Het Nieuwe Leren: ‘Who cares?’

400 opleidersZo’n 400 opleiders uit de sector verzorging en verpleging bezochten op 7 februari het jaarcongres van ‘V&VN Opleiders’ te Ede met als ver-bindend thema ‘Het Nieuwe leren: Who cares?’. Deze collegae wilden inspiratie opdoen, ervaringen delen, nieuwe concepten uitwisselen en elkaar ontmoeten. In dit verslag een impressie van deze dag.

OpeningHet congres werd geopend met een duet van twee afgestudeerde stu-denten van de Dutch Academy of Performing Arts (DAPA). Tijdens deze musicalopleiding leren studenten vooral in de praktijk en stelt de docent zich op als coach. Een mooi voorbeeld van het nieuwe le-ren dus. Je leert je vak in de praktijk, vooral dus door deel te nemen aan lerende praktijkgemeenschappen. Speelt dat ook niet in de leer-afdelingen?

KeynoteNa deze opening was het woord aan lector Frans Meijers. Heel eer-lijk bekende hij, dat hij eigenlijk niet wist wat het nieuwe leren in-

Het onderwijs zit in een crisis! Uitspraken als: ‘ze leren niets meer’, ‘ze kunnen niet rekenen’, ‘ze beheersen hun taal niet meer’,

‘de kwaliteit van het onderwijs loopt achteruit’, ‘leerplicht is ophokplicht’ en ‘er moet les worden gegeven’ domineren de

media en stellen de verhoudingen tussen onderwijs en samenleving op scherp. Deze polarisatie (ik kan het niet anders noe-

men) draagt niet bij tot respect voor docenten die dagelijks druk doende zijn hun vak en idealen aan de vrouw te brengen.

Practice evidence stoeien met nieuwe leerpsychologische uitgangspunten die aansluiten bij studenten die slim, snel en sociaal

zijn. Nieuwe vormen van leren dus! Een verslag van dit congres.

Carolien Sino *

hield. Maar dat hij wel wist wat er niet deug-de aan het ‘oude onderwijs’. Zo zou de school uitblinken in het beantwoorden van niet ge-stelde vragen, wat de motivatie niet ten goe-de kwam. Vervolgens was er te weinig ruimte voor zelfsturing, en onvoldoende transfer van de theorie naar de praktijk, een zogenaamd kwalificatieprobleem. Meijers wist de zaal te boeien met prachtige anekdotes uit zijn pri-vé leven, en had de lachers hiermee al snel op zijn hand. Het op onderzoek gebaseerde feit, dat we als docenten niet betekenisvol voor studenten zijn, werd pijnlijk herkend. We rui-len nog te graag kennis tegen orde in de klas. Behalve vertellen wat er niet goed was aan het oude leren, kon Meijers op basis van onder-zoek ook vertellen hoe het anders zou moe-ten. In het onderwijs zou meer praktijksturing nodig zijn, met levensechte problemen, waar-over meer dialoog moet plaatsvinden. Voor een dialoog tussen opleider en student is ‘ver-traagde tijd’ nodig. En laten we daar nu juist zo weinig aan toekomen. Tot slot adviseerde Meijers meer zeggenschap over het eigen le-ren. In interviews hadden docenten aange-geven “dat leerlingen dat in de BPV deden”. Uit onderzoek (met gebruik van audio en vi-deo-apparatuur) bleek dat gesprekken binnen de BPV tussen docent, werkbegeleider en stu-dent niet altijd gericht zijn op (leer)ervarin-gen van studenten. Meijers kon de congres-gangers wel vertellen wat het nieuwe leren niet inhield; het hield bijvoorbeeld niet in dat er alleen maar meer praktijk nodig zou zijn, of meer procesbegeleiding. En het was al he-lemaal geen ‘doe-het-zelf-onderwijs’. Volgens Meijers word je bekwaam in confrontatie via de ‘volle praktijk’, is omgang met ervaren vak-lui essentieel, en zou het maken van fouten normaal gevonden moeten worden en een lo-

Verslag jaarcongres V&VN Opleiders 2008

Foto

: Fra

ns H

infe

laar

Vakblad voor opleiders in het gezondheidszorgonderwijs

N u m m e r 2 – m a a r t 2 0 0 8

19w w w. O e n G . b s l . n l

gisch gevolg moeten zijn van ervarend leren. Kortom leren van en met elkaar in werkge-meenschappen.

Na dit bevlogen verhaal, rechtstreeks uit het hart, was het tijd voor de diverse workshops van allerlei aard, waarvan ik er enkele de re-vue zal laten passeren. Ineke van Aken en Mo-nique Uytehaage van Calabris lieten de deel-nemers via een spel ervaren hoe de dialoog tussen school en praktijk op gang kon wor-den gebracht. Hiermee kon direct geoefend worden met Meijers’ gedachtegoed over ‘ver-traagde tijd’. Hans Kaldenbach stond in zijn masterclass over cultuurverschillen in de zorg uitgebreid stil bij Nederlandse feedbackre-gels en hoe hiermee in niet westerse culturen wordt omgegaan. Een aanwezige acteur zorg-de voor de nodige eye-openers. In de work-shop over meervoudige intelligenties in de op-leidingspraktijk van Lia Bijkerk oefenden de deelnemers met hun voorkeursintelligentie. Verder kwamen onder andere onderwerpen als coaching, geluk en stress bij ler(ar)en, E-lea-rning en het ontwerpen van een leerteam in de thuiszorg aan de orde. Na de pauze waarin stevig werd genetwerkt, traden eerstejaars stu-denten van de DAPA op. Vol passie werd er ge-danst, gezongen en gesprongen door deze jon-gelui, zodat sommige broeken er onbedoeld van afzakten! Na dit spektakel was het tijd voor de tweede en tevens laatste workshop.

ConclusieDe congresdeelnemers hebben een inspirerende dag gehad. De cri-sis in het onderwijs is met dit congres niet opgelost. Dat hoeft ook niet, want daar hebben we in Nederland allerlei commissies voor: van Dijsselbloem tot Meijerink! Wat het congres wel biedt zijn nieu-we perspectieven en inzichten voor docenten, die ‘practice evidence’ zijn voor hun school- en opleidingspraktijk! Met de inhoud van dit rugzakje zijn docenten en opleiders naar huis gegaan. En een eerste blik op de inhoud van de evaluatieformulieren bevestigt dit vermoe-den en geeft de congrescommissie veel energie. Dus: volgend jaar op 29 januari 2009 gaan wij er weer voor! Bent u er ook bij?

De Congrescommissie bestond uit Karin in ’t Hout, Alice Bakker, Robbert Gobbens, Ingrid Haverkort, Annemieke vander Schaft, Ceci-le Swennenhuis, Judith Verschoor en Carolien Sino. www.opleiders-venv.nl

* Carolien Sino is redacteur van Onderwijs & gezondheidszorg en lid van de congrescommissie V&VN Opleiders 2008.

Prijsuitreiking door Karin in ’t Hout (links)

Foto

: Fra

ns H

infe

laar

Foto

: Fra

ns H

infe

laar

Vakblad voor opleiders in het gezondheidszorgonderwijs

N u m m e r 2 – m a a r t 2 0 0 8

20w w w. O e n G . b s l . n l