BANGHAY- ARALIN SA PAGTUTURO NG FILIPINO 3PANUNURING PAMPANITIKANIKALAWANG MARKAHAN - IKALAWANG LINGGOI.PAKSA/MGA KASANAYAN/MGA KAGAMITAN Paksa:Pagpapahalaga sa AkdangPampanitikan TeoryangKlasisisismoSusuriing Genre : DulaHalimbawang Akda :Kahapon, Ngayon at ukasNi Aurelio TolentinoKasanayang Pampanitikan :Nasusuri ang akda batay sa kaangkupan sa lipunan ng salitang ginamit!Kasanayang Pampag"iisip:PagpapasyaHalagang Pangkatauhan :II. MGA INAASAHANG BUNGA (BAWAT ARAW) A! Nakapagsasalaysayngpansarili # oibangkaranasangkaugnayngmga pangyayari sa akda!! $ga %ayuning Pampagtalakay

!&!Pagsusuring PanglingwistikaNabibigyang"kahulugan ang mga salita, pahayag na ginamitsa akda! !'!Pagsusuring PangnilalamanNatutukoy ang bisa ng akda sa sarili # sa lipunan! !(!Pagsusuring PampanitikanNaibibigayangiba)t ibangkaisipanbataysamgasalita#pahayag na may kinalaman sa kalagayan ng lipunan!*! Napapahalagahan ang bisang pandamdamin at pangkaisipan ng akda!D! Nakakasulat ngisangpaglalahadsaisangmahalagangisyung 134pambansa!III.PROSESO NG PAGKATUTO

UNANG ARAWA. Panimuan! Ga"ain$ungkahing +stratehiya :,Pi-to $ap.&! Pagpapakita ng iba)t ibang larawan ng mga pangyayarisa /DSA 0/12%3T+2N at pagpapaliwanag tungkol dito!%/G/ND : % " %A0A4AN a! Pag"iinterpret ng larawan tungkol sa dito!b! Pagpaparinig ng awiting ,$agkaisa. at pag"uugnay sa mgalarawan! #.Pag"iinterpret sa pamagat ng akda!,Kahapon, Ngayon at ukas. 5Pangkatang Gawain6Pangkat & at ' : +nterpretasyon ng isang sayaw!Pangkat ( at 7 : +sang awitPangkat 8 at 9 : +sang monologo135%%%%%B. P$%&%n'a&()n n! Ga"ainTanong : akit ganoon ang napiling interpretasyon:*. Pa!+a+a,a&a &a i&an! a-.a &a +amama!i'an n! .uan!+an$a.().KAHAPON/NGAYON AT BUKAS(Ni Au$%i) T)%n'in))(0ua n! Hima!&i-an)$GA TA3HAN+NANGA;AN 5P+%+P+NAS6D+%AT NA 3%AG 5/SPAN;A6AG2NGS+2% 5A$/0+KA6$AS3N30+N 5AA+NG P+%+P+NA6 TAGA+%2G5ANG KATAGA%3GAN6$ATANG%A4+N 5G2;/0N2 NG KAST+%A6$A%A;NAT+N 5G2;/0N2NG A$/0+KAN26ASA%HA;2P 5$APAG%+%2NG TAGA%2G6DAH3$PA%A;5$APAG%+%2NG TAGA%2G6HA0+NGATA 5HA0+NG +NTS+K6HA%+$A4 5P0A;%/64A%ANG T3T2% 5%A%AK+NG P+%+P+N26$ga taong bayan, mga Hukbong Tagalog, mga Hukbong +ntsik, Kapisananng*ru< 0o=ang babae, mgakawal na rebulosyonaryo, mgabatang lalaki)tbabae, bandang musika ng Hukbong Tagalog, mga Kaluluwa ng nangamatay salabanan, ang Haring Kamatayan, 0ehimiyento ng Artiller, +n>anteria at +ngeniena! AHAG+ +(Isang bakurang may sagingan at iba pang halaman sa tabi.Sa gitna ay isang balag.)%AAS +(Asalhayop at mga taong bayan. Nangakahanay ang babae sa kanan atang mga lalaki naman sa kaliwa. Nanga-taas ang kanang kamay nilang lahat, natumatangan sa kopang ginto. Masasaya ang anyo nila.)136(Asalhayop, Masunurin, Walang tutol, mga taong bayan.)4alangtutol : $ag"inuman, magsayawan!$asunurin: Si Asalhayop ay ipagdiwang!Koro: +pagdiwang!&!o: $apala ang kanyang buhay!&!a : At lumawig habang araw!'