GUIA PARA LA ELABORACION DE PROYECTOS EU moni · Proiektuaren definizioa argitu ostean, proiektu batek zertarako balio duen edo zergatik gauzatu behar den planteatu beharko da, hau

GUÍA PARA LA ELABORACIÓN DE

PROYECTOSPROIEKTUAK

LANTZEKO

GIDA

GU

ÍA P

AR

A L

A E

LAB

OR

AC

IÓN

DE

PR

OYE

CTO

S

PR

OIEK

TUAK

LAN

TZEKO G

IDA

PROIEKTUAKLANTZEKO

GIDA

Argitaraldia: 1.a,2010ekomaiatza

Ale-kopurua: 1000ale

© EuskalAutonomiaErkidegokoAdministrazioa. Hezkuntza,UnibertsitateetaIkerketaSaila

Izenburua: PROIEKTUAKLANTZEKOGIDA

Egileak: IñigoCarriónRosende IosuneBerasategiVitoria

Kolaboratzaileak: (SanJosédeCalasanzikastetxekoirakasleak) LuisMªCardeñosoRamírez LuisaPardoEscalona

Edizioaetakoordinazioa: JoseMiguelOskozIzazelaia

KOALIFIKAZIOENETALANBIDEHEZIKETARENEUSKALINSTITUTOA INSTITUTOVASCODECUALIFICACIONESYFORMACIÓNPROFESIONAL www.kei-ivac.com

Diseinuaetamaketazioa: TRESDETRES,s.l.

Lege-gordailua: BI-1032-2010

PROIEKTUAKLANTZEKO GIDA

Aurkibidea|5

Aurkibidea

|Hitzaurrea 09

0|Sarrera0.1|Zerdaproiektubat? 12

0.2|Proiektubatenhelburuak 12

0.3|Proiektuenezaugarriak 13

0.4|Proiektubatenfuntsezkoalderdiak 14

0.5|Proiektuarenbizi-zikloa 14

1|Proiektuarenkudeaketa1.1|Kudeaketarenjakintza-arloak 16

1.2|Proiektuarenkudeatzailea.Eskumenaketafuntzioak 16

1.3|Proiektuarenfluxudiagrama(kontrolzerrenda) 17

2|Proiektuarendiseinua2.1|Hasierakoanalisia 21

2.1.1|Arazoakedobeharrakidentifikatzea 21

2.1.2|Lehentasunakezartzea 25

2.1.3|Arazoamugatzeaedoproduktuak/zerbitzuakerantzungoduen

beharradeskribatzea 26

2.1.4|Proiektuarenhelburuekinetaedukiekinlotzendenlegeria

identifikatzea:baldintzateknikoaketa/edolegezkoak 26

2.1.5|Proiektuagaratzekojasodaitezkeenlaguntzaekonomikoakedo

dirulaguntzakidentifikatzea 27

2.1.6|Arazoaebaztekoedobeharraestaltzekoegondaitezkeenaukeren

arteanhautatzea:proiektuarenbideragarritasunteknikoa

etaekonomikoa 27

2.1.7|Proiektuarenedukiekinlotzendireninformazio-iturriakberraztertzea 28

2.2|Proiektuarendefinizioa 28

2.2.1|Proiektuarenizaera 28

2.2.2|Helburuakdefinitzea 29

6|Aurkibidea


3|Proiektuaplanifikatzea3.1|Arriskuakaztertzea 34

3.2|Arriskuakkudeatzea 34

3.3|Plangintzarakotresnak 37

3.3.1|Kontzeptu-mapak 37

3.3.2|WBS–lanabanatzekoegitura 39

3.3.3|Gantt-endiagrama 41

3.3.4|Denborakzenbatestea 44

3.3.5|Tresnainformatikoak 45

3.4|Baliabideak 47

3.4.1|Profilakdefinitzea 47

3.4.2|Baliabideakberdintzea 48

3.4.3|Proiektuarenaurrekontua 49

3.5|Jarraipenarenetaebaluazioarenplangintza 52

4|Proiektuagauzatzeaetajarraipenaegitea4.1|Jarraipenaegitea 54

4.1.1|Zergatikeginjarraipenaedokontrola? 54

4.1.2|Jarraipenaren/kontrolarenzereginaeragoztendutenfaktoreak 54

4.2|Proiektutaldea 55

4.2.1|Talde-lanagaratzekoprozesua 55

4.3|Bilerak 56

4.4|Erabakiakhartzea 57

4.5|Aldaketenkudeaketa 58

4.6|Gatazkakebaztea 59

5|Proeiktuarenamaierakoebaluazioaetaitxiera5.1|Amaierakoebaluazioa 60

5.2|Proiektuarenitxiera 61

6|Dokumentazioa6.1|Diseinuetaplangintzakofaseak 62

6.2|Gauzatze,jarraipenetakontrolfaseak 62

6.3|Ebaluazioetaitxierafaseak 63

6.4|Artxibatzekosistemak 64

7|Bibliografia 66

PROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKPROIEKTUAKLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKOLANTZEKO

GIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDAGIDA

H i t zau r r ea

“Ideia ona izateko modurik onena ideia ugari izatea da”

Linus Pauling


Hitzaurrea|9

|Hitzaurrea

HezkuntzakoLegeOrganikoarenondoriozkoLanbideHeziketakbestemodulubatezarridugoi-mailakozikloetan,proiektukolanbide-moduluahainzuzenere.Moduluhorrenhelburuadaikasleekgaratubeharrekoproiektubatenbitartezheziketa-ziklobakoitzekocurriculumarengaitasunaketaezagutzakintegratzea.ModuluhoriLantokikoPrestakuntzamoduluarengarapenarekinbateralantzeaproposatzenda.

Moduluhorretarakohonakoikaskuntza-emaitzahauekezarridira:

1|“Sektoreproduktiboarenbeharrakidentifikatzea,etabeharhoriekaseditzaketenereduzkoproiektuekinlotzea”.

2|“Tituluanadieraztendirenkonpetentziekinlotzendenproiektuadiseinatzea,etaproiektuaosatzendutenfaseakbarneanhartzeaetagaratzea”.

3| “Proiektua ezartzeko edo gauzatzeko lanak planifikatzea, eta esku hartzeko plana eta lotzen dendokumentazioazehaztea”.

4|“Proiektuagauzatzekolanenjarraipenetakontrolerakoprozedurakdefinitzea”.

5|“Proiektuaaurkezteaetababestea,eta,horretarako,proiektualantzekoprozesuanetaheziketa-ziklokoikaskuntza-prozesuaneskuratutakokonpetentziateknikoaketapertsonalakeraginkortasunezerabiltzea”.

Ikaskuntzarenemaitzahauekkontuan izanik, ikasleekproiektuadiseinuetaplangintza faserainogaratzeadahelburua.Halaere,proiektu-taldebatzuekdiseinatuetaplanifikatudenproiektuhorigauzatuetaebaluatuahalizangodute,baldinetaheziketa-zikloarenespezialitateakhorretarakoaukeraematenbadu.

Proiektuarengarapenarenbitartez,ikasleekproiektuadiseinatzekoetaplanifikatzekobeharrezkokonpetentziakeskuratukodituzte(lehenbifaseaksoilikgaratzenbadituzte).Nolanahiere,etaproiektuaoso-osorikgaratuzgero,proiektuagauzatzeko,jarraipenaegitekoetaebaluatzekokonpetentziakereeskuratukodituzteikasleek.

Gidahonekkontsultarakoeskuliburuaizannahidu,irakasleeizeinikasleeimoduluagaratzeanlagungarriizangozaientresna.Ikaskuntzarenemaitzakkontuanizanik,gidakikaskuntzaribegirazuzendutakozenbaitoinarrizkoedukiproposatzenditu.

Proiektuakgaratzekozenbaitmetodologiadago,bainagidahonetanzehaztasunaetapraktikotasunabilatunahiizanda,eta,batikbat,moduluagaratukodentestuinguruaaldebaterautzigabeproiektubatnolagaratubehardenplanteatunahiizanda.

Eraberean,aditzeraemanbehardagidaorokorradela,lanbide-heziketanematendirenespezialitateguztietanerabili ahal izateko modukoa. Edonola ere, gida prestatu duen taldeak jakin badaki proiektuak lantzekometodologiaklanbide-arlobakoitzekoberezitasunakizangodituela;horidelaeta,gidamalgutasunezerabiltzeaproposatzenda.Irakasleakbaloratubeharkoduzeralderdisakondubeharkodengehiagoedogutxiagoheziketa-ziklobakoitzarenarabera.

Gidahonekberehelburuabetetzeaesperodugu, eta,proiektuarenmoduluarenesparruan,proiektuakgaratubehardituztenetahorientutoreizanbehardutenirakasleeizeinikasleeilagungarriaizangozaielairuditzenzaigu.Horixeda,hainzuzenere,gidagaratuduentaldekokideekgidahonekinizandugunasmoa.Lortudugulakoangaude.


10|Hitzaurrea

Proiektuko modulua lantzeko moduak

ProiektukomoduluhonengarapeneangertadaitezkeenegoerenetaZikloenaniztasunaaintzathartukoduenikuspegimalgu eta irekitik,modulua lantzeko zenbaitmodu edo tipologia proposatzen dira hemendik: (ikus eskema)

|Proiektuko modulua (1) Proiektuaaukeratuetaideia,diseinuetaplangintzakofaseakgaratukodira,bainaproiektuagauzatugabe.

Adibidea: aire girotuko instalazio bat diseinatzea.

|Proiektuko modulua (2) Proiektuadiseinatuetagauzatukodaeta,ondorioz,produktuedozerbitzubatlortukoda.Horrenbestez,fase guztiak garatuko dira, diseinutik ebaluaziora eta itxierara. Lehen faseak, agian, zeharka edoeskakizuntxikiagoarekinjorratukodira.

Adibideak: abiadura-kaxa bat egitea edo Alpeetan eski-aste bat antolatzea.

|Proiektuko modulua (3)Lantokiko prestakuntzamoduluan oinarrituta produktu edo zerbitzu bat egingo da, eta proiektukomodulutiklanhoriosatuegingoda.Proiektuarenegituraemangozaio,etaideia,diseinuetaplangintzakofaseakezarrikozaizkio.

Adibidea: Lantokiko prestakuntzako moduluan programa bat garatzen duen eta proiektu gisa aurkezten duen informatikako ikaslea.

|Proiektuko modulua + Enpresa eta ekimen sortzaileaEnpresabatsortzenduen“Enpresaetaekimensortzailea”modulukoirakasleenarteankoordinatukodira–horrenbidezgaratukodaproiektua–.

Adibidea: merkataritzako lokal bat sortzeko eta garatzeko proiektua. “Enpresa eta ekimen sortzailea” moduluan oinarrituta eratuko da enpresa, eta Proiektuko moduluan jarriko da abian negozioa.

|Proiektuko modulua + zikloko beste modulu batzukZikloko bestemodulu batzuetan oinarrituta garatuko da produktu edo zerbitzu bat, eta proiektukomodulutiklanhoriosatuegingoda.Proiektuarenegituraemangozaio,etaideia,diseinuetaplangintzakofaseakezarrikozaizkio.

Adibidea: Metal-eraikuntzen muntaia moduluan, ikasleek produkturen bat garatu dute (biltegi bat, galdara bat...) eta produktu horri proiektuaren egitura emango zaio.

|Proiektuko modulua PBL programa baten barruanZikloarenantolamendu-egituraetaegiturafuntzionalahaustenda,etaproiektuglobalagobatgaratzenda.Proiektu globalagohorrenbarruan sartukodira enpresa eta ekimen sortzaileko,proiektukoetaziklokobesteirakaslebatzuk.


Hitzaurrea|11

MODULUA

ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA

PROIEKTUKO MODULUA

Lanbide

Prestakuntza

Negozioaren

ideia

IE1

Enpresa

sortzea eta

abian jartzea

IE2, 3

Proiektuaren

ideia

IE1

Proiektuaren

diseinua

IE2

Proiektuaren

plangintza

IE3

Proiektua

gauzatzea

eta jarraipe-

na egitea

IE4

Proiektuaren

ebaluazioa

eta itxiera

IE4

Proiektukomodulua(1)



Proiektukomodulua+Enpresaetaekimensortzailea

Proiektukomodulua+zikloko

bestemodulubatzuk

PBL+Proiektukomodulua+zikloko

bestemodulubatzuk

12|Sarrera


0 | Sarrera

Proiektubatkudeatzeanetagauzatzeanarrakastalortukobada,garrantzihandikoaizangodaosoargiizateazerdenproiektubatetaproiektubatekzerberezitasundituenplangintzanzeinkudeaketan.

0.1| Zer da proiektu bat?

Proiektuaren ingurukodefiniziougaridagoenarren,hemenhirudefinizioosagarrihautatudituguaztertuahalizatearren:

“Giza baliabideekin eta baliabide teknikoekin eta finantzarioekin helburu batzuk epe jakin batean lortzen saiatzen den prozesu bakarra, jarduera planifikatu, gauzatu eta ebaluatuak eskatzen dituena, eta erraz identifika daitezkeen hasiera eta amaiera dituena”

“Beharrak hautemateko edo arazoak ebazteko gauza diren zenbait ondasun edo zerbitzu egiteko gauzatzen diren jarduera zehatzak, elkarri lotuak eta haien artean koordinatuak”.

“Denbora eta kostu jakin batzuen barruan argi eta garbi definitutako helburuak lortzeko askotariko baliabideak (pertsonalak, materialak eta finantzarioak) koordinatzea ekarriko duen jardueren sekuentzia bakarra, teknologikoki zehaztua eta, oro har, ez-errepikakorra”.

Txertatutakodefiniziohorietanproiektuororenoinarrizkoelementugisanabarmendaitezkeenelementuakageridira:

Helburu edo emaitza batzuk. Jarduerak eta/edo lan-plana. Beharrezko baliabideak edo elementuak. Denbora. Kostu eta baliabide finantzarioak. Zerbait aldatzeko asmoa: arazo bat ebaztea, beharrak estaltzea,...

0.2| Proiektu baten Helburuak

Proiektuarendefinizioaargituostean,proiektubatekzertarakobalioduenedozergatikgauzatubehardenplanteatubeharkoda,hauda,proiektubatekzerhelburulortunahidituenplanteatubeharkoda.

Galderahorieierantzuteko,proiektubateklauhelbururierantzutendielaesandaiteke.Helburuhorietakobatzuktxertatutakoproiektuarendefinizioetanislatzendira:

a) Azken emaitza lortzea.Lehenhelburuaproiektuarenazkenemaitzada,hauda,eginnahidenobra,sortunahidenproduktuaedoeginnahidenzerbitzua.Helburuhoriizangoda,hainzuzenere,proiektuarenjustifikazioaetajatorria.Horrenbestez,proiektuarenhelbururikgarrantzitsuenaetaadierazgarrienaizangoda.Helburuteknikoalortzea,ordea,ezdabereznahikoa.Horrezgainhelburuteknikoarenondorenislatzendirenhelburuak,egitekoepeaetaproiektuarenkostuaereizanbeharkodirakontuan,betierehiruelementuhorienartekoorekabilatuz.

Sarrera|13


b) Kostu ekonomiko orekatua bilatzea.Proiektu bat planifikatzeko eta gauzatzeko garaian, beharrezkoak izango diren baliabide ekonomikoakhartubeharkodirabetiaintzat.Eraginkortasunaetaeragimenabilatubeharkodabeti.Ezarritakohelburuaklortzeko garaian, proiektuaren errentagarritasun ekonomikoaren eta sozialaren, hala badagokio, etahelburuhorieklortzearenartekoorekabilatunahida.Kanpokoproiektuenkasuan,kostuadefinitutaegonohida,etagarrantzihandikoada.Normalean,hitzarmenedokontratubategotenda,etahornitzaileakaurrekontuaerrespetatueginbeharkodu,edogorantzberraztertubeharkodu.Barne-proiektuetan,aldiz,kostuarenhelburuaezdazehaztasunezjasotzen,nahizetahalaegiteakomeniden.

c) Ezarritako epea betetzea.Txertatutako definizioetakoren batean aditzera ematen zen moduan, proiektu bat egiteko denboramugatubat izatenda.Horidelaeta,garrantzihandikoadakronogramabategiteaedodenborabeharbezalaplanifikatzea.Horrezgain,proiektuarengarapeneandenborarenjarraipenaeginbeharkodaaldezaurretikfinkatutakoepeabetedadin.Epeakbetetzeariarretabereziaeskainibeharkozaio,ohikoabaitadesbideratzeakgertatzeaaldezaurretikezarritakodenboraridagokionez.

d) Erabiltzailearen edo bezeroaren beharrak asetzea.Aurrekohirualderdiakbezalaxe,erabiltzailearenedobezeroarenbeharrakasetzeaeregarrantzitsuada,proiektuorokerantzutenbaitioaurretiazkodiagnostikobatietaaldezaurretikidentifikatutakobeharbatzuei.Gainera,gauregunelementuhorrekgeroetagarrantzihandiagoadu,geroetaantolakundegehiagotanhartzenbaitaaintzatkalitate-irizpideetanoinarritutakokudeaketa.

0.3| Proiektuen Ezaugarriak

MUNTA, TAMAINA ETA IRITSIERA:proiektuagarrantzihandikoadaentitatearentzat. Izatez,kostuhandiko inbertsioak eskatzen ditu eta/edo enpresarentzat edo gizartearentzat, oro har, ondorio garrantzitsuakdituenmuntahandikoemaitzasortzerabideratzenda.

BALIABIDE GARRANTZITSUAK, ASKOTARIKOAK ETA ALDAKORRAK:gauzatzekouneanaskotarikopertsonaketabaliabidematerialakbehardituzteproiektuek,etajardueraedofasebakoitzeanhainbatmailatanpartehartzenduteaskotarikobaliabidematerialetapertsonalhoriek.Baliabidehorienkudeaketa,beraz,garrantzihandikoadabaliabideenekarpenaoptimizatzeko,baitahoriekinlotzendirenkostuakoptimizatzekoere.Proiektuenkudeaketanpunturikkonplexuenetakoadahori.

