde - -1.012

- waardeverminderingen bezit reeds in exploitatie 4.170 -5.641

4.170 -6.652

Totaal herwaardering 1.051 -3.589

- oplevering nieuwbouw, terugname eerder genomen voorziening - -

Per saldo effect via het resultaat 4.170 -6.652

Page 108: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

108 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

In 2014 zijn 2 huurwoningen onder de regeling Slimmer Kopen verkocht.

De hiermee samenhangende boekwinst van € 49.000 kan nog niet als gerealiseerd worden

beschouwd en is toegevoegd aan het eigen vermogen.

Gelet op de verstrekte korting is het aannemelijk dat Thuisvester van het terugkooprecht gebruik zal

maken.

De MGE portefeuille wordt gewaardeerd voor de actuele (markt)waarde, met inachtneming van de

contractuele bepalingen rondom de verplichte of verwachte terugkoop.

De actuele waarde is eind 2014 bepaald door een taxateur. Hiertoe zijn 51 woningen als referentie

woning geduid. De taxateur heeft vervolgens voor de totale portefeuille een leegwaardeprijs bepaald

o.a. op basis van markttransacties.

Op basis van de leegwaarde is per woning een berekening gemaakt van de verwachte terugkoopprijs.

Daarbij is tevens rekening gehouden met een genormeerde vergoeding voor zelfaangebrachte

voorzieningen en aankoopkosten.

Deze waardering heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling van de verwachte terugkoopprijs van

€ 1.747.000. Dit effect is in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de post 30. Niet

gerealiseerde waardeveranderingen. Tegenover dit effect staat een evengrote verlaging van de

terugkoopplicht. Dit voordeel is in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de post 31.

Waardeveranderingen van financiële vaste activa, rechten en verplichtingen.

Onderstaande tabel geeft de aantallen weer van de omvang van de portefeuille. Daarbij zijn de

gegevens van Thuisvester Projectontwikkeling B.V. meegeconsolideerd aangezien Stichting

Thuisvester de terugkoopplicht van deze B.V. heeft overgenomen.

3.3. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie3.3. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie3.3. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie3.3. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Per balansdatum is er geen vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie.

2014 2013

MGE regeling - nieuwbouw koop 263 276

MGE regeling - bestaande bouw 6 3

Slimmer kopen - nieuwbouw koop 61 43

Slimmer kopen - bestaande bouw 85 95

415 417

Waarvan Stichting 354 351

Waarvan Thuisvester Projectontwikkeling B.V. 61 66

Page 109: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

109 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

4. Financiële vaste activa4. Financiële vaste activa4. Financiële vaste activa4. Financiële vaste activa

4.1. Deelnemingen / 4.2. Vorderingen op 4.1. Deelnemingen / 4.2. Vorderingen op 4.1. Deelnemingen / 4.2. Vorderingen op 4.1. Deelnemingen / 4.2. Vorderingen op deelnemingendeelnemingendeelnemingendeelnemingen

Een overzicht van de financiële vaste activa is onderstaand opgenomen:

De post overige deelnemingen (joint-ventures inbegrepen) betreft een kapitaalstorting in

WonenWerkenWaterman C.V.(€ 1.300.000) en het 50% belang in ZAB B.V. (€ 42.000). Daarnaast had

Thuisvester een 25% belang in Cofier Bouwontwikkeling B.V. te Tilburg. Deze vennootschap is in

2014 geliquideerd. In het boekjaar is een liquidatie uitkering van € 36.000 ontvangen.

De vorderingen op deelnemingen betreft leningen verstrekt aan de joint-ventures VEZO

Ontwikkelingscombinatie B.V. en FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V.

4.4.4.4.3. Latente belastingvorderingen3. Latente belastingvorderingen3. Latente belastingvorderingen3. Latente belastingvorderingen

Het saldo belastinglatenties betreft latente belastingvorderingen die op activa en passiva ontstaan uit

hoofde van verschillen tussen de waarde voor de fiscale resultaatbepaling en de waarde in deze

jaarrekening.

De waarderingsverschillen betreffen de materiële vaste activa, vastgoedbeleggingen, financiële vaste

activa en leningen. Indien de economische waardering lager is dan de fiscale waardering, ontstaat een

latente belastingvordering voor het verrekenbare tijdelijke verschil. De latente belastingvordering is

gewaardeerd tegen contante waarde (rekenrente 3,13% (2013: 3,17%)).

Het verloop van de post belastinglatenties is als volgt:

4.1 4.2

Overige Vorderingen

deelnemingen op

deelnemingen

€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 2014 1.000 4.944

Mutaties

Aankopen, verstrekte leningen 425 520

Aandeel resultaat waarin wordt deelgenomen -83 -

Boekwaarde per 31 december 2014 1.342 5.464

Cumulatieve waardeverminderingen per 31 december 2014 -

2014 2013

Leningen € * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 3.056 3.359

Mutatie -286 -303

Boekwaarde per 31 december 2.770 3.056

Verkopen

Boekwaarde per 1 januari 8.616 11.822

Mutatie -8.450 -3.206

Boekwaarde per 31 december 166 8.616

Totale boekwaarde per 31 december 2.936 11.673

Page 110: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

110 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

De verwachte looptijd van de latentie op de leningen is maximaal 33 jaar, de latentie op de verkopen is

maximaal 5 jaar en beide zijn dus langlopend van aard.

4.4. Leningen u/g4.4. Leningen u/g4.4. Leningen u/g4.4. Leningen u/g

Het betreft de volgende categorieën leningen:

Thuisvester neemt vanaf 2012 deel aan de SvN. Deze stichting verzorgt de verstrekking van

startersleningen. In 2014 is één lening verstrekt.

VLOTTENDE ACTIVAVLOTTENDE ACTIVAVLOTTENDE ACTIVAVLOTTENDE ACTIVA

5555. . . . VoorradenVoorradenVoorradenVoorraden

5.1.5.1.5.1.5.1. Vastgoed bestemd voor de verkoopVastgoed bestemd voor de verkoopVastgoed bestemd voor de verkoopVastgoed bestemd voor de verkoop

De post bestaat uit diverse te koop staande woningen:

- 1 aangekochte woning i.v.m. realisatie van een project

- 3 opgeleverde, nog niet verkochte nieuwbouw koopwoningen

- 18 teruggekochte MGE woningen

en één bedrijfsobject (commercieel vastgoed).

Indien noodzakelijk heeft afwaardering naar lagere marktwaarde plaatsgevonden.

5.2.5.2.5.2.5.2. Vastgoed in ontwikkeling besteVastgoed in ontwikkeling besteVastgoed in ontwikkeling besteVastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoopmd voor de verkoopmd voor de verkoopmd voor de verkoop

Onder deze post worden de kosten verantwoord van koopprojecten voor zover nog niet verkocht.

Het betreft het project Nijenrode.

5.3.5.3.5.3.5.3. Overige voorradenOverige voorradenOverige voorradenOverige voorraden

Het betreft de voorraad (hulp)materialen voor de eigen servicediensten.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Rekening-courant Stichting Volkshuisvesting Nederland (SvN) 363 212

Lening overige 4 2

Boekwaarde per 31 december 367 214

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Vervaardigingsprijs 4.233 4.362

Af: voorziening voor verwachte verliezen - -

Boekwaarde per 31 december 4.233 4.362

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Vervaardigingsprijs 785 479

Af: voorziening voor verwachte verliezen - -

Boekwaarde per 31 december 785 479

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Vervaardigingsprijs 154 185

Af: voorziening voor verwachte verliezen - -

Boekwaarde per 31 december 154 185

Page 111: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

111 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

6. 6. 6. 6. Onderhanden projectenOnderhanden projectenOnderhanden projectenOnderhanden projecten

Ultimo 2014 betreft dit het project Nijenrode (Oosterhout).

7. 7. 7. 7. VorderingenVorderingenVorderingenVorderingen 7.17.17.17.1 HuurdebiteurenHuurdebiteurenHuurdebiteurenHuurdebiteuren Het saldo huurdebiteuren kan als volgt worden gespecificeerd:

Het betreft vorderingen op huurders, uit hoofde van huur en andere posten (stook/servicekosten,

doorbelast onderhoud en schades).

Voor de daartoe in aanmerking komende posten zijn de geëigende invorderingsmaatregelen getroffen.

Voor de verwachte oninbaarheid is een voorziening gevormd. De voorziening wordt bepaald op basis

een schatting van de inbaarheid per type vordering. De voorziening nam toe. Dat hangt vooral samen

met het in 2013 in de voorziening opnemen van WNSP zaken die in 2014 en de komende jaren tot

afwikkeling komen.

7.7.7.7.2222 GemeentenGemeentenGemeentenGemeenten Het saldo vorderingen op gemeenten betreft voornamelijk nog af te wikkelen kosten van aanpassingen van woningen:

7.7.7.7.3333 Vorderingen op deelnemingenVorderingen op deelnemingenVorderingen op deelnemingenVorderingen op deelnemingen Het saldo vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen kan als volgt worden gespecificeerd:

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Onderhanden projecten in opdracht van derden 1.428 4.083

Totaal ontvangen voorschotten en termijnen -884 -2.264

544 1.819

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Saldo huurdebiteuren ultimo boekjaar 3.090 2.514

Af: Voorziening wegens oninbaarheid -614 -627

Totaal vorderingen huurdebiteuren per 31 december 2.476 1.887

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Alle gemeenten 221 114

Totaal vorderingen op gemeenten per 31 december 221 114

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Overige vorderingen - 34

Totaal vorderingen op deelnemingen per 31 december - 34

Page 112: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

112 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

7.4. 7.4. 7.4. 7.4. Belastingen en premies sociale verzekeringenBelastingen en premies sociale verzekeringenBelastingen en premies sociale verzekeringenBelastingen en premies sociale verzekeringen

Het saldo te vorderen belastingen en premies sociale verzekeringen kan als volgt worden gespecificeerd:

De vordering uit hoofde van pro rata is in 2014 ontvangen.

7.5.7.5.7.5.7.5. Overige vorderingenOverige vorderingenOverige vorderingenOverige vorderingen

Het saldo van de overige vorderingen is:

De lening verstrekt door stichting Thuisvester aan samenwerkingspartners (aannemersbedrijf Van

Agtmaal B.V.) is ter financiering van het project Havenplan te Oudenbosch waarin Thuisvester

Projectontwikkeling B.V. partner is. De leningtermijn is verstreken en Thuisvester heeft Van Agtmaal

B.V. om afbetaling verzocht. Terzake is toelichting gegeven aan de rijkstoezichthouder (ILT). In 2014

is overeenstemming bereikt over het terugbetalen van de lening. Begin 2015 is de lening ontvangen.

7.6. Overlopende activa7.6. Overlopende activa7.6. Overlopende activa7.6. Overlopende activa Het saldo overlopende activa kan als volgt worden gespecificeerd:

De nog af te wikkelen projectkosten betreft opgeleverde gemengde projecten die in het kader van de

omzetbelasting nog definitief nagecalculeerd en afgerekend dienen te worden.

De overlopende rente bestaat onder andere uit nog te ontvangen rente over diverse spaartegoeden.

De vooruitbetaalde rente- en aflossingsverplichtingen betreft betalingen voor leningen, die op 1 januari

moeten zijn voldaan.

De overige posten betreft met name vooruitbetaalde kosten voor 2015 zoals verzekeringspremies en

automatiseringscontracten. Verder is er sprake van nog te declareren opbrengsten, o.a. huur van de

WKO installatie en schades.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Omzetbelasting 17 397

Pensioenpremies - 14 Totaal belastingen en premies per 31 december 17 411

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Lening projectfinanciering 4.000 4.000

Debiteuren koopwoningen 102 260

Debiteuren algemeen 34 71

Af: voorziening voor oninbaarheid -3 -25

Totaal overige vorderingen per 31 december 4.133 4.306

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Huur achterafbetalers 127 382

Nog af te wikkelen projectkosten 1.730 1.164

Nog uit fe factureren 5 1.848

Overlopende rente deposito's en overige tegoeden 37 858

Vooruitbetaalde rente en aflossing leningen 208 225

Overige posten 1.023 705

Totaal overlopende activa per 31 december 3.130 5.182

Page 113: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

113 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

8. Liquide middelen8. Liquide middelen8. Liquide middelen8. Liquide middelen

Thuisvester is op grond van de "beleidsregels gebruik financiële derivaten voor toegelaten instellingen

volkshuisvesting" gehouden om een liquiditeitsbuffer aan te houden.

De indicatie van de benodigde omvang van de buffer, bij een rentedaling van 2%, bedraagt op

balansdatum € 9,9 miljoen. Thuisvester voldoet daarmee aan de verplichting. Aangezien dit als buffer

geldt, staan deze liquide middelen formeel niet ter vrije beschikking.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Kas en tegoeden in rekening-courant 22.811 30.008

Page 114: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

114 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de geconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerde BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 2014444

9. 9. 9. 9. Eigen vermogen Eigen vermogen Eigen vermogen Eigen vermogen

9.19.19.19.1 Overige reservesOverige reservesOverige reservesOverige reserves

Het verloop van de overige reserves is als volgt:

9.29.29.29.2 Resultaat boekjaarResultaat boekjaarResultaat boekjaarResultaat boekjaar

10.10.10.10. EgalisatierekeningEgalisatierekeningEgalisatierekeningEgalisatierekening

Het verloop is als volgt:

De gemeente Rucphen heeft bij de overdracht van een woonwagencentrum in 2005 een bedrag

beschikbaar gesteld van € 31.637 als bijdrage in de negatieve exploitatie voor de eerste 10 jaar. Voor

dit bedrag werd een egalisatierekening gevormd. Hiervan valt jaarlijks een tiende deel vrij ten gunste

van de exploitatie van de betreffende woonwagens.

11. 11. 11. 11. VoorzieningenVoorzieningenVoorzieningenVoorzieningen

11.1 Voorziening voor onrendabele investeringen11.1 Voorziening voor onrendabele investeringen11.1 Voorziening voor onrendabele investeringen11.1 Voorziening voor onrendabele investeringen

Het verloop van de voorziening is als volgt:

2014

€ * 1.000

Stand per 1 januari 581.376

Resultaatbestemming vorig boekjaar -62.923

Overige mutaties

- Ongerealiseerde herwaardering sociaal vastgoed rechtstreeks t.g.v. het vermogen 48.088

- Ongerealiseerde herwaardering commercieel vastgoed -3.119

- Ongerealiseerde herwaardering vastgoedbeleggingen, resultaten VOV transacties (zie paragraaf 19 "MGE") 49

- Gerealiseerde herwaardering a.g.v. afschrijvingen en verkopen -29.644

Stand per 31 december 533.827

Waarvan:

Ongerealiseerde herwaardering sociaal vastgoed in exploitatie 447.584

Ongerealiseerde herwaardering commercieel vastgoed in exploitatie 33.781

Ongerealiseerde herwaardering commercieel vastgoed, verkopen onder voorwaarden 4.199

Restant 48.263

2014 2013€ * 1.000 € * 1.000

Het jaarresultaat volgens de winst- en verliesrekening -26.567 -62.923

2014 2013€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 6 9Vrijval t.g.v. de exploitatie -3 -3

Boekwaarde per 31 december 3 6

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 22.101 24.267

Dotaties

voor projecten -1.956 13.791

voor grondposities 3.868 13.889

Uitgaven -4.979 -29.846

Boekwaarde per 31 december 19.034 22.101

Page 115: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

115 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Toevoeging aan de voorziening hangt samen met de besluitvorming over projecten, nieuwe projecten

of herprogrammering.

Het eindsaldo van de voorziening bestaat uit de volgende projecten:

De voorziening is overwegend langlopend van aard. De voorziening wordt ingezet ter dekking van

onrendabele investeringen.

11.2 Voorziening voor latente belastingverplichtingen11.2 Voorziening voor latente belastingverplichtingen11.2 Voorziening voor latente belastingverplichtingen11.2 Voorziening voor latente belastingverplichtingen

Het verloop van de post is als volgt:

De voorziening voor latente belastingverplichtingen is overwegend langlopend van aard (maximaal 26

jaar). De voorziening is gevormd voor het verschil tussen de bedrijfseconomische en fiscale

waardering van enkele leningen. Voor enkele leningen is de economische waardering hoger. Hierdoor

is een latente belastingverplichting ontstaan. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de contante

waarde. De rekenrente is 3,13 % (2013: 3,17%).