!o:Habang araw!4alangtutol : Dangal niya)y huwag dadalawin ng siphayo)y ng hilahil!'!a : Huwag dadalawin!(!a :Dangal niya)y magluningning sa ligayang sasapitin!Koro : $agluningning!$asunurin:$adlang puri, madlang biyaya sa kaniya)y sumagana!Koro: Sumagana!(!a : $adlang yaman, madlang tuwa sa kaniya)y lumawig nawa!Koro : %umawig nawa!Asalhayop : Katoto)t giliw, mga kaibigan, sa inyo)y salamat nang habangbuhay!Anginyongnaisnatungkol saakinayakingbiyaya sasasapitin!Kayo ang dangal ko, at kayong tunay ang tanging suhay saaking buhay!(Lalapitangisa-isani Asal. Angmgaoroat ipipingki sakani-kanilang kopa ang kanyang hawak.)$ag"inuman, magsayawan, mag"awitan, limutin angkalumbayan!Koro: $ag"inuman!(Anyong iinumin ng lahat ang laman ng kani-kanilang kopa.!iglang lalabas si Ina, at si "ag. Magugulat ang mga#a#atnan."itigan sila ng kagulat-gulat ni Ina.)%AAS '(Sila rin, Inangbayan, "agalog)+nangbayan : $ga walang loob,mga walang damdam,bago)y nagluluksaang kawawang bayan!$ga walang puso,mga walang dangal,nahan ang pangakong137kayo ay dadamaysa mga pumanaw:("atawa nang malakas si Asal at ituturo si Ina.)+nangbayan : Asalhayop?Asalhayop : $asdan ninyo si +nangbayan,Ang buwisit at manggagaway!(Magtatawanan ang koro.)Humayo ka, +nangbayan,Huwag sabihin ang patay!(Magtatawanan ang koro.)Koro : $ag"inuman!(Anyong iinumin ang laman ng mga kopa.)+nangbayan : Huwag?Huwag ninyong lagukin, huwag ninyong mainom anghinahawakang alak na may lason!(Magtatawanan ang koro.)Ang inyong kaluluwa ay malilinggatong, kayo)y isusumpa ng mga pahanon!(Magtatawanan ang koro.)$ainit pang tunay sa mga buruhan ang bangkay ng inyongnuno at magulang!(Magtatawanan ang koro.)Hayo at mag"isip ng tinutunguhan, hayo at bakahin ang mgakaaway! (Mahabang tawanan nila Asal at ng oro.)Koro : $agsayawan!(Iinumin ni Asal, at ng oro ang laman ng mga kopa."ititigan sila nang kagulat-gulat ni Ina.)+nangbayan : $ga walang kaluluwa? Ang inyong mga kasayahan ngayonay pagdustang tunay sa libingan ng ating marangalna lipi!Ano: Hindi baga ninyo nararamdaman sa ibutod ng inyongmga puso ang lamig ng kamatayan ng bayan: Hindibagakayo nangahihiya sa sarili, ngayong kayo nangagsasayahansa ilalim ng talampakan ni Haringbata ang magiging anak niHingiskang:Asalhayop :$ahusay manalumpati ang ating ina, ang mangangaway!+nangbayan : Asalhayop?138Asalhayop : igyan ako ng kaunting alak!Koro :Kami man!+nangbayan : Ako man!Asalhayop : Kita ninyo: Kita ninyo)y huminging kusa, pagkakitang hindinatinsiya alintanahin:$agalingna talaga si aling inangbayan! Asalhayop: (ay ina) Heto ang alak na alay ko sa iyo! (!ibigyan siya ngisang kopa.) $ag"inuman?(Itataas ni Asal at oro ang kanilang mga kopa.)4alangtutol :$abuhay si Asalhayop?Koro :$abuhay?+nangbayan : Sumpain nawa ni athala ang hindi magsisi sapaglapastangan sa araw na ito? +to ngang tunay na araw ngkamatayan ng mga tagapagtanggol ng bayan! +to ang arawngpagkalugsongatingkahambal"hambal saalintawak!Sumpain nawa ni athala ang hindi magsisi?Taos sa puso koyaring sumpa, at sa katunayan ay@ ayan?