Instrumenty finansowe

Sylwia Jawor, Loan Dang Thanh

„Zmiany konstrukcji instrumentów służące wykorzystaniu asymetrii informacji:

uprzywilejowanie i upośledzenie uprawnień z instrumentów, tworzenie instrumentów

strukturyzowanych, wydawanie świadectw (założycielskich, tymczasowych,

udziałowych).”

Plan prezentacji• Asymetria informacji

• Świadectwa : • Rodzaje• Zastosowanie• Uprawnienia z nimi związane

• Instrumenty strukturyzowane• Konstrukcja• Zastosowanie• Przykłady

• Podsumowanie

Czym jest asymetria informacji?

Jest to sytuacja, w której jedna ze stron transakcji dysponuje większą liczbą

informacji od drugiej strony. Stronę, która jest lepiej poinformowana, określa się

mianem pełnomocnika (agenta), a stronę poinformowaną gorzej, nie dysponującą pełnią informacji, mianem mocodawcy

(pryncypał).

Skutki występowania asymetrii informacji:

• Inwestorzy nie są w stanie prawidłowo ocenić oczekiwanych korzyści lub ryzyka, jakie niesie ze sobą dana decyzja finansowa

• Odmienne postrzeganie ryzyka pomiędzy inwestorami a oferującymi nowoczesne instrumenty finansowe

• Powstanie nieefektywności ekonomicznej – wzrost kosztów transakcji

NARASTANIE RYZYKA, WYPIERANIE Z RYNKU INSTRUMENTÓW „DOBRYCH”

ALE: asymetria informacji jest bodźcem do powstawania nowych instrumentów finansowych

ŚwiadectwaZałożycielskie, tymczasowe, użytkowe, udziałowe

ŚWIADECTWO

Użytkowe

Depozytowe

Imienne założycielskie

Tymczasowe

Udziałowe

Świadectwa użytkowe

• Cel: • podział zysku po umorzeniu akcji spółki

• Uprawnienia: • Majątkowe • Uprawniony ze świadectwa użytkowego nie ponosi żadnej

odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z umorzonej akcji

• MUSZĄ BYĆ PRZEWIDZIANE W STATUCIE SPÓŁKI

Imienne świadectwa założycielskie

• Cel: • wynagrodzenie osób, które poniosły wysiłek przy tworzeniu

spółki, ale nie stały się jej akcjonariuszami• Uprawnienia: • prawo do udziału w zysku spółki maksymalnie przez 10 lat

• MUSZĄ BYĆ PRZEWIDZIANE W STATUCIE SPÓŁKI

Świadectwa tymczasowe• Cel: • potwierdzenie stanu opłacenia akcji

• Uprawnienia : • Korzystanie z wszelkich uprawnień akcjonariusza• ale udział w dywidendzie jest ograniczony do proporcji, w jakiej

została opłacona akcja

• MOGĄ BYĆ PRZEDMIOTEM OBROTU I ZASTAWU

Świadectwo tymczasowe

1. firma, siedziba i adres spółki,

2. oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka

jest wpisana do rejestru,

3. data zarejestrowania spółki i wystawienia akcji,

4. wartość nominalną, serię i numer, rodzaj danej akcji i

uprawnienia szczególne z akcji,

5. wysokość dokonanej wpłaty w przypadku akcji imiennych,

6. ograniczenia co do rozporządzania akcją,

7. postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach

wobec spółki.

Kliknij ikonę, aby dodać obraz

Źródło: http://muzeum.waw.pl

Świadectwo udziałowe• Cel: • realizacja Programu Powszechnej Prywatyzacji

• Uprawnienia: • prawo do cząstkowej współwłasności 512 spółek wniesionych do

Narodowych Funduszy Inwestycyjnych

• Warunki uczestnictwa: • Powszechne świadectwo udziałowe: pełnoletni obywatel Polski• Rekompensacyjne świadectwa udziałowe: emeryci i pracownicy

sfery budżetowej

Kliknij ikonę, aby dodać obraz

Źródło: http://www.olimpiada.edu.pl/

Nowe instrumenty finansoweIstrumenty strukturyzowane

Instrumenty strukturyzowane• Konstrukcja:• Część „bezpieczna” - lokowana w instrumenty, które przynoszą z

góry zadaną stopę zwrotu• Część „ryzykowna” - zakup instrumentu pochodnego• Marża

