het ONDERNEMERS BELANG

NR. 1 2011

GRoNiNGeN

•••••••••••••••• WWW.ONDERNEMERSBELANG.NL

MKB moet kansen pakken bij investeringen in energiesector

Water als verbindende factor energiekeuze is afweging van belangen

energieborg 2020: groene energie voor 200.000 mensen

Vrijwel geen loonstijging in 2011

De komende jaren gaan veel technici met pensioen, terwijl er maar weinig scholiereninstromen. Een simpel rekensommetje leert dat er in de techniek daardoor veel vaca-tures gaan ontstaan. In heel Nederland maar liefst 80.000 onvervulbare vacatures. Maar ook in het Noorden zijn vele duizenden extra technici nodig. Recessie of niet.

Natuurlijk kunt u niets doen en afwachten. Maar u kunt er ook voor kiezen om samen met andere technische bedrijven en een ROC samen te werken in Stichting Engineering Noord en/of Stichting Support AOT Noord. Wij verzorgen twee veelzijdige technische MBO niveau-4-opleidingen, die leerlingen tegen zeer aantrekkelijke voor-waarden kunnen volgen. Het gaat om de opleidingen Middenkader Engineering en Allround Operationele Techniek.

Ook u kunt deelnemen aan deze stichtingen. Uw voordeel: u minimaliseert het risico straks zonder gekwalifi ceerd en gemotiveerd personeel te zitten!

• Een leerling krijgt een intake en een test op motivatie en affi niteit met techniek • Na zijn afstuderen krijgt de leerling een vrijblijvend baanaanbod • De deelnemende bedrijven betalen een groot deel van de opleidingskosten • Als een leerling besluit te stoppen, hoeft er geen geld terugbetaald te worden • Na het afstuderen kan de leerling ook doorleren in een duale HBO-opleiding (werken + leren)

Zie ook: www.engineeringnoord.nl en www.aotnoord.nl

Er dreigt een tekort aan technici.Wacht u af? Wij niet.Er dreigt een tekort aan technici.

ENGINEERING

STICHTING

NOORD

Middenkader Engineering

Allround Operationele Techniek

Dit bieden wij leerlingen:

De komende jaren gaan veel technici met pensioen, terwijl er maar weinig scholiereninstromen. Een simpel rekensommetje leert dat er in de techniek daardoor veel vaca-tures gaan ontstaan. In heel Nederland maar liefst 80.000 onvervulbare vacatures. Maar ook in het Noorden zijn vele duizenden extra technici nodig. Recessie of niet.

Natuurlijk kunt u niets doen en afwachten. Maar u kunt er ook voor kiezen om samen met andere technische bedrijven en een ROC samen te werken in Stichting Engineering Noord en/of Stichting Support AOT Noord. Wij verzorgen twee veelzijdige technische MBO niveau-4-opleidingen, die leerlingen tegen zeer aantrekkelijke voor-waarden kunnen volgen. Het gaat om de opleidingen Middenkader Engineering en Allround Operationele Techniek.

Ook u kunt deelnemen aan deze stichtingen. Uw voordeel: u minimaliseert het risico straks zonder gekwalifi ceerd en gemotiveerd personeel te zitten!

• Een leerling krijgt een intake en een test op motivatie en affi niteit met techniek • Na zijn afstuderen krijgt de leerling een vrijblijvend baanaanbod • De deelnemende bedrijven betalen een groot deel van de opleidingskosten • Als een leerling besluit te stoppen, hoeft er geen geld terugbetaald te worden • Na het afstuderen kan de leerling ook doorleren in een duale HBO-opleiding (werken + leren)

Zie ook: www.engineeringnoord.nl en www.aotnoord.nl

Er dreigt een tekort aan technici.Wacht u af? Wij niet.Er dreigt een tekort aan technici.

ENGINEERING

STICHTING

NOORD

Middenkader Engineering

Allround Operationele Techniek

Dit bieden wij leerlingen:

Stichting Engineering NoordWerft leerlingen voor de opleiding Middenkader Engineering BOL-4 (werktuigbouwkunde, elektro-techniek, mechatronica, fi jnmechanische techniek). Opleidingslocaties: Groningen en Stadskanaal.Postbus 169 | 9700 AD Groningeninfo@engineeringnoord.nlwww.engineeringnoord.nl

Stichting Support AOT NoordWerft leerlingen voor de opleiding Allround Operationele Techniek BOL-4.

Postbus 35 | 9930 AA Delfzijlinfo@aotnoord.nlwww.aotnoord.nl

Hoe wij werken

Door de vergrijzing neemt het tekort aan technisch personeel de komende jaren ook in onze regio fl ink toe. Als Stichting Engineering Noord en Stichting Support AOT Noord doen we hier wat aan. We proberen meer jongeren voor technische beroepen te interesseren. Dat doen we op verschillende manieren:- We bieden leerlingen een aantrekkelijke, interessante en praktijkgerichte opleiding- We verbeteren het imago van de technische beroepen - We zorgen ervoor dat de opleidingen beter aansluiten op de vraag van het bedrijfsleven

Ook voor kleine bedrijven

Werkt u met technici? Wilt u voorkomen dat u nu of straks een tekort heeft aan goed opgeleid tech-nisch personeel? En wilt u een bijdrage leveren aan de opleiding van nieuwe technische mensen? Werk dan mee in de stichtingen Engineering Noord of AOT Noord. Samenwerken kan in een aantal varianten, die het ook voor kleinere bedrijven aantrekkelijk maakt te participeren.

Nu al tientallen deelnemers

Tientallen bedrijven zijn al aangesloten en vele branches zijn daarin vertegenwoordigd, van elektro tot energie, van proces tot productie en van machinefabrieken tot specialisten in fi jnmechanische techniek. Zowel grote als kleinere bedrijven. Kijk voor een actueel en compleet overzicht van de deelnemende bedrijven op onze websites.

Wat houdt samenwerken in?

- Samen met alle andere deelnemers staat u borg voor de fi nanciële continuïteit voor de leerling(en)- U werkt actief mee bij het werven van leerlingen samen met het Noorderpoort- U stelt BPV-stageplaatsen beschikbaar (op voorwaarde dat u een geaccrediteerd leerbedrijf bent)- U verzorgt de begeleiding van de leerling(en) tijdens de stages- U kunt deelnemen aan werkgroepen bijvoorbeeld om mee te praten over de inhoud van het onderwijs

Samen zorgen voor voldoende technisch personeel

Stichting Engineering Noord Stichting Support AOT Noord

We werken samen met het Noorderpoort en richten ons op leerlingen voor AllroundOperationele Techniek, Werktuigbouw, Elektrotechniek, Mechatronica en Fijnmecha-nische Techniek. In 2009 zijn we gestart met circa 160 leerlingen. En dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van vorige jaren! We zijn er van overtuigd dat dit aantal veel hoger kan, als meer bedrijven zich aansluiten bij de Stichting Engineering Noord en Stichting Support AOT Noord.

We werken samen met het Noorderpoort en richten ons op leerlingen voor Allround

Aantal leerlingen verdubbeld!

het ONDERNEMERS BELANG

Inhoud

08

MKB MoeT KANSeN PAKKeN BiJ iNVeSTeRiNGeN iN eNeRGieSeCToR

Toen het platform Energy Valley in april 2004 werd opgericht, kon directeur Gerrit van Werven niet bevroeden dat de energiesector zo’n belangrijke rol in Noord-Nederland zou gaan spelen. Hoewel, hij hoopte het natuurlijk wel. “We gingen toen uit van een beperkte jaarlijkse investering in de energiesector en extra werk voor circa duizend mensen. Dat is veel meer geworden.” En het einde is nog lang niet in zicht, als we de woorden van Van Werven mogen geloven en waarom niet.

14

WATeR AlS VeRBiNdeNde fACToR

De tijd dat Waterbedrijf Groningen zich alleen bezighield met de levering en de kwaliteit van ons drinkwater, ligt reeds ver achter ons. Waterbedrijf Groningen is anno 2011 een moderne onderneming die op allerlei terreinen waar water een rol speelt, betrokken is. Denk aan de industrie, onderzoek, advies, innovatieve watertechnologie, zuivering en hergebruik van afvalwater en internationale samenwerking. Kortom, Waterbedrijf Groningen is uitgegroeid tot een dynamische onderneming die middenin de samenleving staat. “Synergie speelt daarin een belangrijke rol”, zegt algemeen directeur Harmen Hoogeveen.

22

PRoJeCT eNeRGieBoRG 2020: GRoeNe eNeRGie VooR 200.000 MeNSeN

Vorig jaar besloten FC Groningen en Stichting Energy Valley de krachten te bundelen bij het op de kaart zetten van het Noorden als dè energieregio van Nederland. Een aantal maanden geleden zag in stadion Euroborg de Energiesociëteit, Energy Valley Top Club genaamd, het levenslicht, een groep bedrijven die allemaal iets hebben met energie en duurzaamheid.Het samenwerkingsverband heeft grote ambities, zo werd duidelijk na een gesprek met transitiemanager Maarten Epema van draaijer + partners.

26

eNeRGieKeuze iS AfWeGiNG VAN BelANGeN

In 2009 had GasTerra een omzet van ruim 18 miljard euro, waarmee het tot de top 10 van Nederlandse bedrijven behoorde. Met een marktaandeel van circa 15% is GasTerra één van de grootste aardgasverkopers van Europa. Volgens Anton Broenink, directeur strategie van GasTerra, is de rol van aardgas nog lang niet uitgespeeld. “Niet alleen omdat het één van de schoonste fossiele brandstoffen is, maar ook omdat er zich rondom gas allerlei positieve ontwikkelingen voordoen, denk aan de opkomst van groen gas. En Noord-Nederland speelt daarin een vooraanstaande rol.”

Het ondernemersbelang Groningen verschijnt vijf keer per jaar

zevende jaargang, nummer 1-2011

oPlAGe4.000 exemplaren

CoVeRfoToGerrit van Werven, directeur energy Valleyfoto: Rien linthout

uiTGeVeRJelte HutNovema uitgevers BVPostbus 309860 AA GrootegastWeegbree 19861 eS GrootegastT 0594 - 51 03 03f 0594 - 61 18 63 info@novema.nlwww.ondernemersbelang.nl

HoofdRedACTieerik van RaalteT 0594 - 69 56 14e.vanraalte@novema.nl

BlAdMANAGeRNovema Johannes oosterhofT 0594 - 51 03 03j.oosterhof@novema.nl

lAy ouTVdS Vormgeving!, drachtenT 0512 - 38 11 14

dRuKScholma druk Bedum

RedACTieJeroen KuypersMr. Reinhardt lagerwaard (Schuurmans advocaten)fernande leeflangAart MerkelijnJelmer van NimwegenHenk PokerAstrid Potters – Maer TexxTHenk Roede (strip)André Staas (Comm’Art)André VermeulenPam van Vliet (columniste)

foToGRAfieBob BakkerHans BanusNico de BeerGerrit BoerMartin droogirma frielingRien linthoutMarco MagielseRuud Voest

AdReSWiJziGiNGeNAdreswijzigingen, verandering vancontactpersoon of afmeldingenkunt u per mail doorgeven aan Tiny Klunder, t.klunder@novema.nl. Graag met vermelding voor welke editie van het ondernemersbelang de wijziging betreft

iSSN: 1871-2614

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud van de advertenties.

B E L A N Ghet ONDERNEMERS

het ONDERNEMERS BELANG 02

het ONDERNEMERS BELANG

n En verder

04 Nieuws

05 Snakkerd

10 Context Talen gaat landelijk

11 Voor gasadvisering: Kiwa Gas Technology

13 Studiekostenbeding: ook van toepassing bij ontslag tijdens proeftijd

21 Vrije Werkers als Kantoorhulp

24 2011 wordt een veel beter jaar! De mening van ons panel

28 SITA gaat voor duurzaam afvalmanagement

31 Scholma Druk, de drukker van het Noorden

32 Wat kan uw organisatie leren van “The Voice of Holland”?

Colu

mn

het ONDERNEMERS BELANG 03

n In het hartkatern

Bijna geen ondernemer of manager ontkomt er aan: spreken in het openbaar. Een personeelsfeest, een productpresentatie of een vergade-ring met branchegenoten, de situaties waarop u het woord zou kunnen of moeten voeren zijn legio. Hoe vlotter de speech, hoe groter de kans dat ze het gewenste effect heeft. Veel ondernemers staan echter met het zweet in de handen voor een groep en zijn meer bezig met het beheer-sen van hun zenuwen dan de inhoud van hun presentatie. “Speechen is geen gave maar een kunde”, zegt Carl van de Velde, internationaal keynote speaker en oprichter van het gelijknamige training instituut.

- Bedrijven maken inhaalslag in training en opleiding- Tientallen lezers reageren op artikel “Tijd voor een mkb-bank”- GGN is streng, maar rechtvaardig

Vrijwel geen loonstijging in 2011

De salarissen in het bedrijfsleven zijn in 2010 ondanks de Crisis met zo’n 3 procent gestegen. Dat is meer dan in 2009. Vooral in de horeca, de transportsector en de communicatie-dienstverlening stegen de loonkosten. Voor dit nieuwe jaar verandert deze trend in het voordeel van ondernemers: verdere loonstijging zit er niet in. “Steeds meer bedrijven halen mensen uit China en India. Dit soort ontwikkelingen heeft natuurlijk invloed op de salarissen. Kwestie van vraag en aanbod”, aldus Loes de Cock, managing partner van Eprom Organisatie Adviseurs in Den Haag.

Speechen is een kwestie van taal en lichaamstaal

Problemen bestaan niet

Hoewel er vorig jaar bijna 7000 faillissementen te betreuren

waren, zul je nooit een bedrijf tegenkomen dat toegeeft

in de problemen te zitten. Problemen bestaan niet in het

bedrijfsleven. Uitdagingen des te meer. Wat men vroeger

een probleem noemde, heet nu een uitdaging. Ik inter-

viewde laatst een manager van een offshorebedrijf. In zijn

project zat van alles tegen. Er vielen dingen uit kranen,

materialen werden niet op tijd geleverd zodat er vertra-

ging optrad, er was groot tekort aan capabel personeel, het

weer was beroerd, kortom, meneer de manager kreeg te-

genslag op tegenslag te verwerken. ‘Dat is een behoorlijke

opeenstapeling van problemen’, constateerde ik, driftig

meeschrijvend. ‘Schrijf dat maar niet op in je artikel, was

zijn antwoord. ‘Ik zie het liever als uitdagingen die we het

hoofd gaan bieden.’ Een schip dat is vastgelopen op een

ondiepte? Een uitdaging om los te komen!

Moordende concurrentie en een steeds legere orderporte-

feuille? Toch je personeel uitbetalen, dat is jouw uitdaging.

Een dakloze zwerver in de winter? Zijn uitdaging is het

om warm te blijven. Gek word ik van al die uitdagingen.

Of challenges, nog erger. Als je iets nóg mooier wilt

voordoen dan het is, moet je het in het Engels doen.

Zo zijn er nog veel meer lege clichébegrippen. Woordinflatie!

Ik noem een paar willekeurige voorbeelden.

Innovatie. Alles en iedereen is innovatief bezig tegenwoordig.

Andere verpakking om een toetje: pure innovatie. Een

fiets zonder remmen: hartstikke innovatief. Een steunzeil

op een tanker: innovatie. (Maar een zeilschip is ouderwets.)

Proactief. Ander woord voor meer doen dan waar je voor

betaald wordt. In je vrije tijd nadenken over uitdagingen van

de baas, dat is waar de roep om proactiviteit vandaan komt.

Co-creatie. Mooie omschrijving voor het verschijnsel dat je

er zelf niet helemaal uitkomt en je opdrachtgever je moet

helpen. Noem het co-creatie en hij denkt: hé wat leuk, ik

mag meedoen. Vooral in de mode bij reclamebureaus.