(Ipupukol sa lupa ang kopang hawak)Asalhayop : +nangbayan?Koro:(!iglang lalapitan ni Asal at tatampalin. Si Ina, aymabubuwal, kasabay ng pagtawa ng oro.)Asalhayop : $anggagaway?(asabayng tampal attawanan. asabay ngpagsakal sakanya at pagtin#ig ni Ina.)4alangtutol : Huwag? itiwan mo! Asalhayop!(!ibitiwan.)+nangbayan : Asalhayop, paglapastangan mo sa akin ay nahulog sa Apo,sa kamayni $andagaran, angtaksil mongkaluluwa! Atkayongmganakianibsakanya, kayongmgaanakkongpinakamamahal, ay nangahawa na mandin sa kanyangsawingpalad! Dinudustaninyosalibinganangdangal nginyong mga nuno!139Ah? Hindi koinakalakailanpaman, nakayo)yhindi komaihahalubilosamgaangkangnagkalat ditosaDulong"Silangan!$ga anak ko, mga bunsong pinakaiibig, kayo)y nangaliligaw!Panumbalikin ninyo ang inyong mga loob, pagsisihan ninyoang paglapastangan sa akin at sa dakilang araw ngpagkalugso ng bayan! Kapag nilimot ninyo ang araw na itoaylilimutindinninyoanglibingangluksanginyongmgamagulang!Kayo)y nangabulag na lubos! uksan ninyo ang inyong mgamata!(!iglang itataas ang tabing. Lilitaw ang mga libingang maymga pangalang sulat sa panahong una at may mga sabit naluksa at sari-saring putong.)Ayan at tanawin ninyo sila?(Mangagluluhuran si "ag at oro at mangangahulog sakanilang kamay angmga kopoanghawak, tanginghin#ilamang si Asal at tatalik#an ang mga nasabing libingan.)Sa mga libingang iyan ay nalalagak ang mga buto nila Gat"Salian, ituin at laksa"laksang iba pang bayaning kawalngbayan!2h? ;ayamang nilapastangan ninyo ang araw na ito at angmga libingang iyanA yayamang dinudusta ninyo ang daklilangpangalan ng inyong mga nunoA yayamang inilublob ninyo sapusali ngkapalamarahan ang banal nakasulatanngatingmaharlikang lipi, ay ipagpatuloy na ninyo ang inyong baliwna kasayahan, ( -olors ipagpatuloy na ninyo, mga bunsongginigiliw, nguni)t pakiusapkolamang, nadoonsaibabawnila, sa ibabaw ng mga libingang iyan, ay doon kayo mag"inumanngalak, doonkayomagsayawanat mag"awitan,doon ninyo sambilatin at yurakan iyang mga laksang sabit,doon ninyo huwag tugutang libakin ang inyong sarilingdangal!("atangis at marahang lalaka# na tungo sa mga libingan.)140$ga bunsong pinakamamahal? Paalam ako sa inyo? Paalamako sa inyo?(Mahuhulog na muli ang #ating tabing.)%AAS ((Sila rin, wala lamang si Inangbayan)Tagailog : $ga kapatid ko?@ 2h? Ano)t kayo)y nangalulumbay: Dahil baga sa pag"aalala ninyo sa nalugsong buhay ng bayan sa araw na ito:Ah, tunay nga?Sapul noon hangga ngayon ay dalawampung taon nang singkad,dalawampung taong pagkakaalipin! Nguni)t huwag! Ngayo)y nahahanda nang lahat kapag kayo)y umayos sa aking mga panukala@Koro : $agsabi ka?Tagailog: +big baga ninyong bawiin sa kamay ng kaaway itong bayang sinamsam nila sa kamay ng ating mga magulang:Koro : Ngayon din!Tagailog : Tayo na)t magsandatang lahat!

