İçindekiler Tablosu · Mimarlık Tarihi İlkeleri ... Ayasofya amii’nin altında iki adet açık hava gazinosu vardı. Yaz gelince akşam Faroz’dan Ayasofya’ya kadar yürür

1

İçindekiler Tablosu

Sayfa

1. KENT – TRABZON – ANILAR ........................................................................................... 2

2. PROJE ALANI ................................................................................................................ 5

2.1. İmar Planı/ Halihazır Plan........................................................................................... 6

2.2. Uydu Görüntüsü......................................................................................................... 7

3. SORUNLAR VE BEKLENTİLER .......................................................................................... 7

3.1. Sorunlar ...................................................................................................................... 7

3.2. Beklentiler .................................................................................................................. 8

4. BİTİRME ÇALIŞMASI SÜRESİNDE İSTENENLER ................................................................ 9

4.1. Dönem İçinde İstenenler ........................................................................................... 9

4.2. Dönem Sonunda İstenenler ..................................................................................... 11

4.3. Dönem Sonunda İstenenlerle İlgili Açıklama ........................................................... 12

4.4. Bitirme Çalışmasının Ağırlıklı Not Yüzdeleri ............................................................. 15

5. BİTİRME ÇALIŞMASI GENEL DEĞERLENDİRME İLKELERİ ................................................ 15

5.1. Şehircilik ve Planlama İlkeleri .................................................................................. 15

5.2. Bina Bilgisi Tasarım İlkeleri ...................................................................................... 15

5.3. Yapı Bilgisi İlkeleri .................................................................................................... 16

5.4. Mimarlık Tarihi İlkeleri ............................................................................................. 16

5.5. Restorasyon ve Koruma İlkeleri ............................................................................... 16

6. BİTİRME ÇALIŞMASI TAKVİMİ ..................................................................................... 17

KTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü 2019-2020 Bahar Yarıyılı MİM 4000 Bitirme Çalışması

2

1. KENT – TRABZON – ANILAR

Trabzon deyince… Kara kara kazanlar hatırlarım dizi dizi Kurşun gibi ağır bir balık yağı kokusu

Kırar kolunuzu kanadınızı Hantal bir bulut güçbelâ havalanır

Bulutun içinde yüzlerce Yunus ağır ağır Yarım kalmış bir deniz türküsünü Deniz dibi yeşilini katran morunu

Gök mavisine katmaktadır Bedri Rahmi Eyüboğlu

Toplumsal birim olarak en büyük fiziksel bütünlüğe sahip olan kent için değişimden daha doğal bir durum düşünülemez. Toplumsal değişimin aynı zamanda mekânın değişimi anlamına da geldiği; demografik unsurlar, kültürel oluşumlar, sosyo-ekonomik organizasyonlar, üretim-dağıtım araç ve teknolojileri gibi dinamiklerin toplumsal yapıyla birlikte mekânı da dönüştürdüğü bir gerçektir. Kadim toplum ve kentlerin tarihi, böyle bir ilişki ağının olağanlığını her defasında tekrar tekrar kanıtlarcasına sayısız örnekle doludur.

Trabzon kenti, bulunduğu coğrafik ve jeopolitik konumu nedeniyle bu tür bir ilişkinin derinlemesine gözlendiği en eski yerleşimlerden birisidir. Kentin, tarihi çağların başlangıcına kadar inen köklü yerleşim tarihinde, yerleşime uygun konumu, sahip olduğu limanlar ve topografik etkenlerin dikkat çekici derecede belirgin bir etkisinin olduğu açıktır. Erken dönemde, kuzey-güney istikametinde deniz ile dağlar arasına, doğu-batı istikametinde ise iki derin vadi arasındaki düzlüklere sıkışan kent, bir süre sonra büyük sıçramalar yaparak, sur dışına, doğu, batı ve güney varoşlarının yerleşime ve ulaşıma uygun kıyı ya da düz alanlarına yayılmıştır (Üstün Demirkaya ve Tuluk, 2018). Kentin Komnenos hâkimiyeti ve hemen ardından gelen erken Osmanlı dönemindeki fiziksel yapısındaki süreklilik, Cumhuriyet döneminde, özellikle modern ulaşım imkânlarının gereklilikleri ile hiçbir dönemde olmadığı kadar şehircilik ve mimarlık faaliyeti ile değişime uğramıştır. 20.yüzyılda modern limanın inşası, kentin doğrudan denizle kurduğu ilişki ve deniz ticaretine dayalı mekânsal kurgusu açısından önemli pek çok değişimi beraberinde getirmiştir.

Modern liman ile eskiden beri kullanılan kıyı hattı, deniz ticareti işlevini kaybetmişse de gündelik yaşamdaki yerini korumaya devam etmiştir. Bu durum ise son yıllarda yol ve dolgu çalışmaları Trabzon’un denizle olan ilişkisi ile birlikte, deniz kenarında ve liman çevrelerinde gelişen kültürel ve toplumsal hayatı da etkilemiş, değiştirmiştir.


3

Tarihi, ekonomik ve toplumsal gelişmeler ile mekân arasındaki karşılıklı olarak birbirini üreten ilişki, mekân ve bellek arasında da söz konusudur. Tarihsel gerçekliğin yeniden inşasında, geçmişteki “doğru”nun ne olduğundan çok onun “nasıl” olduğu ya da “nasıl bir iz bıraktığı” ve “ne anlama geldiği” sorularının sunacağı olanaklar dikkate alındığında, söz konusu tartışmaların gölgesinden kurtulmuş çalışmalar yapılabilecektir. Kentler bu anlamda, geçmişteki olayların yaşandığı ve farklı deneyimlerin farklı biçimde ifade edildiği yerlerdir (Ringas vd., 2011: 326). Bu farklı deneyimler ise bireylerin, yaşadıkları kente ilişkin bir genel görüş geliştirmesi, bir değerler kümesi ile o kenti özdeşleştirmesi ve tüm bunların sonucunda bir idealleştirme yaparak kentin kimliğini belirlemesini sağlamaktadır (Ünlü, 2017:76; Tekeli, 1991: 80).

“Bir Mahalle’nin kimliği: …mahalle denizin komşusuysa ve denize inen bölge çoğunlukla alçak teraslardan oluşmuşsa; sokakların sınırlarını, çoğunluğunu evlerin oluşturduğu avlulu yapıların kalın taş duvarları belirlemişse, yapılar birbirileriyle barışık ve saygılıysa, her konuttan denizin uçsuz bucaksız maviliği görülebilir. Anneler geniş kumsalda oynayan ya da kayalıkların arasında yüzme yarışı yapan çocuklarını evlerinin pencerelerinden baktıklarında tanıyıp gözlemleyebilir.” A. Sevim, Trabzon’un denizden koparılan kalbi Sotka

Kentin küstürülmüş, bir anlamda kendi haline terkedilmiş noktaları var.

