59
Iba’t ibang terminolohiya sa pagtuturo at pagkatuto

Iba’t ibang terminolohiya sa pagtuturo at pagkatuto

  • Upload
    coty

  • View
    1.738

  • Download
    11

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Iba’t ibang terminolohiya sa pagtuturo at pagkatuto. Pagdulog nosyonal /functional. Estratehiyang komunikatibo > tunay na paggamit ng wika sa tulong lamang ng mga kaalaman at tuntuning pambalarila , ayon sa konteksto ng hangarin , sitwasyon at pangangailangan . > learner-centered. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Iba’t ibang terminolohiya sa

pagtuturo at pagkatuto

Estratehiyang komunikatibo > tunay na paggamit ng wika sa tulong

lamang ng mga kaalaman at tuntuning pambalarila, ayon sa konteksto ng hangarin, sitwasyon at pangangailangan.

> learner-centered

Pagdulog nosyonal/functional

Komunikatibo ang dulog kapag nalilinang ang apat na makrong kasanayan ( isama ang panonood).

PAGBASA: pag-unawa sa istruktura at kahulugan ng pangungusap at talata

PAGSULAT:lawak ng talasalitaan

PASALITA: Ponolohiya at Wastong pagbigkas

PAKIKINIG: Wastong pagsunod sa panuto at pag-unawa sa napakinggang teksto

maingat na binalangkas ang pagtuturo ng panitikan upang magkaroon ng lubusang kasanayan (mastery) sa iba’t ibang anyo/uri ng panitikan

(pagtuturo ng panitikan ayon sa bawat panahon, panitikang panrehiyon, uri o anyo)

Spiral progression o binalangkas na papaunlad

Nakatuon sa paglilipat o transmisyon ng kabatiran at kasanayan.

Pagkatuto ng batayang kabatiran, konsepto, paglalahat at mga teorya bago ang manipulasyon at proseso sa paggamit ng kabatiran sa mga sitwasyong lumulunas ng suliranin.

Domeyn pangkabatiran/kognitib

PAG-ALALAPAG-UNAWA

APLIKASYON O PAGGAMITPAGSUSURI

EBALWASYON/PAGTATAYA/PAGLALAPAT

PAGLILINAW /SINTESIS /PAGBUBUO

ANIM NA ANTAS KOGNITIB

Orihinal Binago

• Ebalwasyon

• Sintesis

• Pagsusuri

• Paglalapat

• Pag-unawa

• Kaalaman

•Pagbubuo

•Paglalapat

•Pagsusuri

•Aplikasyon

•Pag-unawa

•Pag-alala

(Based on Pohl, 2000, Learning to Think, Thinking to Learn, p. 8)

Taksonomi ni B. S. Bloom (1956)Rebisa ni Anderson

Level 1

Pag-alala Level 2

Pag-unawa Level 3

Aplikasyon

Level 4

Analisis

Level 5

Ebalwasyon

Level 6

Pagbubuo

Level 1 : Pag-alala dating kaalaman s/p pagbabalik – alaala sa

katotohanan, termino, basikong konsepto at sagot

Sa pag-alam ng antas ng kaalaman:

Ano kalian Saan Sino

Level 2 : Pag-unawa

Pag-unawa sa mga katotohanan at ideya s/p pagsasaayos, paghahambing, pagsasalin, interpreting, pagbibigay-deskripsyon, paglalahad ng pangunahing ideya.

Sa pag-alam ng antas:

paghambingin interpret ipakitapagkontrast ipaliwanag maghinuhaipakita palawakin balangkasinrephrase buuin isalinklasipikahin

Level 3: Aplikasyon

Paglutas ng problema s/p pagkapit ng natutuhang kaalaman, katotohanan, teknik at tuntunin sa ibang paraan

Gamit ang mga termino:

ikapit magdebelop organisahinbumuo mag-interbyu mag-ekperimentopumili gamitin ang - magplanopiliin lutasin imodelo

Level 4: Analisis

Pag-eksamen at paghahati-hati sa bahagi ng impormasyon s/p pagkilala ng motibo o sanhi; paggawa ng hinuha at paghanap ng ebidensya sa suportang paglalahat.