Koro : Tayo na!(Aalis na lahat, matitira si Asal.)%AAS 7 (Asalhayop) ("atanawin ang mga nagsisialis)Asalhayop : $ga mangmang?Ang mga taong ito ay may mga walang pinag"aralan! $abutipa ang aso, mabutipa ang kalabaw, mabutipa ang hayopkaysa sa kanila, sapagkat ang mga hayop ay nabubuhay atmarurunongmagsipamuhay,nguni)t angmgataongitoayhindi! Nangatatahimikangamingmgamagulang!At ano:kungipaghiganti ko baga sila ay mangabubuhay pa kayang muli:141abawiin daw ang kalayaan ng bayan! At bakit pa: $abutiang may salaping alipin kaysa mahirap na laya! $ga hangal?(Magkukuro) $abuti nga!Hahanapin ko ang mga +ntsik, hahanapin ko si Haringbata ataking sasabihin sa kanya ang lahat ng nangyari! Salapinanaman ito?(Anyong aalis. Lalabas si $aringbata.)%AAS 8(Asalhayop, $aringbata, mamaya%y Inangbayan)Haringbata : Asalhayop!Asalhayop : Ako po)y sumasayapak mo, dakila)t marangal na Haringbata!Haringbata : Salamat!(Lalabas si Ina, at manunubok sa tabi ng tabing. $in#i siyamakikita ng #alawa.)Asalhayop : Ako po sana ay talagang paparoon sa inyong bahay at maynasang sabihing malaking bagay!Haringbata : Ano yaon:Asalhayop : Si Tagailog at lahat niyang kasama, napawang kapatidniya)t kapatid ko rin ay kaaalis din po dito ngayon!$angagsasakbat ng sandata at kayo po ay babakahin!+nangbayan : (Mapaglilo&)Haringbata : Tunay:Asalhayop : Tunay po!Haringbata : At bakit daw:Asalhayop : +big daw po nilang mabawi ang kanilang kalayaan!Haringbata : $ga masiging? At saan nangaroon:142Asalhayop : /wan po, hahanapin ko sila at pakikialaman ko ang kanilanglihim, upang di maipagbigay alam ko sa inyo at mangahulog sa inyong kamay!+nangbayan : (!uhong&)Haringbata : Salamat! Talasan mo ang iyong mga tainga)t mata! Heto angsalapi mong bayad!(!ibigyan ng salapi)At kung mangahulog na sila sa ilalim ng akingkapangyarihan ay dadagdagan ko pa iyan, at bibigyan kitang katungkulang mataas!Asalhayop : Salamat po!Haringbata : Hihintayinkitangayonggabi saakingbahay, at ipagbigayalammo sa akin ang lahat nilang panukala! Heto angtandang ilalahad mo sa taliba upang di ikaw ay papasukin!(!ibigyan siya ng isang tsapang tanso at aalis.)Asalhayop : Asahan po ninyo!("itingnan ang salapi.)Heto ang salapi ko, heto ang tunay na +na kong bayan, angtunay na athala! At madaragdagan paA at matataas pa angaking katungkulan!Sayang palad?+nangbayan :( Walang puri& )%AAS 9 (Sila rin, "agailog) Asalhayop : Tagailog, hinahanap kita!Tagailog : Ako)y gayon din, kita)y aking hinahanap!Asalhayop : Sasalakayin baga natin si Haringbata:Tagailog : 2o, bukas! Humanda ka)t ikaw ay kasama!143Asalhayop : Papaano ang paraang gagawin natin:Tagailog : Ako)y magdadala kunwari ng buwis!Asalhayop : $ahusay! At saan tayo dadaan:Tagailog: Sa tabing"dagat angkalahati, atangkalahati naman ay saDiliman! Hetona)t nagdadatinganangatingmgabayaningkawal, kasama ang mga babaeng tagapagsiyasat ngsugatan!