21

ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร
Page 2: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร
Page 3: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

z ในกรณีที่ตองการซื้อเปนจ�านวนมาก เพื่อใช ในการสอน การฝกอบรม การสงเสริมการขาย หรือเปน ของขวญัพเิศษ เปนตน กรณุาตดิตอสอบถามราคาพิเศษไดท่ี ฝายขาย บรษิทั ซเีอด็ยเูคชัน่ จ�ากดั (มหาชน) เลขที่ 1858/87-90 ถนนเทพรัตน แขวงบางนาใต เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260

โทรศัพท 0-2826-8222 โทรสาร 0-2826-8356-9

z หากมีค�าแนะน�าหรือติชม สามารถติดตอไดที่ comment@se–ed.com

ติดตั้งท่อและสุขภัณฑ์

โดย อาทิตย สุทธพันธ

ราคา 189 บาท

สงวนลิขสิทธิ์ตามกฎหมาย โดย อาทิตย สุทธพันธ © พ.ศ. 2562

หามคัดลอก ลอกเลียน ดัดแปลง ท�าซ�า้ จัดพิมพ หรือกระท�าอื่นใด โดยวิธีการใดๆ ในรูปแบบใดๆ

ไมวาสวนหนึ่งสวนใดของหนังสือเลมนี้ เพื่อเผยแพรในสื่อทุกประเภท หรือเพื่อวัตถุประสงคใดๆ

นอกจากจะไดรับอนุญาต

4 1 0 - 5 0 6 - 2 6 8

2 6 6 1 0 9 8 7 6 5 4 3 2

ขอมูล ทาง บรรณานุกรม ของหอสมุด แห่ง ชาติ อาทิตย สุทธพันธ.

ติดตั้งทอและสุขภัณฑ. --กรุงเทพฯ : ซ ีเอ็ด ยู เค ชั่น, 2562.

268 หนา.

1. เครื่องสุขภัณฑ. 2. งานทอสุขภัณฑ.

I. ชื่อเรื่อง. 696.1

ISBN : 978-616-08-3469-3

จัดพิมพ และ จัดจ�าหนาย โดย

เลข ที่ 1858/87-90 ถนนเทพรัตน แขวง บางนาใต เขต บางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท 0-2826-8000

พิมพที่ บริษัท วี.พริ้นท (1991) จ�ากัด

เลขที่ 23/71-72 หมู 1 ซอยเทียนทะเล 10 ถนนบางขุนเทียน-ชายทะเล แขวงแสมด�า เขตบางขุนเทียน กรุงเทพฯ 10140 โทรศัพท 0-2451-3010

นายวิชัย กาญจนพัฒนา ผูพิมพผู โฆษณา พ.ศ. 2562

Page 4: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

20106–2103ติดตั้งท่อและสุขภัณฑ์ 0– 6 – 2

(Plumping and Sanitary)

จุดประสงค์รายวิชา เพื่อให้

1. เข้าใจหลักการงานระบบท่อ สุขภัณฑ์ การใช้ การบ�ารุงรักษา เครื่องมือ–อุปกรณ ์

งานท่อและสุขภัณฑ์

2. สามารถประกอบติดต้ังท่อน�า้ใช้ท่อระบายน�า้ทิง้ท่อโสโครกท่อระบายอากาศสขุภณัฑ์

และการตรวจสอบงานระบบท่อและสุขภัณฑ์อาคารพักอาศัย

3. มีเจตคติมีความรับผิดชอบและจรรยาบรรณที่ดีในวิชาชีพ

สมรรถนะรายวิชา

1. แสดงความรูเ้กีย่วกบัการใช้งานการบ�ารงุรักษาเคร่ืองมอือุปกรณ์งานท่อระบบสุขภณัฑ์

2. เตรียมความพร้อมของร่างกาย วัสดุ เคร่ืองมือและอุปกรณ์ในการปฏิบัติงานท่อและ

สุขภัณฑ์

3. ประกอบติดตั้งท่อน�า้ดีท่อน�้าทิ้งท่อโสโครกท่อระบายอากาศสุขภัณฑ์

4. ตรวจสอบระบบท่อและสุขภัณฑ์

ค�าอธิบายรายวิชา

ปฏิบัติเกี่ยวกับวิธีการใช้การบ�ารุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์งานระบบท่อและสุขภัณฑ์

ขั้นตอนวิธีการประกอบติดตั้ง ท่อน�้าใช้ ท่อระบายน�้าทิ้ง ท่อโสโครก ท่อระบายอากาศ สุขภัณฑ์

