Handleiding ZIEN!-leerlingvragenlijstsocemo-ontwikkeling.weebly.com/uploads/9/8/3/1/9831745/...voor het primair onderwijs Versie 3.1 - Oktober 2012 Driestar Onderwijsadvies Handleiding

ZIEN! is een product van Driestar Onderwijsadvies, in samenwerking met ParnasSys

Handleiding

ZIEN!-leerlingvragenlijst

Expertsysteem ZIEN!

voor het primair onderwijs

Versie 3.1 - Oktober 2012

Driestar Onderwijsadvies

Handleiding leerlingvragenlijst ZIEN! – 3.1 – okt 2012

2

Inhoud

Inleiding ______________________________________________________ 3

A - Het gebruik van de ZIEN!-leerlingvragenlijst _______________________ 5

1. Het klaarzetten van een leerlingvragenlijst ___________________________________________________________ 5

2. Het invullen van de lijst (door een leerling) ___________________________________________________________ 7

3. Het opvragen van de gegevens _____________________________________________________________________ 9

4. Vergelijken van leerlingen leerkrachtvragenlijst _____________________________________________________ 10

5. Overzichten afdrukken ___________________________________________________________________________ 11

6. Mogelijke problemen en oplossingen _______________________________________________________________ 13

B – Instructiekaart voor leerkrachten ______________________________ 15

C – Instructiekaart voor leerlingen ________________________________ 17



3

Inleiding

In ZIEN! is sinds september 2011 een volledige leerlingvragenlijst beschikbaar.

Leerlingen van groep 5-8 kunnen vanaf nu zelf een vragenlijst invullen met betrekking

tot hun betrokkenheid, welbevinden en sociaal gedrag.

De leerlingvragenlijst sluit qua uitgangspunten nauw aan bij de bestaande

leerkrachtvragenlijst. U zult de ZIEN!-dimensies erin terugvinden: betrokkenheid en

welbevinden, sociaal initiatief, sociale flexibiliteit, sociale autonomie, impulsbeheersing

en inlevingsvermogen. Het is belangrijk dat het perspectief van het kind de observatie

van de leerkracht goed aanvult. Bovendien biedt de leerlingvragenlijst mogelijkheden

om de beleving van het kind helder te krijgen als het gaat om betrokkenheid en

welbevinden. Dat is ‘een laag dieper’ dan het gedrag dat een leerkracht kan

observeren. Zo krijgt de leerkracht meer inzicht in de leerling en dat ondersteunt het

handelen. De leerlingvragenlijst biedt daarnaast handvaten voor het voeren van

kindgesprekken.

Voor u ligt de handleiding bij de leerlingvragenlijst van ZIEN!PO. Deze handleiding is

bedoeld voor de groepsleerkracht maar bevat ook een instructiekaart voor de

leerlingen. De handleiding bestaat uit drie delen:

A. Het gebruik van de ZIEN!PO-leerlingvragenlijst

‘wat moet ik doen als ik de vragenlijst wil afnemen bij mijn leerlingen?’

Dit is de technische kant van het verhaal. Kort maar krachtig wordt u uitgelegd hoe het

digitaal klaarzetten en invullen van de leerlingvragenlijst werkt. Ook wordt uitgelegd

hoe u de gegevens kunt opvragen van de ingevulde vragenlijsten en hoe u de

gegevens kunt vergelijken met de leerkrachtvragenlijst die u zelf hebt ingevuld.

B. De instructiekaart voor leerkrachten

‘hoe instrueer ik de leerlingen voor het invullen van deze vragenlijst?’

Hier vindt u de instructies die u aan de leerlingen geeft voorafgaand aan het invullen

van de leerlingvragenlijst. We bevelen het ten zeerste aan om deze instructies te

volgen! Zo kunt u ervoor zorgen dat de leerlingvragenlijst goed en serieus wordt

ingevuld en u zo min mogelijk vragen krijgt van de leerlingen tijdens het invullen.

C. De instructiekaart voor leerlingen

‘hoe moet ik de vragenlijst invullen?’

