32
Giíi thiÖu C¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn kü thuËt hiÖn ®¹i ®îc nghiªn cøu vµ øng dông vµo c¸c lÜnh vùc kü thuËt, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ ®êi sèng mét c¸ch m¹nh mÏ. RÊt nhiÒu môc tiªu quan träng cña kü thuËt kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc víi chÊt lîng cao nÕu kh«ng dùa vµo ®iÒu khiÓn hÖ thèng. M«n häc : “HÖ thèng ®iÒu khiÓn kü thuËt hiÖn ®¹i” dïng cho ®¹i häc kü thuËt kh«ng chuyªn ngµnh ®iÒu khiÓn, thêi lîng 30 tiÕt. V× vËy Chóng t«i biªn so¹n theo sù tæng hîp cã chän läc ®Ó rót gän nhng vÉn cè g¾ng bao trïm ®îc c¸c néi dung thiÕt yÕu nhÊt khi cÇn ph¶i gi¶i quyÕt c¬ b¶n c¸c vÊn ®Ò ®iÒu khiÓn mét hÖ thèng kü thuËt. Cuèi mçi ch¬ng cã øng dông phÇn mÒm Matlab ®Ó gi¶i quyÕt c¸c néi dung cña ®iÒu khiÓn trªn m¸y tÝnh. Ch¬ng 1. Më ®Çu 1.1 C¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn liªn tôc vµ ®iÒu khiÓn rêi r¹c. 1.2 C¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn liªn hë vµ ®iÒu khiÓn kÝn. 1.3 Kh«ng gian tr¹ng th¸i vµ hµm truyÒn ®¹t. 1

He Tuyen Tinh Va Phi Tuyen

Embed Size (px)

DESCRIPTION

td

Citation preview

Gii thiu

Cc h thng iu khin k thut hin i c nghin cu v ng dng vo cc lnh vc k thut, sn xut cng nghip v i sng mt cch mnh m.

Rt nhiu mc tiu quan trng ca k thut khng th thc hin c vi cht lng cao nu khng da vo iu khin h thng.

Mn hc : H thng iu khin k thut hin i dng cho i hc k thut khng chuyn ngnh iu khin, thi lng 30 tit. V vy Chng ti bin son theo s tng hp c chn lc rt gn nhng vn c gng bao trm c cc ni dung thit yu nht khi cn phi gii quyt c bn cc vn iu khin mt h thng k thut. Cui mi chng c ng dng phn mm Matlab gii quyt cc ni dung ca iu khin trn my tnh.

Chng 1.

M u1.1 Cc h thng iu khin lin tc v iu khin ri rc.

1.2 Cc h thng iu khin lin h v iu khin kn.

1.3 Khng gian trng thi v hm truyn t.

1.4 M hnh ho ton hc ca cc h thng vt l.

1.5 Cc m hnh ca h thng iu khin.

1.6 Tuyn tnh ho cc h thng phi tuyn.

1.7 S dng MATLAB phn tch v thit k h thng iu khin.

Chng 2.

Hm truyn t 2.1 Cc biu din trong min tn s.

2.1.1. Hm truyn t ca h thng iu khin lin tc.

2.1.2. Hm truyn t ca h thng iu khin lin tc.

2.1 S khi.

2.2 i s s khi.

2.3 Graph tn hiu v qui tc Mason.

2.4 Cc h thng ly mu d liu.

2.5.1 Hm truyn h thng mch h.

2.5.2 Hm truyn h thng mch kn.

2.5.3 Hm truyn ca h thng iu khin kn.

2.6 Xc nh hm truyn trong Matlab.

Chng 3.

Khng gian trng thi.

3.1 Cc m hnh khng gian trng thi.

3.1.1 Cc m hnh khng gian trng thi v cc phng trnh vi phn.

3.1.2 Xc nh cc bin trng thi t hm truyn.

3.2 p ng thi gian t phng trnh trng thi.

3.2.1 Nghim trong min thi gian.

3.2.2 Tm nghim bng phng php bin i Laplace.

3.2.3 M hnh khng gian trng thi v hm truyn.

3.3 Cc M hnh thi gian ri rc.

3.3.1 Phng trnh sai phn v khng gian trng thi.

3.3.2 Hm truyn ri rc v m hnh khng gian trng thi.

3.3.3 Ri rc ho cc h thng lin tc.

3.3.4 Nghim ca cc phng trnh trng thi.

3.3.5 Tm nghim ca cc phng trnh trng thi bng bin i Z.

3.4 H phng trnh c trng v tr ring.

3.4.1 Tr ring.

3.4.2 Dng phn ly.

3.5 Xc nh khng gian trng thi bng MATLAB .

Chng 4.

n nh ca h thng iu khin tuyn tnh.