และการตรวจสอบระบบท่อและสุขภัณฑ์อาคารพักอาศัย

(3)

Page 5: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

โครงการสอน

ชื่อวิชา ติดตัั้งทอและสุขภัณฑ รหัสวิชา 20106–2103

ระดับชั้น ปวช. หน่วยกิต 2 จ�านวนชั่วโมงสอน 6 ชั่วโมง : สัปดาห

สัปดาห์ที่ ชั่วโมงที่ ชื่อหน่วย/หัวขอเรื่อง ชื่อใบงาน

1–2 1–8 บทที่ 1 ความรูเบื้องตนในงานระบบทอ

และสุขภัณฑ

1.1 ระบบทอสุขภัณฑภายในอาคาร

พักอาศัย

1.2 สัญลักษณของเสนทอและสุขภัณฑ

1.3 คุณสมบัติและมาตรฐานของ

สุขภัณฑ

1.4 การวางต�าแหน่งหองน�า้ตามฮวงจุย

และการวางผังทอ

ใบงานที่ 1.1 เขียน

สัญลักษณของแนวเสนทอ

และค�ายอของสุขภัณฑ

ใบงานที่ 1.2 เขียนรูป

ไอโซเมตริกระบบ

ทอระบายน�้า

3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของทอส�าหรับอาคาร

พักอาศัย

2.1 ทอเหล็กกลาและทอเหล็กหลอ

2.2 ทอทองแดงและทอซีเมนตใยหิน

2.3 ทอพีวีซีและทอพีอี

2.4 ทอพีพีอาร

ใบงานที่ 2.1 ฝกประกอบ

ทอพีพีอาร

5–7 17–28 บทที่ 3 การใชและบ�ารุงรักษาเครื่องมือ

ระบบทอและสุขภัณฑ

3.1 เครื่องมือวัดระยะวางแบบ

3.2 เครื่องมืองานทอเหล็กกลา

3.3 เครื่องมืองานทอทองแดง

3.4 เครื่องมืองานทอพลาสติก

3.5 การบ�ารุงรักษาระบบทอ

3.6 การบ�ารุงรักษาสุขภัณฑและอุปกรณ

ใบงานที่ 3.1 ฝกใช

เครื่องมือวัดระยะ

ใบงานที่ 3.2 ฝกใช

เครื่องมือทอเหล็กกลา

ใบงานที่ 3.3 ฝกใช

เครื่องมืองานทอพลาสติก

ใบงานที่ 3.4 ฝกซอมแซม

ทอระบายน�า้

(4)

