HARMONIA MODERNAREN PROGRAMAKETA DIDAKTIKOAconservatorioescudero.eus/wp-content/uploads/2015/...motibikoa eta erabili den baliabide konpositiboa adieraziz. 3. Hiruhilabetean zehar

HARMONIA MODERNAREN PROGRAMAKETA DIDAKTIKOA Grado Profesionala DONOSTIAKO FRANCISCO ESCUDERO KONTSERBATORIO PROFESIONALA

0

SARRERA

Mendebaldeko musika-hizkuntzaren barruan, kontzeptu mailan desberdinak diren,

eta ondorioz, analitikoki zatitu daitezkeen arren, musikazko testuinguru batean

unitarioki hautematen ditugun elementu ugari sartzen dira. Harmonia, alde batetik,

testuinguru morfológico baten barruan, denborako une berean ekoizten denaz

arduratzen da, eta bestetik, testuinguru sintaktikoan, aurretik egindakoa eta gero

etorriko denarekin dagoen loturaz arduratzen da, bere testuinguruan betetzen duen

funtzioaz, alegia. Tonuen sistema gizakiak egin duen asmakuntzarik garrantzitsu eta

emankorrenetariko bat dela esan daiteke, eta eragiten duen sinplifikazioaren

ondorioz, bere postulatu eta mekanikaren arabera konposatu gabeko musika lanak

entzuteko muga izatera ere irits daiteke. Horren berezitasunak ezagutzea, bere

formazio eta disoluzioei dagozkien puntu guztiak ezagutzen dituenarentzat,

entzuketa adimentsu eta kontzientea garatzeko tresna ahaltsua da. Tresna horrek,

beraz, bai tonuen sistemaren printzipioen arabera konposaturiko musika lanak, eta

bai horietara egokitzen ez direnak, bere neurrian baloratzeko aukera eskainiko du.

Azken irakasgai horren ikasketen barruan egotea. Bestalde, intonazioa praktikatzea,

ikasitako instrumentuaren errepertorioa eta ikasleak bere inguru sozialak berezko

dituen musika-jarduerekin izandako harremanen maiztasunak, zalantzarik gabe,

praktika eta errepertorio jakin batekin jarriko zuten harremanetan. Praktika

eta errepertorio horiek ikasleak egin dituen musikako ikasketen etapa honetan jaso

duen prestakuntza eta hezkuntzan tonuen sistema ia guztiz nagusi izanik

konposatutako musika lanez osaturik egongo dira. Arestian aipatutakoa kontuan

izanik.

Honetaz gain, ezin dugu ahaztu sistema hau historian zehar asko eboluzionatu

denik, hainbat etapa ezberdinetatik pasatuz, sistema tonal beraren barruan idazkera

1 HARMONIA MODERNAREN PROGRAMAKETA DIDAKTIKOA

hainbat mota eta estilo ezberdina sortuz. Ikasleak, analisi eta estilo ezberdinetako

idazkeraren bidez ezagutu behar du. Beraz, harmoniak, musitaren historia ala

akonpaniamenduarekin harremana importante bat duela esan dezakegu. Lehen

kasuan, hizkuntza musikalaren eboluzio historikoaren barruan dagoelako, eta

bigarren kasuan, hainbat helburu eta eduki, harmoniarekin hamankomunean

edukitzeagatik. Gainera, ikasle kopuru haundi batek ikasturte berean bi gaiak

ikasten ditu.

Hemen dugun programazioak, edukiak ikasteko hainbat helburu garatzen ditu,

ikasleen bizitza profesionalean baliabideak izateaz gain, haien sormena motibatzeko

arrazoia ere izanez. Normalean teorikotzat hartuta izan den gai baten praktika osoa

bihurtuz, analisi, kanta herrikoien harmonizazioa eta benetako obren sormena ere

landuz. Beste modu batean esanez, musika sormenaren gozoa bizitzea, egiten diren

ekintza guztien bidez, beste guztiei emanez,

Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak haren Titulo I-en VI.

Atalan irakaskuntza artistikoak aipatzen du. Honetaz gain, 229/2007 DEKRETUA,

abenduaren 11koak Euskal Herriko MUSIKA IRAKASKUNTZA PROFESIONALAK

finkatzen ditu.

Arau hauen babosean, programazio honek ondoko: helburuak, edukiak,

ebaluaketaren irizpideak eta kapazidadeen adkizioak proposatzen ditu, harmoniako

ikasleak, programaketa honetan lantzen dituen eduki guztiak, haren bizitzan aurki

daiteken benetako inguruan praktikan jar ditzala. Beraz, ikasle bakoitzaren obren

azterketa, doinuen harmonizazioa eta obra txikien idazkera, gaiaren ildoa dela esan

dezakegu, Harmonian ikasten diren eduki teorikoen praktikara eramateko baliabideak

izaten direlako.