JARRAITUTASUNIK EZA:proiektubatekhasieraetaamaierajakinbatdu.Behin,etaezbehinetaberriro,gauzatzendirenjarduerasekuentziatuenmultzobatda,hauda,proiektuhorretanegindirenjarduerakzerbitzu jakinbat,prototipo jakinbatetaabaregitekohelburuzehatzekin lotzendira.Emaitzaonabada,etazerbitzuedoprototipohoriproduktujakinbatbihurtzerazuzentzenbadirajarduerahoriek,ezgaraproiektubatezmintzatzenari,produkzio-prozesuziklikokobatezbaizik.Horidelaeta,proiektuajarraitutasunikgabeada,behingauzatuzgeroezdelakobehinetaberriroerrepikatuko.

DINAMISMOA ETA BILAKAERA:egonkorragoakedoohikoagoakizandaitezkeenetengabekolanakezbezala,proiektuaetengabearidaaldatzenetahazten.Horrekdinamismoetaarintasunhandiaeskatukodieproiektuanpartehartzendutenguztiei.Proiektuanezusteakgertatzendira,bestebaliabidebatzuktxertatzendira,dagokienzereginabetedutenbaliabideakbaztertzendira,faseakamaitzendira,bestebatzukjartzendiraabian,etaabar.Azkenfinean,etengabekoezegonkortasunekoegoerabatda,etengabealdatzenaridenaetabatzuetanjarduera-erritmobiziaeskatzenduena.

14|Sarrera


ITZULEZINTASUNA:proiektuarenbarruanerabakiaskohartubeharkodaaurreraegingobada.Erabakihoriek,orohar, itzulezinakdiraedoohikoprodukzioakbaino itzulezintasun-mailahandiagoadute.Batzuetanerabakianatzeraeginbehardaetahorrekkalteekonomikohandiakeragitenditu,edogauzatzekoepeaatzeratzeaeskatzendu.

KANPOKO ERAGINAK:munta handiko proiektuetan, batez ere, oso ohikoa da ingurune sozialak,politikoakedoekonomikoaksortutakokanpokoeraginenmendeegotea.Presiohoriekproiektuarenemaitzanizandezaketeeragina,nahizetateknikokietakudeaketanproiektuaguztizzuzenaizanden.

ARRISKUA:proiektuorokarriskuhandiakhartzeaeskatukodu,etaarriskuhoriekaztertueginbeharkodira aurrea hartzeko. Prest egon beharko da eragina murrizteko aukera emango duten neurriak hartzeko.Batzuetan zailtasun teknikoenondoriozkoarriskuakhartzendirakontuan,bainabestearrisku-faktorebatzukerehartubeharkodiraaintzat:berandutzenondoriozkogaleraekonomikoak,matxurak,enpresarenirudiarekikokalteak,gizarte-ondorioak,bezeroakgaltzea,etaabar.

0.4| Proiektu baten Funtsezko Alderdiak

Proiektubatenkudeaketarekinhonakogiltzarrihaueklotzendira:

Helburu multzo bakarra du, eta helburu horiek lortzean amaitzen da proiektua. Iraupena mugatua da eta ondo definituta dago Ezinbestekoa da proiektuburua/arduraduna/gidaria izendatzea. Baliabide mugatuak esleitu dira, hau da, proiektua garatzeko aurrekontua esleitu da. Eraginpean dauden enpresaren atal guztien ahaleginak hartzen ditu barnean. Goitik beherako aldaketa dakar antolakundearen funtzionatzeko moduan

0.5| Proiektuaren Bizi Zikloa

Proiektubatek,edozeinproduktufabrikatzeakbezalaxeedozerbitzubategiteakbezalaxe,bizi-ziklozehatzadu,garatzekoetaezartzekofaseakditu.

Proiektuarenbizi-zikloakhonakofasehauekditu:

DISEINUA:: fasehorretandefinitzendiraproiektuarenhelburuak,zehaztapenteknikoaketairitsiera.Bestalde,eginbeharrekobalizkojarduerekinetazereginekinlotzendeninformazioaaztertzenda,hots,antzekoproiektueninguruandagoenaurretiazkoesperientziaaztertzenda.

PLANGINTZA: sor daitezkeen arriskuak edo arazoak aztertzea, helburuak lortzeko proiektuan eginbeharreko jardueraketazereginakdefinitzeaetaproiektuaren jarraipen-planaezartzea.Fasegarrantzitsuada,jarduerahoriahaliketagehiendoitzenbadugu,errazagoaizangobaitaarrakastalortzea.

GAUZATZEA: aurrekofaseanegindakoplangintzaabianjartzeandatza.Fasehorretantartekatuegitendirakudeaketaetaproiektuarenhelburuaklortzekoeginbeharrekolanteknikoa.

JARRAIPENA ETA KONTROLA:plangintzafaseanezarritakoplangintza-planarenaplikazioandatza.Zergatik bete behar da fase hau? Zaila da, edo ezinezkoa, plangintza bat ezarri den bezalaxe gauzatu ahalizatea.Horregatik,behar-beharrezkoadajardueren,erabilitakobaliabideen,aurrekontu-bilakaerarenetaabarren

Sarrera|15


PLANGINTZA

gauzatze-mailarenjarraipenaegitea.Zenbatetalehenagohautemandesbideratzeak,orduanetaazkarragojardunahalizangodaetakonponduahalizangodiraarazoak.Kasuhorretan,plangintzaberritubeharkodaetahelburuaklortzekoaukeraemangodutenaldaketaksartubeharkodira

EBALUAZIOA ETA ITXIERA: lortutako emaitzen balantzea egiteko eta proiektuan planteatutakohelburuaklortudirenbaloratzekouneada,baitaproiektuaixtekoeta,horrenbestez,amaierakotxostenaegitekoetalan-taldeadesegitekouneaere.

Ondorenproiektuarenbizi-zikloarendiagramaaurkeztukoda.

DISEINUA

BAI

EZ

PLANGINTZA

BERRITZEA

ETENGABEKO

MONITORIZAZIOA

GAUZATZEA

JARRAIPENA ETA KONTROLA

DESBIDERATZEAK?

PROIEKTUAREN AMAIERA

PROIEKTUAREN BILAKAERA

ITXIERA

16|Proiektuarenkudeaketa


01 | Proiektuaren Kudeaketa

Proiektuaren plangintza ona eta helburuen definizio zuzena funtsezkoa da arrakasta bermatzeko; alabaina,plangintzarenkudeaketaeregarrantzihandikoada.

1.1| Kudeaketaren jakintza arloak

Proiektuarengidariakedokudeatzaileakhainbatarlokudeatubeharkoditu,proiektuanhainbatelementukeskuhartzenbaituteetaproiektuakhainbatdimentsiohartzenbaititu,halanola:

DIMENTSIO TEKNIKOA:arazoaulertzekoetaebazteko(edokonponbideakproposatzeko,ebazpen-bideak bilatzeko,...) jakintza tekniko egokiak edo behar bestekoak izatea garrantzi handikoa eta beharrezkoada,baitaproiektuanzehaztendenlanaaurreraeramatekoere.Edonolaere,alderdihoriezdanagusitubehar(kudeatzaileak) proiektua gauzatzeko garaian. Izatez, beste arlo batzuk ere funtsezkoak dira eta kudeatzekokonplexutasunhandiagokoak.

GIZA DIMENTSIOA:proiektuetanpartehartzendutenpertsonek,haienprofilarenarabera, jarduerajakinbatzuetanhartzenduteparte,etabestebatzuetanez.Kasuistikahorrekharremanpertsonalensaretrinkoaosatzen du, eta batzuetan interes kontrajarriak gertatzen dira. Gerta daiteke pertsona horiek beste proiektubatzuetanerehartzeaparte,etabaliabideakpartekatzeaosokonplexuaizandaiteke.Halaber,bezeroekikoetahornitzaileekikoharremanakerekudeatubeharkodira.

DIMENTSIO EKONOMIKOA: egarrantzi handikoa da aldagai horren jarraipena egitea proiektuakezarritakoaurrekontuabetedezan.Horretarako,jarduerabakoitzarekinlotzendirengastuakkontrolatubeharkodira,baitajarduerabakoitzareniraupenaere.

KUDEAKETA-DIMENTSIOA: eaurreko dimentsioaren ondoriozko ekintzak hartzen ditu barnean;haatik,horiekbezaingarrantzitsuada.Kudeaketaonarenmendedagoproiektuarenarrakasta,arazoenebazpena,baliabideenoptimizazioaetaaurrekontuarenkontrola.

1.2| Proiektuaren kudeatzailea. Eskumenak eta funtzioak

Proiektuarengidariarenedokudeatzailearenhautaketafuntsezkopuntuada,eta,heinhandibatean,harenmendeizangodaproiektuarenarrakasta.Horrenbestez,garrantzihandikoadagidarihorrekzerfuntziobetebeharduenjakiteaetaproiektuarenkudeatzailearenroleanzeroinarrizkoeskumensartzendenezagutzea.

Proiektuarengidariakedokudeatzaileakhainbatfuntziobetebeharditu.Horienarteanhonakoaknabarmentzendira:

Helburuen definizioan laguntzea. Proiektua planifikatzea. Esleitzen zaizkion giza baliabideak eta baliabide materialak zuzentzea eta koordinatzea. Kanpoko eragileak kontrolatzea (bezeroak, hornitzaleak, eta abar). Proiektuaren jarraipena egitea. Proiektuaren helburuak lortzeko erabakiak hartzea. Proiektuaren egoeraren, aurrerapenen, lorpenen, arazoen eta konponbideen berri ematea.


Proiektuarenkudeaketa|17

Gauzakhorrela,lortunahidenarrakastaerdiestekoaukeraemangodioteneskumenakgaratubeharkoditu:

ANTOLAMENDURAKO ETA PLANGINTZARAKO KUDEAKETA:proiektuarenplangintzaetajarraipenaegiteazgain,bilerakantolatubeharkoditu, talde-lanakoordinatubeharkodu,egutegiakudeatubeharkodu...Elementuhoriekguztiakplangintzansartubeharkodira,bainabeharbezalakudeatzenjakinbeharkoda.

KOMUNIKAZIOA: proiektuaren barruan (taldekideekin zein goragokoekin) zein proiektuaz kanpo(bezeroekin eta hornitzaileekin). Komunikazio egokia funtsezkoa izango da gatazkak edo gaizkiulertuak ezsortzeko.

NEGOZIAZIOA:askodiranegoziaziorakoelementuaketauneak.Proiektuarengidariakedokudeatzaileakbezeroekin, bere taldeko kideekin, eta abar eginbehar du lanbeharrezkoakordioetara iristeko –proiektuarenhelburuari,kontratuarietazereginenesleipenariburuzkoakordioetara,besteakbeste–.

ARAZOAK EBAZTEA: asko eta askotarikoak dira (harremanetakoak, teknikoak, kalitatekoak,...)proiektuenbarruansortzendirenarazoak.Kudeatzaileakarazoaetaharenkausakidentifikatubeharkoditu,etaerabakiakhartzekoegondaitezkeenaukerakfinkatubeharkoditu.

TALDEA:kudeatzailearenzeregina taldeadinamizatzeaeta taldearionenaateratzea izangoda.Arlohorretan dituen trebetasunez baliatu beharko da proiektua epearen eta kostuaren barruan gauzatzeko etabeharrezko kalitatearekin lortzeko. Talde sendoa eta lotua sortu beharko da, helburu bakarra izango duena:proiektuaarrakastarekingaratzea.

IKUSPEGI SISTEMATIKOA: orokorra dena ikusteko eta zehatza alde batera uzteko gaitasuna da.Garrantzizkoadakudeatzaileakproiektuarenikuspegiorokorraizatea,zehatzadenaproiektuarenorokortasunarenmendeegondadin.

ERABAKIAK HARTZEA: proiektuak erabakiak etengabe eta azkar hartzea eskatuko du. Erabakiakberehalaetasegurtasunezhartubeharkodira.

TEKNIKOKI PRESTATUA::gaianadituaezdenarren(horretarakodagoproiektu-taldea),garrantzizkoadaaldeteknikoareningurukoezagutzakizatea.Horrela,plangintzaazkarragoetasegurtasunhandiagorekineginahalizangoda,etaerabakiakirizpideargiagoekingauzatukodira.

KALITATERANTZ ETA BEZEROAREN GOGOBETETASUNERANTZ BIDERATUA: bezeroari beharduenaemanbeharzaio,bainajasotzenduenarenjakituneginbeharda.Gogobetetasunakiraungobadu,kalitatehandikosistemaizanbeharkodu.

EKINTZARANTZ BIDERATUA:proiektuburubatzuekerabakiakhartzekoprozesualuzatuegitenduteeztabaidenetaazterlanenbidez.Horrekeragimenamurriztendu,etataldearenadoreaurratzendu.

ERANTZUKIZUNAK ETA AGINTEA ESKUORDETZEA:kudeatzaileakerrendimendu-adierazlekopurutxikisamarbatijarribeharkodioarreta:horiekinproiektuazuzendezake,garaizhautemanditzakesordaitezkeenarazoak, taldekiderik egokienak hauta ditzake, eta beren kabuz neurri zuzentzaileak hartzeko behar bestekoaginteetabaliabideegokiakemandiezazkieke.

1.3| Proiektuaren fluxu diagrama (Kontrol-zerrenda)Proiektuarenkontrol-zerrendagaratuaurretik,argitubehardazerrendahoriproiektuaerrazagolantzenlagundukoduentresnabatdela.Proiektuarenatalakgaratzenaridirenegiaztatzekogidagisaerebaliagarriada.



Identifikatu al da beharra edo arazoa? EZ

BAI

Beharrezkoa al da hainbat arazo edo beharren artean lehentasunak ezartzea?

BAIEZ

Mugatu edo deskribatu al da arazoa edo beharra?

EZBAI

Aztertu al da proiektuarekinlotzen den informazioa?

EZBAI

Baloratu al da proiektuaren bideragarritasun teknikoa

eta ekonomikoa? EZ BAI

Deskribatu eta justifikatu al da proiektua? EZ

BAI

Inplikatutako eragileekin ebatzi beharreko beharra edo arazoa

identikatzea

Aztertu beharreko beharren/ arazoen artean lehentasunak ezartzea

Arazoa mugatzea/deskribatzea

Baldintza teknikoak / legezkoak Diru-laguntzak / Laguntza ekon

Informazio-iturriak berraztertzea

Proiektuaren bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa baloratzea,

azertutako informazioaren arabera

Proiektua deskribatzea Justifikatzea /oinarritzea

Pertsona onuradunak Kokatzea

PROIEKTUA

DISEINATZEKO

FASEA

Edonolaere,kontrol-zerrendamalguaetaorientagarriada.Kasuguztietanezdabeharrezkoaizangoproposatzendirenurratsguztiakgaratzea,proiektuaren(etadagokionheziketa-zikloaren)berezitasunakfinkatukoduzeinataletaurratskomenidenegitea,etazeinez.

Bestalde,gidahonensarreranaditzeraemandenbezalaxe, taldebatzukdiseinuarenetaplangintzaren faserairitsikodira,bainabestebatzuekproiektuagauzatuetaebaluatuereegingodute.Alderdihorrenaraberaerabilikodakontrol-zerrendahoriosorikedoharenzatibat.

1


Proiektuarenkudeaketa|19

PROEIKTUA

PLANIFIKATZEKO

FASEA

Ezarri al dira proiktuaren helburuak? EZ

BAI

Egian al da proiektuaren arriskuen azterketa? EZ

BAI

Definitu al dira proiektuaren jarduerak eta zereginak? EZ

BAI

Definitu al dira beharrezko baliabideak? EZ

BAI

Kalkulatu al da proiektuaren kostu ekonomikoa? EZ

BAI

Planifikatu al da jarraipena eta ebaluazioa? EZ

BAI

Definitu al da proiektua kudeatzeko eredua? EZ

BAI

Proiektuaren helburu orokorrak eta berariazkoak definitzea

Proiektuaren arriskuak aztertzea eta ekintza prebentiboak eta

zuzentzaileak ezartzea

Proiektuaren jarduerak eta horien iraupena ezartzea

Proiektua gauzatzeko giza baliabideak eta balaibide

materialak definitzea

Proiektuaren aurrekontua definitzea

Proiektuaren jarraipena eta ebaluazioa egiteko tresnak definitzea

Bilerak Adierazleak

Proiekturen jokabide-kodea Erabakiak hartzeko prozesua

2

1



PROIEKTUAGAUZATEZEKO

ETA JARRAIPENA EGITEKO FASEA

PROIEKTUAREN AMAIERAKO

EBALUAZIOA ETA ITXIERA EGITEKO

FASEA

Gauzatzen ari al da proiektuaren jarraipen-plana? EZ

BAI

Betetzen ari al dira aurreikusitako helburuak? EZ

BAI

Behar bezala erabiltzen ari al dira eskura dauden baliabideak?

EZBAI

Egin al da proiektuaren amaierako balorazioa?

EZBAI

Egin al da proiektuaren justifikazio ekonomikoa?

EZBAI

Antolatu eta artxibatu al da proiektuaren dokumentazioa?

EZBAI

Egin al da amaierako txostena? EZ

BAI

Jarraipen-plana planifikatutakoaren arabera gauzatzea, bilerak eginez eta

aurreikusitako adierazleak erabiliz

Helburuetatik desbideratzearen kausak identifikatzea eta neurri

zuzentzaileak aplikatzea

Eskura dauden balaibideak berriro esleitzea

Proiektuaren abaluazioa egitea:helburuak, kudeaketa...

Proiektua garatzean sarreren eta gastuen justifikazio

ekonomikoa egitea

Proiektuaren dokumentazioaren amaierako antolamendua egitea

Amaierako txostena egitea

2

AMAITUTAKO PROIEKTUA



Proiektuarendiseinua|21

02 | Proeiktuaren diseinua

2.1| Hasierako analisia

2.1.1| PROIEKTU IDEIAK SORTZEA

2.1.1.1. Beharrak edota arazoak identifikatzeaAurretikislatudenmoduan,ebatziedoestalibehardenbenetakoarazobatedobeharbategoteandatzaproiektubatenabiapuntua.Horidelaeta,proiektubatlantzekolehenurratsaarazoedobeharhoriedohoriekidentifikatzeaizangoda.