Page 6: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

สัปดาห์ที่ ชั่วโมงที่ ชื่อหน่วย/หัวขอเรื่อง ชื่อใบงาน

8–11 29–44 บทที่ 4 การติดตั้งสุขภัณฑและอุปกรณ

งานระบบทอ

4.1 การติดตั้งวาลวและมาตรวัดน�า้

4.2 การติดตั้งก๊อกน�้าและที่ดักกลิ่น

4.3 การติดตั้งเครื่องสูบน�้าและถังบ�าบัด

น�้าเสีย

4.4 การติดตั้งที่ใสกระดาษช�าระและ

ที่ใสสบู

4.5 การติดตั้งอางลางมือและกระจกเงา

4.6 การติดตั้งโถสวมและฝักบัว

ใบงานที่ 4.1 ฝกประกอบ

และติดตั้งมาตรวัดน�้า

ใบงานที่ 4.2 ฝกประกอบ

และติดตั้งที่ดักกลิ่น

ใบงานที่ 4.3 ฝกประกอบ

และติดตั้งเครื่องสูบน�้า

ใบงานที่ 4.4 ฝกติดตั้ง

ที่ใสกระดาษช�าระและ

ที่ใสสบู

ใบงานที่ 4.5 ฝกประกอบ

และติดตั้งอางลางมือ

ใบงานที่ 4.6 ฝกประกอบ

และติดตั้งกระจกเงา

ใบงานที่ 4.7 ฝกประกอบ

และติดตั้งโถสวมชักโครก

ใบงานที่ 4.8 ฝกประกอบ

และติดตั้งฝักบัว

12–15 45–60 บทที่ 5 การติดตั้งระบบทอส�าหรับ

อาคารพักอาศัย

5.1 การติดตั้งระบบทอน�้าใช

5.2 การติดตั้งระบบทอระบายน�้า

5.3 การติดตั้งระบบทอระบายอากาศ

5.4 การติดตั้งระบบทอโสโครก

ใบงานที่ 5.1 ฝกติดตั้ง

ทอน�้าใช

ใบงานที่ 5.2 ฝกติดตั้ง

ทอระบายน�า้

ใบงานที่ 5.3 ฝกติดตั้ง

ทอระบายอากาศ

โครงการสอน

ชื่อวิชา ติดตั้งทอและสุขภัณฑ รหัสวิชา 20106–2103

ระดับชั้น ปวช. หน่วยกิต 2 จ�านวนชั่วโมงสอน 6 ชั่วโมง : สัปดาห

(5)

Page 7: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

สัปดาห์ที่ ชั่วโมงที่ ชื่อหน่วย/หัวขอเรื่อง ชื่อใบงาน

16–17 61–68 บทที่ 6 ทดสอบงานทอส�าหรับอาคาร

พักอาศัย

6.1 เครื่องมือส�าหรับทดสอบระบบทอ

6.2 การทดสอบรอยรั่วดวยควัน

6.3 การทดสอบรอยรั่วดวยกลิ่น

6.4 การทดสอบรอยรั่วดวยน�้า

6.5 การทดสอบรอยรั่วดวยลมอัด

ใบงานที่ 6.1 ฝกติดตั้ง

มาตรวัดความดัน

18 69–72 (สอบปลายภาค) (สอบปลายภาค)

โครงการสอน

ชื่อวิชา ติดตั้งทอและสุขภัณฑ รหัสวิชา 20106–2103

ระดับชั้น ปวช. หน่วยกิต 2 จ�านวนชั่วโมงสอน 6 ชั่วโมง : สัปดาห

(6)

Page 8: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

ค�าน�า 7

หนังสือเรียนวิชา ติดตั้งทอและสุขภัณฑ์ (Plumping and Sanitary) รหัสวิชา

20106-2103 เลมนี้ เขียนขึ้นเพื่อใชประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ตรงตาม

หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพพุทธศักราช 2562 สาขาวิชากอสราง สาขางานกอสราง

ของส�านักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

หนังสือเลมนี้ประกอบดวย จุดประสงครายวิชา มาตรฐานรายวิชาและค�าอธิบาย

โครงการสอน สวนเนือ้หาประกอบดวย บทที ่1 ความรูเบือ้งตนในงานระบบทอและสขุภณัฑ

บทที่ 2 ชนิดของทอส�าหรับอาคารพักอาศัย บทที่ 3 การใชและบ�ารุงรักษาเครื่องมือระบบ

ทอและสุขภัณฑ บทที่ 4 การติดตั้งสุขภัณฑและอุปกรณงานระบบทอ บทที่ 5 การติดตั้ง

ระบบทอส�าหรับอาคารพักอาศัย บทที่ 6 ทดสอบงานทอส�าหรับอาคารพักอาศัย พรอมทั้ง

ใบงานและแบบฝกหัดซึ่งแทรกเนื้อหาเพื่อใชเปนสื่อใหนักเรียนไดเรียนรูอยางเต็มศักยภาพ

และนักเรียนสามารถใชศึกษาไดดวยตนเอง

ผูเขยีนขอขอบพระคณุทกุทานที่ใหค�าแนะน�าในการจดัท�าหนงัสอืเลมนี ้ทานผูเชีย่วชาญ

ที่ได ใหค�าปรึกษา ขอเสนอแนะ และแนวทางในการจัดท�าหนังสือเลมนี้จนเสร็จสมบูรณ

หากมีขอผิดพลาดประการใด ผูเขียนขอรับค�าติชมดวยความขอบคุณยิ่ง

อาทิตย์ สุทธพันธ์

อีเมล : [email protected]

คํานํา(7)

Page 9: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

สารบัญ 9

บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นในงานระบบท่อและสุขภัณฑ์ ....................................1

1.1 ระบบท่อสุขภัณฑ์ส�าหรับอาคารพักอาศัย ...........................................................2

1.2 สัญลักษณ์ของเส้นท่อและสุขภัณฑ์ .....................................................................6

1.3 คุณสมบัติและมาตรฐานของสุขภัณฑ์ .................................................................9

1.4 การวางต�าแหน�งห้องน�้าตามฮวงจุ้ย ................................................................. 11

แบบฝึกหัดท้ายบทที่ 1 ............................................................................................... 16