11.3 Voorziening voor negatieve materiële vaste activa11.3 Voorziening voor negatieve materiële vaste activa11.3 Voorziening voor negatieve materiële vaste activa11.3 Voorziening voor negatieve materiële vaste activa

Het verloop van de post is als volgt:

De voorziening wordt gevormd voor enkele complexen waarvan de bedrijfswaarde negatief is. De

voorziening is langlopend van aard. Het verloop is als volgt:

2014

€ * 1.000

gemeente Oosterhout

Slotjes Midden deelplan 2 4.705

Slotjes Midden deelplan 6 1.005

Warandepoort 973

gemeente Rucphen

Emmastraat 2.026

gemeente Zundert

Wonenwerkenwaterman (Zundert) 3.041

Samenwerkingen 1.794

overige projecten 5.490

19.034

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 86 100

Vrijval -12 -14

Boekwaarde per 31 december 74 86

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 567 949

Dotaties 832 0

Vrijval 0 -382

Boekwaarde per 31 december 1.399 567

Page 116: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

116 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

11.4 Voorziening negatief resultaat 11.4 Voorziening negatief resultaat 11.4 Voorziening negatief resultaat 11.4 Voorziening negatief resultaat deelnemingen (waaronder begrepen jointdeelnemingen (waaronder begrepen jointdeelnemingen (waaronder begrepen jointdeelnemingen (waaronder begrepen joint----ventures)ventures)ventures)ventures)

Het verloop van de post is als volgt:

11.5 Overige voorzieningen11.5 Overige voorzieningen11.5 Overige voorzieningen11.5 Overige voorzieningen

Het verloop van de post is als volgt:

De overige voorzieningen hebben betrekking op jubileumuitkeringen (€ 124.993), loopbaanbudget

(€ 370.117) en reorganisatie (€ 300.000).

Uitgaande van het personeelsbestand per 31 december 2014 en rekening houdend met o.a. blijfkans

is een berekening gemaakt van de te verwachte uitgaven voor jubileumuitkeringen in de toekomst. Dit

bedrag is contant gemaakt en voorzien.

De CAO Woondiensten geeft iedere werknemer recht op een individueel

loopbaanontwikkelingsbudget. Dit recht is naar rato van de diensttijd en arbeidsduur bepaald. De

voorziening is nominaal gevormd. Deze personele voorzieningen zijn langlopend van aard.

In november 2014 is het sociaal statuut vastgesteld. De uitvoering zal in 2015 plaatsvinden.

12.12.12.12. Langlopende schuldLanglopende schuldLanglopende schuldLanglopende schuldenenenen

12.1/12.2 Leningen overheid en kredietinstellingen12.1/12.2 Leningen overheid en kredietinstellingen12.1/12.2 Leningen overheid en kredietinstellingen12.1/12.2 Leningen overheid en kredietinstellingen

Het verloop van de post is als volgt:

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 1.184 987

Dotaties 316 197

Vrijval 0 0

Uitgaven 0 0

Boekwaarde per 31 december 1.500 1.184

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 514 740

Dotaties 300 0

Vrijval -19 -226

Boekwaarde per 31 december 795 514

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 497.715 459.036

Bij: nieuwe leningen 33.000 73.891

Af: aflossingen -34.725 -35.212

Boekwaarde per 31 december 495.990 497.715

Embedded derivaat in leningen

Boekwaarde per 1 januari 6.316 7.905

Af: afwaardering 6.955 -1.589

Boekwaarde per 31 december 13.272 6.316

Totaal 509.262 504.031

Waarvan leningen overheid 24.051 24.807

Waarvan leningen kredietinstellingen (inclusief embedded derivaat) 485.211 479.224

Page 117: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

117 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Embedded derivaat in leningenEmbedded derivaat in leningenEmbedded derivaat in leningenEmbedded derivaat in leningen

Thuisvester heet twee zogenaamde “extendible” leningen van elk € 10 miljoen met ingangsdata in

2008 en 2009. In deze leningen is aan de geldgever (BNG) contractueel het recht gegeven om vanaf

de herzieningsdata in 2024 en 2025 een in het contract vastgelegde jaarlijkse rente te gaan

ontvangen. Uitoefening van dit recht door de geldgever geeft Thuisvester te zijner tijd de plicht om de

rente vanaf die jaren te gaan betalen tot de contractuele afloopdata in 2053 en 2054. Indien de

geldgever geen gebruik maakt van dit recht, zal Thuisvester het schuldrestant op de

renteherzieningsdata in 2024 en 2025 volledig moeten aflossen.

De herziene richtlijn schrijft voor dat de in deze leningen besloten embedded derivaten afgescheiden

dienen te worden van het basiscontract. Waardering van deze derivaten heeft plaatsgevonden tegen

de lagere reële waarde. De lagere reële waarde is per 1 januari 2014 bepaald op € 6,3 miljoen. Ultimo

2014 was deze waarde € 13,3 miljoen. Hierdoor is in 2014 € 7,0 miljoen ten laste van de winst- en

verliesrekening gebracht.

GGGGemiddeld emiddeld emiddeld emiddeld ggggewogen rentevoetewogen rentevoetewogen rentevoetewogen rentevoet

De gemiddeld gewogen rentevoet bedraagt per 31 december 2014 4,05% (31 december 2013:

4,17%). Dit is inclusief de in 2014 betaalde rente op de derivaten. De gemiddeld gewogen rentevoet

wordt als volgt berekend:

{Totaal individuele schuldrestanten * rentepercentage}/Totale schuldrestant leningportefeuille.

De gemiddeld gewogen looptijd tot einde lening bedraagt 22,1 jaar (2013: 20,4 jaar).

De gemiddeld gewogen looptijd tot renteconversiedatum bedraagt 7,1 jaar (2013: 5,7 jaar).

AflossingAflossingAflossingAflossingen 201en 201en 201en 2015555 en looptijden looptijden looptijden looptijd

In 2015 zal € 16,4 miljoen aan aflossingen worden betaald.

Het schuldrestant van de leningen met een looptijd langer dan één jaar bedraagt € 434 miljoen.

Het schuldrestant met een looptijd langer dan vijf jaar bedraagt € 397 miljoen.

De marktwaarde van de leningenportefeuille bedraagt € 496 miljoen.

Volmacht hypothecaire zekerheid Volmacht hypothecaire zekerheid Volmacht hypothecaire zekerheid Volmacht hypothecaire zekerheid WSWWSWWSWWSW

In 2014 is op vordering van het WSW aan het WSW een volmacht gegeven voor onbepaalde duur.

Met de volmacht kan het WSW zonder verdere tussenkomst van Stichting Thuisvester hypothecaire

zekerheid vestigen op het overgrote deel van de woningen van Thuisvester. Thuisvester heeft zich

genoodzaakt gezien onder dreiging van een boeteoplegging aan deze vordering te voldoen.

Obligo WSWObligo WSWObligo WSWObligo WSW

Deelnemers aan het WSW zijn voor af te geven c.q. afgegeven garanties verplicht een obligo aan te

houden. Thuisvester heeft per balansdatum een bedrag aan leningen geborgd via het WSW groot

€ 449 miljoen. Het hiervoor aan te houden obligo bedraagt € 17,2 miljoen.

Interest rate sInterest rate sInterest rate sInterest rate swapwapwapwap

De totale marktwaarde van de totale derivatenportefeuille bedraagt per 31 december 2014 € 12,47

miljoen negatief, inclusief € 0,43 miljoen opgelopen rente (2013: € 8,9 miljoen negatief).

Er is sprake van een zekerheidsstelling in de vorm van een stortingsplicht wanneer de negatieve

marktwaarde de limiet van € 11 miljoen overschrijdt. In dat geval dient Thuisvester een bedrag, ter

grootte van het verschil tussen de negatieve marktwaarde en de limiet, te storten op een geblokkeerde

depositorekening. Dit geld is dan nog wel van Thuisvester, maar niet vrij opneembaar en kent een lage

rentevergoeding.

Page 118: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

118 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

De waardeontwikkeling van de swaps geeft tot de datum van vaststelling van de jaarrekening geen

aanleiding tot het inroepen van de zekerheidsstelling.

12.3. Schulden aan 12.3. Schulden aan 12.3. Schulden aan 12.3. Schulden aan deelnemingendeelnemingendeelnemingendeelnemingen

Geen.

12.4. Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden12.4. Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden12.4. Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden12.4. Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

De terugkoopverplichting woningen VOV betreft de terugkoopverplichting van onroerende zaken die

onder een regeling Verkoop onder voorwaarden zijn overgedragen aan derden.

De terugkoopverplichting wordt jaarlijks getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting.

De samenstelling en het verloop is als volgt:

12.5 Overige schulden12.5 Overige schulden12.5 Overige schulden12.5 Overige schulden

Het verloop van de post overige schulden is als volgt:

De overige langlopende schulden betreffen de aankoop in het kader van ‘verzilverd wonen' en

waarborgsommen voor shortstay- en commerciële (niet-DAEB) huurwoningen, commerciële ruimten

en handzenders voor parkeergarages.

13.13.13.13. Kortlopende schuldenKortlopende schuldenKortlopende schuldenKortlopende schulden

13.013.013.013.0 Schulden aan kredietinstellingenSchulden aan kredietinstellingenSchulden aan kredietinstellingenSchulden aan kredietinstellingen

De kredietfaciliteit bij de Rabobank De Zuidelijke Baronie is per 1 mei 2014 opgezegd.

13.113.113.113.1 Schulden aan leveranciersSchulden aan leveranciersSchulden aan leveranciersSchulden aan leveranciers

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

1 januari

terugkoopverplichtingen ontstaan bij overdracht 65.453 63.569

van kopers ontvangen termijnen onderhanden koopwoningen - 869

boekwaarde per 1 januari 65.453 64.438

Mutaties

Per saldo nieuwe verplichtingen 234 2.806

Per saldo aangekochte MGE woningen -873 -1.415

Waardeverandering 646 -1.025

Saldo mutaties 7 366

Van kopers ontvangen termijnen onderhanden koopwoningen - 649

Boekwaarde per 31 december 65.460 65.453

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Boekwaarde per 1 januari 44 76

Bij: nieuwe leningen 1 -

Af: aflossingen - -32

Boekwaarde per 31 december 45 44

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Schulden aan leveranciers 5.097 7.105

Page 119: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

119 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

13.2 Schulden aan 13.2 Schulden aan 13.2 Schulden aan 13.2 Schulden aan deelnemingendeelnemingendeelnemingendeelnemingen

Geen.

13.3 Belastingen en premies sociale verzekering13.3 Belastingen en premies sociale verzekering13.3 Belastingen en premies sociale verzekering13.3 Belastingen en premies sociale verzekering

13.4 Schulden ter zake van pensioen13.4 Schulden ter zake van pensioen13.4 Schulden ter zake van pensioen13.4 Schulden ter zake van pensioen

13.5 Schulden aan gemeenten13.5 Schulden aan gemeenten13.5 Schulden aan gemeenten13.5 Schulden aan gemeenten

13.6 Overige schulden13.6 Overige schulden13.6 Overige schulden13.6 Overige schulden

13.7 Overlopende 13.7 Overlopende 13.7 Overlopende 13.7 Overlopende passivapassivapassivapassiva

De overlopende passiva is als volgt te specificeren:

De nog af te wikkelen projectkosten betreft de resterende verplichting inzake opgeleverde nieuwbouw

projecten.

Onder de overige overlopende passiva zijn opgenomen kosten 2014 waarvan de factuur pas in 2015 is

ontvangen.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Loonheffing en premies sociale verzekering 229 268

Omzetbelasting 2.904 3.182

Vennootschapsbelasting 21 -

Totaal belastingen en premies sociale verzekering 3.154 3.450

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Schulden ter zake van pensioenen 113 139

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Schulden aan gemeenten 971 293

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Overige schulden 3 -

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Niet vervallen rente 8.100 8.655

Nog af te wikkelen projectkosten 3.703 1.012

Vooruitontvangen huren 776 745

Verplichting vakantiedagen 343 346

Nog te verrekenen service- en stookkosten 610 578

Overige overlopende passiva 1.561 1.301

Totaal overlopende passiva 15.093 12.637

Page 120: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

120 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

14. Financiële instrumenten14. Financiële instrumenten14. Financiële instrumenten14. Financiële instrumenten

Stichting Thuisvester maakt gebruik van derivaten om het rente- en kasstroomrisico’s af te dekken.

Voor de verwerking, waardering en resultaatbepaling, past Stichting Thuisvester met betrekking tot

deze derivaten (hedge-instrumenten), kostprijshedge-accounting toe. De marktwaarde van de

derivaten is per 31 december 2014 € 12,47 miljoen negatief (per 31 december 2013: € 8,9 miljoen

negatief). De daling wordt veroorzaakt door de verdere rentedaling in 2014. Thuisvester voert het

beleid de derivaten aan te houden zolang ze een negatieve marktwaarde hebben. De daling van de

marktwaarde heeft geen kasstroomeffect.

Doelstellingen risicobeheerDoelstellingen risicobeheerDoelstellingen risicobeheerDoelstellingen risicobeheer

In het treasurystatuut staan de kaders benoemd omtrent het beheersen van de risico's.

De financiële instrumenten voldoen aan de kaders. In het statuut is het gebruik van afschermende

instrumenten toegestaan ter beheersing van het renterisico op zekere kasstromen en defensief van

aard zijn. In het treasurystatuut liggen de uitgangspunten voor het gebruik vast en de toegestane

rentederivaten.

Een aantal uitgangspunten zijn:

1. Het gebruik van derivaten wordt beperkt tot het gebruik van rentederivaten.

2. Rentederivaten waarvoor in het treasuryjaarplan of een uitzonderingsvoorstel geen mandaat

of goedkeuring is gegeven door de Raad van Toezicht mogen niet worden afgesloten.

3. Speculatief handelen in rentederivaten, zonder dat sprake is van bestaande of toekomstige

financieringsbehoeften of renterisico's is niet toegestaan.

4. De interne organisatiestructuur voor de aanschaf en gebruik van financiële derivaten is

vastgelegd in het treasurystatuut. In principe schaft Thuisvester geen nieuwe derivaten meer

aan. Bepaald is, dat mocht dit wel aan de orde zijn, er vanuit functiescheiding er een voorstel

wordt opgesteld door de afdeling Financiën, waarover wordt geadviseerd door een

professionele externe treasury-adviseur. Het voorstel en het advies worden getoetst door de

Controller van Thuisvester en ter vaststelling voorgelegd aan het bestuur. Expliciet is

vastgelegd in het treasurystatuut dat de aanschaf van derivaten goedkeuring vereist van de

Raad van Toezicht van Stichting Thuisvester, met advies van de Auditcommissie.

5. Actuele kennis en interne professionaliteit vanuit het perspectief van een niet-professionele

belegger van functionarissen binnen Thuisvester op het gebied van derivaten is geborgd

binnen de afdeling Financiën en binnen de afdeling Control. Er wordt gebruik gemaakt van

een externe treasury-adviseur die deelneemt aan de financiële commissie en beschikt over

een relevante AFM vergunning.

Hedge strategieHedge strategieHedge strategieHedge strategie

Risico's van wijzigingen in de rente afdekken met derivaten.

Type hedgeType hedgeType hedgeType hedge

Kostprijshedge accounting op basis van individuele leningen. Kostprijshedge accounting wordt

toegepast op basis van de aansluiting de kritische kenmerken van de instrumenten met de

financieringen. Deze kenmerken zijn terug te vinden in de originele documenten.

AfgedektAfgedektAfgedektAfgedekte positiee positiee positiee positie

Stichting Thuisvester dekt de variabiliteit in kasstromen voortvloeiende uit toekomstige rentebetalingen

gerelateerd aan de huidige leningen af. Hierbij worden de kasstromen van de rentebetalingen

van de afgesloten leningen afgedekt.

Page 121: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

121 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Hedge instHedge instHedge instHedge instrumentenrumentenrumentenrumenten

Stichting Thuisvester heeft op 31 december 2014 een portefeuille van 7 swapcontracten (payer

Interest Rate Swaps).

Overzicht derivatenportefeuille in 201Overzicht derivatenportefeuille in 201Overzicht derivatenportefeuille in 201Overzicht derivatenportefeuille in 2014444::::

In alle contracten betaalt Thuisvester een vaste rente en ontvangt zij de 3 of 6 maands euribor. In 2014 is de totale hoofdsom afgedekt. MarktrisicoMarktrisicoMarktrisicoMarktrisico

Een woningcorporatie loopt risico's ten aanzien van de waardering van effecten, opgenomen onder de

financiële vaste activa en effecten. De risico's kunnen worden beperkt door stratificatie aan te

brengen in de portefeuille en limieten te stellen. Thuisvester heeft op balansdatum geen effecten en

loopt derhalve geen risico.

ValutarisicoValutarisicoValutarisicoValutarisico

Thuisvester gaat alleen transacties aan in euro's en loopt geen valutarisico.

PrijsrisicoPrijsrisicoPrijsrisicoPrijsrisico

Een woningcorporatie loopt risico’s ten aanzien van de waardering van effecten, opgenomen onder

financiële vaste activa en effecten. Thuisvester heeft geen effecten en loopt derhalve geen risico.