Dit is mijn laatste column voor dit blad. Dat geeft

niks, het betekent voor mij een leuke uitdaging om

elders een podium te vinden voor mijn schrijfsels.

Ik ga daar op een proactieve, innovatieve manier

mee aan de slag, waarbij ik niet vies ben van een

stukje co-creatie. Iedereen hartelijk bedankt voor de

aandacht en de vele reacties in mijn mailbox de

afgelopen jaren. Ik heb met veel plezier voor het

Ondernemersbelang geschreven.

Pam van Vliet

www.pamvanvliet.nl

het ONDERNEMERS BELANG het ONDERNEMERS BELANG

Big Five for Live™ coach

Sinds begin dit jaar is Wilma Buikema van Bureau ASAFARI werkzaam als trainer en coach voor individuen en organisaties. Ze maakt o.a. gebruik van de oplossingsgerichte wijze van coachen en NLP. Wilma Buikema is gecertificeerd Big Five for Live™ coach. Bij het Big Five for Live concept is het doel het vinden van dat wat de kern van je leven is en onderzoeken wat er nodig is om dit te realiseren. Als on-dernemer weet u wat u met uw bedrijf werkelijk wilt bereiken, maar weten uw medewerkers dit ook? Zijn zij wer-kelijk toegewijd aan het succes van uw bedrijf, aan uw succes? Als dit het geval is ligt uw productiviteit waar-schijnlijk zo’n 8 tot 15% hoger dan dat van uw concurrent. Als dit niet het geval is, kunt u contact opnemen met Wilma; dan is er werkelijke winst te behalen! Voor meer informatie kunt u bellen met 06 3380 5582, of mailen naar wilmabuikema@asafari.nl

Nieuws

04

WWW.ZEVIM.NLBEDRIJFSWAGENINRICHTING

Novema Uitgevers neemt zakenblad ‘OF’ over

Novema Uitgevers uit Grootegast heeft het regionale zakenmagazine Onder-nemend Friesland (OF) overgenomen van Ard Alderts en Ying Mellema. Met de overname versterkt Novema, tevens uitgever van het succesvolle regionale businessmagazine ‘Het Ondernemers-belang’, haar positie op de Friese markt voor zakenbladen. Ard Alderts heeft OF samen met compagnon Ying Mellema meer dan vijftien jaar geleid. De formule van OF zal volgens directeur Jelte Hut van Novema in eerste instantie niet veel gewijzigd worden. “Logisch dat we die intact houden, want daar geloven we in. Wel verwachten we synergievoordelen met de tientallen andere zakenbladen die wij maken.” Ondernemend Friesland is een succesvol Fries zakenmagazine. Het blad bestaat volgend jaar twintig jaar en komt maandelijks uit in een oplage van 5.500 stuks. Ook exploiteert het magazine met www.of.nl een internetportaal voor ondernemers. Novema Uitgevers is een professionele, marktgedreven uitgever van met name zakenbladen en magazines op het gebied van sport, recreatie en theater. Daarnaast exploiteert Novema een narrowcasting TV-kanaal voor met name sportverenigingen. Het paradepaardje van Novema, het zakenblad ‘Het Onder-nemersbelang’ ,verschijnt landelijk vijf keer per jaar in bijna vijftig verschillende regionale edities.

De gemeente Groningen schreef vorig jaar een groenstructuurplan met haar visie op een groen beheer van Gronin-gen. Groningen streeft in haar plannen na de groenste stad van Nederland te willen worden en loopt momenteel landelijk voorop met het monitoren van het ecologische beheer. Euroborg Horeca blijft niet achter. Ook FC Gro-ningen heeft de ambitie uitgesproken de groenste voetbalclub van Neder-land – en wellicht zelfs van Europa – te

willen worden. Afgelopen zomer heeft FC Groningen de samenwerking gezocht met Energy Valley en werd in stadion Euroborg de Energy Valley Topclub opgericht. Doel van de groot-ste energiepartners in het Noorden is samenwerking en om aan een breed publiek te laten zien wat er gebeurt en mogelijk is op het gebied van duurzame energie en innovatie. FC Groningen kan met haar bekendheid bij uitstek als platform dienen om deze

boodschap over te brengen.Als onderdeel van FC Groningen kan Euroborg Horeca niet achterblijven bij de ambitie om duurzaam te onder-nemen met een goede balans tussen economische, sociale en milieubelan-gen. Euroborg Horeca verzorgt sinds de opening van het stadion de cate-ring in Euroborg en de horecaruimten die daarbij horen. “In Nederland zijn we zeer vooruitstrevend voor wat betreft ecologie”, zegt Alex Kaminski, General Manager Euroborg Horeca. Clubsponsor De Jong Disposables uit Tynaarlo en Euroborg Horeca hebben alles in het werk gesteld om beduidend minder milieubelastende disposables te gaan gebruiken zonder afbreuk te willen doen aan het gebruikersgemak. Nagenoeg alle producten zijn nu omgezet naar kar-tonnen producten. Deze disposables zijn te herkennen aan het Ecotainer® logo. Alle verbeterde producten zijn voorzien van een eigen FC Groningen bedrukking.

Persberichten

Is er een nieuwe directie aangetreden? Heeft u productienieuws? Gaat u verhuizen, een nieuwe vestiging openen of fuseren? Uw persberichten, bij voorkeur met foto, kunt u sturen naar Uitgeverij Novema; redactie HOB Groningen; t.a.v. Erik van Raalte; Postbus 30; 9860 AA Grootegast of per e-mail: e.vanraalte@novema.nl

Oldenburger|Fritom snelst groeiende logistiek dienstverlener

Uit cijfers van het fd is gebleken dat Oldenburger| Fritom uit Veendam de

snelst groeiende logistiek dienstverlener is. De logistiek dienstverlener realiseerde

over de jaren 2007,2008 en 2009 een gemiddelde groei van 57%. Ook dit jaar verwacht het bedrijf uit Veendam een aanzienlijke groei te realiseren . In november vorig jaar ontving het bedrijf de FD Gazellen Award. Tevens mocht Oldenburger de TLN ondernemersprijs 2010 met als thema: klantenbinding en klantgerichtheid in ontvangst nemen. Oldenburger|Fritom is werkzaam in onder meer de marktsegmenten food, elektronica, verpakkingen en chemie. De Fritom Group behoort tot de top 25 van logistiek dienstverleners in Nederland.

Euroborg Horeca gaat voor ‘groen’

het ONDERNEMERS BELANG het ONDERNEMERS BELANG 05

Snakkerd

Hoe bent u ooit begonnen? Vraagt mijn stagiaire, ze moet voor haar opleiding een interview afnemen. Ik moet een beetje grijnzen: ik ging naar mijn eerste klant met de auto van mijn vader, een nette jas geleend van mijn moeder en een zelfgekochte leren tas van 100 gulden. Geen ondernemersplan maar een flinke dosis (over)moed en wilskracht. Op 13 september schreef ik me ’s ochtends uit bij de Sociale Dienst en ’s middags in bij de Kamer van Koophandel. Maar: zei ik, schrijf dat maar niet in je verslag, dit is natuurlijk off the record. Niemand hoeft te weten dat ik tijdens mijn eerste acquisitiegesprek 16 jaar geleden gelukkig een beroep kon doen op mijn acteervermogen. Acteurs kunnen geloofwaardig spel neer zetten en ik speelde mijn rol met verve: ik was ondernemer; ik geloofde er in en mijn publiek ook.

Hoe kwam u aan opdrachten? Vraagt ze vervolgens nadat ze op de deleteknop heeft gedrukt. Daar hoef ik niet lang over na te denken, boekjes zijn er over vol geschreven, maar ik bewandelde mijn eigen weg. Creatief en onorthodox! Een kwestie van lef. Ik loofde de Gouden Tip competitie uit; iedereen in mijn omgeving die me aan werk of een connectie kon hel-pen maakte kans op een exclusief etentje. Ik heb er nog een foto van. Wacht maar even. Ik duik in mijn archiefkast en vis mijn plakboek op. Oh wat lekker retro, zegt mijn stagiaire, die moet u wel digitaliseren anders kan ik er niks mee in mijn verslag.

Hebt u nog ambities? Klinkt haar volgende vraag. Oh nu kom ik echt op stoom. Ja, ik wil graag zakenvrouw van het Noorden worden. Ik verheug me vooral op mijn dankspeech, die heb ik al geschreven. Ik zie het al voor me: een bomvol Martiniplaza, ik op het podium in mijn nieuwste rol: het rolmodel voor alle vrouwen met ambitie en ondernemerslust. Ik kan bijna niet meer op mijn stoel blijven zitten.

Tja waarom niet? Vraagt mijn stagiaire, ze is inmiddels aangestoken door mijn enthousiasme. Ik las op de website dat uw motto is: spreek de verbeeldingskracht aan! Ik val stil: binnen in mij fluistert de stem van mijn Groningse familie: de snakkerd, wat verbeeldt ze zich wel….

Alice Faber

(Eigenaar van een bureau

voor theater en communicatie)

www.heteerstebedrijf.com

Colu

mn

De ontwikkelingen in Social Media gaan erg snel, dat bewijst het sterk groeiend aantal gebruikers en het aantal ondernemingen dat hierop inspeelt. Wie niet snel op de Social Media trein stapt mist de kans om op een professionele wijze het imago te versterken en klantgerichtheid uit te stralen. Natuurlijk is het interessant voor bedrijven om een graantje mee te kunnen pikken van het succes dat

Social Media heet, echter kan de hausse rondom Social Media misleidend zijn. Organisaties beginnen met het gebruik van Social Media zonder vooraf een helder doel en marktbereik te bepalen, vandaar dat Het Ondernemersbelang is gestart met een belangrijk deel binnen de social media; het tonen van videopresentaties op de website welke gelijk viraal worden verspreid richting YouTube, Linkedin,

Twitter, Facebook en overige media-kanalen. Video’s van adverteerders zijn dan ook te bekijken op ondernemersbelang.nl >> kader Bedrijfsvideo’s of op YouTube via youtube.com/hetondernemersbelang.

Ondernemers.... gebruik Social Media!!

Voor de tweede keer in successie heeft Dijkema’s Autoglas in Hoogezand bewezen het beste FOCWA autorui-therstelbedrijf van Nederland te zijn. Het bedrijf mag zich nu presenteren als ‘FOCWA autoruitherstelbedrijf 2010/2011’. Wim en Wilma Dijkema benadrukken dat de titel vooral een teamprestatie is. Er wordt bij de beoordeling niet alleen naar de werkwijze en het resultaat van de reparatie/vervanging gekeken, maar

ook de bedrijfskundige visie en het handelen hiernaar, zoals klantgericht benadering wordt kritisch beoordeeld. Dijkema’s Autoglas is gevestigd aan de Industrieweg 14 in Hoogezand en bestaat in april 17 jaar. Sinds 2004 is het bedrijf lid van FOCWA. Er werken in totaal negen personen in het be-drijf. Naast de particuliere markt doen zij veel voor de transportwereld en staan paraat met een 24-uurs mobiele service.

Dijkema’s autoglas prolongeert titel ‘FOCWA autoruitherstelbedrijf 2010/2011’

Gronings bedrijf komt met platform boeiende sprekers voor evenementen

Evenementenbureau No Boring Events uit Groningen heeft met ‘No Boring Speakers’ een platform ontwikkeld waar professionele sprekers, dagvoorzitters, trainers en workshopleiders uit de noordelijke regio zich presenteren aan de markt. Een spreekstal, met een ruime keuze aan ervaren woordvoerders die een interessante loopbaan hebben of hebben gehad, en dus genoeg te vertel-len hebben. Via www.noboringspeakers.nl kunnen de sprekers worden geboekt. Op de website worden alle sprekers uitgebreid voorgesteld.

Parfumerie Douglas introduceert de cosmetic bag lijn

Parfumerie Douglas brengt in samen-werking met Sharro Jethu & Eileen Lu, de vrouwen achter “It’s a Woman’s World” een geheel nieuwe cosmetic bag lijn op de markt voor de vrouw die vaak op za-kenreis is. De nieuwe lijn kenmerkt zich door het witte tijgerprint design, glitter, glamour, parelmoer alsmede de subtiele afwerking en het excellente materiaal. “It’s a Woman’s World” is exclusief ontwikkeld voor Parfumerie Douglas. De producten zijn geleverd door YUJI Trading,de “Preferred Supplier” van Par-fumerie Douglas.. Dankzij de cosmetic bag verschijnen zakenvrouwen met een succesvol bestaan en dynamische life-style bij iedere zakenmeeting waar ook ter wereld altijd op en top vrouwelijk! www.itsawomansworld.eu.

MultiCopy Groningen Franchisenemer van het Jaar

Tijdens de 15e MultiCopy Conventie in Vianen zijn Daan en Jessy Doedens, de ondernemers achter MultiCopy Groningen Rengerspark, uitgeroepen tot Franchisenemers van het Jaar. Een prestigieuze prijs, waaraan ook een reis naar de FSI Conventie in Las Vegas is verbonden. Daan en Jessy Doedens zagen in 2010 hun omzet enorm stijgen, terwijl de grafische branche het erg moeilijk heeft. Dit komt, aldus de jury, omdat zij continu blijven investeren in hun bedrijf om hun klanten optimaal te bedienen.

Daan en Jessy Doedens kregen de Award uit handen van Gerard Slot, algemeen directeur van Franchise Services Europe.

Koopman maakt werk van het milieu

Koopman start een uniek project met het rijden van twee LZV-combinaties (Lange Zware Voertuigen) met daarvoor trekkers aangedreven door een combinatie van groen gas en diesel waarbij een reductie van meer dan 40% CO2 uitstoot wordt gehaald. Koopman neemt het maatschappelijk verantwoord ondernemen zeer serieus en levert een bijdrage aan de strijd tegen klimaatverandering. Samen met Smurfit Kappa en Interforest Terminal Rotterdam is een uniek concept gestart. Een LZV combinatie met een totaal gewicht van 57,5 ton die op groen gas/diesel rijdt. De leverancier van de trekkende eenheid is MAN-dealer Sommerauer Trucks. Als leverancier van het groene gas zal OrangeGas gaan optreden.

Ook ik huur bij Sijperda

“”

sijperdaverhuur.nl0900 7474747

Bouwmachines  Steigerbouw  Betonbekisting

Veilig, voordelig en vakkennis:dat is een heleboel meer!

Sneek Heerenveen Emmeloord Leeuwarden Groningen Drachten Franeker Assen Eemshaven

Oosterhorn 10, NL – 9936 HD Farmsum T +31 (0)596 64 77 00 www.biomcn.eu

Our bio-methanol offers petrochemical companies an attractive

and cost competitive solution in their quest for more sustainable

2nd generation biofuels. Bio-methanol is an extremely versatile

product, either as a biofuel feedstock for bio-MTBE, biodiesel and

bio-hydrogen or as a fuel in its own right (M85). And, because bio-

methanol is chemically identical to regular methanol, it is perfectly

suited to produce green alternatives of existing applications for

the construction and automotive industry as well. BioMCN is

making a substantial contribution to the development and use of

better biofuels. Bio-methanol dramatically reduces green-house

gas emissions, and avoids the social and environmental issues

sometimes associated with biofuels.