Hierin staat kort en met beelden aangegeven hoe de leerlingen de vragenlijst kunnen

invullen in het digitale portaal. Zo weten ze hoe het werkt. U kunt deze instructiekaart

uitprinten en voor de leerlingen naast hun computer leggen.



4

Begeleidingsmogelijkheden

U kunt er voor kiezen om zelf de implementatie van de leerlingvragenlijst op uw school

vorm te geven. Wij attenderen u echter ook graag op onze begeleidingsmogelijkheden,

omdat de ervaring leert dat leerkrachten vaak een handelingsverlegenheid ervaren als

het gaat om bijvoorbeeld het praten met kinderen over hun sociaal-emotionele

ontwikkeling en hun beleving daarvan.

De begeleiding die wordt geboden betreft altijd maatwerk. Thema’s waar u aan kunt

denken voor het invullen van een studiedag(deel) of coaching op de werkvloer, zijn:

- Hoe u in gesprek kunt gaan met kinderen in de fasen van ‘Begrijpen’, ‘Plannen’

en ‘Realiseren’ (dus kindgesprekken in het kader van handelingsgericht werken);

- Hoe u de gegevens van de leerkrachtlijst en de leerlingvragenlijst kunt

vergelijken;

- Welke interventies mogelijk zijn als er daadwerkelijk sprake is van een

zorgbehoefte;

- Hoe u gebruik kunt maken van compenserende factoren bij het verbeteren van

de betrokkenheid en het welbevinden;

- Welke waarde u kunt/moet hechten aan de beleving van kinderen.

Voor meer informatie over begeleiding en scholing kunt u kijken op

www.zienvooronderwijs.nl.

http://www.zienvooronderwijs.nl/



5

A - Het gebruik van de ZIEN!-leerlingvragenlijst

1. Het klaarzetten van een leerlingvragenlijst

Log in op de reguliere aanmeldpagina: https://start.parnassys.net/bao/login.m

1. Klik in Mijn ParnasSys op het tabblad ‘Groep’.

2. Klik op de juiste groep.

3. Klik op het tabblad Begeleiding en kies vervolgens voor ‘Observatielijsten’.

4. Links onderin het tabblad klikt u op 'leerlingvragenlijst klaarzetten'.

5. Vervolgens klikt u links onderin op het tabblad 'nieuwe observatielijst

klaarzetten'.

https://start.parnassys.net/bao/login.m



6

6. Selecteer welke leerlingen de vragenlijst moeten invullen.

Advies: selecteer alle leerlingen, dit vergemakkelijkt later het vergelijken van

de gegevens van de leerlingen leerkrachtvragenlijst.

7. Klik op 'volgende' links onderin het scherm.

U ziet dan een scherm waarop een begin- en een einddatum vermeld staan.

Deze data geven de periode aan waarbinnen de vragenlijst ingevuld kan worden.

Desgewenst kan de datum aangepast worden. Standaard staat de vragenlijst

vier weken open. Let op! Achteraf kunt u uw keuze niet meer aanpassen.

8. Vervolgens klikt u op ‘ZIEN! leerlingvragenlijst’ via het pijltje in het vak achter

‘Observatielijst’.

9. Tenslotte klikt u op 'klaarzetten' links onderin het scherm.

Let op! U kunt in een bepaalde periode maar één lijst tegelijk klaarzetten voor

een bepaalde groep/leerling.



7

2. Het invullen van de lijst (door een leerling)

Log in op een nieuw ontwikkeld portaal: https://ouders.parnassys.net. U kunt hier

inloggen met uw inloggegevens van ParnasSys.

1. Kies een groep en klik op een foto (de foto's blijven hier standaard vier weken

staan).

2. a.) Wanneer de lijst nog niet is ingevuld of gedeeltelijk is ingevuld, krijgt u een

scherm waarop u een stelling ziet met vier antwoordmogelijkheden. Klik een

antwoord aan. De volgende stelling verschijnt automatisch in beeld. De

stellingen worden in willekeurige volgorde aangeboden.

Bij de stellingen over sociaal gedrag hoort ook een toelichting, dit is de context

of situatie bij de stelling. De situatie is te lezen onder het pictogram in de vorm

van het i-tje. Om het te kunnen lezen gaat u met uw muis over het pictogram.