RenterisicoRenterisicoRenterisicoRenterisico

Renterisico is in algemene termen gedefinieerd als het totale bedrag of de totale (restant) hoofdsom

waarover in een bepaald jaar een nu nog onbekend nieuw rentepercentage betaald zal gaan worden.

Thuisvester kent twee definities voor het renterisico. De eerste definitie meet het renterisico van de

portefeuilles van leningen, beleggingen en rentederivaten. De tweede definitie meet het

(bedrijfseconomische) renterisico van de totale exploitatie.

Het renterisico volgens de eerste definitie is de som van:

- het bedrag aan aflossingen van leningen in een jaar;

- de restant hoofdsom aan rentetypisch langlopende leningen (= leningen met een

rentetypische looptijd langer dan 1 jaar) die in een jaar een renteaanpassing krijgen en

- de restant hoofdsom aan variabel rentende financiering (= leningen met een rentetypische

looptijd korter dan 1 jaar) die in een jaar minimaal één renteaanpassing krijgt.

De geldende definitie van het renterisico van het WSW is gelijk aan de hiervoor genoemde eerste

definitie van Thuisvester (norm is maximaal 15%).

Als gevolg van de in het verleden genomen maatregelen blijft het renterisico in de jaren 2015 tot en

met 2019 binnen deze norm. De maatregelen passen binnen de kaders van het treasurystatuut.

Hoofdsom Datum Datum Vaste rente Frequentie Frequentie

€ Start Einde Vaste rente Var. rente

8.000.000 2-1-2006 1-6-2020 3,60% 12 maanden 3 maanden

6.000.000 1-9-2008 1-9-2024 3,87% 12 maanden 3 maanden

6.000.000 2-3-2009 1-3-2018 3,75% 12 maanden 3 maanden

9.000.000 1-9-2009 1-9-2022 3,90% 12 maanden 3 maanden

9.000.000 1-12-2009 1-12-2023 3,93% 12 maanden 3 maanden

5.000.000 1-1-2008 1-1-2022 4,47% 12 maanden 6 maanden

5.000.000 1-7-2008 1-7-2023 4,49% 12 maanden 6 maanden

48.000.000

Page 122: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

122 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Thuisvester loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder de financiële vaste

activa en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden. Voor vorderingen

en schulden met variabele renteafspraken loopt Thuisvester het risico ten aanzien van toekomstige

kasstromen, met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt Thuisvester risico's over

de marktwaarde. Met betrekking tot de vorderingen worden geen financiële derivaten met betrekking

tot het renterisico gecontracteerd. Met betrekking tot de langlopende schulden (leningen) heeft

Thuisvester renteswaps afgesloten, waarbij zij vaste rente betaalt en een variabele rente ontvangt. Het

doel van deze derivaten is het mitigeren van renterisico's.

Op basis van recente ontwikkelingen (brieven minister Wonen en Rijksdienst d.d. 7 juni 2013, resp.

Aedes 19 juni 2013, CFV 10 oktober 2013) is vastgesteld dat geen sprake is van

toezichtsbelemmerende bepalingen in onze contracten, omdat daarin geen directe verwijzingen naar

de artikelen 41 en/of 43 BBSH of 70a t/m 70l van de Woningwet zijn opgenomen. In 2014 heeft

Thuisvester hieromtrent de bestuursverklaring voor het CFV verstrekt.

BeschikbaarheidsrisicoBeschikbaarheidsrisicoBeschikbaarheidsrisicoBeschikbaarheidsrisico

Vanwege het risico van beschikbaarheid van voldoende geborgde financiering hanteert Thuisvester bij

de besluitvorming over de projecten de randvoorwaarde dat een definitieve beslissing pas genomen

kan worden als de financiering is gewaarborgd.

FinancieringsrisicoFinancieringsrisicoFinancieringsrisicoFinancieringsrisico

Voor de beschikbaarheid van financiering tegen gunstige voorwaarden is Thuisvester, in lijn met de

gehele corporatiesector, sterk afhankelijk van het blijvend functioneren van het borgingsstelsel van het

WSW.

KredietrisicoKredietrisicoKredietrisicoKredietrisico

Het gaat hierbij om het risico dat financiële instellingen niet aan hun contractuele verplichtingen

kunnen voldoen. Door het spreiden van de transacties over verschillende financiële instellingen wordt

getracht dit risico te beperken. Verder dienen de financiële instellingen te voldoen aan

kredietwaardigheidseisen (rating). Dit is opgenomen in het treasurystatuut.

De hoogte van het kredietrisico is afhankelijk van de grootte van het bedrag aan te ontvangen rente op

de derivaten en de marktwaarde van de derivaten.

BankopslagrisicoBankopslagrisicoBankopslagrisicoBankopslagrisico

Thuisvester heeft ook geen basisrenteleningen in haar portefeuille opgenomen. Derhalve loopt zij

geen bankopslagrisico.

LiquiditeitsrisicoLiquiditeitsrisicoLiquiditeitsrisicoLiquiditeitsrisico

Het gaat hierbij om het risico dat over onvoldoende middelen wordt beschikt om aan de directe

verplichtingen te kunnen voldoen. Dit geldt voor alle verplichtingen van Stichting Thuisvester en haar

tegenpartijen, ongeacht of dit nu crediteuren of financiële instellingen zijn. Thuisvester heeft op

verschillende manieren geborgd dat zij altijd aan haar verplichtingen kan voldoen.

Page 123: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

123 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

OverzichtOverzichtOverzichtOverzicht herfinancieringherfinancieringherfinancieringherfinanciering---- en renteherzieningen renteherzieningen renteherzieningen renteherziening

Onderstaand schema geeft inzicht in de opbouw van de vervalkalender van de leningportefeuille

v.w.b. eindaflossingen en rente- en spreadherzieningen.

LVH= lening met variabele hoofdsom

Overzicht verwachte toekomstige ontwikkeling van de kasstromen:Overzicht verwachte toekomstige ontwikkeling van de kasstromen:Overzicht verwachte toekomstige ontwikkeling van de kasstromen:Overzicht verwachte toekomstige ontwikkeling van de kasstromen:

Het WSW hanteert vanaf 2014 een nieuw beoordelingskader en hanteert daarbij vanaf medio 2014 het

begrip ‘borgingsplafond’ in plaats van faciliteringsvolume. Het borgingsplafond geeft de

financieringsruimte weer op basis van de geborgde leningenportefeuille. Het borgingsplafond is voor

2015 vastgesteld op € 550,1 miljoen (gebaseerd op de bevestigingsbrief van het WSW d.d. 7 juni

2014). Het huidige borgingsplafond is toereikend voor 2015.

Voor uitvoering van het volledige investeringsprogramma daarna is Thuisvester afhankelijk van het

door het WSW af te geven, volledig benodigde borgingsplafond.

De tegoeden bij banken staan vrij ter beschikking van Thuisvester. Thuisvester is op grond van de

beleidsregels over derivaten wel gehouden om een liquiditeitsbuffer aan te houden van circa € 9,9

miljoen (2% rentedaling). De kredietfaciliteit is op 1 mei 2014 opgezegd.

2015 2016 2017 2018 2019

Beschikbare liquide middelen per 1 januari 22.204 -49.060 -93.763 -105.173 -113.412

Kasstroom uit operationele activiteiten 13.103 15.012 21.506 24.544 25.908

Kasstroom uit (des)investeringen -62.702 -40.883 -23.245 -19.532 -30.658

Aflossing geborgde leningen -21.444 -18.596 -9.425 -12.995 -7.683

Aflossing ongeborgde leningen -221 -236 -246 -256 -266

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -21.665 -18.832 -9.671 -13.251 -7.949

Toename geldmiddelen -71.264 -44.703 -11.410 -8.239 -12.699

Page 124: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

124 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Aangepast eigen middelenbeleid WSWAangepast eigen middelenbeleid WSWAangepast eigen middelenbeleid WSWAangepast eigen middelenbeleid WSW

Het Eigen Middelenbeleid bepaalt welke middelen de corporatie verplicht moet besteden aan

bestedingsdoelen die voor WSW borgbaar zijn en/of aan aflossing van door WSW geborgde leningen

en welke ingezet kunnen worden om aan de opbouw van de wettelijk geregelde liquiditeitsbuffer te

voldoen. Thuisvester heeft margin call verplichtingen in haar derivatencontracten opgenomen.

Daarom dient Thuisvester een liquiditeitsbuffer aan te houden. Als na de inzet voor de liquiditeitsbuffer

nog middelen overblijven wordt langs de volgende toets bepaald hoe deze middelen kunnen worden

ingezet.

Toets aan de basisnormen

Indien een corporatie:

• een voldoende liquiditeitsbuffer heeft opgebouwd in relatie tot de derivaten,

• en verder voldoet aan gestelde WSW criteria,

• na aangegeven minimale besteding van eigen middelen aan borgbare investeringen of

aflossingen op door WSW geborgde leningen, middelen overhoudt;

kunnen die middelen naar eigen inzicht besteed worden en dus ook aan niet borgbare investeringen of

aflossing van ongeborgde leningen. Hierbij geldt echter wel een aantal voorwaarden.

Als voorwaarde geldt dat het niet borgbare investeringen en/ of aflossingen betreft:

• niet zijnde investeringen in nieuwbouwkoop voor zo ver die reeds gedekt worden uit de

verkoopopbrengsten uit nieuwbouwkoop, en;

• die daadwerkelijk in de dPi voor het betreffend jaar of van een van de beide voorgaande jaren

zijn opgenomen, en;

die niet reeds gedekt zijn uit het deel van de netto verkoopopbrengsten en/ of netto operationele

kasstroom.

RRRReële waarde per categorie financiële derivateneële waarde per categorie financiële derivateneële waarde per categorie financiële derivateneële waarde per categorie financiële derivaten

De waardering van een swap bestaat uit drie delen: de dirty price, de clean price en de opgelopen

rente.

Omwille van de berekening van de marktwaarde van een renteswap wordt aangenomen dat een swap

een combinatie is van twee leningen (‘poten ’of ‘legs’): één lening waarop een bepaald vast of variabel

rentepercentage wordt betaald en één lening waarop een bepaald vast of variabel rentepercentage

wordt ontvangen. Per individuele ‘leg’ wordt de marktwaarde bepaald door de contante waarde van

alle toekomstige betalingen te bepalen en deze bij elkaar op te tellen. In het geval van een ‘leg’ met

een vast rentepercentage worden hiervoor de contractuele betalingen gebruikt.

Voor een ‘leg’ met een variabel rentepercentage wordt gebruik gemaakt van verwachte toekomstige

rentestanden (‘forward’ tarieven). Door de marktwaarden van beide ‘legs’ te sommeren ontstaat de

totale marktwaarde van de renteswap. Deze marktwaarde is de dirty price genoemd. Deze dirty price

bestaat uit twee componenten:

- Marktwaarde als gevolg van rentemutaties (clean price)

- Opgelopen rente (accrued interest)

De in deze jaarrekening toegelichte marktwaarde betreft de dirty price.

Page 125: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

125 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

15. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen15. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen15. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen15. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

Huurovereenkomst kantoorpand OosterhoutHuurovereenkomst kantoorpand OosterhoutHuurovereenkomst kantoorpand OosterhoutHuurovereenkomst kantoorpand Oosterhout

Met de Stichting Mathilda is op 28 april 1995 huurovereenkomst aangegaan. Het betreft de huur van

het kantoorpand aan de Mathildastraat 52 te Oosterhout. De huidige overeenkomst liep nog tot 28 april

2014. Het contract is verlengd met één jaar. Deze verlenging loopt jaarlijks stilzwijgend door.

Verplichting tot terugkoopVerplichting tot terugkoopVerplichting tot terugkoopVerplichting tot terugkoop

Voor woonzorgcomplex "Het Polderwiel" in de wijk Stadspolders in Dordrecht heeft Trivire uit

Dordrecht een terugkooprecht ingaande 2015. Voor 94 woningen in de wijk "Nieuw Krispijn" in

Dordrecht heeft Woonbron uit Dordrecht een terugkooprecht ingaande 2016.

Aangegane verplichtingen nieuwbouw Aangegane verplichtingen nieuwbouw Aangegane verplichtingen nieuwbouw Aangegane verplichtingen nieuwbouw

Per 31 december 2014 zijn 3 projecten in uitvoering. De nog te maken kosten om de projecten op te

kunnen leveren bedraagt € 6,3 miljoen. Het betreft de projecten Slotjes Midden en Nijenrode (beiden

te Oosterhout) en Emmastraat 1B (te Zundert).

(Na)betalingsverplichtingen grondposities (Na)betalingsverplichtingen grondposities (Na)betalingsverplichtingen grondposities (Na)betalingsverplichtingen grondposities

Bij de aanschaf van enkele grondposities zijn er in het verleden afspraken gemaakt met betrekking tot

nabetaling, afhankelijk of een project daadwerkelijk tot uitvoering zal komen. Het betreft hier de

volgende afspraken zoals gemaakt door Stichting Thuisvester en haar groepsmaatschappijen:

Bij de Bosheidestraat te Rucphen ingenomen grondposities zijn contractueel afspraken gemaakt over

nabetalingen op de koopsom op het moment dat woningbouw op de desbetreffende locatie mogelijk is.

Het gaat om een bedrag van € 1.651.480.

Dit geldt ook voor de grondpositie aan de Bovendonksestraat te Hoeven.

Indien een onherroepelijke woonbestemming is verkregen en de opdracht wordt verstrekt tot het

bouw- en woonrijpmaken is een nabetaling verplicht van € 2.468.000 k.k. Dit wordt niet voorzien.

Voor de locatie Gasthuisstraat te Zundert is er een koopovereenkomst gesloten met een derde partij.

Op de koopsom heeft reeds een vooruitbetaling plaatsgevonden van € 300.000 (waarvan 50% voor

rekening van Thuisvester). De koopsom bedraagt € 1.192.750 k.k. Naast de koopprijs is een

nabetalingsregeling overeengekomen van € 50.000 onder de ontbindende voorwaarde dat er

tenminste 85% van de te realiseren vrije sector koopwoningen en vrije kavels onvoorwaardelijk zullen

zijn verkocht binnen 9 maanden na het beschikbaar stellen van de verkoopdocumentatie en dat er een

onherroepelijke omgevingsvergunning is verleend.

Zegge-Oost : Er dient een nabetaling plaats te vinden van € 54 per centiare, welke in het

bestemmingsplan tot woningbouwgrond wordt bestemd. Naar schatting zal dit een bedrag van circa

€ 507.000 beslaan.

Procureurweg Dongen: Er is een nabetaling verschuldigd van € 40 per vierkante meter op 26 oktober

2015 of eerder, indien 60% van de oppervlakte in de bestemming woondoeleinden is gewijzigd. Dit

wordt niet voorzien. Ook is er nog een terugleveringsmogelijkheid aan de vorige eigenaar. Daarover

wordt in 2015 besloten. In totaal gaat het om een bedrag van circa € 3.261.000.

De Bonth Etten-Leur: Er is een nabetaling verschuldigd van € 10 of € 20 per vierkante meter, na

bestemmingsplan wijziging. De betaling hangt af van de uiteindelijke bestemming. In totaal gaat het

om 18.050 m2. De nabetaling is minimaal € 180.500, maximaal € 361.000. Daarnaast heeft

Thuisvester t.a.v. twee locaties in Etten-Leur een kwalitatieve verplichting.

Met de verkopende partij van de locatie Molenstraat/Baileyterrein in Oosterhout is een

nabetalingsafspraak overeengekomen. De omvang hangt af van de werkelijke grondopbrengst en is

geraamd op € 50.000.

Page 126: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

126 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Samenwerking met derden Samenwerking met derden Samenwerking met derden Samenwerking met derden

Stichting Thuisvester werkt samen met BNG Gebiedsontwikkeling (BNG GO) binnen het

samenwerkingsverband Wonen Werken Waterman BV/CV. Daarbinnen worden grondposities

ontwikkeld voor woningbouw c.q. bedrijventerrein in Rijsbergen. Thuisvester is eigenaar van enkele

grondposities die nog moeten worden ingebracht en in eigendom worden overgedragen aan het

samenwerkingsverband. Dit vindt plaats in 2015. Vanaf het moment dat de samenwerking is gestart (in

2008) is overeengekomen dat Thuisvester een rentevergoeding ontvangt van het

samenwerkingsverband. Onderwerp van overleg binnen de samenwerking is nog het moment van

feitelijke betaling en/of afrekening van deze vergoeding. De totale rentevordering tot en met boekjaar

2014 bedraagt € 945.000. Omdat de gronden nog niet zijn geleverd is de rentevordering (nog) niet

verantwoord in de jaarrekening.