4.1 Khi nim n nh.

4.2 Tr ring ca h thng v n nh.

4.3 Tiu chun Lyapunov.

4.4 Tiu chun Routh- Hurwitz.

4.5 Kim tra n nh i s ca h thng ri rc.

4.6 Kho st n nh trong min tn s.

4.7 ng dng MATLAB.

Chng 5.

Kh nng n nh v quan st c ca h thng

iu khin.

5.1 Kh nng quan st c ca cc h thng ri rc.

5.2 Kh nng quan st c ca cc h thng lin tc.

5.3 Kh nng iu khin c ca cc h thng ri rc.

5.4 Kh nng iu khin c ca cc h thng lin tc.

5.5 ng dng MATLAB.

Ti liu tham kho

[1]. Z. Gajic and M. Lelic, Modern Control Systems Engineering,

Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey, 1996.

[2]. Kuo, B., Digital Control Systems, Saunder college Publishing,

New York, 1992.

[3]. Kuo, B., Automatic Control Systems, Prentice Hall, Englewood

Cliffs, New Jersey, 1991.

Chng I:

Cc vn c bn v

H thng Iu khin tuyn tnh v phi tuyn

1.1- H thng iu khin.

* iu khin (control): L tc ng ln i tng i tng lm vic theo mt mc ch no .

* H thng iu khin (controller System): L mt tp hp cc thnh phn vt l c lin h tc ng qua li vi nhau ch huy hoc hiu chnh bn thn i tng hay mt h thng khc.

* Xung quanh ta c rt nhiu h thng iu khin nhng c th phn chia thnh 3 dng h thng iu khin c bn.

- H thng iu khin nhn to.

- H thng iu khin t nhin (bao gm iu khin sinh vt).

- H thng iu khin t nhin v nhn to.

Trong cc h thng i tng iu khin c th l h thng vt l, thit b k thut, c ch sinh vt, h thng kinh t, qu trnh v.v... i tng nghin cu ca ta l cc thit b k thut gi l iu khin hc k thut.

Mi h thng (hoc phn t ca h thng) k thut, u chu tc ng ca bn ngoi v cho ta cc p ng ra. Gi tc ng vo l u vo, tc ng ra l u ra( hoc tn hiu vo, tn hiu ra).

Hnh 1-1

1.2- Phn loi h thng iu khin.

* Vic phn loi h thng iu khin (Controller System) c rt nhiu hnh thc tu theo gc nhn nhn nh gi: phn loi theo tn hiu vo, theo cc lp phng trnh vi phn m t qu trnh ng lc hc ca h thng. Theo s vng kn trong h, v.v... Tuy nhin y ch l tng i.

* Theo tnh cht lm vic v ni dung c bn ca iu khin, h thng iu khin c hai loi c bn trong vic phn tch tnh nng ca h. H thng iu khin kn v h thng h, c phn bit bng quan h ca tc ng iu khin i vi h (tn hiu vo) v p ng (tn hiu ra).

+ H thng iu khin h: Tc ng iu khin (tn hiu vo) c lp vi u ra (tn hiu ra).

+ H thng iu khin kn: L h thng c tc ng iu khin ph thuc u ra (tn hiu ra).

a)

b)

Hnh 2.1: a) H thng iu khin h.

b) H thng iu khin kn..

* c tnh ca h thng h:

- chnh xc c quyt nh bi iu chnh (cn) tn hiu v c duy tr chnh xc iu chnh c khng.

- Nhy cm vi cc tc ng bin i xung quanh: nhit, dao ng, rung, xung lc, in p, v.v...

- p ng chm khi tn hiu vo thay i.

+ u im:

. n gin, gi thnh thp (dng khi chnh xc va phi).

. Vn mt n nh khng nghim trng lm .

* c tnh ca h thng kn (phn hi).

(Phn hi l tnh cht c trng ca h thng kn, n cho php u ra hoc cc bin s iu khin khc trong mt h c so snh vi u vo ca h (hoc phn t trong h) hoc u vo ca mt phn t nm ngoi h nhm to tc ng iu khin thch hp theo quan h hm s no gia u ra v u vo). H phn hi iu chnh li mt cch t ng p ng ra (u ra) nhm gim thiu sai s.

- Nng cao chnh xc iu khin, c kh nng to li u ra.

- Tc p ng nhanh.

- chnh xc ph thuc vo cc iu kin lm vic.

- iu khin mm.

- Gim tnh phi tuyn v nhiu.

- Gim nhy cm tn hiu vo, ra i vi cc thay i tnh cht ca h.

- Tng b rng di tn (dy tn s ca u vo h c p ng tt).

- C khuynh hng dao ng hoc khng n nh .

1.3- Cc m hnh din t h thng iu khin.

tin vic nghin cu v cc vn iu khin cn s dng cc s (m hnh) din t cc thnh phn ca h thng sao cho r rng mi mi quan h bn trong v ngoi h thng d dng phn tch, thit k v nh gi h thng.