Na de stelling te hebben gelezen, leest u eerst de situatie onder het i-tje en pas

daarna klikt u een antwoord aan.

https://ouders.parnassys.net/



8

Indien gewenst, kunt u de stelling en de toelichting laten voorlezen. Klik daartoe

op het ‘luidspreker’ pictogram achter de stelling. Het kan een paar seconden

duren voor het geluid wordt afgespeeld.

b.) Wanneer de lijst al volledig is ingevuld, komt u direct op een

overzichtspagina, waar u alle stellingen onder elkaar ziet staan, met het

antwoord.

3. Wanneer de laatste stelling is ingevuld, komt u automatisch op een

overzichtspagina. Zijn alle antwoorden akkoord? Klik op 'antwoorden opslaan'

links onderin het scherm.

4. Achteraf wijzigen van antwoorden? Ga naar het overzicht, en klik op de knop

'wijzigen' achter een stelling.

Vervolgens komt u dan weer op een pagina met een stelling. U kunt dan het

antwoord veranderen en desgewenst via 'vorige vraag' terug naar een andere

stelling. Let op! Omdat de stellingen in willekeurige volgorde worden

aangeboden, is deze volgorde anders dan in het overzicht.

U kunt het antwoord op een vraag ook wijzigen via stap 1-4 van paragraaf 3 van

deze handleiding.

5. Tenslotte logt u uit. Let op! Sluit nooit af met het kruisje rechts bovenaan, maar

via de knop 'Uitloggen’.



9

3. Het opvragen van de gegevens

Log in op de reguliere aanmeldpagina: https://start.parnassys.net/bao/login.m

1. Klik op het tabblad ‘Groep’ (zie stap 1 van hoofdstuk 1 Het klaarzetten van een

leerlingvragenlijst).

2. Kies uw groep.

3. Klik in het tabblad ‘Begeleiding’ voor ‘observatielijsten’ (zie stap 3 van hoofdstuk

1 Het klaarzetten van een leerlingvragenlijst)

4. Kies de lijst die u wilt bekijken.

5. U ziet per leerling de scores op de (sub)categorieën van Betrokkenheid,

Welbevinden en Sociaal gedrag. Rechts daarvan staat het overzicht met

indicatie-uitspraken. De indicatie-uitspraken die van toepassing zijn, worden met

een gekleurd hokje aangegeven.

Voor meer informatie over deze (sub)categorieën verwijzen we u naar de

theoretische verantwoording van de leerlingvragenlijst. U vindt deze op de

website www.zienvooronderwijs.nl of onder de knop ‘Informatief’ in het systeem

van ZIEN!.

https://start.parnassys.net/bao/login.m

http://www.zienvooronderwijs.nl/



10

4. Vergelijken van leerlingen leerkrachtvragenlijst

U kunt de resultaten van de leerlingvragenlijst vergelijken met de resultaten van de

vragenlijst die u zelf als leerkracht over uw leerlingen hebt ingevuld. Doorloop dan

allereerst de stappen die staan beschreven in hoofdstuk 3.

1. Klik op het pijltje onder 'Vergelijken met'.

2. Kies de vragenlijst van ZIEN! die u ernaast wil zetten. In het uitrolmenu zijn alle

ZIEN!vragenlijsten te zien die dit cursusjaar zijn ingevuld. U kiest hier voor de

leerkrachtvragenlijst die u eerder hebt ingevuld. Daarna verschijnt onderstaand

vergelijkend overzicht.

In het vergelijkend overzicht zijn de indicatie-uitspraken niet weergegeven in

verband met de breedte van het scherm. De gegevens van de leerlingen staan in

beide lijsten alleen naast elkaar wanneer voor beide lijsten de volledige klas is

geselecteerd.



11

5. Overzichten afdrukken

U kunt twee soorten overzichten afdrukken, een overzicht van de resultaten van de

leerlingvragenlijsten op leerlingniveau en op groepsniveau.

