Izvještaj o poslovanja za 2020. godinu

Izvještaj o poslovanja za 2020.

godinu

Mart 2021. godine

Sadržaj

A. Osnovni podaci o HI “Destilacija” a.d. Teslić ............................................................................................................ 3

a) Kratka istorija ..................................................................................................................................................... 5

B. Podacio članovimaUpravnogodbora, OdborazarevizijuiIzvršnogodbora ................................................................. 7

b) Upravni odbor...................................................................................................................................................... 7

c) Odbor za reviziju ................................................................................................................................................. 7

d) Izvršni odbor ....................................................................................................................................................... 8

C. Analiza finansijskih izvještaja .................................................................................................................................. 9

a) Analiza bilansa .................................................................................................................................................... 9

D. Finansijski izvještaji ............................................................................................................................................... 25

b) Bilans uspijeha .................................................................................................................................................. 25

c) Bilans stanja ..................................................................................................................................................... 26

E. Acetik d.o.o. Beograd – povezano pravno lice ...................................................................................................... 27

a) Troškovi ............................................................................................................................................................ 27

b) Reklama ............................................................................................................................................................ 28

c) Finansijski izveštaj ............................................................................................................................................ 29

F. Poslovna politika i razvojni ciljevi društva ............................................................................................................ 32

G. Nabavna i prodajna funkcija .................................................................................................................................. 32

d) Nabavna funkcija .............................................................................................................................................. 32

e) Prodajna funkcija .............................................................................................................................................. 32

Tržište Evropske unije ........................................................................................................................................... 32

Tržište Srbije .......................................................................................................................................................... 33

Tržište BiH ............................................................................................................................................................. 33

H. Proizvodnja i održavanje ........................................................................................................................................ 33

I. Kontrola i unapređenje proizvodnje....................................................................................................................... 34

J. Finansije ................................................................................................................................................................. 35

K. Investicije ............................................................................................................................................................... 35

L. Kadrovska politika ................................................................................................................................................. 36

M. Osnovni ciljevi poslovanja...................................................................................................................................... 36

3

A. Osnovnipodaci o HI “Destilacija” a.d.Teslić

Naziv preduzeća Hemijska industrija „Destilacija“ A.D. Teslić

Adresa Svetog Save 23, 74270 Teslić

Telefon, mail +387 53 431-112, [email protected]

Direktor Zoran Škrebić

Pravni status Akcionarsko društvo

Vlasnička struktura na dan

31.12.2017. godine

Ime i prezime % učešća

HI Destilacija a.d. Teslić 13,34

Dražen Škrebić 11,66

Mladen Škrebić 11,59

Saša Trivić 11,18

PREF a.d. Banja Luka 7,71

Goran Škrebić 7,40

ZIF Profi-Plus d.d. Sarajevo 5,72

Zoran Škrebić 4,49

Radivoje Vuković 4,46

DarioMarkočević 3,98

Ognjen Lukić 3,98

Fond za restituciju RS a.d. Banja Luka 3,86

Ostali 10,63

Broj registracije u sudu 60-0-RegZ-17-001773; MBS: 85-02-0012-09 (stari broj: 1-268-00)

Datum osnivanja Preduzeće je osnovano 31.05.1896. godina, a pod postojećim nazivom i oblikom

organizacije preduzeće postoji od 16.08.2001. godine.

Registrovani kapital 23.228.364,00 KM

Datum posljednje dopune

registracije 19.06.2014.

Osnovna djelatnost (šifra i

opis) 24.140 – proizvodnja ostalih organskih hemikalija

Dopunska djelatnost (opis)

Pored osnovne djelatnosti, Preduzeće je registrovano i po dijelovima jedinica

razvrstavanja za djelatnosti flaširanja, termo-energetskih postrojenja, građevinske

službe, vozni park, mehanička radiona i restoran

mailto:[email protected]

4

Broj i struktura zaposlenih

Broj radnika

VSS 23

VK 124

SSS 53

KV 84

PK 3

NK 31

UKUPNO 318

Glavno tržište (geografski) Evropska unija (Njemačka, Švajcarska, Austrija)

Glavni proizvodi Drveni ugalj

Briket drvenog uglja

Sirćetna kiselina 80%


Aromatizovana sirća

Povezana lica Acetik d.o.o., Stojana Protića 45, 11000 Beograd

5

a) Kratka istorija

HI „Destilacija“ a.d. Teslić osnovana je 31.05.1896. godine od strane društva „KessellerTrubertroknugs A.G.“ iz Kasela, koje je izgradilo fabriku i pustilo u rad postrojenje za pougljavanje drveta suhom destilacijom.

Osnovni proizvod u to vrijeme je bio drveni ugalj, koji se koristio za potrebe kovačke i metalurške industrije. Nusproizvodi su bili: sirovo sirće, sirovi katran i drvna žesta koji su transportovani na finalnu preradu u Austriju.

Kada je društvo koje je osnovalo i vodilo fabriku propalo, bivše zajedničko Ministarstvo finansija u Beču, izdalo je vladi Bosne i Hercegovine nalog na osnovu koga je Zemaljska vlada, koncesijom od 16. maja 1902. godine i Ugovora o sječi od 24. juna 1902. godine, fabriku predalo na upravljanje konceru sa većim bankama Njemačke i Austro-Ugarske društvu „Holzverkohlungus – Industrie A.G.“ – HIAG iz Konstanca, koje je imalo u svom vlasništvu još dosta sličnih fabrika po Evropi i Americi. Ovo društvo kao kreacija pomenutog koncerna, sa pravom sječe državnih šuma u slivovima rijeka: Velike i Male Usore i Velike i Male Ukrine, te prerade drveta na hemijske proizvode i rezanu građu, za vođenje poslova fabrike osnovalo je posebno dioničko društvo „BosnischeHolzververtungus A.G.“ pod nazivom „Bosansko dioničko društvo za iskorištavanje drveta u Tesliću“.

U početku svoga rada fabrika je zapošljavala oko 400 radnika, a od 1902. godine pa do Prvog svjetskog rata broj zaposlenih se kretao od 600 do 650 radnika. Uzastopni požari koji su zahvatili fabriku u periodu od 1910. do 1912. godine ozbiljno su ugrozili njen rad, a neka od proizvodnih postrojenje bila su potpuno unuštena. Vlasnici fabrike prišli su obnovi proizvodnih postrojenja izgradnjom novih objekata i uvođenjem savremene tehnologije. U ovom periodu osvojena je proizvodnja kalijum acetata kao važne sirovine za proizvodnju acetona, što je predstavljalo tehnološku novinu u toj oblasti. Proširen je asortiman gotovih proizvoda, tako da se pored drvenog uglja i sirovog sirćeta proizvodio methylalkohol, aceton, katran, drvna žesta, sirćetna kiselina, a u parnoj pilani: drvo za građu, rezana daska, pragovi za željzničku prugu, stubovi za telefone, jamska građa itd.

Do polovine 1914. godine svi poluproizvodi fabrike izvozili su se većinom u Liesing, Konstanz i Rijeku gdje su se dalje prerađivali u gotove proizvode u fabrikama koncerna „Holzverkohlungus – IndustrieA.G.“

Za vrijeme Prvog svjetskog rata fabrika je proglašena ratnom fabrikom te je kao komesara dobila oficira. Najveća proizvodnja za vrijeme rata bio je aceton.

Ovo društvo je upravljalo fabrikom sve do završetka Prvog svjetskog rata, kada je fabrika odredbama Versajskog ugovora, prešla u vlasništvo državnog erara, novoosnovane države Kraljevine Srba-Hrvata i Slovenaca.

U maju 1920. godine fabrika je na osnovu Ugovora predana u zakup „Prvom jugoslovenskom dioničkom društvu za šumsko gospodarstvo i industriju“ u Zagrebu na tri godine. Pomenuto društvo za vođenje fabrike osnovalo je posebno dioničarsko društvo pod nazivom „Destilacija drva“ dioničko društvo.

1927. godine, Prvo jugoslovensko dioničko društvo, pod nazivom „Destilacija drva“ d.d. stupilo je u likvidaciju. Njegove dionice prešle su u ruke Prve hrvatske štedionice u Zagrebu. Ona je uspjela zainteresovati engleski kapital za ulaganje u fabriku. Englezi prihvataju uslove vlasnika fabrike i dolazi do osnivanja Chemical and Wood Industrie Limited – London, Englesko-jugoslovenska Destilacija drveta.

1928. godine, uz pomoć bečkog naučnika, profesora Suide u fabrici biva omogućena mnogo jeftinija proizvodnja koncentrovane sirćetne kiseline iz sirovog drvnog skroba.

6

Akcionarsko društvo u Londonu ubrzo je došlo u likvidaciju, tako da cjelokupne akcije „Engleskojugoslovenske Destilacije drva“ ponovo se vraćaju u posjed „Prve Hrvatske štedionice“ u Zagrebu. Od 1933. godine, fabrika dobija ponovo svoj raniji naziv „Jugoslovenska Destilacija drva“ d.d.

U ljeto 1944. usljed bombardovanja fabrika je bila djelimično uništena. Nakon toga nije bilo moguće nastaviti proizvodnju. U priodu od 16. septembra 1944. do 1. maja 1946. godine prišlo se obnovi porušene fabrike.

1980. godine izgrađen je pogon za proizvodnju anhidridaftalne kiseline, koji nikada nije uspio rentabilno poslovati. Ugašen je početkom rata na prostorima bivše Jugoslavije. Ponovo je kratko pokrenut 2002. godine.

Do početka rata 1992. godine kapacitet pougljavanja je iznosio 160.000 prostornih metara drveta godišnje, čime se ostvarivala proizvodnja drvnog uglja od oko 18.000 tona godišnje. Pougljavanje se vršilo na dva postrojenja: horizontalnim pećima, čiji je kapacitet bio 100.000 prostornih metara drveta godišnje i vertikalnoj retorti, kapaciteta 60.000 prostornih metara drveta godišnje.

Zbog fizičke dotrajalosti, visokih troškova proizvodnje, ekologije i praktično nemogućeg daljeg rada na horizontalnim pećima, 1991. godine započeta je izgradnja zamjenskog postrojenja peći istog kapaciteta. Rat je prekinuo i zaledio sve aktivnosti na ovoj investiciji. Do tada je urađeno oko 70 % investicije i uloženo oko 5 miliona maraka.

Po završetku rata, stare - horizontalne peći nije bilo moguće dovesti u funkciju i pustiti u rad, a novo - zamjensko postrojenje je 2007. godine završeno sa jednim blokom peći, dok je drugi blok završen 2012. godine.