In december 2014 is door middel van een vaststellingsovereenkomst de samenwerking

projectontwikkeling met één partij beëindigd. De financiële afwikkeling vond begin januari 2015 plaats.

Aansprakelijkheid inzake VEZO Ontwikkelingscombinatie BAansprakelijkheid inzake VEZO Ontwikkelingscombinatie BAansprakelijkheid inzake VEZO Ontwikkelingscombinatie BAansprakelijkheid inzake VEZO Ontwikkelingscombinatie B....VVVV....

Stichting Thuisvester heeft een inkoopverklaring getekend ten behoeve van de financier van VEZO

Ontwikkelingscombinatie B.V. De inkoopverklaring houdt in dat indien VEZO Ontwikkelingscombinatie

B.V. haar rente en aflossingsverplichtingen op de hypothecaire geldlening niet kan voldoen, Stichting

Thuisvester op eerste verzoek van de financier het onderpand koopt. Het bedrag van de koopsom

wordt bepaald op de alsdan uitstaande vordering, met een minimum van € 5,5 miljoen. De

inkoopverklaring loopt af op 1 januari 2016 en zal niet worden hernieuwd.

Continuïteitsverklaring inzake FZVW Ontwikkelingscombinatie BContinuïteitsverklaring inzake FZVW Ontwikkelingscombinatie BContinuïteitsverklaring inzake FZVW Ontwikkelingscombinatie BContinuïteitsverklaring inzake FZVW Ontwikkelingscombinatie B....VVVV.... en VEZO Ontwikkelingscombinatie en VEZO Ontwikkelingscombinatie en VEZO Ontwikkelingscombinatie en VEZO Ontwikkelingscombinatie

BBBB....VVVV....

Stichting Thuisvester heeft bij het opmaken en vaststellen van de jaarrekeningen over het boekjaar

2014 van voornoemde joint-ventures een continuïteitsverklaring afgegeven. Deze verklaring houdt in

dat Stichting Thuisvester de activiteiten van deze vennootschappen ondersteunt en het voornemen

heeft om in een periode van ten minste 12 maanden na mei 2015, de activiteiten van deze

vennootschappen te financieren en de vennootschappen in staat te stellen aan hun verplichtingen te

kunnen voldoen. Ook zal Stichting Thuisvester in die periode haar vorderingen niet opeisen.

In het geval van VEZO Ontwikkelingscombinatie geldt dat de afgifte van een continuïteitsverklaring

ook voor de mede aandeelhouder heeft plaatsgevonden.

Bankgaranties Bankgaranties Bankgaranties Bankgaranties

Met betrekking tot het realiseren van een 4-tal nieuwbouwprojecten heeft de voormalige Stichting

Volksbelang planologische medewerking gevraagd aan de Gemeente Geertruidenberg. Ter

zekerstelling van de economische uitvoerbaarheid van de gevraagde planologische wijzigingen is

overeengekomen dat het eventuele planschade risico voor rekening zal komen van Volksbelang. In de

loop van 2014 zijn de garanties vervallen.

Daarnaast zijn ten gunste van de gemeente Oosterhout garanties gesteld voor nakoming

verplichtingen uit hoofde van de uitvoering van de openbare werken (looptijd onbepaald, € 55.000) en

in het kader van de anterieure grondexploitatieovereenkomst (looptijd medio 2016, € 92.500).

Obligoverplichting Stichting WoningborgObligoverplichting Stichting WoningborgObligoverplichting Stichting WoningborgObligoverplichting Stichting Woningborg

Voor de garantie aan kopers van een nieuwbouwkoopproject wordt een obligo aangehouden van

€ nihil.

Page 127: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

127 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Payers swaptionsPayers swaptionsPayers swaptionsPayers swaptions

Thuisvester heeft twee zogenaamde “extendible” leningen van elk € 10 miljoen met ingangsdata in

2008 en 2009. In deze leningen is aan de geldgever (BNG) contractueel het recht gegeven om vanaf

de renteherzieningsdata in 2024 en 2025 een in het contract vastgelegde vaste jaarlijkse rente van

4,75% te gaan ontvangen. Uitoefening van dit recht door de geldgever geeft Thuisvester te zijner tijd

de plicht om de rente vanaf die jaren te gaan betalen tot de contractuele afloopdata in 2053 en 2054.

Indien de geldgever geen gebruik maakt van haar recht, zal Thuisvester het schuldrestant op de

renteherzieningsdata in 2024 en 2025 volledig moeten aflossen.

Reële waarde van de niet in de balans opgenomen fiReële waarde van de niet in de balans opgenomen fiReële waarde van de niet in de balans opgenomen fiReële waarde van de niet in de balans opgenomen financiële instrumentennanciële instrumentennanciële instrumentennanciële instrumenten

Kortheidshalve wordt verwezen naar de toelichting zoals opgenomen bij de balanspost 12.1/12.2

Schulden/leningen overheid en kredietinstellingen en de toelichting opgenomen onder 14. ‘Financiële

instrumenten’.

OnderhoudsverplichtingenOnderhoudsverplichtingenOnderhoudsverplichtingenOnderhoudsverplichtingen

De waarde van de reeds verstrekte opdrachten maar nog niet uitgevoerde

onderhoudswerkzaamheden bedraagt € 8,7 miljoen. De werkzaamheden worden in 2015 uitgevoerd.

LeaseverplichtingenLeaseverplichtingenLeaseverplichtingenLeaseverplichtingen

Thuisvester heeft leaseovereenkomsten gesloten voor 3 auto's.

Daarnaast heeft Thuisvester een leaseovereenkomst voor diverse multifunctionele printers en

kopieermachines. De overeenkomst eindigt in 2018. De jaarlijkse contractverplichting (incl. verbruik)

bedraagt € 68.000.

Obligo WSWObligo WSWObligo WSWObligo WSW

Kortheidshalve wordt verwezen naar de toelichting zoals opgenomen bij de balanspost 12.1/12.2

Schulden/leningen overheid en kredietinstellingen.

Volmacht hypothecaire zekerheid WSWVolmacht hypothecaire zekerheid WSWVolmacht hypothecaire zekerheid WSWVolmacht hypothecaire zekerheid WSW

In 2014 is op vordering van het WSW aan het WSW een volmacht gegeven voor onbepaalde duur.

Met de volmacht kan het WSW zonder verdere tussenkomst van Stichting Thuisvester hypothecaire

zekerheid vestigen op het overgrote deel van de woningen van Thuisvester. Thuisvester heeft zich

genoodzaakt gezien onder dreiging van een boeteoplegging aan deze vordering te voldoen.

PensioenverplichtingenPensioenverplichtingenPensioenverplichtingenPensioenverplichtingen

Kortheidshalve wordt verwezen naar de toelichting zoals opgenomen bij de post pensioenen.

Terugkoopverplichtingen Verkopen onder voorwaardenTerugkoopverplichtingen Verkopen onder voorwaardenTerugkoopverplichtingen Verkopen onder voorwaardenTerugkoopverplichtingen Verkopen onder voorwaarden

Thuisvester heeft woningen verkocht onder voorwaarden met een terugkoopplicht (MGE) en

terugkooprecht (Slimmer kopen). De terugkoopverplichting van beide regelingen is opgenomen in de

balans onder 12.4. Stichting Thuisvester heeft daarnaast terugaankoopverplichtingen overgenomen

van Thuisvester Projectontwikkeling B.V.

Nog te Nog te Nog te Nog te ontvangen leningenontvangen leningenontvangen leningenontvangen leningen

Voor de nog te ontvangen leningen wordt kortheidshalve verwezen naar de toelichting zoals

opgenomen bij de balanspost 12.1/12.2 Schulden/leningen overheid en kredietinstellingen.

Page 128: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

128 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Swapcontracten Swapcontracten Swapcontracten Swapcontracten

Thuisvester heeft 7 swapcontracten bij ABN-AMRO als contractpartij, voor een totale hoofdsom van

€ 48 miljoen. Swapcontracten hebben een marktwaarde en zijn in principe verhandelbaar. Naarmate

de rentes op de geld- en kapitaalmarkt dalen, wordt de waarde lager en mogelijk negatief. Elk kwartaal

wordt de waarde berekend en getoetst.

In de contracten is vastgelegd dat als de waarde onder een vastgelegd negatief niveau daalt, de bank

als zekerheid een bijstorting kan vragen aan Thuisvester (margin call) voor het bedrag waarmee de

marktwaarde de margin call onderschrijdt. De drempel voor een margin call voor de 7 contracten van

Thuisvester bedraagt € -/- 11 miljoen.

Per 31 december 2014 bedroeg de negatieve marktwaarde in totaal € 12,47 miljoen. De drempel voor

de margin call wordt overschreden. Thuisvester heeft voldoende liquiditeiten gereserveerd om aan een

risico van de bijstortingsverplichting te kunnen voldoen en een aanvullende rentedaling van 2% op te

kunnen vangen, conform de regelgeving van het CFV. Naar de huidige stand is dat voldoende.

De waardeontwikkeling van de swaps geeft tot de datum van vaststelling van de jaarrekening geen

aanleiding tot het inroepen van de zekerheidsstelling.

Aansprakelijkheid bij fiscale eenheidAansprakelijkheid bij fiscale eenheidAansprakelijkheid bij fiscale eenheidAansprakelijkheid bij fiscale eenheid

Thuisvester vormt met haar 100% deelnemingen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting.

Op grond van de standaardvoorwaarden zijn de Stichting en de met haar gevoegde

dochteronderneming ieder hoofdelijk aansprakelijk voor ter zake door de combinatie verschuldigde

belasting.

SaneringsheffinSaneringsheffinSaneringsheffinSaneringsheffingggg

Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting heeft met het oog op de saneringssteun aan diverse

corporaties voor 2014 een heffing saneringssteun opgelegd. De heffing bedraagt € 202 per

zelfstandige eenheid en € 101 per onzelfstandige eenheid. Voor Thuisvester betekent dit voor 2014

een bijdrage van € 2,6 miljoen. Ook voor de jaren na 2014 dient rekening te worden gehouden met

een saneringsbijdrage. Deze steun is niet in de balans als verplichting verwerkt.

Page 129: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

129 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Toelichting op de Toelichting op de Toelichting op de Toelichting op de geconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerdegeconsolideerde WINSTWINSTWINSTWINST---- en VERLIESREKENING en VERLIESREKENING en VERLIESREKENING en VERLIESREKENING over 201over 201over 201over 2014444 16. Huuropbrengsten

Gespecificeerd naar gemeente:

De huren zijn met name toegenomen door de jaarlijkse huurverhogingen, de oplevering van de

nieuwbouwwoningen en de huurharmonisatie bij verhuizingen. De huren worden gemiddeld

geharmoniseerd tot 75% (vestiging Oosterhout), 71% (vestiging Sprundel) en 73% vestiging

Geertruidenberg) van de maximaal redelijke huur. Dit beleid is in 2014 geëvalueerd en onderzocht.

In 2015 zal het nieuwe huurbeleid worden geïmplementeerd.

De verkoop en sloop van woningen hebben geleid tot een afname van de huuropbrengsten bij de

aangewezen complexen. De totale huurderving bedraagt 1,63% (2013: 2,40%). Dit is inclusief de

huurderving a.g.v. projectmatige verbetering, sloop en verkoopleegstand.

17. Opbrengsten servicecontracten17. Opbrengsten servicecontracten17. Opbrengsten servicecontracten17. Opbrengsten servicecontracten

Het betreft hier vergoedingen die de huurders boven de (netto) huurprijs betalen voor onder andere

gasverbruik, stroomverbruik en schoonmaakkosten. De vergoedingen zijn berekend op basis van

geraamde kosten en worden jaarlijks met de huurders afgerekend op basis van de werkelijke kosten.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Woningen en woongebouwen 81.859 78.295

Onroerende zaken niet zijnde woningen 3.083 1.551

Af:

Huurderving wegens leegstand -1.374 -1.647

Huurderving wegens huurgewenning -14 -274

Huurderving wegens oninbaarheid -1 -3

Totaal huuropbrengsten 83.553 77.922

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Gemeente Baarle Nassau 70 66

Gemeente Dordrecht 1.170 1.105

Gemeente Geertruidenberg 10.482 9.788

Gemeente Halderberge 665 629

Gemeente Noord-Beveland 36 26

Gemeente Oosterhout 46.032 43.006

Gemeente Rucphen 16.825 15.852

Gemeente Steenbergen 8 8

Gemeente Waalwijk 687 25

Gemeente Zundert 7.578 7.417

Totaal huuropbrengsten 83.553 77.922

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Overige goederen, leveringen en diensten 3.593 3.373

Af:

Opbrengstenderving wegens leegstand -78 -114

Totaal opbrengsten servicecontracten 3.515 3.259

Page 130: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

130 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Diverse complexen in Raamsdonksveer en Oosterhout zijn de afgelopen jaren aangesloten op de

warmte-koude opslaginstallatie. Deze worden geëxploiteerd door 2 100%-dochterondernemingen van

Stichting Thuisvester. De betreffende woningen worden op deze wijze voorzien van warm water,

verwarming en koeling.

18. Overheidsbijdragen18. Overheidsbijdragen18. Overheidsbijdragen18. Overheidsbijdragen

De vrijval van de post 10. egalisatierekening is verantwoord onder de overige opbrengsten.

19. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille19. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille19. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille19. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille

Dit betreft het resultaat/de opbrengst uit verkopen van bestaand bezit aan derden en de opbrengst uit

verkochte nieuwbouwwoningen en is als volgt te specificeren:

De gemiddelde verkoopopbrengst per verkochte woningen uit het bestaande bezit bedraagt € 145.587

(2013: € 139.000). De volgende aantallen huurwoningen zijn verkocht:

Vestiging Sprundel: 28

Vestiging Oosterhout: 27

Vestiging Raamsdonksveer: 20

Daarnaast zijn 2 huurwoningen in MGE verkocht. De winst gerealiseerd op deze verkopen, € 49.000,

is rechtstreeks toegevoegd aan het eigen vermogen als ongerealiseerde herwaardering (2013:

€ 136.000).

In 2014 zijn 18 voormalige MGE woningen in de vrije sector verkocht. Daarop werd een verkoopwinst

gerealiseerd van totaal € 519.000.

De opbrengst uit projecten bestaat uit het resultaat op verkochte koopwoningen van de projecten

Nijenrode te Oosterhout (opgeleverd) en de Bredaseweg te Zundert (grondpositie).

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Opbrengst verkopen bestaand bezit 10.919 8.082

Af:

Direct toerekenbare kosten bestaand bezit -431 -316

Boekwaarde bestaand bezit -5.418 -7.139

Totaal verkoopresultaat onroerende zaken bestaand bezit 5.069 627

Opbrengst verkopen VOV 56 102

Af:

Direct toerekenbare kosten VOV -30 -

Ongerealiseerde herwaardering VOV -49 -137

Totaal verkoopresultaat vov -23 -35

Opbrengst verkopen voormalig VOV 664 220

Af:

Direct toerekenbare kosten voormalig VOV -146 -38

Totaal verkoopresultaat voormalig vov 519 182

Verkoopopbrengsten vanuit projecten:

Opbrengst verkopen projecten 3.263 6.559

Af:

Vervaardigingskosten -3.192 -6.283

Bij:

Resultaatneming op projecten -40 25

Totaal verkoopresultaat projecten 31 301

Totaal netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille 5.595 1.075

Page 131: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

131 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

20. Overige bedrijfsopbrengsten20. Overige bedrijfsopbrengsten20. Overige bedrijfsopbrengsten20. Overige bedrijfsopbrengsten

Onder beheerdiensten/diensten derden zijn de opbrengsten verantwoord van doorberekende kosten

voor administratievoering, huismeesters, projectleiders t.b.v. nieuwbouwprojecten. Met name de

doorbelasting van kosten aan nieuwbouwprojecten nam af.

De teruggave BTW pro-rata regeling betreft het jaar 2013 (in 2013: 2011/2012).

21. Afschrijvingen21. Afschrijvingen21. Afschrijvingen21. Afschrijvingen

Onder deze post is verantwoord de afschrijving over de bedrijfswaarde van het sociaal vastgoed en de

activa ten dienste van de exploitatie. Deze afschrijving nam toe a.g.v. een hogere bedrijfswaarde door

lager ingerekende onderhouds- en beheerlasten.

22. Overige waardeverminderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille22. Overige waardeverminderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille22. Overige waardeverminderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille22. Overige waardeverminderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

Voor de herwaardering van het sociaal vastgoed wordt verwezen naar de toelicht zoals opgenomen

onder post 2.1 Sociaal vastgoed in exploitatie.

Thuisvester heeft diverse grondposities. Voor de daarvoor in aanmerking komende grond heeft

beoordeling door een externe partij plaatsgevonden. Op basis hiervan heeft een afwaardering naar

lagere marktwaarde plaatsgevonden.