Thc t s dng cc m hnh sau l ph bin v thun tin:

1) H thng cc phng trnh vi phn v cc quan h ton hc khc m t h thng (thng khng trc quan khi m t h thng).

2) S khi.

3) Graph tn hiu.

(S khi v Graph tn hiu l cch biu din bng ho din t mt h thng vt l hoc mt h phng trnh ton c trng cho cc phn t ca h thng - Din t mt cch trc quan hn).

* V mt l thuyt mi h thng iu khin u c th din t bng cc phng trnh ton. Gii cc phng trnh ny v nghim ca chng s din t trng thi ca h thng. Tuy nhin vic gii phng trnh thng kh tm nghim (c trng hp khng tm c) lc cn t cc gi thit n gin ho nhm dn ti cc phng trnh vi phn tuyn tnh thng H iu khin tuyn tnh lin tc.

* Phn ln k thut iu khin hin i, l s pht trin ca cc m hnh ton hc cho cc hin tng vt l. Sau da vo cc m hnh ton hc nghin cu cc tnh cht ca h thng iu khin.

1.4- S khi.

* S khi c biu th bng cc khi lin kt vi nhau din t mi quan h u vo v u ra ca mt h thng vt l.

* S khi thun tin din t mi quan h gia cc phn t ca h thng iu khin.

V d:

a)

b)

Hnh 4-1. c)

* Cc khi c th l mt thit b hoc dng c v c th l mt hm (chc nng - function) xy ra trong h thng.

Khi: K hiu thut ton phi thc hin u vo to u ra.

ng ni: ng ni gia cc khi biu th i lng hoc bin s

trong h thng.

Mi tn: Ch tiu ca dng thng tin hoc tn hiu Cc khi ni tip

nhau th u ra ca khi trc l u vo ca khi sau.

* Hm truyn t:

T l gia u vo v u ra ch phng thc m tn hiu truyn qua khi.

G1 = hm truyn ca khi.

Gh = hm truyn ca h.

* im t: Biu hin thut ton cng hoc tr k hiu bng mt vng

trn u ra ca im t l tng i s ca cc u vo.

Hnh 4.2a

* im tn: Cng mt tn hiu hoc mt bin s phn ra nhiu nhnh ti im gi l im tn, tc l ti u ra p ln nhiu khi khc k hiu l mt nt trn en.

Hnh 4.2b

* Cu trc s khi ca h thng iu khin kn.

Hnh 4.3

Hnh (4.3) din t mt h thng iu khin kn bng s khi. Cc khi m t cc phn t trong h c ni vi nhau theo quan h bn trong ca h thng.

* Cc bin s ca h:

(1) Gi tr vo V: tn hiu ngoi p vo h.

(2) Tn hiu vo chun R: rt t gi tr vo V l tn hiu ngoi h p ln h iu khin nh mt lnh xc nh cp cho i tng. R biu th cho mt u vo l tng dng lm chun so snh vi tn hiu phn hi B.

(3) Bin s iu khin M (tn hiu iu chnh): l i lng hoc trng thi m phn t iu khin G1 p ln phn t (i tng) iu khin G2 (qu trnh c iu khin).

(4) Bin s ra C (tn hiu ra): l i lng hoc trng thi ca i tng (hoc qu trnh) c iu khin.

(5) Tn hiu phn hi B: l mt hm ca tn hiu ra C c cng i s vi vo chun R c tn hiu tc ng E.

(6) Tn hiu tc ng E (cng gi l sai lch hoc tc ng iu khin) l tng i s (thng l tr) gia u vo l R vi phn t B l tn hiu p ln phn t iu khin.

(7) Nhiu u: l tn hiu vo khng mong mun nh hng ti tn hiu ra C. C th vo i tng theo M hoc mt im trung gian no (mong mun p ng ca h i vi nhiu l nh nht).

* Cc phn t ca h:

(1) Phn t vo chun GV: chuyn i gi tr vo V thnh tn hiu vo chun R (thng l mt thit b chuyn i).

(2) Phn t iu khin G1: l thnh phn tc ng i vi tn hiu E to ra tn hiu iu khin M p ln i tng iu khin G2 (hoc qu trnh).

(3) i tng iu khin G2 l vt th, thit b, qu trnh m b phn hoc trng thi ca n c iu khin.

(4) Phn t phn hi H: l thnh phn xc nh quan h (hm) gia tn hiu phn hi B v tn hiu ra C c iu khin (o hoc cm th tr s ra C chuyn thnh tn hiu ra B (phn hi).

(5) Kch thch: l cc tn hiu vo t bn ngoi nh hng ti tn hiu ra C. V d tn hiu vo chun R v nhiu u l cc kch thch.

