17
INTRODUCIÓN ÁS INTRODUCIÓN ÁS FRONDOSAS FRONDOSAS CADUCIFOLIAS II CADUCIFOLIAS II XOSÉ ANTONIO MEIXIDE XOSÉ ANTONIO MEIXIDE

Introducción ás frondosas (II)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

introducción ás frondosas II

Citation preview

Page 1: Introducción ás frondosas (II)

INTRODUCIÓN ÁS INTRODUCIÓN ÁS FRONDOSAS FRONDOSAS

CADUCIFOLIAS IICADUCIFOLIAS IIXOSÉ ANTONIO MEIXIDEXOSÉ ANTONIO MEIXIDE

Page 2: Introducción ás frondosas (II)

REPRESENTATIVIDADEREPRESENTATIVIDADE

Hoxe bastante importancia Hoxe bastante importancia medioambiental pero pouca económica.medioambiental pero pouca económica.

Ben representadas en proporción nas Ben representadas en proporción nas estatísticas, sobre todo con masas puras, estatísticas, sobre todo con masas puras, pero desordeadas.pero desordeadas.

Futuro pesimista (foron dominadas por Futuro pesimista (foron dominadas por outras especies, e abandonadas pola outras especies, e abandonadas pola sociedade = migración ás cidades).sociedade = migración ás cidades).

Page 3: Introducción ás frondosas (II)

A REALIDADE SOCIALA REALIDADE SOCIAL Cambio de man de obra artesanal por empresas Cambio de man de obra artesanal por empresas

de servizo (maiores costes e terreos pouco de servizo (maiores costes e terreos pouco accesibles).accesibles).

Intervencionismo da administración limitado Intervencionismo da administración limitado (difícil xestión), e a veces actuacións pouco (difícil xestión), e a veces actuacións pouco comprendidas (permisos de queimas, comprendidas (permisos de queimas, conservación de determindas especies, conservación de determindas especies, plantación dun número mínimo de frondosas plantación dun número mínimo de frondosas con outras masas, etc.).con outras masas, etc.).

Mensaxes erróneas á sociedade e actuacións Mensaxes erróneas á sociedade e actuacións pouco exemplificadoras.pouco exemplificadoras.

Page 4: Introducción ás frondosas (II)

A PROPIEDADEA PROPIEDADE Creouse un marco no que parece que creer Creouse un marco no que parece que creer

nas frondosas caducifolias é ir contra nas frondosas caducifolias é ir contra corrente.corrente.

Máis de 600.000 propietarios con 2,26 Máis de 600.000 propietarios con 2,26 has/propietario, pero moi parceladas.has/propietario, pero moi parceladas.

Nun período de 10-15 anos a única Nun período de 10-15 anos a única viabilidade para o sector é o asociacionismo.viabilidade para o sector é o asociacionismo.

Gran potencialidade produtiva nas terras Gran potencialidade produtiva nas terras ocupadas por frondosas caducifolias.ocupadas por frondosas caducifolias.

Page 5: Introducción ás frondosas (II)

A MAN DE OBRAA MAN DE OBRA Grandes fluctuacións por diversos Grandes fluctuacións por diversos

motivos. Fan falla parcelas aptas para motivos. Fan falla parcelas aptas para grandes maquinarias de saca, facilidade grandes maquinarias de saca, facilidade de manexo, e accesibilidade.de manexo, e accesibilidade.

As frondosas caducifolias precisan de As frondosas caducifolias precisan de man de obra moi especializada, para unha man de obra moi especializada, para unha xestión correcta.xestión correcta.

Pouca PRL (Prevención de Riscos Pouca PRL (Prevención de Riscos Laborais), non hai tradición.Laborais), non hai tradición.