Jaarlijks wordt een voorziening gevormd voor het onrendabele deel van investeringen in

nieuwbouwprojecten of samenwerkingsovereenkomsten.

De mutatie van dit onrendabele deel is opgenomen onder deze post. Voor een nadere specificatie van

de projecten wordt verwezen naar de toelichting op de balanspost "Voorzieningen onrendabele

investeringen nieuwbouw". De bijstelling van de verwachte onrendabele investeringen is gebaseerd op

actualisatie naar de laatste inzichten per ultimo 2013 van stichtingskostencalculaties,

bedrijfswaardeberekeningen en/of opbrengstverwachtingen en bestuurlijke besluitvorming.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Beheerdiensten/diensten derden 1.224 1.814

Gebruiksrecht en electraverbruik antennes 45 34

Teruggave btw pro-rata regeling 285 499

Overige bedrijfsopbrengsten 305 117

Totaal overige bedrijfsopbrengsten 1.859 2.464

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Sociaal vastgoed in exploitatie 46.164 37.777

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 1.286 1.305

Totaal afschrijvingen op (im)materiele vaste activa en

vastgoedportefeuille 47.449 39.082

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Herwaardering sociaal vastgoed 9.126 27.495

Afwaardering grondposities 3.868 13.791

Dotatie voorziening onrendabele investeringen -1.956 13.889

Afboeken overige projecten/projectinitiatieven 1.777 1.406

Totaal overige waardeverminderingen van (im)materiele vaste

activa en vastgoedportefeuille 12.816 56.581

Page 132: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

132 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

22223/243/243/243/24. . . . Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlastenLonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlastenLonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlastenLonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten

Het gemiddeld aantal bij Thuisvester werkzame werknemers, berekend op fulltimebasis bedroeg:

119,45 fte (2013: 129,63 fte).

Conform de CAO Woondiensten zijn de salarissen in 2014 niet structureel verhoogd.

De sociale lasten bestaan uit het werkgeversdeel in de sociale lasten (WW, zorgverzekeringswet,

WAO en ziektewetverzekering) voor het personeel in dienst van Thuisvester.

De pensioenlasten bestaan uit het werkgeversaandeel vroegpensioen, pensioenpremie en

arbeidsongeschiktheidspensioen voor het personeel in dienst van Thuisvester.

Pensioenregeling

Thuisvester is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds SPW, dat conform de CAO Woondiensten

de toegezegd-pensioenregeling uitvoert. Thuisvester heeft geen verplichting tot het voldoen van

aanvullende bijdragen, anders dan hogere toekomstige premies ingeval van een tekort bij het

pensioenfonds.

De dekkingsgraad van SPW bedroeg eind 2013 114% (2012: 106%). De ontwikkelingen op de

financiële markten blijven onzeker waardoor het SPW stelt niet te zeggen hoe de dekkingsgraad van

het fonds zich in verder zal ontwikkelen.

25. Onderhoudskosten

De post is nader te verdelen in:

Ten opzichte van 2013 is sprake van een toename van de onderhoudslasten. De kosten van planmatig

en projectmatig onderhoud namen toe. O.a. door de energetische verbeteringen, de badkamer- en

keukenrenovaties in diverse complexen. Door de toepassing van de componentenmethode worden

meer verbeteringen geactiveerd. Echter, voor een praktische verwerking wordt een grensbedrag van

€ 7.500 per verbetering aangehouden. Hierdoor is er ten opzichte van de begroting sprake van een

overschrijding van de lasten.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Lonen en salarissen 6.031 6.661

Sociale lasten 995 948

Pensioenlasten 1.158 1.219

Totaal lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten 8.184 8.828

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Onderhoudsuitgaven (niet cyclisch) 9.500 11.020

Onderhoudsuitgaven (cyclisch) 19.993 14.673

Correctie toegerekende uren onderhoud/doorbelast -1.285 -1.227

Totaal onderhoudslasten 28.207 24.466

Planmatig en projectmatig onderhoud 19.993 14.673

Contractonderhoud 1.992 2.136

Verhuisonderhoud 3.010 4.209

Reparatieverzoeken 3.452 4.136

Serviceonderhoud 0 0

Overig onderhoud 1.047 539

Correctie toegerekende uren onderhoud/doorbelast aan derden -1.285 -1.227

Totaal onderhoudslasten 28.207 24.466

Page 133: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

133 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

De vestigingen Sprundel en Raamsdonksveer kennen een eigen onderhoudsdienst. In de diverse

soorten onderhoud zijn de doorbelaste uren hiervan meegenomen. De werkelijke personeels- en

overheadkosten van deze dienst zijn in de jaarrekening verantwoord onder de kostencategorieën, met

name salarissen. Dit is zichtbaar via de post correctie.

26. Leefbaarheid26. Leefbaarheid26. Leefbaarheid26. Leefbaarheid

Als kosten van leefbaarheid zijn verantwoord de kosten van huurdersparticipatie, buurtbeheer/leef-

baarheid en de uitgaven voor maatregelen tot beperking van huurschulden vanwege de kredietcrisis.

27. Lasten servicekosten27. Lasten servicekosten27. Lasten servicekosten27. Lasten servicekosten

28. Overige bedrijfslasten28. Overige bedrijfslasten28. Overige bedrijfslasten28. Overige bedrijfslasten

De overige bedrijfslasten namen per saldo toe met € 6,1 miljoen.

Bij de beheerkosten namen de huisvestingskosten af. In 2013 was er dakonderhoud uitgevoerd.

De overige personeelskosten namen af met € 0,2 miljoen. De inhuur van personeel is minder

geworden, omdat de implementatie van het nieuwe informatiesysteem is afgerond en vacatures intern

worden ingevuld.

De heffingen namen toe met € 7,2 miljoen, hoofdzakelijk door een toename van de verhuurderheffing

met € 7,1 miljoen tot € 7,4 miljoen voor 2014.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Leefbaarheid (niet cyclisch) 647 451

Leefbaarheid (cyclisch) - -

Totaal leefbaarheid 647 451

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Overige goederen, leveringen en diensten 3.336 3.020

Contributies - -

Totaal servicecontracten 3.336 3.020

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Beheerkosten:

Algemene beheer- en administratie en advieskosten 796 1.001

Automatiseringskosten 774 1.158

Bestuurs- en toezichtskosten 176 162

Huisvestingskosten 390 581

Overige personeelskosten 2.028 2.256

Overige beheerskosten 750 668

Subtotaal beheerskosten 4.914 5.826

Heffingen:

Belastingen 4.275 4.021

Verzekeringen 466 420

Contributie 83 96

Overige heffingen 10.104 3.229

Subtotaal heffingen 14.928 7.766

Overige bedrijfslasten:

Overige bedrijfslasten 1.083 1.213

Totaal overige bedrijfskosten 20.925 14.805

Page 134: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

134 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

De overige bedrijfslasten namen af met € 0,1 miljoen. Dit komt o.a. door een lagere dotatie aan de

voorziening voor dubieuze huurdebiteuren.

In 2014 is, evenals in 2013, door Thuisvester geen steun gegeven aan buitenlandse instellingen.

Honorarium AccountantHonorarium AccountantHonorarium AccountantHonorarium Accountant

Onderstaande tabel geeft inzicht in het honorarium (incl. omzetbelasting) van de accountant en de

accountantsorganisatie.

29. Gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille

De herwaardering wordt gerealiseerd door zowel afschrijvingen als het afstoten (verkopen) van het

woningbezit. De realisatie van de herwaardering door afschrijving betreft het verschil tussen de

afschrijving op basis van historische kostprijs en de afschrijving op basis van bedrijfswaarde.

De realisatie van herwaardering door verkoop betreft de vrijval van het ongerealiseerde deel van de

herwaarderingsreserve van de verkochte woningen. De vermogenspositie is met deze bedragen

gecorrigeerd.

30. 30. 30. 30. Niet gerealiseerde waardeveranderingen Niet gerealiseerde waardeveranderingen Niet gerealiseerde waardeveranderingen Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuillevastgoedportefeuillevastgoedportefeuillevastgoedportefeuille

Voor een toelichting op de niet gerealiseerde waardeveranderingen wordt verwezen naar de

toelichting zoals opgenomen bij de balansposten, 2.1 Sociaal vastgoed in exploitatie en 3.1.

Commercieel vastgoed in exploitatie.

2014 EY Overig EY

Controle van de jaarrekening ca in het kader van het BBSH 71.500

Andere controleopdrachten

Fiscale adviesdiensten

Andere niet-controlediensten

2013 EY Overig EY

Controle van de jaarrekening ca in het kader van het BBSH 72.000

Andere controleopdrachten

Fiscale adviesdiensten

Andere niet-controlediensten

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Realisatie herwaardering door afschrijving 26.668 19.611

Realisatie herwaardering door verkoop 2.976 5.941

Gerealiseerde herwaardering vastgoedportefeuille 29.644 25.552

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Herwaardering commercieel vastgoed in exploitatie -4.170 -6.530

Herwaardering onroerende zaken verkocht onder voorwaarden -1.747 -1.025

Totaal niet-gerealiseerde waardeveranderingen

vastgoedportefeuille -5.917 -7.555

Page 135: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

135 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

31. Financiële baten en lasten31. Financiële baten en lasten31. Financiële baten en lasten31. Financiële baten en lasten

Onder de waardeveranderingen zijn verantwoord de baten uit hoofde van de afname van de

terugkoopverplichting op de woningen verkocht onder voorwaarden (zie post 3.2) en de afname van

de marktwaarde van de embedded derivaat (zie post 12.2).

De renteopbrengsten van vaste activa namen af vanwege een lagere activering van rente. Dit hangt

samen met het afgenomen investeringsvolume.

De rentelasten namen af. De gemiddelde rentevoet bedraagt 4,05% (2013: 4,17%).

32. Belastingen resultaat

Voor het jaar 2014 is sprake van een fiscaal verlies. Onderstaand wordt een overzicht gepresenteerd

van de opbouw van het fiscaal resultaat van de fiscale eenheid. Tot deze fiscale eenheid behoren niet

Stichting Mathilda, de minderheidsdeelnemingen en de joint-ventures.

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Waardeveranderingen van financiele vaste activa, van effecten en van verplichtingen

Waardeveranderingen van terugkoopverlichtingen -647 1.025

Waardeverandering embedded derivaat -6.955 1.589

Totaal waardeveranderingen van financiele vaste activa en

effecten -7.602 2.614

Opbrengsten van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten

Renteopbrengsten activa in ontwikkeling 1.116 2.417

Renteopbrengsten leningen 382 379

behoren en van effecten 1.498 2.796

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten

Rentebaten rekening-courant en deposito's 88 197

Rente groep (- = last) - -71

Overige rentebaten 22 90

Totaal andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 110 216

Rentelasten en soortgelijke kosten

Rentelasten leningen overheid en kredietinstellingen 17.867 18.622

Rentelasten rekening-courant - -

Resultaten derivaten 2.019 1.623

Overige rentelasten 118 38

Totaal rentelasten en soortgelijke kosten (= last) 20.004 20.283

Saldo van financiële baten en lasten (- = last) -25.998 -14.657

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Acute vennootschapsbelasting

2013 (bate) 222 239

2012 (last) 222- -

Latente vennootschapsbelasting (lasten)

2013 (last) - -3.496

2014 (last) -8.724 -

Totaal belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening -8.724 -3.257

Page 136: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

136 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Thuisvester is sinds 2008 belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Over 2008 tot en met

2011 zijn de fiscale winsten toegevoegd aan de Herbestedingsreserve. Vanaf 2012 is dit niet meer

toegestaan. De aangiften over de jaren 2008 tot en met 2011 zijn definitief vastgesteld.

Gelet op de onzekerheid over de in de toekomst te realiseren fiscale winsten is voor een mogelijk

verliescompensatie geen latentie opgenomen.

De hoogte van het compensabele verlies per 31 december 2013 bedraagt:

33. Resultaat deelnemingen (joint-ventures inbegrepen)

Een aantal deelnemingen zal niet in de consolidatie worden betrokken. Dit betreft de door Stichting

Thuisvester gehouden kapitaaldeelname in Tandem Oosterhout C.V., de door Thuisvester

Projectontwikkeling B.V. gehouden kapitaaldeelname in WonenWerkenWaterman C.V. en de door

Thuisvester Participatie B.V. gehouden aandelen in ZAB B.V., VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V.,

WonenWerkenWaterman B.V., FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V. en Tandem Oosterhout Beheer

B.V.

In 2014 is Cofier Bouwontwikkeling B.V. geliquideerd.

Aansluiting commercieel en fiscaal resultaat: € * 1.000

Commercieel resultaat vóór vennootschapsbelasting en vóór resultaat deelnemingen -17.612

Af: Resultaat Stichting Mathilda -165

Gecorrigeerd commercieel resultaat vóór vennootschapsbelasting -17.777

Af:

Fiscale afschrijving op BOG 616

Fiscale afschrijving op agio leningen O/G 1.103

Correctie onderhoud 2.004

Projectresultaat POC/Grex -

Afwaardering grondposities 874

Correctie opbrengst verkopen 7.955

Bij:

Gemengdekostenaftrek 2.555

Correctie waardeveranderingen 22.891

Mutatie compensabel verlies -

Belastbaar bedrag -4.883

Belasting bedrag 20% over € 200.000 -

Belasting bedrag 25% over het meerdere -

Totaal -

Bedrag Verrekenbaar t/m

Thuisvester Holding B.V. 195.048 2015

Thuisvester Holding B.V. 19.825 2016

Stichting Thuisvester 5.994.115 2022

6.208.988

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Resultaat deelneming VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V. -215 -103

Resultaat deelneming FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V. -96 -92

Resultaat deelneming Wonen Werken Waterman B.V. -4 -1

Resultaat deelneming ZAB B.V. -83 -1

Resultaat deelneming Tandem Oosterhout Beheer B.V. 1 -1

Resultaat deelneming Cofier Bouwontwikkeling B.V. 36 -295

Totaal resultaat deelnemingen -364 -493

Page 137: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

137 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Wet normering bezoldiging Topfunctionarissen PubWet normering bezoldiging Topfunctionarissen PubWet normering bezoldiging Topfunctionarissen PubWet normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (WNT)lieke en Semipublieke Sector (WNT)lieke en Semipublieke Sector (WNT)lieke en Semipublieke Sector (WNT)

Het normenkader rondom de ‘Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en

Semipublieke Sector (hierna: WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse

Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de

Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920.

De Aanpassingswet WNT is als onderdeel van dit normenkader aangenomen door de Eerste Kamer

op 17 juni 2014.

Op 22 december 2014 stemde de Eerste Kamer in met de verdere verlaging van de

maximumbeloningen in de WNT (hierna: WNT2). De minister besloot op 29 december 2014 echter de

invoering van de verdere verlaging van de maximumsalarissen voor topfunctionarissen bij

woningcorporaties uit te stellen tot 2015. De staffel die gold voor het maximum van 2014 geldt

daarmee ook voor 2015.

Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen heeft Stichting Thuisvester

gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt

inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen. Op basis van de Beleidsregels

toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr. 2014 - 0000142706 kán en hoeft de

stichting Mommerskwartier niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze

interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking

Aanpassingswet WNT).

Toegelaten instellingen vallen bij algemene maatregel van bestuur onder de strekking van de WNT.

Voor topfunctionarissen van toegelaten instellingen geldt daarnaast een aanvullende regeling zoals

opgenomen in de regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen

volkshuisvesting. Op grond van de WNT en deze regeling dienen de individuele inkomensgegevens

van topfunctionarissen te worden gerapporteerd. De opgave is als volgt (in euro’s):

Vastgesteld wordt dat de gehele bezoldiging van bestuurder Johan Westra en Jan Pooyé in het

boekjaar 2014 binnen het in de WNT aangegeven maximum van € 230.474 is gebleven.

Directeur-bestuurder Johan Westra overschrijdt in 2014 de WNT norm conform de klasse-indeling G

(€ 167.000). Echter valt de directeur-bestuurder onder de overgangsregeling die stelt dat gedurende

de eerste zeven jaar (waarvan de laatste drie jaar afbouw) na inwerkingtreding van de wet geen

sprake is van een onverschuldigde betaling. Er zijn geen nieuwe arbeidsrechtelijke afspraken gemaakt

in 2014. Jan Pooyé is per 30 juni 2014 niet meer in dienst bij de organisatie. Zijn gehele bezoldiging

valt, ook geëxtrapoleerd, binnen het in de WNT aangegeven maximum.

Page 138: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

138 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Per 1 oktober 2014 is Pierre Hobbelen benoemd tot bestuurder. Zijn gehele bezoldiging 2014 is

binnen het in de WNT aangegeven maximum van € 167.000 ook als deze geëxtrapoleerd wordt naar

een heel kalenderjaar.