Honetaz gain, ezin dugu ahaztu sistema hau historian zehar asko eboluzionatu

denik, hainbat etapa ezberdinetatik pasatuz, sistema tonal beraren barruan idazkera

hainbat mota eta estilo ezberdina sortuz. Ikasleak, analisi eta estilo ezberdinetako

idazkeraren bidez ezagutu behar du. Beraz, harmoniak, musitaren historia ala

akonpaniamenduarekin harremana importante bat duela esan dezakegu. Lehen

kasuan, hizkuntza musikalaren eboluzio historikoaren barruan dagoelako, eta

bigarren kasuan, hainbat helburu eta eduki, harmoniarekin hamankomunean

edukitzeagatik. Gainera, ikasle kopuru haundi batek ikasturte berean bi gaiak

ikasten ditu.

Hemen dugun programazioak, edukiak ikasteko hainbat helburu garatzen ditu,

ikasleen bizitza profesionalean baliabideak izateaz gain, haien sormena motibatzeko

arrazoia ere izanez. Normalean teorikotzat hartuta izan den gai baten praktika osoa

bihurtuz, analisi, kanta herrikoien harmonizazioa eta benetako obren sormena ere

landuz. Beste modu batean esanez, musika sormenaren gozoa bizitzea, egiten diren

ekintza guztien bidez, beste guztiei emanez,

Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak haren Titulo I-en VI.

Atalan irakaskuntza artistikoak aipatzen du. Honetaz gain, 229/2007 DEKRETUA,

abenduaren 11koak Euskal Herriko MUSIKA IRAKASKUNTZA PROFESIONALAK

finkatzen ditu.

Arau hauen babosean, programazio honek ondoko: helburuak, edukiak,

ebaluaketaren irizpideak eta kapazidadeen adkizioak proposatzen ditu, harmoniako

ikasleak, programaketa honetan lantzen dituen eduki guztiak, haren bizitzan aurki

daiteken benetako inguruan praktikan jar ditzala. Beraz, ikasle bakoitzaren obren


azterketa, doinuen harmonizazioa eta obra txikien idazkera, gaiaren ildoa dela esan

dezakegu, Harmonian ikasten diren eduki teorikoen praktikara eramateko baliabideak

izaten direlako.


HARMONIA MODERNA

PROGRAMAKETA DIDAKTIKOA

(Grado Profesionala)

3 eta 4


HARMONÍA MODERNA 1

(Musikako ikasketa profesionaletako 3. maila)

AURKIBIDEA

1. Helburuak

2. Edukiak

3. Ebaluazioa:

• Ebaluazio-prozedurak

• Ebaluazio-irizpideak

• Kalifikazio-irizpideak

• Gaiaren errekuperaketa

4. Metodologia

5. Sarrera-frogak

6. Bibliografia


1. HARMONIA MODERNA: LEHEN MAILAKO HELBURU DIDAKTIKOAK

(Musikako Ikasketa profesionaletako hirugarrn maila)

Musikako Ikasketa profesionaletako hirugarren ikasturtean zehar, harmonia moderna

ikasiko duten ikasleek, ondoko helburu hauek bete beharko dituzte:

1. Harmonia moderna ondo ezagutzeko beharrezkoak diren elementu

teorikoak ondo menperatzea.

2. Estilo ezberdinetan erabiltzen den akordeen zifratua ezagutzea eta

menperatzea

3. Akorde guztiak eta edozein posiziotan ondo erabiltzea, bakoitzaren tensioak

ezagutuz eta hainbat lanetan praktikatuz.

4. Jazz-standard tonalak azterketaren bidez, sistema tonala modernoan aurki

ditzakegun prozedurak, aldaketa motibikoak eta beste ezaugarri guztiak

identifikatzea.

5. Musika modernoan harmonizazio eta berharmonizazio egiteko baliabideak

jakitea.

6. Hainbat kanta moderno idaztea, baliabide melodiko guztiak eta zifratu

harmoniko modernoa erabiliz.

7. Elkar aldaketa modala akordeak jakitea eta erabiltzea, harmonizazioan eta

kantak idazterakoan erabiliz.

8. Ikasturtean zehar egiten diren lan praktikoak erakusteko egingo diren

ekintzetan partizipazioa bultzatzea.

9. Aztertzeko eta harmonia egiteko gaitasuna garatzeko asmoz, ikasteko

teknikak eta ohiturak erabiltzea.

10. Programaketa honetako hainbat edukietan sakontzeko asmoz, baliabide

teknologikoak ondo erabiltzea.


2- HARMONIA MODERNA: LEHEN MAILAREN EDUKI DIDAKTIKOAK

1. Bitarteko melodiko eta harmonikoak, eskala eta armadura, akorde triadak,

koatriadak, oinarrizko egoera eta alderanzketak, akorde Maj6, m6, sus4 y

add9, erritmo harmonikoa.

2. Tonalitate maiorra: tonalitate maiorrako unibersoaren eraketa: akorde

diatonikoak eta kromatikoak, modu maiorretako akorde bakoitzaren eskala-

akorde erlazioa, tensio posibleak eta galeraztekoak.

3. Tobalitate menorra: tonalitate menorreko unibersoaren eraketa: modu

menorrean sorteen diren eskala propioak; modu menorreko akorde

bakoitzaren eskala-akorde erlazioa, tonalitate menorreko eskala propio

guztiak kontuan izanez, posible diren tensioak.