(6) Phn hi m: im t l mt php tr E = R - B

(7) Phn hi dng: im t l php cng: E = R + B

(iu khin kn gm hai tuyn: Tuyn thun truyn tn hiu t tc ng E n tn hiu ra C. Cc phn t trn tuyn thun k hiu G (G1 , G2, ...) tuyn phn hi truyn t tn hiu ra C n phn hi B cc phn t k hiu l H (H1 , H2 , ...).

1.5- Cc h thng iu khin lin tc v gin on.

Cc h thng thc c m t trng thi tnh hoc ng lc hc. Cc h thng tnh thng c din t bi h thng cc phng trnh i s. Trong iu khin k thut cc h thng tnh khng din t y trng thi ca h thng. V vy ngi ta dng cc phng trnh vi phn/sai phn m t trng thi ng lc hc ca h thng (c bit nh l cc h thng vi cc tham s cc b hoc tp trung) hoc cc phng trnh vi phn o hm ring (nh l cc h thng c cc tham s phn tn).

Trong ni dung gio trnh ta nghin cu cc h thng c m t bi h cc phng trnh vi phn/sai phn tuyn tnh, ngha l cc tham s ca h thng c lp tuyn tnh.

V d h thng ng lc hc c m t di dng cc phng trnh vi phn/sai phn v hng:

(t) = fc(x(t)) , x(to) = xo

(1-1)

x(k +1) = fd (x(k)) , x (ko) = xo

(1-2)

y: t : bin thi gian lin tc.

k : bin thi gian gin on.

Ch s e: (continuous- Time) - thi gian lin tc.

d: (discrete - Time) - thi gian gin on.

Nu h thng chu tc ng ca ngoi lc, hay cc tc ng vt l khc. Ta ni n chu ti ng iu khin v phng trnh vi phn/sai phn m t trng thi ng lc ca h thng.

(t) = fc (x(t), u(t)) ; x(to) = xo

(1-3)

x(k+1) = fd (x(k), u(k)) ; x(ko) = xo

(1-4)

y: u(t) ; u(k) ng vai tr bin iu khin. Vi mc ch ca iu khin ta thay i bin iu khin nhn c cc p ng ca h thng k thut theo yu cu nh vy, nhn chung vn chnh ca iu khin c th m hnh ho theo dng sau: tm bin iu khin bng cch gii h thng phng trnh vi phn c trng ca h.

Nu cc h phng trnh vi phn (1-1) ( (1-4) l tuyn tnh ta gi h thng l tuyn tnh. Nu l phi tuyn ta gi l h thng phi tuyn. Vic nghin cu h thng phi tuyn tng i kh. Trong thc t, ngi ta tm cch tuyn tnh ho. Trong phm vi gio trnh ny, chng ta ch nghin cu h thng iu khin tuyn tnh.

1.5.1- M hnh ton:Cc h thng ng lc hc tuyn tnh c bin thi gian lin tc hay gin on c m t bi cc phng trnh vi phn v sai phn vi h s hng. Cc m hnh ton hc ca cc h thng c mt u vo v mt u ra nh sau:

+ an-1 + ... + a1 + ao (y(t) = u(t) (1-5)

v y(k+n) + an-1 (y(k+n-1) + ... + a1y(k+1) + aoy(k) = u(k) (1-6)

y: n - bc ca h thng.

y - p ng (u ra ca h thng) (System output).

u - tc ng t bn ngoi vo h thng (System input).

- Cc tc ng t bn ngoi ca h thng c iu khin bi cc tc ng bn trong t trng thi ban u ca n (iu kin u).

+ i vi h thng thi gian lin tc cc iu kin u l cc gi tr bit trc ca cc bin u ra n bc (n-1) i vi thi gian u to.

y(to) ; , ...,

(1-7)

Trong lnh vc thi gian gin on cc iu kin u l:

y(ko) , y(ko + 1), ..., y (ko + n-1)

(1-8)

y ta ch nghin cu cc h thng lin tc vi cc h s hng ai , i = 0, 1, ..., n-1, .

Trong thc t cc u vo c th c cho di dng hm vi phn.

+ an-1 + ... + a1 + ao (y(t) =

= bm + bm-1 + ... + b1 + bou(t) (1-9)

v y(k+n) + an-1.y(k+n-1) + ...+ a1.y(k+1) + aoy(k) =

= bm u(k+m) + bm-1 . u(k+m-1) + ...+ b1 u(k+1) + bo u(k) (1-10)

y: ai , i = 0, 1, ..., n-1 v bj, j = 0, 1, 2, ..., m l cc h s hng.

* Cc phng trnh t (1-5) n (1-10) c gi l cc m hnh ton hc ca h thng iu khin.

1.5.2- Cc phng trnh trng thi v hm truyn t.Khi phn tch v thit k h thng iu khin tuyn tnh thng s dng mt trong hai hnh thc sau:

+ i vi lnh vc thi gian s dng hm trng thi.