%AAS B(Silarin, Walangtutol, Masunurin, oronglalaki at babae.Ang mga lalaki ay pawang san#atahan.)4alangtutol : Tagailog, narito na kami!Tagailog : Hintayin natin ang mga ibang kasama!Asalhayop : Ako)y kasama ninyo, nguni)t ako)y uuwi pa muna sandali!Tagailog: Hihintayin ka namin dito, at dito tayo magbubuhat sa pagsasalakay kay Haringbata!Asalhayop: Asahan ninyong ako)y darating! Asahan ninyong kung saan kayomamatay ay doon din ako magpapakamatay! Paalam!(Anyong aalis.)Koro : $abuhay si Asalhayop!+nangbayan : (ay Asal.)Hintay? Tagailog, huwag mong paalisin siAsalhayop!Asalhayop : Ako:+nangbayan : +kaw!%ahat : At bakit:+nangbayan : Ako)y may itatanong sa kanya dito sa harapan!$asunurin :Ano kaya:Koro : Ano kaya:144+nangbayan : Asalhayop, wala ka bagang taglay na salapi ngayon:Asalhayop : 4ala!+nangbayan : Dinggin ninyo: 4ala raw! At wala ka bagang taglay na kahit anong tanso sa katawan:Asalhayop : Salupikang mangkukulam? Ano)titinatanong mo:

+nangbayan : 4ala ka bagang taglay na kahit anong tanso sa katawan:Sumagot ka!%ahat : Sumagot ka!Asalhayop : 4ala! Anhin ko ang tanso:+nangbayan : Dinggin ninyo: 4ala raw siyang taglay na salapi, at wala rin namang taglay na kahit anong tanso!("atawa nang malakas si Ina.)Asalhayop : Ngitngit ni athala? Ano)t nagtatawa ka:+nangbayan : Dakpin ninyo at ipinagbili tayong lahat kay Haringbata!%ahat : 2h? Asalhayop : Ako:+nangbayan : +kaw!Asalhayop : Sinungaling si +nangbayan! Sinasabi kong sinungaling si+nangbayan!+nangbayan : $gabunso, siyasatinninyoangkatawanniAsalhayop, atmay taglay na salapi, atmay taglay na tanso!Tagailog : (Sa oro) Siyasatin ninyo!Asalhayop : Hindi ako pasisiyasat!Tagailog : Dakpin ninyo!145("atanganan si Asal ng mga san#atahan ng mga babae angkanyang katawan. Makukunan sabulsa ngsalapiat isangtsapang tanso.)$asunurin : Tunay nga?%ahat : Tunay nga?Tagailog : Ano)t ipinagkaila mo ang iyong taglay:Asalhayop : Ako)y@ sapagkat@ Datapwat@("atawa nang malakas si Ina.)+nangbayan : ;ayamang hindi niya matutuhang turan ay aakuin ko na siya at ako na ang magsasabi!Asalhayop : +nangbayan? $ahabag ka?Tagailog : Sabihin mo, +nangbayan!%ahat : Sabihin mo!Asalhayop : +nangbayan?+nangbayan : Angsalapingiyanaysiyangpinagbilhanngnilakoniyangbuhay ng bayan kay Haringbata!%ahat :2h?+nangbayan : At angtansongiyanaysiyangilalahadsamgatalibangkaaway, upangsiya)y papasukin at maisiwalat ang atinglahat ng lihim!Asalhayop :Sumpa ng Apo? Ngitngit ni $andagaran?+nangbayan : Pagmasdan ninyo ang tanso at may tatak marahil niHaringbata!('agmamas#an ng lahat ang tanso)$asunurin: Tunay nga!Koro : Tunay nga!4alangtutol : Kay Haringbatang tatak!146Tagailog : Asalhayop?Asalhayop : Patawad?+nangbayan: Ngayon at inyo nang nakilala kung sino nga si Asalhayop, aypaalam na ako sa inyo!("uloy aalis. Anyong hahabulin ng lahat!6%ahat : +nangbayan:%AAS C(Sila rin, wala lamang si Inangbayan) Tagailog : (ay Asal)2h? 4alang pusong kapatid? 