4. Kadentzia autentikoa, plagala, subdominante menorreko akordeak modu

maiorrean, pikardiazko hiruduna, kadentzierdiak, definizioa eta ariketa

praktikotan egitea.

5. Kanta herrikoien harmonizazioa, modu maiorrean bai menorrean; lehen

harmonizaziotik, grado tonalak: I, IV, V soilik erabiliz, 7.harmonizazio iritsi

arte, pasako akorde gutxituak erabiliz. Uniberso tonala, bai maiorra bai

menorra eratzen duten akorde guztiak azalduko dira. Harmonizatzeko eta

berharmonizatzeko kanta herrikoiak erabiltzen dira, eta astero jotzen dira.

6. II-V lotureen mota ezberdinak: extensiokoak, jarraiak, e.a. Ariketa praktiko-

etan aplikazioa: harmonizazio eta berharminizazioa, temen konposizioa,

egitura propioak eginez.

7. Kantak konposatzea, konposatzeko hainbat baliabide erabiliz: errepikapen

motibikoa, nota gidariak, sekuentzi motibikoa, diseinu interbalikoa,

aurrekaria-atzekaria, e.a.

8. Akorde bereziak: V7sus4, V7alt., idazkera, erabilera, eskala-akorde

erlazioa, tensioak, e.a.


9. Lau ahotsetarako egikera: harmonia gelditua, lotura harmonikoa, ahotseen

arteko mugimendua, lotura melodikoa, doinuaren ahots gidaria,

harmoniaren ahots finkagarria.

10. Hainbat gairen azterketa, konposatzeko baliabide ezberdinak landuz, eta

gai bakoitzaren eskema formala eta harmonikoa adieraziz.

11. Modu maiorrean bai menorrean hainbat obren idazkera: ikasle berak

idazten dituen egitura harmonikoak erabiliz: ikasten den konposatzeko

baliabide bakoitza idazterakoan erabiliz.

12. Entrenamendu auditiboa, egitura harmonikoren diktaketak pianoan eginez,

akordeen arteko lotura ezberdinak landuz, bai oinarrizko egoeran bai

alderanzketan.

13. Doinu ornituratzeko noteen identifikazio eta sailkapena: pasadako notak,

bordadurak, atzeratzeak, apoiaturak, aurreratzeak, iheskariak, nota pedala,

hainbat partitura analizatuz, idazteko ariketetan praktikan jarriz.

14. Eskemak eta mapa konzeptuak eta antolatzekoak, ikasturtean antolatzen

diren ekintzak ondo egiteko asmoz.

15. Ikasturtean zehar egiten den lan guztia praktikan jartzeko antolatzen diren

ekintzeetan parte hartzea: ikasleen harmonizazio ala konposizio

aurkezteko entzunaldiak, taldekide bakoitzaren errepertoriotik hartuak

diren hainbat partituraren analisiak, zentruan bai kanpoan antolatzen diren

kontzertuetara joatea,

16. Ikasturtean antolatzen diren ekintza guztietan, posible diren baliabide

teknologiko guztien erabilpena, egin den lan praktikan jartzeko antolatzen

diren ekintzeetan bereziki.


3. EBALUAZIOA

EBALUAZIO-PROZEDURAK

Lehen hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 4-8 konpaseko egitura harmonikoak, modu maiorrean eta

grado tonalak bakarrik erabiliz.

2. Modu maiorrean idatzita dagoen kanta baten analisi ariketa, eskema formala,

egitura harmonikoa eta kanta eratzen duten akorde guztien eskala-akorde

erlazioa adieraziz.

3. Doinu maior baten harmonizazioa, modu maiorraren unibersoa eratzen duten

akorde guztiak adieraziz.

4. Hiruhilabete honetan idazkera modu maiorrean landuko da, errepikapen

motibikoa baliabidea landuz. Hiruhilabete bukaeran doinuak konposatuak eta

harmonizatuak entregatu beharko dira.

Bigarren hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 8 konpaseko egitura harmonikoak (4 konpaseko

periodotan banatuta), modu maiorraren akorde zazpidun guztiak erabiliz.

2. Analisi-ariketa: egitura formala, egirura harmonikoa, analisi melodikoa eta

motibikoa eta erabili den baliabide konpositiboa adieraziz.

3. Hiruhilabetean zehar kanta herrikoiak modu menorrean harmonizatzeaz gain,

hainbat kanta ere konposatzen dira, konposatzeko baliabide ezberdinak erabiliz:

nota gidatriak, sekuentzi motibiko batean osatuak dauden doinuen idazkera,

transformazio motibikoa eta diseinu interbalikoa.

4. Hiruhilabete bukaeran harmonizatu eta konposatu diren obra guztiak entregatu

beharko dira.


Hirugarren hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 4-8 konpaseko egitura harmonikoak modu menorrean,

modu honen akorde propioak erabiliz.

2. Gai baten analisi ariketa: eskema formala, egitura harmonikoa, kadentziak eta

kadentzierdiak, transformazio motibikoa eta baliabide konpositiboak adieraziz.

