INTEGRACJA

SENSORYCZNA

w przedszkolu.

Sensodydaktyka

Mini warsztaty (napisz/ narysuj piktogram)

Wiem..kojarzę…

Czym jest/z czym wiąże się

integracja sensoryczna.

Plan spotkania

I. Wprowadzenie

- podstawowe informacje o zmysłach człowieka

i integracji sensorycznej.

II. Integracja sensoryczna a gotowość szkolna.

III. Rola i zadania nauczyciela przedszkola/

edukacji wczesnoszkolnej.

- odniesienie do podstaw programowych

- organizowanie warunków do wielostronnego rozwoju poprzez stymulowanie

zmysłów

- przykładowe środki dydaktyczne i metody stymulujące zmysły w działaniu

5. Dyskusja. Budzenie autorefleksji.

„Doświadczenia zmysłowe są potrzebne mózgowi

jak pokarm ciału”. (...)

I. Zmysły człowieka

W teorii integracji sensorycznej mówi się o trzech

układach zmysłów

Czym jest i na co wpływa

⚫ zmysł dotyku

⚫ przedsionkowy

⚫ priopriocepcja

Czym jest i na co wpływa

Układ dotykowy – receptory w skórze i na jej powierzchni

odbiera wrażenia lekkiego i głębokiego dotyku

odczuwanie zimna, ciepła, bólu

właściwości i rodzajów przedmiotów

różnicowanie bodźców dotykowych

rozpoznawanie przedmiotów bez pomocy wzroku

ma wpływ na rozwój emocjonalny

Czym jest i na co wpływa

Układ przedsionkowy – inaczej zmysł równowagi ma receptory

w uchu wewnętrznym

reaguje na siłę grawitacji, ruch linearny i obrotowy

koordynuje ruchy oczu, głowy oraz całego ciała

pozwala balansować bez spadania na równoważni

bujać się na huśtawkach,

w miarę sprawnie łapać równowagę, kiedy np. się potkniemy

wyzwala odruchy niezbędnych do utrzymania pozycji ciała w

spoczynku

utrzymanie stałego pola widzenia w czasie ruchów głowy

ma wpływ na rozwój mowy, układ nerwowy (przewód pokarmowy,

odruch wymiotny)

Czym jest i na co wpływa

Układ proprioceptywny (kinestetyczny) – czucie

głębokie,receptory ulokowane w mięśniach i ścięgnach

informuje mózg o pozycji naszego ciała (wiemy jak ułożone są nasze kończyny bez patrzenia na nie)

np.

gdy wchodzimy po schodach, mózg musi otrzymywać dane o tym, czy stopa już

stanęła na kolejnym stopniu, czy jest równo ułożona, czy można się na niej

oprzeć.

odpowiada za:

wytwarzanie odruchów prostowania i równowagi

percepcję kształtów drobnych przedmiotów

tworzenie lateralizacji

swobodne wykonywanie ruchów precyzyjnychdzięki niemu umiemy dobrze posługiwać się ołówkiem lub odbijać piłkę o ziemię

(koordynacja wzrokowo-ruchowa)

Integracja sensoryczna

Integracja sensoryczna (pisana małymi literami)

to proces wiązania ze sobą odrębnych informacji,

dostarczanych przez zmysły

w celu stworzenia jednolitej, spójnej reprezentacji

otaczającej nas rzeczywistości.

może dotyczyć odrębnych informacji dostarczanych przez jeden narząd zmysłu (np.

kształtu i koloru: integracja jednomodalna),

ale także odrębnych informacji dostarczanych przez różne narządy zmysłu

(integracja wielomodalna).

jest fundamentalna dla funkcjonowania każdego organizmu

jej brak oznaczałby całkowity chaos: świat wokół nas byłby morzem

niepowiązanych ze sobą bodźców.

Integracja Sensoryczna SI

Integracja Sensoryczna (pisana wielkimi literami)

to podejście terapeutyczne,

stworzyła Jean Ayres w latach 70-tych XX w,

zwana również terapią integracji sensorycznej SI

(skrót od angielskiej jej angielskiej nazwy: Sensory Integration).

Terapia ma postać ukierunkowanej zabawy.

Podczas terapii nie uczy się dzieci konkretnych umiejętności.

Cel terapii – skoncentrowany na poprawie integracji pomiędzy

zmysłami w układzie nerwowym.

Współcześnie – krytyka SI (skuteczność)

Zaburzenia integracji sensorycznej...

