Hướng dẫn kết nối hệ toạ độ

quốc gia VN 2000

Huỳnh Văn Chương

Do tính năng tiện lợi, cơ động và dễ sử dụng nên ngày nay máy định vị GPS cầm tay đang được sử dụng ở nhiều ngành, nhiều lĩnh vực có liên quan đến đo đạc bản đồ.

Tuy nhiên, hiện nay việc sử dụng thiết bị này để xác định hệ tọa độ và hệ quy chiếu quốc gia VN-2000 ở nhiều nơi đang còn nhiều bất cập và thiếu tính nhất quán; một trong những nguyên nhân cơ bản của tình trạng này là do người sử dụng thiếu thông tin cài đặt trên phần mềm của máy định vị GPS cầm tay.

Giới thiệu vệ hệ toạ độ trong bản đồ

Hình dạng và kích thước trái đất

b

a

Elipxoid

Geoid

Thông số về kích thước trái đất

Mặt nước gốc-độ cao 1 điểm

Mặt thuỷ chuẩn gốc và mặt thuỷ chuẩn giả

định (qui ước)

Hệ toạ độ địa lý

Kinh tuyến, vĩ tuyến, kinh độ, vĩ độ

Cách chia các múi chiếu

Phép chiếu hình trụ ngang

(GAUSSE)

Phép chiếu hình trụ ngang

(GAUSSE) tiếp theo

Hệ toạ độ vuông góc phẳng UTM

Hệ toạ độ quốc gia Việt Nam

1. Hệ tọa độ độc lập?

2. Hệ tọa độ quốc gia ?

- Trước năm 2000 HTĐ quốc gia Việt Nam là hệ HN-72. Đây là HTĐ được xác lập trên Elipxoid Kraxovski 1940, phép chiếu Gauss - Kriugher và hệ độ cao Hòn Dấu.

- Sau năm 2000 chúng ta sử dụng HTĐ quốc gia mới có tên là VN-2000. Đây là HTĐ được xác lập trên Elipxoid WGS-84, phép chiếu UTM (Universal Transverse Mercator) và hệ độ cao Hòn Dấu

Hệ quy chiếu và Hệ tọa độ quốc gia VN-2000

có các tham số chính như sau:

a) Ê-líp-xô-ít quy chiếu: Hệ quy chiếu quốc tế ,WGS-84 toàn cầu có kích thước như sau:

• Bán trục lớn: a = 6.378.137,000m

• Độ dẹt: f = 1/298,257223563

b) Điểm gốc tọa độ quốc gia: điểm N00 đặt trong khuôn viên Viện Nghiên cứu Địa chính, đường Hoàng Quốc Việt, thành phố Hà Nội;

c) Lưới chiếu tọa độ phẳng cơ bản: Lưới chiếu hình trụ ngang đồng góc UTM quốc tế;

d) Chia múi và phân mảnh hệ thống bản đồ cơ bản: Theo hệ thống lưới chiếu hình trụ ngang đồng góc UTM quốc tế, danh pháp tờ bản đồ theo hệ thống hiện hành có chú thích danh pháp UTM quốc tế.

Hệ thống GPS nhận hệ tọa độ thế giới WGS-84

(World Geodetic System 1984) làm cơ sở hoạt

động. Sở dĩ trong các máy định vị GPS cầm tay

có nhiều hệ tọa độ của nhiều quốc gia là do

những quốc gia đó có hệ tọa độ được định vị

trên Ellipsoid của hệ tọa độ thế giới WGS-84; khi

tham gia khai thác sử dụng hệ thống định vị

GPS, các nước đó đã đăng ký với nhà chế tạo

tham số dịch chuyển để được xác định tuyệt đối

hệ tọa độ của quốc gia mình thông qua màn

hình tiện ích của máy định vị.

• Hệ tọa độ VN-2000 cũng được định vị trên

Ellipsoid của hệ tọa độ thế giới WGS-84 và Bộ

trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có

Quyết định số 05/2007/QĐ-BTNMT ngày

27/02/2007 về công bố tham số dịch chuyển gốc

tọa độ VN-2000 với các đại lượng như sau:

• ”X = -191.90441429 (mét) ; ”Y = -

39.30318279(mét); ”Z = -111.45032835 (mét)

Các máy định vị GPS cầm tay thường sử dụng cho các ứng dụng có độ chính xác thấp (5-10m) vì tính năng cơ học của máy chỉ cung cấp tọa độ theo phương pháp định vị tuyệt đối, nên việc cài đặt các thông số nêu trên có thể làm tròn đến đơn vị mét. Mặt khác theo Thông tư số 973/2001/TT-TCĐC ngày 20/6/2001 của Tổng cục Địa chính (nay là Bộ Tài nguyên và Môi trường) về hướng dẫn áp dụng hệ quy chiếu và hệ tọa độ quốc gia VN-2000 thì việc phân mảnh bản đồ theo hệ VN-2000 cho từng loại tỷ lệ còn phụ thuộc vào độ lớn của từng múi chiếu (3o hoặc 6o - bản đồ tỉ lệ >=1/10000 hoặc tỉ lệ <=1/25000) nên khi cài đặt các tham số dịch chuyển trên máy định vị GPS cầm tay cần phải lưu ý đến sự tương thích khi sử dụng ứng với từng nhóm tỷ lệ bản đồ.

