ZN WSH Zarzdzanie 2016 (2), s. 323-335
Oryginalny artyku naukowyOriginal Article
Data wpywu/Received: 12.06.2016Data recenzji/Accepted: 20.07.2016/25.07.2016Data publikacji/Published: 2.09.2016
rda finansowania publikacji: rodki wasne Autora
DOI: 10.5604/18998658.1228282
Authors Contribution:(A) Study Design (projekt badania)(B) Data Collection (zbieranie danych)(C) Statistical Analysis (analiza statystyczna)(D) Data Interpretation (interpretacja danych)(E) Manuscript Preparation (redagowanie opracowania)(F) Literature Search (badania literaturowe)
dr hab. Maciej Stajniak ABInstytut Logistyki iMagazynowaniadr in. Adam Koliski EF Wysza Szkoa Logistyki
IDENTYFIKACJA DZIAA OPERACYJNYCH WPYWAJCYCH NA EFEKTYWNO PROCESU
TRANSPORTOWEGO
IDENTIFICATION THE OPERATIONAL ACTIVITIES IMPACT OF THE TRANSPORT PROCESS
EFFECTIVENESS
Streszczenie: Wdobie cigej konkurencji rynkowej, koncentrujcej si na poziomie ob-sugi klienta, czasu realizacji zamwie oraz elastycznoci dostaw, coraz wiksz rol od-
Zeszyty Naukowe Wyszej Szkoy Humanitas. Zarzdzanie324
grywa analiza efektywnoci procesw logistycznych. Procesy transportowe s kluczowym procesem zapewniajcym fizyczne zasilanie przepywu materiaowego w caym acuchu dostaw. Wartykule przedstawiono problematyk transponowania celw strategicznych na efektywno dziaa operacyjnych procesu transportowego.
Sowa kluczowe: efektywno procesu transportowego, transponowanie celw strategicz-nych
Abstract: In the era of ongoing market competition, focusing on the level of customer servi-ce, order completion time and flexibility of deliveries, analysis of efficiency of logistic pro-cesses is gaining on significance. Transport processes are akey factor that ensures physical provision of materials to the entire supply chain. The article presents the problem of trans-posing the strategic objectives to the operational level regarding transport process efficiency.
Keywords: transport process efficiency, transposing the strategic objectives
Wprowadzenie
Efektywno przedsibiorstw jest bardzo wanym czynnikiem konkurencyjno-ci nie tylko wujciu finansowym, ale rwnie wujciu organizacyjnym. Naley jednak pamita, e obsug klienta naley obecnie traktowa jako najwaniejszy element efektywnoci nowoczesnej logistyki. Koncentracja na poziomie obsugi klienta jest warunkowana wgwnej mierze postpujc globalizacj, wdraaniem nowych strategii obsugi konsumentw, atake nowoczesnych technologii przyspie-szajcych przepyw informacji w przedsibiorstwach transportowych. Wszystkie zabiegi odrniajce sposb obsugi klienta przez dane przedsibiorstwo jest czyn-nikiem wpywajcym na pozycj konkurencyjn na rynku. Analiza efektywnoci dziaalnoci przedsibiorstwa oraz jego procesw logistycznych (w tym transporto-wych) ma na celu okrelenie opacalnoci wybranych sposobw realizacji dziaa.
Przegld literatury1, jak rwnie prowadzone badania wramach projektu ba-dawczego2 wskazuj na potrzeby adaptacji zarzdzania operacyjnego we wszystkich fazach przepywu materiaowego, uwzgldniajc szczegln rol procesu transpor-towego. Naley zatem stwierdzi, e cise powizanie pomidzy controllingiem strategicznym ioperacyjnym argumentuje proces analizy odchyle poszczeglnych wartoci od planu na poziomie taktycznym ioperacyjnym. Zgodno dziaa bie-cych jest oceniana na podstawie okrelonych celw strategicznych, ktre naley
1 P. Franz, M. Kirchmer, Value-Driven Business Process Management: The Value-Switch for Lasting Com-petitive Advantage, Mc Graw Hill, New York 2012; B. liwczyski, Controlling operacyjny acucha dostaw wzarzdzaniu wartoci produktu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Pozna 2011.2 Model referencyjny wielowymiarowego transponowania wyniku finansowego przedsibiorstwa na zarzdzanie operacyjne wacuchu dostaw (Score-Driven Management), Projekt statutowy Wyszej Szkoy Logistyki, Pozna 2016-2017.
Identyfikacja dziaa operacyjnych wpywajcych na efektywno...325
przenie na poziom operacyjny. Przeniesienie celw strategicznych na cele idziaa-nia operacyjne wymaga dopasowania celw przedsibiorstwa do krtszych okresw analitycznych, wykorzystujcych do analizy bardziej szczegowe dane iinformacje oraz zupenie odmienne wskaniki oceny realizacji zaoonego planu, odpowiednio dostosowane do potrzeb analitycznych. Ztego wzgldu kluczowym aspektem ana-lizy efektywnoci procesu transportowego jest identyfikacja dziaa operacyjnych.
1. Analiza danych operacyjnych wujciu efektywnoci procesu transportowego
Dokonujc szerszej analizy miernikw kontroli organizacji procesu transporto-wego idanych niezbdnych do ich wyznaczenia, zestawiono system wskanikw na podstawie analizy literaturowej przedmiotu3. Do najczciej stosowanych mierni-kw kontroli procesu transportowego naley zaliczy4:
1. Wskanik gotowoci technicznej floty transportowej.Warto wskanika zaley od: umiejtnoci jazdy kierowcw, opieki kierowcy
nad powierzonym pojazdem, wyposaenia technicznego iorganizacji pracy stacji serwisowej, poziomu zaopatrzenia materiaowego, wieku pojazdw gotowo techniczna decyduje ozdolnoci przewozowej taboru. Warto tego wskanika jest wyznaczana jako stosunek liczby wozodni gotowoci technicznej do liczby wozodni ewidencyjnych. Mona to zapisa za pomoc nastpujcej formuy obliczeniowej:
gdzie:At wskanik gotowoci technicznej floty transportowej,Dgt liczba wozodni gotowoci technicznej,Di liczba wozodni gotowoci ewidencyjnych.