“Deniz Üstü dolgudur: mahallenin sahili; geniş kumsalı, berrak ve sığ denizi, su içindeki ve dışındaki irili ufaklı kayalıkları, plajları ile insanların kendilerini özgür ve güvende duyumsadıkları bir yermiş bir zamanlar. Zaman, kumu da kumsalı da kayalıkları da darmadağın etmiş, denizi önüne katıp… Denizi öyle uzaklara atmış ki bırakın dalgaların sesini duymayı, rengini bile tam göremez olmuş Sotkalılar.” A. Sevim, Trabzon’un denizden koparılan kalbi Sotka

“1960’lara kadar, Yıldızlı’dan başlayan sahil şeridi Ganita’ya kadar kumsal olarak uzanırdı. Yıldızlı’dan itibaren insanlar rahat bir şekilde denize girer, Beşirli’den sonra ise Uzunkum Plajı yer alırdı… Ayasofya Camii’nin altında iki adet açık hava gazinosu vardı. Yaz gelince akşam Faroz’dan Ayasofya’ya kadar yürür deniz kenarında oturur, gazinodaki sanatçının şarkılarını dinlerdik. Ayasofya Müzesi demişken bizler ilkokulda okurken sınıfça Ayasofya’ya gider orada piknik yapardık. Ayasofya şimdiki gibi değildi, her tarafı serbestti… Bizler Faroz’da kumsal üzerinde büyüdük. Evimizden çıkınca hemen kumsal ve deniz. Yazın akşama kadar kayalar arasında yüzer, midye çıkarır hemen iki taş üzerine bir teneke parçası, akşama kadar yemek işi tamamdır. Dalgaları havalarda dalgaların önünde viya koşmak zevklerin en güzeli idi… Sotka’dan itibaren plaj ve kumsal devam eder, Moloz mevkiinde her çeşit balık ızgarayı açık havada


4

bulabilirdiniz. İnsanlar zevkle bu ihtiyaçlarını giderirdi… Bizlerin en büyük eğlencelerinden biri de sinema idi. Tatil günleri 10.00-13.00-17.30 matinelerini peş peşe seyrederdik. Sinemanın birinden çıkar, diğerine girerdik.” S. Demirkaya, Anılar

Kentin kimliğini oluşturan, onu diğerlerinden farklılaştıran, doğal, sosyal ve yapılı çevre arasındaki ilişki ve etkileşimlerdir.

“Eski taş evlerin önünden kayıklarını denize indirir, küçük kayalıkların gerdanlık gibi süslediği tertemiz kumsaldan denize girerler. Deniz ve kumsal o dönem çocuklarının oyun alanıdır. Dalgalarda viya koşulur, şiddetli yağışlarda sonra denizden kütük çıkarılır, komşu bahçelerinden gizli gizli meyve yürütülür. Ara sıra denizin kıyıya vurduğu top gülleleri ve eski paralar bulunup harçlık çıkarılır.” K. Şişginoğlu, Faroz’a Renk Veren Usta Osman Zeki Demirkale

Trabzon’u sahip olduğu “liman kenti” özelliği ona kimlik kazandıran en önemli unsurdur.

“Liman herkese açıktı. Limanda mendireğin ucuna kadar gidip balık tutardık. Gönlüm arzu ediyor ki şimdi yasak olan limandan içeri girip çocukluğuma dönsem. Eskiden otobüslerle yolculuk çok kötü ve çok yorucuydu. İstanbul’a gitmek için çoğunlukla gemi yolculuğu tercih ediliyordu. İletişim yok, konuşmak önemli, akrabanın varlığını sesini duyunca hissediyorsun. Birini yollarsan daha haber alamıyorsun, sonsuzluğa uğurlamış gibi. Annemi İstanbul’a ablamın yanına uğurlamamızı mendireğin ucuna kadar gidip el salladıklarını hatırlıyorum. Gemi Faroz açıklarına varıncaya kadar el sallama, uğurlama töreni devam ederdi.” M. R. Sümerkan, Anılar

Ayağı suya değen Trabzon kentinin denizle arasından artık bir kara kedi geçmiştir, bu da o siyah asfalttır.

“Kent kentte yaşayanların ürettikleri yaşama kültürüne göre şekilleniyor: Komşuluk üniteleri sağlıklı, sokaklar belli merkezlerde odaklanıyor, çeşme başı bir çınarın dibi vs... Komşuluk ilişkileri çok sağlıklı, bahçe duvarları arkasında ön bahçenin gerisindeki evler, bahçede çok çeşitli flora çeşitleriyle komşuluk eden ev yaşayanları: Trabzon evi dediğimiz ev budur...1960’lı yılların başında, o yol yapılmadan önce Trabzon sahilinde Kale Park’ın eteğinden kumsala ayağınızı bastığınızda aşağı yukarı Yıldızlı’daki askeri kampa kadar, yaklaşık 10 km kadar gidebiliyordunuz. Yine bu sahil yolu lineer yerleşmeye sebep oldu ve kıyıdaki dikine büyümede sosyal ve teknik altyapı tesisleri kente yetmemeye başladı, bu sefer Trabzon kenti kendi sorunlarını çözemeyen bir kent haline geldi…

Bugün olan olmuş doldurulan doldurulmuş madem, hiç değilse şu yapılmalı…Trabzon’un bu kısmı yine vitrini olur, rekreatif kullanımla beraber Trabzonlu’nun denizle barıştığı, denizle buluştuğu, denizle söyleştiği bir mekân olur…”

Kıyı halkına kıyı yaşayanlarına denizin çok önemli bir kültürel katkısı vardır, ayağı suya değen çocuklarla değmeyen çocukların arasındaki fark da budur zaten. Biz artık malesef Trabzon’da ve Karadeniz’de ayağı suya değmeyen çocuklar yetiştiriyoruz. B. Gerçek, Anılar


5

Kentleşme olgusunun hızlı bir gelişim süreci içine girmesi, büyüyen kentlerin getirdiği kalabalıklaşma ve yorucu mekân deneyimleri; kentsel alanları insanların yaşayabileceği alan olmaktan çıkarıp yaşamaya zorunda oldukları mekânlar haline dönüştürmektedir (Özkan, 2001; Şimşek ve Korkut, 2009). Yanlış ve plansız kullanımlarla, doğal bütünlüğü bozulabilen bir kaynak olarak kıyı mekânı; yapılan düzenlemeler ile gelişebilen, açık, esnek ve devingen hale gelebilecektir. Kıyı kuşağındaki değişimler kente yön vermekle birlikte; kıyılar su, hava bitki, toprak, hayvan ve insanın birbirleriyle ilişki içinde oldukları dinamik bir yapıya sahiptir (Şimşek ve Korkut, 2009). Sağladıkları çeşitli düzeydeki avantajlar (sosyal, ekonomik, estetik, kültürel vb.) nedeniyle tarihin her döneminde odak noktalarını oluşturmuş, yerleşim ve kullanım amaçları açısından özel bir önem kazanmıştır. Bu bağlamda kıyı alanlarının bir çeşit yenilenme alanı olduğunu söylemek mümkündür. Kıyılar, yerleşmelerin dışa açıldığı, etkileşimin gerçekleştiği, coğrafi olarak da karanın ve suyun birbirinden ayrıldığı dinamik eylem alanlarıdır. Kıyılar, tarih boyunca, insanlar için sosyal ve ekonomik bir etkileşim alanı olarak işlev görmüş; yerleşimleri şekillendiren ve yaşam tarzını üzerinde de etkili, temel coğrafi öğelerden biri olmuştur. Kıyı, genellikle antik yerleşimlerin yer aldığı ve bu yerleşimlerin deniz olanaklarını kullanarak çağlarına göre geliştiği, büyüdüğü alanlardır (Karabey, 1978). Sosyal, kültürel ve fiziksel tüm etkileşimlerin ve kültürel alışverişin gerçekleştiği kıyı ortamlarındaki değişim ya da müdahaleler, kıyı kesiminden yerleşimin iç kısımlarına doğru nüfuz eder. Bu nedenle değişim, geçirgen bir özellik taşıyan kıyı kentlerinde daha etkindir ve kıyılar, kent için bir başlangıç aynı zamanda da bir bitiş tanımlar. Kıyıda başlayan ve sonlanan değişim, mimari ve planlama aktiviteleri yoluyla, iç kesimlere göre daha yoğun olarak ortaya çıkmaktadır. Tam da bu nedenle kıyı ortamı, özellikle kıyı mekânında diğer mekânlara oranla daha etkili ve etkindir (Erdoğmuş, 2012: 37). Bu bağlamda Trabzon kıyı bandının, parçacı ve günübirlik planlamalarla bozulduğunu; çevresel sorunların giderek arttığını, sosyal ve kültürel değerlerin kaybolduğunu, erişilebilirlik ve ulaşılabilirlik sorununun merkezde yer aldığı bir kıyı bandı haline geldiğini söylemek mümkündür.