4alang dangal? Samga ugat mo ay tumatakbo ang maruming dugo ni%akasalian, yaongtaksil nanagpagaposngleegngatingkawawang +nangbayan, kay Hangiskang na ama ng suwailna Haringbata!Pagmasdanninyo)t kumikislapsakaniyangmgamataangalipato ng kanyang paglililo!ayang Tagalog, tandaan ninyo yaring hatol!Dapat mahalin ang ating mga kapatid, ang ating mgamagulang, angatingsarilingbuhay, nguni)t lalopanatingdapat mahalinangdangal ngatingkahambal"hambal na+nangbayan!(San#aling palipas) Kaya nga, ang sino pa mang maglilo sakanya, kapatid man natin o magulang kaya, ay huwagpagpitagananA takpan ang mata ng awa at idalhag siya sabangin ng lalong dustang kamatayan, at idagan sa kanyangulo ang matinding sumpa ng ating pagkakapaalipin!(San#aling palipas) ayang Tagalog, kung sakaling mawalanmantayonghiyasamukhanatingbantad, at pabayaannatingmakatkatsaatingnooanglimbagngpuri,manangkatutubo ng ating mga kaluluwa, ay magkaroon man lamangtayong kaunting tapang sa pagkitilng sariling buhay! +buhosnatin ang ating dugo,lamurayin natin ang ating laman, iwalatnatin ang atingmga buto,huwag na lamang kumalat"kalatsalansanganangmabusilaknadangal nglipingTagalog,huwag na lamang tayo ringito ang maglublogsaputikng147lagim, ng kagalang"galang na mukhang tumatangis ng atingkahabag"habag na +nangbayan!(San#aling palipas)ayang Tagalog, si Asalhayop aynagtaksil! Sunugin siyang buhay!Koro : Patawad?Tagailog: ayang Tagalog, kung malaki ang pagmamahal mo kayAsalhayop, ako naman ay lalo pa, nguni)t lalo pang malakiang pagmamahal ko sa ating +nangbayan! +nilako niAsalhayop si +nangbayan kay Haringbata, kaya dapat siyangmamatay, sapagkat dapat na lipulin ang lahat ng halamanglasong tumubo at umusbong sa lupang Tagalog!(San#aling palipas)Sunugin s)ya ng uhay!Koro: Patawad?Tagailog : ayang Tagalog,bayang pinakamamahal kong lubha, walasinopamangmakasasalagsamadalinghampasniyaringhatol! +big ko pang ako)y mamatay, huwag na lamangipahutok ang katuwiran! Kaya nga, sinumang may nais nahumingi ng patawad na naitong suwail, ay patayin na munaako, saksakin na muna yaring dibdib! Alin sa dalawa:mabuhay ang kataksilan at ako ang mamatay ang kataksilan(San#aling palipas)Sunugin siyang buhay!Koro : Patawad?Koro : 2h? ayang Tagalog? ayan ng marangal nan liping Tagalog,huwagmongihingi ngpatawadangnagtaksil sadakilangdangal ng ating mga kasulatan!(!ubunutin ang kanyang sun#ang.) At yayamang ayawako ilugso ng mga nagtatanggol sakanya, akoangmaglulugsosamgasasago)t sasanlasaakingmatatagnahatol!+wawalat koangdibdibngbalangkumibo, hahalukayin ko angpusong balang magsigaw ngwikang ,Patawad.!(Itataas ang kanyang sun#ang. Mapapaurong ang lahat.)148Tagailog: Hukbong Tagalog, lahi ng katapangan, mga anak sa digma, tulinan ninyo!Napaparamang ulap ng sakim, sumisilay ang arawngkalayaan: ("uloy pasok)%AAS D(Masunurin, orong !abae) $asunurin : %aban kayo, mga kawal, at bawiin itong bayan!&!a : Sandali pa)y ating tunay na tagumpay!Koro : Ang tagumpay!$asunurin : Nagkaabot ang hukbo at nagkahalubilo!'!a : %aban kayo, laban kayo, ang kalaba)y@Koro : Tumatakbo!$asunurin : Hayo)t abuluyan ang mga sugatan!Koro : Abuluyan!