Page 6: Introducción ás frondosas (II)

EXEMPLOSEXEMPLOS As frondosas sen intervención, derivan As frondosas sen intervención, derivan

nun bosque natural, autóctono. nun bosque natural, autóctono. Requiren tratamentos especializados Requiren tratamentos especializados de moderada intervención, xogando de moderada intervención, xogando principalmente coa luz (equilibrio de principalmente coa luz (equilibrio de copas con varios estratos: dominantes, copas con varios estratos: dominantes, dominados, codominados). Co tempo dominados, codominados). Co tempo chegan a producir o equilibrio (flora e chegan a producir o equilibrio (flora e fauna coexistindo en armonía).fauna coexistindo en armonía).

Page 7: Introducción ás frondosas (II)

EXEMPLOSEXEMPLOS Cando se cortan masas de eucaliptos ou Cando se cortan masas de eucaliptos ou

piñeiros, deixanse os das estremas coa piñeiros, deixanse os das estremas coa excusa de que son para serra. A realidade é excusa de que son para serra. A realidade é que se empregan para delimitar a miña que se empregan para delimitar a miña parcela, impedindo que cando veña a parcela, impedindo que cando veña a desbrozadora non me quite terreo. Son desbrozadora non me quite terreo. Son estratexias ligadas ao minifundismo. Non estratexias ligadas ao minifundismo. Non existe a visión global da silvicultura que teñen existe a visión global da silvicultura que teñen os alemáns ou franceses. Non poden deste os alemáns ou franceses. Non poden deste xeito desenvolverse os modelos ligados á luz xeito desenvolverse os modelos ligados á luz que precisan as frondosas. Cuestións que precisan as frondosas. Cuestións elementais que se descoñecen.elementais que se descoñecen.

Page 8: Introducción ás frondosas (II)

O QUE SE PODE FACERO QUE SE PODE FACER Concienciación para que as plantacións se valoren Concienciación para que as plantacións se valoren

cualitativamente (maior coñecemento, discriminación cualitativamente (maior coñecemento, discriminación positiva, non agravios).positiva, non agravios).

Plantacións (non bosques naturais) exemplificadoras Plantacións (non bosques naturais) exemplificadoras que cambien a visión da sociedade. Diversificación que cambien a visión da sociedade. Diversificación da produción, modernización, intensificación, etc.da produción, modernización, intensificación, etc.

Papel da admon.: Aplicación da PAC e outras Papel da admon.: Aplicación da PAC e outras lexislacións transversais, parques, figuras de lexislacións transversais, parques, figuras de proteción da natureza, repoboación con especies proteción da natureza, repoboación con especies mesturando frondosas, viveiros forestais e correción mesturando frondosas, viveiros forestais e correción das plantacións particulares.das plantacións particulares.

Page 9: Introducción ás frondosas (II)

O POTENCIALO POTENCIAL En Galiza non existían bosques naturalizados, En Galiza non existían bosques naturalizados,

máis ben existían bosques antrópicos (modificados máis ben existían bosques antrópicos (modificados pola acción do ser humano).pola acción do ser humano).

Creación de marcos con especies de elevada Creación de marcos con especies de elevada calidade, (madeira, froito, mixto), exemplificadora calidade, (madeira, froito, mixto), exemplificadora para a sociedade.para a sociedade.

Orixinalmente a PAC buscaba diversificación e Orixinalmente a PAC buscaba diversificación e implementación de rendas co abandono de implementación de rendas co abandono de produción e de terras agrarias. A OMC produción e de terras agrarias. A OMC (Organización Mundial do Comercio) buscaba e (Organización Mundial do Comercio) buscaba e busca a globalización e por tanto, apertura e busca a globalización e por tanto, apertura e liberalización de mercados. A PAC foise adaptando liberalización de mercados. A PAC foise adaptando a esta nova ordenación mundial.a esta nova ordenación mundial.

Page 10: Introducción ás frondosas (II)

OS DIVERSOS MODELOSOS DIVERSOS MODELOS A selvicultura é unha ciencia que implica ás xeracións A selvicultura é unha ciencia que implica ás xeracións

presentes e futuras, temos que aprender esa cultura creando presentes e futuras, temos que aprender esa cultura creando na medida do posible montes de maior extensión e na medida do posible montes de maior extensión e aproveitamentos sostibles, xerando ingresos para os aproveitamentos sostibles, xerando ingresos para os tratamentos necesarios.tratamentos necesarios.