De leden van de Raad van Toezicht ontvangen € 8.800 euro per lid. De beloning van de voorzitter

bedraagt € 13.200 euro. De leden van de Raad van Toezicht overschrijden de WNT norm conform de

klasse-indeling G. Echter de leden vallen ook onder de overgangsregeling waardoor de vergoeding

voor de voorzitter Raad van Toezicht (WNT-maximum van € 17.286) en de vergoeding voor een lid

(WNT-maximum van € 11.524) binnen het in de WNT aangegeven maxima blijven.

E.M. Groen A.H. Lopik A.C.M. Goos A. Schoonen

Functie voorzitter vice-voorzitter lid lid

Duur dienstverband 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12

Bezoldiging

Beloning 13.200 8.800 8.800 8.800

Belastbare onkostenvergoedingen 545 206 873 128

Beloningen betaalbaar op termijn - - - -

Totaal bezoldiging 13.745 9.006 9.673 8.928

Toepasselijk WNT-maximum 12.525 8.350 8.350 8.350

J.H. Willems B. Heijnsbroek G.J. Waterink

Functie lid lid lid

Duur dienstverband 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12

Bezoldiging

Beloning 8.800 8.800 8.800

Belastbare onkostenvergoedingen 160 - -

Beloningen betaalbaar op termijn - - -

Totaal bezoldiging 8.960 8.800 8.800

Toepasselijk WNT-maximum 8.350 8.350 8.350

Page 139: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

139 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Overzicht van het Overzicht van het Overzicht van het Overzicht van het operationeel resultaat over 2014operationeel resultaat over 2014operationeel resultaat over 2014operationeel resultaat over 2014

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Huuropbrengsten 83.553 77.922

Opbrengsten servicecontracten 3.515 3.259

Overige bedrijfsopbrengsten 1.859 2.464

Operationele opbrengsten 88.926 83.645

Lonen en salarissen 6.031 6.661

Sociale lasten 995 948

Pensioenlasten 1.158 1.219

Onderhoudslasten 28.207 24.466

Leefbaarheid 647 451

Lasten servicecontracten 3.337 3.020

Overige bedrijfslasten 20.925 14.805

Operationele lasten 61.300 51.570

Saldo van operationele opbrengsten en lasten 27.626 32.075

Saldo van financiële baten en lasten -19.042 -16.246

Belastingen -8.724 -3.257

Totaal operationeel resultaat na rente en belastingen -140 12.572

Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille 5.595 1.075

Resultaat deelnemingen -364 -493

Resultaat vóór waardeveranderingen en (on)gerealiseerde herwaarderingen vastgoedportefeuille

Waardeveranderingen en (on)gerealiseerde herwaarderingen vastgoedportefeuille -24.703 -77.666

Waardeveranderingen embedded derivaten -6.955 1.589

Totaal jaarresultaat -26.567 -62.923

Page 140: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

140 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Page 141: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

141 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Enkelvoudige Enkelvoudige Enkelvoudige Enkelvoudige

Jaarrekening 201Jaarrekening 201Jaarrekening 201Jaarrekening 2014444 Stichting Stichting Stichting Stichting ThuisvesterThuisvesterThuisvesterThuisvester

Page 142: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

142 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de enkelvoudigeenkelvoudigeenkelvoudigeenkelvoudige jaarrekeningjaarrekeningjaarrekeningjaarrekening

Grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de enkelvoudige jaarrekeningGrondslagen van waardering en resultaatbepaling in de enkelvoudige jaarrekeningGrondslagen van waardering en resultaatbepaling in de enkelvoudige jaarrekeningGrondslagen van waardering en resultaatbepaling in de enkelvoudige jaarrekening

AlgemeenAlgemeenAlgemeenAlgemeen

De corporatie heeft de enkelvoudige jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek.

Voor de grondslagen voor de waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat, wordt verwezen naar de grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niet anders wordt vermeld.

Financiële vaste activaFinanciële vaste activaFinanciële vaste activaFinanciële vaste activa

Deelnemingen in groepsmaatschappijen waarin de corporatie invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiële beleid worden tegen de vermogensmutatiemethode gewaardeerd. Overeenkomstig deze methode worden de deelnemingen in de balans opgenomen tegen het aandeel van de corporatie in de netto-vermogenswaarde vermeerderd met haar aandeel in de resultaten van de deelnemingen en haar aandeel in de directe mutaties in het eigen vermogen van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening, verminderd met haar aandeel in de dividenduitkeringen van de deelnemingen. In de winst- en verliesrekening wordt het aandeel van de corporatie in het resultaat van de deelnemingen in groepsmaatschappijen opgenomen. Indien en voor zover de corporatie niet zonder beperking uitkering van de positieve resultaten aan haar kan bewerkstelligen, worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen. Haar aandeel in de rechtstreekse vermogensvermeerderingen en -verminderingen van de deelnemingen wordt ook in de wettelijke reserve opgenomen met uitzondering van herwaarderingen van activa die in de herwaarderingsreserve worden verwerkt.

Indien de waarde van de deelneming volgens de vermogensmutatiemethode nihil is geworden, wordt deze methode niet langer toegepast en blijft de deelneming bij ongewijzigde omstandigheden op nihil gewaardeerd. Hierbij worden andere langlopende belangen in de deelneming die feitelijk worden aangemerkt als een onderdeel van de netto-investering, ook meegenomen. Indien en voor zover geheel of ten dele voor de schulden van de deelneming wordt ingestaan respectievelijk een feitelijke verplichting bestaat de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening opgenomen.

Een vervolgens verkregen aandeel in de winst van de deelneming wordt pas weer verwerkt indien en voor zover het cumulatief niet-verwerkte aandeel in het verlies is ingelopen.

Resultaten uit transacties met en tussen deelnemingen die tegen netto-vermogenswaarde gewaardeerd worden, worden proportioneel verantwoord.

Classificatie eigen vermogen en vClassificatie eigen vermogen en vClassificatie eigen vermogen en vClassificatie eigen vermogen en vreemd vermogenreemd vermogenreemd vermogenreemd vermogen

In de enkelvoudige jaarrekening wordt een financieel instrument geclassificeerd overeenkomstig de juridische realiteit. Rente, dividenden, baten en lasten met betrekking tot een (deel van een) financieel instrument worden in de jaarrekening opgenomen afhankelijk van de classificatie van het financieel instrument als financiële verplichting respectievelijk als eigen-vermogensinstrument.

Page 143: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

143 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

EnkelvoudigeEnkelvoudigeEnkelvoudigeEnkelvoudige BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 2014444 ((((vóórvóórvóórvóór resultaatbestemming)resultaatbestemming)resultaatbestemming)resultaatbestemming)

ACTIVA Ref. 31-12-2014 31-12-2013

€ * 1.000 € * 1.000

VASTE ACTIVA

Materiële vaste activa 2.

Sociaal vastgoed in exploitatie 2.1 897.202 864.988

Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie 2.2 34.525 45.568

Onroerende en roerende zaken t.d.v. exploitatie 2.3 9.457 10.494

941.184 921.050

Vastgoedbeleggingen 3.

Commercieel vastgoed in exploitatie 3.1 61.236 70.672

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 3.2 55.947 53.833

Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie 3.3 - 649

117.182 125.154

Financiële vaste activa 4.

Deelnemingen in groepsmaatschappijen 4.1 5.341 9.881

Vorderingen op groepsmaatschappijen 4.2 16.565 16.230

Latente belastingvordering(en) 4.3 2.936 11.673

Leningen u/g 4.4 367 214

25.209 37.998

Som der vaste activa 1.083.576 1.084.202

VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden 5.

Vastgoed bestemd voor de verkoop 5.1 3.849 3.818

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop 5.2 785 479

Overige voorraden 5.3 154 185

4.789 4.482

Onderhanden projecten 6. 544 1.819

Vorderingen 7.

Huurdebiteuren 7.1 2.476 1.887

Gemeenten 7.2 221 114

Vorderingen op groepsmaatschappijen 7.3 1.753 1.696

Belastingen en premies sociale verzekeringen 7.4 - 375

Overige vorderingen 7.5 4.092 4.144

Overlopende activa 7.6 3.028 3.459

11.570 11.675

Liquide middelen 8. 19.243 29.696

Som der vlottende activa 36.147 47.673

TOTAAL ACTIVA 1.119.723 1.131.875

Page 144: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

144 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

PASSIVA Ref. 31-12-2014 31-12-2013

€ * 1.000 € * 1.000

EIGEN VERMOGEN 9.

Overige reserves 9.1 533.602 581.308

Resultaat boekjaar 9.2 -26.731 -63.079

506.871 518.229

EGALISATIEREKENING 10. 3 6

VOORZIENINGEN 11.

Voorziening voor onrendabele investeringen 11.1 19.034 23.291

Voorziening voor latente belastingverplichtingen 11.2 74 86

Voorziening voor negatieve materiele vaste activa 11.3 1.399 567

Voorziening negatief resultaat deelnemingen 11.4 - -

Overige voorzieningen 11.5 795 514

21.302 24.458

LANGLOPENDE SCHULDEN 12.

Schulden/leningen overheid 12.1 24.051 24.807

Schulden/leningen kredietinstellingen 12.2 485.211 479.224

Schulden aan groepsmaatschappijen 12.3 7.587 7.376

Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht 12.4 55.262 54.482

onder voorwaarden

Overige schulden 12.5 45 44

572.156 565.933

KORTLOPENDE SCHULDEN 13.

Schulden aan leveranciers 13.1 5.103 7.101

Schulden aan groepsmaatschappijen 13.2 - 1.317

Belastingen en premies sociale verzekeringen 13.3 937 1.352

Schulden terzake van pensioenen 13.4 113 139

Schulden aan gemeenten 13.5 960 241

Overige schulden 13.6 3 -

Overlopende passiva 13.7 12.276 13.097

19.391 23.247

TOTAAL PASSIVA 1.119.723 1.131.875

Page 145: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

145 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

EnkelvoudigeEnkelvoudigeEnkelvoudigeEnkelvoudige WINSTWINSTWINSTWINST---- en VERLIESREKENING over 201en VERLIESREKENING over 201en VERLIESREKENING over 201en VERLIESREKENING over 2014444

Ref. 2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Bedrijfsopbrengsten

Huuropbrengsten 16. 83.620 78.036

Opbrengsten servicecontracten 17. 3.191 2.890

Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille 19. 5.607 1.050

Overige bedrijfsopbrengsten 20. 1.874 2.475

Som der bedrijfsopbrengsten 94.292 84.451

Bedrijfslasten

Afschrijvingen (im)materiele vaste activa en

vastgoedportefeuille 21. 47.316 38.946

Overige waardeveranderingen van (im)materiele

vaste activa en vastgoedportefeuille 22. 8.214 55.015

Lonen en salarissen 23. 6.031 6.661

Sociale lasten 24. 995 948

Pensioenlasten 24. 1.158 1.219

Onderhoudslasten 25. 28.207 24.466

Leefbaarheid 26. 647 451

Lasten servicecontracten 27. 3.025 2.720

Overige bedrijfslasten 28. 21.350 15.213

Som der bedrijfslasten 116.943 145.639

Bedrijfsresultaat -22.652 -61.188

Gerealiseerde herwaardering

vastgoedportefeuille 29. 29.644 25.552

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen

vastgoedportefeuille 30. 5.384 -7.836

Waardeveranderingen van financiele vaste activa,

van effecten, van verplichtingen en derivaten 31. -7.501 2.772

Opbrengsten van vorderingen die tot de vaste

activa behoren en van effecten 31. 1.115 2.617

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 31. 511 840

Rentelasten en soortgelijke kosten 31. 20.004 20.354

Saldo financiele baten en lasten 31. -25.879 -14.125

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor

belastingen -13.503 -57.597

Belastingen resultaat uit gewone

bedrijfsuitoefening (- = last) 32. -8.724 -3.257

Resultaat deelnemingen 33. -4.504 -2.225

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na

belastingen -26.731 -63.079

Buitengewoon resultaat na belastingen

Resultaat na belastingen -26.731 -63.079

Boekjaar

Page 146: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

146 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Enkelvoudig KASSTROOMOVERZICHT over 2014Enkelvoudig KASSTROOMOVERZICHT over 2014Enkelvoudig KASSTROOMOVERZICHT over 2014Enkelvoudig KASSTROOMOVERZICHT over 2014

Boekjaar

2014

€ * 1.000

Bedrijfsresultaat -22.652

Aanpassingen voor:

- afschrijvingen 47.316

- waardeveranderingen inclusief dotatie voorziening onrendabel 7.092

- mutatie egalisatierekeningen -3

- mutatie voorzieningen 281

- overige

- veranderingen in werkkapitaal:

* mutatie operationele vorderingen 105

* mutatie voorraden -306

* mutatie onderhanden projecten 1.275

* mutatie effecten -

* mutatie operationele schulden (excl winstbelasting) -3.302

-2.229

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 29.805

Ontvangen interest 510

Ontvangen dividenden -

Ontvangst wegens buitengewone bate -

Resultaat deelnemingen -

Betaalde interest -20.559

Ontvangen winstbelasting -

Betaald wegens buitengewone last -

-20.049

Kasstroom uit operationele activiteiten 9.755

Investeringen immateriële vaste activa -

Desinvesteringen immateriële vaste activa -

Investeringen in materiële vaste activa -22.789

Desinvesteringen in materiële vaste activa 5.467

Investeringen in vastgoedbeleggingen incl vov -4.303

Desinvesteringen in vastgoedbeleggingen incl vov 3.834

Investeringen in financiële vaste activa -787

Desinvesteringen in financiële vaste activa 546

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -18.031

Ontvangsten uit langlopende schulden 33.000

Aflossingen van langlopende schulden -34.726

Mutaties terugkoopverplichting VOV -451

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -2.177

Mutatie geldmiddelen in 2014 -10.453

Saldo liquide middelen op 1 januari 2014 29.696

Mutatie geldmiddelen in 2014 -10.453

Saldo liquide middelen op 31 december 2014 19.243

ICR (kasstroom uit bedrijfsoperaties / (betaalde - ontvangen interest) 1,5

Page 147: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

147 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Enkelvoudig OVERZICHT TOTAALRESULTAAT over 2014Enkelvoudig OVERZICHT TOTAALRESULTAAT over 2014Enkelvoudig OVERZICHT TOTAALRESULTAAT over 2014Enkelvoudig OVERZICHT TOTAALRESULTAAT over 2014

Boekjaar Boekjaar

2014 2013

€ * 1.000 € * 1.000

Resultaat toekomend aan de woningcorporatie volgens

de enkelvoudige resultaatrekening -26.731 -63.079

Herwaardering materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen 44.968 113.784

Gerealiseerde herwaardering ten laste van het eigen vermogen -29.644 -25.552

Ongerealiseerde herwaardering verkopen onder voorwaarden 49 136

Totaalresultaat van de woningcorporatie -11.358 25.289

Eigen vermogen op 1 januari 518.229 500.844

af: effect stelselwijziging embedded derivaten - -7.904

bij: totaalresultaat -11.358 25.289

Eigen vermogen op 31 december 506.871 518.229

Page 148: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

148 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de TOELICHTING op de enkelvoudigeenkelvoudigeenkelvoudigeenkelvoudige BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 201BALANS per 31 december 2014444 VASTE ACTIVAVASTE ACTIVAVASTE ACTIVAVASTE ACTIVA De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (2.) materiële vaste activa zijn als volgt:

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

Materiële vaste activa 2.