Arazoak edo beharrak nola identifikatzen diren deskribatu aurretik, bi kontzeptu horiek definitubehardira.Kontzeptuhoriekinzeridentifikatubehardenargiizanbeharda.

Zer da beharra?“Denarenetaizanbeharkolukeenarenarteandagoenaldea,hauda,egungoegoerarenetanahidenegoerarenarteandagoenaldea”dabeharra.Eraberean,komenidena,praktikoadena,ezinbestekoadenaerejodezakegubehartzat,halanolainstalazio,produktuedozerbitzujakinbat.

Beharbatzerbitzubatenedoproduktubatengabeziagisaeredefinidaiteke.Elikatzekobeharra,ongipasatzekobeharraedonorabaitjoatekobeharraizandaiteke,esatebaterako.

Beharrenbarruanhainbat tipologiadaude.Bradshaw tipologiakhonelabereiztenditubeharrak:arauzkobeharrak(teknikariekedoadituekezarritakoak),hautemandakobeharrak(erkidegobatekopertsonek hautemandakoak), adierazitako beharrak (hautatuak eta eskatutakoak) eta beharkonparatzaileak(hainbatlekutakozerbitzuenartekoaldearenondoriozkoak).

Bestalde,AbrahamMaslow-reniritzizgizakiekbetidituguasebeharrekobeharrak,etabeharhoriekhierarkizatutadaude.Gauzakhorrela,beheragokomailakobeharrakaseahala,hurrengomailakobeharraknabaritzenhastengara:

GIZA BEHARREN PIRAMIDEA. A. Maslow.

AUTOERREALIZAZIOA

AUTOESTIMUA

GIZARTE ONARPENA

SEGURTASUNA

BEHAR FISIOLOGIKOAK

22|Proiektuarendiseinua


Gizakienbeharraknahietangauzatzendira,bainanahiakdesberdinakizandaitezkebeharberarako.Nahihorrierostekoahalmenagaineratzenbazaio,nahiaeskaribihurtzendaetabalizkoproiektu-ideiaberritzaileasortzenda.

Harditzagunadibidegisaelikagai organikoak.Elikagaiek,orohar, elikatzekooinarrizkobeharraasetzendute,bainabezeroennahiaelikaduraosasuntsualortzeada.Sektorehorretakoenpresek,beraz,elikadurarenkalitatearidagokionezbezeroennahiberriakasekodituztenproduktuberritzaileaklortzekomoduaikertudute.

Zer da arazoa?Arazobatda“unejakinbateangertatzendenezustekoegoera,aurreikusitakohelburuetanaldaketaksortzendituenaetaerrealitateadesitxuratzenduena”.

Beharrakbezalaxe,arazoakaskotarikoak izandaitezke:arazo teknikoak,sozialak,ekonomikoak,osasunekoak,hezkuntzakoak,etaabar.

Arazoak, oro har, giza akatsen, akats teknikoen, plangintza-akatsen, gerentziako akatsen,globalizazioaren, teknologiaberrien eta abarrenondorioz gertatzendira.Arazoak identifikatzeko,beraz,arazo-iturrihorieiguztieieskainikozaiearreta.

Gainera,adierazibehardaarazoaeragitenduenegoerakezduelazertanegoeraberriaizan.Aurretikzegoenegoerabat izandaiteke,pertsonenganezinegonakedogatazkakeragitenhastendeneanarazo bihurtzen dena. Orduan, hain zuzen ere, izango da beharrezkoa esku hartzea. Proiektuderitzankanpokoesku-hartzearenbidezebatzibeharkodaarazoa.

Haatik,proiektuenhelburuaezdabetiizatenarazobatebazteaedobeharbatierantzunaematea.Aurretikdaudenproduktuakedozerbitzuakhobetzera,besterikgabe,bideratutaereegondaitezke.

Beharrakidentifikatuahalizateko,honakohautemate-iturriakerabildaitezke:

Beharrezkotzat jotzen den zerbaiten gabezia identifikatzea (produktuak, zerbitzuak, eta abar).

Distantziak edo desadostasunak alderatzea ongizate, zerbitzu eta abarren ohiko mailekin edo maila normalekin.

Ongizate eta zerbitzuetako maila desiragarriekin alderatzea.

Etorkizuneko egoeren gaineko aurreikuspenak ezartzea: gizarte-fenomeno berriak, legeriako erreformak, ekonomia-aldaketak, aldaketa teknologikoak,...

Gertakari negatiboak bilatzeko errealitatearen analisi kritikoa egitea.

Disfuntzionalitateak hautematea, hau da, hasierako aurreikuspenekin bat ez datozen jardunak, planak, programak, eta abar.

Azkenik,nabarmendubeharda,beharhoriekestaltzekoedodaudenarazoakebazteko,beharreneta/edoarazoentipologiarenaraberagaratukodirelalanbide-arlobatetikedobestebatetatikproiektuak(fabrikaziomekanikoa,gizarte-etakultura-zerbitzuak,osasuna,etaabar).

2.1.1.2. Beharrak hautemateko teknikak.Arazoak identifikatu ahal izateko eta/edo beharrak hauteman ahal izateko zenbait teknika daude.Nolanahiere,3kategoriatanbildaitezke:




a) Adierazleak:Adierazleek arazoak identifikatzeko eta beharrak hautemateko eta aztertzeko erabil daitekeeninformazioaeskaindezakete.

Beharrakhautemateko informazioa lortzen lagundukodutenadierazleenbarruanhonakohauekdaude:

Soziodemografikoak: biztanleriarekinetagizarte-aldaketekinlotzendirenak. Gizarte-arazoetakoak: zenbait gizarte-arazoen (tratu txarren, pobreziaren, etxebizitzarik ezizatearen,...)egoerarietabilakaerariburuzkoinformazioaematendutenak…

Zerbitzuen erabilerakoak:gizarteanpertsoneneskuradaudenzenbaitzerbitzupublikoreneta/edopribaturenerabilerarekinlotzendirenak.

Baliabideetakoak:hezkuntzaren,gizartearen,kulturarenetaabarrenarlokozerbitzuakegitekogauregundaudenbaliabideeiburuzkoinformazioaematendutenak.

Merkatukoak: merkatuaren eskaeretan gertatzen diren aldaketak, merkatuen migrazioa,bezeroenlehentasunetangertatutakoaldaketak,etaabaradieraztendituztenak.

Produktukoak: jada eskatzen ez diren produktuak, teknologia zaharkitua, diseinuarenhobekuntza,bezeroenzehaztasunak,etaabarjasotzendutenak.

Beste adierazle batzuk:edozeinenpresakedoantolakundekezarditzakeenantolakundearenberaren eta/edo haren bezeroen –edo, oro har, gizartearen– beharrak identifikatzeko barne-adierazleakdira.

b) Teknika kuantitatiboak:Teknikakuantitatiboezmintzatzendenean,produktuei,zerbitzuei,gaieietaabarriburuzgizarteakduen iritzia jasotzeko eta, ondoren, beharrak eta/edo arazoak identifikatzeko baliagarriak diren

ADIERAZLEAK

Soziodemografikoak

Gizarte-arazoetakoak

Zerbitzuen erabilerakoak

Baliabideetakoak

Merkatukoak

Produktukoak

Beste adierazle batzuk

TEKNIKA KUANTITATIBOAK Galdera sortak

TEKNIKA KUALITATIBOAK EDO

ADOSTASUNA BILATZEKOAK

Funtsezko informatzaileak

Delphi teknika

Talde nominala

Ideia-zurrunbiloa (brainstorming)

Erkidego-foruma



galderasortenedoinkestenerabilerazmintzatzenda.

c) Teknika kualitatiboak edo adostasuna bilatzekoak:

FUNTSEZKO INFORMATZAILEAK:Jarduera-sektoreedogaijakinbateninguruaninformazioabiltzeandatzateknikahori.Horretarako,jarduera-sektoreedogaijakinhorreninguruanjakintza-mailahandiadutenpertsonakelkarrizketatukodira.

DELPHI TEKNIKA:Teknika hori funtsezko informatzaileen ideian oinarritzen da. Zenbait funtsezko informatzailezosatutakomultzoarekin garatuko da teknika hau. Interesa duten sektore edo gai jakin batzueninguruaniritziadostualordezateneskatukozaie.Horrelaarazoaketabeharrakidentifikatukodira.Teknikahorretan,haatik,ezdagoharremanikfuntsezkoinformatzaileenartean,horixedagakoa.Kontsulta-taldekokideekezdakitenorgehiagodagoenberaiekintaldean.Informazioapartekatuzetaeztabaidatuz lortukoduteadostasuna,bainaDelphi taldeanpartehartzeaproposatzendienekipoarenbidezkomunikatukodira.

TALDE NOMINALA:Delphiteknikarenantzekoteknikada,bainataldenominaleankontsulta-taldekokideakharremanetandaudeetaguztiekdakitenorkhartzenduenpartetaldean.

IDEIA-ZURRUNBILOA (BRAINSTORMING):Ideia-zurrunbiloa edo ideia-zaparrada ere talde-teknika bat da. Kontsulta-taldearen parte direnkideek proposatzen zaien gai jakin baten inguruan ideiak botatzen dituzte.Teknika horren araunagusiaideiaksortzeaneta,hasierabatean,ezepaitzeanedobaloratzeandatza.Hasierabatean,ideiaorodabaliagarriaeta,hortaz,ideiabatberaereezdabaztertubehar.Brainstormingbateankantitatea bilatzen da kalitate-asmorik gabe, eta orijinaltasuna baloratuko da. Taldeko edozeinpertsonakemandezakeedonolakoideia,aztergaidutengaiareninguruankomenigarriairuditzenzaionaadierazdezake.Ondoreneginbeharrekoanalisibatekbaloratukoduteknikahorrenbidezsortzendirenideienbaliagarritasuna.

ERKIDEGO-FORUMA:Partehartunahidutenerkidegokoedoantolakundekopertsonaguztiekpartehartuahalizangodutenbilerairekibateandatza.Teknikahorrenbitartezaztertubeharrekogaiareningurukoadostasunabilatunahida;kasuhonetan,arazoaketabeharrakidentifikatzea.

Azkenik,etaberezbeharrakhautematekoteknikakezbadiraere,xedehorretarakobaliagarriadaazterketabibliografikoakegiteaetabeharzehatzakidentifikatzekooinarriizandaitezkeenaurrekoproiektuakedoesperientziakbilatzeaetaaztertzea.

2.1.1.3. Berrikuntza, proiektu-ideiak sortzeko tresna gisa

Nola lortu ideiak?Pertsona oro, hein batean edo bestean, izan daiteke berritzaile. Proiektuak sortzeko edo ideiaberritzaileak izateko ahalik eta modurik orokorrenean pentsatu beharko da, eta aldez aurretikpentsatutakoideiezaldendubeharkoda.Ideiakopuruhandiaideienkalitateabezaingarrantzitsuada,ideiaonakizatekomodurikonenaideiaugariizateabaita.




Zer da berrikuntza?Berritzea ideiak balioz hornitzea da. Erakunde- eta antolakunde-testuinguru aldakorretan,transakzioakegitendituztenpertsoneklortunahidituztenemaitzakerdiestekoasmozgaratzenetaaplikatzendiraideiaberrihoriek.Berrikuntza,beraz,guztizlotutadagobeharrekineta,horrenbestez,nahiekin–nahihoriekhainbatmodutanasetzenbaitiragizabanakobakoitzarentzat–.Horrekeskariasortzendu.

Zergatik berritu?“Merkatuaduenasmakizunadaberrikuntza”.Berrikuntzalehiakortasunarenoinarribihurtuda,etasormenarenbidezproiektu-ideiaksortzekoetagauzatzekoaukeraematendu.

Orduan... Nola berritu?Berritzea ez da gauza erraza, ideien sorrera hainbat iturriren elkarreraginaren ondoriozkoa izandaiteke:

Beharra hautematea: enpresaburuakmerkatuan ase gabe zegoen behar bat hautematearenondoriozkoakdiranegoziotxikiasko.

Joerak ikertzea: erkidego baten, eskualde baten edo herrialde baten bizimodua egiaztatzea;joerak eta pertsonen gustuak nola orientatzen diren egiaztatzea. Hiritarren diru-sarrerakgastuetaranolazuzentzendirenetagastuetannolabanatzendirenjakitea.

Gaur egungo produktuak hobetzea: produktu asko aspalditik daudemerkatuan eta ez dutealdaketarik izan. Eskaria zabaltzeko edo beste merkataritza-aukera batzuk sortzeko aukeraemangodutenberrikuntzakedohobekuntzakgaratubehardira.Ontziak,tamaina,gustua,etaabaraldatubeharkoda.

Informatuta egoten saiatzea:egunezegunekobizimoduarenzereginekguztizblokeatzendutegureasmamena,etaezduguinformatutaegotekoastihandirikizaten.Askotan,naturarenzenbaitfenomeno behatzeak zabaltzen digu negozio-ideia aurkitzeko bidea. Velcroaren asmatzailea,adibidez,karduenbehaketaninspiratuzen.

Nork bere kualitateak identifikatzea: zerdutgogokoegitea?Zerdakitegiten?Zeindiraniretrebetasuniknabarmenenak?

Ideiak trukatzea: familiakobileretan,lagunarteanetaabarenpresa-proiektuagaratzekoaukeraemangodutenelementuaktopadaitezke.

2.1.2| LEHENTASUNAK EZARTZEA

Beharrak edo arazoak identifikatutakoan, zer behar edo arazo jotzen den premiazkoen edo ebaztekogarrantzitsuagoenlehenetsibeharkoda.Izanere,etaaurretikaditzeraemandenmoduan,baliabideaketadenboramugatuakdira.

Lehentasunakezartzekogaraianhiruetapabetebeharkodira:

Lehentasunak baloratzeko jarraitu beharreko irizpideak zehaztea. Horretarakoerabilibeharrekoirizpideakzerrendatuahalizangodira:



a) Arazoaren edo beharraren garrantzia.b) Lortu beharreko helburuen eta gaur egungo egoeraren arteko aldea.c) Arazoa jasaten duten edo beharra duten pertsonen kopurua.d) Beharraren edo arazoaren iraunaldia.e) Ebazteko beharrezko denbora.f) Beharra edo arazoa ebazteko moduaren ondorioen berehalakotasuna.g) Eraginkortasuna.

Arazoen aurre-hautespena egitea. Lehentasunak esleitzeko teknikak aplikatu ahal izateko behargehiegidagoenean,behar-beharrezkoaizangodaaldezaurretikfinkatutakoirizpideenaraberaegiteaaurre-hautespena.

Arazoak edo beharrak aztertzea eta sailkatzea. Aurre-hautespena egin ostean, arazoak eta/edobeharraksailkatzekozenbait teknikaerabiliahal izangodugu.Teknikahorieieskerzehaztubeharkodugugureproiektuazeinarazotanedobeharretanoinarritukoden.

2.1.3| ARAZOA MUGATZEA EDO PRODUKTUAK/ZERBITZUAK ERANTZUNGO DUEN BEHARRA DESKRIBATZEA

Proiektuasorraraztenduenarazoaedoargietazehatzerantzunbeharrekobeharradefinitzeandatza.

Arazoakedobeharrakerantzutekohonakoaeginbeharkoda:

1| Zertan datzan azaldu beharko da, deskribatu.2| Arazo edo behar hori aztertuko duen proiektua abian jartzeko beharra justifikatu beharko da.3| Proiektuarekin lortu nahi den helburu orokorra zehaztu beharko da.

Proiektubatdefinitzekogaraian,asmohandiegikoformulazioaegitearenarriskuadago.Horrekarazoakebazteko esperientziarik ez izatea erakusten du. Beharra edo arazoa identifikatutakoan, oso galderazehatzakeginbehardira:

Nola erantzun dakioke behar horri?

Zer egin daiteke egoera hori aldatzeko?

Gure egoeratik nola lagun dezakegu arazoa ebazten?

Zer baliabide, jarduera eta bitarteko jarriko dira abian?

Zer jarduera egingo dira?

Zer metodologia jarraituko da lana egiteko?

Zer pertsona izango dira beharrezkoak proiektua arrakastaz egiteko?

Zenbat denbora dago proiektua egiteko?

Zenbat denbora behar da?

Proiektuadiseinatzeanetaplanifikatzeanaurrekogaldereierantzungozaie,eta,identifikatutakoarazoariedobeharrariproduktuedozerbitzubatenbitartezerantzuteko,proiektuanerabilikodirenelementuetabaliabideguztiakdefinitukodira.




2.1.4|PROIEKTUAREN HELBURUEKIN ETA EDUKIEKIN LOTZEN DEN LEGERIA IDENTIFIKATZEA: BALDINTZA TEKNIKOAK EDOTA LEGEZKOAK

Proiektuadiseinatzekogaraian,arretajarrikozaieproiektuagaratukodenjarduera-esparrukoedosektorekoarauzkoerregulazioenondoriozkobaldintzateknikoeiedotalegezkoei.

Proiektuabaldintzadezaketen legezkoarauakzeindiren identifikatubeharkoda.Horrela,proiektuarendiseinuaetaplangintzaegitean,nahitaezbetebeharrekoarauhoriekkontuanhartubeharkodira,halanolaarauteknikoak,lanekoarriskuenprebentzioarekinetasegurtasunarekinlotzendirenarauak,osasun-protokoloekin eta Gizarte Segurantzako protokoloekin lotzen diren arauak, edo jarduera zehatzetarakobaimenak.

2.1.5|PROIEKTUA GARATZEKO JASO DAITEZKEEN LAGUNTZA EKONOMIKOAK EDO DIRU LAGUNTZAK IDENTIFIKATZEA

Proiektuadiseinatzekofasehorretanbertan,garrantzitsuadaproiektuagauzatzekoaukeraemangodutenbalizko finantziazio-iturriak identifikatzea eta informazioa biltzea. Jarduera hori garrantzizkoa da, baitaenpresakedoantolakundeakberaknagusikifinantzatukodituenbarne-proiektuakgauzatukodirenkasuetanere.Izatez,enpresarenberezkobaliabideekonomikoakosatukodituztenbestebaliabideekonomikobatzuklortzekoaukeraemangodute.