Coas frondosas fai falla plantas dominantes e dominadas Coas frondosas fai falla plantas dominantes e dominadas para ter fustes axeitados, con aproveitamentos selectivos para ter fustes axeitados, con aproveitamentos selectivos (aproveitamento francés e alemán para duelas de barricas, (aproveitamento francés e alemán para duelas de barricas, nós quedámonos nas travesas do ferrocarril). Se nós quedámonos nas travesas do ferrocarril). Se herdáramos este sistema, o traballo estaba feito, pero o ciclo herdáramos este sistema, o traballo estaba feito, pero o ciclo non se pechou (poucas facilidades, terras de elevado prezo, non se pechou (poucas facilidades, terras de elevado prezo, falta de tradición, etc.).falta de tradición, etc.).

O modelo actual é furoneo (cortar o que precisamos, sen O modelo actual é furoneo (cortar o que precisamos, sen criterios selvícolas), ou a matarrasa (herdar unha plantación, criterios selvícolas), ou a matarrasa (herdar unha plantación, cortar toda a parcela e plantar de novo, ou ben abandonar).cortar toda a parcela e plantar de novo, ou ben abandonar).

Page 11: Introducción ás frondosas (II)

A MATERIA PRIMAA MATERIA PRIMA Empregábanse moito os trasmoches nos castiñeiros Empregábanse moito os trasmoches nos castiñeiros

(aproveitamentos de brotes e aproximación do froito ao (aproveitamentos de brotes e aproximación do froito ao tronco principal), os carballos para leña, etc. Son claros tronco principal), os carballos para leña, etc. Son claros exemplos do tempo de dedicación a estes traballos. A exemplos do tempo de dedicación a estes traballos. A dinámica mudou.dinámica mudou.

Podemos ter máis nogueiras que en California, pero non Podemos ter máis nogueiras que en California, pero non temos plantas de calidade, nin nos terreos axeitados.temos plantas de calidade, nin nos terreos axeitados.

Grazas ao carballo e ao castaño existe vivenda rural neste Grazas ao carballo e ao castaño existe vivenda rural neste país, pois puideron aguantar das estruturas das mesmas sen país, pois puideron aguantar das estruturas das mesmas sen seren tratadas contra os axentes xilófagos.seren tratadas contra os axentes xilófagos.

As mellores nogueiras dos Ancares, foron cara Cataluña As mellores nogueiras dos Ancares, foron cara Cataluña (transformación e restauración), e posteriormente cara (transformación e restauración), e posteriormente cara Francia. Única árbore xunto coa cerdeira, que os Francia. Única árbore xunto coa cerdeira, que os madeireiros mercaban de xeito individual. Buscábase a madeireiros mercaban de xeito individual. Buscábase a exclusividade.exclusividade.

O mercado sempre requerirá duelas de carballo para O mercado sempre requerirá duelas de carballo para barricas, pero hoxe en día ábrese o abanico con outras barricas, pero hoxe en día ábrese o abanico con outras alternativas de menor turno (virutas tostadas, etc.).alternativas de menor turno (virutas tostadas, etc.).

Page 12: Introducción ás frondosas (II)

A XESTIÓN DO TERRITORIOA XESTIÓN DO TERRITORIO Cando se herdan as terras pero non se coñece a Cando se herdan as terras pero non se coñece a

situación, as árbores, e a súa potencialidade, e ninguén situación, as árbores, e a súa potencialidade, e ninguén se fai responsable da súa xestión, a herdanza que antes se fai responsable da súa xestión, a herdanza que antes era un capital e riqueza, agora é un problema de difícil era un capital e riqueza, agora é un problema de difícil xestión.xestión.

O maior problema que temos é o territorio, todo comeza O maior problema que temos é o territorio, todo comeza pola organización do mesmo, a unificación, e a partir de pola organización do mesmo, a unificación, e a partir de ahí a xestión.ahí a xestión.