Kao prirodan segment pougljavanja napravljen je pogon za presovanje ugljene prašine i proizvodnju briketa. Na postrojenje za pougljavanje naslonjena su postrojenja za preradu tečnih produkata suve destilacije i proizvodnju sirćetne kiseline i njenih soli u raznim asortimanima.

Prva skupština akcionara održana je 16.08.2001. godine kada je konstituisana skupština akcionara, usvojen je statut, i izabrani članovi Upravnog i Nadzornog odbora.

Preduzeće postoji 124 godine i u svojoj dugoj istoriji mjenjali su se mnogi vlasnici, međutim zadržana je pretežna djelatnost, a to je proizvodnja drvenog uglja i sirćetne kiseline suhom destilacijom drveta. Tokom svoje istorije u proizvodni program su unošeni i iz istog izbacivani i drugi proizvodi, tako da možemo reći da je proizvodnja ova dva proizvoda osnovna djelatnost.

7

B. Podacio članovima Upravnog odbora, Odbora za reviziju i Izvršnog odbora

b) Upravni odbor

Novo Škrebić dipl. ing, predsjednik

Rođen u Tesliću, gdje je završio osnovnu I srednjuškolu. Tehnološki fakultet završio je u Tuzli. U HI „Destilaciji“ a.d.Teslić radi od 1977. godine. Radio na mjestu rukovodioca pogona, šefa proizvodnje, tehničkog direktora, a direktor je od 2001. godine do 2019 godine. Obavljao je funkciju Predsjednika Privredne komore regije Doboj u više mandata i takođe je bio član Upravnog odbora Privredne komore RS u više saziva.

Duško Markočević dipl.ecc, član

Rođen 01.06.1958. godine u Tesliću, gdje je završio osnovnu i srednju školu. Ekonomski fakultet završio je u Banja Luci 1981. godine. U HI “Destilacija” a.d.Teslić radi od 1981. godine, u Sektoru z arazvoj, kasnije u službi nabave. Danas je rukovodioc nabavne službe i član Upravnog odbora HI “Destilacija” a.d.Teslić.

dr Igor Dodig, član

Rođen u Banjaluci 1975. godine. Zvanje diplomiranog inženjera menadžmenta stekao na Fakultetu organizacionih nauka u Beogradu 2000. godine, a postdiplomske studije završio na MetropolitanUniversity u Londonu 2005. godine. Zvanje doktora ekonomskih nauka stekao 2012. godine na Univerzitetu Singidunum u Beogradu. Posjeduje zvanje brokera i investicionog menadžera od 2002. godine. Od 2001. godine radi u Društvu za upravljanje investicionim fondovima "PolaraInvest" a.d. Banjaluka, čiji je direktor od 2008. godine. Pored toga, radi kao asistent na Univerzitetu za poslovni inženjering i menadžment u Banjaluci. Član Upravnog odbora HI „Destilacija“ a.d. Teslić od 2011. godine.

c) Odbor za reviziju

Radivoje Vuković dipl.ecc, predsjednik

Rođen 01.01.1959. godine u selu Pribinić, opština Teslić. Osnovnu i srednju školu završio u Tesliću. Ekonomski fakultet je završio u Sarajevu. U HI „Destilacija“ a.d.Teslić zaposlio se1984. godine u Sektoru plana i analize. Kasnije je radio kao komercijalista, a od 2001. godine je rukovodilac Službe uvoz-izvoz. Od 2001. do 2005. godine predsjednik Nadzornog odbora HI “Destilacija” a.d.Teslić, a od 2005.do 2016. godine član Upravnogo dbora.

Gordana Drobnjak CFA, dipl. ecc, član

Gordana Drobnjak je diplomirani ekonomista (Ekonomski fakultet 2006., smjer Finansije, bankarstvo i osiguranje, Univerziteta u Beogradu). Маја 2015. gоdinе je zаvršilа MBA - Master of Business Administration/Cardiff Metropolitan University. Od 2012. godine posjeduje zvanje CFA - Chartered Financial Analyst. Licencu za obavljanje poslova investicionog menadžera od Komisije za hartije od vrijednosti RS je stekla 2007. godine. Zvanje ovlaštenog računovođe Saveza računovođa i revizora Republike Srpske je stekla 2015. godine. Zvanje ovlaštenog revizora Saveza računovođa i revizora Republike Srpske je stekla 2019. godine. Profesionalnu karijeru započela je 2007. godine u Balkan Investment Bank a.d. Banja Luka na kastodi i brokerskim poslovima. Godine 2008. prelazi u Hypo Alpe-Adria Bank a.d. Banja Luka u Odjel investicionog bankarstva, na mesto voditelja pododjela „Corporate finance“. Od septembra 2010. do januara 2011. godine je radila na poziciji Višeg analitičara u Odjelu glavnog ekonomste Hypo Alpe-Adria Bank a.d. Banja Luka.

8

Od januara 2011. godine je obavljala dužnost člana Uprave - izvršnog direktora za računovodstvo, opšte poslove i razvoj u Društvu za upravljanje PREF-om. Od maja 2017. godine je obavljala dužnost člana Izvršnog odbora - izvršnog direktora Društva za upravljanje Evropskim dobrovoljnim penzijskim fondom a od januara 2020. radi na poziciji Direktora.. Bila je član u više nadzornih i odbora za reviziju preduzeća i investicionih fondova koja imaju emitovane akcije na Banjalučkoj berzi, kao i član Komisije za kotaciju Banjalučke berze u periodu 2009. - 2014. godine.

Dražen Škrebić,član

Rođen 1994. godine u Tesliću gdje završava Osnovnu školu I Gimnaziju. Fakultet Informacionih tehnologija završio u Banja Luci.

Od 2018. godine radi na poslovima Rukovodioca održavanja sistema u Škrebić company.

d) Izvršni odbor

Zoran Škrebić dipl. ecc, generalni direktor

Rođen 01.12.1978. godine u Tesliću. Osnovno školu završio u Tesliću, a srednju školu i Ekonomski fakultet smjer finansijski menadžment u Banja Luci. Ima položen ispit za sertifikovanog računovođu i licencu. U HI “Destilacija” a.d. radi od 2006. godine i obavljao je poslove zamjenika rukovodioca Privredno-računskog sektora, od 2008. godine obavljao je poslove rukovodioca Privredno-računskog sektora, a od 2011. godine radi na poslovima Izvršnog direktora za finansije.Od 2017. godine obavlja funkciju predsjednika Upravnog odbora Područne privredne komore Doboj, a takođe od iste godine je član Upravnog odbora Privredne komore Republike Srpske. Od 01.03.2019. godine obavlja poslove generalnog direktora HI „Destilacija a.d. Teslić.

Radivoje Vuković dipl. ecc, izvršni direktor za ekonomske i opšte poslove

Rođen 01.01.1959. godine u selu Pribinić, opština Teslić. Osnovnu i srednju skolu završio u Tesliću. Ekonomski fakultet završio u Sarajevu. 1984. godine zaposlio se u HI “Destilacija” a.d. Teslić u Sektoru plana i analize. Kasnije radio kao komercijalista, od 2001. godine je rukovodilac službe uvoz-izvoz. Od 2001. do 2005. godine predsjednik Nadzornog odbora HI “Destilacija” a.d. Teslić,od 2005. do 2016. godine član Upravnog odbora, a od 2016. godine predsjednik Odbora za reviziju.

Maletić Milorad dipl. ing, izvršni direktor za tehnička pitanja

Rođen 03.11.1960. god. u Buletiću - opština Teslić, osnovnu školu završio u Đuliću, a srednju školu u Tesliću. Tehnološki fakultet završio u Tuzli 1984. godine. Zaposlen u HI "Destilacija" Teslić od 1984. godine. Pripravnički staž odradio na pogonu Retorte, od 1986. godine radio kao upravnik pougljavanja, od 1996. godine radio kao rukovodilac Razvoja, a od 2001. godine radi kao Izvršni direktor za tehnička pitanja.

9

C. Analiza finansijskih izvještaja

a) Analiza bilansa

Stuktura i raspored ukupnog prihoda

Tabela 1. prikazuje strukturu i raspored ukupnog prihoda.

STRUKTURA I RASPORED UKUPNOG PRIHODA

Red. Broj

Pozicija Iznos Struktura

Indeks 3:4 2020 2019 2020 2019

1 2 3 4 6 7 9

1 Poslovni prihodi 16.215.199 17.391.395 86,89 99,94 93,24

2 Finansijski prihodi 8.071 4.151 0,04 0,02 194,44

3 Ostali prihodi 2.437.672 6.010 13,06 0,03 40.560,26

4 Ukupni prihodi 18.660.942 17.401.556 100,00 100,00 107,24

5 Poslovni rashodi 17.866.772 17.241.920 95,74 94,66 103,62

6 Finansijski rashodi 5.995 161 0,03 0,28 3.723,65

7 Ostali rashodi 114.076 47.636 0,61 0,55 239,48

8 Ukupni rashodi 17.986.843 17.289.717 96,39 95,49 104,03

9 Dobitak prije oporezivanja 674.099 111.839 3,61 4,51 602,74

10 Porez na dobitak 28.177 37.180 0,15 0,48 75,79

11 Neto dobitak 645.922 74.659 3,46 4,03 865,16

Tabela 1

Struktura ukupnog prihoda pokazuje po osnovu čega i koliko je ostvareno ukupnog prihoda, dok raspored ukupnog prihoda pokazuje njegovo opterećenje pojedinim vrstama rashoda i učešće finansijskog rezultata u ukupnom prihodu.

Poslovni prihod čini 86,89% ukupnih prihoda, što znači da su prihodi nastali iz osnovne dijelatnosti Društva, ostali prihodi u 2020. godini čine 13,06%, sastoje se od prihoda koji su nastali prodajom opreme pogona anhidridaftalne kiseline. Oprema je bila u potpunosti amortizovana.Ukupni rashodi opterećuju ukupan prihod sa 96,39%.

Struktura i raspored poslovnih prihoda

Zbog dominantnog učešća poslovnih prihoda u strukturi ukupnog prihoda kao i opterećenja istog sa 86,89% poslovnih rashoda, ove dve stavke bilansa uspjeha je potrebno posebno analizirati.

Struktura poslovnog prihoda pokazuje po osnovu čega i koliko je ostvareno poslovnog prihoda, dok raspored poslovnog prihoda pokazuje njegovo opterećenje pojedinim vrstama rashoda i učešće poslovnog rezultata u poslovnom prihodu.

