JU SMŠ „ 17. Septembar„ , Žabljak

SEMINARSKI RAD

WWW( World Wide Web)

Učenik/ca: Profesor/ica:

Jovana Ćetković Milanka Zarubica

WWW ( World Wide Web)

World Wide Web ( WWW, W3) predstavlja najveći informacioni servis na Intrenetu. Ovaj servis je zvanično opisan kao „globalna hipermedijalna inicijativa za namjensko ( ciljno) pronalaženje informacija, koja daje univerzalan pristup velikoj galaksiji dokumenata“. Projekat WWW je zamišljen i razvijen u CERN – u ( Evropskoj labaratoriji za nuklearnu fiziku) od 1989. do 1994. godine pod rukovodstvom Tim Berners Lija . Projekat je korisnicima računarskih mreža omogućio jednostavan pristup različitim medijima na konzistentan način i izmjenio način na koji su ljudi posmatrali i kreirali informacije do osnivanja veba. Na taj način je kreirana prva globalna hipermedijalna mreža.

Prve verzije ovog sistema imale su cilj da unaprijede nauku i obrazovanje, ali kasnije je ovaj program imao revolucionarne uticaje na mnoge elemente društva, kao što su: ekonomija, komunikacija, politika, literatura itd.

„Mreža svih mreža“ svoju popularnost temelji upravo na razvoju i korišćenju WWW - a, koji predstavlja fenomen današnjice. Razlog za uspijeh WWW – a se ne može tražiti u superiornoj tehnologiji - koja je imala ulogu samo u realizaciji koncepta.

Razlika između Interneta i WWW – a je slična razlici između računara i multimedijalnog programa koji se na njemu izvršava.

WWW je Intrenet servis koji se najbrže razvija i to je ujedno i komunikaciono- publikacioni servis koji se najbrže razvijao u istoriji čovječanstva.

Niko ne zna veličinu veba, a procjena broja korisnika može se naći na adresi www.internetworldstats.com. Kinenski naučnici su utvrdili da se broj korisnika veba udvostruči na svakih 5,37 godina, a ovakvo povećanje je rezultat lakog korišćenja i objavljivanja sadržaja na veb – mjestima, njegovog multimedijalnog karaktera, mogućnosti korišćenja u svrhu reklamiranja, prodaje i distribucije proizvoda, učenja na daljinu i sl.

Veb se zasniva na tehnici hiperteksta koji omogućava direktan prelaz sa jedne na drugu veb - lokaciju koja sadrži tražene informacije bez obzira gdje se ta lokacija nalazi, a ovakav skok se izvodi primjenom hiperveze koja sadrži adresu veb – mjesta, dokumenta ili strane na kojoj se nalazi tražena informacija. Veb – dokument se piše u HTML ( Hyper Text Markup Language) – jeziku koji nije programski, već je opisni jer se sa njim opisuje samo struktura dokumenta i ovakav jezik omogućava korišćenje hipeveza.

Hipertekst i hipermedija

Izraz hipertekst uveo je Ted Nelson 1965. godine i koristio se da opiše „nesekvencijalne fragmente teksta međusobno povezane pomoću pokazivača nazvanih veze ( linkovi)“. Ovi linkovi služe da prebace čitanje iz jednog fragmenta teksta na drugi, što omogućava uvođenje nelinearnosti u proces čitanja. Ovaj proces može se uporediti i sa čitanjem knjige.

Hipreteks dokument može se definisati kao informacioni prostor koji je organizovan na nelinearan način kako bi olakšao brzo korišćenje informacija, a to će učiniti tako što će čitaocu omogućiti pristup informacijma u njegovom sopstvenom pojedinačnom stilu, zavisno od ciljeva čitanja i prethodnog poznavanja onoga o čemu se čita.

Informacioni prostori su definisani mnoštvom linkova koji povezuju tekstualne i grafičke jedinice koje se zovu čvorovi .

Veze definišu odnose između čvorova i ključni su elementi u pravljenju hiperteksta. Sistem hiperteksta dozvoljava autoru da povezuje čvorove kreirajući nelinearan dokument. Najvažniji koncept u razumijevanju hiperteksta je mogućnost povezivanja, omogućavajući nelinearnu organizaciju strukture koja dozvoljava čitaocu slobodno kretanje kroz dokument ili informacije sadržane u čvorovima.

Veze mogu biti predstavljene na različite načine, kao na primjer:

markiranje ili podvlačenje teksta druga boja teksta sličice ( ikonice)

Ovim vezama mogu biti pridodata i dopunska objašnjenja ( screen tips) kojima se daju dodatne informacije čitaocu prije nego što sa jednog čvora skoči na drugi čvor.

Multimedija predstavlja bilo koju kombinaciju teksta, trodimenzionalne ili dvodimenzionalne grafike ( crteža, dijagrama, planova, tehničkih crteža, itd. ) , fotografija, zvuka, animacija i videa u jednom dokumentu. Ako se dozvoli korisniku da kontroliše redosljed korišćenja informacija u računaru, program postaje interaktivna multimedija.