Termino sa pag-ases ng level g komprehensyon:

suriin kategoryahin paghambinginkontrast diskubrehin paghatiineksaminin simplikahin

magsarbeylumahok sa dissect

Level 5: Ebalwasyon/Paglalapat

pagharap at pagtatanggol ng opinyon s/p paggawa ng pasya o hatol tungkol sa impormasyon, validiti ng ideya o kalidad ng gawa batay sa set ng kraytirya

Keywords:

igawad pagpasyahan sukatinpiliin pagtalunan paghambinginbuuin evalweytin markahanpaunahin pangatwiranan magrekomendabigyang interpretasyon ipaliwanag tutulantasahin bigyang priyoridad

Level 6: Sintesis/Pagbubuo

Pagsasama-sama ng impormasyon sa iba’t ibang paraan tungo sa bagong pardon o alternatibong solusyon; paglikha ng bago o orihinal

Keywords:

bumuo (build, compose) mungkahi lutasinpiliin magdebelop talakayinpagsamahin mag-imbento baguhinmagdisenyo magplano tanggalingumawa ng teorya baguhin pabutihinbumalangkas (formulate) subukin (test)

Literal - KaalamanIntepretative - KomprehensyonApplied - Aplikasyon

AnalisisSintesisEvalwasyon

Level ng Komprehensyon

Level ng Kognisyon

Nahihinggil sa mga saloobin, emosyon, kawilihan at pagpapahalaga

Pumapasok ang pagpapahalagang pangkatauhan

DOMEYN NA PANDAMDAMIN

PAGTANGGAP(RECEIVING)

PAGTUGON(RESPONDING)

PAGPAPAHALAGA (VALUING)

PAG-ORGANISA (ORGANIZATION)

KARAKTERISASYON (CHARACTERIZATION)

LIMANG KATEGORYA

Ito’y mga kasanayang motor at manipulado na nangangailangan ng koordinasyong neuromascular.

Pumapasok ang inaasahang pagganap

DOMEYN NA SAYKOMOTOR

Walang isang pamamaraan lamang na masasabing sadyang mabisa sa lahat ng uri ng paksang-aralino isang pamamaraan kaya na angkop gamitin sa lahat ng pagkakataon.

PAMAMARAAN

Tinatawag din itong “Herbatian method”; nagsisimula sa nalalaman patungo sa hindi pa alam; nagsisimula sa halimbawa patungo sa tuntunin.

PABUOD O INDUCTIVE

PAGHAHANDA(PREPARATION)

PAGLALAHAD(PRESENTATION)

PAGHAHAMBING AT PAGHALAW(COMPARISON AND

ABSTRACTION)PAGLALAHAT(GENERALIZATION)

PAGGAMIT(APPLICATION)

5 pormal na hakbang

Nagsisimula sa pagbubuo ng tuntunin patungo sa pagbibigay ng mga halimbawa. Tinawag din itong “ruleg”o rule example.

PANIMULA PAGBIBIGAY-TUNTUNIN

PAGPAPALIWANAG HALIMBAWA PAGSUBOK

PASAKLAW O DEDUCTIVE

Nilalayong magsagawa ng proyekto

PAGLALAYON (PURPOSING) PAGBABALAK(PLANNING) PAGSASAGAWA(EXECUTING) PAGPAPASIYA(EVALUATING/JUDGING)

PABALAK (PROJECT)

Aktibong kasangkot ang mag-aaral sa pagtuklas ng karunungan; ang guro ay tagasubaybay lamang.

PATUKLAS (DISCOVERY)

Pagdulog pangkaisipang ginagamit sa pagtuturo ng Araling Panlipunan.

Nakatutulong sa pagbubuo at pagkakatuto kung paano matututo (learning how to learn)

Tinatawag din itong concept-centered at spiral curriculum(payak patungo sa masalimuot na kaisipan)

Ang paraan ng pagbuo o interdisciplinary o multidisciplinary heograpiya, kasaysayan, pamahalaan,antropolohiya,sosyolohiya at ekonomiks.

