vpro gids bijlage b� #11 van 14 maart t/m 20 maart 2015

HAFF2015.indd 1 24-02-15 14:10

100 JAAR ANIMATIEKUNST T/M 10 MEI 2015

MOVE ON...!

KAdE, Eemplein 77, 3812 EA Amersfoortwww.kunsthalkade.nl‘Willy’, hoofdpersonage van ‘Oh Willy...’, een korte animatiefilm van Marc James Roels en Emma De Swaef, 2012

MUSEUM-

KAARTGELDIG!

MET O.A. NIEUW WERK VAN OSCAR NOMINEES JOB, JORIS EN MARIEKE

- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -HAFF2015.indd 2 24-02-15 14:10

3

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

De achttiende editie van

het Holland Animation Film

Festival speelt zich van

18 t/m 22 maart af

in Utrecht in en rond

het Louis Hartlooper

Complex.

De KunstStripBeurs is

in de Nicolaïkerk. Voor

locaties van de installaties

en online kaartverkoop

zie haff.nl

Losse kaarten € 9

Toeslag 3D-voorstellingen

€ 2

Losse kaart met pas

(studenten, U-pas,

CJP, BCA) € 8

Cinevillepas gratis

Losse kaart kinderen

t/m 12 jaar € 8

HAFF passe-partout € 90

HAFF passe-partout

studenten € 70

6-rittenkaart € 45

Strippenkaart

installaties € 5

Half the Horizon € 15

Masterclass

Shaun the Sheep € 12,50

KunstStripBeurs € 3

COLOFON

Hoofdredactie

Hugo Blom

Arne Leffring (adj.)

Samenstelling

Arne Leffring

Eindredactie

Maarten van Bracht

Medewerkers

Jan Pieter Ekker

Angela van der Elst

Oliver Kerkdijk

Elja Looijestijn

Michael Minneboo

Beeld

Carla van Thijn

Vormgeving

Roel Siebrand

Bladcoördinatie

Gabrielle Hagedorn

Lithografi e

Sarah Tames

Drukwerk

Roto Smeets, Weert

Omslagllustratie

Gwénola Carrère

‘Ik mis de humor een beetje’

Succes in drievoudDe Utrechtse animatiestudio Job, Joris & Marieke verovert de wereld. ‘Onze karakters zijn raar, maar niet zo raar dat ze afstandelijk worden.’

Sympathiek schaap Shaun the Sheep, bekend van de gelijknamige tv-serie, heeft nu ook een feature: Shaun the Sheep Movie.

Nieuwe makersIn het onderdeel

‘BesteBuren’ werk van de jongste gene-ratie animatietalent. Vier van hen lichten

hun afstudeerfi lm toe.

Animatie uitgebreidIn ‘Expanding Animation’ zes animatieinstallaties; combinaties van animatie, fi lm en beeldende kunst.

HAFF Features Overzicht

van de lange animatiefi lms te

zien op het HAFF.

OntheemdingEen bejaarde

Japanse lerares en een vroegere leer-

ling keren terug naar het eiland dat ze na WO II moes-

ten verlaten: Giovanni’s Island.

Animatie/sportPaul Wells stelde een programma

samen over de rela-tie tussen animatie en sport. ‘Ze gaan allebei in essentie

over “spel”.’Short maar krachtig

Een greep uit de ruim twee-honderd fi lms

uit de verschil-lende compe-

tities.

Interview met festivaldirec teur Gerben Schermer. ‘Het is belangrijk dat er echt een animatie-industrie in Nederland komt’

4

6

9

12

16

19

20

22

10

De Utrechtse animatiestudio Job, Joris & Marieke verovert

zijn raar, maar niet zo raar dat

HAFF2015.indd 3 24-02-15 14:11

100 JAAR ANIMATIEKUNST T/M 10 MEI 2015

MOVE ON...!

KAdE, Eemplein 77, 3812 EA Amersfoortwww.kunsthalkade.nl‘Willy’, hoofdpersonage van ‘Oh Willy...’, een korte animatiefilm van Marc James Roels en Emma De Swaef, 2012

MUSEUM-

KAARTGELDIG!

MET O.A. NIEUW WERK VAN OSCAR NOMINEES JOB, JORIS EN MARIEKE

- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -HAFF2015.indd 2 24-02-15 14:10

3

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

De achttiende editie van

het Holland Animation Film

Festival speelt zich van

18 t/m 22 maart af

in Utrecht in en rond

het Louis Hartlooper

Complex.

De KunstStripBeurs is

in de Nicolaïkerk. Voor

locaties van de installaties

en online kaartverkoop

zie haff.nl

Losse kaarten € 9

Toeslag 3D-voorstellingen

€ 2

Losse kaart met pas

(studenten, U-pas,

CJP, BCA) € 8

Cinevillepas gratis

Losse kaart kinderen

t/m 12 jaar € 8

HAFF passe-partout € 90

HAFF passe-partout

studenten € 70

6-rittenkaart € 45

Strippenkaart

installaties € 5

Half the Horizon € 15

Masterclass

Shaun the Sheep € 12,50

KunstStripBeurs € 3

COLOFON

Hoofdredactie

Hugo Blom

Arne Leffring (adj.)

Samenstelling

Arne Leffring

Eindredactie

Maarten van Bracht

Medewerkers

Jan Pieter Ekker

Angela van der Elst

Oliver Kerkdijk

Elja Looijestijn

Michael Minneboo

Beeld

Carla van Thijn

Vormgeving

Roel Siebrand

Bladcoördinatie

Gabrielle Hagedorn

Lithografi e

Sarah Tames

Drukwerk

Roto Smeets, Weert

Omslagllustratie

Gwénola Carrère

‘Ik mis de humor een beetje’

Succes in drievoudDe Utrechtse animatiestudio Job, Joris & Marieke verovert de wereld. ‘Onze karakters zijn raar, maar niet zo raar dat ze afstandelijk worden.’

Sympathiek schaap Shaun the Sheep, bekend van de gelijknamige tv-serie, heeft nu ook een feature: Shaun the Sheep Movie.

Nieuwe makersIn het onderdeel

‘BesteBuren’ werk van de jongste gene-ratie animatietalent. Vier van hen lichten

hun afstudeerfi lm toe.

Animatie uitgebreidIn ‘Expanding Animation’ zes animatieinstallaties; combinaties van animatie, fi lm en beeldende kunst.

HAFF Features Overzicht

van de lange animatiefi lms te

zien op het HAFF.

OntheemdingEen bejaarde

Japanse lerares en een vroegere leer-

ling keren terug naar het eiland dat ze na WO II moes-

ten verlaten: Giovanni’s Island.

Animatie/sportPaul Wells stelde een programma

samen over de rela-tie tussen animatie en sport. ‘Ze gaan allebei in essentie

over “spel”.’Short maar krachtig

Een greep uit de ruim twee-honderd fi lms

uit de verschil-lende compe-

tities.

Interview met festivaldirec teur Gerben Schermer. ‘Het is belangrijk dat er echt een animatie-industrie in Nederland komt’

4

6

9

12

16

19

20

22

10

De Utrechtse animatiestudio Job, Joris & Marieke verovert

zijn raar, maar niet zo raar dat

HAFF2015.indd 3 24-02-15 14:11

4

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

‘Ik mis de humor een beetje’

door MICHAEL MINNEBOO

foto MAARTJE GEELS

Het HAFF bestaat dertig jaar. Festivaldirecteur Gerben Schermer blikt terug, maar belicht vooral de huidige stand van zaken in de Nederlandse animatiewereld.

Gerben Schermer (r) met animator Andreas Hykade

in KAdE, Amersfoort

HAFF2015.indd 4 24-02-15 14:11

4

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

‘Ik mis de humor een beetje’

door MICHAEL MINNEBOO

foto MAARTJE GEELS

Het HAFF bestaat dertig jaar. Festivaldirecteur Gerben Schermer blikt terug, maar belicht vooral de huidige stand van zaken in de Nederlandse animatiewereld.

Gerben Schermer (r) met animator Andreas Hykade

in KAdE, Amersfoort

HAFF2015.indd 4 24-02-15 14:11

5

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

Op de achttiende editie van het jaarlijkse animatie-festival in hartje Utrecht

worden ruim vierhonderd fi lms ver-toond en zijn er talkshows, lezin-gen, diverse competities, presenta-ties en installaties op het snijvlak van kunst en animatie. Hoofdthema is ‘sport en beweging’, vanwege de start van de Tour de France in Utrecht. Er wordt teruggeblikt maar vooral vooruitgekeken. Festivaldirecteur Gerben Schermer: ‘Vanwege het dertigjarig jubileum hebben we speciale aandacht voor de makers van toen en nu. Paul Driessen heeft er in belangrijke mate aan bijgedragen dat Neder-land vanaf de jaren zeventig inter-nationaal een plaats heeft verwor-ven op het gebied van de autonome animatiefi lm. Driessens nieuwste fi lm Cat Meets Dog gaat bij ons in première. Ook tonen we een over-zicht van zijn oeuvre.Als je kijkt naar wat er dertig jaar geleden werd gemaakt en nu, dan mis ik de humor een beetje bij de huidige animaties. Humor zie je wel terug in de publieksfi lm en in animatieseries op televisie, zoals The Simpsons en South Park, maar er worden relatief weinig humoris-tische shorts gemaakt. Dat kan zijn omdat de makers noodgedwongen een nieuwe markt proberen te vinden, maar het komt ook omdat animators zichzelf steeds serieuzer zijn gaan nemen. Men wil laten zien dat animatie niet alleen enter-tainment is, maar ook een middel om maatschappelijk commentaar over te brengen op een literaire of kunstzinnige wijze.’

Uiteenlopend ‘Op dit moment zijn er in Neder-land interessante ontwikkelingen op het gebied van animatiefi lm. We hebben de ambitie om lange anima-tiefi lms te maken, en sinds 2012 zijn er al vijf features gemaakt, waarvan Trippel Trappel: Dierensinterklaas de recentste is. Wat die producties de sector zouden moeten brengen, en dat gaat volgens mij ook gebeu-ren, is dat je een klimaat creëert waarin fi lmmakers van de ene productie naar de andere kunnen hoppen en dat ze zo hun geld kun-nen verdienen. De vaardigheden die ze hierdoor ontwikkelen kunnen ze weer gebruiken bij het maken van korte fi lms. Overigens is kleinscha-

ligheid nog wel een kenmerk van de Nederlandse animatie-industrie, ik denk niet dat je hier een lange fi lm volledig met Nederlands geld kunt fi nancieren. Het zijn coproducties met andere landen.Andere belangrijke ontwikkelingen komen van de jonge generatie ma-kers die een ander soort fi lms op een nieuwe manier willen maken. Samen met festival Anima in Brussel hebben we een fi lmprogramma sa-mengesteld waarin het beste te zien is van Belgische vakopleidingen, de AKV St. Joost in Breda, Willem de Kooning in Rotterdam, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en de Ger-rit Rietveld Academie Amsterdam. Dat werk is zeer uiteenlopend, maar wat mij bijvoorbeeld opvalt is dat computertechnologie niet langer de stijl van de fi lm bepaalt. Neem Little Freak van Edwin Schaap. Die fi lm is weliswaar met de computer ge-maakt, maar het is niet een typische computerfi lm. In 3,5 minuut wordt een goed en dramatisch verhaal ver-teld. Het verhaal heeft een open eind en daar hou ik van. Wile E. van Christopher Holloran vind ik een mooie, verrassende fi lm met fantastische humor, over een meisje in New York dat een langeaf-standsrelatie heeft met een jongen in Amsterdam. Ze bellen met elkaar, maar eigenlijk zeggen ze niets. Als die jongen heel terloops vertelt dat hij een moord heeft gepleegd, rea-

geert dat meisje er nauwelijks op. Holloran heeft goed gekeken hoe hij het verhaal het beste in beeld kan brengen en dat doet hij op een verrassende manier door geani-meerde krabbels te vermengen met live-action opnames. Zijn nieuwste fi lm gaat bij ons in première.’