BioMCN produces and sells high quality 2nd generation bio-

methanol. Our unique and innovative process converts crude

glycerine into bio-methanol, thus using its full energy potential

and achieving 70% CO2 emission reduction. Bio-methanol is an

EU recognized 2nd generation biofuel, which is entitled to be

counted twice in accordance with the Renewable Energy Directive.

driven by nature

bio0031_10_corpadv_05.indd 1 12-10-2010 13:56:49

BetrouwBaar en duurzaam afvalmanagementsita.nl 0900-8444

Geef je afval uit handen

als zelfstandig ondernemer ga je helemaal voor je bedrijf. Maar er zijn zaken waar je niet teveel energie in wilt steken. Bijvoorbeeld je afval. Maar je wilt wel verantwoord onder- nemen en niet teveel betalen door verkeerd afvalbeheer. in dat geval geef je je afvalzorgen uit handen aan sita, pure professionals op dat gebied. Gemakkelijk, efficiënt en duurzaam.

Afd: Vastgoed

Buitenpost

T. 0511 - 542 910

www.succesor.com

TE HUUR aan de AARHUSWEG 5-21 te GRONINGEN

TE KOOP in ZWAAGWESTEINDE aan de Rozenlaan 51

TE HUUR aan de Stavangerweg 41 - 29 te GRONINGEN

TE KOOP in ZWAAGWESTEINDE, het voormalig politiebureau

Beleggingsobject TE KOOP in GRONINGEN

Op het industrieterrein “de EEMSPOORT” te Groningen, direct

langs de A7 is TE HUUR deze luxe, nieuw ingerichte bedrijfsunit.

Het bedrijventerrein is gemakkelijk bereikbaar en ligt direct aan

de rondweg van Groningen. De indeling is als volgt: beneden hal,

opslagruimte van ca. 45 m2 en op 1e etage een kantoorruimte met

keukenblok, toilet en archief ruimte, ook ca. 45 m2 groot. Het geheel

is zeer geschikt voor een MKB bedrijf of ZZP’er. In het kantoor is een

kozijn met ramen aangebracht, zodat daglicht binnen kan komen.

De huurprijs is € 745,00 geen BTW. Elektra en water zijn aangesloten

en een eigen parkeerplaats voor de unit. Geen V.V.E. kosten.

Op industrieterrein Rozenlaan te Zwaagwesteinde (Westereen)

bieden wij een prachtige bedrijfs- en kantoorruimte met woning TE

KOOP aan. Het pand ligt op een schitterende zichtlocatie, direct

aan de ingang van het bedrijven terrein. Het geheel is zeer geschikt

voor een combinatie van wonen en werken in diverse vormen of

perifere detailhandel. De bedrijfsruimte heeft: een overheaddeur met

inloopdeur, gevlinderde vloer, geschilderd. Verlichting met stopcon-

tacten aanwezig. Er is een separate ingang naar de twee kantoren

met keuken en toiletten.

De woning heeft een grote hal, dito woonkamer met open keuken,

bijkeuken met deur naar het terras, boven grote luxe douche met

drie grote slaapkamers.

Vraagprijs is € 635.000,00 excl. BTW k.k., aanvaarding op korte

termijn mogelijk.

Op het industrieterrein “de EEMSPOORT” te Groningen, direct

langs de A7 is TE HUUR deze geïsoleerde bedrijfs-opslagunit.

Het bedrijventerrein is gemakkelijk bereikbaar en ligt direct aan

de rondweg van Groningen. De unit is ca. 45 m2 groot met een

verdiepingsvloer van ca. 25 m2. Tevens een toilet, handenwasbak,

werkbank, verlichting en stopcontacten verder aangesloten op het

elektrisch en water, mogelijkheid voor KPN ( telefoon en internet).

Eigen parkeerplaats direct voor de unit. Overheaddeur met inloop-

deur met dubbel sluitwerk.

Huurprijs is € 400,00 geen BTW, contractduur is minimaal 3 jaar.

De locatie aan de Eksterstrjitte 25 is ooit gebouwd als politiebureau

en ook als zodanig gebruikt. Sinds 2007 staat de locatie leeg en

wordt nu verkocht. De reden van de verkoop is het mislukken van de

uitbreidingsplannen voor het centrum in de Westereen.

De perceelgrote is ca. 7 are en 75 ca. er zijn ca. 10 parkeerplaatsen

op eigen terrein. De bestemming is detailhandel/dienstverlening.

Het pand kan goed verbouwd worden tot woning. Het is ook zeer

geschikt voor een dienstverlener met kantoor aan huis, kinder-

opvang etc. Aanvaarding kan op korte termijn en de vraagprijs is

op aanvraag.

Op industrieterrein “de EEMSPOORT “ te Groningen zijn aan het

Skagerrak 22 nieuwe bedrijfs – opslagunits (div. nrs.) gerealiseerd.

Dit bedrijventerrein is direct gelegen aan de A7 en langs de rondweg

van Groningen. De units hebben o.a.:

· Maatvoering ca. 4.50 m x 10.m = ca. 45 m2.

· Overheaddeur (3.80 x 4 m) met verhoogd beslag.

· Buiterrein is bestraat en eigen parkeerplek voor de ingang.

· Nokhoogte is ca. 5.40 meter.

· Verdiepingsvloer mogelijk vanaf ca. 25 m2 met vaste trap.

· Aansluiting op riool, water en elektrisch, KPN mogelijk.

· Ideaal voor starters, ZZP’ers en MKB bedrijven.

Aan de Stavangerweg 41- 31,32 en 33 te Groningen. (Ind.ter. “ DE

EEMSPOORT”) is een verhuurde SHOWROOM/WINKELRUIMTE

TE KOOP, momenteel in gebruik als kantoorruimte. De huurover-

eenkomst loopt tot en met 31 december 2013, met optie regeling. De

huurder is een dienstverlener in schoonmaakactiviteiten. De locatie

betreft 3 units met 6 parkeerplaatsen op eigen terrein, gebouwd en

opgeleverd in 2006. Verkoopruimte is ca. 160 m2, de frontbreedte is

ca. 10 meter. Vraagprijs € 172.500,00 excl. BTW. k.k. Zichtlocatie aan

de doorgaande weg. Hoog opleverniveau, volledig afgebouwd o.a.

alarminstallatie, verwarming, verlichting, vloerbedekking en toilet.

Aan het Skagerrak 22 (Ind. Ter. “de EEMSPOORT’) te Groningen zijn

twee bedrijfs-opslagunits TE HUUR. Dit bedrijventerrein is direct

gelegen aan de A7 en aan de rondweg rondom Groningen. Het

zijn opslagunits met een eigen entree voor o.a. opslag van droge

goederen of als werkplaats te gebruiken. Op de begane grond is de

bedrijfsruimte ca. 45 m2 en de vliering meet ca. 25 m2 met een vaste

trap. Een eigen parkeerplek direct voor de ingangsdeur. De unit is

aangesloten op elektra en water. KPN kan aangesloten voor o.a.

telefonie en internet. De huurprijs is € 485,00 per maand excl. BTW.

De huurperiode is 3 jaar met optie voor nog 3 jaar. De unit is direct

gereed voor de verhuur.

UNITS aan het Skagerrak 22 - 6 en 22 - 7 TE HUUR in GRONINGEN

TE KOOP aan het Skagerrak 22 te GRONINGEN

Directeur Gerrit van Werven van Energy Valley:

Midden- en kleinbedrijf moet kansen pakken bij investeringen in energiesector

08

Interview Tekst: Henk Poker • Fotografie: Rien Linthout

T rots legt Gerrit van Werven een brochure op tafel, die later die middag aan minister-president Mark

Rutte wordt overhandigd, die een bezoek brengt aan de VVD-afdeling in Groningen. “In de periode 2010-2015 wordt er voor maar liefst 25 miljard euro geïnvesteerd in de energiesector in Noord-Nederland”, geeft Van Werven aan. “Dat is een gigantische markt, met enorm veel mogelijkheden, ook voor het midden- en kleinbedrijf.” Van Werven

begrijpt dat het geen eenvoudige stap is om daarop in te spelen, maar desondanks roept hij het MKB op om nadrukkelijk te kijken waar mogelijkheden liggen. “De energiesector is zo groot en breed, op allerlei terreinen moet en gaat er ontzettend veel gebeuren. Want met die 25 miljard euro praat ik nog niet eens over alle vervangingsinvesteringen die plaats gaan vinden. Immers, we gaan de komende decen-nia overschakelen op een systeem waarin duurzame energie een vooraanstaande rol speelt. En het interessante is dat wij als Noord-Nederland daarin uitstekend zijn gepositioneerd.”

Vleugels

Zoals genoemd werd Energy Valley bijna 7 jaar geleden opgericht. Inmiddels staat er een solide organisatie en zijn allerlei bedrijven en organisaties die iets hebben met energie aangehaakt. En ook gemeenten, provin-cies, de universiteit en hogescholen zijn aangesloten. “Er zijn in de afgelopen jaren talloze bedrijven richting Noord-Nederland gekomen”, zegt Van Werven. “Denk aan onderzoeksinstituten als TNO en KEMA, maar ook hebben bedrijven als Gasunie en KDE hun vleugels enorm uitgeslagen. Daarnaast is energie voor allerlei bedrijven, die er voorheen niets mee hadden,

core business geworden. Bedrijven die je bijvoorbeeld tegenkomt in de agrosector, maar ook een bedrijf als de Suiker Unie is energieproducent geworden. Het is een markt die ongelofelijk veel kansen biedt voor allerlei bedrijven. En dan denk ik ook aan advocatenkantoren, gespecialiseerde schilderbedrijven, bedrijven die allerlei boor-technieken ontwikkelen, bedrijven die actief zijn in de apparatenbouw, enzovoort.”

Als voorbeeld noemt Van Werven de nieuwe elektriciteitslijn die er tussen de Eemshaven en Amsterdam wordt aangelegd. “Om de vijfhonderd meter moet er een draagpaal worden geplaatst, waarover die lijn gaat lopen. Wie die palen gaat produceren, is nog niet bekend.” “Heb je als bedrijf bijvoorbeeld verstand van bodemmetingen, dan is het nu tijd om aan te kloppen. En misschien moet een bedrijf dat goed thuis is in de bouw van melk-tanks ook wel vergistingtanks gaan bouwen. Kortom, kijk als MKB waar je goed in bent en zoek deze markt op, want die is booming.”

Samenhang

Gasopslag, wind op zee, biomassaconversie, elektriciteitscentrales; op allerlei terreinen wordt er geïnvesteerd in energie. Van Werven ziet vooral een samenhang tussen deze investeringstrajecten. “Windparken hebben

het ONDERNEMERS BELANG

Toen het platform Energy Valley in april 2004 werd opgericht, kon directeur Gerrit van

Werven niet bevroeden dat de energiesector zo’n belangrijke rol in Noord-Nederland zou

gaan spelen. Hoewel, hij hoopte het natuurlijk wel. “We gingen toen uit van een beperkte

jaarlijkse investering in de energiesector en extra werk voor circa duizend mensen. Dat is

veel meer geworden.” En het einde is nog lang niet in zicht, als we de woorden van Van

Werven mogen geloven en waarom niet. Van Werven hoopt in elk geval dat de komende

jaren vooral het midden- en kleinbedrijf in Noord-Nederland in toenemende mate kan

profiteren van de investeringsgolf die gaande is.

Directeur Gerrit van Werven van Energy Valley:

Midden- en kleinbedrijf moet kansen pakken bij investeringen in energiesector

09het ONDERNEMERS BELANG

in de wereld van de energiesector genoemd mag worden. Ook een ander initiatief mag niet onvermeld blijven. Van Werven:” Vorig jaar is de Energy Valley Top Club opgericht door verschillende Groenpartners en- leden, die gelieerd is aan FC Groningen. Bij elke thuiswedstrijd komen we bij elkaar. Niet alleen om voetbal te kijken, maar vooral ook om contacten te leggen en ervaringen met elkaar uit te wisselen. Bovendien organiseren Groenpartners rond elke wedstrijd een pro-gramma. Zo hadden we bij de thuiswedstrijd tegen Feyenoord het Havenbedrijf Rotterdam uitgenodigd en bij de wedstrijd tegen ADO Den Haag hadden we een een informatief programma over subsidies voor het MKB opgesteld. En onlangs tegen FC Twente, kwam een organisatie meer vertellen over nanotechnologie. Op die manier proberen we informatie hier naartoe te halen en partijen te verbinden. Het bezoeken van een voetbalwedstrijd kan daarmee meteen nuttig worden gemaakt.”

Centrumregio

Het belang van de energiesector voor Noord-Nederland is allang geen on-derwerp van discussie meer, die is namelijk groot. Van Werven zegt dat circa 25.000 men-sen direct werk vinden in

de energiesector. “En het merendeel van de investeringen die in Noord-Nederland plaats-vinden, zijn in energie. Dat gaat voorlopig nog wel even door. Ja, Noord-Nederland is de centrumregio voor energie-activiteiten in Nederland geworden.” In dat kader vindt Van Werven het erg belangrijk dat de Energie Academie van de grond komt. “Want met zo’n herkenbaar internationaal opererend kennisinstituut geef je energie nog meer een gezicht en dat trekt weer bedrijven aan. En nogmaals, ook het MKB in Noord-Nederland kan hier van profiteren. Ik zou zeggen: pak uw kans en wees u bewust van wat er allemaal speelt. In mijn overtuiging staan we feitelijk nog maar aan het begin van de ontwikkeling van de energiecluster in onze regio. De uitdaging is groot, maar de kansen voor werk, voor een duurzame omgeving en voor een gezonde basis onder onze samenleving zijn nog veel groter. Die kansen liggen er zeker ook voor allerlei bedrijven en instellingen.”

www.energyvalley.nl

bijvoorbeeld back up centrales nodig voor de momenten dat het niet waait. En die centrales hebben weer flexibele gaslevering nodig om in te kunnen spelen op vraagfluctuatie en daarvoor is dus gasopslag nodig. Het is mijn overtuiging dat Noord-Nederland zo lang- zamerhand een geïntegreerde energie-machine aan het worden is en dat is de grote kracht van deze regio, waarmee wij ons in Europa onderscheiden.”

“Daarnaast is de samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen uniek te noemen. De stichting Energy Valley biedt alle partijen een platform waar men elkaar kan ontmoeten en er allerlei nieuwe initiatieven ontstaan. En tenslotte profiteren we optimaal van onze geografische en geolo-gische positionering. Die is uniek vanwege de aanwezigheid van gas- en olievelden, onder-grondse opslagmogelijkheden, de ligging aan zee en niet te vergeten de aanwezigheid van een landbouweconomie met grote biomas-sastromen. Er zijn volgens mij maar weinig regio’s in de wereld waar zoveel relevante factoren samenkomen.”

Energy Valley Top Club

Niet alleen brengt Energy Valley bedrijven bij elkaar in het zogenaamde Energy Valley Platform, wat een unieke netwerkorganisatie

Sinds 1 januari 2011 opereert Context Talen uit Tolbert op de landelijke vertaalmarkt. Het bedrijf was onder de naam Talengroep

al een grote speler in Noord Nederland maar sinds 1 januari kan het hele land gebruik maken van de vertaalspecialisten van Context Talen. Context Talen is een maatwerkaanbieder van zowel vertalingen als taaltrainingen. In 1997 begonnen als eenmanszaak maar de laatste zes jaar uitgegroeid tot een onderneming met 15 personeelsleden en zo’n 150 actieve freelance vertalers en docenten.

Vertalingen op maat

Context Talen vertaalt veel voor het bedrijfs-leven en voor politie en justitie. Het bedrijf heeft zich bewust niet gespecialiseerd in een taal of in bepaalde onderwerpen. Thea Galema, directeur en zelf vertaalster Frans, verklaart waarom. “Vanaf de oprichting van het bedrijf is het mijn streven geweest om maatwerk te leveren. Ik heb ingezet op het aantrekken van specialisten op verschil-lende vakgebieden en in verschillende talen in plaats van me te beperken tot enkele “in house” vertalers in loondienst. Zo kunnen wij

voor iedere opdracht de beste match maken tussen tekst en vertaler. Vertalers mogen bij ons alleen naar hun moedertaal vertalen en alle vertalingen worden door de vertaalcoör-dinatoren nog een keer nagekeken voordat ze naar de klant gaan.”