Proiektuaren finantziazio-iturrien behar hori askoz ere handiagoa da gizarte-proiektuetan. Izan ere,askotan irabazizko asmorik ez duten antolakundeek garatzen dituzte, eta, oro har, antolakundehoriekproiektuakabianjartzekoberezkobaliabiderikezdutenezgero,kanpokofinantzaketabilatubeharkodute.Kasuhorietan,proiektuaezdagaratubeharrekojarduerarenplangintzahutsa,antolakundearenberarenjarduerarenfinantziazioalortzekotresnabihurtzenda,eta,horrenbestez,aregarrantzitsuagoada.

2.1.6|ARAZOA EBAZTEKO EDO BEHARRA ESTALTZEKO EGON DAITEZKEEN AUKEREN ARTEAN HAUTATZEA: PROIEKTUAREN BIDERAGARRITASUN TEKNIKOA ETA EKONOMIKOA

Arazoa definitzen denean, izan daitezkeen konponbide batzuk eta konponbide horiei ekiteko moduaereplanteatukoda.Gainera,aurrekoataletanislatudenbezalaxe,baldintzateknikoeieta/edolegezkoeiburuzkoinformazioabilduda,etafinantziazio-iturriakidentifikatudira.

Hurrengourratsaproiektubat garatzean lortunahi direnhelburuakkontuanhartzea izangoda (azkenemaitza lortzea, kostu ekonomiko orekatsua bilatzea, ezarritako epea betetzea, erabiltzailearen edobezeroarenbeharrakasetzea).Horsartzendaproiektuarenbideragarritasunarenkontzeptua;izatez,arazoakonpontzeko alternatibak hautatu beharko dira, eta, horretarako, konponbide horiek abian jartzearenbideragarritasunteknikoa,eskuraditugunbaliabideak,proiektuagauzatzekodugundenbora,etadaudenlegezkomugakkontuanhartubeharkodira.

Proiektuaren bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa, beraz, funtsezko giltzarrietako bat izango daproiektuadiseinatzekoetaplanifikatzekogaraian.Bialderdihoriekbaloratzeahaingarrantzitsuada,non,proiektuadiseinatzekoeta/edoplanifikatzeko fasearenunerenbateanarazoteknikoakedofinantzarioakdaudelaedosordaitezkeelabaloratzenbadaetaarazohoriekproiektuagauzatzekogaindiezinakdirelaikustenbada,proiektuabertanbeherautzibeharkoden.Halaber,proiektuaaldatuetabideragarriegitekoaukeraizangoda,baitabesteproiektualternatibobatekinordezkatzekoaukeraere.



Bideragarritasun teknikoarekin hasita, garrantzi handikoa da baloratzea proiektua gauzatu behar denuneanproiektuarenondoriozkoproduktuaedozerbitzuateknikokigaratzekoaukeradagoen.Horretarako,beharrezko giza baliabideak eta produkzio-baliabideak (lehengaiak, makineria, instalazioak,...) edukidaitezkeenizanbeharkodakontuan,etaprodukzio-prozesuaeragotzdezakeentrabarikezdagoenziurtatubeharkoda.

Bideragarritasun ekonomikoabialderdirekinbatezeredagolotuta:

Proiektuaren errentagarritasun ekonomikoaren balorazioarekin–horretarako,kostuenetaetekinenanalisiaegingoda–.Proiektuabideragarriaizangodaetekinakkostuakbainohandiagoakbadiraedo,aitzitik, proiektua gauzatzean sortzen diren galerak estaltzeko finantziazio-aukerarik badago (esatebaterako, herri-administrazioaren finantziazioa obra eta zerbitzu batzuen azpikontratazioen kasuan:gizarte-zerbitzuak,garbiketa-zerbitzuak,...).

Gauzatzekobeharrezkoakdirenbaliabide ekonomikoak zenbatestea eta finantziazio-iturriak zehaztea.

Proiektubatenbideragarritasunarenbialderdihoriekkontuanizanik,komenidaproiektuakbideragarritasunteknikokoetaekonomikokobiirizpideakbetetzendituelajustifikatzea.

2.1.7| PROIEKTUAREN EDUKIEKIN LOTZEN DIREN INFORMAZIO ITURRIAK BERRAZTERTZEA

Azkenik, diseinu fasearen barruan, komeni da proiektua diseinatzeko eta planifikatzeko ideiak emanditzaketeninformazio-iturriakberraztertzea(bibliografia,web-orriak).

Gainera,jarduera-esparrugehienetan,garatunahidirenenantzekoproiektuaktopadaitezke.Horrela,arazoaebaztekohelburuanedoproiektuari ekitekobeharreanezdazerotikabiatuko.Aurrekoesperientzietatikikasikoda,etaesperientziahorietakojardunegokietanoinarritukoda.Gauzakhorrela,hautematendirenpuntuahuletanhobekuntzaksartuahalizangodira.

2.2| Proiektuaren definizioa

2.2.1| PROIEKTUAREN IZAERA

2.2.1.1| Proiektuaren deskribapenaProiektuarendeskribapenean,proiektuariburuzkoinformazioorokorraislatukodalaburpengisa.Informazioorokorhorriesker,dokumentuairakurtzenduenakproiektuarenbidezebatzinahidenarazoarenedobeharrarenetalortunahidirenhelburunagusienahaliketahurbilenekoideiaeginahalizangodu.

2.2.1.2| Justifikatzea/oinarritzea. Dagokion beharra edo arazoaProiektu orotan komeni da proiektuaren aurrekariak, motibazioa, justifikazioa eta jatorriazehaztea, hau da, zergatik egiten den argitzea. Proiektua gauzatuko bada, operatiboa izanbeharkodu;alabaina,onartutakoerreferentziateorikokoesparrubatean,aurrekontujakinbateanedoprintzipiobatzuetanizanbeharkoduoinarria.




Proiektuajustifikatzeko,bestalde,komenidabeharrakhautematekoetadiagnostikatzekofaseansortzendeninformazioaerabiltzea,justifikaziohorretarakoargudioakemangobaititu.

2.2.1.3| Proiektuaren onuradunakArazoaren eta beharraren kontzeptuak lantzean islatu den moduan, arazo edo behar horiekpertsonengaineanduteeragina.Horidelaeta,proiektuenazkenhartzaileakbetidirapertsonakedobezeroak.

Proiektuaren atal horretan zehaztuko da, hain zuzen ere, nor edo nortzuk diren amaierakoemaitzaren,produktuarenedozerbitzuarenonuradungisaidentifikatutakopertsonak,bezeroakedoenpresak.Horrezgain,pertsonaonuradunengainekoiritsierarenkuantifikazioaegingoda.

2.2.1.4| Proiektua kokatzea: non gauzatuko denProiektua zer espezialitatetatik edo diziplinatatik jarriko den abian kontuan izanik, proiektualekufisikobateanetajardun-esparrubateanedobestebateangauzatukoda.Batzuetan,barne-proiektu bat izango da, eta enpresaren beraren instalazioetan garatuko da. Beste batzuetan–proiektu sozialetan edo instalazio elektrikoekin lotzen diren proiektuetan esate baterako–,proiektuagaratzenduenantolakundeareninstalazioetatikkanpogaratzendaproiektua.

Nolanahi ere, garrantzi handikoa da proiektua non garatuko den zehaztea, eta, batez ere,eraginpean egongo den lurraldearen eta populazioaren arloan zer estaldura izango duenfinkatzea. Izanere,aldagaihorrenmendeegongodirabeharrezkoak izangodirenbaliabideak(gizabaliabideak,baliabidematerialaketafinantza-baliabideak).

2.2.2| HELBURUAK DEFINITZEA

2.2.2.1| Proiektuen ezaugarriakProiektubatenhelburuakdiraaurretikplanifikatutakoekintzabatenbidezerdietsinahidirenlorpenak.Horiekdiraerreferentzianagusiaetaekintza-planarikoherentziaematendiotenak.

Erantzun nahi diren beharrak identifikatu ostean, behar-beharrezkoa da ekintza-helburuakezartzea.Prozesuhorretanzerlortunahidengaldetubeharkoda,horixeizangobaitaerantzunzehatzaklortzekobidea.

Garrantzi handikoa izango da helburuak... Argiak izatea: hizkuntzaulergarrianetazehatzeanadierazibeharkodira,errazidentifikatuahalizandaitezenetabestemoduaninterpretatzeasaihetsdadin.

Zehatzak izatea:argietazehatzadierazibeharkodutezerlortunahiden. Errealistak izatea: eskura dauden baliabideekin, erabakitakometodologiarekin eta aurre-ikusitakoepeenbarruanlortzekomodukoakizanbeharkodute.

Egokiak izatea: helburuek lotura logikoa izan beharko dute ebatzi nahi diren arazoenizaerarekin.

Ebaluagarriak izatea:garatzendituztenjarduerakamaitzendirenean,betedirenedoezdirenjakitekoaukeraegonbeharkodu.

Proiektubatenhelburuakdefinitzeanhonakogaldereierantzunnahizaie: Zer egin nahi da? Zer aldaketa lortu nahi dira jardungo den egoeraren/arazoaren aurrean edo estali nahi den beharraren aurrean?



Gaizki formulatutako helburuak: Ondo formulatutako helburuak:

a)“Saltokibatekoinstalazioelektrikoarenbideragarritasunariburuzkoazterlanaegitekogaiizatea”

a)“Saltokibatekoinstalazioelektrikoarenbideragarritasunariburuzkoazterlanaegitea”.

b)“Produktubatenfabrikaziofasena-gusiaketalan-sekuentziakadieraz-tensaiatzea”.

b)“Produktubatenfabrikaziofasenagusiakidentifikatzeaetalan-sekuentziakdeskri-batzea”.

c)“Pazienteak/bezeroakhigienearenarloanondoartatutaegondaitezenbilatzea”.

c)“Bainupartzialaketaerabatekobainuakegitekoetailea,ahoaetahortzakgarbi-tzekoteknikakegitea,etaerabilibeharre-komaterialakhautatzea,pazientearen/bezeroarenegoerarenarabera”.

d) “Gizarte-laguntzakjasotzendituztenpertsonen%10ekdatorrenur-teangizarteratzekoizanbeharrekoportaerarikegokienakzeindirenulerdezatenlortzea”.

d)“Gizarteratzekogutxienekodiru-sarrerajasotzendutenenartean%10gehitzeadatorrenurteanlan-kontratualortukodutenenkopurua”.

7| Bestalde, helburuak banan-banan formulatu behar dira, hau da, ez dira lotu edo gaineratu behar; izan ere, helburu horietako bakoitzak estrategia desberdinak eta ebaluazio-irizpide desberdinak eska ditzake.

Nora iritsi nahi da? Zer helburu lortu nahi dira epe jakin baten barruan? Zer egoeratara/helburutara iritsi nahi da?

Eraberean,zehatz-mehatzezarribeharkodaproposatutakohelburuetanlortunahidenbetetze-maila.Horrenbestez,helburuenzehaztapenkuantitatiboaizangoda,espazioetadenborajakinbatidagokiona,etahelmugaderitza.

Ondoren,helburuakformulatzekogaraianerabilgarriakizangodirenaraupraktikobatzukislatukodira:1| Helburu eta helmuga errealistak proposatzea (bideragarriak, egokiak eta onargarriak).

2| Helburuak lortzeko lehentasunak ezartzea.

3| Bateragarriak eta osagarriak diren helburuak definitzea.

4| Programaren edo proiektuaren fase bakoitzerako kantitatean eta denboran egokiak izango diren baliabideak esleitzea eta erabiltzea.

5| Helburu horietarako tresna eta bitarteko egokiak zehaztea.

6| Helburuak formulatzean, komeni da aditz aktiboak erabiltzea, ondoren neurtzeko aukera emango dutenak. Adibidez, gehitzea, murriztea, zerrendatzea, identifikatzea, diseinatzea, konpontzea, instalatzea eta abar. Horrenbestez, ebaluatzeko zailak diren aditzak saihestu egingo dira –ulertzea, sentitzea, uste izatea, gai izatea, saiatzea eta antzeko aditzak–. Esatebaterako:




Gaizki formulatutako helburuak: Ondo formulatutako helburuak:

a)“Behe-tentsiokoinstalazioazerbitzuanjartzendelaegiaztatzeaetainstalazio-akmantentzekoprozeduraklantzea”.

a)“Behe-tentsiokoinstalazioelektrikobatzerbitzuanjartzendelaegiaztatzea”.“Behe-tentsiokoinstalazioelektrikobatmantentzekoprozeduraklantzea”.

b)“Txirbil-harroketabidezko,konfor-maziobidezkoedoprozeduraberezibidezkomekanizaziokomakina-erre-mintekinegindaitezkeeneragiketakdeskribatzea,etakrokisbatenbidezirudikatzeamekanizazio-sekuentzieneragiketak”.

b)“Txirbil-harroketabidezko,konformaziobidezkoedoprozeduraberezibidezkomekanizaziokomakina-erremintekinegindaitezkeeneragiketakdeskribatzea”.“Krokisbatenbidezirudikatzeamekani-zazio-sekuentzieneragiketak”.

c) “Oinarrizkoplateraklortzekosukaldaritzakoteknikakaplikatzea,oinarrizkoerrezeteiedoordezkatzendituztenprozedureijarraituz,etalortutakoemaitzenaraberakosukaldaritza-teknikakaplikatzeanezardaitezkeenneurrizuzentzaileakproposatzea”.

c) “Oinarrizkoplateraklortzekosukaldari-tzakoteknikakaplikatzea,oinarrizkoerre-zeteiedoordezkatzendituztenprozedureijarraituz”.“Lortutakoemaitzenaraberakosukaldari-tza-teknikakaplikatzeanezardaitezkeenneurrizuzentzaileakproposatzea”.

d)“AlkoholadrogagisaidentifikatukodutenOHOkoikasleenkopurua%15gehitzeaetakontsumitzaileak%10murriztea,urtebetean”.

d)“AlkoholadrogagisaidentifikatukodutenOHOkoikasleenkopurua%15gehitzeaurtebetean”.“OHOkoikasleenarteanalkoholarenkon-tsumitzaileak%10murrizteaurtebe-tean”.

8| Helburuek arrakastaren irizpidea hartu behar dute barnean, hau da, noiz ulertuko dugun helburua erabat bete dela:

Ondoformulatutakohelburuak:a) “Instalazioelektroteknikoakgauzatzeanetamantentzean,segurtasun-planakaplikatzeaegindakoinstalazioen%100ean”.

b) “Edozeinplaterelaboratzean,elikagaiakmanipulatzeko indarreandaudenarauakbete-tzea”.

c) “Pazientebakoitzarenegoerarenaraberakomobilizazio-teknikaegokiakerabiltzeaegin-dakomobilizazioen%100ean”.

d) “Eskola-adineandaudenudalerrikogazteenarteanderrigorrezkohezkuntzauztendutenenkopurua%10murrizteaurtebetekoepean”.



2.2.2.2| Helburu motakHelburuakbatezerebimotatansailkadaitezke:helburuorokorraketaberariazkohelburuak.

Helburu orokorrak:Lortunahidirenazkenhelburuakdira.Erabatlotzendiraarrisku-faktoreekinedoarazoarenedobeharrarenkausekin.Adibideak:

a) Langabezian oinarritzen den programa batean, langabezia aztertu denean ikusiahalizandalangabeziazabalduagodagoelaEskolaGraduatuaezdutenpertsonenartean.Programarenhelburuorokorrahonakoaizandaiteke:“EskolaGraduatuaezdutenudalerrikoherritarrenkopurua%50murrizteaurte-betekoepean”.

b) Etxebizitzetansuteenprebentzioarekinlotzendenproiektubatean,egoeratxarreandagoen instalazioelektrikobatekzirkuitulaburraeragindezakeenhipotesiaabia-puntuizanik,honakoaizandaitekehelburuorokorra:“Instalazioelektrikozaharrakdituztenedoegoeratxarreandituztenetxebizitzetan,suteagertatzekoaukerak%25murriztea”.

Helburuorokorrakezindirainoizproiektuarenjardueretanoinarritutaegon.

Gaizkiformulatutakohelburuenadibideak:a) “Platerakelaboratzekoproduktufreskoakerostea”.b) “Piezakegitekomakina-erremintakerabiltzea”.c) “Artatutako kasuen kopurua gehitzea”; “programan diharduten gizarte-langileenkopurua gehitzea”; “etxez etxekobisitak egitea”; “kontzientziazio-kanpainak egi-tea”.

Berariazko helburuak:Helburuorokorra lortzekoaukeraematendutenhelburuzehatzagoakdira. Jardueramultzoeiematendietebide.

Helburuorokorrakbainolorpenzehatzagokohelburuakdira.Moduzehatzagoanidentifikatzenduteproiektuagauzatzearekinlortunahidena.

Berariazkohelburubakoitzanahitaezegonbeharkodulotutahelburuorokorbatekin.Hortaz,berariazkohelburuekhelburuorokorrakzehaztenetañabartzendituzte.

Ekintza-aditzakerabilibeharkodira,etahelburuetakobakoitzapraktikanjartzeaposibledenetanolaegindaitekeenikertubeharkoda.Helburuakdeskribatzekogutxienekoerrealismoaduenoinarriaizangodaaintzat,etahelburuakeskuraditugunbaliabideakkontuanizanikdeskribatubeharkodira.Zehazteaizangodaberariazkohelburuenxedea.

Honahemenberariazkohelburuakformulatzekolagungarriakizandaitezkeenaditzbatzuk:di-seinatzea, identifikatzea, zerrendatzea, ebaztea, sailkatzea,kalkulatzea,egiaztatzea, errepika-tzea,antolatzea,bereiztea,kritikokiepaitzea,balidatzea,alderatzea,erabakitzea,konpontzea,lotzea,mekanizatzea,etaabar.