Bedrijfjes‘Bij de HKU zie je dat de nadruk is komen te liggen op autonome fi lms en minder op de opdrachtfi lm. Dat is bij St. Joost al langer het geval: studenten worden begeleid om hun eigen ideeën in beeld te brengen en een persoonlijke stijl te ontwikke-len. Korte fi lms van St. Joost vallen vaak in de prijzen. De opleiding is misschien wel de laatste kans om persoonlijke fi lms te maken, want daarna moet er brood op de plank komen. Dan gaan de animators wellicht voor een studio werken en hebben ze geen tijd meer voor eigen werk. Waar nieuw talent na de opleiding terechtkomt, is moeilijk te zeg-gen. Daarom is het belangrijk dat er echt een animatie-industrie in Nederland komt, zodat mensen gestimuleerd worden om in het me-dium door te gaan. Je raakt nu veel talent kwijt omdat ze andere dingen gaan doen. Gelukkig beginnen veel studenten zelf bedrij� es. Hier in Utrecht zijn er een paar, zoals stu-dio Job, Joris & Marieke. Hun fi lm A Single Life is genomineerd voor een Oscar. Ter gelegenheid van de start van de Tour maakten ze Bon Voyage! Wat ik erg interessant vind is dat we animatie steeds meer in ver-schillende verschijningsvormen zien. Animators experimenteren en zoeken naar een nieuw publiek. We zien veel animatie in kunst-installaties waarin makers expe-rimenteren met nieuwe manieren van vertellen. Daarom besteden we sinds onze vorige editie vrij veel aandacht aan installaties. Die ver-tonen we op verschillende locaties in de stad en dat maakt ze goed zichtbaar. We hebben de wereld-première van Februar van Maarten Isaäk de Heer, een panoramische koepelinstallatie waarin de relatie tussen mens en natuur aan de tand gevoeld wordt in een kil, winters landschap. De Heer gebruikt 360° beeld om een verhaal te vertellen. Als toeschouwer ben je dus om-ringd door het verhaal.’

Tentoonstelling Move On…! 100 jaar

animatiekunst in Kunsthal KAdE

brengt de werelden van ‘klassieke’

animatiefi lmers en beeldend kunste-

naars die animatie gebruiken samen,

met een overzicht van belangrijke

animatiefi lms uit de afgelopen hon-

derd jaar en een selectie werk van

beeldend kunstenaars die van anima-

tie gebruik maken. Daarnaast is werk

van studenten te zien en zijn er solo-

presentaties van internationale ani-

matoren. Gerben Schermer stelde een

estafettepresentatie samen van ani-

matoren die in hun werk het snijvlak

opzoeken tussen ‘klassieke’ animatie

en ‘autonome’ beeldende kunst. In het

randprogramma: presentaties, lezin-

gen en workshops van de animatoren.

Move On…! 100 jaar animatiekunst,

Kunsthal KAdE, Amersfoort, t/m 10 mei

Move On…!

HAFF2015.indd 5 24-02-15 14:11

6

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

In hun lichte studio in een bedrijfsverzamelgebouw in Utrecht zijn de successen van

Job Roggeveen, Joris Oprins en Ma-rieke Blaauw in het echt te zien. De karakters uit hun studietijd worden al een beetje sto� g, de poppetjes uit de clip van Gers Pardoel staan onder een stolp, aan de muur hangt een slinger met door hen ontwor-pen schoolplaten. Er staat een or-geltje en een geluidsstudio van on-geveer een vierkante meter, bekleed met isolerend materiaal en gevuld met instrumenten. Joris is druk, want er moeten voor-

bereidingen getro� en worden voor de reis naar Los Angeles; hun korte fi lm A Single Life is genomineerd voor een Oscar. Het is nog niet ze-ker of ze alle drie in de zaal kunnen zitten, er zijn nog geen smokings en er is iets met de vliegtickets. En dan ligt Marieke ook nog eens thuis met een hersenschudding, die ze opliep toen de enveloppen met de Oscar-nominaties tussen de spaken van haar fi ets kwamen. Ondanks de stress klopte Oscar aan op een ‘comfortabel moment’, zegt Joris. ‘In Nederland gaat het eigen-lijk heel goed; we hebben genoeg

opdrachten en aandacht. Het zou natuurlijk mooi zijn als we aan de nominatie goede contacten in Ame-rika overhouden. Maar het is nooit ons doel geweest om in Hollywood door te breken.’ Bijna iedereen in Nederland heeft waarschijnlijk weleens iets van Job, Joris & Marieke gezien. Ze maken hun eigen korte animatiefi lmpjes, zoals het bekende schattig-gruwelij-ke Mute, waarmee ze op het HAFF 2014 de Grand Prix én de Publieks-prijs voor Nederlandse fi lm won-nen, maar ook veel videoclips en fi lmpjes in opdracht van bedrijven

DOOR ELJA LOOIJESTIJN De Utrechtse animatiestudio Job, Joris & Marieke verovert de wereld. ‘Onze karakters zijn raar, maar niet zo raar dat ze afstandelijk worden.’

Succes in drievoud

A Single Life

HAFF2015.indd 6 24-02-15 14:11

6

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

In hun lichte studio in een bedrijfsverzamelgebouw in Utrecht zijn de successen van

Job Roggeveen, Joris Oprins en Ma-rieke Blaauw in het echt te zien. De karakters uit hun studietijd worden al een beetje sto� g, de poppetjes uit de clip van Gers Pardoel staan onder een stolp, aan de muur hangt een slinger met door hen ontwor-pen schoolplaten. Er staat een or-geltje en een geluidsstudio van on-geveer een vierkante meter, bekleed met isolerend materiaal en gevuld met instrumenten. Joris is druk, want er moeten voor-

bereidingen getro� en worden voor de reis naar Los Angeles; hun korte fi lm A Single Life is genomineerd voor een Oscar. Het is nog niet ze-ker of ze alle drie in de zaal kunnen zitten, er zijn nog geen smokings en er is iets met de vliegtickets. En dan ligt Marieke ook nog eens thuis met een hersenschudding, die ze opliep toen de enveloppen met de Oscar-nominaties tussen de spaken van haar fi ets kwamen. Ondanks de stress klopte Oscar aan op een ‘comfortabel moment’, zegt Joris. ‘In Nederland gaat het eigen-lijk heel goed; we hebben genoeg

opdrachten en aandacht. Het zou natuurlijk mooi zijn als we aan de nominatie goede contacten in Ame-rika overhouden. Maar het is nooit ons doel geweest om in Hollywood door te breken.’ Bijna iedereen in Nederland heeft waarschijnlijk weleens iets van Job, Joris & Marieke gezien. Ze maken hun eigen korte animatiefi lmpjes, zoals het bekende schattig-gruwelij-ke Mute, waarmee ze op het HAFF 2014 de Grand Prix én de Publieks-prijs voor Nederlandse fi lm won-nen, maar ook veel videoclips en fi lmpjes in opdracht van bedrijven

DOOR ELJA LOOIJESTIJN De Utrechtse animatiestudio Job, Joris & Marieke verovert de wereld. ‘Onze karakters zijn raar, maar niet zo raar dat ze afstandelijk worden.’

Succes in drievoud

A Single Life

HAFF2015.indd 6 24-02-15 14:11

7

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

Job, Joris & Marieke

WWW.HAFF.NL

en instellingen. Job is daarnaast ook de drijvende kracht achter muziek-project Happy Camper. Het gezicht van die band is dan weer een karak-ter uit de animatiestudio, Manfred de Yeti. ‘Onze karakters zien er raar uit, meestal zonder neus en nek, ze zijn herkenbaar als onze stijl,’ vertelt Joris. Maar ze zijn niet zo raar dat ze afstandelijk worden. Dat is een beet-je het spanningsveld waar we mee werken: vreemde karakters waarmee je wel kan meeleven. En de verha-len zijn opgewekt met een donker randje. We hoeven geen moeite te doen om bij onze stijl te blijven. Die vloeit vanzelf voort uit onze smaak en voorkeuren. Dat is ook handig bij het aantrekken van opdrachtgevers.’

Hoe is de verhouding tussen werk in opdracht en vrij werk?‘Die twee gaan hand in hand. We zorgen altijd dat we tijd inruimen voor vrij werk, maar we willen ook opdrachtwerk blijven doen. We slaan bijna wekelijks opdrachten af. Soms komt het niet uit qua tijd, soms is de opdracht al te ver uitge-werkt, of de opdrachtgever is niet echt serieus. Een vrije fi lm die we hebben uitgebracht levert vaak weer opdrachtgevers op die ook zoiets willen. Dankzij Mute hebben we een opdracht van de Londense me-tro binnengehaald. Het fi lmpje Bon Voyage!, een clip bij een nummer van Blaudzun in opdracht van de gemeente Utrecht voor de start van de Tour de France, was voor ons een ideale opdracht. Het is een videoclip en promotie-fi lm, maar voor ons een korte fi lm. Het is leuk als je een verhaal mag overbrengen.’

Ben je een vaste bezoeker van het HAFF?‘Ik ga elk jaar, ik ben blij dat Utrecht

zo’n festival heeft. Je hebt niet zo veel kans om je eigen fi lm of andere animaties op groot scherm te zien. Maar verder ga ik meer naar speel-fi lms dan animatiefi lms. Heel veel animatie zien stompt mij een beetje af, dan krijg ik bij het maken snel het gevoel: dat is al gedaan. Dus ik kijk met mate.’

Gaat het goed met de animatiefi lm?‘Ja, dat kan ik zeker zeggen. Dat zie je aan het feit dat de gemeente een animatiefi lm als promotie voor de Tour de France laat maken. Ook heb ik het idee dat je in muziekclips en

commercials steeds meer animatie ziet. Dankzij internet is het veel makkelijker om animatiefi lms te verspreiden. Mensen zijn katten die verongelukken op YouTube ook wel beu en willen weleens een echt mooi fi lmpje zien. En de laatste ja-ren is het door technologische voor-uitgang veel makkelijker geworden om animaties te maken. Met een computer en de juiste software kom je heel ver, en kan het dus zo ver komen dat een kleine studio als de onze kan wedijveren om een Oscar met Disney. Je hebt niet veel geld nodig om iets moois te maken.’

Wat zijn jullie toekomstdromen?‘Onze grote droom is een lange ani-matiefi lm. We gaan nu een fi lm ma-ken voor NTR Kort! van tien minu-ten en ook een van een half uur. Dan moet anderhalf uur ook wel lukken. Maar we hebben ook net een expo-sitie gemaakt, in Amersfoort. Het is een installatie in de ruimte, waarin je alle stukken van de animatie ziet. Elk frame is geprint met de 3D-prin-ter. En we zijn bezig met een kinder-boek. Dus ik hoop dat we nooit één ding zullen doen.’

Job, Joris & Marieke

Bon Voyage!

Mute

HAFF2015.indd 7 24-02-15 14:12

9

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

persoonlijkheden van de dieren in de kudde en de onderlinge relaties meer uitdiepen. Ik denk dat die aanpak inderdaad wel lijkt op de Muppets, al is de fi lm niet bedoeld als hommage.’