1. Klik op het tabblad ‘Overzichten’.

J

2. U komt in Lijstoverzichten terecht. Klik op ‘Leerlingvolgsysteem en kies

daarna voor ‘Begeleiding’. Er verschijnt een lijst met overzichten. Maak een

keuze voor ‘ZIEN Observatielijst groep’ of ‘ZIEN Observatielijst leerling’.

3. De overzichten zijn in drie formaten beschikbaar: PDF-formaat, een Excel-

bestand en een html-tekstbestand dat in de internetbrowser opent. Klik het

gewenste formaat aan.

4. Selecteer de naam van de leerling of groep. Meerdere namen tegelijk kunt u

selecteren door de ctrl-toets ingedrukt te houden tijdens het selecteren.

Wanneer u een hele rij namen wilt selecteren: klik op de eerste naam, druk de

‘shift’ in, houd die vast en klik op de laatste naam.



12

5. Selecteer vervolgens ‘ZIEN! leerlingvragenlijst’.

6. Tenslotte klikt u op ‘Toon overzicht’ en dan verschijnt het overzicht in het

door u gewenste formaat (PDF-, Excel-, of html-formaat, zie stap 3).



13

6. Mogelijke problemen en oplossingen

Bij het invullen van de vragenlijst kunt u tegen enkele problemen aanlopen. In deze

paragraaf beschrijven wij de belangrijkste vragen en eventuele oplossingen.

1. Niet correct afgesloten

Probleem: Wanneer u de webbrowser hebt gesloten door op het kruisje rechts

bovenaan te klikken, bent u daarmee nog niet uitgelogd. Wanneer derden op de

betreffende website terecht komen, kunnen zij alle vertrouwelijke gegevens

inzien.

Oplossing: U dient in te loggen met dezelfde naam, waarna u op de knop

'uitloggen' klikt.

2. Datum van de vragenlijst aanpassen

Probleem: Achteraf blijkt dat er niet genoeg tijd is om de vragenlijst in te vullen.

Is het ook mogelijk om de datum aan te passen?

Oplossing: Dit is helaas nog niet mogelijk. U zult dus een nieuwe vragenlijst

klaar moeten zetten zodra de einddatum van de oude vragenlijst verstreken is.

Het is dan niet mogelijk om één groepsoverzicht te krijgen, tenzij u alle

leerlingen deze lijst weer laat invullen (dus ook de kinderen die de eerdere lijst

wel binnen de bepaalde periode hebben ingevuld).

3. Foutmelding bij klaarzetten vragenlijst

Probleem: Wanneer ik een vragenlijst wil klaarzetten, krijg ik de melding dat dit

niet meer mogelijk is. Wat betekent dit?

Oplossing: U probeert voor een klas voor een tweede keer in een bepaalde

periode een vragenlijst klaar te zetten. Dit is echter niet mogelijk. Leerlingen

kunnen in één periode slechts één vragenlijst invullen. Wanneer de einddatum

van de oude vragenlijst verstreken is, kunt u weer een nieuwe vragenlijst

klaarzetten.

4. Vragenlijst verwijderen

Probleem: Ik wil graag een vragenlijst verwijderen, kan dat?

Oplossing: Het is alleen mogelijk om de klaargezette lijst van een groep te

verwijderen, niet van een leerling. Voer daartoe de volgende stappen uit:

1. Klik op de leerlingvragenlijst die u wilt verwijderen



14

2. Klik op de knop ‘Wijzigen’ achter de resultaten van een willekeurige leerling

3. Klik op de knop ‘verwijderen’ op de groene balk onderin het scherm.

Let op! Wanneer u deze bewerking uitvoert, verdwijnen alle lijsten die zijn

klaargezet op die datum, van die groep.



15

B – Instructiekaart voor leerkrachten

Wanneer leerlingen zelf een vragenlijst invullen is uw instructie belangrijk. U kunt

ervoor zorgen dat de leerlingvragenlijst goed en serieus wordt ingevuld en dat u zo min

mogelijk vragen krijgt van de leerlingen tijdens het invullen.