ใบงานที่ 1.1 เขียนสัญลักษณ์ของแนวเส้นท่อและค�าย่อของสุขภัณฑ์ ............... 18

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 1.1 ............................................................. 20

ใบงานที่ 1.2 เขียนรูปไอโซเมตริกระบบท่อระบายน�้า

และท่อระบายอากาศ ........................................................................................ 21

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 1.2 ............................................................. 24

แบบทดสอบหลังเรียน ............................................................................................... 25

บทที่ 2 ชนิดของท่อส�าหรับอาคารพักอาศัย .................................................27

2.1 ท่อเหล็กกล้าและท่อเหล็กหล่อ ......................................................................... 28

2.2 ท่อทองแดงและท่อซีเมนต์ใยหิน ...................................................................... 31

2.3 ท่อพีวีซีและท่อพีอี .............................................................................................. 34

2.4 ท่อพีพีอาร์ ............................................................................................................ 50

สารบัญ(9)

Page 10: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

แบบฝึกหัดท้ายบทที่ 2 ............................................................................................... 59

ใบงานที่ 2.1 ฝึกประกอบท่อพีพีอาร ์....................................................................... 61

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 2.1 ............................................................. 63

แบบทดสอบหลังเรียน ............................................................................................... 64

บทที่ 3 การใช้และบ�ารุงรักษาเครื่องมือระบบท่อและสุขภัณฑ์ ...................66

3.1 เครื่องมือวัดระยะและวางแบบ......................................................................... 67

3.2 เครื่องมืองานท่อเหล็กกล้า ................................................................................ 72

3.3 เครื่องมืองานท่อทองแดง .................................................................................. 82

3.4 เครื่องมืองานท่อพลาสติก ................................................................................. 86

3.5 การบ�ารุงรักษาระบบท่อ ..................................................................................... 95

3.6 การบ�ารุงรักษาสุขภัณฑ์และอุปกรณ์ ................................................................ 99

แบบฝึกหัดท้ายบทที่ 3 .............................................................................................110

ใบงานที่ 3.1 ฝึกใช้เครื่องมือวัดระยะ ...................................................................114

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 3.1 ...........................................................117

ใบงานที่ 3.2 ฝึกใช้เครื่องมือท่อเหล็กกล้า ............................................................118

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 3.2 ...........................................................121

ใบงานที่ 3.3 ฝึกใช้เครื่องมืองานท่อพลาสติก ......................................................122

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 3.3 ...........................................................125

ใบงานที่ 3.4 ฝึกซ่อมแซมท่อระบายน�้า ................................................................126

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 3.4 ...........................................................128

แบบทดสอบหลังเรียน .............................................................................................129

บทที่ 4 การติดตั้งสุขภัณฑ์และอุปกรณ์งานระบบท่อ .................................131

4.1 การติดตั้งวาล์วและมาตรวัดน�้า ......................................................................132

4.2 การติดตั้งก๊อกน�้าและติดตั้งที่ดักกลิ่น ............................................................140

4.3 การติดตั้งเครื่องสูบน�า้และถังบ�าบัดน�้าเสีย ...................................................143

(10)

Page 11: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

4.4 การติดตั้งที่ใส่กระดาษช�าระและที่ใส่สบู.่.......................................................148

4.5 การติดตั้งอ่างล้างมือและกระจกเงา ..............................................................153

4.6 การติดตั้งโถส้วมและฝักบัว .............................................................................163

แบบฝึกหัดท้ายบทที่ 4 .............................................................................................183

ใบงานที่ 4.1 ฝึกประกอบและติดตั้งมาตรวัดน�้า ..................................................188

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 4.1 ...........................................................191

ใบงานที่ 4.2 ฝึกประกอบและติดตั้งที่ดักกลิ่นอ่างล้างมือ ..................................192

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 4.2 ...........................................................194

ใบงานที่ 4.3 ฝึกประกอบและติดตั้งเครื่องสูบน�้า ................................................195

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 4.3 ...........................................................197

ใบงานที่ 4.4 ฝึกติดตั้งที่ใส่กระดาษช�าระและที่ใส่สบู่ .........................................198

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 4.4 ...........................................................201

ใบงานที่ 4.5 ฝึกประกอบและติดตั้งอ่างล้างมือ ..................................................202

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 4.5 ...........................................................204

ใบงานที่ 4.6 ฝึกประกอบและติดตั้งกระจกเงา ....................................................205

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 4.6 ...........................................................207