Groei

Dat deze grondige aanpak werkt, blijkt wel uit de gestage groei in het aantal opdrachten en het steeds gevarieerdere klantenbestand. Galema vertelt enthousiast dat dit varieert van technische teksten voor een multinatio-nal als Mitsubishi tot een mooie folder voor het gevangenismuseum in Veenhuizen. “De afwisseling, de uitdaging van grote meer-talige projecten en natuurlijk de tevreden klanten maken het werk zo leuk”, vertelt Galema. “Ik ben trots op mijn professionele en enthousiaste vertaalteam en de kwaliteit die we dagelijks leveren, we zijn klaar voor de rest van Nederland!”

het ONDERNEMERS BELANG 10

Bedrijfsreportage Tekst: Annemiek Wassenaar • Fotografie: Jaap de Boer

Berndt bvDealer Cesab | Hangcha

Schrijnwerker 49502 KH STADSKANAALT. 0599 - 45 42 02

www.berndtbv.nl

Het Eerste Bedrijf is een bureau voor communicatie en theater.

Ze verzorgen

bemoeitheatervoorstellingen

voor bedrijven, fakespeeches

voor congressen, acteerwerk

voor trainingen en teamdagen

met gebruik van acrobatiek,

improvisatietheater en zang.

Verzinnen, verbeelden

en versterken! Dat is

hun vak!www.heteerstebedrijf.com

Contactgegevens:

Context Talen

Oldebertweg 77

9356 AA Tolbert

T 0594 - 51 93 07

info@contexttalen.nl

www.contexttalen.nl

Context Talen gaat landelijk

Thea Galema: “Wij kunnen voor iedere opdracht de beste match maken tussen tekst en vertaler”

De metingen worden vervolgens samen met de plant operator uitgevoerd. De meettechnicus bewaakt het meetplan, de operator stuurt de installatie. Tijdens de meting worden adviezen gegeven over de mogelijkheden om de NOx-emissie te reduceren en om de kwaliteitszorg te optimaliseren. De bevindingen en aanbevelin-gen worden na afloop opgesteld in een heldere rapportage.

Veiligheid

Ook verzorgt Kiwa Gas Technology alles rondom de veiligheid van gasinstallaties. Van trainingen op het gebied van regelgeving tot ongevallenpreventie en ongevallenonderzoek. Kooijman: ,,Wij adviseren de industrie bijvoorbeeld bij het ombouwen van toestellen naar andere gaskwaliteiten of ondersteunen bij inspecties van unieke industriële gasverbruikstoestellen. Ook bij biogas- en stortgasinstallaties adviseren wij over veiligheid .”

Voor vragen of informatie over gas: Kees Kooijman, telefoon 055 5393509 of mail kees.kooijman@kiwa.nl

Wat krijg ik voor mijn biogas? Hoe veilig is mijn gasinstallatie? Hoe kan ik de

NOx-uitstoot verminderen? Allemaal vragen waarbij Kiwa Gas Technology

van dienst kan zijn. ,,Voor advisering op het gebied van gas, moet je bij Kiwa

Gas Technology zijn”, zegt directeur Kees Kooijman. Het kenniscentrum voor

gaskwaliteit, -distributie en -toepassing opende vorig jaar zijn deuren op

het Energy Business Plaza in Groningen om nog nadrukkelijker te kunnen

bijdragen aan energie-innovatie in Noord-Nederland.

Kiwa Gas Technology

Wilmersdorf 50

7327 AC Apeldoorn

T 055 - 539 35 09

F 055 - 539 32 23

technology@kiwa.nl

www.kiwagastechnology.nl

Voor gasadvisering: Kiwa Gas Technology

Hét adres voor advies over biogas, veiligheid gasinstallaties en NOx-uitstoot

Voor gasadvisering: Kiwa Gas Technology

Kiwa Gas Technology is een divisie van Kiwa, waar in totaal duizend mensen werken. Maar Kiwa: dat is toch

gespecialiseerd in water? Die associatie dekt de lading niet meer, legt Kooijman uit. ,,Kiwa is veel breder georiënteerd. In 2005 nam Kiwa Gastec over en voegde daarmee tachtig jaar ervaring en kennis met gas toe”, aldus Kooijman. Van de 150 voormalige Gastec-medewerkers werken er zeventig voor Kiwa Gas Technology, de divisie die zich bezighoudt met advisering. De hoogop-geleide ingenieurs van deze divisie werken ook veel voor MKB-bedrijven. Certificatie en Training zijn de twee andere divisies. Bij Kiwa Training worden bijvoorbeeld cursussen aangeboden op het gebied van energietechniek en nieuwe regelgeving.

Biogaskwaliteit

Steeds meer kleinere bedrijven, waaronder landbouwbedrijven maar ook industrie, produceren biogas uit hun bedrijfsafval. Via vergassing of vergisting wordt dit opgewerkt naar aardgaskwaliteit. Kiwa Gas Technology helpt daarbij graag. Kooijman: ,,Wij kunnen de samenstelling van het biogas voor hen bepalen. Aan de hand van

onze gasanalyses weet de producent wat hij voor zijn opbrengst krijgt.” Die metingen worden uitgevoerd in Apeldoorn, waar Kiwa Gas Technology een goed geoutilleerd laboratorium heeft. Naast het verrichten van gasanalyses, adviseert Kiwa Gas Technology ook hoe de kwaliteit van biogas verbeterd kan worden.

Emissiemeting

Kiwa Gas Technology is ook dé partner op het gebied van emissiemetingen. Tuinders en industriële bedrijven hebben zich sinds een aantal jaren te houden aan de NOx-normen die de overheid heeft opgesteld. De Kiwa-divisie verricht ter plekke emissiemetingen en verzorgt ook rapportages met bevindingen en aanbevelingen. Bijvoorbeeld hoe onder-nemers de geconstateerde emissieniveaus kunnen verlagen. ,,Kortom, wij controleren en optimaliseren de NOx-monitoring van stookinstallaties en procesunits. Voor de NOx-emissiemetingen beschikt Kiwa Gas Technology over mobiele meetapparatuur, zodat op locatie gemeten kan worden. Hoe gaan die metingen in zijn werk? Eerst wordt een meetplan opgesteld, dat in overleg met de plant operator wordt ingepland.

het ONDERNEMERS BELANG 11

BedrijfsreportageTekst: Fernande Leeflang • Fotografie: Bob Bakker

Kiwa Gas Technology staat bekend om zijn ervaring, kennis en kwaliteit op het gebied van emissiemetingen. De specialist in gasadvisering biedt een integraal diensten-concept op emissiegebied. Kiwa is als één van de weinige emissie-meetinstanties in Nederland geaccrediteerd voor het uitvoeren van kentalbepalingen in het kader van het “Besluit handel in emissierechten”. Het integrale concept omvat onder meer: • uitvoering van initiële audits op het vlak van techniek,

procedures en kwaliteitsborging.• beoordelen van energieverbruiksmeetinrichtingen (voor

olie en gas) van de stookinstallaties die in het monito-ringsprotocol zijn vermeld. En adviseren met betrekking tot onderhoud, kalibratie en/of vervanging van de meetinrichtingen.

• verrichten van NOx-emissiemetingen.• opstellen van CO2- en NOx-emissiejaarverslagen.

Kees Kooijman: “Naast het verrichten van gasanalyses, adviseert Kiwa Gas Technology ook hoe de kwaliteit van biogas verbeterd kan worden”

Tekst: Mr. Reinhard Lagerwaard

Advies

Studiekostenbeding:

ook van toepassing bij ontslag tijdens proeftijd

Tekst: Mr. Reinhard Lagerwaard

Voor meer informatie:

Mr. Reinhardt Lagerwaard

Directeur van Schuurmans Advocaten

Oosteinde 4B

9301 LJ Roden

T 050 - 501 54 55

www.schuurmans-advocaten.nl

I n de onderhavige zaak is de werknemer op 1 maart 2009 bij de werkgever in dienst getreden. De arbeidsovereen-

komst is aangegaan voor de duur van één jaar en met een proeftijd van één maand. De werknemer is in dienst getreden voor het verrichten van werkzaamheden bij een opdrachtgever. In de arbeidsovereenkomst is ook een opleidingsbeding opgenomen. Dit houdt in dat als de werknemer de arbeidsovereenkomst vóór 1 april 2010 opzegt, de opleidingskosten ter hoogte van € 11.250,--, door hem moeten worden terugbetaald. In de periode nà 1 april 2010 wordt het bedrag gehalveerd, en nog weer later afgebouwd naar nihil. Als na afloop van het opleidingstraject geen arbeids-overeenkomst wordt aangeboden door de opdrachtgever, komt de betalings-verplichting in zijn geheel te vervallen.

De werknemer heeft de arbeidsovereen-komst reeds op 11 maart 2009 opgezegd.

De werkgever vordert nu betaling door de werknemer van het bedrag van € 11.250,--. Naar het oordeel van de Kantonrechter geldt het opleidingskostenbeding ook tijdens de proeftijd. Het beroep op het beding is in het onderhavige geval ook niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. De werkgever heeft onweersproken toegelicht dat hij in opdracht van de opdrachtgever, werknemers opleidt en klaarstoomt om in dienst te treden bij de opdrachtgever. De opleidingen worden op voorhand ingekocht. Dit gebeurt eerst als er zes werknemers zijn die kunnen deelnemen aan de opleiding. De kosten van de oplei-ding worden in rekening gebracht bij de opdrachtgever. Doordat de werknemer de arbeidsovereenkomst al zo snel heeft opgezegd, heeft de werkgever de kosten nu niet bij de opdrachtgever in rekening kunnen brengen. In omstandigheden als deze kan naar het oordeel van de

Kantonrechter niet van de werkgever worden verwacht, dat hij wacht met het inkopen van opleidingen totdat de proef-tijd van alle deelnemende werknemers is verstreken. Verder is van belang dat de werknemer van deze constructie op de hoogte was, en dat de reden voor zijn opzegging niet aan de werkgever verwijtbaar is, maar puur in zijn privésfeer ligt. Hij heeft namelijk ruzie gekregen met zijn echtgenote over het late tijdstip waarop hij van zijn werk terugkwam, als gevolg van een tegenvallende reistijd. De werknemer dient dan ook het bedrag van € 11.250,-- terug te betalen.

13het ONDERNEMERS BELANG

14

Bedrijfsreportage Tekst: Henk Poker • Fotografie: Rien Linthout

De tijd dat Waterbedrijf Groningen

zich alleen bezighield met de levering

en de kwaliteit van ons drinkwater,

ligt reeds ver achter ons. Water-

bedrijf Groningen is anno 2011

een moderne onderneming die op

allerlei terreinen waar water een

rol speelt, betrokken is. Denk aan

de industrie, onderzoek, advies,

innovatieve watertechnologie,

zuivering en hergebruik van

afvalwater en internationale

samenwerking. Kortom, Water-

bedrijf Groningen is uitgegroeid

tot een dynamische onderneming

die middenin de samenleving

staat. “Synergie speelt daarin een

belangrijke rol”, zegt algemeen

directeur Harmen Hoogeveen.

En het mooie is dat Waterbe-

drijf Groningen nog altijd het

goedkoopste drinkwater van

ons land levert.

Water als verbindende factor

W aterbedrijf Groningen is al sinds 1879 leverancier van betrouw-baar en kwalitatief hoogstaand

drinkwater. Het bedrijf telt in de provincie Groningen circa 270.000 aansluitingen. Maar er gebeurt dus veel meer. Zo levert Waterbedrijf Groningen allerlei soorten industriewater aan het bedrijfsleven, wat volgens Hoogeveen maatwerk is. Er wordt bijvoorbeeld aan AKZO in Delfzijl zuurstofloos proceswater geleverd, krijgt Kisuma Chemicals in Veendam zogenaamd demiwater en wordt voor AVEBE in Ter Apel proceswater van bijna drinkwater-kwaliteit geleverd. Hiervoor wordt samengewerkt in een joint venture (Northwater) met Evides, het waterbedrijf van Rotterdam en Zeeland.

het ONDERNEMERS BELANG

“Als onderdeel van Noord-Europa

liggen we met Groningen exact

tussen twee economische regio’s in”

15het ONDERNEMERS BELANG

vangen en in algen te stoppen zodat biomassa ontstaat, die geschikt is om veevoer van te maken.” Maar Waterbedrijf Groningen kwam ook met een oplossing voor het duurzaam verwerken van (zout) afvalwater van diverse bedrijven in Delfzijl, middels de ontwikkeling van een zout afvalwater zuiveringsinstallatie.

Samenwerking

“We hebben ons in de afgelopen jaren goed doorontwikkeld”, aldus Hoogeveen. “Daarvoor hadden we wel een bepaalde schaalgrootte nodig en daarom zijn we allianties en joint ventures met allerlei partijen aangegaan. Dat heeft de ontwikkelingen enorm versneld en inmiddels vindt er op aller-lei terreinen een interessante kruisbestuiving plaats. Ook met partijen als Energy Valley, Wetsus in Leeuwarden en Sensor Universe in Assen, maar ook in het buitenland. Wij zijn onderdeel van Noord-Europa en liggen met Groningen exact tussen twee economische regio’s in”, gaat Hoogeveen verder. “Om die reden hebben we samenwerking gezocht met acht Duitse partners, we noemen ons de Emspartners. We hebben inmiddels onze waterleidingnetten met elkaar verbonden, zodat we elkaar kunnen helpen bij eventuele calamiteiten.”

Het is een voorbeeld waaruit blijkt dat Waterbedrjf Groningen de belangen rondom water duurzaam veilig wil stellen. “Naast de beweeglijkheid die op korte termijn wordt verwacht, houden wij ons ook al bezig met de situatie zoals die zich over pakweg 40 à 50 jaar voor kan doen”, maakt Hoogeveen duidelijk. “Onze klanten moeten er zeker van zijn dat ze nu en later over schoon en kwalita-tief goed water kunnen beschikken. Daarom moeten we nu bezig zijn met de toekomst en waar mogelijk al lange termijn investeringen plannen.”

Ook op andere terreinen heeft Waterbedrijf Groningen zich stevig ontwikkeld. Denk bijvoorbeeld aan het contact met de klanten. “De telefonische- en emailcontacten scoren in de landelijke benchmark als nummer 1. En ook bij werkzaamheden in de openbare ruimte wordt er beter gecommuniceerd met betrokken partijen en bewoners. “We hebben in de afgelopen vijf jaar circa 100 miljoen euro geïnvesteerd, dus dat is iets wat we continue goed moeten afstemmen.”

Partner

“Bij allerlei ontwikkelingen in het bedrijfsleven en de maatschappij, waarbij water een rol speelt, willen wij graag partner zijn”, aldus Hoogeveen. “Niet voor niets is er in het verleden op allerlei terreinen samenwerking ontstaan en daar gaan we mee door. We hebben een regio met een grote energietak, een voedingsmiddelenindustrie, chemie,

landbouw, ruimte en natuur. Maar ook met belangrijke kennisinstituten als de RUG, Gasunie, Hanze, etcetera. Dat biedt ons de mogelijkheid om samen met het MKB allerlei watergerelateerde vragen door te ontwikkelen. Daarnaast hebben we te maken met vraagstukken in het maatschappelijke verkeer, zoals in de Onnerpolder nabij het Zuidlaardermeer, waar wij grondwater winnen, maar dat ook werd aangewezen als noodbergingsgebied voor overtollig regen-water. Daar hebben we nu een oplossing voor gevonden door onze bronnen te verplaatsen en de putten op een terp te plaatsen. Kortom, we zijn enorm ondernemend, maar willen en moeten ons ook altijd maatschap-pelijk opstellen. Dat is complex, maar ook ontzettend boeiend. Ja, er gebeurt hier ontzettend veel. En zowel de techniek als de samenwerkingsverbanden zijn innovatief. Wat dat betreft zijn we nog lang niet klaar met de mogelijkheden die het water ons biedt. Een uitdaging die we graag samen met het bedrijfsleven en kennisinstellingen oppakken.”

