ISI YALITIMI VE ISI YALITIM ISI YALITIMI VE ISI YALITIM MALZEMELERİMALZEMELERİ

Yük.Lis.Öğr. Gülşah BİNİCİYük.Lis.Öğr. Gülşah BİNİCİ

YALITIMIN TANIMIYALITIMIN TANIMI

Yapının kendi elemanlarını, yapı Yapının kendi elemanlarını, yapı malzemelerini,yapı içerisinde malzemelerini,yapı içerisinde tutulan canlı ve cansızları tutulan canlı ve cansızları atmosfer olayları ve dış etkilerin atmosfer olayları ve dış etkilerin zarar verici etkilerinden korumak zarar verici etkilerinden korumak için yapı elemanları çeşitli şekilde için yapı elemanları çeşitli şekilde yalıtılırlar.Yalıtımın yapılmasında yalıtılırlar.Yalıtımın yapılmasında kullanılan malzemelere yalıtkanlar kullanılan malzemelere yalıtkanlar yada yalıtım malzemeleri denilir.yada yalıtım malzemeleri denilir.

ISI VE ISI YALITIMIISI VE ISI YALITIMIISI;ortamlar arasında sıcaktan soğuğa ISI;ortamlar arasında sıcaktan soğuğa doğru akan bir enerji şeklidir.Kışın ısıtılmış doğru akan bir enerji şeklidir.Kışın ısıtılmış iç ortamlardan dışarıya,yazın ise dışarıdan iç ortamlardan dışarıya,yazın ise dışarıdan soğutulmuş iç ortamlara doğru akar.soğutulmuş iç ortamlara doğru akar.Yapının mimari ve statik konstrüksiyonuna Yapının mimari ve statik konstrüksiyonuna göre yapıyı oluşturan elemanların ısı göre yapıyı oluşturan elemanların ısı geçirgenlik dirençlerinin yeterli olmaması geçirgenlik dirençlerinin yeterli olmaması durumunda farklı sıcaklıktaki ortamlar durumunda farklı sıcaklıktaki ortamlar arasında ısı transferini,soğutma ve ısıtma arasında ısı transferini,soğutma ve ısıtma giderlerini azaltmak için ısı iletkenliği düşük giderlerini azaltmak için ısı iletkenliği düşük malzemelerle yapı elemanlarının malzemelerle yapı elemanlarının yalıtılmasına ısı yalıtımı denilmektedir.yalıtılmasına ısı yalıtımı denilmektedir.

ISI YALITIMININ ÖNEMİISI YALITIMININ ÖNEMİENERJİ;ENERJİ; KömürKömür PetrolPetrol DoğalgazDoğalgaz NükleerNükleer HidrolikHidrolik JeotermalJeotermal GüneşGüneş Rüzgar gibi ticariRüzgar gibi ticari

OdunOdun TezekTezek Bitkisel artıklar gibi ticari olmayan kaynaklardan Bitkisel artıklar gibi ticari olmayan kaynaklardan

sağlanmaktadır.sağlanmaktadır.Bu kaynaklar dünyada hızlıca tükenmekte olduğundan optimum Bu kaynaklar dünyada hızlıca tükenmekte olduğundan optimum

şekilde kullanılmalıdır.şekilde kullanılmalıdır.

Ülkemizde tüketilen toplam enerjinin Ülkemizde tüketilen toplam enerjinin %41’i konutların ve yapıların ısıtılmasında%41’i konutların ve yapıların ısıtılmasında%33’ü sanayide%33’ü sanayide%20’si ulaşımda%20’si ulaşımda%5’i tarımda%5’i tarımda%11’i diğer alanlarda kullanılmaktadır.%11’i diğer alanlarda kullanılmaktadır.

Türkiye enerjide %68 oranında dışa bağımlıdır Türkiye enerjide %68 oranında dışa bağımlıdır ve 2020 yılında bu oranın %80’e çıkması tahmin ve 2020 yılında bu oranın %80’e çıkması tahmin edilmektedir.Enerji verimliliği ile Türkiye’de yılda edilmektedir.Enerji verimliliği ile Türkiye’de yılda 3 milyar $,sadece binalarda ise 1,3 milyar $ 3 milyar $,sadece binalarda ise 1,3 milyar $ tasarruf yapılabilir.tasarruf yapılabilir.