Shaun schijnt nogal populair te zijn in het Midden-Oosten. Er worden daar zelfs liveshows opgevoerd. Kun je dat verklaren?‘Ik denk dat het een combinatie van factoren is. De beste animatie-fi guren zijn te herkennen aan hun silhouet en Shaun heeft ook zo’n herkenbaar ontwerp. Ook de visuele humor, vergelijkbaar met slapstick uit de stille fi lm, doet het over de hele wereld goed. Het ontbreken van dialoog is ook belangrijk voor de aantrekkingskracht. We hebben veel studie gedaan naar de bewegingen en expressies van de personages. Bij Shaun moet je veel met zijn ogen doen, want hij heeft geen wenk-brauwen. Hoe onze ogen reageren op bepaalde processen in het brein is universeel over de hele wereld. Als je bijvoorbeeld naar beneden kijkt probeer je je een telefoonnum-mer of iets abstracts te herinneren.’

Zijn er nog plannen voor nieuwe fi lms met Wallace & Gromit?‘We willen er zeker nog meer ma-ken, maar Nick Park werkt op dit moment aan een fi lm waar ze niet in voorkomen. Het kan dus nog even duren.’

WWW.HAFF.NL

Shaun the sheep dook voor het eerst op in de Wallace &

Gromit-fi lm A Close Shave en kreeg later een eigen, succesvolle televisieserie. Nu is er een feature rond het sympa-thieke schaap. Richard Starzak en Mark Burton tekenen voor zowel sce-nario als regie.

Hoe moeilijk is het om een fi lm zonder dialoog te maken?Richard Starzak: ‘Net als de tele-visieserie wilden we een verhaal met zo min mogelijk verbale com-municatie vertellen. Dat was erg moeilijk, maar ook ontzettend leuk. We hebben twee jaar aan het script gewerkt, zelfs nog tijdens het fi l-men. The Artist was een belangrijke

invloed, en ook Pixars WALL-E. Daar zit een half uur zonder dia-loog in, wat ik het beste deel vind. Zonder dialoog zijn scènes waar emoties in overgebracht moeten worden het moeilijkste te anime-ren. De scène waarin Shaun en de rest van de kudde somber zijn omdat de boer ze niet meer herkent en dus wegstuurt, was daarom erg lastig. We hebben in sommige shots verschillende reacties van Shaun uitgeprobeerd om te zien welke het beste werkte.’

Welke sequentie was het leukst om te maken?

‘De scène in het restau-rant is mijn favoriet. De dieren, verkleed als mensen, proberen de

andere gasten in het res-taurant na te doen om niet

door de mand te vallen. Erg leuk om te regisseren omdat er zo veel � sieke comedy in zit.’

Toen de kudde door de stad op zoek was naar hun baasje de boer, moest ik aan de Muppet-fi lms van Jim Hen-son denken.‘Ik ben een groot fan van de Mup-pets. In deze fi lm wilden we de

Sympathiek schaap

kijkt probeer je je een telefoonnum-mer of iets abstracts te herinneren.’

Zijn er nog plannen voor nieuwe fi lms met Wallace & Gromit?‘We willen er zeker nog meer ma-ken, maar Nick Park werkt op dit moment aan een fi lm waar ze niet in voorkomen. Het kan dus nog even duren.’

moeilijk, maar ook ontzettend leuk. We hebben twee jaar aan het script gewerkt, zelfs nog tijdens het fi l-men. The Artist was een belangrijke The Artist was een belangrijke The Artist

ik aan de Muppet-fi lms van Jim Hen-son denken.‘Ik ben een groot fan van de Mup-pets. In deze fi lm wilden we de

Shaun the Sheep, bekend van de gelijknamige tv-serie, heeft nu ook een feature gekregen: Shaun the Sheep Movie

DOOR MICHAEL MINNEBOO

Masterclass Shaun the Sheep

Maak kennis met Richard Starzak en Mark Burton op het HAFF. Op 21 maart

geven ze een masterclass

voor publiek.

HAFF2015.indd 9 24-02-15 14:12

9

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

persoonlijkheden van de dieren in de kudde en de onderlinge relaties meer uitdiepen. Ik denk dat die aanpak inderdaad wel lijkt op de Muppets, al is de fi lm niet bedoeld als hommage.’

Shaun schijnt nogal populair te zijn in het Midden-Oosten. Er worden daar zelfs liveshows opgevoerd. Kun je dat verklaren?‘Ik denk dat het een combinatie van factoren is. De beste animatie-fi guren zijn te herkennen aan hun silhouet en Shaun heeft ook zo’n herkenbaar ontwerp. Ook de visuele humor, vergelijkbaar met slapstick uit de stille fi lm, doet het over de hele wereld goed. Het ontbreken van dialoog is ook belangrijk voor de aantrekkingskracht. We hebben veel studie gedaan naar de bewegingen en expressies van de personages. Bij Shaun moet je veel met zijn ogen doen, want hij heeft geen wenk-brauwen. Hoe onze ogen reageren op bepaalde processen in het brein is universeel over de hele wereld. Als je bijvoorbeeld naar beneden kijkt probeer je je een telefoonnum-mer of iets abstracts te herinneren.’

Zijn er nog plannen voor nieuwe fi lms met Wallace & Gromit?‘We willen er zeker nog meer ma-ken, maar Nick Park werkt op dit moment aan een fi lm waar ze niet in voorkomen. Het kan dus nog even duren.’

WWW.HAFF.NL

Shaun the sheep dook voor het eerst op in de Wallace &

Gromit-fi lm A Close Shave en kreeg later een eigen, succesvolle televisieserie. Nu is er een feature rond het sympa-thieke schaap. Richard Starzak en Mark Burton tekenen voor zowel sce-nario als regie.

Hoe moeilijk is het om een fi lm zonder dialoog te maken?Richard Starzak: ‘Net als de tele-visieserie wilden we een verhaal met zo min mogelijk verbale com-municatie vertellen. Dat was erg moeilijk, maar ook ontzettend leuk. We hebben twee jaar aan het script gewerkt, zelfs nog tijdens het fi l-men. The Artist was een belangrijke

invloed, en ook Pixars WALL-E. Daar zit een half uur zonder dia-loog in, wat ik het beste deel vind. Zonder dialoog zijn scènes waar emoties in overgebracht moeten worden het moeilijkste te anime-ren. De scène waarin Shaun en de rest van de kudde somber zijn omdat de boer ze niet meer herkent en dus wegstuurt, was daarom erg lastig. We hebben in sommige shots verschillende reacties van Shaun uitgeprobeerd om te zien welke het beste werkte.’

Welke sequentie was het leukst om te maken?

‘De scène in het restau-rant is mijn favoriet. De dieren, verkleed als mensen, proberen de

andere gasten in het res-taurant na te doen om niet

door de mand te vallen. Erg leuk om te regisseren omdat er zo veel � sieke comedy in zit.’

Toen de kudde door de stad op zoek was naar hun baasje de boer, moest ik aan de Muppet-fi lms van Jim Hen-son denken.‘Ik ben een groot fan van de Mup-pets. In deze fi lm wilden we de

Sympathiek schaap

kijkt probeer je je een telefoonnum-mer of iets abstracts te herinneren.’

Zijn er nog plannen voor nieuwe fi lms met Wallace & Gromit?‘We willen er zeker nog meer ma-ken, maar Nick Park werkt op dit moment aan een fi lm waar ze niet in voorkomen. Het kan dus nog even duren.’

moeilijk, maar ook ontzettend leuk. We hebben twee jaar aan het script gewerkt, zelfs nog tijdens het fi l-men. The Artist was een belangrijke The Artist was een belangrijke The Artist

ik aan de Muppet-fi lms van Jim Hen-son denken.‘Ik ben een groot fan van de Mup-pets. In deze fi lm wilden we de

Shaun the Sheep, bekend van de gelijknamige tv-serie, heeft nu ook een feature gekregen: Shaun the Sheep Movie

DOOR MICHAEL MINNEBOO

Masterclass Shaun the Sheep

Maak kennis met Richard Starzak en Mark Burton op het HAFF. Op 21 maart

geven ze een masterclass

voor publiek.

HAFF2015.indd 9 24-02-15 14:12

10

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

Beren op de weg (4’07”)

Nadia Meezen (22), studeerde in 2014 af aan de Willem de Kooning Academie: ‘We hadden zes maanden de tijd voor ons afstudeerproject. Daarvoor had ik alleen in het tweede jaar een fi lm gemaakt, de opleiding be-handelt vooral alle losse onder-delen die je in de vingers moet krijgen. Beren op de weg bestaat uit een combinatie van cut-out,

Little Freak (3’33”)

Edwin Schaap (25), studeerde in 2013 af aan de HKU: ‘Sinds november 2013 woon ik in Lon-den omdat ik daar een baan aangeboden kreeg bij het be-drijf waar ik stage had gelopen: Framestore. Met Little Freak wilde ik een geloofwaardig, emotionerend personage cre-eren waarmee het publiek zich kon verbinden. Daarover had ik eerder mijn masterscriptie Nieuwe makers

In het onderdeel ‘BesteBuren’ toont het HAFF werk van de jongste generatie animatietalent uit Nederland en België. Edwin Schaap, Nadia

geschreven: welke elementen zijn daarvoor nodig? Ik gaf het misvormde jongetje veel nattige details, zoals tranen, zweet, snot en speeksel, gecombineerd met sub-tiele trillingen in bijvoorbeeld zijn lichaam en kin. Maar vooral het feit dat de hoofdpersoon een kind is

met grote puppyogen dat niet ge-lukkig is met wat zijn vader voor hem wil, lijkt mensen aan te spre-ken. Het is mijn eerste fi lm met dialoog. Na twintig concepten koos ik voor het simpelste, omdat ik me wilde kunnen focussen op maar een paar shots. Little Freak begon in kleur, hoewel ik wel aan de sfeer van The Elephant Man van David Lynch dacht. Maar om een technische reden heb ik uiteindelijk voor zwart-wit geko-zen; in de vele lagen waarmee ik werkte, kwamen de kleuren niet mooi genoeg uit. Hoe het nu is, doet de tijdgeest goed; het fi lmpje lijkt er ouder door en misschien zelfs geloofwaardiger, alsof dat jongetje echt heeft bestaan.’

www.edwinschaap.com

wat een stroever bewegende wereld geeft, en soepelere 2D-animatie om het verschil tussen realiteit en fantasie duidelijk aan te geven. Voor het eerste gebruikte ik digi-tale foto’s waaruit ik onderdelen knipte die ik digitaal beschilderde; daarmee bouwde ik hoofdpersoon

Theo en zijn omgeving op. Een methode die in Nederland niet vaak gebruikt wordt. De paarse beren die Theo na de aanrijding overal voor zich ziet, het tweede element, heb ik beeld voor beeld op de computer getekend. Wan-neer mensen ergens bang voor zijn, maken ze de angst in hun hoofd soms steeds groter, waar-door ze zichzelf beperken. Beren op de weg gaat over het overwin-nen daarvan. Omdat ik wilde dat die boodschap voor iedereen dui-delijk is, moest het spreekwoord niet leidend zijn; meer een knip-oog naar wie het kent. De letter-lijk in het Engels vertaalde titel doet het dan ook zonder die extra betekenis, en gezien de internati-onale festivalbelangstelling blijkt dat geen bezwaar.’

www.nadiameezen.com

HAFF2015.indd 10 24-02-15 14:14

10

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

Beren op de weg (4’07”)

Nadia Meezen (22), studeerde in 2014 af aan de Willem de Kooning Academie: ‘We hadden zes maanden de tijd voor ons afstudeerproject. Daarvoor had ik alleen in het tweede jaar een fi lm gemaakt, de opleiding be-handelt vooral alle losse onder-delen die je in de vingers moet krijgen. Beren op de weg bestaat uit een combinatie van cut-out,