%AAS &E(Maglalabasan ang mga kawal na Intsik, karamiha%y sugatan atnagabubuwal.)$asunurin : Huwag bayaan , ito)yating katungkulan!%AAS &&(Sila rin, $aringbata, Inangbayan, mamamaya%y si "agailog. ala#ka# ni$aringbata si Inangbayan.)Haringbata : Papatayin kita!Koro : Si +nangbayan!5%alabas si Tagailog6Tagailog : Haringbata?(Sabay saksak. Mabubuwal si $aringbata.)Haringbata : $amamatay ako?149Koro : Patay si Haringbata?%AAS &'(Sila rin, kawal na "agalog)Tagailog : Ating"ating ang tagumpay! Atin ang ating katuwiran!+nangbayan : $abuhay si Tagailog!Koro : $abuhay?Tagailog : $abuhay si +nangbayan?Koro : $abuhay?+nangbayan : $abuhay ang ating kawal?Koro : $abuhay?Tagailog : $abuhay ang ating lipi sa lilim ng kalayaan?Koro : $abuhay?+nangbayan : ("atanaw sa kanan.)Sino ang mga dumarating:Tagailog : Sino kaya:Koro : Sino kaya:("utugtugin ang Mar(ha )e# *spa+ola at lalabas si ,ilat-na-bulag at Matanglawin.)%AAS &((Sila rin, ,ilat-na- bulag,Matanglawin.)+nangbayan : Sino kayo:Dilat"na"bulag: Ako)y si Dilat"na"bulag!$atanglawin : Ako)y si $atanglawin!Tagailog : Kalaban ba kayo:Dilat"na"bulag: Kami ay kaibigan!150+nangbayan : Ano ang inyong nais:$atanglawin: Ang kayo)y iligtas sa pagkapanganyayaTagailog : $ay sakuna baga:Dilat"na"bulag: $ayroon!$atanglawin : Tanawin ninyo sa dakong kanan ang tila wari nagdidilim nalanggamnapaparito, at yao)ymgakawal nababakasainyong bayan!+nangbayan : At sino nga sila:Dilat"na"bulag: $ga kapatid dinninyo!Tagailog : 5Sumpa ng langit?6Koro : Sumpa ng langit?$atanglawin : Tanawin naman ninyo sa dakong kaliwa ang lalo pang makapal! abakahin kayo!+nangbayan : At sino naman ang mga iyon:Dilat"na"bulag: +nyo ring mga kapatid!Tagailog : Sumpa ni athala?Koro : Sumpa ni athala?$atanglawin : Tanawinninyo sadakongyaonangmaramingkawal namapuputi! ;aonayaminghukbo! Tanawinninyosadagatang mga sasakyang pambaka! Ang lahat na iyan ay amin! Atkung kayo ay kakapatid sa amin,ang aming ari, ang aminghukbo, ang aming mga sasakyan at ang aming mga puso atkaluluwa, ayinyoringlahat! +pagtatanggol naminkayosalahat ng ligalig at pagkapaalipin!+nangbayan : Tapat baga ang inyong pakikipagkapatid sa amin:Dilat"na"bulag: Tapat!Tagailog : Hindi ninyobibigyangligaligangkalayaanngamingmgaanak:$atanglawin: Hindi!151+nangbayan: $atatalaan ninyo ang gayon:Dilat"na"bulag: 2o!+nangbayan : ayang Tagalog, narinig ninyong lahat! Sumagot kayo!Koro : Kami ay pumapayag!$atanglawin : (ay "agailog.) Talaan mo ito!(!ibigyan ng pergamino, tatala si "agailog.)Tagailog : Ayan! At ikaw:$atanglawin : Tatalaan ko ito! ("atala rin sa isang pergamino.) Ayan!+nangbayan : Ngayon, ang sumpaan!Dilat"na"bulag: Ang sumpaan!%ahat : Ang sumpaan!(Isasaksak si "agailogat Matanglawinangkani-kanilangsun#ang sa bisig sa kaliwa, sasahurin sa isang sarong gintoni Ina ang #ugo ni "agailog at si ,ilat-na-bulag naman angkay Matanglawin.)Dilat"na"bulag: (ay "agailog)+numin mo ito!+nangbayan : (ay Matanglawin)+numin mo ito!