Gaia modu maiorrean bai menorrean egon daiteke.

3. Doinu harmonizatu bat entregatu behar da, akorde diatoniko eta ez diatonikoak,

modu maiorrean ala menorrean eta ABA’ forma eginez. Egitura harmonikoa

ikasleak sortu behar du, tonu maiorraren ala menorraren uniberso tonalean aurki

ditzakegun akorde guztiak erabili ahal izanez.

4. Hamonia modernoaren ikasle guztiak parte hartuz, entzunaldia egingo da,

ikasturtean zehar ikasleek konposatutako gaiak aurkeztuz. Ikasle bakoitzak

entzunaldian aurkeztuko duen gaia ala gaiak, ikasturtean egin dituenetatik

aukeratu beharko ditu. Partizipazioa, obreen kalitatea eta interpretazioa

egiaztatuko da, ikasturte bukaerako notan eraginez. Ikasturte honetan, gaia

ikasleak bakarrik jo dezake ala irakasleak pianoan lagunduta. Hala ere, posible

izan ezkero, taldea osatuko da hau egiteko asmoz.

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK:

Musikako ikasketa profesinaletako hirugarren mailan emango den Harmonia

modernaren lehenengo mailan, ondoko ebaluazio-irizpideak jarraituko dira: :

1. Harmonia modernaren elementu propioak ezagutzea eta erabiltzea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, harmonia tonal modernaren

elementuak ezagutzen dituela eta haren bizitzan, praktikan ondo jartzen dakiela

egiaztatuko da.


2. Musika modernaren zifratu propioa gaiak analizatzeko momentuan bai

doinu propioak idazterakoan kontrolatzen jakitea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, partitura batean identifikatzen dakiela

eta haren konposizioetan akordeak sailkatzeko eta idazteko duen gaitasuna

egiaztatuko da.

3. Akordeak eta haien posizioak ezagutzea, ariketa praktikotan aplikatuz

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, harmonia tonal modernoa osatzen duten

akordeak dakizkiela eta akorde hauek idazteko era ezberdinak menperatzen

dituela ere egiaztaztatuko da.

4. Musika tonal modernoan akorde bakoitzean sortzen diren tensioak

ezagutzea eta menperatzea, era berean akorde bakoitzari dagokion eskala

ezagutuz.

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, haren bizitza profesionalean aurki

ditzaken akordeak ezagutzen eta erabiltzen dakizkiela egiaztatuko da.

5. Gai bat, hainbat ikuspuntutik analizatzeko gaitasuna erakustea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, gaiak konposatzeko metodoak eta

erabili diren teknikak ezagutzen dituela egiaztatuko da, era honetan, praktikan

jartzeko garaian teknika hauek ere erabiltzeko gaitasuna egiaztatuko da.

6. Doinuen konposizioa eta idazkera motibikoen dauden baliabideak

menperatzea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, konposatzeko dauden baliabideak

erabiltzeko duen gaitasuna egiaztatuko da, praktikan honela erabiliz.


7. Ikasturteko edukiak erabiltzerakoan, baliabide teknologikoen menperatzeko

gaitasuna erakustea.

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasturtean zehar egiten diren lan praktikoak

hobeto egiteko, eskura dituen baliabide teknologikoak erabiltzeko duen gaitasuna

egiaztatuko da.

8. Ikasturtean zehar ikasten diren gaiak pratikan jartzeko, antolatuko diren

entzunaldietan parte hartzea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, ikasitako edukiak praktikan jartzeko

eta haren musika publikoaren aurrean defendatzeko duen gaitasuna egiaztatuko

da.

KALIFIKAZIO-IRIZPIDEAK

Ebaluazioa, ondoko porzentai hauek jarraituz egingo da:

1. Gelan asteroko glasean egiten den lana, analisiak, ariketa idatziak eta

entzunaldiak: %ko 40.

2. Ikasleak klasean duen jarrera: 10%

3. Hiruhilabete bukaerako azterketa eta entregatzeko diren lanak: : %ko 50, haien

arteko erdia eginez.

- Lehen eta bigarren ebaluazioak informatzeko izaten dira, ikaslearen

ikasteko gaitasuna eta jarrera egiaztatuz. Hirugarrena berriz, bukaerako

ebaluazioa da.

- Bukerako kalifikazioa: 1-10 artean egongo da, ikasleak gaindiBukerako

kalifikazioa: 1-10 artean egongo da, gainditzeko gutxienez 5 ateratzea


beharrezkoa izanez. Kalifikazio hau baino gutxiago ateratzen dutenek, ez

dute ikasturtea gaindituko.

GAIAREN ERREKUPERAKETA

1. Ezetzko kalifikazioa ateratzen duten ikasleek, ikasturtea bukatu aurretik gaia

errekuperatzeko aukera izango dute, aprobatu ez duten azterketaren antzeko bat

eginez. Ezetzko kalifikazioa lan bat ez emateagatik gertatu ezkero, irakasleak

jarriko duen epe baten barruan entregatu beharko da.