Little Freak (3’33”)

Edwin Schaap (25), studeerde in 2013 af aan de HKU: ‘Sinds november 2013 woon ik in Lon-den omdat ik daar een baan aangeboden kreeg bij het be-drijf waar ik stage had gelopen: Framestore. Met Little Freak wilde ik een geloofwaardig, emotionerend personage cre-eren waarmee het publiek zich kon verbinden. Daarover had ik eerder mijn masterscriptie Nieuwe makers

In het onderdeel ‘BesteBuren’ toont het HAFF werk van de jongste generatie animatietalent uit Nederland en België. Edwin Schaap, Nadia

geschreven: welke elementen zijn daarvoor nodig? Ik gaf het misvormde jongetje veel nattige details, zoals tranen, zweet, snot en speeksel, gecombineerd met sub-tiele trillingen in bijvoorbeeld zijn lichaam en kin. Maar vooral het feit dat de hoofdpersoon een kind is

met grote puppyogen dat niet ge-lukkig is met wat zijn vader voor hem wil, lijkt mensen aan te spre-ken. Het is mijn eerste fi lm met dialoog. Na twintig concepten koos ik voor het simpelste, omdat ik me wilde kunnen focussen op maar een paar shots. Little Freak begon in kleur, hoewel ik wel aan de sfeer van The Elephant Man van David Lynch dacht. Maar om een technische reden heb ik uiteindelijk voor zwart-wit geko-zen; in de vele lagen waarmee ik werkte, kwamen de kleuren niet mooi genoeg uit. Hoe het nu is, doet de tijdgeest goed; het fi lmpje lijkt er ouder door en misschien zelfs geloofwaardiger, alsof dat jongetje echt heeft bestaan.’

www.edwinschaap.com

wat een stroever bewegende wereld geeft, en soepelere 2D-animatie om het verschil tussen realiteit en fantasie duidelijk aan te geven. Voor het eerste gebruikte ik digi-tale foto’s waaruit ik onderdelen knipte die ik digitaal beschilderde; daarmee bouwde ik hoofdpersoon

Theo en zijn omgeving op. Een methode die in Nederland niet vaak gebruikt wordt. De paarse beren die Theo na de aanrijding overal voor zich ziet, het tweede element, heb ik beeld voor beeld op de computer getekend. Wan-neer mensen ergens bang voor zijn, maken ze de angst in hun hoofd soms steeds groter, waar-door ze zichzelf beperken. Beren op de weg gaat over het overwin-nen daarvan. Omdat ik wilde dat die boodschap voor iedereen dui-delijk is, moest het spreekwoord niet leidend zijn; meer een knip-oog naar wie het kent. De letter-lijk in het Engels vertaalde titel doet het dan ook zonder die extra betekenis, en gezien de internati-onale festivalbelangstelling blijkt dat geen bezwaar.’

www.nadiameezen.com

HAFF2015.indd 10 24-02-15 14:14

11

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

Wile E. (14’33”)

Christopher Holloran (27), in 2012 afgestudeerd aan de Gerrit Rietveld Academie: ‘Na een Eu-ropees uitwisselingsprogramma waaraan ik vanuit een Engelse universiteit deelnam, werd ik uit-genodigd om in Amsterdam ver-der te komen studeren. Sindsdien ben ik hier blijven wonen. Omdat narratieve fi lm een fantastische manier blijkt om iemand zich makkelijk in een andere realiteit te laten verliezen, wilde ik weten wat er gebeurt wanneer ik heel duidelijk zou laten zien dat men-sen naar iets geconstrueerds kij-ken. Voor Wile E., over het contact tussen een jongen in Amsterdam en een meisje in New York, heb ik mijn fi lmopnamen geprojecteerd op papier, die vervolgens beeld voor beeld uitgeknipt en daarna

Blindelings (2’20”)

Joanne van der Weg (26), in 2014 afgestudeerd aan AKV|St.Joost: ‘Het onderwerp voor Blin-delings viel mij in de schoot toen er bij mijn ouders een blinde man langskwam. Ik mocht hem alles vragen – hoe pin je, hoe ga je naar de wc, hoe maak je geld over? – en merkte dat klasgenoten zich de-zelfde dingen afvroegen. Daarom wilde ik er een fi lm over maken: hoe ziet de wereld eruit wanneer je blind bent? Ik ben zelf geblind-doekt en met een stok door de stad gaan lopen en merkte dat niet kunnen zien niets te maken heeft met zwart, wit of grijs. Je loopt vooral door een wereld van geluiden en ervaart slechts ge-deelten van voorwerpen, zoals de

Nieuwe makersMeezen, Joanne van der Weg en Christopher Holloran lichten hun afstudeerfi lm toe.

deur van de tram, niet ook de voor- of achterkant ervan. Eerst wilde ik tekenen zoals blinden dat doen. Zij hebben een beeld van dingen door wat ze voelen, en wanneer ze daar een 2D-tekening van maken klopt er

digitaal gefotografeerd en gemon-teerd. Kaders bewegen daardoor, drijven op een wit vlak; allemaal om de nadruk op de vorm te leggen, die het verhaal niet per se dient. Daarnaast gebruikte ik de klassieke driedeling voor een vertelling – ont-moeting, meningsverschil, conclusie

– en voegde ik overduidelijk ma-nipulatieve muziek toe. Maar zelfs zo zichtbaar werkten de regels; publiek bleek zich nog steeds te identifi ceren en min of meer “ge-woon” naar een fi lm te kijken. Dat voelde als falen. Daardoor ben ik een tijdje installaties gaan maken, om de � sieke componenten nog meer uit elkaar te kunnen halen, maar nu werk ik weer aan een nieuwe animatiefi lm.’

www.holloran.nl

voor zienden niks van de verhou-dingen. Maar dat was te moeilijk. Daarom koos ik ervoor om in 3D te werken en met braillepuntjes een “blinde” weergave te maken van iets alledaags als een trein-ritje. Ik ben blij met het resultaat, maar was totaal verrast door het winnen van de Dioraphte Award afgelopen september.’

www.neonja.nl

DOOR ANGELA VAN DER ELST

HAFF2015.indd 11 24-02-15 14:14

12

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

Op een bankje op het Jans-kerkhof, hartje Utrecht, zit een zwerver met een

enorme, grijze baard, een cowboy-hoed en veel te grote sneakers, die losjes aan zijn voeten bungelen. De zon schijnt, op de achtergrond kondigen twee rode wapperende banieren de komst van de goedhei-ligman aan. Een duif waggelt voorbij, een man komt het beeld inlopen en zet zijn

fi ets tegen een tweede bankje. ‘Ben je aan het fotograferen?’ zegt hij richting de camera. ‘O, eeehh, fl ash, huh?’ Hij maakt er een vreemd handgebaar bij, dat duidelijk moet maken wat hij precies bedoelt.De aandacht van de zwerver is nu ook gewekt. Hij kijkt ook in/naar de camera. De man gaat op het andere bankje zitten en haalt een fototoe-stel met een joekel van een telelens tevoorschijn.

Dan klinkt er opeens een myste-rieus, industrieel gebrom. Om de hoofden van beide mannen ver-schijnen kriebelige lijnen. Het alle-daags leven wordt ondergedompeld in magie. Het achtergrondbeeld wordt transparant, sommige ob-jecten verdwijnen zo maar, andere verdwijnen onder een dikke laag kleurpotlood.Het volgende moment verschijnt opeens een dik, groen lint in beeld,

Animatie uitgebreid

DOOR JAN PIETER EKKER

Onder de noemer ‘Expan-ding Animation’ zijn op het HAFF zes bijzondere animatie-installaties te zien; combinaties van animatie, fi lm en beel-dende kunst.

FEBRUAR

13

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

op de plek waar even daarvoor nog stadsbussen reden. In het groene lint duikt een peloton wielrenners op, in een vreemd perspectief. Zo snel als ze zijn gekomen, zo snel verdwijnen ze ook weer uit beeld. De zwerver legt zijn hoed naast zich neer op het bankje, het beeld wordt weer normaal.Places and Monuments 7: Le Tour Utrecht heet deze combinatie van live-action en animatie; het maakt deel uit van de Places and Monuments-serie van de Canadese kunstenaar Pierre Hébert, die hem eerder naar steden als Quebec, Lyon, Tokio en Berlijn voerde.November vorig jaar was de kun-stenaar drie dagen in Utrecht en volgde hij het 13,7 kilometer tellen-de parcours van de openingsrit van de Tour de France, op zoek naar de beste locaties voor de ‘real footage’ die als basis dient voor zijn monni-kenwerk met de computer.Het grappige, inventieve, veellagige fi lmpje, gemaakt om de start van de Tour van 1 tot 5 juli luister bij te zet-ten, is in installatievorm te zien op het HAFF, in het nieuwe Utrechtse Stadskantoor, direct naast station Utrecht Centraal, én in het festival-hart in het Louis Hartlooper Com-plex, waar ook een aantal schetsen worden geëxposeerd.

Expanding Animation Naast Le Tour Utrecht zijn er onder de noemer ‘Expanding Animation’ nog vijf bijzondere animatieinstal-laties te zien op het HAFF; stuk voor stuk bijzondere combinaties van animatie, fi lm en beeldende kunst. In de kassen van de Oude Hortus van het Universiteitsmuseum komt een koepel te staan van animatie-kunstenaar Maarten Isaäk de Heer (FEBRUAR). Wie onder zijn halve bol plaatsneemt, verdwijnt in een oneindige, met pietepeuterige pre-cisie geanimeerde wereld, waarin de relatie tussen mens en natuur aan de tand gevoeld wordt. In de verte klinkt feestgedruis, dat steeds

weer wordt overstemd door regen en wind. Angstige dieren brengen zich schielijk in veiligheid.Nóg speelser – en daarmee nog geschikter voor kinderen – is SaVer, een intrigerende interactieve instal-latie van de Frans-Mexicaanse kun-stenaar Simon Gerbaud, die stop-motion gebruikt om alledaagse objecten laag voor laag te ontleden. Meer precies: door in een sensor te blazen worden een schoen, een lap-top en een aantal andere gebruiks-voorwerpen vermalen tot gruis, door te schreeuwen krijgen ze weer vaste vorm.De Brit Paul Bush knutselde samen met de Zwiterse Aline Hochli een ar-chaïsch houten bioscoopje in elkaar, waarin levende wasmotten zijn fan-tastische fi lm When Darwin Sleeps gaan bekijken, wat voor bezoekers te volgen is op een groot scherm in de Hortus. Dat is natuurlijk niet voor niets: het vijf minuten durende fi lmpje, dat wel wat doet denken aan het werk van de Quay Brothers, is geïnspireerd op de insectencollectie van de Zwitserse schilder Walter Linsenmaier in het natuurhistorisch museum in Luzern. In een razend tempo verschijnen meer dan drie-duizend insecten in beeld; gloeiende kleuren en verschillend gevormde vleugels en borststukken gaan naad-loos in elkaar over.

In het Centraal Museum is 3rd Page from the Sun te zien, een overweldi-gende, driekanaals video-installatie van de Bulgaars-Canadese anima-tor, graphic designer, illustrator en multimediakunstenaar Theodore Ushev. In vitrines liggen een over-geschilderd woordenboek, een overgeschilderde festivalcatalogus en een overgeschilderde bijbel; op drie schermen is te zien hoe de boeken pagina voor pagina onder dikke lagen rode, oranje en knalgele verf worden bedekt. Het is creatie door vernietiging. Zoals eeuwen geleden de bovenste (tekst-)laag van kostbaar perkament werd geschraapt opdat het opnieuw be-schreven kon worden, geeft Ushev met behulp van ver¢ wast en de computer nieuwe betekenis aan de drie boeken.