PAGDULOG KONSEPTWAL

Pormalistiko: kasiningan-banghay,tema,tagpuan,tauhan at paglikha

MoralistikoSosyolohikalSikolohikal

Pagdulog sa Pagtuturo ng Panitikan

Sa akronim na SPEAKING ni Dell Hymes

Kakakayahang Komunikatibo: kabatiran sa kayarian ng wika at tuntuning gramatikal at paggamit ng angkop na pahayag sa sitwasyon, at salik sosyo-kultural.

Dulog sa Pagtuturo ng Wika

Competence: nauukol sa kaalaman sa wika ng isang tao

Performance: kakayahang gamitin ang wika sa angkop na paggagamitan

COMPETENCE vs PERFORMANCE

Pagpapaunawang pasalita tulad ng pamaraang padula-dulaan o “dialogue conversation”. Gumagamit ng mga siklo o cycles

DULOG MICROWAVE

M-1 Para kanino ang pulang laso? Para saan ang pulang laso?

M-2 Para kay Mari Para sa iyo.

Para sa buhok.

halimbawa

1. Ilahad ang siklo sa isang sitwasyon2. Bigkasin ng tatlong ulit at ipagaya sa mag-

aaral3. Ibigay ang pagsasanay na ginagamitan ng

mga kayariang pambalarila bago sanayin sa pagtatanong

4. Magsimula sa payak na tanong at sagot hanggang sa masalimuot na pag-uusap

5. Magkakaroon ng tanong-sagot na pagsasanay na sisimulan ng guro hagnggang sa ang lahat ng mag-aaral ay makapagtanong at makasagot.

HAKBANG

Alinmang wikang natutuhan matapos maunawaan at magamit ang kanyang sariling wika o unang wika.

PANGALAWANG WIKA

PANIMULANG PAGSULAT- brainstorming, clustering,outliningDRAFTING (BURADOR)-ideya,impormasyon,formatPAGREREBISA: muling pagsulat,pagtataya sa banghay ng ieya at nilalamanEDITING: pagwawasto ng kamalian sa gramatika, kabuuang teknikal at formatPINAL NA DOKUMENTO

PAGSULAT

Masining: mang-aliw at magpahayag Akademiko: dumaan sa proseso at

kritikal na pagsusuri Jornalistik: repleksyon mula sa sariling

karanasan Referensyal:

ulat,tesis,disertasyon,ensayklopedia,diksyunaryo

Komposisyon: pagsasanay ng baguhan Propesyonal: eksklusiv na pagsulat sa

isang tiyak na propesyon Suring-basa o suring pelikula

Mga Uri ng Pagsulat

Personal : tala, diary, jornal, liham, pagbati, talambuhay

Transaksyunal: liham-pangangalakal, panuto, memo, plano, proposal, ulat, advertisement

Malikhain: anyo o uri ng panitikan

URI NG SULATIN

A. Pahiwatig na kontekstwal (Context Clues) ang isang salita ay hindi iisa ang kahulugan. Nababatay mangyari pa, ang kahulugan sa konteksto o gamit nito sa isang pahayag. Mula dito, ang pahiwatig na kontekstwal ay anyong:

  1. Depinisyon: Ang kahulugan ay mababasa rin

sa ibang bahagi ng pangungusap. Hal: Hindi niya masikmura at nakakababa ng

pagkatao ang mahahayap na salitang binigkas ng kanyang kaaway sa pulitika.

 

PAGKUHA NG KAHULUGAN

2. Salungatan : Bukod sa kasingkahulugan, higit na mabuting malaman din naman ang kahulugan sa pamamagitan ng kasalungat nito.

Hal: Ang kabuktutan ay hindi dapat na magkubli sa anino ang kabayanihan 

3. Pagsusuri : Lubhang kailangan sa paraang ito ang kakayahang linggwistika upang ganap na masuri ang salitang binabasa

Hal: Pamanhikan – pamanhik + a n (bakit hindi panhik?) Bakuran – bakod + an (bakit hindi bakud at bakit naging r ang d?)