É preciso que tamén as pequenas parcelas sexan É preciso que tamén as pequenas parcelas sexan tratadas por profesionais (xente cualificada e con tratadas por profesionais (xente cualificada e con medios adecuados), facilitando dito labor coa medios adecuados), facilitando dito labor coa agrupación da terra. Dependendo do tamaño que agrupación da terra. Dependendo do tamaño que teñamos empregaremos un modelo de xestión ou outro.teñamos empregaremos un modelo de xestión ou outro.

Precisamos dunha xestión profesional e cualificada do Precisamos dunha xestión profesional e cualificada do territorio (técnicos, especialistas, obreiros), que derive territorio (técnicos, especialistas, obreiros), que derive na herdanza dun patrimonio ben na herdanza dun patrimonio ben organizado (organizado (e de xeito e de xeito colectivocolectivo)) dentro dun marco donde a calidade sexa un dentro dun marco donde a calidade sexa un valor engadido. valor engadido.

Page 13: Introducción ás frondosas (II)

DESBROCES E TRATAMENTOSDESBROCES E TRATAMENTOS Non hai medios (químicos nin mecánicos) nin capacidade Non hai medios (químicos nin mecánicos) nin capacidade

suficiente para xestionar a totalidade do mato xerado na suficiente para xestionar a totalidade do mato xerado na superficie agroforestal. O único xeito válido é poñer en valor superficie agroforestal. O único xeito válido é poñer en valor a terra, facendo da súa xestión a ferramenta para a súa a terra, facendo da súa xestión a ferramenta para a súa conservación.conservación.

En termos xerais, nas plantacións xestionadas con termos En termos xerais, nas plantacións xestionadas con termos selvícolas, sementamos ou plantamos mesto, logo imos selvícolas, sementamos ou plantamos mesto, logo imos quitando masa sobrante, amortizando a inversión coa venda quitando masa sobrante, amortizando a inversión coa venda de produtos intermedios, e deixando para o final as mellores de produtos intermedios, e deixando para o final as mellores árbores, cortadas ao remate do seu turno, ao mesmo tempo árbores, cortadas ao remate do seu turno, ao mesmo tempo que nos claros se vai restablecendo a vexetación de que nos claros se vai restablecendo a vexetación de substitución.substitución.

Hoxe debemos intentar, na medida do posible, planificar as Hoxe debemos intentar, na medida do posible, planificar as fincas para desenvolver os desbroces e tratamentos fincas para desenvolver os desbroces e tratamentos culturais posteriores da maneira máis eficiente, mediante a culturais posteriores da maneira máis eficiente, mediante a utilización de maquinaria para abaratar o máximo posible os utilización de maquinaria para abaratar o máximo posible os custos.custos.

Page 14: Introducción ás frondosas (II)

CONCIENCIACIÓNCONCIENCIACIÓN Temos que entender que a riqueza é colectiva, e Temos que entender que a riqueza é colectiva, e

que para pagar a maquinaria e man de obra hai que que para pagar a maquinaria e man de obra hai que chegar a masas de calidade.chegar a masas de calidade.

Noutros lugares houbo procesos selvícolas máis Noutros lugares houbo procesos selvícolas máis ordeados e mellor xestionados, nunha relación máis ordeados e mellor xestionados, nunha relación máis estreita cos procesos da industria, conservación do estreita cos procesos da industria, conservación do espazo ordeado (caseríos con labradío, monte, etc.)espazo ordeado (caseríos con labradío, monte, etc.)

En Galiza o rexenerado natural é moi potente, moito En Galiza o rexenerado natural é moi potente, moito máis se hai lume, isto facilita a implantación de máis se hai lume, isto facilita a implantación de certas especies pirofíticas fronte ás frondosas certas especies pirofíticas fronte ás frondosas caducifolias.caducifolias.