Yalıtım konusu özellikle kış mevsiminin çok uzun Yalıtım konusu özellikle kış mevsiminin çok uzun sürdüğü ve kış ayları ortalama sıcaklığının çok sürdüğü ve kış ayları ortalama sıcaklığının çok düşük olduğu doğu bölgemizde daha da önem düşük olduğu doğu bölgemizde daha da önem kazanmaktadır.kazanmaktadır.

ISI YALITIMININ FAYDALARIISI YALITIMININ FAYDALARI Isı yalıtımının ülke ve aile ekonomisi başta olmak Isı yalıtımının ülke ve aile ekonomisi başta olmak

üzere,yapılar ve çevre üzerinde birçok olumlu etkisi üzere,yapılar ve çevre üzerinde birçok olumlu etkisi bulunmaktadır.bulunmaktadır.Isıtma ve soğutma giderleri azalır(Avrupa da ısınma Isıtma ve soğutma giderleri azalır(Avrupa da ısınma amaçlı yakıt sarfiyatı %80 azaltılmıştır.)amaçlı yakıt sarfiyatı %80 azaltılmıştır.)Yeni inşa edilen yapılarda yalıtım ile ısıtma ve Yeni inşa edilen yapılarda yalıtım ile ısıtma ve soğutma tesisatı daha ufak seçilebileceği için ilk soğutma tesisatı daha ufak seçilebileceği için ilk yatırım ve işletme maliyetleri de düşer.yatırım ve işletme maliyetleri de düşer.Bina olumsuz hava koşullarına karşı korunur.Ani ısı Bina olumsuz hava koşullarına karşı korunur.Ani ısı farklılıklarından kaynaklanan çatlama ve farklılıklarından kaynaklanan çatlama ve yıpranmalar engellenir.İç ve dış cepheler korunduğu yıpranmalar engellenir.İç ve dış cepheler korunduğu gibi,demir donatılar paslanmaz.Betonarme kısımlar gibi,demir donatılar paslanmaz.Betonarme kısımlar depreme karşı uzun yıllar dayanıklılığını depreme karşı uzun yıllar dayanıklılığını kaybetmez.Onarım masrafları azalır.kaybetmez.Onarım masrafları azalır.

Projelendirme aşamasında ısı yalıtımına Projelendirme aşamasında ısı yalıtımına bağlı olarak daha ince dış duvar kesitleri bağlı olarak daha ince dış duvar kesitleri seçilebilirseçilebilirDaha az yakıt tüketileceği için,atmosfere Daha az yakıt tüketileceği için,atmosfere yayılan COyayılan CO22 ve diğer gazlarda ve diğer gazlarda azalacaktır.Hava kirliliğinin önlenmesi ve azalacaktır.Hava kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin korunmasına çok önemli bir katkı çevrenin korunmasına çok önemli bir katkı sağlayacaktır. sağlayacaktır. Yoğuşma önlendiği için duvarlarda nem Yoğuşma önlendiği için duvarlarda nem ve küflenme sorunu ortadan kalkar.ve küflenme sorunu ortadan kalkar.

ISI YALITIM MALZEMELERİNİN ISI YALITIM MALZEMELERİNİN ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ

Muhtelif kullanma yerlerine göre,ısı Muhtelif kullanma yerlerine göre,ısı yalıtım malzemelerinin aşağıda yazılı yalıtım malzemelerinin aşağıda yazılı özelliklerinden ilgili olanları göz önüne özelliklerinden ilgili olanları göz önüne alınarak seçim yapılır.alınarak seçim yapılır.