Sociaal vastgoed in exploitatie - geconsolideerd 2.1 897.547 865.907

Sociaal vastgoed in exploitatie - enkelvoudig 897.202 864.988

-345 -919

Boekwaarde Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -131 -132

Boekwaarde warmtepompinstallaties van Duurzame Energie Molenweer B.V. -214 -787

Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie - geconsolideerd 2.2 41.903 52.908

Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie - enkelvoudig 34.525 45.568

-7.378 -7.340

Investeringen Thuisvester Projectontwikkeling B.V. in nieuwbouwprojecten

voor Stichting Thuisvester 7.378 -8.855

Correctie deel ten laste van de voorziening onrendabele

investeringen nieuwbouw 0 1.515

Onroerende en roerende zaken t.d.v. exploitatie - geconsolideerd 2.3 12.940 14.061

Onroerende en roerende zaken t.d.v. exploitatie - enkelvoudig 9.457 10.494

-3.482 -3.567

Boekwaarde kantoorpand Stichting Mathilda -3.482 -3.567

Page 149: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

149 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Het verloop van de post materiële vaste activa is als volgt:

De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (3.) vastgoedbeleggingen zijn als volgt:

2.1 2.2 2.3

Vastgoed in Onroerende

ontwikkeling en roerende

Sociaal bestemd voor zaken ten

vastgoed in de eigen dienste van

exploitatie exploitatie de exploitatie Totaal

€ € € €

1 januari 2014

Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs 735.635 98.056 16.973 850.663

Cumulatief ten laste van voorziening onrendabele investeringen -52.488 -52.488

Cumulatieve herwaarderingen 318.447 318.447

Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen -189.094 -6.479 -195.573

Boekwaarde per 1 januari 2014 864.988 45.568 10.494 921.050

Daeb bezit 865.519

Voorziening voor negatieve waardering -566.898

Overige roerende zaken 35.580

Mutaties verslagjaar

Investeringen a.g.v. verbetering / na-investeringen 8.192 3.854 199 12.245

Investering a.g.v. aankoop / nieuwbouw 656 12.586 13.241

Overboekingen in ontwikkeling/in exploitatie sociaal vastgoed 27.070 -27.070 0

Overboekingen sociaal vastgoed/vastgoedbelegging 9.828 9.828

Desinvesteringen a.g.v. verkopen -4.541 -34 -4.575

Afschrijvingen -46.114 -1.202 -47.316

Ten laste van de voorziening onrendabele investeringen -2.675 -2.675

Subtaotaal investeringen/desinvesteringen/overige mutaties -4.909 -14.239 -1.037 -20.185

Herwaarderingen rechtstreeks in het vermogen 48.088 48.088

Herwaarderingen ten laste van het resultaat -11.797 3.196 -8.601

Subtotaal herwaarderingen/waardeverminderingen 36.291 3.196 - 39.487

Naar voorziening negatieve materiele vaste activa 832 832

Totaal mutaties 2014 32.214 -11.043 -1.037 20.135

31 december 2014

Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs 85.437 17.138

Cumulatief ten laste van voorziening onrendabele investeringen -50.911

Cumulatieve herwaarderingen

Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen -7.681

Boekwaarde per 31 december 2014 897.202 34.525 9.457 941.184

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

Vastgoedbeleggingen 3.

Commercieel vastgoed in exploitatie - geconsolideerd 3.1 61.696 71.117

Commercieel vastgoed in exploitatie - enkelvoudig 61.236 70.672

-460 -445

Boekwaarde commercieel vastgoed Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -460 -445

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden - geconsolideerd 3.2 66.561 64.803

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden - enkelvoudig 55.947 53.833

-10.614 -10.970

Portefeuille in Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -10.614 -10.970

Page 150: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

150 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Het verloop van de post vastgoedbeleggingen is als volgt:

De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (4.) financiële vaste activa zijn als volgt:

3.1 3.2 3.3

Onroerende Vastgoed in

zaken ontwikkeling

Commercieel verkocht bestemd

vastgoed onder voor eigen

in exploitatie voorwaarden exploitatie Totaal

€ € € €

Boekwaarde per 1 januari 2014 70.672 53.833 649 125.154

Mutaties

Investeringen a.g.v. verbetering / na-investeringen 235 235

Investering a.g.v. aankoop / nieuwbouw / opnieuw in MGE 318 3.750 4.068

Overboekingen in ontwikkeling/in exploitatie vastgoedbeleggingen 4.399 -4.399 -

Overboekingen sociaal vastgoed/vastgoedbelegging -9.828 -9.828

Desinvesteringen a.g.v. verkopen -878 -4.707 -5.584

Desinvesteringen a.g.v. overdracht naar Stichting 873 873

Subtotaal investeringen/desinvesteringen/overige mutaties -10.470 883 -649 -10.237

Herwaarderingen ten laste van het resultaat 4.154 1.231 5.385

Herwaarderingen rechtstreeks in het vermogen -3.120 -3.120

Subtotaal herwaarderingen/waardeverminderingen 1.035 1.231 2.265

Totaal mutaties 2014 -9.436 2.113 -649 -7.972

Boekwaarde per 31 december 2014 61.236 55.947 - 117.182

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

Financiële vaste activa 4.

Deelnemingen in groepsmaatschappijen - geconsolideerd 4.1 1.342 1.000

Deelnemingen in groepsmaatschappijen - enkelvoudig 5.341 9.881

3.999 8.881

Eigen vermogen Thuisvester Holding B.V. 5.341 9.881

Kapitaalstorting door Thuisvester Projectontwikkeling B.V. in

Wonen Werken Waterman C.V. -1.300 -875

De volgende deelnemingen zijn opgenomen in het resultaat

deelnemingen van Thuisvester Holding B.V. (niet geconsolideerd):

33,33% Z.A.B. te Oudenbosch -42 -125

Vorderingen op groepsmaatschappijen - geconsolideerd 4.2 5.464 4.944

Vorderingen op groepsmaatschappijen - enkelvoudig 16.565 16.230

11.101 11.286

Stichting Mathilda

- lening t.b.v. kantoorpand vestiging Oosterhout 3.245 3.545

Thuisvester Participatie B.V.

- lening t.b.v. overname Thuisvester Projectontwikkeling B.V. 13.320 12.685

Verstrekte leningen door Thuisvester Projectontwikkeling B.V. inzake

deelnemingen in VEZO ontwikkelingscombinatie B.V., FZVW

ontwikkelingscombinatie B.V. -5.464 -4.944

Page 151: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

151 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Het verloop van de posten deelnemingen en vorderingen is als volgt:

VLOTTENDE ACTIVAVLOTTENDE ACTIVAVLOTTENDE ACTIVAVLOTTENDE ACTIVA De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post voorraden zijn als volgt:

De post bestaat uit diverse te koop staande woningen:

- 1 aangekochte woning i.v.m. realisatie van een project

- 3 opgeleverde nieuwbouw koopwoningen project Thornzicht

- 18 teruggekochte MGE woningen

en één bedrijfsobject (commercieel vastgoed).

Indien noodzakelijk heeft afwaardering naar lagere marktwaarde plaatsgevonden.

4.1 4.1 4.2 totaal

Deelnemingen Overige Vorderingen

in deelnemingen op

groeps- groeps-

maatschappijen maatschappijen

€ €

Boekwaarde per 1 januari 2014 9.881 - 16.230 26.111

Mutaties

Aankopen, verstrekte leningen 634 634

Verkopen, aflossingen, rente -300 -300

Aandeel resultaat waarin wordt deelgenomen -4.540 -4.540

Boekwaarde per 31 december 2014 5.341 - 16.565 21.906

Cumulatieve waardeverminderingen per 31 december 2014 - - -

Voorraden 5.

Vastgoed bestemd voor de verkoop- geconsolideerd 5.1 4.233 4.362

Vastgoed bestemd voor de verkoop - enkelvoudig 3.849 3.818

-384 -543

Thuisvester Projectontwikkeling B.V.

- Voorraad te verkopen woningen -384 -543

Page 152: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

152 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (7.) vorderingen zijn als volgt:

De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (8.) liquide middelen zijn als volgt:

EIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGEN De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (9.) eigen vermogen zijn als volgt:

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

Vorderingen 7.

Vorderingen op groepsmaatschappijen - geconsolideerd 7.3 - 34

Vorderingen op groepsmaatschappijen - enkelvoudig 1.753 1.696

1.753 1.662

Thuisvester Holding B.V. inzake rekening-courant 224 224

Duurzame Energie Molenweer B.V. inzake rekening-courant 1.171 1.171

Stichting Mathilda - 195

Overige 358 72

7.4,

Overige posten vorderingen - geconsolideerd 7.5 en 7.280 9.899

Overige posten vorderingen - enkelvoudig 7.6 7.120 7.978

-160 -1.921

Deze verschillen betreffen in hoofdzaak Thuisvester Projectontwikkeling B.V.

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

Liquide middelen - geconsolideerd 8. 22.811 30.008

Liquide middelen - enkelvoudig 19.243 29.696

-3.568 -312

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

EIGEN VERMOGEN 9

Overige reserves - geconsolideerd 9.1 533.827 581.376

Overige reserves - enkelvoudig 533.602 581.308

-225 -69

Overige reserves Stichting Mathilda -225 -69

Page 153: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

153 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Het verloop van de post eigen vermogen is als volgt:

De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van het jaarresultaat zijn als volgt:

VoorzieningenVoorzieningenVoorzieningenVoorzieningen

De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (11.) voorzieningen zijn als volgt:

2014 2013

€ €

Stand per 1 januari 581.308 509.812

Stelselwijziging: waardering embedded derivaten 0 -7.905

Resultaatbestemming vorig boekjaar -63.079 -8.966

Overige mutaties

- Ongerealiseerde herwaardering sociaal vastgoed rechtstreeks t.g.v. het vermogen 48.088 113.349

- Ongerealiseerde herwaardering sociaal vastgoed in ontwikkeling a.g.v. sloop - -2.710

- Ongerealiseerde herwaardering commercieel vastgoed -3.120 3.063

- Ongerealiseerde herwaardering vastgoedbeleggingen, resultaten VOV transacties (zie paragraaf 19 "MGE") 49 137

- Gerealiseerde herwaardering a.g.v. afschrijvingen en verkopen -29.644 -25.552

- Gerealiseerde herwaardering a.g.v. overig - 80

Correctie waarde i.v.m. aansluiting enkelvoudig / geconsolideerd

Stand per 31 december 533.602 581.308

Waarvan:

Ongerealiseerde herwaardering sociaal vastgoed in exploitatie 447.584 415.430

Ongerealiseerde herwaardering commercieel vastgoed in exploitatie 33.781 34.386

Ongerealiseerde herwaardering commercieel vastgoed, verkopen onder voorwaarden 4.199 3.842

485.564 453.658

Restant 48.038 127.650

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

Resultaat boekjaar - geconsolideerd 9.2 -26.567 -62.923

Resultaat boekjaar - enkelvoudig -26.731 -63.079

-164 -156

Resultaat boekjaar Stichting Mathilda -164 -156

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

VOORZIENINGEN 11.

Voorziening voor onrendabele investeringen - geconsolideerd 11.1 19.034 22.101

Voorziening voor onrendabele investeringen - enkelvoudig 19.034 23.291

- 1.190

Correctie investeringen Thuisvester Projectontwikkeling B.V. ten behoeve van - 1.515

investeringen nieuwbouw voor de stichting

Voorziening einde boekjaar Thuisvester Projectontwikkeling B.V. - -325

Page 154: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

154 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Het verloop van de post voorzieningen onrendabele investeringen is als volgt:

De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de overige voorzieningen zijn als volgt:

In de consolidatie zijn alle deelnemingen betrokken waarin Stichting Thuisvester een 100% kapitaalbelang heeft. Geconsolideerd is sprake van een voorziening voor de negatieve vermogens van VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V., FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V., WonenWerkenWaterman B.V. en Tandem Oosterhout Beheer B.V. Enkelvoudig wordt een 100% belang aangehouden in Thuisvester Holding B.V. Deze vennootschap heeft een positief eigen vermogen. Langlopende schuldenLanglopende schuldenLanglopende schuldenLanglopende schulden De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (12.) langlopende schulden zijn als volgt:

2014 2013

€ €

Boekwaarde per 1 januari 23.291 30.245

Dotaties

voor projecten -4.910 15.126

voor grondposities 3.328 10.611

Uitgaven -2.675 -32.691

Boekwaarde per 31 december 19.034 23.291

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

Voorziening voor negatieve materiële vaste activa - geconsolideerd 11.3 1.399 567

Voorziening voor negatieve materiële vaste activa - enkelvoudig 1.399 567

0 0

Correctie negatieve bedrijfswaarde Thuisvester Projectontwikkeling B.V. (gymzaal) 0 0

Voorziening negatief resultaat deelnemingen - geconsolideerd 11.4 1.500 1.184

Voorziening negatief resultaat deelnemingen - enkelvoudig 0 0

-1.500 -1.184

Voorziening negatief resulaat deelnemingen Thuisvester Participatie B.V. -1.500 -1.184

Ref. 31-12-2014 31-12-2013

* € 1.000 * € 1.000

LANGLOPENDE SCHULDEN 12.

Schulden aan groepsmaatschappijen - geconsolideerd 12.3 - -

Schulden aan groepsmaatschappijen - enkelvoudig 7.587 7.376

7.587 7.376

Schuld aan Thuisvester Projectontwikkeling B.V. inzake rekening-courant 7.587 7.376

Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht 12.4 65.460 65.453

onder voorwaarden - geconsolideerd

Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht 55.262 54.482

onder voorwaarden - enkelvoudig

-10.198 -10.970

Terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden Thuisvester

Projectontwikkeling B.V. -10.198 -10.970

Page 155: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

155 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Het verloop van de verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden is als volgt:

KORTLOPENDE SCHULDENKORTLOPENDE SCHULDENKORTLOPENDE SCHULDENKORTLOPENDE SCHULDEN De verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige balanscijfers van de post (13.) kortlopende schulden zijn als volgt:

2014 2013

€ €

1 januari

terugkoopverplichtingen ontstaan bij overdracht 54.482 52.261

van kopers ontvangen termijnen onderhanden koopwoningen

boekwaarde per 1 januari 54.482 52.261

Mutaties

Per saldo nieuwe verplichtingen 2.756

Per saldo aangekochte MGE woningen -451

Opwaarderingen 1.231

Afwaarderingen -1.184

Saldo mutaties 780 1.572

Van kopers ontvangen termijnen onderhanden koopwoningen - 649

Boekwaarde per 31 december 55.262 54.482

KORTLOPENDE SCHULDEN 13.

Schulden aan leveranciers - geconsolideerd 13.1 5.097 7.105

Schulden aan leveranciers - enkelvoudig 5.103 7.101

6 -4

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. - -4

Overige vennootschappen 6 -

Schulden aan groepsmaatschappijen - geconsolideerd 13.2 - -

Schulden aan groepsmaatschappijen - enkelvoudig - 1.317

- 1.317

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. - 482

13.3

Overige posten van de kortlopende schulden - geconsolideerd t.m. 19.334 16.519

Overige posten van de kortlopende schulden - enkelvoudig 13.7 14.289 14.829

-5.045 -1.690

Deze verschillen betreffen in hoofdzaak Thuisvester Projectontwikkeling B.V.

Page 156: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

156 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Toelichting op de enkelvoudige WINSTToelichting op de enkelvoudige WINSTToelichting op de enkelvoudige WINSTToelichting op de enkelvoudige WINST---- en VERLIESREKENING en VERLIESREKENING en VERLIESREKENING en VERLIESREKENING over 2014over 2014over 2014over 2014

Ref. 2014 2013

* € 1.000 * € 1.000

Boekjaar

2014 2013

* € 1.000 * € 1.000

Resultaat

Geconsolideerd jaarresultaat Stichting Thuisvester -26.567 -62.923

af: Jaarresultaat Stichting Mathilda -164 -156

Correctie jaarresultaat Thuisvester Projectontwikkeling BV naar

actuele waarde 0 0

Enkelvoudig jaarresultaat Stichting Thuisvester -26.731 -63.079

Ref. 2014 2013

* € 1.000 * € 1.000

Boekjaar

Bedrijfsopbrengsten

Huuropbrengsten - geconsolideerd 16 83.553 77.922

Huuropbrengsten - enkelvoudig 83.620 78.036

67 114

Huuropbrengsten Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -40 -37

Huuropbrengsten Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V. 73 115

Huuropbrengsten Duurzame Energie Molenweer B.V. 34 35

Opbrengsten servicecontracten - geconsolideerd 17 3.515 3.259

Opbrengsten servicecontracten - enkelvoudig 3.191 2.890

-324 -369

Duurzame Energie Molenweer BV -130 -152

Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V. -194 -217

Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille - geconsolideerd 19 5.595 1.075

Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille - enkelvoudig 5.607 1.050

12 -25

Netto verkoopopbrengst nieuwbouwwoningen van Thuisvester 12 -25

Projectontwikkeling B.V.

Overige bedrijfsopbrengsten - geconsolideerd 20 1.859 2.464

Overige bedrijfsopbrengsten - enkelvoudig 1.874 2.475

15 11

Doorberekening administratiekosten aan Stichting Mathilda en de

nevenstructuur 15 11

Page 157: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

157 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Bedrijfslasten

Afschrijvingen (im)materiele vaste activa en 21

vastgoedportefeuille - geconsolideerd 47.449 39.082

Afschrijvingen (im)materiele vaste activa en

vastgoedportefeuille - enkelvoudig 47.316 38.946

-133 -136

Het verschil betreft hoofdzakelijk de afschrijving op het kantoorpand

van de vestiging Oosterhout. Het pand is in bezit van Stichting

Mathilda en wordt verhuurd aan Stichting Thuisvester. Verder heeft

de correctie onder andere betrekking op de afschrijving op de

warmtepompinstallaties in de Duurzame Energie Molenweer B.V.