Boven: When Darwin SleepsOnder: SaVer

Places and Monuments 7: Le Tour Utrecht

>>>

HAFF2015.indd 13 24-02-15 14:16

13

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

op de plek waar even daarvoor nog stadsbussen reden. In het groene lint duikt een peloton wielrenners op, in een vreemd perspectief. Zo snel als ze zijn gekomen, zo snel verdwijnen ze ook weer uit beeld. De zwerver legt zijn hoed naast zich neer op het bankje, het beeld wordt weer normaal.Places and Monuments 7: Le Tour Utrecht heet deze combinatie van live-action en animatie; het maakt deel uit van de Places and Monuments-serie van de Canadese kunstenaar Pierre Hébert, die hem eerder naar steden als Quebec, Lyon, Tokio en Berlijn voerde.November vorig jaar was de kun-stenaar drie dagen in Utrecht en volgde hij het 13,7 kilometer tellen-de parcours van de openingsrit van de Tour de France, op zoek naar de beste locaties voor de ‘real footage’ die als basis dient voor zijn monni-kenwerk met de computer.Het grappige, inventieve, veellagige fi lmpje, gemaakt om de start van de Tour van 1 tot 5 juli luister bij te zet-ten, is in installatievorm te zien op het HAFF, in het nieuwe Utrechtse Stadskantoor, direct naast station Utrecht Centraal, én in het festival-hart in het Louis Hartlooper Com-plex, waar ook een aantal schetsen worden geëxposeerd.

Expanding Animation Naast Le Tour Utrecht zijn er onder de noemer ‘Expanding Animation’ nog vijf bijzondere animatieinstal-laties te zien op het HAFF; stuk voor stuk bijzondere combinaties van animatie, fi lm en beeldende kunst. In de kassen van de Oude Hortus van het Universiteitsmuseum komt een koepel te staan van animatie-kunstenaar Maarten Isaäk de Heer (FEBRUAR). Wie onder zijn halve bol plaatsneemt, verdwijnt in een oneindige, met pietepeuterige pre-cisie geanimeerde wereld, waarin de relatie tussen mens en natuur aan de tand gevoeld wordt. In de verte klinkt feestgedruis, dat steeds

weer wordt overstemd door regen en wind. Angstige dieren brengen zich schielijk in veiligheid.Nóg speelser – en daarmee nog geschikter voor kinderen – is SaVer, een intrigerende interactieve instal-latie van de Frans-Mexicaanse kun-stenaar Simon Gerbaud, die stop-motion gebruikt om alledaagse objecten laag voor laag te ontleden. Meer precies: door in een sensor te blazen worden een schoen, een lap-top en een aantal andere gebruiks-voorwerpen vermalen tot gruis, door te schreeuwen krijgen ze weer vaste vorm.De Brit Paul Bush knutselde samen met de Zwiterse Aline Hochli een ar-chaïsch houten bioscoopje in elkaar, waarin levende wasmotten zijn fan-tastische fi lm When Darwin Sleeps gaan bekijken, wat voor bezoekers te volgen is op een groot scherm in de Hortus. Dat is natuurlijk niet voor niets: het vijf minuten durende fi lmpje, dat wel wat doet denken aan het werk van de Quay Brothers, is geïnspireerd op de insectencollectie van de Zwitserse schilder Walter Linsenmaier in het natuurhistorisch museum in Luzern. In een razend tempo verschijnen meer dan drie-duizend insecten in beeld; gloeiende kleuren en verschillend gevormde vleugels en borststukken gaan naad-loos in elkaar over.

In het Centraal Museum is 3rd Page from the Sun te zien, een overweldi-gende, driekanaals video-installatie van de Bulgaars-Canadese anima-tor, graphic designer, illustrator en multimediakunstenaar Theodore Ushev. In vitrines liggen een over-geschilderd woordenboek, een overgeschilderde festivalcatalogus en een overgeschilderde bijbel; op drie schermen is te zien hoe de boeken pagina voor pagina onder dikke lagen rode, oranje en knalgele verf worden bedekt. Het is creatie door vernietiging. Zoals eeuwen geleden de bovenste (tekst-)laag van kostbaar perkament werd geschraapt opdat het opnieuw be-schreven kon worden, geeft Ushev met behulp van ver¢ wast en de computer nieuwe betekenis aan de drie boeken.

Boven: When Darwin SleepsOnder: SaVer

Places and Monuments 7: Le Tour Utrecht

>>>

HAFF2015.indd 13 24-02-15 14:16

Bodily DysfunctionsAisha Madu

The CounterYasser Farahi

CursedMerel van den Broek & Nicole Derksen

Little FreakEdwin SchaapWinnaar webcompetitie HAFFTube 2014

HKU-studenten presenteren op het HAFF o.a. de volgende � lms:

Animatie studeren aan HKU?Kom naar onze Open Dag op 21 maart Check www.hku.nl/animation en www.hku.nl/opendag

HKU_advertentie_holland_animatie_festival_2015_01.indd 1 18-02-15 14:30HAFF2015.indd 14 24-02-15 14:16

Bodily DysfunctionsAisha Madu

The CounterYasser Farahi

CursedMerel van den Broek & Nicole Derksen

Little FreakEdwin SchaapWinnaar webcompetitie HAFFTube 2014

HKU-studenten presenteren op het HAFF o.a. de volgende � lms:

Animatie studeren aan HKU?Kom naar onze Open Dag op 21 maart Check www.hku.nl/animation en www.hku.nl/opendag

HKU_advertentie_holland_animatie_festival_2015_01.indd 1 18-02-15 14:30HAFF2015.indd 14 24-02-15 14:16

15 WWW.HAFF.NL

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

StaatsburgerschapNog spectaculairder is Republic of Jing Bang van de Chinees Sun Xun. HAFF-directeur Gerben Schermer ontdekte Sun Xun in 2008 in de ShanghART Gallery in Shanghai. Dat jaar besteedde het animatiefes-tival direct een klein retrospectief aan hem en sindsdien is het HAFF hem blijven volgen.In 2010 maakte Sun Xun, die vrijelijk de mogelijkheden van beeldende kunst en animatiefi lm combineert, als artist in residence de fraaie, inktzwarte, politiek be-laden animatie-installatie Clown’s Revolution (nu te zien op de ten-toonstelling Move On…! 100 jaar animatiekunst in Kunsthal KAdE in

Amersfoort). Deze editie presen-teert het HAFF in het oude Utrecht-se Stadhuis aan de Ganzenmarkt Sun Xuns multimedia-installatie Jing Bang: A Country Based on Whale (2014). Het is een tijdelijk land, dat bestaat zolang een walvis boven water komt om te ademen. Jing Bang is niet ontstaan na een gewelddadige strijd, religie speelt er geen rol. Wind is entertainment, dauw dient er als voedsel. Eén dag per jaar mag er in Jing Bang alleen maar worden gelogen. Als onderdeel van het tot in de kleinste details uitgewerkte kunst-project kunnen honderd mensen het staatsburgerschap aanvragen (een dubbele nationaliteit is er

toegestaan). Voor het lieve som-metje van 13.000 dollar krijgen de nieuwbakken burgers een prachtig ko� ertje met een paspoort van Jing Bang, de nationale vlag (het land mag dan fi ctief zijn, de vlag mag tijdens het HAFF niet worden op-gehangen voor het Stadhuis, omdat het een overheidsgebouw is en de o� ciële vlaginstructie zulks ver-biedt), een wetboek, drie originele tekeningen en een animatiefi lm met dezelfde naam. Het is een hyp-notiserend drieluik waarin Sun Xun houtsneden, schilderijen, aquarel-len en inkttekeningen verwerkte van vuurwerk en de zee, slagregens en een wonderlijke magiër met een hoge hoed waaruit een witte duif tevoorschijn komt. Voor lie� ebbers met een wat kleinere beurs zijn er overigens ook goedkopere, tijdelijke visa verkrijgbaar.

Vanaf het festivalhart Louis Hartlooper Complex vormen de installaties een lint door de stad Utrecht, via het Centraal Museum (een nieuw gedeelte achter de Nicolaïkerk), de Oude Hortus (ingang via Universiteitsmuseum), het Stadhuis (Stadhuisbrug) en het nieuwe Stadskan-toor (Stadsplateau). De meeste locaties zijn geopend van 11.00-17.00 uur.

Republic of Jin Bang

SaVer

HAFF2015.indd 15 24-02-15 14:16

16

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

L’Arte delle Felicita /Art of Hap-piness (ALESSANDRO RAK, I 2013)

Prachtige, contemplatieve anima-tiefi lm in semi-realistische stijl over de band tussen twee broers. Tien jaar geleden verkoos Alfredo leven als boeddhistische monnik in India boven het familieleven in Napels. Daarmee maakte hij een einde aan het succesvolle muzikale duo dat hij samen met zijn broer vormde. Broer Sergio keert de mu-ziek en zijn familie de rug toe en wordt een taxichau  eur die prak-tisch in zijn auto leeft. Terwijl hij naar de excentrieke verhalen van zijn passagiers luistert, probeert Sergio de weg naar zichzelf terug te vinden in herinneringen, berouw en de getroebleerde relatie met zijn broer.

Dragon Nest: Warriors’ Dawn (SONG YUEFENG, CHN 2014)

Gebaseerd op videogame Dragon Nest, waar de 3D-computerani-matie veel van weg heeft. In Altera wonen mensen en elfen gescheiden omdat ze elkaar wantrouwen. Als de vrede wordt bedreigd, trekken strijders uit beide kampen er geza-menlijk op uit om het nest van de zwarte draak te vinden. Hun lot ligt in handen van de jonge, onervaren Lambert die het tegen de draak zal

HAFF Features

Het HAFF presenteert een uiteenlopend programma met fea-tures in competitie.

opnemen. Maar voor het zover is moet hij eerst een betere strijder worden en zelfvertrouwen vinden. Europese première.

Giovanni’s Island (MIZUHO NISHI KU-

BO, J 2014)

Nederlandse première. Zie p. 19.

Hôtel 12 étoiles /12 Star Hotel (BORISLAV SAJTINAC, FR 2014)

Middels een symbolische reis van het cruiseschip Europa wordt de ge-schiedenis van werelddeel Europa verteld vanaf de Griekse mythologie tot en met het heden. Regisseur, animator en producent Borislav Sajtinac focust zijn enigszins cy-

nische vertelling op de moeizame weg die de Europese Unie afl egt om een eenheid te worden en op de confl ictsituaties uit de twintigste en 21ste eeuw. Sajtinac vermengt tekeningen, foto’s en fi lmmateriaal in een geanimeerde collage. Internationale première.

Jack et la Mécanique du Coeur /Jack and the Cuckoo Clock Heart (STÉPHANE BERLA, MATHIAS MAL-

ZIEU, FR/BE 2014)

Co-regisseur Mathias Malzieu maakte een gelikte en swingende animatie gebaseerd op zijn eigen roman en bijbehorend concept-album van zijn band Dionysos. In

DOOR MICHAEL MINNEBOO

Jack and the Cuckoo Clock Heart

When Marnie Was There

HAFF2015.indd 16 24-02-15 14:17

17

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

het Edinburgh van eind negen-tiende eeuw wordt Jack geboren op een dag die zo koud is dat zijn hart bevriest en vervangen moet worden door een koekoeksklok. Vanwege zijn delicate tikker, mag Jack nooit aan de wijzers zitten of kwaad worden en mag hij al helemaal niet verliefd worden. Als Jack op straat een mooi meisje ziet zingen, begint een spannende reis door verschillende landen om haar terug te vinden.