2. Bigarren ebaluazioan, oraindik lehen ebaluazioa gainditua ez badago, gaiaren

karakter jarraitua kontuan izanez, hirugarren ebaluazioan berdin egingo da.

3. Bukaerako ebaluazioan gaia gainditua ez badago, ekainan ohiz kanpoko froga

egingo da, ikasturtean zehar eman den edozein gaia galdetzea posible izanez.

Aurreko bi ebaluazioetan gertatu den bezala, ezetzko kalifikazioa lana ez

emateagatik sortu ezkero, falta diren lanak, gaiaren irakasleak jarriko duen

apearen barruan entregatu beharko dira, normalean, errekuperaziorako egun

bertan izanez.

4. Harmonia moderna suspendituta izan arren, ikasturtez pasatzen diren ikasleek,

hurrengo ikasturteko klaseetan errekuperatu beharko dute. Gainditu ez duten

gaia, hurrengo ikasturteko edozein ebaluaketan gaindi dezakete, irakasleak hala

uste badu eta ebaluazio-juntari abisatuz.

4. METODOLOGIA

• Klaseen gaiei dagozkien ariketak

• Eskema tonalak eta modalak, analisiak, harmonizazioa ala gai baten

konposizioa egin aurretik.


• Gai musikaleen analisia: analisi harmoniko eta formala, egingo diren gai

guztietan derrigorrez egin beharko dira. Baliabide musical konkretu bat lan

egiten denean, analisia, baliabide musical horretan finkatuko da.

• Gaien harmonizazio eta berharmonizazioak.

• Ikasgai bakoitzean adierazten diren urratsak jarraituz, gai konposizioa.

Irakasleak, erabiltzen diren konzeptuen eskemak emango ditu, ikasleak asteroko

lana eginez, erabil distan.

5. SARRERAKO FROGAK

Musikako Ikasketa profesionaletako, harmonia modernaren 4. mailara egin

behar diren sarrerako frogak, ondoko hauek izango dira

Harmonia modernarako ariketak (musika moderna ikasi nahi duten ikasleak)

Edukiak:

Programaketa honetan agertzen direnak.

Arikerak:

1. Jazz partitura baten analisia, egitura harmonikoa, formala eta akorde bakoitzari

dagokion eskala eta posible diren tensioak adieraziz: Iraunpena: 2 ordu.

2. Proposatzen den gai baten harmonizazio librea. Iraunpena: 2 ordu.

6. BIBLIOGRAFÍA

Irakasleak egiten dituen apunte eta eskemak. Honetaz gain, ondoko liburu hauek, bai

konsulta moduan bai ariketak egiteko, interesgarriak gerta daitezke:

Harmonía moderna:

- Enric Herrera: “Teoría de la música I y II” (l’Aula-Barcelona)


- . Ted Pearse: “jazz composition” (Berklee editions)

- Barry Nettles: Harmony 1, 2 (Berklee college of music)

Analisi musikala:

- Real Book: 1, 2, 3, etc.

- Hainbat egileren partiturak: Miles Davis, Charlie Parker, Pat Metheny, etc.

- Ted Pearse: “jazz composition” (Berklee college music)

Partiturak eta audioak, haien analisia ondo egiteko asmoz:

Interneten aurki ditzakegun metodoak:

VADEMECUM MUSICAL, IEM metodoa (Irakaskuntza musikalarako institutoa),

Hainbat konzepturen definizio eta azpalpenak, Enclave Creativa argitaretxea.

Gai honekin zerikusirik duten hainbat web orri, Zentruaren hainbat programaketa eta

memoria.


HARMONÍA MODERNA 2

(Musikako ikasketa profesionaletako 4. maila)

AURKIBIDEA

1. Helburuak

2. Edukiak

3. Ebaluazioa:

• Ebaluazio-prozedurak

• Ebaluazio-irizpideak

• Kalifikazio-irizpideak

• Gaiaren errekuperaketa

4. Metodologia

5. Sarrera-frogak

6. Bibliografia


1. HARMONIA MODERNA IRAKASKUNTZAREN BIGARREN MAILA (musikako

ikasketa profesionaletako 4. maila)

Musikako ikasketa profesionaletako 4 mailan, harmonia moderna ikasten duten

ikasleek ondoko helburu hauek bete beharko dituzte:

1. Modulatzeko teknikak eta harmoniaren funzionamendua ezagutzea: akorde

modulagarriak, akorde komunak, nota diferentziala, e.a.

2. Harmonia modala: gehien erabiltzen diren modoak, haien ezaugarri

harmoniko eta melodikoak ezagutzea eta erabiltzea.

3. Baliabide harmoniko ezberdinak: ostinato, nota pedala, egitura iraunkorrak,

e.a., ezagutzea eta praktikan erabiltzea.

4. Akorde hibridoak: funzionamendua, tonalitatean posible direnak, haien

erabiltzeko modua, sonoritatea, ezagutzea eta praktikatzea.

5. Doinu ezberdineen berharmonizazioa egiten jakitea, bai kanta herrikoak bai

jaz standarrak erabiliz.