Vooraf

1. Eerlijk invullen. Vertel de leerlingen dat het invullen van een vragenlijst iets

persoonlijks is en dat er geen goed of fout antwoord is. Het gaat erom hoe de

leerlingen dingen voelen en vinden. U verwacht van de leerlingen dat ze de vragenlijst

eerlijk invullen en het antwoord kiezen dat het beste bij hun zelf past. U verzekert de

leerlingen ervan dat zij niet beoordeeld zullen worden. De antwoorden zullen juist

worden gebruikt om de leerlingen beter te begrijpen en te kunnen helpen als dat nodig

is.

2. Voorbeeldstelling. Bespreek met de leerlingen het verschil tussen de vier

antwoordmogelijkheden - altijd – vaak – soms – nooit -, aan de hand van

onderstaande voorbeeldstellingen:

- ‘Ik speel graag alleen’

- ‘Ik ben blij dat ik op deze school zit’

3. Hoe het programma werkt. Laat vervolgens zien hoe het invullen werkt (zie deel A 2

van de handleiding). Mogelijk kunt u hiervoor het digiboard gebruiken. Als dat niet

mogelijk is kunt u de instructiekaart voor leerlingen erbij pakken (zie deel C van de

handleiding).

4. Lezen van de stellingen en toelichtingen. Benadruk dat de leerlingen voordat ze een

antwoord aanklikken, de stelling rustig voor zichzelf lezen of laten voorlezen via het

‘luidspreker’ pictogram. Laat ze vervolgens goed op letten of ze een i-tje bij de stelling

zien staan. Als ze een i-tje zien staan bij de stelling moeten ze ook die tekst lezen.

5. Hulp nodig. Tenslotte laat u uw leerlingen weten hoe ze u om hulp kunnen vragen

wanneer ze iets echt niet begrijpen en het antwoord op hun hulpvraag ook niet kunnen

vinden op de instructiekaart die naast de computer ligt.

Tijdens

Mogelijk stelt een leerling u een vraag tijdens het invullen van de vragenlijst.

- Als deze vraag gaat over hoe iets werkt in het digitale programma van de

vragenlijst, kunt u de leerling wijzen op de instructiekaart.

- Als de vraag van de leerling gaat over de inhoud van de stelling of toelichting

(onder het pictogram van het i-tje), dan kunt u proberen de onbekende woorden

of zinnen kort uit te leggen.



16

- Past u op dat u de leerling niet per ongeluk dwingt tot een antwoord. De leerling

moet zelf het antwoord kiezen dat het beste bij hem past.

Na

Wanneer alle leerlingen de leerlingvragenlijst hebben ingevuld, kunt u ervoor kiezen

om in een kringgesprek het invullen te evalueren. De opmerkingen van leerlingen

helpen u en ons om (het gebruik) van de leerlingvragenlijst te verbeteren. U kunt de

mening van de leerlingen en ook uw eigen opmerkingen laten weten aan de

ontwikkelaars van ZIEN! via het e-mailadres [email protected].

mailto:[email protected]



17

C – Instructiekaart voor leerlingen

Hoe vul je de vragenlijst in?

Beste leerling,

Jouw meester of juf wil jou op de computer een aantal vragen laten beantwoorden.

Hieronder kun je zien hoe dat moet. Succes!

Kies jouw groep

en klik op je eigen foto.

Lees de stelling goed

door.

Als je op de

luidspreker achter de

stelling klikt, wordt de stelling voorgelezen.



18

Staat er een i achter de stelling?

Ga er met je muis

overheen om te lezen wat er staat.

Kies dan het

antwoord dat

het beste bij je

past.

De volgende

vraag verschijnt

vanzelf.



19

Wanneer je de

laatste vraag hebt

beantwoord, zie je

al je antwoorden op

een rij.

Klik onderaan de

pagina op de knop

‘antwoorden opslaan’.

Roep daarna je

meester of juf.

Documents

Handleiding ZIEN!-leerlingvragenlijstsocemo-ontwikkeling.weebly.com/uploads/9/8/3/1/9831745/...voor het primair onderwijs Versie 3.1 - Oktober 2012 Driestar Onderwijsadvies Handleiding