Proiektuarekinlortunahidirenhelmugakzehatzagodefinitukobadira,komenidazenbatetsitakokuantifikazioaktxertatzeaberariazkohelburuetan.Kuantifikaziohoriekosoerabilgarriakizangodiraproiektuaebaluatzeko;izatez,proposatutakohelburuaklortudirenedoezbaloratzekoeta




lorpen-mailafinkatzekoerreferentziazkoadierazlebatzukizanditzakegu.

Bloom-entaxonomiakhainbatikaskuntza-mailadefinitzenditu,etaikaskuntza-mailahoriekzail-tasunarenaraberaantolatzendira,errazenetikzailenera.

Helburuakformulatzekogaraian,mailahoriekinlotzendirenaditzakerabildaitezke:

Ezagutza:definitzea,identifikatzea,biltzea,aztertzea… Ulermena:deskribatzea,interpretatzea,azaltzea,alderatzea… Aplikazioa:aplikatzea,osatzea,erakustea,frogatzea… Analisia:aztertzea,bereiztea,alderatzea,kategorizatzea… Laburpena: laburtzea,sortzea,garatzea,prestatzea,integratzea… Ebaluazioa:ebaluatzea,baloratzea,ondorioztatzea,ezartzea…

Azkenik,nabarmendubehardaproiektubat lantzean faseguztiakgarrantzitsuakdirenarren,arreta berezia eskaini behar zaiola helburuen formulazioari. Komeni da proiektua gauzatukodutentaldekokideguztiekpartehartzeahelburuenformulazioanetaeztabaidan,etahelburueninguruanguztienartekoadostasunalortzea.Taldekideguztiekhelburuakbereegitekokonpromi-soahartubeharkodute.

EBALUAZIOA

LABURPENA

ANALISIA

APLIKAZIOA

ULERMENA

EZAGUTZA

34|Proiektuarenplanifikatzea


03 | Proiektua planifikatzea

3.1| Arriskuak aztertzea

Proiektuguztiakdaudezenbaitarriskurenmende–galtzekoaukera,kalteak,desabantailaedosuntsipenaesatebaterako–.

Premisahoriabiapuntuizanik,arriskuhorienanalisiaeginbehardaaurreahartzekoestrategiakezartzeko,baitaarriskuhorieneraginamurriztekoaukeraemangodutenneurriakhartzekoere.

Orohar,ustedaproiektuarenzailtasunteknikoenondoriozkoakdirelaarriskuak,bainaarriskuakeragitendituzteneta,hortaz,gutxietsibeharezdirenbestefaktorebatzukereizanbehardirakontuan,halanolaenpresarenirudiariegitenzaionkaltea,ingurumenarengainekoinpaktuak,segurtasun-eraginak,bezeroengalera,galeraekonomikoak,...

Eraginpeandagoenaldagaiarenaraberakoarriskumotakbereizibehardira: Proiektuaren arriskuak: zuzenean daude lotuta proiektuaren plangintzarekin, eta proiektuarenbaliabideekinetakostuekin.

Arrisku teknikoak:gehiagolotzendirakalitatearekin,baldintza-orrienzehaztasunurriarekin,... Negozioaren arriskuak: proiektua edo ondoriozko produktua edo zerbitzua jartzen dute arriskuan.Honakohauekdiraadierazgarrienak:- Produktuakedozerbitzuakmerkaturikezizatea,hauda,balizkobezerorikezegotea.- Produktuaedozerbitzuabatezetortzeanegozioarenestrategiakomertzialarekin.- Proiektuariesleitzenzaizkionlangileakedofinantziazioagaltzea.- Bezeroakproiektuarekikointeresagaltzeaetabertanbeherauzteaproiektua.- Langileakproiektuariekitekobeharbestekokualifikaziorikezizatea.- Proiektuagaratzendeningurunearenberezkoarriskuak(ingurumen-baldintzak,etaabar).

3.2| Arriskuak kudeatzea

Agerikoa da proiektuak arriskuenmende daudela eta arrisku horiek proiektuaren iraunaldian kudeatubeharkodirela.

Arriskuagertadaitekeenzerbaitda,eta,orohar,ezdaplanifikatzen.Proiektuarenarrakasta,heinhandibatean,arriskuaketahorienondorioakaurreikustearenetahorieiaurreahartzearengaitasunarenmendedago.

Arriskuen kudeaketa, beraz, honako alderdi hauetan datza: arriskuak, horien kausak eta gertatzekoprobabilitateaidentifikatzean;ondoren,arriskuakaztertzeanetakuantifikatzean;eta,horrela,prebentzioedozuzenketakoestrategiabatekinerantzunahalizateanetaarriskuakkontrolatuahalizatean.Ondorioztatzendiren jarduerakproiektuarenplangintzaorokorreanhartubeharkodirakontuan.Nolanahiere, jarduerahorietakobatzukgauzatuegingodira(arriskuabenetangertatzenbada)etabestebatzukez.Gauzadainoizezindirelaidentifikatuondoriozkoarriskuguztiak;horietakobatzukbesterikezdiraidentifikatuko.

Arriskuaren elementu bereizgarria arriskua gertatzearen edo ez gertatzearen ziurgabetasuna da.Ziurgabetasunhorizuzenean lotzendaarriskuarengainekoezagutzarekinedo informazioarekin;zenbat


Proiektuarenplanifikatzea|35

etainformaziogehiagoeduki,orduanetatxikiagoaizangodaziurgabetasuna.

Arriskuakaldakorrakdiraproiektuarenbarruan,hauda,proiektuarenjarduerakaurreraeginahalabestearrisku batzuk sor daitezke, edo jada identifikatutako arriskuren bat desager daiteke. Hori dela eta,arriskuen kudeaketak etengabea izan beharko du: proiektuaren hasieran, proiektua gauzatzen deneaneta proiektuaren amaieran aztertu eta kontuanhartu beharko dira arriskuak. Proiektua gauzatzen denaldian berariazko bilerak egin beharko dira gai hori kontrolatzeko. Arreta berezia jarri beharko zaioproiektuanhasierabateanidentifikatudirenarriskuak/arazoakkudeatzeari,errazagoaetamerkeagoabaitaaurreikusitakoprebentzio-ekintzakaplikatzeapremiazkoekintzakaplikatzeabaino.

Arriskuakkudeatzekojarraitubeharrekoprozesuakhainbatetapaditu:

ARRISKUAK IDENTIFIKATZEA. PROBABILITATEAK EZARTZEA. JARDUERA PREBENTIBOAK EDO ESTRATEGIAK EZARTZEA.

ARRISKUAK IDENTIFIKATZEA.Proiektubatezarritakoplangintzarenaraberaeta finkatutakokalitateetakostuarenarlokoparametroenbarruangauzatzeaeragotzikoduenguztiaidentifikatzeadaarriskuakkudeatzekolehenurratsa.

Arriskuasordezaketenkausakidentifikatzea,beraz,osolagungarriadaekintzaprebentiboakidentifikatzeko.Identifikazioan nolabaiteko ordena izateko, garrantzi handikoa da proiektuaren bizi-zikloaren etapenbarruankategorizatzeaarriskuak:

Diseinua

Plangintza

Gauzatzea

Jarraipena eta kontrola

Ebaluazioa eta itxiera

Etapa horietako bakoitzean arrisku-iturri bihur daitezkeen alderdiak aztertu beharko dira, eta horieninguruko gogoeta egin beharko da: bezeroak definitutako helburuak, iguripenak, denbora, plangintza,kostuak,baliabideak...

Nork egin behar du urrats hori? Proiektuaren barneko eta kanpoko pertsonek, antzeko jardueretanesperientziadutenpertsonek,jarduerariedoproiektuariburuzkoezagutzakdituztenek.

Baliteke aztertu nahi den proiektuaren etaparen arabera bilerak egin behar izatea. Bilera horietanaskotarikopertsonekhartukoduteparte. Ikuspegioperatibotikpraktikoagoa izandaiteke,etapabateanespezializatutako jendeaegongobaitabertan.Gainera, analisi-taldeak txikiagoaketamaneiagarriagoakizangodira.

PROBABILITATEAK EZARTZEA.Proiektuansordaitezkeenarriskuenedoarazoenzerrendaeginostean,horiekgertatzekoprobabilitateadefinitubeharda.Horrela,arazoasortuaurretikaurreahartzekoneurriakhartukodirenfinkatuahalizangoda, edo arazoaren ondorioak hain larriak izango ez diren eta proiektuak ondorio horiek bere gain harditzakeenerabakiahalizangoda.



JARDUERA PREBENTIBOAK EDO ESTRATEGIAK EZARTZEA.Kolpeamoteltzekoedoarriskuamurriztekolagungarriakizangozaizkigunekintzaprebentiboakplanifikatutaedukitzeadaarriskubatenondorioakmurriztekomodurikonena.

Prebentzio-funtzioabetedezaketenjardueraprebentiboakdiseinatzendirenheinean,gutxiagodesitxuratukodaproiektua.Ekintzaprebentibohoriekhutsegitenbadute,ekintzazuzentzaileakedopremiazkojarduerakeginbeharkodira,etainteresgarriadahoriekereaurretikaurreikustea.

Ekintza prebentiboak abian jarri ahal izateko, beraz, garrantzi handikoa da ohartarazteko bitartekoakidentifikatutaedoantolatutaedukitzea(jarduerei,arriskuei,arazoeietaabarriburuzkoinformazioaemandiezaguketen informazio-iturriak, pertsonak, organismoak). Esate baterako, proiektua obra bat egiteabaldinbada,garrantzihandikoaizangodaalbistemeteorologikoeiarreta jartzeaeta,hala,euri-arriskuadagoenjakitea,horrekplangintzaaldatzeaeraginbaitezakeetaobraestaltzekoolanaalokatubeharizateaeskabaitezake.

Honakotaulanbalizkoagertokiakislatukodira:

Probabilitatea Ondorioak Estrategia

Handia Garrantzitsuak

Ekintzahoriekproiektuarenbarruangauzatubeharkodiraondorioakmurrizteko.Kasuetakobatzuetan,neurrizuzentzaileakezarribeharkodira.Ekintzaprebentiboakhutsegitenbadu,ekintza-planadefinitutaegongoda.

Handia EzgarrantzitsuakEzartzekobeharrabaloratubeharkoda.Balitekeekintzazuzentzaileanahikoaizatea.

Txikia Garrantzitsuak

Ekintzazuzentzaileakedopremiazkoakfinkatutaedukibeharkodira.Kasuhorretanosogarrantzitsuaizangodaohartaraztekobitartekoakedukitzea,hauda,arriskuariburuzkoinformazioaemandiezaguketeninformazio-iturriak,pertsonak,organismoak.

Txikia EzgarrantzitsuakGertatzearenarriskuabereeginbeharkoda,eta,gerta-tzenbada,orduanerabakibeharkodaekintza-planazeinizangoden.

Ondoren,arriskueiburuzkoinformazioajasotzekotxantiloibatenereduaaurkeztukodugu,adibidebatekinhornitua.

Hardezagunadibidegisaoporretarakobidaiarenprestaketa.



3.3| Plagintzarako tresnak

3.3.1| KONTZEPTU MAPAK

Kontzeptu-mapabatek–adimen-mapagisaereezagutzendenak–kontzeptunagusibatekinlotzendirenkontzeptuguztiakbiltzenditu.

Mapahoriekin lanegitekometodoahonetandatza:diagramarenerdian ideianagusiakokatukodaetakanporantzeraikitzenhasikoda,haztendenegituraosatuz.

Motahorretakomapakeraikitzeakhasierabateanaintzathartuezzirenloturaksortzekoaukeraematendu.Horrenbestez,loturabidezkosormenaerraztenduenelementuinteresgarriada.Bestalde,mapakoelemen-tubakoitzakbestemapabatsorraraztendubereinguruan,elementuhorrekinlotzendirenkontzeptuekin.

Azkenfinean,ideia-zurrunbilogisasortzendirenideiakantolatzendituentresnabatda;izanere,ideiakisolatutabotabeharrean,elkarrenarteanlotutabotatzendira.Helburuadakontzeptuzentralbateningu-ruanantolatzeapentsamenduaketaaurreikusiezdirenbesteloturabatzuksortzea.

Hauekdirakontzeptu-mapenfuntsezkoezaugarriak: Kontzeptu nagusia maparen erdian dago, nabarmenduta. Bigarren mailako kontzeptuak adar gisa sortzen dira zentrotik, eta, era berean, bigarren mailako kontzeptu horiekin lotzen diren kontzeptuek beste adar batzuk sortzen dituzte.

Neurona blokea simulatzen duen nodo multzo bat da.

Hona hemen adibide bat:

ARRISKUEN TXANTILOIA

Balizkoarriskuak

Kausaposibleak

ProbabilitateaEkintzaprebentiboa

Ekintzazuzentzailea

Ohartaraztekobitartekoak

Gaixotasuntropikala

Arriskuhandikozonabatbisitatzea.

ERTAINA Txertoegokiakhartzea.Eltxoekkoskaezegitekoneurriprebentiboak,etaabar.

Bidaiakoasegurumedikoaerabiltzea.

Kanpokoosasun-saila.Bidaia-agentzia.

Eguralditxarra.Ekaitztropikalenarriskua,urakanak...

Urakan-sasoia TXIKIA Bidaiaegingodengaraianfenomenohoriekgertatzekoprobabilitateariburuzinformatzea.

Tokikoagintaritzarenjarraibideeijarraitzea.

Internet.Bidaia-agentzia.

Lapurreta Gomendatutakoneurriakezhartzeaedosegurtasungutxikozonetanibiltzea.

ERTAINA Gomendatutakoarretajartzea.

Polizia-etxean,enbaxadanedokontsulatuansalaketajartzea.

Gidaturistikoak.Bidaia-agentzia.Enbaxada.



BILERAK

HELBURUEN JARRAIPENA

PROIEKTU-TALDEA

ERABAKIAK HARTZEA

GATAZKAK EBAZTEA

ARRISKUEN JARRAIPENA

PROIKETUAREN EBALUAZIOA

ITXIERA

AMAIERAKO TXOSTENA

PROIEKTUA

4 Gauzatzeaeta jarrai-

pena

5 Ebaluazioaeta itxiera

HASIERAKO ANALISIA Lotutako informazioa Proiektuaren zehaztapenak Bideragarritasuna

PROIEKTUAREN DEFINIZIOA Proiektuaren helburuak

ARRISKUAKArriskuen analisia

Ekintza-plana

JARDUERAK DEFINITZEKO TRESNAK

Kontzeptu-mapak/adimen-mapak WBS (Work Breakdown Structure)

PLANIFIKATZEKO TRESNAKGANTT diagramak

Jarduera bakoitzaren denborak zenbatestea

BALIABIDEAKGiza baliabideak

ProfilakGuztizkokopuruaetajardueraren

araberakoaMaterialak

MotakGuztizkokopuruaetajardueraren

araberakoaFinantzarioak Aurrekontua

Finantziazio-iturriak

JARRAIPENAJarraipena planifikatzea

PERTSONEN KUDEAKETA

DENBORAREN KUDEAKETA

KOSTUEN/AURREKONTUEN KUDEAKETA

BEZEROEN/HORNITZAILEEN KUDEAKETA

KUDEAKETA TEKNIKOA

ARRISKUEN/EZUSTEKOEN KUDEAKETA

KALITATEAREN KUDEAKETA

KOMUNIKAZIOA

NEGOZIAZIOA

DOKUMENTAZIOA

1 Kudeaketa

2 Diseinua

3 Plangin-

tza



Adimen-mapaksortzekoaraubatzukdaude: Antolamendua: Kontzeptuakideianagusibatekinkonektatutaantolatzendira;eraberean,kontzeptuhoriekadarrakizangodituztenbestegunebatzuksortzendituzte.

Hitz giltzarriak: esaldiakedoparagrafoakerabiltzeabainohobedahitzgakoakerabiltzea;errazagoadahitzbatgogoratzeaesaldibatgogoratzeabaino.Gainera,hitzhorieknolabaitnabarmendubeharkoditugumapanagerikoakizandaitezen.

Koloreak edo formak erabiltzea:hitzzentralakedogiltzarriakmapannabarmentzekokoloreakedofor-makerabiltzeagomendatzenda.Errazagoaizangodamapakoloretsuagogoratzeazuri-beltzekomapabaino.Koloreakmemoria,sormenaetamotibazioapiztendu.

Adimen-mapenaldeonak: Ideia edo kontzeptu interesgarriak soilik biltzen dira, zuzenean lotzen ez diren beste batzuk bazter-tuta.

Mapa kategorizatuta dagoenez gero, denbora aurrezten da kontzeptuak bilatzean eta hartutako oha-rrak berraztertzean.

Ulermen eta ikaskuntza iraunkorra errazten duten elkarketa argiak sortzen dira; izatez, buruak erra-zago onartzen ditu gisa horretako diagramak.

3.3.2| WBS – LANA BANATZEKO EGITURA

Proiektubatenarrakastaproiektuarenhelburuaklortzekobeharrezkojarduerakegokizehaztearenmendedago,heinhandibateanbederen.

Proiektuaegitendenean,WBS(WorkBreakdownStructure)tresna–hots,lanabanatzekoegitura–osoba-liagarriaetaaplikaerrazaizangodalanaegituratzeko.

Tresnahorrenhelburuadaproiektuaneginbeharrekojarduerakantolatutaetahierarkizatutazerrendatzea,faseetazereginetakobakoitzazenbakituzetajarduerenegituraosatuz.

Orohar,organigramagisakoegiturenbitartez irudikatzendagrafikoki;edoereduatestuhutsabada, ta-bulazioakerabilikodirabeheragokomailakadierazteko.Proiektuamodugarbianetaorokorreanikustekomodurikegokienaeredugrafikoada.Bimotahorietan,jardueretakobakoitzakodetudaitekeidentifikazioaerraztearren.

Tresna hori aplikatzekomoduak antza handia du adimen-mapak aplikatzekomoduarekin; alderik han-dienairudikatzekomoduandago.Lehenik,proiektua/kontzeptua/helburuorokorrahartukodaabiapuntu,etaproiektuagauzatzekojarduerafasenagusiakdefinitukodira.Ondorenfasehorietakobakoitzajardueratxikiagoetanbanatukoda,etajardueratxikiagohoriekbestejardueratxikiagobatzuetan.Noraino?Berezzentzuaduenetaemaitzapropioaahalbidetzenduenjardueramaneiagarriaizanarte.Ezdaabsurdurairitsibehar,ezdazentzurikgabekojardueraklortzeraartejarraitubehar.