10

STRUKTURA I RASPORED POSLOVNOG PRIHODA PRIHODA

Red. Broj

Pozicija Iznos Struktura Indeks

3:4 2020 2019 2020 2019

1 2 3 4 6 7 9

1 Prihodi od prodaje učinaka na domaćem tržištu 4.528.619 7.034.409 27,93 40,45 64,38

2 Prihodi od prodaje učinaka povezanim pravnim licima 1.015.789 817.760 6,26 4,70 124,22

3 Prihodi od prodaje učinaka na inostranom tržištu 10.342.790 7.375.306 63,78 42,41 140,24

4 UKUPAN IZVOZ (2+3) 11.358.579 8.193.066 70,05 47,11 138,64

5 Prihodi od aktiviranja ili potrošnje robe i učinaka 0 45.172 0,00 0,26 0,00

6 Povećanje vrijednosti zaliha učinaka 195.245 1.992.424 1,20 11,46 9,80

7 Smanjenje vrijednosti zaliha učinaka 0 0 0,00 0,00 #DIV/0!

8 Ostali poslovni prihodi 132.756 126.324 0,82 0,73 105,09

9 Poslovni prihodi 16.215.199 17.391.395 100,00 100,00 93,24

10 Varijabilni materijalni rashodi 10.889.386 10.296.477 67,16 59,20 105,76

11 Bruto plate 5.180.465 5.101.043 31,95 29,33 101,56

12 Amortizacija i troškovi rezervisanja 1.210.747 1.473.202 7,47 8,47 82,18

13 Pretežno fiksni rashodi 586.174 371.198 3,61 2,13 157,91

14 Poslovni rashodi 17.866.772 17.241.920 110,19 99,14 103,62

15 Poslovni dobitak -1.651.573 149.475 -10,19 0,86 -1.104,92

100,00 100,00 Tabela 2

Tabela 2. prikazuje strukturu i raspored poslovnih prihoda iz koje se može vidjeti da prihodi od prodaje učinaka čine 97,97% poslovnih prihoda, takođe došlo je do smanjenja prihoda od prodaje učinaka na domaćem tržištu za 35,62% a povećanja prihoda od prodaje učinaka na stranom tržištu za 40,24%.Glavni razlog povećanja prihoda je povećanje proizvodnje.Predhodnih godina osnovni problem je bio snadbijevanje osnovnom sirovinom, tako da nismo bili u mogućnosti da proizvedemo dovoljne količine uglja za prodaju. Tokom 2020. godine nije bilo problema sa osnovnom sirovinom.

Varijabilni materijalni rashodi viši su za 5,76%, dok su bruto plate više za 1,56%,a opterećenje ukupnih prihoda troškovima bruto zarada je 31,95%. Pretežno fiksni rashodi su u odnosu na prethodnu godinu viši za 57,91% i uglavnom se odnose na troškove koje smo imali prilikom prodaje opreme postrojenja anhidridaftalne kiseline.Tokom 2020. godine ostvaren je poslovni gubitak u iznosu od 1.651.573,00 KM. Dva razloga za nastanak poslovnog gubitka jesu uvećani troskovi koji su nastali kao zavisni troškovi prodaje opreme postrojenja anhidridaftalne kiseline, a drugi razlog je smanjenje obima proizvodnje i prodaje usljed krize koja je nastala zbog pandemije virusa korona.

11

Prihodi od prodaje učinaka

Prihodi od prodaje učinaka prikazani su u tabeli 3.

Redni broj


3:4 2020 2019 2020 2019

1 2 3 4 6 7 9

1 Prihodi od prodaje učinaka na domaćem tržištu

4.528.619 7.992.259 28,50% 47,61% 56,66

2 Prihodi od prodaje učinaka na inostranom tržištu

11.358.579 8.792.926 71,50% 52,39% 129,18

3 UKUPNO 15.887.198 16.785.185 100,00% 100,00% 94,65 Tabela 3

Grafikon 1

Grafikon2

29%

71%

Prihodi od prodaje učinaka na domaćem tržištu

Prihodi od prodaje učinaka na inostranom tržištu

6%

29%

65%

Prihodi od prodaje učinakapovezanim pravnim licima

Prihodi od prodaje učinaka nadomaćem tržištu

Prihodi od prodaje učinaka nainostranom tržištu

12

Redni broj


3:4 2020 2019 2020 2019

1 2 3 4 6 7 9

1 Prihodi od prodaje učinaka povezanim pravnim licima

1.015.789 817.760 6,39% 5,37% 124,22

2 Prihodi od prodaje učinaka na domaćem tržištu

4.528.619 7.034.409 28,50% 46,20% 64,38

3 Prihodi od prodaje učinaka na inostranom tržištu

10.342.790 7.375.306 65,10% 48,43% 140,24

4 UKUPNO 15.887.198 15.227.475 100,00% 100,00% 104,33 Tabela 4

Tabela 3. prikazuje strukturu prihoda od prodaje učinaka. Prihodi od prodaje na inostranom tržištu zajedno sa prihodima od povezanih pravnih lica, takođe inostrano tržište (Republika Srbija), čine 71,50% (grafikon 2.) prihoda od prodaje.

Struktura prihoda od prodaje prikazana je u tabeli 3., dok je u daljem tekstu prikazana struktura prihoda po proizvodima.

U tabeli 4. i grafikonu 2. prikazani su prihodi od prodaje koji su ostvareni na inostranom tržištu (prihodi od prodaje učinaka povezanim pravnim licima i prihodi od prodaje na inostranom tržištu). Kroz ovu tabelu i grafikon data je struktura ovih prihoda po vrstama tržišta.

U tabeli 5 i grafikonu 3. prikazani su prihodi od prodaje koji su ostvareni na inostranom tržištu (prihodi od prodaje učinaka povezanim pravnim licima i prihodi od prodaje na inostranom tržištu). Kroz ovu tabelu i grafikon data je struktura ovih prihoda po zemljama.

ZEMLJA 2020 2019

Iznos % Iznos %

Srbija 1.302.925,99 11,47% 1.074.615,05 13,12%

Njemačka 6.174.435,72 54,36% 4.820.166,87 58,83%

Austrija 311.826,70 2,75% 55.887,87 0,68%

Italija 91.990,51 0,81% 0,00 0,00%

Švajcarska 1.146.681,09 10,10% 736.723,08 8,99%

Hrvatska 1.574.245,42 13,86% 1.375.337,31 16,79%

Poljska 713.626,88 6,28% 0,00 0,00%

Crna Gora 26.927,09 0,24% 76.332,17 0,93%

Švedska 0,00 0,00% 54.003,21 0,66%

Ostali 15.919,61 0,14% 0,00 0,00%

UKUPNO 11.358.579,00 100,00% 8.193.065,56 100,00% Tabela 5

13

Grafikon 3

Prihodi od prodaje povezanim pravnim licima odnose se na realizacijiu prema Acetik d.o.o. Beograd, i uglavnom se odnose na prodaju sirćetne kiseline. Može se vidjeti da je najveći prihod ostvaren na tržištu Njemačke, Hrvatske i Srbije kao i da je veoma značajno tržište Švajcarske.Značajno je primjetiti da raste realizacija na tržištu Hrvatske, a uglavnom se radi o prodaji briketa drvenog uglja.

Grafikon4

U strukturi prihoda od prodajeu činaka povezanim pravnim licima, sirćetna kiselina 80% u pakovanju od 0.25 kg (konzumno pakovanje) čini 40% tih prihoda, što je prikazano na grafikonu 4. i tabeli 6.

12%

54%

3%

1%

10%

14%

6%

0%0% 0%

Srbija Njemačka Austrija Italija Švajcarska

Hrvatska Poljska Crna Gora Švedska Ostali

42%

20%

2%

24%

11%

0% 1%0%

Sirćetna kiselina 80% 0,25 kg Sirćetna kiselina 80% 0,5 kg Sirćetna kiselina 80% 1 kg

Sirćetna kiselina - tehnička Briket 2,5 kg Briket 4 kg

Briket 25 kg Ostalo

14

Artikal Ostvarena prodaja u KM

2020 2019 % Index

Sirćetna kiselina 80% 0,25 kg 414.948,89 309.803,47 40,85% 133,94

Sirćetna kiselina 80% 0,5 kg 200.076,72 140.594,45 19,70% 142,31

Sirćetna kiselina 80% 1 kg 15.208,53 17.461,65 1,50% 87,10

Sirćetna kiselina 80% 50 kg 14.864,31 46.450,96 1,46% 32,00

Sirćetna kiselina 80% 645.098,45 514.310,53 63,51% 125,43

Sirćetna kiselina - tehnička 241.453,08 207.434,35 23,77% 116,40

Tehnička sirćetna kiselina 241.453,08 207.434,35 23,77% 116,40

Briket 2,5 kg 113.175,08 66.075,27 11,14% 171,28

Briket 4 kg - 11.899,27 0,00% -

Briket 25 kg 11.500,28 16.018,25 1,13% -

Briket 124.675,36 93.992,79 12,27% 132,64

Ostalo 4.562,11 2.022,33 0,45% 225,59

Sum 1.015.789,00 817.760,00 124,22

Tebela6

Prodaja tehničke sirćetne kiseline i 80%-tne prehrambene sirćetne kiseline je imala pozitivan trend. Više o tome ćebiti u dijelu o “Acetik”-u. HI “Destilacija” a.d.Teslić je imala za 24,22% veću realizaciju sa povezanim preduzećem “Acetik” d.o.o. Beograd.

Grafikon 5

Grafikon5.prikazuje prihode od prodaje prema povezanom pravnom licu, po pojedinim vrstama artikala za 2020. godinu u odnosu na 2019. godinu.

-

50.000,00

100.000,00

150.000,00

200.000,00

250.000,00

300.000,00

350.000,00

400.000,00

450.000,00

2020

2019

15

Struktura prihoda od prodaje učinaka na domaćem tržištu po proizvodima prikazana je u tabeli 7., iz koje se može vidjeti da je vrijednost realizovane 80%-tne sirćetne kiseline na istom nivou kao i 2019. godine. Takođe, veća je realizacije i 9%-tne sirćetne kiseline na domaćem tržištu za 8,90%. Realizacija rinfuznog drvenog uglja uslovljena je ugovorima sa B.S.I. d.o.o. Jajce.Tokom 2020. godine B.S.I. d.o.o. Jajce je zbog krize koja je uzrokovana pandemijom virusa korona imalo zastoj u proizvodnom procesu, tako da je i realizacija prema ovom kupcu smanjena u toku izvještajne godine. Prihod od drvenog uglja u 2019. godini čini 46% prihoda od prodaje na domaćem tržištu, dok se prodajom sirćetne kiseline ostvaruje 21,73% prihoda od prodaje na domaćem tržištu.