+ Trong lnh vc tn s dng hm truyn t.

Nh trn, ta xt h phng trnh vi phn, sai phn o hm n bc n (h thng bc n) ; n thc cht l trng thi ca cc bin. Cc trng thi ca bin c m t nh l vect x. Cc phng trnh trng thi c m t di dng sau (h thng tuyn tnh).

(t) = A.x(t) + B.u(t) ; x(o) = xo

y(t) = C.x(t) + D. u(t)

(1-11)

v x(k+1) = A. x(k) + B.u(k) ; x(o) = xo

y(k) = C.x(k) + D. u(k)

(1-12)

y: A, B, C, D l cc ma trn h s hng c kch thc.

An(n , Bn(r , CP(n , DP(r

Cc h phng trnh vit dng (1-11); (1-12) cc phng trnh trng thi ca h thng iu khin.

+ Hm truyn t ca h thng.

* Hm truyn t ca h thng i vi h thng iu khin lin tc mt u vo v mt u ra c nh ngha:

- L t s ca bin i Laplace ca u ra vi bin i Laplace ca u vo vi gi thit ton b cc iu kin u ng nht bng khng (iu kin dng).

G(s) = (1-13)

i vi h thng vt l thc cc ch s trong hm truyn n ( m.

* Trong lnh vc thi gian gin on (iu khin ri rc) vic bin i Z ng vai tr ca bin i Laplace:

Hm truyn c dng sau:

G(z) = (1-14)

* i vi h thng nhiu u vo nhiu u ra vi r u vo, p u ra, cc hm truyn l cc phn t ca ma trn cp p(r phn t , vi ch s i ca phn t th i ca u vo, ch s th j ca phn t th j u ra.

G11(s)G12(s).....G1r(s)

G21(s)G22(s).....G2r(s)

G(s) =..........Gji(s).....(1-15)

....................

GP1(s)..........GPr(s)

y: Gji(s) = ; cc u vo khc ui(s) u coi l bng khng.

(Nguyn l c lp tc dng).

* Mt cch tng t vi h thng iu khin gin on ta c hm truyn ca h thng nhiu u vo nhiu u ra.

G11(z)G12(z).....G1r(z)p(r

G21(z)G22(z).....G2r(z)

G(z) =..........Gji(z).....(1-16)

....................

GP1(z)..........GPr(z)

y: s - s phc - bin Laplace.

z = eS.T - bin ca php bin i z.

1.6- M hnh ton hc ca h thng thc.

1.6.1. H thng c kh dch chuyn thng.

a)

S m hnh ho h thng ng lc hc c dao ng l dch chuyn thng. Ta c th vit hai phng trnh ca chuyn ng nh sau:

F1 = m1 + B1 + k1(y1 - y2)

(1-17)

v F2 = m2 + B2+ k2y2- B1- k1 (y1-y2) (1-18)

y ta c th coi F1 , F2 l hai u vo.

y1, y2 l hai u ra, ta c th vit li hai phng trnh trn.

m1 + B1 + k1y1 - B1 - k1y2 = F1

(1-19)

- B1 - k1y1 + m2 + (B2 + B1) + (k2 + k1) y2 = F2 (1-20)

T cc phng trnh (1-19), (1-20) cc dng bin ca phng trnh trng thi c t nh sau:

x1 = y1 ; x2 = ; x3 = y2 ; x4 =

u1 = F1 ; u2 = F2

(1-21)

Nh vy phng trnh trng thi ca h thng trn c vit nh sau:

1 = x2

2 = - x1 - x2 + x3 + x4 + u1

3 = x4

4 = x1 + x2 - x3 - x4 + u2v y1 = x1

y2 = x3

Vit di dng ma trn.

10100x100

2=-

-

(x2+

0u1

30001x300u2(1-22)

4

-

-

x40

v

x1

Y1=1000x2 (1-23)

Y200 10x3

x4

Nh vy y l mt h thng tuyn tnh.

1.6.2- M hnh ca h thng iu khin con lc ngc.

H thng con lc ngc l mt nhm h thng ng lc hc uc s dng ph bin.

a)

Gi s cho con lc l tng c di l mang khi lng m1 (tp trung) xe c khi lng tp trung m2. C lc ngoi F tc ng, xe ch c dch chuyn l x, dch chuyn ca con lc l gc (.

- p dng nh lut 2 Newton.

m2. + m1 = F

(1-24)

- Phng trnh cn bng mmen quay quanh im A.

m1. l . cos(() . d2(x + lsin() - m1lsin( = m1glsin( (1-25)

y: g = 9,8 m/s2 gia tc trng trng.

= cos( ; = - sin( .

= cos( - sin( . (1-26)

= -sin( - cos( .

Thay (1-26) vo (1-24) v (1-25) ta c m hnh ton hc ca h iu khin bc 2.