1.1. Isı iletim katsayısı düşük olmalıIsı iletim katsayısı düşük olmalı2.2. Yeterli basınç ve çekme dayanımına Yeterli basınç ve çekme dayanımına

sahip olmalı sahip olmalı 3.3. Dengeli olmalı(zamanla yalıtım öz. Dengeli olmalı(zamanla yalıtım öz.

azalmamalı)azalmamalı)4.4. Düşük birim hacim ağırlığına sahip olmalıDüşük birim hacim ağırlığına sahip olmalı

5.5. Hacim ve şekil değişimlerine karşı mukavemeti Hacim ve şekil değişimlerine karşı mukavemeti olmalı(yığılma olmaması gibi)olmalı(yığılma olmaması gibi)

6.6. Çeşitli kimyasal etmenlere karşı dayanıklı Çeşitli kimyasal etmenlere karşı dayanıklı olmalı,niteliğini değiştirmemeliolmalı,niteliğini değiştirmemeli

7.7. Konstrüksiyonlarda işleme kolaylığı olmalıKonstrüksiyonlarda işleme kolaylığı olmalı8.8. Çürüme ve ufalanmalara karşı mukavim olmalıÇürüme ve ufalanmalara karşı mukavim olmalı9.9. Parazitleri barındırmamalı ve parazitlere Parazitleri barındırmamalı ve parazitlere

dayanmalıdayanmalı10.10. Sürekli ,periyodik veya kısa tesirli sıcaklıklarda Sürekli ,periyodik veya kısa tesirli sıcaklıklarda

ısı yalıtımı fonksiyonunu değiştirmemeliısı yalıtımı fonksiyonunu değiştirmemeli

11.11. Tatbik edileceği yere uygun olmalı(hafiflik Tatbik edileceği yere uygun olmalı(hafiflik gibi)gibi)

12.12. Su ve nemden etkilenmemeliSu ve nemden etkilenmemeli

13.13. Kullanıldığı diğer yapı malzemeleri ile Kullanıldığı diğer yapı malzemeleri ile uyumlu olmalıuyumlu olmalı

14.14. Maliyeti düşük ve ekonomik olmalıMaliyeti düşük ve ekonomik olmalı

15.15. Yanıcı olmamalıYanıcı olmamalı

16.16. Kokusuz olmalıKokusuz olmalı

17.17. Kullanılacağı yerin özelliğine uygun Kullanılacağı yerin özelliğine uygun buhar difüzyon direncine sahip olmalıbuhar difüzyon direncine sahip olmalı

ISI YALITIM DEĞERİNİN BAĞLI ISI YALITIM DEĞERİNİN BAĞLI OLDUĞU PARAMETRELEROLDUĞU PARAMETRELER

Malzemenin ısı yalıtım değeri;Malzemenin ısı yalıtım değeri;

Malzeme içindeki hava boşluğu oranının Malzeme içindeki hava boşluğu oranının artmasıyla artmaktadır.artmasıyla artmaktadır.

Çoğunlukla birim ağırlığı azaldıkça artarÇoğunlukla birim ağırlığı azaldıkça artar

Malzemeyi oluşturan parçacıkların düzeni Malzemeyi oluşturan parçacıkların düzeni ve nem içeriğine bağlıdır.ve nem içeriğine bağlıdır.

Kalınlığın artması ve ısı iletkenliğinin Kalınlığın artması ve ısı iletkenliğinin küçülmesi ile artar.küçülmesi ile artar.

ISI YALITIM MALZEMELERİISI YALITIM MALZEMELERİ

Teknikte kullanılan ısı yalıtım malzemeleri;Teknikte kullanılan ısı yalıtım malzemeleri;Organik asıllıOrganik asıllıAnorganik asıllıAnorganik asıllıSentetik asıllıSentetik asıllı

Olmak üzere başlıca üç grupta Olmak üzere başlıca üç grupta toplanır.Bazı hallerde organik yapıda toplanır.Bazı hallerde organik yapıda anorganik bağlayıcı bulunabileceği gibi anorganik bağlayıcı bulunabileceği gibi anorganik yapıda da organik bağlayıcı anorganik yapıda da organik bağlayıcı bulunabilir.bulunabilir.

ORGANİK ASILLI ISI YALITIM ORGANİK ASILLI ISI YALITIM MALZEMELERİMALZEMELERİ

Lif,tane ve köpük şeklinde olabilirler.Lif,tane ve köpük şeklinde olabilirler.Lif şeklindeki organik izolasyon malzemeleri;Lif şeklindeki organik izolasyon malzemeleri;

Pamuk Pamuk YünYünİpekİpekJütJütSaç Saç SamanSamanTahta ,tahta kıymıkları ,talaşTahta ,tahta kıymıkları ,talaşTurbTurb

Tane şeklinde olanlar;Tane şeklinde olanlar;Mantar Mantar TurbTurbToz halinde talaştır.Toz halinde talaştır.