2. PROJE ALANI “Kentin Deniz İle İlişkisini Yeniden Düşünmek: Trabzon” konulu projede, kıyı ile kentin bağlantısını güçlendirebilmek amacıyla sosyal, kültürel ve rekreaktif işlevli, kapalı, yarı açık ve açık mekanların tasarımı için önerilen alan, kentin batısında İskenderpaşa Mahallesi - Ganita’dan başlayan ve doğusunda Beşirli mahallesine kadar uzanan 6.5 km’lik kıyı dolgu alanıdır. Bu kıyı dolgu alanının seçilme nedeni kentin en yoğun olduğu ulaşım arterleri ile olan ilişkisi ve yaya kullanım yoğunluğudur. Trabzon kıyısı tarih boyunca birçok değişim ve müdahalelere tanık olmuştur. 1960’lı yıllarda Ganita, Kemerkaya, Moloz, Sotka, Faroz ve Beşirli mahallerinin kıyılarında birbirini takip eden kumsallar vasıtasıyla kentin denizle olan bağlantısı güçlü bir şekilde sağlanabiliyordu. 1964


6

yılında ulaşım sorunlarına çözüm bulmak amacıyla ilk sahil yolunun yapılmasıyla birlikte kent ile denizin ilişkisi kesilmiştir. Bu yol imar planındaki güneye doğru büyüme hedeflerine zıt bir şekilde kentin sahil kesiminde yoğunlaşarak kentin doğu-batı yönünde gelişmesine neden olmuştur. Karadeniz Sahil Yolu Projesi ekonomik sebepler ve kısıtlı zaman nedeniyle dar olan kıyı bandı doldurularak uygulanmıştır. Bu projede, kıyı kenti olma durumu göz ardı edilerek planlama yapılmıştır. Yerleşmelerle kıyı arasında olması gereken bağlantı ve görsel ilişki tamamen yitirilmiştir. 2007 yılına gelindiğinde ise kıyı tekrar doldurularak ikinci bir sahil yolu yapılmış ve bununla birlikte kentin ve kentlinin deniz ile olan bağlantısı tamamen yok edilmiştir. Çalışma alanında mevcut olan sosyal, kültürel, rekreaktif vb. işlevli yapıların korunup korunmaması veya tasarım senaryosuna bağlı olarak yeniden işlevlendirilmesi tasarımcıya bağlı bir sorun olarak ele alınmalı, çözümler üretilmelidir. Alan içerisinde yer alan 2. Sahil Yolu korunmak koşuluyla tasarlanacak kapalı, yarı açık ve açık mekânlara ulaşım alternatifleri (yaya veya araç yolu, otopark vb.) çözümleri tasarımcıya bırakılmıştır. Tüm bunlar dikkate alındığında tasarımcı tarafından, kent ve kıyı ilişkisinin kopuk olan bağlantısı yeniden düşünülmelidir. 6,5 km’lik kıyı bandı içerisinde tasarımcının öngördüğü senaryoya bağlı olarak; sosyal, kültürel ve rekreaktif mekânlarla kent ile kıyının ilişkisini yeniden sağlayan ve kente yeniden değer katan alan/alanlar belirlenmesi gerekmektedir. Belirlenen çalışma alanı/alanlarının kentsel ölçekte bulunduğu yerin kimliği, mevcut yapılaşması, alanda bulunan mevcut işlevler ve kentsel potansiyelleri göz önünde bulundurulmalıdır. Bitirme Çalışması ile ilgili dokümanlara http://www.ktu.edu.tr/mimarlik adresinden ulaşabilir.

2.1. İMAR PLANI/ HALİHAZIR PLAN

Çalışma alanı sınırları ve yol düzeni açısından “İmar Planı” esas alınacaktır.

Çalışma alanı sınırları içindeki yapıların kullanılıp kullanılmaması, yeniden işlevlendirilmesi tasarımcıya bırakılmıştır.

Çevre yapılaşma durumu dikkate alınacak, mevcut yapılaşma durumunun güncellenmesi bu pafta üzerinden tasarımcı tarafından yapılacaktır.


7

2.2. UYDU GÖRÜNTÜSÜ

3. SORUNLAR VE BEKLENTİLER Tasarımcının aşağıda açıklanan sorunlar-beklentiler dâhilinde 6.5 km’lik Trabzon Kıyı bandındaki güncel çevre ve tasarım sorunlarını tespit etmesi, geleceğe yönelik çözümler ve yaratıcı öneriler geliştirmesi beklenmektedir. Bu kapsamda tasarımcının çalışma süreci içerisinde, belirlenen kıyı bandını tanıyarak kent içindeki yerini ve kentle olan ilişkisini kavraması; alanı sosyal, kültürel ve fiziksel yönlerden analiz etmesi, proje önereceği alanı/alanları nedenleriyle belirlemesi; kullanıcı, kullanıcı gereksinimleri ve belirlediği alanın özelliklerine uygun senaryolar oluşturması temel gerekliliklerdir. Sonuç olarak Trabzon Kıyı bandı üzerinde seçilen alanda/alanlarda, tasarımcının tespit ettiği sorunlara çözüm üreten ve beklentilere önerecek olduğu işlevler üzerinden cevap vermeye yönelik mimari tasarımlar geliştirmesi hedeflenmiştir.

3.1. SORUNLAR Çalışma alanı olarak belirlenen Ganita ve Beşirli arası Trabzon kıyı bandı, Akyazı Stadyumu,

kent meydanı, çarşı bölgesi, kentin anıtsal yapıları (Ayasofya Camii) gibi kentlinin yoğun kullandığı bölgelere yakın olmasına ve konut dokusunun yoğunluğu nedeniyle kullanıcı potansiyelinin yüksek olmasına rağmen kent ve kentlinin kıyı ile ilişkisi sınırlıdır.

Karadeniz Sahil Yolu, ölçeği ve üzerindeki yoğun araç trafiği ile Karadeniz Sahili ve kenti bölmüştür. Karadeniz sahili kent sakinleri açısından görsel olarak deneyimlenebilen ancak ulaşılamayan ve dolayısıyla kullanılamayan bir alan haline gelmiştir.