Daarnaast is Waterbedrijf Groningen samen met Waterleidingmaatschappij Drenthe eigenaar van Waterlaboratorium Noord, van oudsher de ondersteunende partij die de kwaliteit van het water testte, maar Hoogeveen noemt het lab tegenwoordig het technologiecentrum van Waterbedrijf Groningen. “Hier worden analyses gemaakt en adviezen gegeven aan het bedrijfsleven en worden zuiveringstechnologieën en analyse methoden van hoge kwaliteit ontwikkeld. Zo hebben wij een contract met bijvoorbeeld Heineken voor wereldwijde ondersteuning met betrekking tot waterkwaliteitsvraagstukken.”Verder is Waterbedrijf Groningen actief binnen RioNoord, een joint venture van de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s en Waterbedrijf Groningen. “Via RioNoord bieden we gemeenten diensten aan op het gebied van riolering. RioNoord is een praktisch voorbeeld van samenwerking in de water-keten: drinkwatervoorziening, riolering en afvalwaterzuivering. Door synergie kunnen we middelen efficiënter en effectiever inzetten. En behalen de gemeenten, waterschappen en drinkwaterbedrijven samen belangrijke maatschappelijke voordelen.”

Maatschappelijke onderneming

Ook is Waterbedrijf Groningen betrokken bij projecten op het gebied van energie en water, denk bijvoorbeeld aan de warmte – koude opslag, hergebruik van afvalwater of energie uit afvalwater. “Ook daar is veel innovatie”, legt Hoogeveen uit. Tenslotte houdt Waterbedrijf Groningen zich als maatschappelijke onderneming bezig met internationale samenwerking. Met name aan regio’s waar mensen nog geen goed drinkwater hebben. Hoogeveen: “Wij stellen jaarlijks een half procent van onze drinkwateromzet hiervoor beschikbaar.”Synergie, het woord viel eerder, speelt volgens Hoogeveen bij alle activiteiten die Waterbedrijf Groningen onderneemt, een belangrijke rol. “Er kunnen overal kruisver-banden ontstaan, als de vraag maar water gerelateerd is. Op die manier dragen wij graag bij aan de ontwikkeling van de regio.”

Oplossing op maat

Waterbedrijf Groningen is momenteel erg actief in de Eemshaven. “Daar zijn verschillende water gerelateerde vragen van bedrijven en overheden”, legt Hoogeveen uit. “Bedrijven die bijvoorbeeld ander water nodig hebben dan het gewone drinkwater. Daar denken wij graag in mee. We vragen ons continue af wat er nodig is en hoe wij daar op in kunnen spelen. Kortom, we bieden een oplossing op maat. We denken bijvoorbeeld mee over het hergebruik van afvalwater, maar we doen ook mee aan een project dat beoogt de CO2 uitstoot van de elektriciteitscentrales duurzaam te benutten. Door de CO2 af te

Harmen Hoogeveen: “Afgelopen jaren zijn we allianties en

joint ventures met allerlei partijen aangegaan”

Waterbedrijf Groningen

Griffeweg 99

Postbus 24

9700 AA Groningen

T 050 - 368 86 88

F 050 - 312 25 34

info@waterbedrijfgroningen.nl

www.waterbedrijfgroningen.nl

“Een deal is pas rond als beide partijen er tevreden

over zijn.” Dat zegt Marti Koedijk, dé specialist in

bedrijfsovernames, gevestigd in Drachten. Op dit

moment schat Koedijk in dat er circa 100.000 onder-

nemingen zijn die al verkocht hadden moeten zijn.

Maar door de huidige marktsituatie stellen veel

ondernemers verkoop uit. “Jammer”, zegt Koedijk,

“juist omdat niet te bepalen is wat de meest gunstige

tijd voor verkoop is. Mijn advies? Je moet verkopen

wanneer je er zelf aan toe bent.”

Marti Koedijk

De Twee Gebroeders 120

9207 CJ Drachten

T 0512 - 33 04 04

M 06 - 19 342 385

info@martikoedijk.nl

www.martikoedijk.nl

Marti Koedijk, dé specialist in bedrijfsovernames

“Door veranderendemarktomstandigheden

is creativiteit nodig”de verkoopwaarde van vele bedrijven flinkgedaald en dat is de belangrijkste redenwaarom ondernemers wachten met verkoop. Koedijk:” Vroeg of laat moeten dieondernemingen toch verkocht worden en als straks vele duizenden bedrijven ineens opde markt komen, is dat ook niet gunstig voorde prijs. Maar ik snap het dilemma waar veelondernemers mee zitten.”

Verkoopklaar

Als adviseur vertegenwoordigt Marti Koedijkaltijd maar één partij. In de praktijk is dit vaak de verkopende partij, maar hij heeft ook diverse ‘kopers’ als klant. “Het is belangrijkvoordat een onderneming op de markt komt,dat deze verkoopklaar wordt gemaakt. Daarbij moet je kijken naar de organisatie-vorm, verder of er waarde is gecreëerd binnen je onderneming, bijvoorbeeld middels onderhoudscontracten of abonnementen e.d. Maar je moet je bedrijfook opschonen, denk aan het debiteuren- encrediteurenbestand, is dat op orde en is hetvoorraadbeheer nog actueel. Kortom, een onderneming moet zo ‘schoon’ mogelijk overgedragen worden. En voor de verkopendeondernemer is het belangrijk dat hij voor continuïteit zorgt. Ga je een verkooptraject in,dan moet het bedrijf wel op niveau blijven.”

Wanneer Marti Koedijk wordt ingeschakeld,stelt hij altijd als eerste een informatie-memorandum op. “Daarin staan alle plussenen minnen van het betreffende bedrijf. Belangrijk, omdat over zaken als toekomst-verwachtingen, personeel, inventaris, resultaten, etcetera, nooit discussie mag ontstaan. Verder wordt een anoniem profielopgesteld, met daarin de nodige informatieover het bedrijf, waarvan de tekst ook in een advertentie wordt gebruikt. Komt er vervolgens een geïnteresseerde die oprechte belangstelling heeft voor hetbedrijf, dan ontvangt die partij het informatie-memorandum na het ondertekenen van eengeheimhoudingsverklaring, om aan de handdaarvan te kunnen bepalen of men al danniet doorgaat”, legt Koedijk uit.

“Pas daarna beginnen de onderhandelingen,waarbij de partij die ik vertegenwoordig inprincipe niet aanwezig is”, gaat Koedijk verder.“Dat creëert namelijk rust en is heel praktisch.Ik heb maar één doel en dat is dat, in hetgeval van verkoop, de verkopende partij een zo hoog mogelijke prijs krijgt. Komt er vervolgens witte rook, dan wordt een ‘letterof intent’ getekend, die als leidraad geldt voor het contract dat de notaris opstelt.Daarin staan ook ontbindende voorwaarden,zoals bijvoorbeeld die van het rondkomenvan de financiering.”

Creativiteit

En dat valt in de huidige tijd niet altijd mee.Banken staan niet te springen, dus moet ernaar alternatieven worden gezocht, waarbijde nodige creativiteit wordt gevraagd. Koedijk: “Je kunt voor de financiering denkenaan participatie, familie, informel investors ofmiddels een achtergestelde lening, waarbijgeld in het bedrijf achter wordt gelaten, watbij banken overigens ook voor het nodigevertrouwen kan zorgen. Immers, als jij als verkoper vertrouwen hebt in het bedrijf dat je verkoopt, waarom zou een bank dat danniet hebben?”

“Dit is een goede tijd om te verkopen”, besluitKoedijk. “Juist omdat er nu minder onder-nemingen op de markt zijn, terwijl er genoegkopende partijen zijn. Mijn doel is voor mijnklant de verkoop onder de meest optimalevoorwaarden te realiseren, maar een deal ispas een deal als beide partijen er tevredenover zijn. Die werkwijze past mij het beste engezien de reacties van mijn klanten, hen ook.”

Marti Koedijk is geen onbekende inde wereld van bedrijfsovernames.Hij werkte ruim 10 jaar voor de

franchise-organisatie Diligence en begon halverwege dit jaar met een bedrijf onder zijneigen naam. Door de economische situatie is

het ONDERNEMERS BELANG40

Bedrijfsreportage Tekst: Henk Poker • Fotografie: Gerrit Boer

Marti Koedijk: “Een onderneming moet zo ‘schoon’

mogelijk overgedragen worden”

R046-0510 HOB Fryslan 02-12-10 16:52 Pagina 40

16 het ONDERNEMERS BELANG

TE HUUR IN GROOTHANDELS-CENTRUM GRONINGENOsloweg 1-107A

BEDRIJFSRUIMTE EN SHOWROOM, DIVERSE UNITS• Bedrijfsruimte vanaf 500 m2 te schakelen tot ca. 2.000 m2

• Huurprijs v.a. € 35 per m2 per jaar• Hoog opleveringsniveau• Gunstig gelegen nabij stadscentrum, A7 en A28• Een verhuurder die meerwaarde biedt

Kijk voor specificaties en meer panden op www.valad.nl

1

1

UITGEBREID SERVICEPAKKET

VRIJE HOOGTECA. 6.50 METER

OVERHEADDEUREN4 M HOOG X 3.60 M BREED

PARKEREN OP EIGEN TERREIN

GEMODERNISEERD, REPRESENTATIEF

BEDRIJVENCOMPLEX

TE SCHAKELEN BEDRIJFSUNITS

TE HUUR

DTZ Zadelhoff050 - 3 141 232

Meeùs050 - 5888 555

CYAN MAGENTA YELLOW BLACK

U kunt bij ons terecht voor:• detachering en uitzending in de

bouw en afbouw• payrolling van bouwpersoneel • bemiddeling van zzp’ers • collegiale in- en uitleen• inzet buitenlandse vakkrachten

Wilt u meer weten over de mogelijkheden voor uw bedrijf? Bel dan (050) 850 51 39of kijk op www.randstad.nl/bouw

Randstad Bouw (voorheen BouwFlex) is al meer dan 10 jaar dé full-service HR-dienst-verlener in de bouw. Wij bieden altijd een oplossing. Of u nu op zoek bent naar ervaren allround timmer-lieden, onderhoudsschilders of bouwopruimers of juist die ene werkvoorbereider of calcu-lator. Bij Randstad Bouw bent u altijd aan het juiste adres.

specialist in de bouw

Randstad BouwGedempte Zuiderdiep 129711 HG GroningenTel. (050) 850 51 39

Randstad Bouw is VCU-gecertificeerd en voldoet aan de NEN-4400-1

Beschikbaar flexibel bouwpersoneel

Randstad Bouw | Gedempte Zuiderdiep 12 | 9711 HG Groningen | T 050 - 850 51 39 | F 050 - 850 51 79

Sinds kort zijn wij door Fundeon erkend als leerbedrijf en kunt u dus

ook u leerlingen voor een BBL opleiding bij ons onderbrengen. Ook

voor leerling schilders kunt u ons bellen. Als Fosag-lid mogen wij, in

samenwerking met Savantis, voor de zijinstroom zorgen.

Wilt u weten of één van bovenstaande mensen past binnen uw

bedrijf of wilt u meer weten over andere beschikbare mensen bij u

uit de buurt, neemt u dan contact op met;

19het ONDERNEMERS BELANG

OnderhoudsschildersLeeftijd : 39 jaar Leeftijd : 52 jaar

Plaats : Adorp Plaats : Bedum

Bijzonderheden : in het bezit van VCA Bijzonderheden : meer dan 30 jaar ervaring

TimmerliedenLeeftijd : 31 jaar Leeftijd : 20 jaar

Plaats : Harkstede Plaats : Nieuwe Pekela

Bijzonderheden : Voortgezette timmerman Bijzonderheden : Primaire timmerman

ZZP timmerlieden ZZP schilderLeeftijd : 38 jaar Leeftijd : 43 jaar

Plaats : Warffum Plaats : Niezijl

Bijzonderheden : meer dan 10 jaar zelfstandig Bijzonderheden : voorman/ uitvoerder

Wij laten u kennis maken met onze vakkundige bouwmedewerkers. Dit zijn gekwalificeerde mensen met ervaring

die u per direct in kunt zetten binnen uw bedrijf. Laat ons een voorstel doen hoe om te gaan met een flexibele pool

aan vakkrachten. Een kleine greep uit ons huidige aanbod bouwpersoneel:

21

Bedrijfsreportage

het ONDERNEMERS BELANG

I nDat ging in 1984 van start met dezelfde elementaire dienstverlening als nu: het zo efficiënt mogelijk correct

invoeren van gegevens. In de studenten-stad Groningen was – en is - een groot reservoir van arbeidskrachten die dit werk uitstekend kunnen doen. We zijn nog steeds gespecialiseerd in de invoer van data. Dat doen we voor - en in toenemende mate bij - opdrachtgevers in verschillende branches van het bedrijfsleven en (overheids-)organisaties. Voor alle partijen – opdrachtgevers en InDat-medewerkers - heeft ons concept veel voordelen. Flexibiliteit staat daarin centraal”.

Vrije Werkers als Kantoorhulp

“In de loop der jaren is het accent steeds meer verschoven naar het werken op locatie bij de opdrachtgever en naar het online uitvoeren van data entry gerelateerde werkzaamheden, zoals het vullen van websites met content. Omdat InDat-medewerkers ook voor andere kantoorwerkzaamheden dan data entry kunnen worden ingezet is het begrip “kantoorhulp” geïntroduceerd. “Een belangrijk onderdeel van het InDat-concept is de bijzondere aard van de arbeidsrelatie”, zegt Van der Eijk. “Het gaat hier niet om een uitzendverband, payrolling, detachering of een ander

vergelijkbaar contract: in overleg met de Belastingdienst is vastgesteld dat het hier gaat om vrije werkers. Concreet houdt dat in dat de medewerkers zelf hun werktijden en hun werkplek bepalen, uiteraard in nauw overleg met de opdrachtgever, die van zijn kant niet verplicht is een vrije werker aan het werk te houden. Praktisch heeft dit systeem als voordeel, dat op-drachtgevers nooit hoeven te betalen voor de onproductieve uren die medewerkers in arbeidsrelaties vaak wel hebben. Uniek is dat een kantoorhulp zelfs per uur kan worden ingeschakeld. De opdrachtgever krijgt alleen een factuur over de daadwerkelijk gewerkte uren, waarbij het uitgangspunt een tarief is van slechts € 15,50 per uur. Ook voor klein behuisde zzp’ers is de kan-toorhulp een uitkomst omdat die dankzij internet van huis uit kan werken. Op www.vrijewerkers.nl wordt het concept vrije werkers uitgebreid uit de doeken gedaan.”

Groot bestand ambulante medewerkers

“Ooit begonnen met een handjevol studenten, is InDat uitgegroeid tot een bloeiende organisatie, die landelijk ruim 3000 medewerkers in haar bestand heeft. “Die zijn van alle markten thuis, hebben hun eigen kennis en speciale vaardigheden. De grootte van het medewerkersbestand biedt als voordeel, dat InDat kan inspelen op vele situaties, snel oplossingen kan bieden. Het is niet voor niets dat we grote organisaties in ons portfolio hebben, zoals onder meer KPN, De Telefoongids, het voormalige IBG, diverse gemeenten en overheidsinstellingen. De groei van InDat gaf ook de aanzet om een vestiging in Utrecht te openen. Want hoewel de digitalisering werken op afstand mogelijk maakt, is het toch soms wenselijk om dichter bij de klanten in het westen te zitten”.