Köpük şeklinde olanlar ise;Köpük şeklinde olanlar ise; Sertleştirilmiş suni melamin reçinesidir.Sertleştirilmiş suni melamin reçinesidir. Bağlayıcı eleman olarak da; katran, Bağlayıcı eleman olarak da; katran,

asfalt suni reçine,alçı,çimento,reçine,kola asfalt suni reçine,alçı,çimento,reçine,kola kullanılır.kullanılır.

Organik asıllı ısı yalıtım malzemelerinin Organik asıllı ısı yalıtım malzemelerinin kullanma yerinin özelliklerine göre; kullanma yerinin özelliklerine göre; keçe,kumaş,levha gibi türleri vardır.keçe,kumaş,levha gibi türleri vardır.

ANORGANİK ASILLI ISI YALITIM ANORGANİK ASILLI ISI YALITIM MALZEMELERİ;MALZEMELERİ;

Camyünü;Silis kumunun Camyünü;Silis kumunun 12001200°°C-1250C-1250°°C de C de ergitilerek elyaf haline ergitilerek elyaf haline getirilmesi sonucu getirilmesi sonucu oluşmaktadır.Farklı oluşmaktadır.Farklı yoğunluk ve boyutlarda yoğunluk ve boyutlarda şilte,levha,boru ve şilte,levha,boru ve dökme şeklinde dökme şeklinde üretilebilmektedir.üretilebilmektedir.

Cüruf yünü;Metalurji sanayinin bir yan Cüruf yünü;Metalurji sanayinin bir yan ürünü olup sıvı haldeki cürufun lif haline ürünü olup sıvı haldeki cürufun lif haline getirilmesi ile oluşur.Cam yününe nazaran getirilmesi ile oluşur.Cam yününe nazaran yapısı homojen olmayıp çoğu hallerde yapısı homojen olmayıp çoğu hallerde kimyasal bakımdan nötr değildir.Mineral kimyasal bakımdan nötr değildir.Mineral yün olarak da adlandırılıp vana,flanş ve yün olarak da adlandırılıp vana,flanş ve boru yalıtımların da kullanılır.Cam yününe boru yalıtımların da kullanılır.Cam yününe göre daha ucuzdur.göre daha ucuzdur.Asbest;Kısa olan asbest lifleri,anorganik su Asbest;Kısa olan asbest lifleri,anorganik su camı potasyumlu silikat bağlayıcı eleman camı potasyumlu silikat bağlayıcı eleman yardımıyla püskürtme yalıtım yapılır.yardımıyla püskürtme yalıtım yapılır.Taş Yünü;Bazalt veya diabez taşının Taş Yünü;Bazalt veya diabez taşının yüksek sıcaklıkta eritilmesi ve elyaf lifleri yüksek sıcaklıkta eritilmesi ve elyaf lifleri haline getirilmesi ile üretilmektedir. haline getirilmesi ile üretilmektedir.

Kizelgur;Kizelgur bağlayıcı eleman olarak Kizelgur;Kizelgur bağlayıcı eleman olarak kil veya kalker ilave edilerek yakılır ve çok kil veya kalker ilave edilerek yakılır ve çok yüksek sıcaklıkta ateşe dayanıklı kizelgur yüksek sıcaklıkta ateşe dayanıklı kizelgur taşı elde olunur.Ara boşlukları doldurmak taşı elde olunur.Ara boşlukları doldurmak içinde kullanılmaktadır.içinde kullanılmaktadır.

Magnezyum Karbonat;Tabii magnezit Magnezyum Karbonat;Tabii magnezit taşının (MgO) kireçlendirilmesi sonra COtaşının (MgO) kireçlendirilmesi sonra CO22

ve su ile karıştırılması ile elde olunur.ve su ile karıştırılması ile elde olunur.

Magnezit;Aslında çok gevşek ve toz Magnezit;Aslında çok gevşek ve toz halinde olup asbest lifleri ile karıştırılarak halinde olup asbest lifleri ile karıştırılarak istenen şekilde pres edilir.istenen şekilde pres edilir.

