Hazırlayanlar Halil TAŞEL Gökhan ÖZENÇ Yasin KAYIŞ Turan ACAR

HazırlayanlarHalil TAŞEL

Gökhan ÖZENÇYasin KAYIŞTuran ACAR

DÜNYA’NIN HAREKETLERİ

● Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafındaki Hareketi

● Dünya’nın Güneş Etrafındaki Hareketi

COĞRAFYA


Dünyanın Kendi Ekseni Etrafındaki Hareketi


Yer yuvarlağı, kutuplardan geçtiği kabul edilen ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner.



Dünya’nın ekseni etrafında batıdan doğuya doğru dönmesi, doğudaki yerlerin Güneş’i daha önce görmesine neden olur (Doğuda yerel saat ileridir).


Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı, ekvatorda saatte; yaklaşık 1670 km'dir. Bu hız, kutuplara gidildikçe azalmakta, kutup noktalarında sıfır olmaktadır.


Kutuplara gidildikçe Dünya ’nın dönüş hızı azalır.


Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı kutuplara gidildikçe azaldığından gurub ve tan süresi kutuplara gidildikçe uzar.


► Gece ve gündüz birbirini izler.

► Günlük sıcaklık farkları oluşur.

► Yerel saat farkları oluşur.

► Dinamik basınç merkezleri oluşur.► Sürekli rüzgârlar ve okyanus akıntılarının yönlerinde sapma olur. Bu sapmanın yönü Kuzey yarım kürede sağa, Güney yarım kürede sola doğrudur.

DÜNYANIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDA DÖNMESİ SONUCUNDA;


Dünyanın Güneş Etrafındaki Hareketi


Yer yuvarlağı, Güneş etrafındaki hareketini 365 gün, 6 saatte tamamlar. 365 günden artakalan 6 saat, 4 yılda 1 gün yapar. Bu nedenle şubat ayları 3 yıl boyunca 28 gün, 4. yıl 29 gün olur.


Yörünge

Yörünge

Yörünge düzlemi (Ekliptik)

Yer yuvarlağının Güneş etrafında dönerken çizdiği yola yörünge , yörüngeden geçen düzleme yörünge düzlemi denir.

DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ

Günöte, Dünya’nın Güneş’e en uzak konumu

Günberi, Dünya’nın Güneş’e en yakın konumu


4 Temmuz

3 Ocak

Dünya, 3 Ocak'ta Güneş'e en yakın konumda bulunmaktadır. Bu konuma günberi (perihel) denir. Dünya, 4 Temmuz'da Güneş'e en uzak konumdadır. Bu konuma günöte (afel) denir. Yörünge elips şeklindedir.


4 Temmuz

3 Ocak


Yörünge elips şeklinde olduğundan mevsimlerin süresi eşit değildir.Şubat ayı 28 gündür. Eylül ekinoksu 23’ündedir.

4 Temmuz

3 Ocak

Güneş etrafındaki dönüş hızı azalır.Kuzey yarım kürede yaz, Güney yarım kürede kış uzar.

Güneş etrafındaki dönüş hızı artar.Kuzey yarım kürede kış,Güney yarım kürede Yaz kısalır.


Dünya, Güneş'e her zaman eşit uzaklıkta olurdu ve Dünya Güneş etrafında her zaman aynı hızla dönerdi. Mevsimlerin süresi birbirine eşit olurdu.


● Kutup noktalarından geçtiği kabul edilen doğruya eksen denir.

0°

23° 27’

66° 33’

66° 33’

23° 27’

90°

90°

Ekvator

Yengeç Dönencesi

Oğlak Dönencesi

Güney Kutup Dairesi

Kuzey Kutup Dairesi

Kuzey Kutup Noktası

Güney Kutup Noktası

Eksen

● Kutup noktalarından eşit uzaklıktan geçtiği kabul edilen daireye ekvator denir.● Yengeç dönencesi 23° 27´ kuzey, Oğlak dönencesi 23° 27´ güney, Kutup daireleri ise 66° 33´ paralelleridir.● Kutuplar 90° paralelleridir.


● İklim elemanları yönünden birbirinden farklı özellikler gösteren dönemlere mevsim denir.

23° 27’

66° 33’

Eksen

Ekliptik Ekliptik

● Mevsimlerin oluşmasının nedeni; Dünya ekseninin yörünge düzlemine eğik olması ve Dünya'nın Güneş etrafında dolanmasıdır.● Dünya ekseni yörünge düzlemine 23° 27´ eğiktir.


Dünya ekseninin eğik olmasından dolayı;

● Mevsimler oluşur.

● Aynı anda her iki yarım kürede farklı mevsimler yaşanır.

● Gece gündüz süreleri yıl boyunca değişir. Ekvatorda her zaman 12 saat gece, 12 saat gündüz yaşanır. Gece gündüz süreleri arasındaki fark kutuplara gidildikçe artar. ● Aydınlanma çemberi yıl boyunca kutup noktalarıyla kutup daireleri arasında yer değiştirir. ● Cisimlerin gölge boyları yıl boyunca değişir.

● Güneş ışınları, yıl boyunca sadece dönenceler arasına dik düşer.


Dünya'nın ekseni ekliptiğe eğik olmasaydı, güneş ışınları bir yere yıl boyunca aynı açılarla düşecekti. Bu durumda sıcaklık değişmeyeceği için, mevsimler oluşmayacaktı.

Gece ve gündüz süresi yıl boyunca eşit olacaktı.

Her iki yarım kürede aynı anda farklı mevsimler yaşanmayacaktı.


UNUTMA!

Gece ve gündüzün birbirini izlemesi, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesinin, gece ve gündüz sürelerinin değişmesi, eksen eğikliğinin sonucudur.

Teşekkür Ederiz

Documents

Hazırlayanlar Halil TAŞEL Gökhan ÖZENÇ Yasin KAYIŞ Turan ACAR