Extra capaciteit

“Het concept van InDat heeft zich duidelijk bewezen. Bedrijven en organisaties kunnen hun capaciteit naadloos uitbreiden en inkrimpen, zonder zich te bekommeren over de kwaliteit, het management en de kosten van deze extra capaciteit. InDat beschikt over een uitstekende reputatie, kundige medewerkers en speciale data entry pro-grammatuur, zodat bijvoorbeeld teksten kwantitatief geanalyseerd kunnen worden. De data kunnen naar specificatie van de opdrachtgevers worden aangeleverd, in elk format. De mogelijkheden zijn legio, zoals het vullen van websites met content, het digitaliseren van kaartenbakken, adres-senbestanden, het invoeren van enquête-gegevens, voorraadlijsten, manuscripten, handleidingen en onderzoeksgegevens.”

www.indat.nl

Tekst: Aart Merkelijn • Fotografie: Irma Frieling

De komst van het internet luidde, een jaar of twintig geleden, het informatie-

tijdperk in. De vraag naar meer en vooral actuele informatie werd voortdurend

groter, gebaseerd op een goede invoer van gegevens. Onder de noemer data

entry verzorgt het Instituut voor Dataverwerking, InDat, al sinds 1984 de

gegevensverwerking voor een groot aantal opdrachtgevers van uiteenlopende

aard en omvang. Initiator van deze organisatie is Robbert van der Eijk.

Robbert van der Eijk: “Onze ruim 3000 medewerkers zijn van alle markten thuis, hebben hun eigen kennis en speciale vaardigheden”

InDat, Instituut voor Dataverwerking

Vrije Werkers als Kantoorhulp

22

Bedrijfsreportage Tekst: Henk Poker • Fotografie: Rien Linthout

Belangrijke rol voor Euroborg en Europapark weggelegd

Project Energieborg 2020: groene energie voor 200.000 mensen

De Groenpartners – Gasunie, Gas-Terra, RWE/Essent, Imtech en BAM – en Groenleden hebben een eigen

Energy Valley Skybox in gebruik genomen. Wie nu denkt dat de deelnemers aan deze sociëteit er alleen zitten om zaken met elkaar te doen en ondertussen te genieten van een potje voetbal, komt bedrogen uit. Het samenwerkingsverband heeft namelijk grote ambities. Zo moet Euroborg in combinatie met het Europapark uiterlijk in 2020 energie opwekken voor 200.000 personen. Maar er gebeurt nog veel meer, zo werd duidelijk na een gesprek met transitiemanager Maarten

Epema van draaijer + partners, als proces-manager betrokken bij het vertalen van deze ambities naar concrete plannen.

Bij draaijer + partners staat duurzaam waarde creëren in gebied, gebouw en gebruik voorop. “Dat deden we al toen het nog niet eens duurzaamheid heette”, maakt Epema duidelijk. “In nauwe samenwerking met klanten, en altijd vanuit het gebruikersperspectief, implementeren wij concepten die echt werken en waardevol blijven. Dat is precies waar draaijer + partners voor staat: duurzame resultaten, goede relaties en een gezonde

omgeving.” “Een gebouw is voor ons geen beleggingsproduct”, gaat Epema verder, “maar een plek waar mensen moeten werken. Leefbaarheid en beleving op korte en lange termijn staat voorop. Vanuit die gedachte moet je ontwerpen, bouwen en beheren en daarin past zeker ook het streven naar lagere energiekosten en recyclebaar materiaalge-bruik. Immers, het milieuvraagstuk wordt ook steeds belangrijker.”

Duurzaamheidsvisie

Niet voor niets werkt draaijer + partners met een duurzaamheidvisie, ook voor gebouwen die op dit moment leeg staan. Epema: “Wij zijn een groot voorvechter om gebouwen die leeg staan flexibel te gebruiken, waarbij we die flexibiliteit als basis voor duurzaamheid toepassen. Vaak zijn gebouwen echter helaas niet voor meerdere functies en de lange termijn ontworpen. Op dit moment promoveren twee studenten van de TU Delft af op flexibiliteit als basis voor duurzaamheid. En het unieke is dat ze dit binnen ons bedrijf doen. Wij onderscheiden ons op dit vlak, juist omdat we daarin zoveel mogelijkheden zien.”Helaas moet Epema constateren dat duur-zaamheid en flexibiliteit bij veel marktpartijen nog niet in het ‘systeem’ zit, “maar we merken wel dat er een verandering in denken gaande is. Technisch is alles mogelijk, maar het moet natuurlijk ook in het financiële plaatje passen.Daarbij is het heel belangrijk om niet alleen naar de initiële investeringen te kijken, maar naar de kosten en baten op levensduurbasis. Dan pas ga je echt andere keuzes maken. Daarbij is het erg belangrijk om op een innovatieve manier samen te werken en je processen in te richten, zodat alle betrokken partijen een belang krijgen bij goede presta-ties op de lange termijn. Randvoorwaarden die noodzaak zijn voor een meer duurzame ontwikkeling.”

Ambities

De visie van draaijer + partners past uitstekend in de ambities die binnen de Energiesociëteit

het ONDERNEMERS BELANG

Vorig jaar besloten FC Groningen en Stichting Energy Valley de krachten te bundelen bij het

op de kaart zetten van het Noorden als dè energieregio van Nederland. Een aantal maanden

geleden zag in stadion Euroborg de Energiesociëteit, Energy Valley Top Club genaamd, het

levenslicht, een groep bedrijven die allemaal iets hebben met energie en duurzaamheid.

Projectgroep Energieborg 2020

draaijer + partners

Leonard Springerlaan 37

Postbus 436

9700 AK Groningen

T 050 - 524 46 66

F 050 - 525 89 82

info@draaijerpartners.nl

www.draaijerpartners.nl

23het ONDERNEMERS BELANG

Groenpartners en leden hun expertise in deze plannen kwijt.” “De technische kennis om dit allemaal te realiseren is er”, vervolgt Epema. “Het is nu van belang hoe je een en ander organiseert en van de grond krijgt. Dit is een uniek project in Nederland, zeker als je kijkt naar de ambitie die er aan hangt en het commitment van de vele partijen die er bij betrokken zijn.”

Innovatief

“Als draaijer + partners geloven wij sterk in de ontwikkeling naar lokale duurzame energievoorziening Dit plan past daar uitstekend in. Daarnaast is draaijer + partners al jarenlang intensief betrokken bij FC Groningen en hebben we zo, als het ware, ook een ‘groen hart’. Bovendien stonden we aan de basis van de conceptontwikkeling van stadion Euroborg. Kortom, wij doen graag mee. Of er andere bedrijven aan kunnen sluiten? Jazeker, het is geen gesloten verhaal en ik sluit niet uit dat meerdere bedrijven hun expertise beschikbaar willen stellen of anderszins willen participeren. Het is erg interessant om hier deel vanuit te mogen maken. Project Energieborg 2020 is innovatief, waarbij voor een deel gebruik wordt gemaakt van bestaande technieken en kennis, maar waaruit ook nieuwe inzichten en toepassingen naar voren zullen komen, waarmee deelnemende bedrijven hun voordeel kunnen doen. draaijer + partners wil van huis uit graag bijdragen aan een duurzame woon-, werk- en leefomgeving, Project Energieborg 2020 past daar uitstekend in.”

zijn uitgesproken. “Toen ons gevraagd werd als procesmanager aan te sluiten bij het project Energieborg 2020 hoefden wij niet lang na te denken”, legt Epema uit. De Energiesociëteit rust op 4 peilers. Uiteraard behoort het netwerken daartoe, maar ook het vergroenen van Euroborg en de FC Groningen organisatie. Verder wordt er hard gewerkt aan het betrekken van jeugd en MKB, waarbij vooral via FC Groningen duidelijk wordt gemaakt wat er allemaal speelt op het gebied van energietransitie, oftewel de overgang van fossiele energievoorziening naar groene energievoorziening. Een vierde peiler is het streven om in Euroborg een Energietransitie Expo in te richten, waar dit thema verder wordt uitgelicht.

“Het project Energieborg 2020”, gaat Epema verder, “werken we op dit moment uit in een concreet plan, waarbij in een aantal fasen FC Groningen en later het Europapark energie-neutraal moet worden en we in 2020 groene energie willen realiseren voor 200.000 personen.” Nog dit jaar worden bijvoorbeeld alle installaties in Euroborg opnieuw ingeregeld, worden vraagbeperkende maatregelen, zoals ledverlichting, genomen en wordt gekeken of via zonnepanelen energie kan worden opge-wekt. “Het doel is dat FC Groningen al dit jaar een CO2 neutrale club wordt en dit willen we realiseren via besparing, inkoop, gedrag en compensatie”, legt Epema uit. “Vervolgens is het streven om van FC Groningen in 2013 een energieneutrale club te maken, waarbij de club via duurzame opwekking kan voorzien in haar eigen energiebehoefte. Je moet daarbij denken aan gebruik van restwarmte, zonne-panelen, wellicht windenergie, warmte koude opslag enzovoort.”

Weer 3 jaar later, in 2016, moet in het stadion en omgeving energie worden opgewekt voor 20.000 personen en in 2017 moet het Europapark energieneutraal zijn. “In 2020 tenslotte willen we energie opwekken voor 200.000 personen”, geeft Epema aan. “Bij al deze plannen zijn vele partners betrok-ken, niet alleen uit het bedrijfsleven, maar ook diverse overheidsinstanties.”

Duurzaam energiebedrijf

Om de ambities waar te maken wordt nu ook gezocht naar de juiste organisatievorm. “Zo moet er in de toekomst bijvoorbeeld een duurzaam energiebedrijf worden opgericht”, aldus Epema. “De verwachting is dat dit voor een mooie impuls voor de verdere ontwikkeling van het Europapark kan zorgen. Bovendien passen deze plannen binnen de doelstelling van de stad Groningen om de duurzaamste stad van Nederland te worden. En het zorgt ervoor dat onze regio nog beter op de kaart wordt gezet als energieregio van Nederland. Tenslotte kunnen de

Maarten Epema:

“Het milieuvraagstuk

wordt steeds

belangrijker”

het ONDERNEMERS BELANG het ONDERNEMERS BELANG 24

Ondernemerspanel

Jos Jellesma - directeur Sijperda Verhuur BV Dat zal wellicht zo zijn voor de financiële sector, de

veroorzaker van alle ellende, maar in mijn omgeving,

de bouwsector, is het nog steeds kommer en kwel. De

stimuleringsmaatregelen van de overheid (bv. 6% BTW

op arbeid i.p.v. 19%) sorteren nauwelijks effect en zijn

van tijdelijke aard. De overheid blinkt nog steeds uit in

een schromelijk tekort aan inzicht over het belang van

de bouwsector in zijn geheel. Het laatste voorbeeld is

de aanscherping van de leencapaciteit van met name

starters op de huizenmarkt. Hoezo de jeugd heeft de

toekomst? Het is allemaal een kwestie van vertrouwen.

Als er werkelijk daadkrachtig wordt opgetreden

middels de al lang geopperde oplossingen en

de overheid laat zelf ook zien dat zij haar eigen

uitgestelde projecten vlot trekt, dan pas komt het

vertrouwen terug. Kosten gaan voor de baat, maar of

Den Haag dat begrijpt vraag ik mij af.

n Jos Jellesma

Reinhardt Lagerwaard - Schuurmans Advocaten te Roden Wij zijn er als kantoor inderdaad van overtuigd dat

2011 een veel beter jaar wordt. Alle signalen zijn

overwegend positief. Een belangrijk gegeven is

dat de Duitse economie op volle sterkte draait en

Nederland 62% van zijn export naar Duitsland uitvoert.

Als het de Duitsers goed gaat dan gaat het Nederland

ook goed. De koopkracht is ofwel gelijk gebleven,

danwel in ieder geval niet noemenswaardig

afgenomen. Op een gegeven moment zijn mensen

ook crisismoe en gaan ze weer geld uitgeven.

Of het nu kleding betreft of het verbouwen van hun

huis, op een gegeven moment wordt er iets met het

spaargeld gedaan. Dit alles gaat elkaar vervolgens

weer versterken en dat is ook precies wat we nodig

hebben. Ook wij merken het. De maand januari heeft

een recordomzet laten zien.

n Reinhardt Lagerwaard

Jacques Bakema – accountmanager Randstad BouwBij Randstad zijn we positief als het gaat om de flexibi-

lisering van de arbeidsmarkt in 2011. Minder positief

zijn we over de groei in de sector bouw in 2011/ 2012

en zelfs tot 2014. Mede door de voorzichtigheid van

de Nederlandse banken en de meer kritisch wordende

consument, zal het waarschijnlijk nog wel tot en met

2012/2013 duren eer de woningbouw weer zal aan-

trekken. Wat we wel zien is dat ook bouw- en afbouw-

bedrijven inzien dat flexibilisering ook voor hen niet te

vermijden is. Om in de toekomst makkelijker en vooral

sneller op de markt of zelfs een crisis te kunnen reage-

ren, zullen ook zij daarop moeten anticiperen. Wij, van

Randstad Bouw, zijn er in ieder geval klaar voor.

n Jacques Bakema

2011 wordt een veel beter jaar!Lezers en adverteerders van het Ondernemersbelang geven in toenemende mate aan uiterst positief te

zijn over de economische vooruitzichten voor het MKB in ons land. Een negatieve stemming omtrent

het ondernemersvertrouwen is omgebogen naar een positieve stemming voor het nieuwe jaar. Deelt

u die mening en ziet u nieuwe kansen in 2011 of liggen er nog gevaren op de loer die de economische

ontwikkelingen in 2011 kunnen beïnvloeden? De mening van ons panel.

het ONDERNEMERS BELANG het ONDERNEMERS BELANG 25

Lambert Zwiers - directeur VNO-NCW NoordOver de hele linie genomen zien de economische

ontwikkelingen in 2011 er goed uit, al moet je altijd

oppassen om niet zelfgenoegzaam te worden en te

denken dat het allemaal vanzelf gaat. Met name in de

industrie gaat het onverminderd goed, mede door de

goede cijfers van de Duitse economie. Maar er zijn ook

nog zorgen, met name over de situatie in de bouw.

De bouw is toch de smeerolie van de economie en zo

lang de woningmarkt op slot zit, blijft de economische

groei kwetsbaar. Het is dan ook zaak dat daar snel ver-

andering in komt. Nu wordt de sector alleen gestimu-

leerd vanuit de kant van de zorg en het onderwijs en

door de BTW-regeling voor verbouwingen.

n Lambert Zwiers

Tim Teisman - directeur VerzuimWegDat 2011 meer kansen biedt dan in de vorige jaren en

daarmee gemiddeld gezien een beter perspectief voor

ondernemers oplevert, kan ik volledig onderschrijven.

Ik wil hier echter aan toevoegen dat gemiddeldes van

mindere tot geen waarde zijn voor die ondernemer

die niet tot dit gemiddelde behoord. De metaalsector

heeft het nog steeds moeilijk, over de bouwsector nog

maar te zwijgen. De stelling die hier speelt is dus zeer

afhankelijk van de sector waarin je onderneemt.

Het is in deze voor mij dan ook het eenvoudigst de

vraag vanuit mijn eigen onderneming te

beantwoorden. De crisis van de afgelopen jaren

doet ondernemers meer dan ooit kritisch zijn op hun

kosten. (Ziekte)verzuim is een belangrijke kans op

kostenreductie en dat is wat VerzuimWeg bereikt bij

haar klanten; een structureel lager verzuim.