6. Abesti forma ezberdinak ezagutzea eta praktikatzea, forma bakoitza bai

analisi bai idazkera ikuspuntutik landuz eta hainbat formetan ere idatziz:

AABA, ABAC, ABCA.

7. Bakoitzaren gaiak konposatzeko eta konpontzeko baliabide harmoniko

ezberdinak erabiltzea: soli, background, e.a.

8. Ikasturtean zehar, landuko diren jazz-baliabide eta konposatzeko

prozedurak ulertzea eta praktikan jartzea.

9. Ikasturtean zehar egiten diren lan praktikoak erakusteko egingo diren

ekintzetan partizipazioa bultzatzea.

10. Aztertzeko eta harmonia egiteko gaitasuna garatzeko asmoz, ikasteko

teknikak eta ohiturak erabiltzea.


11. Programaketa honetako hainbat edukietan sakontzeko asmoz, baliabide

teknologikoak ondo erabiltzea.

2. HARMONIA MODERNAKO BIGARREN IKASTURTEARI DAGOZKION EDUKI

DIDAKTIKOAK

1. Modulazioa: definizioa eta sailkapena: modulazio zuzena, akorde “pívot”

erabiliz, bostduneen zikloa erabiliz, e.a.; modulazioaren nota ezaugarria,

gertuko tonoak; eskala-akorde erlazioa modulazioan.

2. Musika modala: Definizioa, idazkera motak, modoak eta sortzen diren

akordeak; nota berezia, lehen eta bigarren mailako akordeak, jaezaren

konzeptu modala, modalitatea berharmonizazioetan eta konposiziotan;

laudunazko akordeak, hurbiltzeko akordeak, doinu modala.

3. Pedal eta egitura konstanteen definizioa eta egiketa: ostinatoa, hainbat

estilotan dauden ostinato mota ezberdinak.

4. Akorde hibridoak: Definizioa eta sailkapena, tonu batean sortzen diren

akorde hibridoak, akorde hauek ariketa praktikotan.

5. Baliabide harmoniko ezberdinen bidez, berharmonizazioa: harmoniak

doinuarekin duen harremana aldatuz, jarraipen harmonikoa eta patroi

harmonikoak sortuz, elkar arteko aldaketa modeleko akordeak erabiliz,

doinua eta harmoniaren tensioa gehitzen duten akordeak sartuz,

doinuarekin kontrapuntu sortzen duten bajoen doinuak sortuz, pedalak eta

egitura konstanteak sartuz.

6. Hainbat forma duten obren konposizioa: AABA, ABAC y ABCA.

7. Konborako konponketak egiteko sarrera: “soli” bi ahotsetara, eskema

harmonikoaren “background” idazkera, sarrera, interludio eta kodaren

idazkera: musika modernan erabiltzen diren instrumentoen ezaugarri

orokorrak.


8. Hainbat obren azterketa musikala, konposatzeko baliabide harmonikoak eta

motibikoak landuz, era berean, gai bakoitzaren eskema formala eta

harmonikoa ere landuko da.

9. Modu maiorrean bai menorrean, hainbat obren konposizioa: ikasleak egiten

duen egitura harmonikoak erabiliz, eta ikasturtean zehar ikasten diren

baliabideak erabiliz.

10. Entrenamendu auditiboa, egitura harmonikoen gainean hainbat diktaketa

harmoniko eginez, pianoan jotzen eta tonu ezberdinak erabiliz. Lau

ahotsetarako ariketak, akordeen arteko loturak ere landuz, bai oinarrizko

egoeran, bai inbersiotan.

11. Eskemak eta mapa konzeptuak eta antolatzekoak, ikasturtean antolatzen

diren ekintzak ondo egiteko asmoz.

12. Ikasturtean zehar egiten den lan guztia praktikan jartzeko antolatzen diren

ekintzeetan parte hartzea: ikasleen harmonizazio ala konposizio aurkezteko

entzunaldiak, taldekide bakoitzaren errepertoriotik hartuak diren hainbat

partituraren analisiak, zentruan bai kanpoan antolatzen diren kontzertuetara

joatea,

13. Ikasturtean zehar antolatzen diren ekintza guztietan, posible diren baliabide

teknologiko guztien erabilpena, egin den lan praktikan jartzeko antolatzen

diren ekintzeetan bereziki.


3. EBALUAZIOA

EBALUAZIO-PROZEDURAK:

Lehenengo hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 4-8 konpaseko egitura harmoniko modulagarriak,

modulaketa mota ezberdinak landuz. Egitura harmoniko modalak, modu guztietan

eginez.

2. Hiruhilabetean zehar landutako baliabide harmonikoak dituen tema baten azter-

keta musikala: musika moala, modulazioa.

3. Doinu modulagarri hala modal baten harmonizazioa eta idazkera, harmonia

hirudunetara ala musika modalaren kasuan laudunetara eginez.

4. Hiruhilabete honetan zehar tema modulagarri eta modalak lantzen dira, ikasgai

bakoitzaren elementu harmoniko propioak erabiliz.