(m1 + m2) - m1lsin( + m1l .cos( = F

Cos( . + l . = g.sin( (1-27)

(1-27) ch ra h thng iu khin phi tuyn.

1.7- Tuyn tnh ho h thng phi tuyn.

Trong thc t khng c mt h thng vt l no c th m t tuyt i chnh xc bng phng trnh vi phn h s hng tuy nhin nhiu h phi tuyn c th xp x hoc coi nh tuyn tnh trong tng on lm vic. C nhiu phng php c p dng cho vic tuyn tnh ho h thng phi tuyn. Phng php trung bnh gn im lm vic. Phng php tuyn tnh ho iu ho v phng php sai lch nh.

1.7.1- Phng php trung bnh gn im lm vic.

y l phng php n gin c dng trong thit k cc h thng khi c tnh trn khng th xp x ho c bng cc hm gii tch.

Phng php ny p dng cho cc h c nhng phn t ch phi tuyn trng thi tnh, quan h gia u ra y vi u vo u l trng thi xc lp (n nh).

Gi thit trong on: - uM < u < um c tnh phi tuyn c th xp x ho bng ng thng.

Trong : y = K . u ; k = = tg( ; ( l dc.

1.7.2- Phng php tuyn tnh ho iu ho.

Phng php ny c dng khi h c mt phn t tuyn tnh ni sau mt phn t phi tuyn lm vic ch t dao ng. Cc tn hiu trong h l lm tun hon theo thi gian.

Phng php ny da trn c s khai trin hm sng thnh chui hm dng sin (chui Fonricr) iu ho c tn s l (, 2(, 3(, ... c bin v gc pha khc nhau. Gi thit cc hm iu ho bc cao khc (2(, 3(, ...) c bin nh b qua ch gi li thnh phn iu ho bc nht (() (gi thit lc) ngha l:

a)

Trong : u(t) = Um . sin ((t + ()

y(t) = Ym1 . sin ((t + ()

Trong Um = Ym1 v ( - ( = ( c gi l iu kin cn bng iu ho.

1.7.3- Phng php sai lch nh.Theo phng php ny vic tuyn tnh ho c thc hin bng cch khai trin hm phi tuyn thnh chui Taylor ti vng ln cn im n nh (tng ng vi ch xc lp). Ch kho st cc sai lch bc nht trong chui . Sai lch so vi trng thi nnh cng nh th vic nh gi cc qu trnh ca phn t phi tuyn c sai s cng b sau khi bin i tuyn tnh.

a) H thng (bc nht) phi tuyn.

(t) = f(x(t) , u(t) )

(1-28)

Gi thit rng h thng lm vic trng thi xc lp vi qu o xn(t) khi n c iu khin bi tn hiu vo un(t). Chng ta gi xn(t) v un(t) l qu o danh ngha v u vo danh ngha theo phng trnh (1-28) ta c:

n(t) = f(xn(t) , un(t) )

(1-29)

By gi ta gi thit rng thay i ca h phi tuyn (1-28) ln cn qu o danh nh mt lng nh (v cng b).

x(t) = xn(t) + (x(t)

(1-30)

Lng bin i v cng b ny l do thay i u vo:

u(t) = un(t) + (u(t)

(1-31)

T cc phng trnh (1-28), (1-30), (1-31) ta c:

n(t) + ((t) = f(xn(t) + (x(t), un(t) + (u(t)) (1-32)

S dng khai trin Taylor vi cc i lng (x(t), (u(t) ta s c:

n(t) + ((t) = f(xn(t), un(t)) + (xn , un) (x(t) +

+ (xn , un) (u(t) + cc thnh phn bc cao. (1-33)

(Cc thnh phn bc cao l cc i lng v cng b (x2 , (u2, (x.(u, (x3...) c b qua, t y ta c:

((t) = (xn , un) (x(t) + (xn , un) (u(t) (1-34)

Nh vy bng vic trnh by xp x vi (x(t) ta tin hnh tuyn tnh ho theo sai lch bc nht c phng trnh xp x bc nht (1-34).

t: ao = - (xn , un); bo = (xn , un)

(1-35)

Ta c phng trnh m t h thng tuyn tnh:

((t) + ao(t)(x(t) = bo(t). (u(t)

(1.36)

iu kin u ca h thng c tuyn tnh ho c xc nh.

(x(to) = x(to) - xn(to) (1.37)

b) H phi tuyn bc 2:

= f( x, , u, )

(1.38)

Vi gi thit rng:

x(t) = xn(t) + (x(t); (t) = n(t) + ((t)

u(t) = un(t) + (u(t); (t) = n(t) + ((t) (1.39)

Tng t ta c:

n + (= f (xn + (x, n + ( , un + (u, n + () (1.40)

p dng khai trin Taylor ln cn cc im danh ngha: xn , n , un , n v ta c:

((t) + a1((t) + ao(x(t) = b1((t) + bo(u(t) (1-41)

Cc h s xc nh theo:

a1 = - (xn , n , un , n ), ao = - (xn , n , un , n )

b1 = (xn , n , un , n ), bo = (xn , n , un , n ) (1-42)

Cc iu kin u c xc nh.