SENTETİK ASILLI ISI YALITIM SENTETİK ASILLI ISI YALITIM MALZEMELERİMALZEMELERİ

Poliüretan;İzosiyanat bileşiğinin alkol ile Poliüretan;İzosiyanat bileşiğinin alkol ile reaksiyonu sonucu alkolün hidrojen atomu reaksiyonu sonucu alkolün hidrojen atomu izosiyanata kayarak üretan hasıl izosiyanata kayarak üretan hasıl olur.Diizosiyanatın ve reaksiyonu kolaylaştıran olur.Diizosiyanatın ve reaksiyonu kolaylaştıran OH gruplu uygun polialkolün kullanılmasıylada OH gruplu uygun polialkolün kullanılmasıylada yüksek moleküllü poliüretan meydana yüksek moleküllü poliüretan meydana gelir.Yumuşak ve sert olarak üretilebilinir.gelir.Yumuşak ve sert olarak üretilebilinir.

PVC-Polivinilklorür-Köpüğü;Karbon ile yanmış PVC-Polivinilklorür-Köpüğü;Karbon ile yanmış kalk(CaO)sıcaklığı 2500-3000kalk(CaO)sıcaklığı 2500-3000°°C ye yükseltilmiş C ye yükseltilmiş elektrikli ocaklarda ısıtılarak kalsiyum karpit elektrikli ocaklarda ısıtılarak kalsiyum karpit (CaC(CaC22)elde edilir.)elde edilir.

CaCCaC2 2 su ile birleşerek Ca(OH)su ile birleşerek Ca(OH)22 ve asetilen ve asetilen

(C(C22HH22)meydana gelir.C)meydana gelir.C22HH2 2 ile HCl yüksek ile HCl yüksek

basınç altında birleşerek vinilklorür elde basınç altında birleşerek vinilklorür elde edilir.Vinilklorür de hidrojenperoksit veya edilir.Vinilklorür de hidrojenperoksit veya sıcaklık yükselmesi ile polimerizasyon sıcaklık yükselmesi ile polimerizasyon sonucu polivinilklorür haline geçer.sonucu polivinilklorür haline geçer.

Ekspanded Polistren Köpük(EPS); Ekspanded Polistren Köpük(EPS); Polistren taneciklerinin pentan gazı ile Polistren taneciklerinin pentan gazı ile şişirilip oluşturulan köpüklerin birbirleri ile şişirilip oluşturulan köpüklerin birbirleri ile sıkıca kaynaşması sağlanarak elde sıkıca kaynaşması sağlanarak elde edilir.Malzemenin %93’ü hareketsiz ve edilir.Malzemenin %93’ü hareketsiz ve kuru havadır.kuru havadır.

Polietilen;Etilenin yüksek basınçta(1000-Polietilen;Etilenin yüksek basınçta(1000-3000kg/cm3000kg/cm²²)ve 20)ve 20°°C sıcaklıkta C sıcaklıkta polimerizasyonu ile polietilen elde edilir.polimerizasyonu ile polietilen elde edilir.

Ekstruded Polistren Köpük(XPS);Polistren Ekstruded Polistren Köpük(XPS);Polistren ham maddesinin ekstrüzyonla levha ham maddesinin ekstrüzyonla levha halinde çekilmesi ile üretilir.Isı iletkenliği halinde çekilmesi ile üretilir.Isı iletkenliği üretiminde kullanılan şişirici gaza üretiminde kullanılan şişirici gaza bağlıdır.Bunlar CFC,HCFC,HFC ve bağlıdır.Bunlar CFC,HCFC,HFC ve COCO22dir.dir.

ISI İLETİM KATSAYISI DÜŞÜK ISI İLETİM KATSAYISI DÜŞÜK OLAN ANCAK ISI YALITIM OLAN ANCAK ISI YALITIM

MALZEMESİ OLMAYAN YAPI MALZEMESİ OLMAYAN YAPI MALZEMELERİMALZEMELERİ

GazbetonGazbeton

PerlitPerlit

Ponza TaşıPonza Taşı

Bims BloklarBims Bloklar

İzotuğla İzotuğla

TEŞEKKÜR EDERİMTEŞEKKÜR EDERİM