Guidelines for Schematic Design

Panduan Teknik Edisi Ke-4 2008 Cawangan Kejuruteraan Elektrik Pg 1 of 14

Guidelines for Schematic Design

1.0 Penamaan Papan Agihan

One of steps in schematic drawing is the naming of the distribution board. The DE will name it as follows: DB E 2 A L – R

Red Phase (For single phase DB only)

Lighting (L) / Socket (S) /Power (P) / Mechanical (M)

Location (Zone / Wing)

Level (2 for second floor)

Essential (for Essential supply) Example:

A) DB Essential (Power)

1 Single phase DB at level 1 zone A yellow phase - DB E1AP – Y

2 Three phase DB at level 2 - DB E2P

B) DB Normal, without Essential supply (Lighting)

1 Single phase DB at level 1 - DB 1L – R

2 Three phase DB at level 2 zone B - DB 2BL

2.0 Maklumat Yang Perlu Dalam Satu Lukisan Skematik


A) Jumlah Beban Tersambung (Total Connected Load) 1 Jumlah Beban Tersambung (TCL) adalah kesemua beban elektrik yang

direkabentuk dalam sesuatu pemasangan. (Sila rujuk lampiran 1)

2 Nyatakan dalam lukisan skematik dalam bentuk TCL Watt (Current Amp) contohnya: 4434W (21.74A)

B) Faktor Kepelbagaian (Diversity Factor, DF)

1 Perbezaan atau nisbah di antara Kehendak Maksimum dengan TCL.

2 DF lazimnya tidak dapat ditentukan dengan tepat. DF hanyalah satu anggaran

sahaja berdasarkan panduan atau pengalaman atau data-data terdahulu.

3 Berbeza-beza mengikut fungsi dan penggunaan peralatan atau sistem. (Sila rujuk lampiran 2)

4 Kebiasaannya DF bagi lampu ialah 0.8 dan soket pula ialah 0.4. (Bergantung

pada penggunaan pada bangunan itu sendiri)

C) Kehendak Maksimum (Maximum Demand)

1 Kehendak Maksimum (MD) adalah beban yang digunakan oleh sesuatu pepasangan pada satu-satu masa sahaja kerana tidak semua beban elektrik digunakan serentak.

2 MD dan DF mestilah dianggarkan supaya tidak ‘overdesigned /

underdesigned’.

3 Kurang atau sama dengan TCL. 4 Nyatakan dalam lukisan skematik dalam bentuk MD Watt (Current Amp)

contohnya: 4000W (19.6A)

MD = TCL x DF

D) Protective Current Device / Incoming Switch Gears 1 Untuk tentukan kadaran rujuk di bawah:

a. Bagi DB adalah berdasarkan TCL b. Bagi SSB dan MSB terdapat 2 opsyen yang bergantung kepada

pertimbangan teknikal dan ekonomik yang tidak bercanggah:

i. berdasarkan MD + 20% (mengambil kira beban di masa akan datang)

ii. berdasarkan TCL


3.0 Contoh Praktikal

Lukisan dan Rekabentuk Papan Agihan (DB) Lampu dan Kipas

Rujuk pada lukisan skematik 1;

1 Setiap litar lampu dan kipas mestilah tidak melebihi 1000 watt atau tidak melebihi 10 punca bagi satu litar.

2 Setiap litar lampu dan kipas menggunakan MCB ber saiz 6 Amp.

Bagi lampu berkuasa tinggi saiz MCB DE perlu pertimbangkan menurut beban lampu tersebut.

3 Menentukan Bilangan Hala DB.

Tambah 20% kepada bilangan litar yang digunakan. Iaitu (R) = 8 + 20% (1.2) = 9.2 litar (Y) = 8 + 20% (1.2) = 9.2 litar (B) = 8 + 20% (1.2) = 9.2 litar Oleh itu bilangan hala yang paling hampir dalam pasaran ialah (10 hala x 3 fasa). Pemilihan bilangan hala kebiasaannya adalah angka genap.

4 Penentuan saiz MCCB / Suis Gear.

Daripada lukisan skematik 1, kita dapati:

Jumlah TCL = 1549W (25.35A) Oleh itu berdasarkan pada TCL kadaran MCCB untuk DB ini adalah 40A DP 10 kA

DF = 0.8

MD = TCL x DF = 1549 x 0.8 = 1239W (20.28A)

MD akan digunakan untuk jumlah di peringkat SSB kelak

5 Kepekaan RCCB yang ditetapkan bagi litar lampu dan kipas ialah 100mA, kadaran arus ambil yang maksimum iaitu 63A

6 Penentuan saiz kabel daripada MCB ke litar akhir.

Untuk litar lampu dan kipas, kabel yang digunakan ialah kabel PVC 1.5 mm². Bagi lampu kuasa tinggi DE perlu pertimbangkan menurut beban lampu tersebut.