• Trong trường hợp điển hình, việc cài đặt

sử dụng trên máy GPS cầm tay hiệu Map

60CSX được thực hiện như sau :

DX = -191.90441429 (mét);

DY = -39.30318279 (mét);

DZ = -111.45032835 (mét).

* Đối với nhóm các loại bản đồ có tỷ lệ từ 1/10000 đến lớn hơn (múi chiếu 3o) - cài đặt máy theo nhóm này

- Bật máy dùng nút Page chọn Menu và tìm thư mục Setup màn hình xuất hiện:

- Chức năng Time (thời gian) thiết lập

+ 24 h

+ other

+ 07h00

- Chức năng Units:

+ Hộp Position Format chọn User UTM Grid để thiết lập thông số:

+ Kinh tuyến trục Longitude Origin = E 106015’ (Đối với Quảng Trị) - (đối với Thừa Thiên Huế là E - 107000’ tra bảng phía dưới)

+ Scale = + 0.9999000

+ 500000.0 m

+ 0.0 m

STT Tỉnh, TP.

Kinh

tuyến

trục STT Tỉnh, TP.

Kinh tuyến

trục

01

02

03

04

05

06

07

Lai Châu

Sơn La

Kiên Giang

Cà Mau

Lào Cai

Yên Bái

Nghệ An

103000’

104000’

104030’

104030’

104045’

104045’

104045’

08

09

10

11

12

13

14

Phú Thọ

An Giang

Thanh Hoá

Vĩnh Phúc

Hà Tây

Đồng Tháp

Cần Thơ

104045’

104045’

105000’

105000’

105000’

105000’

105000’

STT Tỉnh, TP. Kinh tuyến

trục STT Tỉnh, TP.

Kinh tuyến

trục

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

Bạc Liêu

Hà Nội

Ninh Bình

Hà Nam

Hà Giang

Hải Dương

Hà Tĩnh

Bắc Ninh

Hưng Yên

Thái Bình

Nam Định

Tây Ninh

Vĩnh Long

Sóc Trăng

Trà Vinh

Cao Bằng

Long An

Tiền Giang

Bến Tre

Hải Phòng

TP. HCM

Bình Dương

Tuyên Quang

Hoà Bình

105000’

105000’

105000’

105000’

105030’

105030’

105030’

105030’

105030’

105030’

105030’

105030’

105030’

105030’

105030’

105045’

105045’

105045’

105045’

105045’

105045’

105045’

106000’

106000’

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

Quảng Bình

Quảng Trị

Bình Phước

Bắc Kạn

Thái Nguyên

Bắc Giang

TT-Huế

Lạng Sơn

Kon Tum

Quảng Ninh

Đồng Nai

BR_VũngTầu

Quảng Nam

Lâm Đồng

Đà Nẵng

Quảng Ngãi

Ninh Thuận

Khánh Hoà

Bình Định

Đắc Lắc

Phú Yên

Gia Lai

Bình Thuận

106000’

106015’

106015’

106030’

106030’

107000’

107000’

107015’

107030’

107045’

107045’

107045’

107045’

107045’

107045’

108000’

108015’

108015’

108015’

108030’

108030’

108030’

108030’

+ Hộp Map Datum chọn User để thiết lập thông số :

• DX : - 192 m

• DY : - 39 m

• DZ : - 111 m

• DA : 0.0 m

• DF : 0.0

• Kết thúc các thao tác chọn chức năng Save để

ghi lại và dùng nút Page về màn hình chính để

thực hiện các chế độ đo bình thường.

* Đối với nhóm các loại bản đồ có tỷ lệ từ 1/25000 đến nhỏ hơn (múi chiếu 6o)

• Trong trường hợp này thì việc cài đặt các tham số dịch chuyển trên máy định vị GPS cầm tay vẫn được tiến hành như các nội dung và thao tác nêu trên. Riêng tại thư mục User UTM Grid cần thay đổi thông số :

• Scale = + 0,9996 Kinh tuyến trục Longitude Origin = E 105o hoặc E 111o hoặc E 117o tuỳ theo vị trí bản đồ đang ở múi chiếu thứ 48(102o-108o), 49(108o-114o) hay 50(114o-120o).

• Với những thao tác cơ bản nêu trên thì việc cài đặt tham số dịch chuyển ở các dòng máy GPS cầm tay khác cũng có thể làm tương tự. Trong quá trình tác nghiệp cần định vị tối thiểu ít nhất là 03 vệ tinh trở lên nhằm đa dạng đồ hình quan sát để tránh sự bất biến của trị đo, đồng thời xác định những giá trị tin cậy nhất.