("atanggapin nila "agailog at Matanglawin ang mga sarongginto.)Tagailog : Sa sarong gintong iyong tanganay nalalamang totooang dalisay na dugo kodugong tunay ng bayan ko!$atanglawin : Sa sarong gintong iyong tanganay tunay na nalalamanyaring duro kong dalisayna dugo ng aking bayan!%ahat : +numin ninyo!Dilat"na"bulag: ($ahawakan ang kamay ni Ina.)152Ang kamay kong iyong tangan ay kamay ng aking bayan,kung di mo pagsisiluhan,ang dito)y pinagsumpaan,kamay na ito)y mag"aalaysa iyo ng biyayang tunay!Nguni)t kung lalapastangan,kamay na ito ay tatanganng sundang na kamandagan,ang puso mo)y tatarakan!+nangbayan : Sa dibdib ko)y masisilipang dalisay kong pag"ibig, ang kaluluwa kong malinis,ang mgabanal kong naisna sa atin ay bibigkis,ang puso ta)y nang magkatalik!Nguni)t kung magbabalawissa ating pagkakapatid,pag"ibig ko)y magngingitngitat sa iyo)y siyang tutugis!Koro : Kami naman ay gayon din!Tagailog : Ang magtapat ay mabuhay!Koro : $abuhay!$atanglawin : Ang magtaksil ay mamatay!Koro : $amatay!+nangbayan : Ang dugong iya)y maging lunas sa puso ng kung sinumangmagtatapat! Datapwa)t kungmagsusukabsabuhayniya)ymaging lason at kamandag!%ahat : +numin?5+inumin ni Tagailog at $atanglawin ang dugo! $ahuhulog nabigla ang tabing!60. Pa!1a1a'i n! m!a !a"ain.Pangkat & : Pagbubuo ng mga pangyayaring narinig!153Pangkat ' : Pamimili ng mga makatotohanang pangyayari!Pangkat ( : Pamimili ng di"makatotohanang pangyayari!Pangkat 7 : Pamimili ng mga pangyayaringgustung " gusto!Pangkat 8 : Pamimili ng mga pangyayaring di F naibigan!E. Pa!-uua' n! ,a"a' +an!-a'.F. Pa!-u1a n! 2%%.,a3- &a m!a ma!-aa$a.PAGSUSURI SA AK0AIKALAWANG ARAW A. Panimuan! Ga"ain$ungkahing +stratehiya : Sabayang Pagbigkas Pamagat ng Tula : ,Pag F ibig sa Tinubuang %upa.B. Pa!&u&u$i &a A-.a.*.Pan!-a'an! Ga"ain.Pangkat & at ' : Pagsusuring Panglinggwistika Pagtatala at pagpapaliwanag ng mga salitangmay sinasagisag# kinakatawan!$ga Salita Sinasagisag #KinakatawanPaliwanagDilat na ulagagong Sibol$asunurin$atanglawinAsal HayopHaring ataHalimaw154Pangkat ( at 7 : Pagsusuring Pangnilalaman $ungkahing +stratehiya :.Gish one $ap SANH+SANH+ SANH++NTS+K KAST+%AA$/0+KAN2 SANH+ SANH+ SANH+Pangkat 8 at9 :Pagsusuring Pampanitikan $ungkahing Gawain : Pagpapaliwanag sa mga kaisipang hinangosa akda sa pamamagitan ng madamdamingpagpapabasa!a!+nang ayan :Huwag ninyong lagukin, huwag ninyong mainom ang hinahawakang alak na maylason!Ang inyong kaluluwa ay malilinggatong, Kayo)y isusumpa ng panahon!b! Asalhayop :Hahanapin ko ang mga +nstsik, hahanapin ko si Haringbata at aking sasabihin sa kanya ang lahat ng nangyari! Salapi na naman ito?-! Haring ata :Hihintayin kita ngayong gabi sa aking bahay at ipagbigay Alam mo sa akin ang lahat Nilang panukala!d! Dilat F na F ulag :Ang kamay kong tanganay kamay ng aking bayan,155+SA # 3NGAkung di mo pagsisiluhan,ang dito ay pinagsumpaan,kamay na ito ay mag"aalay,sa iyo ng biyayang tunay! *.Pa!,a,a1a!inan n! na+a!-u&a+an.0.Pa!-u1an! 2%%.,a3- &a m!a na-ini!.E. Pa!,u,u) n! Sin'%&i&$ungkahing +stratehiya : ,*ategoriy organi