Grafikon 6

21%0%

13%

1%

45%

18%

-2%


Tehnička sirćetna kiselina

9% sirćetna kiselina

Aromatizirano sirće

Drveni ugalj

Briket

Ostalo

16

Artikal Ostvarena prodaja u KM Struktura

Index 2020 2019 2020 2019

Sirćetna kiselina 80% 0,25 kg 620.036,56 608.682,98 13,69% 8,65% 101,87

Sirćetna kiselina 80% 0,5 kg 140.277,80 125.875,26 3,10% 1,79% 111,44

Sirćetna kiselina 80% 1 kg 1.216,80 2.152,80 0,03% 0,03% 56,52



Sirćetna kiselina 80% 984.094,03 989.881,42 21,73% 14,07% 99,42

Sirćetna kiselina - tehnička 2.100,00 100,00 0,05% 0,00% 2.100,00

Tehnička sirćetna kiselina 2.100,00 100,00 0,05% 0,00% 2.100,00

Sirćetna kiselina 9% A 1/1 589.770,94 540.124,04 13,02% 7,68% 109,19

Sirćetna kiselina 9% 3/1 19.776,60 19.596,60 0,44% 0,28% 100,92

9% sirćetna kiselina 609.547,54 559.720,64 13,46% 7,96% 108,90

Jabukovo sirće 19.073,80 18.024,42 0,42% 0,26% 105,82

Aromatizovano sirće sa paprikom 59,40 58,31 0,00% 0,00% 101,87

Aromatizovano sirće sa biljem 591,33 532,13 0,01% 0,01% 111,13

Aromatizovano sirće sa limunom i lukom 427,19 751,21 0,01% 0,01% 56,87

Alkoholno sirće 6.159,25 5.891,84 0,14% 0,08% 104,54

Sirće vinsko 6% A 0,7 l 6.376,69 5.975,84 0,14% 0,08% 106,71

Aromatizirano sirće 32.687,66 31.233,75 0,72% 0,44% 104,65

Drveni ugalj riža A 20 kg - 1.248,00 0,00% 0,02% 0,00

Drveni retortni ugalj 2,5 kg 51.615,51 - 1,14% 0,00% #DIV/0!

Drveni retortni ugalj 3 kg 11.279,99 - 0,25% 0,00% #DIV/0!

Drveni retortni ugalj 10 kg 22.816,72 10.934,57 0,50% 0,16% 208,67

Drveni retortni ugalj rinfuza 2.023.090,44 4.585.828,59 44,67% 65,19% 44,12

Drveni ugalj 2.108.802,66 4.598.011,16 46,57% 65,36% 45,86

Briket 2,5 kg 840.613,55 885.387,86 18,56% 12,59% 94,94

Briket 3 kg 5.029,76 0,00% 0,07% 0,00

Briket 10 kg 26.149,52 39.550,22 0,58% 0,56% 66,12

Briket 25 kg, FSC certified 782,00 0,00% 0,01% 0,00

Briket 866.763,07 930.749,84 19,14% 13,23% 93,13

Ostalo - 75.375,96 - 75.287,81 -1,66% -1,07% 100,12

Sum 4.528.619,00 7.034.409,00 100,00% 100,00% 64,38

Grafikon 6. prikazuje strukturu ostvarenih prihoda na domaćem tržištu, dok grafikon 7.prikazuje uporedne podatke na domaćem tržištu za 2020. i 2019. godini.

17

Grafikon 7

Struktura prihoda od prodaje učinaka na inostranom tržištu po proizvodim aprikazana je u tabeli 8.i grafikonu 8.i 9.iz koje se vidi da u strukturi ovih prihoda najveće učešće imaju ugljevi I briket.

Tabela7

Grafikon 8

-500.000,00 -

500.000,00 1.000.000,00 1.500.000,00 2.000.000,00 2.500.000,00 3.000.000,00 3.500.000,00 4.000.000,00 4.500.000,00 5.000.000,00

2020

2019

0,001.000.000,002.000.000,003.000.000,004.000.000,005.000.000,006.000.000,007.000.000,008.000.000,00

2020

2019

18

Grafikon 9

Artikal Ostvarena prodaja u KM Struktura

Index 2020 2019 2020 2019

Sirćetna kiselina - tehnička 50.514,20 54.002,91 0,49% 0,73% 93,54

Tehnička sirćetna kiselina 50.514,20 54.002,91 0,49% 0,73% 93,54

Sirćetna kiselina 9% A 1/1 0,00 0,00 0,00% 0,00% #DIV/0!

9% sirćetna kiselina 0,00 0,00 0,00% 0,00% #DIV/0!

Jabukovo sirće 2.450,26 510,47 0,02% 0,01% 480,00

Aromatizovano sirće sa biljem 0,00 0,00 0,00% 0,00% #DIV/0!

Aromatizovano sirće sa limunom i lukom 0,00 0,00 0,00% 0,00% #DIV/0!

Alkoholno sirće 2.070,05 0,00 0,02% 0,00% #DIV/0!

Sirće vinsko 6% A 0,7 l 2.070,05 646,89 0,02% 0,01% 320,00

Aromatizirano sirće 6.590,36 1.157,36 0,06% 0,02% 569,43

Drveni retortni ugalj 3 kg 3.203,65 0,00 0,03% 0,00% #DIV/0!

Drveni retortni ugalj 3 kg 327.931,81 11.441,61 3,17% 0,16% 2.866,13




Drveni retortni ugalj 15/18 kg 70.022,63 55.887,84 0,68% 0,76% 125,29

Drveni retortni ugalj rinfuza 5.771.550,56 4.832.828,91 55,80% 65,53% 119,42

Drveni ugalj 7.362.206,19 5.678.685,61 71,18% 77,00% 129,65

Briket 1,5 kg 16.898,37 0,00% 0,23% -

Briket 2,5 kg 1.360.990,12 1.271.431,40 13,16% 17,24% 107,04

Briket 3 kg 1.333.517,50 118.970,82 12,89% 1,61% 1.120,88

Briket 5 kg 5.632,79 0,00 0,05% 0,00% #DIV/0!

Briket 10 kg 172.862,21 230.549,04 1,67% 3,13% 74,98

Briket 4 kg 0,00 15.170,04 0,00% 0,21% 0,00

Briket 2.873.002,62 1.636.121,30 27,78% 22,18% 175,60

Ostalo 50.476,63 5.338,82 0,49% 0,07% 945,46

Sum 10.342.790,00 7.375.306,00 100,00% 100,00% 140,24 Tabela 8

1% 0% 0%

71%

28%

0%

Tehnička sirćetna kiselina 9% sirćetna kiselina Aromatizirano sirće

Drveni ugalj Briket Ostalo

19

Poslovni rashodi

Struktura poslovnih rashoda

POSLOVNI RASHODI 2020 2019 Struktura Indeks

Troškovi materijala 9.584.113 8.974.635 53,64% 52,05% 106,79

Troškovi zarada, naknada zarada i ostali ličnih rashoda

5.180.465 5.101.043 28,99% 29,59% 101,56

Troškovi proizvodnih usluga 1.305.272 1.321.842 7,31% 7,67% 98,75

Troškovi amortizacije i rezervisanja 1.210.747 1.473.202 6,78% 8,54% 82,18

Nematerijalni troškovi 528.386 305.159 2,96% 1,77% 173,15

Troškovi poreza 51.675 56.676 0,29% 0,33% 91,18

Troškovi doprinosa 6.114 9.363 0,03% 0,05% 65,30

UKUPNO 17.866.772 17.241.920 100,00% 100,00% 103,62

Tabela 9

Troškovi materijala se sastoje od sljedećih troškova:

Rashod 2020 2019 Struktura Indeks

Troškovi materijala za izradu 6.134.105,92 6.009.843,37 64,00% 66,96% 102,07

Troškovi ostalog materijala 1.870.883,37 1.304.228,94 19,52% 14,53% 143,45

Troškovi goriva i energije 1.579.124,00 1.660.563,19 16,48% 18,50% 95,10

Troškovi materijala 9.584.113,29 8.974.635,50 100,00% 100,00% 106,79

Tabela10

Na pogonu Retorta u analiziranoj godini pougljeno je 52.588prm drveta, a na pogonu Peći70.020 prmd rveta, tako da je HI “Destilacija” a.d. Teslić u 2020. godini ukupno pougljila 122.608 prm, što je 3,69% više nego prethodne godine. U tabeli 10. može se vidjeti da su troškovi materijala za izradu viši za 2.07% nego prethodne godine. Rast troškova materijala za izradu je direktno vezan za rast obima proizvodnje.

Troškoviostalogmaterijalavišisuza 43,45%.Najvećiudio u rasuovihtroškovajesteybogvandrednihtroškova koji subilidirektnovezani za prodajuopreme pogona anhidridaftalnekiseline.Troškovigorivaienergijesuniži za 4,90%.

Troškovi zarada, naknada zarada i ostali lični rashodi rasli su za 2,00%. Prosječan broj zaposlenih iznosio je 320 što je manje za 4,19% nego 2019. godine (334) radnika. Prosječna neto plata za 2020. godinu iznosi 833,59 KM I veća je za 3,97% nego prosječna plata u 2019.godini (801,76 KM).

Rashod 2020 2019 Indeks

Troškovi bruto zarada i bruto naknada zarada

4.906.513,00 4.810.110,00 102,00

Ostali lični rashodi 273.952,00 290.933,00 94,16

Troškovi zarada, naknada zarada i ostali lični rashodi

5.180.465,00 5.101.043,00 101,56

Tabela11

20

Bolovanje radnika u 2020. godini

Od prosječnog broja 320 zaposlenh radnika u Destilaciji tokom 2020. godine, bolovanje je koristilo 142

radnika, što čini 44,38 % od ukupnog broja zaposlenih.

Odsustvovanje sa rada po osnovu bolovanja iznosilo je u 2020. godini 5609 radnih dana. U prethodnoj 2019.

godini, bolovanje je koristilo 133 radnika, a ukupno odsustvovanje sa rada iznosilo je 6356 radnih

dana.Prema broju korisnika u 2020. godini bolovanje je veće, a po broju dana odsustvovanja sa rada manje

za 747 radna dana, što iznosi 11,75 % u procentima.

Iz navedenih podataka se jasno vidi da je bolovanje u 2020. godini manje u odnosu na prethodnu 2019.

godinu sa padom od 11,75 % što predstavlja znatno smanjenje u odnosu na raniji period, ali je još uvijek

visoko.

Duga bolovanja su registrovana kod 16 slučajeva i to: preko 100 dana bolovanja kod 11 radnika iznosi 1689

radnih dana, a preko 200 dana bolovanja kod 5 radnika iznosi 1195 radnih dana. Njihovo ukupno

odsustvovanje sa rada iznosi 2884 radna dana ili 48,58 % ukupnog bolovanja. Duga bolovanja su uglavnom

proizvod dugotrajnog liječenja, rehabilitacije i medicinskog ispitivanja, praćenje zdravstvenog stanja radnika

i trudničkog bolovanja. Trajanje tih bolovanja određivale su ljekarske komisije Medicinski centar „Sveti

apostol Luka“ u Doboju, te IK-a Institut za ocjenu radne sposobnosti u Banja Luci.