Bigarren hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa. Akorde hibridoak, pedalak eta egitura konstanteak dituzten

egitura harmonikoak.

2. Hiruhilabetean zehar ikasitako elementuak dituen hainbat temen azterketa

musikala: pedalak, egitura konstanteak, akorde hibridoak, e.a.

3. Hainbat doinuren harmonizazioa eta tema modalen idazkera ere lantzen da,

hiruhilabetean landutako elementu harmonikoen partizipazioa exigituz.

4. Hiruhilabete bukaeran, egin diren lanak entregatuko dira.

Hirugarren hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: blues-egitura harmonikoak, eskala pentatonikoak erabiliz,

eskala honen aukera guztiak landuz.


2. Hainbat temen azterketa musikala: blues eta abesti-forma, mota bakoitzaren

hainbat tema eztertuz.

3. Hainbat blues eta jazz doinuen harmonizazioa, hiruhilabetean zehar landutako

elementu hamonikoak erabiliz.

4. Hainbat blues eta abesti formako temen konposizioa. Ikasturte osoan zehar ika-

sitako baliabide guztiak erabil daitezke.

5. Harmonia modernako ikasturteko ikasle guztien entzunaldian partizipazioa,

ikasturtean zehar egindako temak eskeiniz. Ikasle bakoitzak, haien temen artean

bat gutxienez aukeratuko du. Partizipazioaz gain, temen kalitatea eta

interpretazioa baloratuko dira, bukaerako notan eraginez. Ikasturte honetan,

ikasleak bakarrik ala taldean jo dezake.

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK

Musikako ikasketa profesionaletako harmonia moderna irakaskuntzaren laugarren

mailari dagozkion ebaluazio irizpideak, ondoko hauek izango dira

1. Modulazio mota guztiak menperatzen direla erakustea, tema modulagarriak

idatziz

Ebaluazio-irizpide honen biartez, ikasleak, era ezberdinetako modulazioak

egiteko gaitasuna egiaztatuko da, modulazio zuzenean hasirik “pívot” akordeak

erabili arte, azkeneko honen aukera guztiak ere landuz.

2. Musika modala jakitea eta menperatzea, harmonia honen barruan azterketa

musikala eta konposizio eta harmonizazio ariketa praktikoak eginez, modu

ezberdineetan landuz.

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, idazkera modalaren prozedurak

ikusteko eta musika mota honetan idazteko duen gaitasuna egiaztatuko da.


3. Musika modalan erabiltzen diren parametru harmoniko eta melodikoak

(pedalak, ostinatoak, egitura konstanteak, e.a.) menperatzen direla

erakustea, aztertzen diren obreetan, harmonizazioetan eta konposizioetan

erabiliz.

Ebaluazio-irizpide honen bitartez ikasleak, egiten diren azterketeetan eta

konposizioetan, elmentu harmoniko hauek ezagutzen eta menperatzen dituela

egiaztatuko da.

4. Modu guztietan ager daitezken akorde hibrido guztiak ezagutzea, ikasketa

baten bidez eta ariketa praktikoetan erabiltzen jakitea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, tema batean identifikatzeko eta

idazteko ariketeetan erabiltzeko duen gaitasuna egiaztatuko da.

5. Doinuen harmonizazio, berharmonizazio eta idazkera, orain arte ikasitako

elementu harmoniko guztiak erabiliz, menperatzen direla erakustea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, ikasturte honetan zehar ikasuitako ba-

liabide tekniko guztiak menperatzeko eta praktikan jartzeko duen gaitasuna egiaz-

tatuko da.

6. Eskala pentatoniko mota guztiak, hainbat temen azterketa eta

konposizioaren bidez, ezagutzen eta menperatzen direla erakustea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, eskala pentatonikoak ezagutzeko eta

ariketa praktikoetan erabiltzeko duen gaitasuna egiaztatuko da.


7. Blues estiloaren mota guztiak, bai azterketaren, bai konposizioaren

ikuspuntutik menperatzea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, azterketarako temeetan eta

entzunaldietan, blues mota ezberdinak identifikatzeko eta idazkeran egiteko

gaitasuna egiaztatuko da, eskema harmoniko eta melodiko guztien gainean

landuz.

9. Ikasturtean zehar ikasten diren gaiak pratikan jartzeko, antolatuko diren

entzunaldietan parte hartzea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, ikasitako edukiak praktikan jartzeko

eta haren musika publikoaren aurrean defendatzeko duen gaitasuna egiaztatuko

da.

KALIFIKAZIO-IRIZPIDEAK

Ebaluaketa ondoko porzentaiak jarraituz egingo da:a

1. Gelan asteroko lana, azterketa ariketak, idatziak eta entzunaldiak: %eko 40a.

2. Ikasleen jarrera: %eko 10a.

3. Hiruhilabe bukaerako azterketa eta hiruhilabeteko lanak: %eko 50a, bien arteko

erdia eginez.

- Lehenengo eta bigarren ebaluaketa, informatzeko izaten dira, ikasleen

garapena eta jarrera egiaztatuz. Hirugarrena berriz, bukaerako ebaluaketa

da.