(x(to) = x(to) - xn(to) ; ((to) = (to) - n(to)

V d: Cho h thng phi tuyn.

= Sin( - u.cos( = f((, u)

Trong : ( = ((t) ; u = u(t)

y l m hnh ton ca thanh thng ng cn bng, u: lc ngang; ( l gc lch khi phng thng ng.

y l h thng ng lc hc bc 2. Trng thi danh nh ca n:

n(t) = (n(t) = 0 ; un(t) = 0 ; s dng (1-42) ta c:

a1 = - = 0, ao = - = - (Cos( + Usin() = -1

b1 = = 0 ; bo = = - Cos( = -1

Vy phng trnh tuyn tnh ho:

dy: (((t) = ((t) , (u(t) = u(t)

ng thi (n(t) = 0, un(t) = 0

Bi tp: Tuyn tnh ho h thng con lc ngc.1.8- ng dng php bin i Laplace gii cc phng trnh

vi phn h s hng.Phng php 1:

ng dng i vi cc phng trnh n gin cp thp (dng bng bin i L v cc tnh cht ca php bin i gii).

1- M hnh ho ton hc h cho.

2- Bin i Laplace cho tng s hng.

3- T phng trnh bin i rt ra nghim di dng Laplace.

4- Bin i ngc nhn c nghim l hm thi gian.

V d: Gii phng trnh ca h m t.

Rx + l = E ; x(o) = 0

L(Rx + l) = L(E)

RX(s) + l(X(s).S - x(o)) =

X(s) (R + lS) =

X(s) = =

Bin i ngc: L( (1 - e-at)) =

x(t) =

Phng php 2:

Phng php 2.1: ng dng cho lp phng trnh.

= x trong an = 1

Vi cc iu kin u = yok

k = 0, 1, 2, ..., (n-1) ; yo : cc hng.

1) Bin i Laplace ca phng trnh vi phn ny l:

{ai [SiY(s) - S(i-1-k) . y ok ]} = x(s) (1)

2) T y rt ra u ra:

Y(s) = +

Trong : aisi = ansn + ...+ a1s1 + ao ; a thc c trng.

3) Bin i Laplace ngc phng trnh trn c nghim.

V d: Gii phng trnh vi phn.

+ 4 + 3y = u(t)

iu kin u: u(t) hm bc thang n v

y(o+) = -1 ; = 2

Ly laplace c hai v ca PT ta c:

3Y(s) + 4(S.Y(s) + 1) + (s2.Y(s) + S - 2) =

Y(s) (S2 + 4S + 3) = - S - 2 =

Phng php 2.1: ng dng gii cc phng trnh c dng.

= (an = 1 ; m ( n)

Vi iu kin u: x =

1) Tng t ta c bin i Laplace:

[ai (SiY(s) - S(i-1-K) . y)] = [bi(Si.X - S(i-1-K).x)

2) Rt ra u ra Laplace:

Y = Y(s) = X(s) - +

3) Bin i Laplace ngc ta c kt qu.

9- Khai trin phn thc (ng dng bin i Laplace ngc).

Xt phn thc: P(s) =

Trong : an = 1 ; m ( n

Gi P l nghim ca phng trnh c trng mu s.

+ Nu khng c nghim lp th phn thc trn c khai trin theo:

P(s) = bn +

Trong : Ci1 = (S + Pi). P(s)

V d: P(s) = =

P(s) = b2 + +

b2 = 1;

C11 = (S + 1) = 1

C21 = (S + 2) = -2

P(s) = 1 + +

L-1 [P(s)] = ((t) + e-t + (-2) e-2t

+ Nu c n1 nghim lp -P1 ; n2 nghim lp -P2 , ..., nr nghim lp -Pr v ni = n.

Khai trin phn thc ca hm hu t l:

P(s) = bn +

EMBED Equation.3

EMBED Equation.3

K = (1, 2, ..., n-1)

bn = 0 nu m < n

H s CiK = .

V d: Khai trin phn thc:

P(s) =

P = b3 + + +

b3 = 0

C11 = . = = - 1

C12 = (S+1)2 . P(s) = = 1

C21 = (S+2) . P(s) = = 1

P = - + +

L-1[P] = -e-t + + e-2t = e-t (e-t + t - 1)

V d: Y(s) = = +

S2 + 2S + 1 = (a + c) S2 + (2a + b) S + 2b + c

ng nht thc:

a + c = 1

a = c =

2a + b = 2 ( b =

2b + c = 1

( Y(s) = . + .