Zbog povrede na radu kod 9 radnika odsustvovanje sa rada u 2020. godini iznosilo je 303 radna dana što je

u procentima iznosi 5,40% od ukupnog bolovanja. U ukupan zbir bolovanja treba dodati i dvaslučaja iz 2018.

godine, koji iznosi 524 radna dana, tako da se može reći da bolovanje po osnovu povreda na radu je dosta

smanjeno i ne opterećuje ukupan radni fond.

U odnosu na prethodnu 2019. godinu broj povrijeđenih je manji za 10 slučajeva a po broju dana bolovanja je

takođe manji za 536 radnih dana. Ovom prilikom ističemo da su povrede proizvod nepažnje radnika, ne

primjenjivanje i ne poštovanje mjera zaštite.

21

Troškovi proizvodnih usluga imaju sljedeću strukturu:

Rashod 2020 2019 Struktura

2020 Struktura

2019 Indeks

Troškovi prevoza 973.479,54 675.530,17 74,58% 51,11% 144,11

Troškovi PTT usluga 22.046,62 22.447,25 1,69% 1,70% 98,22

Troškovi održavanja osnovnih sredstava 24.205,43 24.735,84 1,85% 1,87% 97,86

Troškovi reklame 29.324,69 6.231,26 2,25% 0,47% 470,61

Usluge cijepanja 126.237,21 443.175,10 9,67% 33,53% 28,48

Komunalne usluge 18.622,49 15.229,82 1,43% 1,15% 122,28

Usluge u prometu proizvoda 29.531,23 21.731,43 2,26% 1,64% 135,89

Ostali troškovi 81.824,79 112.761,13 6,27% 8,53% 72,56

Troškovi proizvodnih usluga 1.305.272,00 1.321.842,00 100,00% 100,00% 98,75

Tabela 12.

Troškovi proizvodnih usluga u 2020. godini niži su za 1.25%. U strukturi troškova proizvodnih usluga najveće učešće imaju troškovi prevoza (gotovih proizvoda prevenstveno za RW Silicium iz Pockinga) 74,58% i usluge cijepanja 9.67%.

Nematrijalni troškovi se sastoje od više vrsta troškova od kojih su najznačajniji sljedeći:

Rashod 2020 2019 Struktura

2020 Struktura

2019 Indeks

Revizija 12.521 10.000 2,37% 3,28% 125,21

Intelektualne usluge 16.233 22.609 3,07% 7,41% 71,80

Premija osiguranja 50.640 49.271 9,58% 16,15% 102,78

Provizija banaka 37.839 33.918 7,16% 11,12% 111,56

Takse 33.348 36.706 6,31% 12,03% 90,85

Ostali troškovi 377.805 152.654 71,50% 50,02% 247,49

Nematerijalni troškovi 528.386 305.159 100,00% 100,00% 173,15

Tabela13

Nematerijalni troškovi u 2020. godini su za 73,15% veći nego u 2019. godini. Rast ovih troškova je direktno vezan za prodaju opreme pogona anhidridaftalne kiseline.

22

Analiza

Faktor poslovnog rizika pokazuje koliko se brže mijenja poslovni rezultat nego što se mijenja marža pokrića. Ovaj faktor u analiziranoj godini iznosi je negativan zbog ostvarenog poslovnog gubitka.

Faktor finansijskog rizika pokazuje koliko se puta brže mijenja bruto finansijski fezultat kada se poslovni rezultat promjeni za 1 procenat. Ovaj faktor je takođe negativan iz istog razloga.

Analiza rentabilnosti prikazana je kroz tabelu 14. gdje se vidi da je rentabilnost kapitala na niskom nivou.

Analiza finansijske moći i rentabilnosti

Red. Broj Pozicija Godina

2020 2019

1 2 3 4

2 Poslovni rashodi 17.866.772 17.241.920

5 Poslovni prihodi 16.215.199 17.391.395

6 Poslovni dobitak -1.651.573 149.475

7 Stopa poslovnog dobitka -10,19 0,86

8 Ukupna imovina 29.568.602 30.956.852

9 Koeficijent obrta ukupne imovine 0,54839 0,56179

10 Stopa bruto prinosa -5,59 0,48

11 Neto dobitak 645.922 74.658

12 Troškovi kamata 24,00 1,14

13 Stopa neto prinosa na ukupan kapital 2,26552% 0,26185%

14 Stopa neto prinosa na osnovni kapital 2,78075% 0,32141%

15 Neto dobitak dobitak po jednoj akciji 0,027807 0,003214

Tabela 14

23

EFIKASNOST OBRTNE IMOVINE

Red. Broj Pozicija Iznos

2020 2019

1 2 3 4

1 Koeficijent obrta ukupnih obrtnih sredstava 1,37649 1,37798

2 Broj dana trajanja obrta 154 265

3 Koeficijent obrta materijala 3,93558 5,99325


5 Koeficijent obrta nedovršene proizvodnje 24,90652 27,92767


7 Koeficijent obrta gotovih proizvoda 5,26043 6,91923 8 Broj dana trajanja obrta 40 53

9 Koeficijent obrta potraživanja od povezanih pravnih lica 6,89593 4,43029


11 Koeficijent obrta potraživanja od kupaca u BiH 9,83668 11,47130 12 Broj dana trajanja obrta 22 32

13 Koeficijent obrta potraživanja od kupaca u INO 21,99142 12,55049 14 Broj dana trajanja obrta 10 29

15 Koeficijent obrta potraživanja od kupaca 15,02401 10,83071


17 Koeficijent obrta obaveza prema dobavljačima 16,36972 19,87086

18 Broj dana trajanja obrta 13 18 Tabela 15

Tabela 15. prikazuje koeficijente obrta imovine. Koeficijenti su imali pozitivna kretanja u odnosu na 2019. godinu.

Tabela 16.prikazuje opšti racio likvidnosti, koji se dobija iz odnosa tekuće imovine i kratkoročnih obaveza, i rigorozni racio likvidnosti koji se dobija iz odnosa kratkoročnih potraživanja, gotovine i plasmana i kratkoročnih obaveza. Svi koeficijenti vezani za likvidnost Društva su pozitivni.

24

ANALIZA LIKVIDNOSTI NA BAZI KOEFICIJENATA


2020 2019 1 2 3 4 1 Koeficijent ubrzane likvidnosti 2,60008 1,76835 2 Koeficijent tekuće likvidnosti 6,62833 3,55628 3 Koeficijent finansijske stabilnosti 0,91049 0,89194

Tabela 16

ANALIZA DUGOROČNE FINANSIJSKE RAVNOTEŽE


2020 2019

1 2 3 4

1 Nematerijalna ulaganja 10.000 10.000

2 Nekretnine, postrojenja i oprema i investicione nekretnine 19.159.794 18.072.913

3 Dugoročni finansijski plasmani 21.709 21.709

4 Zalihe, stalna sredstva i sredsva obustavljenog poslovanja namjenjena prodaji 6.305.009 6.283.703

5 Gubitak iznad visine kapitala 0 0

6 Dugoročno vezana sredstva 25.496.512 24.388.325

7 Kapital 27.779.505 27.133.583

8 Dugoročna rezervisanja 223.532 209.315

9 Dugoročne obaveze 0 0

10 Kapital i dugoročne obaveze 28.003.037 27.342.898

Dugoročna finansijska ravnoteža 0,91 0,89 Tabela 17

Tabela 16.prikazuje dugoročnu finansijsku stabilnost i kao što se može vidjeti koeficijent finansijske stabilnosti manji je od jedan što znači da ne bi trebalo biti problema sa aspekta dugoročnog finansiranja.

Tokom 2018. godine Društvo je sticalo sopstvene akcije, na osnovu Odluke Skupštine akcionara broj VSA-6-2/17 od 26.12.2017 i Odluke Upravnog odbora broj UO-2-14/18 od 17.01.2018. godine po principu pro-rata.

Dana 05.03.2018. godine u sistemu Centralnog registra hartija od vrijednosti a.d. Banja Luka izvršen je prenos deponovanih akcija sa računa vlasnika akcionara koji su prihvatili ponudu za sticanje sopstvenih akcija otkupom pro rata od svih akcionara emitenta Hl "Destilacija" a.d. Teslić. lzvršenjem navedenog prenosa u sistemu Centralnog registra emitent je stekao 3.098.940 sopstvenih akcija što čini 13,3412% ukupno emitovanih akcija.

Važno je napomenuti da smo prva tri mjeseca 2020. godine radili sa jednom trećinom kapaciteta zbog pandemije virusa korona. Takođe treba imati u vidu da je ovo privredno društvo posljednje tri godine radilo sa značajno umanjenim kapacitetom zbog nedostatka osnovne sirovine i krize izazvane virusom korona. Sumirajuću ove negativne faktore, prioritet ovog privrednog društva je bio da sačuvamo stabilnost u narednom periodu, što smatramo da smo i uspijeli.

25

D. Finansijski izvještaji

b) Bilans uspijeha

Bilansne pozicije 2020 2019 Indeks 3:2

1 2 3 5

Poslovni prihodi

Prihodi od prodaje robe - - -

Prihodi od prodaje učinaka 15.887.198 15.227.475 104,33

Prihodi od aktiviranja ili potrošnje robe i učinaka 0 45.172 0,00

Povećanje/smanjenje zalihe učinaka 195.245 1.992.424 9,80

Ostali poslovni prihodi 132.756 126.324 105,09

16.215.199 17.391.395 93,24

Poslovni rashodi

Troškovi materijala 9.584.113 8.974.635 106,79

Troškovi zarada, naknada zarada I ostali lični rashodi 5.180.465 5.101.043 101,56

Troškovi proizvodnjih usluga 1.305.272 1.321.842 98,75

Troškovi amortizacije i rezervisanja 1.210.747 1.473.202 82,18

Nematerijalni troškovi (bez poreza I doprinosa) 528.386 305.159 173,15

Troškovi poreza 51.675 56.676 91,18

Troškovi doprinosa 6.114 9.363 65,30

17.866.772 17.241.920 103,62

Poslovni dobitak -1.651.573 149.475 -1.104,92

Finansijski prihodi 8.071 4.151 194,44

Finansijski rashodi 5.995 161 3.723,60

Dobitak redovne aktivnosti -1.649.497 153.465 -1.074,84

Ostali prihodi 2.437.672 6.010 40.560,27

Ostali rashodi 114.076 47.636 239,47

Dobitak prije oporezivanja 674.099 111.839 602,74

Porez na dobit 28.177 37.180 75,79

Neto dobitak 645.922 74.659 865,16

Ukupni prihodi 18.660.942 17.401.556 107,24

Ukupni rashodi 17.986.843 17.289.717 104,03

26

c) Bilans stanja

Bilansne pozicije 2020 2019 Indeks 3:2

1 2 3 5

STALNA SREDSTVA 19.191.503 18.104.623 106,00

Nematrijalna sredstva 10.000 10.000 100,00

Nekretnine, postrojenja, oprema i investicione nekretnine 19.151.724 18.064.844 106,02