B. Kolokasyon : Iniisip muna rito ang pangunahing kahulugan ng isang salita bago pa ang ilang subordineyt na kahulugan.

Hal: Tiyak na mauuna munang mabibigyang-kahulugan ang “malalim na hukay” bago ang “malalim na paghinga” malalim na pagkukuro” at “malalim na ang gabi”

C. Cline : Nababatay ang kahulugan ng salita sa intensidad ng kahulugan nito sa pahayag.

Hal : paghanga pagsuyo pagsinta pagmamahal pag-ibig pagsamba

D. Denotasyon at Konotasyon : Denotasyon ang tawag sa kahulugang hinango sa diksyunari, gayong ang konotasyon naman ay umaangkop sa gamit sa isang pahayag.

Hal: Mabango ang bulaklak ng rosa. (bahagi ng halaman – denotasyon)Tulad mo’y isang magandang bulaklak sa halamanan. (dalaga – Konotasyon)Mabulaklak ang iyong dila, kaibigan! (mambobola – konotasyon

A. SIKWENSYAL: serye ng mga pangyayaring magkakaugnay sa isa’t isa

B. KRONOLOHIKAL: anumang bagay na inilalahad sa isang paraan batay sa isang tiyak na baryabol tulad ng edad, distansya, tindi, halaga, lokasyon,posisyon, bilang, dami, atbp

C. PROSIJURAL: serye ng mga gawain upang matamo ang inaasahang resulta o hangganan

PAGLILISTA NG MGA DETALYE

MAPA: pinangyarihan ng aksyon

TALAHANAYAN O TABLE: ipinapakita ang mga paksa at bilang

TSART: itinatala ang mga impormasyon sa balangkas na paraan.

PRESENTASYONG BISWAL

FLOW: proseso mula umpisa hanggang wakas

PIE: sumusukat at naghahambing sa pamamagitan ng paghahati-hati nito

BAR: sumusukat ng datos na patayo o pahalang laban sa pamantayang nagpapakita ng halaga, bilang, panahon, o dami

LINE: ginagamit sa pagsukat ng pagbabago o pag-unlad

PICTOGRAPH: inilalarawan ang halaga o bilang ng aytem para sa paghahambing

MGA URI NG TSART O GRAP

Estratehiyang nagdudulot sa mag-aaral ng matagumpay at lubos na pagkabatid sa araling inilalahad sa isang maayos at lohikal na pagkakabuo

LUBUSANG PAGKATUTO

Teoryang Bottom-up ( Baba-Pataas) Ito ay isang tradisyunal na pananaw sa pagbasa.

Bunga ito ng influwensya ng teoryang behaviorist na higit na nagbibigay-fokus sa kapaligiran sa paglinang ng komprehensyon sa pagbasa.

Ayon sa teoryang ito, ang pagbasa ay ang pagkilala ng mga serye ng mga nakasulat na simbulo (stimulus) upang maibigay ang katumbas nitong tugon (response). Nananalig ang teoryang ito na ang pagkatuto sa pagbasa ay nagsisimula sa yugtu-yugtong pagkilala ng mga titik sa salita, parirala at pangungusap ng teksto, bago pa man ang pagpapakahulugan sa buong teksto (Badayos, 2000).

Ang mga Teorya sa Pagbasa

Tinatawag din ito itong teoryang inside-out o conceptually-driven dahil ang kahulugan o informasyon ay nagsisimula sa mambabasa patungo sa teksto. Ito ay nagaganap dahil ang mambabasa ay gumagamit ng kanyang dati nang kaalaman at mga konseptong nabuo sa kanyang isipan mula sa kanyang mga karanasan at pananaw sa paligid. Bunga nito, nakabubuo siya ng mga palagay at hinuha na kanyang iniuugnay sa mga ideyang inilalahad ng awtor ng isang teksto.

Teoryang Top-Down

Mahalaga ang tungkuling ginagampanan sa pagbasa ng dating kaalaman ng mambabasa. Ito ang batayang paniniwala ng teoryang iskima.

Bawat bagong informasyong nakukuha sa pagbabasa ay naidaragdag sa dati nang iskima, ayon sa teoryang ito. Samakatuwid, bago pa man basahin ng isang mambabasa ang isang teksto, siya ay may taglay nang ideya sa nilalaman ng teksto mula sa kanyang iskima sa paksa. Maaaring binabasa niya na lamang ang teksto upang patunayan kung ang hinuha o hula niya tungkol sa teksto ay tama, kulang o dapat baguhin. Dahil dito, masasabing ang teksto ay isang input lamang sa proseso ng komprehensyon. Hindi teksto ang iniikutan ng proseso ng pagbasa, kundi ang tekstong nabubuo sa isipan ng mambabasa.