Karadeniz Sahil Yolu’nun inşa edilmesinin ardından, kıyının tekrar kente kazandırılması amacıyla denizin doldurulmasına rağmen üst ölçek kent kurgusunun doğru planlanmaması, gerekli istek ve ihtiyaçların doğru belirlenememesi ve nitelikli tasarım önerileri sunulmaması nedeniyle bu dolgu alanları atıl kalmaktadır.

Trabzon Kıyı Bandı kentlilerin oturma, denizi seyretme, buluşma, egzersiz yapma, spor (yürüme, koşma, bisiklet, paten vb.), evcil hayvanlarını gezdirme gibi günlük kıyı kullanımlarına yönelik gerekli işlevi karşılayamamaktadır.

Kıyı bandı kesintisiz bir biçimde yaya akışını ve bisiklet kullanımını sağlayamamaktadır.


8

Kıyı kullanımında wc, bebek bakım odası gibi sahil kullanımını destekleyecek ve kullanım süresini artıracak üniteler yetersizdir.

Ganita - Beşirli kıyı bandında denize girilebilecek yüzme alanları bulunmamaktadır. Özellikle Beşirli bölgesinde mevcut kullanımda var olan büfe ve balıkçı barınakları gibi yapıların

yaya kullanımına olanak sağlayan alanlar rasyonel kapasitesini kısıtlamaktadır. Trabzon kıyı bandı ilkbahar ve yaz aylarında uygun hava koşullarına sahip olmasına rağmen

açık havada gerçekleşebilecek sinema, gösteri, konser gibi organizasyonların yapılabilmesine yönelik donatılara ve alt yapıya sahip değildir. Bu işlevlerin sağlanabileceği alanlara da doğrudan bir bağlantı kuramamaktadır.

Trabzon kıyı bandı genellikle sonbahar ve kış aylarında kullanıcıların denizle ilişkisini kurmayı sağlayacak gerekli kapalı mekanları, restoran ve oteller dışında, seçenek olarak sunmamaktadır.

Trabzon kıyı bandı su ve kıyı sporlarına ilişkin yeterli sayı ve nitelikte alan ve altyapıya sahip değildir.

Ve tasarımcının tespit ettiği diğer sorunlar…

3.2. BEKLENTİLER

Çalışma alanının/alanlarının bina oluşum potansiyeline sahip olması,

Trabzon kentlisinin ihtiyacı olan binalar ve yapılı çevreler önerilmesi,

Kentin deniz ile kopan ilişkisinin yeniden sağlanması,

Belirlenen proje alanına yapılacak her müdahalenin, kent ve kentliye olumlu ve olumsuz etkilerinin dikkate alınması,

Ganita ve Beşirli arası Trabzon kıyı bandına kentin yerleşim alanlarından yaya önceliğin sağlanarak kent-kentli-kıyı ilişkisinin artırılması,

Ön görülen işlevlerin alt ölçekte yakın çevrede, üst ölçekte kentteki mevcut yapılarla bir ara yüz oluşturması,

Yapılaşma yoğunluğu belirlenirken projenin amacı, bölgenin ekolojik dengesi, çevreyle uyumu ve siluetinin gözetilmesi,

Mevcut yapılar korunacak ise yeni kıyı kullanımını destekleyen ve onunla bütünleşen mekânlara dönüştürülebilmesi ve çalışma alanının yakın ve uzak çevre ilişkilerinin kurgulanarak öneri tasarımla bütünleştirilmesi,

Kamusal alanlarla birlikte sosyal, kültürel, rekreaktif işlevli esnek kullanıma imkân veren yapıların (küçük alışveriş, kültür, gastronomi, sergileme, eğlence, eğitim, barınma vb.) önerilmesi,

Kıyı bandı boyunca, kapalı mekânların yer alacağı alanlar, yarı açık mekânlar ve açık mekânların dengeli dağılımının belirlenmesi,

Tasarımın bütününde erişilebilirlik ve ulaşılabilirlik kriterlerinin gözetilmesi,

Çalışma alanında bulunan doğal değerlerin ve ekolojik dengenin korunmasına özen gösterilmesi,

Alternatif ulaşım senaryoları bağlamında özel araç, toplu taşıma, servis, bisiklet, yaya ve otopark kararlarının birlikte ya da ayrı ayrı üretilmesi,

Çalışma alanının dolgu alanı olduğu göz önünde bulundurularak yaz-kış kullanımına yönelik hareketli, hafif, takılıp-sökülebilen, teknolojik yapım sistemlerini dikkate alarak sürdürülebilirlik ilkelerine uyması beklenmektedir.


9

4. BİTİRME ÇALIŞMASI SÜRESİNDE İSTENENLER Bitirme çalışması süresinde istenen tüm dokümanların içeriği ve ölçeği ile ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir. Tasarımcılardan istenenlere uyması beklenmektedir. I.-II. Ara Jüri’ler ve Final Jürisi’nde orjinal çizimlerin ölçekli çıktıları, orijinal çizimlerin dijital kopyası (dxf, dwg, ölçekli pdf, ölçekli jpg), maket ve A3 çıktıları teslim edilecektir. Jürilerde dijital sunum yapacak olanlar, ayrıca dijital sunumun dijital kopyasını da teslim edeceklerdir.

4.1. DÖNEM İÇİNDE İSTENENLER Ön İnceleme Dosya Teslimi

Ön İnceleme Dosyası, sayfa sayısı olarak ortalama 100 sayfa olmalıdır (±20 sayfa olabilir). Ön İnceleme Dosyası, kitap şeklinde düzenlenmeli ve ciltlenmelidir. Sayfa boyutu A4 olmalıdır. Kapsamında, “Kapak”, “İçindekiler” ve “Kaynakça” bölümleri mutlaka yer almalıdır. Tek satır aralığı ile ve arkalı önlü yazılmalı, aynı tip yazı fontu kullanılmalıdır (tercihen New Times Roman 12 punto). Ön inceleme dosyası ayrıca dijital olarak PDF formatında teslim edilmelidir. Ön İnceleme Dosyasında yer alacak çalışmalarda beklenen amaç; toplanan bilgilerin tasarım kararlarını oluşturmaya yönelik olarak sistematik/bilimsel yolla incelenmesi, analiz ve sentez edilmesi ve tasarımcının geliştireceği projenin tasarım kararlarının bu bilgilerden hareketle nasıl oluşturulduğunun ifade edilmesidir. Bu doğrultuda;

İncelenen Örneklere Yönelik Dosyada İstenenler

Konu ile İlgili Örneklerin İncelenmesi: Bu bağlamda en az 10 örneğin vaziyet, plan, kesit, görünüş ölçekleri üzerinden detaylı bir şekilde analiz edilmesi gerekmektedir. Kentsel tasarım, yapılı çevre, bina-çevre ilişkisi, kavramsal kurgu, ihtiyaç programı, işlev şeması, mekân organizasyonu (sirkülasyon, geometri, parça-bütün ilişkisi vb.), biçimsel, anlamsal, simgesel ve yapısal (strüktür, ısıtma, soğutma ve iklimlendirme sistemleri, bina kabuğu konstrüksiyonu, yenilenebilir enerji teknolojileri kullanımı, aktif ve pasif sistem kullanımları ve malzeme vb.) özelliklerin analizleri beklenmektedir. Her örneğin seçilme nedeni olumlu ve olumsuz yanlarıyla açıklanmalıdır.