Teknikahorierabiltzekoiradokizunak:-Lan-elementuedojarduerabakoitzamailabakarbateansoilikesleitubeharkoda.Ezdaelementuberazuhaitzarenbestealdebateanerrepikatuko.-Zuhaitzaren“kutxa”bakoitzaerreferentziatubeharkoda.-Zereginenartekoloturaargietagarbiidentifikatubeharkoda.-Mailaguztiekemaitzaneurgarriakemanbeharkodituzteproiektuarenalderdibakoitzerako.

Zerjakinbeharda?-Kontroladaitekeenlan-paketebatdazereginsinplebat.-Proiektubaten lanazereginetanbanakatubeharkoda,gauzakplanifikatzeaetakontrolatzeaerraztukodutenzereginetan.

-WBSgisakoegiturabatekhierarkietanetamugarrietanantolatzendituproiektuarenzereginak.-Zerrendatutakozereginmultzobatnoizamaitudenadieraztenduenplangintzakopuntuadamugarria.



-Mugarrieksegmentulogikoetanetaneurgarrietanbanatzenduteproiektua.Mugarriguztiakosatzendire-neanproiektuakamaitutaegonbeharkodu.-Proiektuarenzereginenzerrendaegitenamaitzendenean,plangintzarietabaliabideakesleitzeariekingozaio.

Ondorenaurrekopuntukoadibideanadierazitakoadimen-maparekinlotzendenWBSegituraaurkeztukodugu:

PROIEKTUA

4 GAUZATZEA

ETA JARRAIPENA

5 EBALUAZIOAETA ITXIERA

3.1|ARRISKUAK

3.1.1Arriskuen analisia

3.1.2Ekintza-plana

3.2|JARDUERAK DEFINITZEKO TRESNAK

3.2.1Kontzeptu-mapa

3.2.2 WBS

3.3|PLANIFIKATZE-KO TRESNAK

3.3.1GANTT 3.3.2Denborak zenbatestea 3.3.3

Tresna informatikoak

3.4|BALIABIDEAK

3.4.1Giza baliabi-deak

3.4.2Materialak

3.4.3Finantzarioak

3.5|JARRAIPENA

3.5.1Jarrraipena planifikatzea

1.1| PERTSONENKUDEAKETA

1.2| DENBORARENKUDEAKETA

1.5| KUDEAKETATEKNIKOA

1.6|ARRISKUEN/EZUSTEKOENKUDEAKETA

1.7| KALITATEAREN KUDEAKETA

1.8| KOMUNIKAZIOA

1.9| NEGOZIAZIOA

1.10| DOKUMENTAZIOA

1.3| KOSTUEN/AURREKONTUEN KUDEAKETA

1.4| BEZEROEN/ HORNITZAILEENKUDEAKETA

4.1|BILERAK

4.2|HELBURUEN JARRAIPENA

4.3|PROIEKTU-TALDEA

4.4|ERABAKIAK HARTZEA

4.5|GATAZKAKEBAZTEA

4.6|ARRISKUEN JARRAIPENA

4.7|ALDAKETENKUDEAKETA

5.1|PROIEKTUARENEBALUAZIOA

5.2|ITXIERA

5.3|AMAIERAKOTXOSTENA

2.1|HASIERAKO ANALISIA

2.2|PROIEKTUAREN DEFINIZIOA

2 DISENUA

3 PLANGINTZA

1 KUDEAKETA



3.3.3| GANTT-EN DIAGRAMA

Proiektuenkudeaketanetaplangintzangehienerabiltzendengrafikomotadainolakozalantzarikgabe.Kronogramaerebaderitza.

Osoerabilgarriadaproiektuarenprogramazioa irudikatzekoetaondorengo jarraipenaegiteko. Jarduerabateknoizhasibeharduenetanoizamaitubeharduenosoazkarikustekoaukeraematendu,baitazerjarduerekegonbehardutenabianetazeinamaitudirenosoazkarikustekoaukeraere.

Grafikohoriekegitekohonakoinformazioajakinbeharkoda:

Proiektuaren jarduerak (jarduerahoriekhierarkizatutabadaude,sailkapenhoriereezagutubeharkodugu).

Jarduera bakoitzaren iraupena. Jardueren arteko lotura,hots,zeinhastendenlehenengoetazeinekjarraitzenduen,aldibereangara-tzendirenjarduerakdauden,bateraamaitzendirenjarduerakdauden,etaabar.

Jarduerenartekomendetasun-loturaezarribehardenean,honakofaktorehauekizanbeharkodirakon-tuan:- Jarduerabatzuek–egingobadira–lehenagohasitaegonbeharkodutenbestejarduerabatzuenemaitzakbeharkodituzte.Askotan,jarduerabatezinizangodahasibestebat(edobatzuk)amaitzenezdirenarte.

- Zenbait jardueragauzatzeko,beste jarduerabatzuekin (baitabesteproiektubatzuekinere)partekatubeharrekobaliabideakbehardituzte.

- Kostuakmurriztekokomenidajarduerabatzukbestebatzuenondorengauzatzea.

Jarduera edo zeregin motakFuntzionaltasunarenaraberakozereginmotakaurkiditzakegu:

Zeregin operatiboak:proiektuarenbarruangauzatubehardirenzereginakdira;hortaz,ohikojardue-ratzatjodaitezke.

Euritako-zereginak:laburpen-zereginerebaderitza.Fasebatirudikatzenduteetabestezereginbatzukhartzendituztebarnean.

Mugarriakorohar,kontrol-puntuakezartzekobaliagarriakdireneta0iraupenadutenzereginakdira.Jarduerarenkontrola,dokumentazioaematekoprozesua,edokontrolatzeagarrantzitsuaedofuntsezkoadenelementurenbataintzathartzenduendiagramarenpuntuanabarmentzekofuntzioabetetzendute.

Zeregin errepikakorrak:proiektuarenbarruannolabaitekomaiztasunezerrepikatzendirenzereginakdira.Adibidez,proiektuarenjarraipenaegitekoasterokobilerak.

Nola irudikatzen dira?Ardatzhorizontaleanegutegiaaurkeztukoda,etabertikaleanzereginenzerrenda.

Zereginbakoitzabarraedoangeluzuzenbatenbidezirudikatzenda.Angeluzuzenakezkerraldeajarduera-renhasiera-datanduetaeskuinaldeajarduerarenamaiera-datan.Barrarenluzerakjarduerareniraupenairudikatzendu.

Zereginarenarabera, interesgarriada forma jakinbat, kolorebat edobestelako trazua ematea,bistazberehalaidentifikatuahalizatearren.



IdZereginaren

izenaHasiera Amaiera Iraupena

08ots.

2008ko mar. 2008ko api

24 02 09 16 23 30 06 13 20

1Proiektuaren plangintza

2008/03/05 2008/04/16 30eg

2 Arriskuak 2008/03/05 2008/03/11 5eg

3 Jarduerak 2008/03/12 2008/03/18 5eg

4Plangintza-tresnak

2008/03/19 2008/04/08 15eg

5 Jarraipena 2008/03/19 2008/03/25 5eg

6 Baliabideak 2008/03/19 2008/04/15 20eg

7Proiektuarenplangintzarenamaiera

2008/04/16 2008/04/16 0eg

Adibidehonetan1.zeregina–proiektuarenplangintza–daeuritako-zeregina,horrenbaitanbaitaudegainerakoguztiak.Mugarriak,jardueretakoazkenak,fasehorrenamaieraadieraztendigu.

Nola funtzionatzen dute mota horretako diagramek?ProiektuaGanttdiagramanirudikatutadagoenean,proiektuarengauregungoargazkiadugu,hauda,plangintzarenuneanunekoargazkiadugu.Haatik,ezzaiguinteresatzenargazkihoriestatikoaizatea,diagramakproiektuanzehargertatzendenariburuzinformatzeanahidugu.

Horidelaeta,garrantzihandikoadadiagramahorietengabeeguneratzeaaldaketeninguruan,etaproiek-tuarenjarraipenaegitea,betierejardueraklorpen-mailarenaraberaeguneratuz.

Azterdezagunhurrengografikoa:



IdZereginaren


08ots.

2008ko mar. 2008ko api.

24 02 09 16 23 30 06 13 20


2008/03/05 2008/04/16 30eg

2 Arriskuak 2008/03/05 2008/03/11 5eg

3 Jarduerak 2008/03/12 2008/03/18 5eg

4Plangintza-tresnak

2008/03/19 2008/04/08 15eg

5 Jarraipena 2008/03/19 2008/03/25 5eg

6 Baliabideak 2008/03/19 2008/04/15 20eg

7Proiektuarenplangintzarenamaiera

2008/04/16 2008/04/16 0eg

Demagunlaranja-kolorekobarrakgauregungodataadieraztenduela.Orduraarte,jarduerakgauzatzenjarraituda,eta,ikusdezakegunez,1.,3.eta5.jarduerakguztizgauzatutadaude.4.jarduerakaurreraegitendueta6.jardueraamaitugabedago.

Ganttdiagraman,barrabeltzez(edobestekolorebatez)koloreztatutaadieraztendajarduerabatenaurre-rapena.Horrela,kontrastehorrekinageriangeratukodazerjardueraamaitudiren,zeinaridirenaurreraegiten,etazeindaudenhasigabe.

Diagramaraitzulizgero,ikusdezakeguiajardueraguztiakaurreikusibezalahasidirela,6.jardueraizanezik.Itxuraz,ezdugujarduerarihasieraematekobeharrezkoadeninformazioa,etahorrekatzeratuegin-godujarduera.Hurrengoirudianatzerapenhorrenondorioakikusditzakegu.

EGUNGO DATA



IdZereginaren


08ots.

2008ko mar. 2008ko api.

24 02 09 16 2 30 06 13 20


2008/03/05 2008/04/25 37eg

2 Arriskuak 2008/03/05 2008/03/11 5eg

3 Jarduerak 2008/03/12 2008/03/18 5eg

4Plangintza-tresnak

2008/03/19 2008/03/08 15eg

5 Jarraipena 2008/03/19 2008/04/25 5eg

6 Baliabideak 2008/03/28 2008/04/24 20eg

7Prpoiektuarenplangintzarenamaiera

2008/04/25 2008/04/25 0eg

Proiektuaaurreikusitakoarekiko9egunatzeratukoda.

Koloreenkodeakproiektuarenjarraipenamodusinpleanegitekoaukeraematendigu.Edonolaere,infor-maziofidagarriaizatekodiagramaetengabeeguneratubeharkoda.

Ganttdiagramakegitekosoftwareugaridago.Guztiekematendiguteproiektuaerrazplanifikatzeko,alda-tzekoetajarraipenaegitekoaukera.

3.3.4| DENBORAK ZENBATESTEA

Proiektu bat definitzeko garaian zeregin zailenetako bat jardueren denbora edo iraupena ezartzea da.Inoizezdaziurjakitenjarduerakzenbatiraungoduen;horregatik,jarduerabakoitzarendenboraridenbora



zenbatetsiaderitza.

Puntuhorretan,interesgarriadaaurrekoproiektubatzuenesperientziarenberriizatea,baiproiektuhorienplangintzaketaaurrerapenakkontsultatuta,baijarduerabakoitzeanedoproiektuarenosotasuneaninplika-tutakopertsoneigaldetuta.

Gertadaitekeantzekoproiekturikezedukitzeaedoantzekojardueretanpartehartudutenpertsoneihaienesperientziarenberrigaldetzekoaukerarikezizatea.Kasuhorretan,jarduerareniraupenariburuzkozenba-tespenakeginbeharkodira,etalehenesperientziahoriosobaliagarriaizangozaiguetorkizunerabegira.

Aurrekoesperientzietanoinarritutadenborakzenbatespenbidezkalkulatzeko,hiruzenbatespenmotajasodira:

a) Eragiketaedojarduerahorretangehienagertzendendenbora(moda=mD).b) Denborabaikorra(Db);hauda,guztiaaurreikusibezalagertatzendenean,arazorikedoatzera-penikezean,jardueragauzatzekobehardendenbora.

c) Denboraezkorra (De);hauda,gauzakgaizkiateradireneaneta jardueragauzatzeaatzeratudutenzailtasunakagertudirenean,jardueragauzatzekobehardendenbora.

Esperodendenbora(eD),hirudenborahorienbatezbestekohaztatugisakalkulatzenda

eD=Db+4mD+De

Jardueren iraupenariaplikatzenzaiondenbora-unitateaproiektuarenmuntareneta jarduerarenberarenaraberakoa izango da, eta plangintza egiten duenak ezarri beharko du. Muntaren lerruna hilabetetik–neurri-unitategisa–minuturazabaltzenda.

3.3.5| TRESNA INFORMATIKOAK

MerkatuanGanttdiagramak,proiektuarenjarraipenaegitekodiagramaketabestelakoirudikapengrafikoakegiteaerraztendutenhainbattresnainformatikodaude.

Plangintzariedoproiektuarendefinizioarialdaketabateginbeharzaionean,tresnahoriekaskoerraztukodutelanhori.Artxiboinformatikobateanaldaketaksartzeabetidaerrazagoapaper-euskarrianaldaketabategiteabaino.

Edonolaere,proiektuabera,proiektuarenhelburuak,jarduerak,iraupenaetaabarargietagarbidefinituezean, tresna informatikoekezduteezertarakobalio.Programakezduproiektuarendefinizioaedoku-deaketabideratuko,lanhoriaurretikeginbeharkoda.

Ondoren,proiektuenkudeaketarazuzentzendirenzenbaittresnainformatikoaipatukodira:

GOOGLE DOCS GoogleDocserabilitaon-lineakodokumentuaksortu,partekatuetaeditatudaitezke.

Gainera,besteekintzabatzukereegindaitezke: MicrosoftWord-eko,OpenOffice-ko,RTFkoedoHTMLkodokumentuakigodaitezke,formaturikga-bekotestuadutendokumentuakigodaitezke,dokumentuakzerotiksordaitezke,etaInternetikjaitsidaitezkezuredokumentuak. Nahiduzunpertsonarekinbateraon-lineakodokumentuakeditadaitezke,etadokumentuak ikus

6



ditzatengonbidaditzakezugainerakoak. Dokumentuanorketanoizaldatzenduen jakiteko jarraipenaegindezakezu,etaedozeinbertsioberrezarriahalizangoduzu. On-lineakodokumentuakweb-orrigisaedozureblog-eanargitaratutakodokumentugisaargitaraemanditzakezu–munduguztiakeskuraizangoditudokumentuak–. Dokumentuakpostaelektronikobidezigorditzakezu,txertatutakoartxibogisa.

Potentzialtasuna eta aplikagarritasuna: Google docs erabilita, ikasleek proiektuko dokumentuak on-line partekatu eta editatu ahal izangodituzte.Horrela,ikasgelantaldeekinsortzendirenarazonagusienetakobatkonponduahalizangoda:Taldekokideguztiekbereneskuduteegindakolanguztia,etaedozeinunetanizangoduteeskuragarrikideetakobakoitzakegindakolana.

GOOGLE BOOKMARKS Googlebookmarks-ekinhonakoaegindaiteke:

Edozeinekipotaneskuraizangodituzuzuremarkatzaileak.Sareko edozein lekutan erabili ahal izango dituzu zuremarkatzaileak, nahikoa izango da zurekonturasartzea.

Zuremarkatzaileakantolatutamantendukodituzu.Zuremarkatzaileeietiketaketaoharrakgehituahalizangodizkiezu,errazaurkitzekoetaantolatutamantentzeko.

Potentzialtasuna eta aplikagarritasuna: Googlebookmarkserabilitairakasleekbetiizangodituzteeskuraproiektuarekinlotzendirenestekarikgarrantzitsuenak.Horrela,ikasgelanedozeinunetangomendatuahalizangodieteikasleeizeinorritatiknabigatzeakomeniden.

Bestalde, ikasle-taldeakbeti izangodueskuraetaantolatuta taldekogainerakokideekzerorrikon-tsultatudituzten,etaproiektuakeskatzendueninformazioakontsultatuahalizangodute.Horrezgain,erraztuegingoduproiektuaplanifikatzekobaliabideaklantzekozeregina.

GANTT PROJECTGanttProjectproiektuakprogramatzekoetakudeatzekotresnabatda.Tresnahorrekinhonakozeregi-nakeginahalizangoditugu:

Gantt-en diagrama.Lanabanatzekoegiturasortzea,mendetasunakezartzea,etamugarriakdefi-nitzea.

Baliabideak.Zereginjakinbakoitzeanlanegitekogizabaliabideakesleitzea,etabaliabideenkarga-rentaulandagokionesleipenaikustea.

PERT diagrama.GanttdiagramanoinarritutaPERTdiagramasortzea. Esportazioa.GrafikoakPNG,PDFetaHTMLirudigisagordetzeaetatxostenaksortzea. Elkarreragitea.Inportazio-etaesportazio-proiektuetatikMicrosoftProject-ekoformatuetarapasa-tzea.CSVbidezkalkulu-orrietaraesportatzea.

Laguntzea.Taldekideekinpartekatzekoproiektuak,WebDAVbidez.

Potentzialtasuna eta aplikagarritasuna: GanttProjecterabilita,irakasleekproiektukotaldeenlanarenjarraipenaegindezaketeuneoro.Horrela,proiektuaebaluatzekozereginaerraztukoda,proiektuarenfaseakedolanakaztertuahalizangodira-eta.

MICROSOFT PROJECT

DOTPROJECT

…



3.4| Baliabideak

Definitzekoetakudeatzekoelementurikzailenetakobatproiektuanerabilibeharrekobaliabideakdira,gizaba-liabideakzeinbaliabidematerialak.