Biološka sredstva i kulture 8.070 8.070 100,00

Dugoročni finansijski plasmani 21.709 21.709 100,00

Odložena poreska sredstva - - -

TEKUĆA SREDSTVA 10.377.099 12.852.229 80,74

Zalihe, stalna sredstva i sredstva obustavljenog poslovanja namjenjena prodaji 6.305.009 6.283.703 100,34

Zalihe materijala 2.586.560 2.283.932 113,25

Zalihe nedovršene proizvodnje, poluproizvoda i nedovršenih usluga 589.990 853.547 69,12

Zaliha gotovih proizvoda 3.019.405 2.560.602 117,92

Dati avansi 109.054 585.622 18,62

Kratkoročna potraživanja, kratkoročni plasani i gotovina 4.072.090 6.568.526 61,99

Kratkoročna potraživanja 1.157.644 1.576.937 73,41

Kratkoročni finasijski plasmani 895.594 895.594 -

Gotovina i gotovinski elementi 1.701.138 3.612.582 47,09

Porez na dodatu vrijednost i AVR 317.714 483.413 65,72

UKUPNA AKTIVA 29.568.602 30.956.852 95,52

KAPITAL 28.003.037 27.342.899 102,41

Osnovni kapital 23.228.364 23.228.364 100,00

Rezerve 2.907.450 2.899.985 100,26

Neraspoređeni dobitak 1.643.691 1.005.235 163,51

Rezervisanja, odložene poreske obaveze i razgraničeni prihodi 223.532 209.315 106,79

OBAVEZE 1.565.565 3.613.953 43,32

Dugoročne obaveze 0 0 -

Kratkoročne obaveze 1.565.565 3.613.953 43,32

Kratkoročne finansijske obaveze 0 0 -

Obaveze iz poslovanja 1.139.702 3.181.660 35,82

Obaveze za zarade i naknade zarada 351.306 356.012 98,68

Druge obaveze 62.277 63.682 97,79

Porez na dodatu vrijednost 12 30 40,00

Obveze za ostale poreze, doprinose i druge dažbine 12.240 12.541 97,60

Obaveze za poreze na dobitak 28 28 -

UKUPNA PASIVA 29.568.602 30.956.852 95,52

27

E. Acetik d.o.o. Beograd – povezano pravno lice1

„Acetik“ d.o.o. osnovala je HI „Destilacija“ AD, sa 100% osnivačkog kapitala, shodno Zakonu o stranim ulaganjima, Zakonu o preduzećima i Zakonu o klasifikaciji delatnosti i registru jedinica razvrstavanja.

U sudski registar kod Trgovinskog suda u Beogradu, „Acetik“ d.o.o. upisan je rјešenjem broj FI 6877/01, 13.07.2001. godine, a počeo je sa radom 01.07.2001. godine.

a) Troškovi

Cijena skladišnog prostora u 2020. godini ostala je ista kao i predhodne godine. Troškovi skladišnog prostora u ukupnim rashodima učestvuju sa 2,05 %.

Transportni troškovi u razvozu iznosili su u 2020. godini 350.000,00 dinara (5.822,03 KM), a u 2019. godini 196.000,00 dinara (3.259,92 KM). Transportni troškovi u 2020. godini su veći za 78,57 %. Učešće transportnih troškova u ukupnim troškovima iznosi 0,51 %.

U 2020. godini utrošak goriva vozila Acetika je iznosio 650.784,65 dinara (10.825,39KM), dok je u 2019. godini on iznosio 816.446,23 dinara (13.549,41KM).

Bruto plate radnika u 2020. godini manje su za 0,54% u odnosu na prethodnu godinu, i iznose 4.595.092,37din (76.436,43KM). Bruto plate opterećuju ukupni prihod sa 6,20%, a učestvuju u ukupnim troškovima sa 6,75 %

Što se tiče konkurencije u 2020. godini na tržištu Republike Srbije imali smo veoma veliku konkurenciju od

strane proizvođača ali i punionica prehrambene sirćetne kiseline. Najveću konkurenciju predstavlja MSK

Kikinda, po kapacitetima i cenama.

Ozbiljnu konkurenciju imamo od proizvođača i punionica prehrambene sirćetne kiseline:

1. Delta S – Vrbnica ( Aleksandrovac) proizvodnja sirćetne kiseline i sirćadi, zastupljenja u svi većim

trgovinskim lancima u Srbiji kao i u veleprodajama širom Srbije.

2. Bres produkt Stalać, prisutan u većim trgovinskim lancima u Šumadiji

3. Mideks Majur Šabac, prisutan u Vojvodini i Zapadnoj Srbiji.

4. Somil Lapovo , prisutan u Šumadiji.

5. Polo Čačak, prisutan u području Čačka

6. Agroflora Medveđa, prisutni na Jugu Srbije

7. Mabo Leskovac, prisutan na Jugu Srbije

8. Zorka Pharma hemija Šabac, prisutna u zapadnoj Srbiji

U 2020. godini bio je prisutan veoma ozbiljan problem gotove zimnice koju su u svojim prodajnim lancima

izuzetno agresivno forsirali Delhaize i Dis. Ta tendencija gotovih zimnica u 2021. godini će biti nastavljena

a i proširena kao robna marka kod gotovih svih drugih trgovačkih lanaca.

Kada su u pitanju velika pakovanja (IBC kontejneri 1000 kg) kojim se snabdevaju veliki industrijski proizvođači Voćar Smederevska Palanka i Interkomerc Rača, ozbiljnu konkurenciju imamo u Top Staru iz Zrenjanina zbog nižih cena MSK-a prehrambene sirćetne kiseline.

1Sve cijene i iznosi su preračunati na KM po srednjem kursu na 31.12.2019. godine (zbog čega su moguća manja odstupanja jer su iznosi u bilansima u hiljadama (000) dinara.

28

Ostvarena prodaja

Artikal

Ostvarena prodaja

2020 2019 Index

SIRĆETNA KISELINA 80% 0,230 ml 57.241,00 52.740,75 108,53



Sirćetna kiselina 80% 50 kg 215,00 2.300,00 9,35

Sirćetna kiselina 80% 88.352,50 84.805,75 104,18

Sircetna kiselina 80% 275.240,00 256.400,00 107,35

Tehnička sirćetna kiselina 275.240,00 256.400,00 107,35

Sirćetna kiselina 9% 1/1 19,00 18,00 -

9% sirćetna kiselina 19,00 18,00 -

BRIKET 25/1 12.125,00 11.425,00 106,13

BRIKET 3/1 - 207,00 #VALUE!

BRIKET 4/1 80,00 11.192,00 0,71

BRIKET 2,5/1 95.480,00 60.777,50 -

Briket 107.685,00 83.601,50 128,81

Alkoholno sirće 0.7 0,00 0,00 -

Prašak za cementaciju 20 kg 780,00 620,00 125,81

Baloni PVC Plastika 13,00 8,00 162,50

U odnosu na predhodnu godinu, ostvarena prodaja je veća kod 80%-tnesirćetne kiseline za 4.18%. Kod tehničke sirćetne kiseline ostvarena prodaja je većaza 7,35 %, a prodaja briketa je veća za 28,81%.

b) Reklama

Acetik je 2019. godine učestvovao na 86. Prolećnom poljoprivrednom sajmu u Novom Sadu (od 11 do 17 maja) u organizaciji privredne komore BiH. Sajamska manifestacija je ove godine bila bolja od prethodne po broju posetioca ali kada je u pitanju naš asortiman sem informativnog karaktera bez konkretnijih razgovora oko saradnji sa potencijalnim kupcima.. Pored Novosadskog sajma Acetik je učestvovao i na 16. Sajmu privrede zapadne Srbije SPREG u Valjevu koji okuplja privrednike iz zapadne i centralne Srbije gde posebno mesto imaju članovi DTL /domaći trgovinski lanac/ koji okuplja 13 preduzeća iz cele Srbije. Sa DTL lancem Acetik ima dugogodišnju saradnju. Tokom meseca septembra obišli smo manifestaciju Festival zimnice u Koceljevi i dogovorili naše aktivno učešće na ovoj manifestaciji sledeće godine. Za 2021-tu godinu planirana su učešća na svim značajnijim sajmovima i manifestacijama koji budu održavani na kojima možemo predstaviti proizvode HI ,,Destilacija“ AD Teslić.

Za potreba sajamskih manifestacija i ugovaranja sa kupcima, u nekoliko navrata smo štampali katalog proizvoda Destilacije i flajere proizvoda koje plasiramo na tržištu Srbije.

29

c) Finansijski izveštaj

U finansijskom izveštaju predstavljamo prikaz poslovanja sa stanovišta korišćenja, angažovanja i tokova robe i sredstava. Koristili smo analitičke metode upoređivanja i raščlanjavanja, kako bi videli opštu finansijsku situaciju i strukturu sredstava i izvora sredstava, obrt i poslovne promene izražene na računima.

Bilansne pozicije 2020 u RSD 2019 u RSD 2020 u BAM 2019 u BAM Indeks

3:2

1 2 3 4 5 6

Poslovni prihodi

Prihodi od prodaje robe 73.701.531 72.627.051 1.225.952 1.207.950 101,48

Prihodi od prodaje robe 382.623 0 6.365 0 #DIV/0!

74.084.154 72.627.051 1.232.316 1.207.950 102,01

Poslovni rashodi

Nabavna vrijednost prodate robe 56.308.830 52.150.307 936.642 867.376 107,97

Troškovi materijala 973.066 1.175.409 16.186 19.550 82,79

Troškovi zarada, naknada zarada I ostali lični rashodi 5.194.654 5.273.940 86.408 87.717 98,50

Troškovi proizvodnjih usluga 4.135.060 4.169.278 68.783 69.344 99,18

Troškovi amortizacije i rezervisanja 439.608 648.381 7.312 10.784 67,80

Nematerijalni troškovi 956.847 888.429 15.916 14.777 107,70

68.008.065 64.305.744 1.131.247 1.069.548 105,76

Poslovni dobitak 6.076.089 8.321.307 101.070 138.402 73,02

Finansijski prihodi 9.983 133.219 166 2.216 7,49

Finansijski rashodi 59.826 58.651 995 975 102,00

Dobitak redovne aktivnosti 6.026.246 8.395.875 100.241 139.642 71,78

Ostali prihodi 0 18.192 0 303 0,00

Ostali rashodi 8.161 3.866 136 64 211,10

Dobitak prije oporezivanja 6.018.085 8.410.201 100.105 139.880 71,56

0 0

Porez na dobit 923.485 1.511.683 15.361 25.143 61,09

0 0

Neto dobitak 5.094.600 6.898.518 84.744 114.738 73,85

0 0

Ukupni prihodi 74.094.137 72.778.462 1.232.482 1.210.468 101,81

Ukupni rashodi 68.076.052 64.368.261 1.132.378 1.070.587 105,76

Stalna imovina u ukupnoj imovini u 2020. godini učestvuje sa 3,49%.