Kuramsal Bilgi Analizi: Konu ile ilgili çeşitli bilimsel çalışmaların (kitap, süreli yayın, makale, tez ve araştırmalar, vb.) incelenerek değerlendirilmesi gerekmektedir. Elde edilen bilgilerin yazılı ve grafik ifadeleri, ilgili yasa ve yönetmeliklerin araştırılması beklenmektedir. Literatür bilgilerinden elde edilen bir sonuç özeti sunulmalıdır.

Proje Çalışmasına Yönelik Dosyada İstenenler

Çalışma Alanı Etüdü: Alan analizi (tarihi, coğrafi, iklimsel, sosyo-kültürel vb. veriler), tasarımı sınırlayıcı ve yönlendirici etmenler, zemin nitelikleri, alt yapı, ulaşım (yaya ve araç), bağlantılar vb. etütler, yazılı ve grafik ifadeler ile anlatılmalıdır.

Fonksiyonel Kurgu ve Program Analizi: Önerilecek olan tasarımın genel yerleşim kararları, tasarım yaklaşımları, fikirleri ve kurgularının sunulması beklenmektedir. Elde edilen bilgiler sonucunda, kent ölçeğinden yapı ölçeğine kadar tasarıma yönelik üretilen çözümler, grafik anlatımlarla gösterilmelidir.


10

Önemli Not 1: Ön İnceleme Dosya Teslimi, I. ve II. Ara Jürilerin tamamına katılım, vize koşuludur. Aksi durumda bitirme çalışması teslimi yapılamaz. Önemli Not 2: Ön İnceleme Dosyasının öğrenciye özel ve özgün olması gerekmektedir. Aksi durumda kopya kabul edilecektir. Önemli Not 3: Kaynaklardan (kitap, süreli yayın, proje, tez, rapor vb.) çekilmiş, orijinali aynen kopyalayan tam sayfa fotokopiler, ön inceleme dosyasında yer almamalıdır. Önemli Not 4: Ön İnceleme Dosyasında elde edilen bilgiler, özelde I. Ara Jüride verilen tasarım kararlarını temellendirmek için özetlenerek sunulmak zorundadır. Ön İnceleme Dosyası, tasarım sürecinin her aşamasında başvurulan (kendi kendini denetleyen) bir kaynak niteliği taşımalıdır. I. Ara Jüri Değerlendirmesine Katılarak Eleştiri Almak Ön İnceleme Dosyasında elde edilen bilgiler doğrultusunda tasarıma ait; amaç, kapsam, kullanıcı profili, kullanım yoğunluğu, mekân kullanımı vb. senaryoların kurgusu; tasarım ana kararları ile ilgili önerilerin (kentsel ölçekte ve konum planı düzeyinde yerleşim kararları, işlevsel dağılım, kütle düzeni vb.) sunulması beklenmektedir.

I. Ara Jüri Değerlendirmesinde İstenenler

Projeye Yönelik Geliştirilen Senaryo*,

Kavramsal Analizler*,

Öğrencinin Ön İnceleme Dosyasındaki bilgilerin özetini ve elde ettiği tüm bilgi ve çalışmalardan nasıl yararlandığını, buradan hareketle ne tür tasarım kararları ürettiğini (kentsel ölçekte ve konum planı düzeyinde yerleşim kararları, işlevsel dağılım, kütle düzeni vb.) göstermesi/anlatması/sunması beklenmektedir.

1/5000 Ölçekte Kent ve Kıyı İlişkisinin İncelenmesi,

1/1000 İlkesel Plan (ulaşım ve yakın çevre)

1/500 Konum Planı ve Siluetler

Kat Planları Üzerinde İşlevsel Dağılım Kararları (Ölçek serbesttir.)

Kesitler ve Görünüşler Üzerinde İşlevsel Dağılım Kararları (Kütle/form/düzen kararları, yakın çevresi ile ele alınarak çizilecektir.) (Ölçek serbesttir.)

1/500 Maket (çalışma alanı ve yakın çevresi)

Öğrencinin projesinde yer alacak işlevleri ve birimleri yaklaşık m2 ile belirleyerek ön tasarım kararlarını almış olması beklenmektedir.

* Projeye yönelik geliştirilen senaryo ve kavramsal analizler hem metinsel hem de görsel temsiller içermelidir. Eskiz, kolaj, diyagram, kavram haritası, aksonometrik perspektif, fotoğraf, video, sunum vb. tekniklerden yararlanılmalıdır.

II. Ara Jüri Değerlendirmesine Katılarak Eleştiri Almak Önerilen tasarım kararlarının geliştirilmesi beklenmektedir. Tasarım ana kararlarına uygun projenin kurgusu; planlar, kesitler, görünüşler ve detaylar düzeyinde 1/5000 ölçekten 1/20 ölçek düzeyine kadar hazırlanmalıdır.


11

II. Ara Jüri Değerlendirmesinde İstenenler

Projeye Yönelik Geliştirilen Senaryo*,

Kavramsal Analizler*,

1/5000 Ölçekte Kent ve Kıyı İlişkisinin İncelenmesi,

1/1000 İlkesel Plan (Ulaşım ve yakın çevre)

1/500 Konum Planı ve Siluetler

1/200 Kat Planları, Kesitler ve Görünüşler

1/200 Taşıyıcı Sistem Planı ve Kısmi Kesitler

1/20 Sistem Detayı (Plan, Kesit Görünüş) ve 1/2, 1/5, 1/10 Nokta Detayları

1/500 Maket (çalışma alanı ve yakın çevresi)**

* Projeye yönelik geliştirilen senaryo ve kavramsal analizler hem metinsel hem de görsel temsiller içermelidir. Eskiz, kolaj, diyagram, kavram haritası, aksonometrik perspektif, fotoğraf, video, sunum vb. tekniklerden yararlanılmalıdır. ** 1/500 maket teslim koşulu olup, tasarımı destekleyen farklı ölçeklerdeki maketler ek olarak sunulabilir.

Önemli Not 1: İşlevlere yönelik toplam kapalı mekân metrekareleri belirtilmelidir. Önemli Not 2: “Ön İnceleme Dosya Teslimi”, “Jürinin I. Ara Değerlendirmesine Katılarak Eleştiri Almak” ve “Jürinin II. Ara Değerlendirmesine Katılarak Eleştiri Almak” vize koşuludur. Aksi durumda bitirme çalışması teslimi yapılmaz.

4.2. DÖNEM SONUNDA İSTENENLER

1. Projeye Yönelik Geliştirilen Senaryo*, 2. Kavramsal Analizler*, 3. 1/5000 Ölçekte Kent ve Kıyı İlişkisinin İncelenmesi, 4. 1/1000 İlkesel Plan (Ulaşım ve Yakın Çevre) 5. 1/500 Konum Planı ve Siluetler 6. 1/200 Kat Planları 7. 1/200 Kesitler

8. 1/200 Görünüşler 9. 1/200 Taşıyıcı Sistem Planı ve Kısmi Kesitler 10. 1/20 Sistem Detayı (Plan, Kesit Görünüş) ve 1/2, 1/5, 1/10 Nokta Detayları 11. 1/500 Maket (çalışma alanı ve yakın çevresi)** 12. Mimari Açıklama Raporu (A4 boyutlu kâğıda bilgisayarda yazılmalı veya pafta içerisinde yer almalıdır. İşlevlere yönelik toplam kapalı mekân metrekarelerine yönelik bilgiler verilmelidir.) 13. İsteğe Bağlı Sunumlar (metinsel ve görsel temsiller vb.) 14. Projenin CD Kaydı (DWG/DXF ve ayrıca PDF formatlarında), A3 Boyutunda Pafta Çıktıları

* Projeye yönelik geliştirilen senaryo ve kavramsal analizler hem metinsel hem de görsel temsiller içermelidir. Eskiz, kolaj, diyagram, kavram haritası, aksonometrik perspektif, fotoğraf, video, sunum vb. tekniklerden yararlanılmalıdır.