Hipermedija je pojam koji predstavlja ujedinjavanje koncepta hiperteksta sa multimedijalnim sistemima.

hipermedija= hipertekst + multimedija

Hipermedija dozvoljava da informacije na različitim medijima ( tekst, grafika, digitalizovani govor, zvučni i video zapis, slike, animacije i sl. ) budu čvorovi, povezani nelinearnom strukturom, sa ciljem omogućavanja alternatvnog pristupa informacijama.

Hiperveza predstavlja vezu koja ukazuje na dijelove dokumenta koji se nalaze na drugom računaru, ali ovaj pojam može ukazivati i na bilo koju vezu između čvorova.

Veb – čitači su posebni programi za čitanje dokumenata. Navigacija je proces kretanja kroz hipertekst dokument. Najpoznatiji programi za rad sa hipertekstom su: MS Internet Explorel, Firefox, Opera i Chrome.

Veb – mjesto ( web site)

Veb – mjesto je čvor, odnosno lokacija na vebu koja se sastoji od skupa stranica ( hipermedijalnih dokumenata). Uspostavljanje veza između stranica omogućava se tako što se hiperveza stavlja na neku riječili sliku ili neki drugi element na veb – stranici.

Naslovna strana ( Home page) je početna stranica veb – mjesta koja pruža informacije o sadržaju mjesta i omogućava prelaz na druge željene stranice veb – mjesta.

Veb – server je računar na kome je postavljeno jedno ili više veb – mjesta koji je povezan na Internet i koji raspolaže odgovarajućim softverom da svoja dokumenta stavi na raspolaganje programima za navigaciju.

URL ( Uniform Resource Locator)

Jednoobrazni lokator ( URL) resursa predstavlja mrežno uopštenje standardnog koncepta imena datoteke. URL ne ukazuje samo na datoteku u nekom folderu, već ta datoteka i folder mogu da se nalaze na bilo kom računaru u mreži i mogu da se koriste pomoću bilo koga od nekoliko različitih metoda.

URL se sastoji iz tri dijela:

prvi dio informiše program za navigaciju koji se protokoli koriste za pristup datom resursu

drugi dio je ime čvora računara na kome se resursi nalaze treći dio je put do resursa

STRUKTURA URL – a

http://www.pmf.ac.me/primjeri/zadatak1.html

http:// - definiše Intrenet protokol za dokument i u ovom slučaju označava da dokument pripada WWW – u.

www.pmf.ac.me/ - ovaj dio predstavlja adresu računara na kome se nalazi dokument i ukazje na to na koji računar treba da se povežu pregledači veba.

primjeri/ - ovaj dio predstavlja put do foldera dokumenta tj. relativnu adresu u okviru fajl sistema veb – servera na kome se nalazi dokument.

zadatak1.html- ime dokumenta. html označava da se radi o dokumentu u hipertekstu.

URL lokatori drugih adresa:

https://- protokol za sigurno povezivanje

ftp:// - protoko za prenošenje datoteka file:// - datoteka na disku gopher:// - služi za pretraživanje distribuiranih dokumenata news:// - protokol za news grupe

PortaliPortali su mjesta na Internetu gdje korisnik može da pronađe više

različitih stvari. Na ovi mjestima možete pronaći različite sadržaje kao što su: vijesti, filmovi, predstave, izložbe, sport, predloge za izlaske, slušanje radija ili muzike, vremensku prognozu, razne servisne informacije i sl.

Pretraživanje Interneta

Dokumenti objavljeni na vebu su jako raznovrsni kako po kvalitetu tako i po pouzdanosti informacijama, po temama, opsegu i organizaciji. Većina informacija objavljenih na vebu nije podvrgnuta bilo kakvoj povjeri, a obično nedostaju i podaci o autoru, instituciji u kojoj autor radi, naslovu i sadržaju. Za pronalaženje konkretnih sadržaja koji zanimaju korisnike koriste se pretraživači veba. PIW ( Public Indexable Web) je dio veba koji ima mogućnost da se pretražuje i indeksira uz pomoć mašina za pretraživanje.

Pretraživači veba su veb mjesta sa kojih je moguće automatizovano traženje informacija sa veba. Postoji veći broj ovakvih veb mjesta:

Google – http://www.google.com Yahoo – http://www.yahoo.com Alta Vista – http://www.altavista.com HotBot – http://www.hotbot.com

Lycos – http://www.lycos.com Excite – http://www.excite.com itd

Kriterijumi po kojima se može procjenjivati vrijednost dokumenta sa veba mogu biti:

Ko je napravio stranu? Da li je autor dokumenta uopšte naveden u dokumentu i ,ako jeste, da li je poznat u tom područiju?

Da li je data e-mail adresa za kontakt? Da li se zna “ izdavač” ? Da li je dokument recenziran? Koja je svrha dokumenta i kome je namjenjen? Da li ima linkove prema drugim stranama i gledištima? Da li ima datum, i da li je dokument dovoljno “ svjež” ? Pod kojim uslovom autor dozvoljava dalje korišćenje svojih

podataka?