Tatlong Yugtong Estratehiya sa Pagbasa 1. Bago Bumasa 2. Pinatnubayang Pagbasa 3. Pagkatapos Bumasa 

Teoryang Iskima

Ayon sa teoryang ito, ang teksto ay kumakatawan sa wika at kaisipan ng awtor at sa pag-unawa nito, ang isang mambabasa ay gumagamit ng kanyang kaalaman sa wika at mga sariling konsepto o kaisipan. Dito nagaganap ang interaksyong awtor-mambabasa at mambabasa-awtor. Ang interaksyon, kung gayon, ay may dalawang direksyon o bi-directional.

Masasabing ang teoryang ito ay isang pagbibigay-diin sa pag-unawa sa pagbasa bilang isang proseso at hindi bilang produkto.

Teoryang Interaktiv

Ito’y pagbabasa sa iba-ibang larangan ng kabatiran tulad ng literatura, musika, sining, agham, matematika,agham panlipunan, at teknolohiya.

Tinatawag din itong pagbasa para sa tanging layon kung saan nalilinang ang paggamit ng talaan ng nilalaman, indeks at glosari, almanak at iba pa.

PANGKSYUNAL NA PAGBABASA

Ito ay laan sa mga mababagal bumasa, hindi makabasa o may mga depekto sa pagbabasa.

PANLUNAS NA PAGBABASA(Corrective/Remedial teaching)

Empasis sa kasiyahan o kaaliwan gaya ng malikhaing pagkukuwento, sabayang bigkasan, chamber Theater, at Reader’s Theater.

PANG-ALIWAN O PANGKASIYAHAN

LAYUNIN:> TUKLASIN ANG KAHUSAYAN O KAHINAAN TIYAKIN ANG KAHANDAAN TUKUYIN ANG KASANAYAN AT KAALAMAN

PAGSUSULIT

A. AYON SA DAMIDISCRETE-POINT: isa lamang kasanayan ang sinusukat ng bawat aytemINTEGRATIBO: sinusubok ang pangkalahatang kasanayan sa asignatura

Uri ng Pagsusulit ayon sa pamamaraan

DIAGNOSTIC: panuring pagsusulitPROFICIENCY: naglalayong malaman ang

kakayahan sa isang partikular na laranganACHIEVEMENT : naglalayong malaman kung

sino ang natutong ganap, di-gaanong natuto, o walang natutunan.

APTITUDE: mabatid kung ang isang mag-aaral ay may iwing kakayahan o kawilihan sa isang partikular na kurso o career o vocation

AYON SA LAYUNIN

CRITERION-REFERENCED: may itinakdang pamantayang maabot ang mag-aaral upang masabing naipasa niya ang pagsusulit

NORM-REFERENCED: inihahambing ang bawat mag-aaral sa kapwa mag-aaral

AYON SA GAMIT NG KINALABASAN NG PAGSUSULIT

SLK (SARILING LINANGANG KIT) o KSP (KIT SA SARILING PAG-AARAL)> nagtuturo ng sarilinan, kahit walang guro, kahit sa labas ng paaralan> ayon sa bilis ng pagkatuto at pag-unlad

PINALATUNTUNANG KAGAMITAN

Isang kagamitan sa panariling pag-aaral ng mga aralin; buo at ganap sa kanyang sarili na ang pokus ay matamo ang mga tunguhin sa aralin.

MODYUL PAMPAGTUTURO

Balangkas ng mga layunin, paksang-aralin, kagamitan at mga hakbang na sunud-sunod na isasagawa sa pagsasakatuparan ng layunin o ikapagtatamo ng mga inaasahang bunga.

BANGHAY NG PAGTUTURO

Isang balangkas ng mga tunguhin sa kurso, mga layuning nais matamo, mga inaasahang bunga, nilalaman, mga pagdulog at pamaraang isasagawa sa pagtuturo, gawaing pampagkatuto, paraan ng pagtataya at mga aklat sanggunian.

SILABUS NG KURSO