- Bukaerako kalifikazioa 1-10 artean izango da, dezimalik erabili gabe.

Gainditzeko, ikasleak gutxienez 5 atera beharko du, kalifikazio hau baino

gutxiago ateratzen duten guztiek suspendituz.


GAIAREN ERREKUPERAKETA

1. Ezetzko kalifikazioa ateratzen duten ikasleek, ikasturtea bukatu aurretik gaia

errekuperatzeko aukera izango dute, aprobatu ez duten azterketaren antzeko bat

eginez. Ezetzko kalifikazioa lan bat ez emateagatik gertatu ezkero, irakasleak

jarriko duen epe baten barruan entregatu beharko da.

2. Bigarren ebaluazioan, oraindik lehen ebaluazioa gainditua ez badago, gaiaren

karakter jarraitua kontuan izanez, hirugarren ebaluazioan berdin egingo da.

3. Bukaerako ebaluazioan gaia gainditua ez badago, ekainan ohiz kanpoko froga

egingo da, ikasturtean zehar eman den edozein gaia galdetzea posible izanez.

Aurreko bi ebaluazioetan gertatu den bezala, ezetzko kalifikazioa lana ez

emateagatik sortu ezkero, falta diren lanak, gaiaren irakasleak jarriko duen

apearen barruan entregatu beharko dira, normalean, errekuperaziorako egun

bertan izanez.

4. Harmonia moderna suspendituta izan arren, ikasturtez pasatzen diren ikasleek,

hurrengo ikasturteko klaseetan errekuperatu beharko dute. Gainditu ez duten

gaia, hurrengo ikasturteko edozein ebaluaketan gaindi dezakete, irakasleak hala

uste badu eta ebaluazio-juntari abisatuz.

4. METODOLOGIA

• Klaseko gaiei dagozkien ariketak

• Azterketa musikala, harmonizazioa ala tema baten idatzi aurretik egin

behar diren eskema tonalak ala modalak.

• Tema musikaleen azterketa. Azterketa harmoniko-fromala derrigorrez tema

guztietan egin behar dira. Baliabide musikal konkretu bat landu nahi izan

ezkero, azterketa musikalan, baliabide hori azpimarratuko dugu.


• Ikasturte honetan ikasten diren konzeptu teoriko guztiak praktikan jarri

behar dira. Klase praktikeetan egiten diren ekintza guztiak gai honetako

konzeptuak praktikan jartzeko izaten dira. Klase teorikan egiten diren

ekintzeekin konparatuz, orain lantzen diren temak benetakoak dira,

musikoak eguneroko errealitatean aurki ditzaken lanean ariketak praktikoak

izanez.

• Doinuen harmonizazio eta berharmonizazioa, ikasitako konzeptu bakoitza

praktikan jarriz.

• Temen konposizioa, konzeptu bakoitza praktikan jarriz.

5. SARRERA-FROGAK

Musikako Irakaskuntza profesionaleen harmonia modernako 5.mailan sartzeko

egin behar diren frogak, ondoko hauek izango dira:

Harmonia modernaren ariketa (musika moderna ikasten duten ikasleentzako):

Edukiak:

Programaketa honetan aurki ditzakegunak.

Ariketak:

1. Jazz partitura bat aztertzea, egitura harmoniko eta formala adieraziz, teman

agertzen den akorde bakoitzari dagokion eskala eta posible diren tensioak era

berean esanez (web orrian dagoen adibidea ikus daiteke).

Iraunpena: 2 ordu.

2. Proposatzen den tema baten harmonizazio librea (web oeeian dagoen adibidea

ikus daiteke).

Iraunpena: 2 ordu.


6. BIBLIOGRAFÍA

Irakaslearen apunteak eta eskemak. Honetaz gain, harmoniako ondoko liburuak,

konsultatzeko eta ariketak egiteko aproposak izan daitezke.

Harmonía:

- Irakaslearen apunteak

- Enric Herrera: “Teoría de la música I y II” (l’Aula-Barcelona)

- Ted Pearse: “jazz composition” (Berklee editions)

- Barry Nettles: Harmony 3, 4 (Berklee college of music)

Azterketa musikala:

- Real Book: 1, 2, 3, e.a.

- Hainbat egilaren partiturak: Miles Davis, Charlie Parker, Pat Metheny, etc.

- Ted Pearse: “jazz composition” (Berklee college music)

Partiturak eta hauek entzuteko diskak:

Interneten aurki dezakegun metodoa:

VADEMECUM MUSICAL, Irakaskuntza musikalaren institutoa, enclave creativa

argitaletxearen eskutik, definizioak eta terminoak ulertzeko hainbat ariketa

eskeintzen ditu.

Gai honekin zerikusirik duten hainbat web orri, Zentruaren hainbat programaketa eta

memoria.


Documents

HARMONIA MODERNAREN PROGRAMAKETA DIDAKTIKOAconservatorioescudero.eus/wp-content/uploads/2015/...motibikoa eta erabili den baliabide konpositiboa adieraziz. 3. Hiruhilabetean zehar