Y(s) =

. + . +

y(t) = 4/5 u(t) cos(t) + u(t) . sin(t) + e-2t

H thng (hoc phn t ca h thng)

R

Cc tc ng vo

Cc p ng

C

G1

G2

M

C

M

G2

G1

R

H

Ra

B

G1

Phn t G

Vo

A

A

G2

B

C

y = EMBED Equation.3

d

dt

x

x

+

+

y

(x+y)

(x-y)

y

-

+

x

(x+y-u)

y

+

+

x

x

x

x

u

-

x

C

C

C

C

M

G2

G1

E

R +

V

GV

B

H

-

System

u(t)

input

y(t)

output

m2

m1

F1

F2

k1

B1

k2

B2

y2(t)

y1t)

m2

u

F

(

l

lcos (

y

x

lsin (

m1g

m1g sin(

x

Nonlinear

System

u(t)

Element

Linearization

y(t)

EMBED Equation.3 (t) - ((t) = - u(t)

Y(s) = EMBED Equation.3

11

_1087532980.unknown

_1087561982.unknown

_1087569710.unknown

_1087571119.unknown

_1087582314.unknown

_1087582784.unknown

_1106742216.unknown

_1161754036.unknown

_1179229632.unknown

_1203155537.unknown

_1203244072.unknown

_1206950558.unknown

_1203232081.unknown

_1201345030.unknown

_1166441817.unknown

_1179228629.unknown

_1161754402.unknown

_1161755331.unknown

_1161755907.unknown

_1161754115.unknown

_1161154967.unknown

_1161155466.unknown

_1161156023.unknown

_1161155274.unknown

_1135653196.unknown

_1135654475.unknown

_1158124729.unknown

_1087583332.unknown

_1087583415.unknown

_1087583551.unknown

_1087583395.unknown

_1087583130.unknown

_1087583251.unknown

_1087582589.unknown

_1087582709.unknown

_1087582727.unknown

_1087582632.unknown

_1087582392.unknown

_1087582538.unknown

_1087582336.unknown

_1087582012.unknown

_1087582251.unknown

_1087582285.unknown

_1087582190.unknown

_1087571178.unknown

_1087571219.unknown

_1087571148.unknown

_1087570437.unknown

_1087570731.unknown

_1087570839.unknown

_1087570882.unknown

_1087570758.unknown

_1087570484.unknown

_1087570636.unknown

_1087570469.unknown

_1087570081.unknown

_1087570236.unknown

_1087570307.unknown

_1087570217.unknown

_1087569981.unknown

_1087570045.unknown

_1087569966.unknown

_1087567574.unknown

_1087568814.unknown

_1087569012.unknown

_1087569210.unknown

_1087569412.unknown

_1087569041.unknown

_1087568913.unknown

_1087568963.unknown

_1087568837.unknown

_1087568123.unknown

_1087568379.unknown

_1087568748.unknown

_1087568470.unknown

_1087568173.unknown

_1087567850.unknown

_1087568106.unknown

_1087567772.unknown

_1087566198.unknown

_1087567077.unknown

_1087567385.unknown

_1087567508.unknown

_1087567348.unknown

_1087566592.unknown

_1087567030.unknown

_1087566562.unknown

_1087562484.unknown

_1087562870.unknown

_1087563009.unknown

_1087562561.unknown

_1087562194.unknown

_1087562396.unknown

_1087562241.unknown

_1087562008.unknown

_1087539398.unknown

_1087539644.unknown

_1087542771.unknown

_1087542781.unknown

_1087561761.unknown

_1087561912.unknown

_1087543597.unknown

_1087543645.unknown

_1087540550.unknown

_1087541429.unknown

_1087539804.unknown

_1087539497.unknown

_1087539623.unknown

_1087539587.unknown

_1087539431.unknown

_1087539251.unknown

_1087539327.unknown

_1087539374.unknown

_1087539297.unknown

_1087538684.unknown

_1087539061.unknown

_1087538594.unknown

_1087531395.unknown

_1087531496.unknown

_1087532958.unknown

_1087532975.unknown

_1087531618.unknown

_1087531683.unknown

_1087531732.unknown

_1087531761.unknown

_1087531661.unknown

_1087531534.unknown

_1087531548.unknown

_1087531515.unknown

_1087531433.unknown

_1087531449.unknown

_1087527040.unknown

_1087530847.unknown

_1087530869.unknown

_1087530456.unknown

_1087530555.unknown

_1087530582.unknown

_1087530411.unknown

_1087525612.unknown

_1087525680.unknown

_1087526832.unknown

_1087525655.unknown

_1087525267.unknown

_1087525298.unknown

_1087326037.unknown

_1087524682.unknown

_1087524726.unknown

_1087524752.unknown

_1087499395.unknown

_1087325994.unknown

_1087325560.unknown