7 Namakan DB dengan mengambil kira tempat di mana DB tersebut hendak

diletakkan


Lukisan Skematik 1


4.0 Lukisan dan Rekabentuk DB Soket Alir Keluar (S/S/O) Rujuk pada lukisan skematik 2;

1 Setiap litar soket mestilah tidak melebihi 1500 watt. dan punca soket 13A

pula tidak lebih dari 6. Sebagai norma setiap bilik dilengkapkan dengan sekurang-kurangnya 2 bilangan soket untuk kegunaan am. Bagi setiap bilik yang akan dilengkapkan dengan point komputer, perlu tambahan 2 lagi soket.

2 Menentukan saiz MCB

MCB yang biasa digunakan adalah 20A dan 32A. Bergantung kepada jenis litar yang digunakan Ring circuit – 30A (tidak lebih daripada 10 bilangan S/S/O). Radial circuit – 20A (tidak lebih daripada 6 bilangan S/S/O).

3 Menentukan Bilangan Hala DB.

Tambah 20% kepada bilangan litar yang digunakan. Iaitu (R) = 5 + 20% (1) = 6 litar (Y) = 5 + 20% (1) = 6 litar (B) = 5 + 20% (1) = 6 litar Oleh itu bilangan hala yang paling hampir dalam pasaran ialah (6 litar x 3 fasa). Pemilihan bilangan hala kebiasaannya adalah angka genap.

4 Penentuan saiz MCCB / Suis Gear. Daripada lukisan skematik 2, kita dapati:

Jumlah TCL = 19500W (31.9A) Oleh itu berdasarkan pada TCL kadaran MCCB untuk DB ini adalah 40A DP 10 kA

DF = 0.5

MD = TCL x DF

= 19500 x 0.5 = 9750W (16.0A)


5 Menentukan Kepekaan RCCB

Perlu buat 2 DB berasingan untuk S/S/O. a) DB untuk peralatan mudah alih

Untuk DB peralatan mudah alih, kepekaan RCCB ditetapkan 30mA, selaras dengan Peraturan 36 (3) Peraturan – Peraturan Elektrik 1994.

b) DB kegunaan komputer


Untuk DB komputer, kepekaan RCCB perlu dikira berdasarkan bilangan komputer yang akan digunakan. Arus bocor 1 set komputer (monitor+CPU+printer) dianggarkan antara 1.5mA hingga 3mA. Mengambil ’worst case scenario’, RCCB kepekaan 30mA hanya membolehkan anggaran 10 komputer sahaja dalam DB tersebut. Dengan itu DE perlu mengira dan menimbang bilangan komputer yang akan disambungkan ke sesuatu DB S/S/O, supaya tidak terlampau banyak dan juga tidak terlalu banyak DB yang kecil. Kebiasaannya RCCB kepekaan 100mA digunakan. Amalan ini selaras dengan Peraturan 36 (4) Peraturan – Peraturan Elektrik 1994. Dalam keadaan ini bilangan hala DB perlu diselaraskan.

Kadaran arus ambil yang maksimum iaitu 63A.

6 Bagi DB komputer SPD type B diwajibkan. Refer Chapter 17 untuk maklumat lanjut SPD.

7 Penentuan saiz kabel daripada MCB ke litar akhir.

Untuk litar jejari (radial), kabel PVC 4 mm² digunakan. Untuk litar gelang (ring), kabel PVC 2.5 mm² digunakan.


diletakkan


Lukisan Skematik 2


5.0 Lukisan dan Rekabentuk DB bagi beban - beban lain Rujuk pada lukisan skematik 3;

1 Sebaik-baiknya peralatan mekanikal seperti split air cond unit, dsb yang dalam jumlah yang munasabah, mempunyai DB tersendiri.

2 Menentukan saiz MCB

Untuk Aircond (window atau split unit) dengan compressor tidak melebihi 2 h.p, saiz MCB yang digunakan ialah 32A. Pemanas air juga menggunakan saiz MCB yang sama. Bagi peralatan lain penentuan saiz mengikut beban yang sebenar.

3 Kebiasaannya DF = 1 bagi beban mekanikal.

4 Cara untuk menentukan bilangan Hala DB sama seperti untuk lampu dan

soket.

5 Penentuan saiz MCCB / Suis Gear. Daripada lukisan skematik 3, kita dapati:

Jumlah TCL = 40330W (66.0A) Oleh itu berdasarkan pada TCL kadaran MCCB untuk DB ini adalah 100A TPN

DF = 1

MD = TCL x DF

= 40330 x 1 = 40330W (66.0A)


6 Pemilihan kepekaan RCCB

Kepekaan RCCB yang ditetapkan bagi litar yang mempunyai beban mekanikal seperti motor, kompressor dll. ialah 100mA untuk satu fasa dan 300mA untuk peralatan tiga fasa. Kepekaan RCCB yang ditetapkan bagi litar yang mempunyai beban water heater atau berkaitan dengan air ialah 10mA. Kadaran arus ambil yang maksimum iaitu 100A.