ใบงานที่ 4.7 ฝึกประกอบและติดตั้งโถส้วมชักโครก ...........................................208

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 4.7 ...........................................................210

ใบงานที่ 4.8 ฝึกประกอบและติดตั้งฝักบัว ...........................................................211

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 4.8 ...........................................................213

แบบทดสอบหลังเรียน .............................................................................................214

บทที่ 5 การติดตั้งระบบท่อส�าหรับอาคารพักอาศัย ....................................216

5.1 การติดตั้งระบบท่อน�า้ใช้ ..................................................................................217

5.2 การติดตั้งระบบท่อระบายน�า้ ...........................................................................219

5.3 การติดตั้งระบบท่อระบายอากาศ ....................................................................221

(11)

Page 12: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

5.4 การติดตั้งระบบท่อโสโครก ..............................................................................222

แบบฝึกหัดท้ายบทที่ 5 .............................................................................................224

ใบงานที่ 5.1 ฝึกติดตั้งท่อน�า้ใช้ ..............................................................................228

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 5.1 ...........................................................230

ใบงานที่ 5.2 ฝึกติดตั้งท่อระบายน�้า ......................................................................231

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 5.2 ...........................................................234

ใบงานที่ 5.3 ฝึกติดตั้งท่อระบายอากาศ ...............................................................235

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 5.3 ...........................................................238

แบบทดสอบหลังเรียน .............................................................................................239

บทที่ 6 การทดสอบงานท่อส�าหรับอาคารพักอาศัย ....................................241

6.1 เครื่องมือส�าหรับทดสอบระบบท่อ ..................................................................242

6.2 วิธีการทดสอบรอยรั่วด้วยควัน ........................................................................248

6.3 วิธีการทดสอบรอยรั่วด้วยกลิ่น ........................................................................249

6.4 วิธีการทดสอบรอยรั่วด้วยน�า้ ...........................................................................249

6.5 วิธีการทดสอบรอยรั่วด้วยลมอัด .....................................................................249

แบบฝึกหัดท้ายบทที่ 6 .............................................................................................250

ใบงานที่ 6.1 ฝึกประกอบติดตั้งมาตรวัดความดัน ...............................................251

ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน ใบงานที่ 6.1 ...........................................................253

แบบทดสอบหลังเรียน .............................................................................................254

บรรณานุกรม ...............................................................................................256

(12)

Page 13: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

บทที่ 1

ความรู้เบื้องต้นในงานระบบท่อ

และสุขภัณฑ์

หัวข้อเรื่อง

1.1 ระบบท่อสุขภัณฑ์ส�ำหรับอำคำรพักอำศัย

1.2 สัญลักษณ์ของเส้นท่อและสุขภัณฑ์

1.3 คุณสมบัติและมำตรฐำนของสุขภัณฑ์

1.4 กำรวำงต�ำแหน่งห้องน�้ำตำมฮวงจุ้ยและกำรวำงผังท่อ

จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม

1. บอกควำมหมำยของระบบท่อสุขภัณฑ์ส�ำหรับอำคำรพักอำศัยได้

2. บอกลักษณะของเส้นท่อในระบบกำรเดินท่อได้

3. บอกควำมหมำยของค�ำย่อสุขภัณฑ์ที่ใช้กับกำรเขียนแบบได้

4. บอกชื่อระบบท่อสุขภัณฑ์ส�ำหรับอำคำรพักอำศัยได้

5. บอกข้อก�ำหนดของกำรเขียนแบบแปลนห้องน�้ำได้

1

Page 14: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

2 งำนระบบท่อและสุขภัณฑ์

1.1 ระบบท่อสุขภัณฑ์ส�ำหรับอำคำรพักอำศัยระบบท่อสุขภัณฑ์ภำยในอำคำร (Plumbing System) หมำยถึงระบบท่อที่ท�ำหน้ำที่ใน

กำรจ่ำยน�้ำไปยังสุขภัณฑ์ และสำมำรถระบำยน�้ำเสียออกจำกอำคำรได้แยกลักษณะของกำร

ระบำยดังนี้ ท่อระบำยน�้ำโสโครก (Soil Pipe), ท่อระบำยน�้ำทิ้ง (Waste Pipe), ท่อระบำยน�้ำ