30

U strukturi obrtne imovine, kratkoročna potraživanja učestvuju sa 23,73%, a zalihe sa 34,17%, novčana sredstva sa 35,77%, i više uplaćeni poreza na dodatu vrednost 6,33%.

Naravno, prelazne zalihe su i ove godine omogućile nesmetano poslovanje do kraja juna 2020. godine kad je u pitanju sirćetna kiselina. U 2020. godini Acetik je uspeo da prodajom i naplatom tehničke sirćetne kiseline i briketa obezbedi sredstva za plaćanje uvoza sirćetna kiseline i PDV bez korišćenja sredstava banaka.

U strukturi pasive, obaveze prema dobavljačima učestvuju sa 22,09%.

Analiza finansijske situacije pomoću poslovno-analitičkih pokazatelja daje sliku likvidnosti i stabilnosti poslovanja u ambijentu koji nije nimalo povoljan za Acetik, jer su obaveze skoro potpuno deviznog karaktera, pa i obaveze prema domaćim poveriocima zasnovane su na dnevnom kursu eura. Ako mjerilo finansijske sigurnosti gledamo kroz odnos sopstvenog i pozajmljenog kapitala i ukupnog bilansa poslovanja, te odnos imovine i kapitala, Acetik permanentno posluje u veoma rizičnoj zoni.

U 000 din.

R.br. Godina Troškovi Promet Kurs na

dan 31.12. Troškovi u KM Promet u KM 6:7

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

1 2006 19.799 104.471 79,0000 490.171 2.586.424 18,95%

2 2007 18.793 80.638 79,2362 463.878 1.990.431 23,31%

3 2008 15.697 66.767 88,6010 346.505 1.473.854 23,51%

4 2009 18.711 100.078 95,8888 381.646 2.041.277 18,70%

5 2010 20.185 110.235 105,4982 374.209 2.043.645 18,31%

6 2011 25.517 107.887 104,6409 476.935 2.016.502 23,65%

7 2012 25.261 115.964 113,7183 434.461 1.994.454 21,78%

8 2013 21.902 98.024 114,6421 373.655 1.672.320 22.34%

9 2014 26.260 99.952 120,9583 424.610 1.616.169 26,27%

10 2015 15.353 94.768 121,6261 246.882 1.523.939 16,20%

11 2016 13.440 85.903 123,4723 212.892 1.360.724 15,64%

12 2017 13.197 84.055 118,4727 217.870 1.387.645 15,70%

13 2018 13.157 88.926 118,1946 217.720 1.471.502 14,80%

14 2019 12.218 72.778 117,5928 203.211 1.210.468 16,79%

15 2020 11.768 74.094 117,5802 195.759 1.232.482 15,82%

Upoređujući troškove 2020. godine sa troškovima iz ranijih godina, vidi se da su troškovi učestvovali u ukupnom prometu sa 15,88%.

31

KONTO I NAZIV 2020 U RSD 2019 U RSD 2020 U BAM 2019U BAM Index

512 Troškovi ostalog materijala (režijskog) 125.232,52 168.337,29 2.083,12 2.799,82 74,39

513 Troškovi goriva i energije 847.833,76 1.007.071,70 14.102,87 16.749,84 84,19

520 Troškovi zarada i naknada zarada /bruto/ 4.595.092,37 4.620.059,05 76.434,80 76.841,87 99,46

522 Troškovi naknada po ugovoru o delu 188.679,24 189.873,36 3.138,49 3.158,02 99,37

529 Ostali licni rashodi i naknade 410.881,50 464.007,50 6.834,61 7.717,48 88,55

531 Troškovi transportnih usluga 555.353,34 404.474,90 9.237,75 6.727,32 137,30

532 Troškovi usluga održavanja 382.403,56 292.974,43 6.360,90 4.872,82 130,52

533 Troškovi zakupnina 1.398.625,50 1.393.080,00 23.264,75 23.170,02 100,40

534 Troškovi sajmova 0,00 7.055,00 0,00 117,34 0,00

535 Troškovi reklame i propagande 1.494.138,45 1.866.205,98 24.853,51 31.039,16 80,06

539 Troškovi ostalih usluga 304.539,09 205.488,14 5.065,71 3.417,73 148,20

540 Troškovi amortizacije 439.608,31 648.381,05 7.312,45 10.784,02 67,80

550 Troškovi neproizvodnih usluga 335.000,00 299.374,00 5.572,39 4.979,26 111,90

551 Troškovi reprezentacije 64.911,97 66.290,54 1.079,75 1.102,56 97,92

552 Troškovi premija osiguranja 75.299,00 31.565,00 1.252,52 525,00 238,55

553 Troškovi platnog prometa 258.633,03 254.708,76 4.302,10 4.236,37 101,54

554 Troškovi članarina 46.740,00 10.488,00 777,47 174,44 -

555 Troškovi poreza 53.424,66 61.661,47 888,67 1.025,57 86,64

559 Ostali nematerijalni troškovi 122.838,44 164.341,05 2.043,30 2.733,36 74,75

563 Negativne kursne razlike 61.216,26 58.650,99 1.018,27 975,50 104,37

574 Manjkovi 8.161,39 3.865,46 135,76 64,29 211,14

576 Rashodi po osnovu direktnih otpisa potraživanja 0,00 0,00 0,00 0,00 #DIV/0!

579 Ostali nepomenuti rashodi 0,00 0,00 0,00 0,00 #DIV/0!

592 Rashodi iz ranijih godina - sravnjenja 0,00 0,00 0,00 0,00 #DIV/0!

UKUPNO 11.768.612,39 12.217.953,67 195.759,19 203.211,76 96,32

32

F. Poslovna politika i razvojni ciljevi društva

G. Nabavna i prodajna funkcija

HI „Destilacija“ a.d. Teslić u 2020. godini nabavila 90.756 m3 drveta, 80.525 m3 iz JPŠ „Šume RS“ 10.231 m3

iz Šuma Federacije BiH i 179 m3 iz privatnih šuma. Krajem 2020. godine imali smo dovoljno osnovne sirovine

na zalihi, što bi nam trebalo garantovati nesmetan rad u 2021. godini.

S obzirom, daje tržište nabavke osnovne sirovine veoma nestabilno prethodnih godina veliku pažnju je

potrebno posvetiti upravo ovom segmentu poslovanja HI „Destilacija“ a.d. Teslić.

d) Nabavna funkcija

Hemijska industrija „Destilacija“ a.d. Teslić kao osnovnu sirovinu koristi drvo tvrdih lišćara (bukva, hrast,

grab...) niskog kvaliteta. Godišnji kapacitet pougljavanja kreće se od minimalnog, potrebno za održavanje

stabilnosti poslovanja, 130.000 prm, do maksimalnog kapaciteta od 155.000 prm pougljenog drveta. Najveći

dobavljač za ovu vrstu sirovine je JPŠ „Šume RS“a.d Sokolac, koje ima monopolski položaj na tržištu.

Nabavka ove sirovine je uveliko opterećena zavisnim troškovima, prevozom, koji se povećavaju srazmjero

udaljenostima sa kojih se drvo nabavlja. Nabavku drveta ovog kvaliteta vršimo i iz šumskih gazdinstava u

Federaciji BiH, međutim ograničavajući faktor su količine koje nam ova šumska gazdinstva mogu isporučiti,

kao i udaljenost šumskih gazdinastava. Potrebna količina nabavke destilacionog drveta za normalno

odvijanje procesa proizvodnje je cca 100.000 m3.

Glavni zadatak nabavne funkcije je nabavka potrebene količine osnovne sirovine (100.000 m3 drveta). Zadaci

nabavne funkcije su konstantna kvantitativna i kvalitativna kontrola nabavke destilacionog drveta.

Pored osnovne sirovine, destilacionog drveta, HI „Destilacija“ a.d. Teslić nabavlja i druge vrste sirovina (etil

acetat, kalijum permanganat, skrob, plastična masa itd.) koje su potrebne za nesmetano odvijanje

poslovnog procesa. Prilikom nabavke mora se voditi računa o cjenovnoj i kvalitativnoj konkurentnosti

dobavljača.

e) Prodajna funkcija

Tržište Evropske unije

HI „Destilacija“ a.d. Teslić na tržištu Evropske unije prodaje ugljeve i brikete. S obzirom da smo u

predhodnom periodu zadali sebi zadatak da budemo među vodećim proizvođačima ugljeva i briketa u ovom

dijelu Evrope, smatramo da smo u tome dijelu postigli zavidne rezultate, kako u pogledu kvaliteta naših

proizvoda, tako i u pogledu količina koje možemo ponuditi na ovim tržištima. Zahvaljujući visokom stepenu

poslovnosti uspjeli smo i cjenovno da se izjednačimo sa najeminentnijim proizvođačima. Glavni izazovi koji

nas čekaju u 2021. godini vezani su za izmjenjene uslove na svjetskom tržištu, a vezano za krizu koju je sa

sobom donijela pandemija virusa korona.

33

Tržište Srbije

Tržište Srbije je značajno zbog realizacije sirćetne kiseline, gdje, preko zavisnog preduzeća „Acetik“ d.o.o.

Beograd, plasiramo cca 90 tona jestive sirćetne kiseline i cca 300 tona tehničke sirćetne kiseline. Na ovom

tržištu naša jestiva sirćetna kiselina je značajno skuplja od proizvoda konkurencije. Tokom 2020. godine je

plasman 80%-tne sirćetne kiseline viši u odnosu na prethodnu godinu, posebnu pažnju u narednoj godini

moramo obratiti upravo na ovaj segment poslovanja kako bismo povećali prodaju ovog proizvoda. Potrebno

je sagledati sve mogućnosti povećanja prodaje sirćetne kiseline na ovom tržištu. Takođe, pored strategije

za povećanje prodaje potrebno je izraditi i rezervnu strategiju u slučaju da pad prodaje kiseline bude na nivou

koji ne može da obezbjeti rentabilnost poslovanja Acetik-a d.o.o. Beogrda.