12

** 1/500 maket teslim koşulu olup, tasarımı destekleyen farklı ölçeklerdeki maketler ek olarak sunulabilir.

Önemli Not: Bitirme Çalışması final değerlendirmesi için istenen maddelerden (1-12) herhangi birinin eksik teslim edilmesi durumunda öğrenci sınava alınmayacaktır.

4.3. DÖNEM SONUNDA İSTENENLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA

1. Senaryo

Metin ve görsel anlatımlardan oluşmalıdır. Eskiz, kolaj, diyagram, kavram haritası, aksonometrik perspektif, fotoğraf, video, sunum vb. tekniklerden yararlanılmalıdır.

2. Kavramsal Analizler

Metin ve görsel anlatımlardan oluşmalıdır. Eskiz, kolaj, diyagram, kavram haritası, aksonometrik perspektif, fotoğraf, video, sunum vb. tekniklerden yararlanılmalıdır.

3. Kent ve Kıyı İlişkisinin İncelenmesi (Ö: 1/5000)

1/5000 ölçekli kıyı ve kent ilişkisi incelemesinde; 2.3. başlığında yer alan kent bütünü içinde verilen çalışma alanını değerlendiren, tasarıma yaklaşım kriterlerini ortaya koyan, yakın ve uzak çevre ilişkilerini kurgulayan, ulaşım sistemi, türü ve tercihlerini gösteren, kentsel odaklara referans veren ve bu bağlamda kavramsal ve ilkesel yaklaşımları içeren bilgilere yer verilmelidir.

4. İlkesel Plan (Ulaşım ve yakın çevre, Ö:1/1000)

İlkesel plan 1/1000 ölçeğinde uygun teknikle çizilmelidir.

Tasarım ilkeleri ve çevresel veriler dikkate alınmalıdır.

İklim (yağış, hâkim rüzgâr, güneşlenme, vb.) ve arazi (yükselti, eğim, drenaj, bitki örtüsü, toprak yapısı) gibi coğrafi verilerin tasarım kararına etkisi belirtilmelidir.

Mevcut durum (sınırlar, yollar, bitki örtüsü vb.), imar hatları ve saha düzenlemeye ait çizgiler farklı teknikle çizilmelidir.

Alanın kentin bütünüyle olan taşıt bağlantısı, alana taşıt-yaya yaklaşımı ve mekânsal kurgunun kent verileriyle ilişkilendirilmesi ve yeni öneriler grafiksel vb. tekniklerle ifade edilmelidir. 5. Konum Planı ve Siluetler (Ö: 1/500)

Konum planı 1/500 ölçeğine uygun teknikte hazırlanmalı; hâkim rüzgâr, manzara, güneşlenme gibi veriler ile kuzey yönü işaretleri gösterilmelidir.

Mevcut durum (sınırlar, yollar, bitki örtüsü, vb.), imar hatları ve saha düzenlemeye ait çizgiler farklı teknikle çizilmelidir.

Alana ana giriş kotu belirlenirken binalara giriş kotu ± 0.00 alınmalı, yapı veya yapı blokları buna göre kotlandırılmalıdır.

Açık alan düzenlemeleri ile ilgili görüş ve öneriler ölçeğin gerektirdiği teknikle gösterilmelidir.

Paftanın uygun bir yerinde toplam inşaat alanı verilmelidir.

Şev, istinat duvarı, rampa ve basamaklara başlangıç ve bitiş noktalarından, alt ve üst kotlar ile avluların bitmiş üst kotları plankotede röper kotuna göre kotlandırılmalıdır.


13

6. Kat Planları (Ö: 1/200)

Paftalar kuzey yönü yukarıda kalmak kaydıyla aynı bakış yönüne göre düzenlenmeli, paftanın uygun yerine ölçeği yazılmalıdır.

Kat planlarının tümü konum planı yerleşimi korunarak, 1/200 ölçek tekniğine uygun olarak çizilecektir. Çevre yollar, arsa sınırı ve bu sınır içindeki tüm yapıların planı, aynı paftada birlikte gösterilecektir.

Zemin kat planları 1/200 ölçek tekniğine uygun, binalar arası ve çevre ilişkileri, bina girişleri, zemin farklılıkları vb. zemin bina ilişkilerini gösterir tüm elemanlar, kotlar bu planda çizilmelidir. Bu planda açık, yarı açık mekânlar, geçiş mekânları ölçeğin gerektirdiği hassasiyetle işlenmelidir.

Zemin kat planları çevrelerindeki açık alan düzenlemeleri ile ele alınmalı tretuvar, bağlantı yolları, rampalar, giriş platoları, kuranglezler belirtilmelidir.

Dilatasyon hatları uygun teknikle verilmelidir.

Her mekân ismi paftanın uygun bir yerinde sistematik olarak verilmelidir.

Taşıyıcı elemanlar ile bölücü elemanlar uygun çizim tekniği ile ifade edilmelidir. Mekânlarda önerilen sabit ve hareketli donatılar tekniğine uygun gösterilmelidir.

Her kat planına, planların kesit geçirilen yerlerinden kesit çizgileri, bakış yönleri ile verilmelidir.

Merdiven ve rampalara çıkış yönünü belirtecek, çıkış okları çizilmelidir. Merdiven ve rampaların başlangıç ve bitiş noktalarına kotlar, rampalara rampa eğimi yazılmalıdır.

Bina ana giriş kotu ± 0.00 kabul edilerek, kot farkı olan tüm döşemelere kotları yazılmalıdır. Bütün girişler isimlendirilmeli ve ± 0.00 kotuna göre kotlandırılmalıdır.

7. Kesitler (Ö: 1/200)

Kesitler, yapı/yapı gruplarının çevreyle ve birbirleriyle olan düzenlerini ifade edecek biçimde 1/200 tekniğine uygun olarak çizilmelidir.

En az iki adet olmak ve kesitlerden biri ana merdivenden geçmek üzere, yapı/ yapıların mekânsal ve konstrüktif özelliklerini açıklayacak nitelikte uygun görülen yerlerden çizilmelidir.

Taşıyıcı ve bölücü elemanlar uygun çizim tekniği ile ifade edilmelidir.

Bina giriş kotu ±0.00 alınarak bütün farklı yükseklikteki döşemeler kotlandırılmalıdır.

Bir ölçü çizgisi üzerinde kat yükseklikleri verilmelidir.

Doğal zemin nokta nokta, önerilen zemin ise sürekli çizgilerle gösterilmeli ve zemindeki düzey farklılıkları kotlandırılmalıdır. 8. Görünüşler (Ö: 1/200)

1/200 tekniğine uygun çizilmelidir.

En az dört yönden, yapı ve yapı gruplarının mimarisini ifade edecek sayı ve içerikte çizilmelidir.