7 Penentuan saiz kabel daripada MCB ke litar akhir

Perlu dikira mengikut beban sebenar biasanya yang diberikan oleh CKM. Untuk Aircond (window atau split unit) dengan compressor tidak melebihi 2 h.p, kabel 4 mm² PVC digunakan dan peralatan yang menggunakan beban


mencapai 3 h.p menggunakan kabel bersaiz 6 mm² (bergantung pada voltan jatuh (volt drop), jenis motor, jarak, dsb). Rujuk jadual 1.

Current Rating

Cable Size

IEE 14th. Edition Table 1M & 2M

IEE 16th. Edition Table 9D1

Cross-sectional area (mm²)

Vd / A /m Cross-sectional area (mm²)

Vd / A /m

15A SPN TPN

2 x 2.5 16mV 2 x 1.5 28mV

4 x 2.5 14mV 4 x 2.5 15mV

20A SPN TPN

2 x 4.0 10mV 2 x 2.5 17mV

4 x 4.0 8.8mV 4 x 2.5 15mV

30A SPN TPN

2 x 6.0 6.8mV 2 x 4.0 11mV

4 x 10.0 3.5mV 4 x 6.0 6.2mV

45A SPN TPN

2 x 16.0 2.6mV 2 x 10.0 4.2mV

4 x 16.0 2.2mV 4 x 10.0 3.7mV

60A SPN TPN

2 x 25.0 1.6mV 2 x 16.0 2.7mV

4 x 25.0 1.4mV 4 x 16.0 2.3mV

100A SPN TPN

2 x 50.0 0.97mV 2 x 35.0 1.3mV

4 x 50.0 0.84mV 4 x 35.0 1.1mV

160A TPN 4 x 70.0 0.62mV 4 x 70.0 0.62mV

200A TPN 4 x 120 0.42mV 4 x 120 0.42mV

Jadual 1


diletakkan


Lukisan Skematik 3


Lampiran 1: Panduan TCL

Tarikh Dikemaskini: 15.5.2006

BIL BUTIRAN ANGGARAN BEBAN

1 18W Fluorescent 24W

2 36W Fluorescent 42W

3 60W Tungsten 60W

4 100W Tungsten 100W

5 1 × 8W (F) EL 10W

6 2 × 8W (F) LAMPU ‘K’ SIGN 20W

7 9W PLC 15W

8 11W PLC 17W

9 13W PLC 19W

10 18W PLC 24W

11 9W PLCE 10W

12 11W PLCE 12W

13 13W PLCE 14W

14 18W PLCE 20W

15 50W Halogen Bulb 50W

16 70W Metal Halide/SON 80W




20 Obstruction Light 100W

21 Loceng Elektrik Abaikan

22 2 × 8W (F) Insect Killer 20W

23 1500mm Kipas Siling 80W

24 1200mm Kipas Siling 60W

25 400mm Kipas Dinding 60W

26 500mm Kipas Dinding 80W

27 400mm Kipas Automatik 80W

28 200mm Kipas Pelawas 15W



31 13A 3P Switched Socket Outlet 250W

32 15A Switched Socket Outlet 500W

33 15A SPN Isolator Ikut Kadar K.K Motor




Lampiran 1: Panduan TCL (sambungan)

BIL BUTIRAN ANGGARAN BEBAN




36 15A TPN Isolator Ikut Kadar K.K Motor





Alat Penghawa Dingin

41 1 HP 746W

42 1.5 HP 1119W

43 2 HP 1492W

44 2.5 HP 1865W

45 3 HP 2238W

46 Pemanas Air 3Kw

47 Cooker 7.5Kw

48 Booster Pump Ikut Kadar K.K Motor

49 Fire Fighting Pump Ikut Kadar K.K Motor

50 Panel Penggera Kebakaran 250W

51 CO2 Point 500W

52 SATS System 500W

53 HI KLEEN System Ikut Kadar K.K Motor


Lampiran 2: Faktor Kepelbagaian (DF) Tarikh Kemaskini: 17 Januari 2007

Bangunan

Sekolah

Kesihatan

Masjid

Dewan

Asrama

Dewan Makan/Kantin

Pejabat

Makmal

Kuarters

Essential

Non-Essential

Sekolah

Eksekutif

Komputer

Sains

Lampu / Kipas

0.8 0.8 0.9 0.9 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8

13A S/S/O

0.1 0.4 0.4 0.4 0.4 0.1 0.4 0.4 0.4 0.6 0.6 0.5

AC Motor Pump

1 1 1 1 1 - 1 1 1 1 1 1

Outdoor Lighting

1 1 1 1 - - - - 1 1 1 -

Water Heater

- - - - - - 1 1 - - - 1

Cooker Unit

1 1 1 - - - - - - - - -

Isolator

1 1 1 1 1 1 1 1 1 - - -

Nota: * Jika S/S/O terlalu banyak, faktor kepelbagaian perlu direndahkan kepada 0.2 * DF mungkin perlu dipertimbangkan berdasarkan waktu penggunaan – profil beban siang dan malam


Documents

Guidelines for Schematic Design