On the White Planet (BUM-WOOK

HUR, ZK 2014)

Op de witte planeet is alles zwart-wit en heeft iedereen een witgekleurde huid. Alleen Choi Min-Je heeft wat wij een normale huidskleur zouden noemen, en dat maakt juist dat hij een opgejaagd buitenbeentje is. Zijn leven wordt gekleurd door extreem geweld. Wanneer Min-Je zich inlaat met een bende huurlingen is het de vraag of ze hem zullen verraden voor de pre-mie die op zijn hoofd staat. De eer-ste lange animatiefi lm van de Zuid-Koreaanse regisseur Bum-wook Hur, die ook het scenario schreef en de fi lm monteerde, zit vol geweld en grofgebekte personages. Nederlandse première.

Pos Eso /Possessed (SAM, SP 2014)

Damian, de achtjarige zoon van een beroemde fl amencodan-seres en een al even fameuze stierenvechter, blijkt bezeten en verantwoordelijk voor allerlei gru-welijkheden. Het is aan priester Lenin, die doorgaans als een soort Indiana Jones op avontuur wordt gestuurd door een corrupte bis-schop, om de demon uit te drijven. Droogkomische claymation tjokvol

verwijzingen naar fi lms als The Exorcist, Beetlejuice en Taxi Driver. Nederlandse première.

The Satellite Girl and Milk Cow (HYUNG-YUN CHANG, ZK2014)

Speelfi lmdebuut van Hyung-yun Chang, in de stijl van animestudio Ghibli. KITSAT-1 is een satelliet die op een dag een lied a� omstig van Aarde hoort. Nieuwsgierig naar de mensheid verandert ze zichzelf in het meisje Il-ho. De zanger van het liedje blijkt Kyung-chon, een muzi-kant die door zwarte magie in een melkkoe is veranderd. Il-ho gaat hem helpen weer mens te worden. Een tovenaar in de vorm van een rol wc-papier sluit zich bij hen aan. Actievol, doldwaas en hartverwar-mend liefdesverhaal. Nederlandse première.

Shaun the Sheep Movie (RICHARD STARZAK, MARK BURTON, GB 2015)

Zie het interview met Richard Star-zak op p. 9.

The Stressful Adventures of Boxhead & Roundhead (ELLIOT

COWAN, VS/ROE2013)

Na een reeks prijswinnende korte fi lms krijgen Boxhead en Round-head hun eerste, sympathieke speelfi lm van geestelijk vader Elliot Cowan. De twee zwartgekleurde fi guurtjes, waarvan de ene een vier-kant en de ander een rond hoofd heeft, moeten het in het dagelijks leven opnemen tegen monsters en boosaardige mensen als ze water halen uit de put. Als hun huis wordt vernietigd, reist het duo af naar de vervuilde stad om verhaal te halen. Roundhead raakt verstrikt in de wereld van avant-gardekunst en Boxhead krijgt een baan bij een onsympathieke Nederlander. Door Boxhead en Roundhead zal de stad drastisch veranderen. Internatio-nale première. When Marnie Was There (HIRO-

MASA YONEBAYASHI, J 2014)

Ontroerende anime-adaptatie van het gelijknamige boek van auteur Joan G. Robinson. De twaal� arige Anna wordt door haar adoptie-moeder naar familie aan de kust gestuurd. De zeelucht zal het ast-matische meisje goed doen. Bij de onbewoonde villa aan het moeras ontmoet de schuchtere Anna het mysterieuze meisje Marnie met wie ze een bijzondere vriendschap krijgt. Deze magisch-realistische familiefi lm is naar verluidt de laat-ste productie van de Japanse ani-matiestudio Ghibli.

Possessed

Hôtel 12 étoiles

HAFF2015.indd 17 24-02-15 14:17

18WWW.HAFF.NL

DOOR ANGELA VAN DER ELST

Vader en zoon Paul en Menno de Nooijer maken al sinds

de jaren tachtig samen werk. Dat varieert van fotografie, (animatie)film en videoclips tot commercials en performances. Voornaamste in-spiratiebron is altijd wie en wat de heren omringt en bezighoudt, met logischerwijs persoonlijke produc-ties tot gevolg. Zo gaat hun meest recente en mogelijk laatste samen-werking, de multimediale muziek-theatervoorstelling Half the Horizon, over de naderende dood. Een gevolg van de diagnose waarmee Paul in 2006 geconfronteerd werd: prostaat-kanker. ‘Een boze, bizarre droom,’ zo ervaart Paul zijn ziekte, en het-zelfde zegt hij over de podiumversie die hij er behalve met Menno met

componist Jorrit Tamminga over maakte, gebaseerd op een tekst van journalist en lotgenoot Matt Dings. Half the Horizon is een combinatie van ernst en lichtvoetigheid waarbij herinneringen, toekomstillusies, waan en werkelijkheid over el-kaar heen buitelen. Onder andere vormgegeven middels projecties op ontblote bovenlijven en muzikaal ondersteund door blokfluitist Erik Bosgraaf en gitarist Izhar Elias. ‘We maken drama,’ zegt Paul, ‘en toch is het geen zware kost.’ Bovendien: ‘Ik vind weglachen ook wel gezond.’

Half the Horizon, 19 en 20 maart, 19.30 en 21.30 uur, een Nederlandse en Engelse voorstelling per avond, Theater Kikker

Half the

Horizon

Met de multimediale muziektheatervoorstelling Half the Horizon geven vader en zoon Paul en Menno de Nooijer de naderende dood kunstzinnig vorm.

DCP ✶ video ✶ 70 mm ✶ 35 mm ✶ 16 mm ✶ Super 8 ✶ 8 mmwww.filmtechniek.nl www.fest iva l t ickets .n l

•e-ticketing•verkoop op locatie•

•personeel•call center•

2013 Adv FT iM 148x210 02.indd 3 22-02-14 23:01

2014 HAFF 170x125.indd 3 24-02-14 09:00

HAFF2015.indd 18 24-02-15 14:17

19

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

‘In tijden van oorlog zwijgen de wetten,’ noteerde de Romeinse

retoricus Marcus Tullius Cicero. Woorden die, door de krijgseeuwen heen tot in het deprimerende nu, telkens opnieuw kunnen dienen als bijschrift bij ieder confl ict dat met wapens wordt uitgevochten. Die wetten worden gemaakt en soms het zwijgen opgelegd door volwassenen – kinderen hebben aan dat mecha-niek part noch deel. Niettemin zijn zij er onverminderd de dupe van.In Jobanni no shima, tijdens het HAFF in de oorspronkelijk Japan-se versie vertoond onder de titel Giovanni’s Island, beschouwt animemaker Mizuho Nishikubo het fenomeen oorlog door kinderogen. In tegenstelling tot wat men hieruit zou kunnen concluderen leverde dat een fi lm op die niet per se voor een zeer jong publiek is gemaakt. Voor wie al lang heeft begrepen dat anime een kunstvorm is, komt dit uiteraard allerminst als een verrassing.

In 1945 is het Noord-Japanse vis-serseiland Sjikotan nog elektriek-loos. Junpei en zijn jongere broertje Kanta duiken op een zonnige dag naar eieren, de oorlog is nauwelijks meer dan een abstractie in een vaag ‘daarginds’. Wanneer Japan capitu-leert en het Rode Leger het eiland bezet, neemt het onbezorgde leven van de jochies echter een tragische wending. Deze geschiedenis van ontheemding en groot verlies is vervat in een raamvertelling: meer dan zestig jaar later reizen de oude lagereschoollerares Sawako en haar vroegere leerling Junpei, voor een bijzondere ceremonie en voor het eerst, per schip terug naar Sjikotan.Zowel de titel van deze anime als de namen van de broertjes refereren aan de vertelling Ginga tetsudô no yoru, vrij vertaald: ‘Nachttrein door de Melkweg’ van Kenji Miyazawa (1896-1933). Miyazawa begon er in de jaren twintig aan om de dood van zijn zus te verwerken, maar liet een

OntheemdingEen hoogbejaarde Japan se lerares en een vroegere leerling keren terug naar het eiland dat ze na WO II moesten verlaten. Giovanni’s Island vertelt hun verhaal.

DOOR OLIVER KERKDIJK

Giovanni’s Island

onvoltooide roman na. Zijn hoofd-personages, boezemkameraadjes Giovanni en Campanella, stonden model voor Junpei en Kanta. In Giovanni’s Island laat hun vader, die jaren eerder zijn echtgenote heeft verloren, Junpei elke dag een stuk uit het boek voorlezen. En in hun fantasie en dromen neemt de galac-tische stoomtrein Junpei en Kanta mee op reis. Die scènes, zo kort als ze duren, hebben een magische kwaliteit die aan sommige Ghibli-anime doet denken. Met name Isao Takahata’s anti-oorlogsklassieker Hotaru no haka/Grave of The Firefl ies (1988) is – ook thematisch – een referentiepunt.Nu in de vroege 21ste eeuw de tij-dens WO II moeizaam heroverde democratieën naar westers model aan trage uitholling en directe be-dreiging blootstaan, ziet ineens ook Japan zich geconfronteerd met een nieuwe barbarij. In dit sombere licht lijkt de humanistische toon van Mizuho Nishikubo’s even wonder-mooie als intens verdrietige fi lm een bijna futiel gebaar. Deze droevige vlinder in animegedaante, echter, herinnert ons eraan wat het is om een vrij mens te zijn. En aan de pa-radox dat, teneinde die grootste aller waarden te verdedigen, de wetten soms helaas zwijgen.

HAFF2015.indd 19 24-02-15 14:18

18WWW.HAFF.NL

DOOR ANGELA VAN DER ELST

Vader en zoon Paul en Menno de Nooijer maken al sinds

de jaren tachtig samen werk. Dat varieert van fotografie, (animatie)film en videoclips tot commercials en performances. Voornaamste in-spiratiebron is altijd wie en wat de heren omringt en bezighoudt, met logischerwijs persoonlijke produc-ties tot gevolg. Zo gaat hun meest recente en mogelijk laatste samen-werking, de multimediale muziek-theatervoorstelling Half the Horizon, over de naderende dood. Een gevolg van de diagnose waarmee Paul in 2006 geconfronteerd werd: prostaat-kanker. ‘Een boze, bizarre droom,’ zo ervaart Paul zijn ziekte, en het-zelfde zegt hij over de podiumversie die hij er behalve met Menno met

componist Jorrit Tamminga over maakte, gebaseerd op een tekst van journalist en lotgenoot Matt Dings. Half the Horizon is een combinatie van ernst en lichtvoetigheid waarbij herinneringen, toekomstillusies, waan en werkelijkheid over el-kaar heen buitelen. Onder andere vormgegeven middels projecties op ontblote bovenlijven en muzikaal ondersteund door blokfluitist Erik Bosgraaf en gitarist Izhar Elias. ‘We maken drama,’ zegt Paul, ‘en toch is het geen zware kost.’ Bovendien: ‘Ik vind weglachen ook wel gezond.’

Half the Horizon, 19 en 20 maart, 19.30 en 21.30 uur, een Nederlandse en Engelse voorstelling per avond, Theater Kikker

Half the

Horizon

Met de multimediale muziektheatervoorstelling Half the Horizon geven vader en zoon Paul en Menno de Nooijer de naderende dood kunstzinnig vorm.