Overige waardeveranderingen van (im)materiele 22

vaste activa en vastgoedportefeuille - geconsolideerd 12.816 56.581

Overige waardeveranderingen van (im)materiele

vaste activa en vastgoedportefeuille - enkelvoudig 8.214 55.015

-4.602 -1.566

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -4.076 -1.566

Duurzame Energie Molenweer B.V. -526 0

Lasten servicecontracten - geconsolideerd 27 3.336 3.020

Lasten servicecontracten - enkelvoudig 3.025 2.720

-311 -300

Duurzame Energie Molenweer B.V. -187 -184

Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V. -124 -116

Overige bedrijfslasten - geconsolideerd 28 20.925 14.805

Overige bedrijfslasten - enkelvoudig 21.350 15.213

425 409

Huur kantoorpand Stichting Mathilda 490 482

Wijziging overige bedrijfslasten Stichting Mathilda -42 -41

Wijziging overige bedrijfslasten Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -7 -18

Wijziging overige bedrijfslasten Duurzame Energie Molenweer B.V. -15 -14

Wijziging overige bedrijfslasten overige B.V.'s uit nevenstructuur -1 -1

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen

vastgoedportefeuille - geconsolideerd 30 5.917 -7.555

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen

vastgoedportefeuille - enkelvoudig 5.384 -7.837

-533 -282

Thuisvester Projectontwikkeling B.V.:

Waardemutatie commercieel vastgoed in exploitatie -16 -124

Waardemutatie onroerende zaken verkocht onder voorwaarden -517 -158

Page 158: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

158 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Thuisvester kiest ervoor om alleen op het niveau van de toegelaten instelling een geconsolideerde

jaarrekening op te stellen. Hierbij wordt afgezien van tussenconsolidaties op het niveau van

Thuisvester Holding B.V. en/of Thuisvester Participatie B.V.

Het resultaat deelnemingen 2014 in de enkelvoudige jaarrekening van € 4,5 miljoen negatief

(2013: € 2,2 miljoen negatief), bestaat derhalve uit de resultaten van de individuele entiteiten die deel

uitmaken van de nevenstructuur van Thuisvester.

Ref. 2014 2013

* € 1.000 * € 1.000

Boekjaar

Waardeveranderingen van financiele vaste activa, 31 -7.602 2.614

van effecten en van verplichtingen - geconsolideerd

Waardeveranderingen van financiele vaste activa, -7.501 2.772

van effecten en van verplichtingen - enkelvoudig -101 158

Mutatie terugkoopverplichting VOV Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -101 158

Opbrengsten van vorderingen die tot de vaste 31

activa behoren en van effecten - geconsolideerd 1.498 2.796

Opbrengsten van vorderingen die tot de vaste

activa behoren en van effecten - enkelvoudig 1.115 2.616

-383 -180

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. (rente activering en rente leningen) -383 -180

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten - geconsolideerd 31 110 216

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten - enkelvoudig 511 839

401 623

Rente verstrekt aan Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -452 -189

Rente lening verstrekt aan Thuisvester Participatie B.V. 634 604

Rente lening verstrekt aan Stichting Mathilda 195 195

Rente overige deelnemingen 24 13

Rentelasten en soortgelijke kosten - geconsolideerd 31 20.004 20.283

Rentelasten en soortgelijke kosten - enkelvoudig 20.004 20.353

0 70

Rente Thuisvester Projectontwikkeling B.V. inzake overgedragen 0 70

MGE-woningen

Resultaat deelnemingen - geconsolideerd 33 -364 -493

Resultaat deelnemingen - enkelvoudig -4.504 -2.225

-4.140 -1.732

Page 159: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

159 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Het resultaat per BV kan als volgt worden weergegeven:

Thuisvester Holding Thuisvester Holding Thuisvester Holding Thuisvester Holding B.V.B.V.B.V.B.V.

Thuisvester Holding B.V. heeft in het verslagjaar een verlies gerealiseerd van € 3.806. Het verlies over

2014 wordt veroorzaakt door algemene beheerskosten (administratiekosten).

Thuisvester Verhuur B.V.Thuisvester Verhuur B.V.Thuisvester Verhuur B.V.Thuisvester Verhuur B.V.

Thuisvester Verhuur B.V. heeft in het verslagjaar een verlies gerealiseerd van € 1.320. Het verlies over

2014 wordt veroorzaakt door algemene beheerskosten (administratiekosten).

Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V.Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V.Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V.Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V. Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V. heeft in het verslagjaar een verlies gerealiseerd van € 7.426. Het negatieve resultaat is deels het gevolg van onderhoudslasten en nagekomen kosten van verbruik.

Thuisvester Participatie B.V.Thuisvester Participatie B.V.Thuisvester Participatie B.V.Thuisvester Participatie B.V.

Thuisvester Participatie B.V. heeft in het verslagjaar een verlies gerealiseerd van € 641.132. In 2009

heeft Thuisvester Participatie B.V. het belang in ZorgVoorWonen Ontwikkelingsmaatschappij B.V. (nu

Thuisvester Projectontwikkeling B.V.) overgenomen. Financiering van de overgenomen belangen vindt

plaats door Stichting Thuisvester. Het verlies over 2014 bestaat voornamelijk uit rentelasten die

doorberekend worden voor deze financiering.

Thuisvester Projectontwikkeling B.V.Thuisvester Projectontwikkeling B.V.Thuisvester Projectontwikkeling B.V.Thuisvester Projectontwikkeling B.V.

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. heeft in het verslagjaar een verlies gerealiseerd van

€ 2.791.081. De activiteiten van deze entiteit zijn voornamelijk gericht op het realiseren van

woningbouwprojecten. Thuisvester Projectontwikkeling B.V. is daarmee de meest actieve entiteit die

deel uitmaakt van de nevenstructuur. In het verslagjaar is voor € 0,4 miljoen aan verkopen

gerealiseerd, waarvoor voor € 0,4 miljoen aan vervaardigingskosten en uitbesteed werk heeft

plaatsgevonden. Het verlies over 2014 wordt voor het belangrijkste deel bepaald door de mutatie aan

verlieslatende contracten.

Ref. 2014 2013

* € 1.000 * € 1.000

Boekjaar

Thuisvester Holding B.V. -4 -3

Thuisvester Verhuur B.V. -1 -2

Thuisvester Duurzame Energie Exploitatie B.V. -7 -18

Thuisvester Participatie B.V. -641 -611

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. -2.791 -957

Duurzame Energie Molenweer B.V. -695 -141

VEZO ontwikkelingscombinatie B.V. -215 -103

FZVW ontwikkelingscombinatie B.V. -96 -92

ZAB B.V. -83 -1

WonenWerkenWaterman B.V. -5 -1

Tandem Oosterhout Beheer B.V. - -1

Cofier bouwontwikkeling B.V. 36 -295

-4.504 -2.225

Page 160: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

160 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Duurzame Energie Molenweer B.V.Duurzame Energie Molenweer B.V.Duurzame Energie Molenweer B.V.Duurzame Energie Molenweer B.V.

Duurzame Energie Molenweer B.V. exploiteert diverse warmtepompinstallaties. De B.V. heeft in het

verslagjaar een verlies gerealiseerd van € 695.342. Het verlies over 2014 wordt met name veroorzaakt

door de afwaardering van de warmtepompinstallaties en doordat doorberekende energietarieven niet

geheel kostendekkend waren. Een deel van de rente- en afschrijvingslasten kon hierdoor niet

terugverdiend worden. Ook was er sprake van extra onderhoud.

VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V.VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V.VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V.VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V.

VEZO Ontwikkelingscombinatie B.V. betreft een samenwerking (joint-venture) tussen Van de Ven

Bouw en Ontwikkeling B.V. en Thuisvester Participatie B.V. De financiering hiervan vindt plaats door

Thuisvester Projectontwikkeling B.V. De activiteiten van deze entiteit bestaan uit het exploiteren en in

de toekomst ontwikkelen van de Intergas-locatie in Oosterhout. In het verslagjaar heeft VEZO

Ontwikkelingscombinatie B.V. een verlies gerealiseerd van € 324.167. Het negatieve eigen vermogen

per einde boekjaar bedraagt € 1.764.317, waarvan het belang van Thuisvester 50% bedraagt.

FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V.FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V.FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V.FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V.

FZVW Ontwikkelingscombinatie B.V. betreft een samenwerking (joint-venture) tussen Focus

Projectontwikkeling & Vastgoed B.V. en Thuisvester Participatie B.V. De activiteiten van deze entiteit

bestaan uit het verwerven en ontwikkelen van woningbouwprojecten. De financiering hiervan vindt

plaats door Thuisvester Projectontwikkeling B.V. In het verslagjaar heeft FZVW

Ontwikkelingscombinatie B.V. een verlies gerealiseerd van € 192.325. Rekening houdend met dit

verlies resteert een negatief eigen vermogen van € 1.220.112, waarvan het belang voor Thuisvester

50% bedraagt.

ZAB B.V.ZAB B.V.ZAB B.V.ZAB B.V. ZAB B.V. betreft een samenwerking tussen aannemersbedrijf van Agtmaal BV, Bernardus Wonen Holding B.V. en Thuisvester Participatie B.V., die elk een derde van de aandelen in de vennootschap houden. De activiteiten van deze entiteit bestaan uit het gezamenlijk realiseren van nieuwbouwactiviteiten in de kern van Oudenbosch. In het verslagjaar heeft ZAB B.V. een verlies gerealiseerd van € 250.234 in verband met het afboeken van de plankosten. Rekening houdend met dit verlies resteert een eigen vermogen van € 125.551, waarvan het belang van Thuisvester 33,33% bedraagt. WonenWerkenWaterman B.V.WonenWerkenWaterman B.V.WonenWerkenWaterman B.V.WonenWerkenWaterman B.V.

WonenWerkenWaterman B.V. betreft een samenwerking (joint-venture) tussen BNG

Gebiedsontwikkeling BV en Thuisvester Projectontwikkeling B.V. De activiteiten van deze entiteit

bestaan uit het gezamenlijk ontwikkelen van het verkavelingsplan Waterman in de kern van Zundert. In

het verslagjaar heeft WonenWerkenWaterman B.V. een winst gerealiseerd van € 3.000. Rekening

houdend met deze winst bedraagt het eigen vermogen € 12.000 negatief, waarvan het belang voor

Thuisvester 50% bedraagt.

Tandem Oosterhout Beheer B.V.Tandem Oosterhout Beheer B.V.Tandem Oosterhout Beheer B.V.Tandem Oosterhout Beheer B.V. / Tandem Oosterhout C.V./ Tandem Oosterhout C.V./ Tandem Oosterhout C.V./ Tandem Oosterhout C.V. Tandem Oosterhout Beheer B.V. betreft een samenwerking tussen Zeeman Real Estate B.V. en Thuisvester Participatie B.V. De activiteiten van deze entiteit bestaan uit het exploiteren en in de toekomst ontwikkelen van het PDM-terrein in Oosterhout. In het verslagjaar hebben geen activiteiten plaatsgevonden. Cofier Bouwontwikkeling B.V.Cofier Bouwontwikkeling B.V.Cofier Bouwontwikkeling B.V.Cofier Bouwontwikkeling B.V.

Cofier Bouwontwikkeling B.V. betrof een samenwerking tussen Allee Wonen, Casade, WonenBreburg

en Stichting Thuisvester. Het belang van Thuisvester in deze vennootschap bedroeg 25%.

In het verslagjaar is de onderneming geliquideerd en is een bedrag van € 36.000 uitgekeerd.

Page 161: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

161 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Verklaring Raad van Verklaring Raad van Verklaring Raad van Verklaring Raad van ToezichtToezichtToezichtToezicht

De Raad van Toezicht heeft het jaarverslag en de jaarrekening 2014 goedgekeurd op 20 mei 2015.

E.M. Groen, voorzitter

A. Schoonen, vice-voorzitter

A.C.M. Goos, lid

B. Heijnsbroek, lid

G.J. Waterink, lid

J.H. Willems, lid

Page 162: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

162 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Overige gegevensOverige gegevensOverige gegevensOverige gegevens

Page 163: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

163 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Ad 1. ControleverklaringAd 1. ControleverklaringAd 1. ControleverklaringAd 1. Controleverklaring

Controleverklaring van de onafhankelijke accountantControleverklaring van de onafhankelijke accountantControleverklaring van de onafhankelijke accountantControleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Raad van Toezicht van Stichting Thuisvester

Verklaring betreffende de jaarrekeningVerklaring betreffende de jaarrekeningVerklaring betreffende de jaarrekeningVerklaring betreffende de jaarrekening

Wij hebben de jaarrekening 2014 van Stichting Thuisvester te Oosterhout gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit

de geconsolideerde en vennootschappelijke balans per 31 december 2014 en de geconsolideerde en

vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van

de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuurVerantwoordelijkheid van het bestuurVerantwoordelijkheid van het bestuurVerantwoordelijkheid van het bestuur

Het bestuur van de toegelaten instelling is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en

het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming

met de bepalingen inzake de jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Besluit

beheer sociale-huursector (Bbsh), de bepalingen van en krachtens de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen

publieke en semipublieke sector (WNT) en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Het bestuur van de toegelaten instelling is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het

noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als

gevolg van fraude of fouten.

VerantwoordelijkVerantwoordelijkVerantwoordelijkVerantwoordelijkheid van de accountantheid van de accountantheid van de accountantheid van de accountant

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben

onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het

Controleprotocol WNT, en het controleprotocol in rubriek A van bijlage III bij het Bbsh. Dit vereist dat wij voldoen aan de

voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate

van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de

toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant

toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van

materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is

voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van

controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel

een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de toegelaten instelling. Een

controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en

van de redelijkheid van de door het bestuur van de toegelaten instelling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie

van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor

ons oordeel te bieden.

OordeelOordeelOordeelOordeel

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van

Stichting Thuisvester per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met artikel 26, eerste

lid, van het Bbsh, de bepalingen van en krachtens de WNT en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisenVerklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisenVerklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisenVerklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen

Ingevolge artikel 28, onderdeel b, van het Bbsh, voor wat betreft het in dit artikel genoemde jaarverslag, melden wij dat

ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen

beoordelen, overeenkomstig de van toepassing zijnde bepalingen van titel 9 van Boek 2 van het in Nederland geldende

Burgerlijk Wetboek (BW) is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder g, van Boek 2 van BW bedoelde gegevens zijn

toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de

jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Eindhoven, 20 mei 2015

Ernst & Young Accountants LLP

Was getekend: drs. G.J. Verwoert RA

Page 164: jaarverslag en jaarrekening 2014 definitief dd 20 mei 2015 · Geconsolideerde jaarrekening 2014Geconsolideerde jaarrekening 201 444 Stichting Thuisvester Stichting Thuisvester Stichting

164 Jaarstukken 2014 Stichting Thuisvester

Ad 2. Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemmingAd 2. Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemmingAd 2. Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemmingAd 2. Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemming

In de statuten van de stichting zijn geen bepalingen opgenomen inzake de resultaatbestemming.

Ad 3. Voorstel resultaatbestemmingAd 3. Voorstel resultaatbestemmingAd 3. Voorstel resultaatbestemmingAd 3. Voorstel resultaatbestemming

Alle middelen worden overeenkomstig het BBSH ingezet in het belang van de volkshuisvesting. Het

bestuur stelt daarom aan de Raad van Toezicht voor om het resultaat toe te voegen aan de Overige

reserves.

Ad Ad Ad Ad 4444. Gebeurtenissen na balansdatum. Gebeurtenissen na balansdatum. Gebeurtenissen na balansdatum. Gebeurtenissen na balansdatum De Eerste Kamer stemde dinsdag 17 maart 2015 unaniem in met de herzieningswet Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. Dit wetsvoorstel beoogt het functioneren van woningcorporaties als ondernemingen met een maatschappelijke taak te verbeteren. Daartoe worden de Woningwet en een aantal andere wetten gewijzigd. Naast het effect op de relatie met de externe stakeholders zal de herzieningswet ook van invloed zijn op het te voeren beleid door de corporatie. Vanuit de herzieningswet worden restricties gelegd op activiteiten en het te volgen huurbeleid. De mogelijke effecten doen zich voor bij het kunnen uitontwikkelen van bestaande projectenportefeuille, de samenstelling en financiering van het niet DAEB bezit, de wijze waarop woningtoewijzing dient plaats te vinden en de huurprijs die gevraagd kan worden. Dit kan zijn weerslag hebben op kasstromen en daarvan afgeleid de waardering van het vastgoed. Omdat op onderdelen Algemene Maatregelen van Bestuur nog moeten worden ingevuld en de uitwerking door de corporatie van bovenstaande nog dient plaats te vinden is het op dit moment niet mogelijk om de financiële effecten te kwantificeren. Eveneens in het kader van het dispositiebeleid is jachthaven “de Meerpaal” in Raamsdonksveer begin 2015 verkocht aan de huidige huurder. De verkoop wordt naar verwachting definitief afgerond voor 1 juni 2015.