Dokonujc analizy powyszej formuy obliczeniowej, mona doj do wniosku, e podstawowymi danymi wejciowymi, niezbdnymi do wyznaczenia wskanika gotowoci technicznej floty transportowej, s:
liczba wozodni gotowoci technicznej, liczba wozodni gotowoci ewidencyjnych.
3 M. Stajniak, Racjonalizacja transportu wlogistycznych procesach zaopatrzenia idystrybucji, Instytut Logistyki iMagazynowania, Pozna 2012; J. Twarg, Mierniki iwskaniki logistyczne, Instytut Logi-styki iMagazynowania, Pozna 2005; B. liwczyski, Controlling operacyjny acucha dostaw..., s. 350.4 Ibidem, s. 350-351.
i
gtt D
DA
Zeszyty Naukowe Wyszej Szkoy Humanitas. Zarzdzanie326
2. Wskanik wykorzystania floty transportowej ifloty technicznie sprawnej.Rnic midzy liczb wozodni pracy aliczb wozodni gotowoci technicznej
stanowi wozodni przestojw technicznych. Rnic midzy liczb wozodni goto-woci technicznej aliczb wozodni pracy stanowi wozodni przestojw eksploata-cyjnych. Oprcz przestojw wynikajcych zdni wolnych od pracy oraz zych wa-runkw atmosferycznych s take przestoje wynikajce ze zej organizacji pracy lub braku pracy. Dokonujc analizy wskanika wykorzystania floty transportowej, nale-y wyznaczy stosunek liczby wozodni pracy do liczby wozodni ewidencyjnych, co mona zapisa za pomoc nastpujcej formuy obliczeniowej:
gdzie: A wskanik wykorzystania floty transportowej,De liczba wozodni pracy,Di liczba wozodni gotowoci ewidencyjnych.
Dokonujc analizy wskanika wykorzystania floty transportowej technicznie sprawnej, naley wyznaczy stosunek liczby wozodni pracy do liczby wozodni goto-woci technicznej, co mona zapisa za pomoc nastpujcej formuy obliczeniowej:
gdzie:Agt wskanik wykorzystania floty transportowej technicznie sprawnej,De liczba wozodni pracy,Dgt liczba wozodni gotowoci technicznej.
Dokonujc analizy powyszych formu obliczeniowych, mona doj do wnio-sku, e podstawowymi danymi wejciowymi s:
liczba wozodni gotowoci technicznej, liczba wozodni gotowoci ewidencyjnych, liczba wozodni pracy.
3. redni dobowy czas pracy pojazdu (liczba godzin pracy pojazdu na dob).redni dobowy czas pracy pojazdu zaley od odlegoci przewozu, organizacji
pracy oraz zapotrzebowania na przewz. Wprowadzenie zmianowoci wpracy kie-rowcw umoliwia wyduenie czasu pracy pojazdu.
Dokonujc analizy wskanika redniego dobowego czasu pracy pojazdu, na-ley wyznaczy stosunek cznej liczby wozogodzin pracy floty transportowej do wozodni pracy, co mona zapisa za pomoc nastpujcej formuy obliczeniowej:
i
e
DD
A =
ed D
GT =
gt
egt D
DA
Identyfikacja dziaa operacyjnych wpywajcych na efektywno...327
gdzie:Td redni dobowy czas pracy pojazdu (liczba godzin pracy pojazdu na dob), G czna liczba wozogodzin pracy floty transportowej,De liczba wozodni pracy.
Dokonujc analizy powyszej formu obliczeniowych, mona doj do wniosku, e podstawowymi danymi wejciowymi s:
liczba wozogodzin pracy floty transportowej, liczba wozodni pracy.
4. Wskanik wykorzystania czasu pracy taboru.Wskanik wykorzystania czasu pracy taboru charakteryzuje intensywno wy-
korzystania dobowego czasu pracy pojazdu iw praktyce zaley od warunkw pracy taboru (np. czasu czynnoci przeadunkowych, waciwoci przewoonych adun-kw, dugoci odcinka pracy).
Dokonujc analizy wskanika wykorzystania czasu pracy taboru, naley wyzna-czy stosunek czasu jazdy taboru do sumy czasu jazdy taboru iczasu prac przea-dunkowych, co mona zapisa za pomoc nastpujcej formuy obliczeniowej:
gdzie: F wskanik wykorzystania czasu pracy taboru, Tj czas jazdy,Tnw czas prac przeadunkowych.
Dokonujc analizy powyszej formu obliczeniowych, mona doj do wniosku, e podstawowymi danymi wejciowymi s:
czas jazdy taboru, czas prac przeadunkowych.
5. rednia adowno pojazdu wpracy.rednia adowno pojazdu wpracy zaley od udziau grup floty transporto-
wej ornej adownoci woglnym przebiegu. Uwzgldniana jest przy ustalaniu wskanika zdolnoci przewozowej floty, gdy stanowi opotencjalnej wielkoci prze-woonego adunku iwielkoci pracy przewozowej.
Dokonujc analizy wskanika redniej adownoci pojazdu wpracy, naley wy-znaczy stosunek sumy iloczynw redniej adownoci poszczeglnych grup pojaz-dw iprzebiegu adownego (w wozokilometrach) do sumy przebiegu adownego (w wozoki