ภำยในอำคำร (Building Drain), ท่อระบำยน�ำ้ฝน (Storm Water Drainage) รวมถงึอปุกรณ์

ที่ใช้ร่วมกับท่อส่วนประกอบอื่นๆ ด้วย

ในกำรท�ำงำนที่เกี่ยวกับงำนท่อสุขภัณฑ์ เพื่อให้เป็นไปอย่ำงถูกต้องและเป็นไปตำม

มำตรฐำนตำมทีก่ฎหมำยก�ำหนด ช่ำงท่อสขุภณัฑ์จะต้องศกึษำกฎระเบยีบและข้อบงัคบัต่ำงๆ

ที่เกี่ยวข้องกับกำรก่อสร้ำงอำคำร ส�ำหรับประเทศไทยมำตรฐำนกำรเดินท่อภำยในอำคำรได้

ก�ำหนดขึ้นโดยวิศวกรรมสถำนแห่งประเทศไทย

1.1.1 ระบบจ่ำยน�้ำ (Water Supply System) ดังในรูปที่ 1.1

1. ระบบน�้ำเย็น (Cold Water System)

2. ระบบน�้ำร้อน (Hot Water System)

ปั๊มน�้ำ

ถังเก็บน�้ำ

รูปที่ 1.1 ระบบจ่ำยน�้ำ (Water Supply System)(ที่มา : บริษัท นวพลำสติกอุตสำหกรรม (สระบุรี) จ�ำกัด)

Page 15: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

บทที่ 1 ควำมรู้เบื้องต้นในงำนระบบท่อและสุขภัณฑ ์ 3

1.1.2 ระบบระบำย (Drainage System)

เมื่อมีกำรใช้น�้ำในอำคำร จะต้องจัดระบบระบำยน�้ำเสียและน�้ำโสโครกออกจำกอำคำร

รวมทั้งกำ๊ซเสียด้วย ระบบระบำยแบ่งออกเป็น 3 ระบบ ดังนี้

1. ระบบระบำยน�้ำเสียและน�้ำโสโครกออกจำกสุขภัณฑ์

2. ระบบระบำยอำกำศ

3. ระบบระบำยน�้ำฝน

ระบบระบำยน�ำ้เสยีและน�ำ้โสโครกออกจำกสขุภณัฑ์ จะต้องได้รบักำรออกแบบไว้อย่ำง

เหมำะสม เพื่อให้เกิดประสิทธิภำพต่อกำรระบำยน�้ำและสุขอนำมัยของผู้ ใช้ ในอำคำร ขณะ

เดยีวกนั ต้องจดัระบบระบำยอำกำศร่วมกบัท่อระบำยน�ำ้ในอำคำรด้วย เพื่อให้เกดิกำรถ่ำยเท

ไหลเวยีนตลอด ระบบระบำยเพื่อให้เกดิควำมแตกต่ำงของควำมกดดนักำรไหลของน�ำ้สะดวก

ยิง่ข้ึน และน�ำก๊ำซเสยี ออกจำกอำคำร น�ำ้ฝนจะถกูระบำยออกจำกอำคำรในกรณทีี่ไม่ต้องกำร

ใช้น�้ำฝน ดังนั้นจึงต้องจัดให้มีกำรระบำยออกจำกอำคำรอย่ำงถูกต้อง โดยระบำยออกสู่ท่อ

ระบำยสำธำรณะต่อไป ดังในรูปที่ 1.2

ถังบ�ำบัดน�้ำเสีย

บ่อพัก

บ่อดักกลิ่น ถังดักไขมัน

รูปที่ 1.2 ระบบระบำย (Drainage System)(ที่มำ : บริษัท นวพลำสติกอุตสำหกรรม (สระบุรี) จ�ำกัด

Page 16: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

4 งำนระบบท่อและสุขภัณฑ์

1.1.3 สุขภัณฑ์ สุขภัณฑ์เป็นอุปกรณ์ที่อ�ำนวยควำมสะดวกสบำยต่อกำรใช้น�้ำในอำคำร โดยจะเป็น

ภำชนะรองรับน�้ำเสียหรือน�้ำโสโครกที่เกิดจำกกำรใช้งำนเพื่อจะได้ระบำยออกสู่ระบบระบำย

น�้ำต่อไป ชนิดและขนำดของสุขภัณฑ์มีมำกมำยหลำยแบบ หลำยสี หลำยขนำด สุขภัณฑ์ที่

ใช้และรูจ้กักนัแพร่หลำย เช่น อ่ำงล้ำงหน้ำ อ่ำงอำบน�ำ้ โถส้วม โถปัสสำวะชำย–หญงิ เครื่อง