Page 15: Introducción ás frondosas (II)

OS NÚCLEOS E A LUZOS NÚCLEOS E A LUZ A incidencia da luz é básica. O mundo rural perdeu en A incidencia da luz é básica. O mundo rural perdeu en

gran medida a importancia que a ordeación do gran medida a importancia que a ordeación do espazo ten na sostenibinilidade do medio no que espazo ten na sostenibinilidade do medio no que conviven os animais, persoas e plantas. Non se están conviven os animais, persoas e plantas. Non se están a respetar as distancias de plantación, nin as franxas a respetar as distancias de plantación, nin as franxas de proteción, respecto destas vivendas. Hai que de proteción, respecto destas vivendas. Hai que aprender dos modelos agrarios tradicionais, e ao aprender dos modelos agrarios tradicionais, e ao respeto polo espazo vital (diferenza co espazo visual).respeto polo espazo vital (diferenza co espazo visual).

A problemática de pechar os núcleos de poboación A problemática de pechar os núcleos de poboación con plantacións forestais non é o feito en sí da con plantacións forestais non é o feito en sí da plantación, senón o de quitar a luz, e coa mesma, a plantación, senón o de quitar a luz, e coa mesma, a vida ao lugar, ademáis dun proceso de vida ao lugar, ademáis dun proceso de subexplotación.subexplotación.

Page 16: Introducción ás frondosas (II)

DESCOMPENSACIÓNSDESCOMPENSACIÓNS As relacións sociais e laborais eran moito máis As relacións sociais e laborais eran moito máis

habituais e estreitas antigamente, pois eran habituais e estreitas antigamente, pois eran precisas. Hoxe en día téndese á precisas. Hoxe en día téndese á individualización. Incluso terras aparceladas individualización. Incluso terras aparceladas vólvense dividir ilegalmente.vólvense dividir ilegalmente.

Todo isto provoca unha dispersión do territorio, Todo isto provoca unha dispersión do territorio, cambios de uso indiscriminados (abandono do cambios de uso indiscriminados (abandono do monte e labradío, plantacións incontroladas, monte e labradío, plantacións incontroladas, etc.), que provoca un caos no territorio. Se lle etc.), que provoca un caos no territorio. Se lle sumamos a variable actual do lume da lugar a sumamos a variable actual do lume da lugar a unha situación difícil de xestionar.unha situación difícil de xestionar.

Page 17: Introducción ás frondosas (II)

A XURISPRUDENCIAA XURISPRUDENCIA As leis son moitas veces difíciles de comprender, porque parten As leis son moitas veces difíciles de comprender, porque parten

de situacións que benefician a unhos e perxudican a outros, de situacións que benefician a unhos e perxudican a outros, pero buscan a igualdade.pero buscan a igualdade.

Non podemos guiarnos polo sentido común, porque xa partimos Non podemos guiarnos polo sentido común, porque xa partimos de que moitos dos propietarios galegos, non están a participar de que moitos dos propietarios galegos, non están a participar no espazo vital donde están ubicados os seus predios.no espazo vital donde están ubicados os seus predios.

A xurisprudencia soamente é comprendida cando ocorren A xurisprudencia soamente é comprendida cando ocorren catástrofes (incendios, ventos furacanados, mortes, etc.).catástrofes (incendios, ventos furacanados, mortes, etc.).

Temos que tentar que a problemática do territorio non se Temos que tentar que a problemática do territorio non se traslade a unha situación de caos.traslade a unha situación de caos.

A lexislación ven de lonxe (coma a Orde do ano ´89, que A lexislación ven de lonxe (coma a Orde do ano ´89, que limitaba a distancia de plantación de eucaliptos que lindaban limitaba a distancia de plantación de eucaliptos que lindaban con terras de labradío a un mín. de 6m), máis ainda é unha das con terras de labradío a un mín. de 6m), máis ainda é unha das grandes descoñecidas: despreocupación, ignorancia, ocultismo,grandes descoñecidas: despreocupación, ignorancia, ocultismo,…, pero é a base para comprender as actuacións e facer as …, pero é a base para comprender as actuacións e facer as cousas ben.cousas ben.