DCP ✶ video ✶ 70 mm ✶ 35 mm ✶ 16 mm ✶ Super 8 ✶ 8 mmwww.filmtechniek.nl www.fest iva l t ickets .n l

•e-ticketing•verkoop op locatie•

•personeel•call center•

2013 Adv FT iM 148x210 02.indd 3 22-02-14 23:01

2014 HAFF 170x125.indd 3 24-02-14 09:00

HAFF2015.indd 18 24-02-15 14:17

19

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

‘In tijden van oorlog zwijgen de wetten,’ noteerde de Romeinse

retoricus Marcus Tullius Cicero. Woorden die, door de krijgseeuwen heen tot in het deprimerende nu, telkens opnieuw kunnen dienen als bijschrift bij ieder confl ict dat met wapens wordt uitgevochten. Die wetten worden gemaakt en soms het zwijgen opgelegd door volwassenen – kinderen hebben aan dat mecha-niek part noch deel. Niettemin zijn zij er onverminderd de dupe van.In Jobanni no shima, tijdens het HAFF in de oorspronkelijk Japan-se versie vertoond onder de titel Giovanni’s Island, beschouwt animemaker Mizuho Nishikubo het fenomeen oorlog door kinderogen. In tegenstelling tot wat men hieruit zou kunnen concluderen leverde dat een fi lm op die niet per se voor een zeer jong publiek is gemaakt. Voor wie al lang heeft begrepen dat anime een kunstvorm is, komt dit uiteraard allerminst als een verrassing.

In 1945 is het Noord-Japanse vis-serseiland Sjikotan nog elektriek-loos. Junpei en zijn jongere broertje Kanta duiken op een zonnige dag naar eieren, de oorlog is nauwelijks meer dan een abstractie in een vaag ‘daarginds’. Wanneer Japan capitu-leert en het Rode Leger het eiland bezet, neemt het onbezorgde leven van de jochies echter een tragische wending. Deze geschiedenis van ontheemding en groot verlies is vervat in een raamvertelling: meer dan zestig jaar later reizen de oude lagereschoollerares Sawako en haar vroegere leerling Junpei, voor een bijzondere ceremonie en voor het eerst, per schip terug naar Sjikotan.Zowel de titel van deze anime als de namen van de broertjes refereren aan de vertelling Ginga tetsudô no yoru, vrij vertaald: ‘Nachttrein door de Melkweg’ van Kenji Miyazawa (1896-1933). Miyazawa begon er in de jaren twintig aan om de dood van zijn zus te verwerken, maar liet een

OntheemdingEen hoogbejaarde Japan se lerares en een vroegere leerling keren terug naar het eiland dat ze na WO II moesten verlaten. Giovanni’s Island vertelt hun verhaal.

DOOR OLIVER KERKDIJK

Giovanni’s Island

onvoltooide roman na. Zijn hoofd-personages, boezemkameraadjes Giovanni en Campanella, stonden model voor Junpei en Kanta. In Giovanni’s Island laat hun vader, die jaren eerder zijn echtgenote heeft verloren, Junpei elke dag een stuk uit het boek voorlezen. En in hun fantasie en dromen neemt de galac-tische stoomtrein Junpei en Kanta mee op reis. Die scènes, zo kort als ze duren, hebben een magische kwaliteit die aan sommige Ghibli-anime doet denken. Met name Isao Takahata’s anti-oorlogsklassieker Hotaru no haka/Grave of The Firefl ies (1988) is – ook thematisch – een referentiepunt.Nu in de vroege 21ste eeuw de tij-dens WO II moeizaam heroverde democratieën naar westers model aan trage uitholling en directe be-dreiging blootstaan, ziet ineens ook Japan zich geconfronteerd met een nieuwe barbarij. In dit sombere licht lijkt de humanistische toon van Mizuho Nishikubo’s even wonder-mooie als intens verdrietige fi lm een bijna futiel gebaar. Deze droevige vlinder in animegedaante, echter, herinnert ons eraan wat het is om een vrij mens te zijn. En aan de pa-radox dat, teneinde die grootste aller waarden te verdedigen, de wetten soms helaas zwijgen.

HAFF2015.indd 19 24-02-15 14:18

20

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

‘Ik denk dat strips geschikter zijn om over de innerlijke roerselen van een personage en het mondaine leven te vertellen dan overdreven fantasieverha-len,’ vindt de Canadese stripmaker en illustrator Seth (Gregory Gallant). Met dit statement begint de documentaire Seth’s Dominion van Luc Chamberland. Seth’s Dominion, bij het HAFF te zien in het fi lmprogramma, schetst een beeld van het leven en werk van de strip-maker. In korte animaties komen zijn beeldverhalen tot leven. Seth verwierf bekendheid met de strip Palookaville, waarin eenzame personages dikwijls in het verleden zingeving hopen te vinden.

Seth weet in (autobiografi sche) verhalen het alledaagse op een tragikomische ma-nier te vatten en een weemoedige, poëti-sche glans te geven. De zevende editie van de Kunststripbeurs vindt zaterdag 21 maart plaats in Nicolaï-kerk. Stripmakers, illustratoren en ander grafi sch talent uit Nederland en België die hun werk presenteren en verkopen. Een mooie gelegenheid om kennis te maken met tekentalent en om originelen, prints en small-press uitgaven te bekijken, te besnuffelen en aan te schaffen. Nieuwe albums worden ten doop gehouden. Ook zal de StripGrafi ekPrijs weer worden uitgereikt.

MICHAEL MINNEBOO

Simulacra

Man Meets Woman We Can’t Live Without Cosmos

Habana

What Happened in Past Dragon Year

World of Tomorrow

Het HAFF stript!

Een greep uit de ruim tweehonderd fi lms uit de verschillende competities met recente fi lms.

8 Balles (8 BULLETS, FRANK TERNIER,

FR 2014/12:30) Gekweld door herin-neringen en hoofdpijn, volgt een 36-jarige Franse expat zakenman in Taipei een mysterieuze rode vis.

Anatomy of a spider (KISS VOJ-

TECH, TSJ 2014/26:10) Schrijnende poppen animatie over de eenzaam-heid van het individu versus de ongeïnteresseerde massa. Maar ergens in de verte, waar dromen beginnen, gloort er hoop.The Bigger Picture (DAISY JACOBS,

GB 2014/7:05) Innovatieve fi lm over de zorg voor een ouder. Moeder wil niet naar een verzorgingstehuis.Black Tape (URI KRANOT/MICHELLE

KRANOT, DK/PAL 2014/3:00)

Militairen in vol ornaat en anonie-

me burgers, daders en slachto� ers, zijn gevangen in een repeterende pas à deux.Cat Meets Dog (PAUL DRIESSEN, CA/

NL/BE 2015/11:08) Een hond en een kat worden uitgenodigd voor een romantisch rendez-vous. Split screen in vier panelen.The Counter (YASSER FARAHI, NL

2014/2:58) Grafi sch zorgvuldig uitge-werkt onderzoek naar de beleving van tijd en tijdlagen, het verleden en de toekomst.

HAFF2015.indd 20 24-02-15 14:18

20

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

‘Ik denk dat strips geschikter zijn om over de innerlijke roerselen van een personage en het mondaine leven te vertellen dan overdreven fantasieverha-len,’ vindt de Canadese stripmaker en illustrator Seth (Gregory Gallant). Met dit statement begint de documentaire Seth’s Dominion van Luc Chamberland. Seth’s Dominion, bij het HAFF te zien in het fi lmprogramma, schetst een beeld van het leven en werk van de strip-maker. In korte animaties komen zijn beeldverhalen tot leven. Seth verwierf bekendheid met de strip Palookaville, waarin eenzame personages dikwijls in het verleden zingeving hopen te vinden.

Seth weet in (autobiografi sche) verhalen het alledaagse op een tragikomische ma-nier te vatten en een weemoedige, poëti-sche glans te geven. De zevende editie van de Kunststripbeurs vindt zaterdag 21 maart plaats in Nicolaï-kerk. Stripmakers, illustratoren en ander grafi sch talent uit Nederland en België die hun werk presenteren en verkopen. Een mooie gelegenheid om kennis te maken met tekentalent en om originelen, prints en small-press uitgaven te bekijken, te besnuffelen en aan te schaffen. Nieuwe albums worden ten doop gehouden. Ook zal de StripGrafi ekPrijs weer worden uitgereikt.

MICHAEL MINNEBOO

Simulacra

Man Meets Woman We Can’t Live Without Cosmos

Habana

What Happened in Past Dragon Year

World of Tomorrow

Het HAFF stript!

Een greep uit de ruim tweehonderd fi lms uit de verschillende competities met recente fi lms.

8 Balles (8 BULLETS, FRANK TERNIER,

FR 2014/12:30) Gekweld door herin-neringen en hoofdpijn, volgt een 36-jarige Franse expat zakenman in Taipei een mysterieuze rode vis.

Anatomy of a spider (KISS VOJ-

TECH, TSJ 2014/26:10) Schrijnende poppen animatie over de eenzaam-heid van het individu versus de ongeïnteresseerde massa. Maar ergens in de verte, waar dromen beginnen, gloort er hoop.The Bigger Picture (DAISY JACOBS,

GB 2014/7:05) Innovatieve fi lm over de zorg voor een ouder. Moeder wil niet naar een verzorgingstehuis.Black Tape (URI KRANOT/MICHELLE

KRANOT, DK/PAL 2014/3:00)

Militairen in vol ornaat en anonie-

me burgers, daders en slachto� ers, zijn gevangen in een repeterende pas à deux.Cat Meets Dog (PAUL DRIESSEN, CA/

NL/BE 2015/11:08) Een hond en een kat worden uitgenodigd voor een romantisch rendez-vous. Split screen in vier panelen.The Counter (YASSER FARAHI, NL

2014/2:58) Grafi sch zorgvuldig uitge-werkt onderzoek naar de beleving van tijd en tijdlagen, het verleden en de toekomst.

HAFF2015.indd 20 24-02-15 14:18

21

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

WWW.HAFF.NL

Don’t Do This to Me Now (JACK

FITZGERALD, NL 2014/8:37) Satirische blik op de moderne maatschappij in eenvoudige lijnen. Don’t Sit Under the Poo Tree (STEPHEN TEMPLER/ROSS PAYNE, NZ

2014/2:40) Vrolijke muziekfi lm. Een boerenfamilie musiceert. Eager (ALLISON SCHULNIK, VS

2014/8:30) Bewegend schilderij toont choreografi e van organische vor-men in een uitbundig ballet van kleuren en materialen.Follow Through (LIZ EL SAADANY, NL

2014/5:56) Een eindeloze dans loopt uit op een confrontatie in leider-schap en vertrouwen. Fugue for Cello, Trumpet and Landscape (JERZY KUCIA, PL

2014/18:00) Poëtische typering van landschappen door herinneringen aan verschillende seizoenen in meditatieve aaneenschakeling van beelden en muziek.Habana (EDOUARD SALIER, FR

2014/22:00) Amoreel Havanna in de nabije toekomst. Fake-documentai-re volgt Lazaro uit het getto door de dreigende stad. Winnaar Internatio-nal Short Film Festival Berlijn 2014. Man Meets Woman (DMITRY GELLER,

RUS 2014/16:40) Man ontmoet vrouw. Barrières doemen op wanneer hij haar beter leert kennen.Man on the Chair (DAHEE JEONG,

FR/KR 2014/6:55) Bespiegelingen van

een man op een stoel. Tekenani-matie in zachte tinten speelt met perspectief en materie.Mr. Sea (XUE GENG, CHN 2014/13:15) Een wetenschapper gaat op onder-zoek naar een mysterieus eiland in de Zuid-Chinese zee. Daar treft hij een prostituee en een slang. Ani-matie met keramiek.Myself Smoke & Universe (AN-