ซักผ้ำ และเครื่องใช้ ในครัวเรือน ฯลฯ กำรเลือกและกำรติดตั้งสุขภัณฑ์ใดๆ ต้องพิจำรณำ

ขนำดห้องกำรวำงแปลนห้องควำมเหมำะสม

1.1.4 ระบบป้องกันอัคคีภัย

กำรก่อสร้ำงอำคำรทุกชนิดไม่ว่ำจะน้อยหรือมำกชั้นก็ตำม ต้องมีระบบป้องกันอัคคี

ภัยไว้เสมอ เพื่อระงับควำมเสียหำยจำกเพลิงไหม้ โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งในอำคำรหลำยๆ ชั้น

ควรมีระบบป้องกันอัคคีภัยและยังต้องค�ำนึงถึงพระรำชบัญญัติป้องกันและระงับอัคคีภัย

พ.ศ. 2542 ซึ่งได้กล่ำวถึงประเภทอำคำรที่ต้องมีตู้หัวฉีดน�้ำดับเพลิงดังนี้

1. อำคำรสูง

2. อำคำรขนำดใหญ่พิเศษ

3. โรงมหรสพ

4. สถำนบริกำรที่มี 3 ชั้นขึ้นไป

กำรจัดระบบป้องกันอัคคีภัยในอำคำร ดังแสดงในรูปที่ 1.3 พิจำรณำเลือกได้ 2 ระบบ

คือ

1. ระบบใช้น�้ำ

2. ระบบใช้กำ๊ซและสำรเคมี

Page 17: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

บทที่ 1 ควำมรู้เบื้องต้นในงำนระบบท่อและสุขภัณฑ ์ 5

รูปที่ 1.3 ระบบป้องกันอัคคีภัย(ที่มำ : ส�ำนักงำนมำตรฐำนผลิตภัณฑ์อุตสำหกรรม กำรป้องกันอัคคีภัย มอก.2541เล่ม 8-2560 )

https://www.tisi.go.th/data/standard/pdf_files/tis/a2541_8-2560.pdf

รูปที่ 1.4 ตู้หัวฉีดน�้ำดับเพลิง(ที่มำ : https://www.saturnfireproduct.com)

Page 18: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

6 งำนระบบท่อและสุขภัณฑ์

กำรจะเลอืกเอำระบบใดระบบหนึง่ขึน้อยูก่บัชนดิของอำคำร ประเภท และควำมรนุแรง

ของเพลิงทีจ่ะเกดิขึน้ กำรจดัระบบป้องกนัอคัคภียัทัง้สองอำจใช้ชนดิกึง่อตัโนมตัหิรอือตัโนมตัิ

ก็ได้ โดยข้อดีของระบบอัตโนมัติจะให้ควำมมั่นใจในกำรดับเพลิงดีกว่ำ โดยเฉพำะกรณีที่ไม่

อำจมองเห็นได้ขณะเกิดเพลิงไหม้ จึงสำมำรถลดทอนควำมเสียหำยลงได้มำก

1.2 สัญลักษณ์ของเส้นท่อและสุขภัณฑ์กำรเขียนสัญลักษณ์ของเส้นท่อหรือภำพสุขภัณฑ์ที่คล้ำยภำพจริง จะช่วยให้มีควำม

แน่ใจในกำรอำ่นแบบมำก แต่จะเขียนยำกและใช้เวลำมำก หรือบำงทีไม่มีควำมจ�ำเป็นต้อง

เขียนให้ครบถ้วนคลำ้ยวัตถุจริง

ตำรำงที่ 1.1 รำยกำรค�ำย่อที่ใช้กับกำรเขียนแบบ

รำยกำร ค�ำเต็ม ค�ำย่อ

ที่ปัสสำวะ (ชำย) Urinal UR

ฝักบัว (อำบน�้ำ) Shower SH

โถส้วม Water Closet WC

อ่ำงอำบน�้ำ Bath Tub BT หรือ TUB

อ่ำงล้ำงมือ Lavatory LAV.

อ่ำงซักลำ้ง Service Sink SS

อ่ำงซักผ้ำ Laundry Tray LT

เครื่องท�ำน�้ำร้อน Water Heater WH

เครื่องล้ำงชำม Dishwasher DW

ก๊อกน�้ำ Hose Bib HB

ที่ใส่สบู่ Soap holder SH

ที่กระดำษ Paper holder PH

กระจกเงำ Mirror M

รำวแขวนผ้ำ Clothes Rack CR

ช่องท�ำควำมสะอำดท่อ Cleanout CO

ช่องท�ำควำมสะอำดท่อที่พื้น Floor Cleanout FCO

ช่องระบำยน�้ำที่พื้น Floor Drain FD

Page 19: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

บทที่ 1 ควำมรู้เบื้องต้นในงำนระบบท่อและสุขภัณฑ ์ 7

รำยกำร ค�ำเต็ม ค�ำย่อ

แนวศูนย์กลำง Centerline CL

ระบบเดินท่อ Plumbing PLBG.