Derhalve zijn de afgelopen jaren meer dan goed

geweest voor onze omzetgroei. Verzuimbeleid is

echter een continue proces en daarom levert het

klimmen van de economie ook nu weer meer dan

voldoende kansen op!

n Tim Teisman

mr Frank JHE van den Broek - algemeen directeur Novatec 2011 wordt een veel beter jaar! Dat geldt met name

voor bedrijven, die profiteren van de aantrekkende

markten in het verre oosten en Latijns Amerika. Deze

bedrijven tonen op goede gronden optimisme voor

2011. Maar of dat blijft indien de politieke situatie

in het midden oosten ontspoort? Naar verwachting

schieten de olieprijzen - en dus de inflatie - snel de

lucht in, met alle gevolgen voor transport en CAO-

onderhandelingen van dien. Voor bedrijven die het

moeten hebben van de binnenlandse consumptie is

2011 op voorhand niet een veel beter jaar. Particulie-

ren zijn immers nog altijd uiterst wantrouwend over

het tempo van het economische herstel en stellen

grote investeringen nog altijd uit. De bouw zal niet

aantrekken en opdrachtgevers in de publieke sector

houden de hand op de knip. Bovendien blijken banken

nog altijd minder toeschietelijk in bedrijfsfinancierin-

gen dan voor de crisis. Midden vorig jaar betoogde ik

op deze plek de letter W als symbool voor de recessie.

Voorlopig blijf ik daarbij.

n mr Frank JHE van den Broek

Frans Hoeksema - Directeur BMA belastingadvies- en administratiekantoorUiteraard is het goed nieuws dat ondernemers in

de regio betere verwachtingen hebben inzake de

economische ontwikkelingen voor 2011. Laten we de

export even buiten beschouwing, dan zie ik nog niet

veel lichtpuntjes. De woningmarkt zit nog volledig

vast met alle gevolgen van dien voor de bouw,

bouwmarkten, woninginrichters enz.

De aangescherpte normen voor woningfinanciering

zullen dit nog verder afremmen. Ook circuleren er

plannen dat bij aankoop van een woning de verbou-

wing niet meer wordt meegefinancierd. Alle reden dus

om te verwachten dat de prijzen van woningen nog

veel verder zullen dalen. Een prijsdaling is natuurlijk

goed voor koper. Het kan ook een reden zijn om

aankoop uit te stellen en af te wachten tot de prijzen

verder dalen. Ook de consument is nog voorzichtig in

zijn bestedingen. Al met al denk ik dat het beeld van

2011 niet veel zal afwijken van 2010.

n Frans Hoeksema

26

Bedrijfsreportage Tekst: Henk Poker • Fotografie: Rien Linthout

het ONDERNEMERS BELANG

In 2009 had GasTerra een omzet van ruim 18 miljard euro,

waarmee het tot de top 10 van Nederlandse bedrijven

behoorde. Met een marktaandeel van circa 15% is

GasTerra één van de grootste aardgasverkopers

van Europa. Volgens Anton Broenink, directeur

strategie van GasTerra, is de rol van aardgas nog

lang niet uitgespeeld. “Niet alleen omdat het

één van de schoonste fossiele brandstoffen

is, maar ook omdat er zich rondom gas allerlei

positieve ontwikkelingen voordoen, denk aan de

opkomst van groen gas. En Noord-Nederland

speelt daarin een vooraanstaande rol.” Maar,

zo beseft ook Broenink, allerlei ontwikkelin-

gen vallen of staan met de afweging van belan-

gen. “Wat dat betreft moeten er in de nabije toekomst

belangrijke keuzes worden gemaakt.”

Gas blijft rol spelen in energiebehoefte

‘Energiekeuze is afweging van belangen’

Anton Broenink:

“Fossiele brandstoffen zullen

we nog decennialang nodig

hebben”

27het ONDERNEMERS BELANG

GasTerra is een groothandels-onderneming in aardgas. Het bedrijf koopt van alle

Nederlandse producenten, en enkele buitenlandse, aardgas in en verkoopt dit aan klanten in binnen- en buitenland. GasTerra ontstond in 2005, na een afsplitsing van Gasunie, ook in Groningen gevestigd. Gasunie bleef verantwoordelijk voor het transport van gas, terwijl GasTerra als handelsbedrijf verder ging. Hoewel naamsbekendheid voor GasTerra geen doel op zich is, besloot men enkele jaren gele-den toch wat meer naar buiten te treden, omdat er met name verwarring was over de positie van GasTerra ten opzichte van Gasunie. “We willen laten zien wie we zijn, wat onze positie is en wat we doen”, legt Broenink uit. “Dat is ook van belang om invloed uit te kunnen oefenen. Inmiddels denk ik dat we daar goed in zijn geslaagd. De meeste marktpartijen weten dat GasTerra een onafhankelijke opererende partij in de gasmarkt is.”

Vooraanstaande rol

Hoewel de cijfers over 2010 nog niet bekend zijn, is te verwachten dat het marktaandeel van GasTerra op de Europese gasmarkt rond de 15% is gebleven. “Echter”, zo geeft Broenink aan, “dat marktaandeel is geen doel op zich. Wij willen het gas dat we inkopen goed wegzetten in de markt. Dat aanbod wordt gestuurd door de productie van onze leveranciers en die fluctueert.” Opvallend is dat de winst van GasTerra jaarlijks vaststaat, namelijk 36 miljoen euro. Broenink: “ Je kunt ons vergelijken met een coöperatie. Wat we eventueel meer verdienen, gaat terug naar de producenten.”

Het grootste deel van de inkoop van aardgas vindt nog altijd in Nederland

plaats, van de 80 miljard kubieke meter aardgas is circa 70

miljard afkomstig uit ons land. Het

Slochterenveld speelt

daarin een vooraanstaande rol, maar daarnaast wordt ook gas gewonnen uit heel veel kleinere velden. “Verder kopen we gas in van Noorwegen en Rusland en een klein beetje uit Engeland”, aldus Broenink.Mede dankzij de aanwezige kennis, een uitstekende distributienetwerk en natuur-lijk de gasvoorraad, heeft GasTerra een vooraanstaande rol in de internationale handel van aardgas kunnen realiseren.

Maar er is meer: GasTerra wil ook op het gebied van duurzaamheid voorop lopen. Broenink: “Op voorhand kan gesteld worden dat aardgas ten opzichte van andere fossiele brandstoffen de schoonste is. Bij verbranding komt bijvoorbeeld veel minder CO2 vrij dan bij olie en kolen. Daarnaast hameren we bij klanten op een zo efficiënt mogelijk gebruik van aardgas: daar ondersteunen we hen ook in.”“Daarnaast zien we de laatste jaren natuurlijk de opkomst van niet-fossiele brandstoffen”, gaat Broenink verder. “En ook daarin kunnen wij een belangrijke rol vervullen, mede dankzij de wijdverbreide infrastructuur in ons land. De rol van GasTerra is dat we goede contracten voor de levering van groen gas kunnen opstellen. Dat hebben we inmiddels gedaan. Vervolgens zijn we op zoek gegaan naar klanten en dat lukt goed. Ook hierbij wordt de meeropbrengst van de verkoop terug gegeven aan de producenten.”

Energieregio

Overigens doet GasTerra dit niet alleen, maar heeft het Energy Valley gevraagd mee te denken. Zoals wellicht bekend heeft Energy Valley het doel Noord-Nederland tot dé energieregio van Noordwest Europa te maken. “We hebben Energy Valley gevraagd hoe we al die kleine producenten van groen gas zo goed mogelijk kunnen organiseren”, legt Broenink uit. “Want, de productie van groen gas is prima, maar het moet wel massa krijgen. Zodanig dat het een wezenlijke bijdrage kan leveren aan de energievoorziening in ons land. En dat is mogelijk. De eerste stappen zijn gezet naar de zogenaamde groen gas hubs. Energy Valley heeft daarin de initiatieven gebun-

deld en we zijn nu aan het nadenken hoe we daarmee verder moeten. Doel is

dat de productie van groen gas rendabel wordt zonder subsidie.

Als dat lukt, dan denken we dat over tien jaar groen gas

kan voorzien in tien pro-cent van de Nederlandse vraag naar gas. En dat is het equivalent van vier kerncentrales, om maar eens wat te noemen.”

Ook bij andere duurzame bronnen, zoals wind, zon en water, speelt gas een rol. Broenink: “Nadeel van deze duurzame bronnen is dat ze qua aanbod variëren. GasTerra is van oudsher al gewend aan het wisselende gebruik van energie. Als het koud is wordt er meer aardgas gebruikt dan bijvoorbeeld in de zomer. Wij kunnen derhalve die variatie in aanbod van zon, wind en water ook goed accommoderen. GasTerra is bezig met de ontwikkeling van producten die inspelen op de behoeftes die er op dit gebied zijn.”

Belangen

Broenink is ervan overtuigd dat we fossiele brandstoffen nog decennialang nodig zullen hebben. “Om een economie draaiende te houden en economische doelen te halen, kunnen we niet zonder. Maar, het is een afweging van belangen, die men zelf moet gaan maken. In dat kader is de website www.energietransitiemodel.nl een hele leuke. Allerlei groeperingen en individuen zijn daarop actief, waardoor een gemeenschappelijk platform ontstaat, die inmiddels ook als referentie wordt gebruikt.”

Gasrotonde

Dat Noord-Nederland een belangrijke rol in het energievraagstuk speelt, is duidelijk. Broenink: “We hebben het geluk gehad dat hier aardgas in de grond zit. Daaromheen is allerlei business ontstaan, wat is gebundeld in het label Energy Valley. Doel is de gasrotonde voor Noordwest Europa te worden, naast de kennis, het vermarkten en het onderzoeken van mogelijkheden. Dus, allerlei diensten die je toevoegt aan aardgas, kunnen we exporteren en dat gebeurt al op grote schaal. Wanneer de gasrotonde een succes is? Ik denk als het zorgt voor veel economische activiteit en daar mogen we in onze regio zo langzamerhand wel van spreken. Er is veel kennis aanwezig: onze regio is het draaipunt in de gasindustrie en dat is nooit af. We hebben in Noord-Nederland heel veel activiteiten op gasgebied gebundeld. Denk aan de opslag van gas, de eigen productie, de invoer in terminals, dat maakt onze regio voor Nederland en omliggende landen een belangrijke plek. Ja, ik vind de gasrotonde en Energy Valley heel succesvol. Het heeft allerlei initiatieven gebundeld, waardoor het massa heeft gekregen. En dat trekt allerlei geïnteres-seerde partijen aan, waardoor de spin-off voor deze regio groot is. Het zorgt voor toegevoegde waarde en dat maakt het succesvol en GasTerra wil daarin een nadrukkelijke rol blijven spelen.”

www.gasterra.nl

Bedrijfsreportage Tekst: André Staas – Comm’Art • Fotografie: Hans Banus

SITA gaat voor duurzaam afvalmanage-ment. Het bedrijf is zich bewust van zijn rol in de samenleving: een

bijdrage leveren aan een duurzame wereld door het aanbieden van duurzame, liefst CO2-neutrale afvaloplossingen. ‘We zien drie grote uitdagingen’, zo begint regiodirecteur Noord-Nederland Henk Bos. ‘Op de eerste plaats de klimaatverandering, vervolgens een toenemende wereldbevolking en ten slotte de uitputting van grondstoffen en fossiele brandstoffen. Op deze problematiek hebben we onze visie geënt en onze dienstverlening ontwikkeld. Onze leidraad is om het ontstaan van afval zoveel mogelijk te beperken en het afval dat ontstaat maximaal opnieuw te gebruiken als grond- of hulpstoffen en pas als dat écht niet lukt, als brandstof. We leggen ons dan ook toe op diensten die zijn gebaseerd op grondig onderzoek en advies. Want pas als je weet welke stoffen je in welke hoeveelheid gebruikt, kun je iets zinnigs zeg-gen over hoe je de afvalstromen moet orga-niseren. Op basis van zo’n advies verzorgen wij dan de afvalinzameling, met zoveel mogelijk scheiding aan de bron, afvalverwerking met als

De klimaatverandering, de groeiende wereldbevolking en het uitputten van grondstoffen

en fossiele brandstoffen stellen ons voor grote uitdagingen. Biedt duurzaam ondernemen

soelaas? Als het aan SITA Recycling Services ligt wel. Minder grondstoffen, minder afval,

afval hergebruiken en als dat niet kan, gebruiken voor energieopwekking. Ziehier het recept.

Het kan, CO2-neutraal zelfs!

SITA gaat voor duurzaam afvalmanagement

het ONDERNEMERS BELANG 28

doel om het zoveel mogelijk te recyclen. Het afval dat niet voor hergebruik in aanmerking komt, wordt verwerkt in een hoogrendement energiecentrale ten behoeve van energie-opwekking.’ Dat “duurzaam” niet beperkt blijft tot een modewoord bewijst SITA op het hoofdkantoor in Arnhem, dat honderd procent CO2-neutraal is. ‘We verbeteren de wereld en beginnen bij onszelf; we kijken heel kritisch naar onze eigen CO2-footprint.’Die laat een positieve balans zien: door sortering, recycling en energieopwekking wordt de CO2-emissie door transport, ener-giegebruik en het storten van afval meer dan gecompenseerd. Door hogere rendementen uit energieopwekking, meer recycling, zui-niger vrachtwagens, toepassing van groene stroom en CO2-compensatie wordt de balans de komende jaren nóg positiever.

Duurzaam afvalmanager

Wat SITA kan, kan iedere ondernemer. ‘Los van waar de overheid op aanstuurt in termen van CO2-reductie, slaat duurzaam ondernemen bij ondernemers steeds meer aan’, aldus salesmanager Louis Huisman. ‘Ondernemers zijn zich steeds sterker bewust van de noodzaak om naar de lange termijn te kijken en springen daarop in met aanpassingen in hun bedrijfsvoering of hun aanbod van producten en diensten. Daarbij komt dat de overheid zichzelf een aanjaagfunctie toemeet waar het aankomt op duurzaam inkopen. Het gaat weliswaar langzaam, maar de beweging is er. Bewustwording kost nu eenmaal tijd. Duurzaam ondernemen is geen trend, maar een blijvertje.’Overheid en SITA ontmoeten elkaar op het gebied van duurzaam ondernemen: de

overheid wil een duurzame samenleving be-vorderen en SITA wil zich onderschei-

den als duurzaam afvalmanager.

CO2-scan

Omdat duurzaam afvalmanage-ment hét Sita-speerpunt is, heeft het bedrijf een speciaal instrument ontwikkeld om duurzaam afvalverwerking meetbaar te maken: de CO2-scan.Bos licht toe: ‘Je kunt met hergebruik van materialen relatief gemakkelijk en snel een bijdrage leveren aan de ver-mindering van de uitstoot van

CO2. Het is heel eenvoudig: gebruik zo weinig mogelijk energie en grondstoffen,

zorg ervoor dat er zo weinig mogelijk afval ontstaat, laat het afval in ge-scheiden soorten afvoeren zodat ze maximaal kunnen worden ingezet bij de vervaardiging van nieuwe producten en verbrand het echte overgebleven afval in een hoogrendement energiecentrale.