Doğal zemin nokta nokta, önerilen zemin ise sürekli çizgilerle gösterilmeli ve kotlandırılmalıdır. 9. Taşıyıcı Sistem Planı ve Kısmi Kesitler (Ö: 1/200)

Taşıyıcı sistem planı ve kesitleri, yapım sistemi açısından sistemi en iyi şekilde ifade edecek biçimde 1/200 ölçek tekniğine uygun olarak çizilmelidir.


14

Taşıyıcı sistemi oluşturan malzemeler ayrıntılı olarak ifade edilmelidir. Bu planda önerilen taşıyıcı sistemin elemanları; düşey (kolonlar, perdeler vb.) ve yatay (kirişler, vb.) taşıyıcılar ile bunların kurgusunu en iyi şekilde ifade edilecek biçimde çizilmeli; aks ve blokların toplam ölçüleri belirtilmelidir.

Farklı amaca hizmet eden tüm boşluklar (galeri, baca, vb.) gösterilmelidir.

Düşey sirkülasyon elemanları (merdiven, rampa, asansör, vb.) gösterilmelidir.

Dilatasyonlar gösterilmelidir. 10. Sistem Detayı; Plan, Kesit, Görünüş (Ö: 1/20) ve Nokta Detayları (Ö: 1/2, 1/5, 1/10)

Sistem detayı, sistemi en iyi ifade edecek yerden geçecek şekilde 1/20 ölçekte kısmi olarak plan-kesit ve görünüş şeklinde çizilmelidir.

Sistem detayı; taşıyıcı sistemi, malzeme kullanımını ve yapım teknolojisini ifade etmelidir.

1/200 ölçekli planlar, kesit ve görünüşler üzerinde sistem detayının alındığı yer gösterilmelidir.

Malzeme, teknoloji ve yapım sistemi açısından özelliği olan nokta detayları, sistem kesitinden ve özellikle anlatılmak istenen noktalardan 1/2, 1/5, 1/10 ölçekte alınmalıdır. Tasarlanan yapı ile ilgili detaylar, tasarlanan yapıya ait ve özgün olmalıdır. 11. Maket (Ö: 1/500)

1/500 tekniğinin gerektirdiği ayrıntıda hazırlanmalıdır.

Malzeme ve renk serbesttir.

1/500 ölçekli maket, öğrencilerin belirleyeceği çalışma alanı ve yakın çevresini kapsamalıdır. Maket boyutu seçilen çalışma alanı ile ilişkili olarak öğrenciye bırakılmıştır. 12. Mimari Açıklama Raporu

Ortaya konulan tasarımda ihtiyaç programı ve arsa verilerinin nasıl değerlendirildiğini, yorumlandığını gösteren, tasarımın simgesel boyutunu oluşturan düşünsel verileri açıklar nitelikteki grafik, şema ve çizimlerle desteklenen tanımlamaları içermelidir. İşlevlere yönelik toplam kapalı mekân metrekarelerine yönelik bilgiler verilmelidir. Metin kısmı bilgisayarla A4 kâğıdına yazılmalı veya pafta üzerinde yer almalıdır. 13. İsteğe Bağlı Sunumlar (Metinsel ve Görsel Temsiller vb.)

Tasarımın zorunlu teknik çizimlerle ifade edilebilen ya da edilemeyen bölümlerini iki veya üç boyutlu olarak anlatımı ifade etmektedir. Bilgisayar teknolojisi dahil her türlü teknik, malzeme, renk, anlatım serbesttir. 14. Projenin CD Kaydı (DWG/DXF ve ayrıca PDF formatlarında), A3 Boyutunda Pafta Çıktıları

Projede yer alan tüm teknik çizimler DWG/DXF dosya formatında CD içerisinde yer almalıdır.

Tüm proje paftaları PDF dosya formatında CD içerisinde yer almalıdır.

Çeşitli açılardan çekilmiş maket fotoğrafları CD içerisinde JPG dosya formatında yer almalıdır.

Tüm A3 pafta baskıları ve CD üzerinde künye bilgileri olan zarfa konularak teslim edilmelidir.


15

Önemli Not-1: Maket(ler), Paftalar, A3 Boyutunda Pafta Çıktıları, Zarf ve CD üzerinde künye bilgilerinizin yer almasına dikkat ediniz. Önemli Not-2: Pafta boyutları kendi içerisinde eş büyüklükte, tek yönde (yatay ya da düşey konumda) kullanılmalıdır. 4.4. BİTİRME ÇALIŞMASININ AĞIRLIKLI NOT YÜZDELERİ Bitirme çalışmasının başarı notu, dönem içi istenenlerden alınan notun %30’u ile dönem sonu istenenlerden alınan notun %70’i katılarak hesaplanır. Jüri, dönem içi çalışmalarının ağırlığını kendisi belirler.

5. BİTİRME ÇALIŞMASI GENEL DEĞERLENDİRME İLKELERİ 5.1. ŞEHİRCİLİK VE PLANLAMA İLKELERİ

Çalışma alanının kent ve bölgesi içindeki yerinin analizi,

Çalışma alanının yakın ve uzak çevre ile ilişkisi: Kentsel işlevsel kullanımlar,

Taşıt ve yaya bağlantıları (ulaşım analizi), mevcut yolların göreli önemleri, toplu ulaşım (minibüs, otobüs, hafif raylı sistem vb.), özel ulaşım, yaya ulaşımı vb.,

Kapasite geliştirme olanakları; alansal kullanımın arttırılması (rezerv alan), yapı/ bina kullanım olanaklarının arttırılması,

Tasarımın kentsel imaja katkısının düşünülmesi (kentsel doku, kentin yüzü vb.),

Çalışma alanında tasarlanacak işlevlerin, mevcut kentsel yakın çevre yaya/taşıt, servis ilişkilerinin sağlıklı kurulması,

Çalışma alanının kendi içindeki yaya/taşıt, servis ilişkilerinin sağlıklı kurulması, engelliler için özel standartlara ve normlara uygun olarak düzenlenmesi,

Ana trafik aksları ile olan ilişkinin sağlıklı kurulması, duran-hareketli taşıt ayrımının mevcut standartlara ve normlara uygun olarak düzenlenmesi,

Fiziksel/doğal/yapay çevre koşullarının, mevcut dokunun dikkate alınması,

Çalışma alanı içerisindeki varsa nitelikli ağaçların korunması,

Çalışma alanında mekânsal bağlantı ve ilişkilere dikkat edilmesi,

Dış mekânların amaca uygunluğu, mekânsal kaliteleri, imajları, süreklilikleri, okunabilirlikleri ve esnek kullanıma olanak verme potansiyellerinin düşünülmesi,

Kentsel teknik alt yapı ilkelerinin dikkate alınması.