Zaburzenia przetwarzania sensorycznego, wg J. Ayres

dźwięki, dotyk, wzrok, słuch, zapach

przedsionkowa – niezgrabność, ociężałość ruchowa, choroba lokomocyjna

duża ruchliwość, poszukiwanie ekstremalnych form

aktywności fizycznej

priopriocepcja - aktywność fizyczna wywołuje dyskomfort

potrzeba częstego ściskania przedmiotów (przytulania się,

uderzania)

….czy różnice indywidualne? – psychologia temperamentu

- inne przyczyny

II. Integracja sensoryczna a gotowość szkolna

prawidłowo działające zmysły: wzrok, słuch, smak, węch, dotyk,

propriocepcja i układ przedsionkowy

właściwy rozwój funkcji motorycznych: postawa ciała

i zdolności do jej zmiany w dowolnym momencie,

świadomość własnego ciała i wiedzy na temat jego schematu,

właściwy rozwój funkcji percepcyjno-motorycznych:koordynacja wzrokowo-ruchowa, kontrola wzrokowa,

orientacja przestrzenna,

poznanie - możliwe tylko wówczas, gdy pozostałe filary działają

prawidłowo;

- zdolność do samorealizacji

- chęć poznawania świata

- kontrolowanie swojego zachowania

- działania zgodne z wymaganiami i oczekiwaniami społeczeństwa

II. Warsztaty

1. Zadanie: „Dopasuj przedmiot/ruch do określenia”.

- przykładowe środki dydaktyczne wspierające rozwój

wrażliwości zmysłowej

- koordynację słuchowo- wzrokowo-ruchową.

2. Analiza wybranych zapisów podstaw programowych

pod kątem

integracji sensorycznej,

Sensodydaktyki

3. Obejrzenie zdjęć wyposażenia kącików sensorycznych

i zabaw dzieci w przedszkolu. Dyskusja.

Wyposażenie kącików

i działań dzieci (przykłady).

Publiczne Przedszkole nr 2 w Lwówku Śl.

Skarbiec doznań zmysłowych.

Ścieżki sensoryczne w ogrodzie

Zdjęcia - Internet

Dlaczego zabawom sensorycznym TAK!!

Bo kiedyś...

Bo dziś…

dzieci mają coraz mniej sensorycznych doświadczeń - “tabletowe dzieci”

https://zdrowie.pap.pl/wywiad/byc-zdrowym/tablety-i-smartfony-moga-byc-

szkodliwe-dla-dzieci

Jak wykorzystać zabawy sensoryczne..

• Rozwijanie procesów poznawczych

• językowe (przymiotniki, porównania)

• źródło pochodzenia (przyroda, inne)

• matematyka

• plastyka

• chemia

• poznawanie siebie – lubię, nie lubię…?

• poznawanie innych ..lubi, nie lubi...(np. dotyk)

III. Rola nauczyciela w przedszkolu i I-III

Nauczyciel obserwator

obserwuje dzieci w różnych sytuacjach

- reakcja na zmiany (nowe miejsca, sytuacje, materiały)

- wybór zabaw, zabawek (rezygnowanie)

- radzenie sobie z czynnościami samoobsługowymi

- sprawność motoryki dużej i małej (napięcie mięśniowe)

- pozycja ciała w czasie pisania

Rola nauczyciela w przedszkolu i I-III

Przestrzeń edukacyjna:

- skarbiec zmysłów (wyposażenie, dostępność)

- wizualizacja - „przebodźcowanie”, czy spokój optyczny?

- dźwięk (porozumiewanie się N i Dz)

- RUCH!!

Styl pracy – indywidualizacja?(dostosowanie do wrażliwości sensorycznej dzieci)

np. wybór środków plastycznych, możliwość zmiany miejsca

- techniki ćwiczeń motorycznych (motoryka dłoni)

NIE KOLOROWANIE MALOWANEK!!!!!!

najważniejszą podstawą dobrych zdolności manualnych jest:

prawidłowe napięcie mięśni całego ciała

prawidłowa równowaga

samodzielność dziecka

Bez tej bazy rysowanie nawet miliona szlaczków

nie ma większego sensu.

ćwiczymy przez:

wkładanie, wyjmowanie, odpinanie, zapinanie, przeciąganie,

nawlekanie, ściskanie, zgniatanie, wyciąganie, rozciąganie,

rozbijanie, łapanie itp

Matematyka sensoryczna

Poznawanie - dotykanie prawdziwych przedmiotów (konkrety)

(nie obrazków!!!)

Matematyka sensoryczna

to ogrom zabaw i gier

np.- konstrukcyjne (figury geometryczne)

- manipulacyjne (klasyfikowanie przedmiotów wg cech).

- miary, wagi, objętości

- liczenie - nawlekanie/nakładanie elementów zgodnie z określoną liczbą

- rytmy (nawlekanie koralików wg kodu)

(uwaga: myślenie przedoperacyjne, operacyjne)

Podsumowanie. Dyskusja

Informacje zwrotne:

⚫ pytania

⚫ problemy

⚫ uwagi

⚫ wątpliwości

związane z własnym warsztatem pracy

w kontekście tematu szkolenia.

Dziękuję za uwagę

i aktywność :)

Janina Huterska-Górecka