SITA Recycling Services

Regio Noord-Nederland

Meihuizenweg 25

9648 LN Wildervank

Postbus 251

9640 AG Veendam

T 0598 - 69 66 33

F 0598 - 69 66 22

sales.noordnederland@sita.nl

www.sita.nl

29

Dit betekent voor de ondernemer minimale afvalkosten en voor de samenleving een maximale reductie van CO2-uitstoot. Om ondernemers op het juiste spoor te zetten, hebben we samen met CE Delft en Agent-schap NL, het voormalige SenterNovem, een zogenoemde “CO2-scan” ontwikkeld. Aan de hand van deze scan brengt een SITA-specialist voor het hele bedrijf in kaart hoe afvalscheiding en afvalverwerking het beste kunnen worden georganiseerd, en waar CO2-winst te halen is. Per type afval stellen wij vast wat de reductie is aan CO2 uitstoot op basis van een nieuwe afvalinzameling- en verwerkings-methodiek.’In Emmen heeft SITA samen met de Vereniging Parkmanagement Bedrijventerreinen Emmen het project Duurzaam Afvalmanagement opgezet, met ondersteuning van de gemeente en de provincie. Bij ruim zeventig deelnemers is een afvalscan en een CO2-scan uitgevoerd. Deze bedrijven doen mee in een collectief contract voor afvalinzameling, die plaatsvindt in een aardgas-aangedreven vuilnisauto. Het afval wordt zoveel mogelijk gerecycled. SITA Green Label geeft de onder-nemers de garantie dat alle CO2, die vrijkomt bij de inzameling en verwerking van afval wordt gecompenseerd.

Hoe meer, hoe beter

Aangestoken door de successen die SITA boekt in Emmen, een uniek landelijk proefproject, is het bedrijf druk bezig met de doorontwikkeling van het concept. Huisman vertelt: ‘We willen deze wijze van werken uitrollen naar andere bedrijventerreinen. Samen met de verenigingen voor parkma-nagement en de ondernemers komen we tot mooie dingen. Ik merk dat ondernemers er steeds meer warm voor gaan lopen. Ze ontdekken dat hun productie- en afval-kosten sterk omlaag gaan, soms wel met tientallen procenten, aan de hand van een

adequaat duurzaam afvalmanagement. En daarbij leveren ze ook nog een bijdrage aan de reductie van de uitstoot van CO2. Duurzaam afvalmanagement is overigens niet alleen iets voor Shell en Philips, maar juist ook voor het MKB. De overheid zal steeds meer stimuleren om duurzaam te ondernemen. Het is toch ook niet meer van deze tijd om kostbare grondstoffen onbenut te verwijde-ren. Het mes snijdt aan twee kanten. Door duurzaam afvalmanagement draag je bij aan een betere leefomgeving en de kosten voor afvalverwerking worden gereduceerd.’

SITA Recycling Services maakt deel uit van de wereldwijd opererende water- en afvalspecialist Suez Environment. In opkomst is preventieve advisering op het gebied van afval: ondernemers krijgen vrijblijvend en gratis advies over hoe ze hun afvalkosten kunnen minimaliseren en daarbij een bijdrage kunnen leveren aan een duurzame samenleving. Duurzaam afvalmanagement heet dit. Het hoofdkantoor van SITA staat in Arnhem. Het bedrijf is onderverdeeld in vijf regio’s. In Veendam staat het regiokantoor Noord-Nederland, dat Groningen, Friesland, Drenthe en Noord-Overijssel bestrijkt. Er werken ruim 300 mensen, verspreid over vestigingen in Leeuwarden, Heerenveen, Groningen, Emmen, Veendam en Zuidwolde.

het ONDERNEMERS BELANG

Louis Huisman (l.) en Henk Bos

In hartje centrum op A1 locatie te Groningen TE KOOP

authentiek stads winkelpand.

Zijstraat van de Grote Markt in Groningen.

De bestemming is detailhandel

Het pand kent 3 etages en een kelder.

De locatie wordt leeg en vrij van huurders opgeleverd.

Meerdere opties t.a.v. de bestemming mogelijk.

Ook geschikt voor studentenkamers

Mooie winkelruimte/showroom aan de rondweg

(kolenbranderstraat 9) centrum van Sneek

Pal naast de PEUGEOT dealer

De verkoopvloeroppervlakte is ca. 775 m2

Inpandige kantoor/kantine ruimten reeds aanwezig

Zeer hoog opleverniveau, nieuwbouw in 2010

Bestemming is PDV (grootschalige detailhandel)

Auto- boten en caravans branche is ook mogelijk

Huurovereenkomst ROZ model, 5 jaar.

Huurprijs is € 75,00 excl. BTW per m2 per jaar.

Nieuw te ontwikkelen winkelunits in grootte van

ca. 500 tot 1.500 m2

De bestemming is perifere detaihandel,

o.a. automotive en meubel- en bouw gerelateerd

Totale opp. is ca. 6.000 m2, waarvan ca. 3.000 m2 bebouwd.

Gereed eind dit jaar.

Op loopafstand zijn: Gamma, Praxis, Kwantum, Jysk,

Beter Bed, Beddenreus, Carpet Right, Swissense,

Blokker tuin, Welkoop en Grando keukens etc.

Direct langs de A7, Joure - Groningen

Groot eigen parkeerterrein, gratis parkeren.

Zie www.noordpassage.nl

In het centrum van Kollum TE HUUR voormalig

Schlecker winkelpand.

De v.v.o is ca. 145 m2 en frontbreedte is ca. 5.50 meter.

De bestemming is detailhandel

De buren zijn o.a. Henk ten Hoor, Hans Textiel, SAKE

Store, ABN, Blokker, Schoenhandel Land, Faunaland

Centrum A1 locatie

Gratis parkeren achter het pand.

De locatie is ook TE KOOP

Per direct beschikbaar

De bovenwoning is verhuurd.

Buitenpost

Tel: 0511 - 540 145

www.retailmakelaar.nl

Het winkelpand ligt op A1 locatie, in het centrum

van het dorp.

Het perceel is ca. 240 m2 groot.

De frontbreedte is ca. 11 meter.

De bestemming is detailhandel

Zeer hoog opleverniveau.

Aanvaarding kan op zeer korte termijn

Bevoorrading aan de achterzijde van het pand.

Gratis parkeren achter het pand, ca. 20 plaatsen.

Op mooie zichtlocatie groot winkelpand met inpandige

kantoor/kantine ruimte

De verkoopvloeroppervlakte is ca. 475 m2.

Kleinere verkoopunits zijn mogelijk.

Bestemming is perifere detailhandel, o.a. automaterialen,

meubels, fietsen, caravans etc.

Magazijn van ca. 75 m2 en grote lap groen achter het pand.

De woning is verhuurd tot en met 31-12-2011

Parkeren op eigen terrein, ca. 12 plaatsen.

Zeer hoog opleverniveau.

De locatie ligt aan de doorgaande weg naar het centrum.

De verkoopvloeroppervlakte is ca. 600 m2,

verdeeld over vloer en verdieping.

Locatie ligt in het centrum van het dorp, aan

de doorgaande weg

Veel traffic voor de deur langs.

Parkeren langs de straat

Frontbreedte is ca. 14 meter.

Direct beschikbaar

Hoog opleverniveau.

De bestemming is: detailhandel.

Aan de doorgaande weg richting Surhuisterveen

TE KOOP in de Zwanestraat 13 te Groningen

TE HUUR in SNEEK op Ind. Terrein: De Hemmen 3

Op Businesspark Friesland te Heerenveen is TE HUUR

TE HUUR aan de Voorstraat 92 te Kollum

De Kerkstraat 50 te Buitenpost, een winkelpand TE HUUR

TE HUUR aan de Molenweg 6A te Surhuisterveen

Groot winkelpand TE HUUR aan de Kuipersweg te Buitenpost

het ONDERNEMERS BELANG 31

Een constante hoge kwaliteit, een prima relatiebeheer, een grote kennis van

de markt en een betrokken, vakkundig team van medewerkers. Dat is de

achtergrond van de goede naam die Scholma Druk heeft opgebouwd in

Noord-Nederland en ver daarbuiten. De onderneming kent typisch noor-

delijke eigenschappen, zoals een no-nonsense instelling, korte lijnen, loyaliteit

en transparantie. Onder leiding van het driemanschap Martin Scholma,

Marcel Brands en Peter Berghuis wordt volop geïnvesteerd in de toekomst.

Een bezoek aan de drukkerij in Bedum maakt duidelijk wat dat inhoudt.

S cholma Druk is al sinds de jaren dertig gevestigd in Bedum, onder de rook van Groningen. “Scholma Druk

heeft vanouds een sterke band met de provincie Groningen maar heeft de laatste jaren met succes haar activiteiten uitgerold over het hele noorden”, zegt Brands. “Onder de naam Scholma Groep vallen Scholma Druk, Connect Printmedia en Profiel Uitgeverij, activiteiten die de brede en complementaire basis van de Scholma Groep benadrukken. Op grafisch gebied zijn we van alle markten thuis, beschikken over de mensen en de equipment om een zeer breed scala aan opdrachten kwalitatief hoogwaardig in te vullen.” Daarnaast heeft Scholma een duidelijke visie naar de toekomst, de plaats van de klant hierin en de rol van Scholma.

Netwerken

“Bij Scholma Druk gaan we uit van een drie-tal kernwaarden”, zegt Brands, die samen met zijn collega accountmanagers Mark Swart en Carola van der Burch het gezicht van Scholma naar buiten vormt. “Betrok-kenheid, trots en een naar buiten gerichte instelling. We houden een goed contact met de markt door onze netwerken, onder meer door ons lidmaatschap van de Hattrick club van FC Groningen en door sponsoring van bijvoorbeeld het Symfonisch Gala van het Noord-Nederlands Orkest. De grafische sector is een uiterst dynamische branche,

waar ontwikkelingen snel gaan. Dan is het van groot belang om nauwkeurig te peilen waar de wensen van de klant liggen.”

Portal

Scholma Groep is een belangrijke noorde-lijke speler bij het drukken van periodieken, brochures, folders en reclame-uitingen in zeer flexibele oplages, voor allerlei doelgroepen: ondernemers(verenigingen), mkb, (semi)overheid, onderwijs, instel-lingen en organisaties, cultuur en sport. Ook heeft Profiel Uitgeverij een flink aantal goed verkochte, regionaal getinte boek-uitgaven op haar naam staan. Daarnaast ontwikkelt Scholma nieuwe activiteiten, waarbij men zich nadrukkelijk profileert als portal voor haar klanten en relaties. Het drukken en printen zelf is een (overigens zeer efficiënt ingerichte) commodity. Het gebeuren erom heen wordt steeds belang-rijker, zoals crossmedia-toepassingen van databeheer en datatoepassing, geauto-matiseerd opmaken, (gepersonaliseerde) mailingen en opslag. En het invullen van samenwerking door partnership, met Scholma Groep als totaalleverancier.”

Talent

Scholma Groep kent veel verborgen talent. “Zoals in het noorden niet ongewoon is, wordt daar zeer bescheiden mee omgegaan”, zegt directeur Martin Scholma. “Het is de kunst, om dat als management

ten volle te benutten. Die kwaliteit biedt ons wel de mogelijkheid, intern te groeien. Om markten in Noord Nederland en verder te bedienen. Tegenwoordig is de locatie van een bedrijf eigenlijk van ondergeschikt belang. Maar qua marketing is het wel van belang om de regionale klant de kennen en deze klantrelatie goed te onderhouden. Wij vinden het belangrijk goed te volgen wat er in de wereld gebeurt. Je moet weten wat de invloed van al die ontwikkelingen op de wensen van je opdrachtgevers is. Het raakvlak met onze producten en diensten is groot; het gaat tenslotte al gauw over communicatie en dus over drukwerk en media.”

Martin Scholma is verantwoordelijk voor strategie & organisatie. Marcel Brands is commercieel manager, Peter Berghuis financieel en operationeel manager, met daaronder een drie koppig kaderteam dat de dagelijkse productie runt. Daarnaast wordt veel geïnvesteerd in bedrijfsbrede kennis en opleiding van de medewerkers.

Interesse? Neem dan contact op met Marcel Brands, t. 050-3013636 of 06-17310299, e-mail m.brands@scholma.nl, of kijk op www.scholma.nlScholma Druk, gewoon goed!

BedrijfsreportageTekst: Aart Merkelijn • Fotografie: Irma Frieling

Scholma Druk BV

Industrieweg 4

Postbus 7

9780 AA Bedum

T 050 - 301 36 36

F 050 - 301 27 32

info@scholma.nl

www.scholma.nl

Scholma Druk, de drukker van het Noorden

V.l.n.r. Martin Scholma , Carola van der Burch, Mark Swart en Marcel Brands

32 het ONDERNEMERS BELANG

Tekst: Bart Frans, manager accountancy

AdviesOnlangs was de finale van The Voice of Hol-

land. Hoewel ik geen persoon ben die regelmatig

dit soort programma’s bekijkt, vond ik het dit

keer heel fascinerend. De grote winnaar werd

Ben Saunders. Op zich een aardige zanger, maar

volgens kenners lang niet de beste. Toch won

hij glansrijk. Hoe kan dat? En waarom kunnen

organisaties daar veel van leren?

Wat kan uw organisatie leren van “The Voice of Holland”?

accon■avm kantoor Groningen

Emmaplein 1

Postbus 6118, 9702 HC Groningen

T 050 - 520 12 01

groningen@acconavm.nl

www.acconavm.nl

De winnaar op het podium is dan wellicht niet de beste zanger, hij voldoet wel aan een aantal

heldere criteria om veel fans te vergaren:Hij is goed genoeg. Technisch superieur bepaalt niet of je wint, je techniek moet voldoende goed zijn om je te kwalificeren.Hij is om verliefd op te worden. Dit is een eigenschap die essentieel is om fans te krijgen.

Hij is een rolmodel en je wilt graag met hem gezien worden. Ben past in de fictieve vriendengroep van veel mannen en vrouwen. Met hem wil je gezien worden.

De bovengenoemde criteria zijn een belang-rijke voorwaarde om fans te verzamelen. Het gaat nadrukkelijk niet om “de beste zijn”, maar om “goed genoeg zijn”, om “ver-liefd op te worden” en “graag mee gezien willen worden”. Leg je die criteria naast een populaire gadget als de iPhone, dan is duidelijk dat ook dit populaire kleinood ruimschoots aan alle criteria voldoet.

Als advies- en accountantsorganisatie spreekt ons dit aan. Niet de beste jaarrekening, toch de beste adviseur.

Hoe kan dat? Accountants- en advies-organisaties staan aan de vooravond van een ommekeer. Het samenstellen van een jaarrekening neemt door digitalisering, automatisering en standaardisering in omzetbelang af bij accountantsorganisaties. Anders gezegd: de accountantskantoren kunnen veel meer adviseren. Een jaarrekening is een erg belangrijke input voor deze advisering. Het gaat dan niet alleen om advies op incidenten, maar om terugkerend advies over de bedrijfsvoering. Te denken valt aan debiteurenbewaking, benchmarken en werkkapitaal beheer. Adviezen van de accountant kunnen gebruikt worden om bij te sturen. De accountant zal hierbij meer contacturen en minder uitvoeruren maken.

Bij het grootste deel van onze klanten zitten we ieder kwartaal om tafel om tussentijdse cijfers door te nemen als basis voor advisering. Door ieder kwartaal een duidelijk contactmoment te hebben, kunnen ondernemer en accountant optimaal “schouder-aan-schouder- ondernemen”. Wij merken dat veel van onze klanten dit als uiterst plezierig ervaren.

De klanttevredenheid van accon■avm kantoor Groningen is het afgelopen jaar gewaardeerd met een ruime 8!

accon■avm heeft als visie kostenleider-schap in standaardwerkzaamheden zoals het samenstellen van een jaarrekening en profileert zich duidelijk als adviesorganisatie.

Wanneer u op dit moment dezelfde prijs betaalt voor het samenstellen van bijvoorbeeld een jaarrekening als 5 jaar geleden, dan kunt u zich afvragen of uw accountant voldoende meegaat in de huidige ontwikkelingen ….

Erik Post Fotografie

Laat z

ien wat u doet!

bedrijfsfotografie | publiciteitsfotografiewww.erikpost.net | 06 - 202 100 49