Plangintzanezarritakojarduerabakoitzerakohonakoelementuakhartubeharkodiraaintzat:

PRODUKZIO-BALIABIDEAK: lehengaiak,makineria,erremintak, instalazioak,materialsuntsikorra,ekipa-menduinformatikoak,hornidurak(ura,gasa,elektrizitatea,telefonoa)…

KONPETENTZIA-PROFILAK:hauda,beharrezkogizabaliabideak(ingeniariak,makineria-operadoreak,eri-zainak,gizarte-laguntzaileak,irakasleak,margolariak,...).Proiektuanpartehartzendutenpertsonekedukibeha-rrekokonpetentziak,teknikoakzeinpertsonalak.

Horrezgain,komenidaprofilbakoitzakproiektuarengarapeneanbetebeharrekofuntzioakdefinitzea,baitaproie-ktuanpartehartukodutenpertsonenartekomendetasunhierarkikoakere(organigrama).

Horrenbestez,proiektuarenplangintzarenzatihonenondorioz,honakoalderdiakaurreikusibeharkodiraidenti-fikatutakojardueretakobakoitzerako:

Erabiliko diren baliabideak.

Baliabide horien kantitatea.

Baliabide horiek erabiliko diren denbora.

3.4.1| PROFILAK DEFINITZEA

Garrantzihandikoadaproiektuarenbarruanbeharrezkoak izangodirenkonpetentzia-profilakdefinitzea.Izatez,halaeginezgero,errazagoadaprofilhorihobebetetzendutenpertsonakidentifikatuahalizateaetaproiektuanizangodutenerrendimenduaoptimizatzea.

Profilbatantolakundebatenbeharrak,orohar,etaproiektubatenbeharrak,zehazki,estaltzekoeskatzendirenkonpetentzienetakualitateendeskribapenada.Profilguztiakezdirabeharrezkoakproiektuosoarenbarruan,eztaproiektuguztietanere.

Profilbatendefinizioanhonakoalderdihauekeskuhartzendute:

Eskatzen diren ezagutza orokorrak. Eskatzen diren ezagutza tekniko espezializatuak. Lanean eskatzen diren jarrerak. Beste profilekiko lotura. Profilarekin lotzen diren baliabide materialak. Recursos materiales asociados al perfil. Denbora-ezaugarriak, hau da, pertsona bakoitzak proiektuari jardunaldiaren zer ehuneko eskainiko

dion eta profilari zenbat denbora eskatuko zaion. . Profil bakoitzean beharrezko profesionalen kopurua.

Eraberean,garrantzitsuaizangodaproiektuarenbarruanlanbide-profilbakoitzakgaratukodituenfuntzio-akdefinitzea,baitaproiektuarengarapeneanberegainhartubehardituenerantzukizunakere.



3.4.2| BALIABIDEAK BERDINTZEA

Proiektuekaskotarikobaliabideakerabiltzeaeskatzendutemaiz:makinak,hainbatarlotakoespezialistak,azpikontratistak,etaabar.

Baliabidehoriekezdiradenboranmoduegonkorreanbehar,jarduerabakoitzakizaeradesberdinekoba-liabideakeskaditzakeetakantitatedesberdinean.

Erabilitakobaliabidemotaketakantitateakerabakigarriakdiraproiektuarenkostuan.

Eskuradaudenbaliabideak,gizabaliabideak,baliabidematerialaketabaliabidefinantzarioakmugatuakdirabetiedozeinenpresatanedoorganismotan.Proiektuarenhelburuekinkoherentzianadministratube-harkodira,etaarretahandiajarribeharkodahorietan.

Baliabideakberdintzeabaliabideakbenetakobeharrenaraberaetakostuakmurriztekomoduanesleitzeandatza,etahorierabilitakobaliabidemotabakoitzerakoeginbeharkoda.

Egindakolehenplangintza,beraz,baliabideakjarduerekinlotzeareneraginpeanegondaiteke.Izatez,gertadaitekealdibaterakojarduerakatzeratubeharizatea,jarduerahoriekaldibateragaratzekobeharbestekobaliabiderikizanezean.

Jarduereibaliabideakesleitzenzaizkienean,etajarduerakeskuradaudenbaliabideekineginahalizateko,jarduerabatzukatzeratzeazerneurritanizandaitekeenbeharrezkoaikusibeharkoda.Jakinadenez,horrekproiektuareniraupeneanizangodueragina.

Baliabideak jardueretara esleitzearen adibidea:

Jarduera Iraupena Pertsonak Baliabide materialak

Proiektua planifikatzea

Ordenagailua,bulegokomateriala

Arriskuak 5eg 2ingeniari

Jarduerak 5eg planifikatzaile1

Plangintza-tresnak 15eg planifikatzaile2

Jarraipena 5eg kudeatzaile1

Baliabideak 20eg kudeatzaile1



3.4.3| PROIEKTUAREN AURREKONTUA

Proiektuarenaurrekontuaegiteaerrazsamarradaaurrekoetapakondolandubadira,hots,beharrezkojar-dueraketajarduerabakoitzarenberezkobaliabideakbeharbezaladefinitubadira.Kasuhorretan,jarduerabakoitzekokostuaedukikoda,etaproiektuarenguztizkokostuajardueraguztienkostuarenbaturaizangoda.

Proiektuarenkostuakezartzekohainbatkontzeptuhartubeharkodiraaintzat:

Erabiltzen diren materialak:materialsuntsikorra,lehengaiak,materialdidaktikoak,lanekoarropak,... Jardueran zuzenean parte hartzen duten pertsonen orduko kostua. Proiektuaren kudeatzailearen kostua.Orohar,kudeatzailearenkostuaproiektuarenosotasunaries-leitzenzaio,etajarduerenbaturarenkostuarigaineratzenzaio(errazagoada).Gauzaberaeginbehardaproiektuosoan,orohar,partehartzendutenbestebaliabidebatzuekin(idazkariak,saltzaileak,...).

Erreminta, makineria, ekipamendu informatikoak, ikus-entzunezko ekipamenduak eta abar aloka-tzea edo erostea.

Lokalak alokatzea/erostea. Horniduren kontratuak: ura, argia, elektrizitatea, gasa,... Azpikontratazioak. Publizitate-gastuak... Aseguruak. ...

Proiektuarenkosturikhandienakpertsoneidagokieiabeti.Horrenbestez,garrantzihandikoadajarduerabakoitzeanzerordukopuruaematendenkontrolatzea,aurrekontuadesorekaezdadin.

Azpikontratazioakerezaindubeharkodira.Finkatutakoaurrekontubatekinlanegiteakomenida.

Ondoren,proiektuarenaurrekontuaegiteaerraztudezakeentaulabatenadibideaaurkeztukoda:

Jarduera IraupenaKostua (€) Jardueraren

guztizkokostuaPertsonak Bailabide

materialak

PROIEKTUA GUZTIRA



Proiektuarenaurrekontuahainbatmodutanaurkezdaiteke:

JARDUEREN ARABERAKO AURREKONTUA,aurrekoadibideanikusidenbezalaxe.

GASTUEN KONTU-SAILEN ARABERAKO AURREKONTUA: Langileak. Mantentzea. Materialak eta hornidurak. Ekipamenduen amortizazioa edo alogera. Azpikontratazioen gastuak. Instalazioen amortizazioa edo alogera. Bestelako gastuak.

FINANTZIAZIO-ITURRIEN ARABERAKO AURREKONTUAK:Berezko finantziazioa.Udalaren edota gobernuaren diru-laguntzak.Diru-laguntza pribatuak.

Proiektuaegitekodiru-laguntzakeskatzenbadira,baldintza-orrietanedodeialdiarenoinarrietanzehaztu-takoarenmendeegongodaaurrekontuarenxehetasunhandiagoaedotxikiagoa,baitaproiektuaaurkezte-komoduaere.

Aurretikdefinitutakoproiektuaadibidegisaerabiltzenbaduguetaharenkostuakkalkulatzenbaditugu,honakoadugu:

Jarduera IraupenaKostua (€)

Jardueraren guztizko kostuaPertsonak Baliabide

materialak

Proiektua planifikatzea

Arriskuak1 5eg. 2.800 120 2.920

Jarduerak 5eg. 1.400 90 1.490

Plangintza-tresnak 15eg. 4.200 250 4.450

Jarraipena 5eg. 1.400 100 1.500

Baliabideak 20eg. 5.600 500 6.100

PROIEKTUA GUZTIRA 15.400 1.060 16.460

1Arrisku-jarduera:jarduerahorigauzatzeko2pertsonabeharkodira5egunez,etahorienordukoprezioa35eurokoada.Gainerakoapertsonabatjarduerabakoitzeko.



AURREKONTU EREDUA, INBERTSIOEN/GASTUEN KONTUSAILEN ETA FINANTZIAZIO ITURRIEN ARABERA

A | INBERTSIOAK

Zenbatekoa Berezko finantziazioa

1.finantzatzailea

2.finantzatzailea

3.finantzatzailea

FinantziazioaGuztira

Ezartze-gastuaketaeraikitze-gastuak

Ibilgetzeez-materialakguztira

Lursailak

Eraikuntzak

Instalazioteknikoak

Makineria

Tresneria

Altzariaetainstalazioak

Informazio-prozesuetakoekipamendua

Garraio-elementuak

Bestelakoibilgetumateriala

Ibilgetzematerialakguztira

Hainbatekitalditanbanatubeharrekobestegastubatzuk

Inbertsioakguztira

B | GASTUAK

Material-erosketak

Errentamenduak

Publizitatea,propagandaetaharremanpublikoak

Langileak

Konponketaketakontserbazioa

Profesionalindependenteenzerbitzuak

Bestelakogastuorokorrak

Finantza-gastuak

Amortizazioak

Kudeaketaetaadministraziokogastuak(%9gehienez)

Gastuakguztira

AURREKONTUA GUZTIRA

Iturria:BBKGizarteEkintzakodiru-laguntzakeskatzekoformularioak



3.5| Jarraipenaren eta ebaluazioaren plangintza

Orohar,proiektuarenhelburuekinlotzendirenjarduerakplanifikatzendira,etaaldebaterageratzendirajarraipenarenhelburuak,halanola:

Jarraipen-bilerak. Mugarriak edo kontrol-puntuak. Taldearen eta bezeroaren edo hornitzailearen arteko bilera teknikoak.

Garrantzi handikoa da proiektuaren plangintza ezartzean proiektuaren kudeaketa eta jarraipena egite-koereduadefinitzea.Proiektuarengarapenaren jarraipenaegitean,proiektuarenetengabekoebaluazioaegingoda, etengabekohobekuntzako filosofiarenbarruan.Plangintzahori proiektubatenbizi-zikloareneskemanislatukoda–gidahonensarrerakoataleanbarneanhartzendena–.Eskemahorretan,argietagarbigeratukodaebaluazio-prozesuaezdelaproiektuaamaitzendenuneramugatzen.Jarraipenarekinetakontrolarekinhastendenetengabekoprozesugisaulertzenda,betiereproiektuaren“etengabekomonito-rizazioaren”barruan.Etengabekoprozesuhorrek,beraz,proiektuaberagauzatzendeneandoikuntzaketahobekuntzakegiteaduhelburu.

Bilereketakontrolakdenboraeskatzendute.Proiektuaondobideratutadagoelaetafinkatutakohelburuaklortzenaridirelaziurtatzekoeginbeharrekojarduerakdira.Horrezgain, jarraipenakerabakiakhartzekoprozesua errazten du: proiektuan egin beharreko balizko aldaketak, edo proiektuarekin jarraitzeko edoetetekokomenigarritasunabaloratzea.

Jakinadenez,ezindaguztiaplanifikatu,etaaurretikaurreikustenezzirenbilerakereeginbeharkodira.Garrantzitsuenajarraipen-sistematikoaezartzeada.Izanere,aldianbehinbilerakeginbeharkodiraetadesbideratzeakdaudenadierazikodiguteninformazioabiltzekosistemakezarribeharkodira,horrelaneu-rriakhartuahalizangodiraberanduegiizanbainolehen.

Jarraipenerako eta ebaluaziorako tresnakJarraipenaetaebaluazioaegiteko,honakotresnanagusihauekerabiltzendira:batetik,adierazleak eta egiaztapen-iturriak,etabestetik,informazioabiltzekogaldera sortak.

Adierazleak eta egiaztapen-iturriakplanteatutakohelburuetanoinarritutaezarrikodira,etabaliagarriakizango dira proiektuaren etengabeko ebaluaziorako edomonitorizaziorako zein proiektuaren amaierakoebaluaziorako.Adierazlea,berez,ebaluatzenduenakemaitzak lortudirenzehaztekoetadesbideratzeakkuantifikatzekoerabilikoduenerreferentziazkoaldagaiaizangoda.Egiaztapen-iturria,berriz,aldagaihorridagokioninformazioabiltzendenlekuaizangoda.Honahemenadierazleenetaegiaztapen-iturrienadibidebatzuk:

Adierazleak Egiaztapen-iturriak

Produzitutakopiezakopurua/Aurreikusitakopiezakopurua Produkzioarenerregistro-fitxak

Artatutakoerabiltzaile/bezerokopurua/Aurreikusitakoera-biltzaile/bezerokopurua Erabiltzaileen/bezeroendatu-basea

Produkzio-prozesuansartutakohobekuntzenkopurua Hobekuntzenerregistro-fitxa

Egindakolanaren%a/Aurreikusitakolanaren%a Produktibitate-erregistroak

Egungokostua/Aurreikusitakokostua Kontabilitate-erregistroak

Egindakoorduak/Planifikatutakoorduak Proiektuariemandakoordukopuruarenerregistroa



Jarraipenetaebaluaziokoprozesuaerrazteko,komenidadiseinufaseanadierazleaketaegiaztapen-iturriakdefinitzeazgain,adierazlehorretarako zenbakizkohelburuakezartzeaere.Horretarako,adierazlebatekegindakoarenetaaurreikusitakoarenartekoerlazioaezarribeharkodu.Horrela,errazagoaizangodaadie-razlehorrekinlotzendenhelburuabetedenedoezdenbetebaloratzea.

Bestalde,galdera sortek proiektuarekin lotzendiren zenbait alderdi baloratzeahelburudutengalderakbiltzendituzte.Galdera-sortahorietan,galdera irekiak (erantzutekoaukerakaurkeztugabe)etagalderaitxiak (aurrez finkatutakoerantzunenarteanhautatzekoak)egindaitezke.Galderamotabatedobesteaerabiltzeaaztertunahidenalderdiarenmendeegongoda.Denadela,galderasortabateanbimotatakogalderaknahasteakomenida.

Galderasortakproiektuarekinlotzendirenbezeroen/erabiltzaileengogobetetasunabaloratzekoerabiliohidira,batikbat.

54|Proiektuagauzatzeaetajarraipenaegitea


04 | Proiektua gauzatzea eta jarraipena egitea

4.1| Jarraipena egitea

4.1.1| ZERGATIK EGIN JARRAIPENA EDO KONTROLA?

Jarraipenaedokontrolaordenarikgabeegitenbada,denboraezkontrolatzekoarriskuadago,baitahorrenondorioz proiektuko parametroetako edo jardueretako batzuk kontrolaz kanpo geratzeko arriskua ere.Halakorikezgertatzeko,hobedakontrol-prozedurafinkatzea.Prozedurahorrekhonakogaldereierantzunbeharkodie:

Nork kontrolatu beharko du? Baliteke pertsona jakin batek proiektuaren osotasuna kontrolatzekoardura izatea.Besteaukeretakobatdabakoitzakbereardurapeko jarduerakkontrolatzeaetaaldianbehinhorienberriematea.

Zer kontrolatzen du? Jardueraren zer alderdi kontrolatu behar diren jasoko du. Baliabideak izandaitezke,edokostua,edodenbora,...

Nola egin behar du?Egitekomoduajasobeharkodu:bilerabidez,nolagauzatzendenbehatuta,orduraartelortutakoemaitzenbidez,etaabar.

Nori jakinarazi behar zaio?Desbideratzerikbadago,edoezbadagoetadenaondobadoa,informatutaegonbeharduennagusiazeinden,komunikazio-kateazeinden,etaabarfinkatutaegonbeharkodu.

Zer jakinarazi behar du?Edozeinaldaketa,desbideratzehandiak,etaabar.

Noiz eta zer maiztasunarekin?Proiektuarentamainaren,zailtasunteknikoaren,ezarritakoharremanen,etaabarrenmendeizangoda.

Nola jardun behar da desbideratzerik badago?Desbideratzeaktipifikatutabadaude,jardunprozedurazeindendefinitubeharkoda,halakorik izanezean,argiegonbeharkodunorkhartubeharkoduenerabakia.

4.1.2| JARRAIPENAREN/KONTROLAREN ZEREGINA ERAGOZTEN DUTEN FAKTOREAK

Jarraipenaren/kontrolarenzereginaeragotzidezaketenfaktoreakdaudeetaaurrekofaseakbeharbezalaezgauzatzearenondoriozkoakdira.Honaadibidebatzuk:

Proiektuaren helburuak ondo definituta ez egotea,horrelaezinizangodajakinnorairitsibehardenetazeindenhelmuga.

Plangintza kontrol-punturik ez egotea,jarraipenaegiteazailtzendu.

Plangintza urria edo desegokia;horrela,ezdagoargieginbeharrekozereginenkopuruaedodeskri-bapena,etatalde-lanaoztopadezake.Izanere,proiektuagauzatuahala,eginbeharrekobestezereginedojarduerabatzuksortukodiraetaatzeratuegingodaamaierakoepea.


Proiektuagauzatzeaetajarraipenaegitea|55

Orainarteplanifikatueginda.Alabaina,esatendenbezalaxe,papereandenadaposible;proiektuarenbenetakoproba,ordea,planifikatutakoagauzatzeandatza.

Normalean,proiektuagauzatzenhastendeneanplanifikatutakoarekikodesbideratzeakgertatzendira,etadesbideratzehorieilehenbailehenemanbeharkozaiekonponbideaondorioakmurriztukobadira.

Fasehorretanzenbaitelementuaplikatubeharkodira:

Proiektu-taldea. Sortzea eta abian jartzea.

Informazioa transmititzeko eta jarraipena egiteko bilera eraginkorrak.

Erabakiak hartzea.