Što se tiče prodaje briketa na na ovom tržištu, veliku prepreku u povećanju prodaje predstavljaju šumski

ugljevi iz žežnica, koji su konkuretni zbog svoje cijene, dok se kvalitetom ne mogu nositi sa našim

proizvodom, briketom drvenog uglja. Smatramo da bi agresivnijm markentiškim nastupom mogli povećati

prodaju briketa na ovom tržištu.

Iako je napravljen veliki pomak u brzini obrta sredstava na ovom tržištu kao i smanjenju troškova poslovanja

„Acetik“-a d.o.o. Beograd, smatramo da još uvijek ima prostora za poboljšanja u ovim segmentima

poslovanja, s ciljem da naša kćerka firma postane rentabilnije i finansijski nezavisnije preduzeće, koje može

finansirati svoje zalihe.

Vrijednost dinara u odnosu na evro do 31.12.2020. godine održavan je na prilično stabilnom nivou.

Tržište BiH

Prodaja sićetne kiseline u BiH je nije imala pad konzumnog pakovanja 80%-tne sirćetne kiseline, tako da bi

u 2021. godini trebalo da radimo na povećanju prodaje ovog proizvoda.

H. Proizvodnja i održavanje

Proizvodni proces možemo podjeliti u tri osnovna procesa, proizvodnja uglja, briketa i sirćetne kiseline. Svi

ovi procesi koriste zajedničku osnovnu sirovinu drvo, s tim da se prašina drvenog uglja, za briket, i sirovo

sirće, za proizvodnju sirćetne kiseline, dobija iz osnovnog procesa pougljavanja drveta suvom destilacijom.

Kapacitet retorte je 65.000 prm pougljenog drveta, peći mogu pougljiti 90.000 prm. Godišnji kapacitet

briketarnice je 5.000 tona briketa, dok kapacitet proizvodnje sirćetne kiseline direktno zavisi od kapaciteta

retorte i kvaliteta drveta, a kreće se oko 1.000 tona sirćetne kiseline svih asortimana.

Proces pougljavanje drveta odvija se na dva pogona, retorti i pećima za pogljavanje, koje se sastoje iz dva

bloka. Da bi se ovaj proces odvijao potrebnom dinamikom veoma je bitan segment pripreme drveta, što

znači da drvo mora da bude prosušeno i da ima potrebnu granulaciju. Tokom pripreme drveta koristi se

dosta radne snage, kako za cijepanje drveta, tako i za manipulaciju na skladištu i dovoza istog do pogona.

U prethodnom periodu radili smo na automatizaciji pripreme drveta, međutim, ovaj projekat nije dao puni

efekat iz više razloga, kao što su kvarovi, nedostaci kaca za drvo i nedostaci ostale logistike potrebne za

34

ovaj posao. Potrebno je nastaviti raditi na ovom problemu, kako bi se stvorili uslovi da logistika možu u

potpunosti odgovoriti potrebnim kapacitetima.

Poseban segment u proizvodnji uglja i briketa jeste pakovanje za široku potrošnju. Tokom sezone pakovanja

potrebno je angažovati značajne ljudske resurse kako bi se mogle napakovati potrebne količine ovih roba.

Tokom prethodnih godina angažovana je sezonska radna snaga da bi smo mogli ispuniti potrebnu dinamiku

otpreme. Tokom prethodnogperioda smo nabavili novu mašinu za pakovanje uglja i briketa, puni efekat ove

investicije možemo očekivati za sezonu pakovanja 2022. godine koja će početi od sptembra 2021. godine.

Takođe, moraju se indentifikovati sve tačke u proizvodnom procesu gdje se automatizacijama i novijom

opremom može postići smanjenje troškova proizvodnje gotovih proizvoda.

I. Kontrola i unapređenje proizvodnje

Ova oblast obuhvata kontrolu kvaliteta i kvantiteta kako gotovih proizvoda tako i sirovina i pomoćnih materijala. Unapređenje proizvodnje podrazumijeva usklađivanje svih procesa i procedura sa domaćim i međunarodnim standardima što se odražava na povećanje rentabilnosti proizvodnje.

Hemijska industrija „Destilacija“ a.d. je tokom prethodnih godina implementirala sledeće međunarodne standarde:

- ISO 9001:2015

- HACCP

- ISO 14001:2015

- OHSAS 18001:2007

- FSC

- SA 8000

koji su prije tri godine integrisani u jedan Menadžment sistem (IMS).

Implementacija i certifikacija navedenih ISO standarda je posebno značajna kako sa aspekta upravljanja kvalitetom tako i sa aspekta plasmana naših proizvoda na tržište Evropske unije i Srbije jer se time garantuje stalno unapređivanje propisanih zahtjeva.

Pored strogih zahtjeva za kvalitetom proizvoda, Evropska unija, preko naših nadležnih institucija, potencira i odgovarajući kvalitet radne i životne sredine. Prije pet godina dobili smo i tu potvrdu u vidu Ekološke dozvole, uz obavezano provođenje monitoringa zagađujućih materija što je propisano Zakonom, a koja je produžena 2015. godine.

Kontrola kvaliteta i kvantiteta i unapređenje proizvodnje u tijesnoj saradnji sa službom marketinga, prodaje i nabave treba da doprinese boljem radu i rentabilnijem poslovanju „Destilacije“.

Posebno je važno kako sa aspekta upravljanja kvalitetom tako i sa aspekta plasmana naših proizvoda na

tržište Evropske unije da ove standarde i procedure koje oni propisuju unapređujemo. Cilj preduzeća jeste

doslijedno poštovanje zahtjeva navedenih u implementiranim standardima, a to se, između ostalog, može

postići stalnim obrazovanjem i obučavanjem zaposlenih, čime će se održati i unaprijediti visok kvalitet naših

proizvoda.

35

Prodaja sirćetne kiseline već duži niz godina pokazuje znakove stagnacije. S obzirom da postoji realna

opasnost da u određenom trenutku dođe do značajnog pada prodaje, funkcija unapređenja proizvodnje uz

pomoć prodajne funkcije treba u narednom periodu da analizira mogućnosti stvaranja novog proizvoda od

sirćetne kiseline ili alternativne upotrebe iste. Prilikom razmatranja novog proizvoda od sirćetne kiseline ili

alternativne upotrebe iste, vodit će se računa da eventualna rješenje budu u skladu sa vodoprivrednom i

ekološkom dozvolom kao i standardima kvaliteta koji tretiraju ovu problematiku.

J. Finansije

Zadatak finansijske funkcije u preduzeću je da vodi računa o finansiranju, investiranju i dividendnoj politici.

Takođe, u okviru finansijske funkcije mora se voditi računa o rentabilnosti preduzeća.

Kada pogledamo likvidnost u proteklim periodima zaključujemo da nije bilo značajnijih problema u ovoj

oblasti. Iako je koeficijent likvidnosti u proteklom periodu bio na visokom nivou, postoji još nekoliko faktora

koji mogu dovesti do rasta likvidnosti preduzeća.

Kao prvo, formulisati metode poslovanja koji će dovesti do povećanja koeficijenta obrta zaliha materijala.

Takođe, raditi na mogućnostima smanjenja zaliha gotovih proizvoda gdje je vrijednosno najuticanija zaliha

sirćetne kiseline.

Prilikom investiranja mora se voditi računa o troškovima investiranja kao i o mogućnostima investiranja

sopstvenih sredstava. Zbog stogodišnjeg postojanja fabrike građevinski objekti i oprema su veoma istrošeni,

međutim, prilikom donošenja odluke o investiranju mora se voditi računa da prioritet budu investicije koje

će povećati rentabilnosti preduzeća.

K. Investicije

Potrebno je izvršiti analizu svih proizvodnih procesa kako bi se utvrdila sva moguća ulaganja koja će

povećati efikasnost i rentabilnost rada. Statičkim i dinamičkim metodama ocijene isplativosti investicija

utvrditi prioritet investiranja u one projekte koji imaju najveću stopu povrata i rentabilnosti. Na osnovu ovih

metoda izvršiti rangiranje i plan ulaganja.

Glavni prioriteti investiranja u narednom periodu moraju biti u pravcu smanjenja troškova i povećanje

rentabilnosti preduzeća, naročito kada imamo na umu rast cijena rada i svih ulaznih materijala. Projekti koji

će biti realizovani u narednom periodu moraju dovesti do finansijskog jačanja privrednog društva, kako

bismo bili spremni, da u slučaju značajnih poremećaja na tržištima, brzo reagujemo u cilju očuvanja

stabilnosti poslovanja.

Nabavka kamiona za prevoz drveta je stalna potreba.

36

L. Kadrovska politika

Prilikom zapošljavanja mora se voditi računa o školskoj spremi kao i o obučenosti izvršioca, s tim da se

posebo mora obratiti pažnja na prirodnu migraciju radne snage. Zbog toga važnu ulogu u upravljanu ljudskim

resursima ima dobro formulisana i unapred planirana kadrovska politika.

M. Osnovni ciljevi poslovanja

Osnovni cilj poslovne politike je da se održavanjem i podizanjem kvaliteta proizvoda, uštedama u svim

segmentima poslovnih procesa i društveno odgovornim poslovanjem, proizvedu proizvodi koji imaju

vrijednost za kupca, kako bi preduzeće bilo u mogućnosti da prije svega očuva stabilno poslovanje i poveća

rentabilnost.

Iz osnovnog cilja poslovne politike proizilaze zadaci za ostale poslovne funkcije u preduzeću.

• Širenje tržišta nabavke osnovne sirovine.

• Održavanje broja voznih jedinica za prevoz drveta.

• Stalna kvalitativna i kvantitativna analiza svih sirovina i materijala.

• Povećanje broja kupaca ugljeva i briketa u cilju veće fleksibilnosti prodaje.

• Širenje tržišta prodaje briketa.

• Unapređenje prodaje ili stvaranje alternativne upotrebe sirćetne kiseline.

• Optimizacija investicija u automatizaciju pakovanja sirćetne kiseline i ugljeva i briketa.

• Otklanjanje needostataka automatizacije pripreme destilacionog drveta.

• Poštovanje i unapređenje implementiranih standarda.

• Rast finansijske snage preduzeća kroz procese skraćivanja trajanja obrta stedstava i povećanja

rentabilnosti preduzeća.

Za provođenje ove poslovne politike potrebno je stalno unapređivanje organizacije, obezbjeđivanje potrebnih

uslova i edukacije zaposlenih kako bi efikasnost u obavljanja postavljenih ciljeva i zadataka bila obaveza

svih zaposlenih u preduzeću.

Datum: Upravni odbor

08.06.2021. godine, Teslić HI „Destilacija“ a.d. Teslić

Documents

Izvještaj o poslovanja za 2020. godinu