5.2. BİNA BİLGİSİ TASARIM İLKELERİ

Tasarımın özgünlüğü, tema/tasarım kararları/senaryo ilişkisinin ve yaratıcılığın ortaya konması,

Çevre ilişkileri, bağlamın değerlendirilmesi (anlam ve simgesel boyut, yakın çevre ve kent kimliği, mevcut yapılaşmış çevre, sosyal çevre, topografya vb.),

Dış mekân oluşumu ve kalitesinin tasarıma yansıtılması (yapı/yapı grubu çevre ilişkileri, mekân akışı, boyutlanma, biçimlenme, yeşil, su vb.),

Mekân örgütlenmesi ve işlevsel organizasyon ilişkisinin sağlanması,

Bina öğeleri (giriş, merdiven, galeri, wc vb.) ve ilişkili mekânların biçimlenmesi/organizasyonunun ortaya konması,

İç mekân zenginliği, uygun boyutlanma-biçimlenme-ilişkiler/akışların belirtilmesi,

Güncel teknoloji tasarım ilkelerinin kullanımı,


16

Açık mekânlar ve kalitesinin tasarıma yansıtılması (yapı/yapı grubu çevre ilişkileri, mekân akışı, boyutlanma, biçimlenme, yeşil, su vb.),

Tasarımın tüm aşamalarında herkes için tasarım kriterlerinin göz önüne alınması, önlemlerin alınması.

5.3. YAPI BİLGİSİ İLKELERİ

Yapım yöntemi seçimi (geleneksel ve/veya endüstrileşmiş) ve bu yöntemin genel ilkelerine uygun olarak yapının oluşturulması,

Yapım yöntemi, yükler, açıklıklar, çevresel koşullar vb. dikkate alınarak taşıyıcı sistemin seçimi, taşıyıcı sistem ve malzeme ilişkilerinin kurulması,

Mimari yapıya uygun yapı malzemesi seçimi (geleneksel ve/veya çağdaş), yapı elemanlarının ve yapı elemanları arasındaki ilişkilerin doğru kurgulanması ve detaylandırılması,

Yapı oluşturmada gerekli yönetmelikler dikkate alınarak (Deprem Yönetmeliği, Isı Korunum Yönetmeliği, Gürültü Kontrol Yönetmeliği, Yangın Korunum Yönetmeliği vb.) yapının ısı, ses, gürültü, su, nem ve yangın korunumunun sağlanması,

Bina otomasyon ve yönetim sistemlerinin araştırılması,

Isıtma, havalandırma, aydınlatma, sıhhi tesisat, drenaj, elektrik, vb. yapı alt sistemlerinin seçilmesi ve bu seçimde enerji etkin yöntem ve tekniklerin değerlendirilmesi. 5.4. MİMARLIK TARİHİ İLKELERİ

Mimarlık Tarihi bağlamında kent kimliğinin dikkate alınması,

Bu bağlamda çalışma alanının tarihi çevre sürekliliğinin irdelenmesi,

Tarihi çevreyle ve anıtlarla doğru ilişkiler kuran, yok etmeyen, onunla birlikte var olan bir yaklaşım çabası. 5.5. RESTORASYON VE KORUMA İLKELERİ

Çalışma alanında yapılacak tasarımlarda ve düzenlemelerde kente ilişkin tarihi dokunun, yapı karakterlerinin ve ilkelerinin göz önüne alınması,

Kentsel kimlik öğelerinin değerlendirilmesi (simgesel ve anlamsal olarak).

KAYNAKLAR Erdoğmuş, B., 2012. “Bir Kıyı Yerleşmesinde Kimlik Dönüşümü: Tarihsel Süreç İçinde Karşıyaka’nın (İzmir) Kıyı Kullanımında Gözlenen Değişimler”, Ege Coğrafya Dergisi, 21/2, s. 37- 47. Karabey, H., 1978. “Kıyı Mekânının Tanıtımı, Ülkesel Kıyı Mekânının Düzenlenmesi İçin Bir Yöntem Önerisi”, ODTÜ Mimarlık Dergisi, 4/1, s. 91-114. Özkan, B. M., 2001. Kentsel Rekreasyon Alan Planlaması, Ege Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, İzmir. Ringas, D.; Christopoulou, E.; Stefanidakis, M., 2011. “Urban Memory in Space and Time”, Styliaras, G., Koukopoulos D., Lazarinis, F. (Eds.) Handbook of Research on Technologies and Cultural Heritage. Information Science Reference, New York.


17

Şimşek, D. S., Korkut, A. B., 2009. “Kıyı Şeridi Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesinde Bir Yöntem Uygulaması: Tekirdağ Merkez İlçe Örneği”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6/3, s. 315-327. Tekeli, İ., 1991. Kent Planlaması Konuşmaları. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası. Ünlü, T. S., 2017. “Kent Kimliğinin Oluşumunda Kentsel Bellek ve Kentsel Mekan İlişkisi: Mersin Örneği”, Planlama, 27/1, 75–93. Üstün Demirkaya F., Tuluk Ö.İ., 2018. "Komnenos Hanedanlığı’ndan Osmanlı’ya Trabzon Mahalleleri: Kentsel Dinamikler Bağlamında Bir Fiziksel Gelişim Okuması", II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu, İSTANBUL, TÜRKIYE, 31 Ekim - 2 Kasım 2018, 713-724.

6. BİTİRME ÇALIŞMASI TAKVİMİ

10 Şubat 2020 Pazartesi Bahar Yarıyılı Derslerinin Başlaması

12 Şubat 2020 Çarşamba Konu ile İlgili Bilgilerin Bitirme Öğrencilerine Dağıtılması (Saat 10.00)

24 Şubat 2020 Pazartesi Soruların Raportörlere İletilmesi (Saat 12.00’ye kadar)

26 Şubat 2020 Çarşamba Jürilerin Toplanarak Soruları Yanıtlaması (Saat 10.00 / Mimarlık Bölümü Seminer Salonu)

28 Şubat 2020 Cuma Soruların Yanıtlarının İlan Edilmesi

11 Mart 2020 Çarşamba Ön İnceleme Dosyalarının Raportörlere Teslimi

11-17 Mart 2020 Ön İnceleme Dosyalarının Jüriler Tarafından İncelenerek Değerlendirilmesi

18 Mart 2020 Çarşamba

I. Ara Jüri Değerlendirmesi (Saat 9.00’da ilan edilen yerde yapılacaktır.) Değerlendirme Sırasında Ön İnceleme Dosyalarının Öğrencilere İade Edilmesi

15 Nisan 2020 Çarşamba II. Ara Jüri Değerlendirmesi (Saat 9.00’da ilan edilen yerde yapılacaktır.)

22 Mayıs 2020 Cuma Bitirme Çalışması Teslimi (Saat 17.00’ye kadar jüri raportörlerince teslim alınacaktır.)

03 Haziran 2020 Çarşamba Final Değerlendirmesi (Saat 9.00’da ilan edilen yerde yapılacaktır.)

Önemli Not 1: Dosya teslimi ve iki ara jüriye katılım vize koşuludur. Önemli Not 2: Dosya teslimi ve ara jürilere katılım için belirlenen saatlere uyulması gerekmektedir. Ara jürilere katılabilmek için jüri tarihlerinde saat: 9.00’da jürinin yapılacağı yerde bulunulması zorunludur. Önemli Not 3: Bitirme çalışması teslimi için bu programa bağlı olarak belirlenen tarih 22 Mayıs 2020 Cuma’dır. Proje teslimi saat 17.00’ye kadar yapılmalıdır. Bu saatten sonra hiçbir şekilde proje teslimi alınmayacaktır.

Documents

İçindekiler Tablosu · Mimarlık Tarihi İlkeleri ... Ayasofya amii’nin altında iki adet açık hava gazinosu vardı. Yaz gelince akşam Faroz’dan Ayasofya’ya kadar yürür