DREAS HYKADE, DE 2014/1:36) Serie waarin de fi lmmaker zich recht-streeks wendt tot het publiek. Voor hulp om te stoppen met roken, of samen het universum te ontdekken.Pilots on the Way Home (PRIIT

PÄRN/OLGA PÄRN, CA 2014/16:00) Drie piloten zijn gestrand in de woes-tijn. Op weg naar huis hebben ze allerlei verleidelijke visioenen. Ge-animeerd met zand.Planet Sigma (MOMOKO SETO, FR

2014/11:50) Een planeet ontploft, de ijsmassa breekt dramatisch in stukken en ingevroren wezens ko-men weer tot leven.Simulacra (IVANA BOSNJAK/THOMAS

JOHNSON, H 2014/8:40) In een doolhof vol met illusies en verweerde en beslagen spiegels probeert een man zichzelf te vinden. Welk beeld is de realiteit?Sonámbulo (THE SLEEPWALKER,

THÉODORE USHEV, CA 2015, 4:20) Geïn-spireerd door een gedicht van Fe-derico García Lorca. Visuele poëzie

op het ritme van prachtige dromen en hartstochtelijke nachten.Splintertime (ROSTO, NL/FR/BE

2015/8:50) Derde deel uit het vierde-lige muziekproject met Thee Wrec-kers. De vier bandleden vertrekken in een ambulance en laten een leegte achter.Teeth (DANIEL GRAY/TOM BROWN, GB/

US/H 2015/6:10) Het leven aan de hand van een gebit, verteld door een betoverende voice-over. De eerste tand kwam pas laat, toen hij tweeënhalf was.Tu Ressembles à Moi (YOU LOOK

LIKE ME, PIERRE HÉBERT/RENÉ LUSSIER,

CA 2014/5:04) Ik zag je voorbijgaan, maar ik kon je ogen niet vergeten. Liefdevol relaas over mensen, wat hebben we gemeen?We Can’t Live Without Cosmos (KONSTANTIN BRONZIT, RUS 2014/15:20) Astronouten in training nr. 1203 en 1204 zijn verreweg de besten van de hele ploeg en door dik en dun be-vriend. Tekenanimatie met trefze-kere timing, grappig en weemoedig.What Happened in Past Dragon Year (SUN XUN, CHN 2014/9:35) Associ-atieve beschouwing over ontwik-kelingen in China naar aanleiding van het jaar van de draak (2012), het legendarische symbool voor voorspoed en macht.World of Tomorrow (DON HERTZ-

FELDT, VS 2015/16:30) Even hartver-scheurende als grappige science-fi ction. De jonge Emily krijgt een volwassen kloon van haarzelf uit de toekomst op bezoek. Winnaar Sundance Film Festival 2015.

8 Balles

Black Tape

Don’t Sit Under the Poo Tree

NPO DocOnder de noemer ‘De geani-meerde werkelijkheid’ vertoont NPO Doc documentaires waarin animatie om te verbeelden wat de makers niet kunnen fi lmen een hoofdrol speelt. 14 t/m 20 maart www.npodoc.nl

NPO CulturaNPO Cultura zendt dagelijks animatieprogramma’s uit, met recente Nederlandse fi lms, do-cumentaires (o.a. van Paul Wells, zie p.22), en speciale aandacht voor Andreas Hykade en Job, Joris & Marieke (zie p. 6). 16 t/m 20 maart npocultura.nl/haff

HAFF2015.indd 21 24-02-15 14:19

22WWW.HAFF.NL

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

Professor Paul Wells is directeur van de Animation

Academy aan Loughborough University in het Britse Leices-tershire. Hij breidde zijn toch al indrukwekkende oeuvre onlangs uit met een boek over de relatie tussen animatie en sport. Voor het HAFF stelde hij een speci-aal programma samen rond het thema, waaruit blijkt dat de twee uitstekend bij elkaar passen.

Bent u een groot sport-lie� ebber?Paul Wells: ‘Ik ben al van jongs af aan dol op sport, vooral voetbal en cricket. Ik ben al mijn hele leven supporter van Chelsea, en hun overwinning op Bayern München in de fi nale van de Champions League in 2012 reken ik tot de mooiste dagen van mijn leven. Tot ik dit boek schreef was sport en spel iets wat ik naast mijn werk deed om te ontspannen, maar dit boek heeft mijn werk en hobby samengebracht.’

Wat zijn de overeenkomsten tussen animatie en sport?‘In beide disciplines gaat het om vooraf bepaalde en nauwkeurige bewegingen, die uitgevoerd worden met een � siek doel. Sport en ani-matie hebben beide te maken met specifi eke activiteiten rondom tijd en plaats. Ze gaan allebei in essen-tie over “spel” en we kunnen er iets over onszelf van leren, door ze te zien als een metafoor.’

Voor het HAFF stelde Paul Wells een speciaal programma samen over de relatie tussen animatie en sport.

DOOR ELJA LOOIJESTIJNSweater

I Love Hooligans

Waarom is animatie een goede ma-nier om sport te laten zien?

‘Zowel in de animatie als in de sport moet een serie speci-

fi eke bewegingen � siek uitgevoerd worden, steeds beter, om een re-sultaat te bereiken. Die

manier van bewegen kun je met animatie heel dui-

delijk benadrukken en uit-vergroten. Animatie kan daarom

sport weergeven op een manier die je niet ziet bij een gewone sportuit-zending of fotografi e.’

Waarop heeft u uw keuzes voor het sport en animatieprogramma gebaseerd?‘Aan de ene kant draait het om de start van de Tour de France, die vorig jaar in Groot-Brittannië was en dit jaar in Utrecht. Verder heb ik fi lms geselecteerd die allerlei facet-ten van de sport laten zien. I Love Hooligans gaat over de para-dox van een homoseksuele voet-balhooligan die deelneemt aan de homofobische maar ook mogelijk homo-erotische voetbalcultuur. The Sweater gaat over een ander soort fan, de adoratie van een ijshockey-speler en de gevolgen daarvan voor iemands identiteit. War Game gaat

over de wapenstilstand in de Eerste Wereldoorlog, kerstmis 1914, toen de Britse en Duitse troepen samen gingen voetballen. The Olympic Champ is een voorbeeld van de vele korte sportfi lms van Disney, met Goo� , de grootste sportman uit de animatiewereld.’

U heeft enorm veel gepubliceerd op animatiegebied en de thema’s van uw werk variëren van auteursrechten tot het dier in de animatie. Welke onder-werpen wilt u verder nog uitdiepen?‘Ik heb inderdaad veel over anima-tie geschreven, en ook veel voor animatie. Maar toch heb ik af en toe het idee dat ik de animatie toch nog maar oppervlakkig heb behandeld. Ik zou graag nog dieper ingaan op de relatie tussen animatie en tradi-tionele beeldende kunst, of boek-verfi lmingen.’

HAFF2015.indd 22 24-02-15 14:19 HAFF2015.indd 23 24-02-15 14:19

22WWW.HAFF.NL

HO

LL

AN

D A

NIM

AT

IO

N F

IL

M F

ES

TIV

AL

Professor Paul Wells is directeur van de Animation

Academy aan Loughborough University in het Britse Leices-tershire. Hij breidde zijn toch al indrukwekkende oeuvre onlangs uit met een boek over de relatie tussen animatie en sport. Voor het HAFF stelde hij een speci-aal programma samen rond het thema, waaruit blijkt dat de twee uitstekend bij elkaar passen.

Bent u een groot sport-lie� ebber?Paul Wells: ‘Ik ben al van jongs af aan dol op sport, vooral voetbal en cricket. Ik ben al mijn hele leven supporter van Chelsea, en hun overwinning op Bayern München in de fi nale van de Champions League in 2012 reken ik tot de mooiste dagen van mijn leven. Tot ik dit boek schreef was sport en spel iets wat ik naast mijn werk deed om te ontspannen, maar dit boek heeft mijn werk en hobby samengebracht.’

Wat zijn de overeenkomsten tussen animatie en sport?‘In beide disciplines gaat het om vooraf bepaalde en nauwkeurige bewegingen, die uitgevoerd worden met een � siek doel. Sport en ani-matie hebben beide te maken met specifi eke activiteiten rondom tijd en plaats. Ze gaan allebei in essen-tie over “spel” en we kunnen er iets over onszelf van leren, door ze te zien als een metafoor.’

Voor het HAFF stelde Paul Wells een speciaal programma samen over de relatie tussen animatie en sport.

DOOR ELJA LOOIJESTIJNSweater

I Love Hooligans

Waarom is animatie een goede ma-nier om sport te laten zien?

‘Zowel in de animatie als in de sport moet een serie speci-

fi eke bewegingen � siek uitgevoerd worden, steeds beter, om een re-sultaat te bereiken. Die

manier van bewegen kun je met animatie heel dui-

delijk benadrukken en uit-vergroten. Animatie kan daarom

sport weergeven op een manier die je niet ziet bij een gewone sportuit-zending of fotografi e.’

Waarop heeft u uw keuzes voor het sport en animatieprogramma gebaseerd?‘Aan de ene kant draait het om de start van de Tour de France, die vorig jaar in Groot-Brittannië was en dit jaar in Utrecht. Verder heb ik fi lms geselecteerd die allerlei facet-ten van de sport laten zien. I Love Hooligans gaat over de para-dox van een homoseksuele voet-balhooligan die deelneemt aan de homofobische maar ook mogelijk homo-erotische voetbalcultuur. The Sweater gaat over een ander soort fan, de adoratie van een ijshockey-speler en de gevolgen daarvan voor iemands identiteit. War Game gaat

over de wapenstilstand in de Eerste Wereldoorlog, kerstmis 1914, toen de Britse en Duitse troepen samen gingen voetballen. The Olympic Champ is een voorbeeld van de vele korte sportfi lms van Disney, met Goo� , de grootste sportman uit de animatiewereld.’

U heeft enorm veel gepubliceerd op animatiegebied en de thema’s van uw werk variëren van auteursrechten tot het dier in de animatie. Welke onder-werpen wilt u verder nog uitdiepen?‘Ik heb inderdaad veel over anima-tie geschreven, en ook veel voor animatie. Maar toch heb ik af en toe het idee dat ik de animatie toch nog maar oppervlakkig heb behandeld. Ik zou graag nog dieper ingaan op de relatie tussen animatie en tradi-tionele beeldende kunst, of boek-verfi lmingen.’

HAFF2015.indd 22 24-02-15 14:19 HAFF2015.indd 23 24-02-15 14:19

25 apr – 30 aug 2015EYE FILMMUSEUM AMSTERDAM eyefi lm.nl/kentridge

De Zuid-Afrikaanse kunstenaar William Kentridge (Johannesburg, 1955) is een homo universalis die naast zijn beeldende werk ook actief is als operaregisseur, theatermaker, scenograaf en performer. Speciaal voor EYE ontwikkelde Kentridge More Sweetly Play the Dance, een 45 meter lang fries van bewegende beelden, een soort eeuwigdurende ‘danse macabre’.

Naast dit nieuwe werk toont EYE nog een aantal andere werken van William Kentridge, waaronder de fi lminstallatie op 8 schermen I Am Not Me, the Horse Is Not Mine uit 2008, gebaseerd op het korte verhaal De neus van de Russische schrijver Nikolaj Gogol uit 1836. Het is voor het eerst dat een dergelijk omvangrijke tentoon stelling met werken van Kentridge in Nederland te zien zal zijn.

Tentoonstelling William KentridgeIf we ever get to heaven

Tentoonstelling

HAFF2015.indd 24 24-02-15 15:02