ท่อระบำยน�้ำฝนแนว Roof leader RL

ท่อน�้ำเย็นหรือน�้ำประปำ Cold Water CW

ท่อน�้ำร้อน Hot Water HW

ท่อน�้ำร้อนส่งจ่ำย Hot Water Supply HS

ท่อน�้ำร้อนส่งกลับ Hot Water Return HR

ท่อระบำยน�้ำโสโครก Soil Pipe S

ท่อไอน�้ำ Steam Pipe ST

ท่อระบำยอำกำศ Vent Pipe V

ท่อระบำยอำกำศเหนือหลังคำ Vent Throuch Roof VTR

ท่อระบำยน�้ำทิ้ง Waste Pipe W

ท่อพลำสติก Plastic PLAS.

ท่อทองแดง Copper COP

ท่อเหล็กอำบสังกะสี Galvanized Iron GAL. I

ท่อเหล็กหล่อ Cast Iron CI

(ที่มำ : งำนระบบท่อและสุขภัณฑ์, ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรกำรอำชีวศึกษำและท่อตรำชำ้ง. น. 7)

ตำรำงที่ 1.2 ลักษณะของเส้นในแบบระบบกำรเดินท่อ

สัญลักษณ์ ควำมหมำยของเส้น

Drain Or Waste Above Ground เส้นท่อระบำยทิ้งเหนือพื้นดิน

Drain Or Waste Below เส้นท่อระบำยทิ้งใต้พื้นดิน

Vent เส้นท่อระบำยอำกำศ

SD Storm Drain เส้นท่อระบำยน�้ำฝน

Cold Water เส้นท่อน�้ำเย็นหรือน�้ำประปำ

SW Soft Cold Water เส้นท่อแก้น�้ำกระด้ำงแล้ว

Hot Water เส้นท่อน�้ำร้อน

(ที่มำ : งำนระบบท่อและสุขภัณฑ์, ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรกำรอำชีวศึกษำและท่อตรำชำ้ง. น. 8)

ตำรำงที่ 1.1 (ต่อ) รำยกำรค�ำย่อที่ใช้กับกำรเขียนแบบ

Page 20: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร

8 งำนระบบท่อและสุขภัณฑ์

ตำรำงที่ 1.3 สัญลักษณ์รูปภำพของสุขภัณฑ์

ชนิดของสุขภัณฑ์ สัญลักษณ์

อ่ำงอำบน�้ำแบบเว้ำเข้ำผนัง

WM

WH

DW

H W T

อ่ำงอำบน�้ำแบบขอบโค้ง

WM

WH

DW

H W T

ที่อำบน�้ำฝักบัวแบบตั้งพื้น

WM

WH

DW

H W T

โถส้วม

WM

WH

DW

H W T

โถปัสสำวะแบบตั้งพื้น

WM

WH

DW

H W T

อ่ำงล้ำงมือ–ล้ำงหน้ำ

WM

WH

DW

H W T

เครื่องซักผ้ำ WM

WH

DW

H W T

เครื่องท�ำน�้ำร้อน

WM

WH

DW

H W T

อ่ำงล้ำงจำน–ชำม แบบมีที่ผึ่งสองด้ำน

WM

WH

DW

H W T

อ่ำงทั่วไปและเครื่องล้ำงจำน

WM

WH

DW

H W T

อ่ำงทั่วไปและอ่ำงซักผำ้

WM

WH

DW

H W T

S T

ถังน�้ำร้อน

WM

WH

DW

H W T

(ที่มา : คู่มือหลักสูตรกำรเรียนกำรสอนวิชำงำนระบบท่อและสุขภัณฑ์ ร่วมกับบริษัทนวพลำสติกอุตสำหกรรม (สระบุรี) จ�ำกัด, น. 12)

Page 21: ISBN : 978-616-08-3469-3 · ใบงานที่ 1.1 ... ท อระบายน ้ า 3–4 9–16 บทที่ 2 ชนิดของท อส าหรับอาคาร