• Zastosowanie: • Zabezpieczenie przed ryzykiem• Unikanie opodatkowania• Ominięcie restrykcyjnych regulacji prawnych

Przykład lokaty strukturyzowanej

Przykład: Inwestycyjna Lokata Terminowa Stabilny Frank

Konstrukcja produktu ING Bank ŚląskiDystrybutor ING Bank ŚląskiKlasa aktywów WalutyPoziom ochrony kapitału 100%Aktywa szczegółowo Kurs CHF/PLN (frank szwajcarski)Gwarantowana stopa zwrotu Brak Maksymalna stopa zwrotu 10% (rocznie)Waluta rozliczeniowa PLNMinimum inwestycyjne 3000 PLNPodatek od zysków kapitałowych (19%) TakOpłata wstępna BrakOpłata przy wcześniejszym wyjściu z inwestycji 4%

Czas trwania 1 rokOkres trwania ubezpieczenia 19.10.2012 - 18.10.2013

Przykład: Inwestycyjna Lokata Terminowa Stabilny Frank (cd.)

• Roczny produkt strukturyzowany oparty na kursie CHF/PLN z maksymalnym zyskiem w wysokości 10 proc.

• Instrumentem bazowym inwestycji jest kurs CHF/PLN z fixingu Narodowego Banku Polskiego.

• Po zakończeniu inwestycji inwestorzy otrzymają 100 proc. zainwestowanych środków plus premię.

• Premia będzie sumą czterech przyznawanych co kwartał kuponów w wysokości 2,5 proc. każdy.

• Kupony są przyznawane pod warunkiem, że kurs CHF/PLN znajdzie się w określonym przedziale

Dlaczego instrumenty strukturyzowane nie powstałyby bez istnienia asymetrii

informacji?• Nabywcy tych instrumentów liczą na wyższy zwrot niż w

przypadku zwykłej inwestycji• Sprzedający w przeciwieństwie do nabywców mają dostęp do

danych i analizy wysokości oczekiwanych wypłat• Przy pełnej informacji zajmowane pozycje nie są opłacalne ani

dla inwestora, ani dla nabywcy, bo: wartość oczekiwana opcji jest równa lub niższa od premii, którą inwestor za nią płaci -> gdyby o tym wiedział wolałby zainwestować w zwykłą lokatę terminową. dla emitenta oznacza to stratę części korzyści wynikającą z dodania opcji

Najaktywniejsze firmy na rynku produktów strukturyzowanych w Polsce

w okresie I-XII 2010 r. 16%

12%

11%

11%10%

7%

5%

5%

3%

2%

2%

2%

13%Noble Bank

Butik Inwestycyjny

Raiffeisen Bank Polska

BZ WBK/DM BZ WBK

Deutsche Bank PBC

KBC TFI/Kredyt Bank/Warta TUnŻ

Bank Millenium

Getin Bank

mBank

ING Bank Śląski

Wealth Solutions

Bank DnB Nord Polska

Inne

Źródło: www.structus.pl

Forma prawna produktów strukturyzowanych zaoferowanych w Polsce

w okresie I-XII 2010 r

Źródło: www.structus.pl

Podsumowanie

• Asymetria informacji wpływa na zmianę konstrukcji

instrumentów finansowych

• Asymetria informacji prowadzi do narastania ryzyka

• Świadectwa są formą uprzywilejowania

• Instrumenty strukturyzowane powstają tylko wtedy, gdy

istnieje asymetria informacji

• Instrumenty strukturyzowane są wykorzystywane do uzyskania

relatywnie taniego finansowania

Bibliografia• Kudła J., Instrumenty finansowe i ich zastosowania• http://wydawnictwoumk.pl • http://www.knf.gov.pl • http://www.finanseosobiste.pl • http://www.konferencja.edu.pl• http://e-prawnik.pl • http://portalwiedzy.onet.pl • http://www.structus.pl