Gatazkak ebaztea

4.2| Proiektu taldea

Proiektu-taldeaosatzeaizangodagauzatubeharrekolehenekintzetakobat.Plangintzafasean,proiektuariekiteko profil-beharrak definitu dira. Une honetan, berriz, profil horiei izena jarri beharko zaie, etaplanteatutakohelburuaklortzekotaldeanlanegitenhasibeharkoda.

Lan-taldea berau osatzen duten pertsonen batura hutsa baino askoz ere gehiago da.

Premisa hori argi izatea oso garrantzitsua da: pertsonamultzo bat ez da talde bat, talde-lanak bestekualitatebatzukeskatzenditueta.

Talde-lanaren sorrera proiektu osoko jarduerarik zailena da, eta jarduera horretan proiektuko gidariakbere gaitasunak erakutsi eta garatu beharko ditu. Oro har, proiektu-taldea osatzen duten pertsonakantolakundekohainbatsailetatikdatozetaosogutxitanlaneginduteelkarrekin–edoinoizez–.Askotan,taldeaproiektuagaratzekoosatzendaberariaz.Horrezgain,ohikojardueranbilatzendituztenhelburuezosobestelakohelburuzailakdituenerronkabatieginbehardioteaurre.

Proiektubatiatxikitzenzaizkionlangileekberaiekeragozpenakjarditzakete,batzuetanaldaketarenbeldurbaitira,bestebatzuetanproiektuarenbarruanlanhandiagoaeginbeharkodutelaustebaitute,etabestebatzuetanjatorrizkounitateraitzultzeanzerlanbetebeharkodutenziurtasunikezbaitute.Horrenbestez,antolakunde osoak ahalegin itzela egin beharko du.Mentalitate irekia eta dinamikoa izan beharko daproiektuenbereizgarridenaldibaterakomugikortasunarenzentzuaonartzeko.

4.2.1| TALDE LANA GARATZEKO PROZESUA

Lan-taldebatensorrerakhainbatetapaizangodituenprozesuaeskatukodu,etaetapahoriekproiektuaabianjartzendeneanetagauzatzendeneanbeteegingodira.

Honahemenetapak: OSAERA:taldeaosatuegitendabainaoraindikezdagotalde-espiriturik.Zereginakezdaudeargi,eta

taldekokideekezdakitehaiengandikzeresperoden,eztazehazkizeindenhaienegitekoaproiektuarenbarruan.



GATAZKA: taldearen sorreraren ziurgabetasunaren ondorioz barne-gatazkak sortzen dira.Bakoitzakbere posizioa bilatu nahi du taldean, eta aginte-borrokak ere sor daitezke. Etapahorrek zehazten dutaldekideenartekoetorkizunekokonfiantza.

EGITURAKETA: gatazka fasea gaindituta, eta taldeak funtziona dezan, zenbait jardun-arau ezarribeharkodira.Taldekidebakoitzakproiektuarenbarruanizangodituenerantzukizunaketafuntzioakfinkatubeharkodira.

PRODUKZIOA: bakoitzak oso garbi du zer egiteko duen taldearen barruan eta taldekideen artekoharremanakarinaketabat-batekoakdira.Errendimenduarenetaeraginkortasunarenfaseariematenzaiohasiera.

Lan-talde guztiek bizi behar dituzte deskribatutako etapa horiek. Proiektuaren kudeatzailearen edoarduradunarenfuntzioadataldearenkohesioakahaliketaazkarrenetaahaliketagatazkarikgutxienekinlortzea.

Arduradunakziurtatueginbeharkoduguztiekulertzendutelazeindentaldekideekproiektuarenbarruanduten balioa eta egitekoa, eta guztiek onartzen dituztela besteen gaitasunak eta trebetasunak, betiereguztiekbateralanegindezatenproiektuanproposatutakohelburuaklortzearren.

4.3| Bilerak

Lehentxeago aditzera eman den bezalaxe, proiektuaren inguruan bilera ugari egingo da askotarikohelburuekin,halanolaproiektuarenjarraipenaegitekoedokontrolatzeko.

Aldianbehingobilerakosolagungarriakdirahelburuaklortzeko.Proiektuarenzailtasunarekinbateragarriadenaldizkakotasunarekineginbeharkodira(asteanbehin,hamabosteguneanbehinedohileanbehin).

Proiektuarenarduradunakezduzertanbileraguztiakdeituedozuzendu,jarduerenarduradunekerebideraditzakete,uneanunekoegoerarenarabera.

Bilerahoriekhonakohelburuakizangodituzte:

Aurreko aldian egindakoa onartzea.

Jarduera baten arduradun bakoitzarekin aztertzea atzerapenen kausak, gehiegizko kostuak, edo kalitatearen murrizketa.

Egoera horiek berriro ez errepikatzeko bidezko neurriak hartzea.

Proiektuaren gainerakoa berriro planteatzea, aurreko etapetako eragin negatiboak xurgatzeko edo horien ondorioak murrizteko.

Zehatz-mehatz aztertzea hurrengo aldian zer egin behar den.

Antolakundeen barruan egiten diren bilera gehienak eraginkortasun txikikoak izan ohi dira; izatez, ezdaudeondoantolatutaetabideratuta,eta,horrela,proiektuanlanegitendutenpertsonaaskorendenboragaltzendugu,ondoriozkokostuarekin.Garrantzihandikoadabilerahoriekahaliketaeraginkorrenakizatea.



Bilera eraginkorra egiteko giltzarriak:

Bilera gauza garrantzitsuak egiteko edo erabakitzeko da. Bilera prestatu egin behar da. Bilerak helburu argia izan behar du. Gai-zerrenda finkatuko da. Bileretatik ez da atera behar bilerak ezertarako balio izan ez duen sentsazioarekin eta produktibitaterik izan ez duen sentsazioarekin. Bilera eraginkortasunez gidatu beharko da:- Parte-hartzehandiaziurtatzekomoduanegitea.- Taldearenetataldekideennortasunaezagutzea.- Motibatzea.- Ondokomunikatzea.- Taldeagidatzea.- Aldaketarekikoerresistentzia-faktoreakgainditzea.- Planbatedukitzea.- Ondorioakerregistratzeaetabileraebaluatzea.- Emaitzakkontrolatzea.

4.4| Erabakiak hartzea

Bileretanhartzendirenerabakiekhonakoezaugarrihauekdituzte:

ESKLUSIBOTASUNA:proiektuak,definizioz,prozesubakarrakdira.Hortaz,bileretanhartzendirenerabakiakezdiraaplikaerrazakizangobesteproiektubatzuetan,garatzendirentestuinguruadesberdinabaita.

BAT-BATEKOTASUNA: arazoak modu askotan sortzen dira proiektuetan. Proiektu bakoitzarenberezitasunak direla eta, hartu beharreko erabakietako batzuk bat-batean hartu beharko dira, aurrekoerreferentziarikgabe.

BILERAK (deialdiak)

Egin behar dena Egin behar EZ dena

Bilerabeharrezkoadelaetabestemotabatekokomunikazioarekinordezkatuezindelaziurtatzea.

Deialdiaegitean,gutxienez,dataetaordualternatiboaereematea.

Beharrezkoakdirenparte-hartzaileakidentifikatzea.

Agendaargiaproposatzea(gai-zerrenda),puntubakoitzerakokalkulatzendendenboraadieraziz.

Bilerahorretarakogaiinteresgarriakidentifikatzeaetabilerarenhelburuezdirengaiakbaztertzea.

Bilerakkausariketabenetakobeharrikgabefinkatzea.

Guztieikomenizaienegunaetaorduafinka-tzeko,bertaratzendenbakoitzarigaldetzea.Bertaratzeabeharrezkoaezdennorbaitbile-raradeitzea.Gaiakaldezaurretikprestatzekoaukeraemangoezduenagendalausoaproposatzea.

Gatazka-puntuakezkutatzea,etabileranateraezdaitezenesperoizatea.



BIZKORTASUNA:proiektuetanerabakiakhartzekofuntsezkoezaugarriaizanbeharkodubizkortasunak.Izatez,seguraskibeharbezainazkarezbadihardugu,proiektuageldotzenedoatzeratzenaritukogara,etahorrekbaliabidegehiagoeskatukodueta,hortaz,kostuhandiagoaekarrikodu.

Ondoren,erabakiakhartzekoprozesuadefinitukoda:

1| ARAZOA AZTERTZEA: arazoareningurukofuntsezkoinformazioabiltzea,etaarazoarenerrealitatearenetairitsierarendiagnostikoaegitea.

2| ALTERNATIBAK AZTERTZEA:hainbatirtenbidedefinitzea,alternatibahoriekebaluatzeaetaegokienazeindenzehaztea(bizkortasunean,kostuan,emaitzan).

3| ERABAKIA BEHAR BESTE HAUSNARTUTA HARTZEA ETA BEREHALA APLIKATZEA.

Erabakia atzeratzen bada Proiektua gelditu egingo da

Hartzendirenerabakiekzenbaitbaldintzabetebehardituzte:

AUKERA:uneegokianhartubeharkodira,aurreratugabeetaatzeratugabe. KALITATEA: behar beste aztertu beharko dira, akatsak egiteko probabilitateak ahalik eta gehien

murriztearren. EGOKITASUNA:Helburuaklortzeaeragotzdezaketenoztopoakezabatzerazuzendubeharkodira.

4.5| Aldaketen kudeaketa

Aurretikereaditzeraemandenmoduan,gauzatze faseansartzendireneanproiektuetanaldaketaaskogertatzen dira hasierako plangintzarekiko alderatuta. Ezinezkoa da, hasiera batetik guztiz asmatzeajarduera guztiekin, horien iraupenarekin, ordenarekin eta abar. Ezinezkoa da, gainera, planifikatutakoguztiagoitikbeherabetetzea.Egunezegunekojarduneanarazoaksortzendira, jarduerakluzatzendira,jardueraklaburtzendira,baliabideakfaltadira,etaabar.Horrenguztiareneraginez,etengabeeginbehardiraaldaketaketaegokitueginbehardaegindakoplangintza.

Aldaketenkudeaketaguztizlotutadagoproiektuarenjarraipenarekineta“etengabekomonitorizazioarekin”–proiektuaren bizi-zikloari buruzko atalean islatu den bezalaxe–. Monitorizazio hori baliagarria izangodabalizkodesbideratzeakidentifikatzekoetaproiektuarenedozeinfasetanaplikatubeharrekoaldaketakdefinitzeko.

Hauekdiraaldaketaksartzekokontuanizanbehardirenalderdietakobatzuk:

Zer eragin du aldaketa horrek gaur egungo plangintzan?

Zer jarduera aldatu, ezabatu, gaineratu... behar da?

Zer baliabide behar dugu aldaketa hori gauzatzeko?

Hasierako aurrekontuan zenbat gehituko da edo murriztuko da kostua?

Aldaketa hori proiektuan sartzen ez bada, proiektuak porrot egingo du ala arrakasta izan dezake?



4.6| Gatazkak ebaztea

Gatazkaksortzeasaihestezinada.Lan-taldebateratzeakgatazkaksortzekoaukeraekarrikodubeti,etagatazkahoriekebazteaezinbestekoadaproiektuarenhelburuakbetetzeko.Aitzitik,proiektubatenmartxaarrasnahasterainoiristeasaihetsdaiteke.

Gatazkak ebazteko hainbat jarrera dago. Jarrera horietako bakoitza aurre egin beharreko gatazkarenaraberahautatukoda:

ALDERATZEA: arazoetan oinarritzea, eta aldeek hainbat ikuspuntutatik aztertzea arazoak. Arazoakebaztekohainbatestrategiaaztertzea.

KONPROMISOA HARTZEA:tarteandaudenaldeguztiekadostasun-puntuakbilatzensaiatzea.Aldeguztienarteanirtenbidekomunbatenaldekokonpromisoabilatzea,proiektuarenonerako.

ADISKIDETZEA:adostasun-arloakidentifikatzeaetadesadostasun-arloeigarrantzirikezematea.

EZARTZEA:azkenbaliabidegisa,aldebatenikuspuntuabesteenikuspegiarengainetikezartzea,horrenondoriozkohaserrearekin.

ATZERA EGITEA:gatazkariberehalaaurreezegiteaetagaialasaidadinuztea,baloratzekodenboragehiagoizatearren.

Edozein kasutan, ezin da inola ere pertsonekiko edo haien ideiekiko errespetua galdu.Gizalegez eginbeharkozaieaurredesadostasunei.Garrantzihandikoadamunduguztiakbere ikuspuntuaadieraztekoaukeraizatea.Geroikusikodazeindengatazkaebaztekobiderikegokiena.

Edonolaere,zenbaitjarrerapertsonalbehar-beharrezkoakizangodira:

Auto-kontrola.Aurkakoiritzienaurreanezinzaioamorruarijarraitu.

Konfiantza.Gainerakoekzintzotasunezetazuzentasunezdihardutelausteizateabeti.

Zintzotasuna.Betiegiaesateaetairitziakemateanzintzoakizatea.

Apaltasuna.Hasieratikonartzeainoizezdugulaizangoerabatekoarrazoia.

Rosenau-k,“Successfulprojectmanagement”liburuan(3.argitalpena,JohnWiley&Sons,1998),hirubidenagusiezartzenditugatazkakmurrizteko:

1| Gatazkak ebazteko zereginetan ekimenez lan egitea, eta, ez, gatazkak egongo ez balira moduan. Gatazkei aurre egitea da gatazkak ebazteko modurik onena.

2| Plangintza ona egitea eta mantentzea, inplikatutako pertsona guztien zenbatespen eguneratu eta errealistekin.

3| Komunikazio-mekanismo arinak ezartzea inplikatutako pertsona guztiekin eta enpresaren zuzen-daritzarekin.

60|Proiektuarenamaierakoebaluazioaetaitxiera


05 | Proiektuaren amaierako ebaluazioa eta itxiera

5.1| Amaierako ebaluazioa

Proiektu bat amaitzean, proiektua ixteko fasea gertatzen da. Fase horren barruan, ekintzetako batzukproiektuarenbalorazioarekinetaebaluazioarekin lotzendira,baitaharen inguruangaratutakoguztiarenbalorazioarekin eta ebaluazioarekin ere: helburuen lorpenaren balorazioa, proiektuan gertatutakodesbideratzeenanalisia,egindakoproiektuarenkudeaketarenanalisia.

Honakohauekdiraamaierakoebaluazioarenhelburuak: Proiektuaren eraginkortasun eta eragimen maila neurtzea: eraginkortasuna garatutako jarduerekplanteatutakohelburuaklortzekogaitasungisa;etaeragimenaamaierakoondasuneneta/edozerbitzuenetahoriekproduzitzekobeharrezkobaliabideenartekoerlaziogisa.

Proiektua beste kasu batzuetan errepikatzearen komenigarritasuna baloratzea.

Arrakasten eta porroten arrazoiak zehaztea.

Hasiera batean aurreikusten ez ziren beste eragin edo ondorio batzuk ezartzea.

Amaierako ebaluazioko prozesua egitean, garrantzi handikoa da aurretik zehaztea zein izango direnebaluazioa egingo dutenak. Ebaluazio-prozesu batean, proiektuaren espezialitatearekin lotzen direnprofesionalek ez ezik, proiektu horren erabiltzaileek edo onuradunek ere har dezakete parte. Hortaz,ebaluazioanhonakobalizkoparte-hartzaileakidentifikatzenditugu:

Proiektua diseinatu eta osatu duten antolakundeko profesionalak:autoebaluazioa.

Proiektuan esku hartu ez duten antolakundeko profesionalak:barne-ebaluazioa.

Antolakundeaz eta proiektuaz kanpoko profesionalak, ebaluazioa egiteko kontratatuak or har:kanpo-ebaluazioa.

Proiektuaren erabiltzaileak edo hartzaileak.

Aditzeraemandakoeragileetakozenbaitpartehartzendutenebaluazioa,berriz,ebaluaziomistoaizangoda.

Ebaluazioaegitenduenarenaraberakoebaluaziotipologiahoriezgain,bestemotabatzuetakoebaluazioakbereizdaitezke,hainbataldagairenaraberakoak:

a) Ebaluazioaren unearen arabera, etengabeko ebaluazioa (aurretik etengabeko monitorizazio gisaidentifikatua)edoamaierakoebaluazioaizandaiteke.

b) Ebaluazioaren helburuaren arabera, honakoebaluazioakbereizdaitezke: Proiektuarendiseinuarenebaluazioa:egindakohelburuendefinizioazuzenaizanzenebaluatzendu,edoerabilizeninformazioanahikoaizanzen,etaabar.

Prozesuarenebaluazioa:prozesuhorrenplangintzaetagauzatzekomoduaebaluatzendu. Emaitzenebaluazioa:aurretikplanteatutakohelburuenlorpenaetaamaieranlortutakoproduktuaedozerbitzuaebaluatzendu.


Proiektuarenamaierakoebaluazioaetaitxiera|61

c) Ebaluazioaren ikuspegiaren arabera,honakoebaluazioakbereizdaitezkeEbaluazio kuantitatiboa: metodologiaobjektiboagoada;ebaluatubeharrekoelementuenkuantifikazioanoinarritzenda.Ebaluazio kualitatiboa: ebaluatubeharrekoelementueningurukoiritzietanedooharretanoinarritzenda.

Ebaluazioonaegitekohainbatebaluaziomotanahasteakomenida,osagarriakizanbaitaitezkeetabatzuekgaineratzenezdituztenelementuakgaineraditzaketebestebatzuek.

Amaitzeko, garrantzi handikoa da proiektua diseinatzeko fasean proiektuaren ebaluazio-prozesua(jarraipenaren eta kontrolaren plangintza) ezartzearen komenigarritasuna nabarmentzea berriro ere,betiereprozesuhorretaneskuhartzendutenaldagaietaelementuguztiakkontuanizanik.Gauzakhorrela,ebaluazioaobjektiboagoaizateaetaaurreikusitakohelburuenbalorazioraegokituagoegoteabermatukoda.Ezda,beraz,lortutakoemaitzenbaldintzapeanizango

5.2| Proiektuaren itxiera

Besteedozeinetapabezaingarrantzitsuadaetapahau.Itxieraonbatekgogobetetauztendituproiektuagauzatudutenakzeinbezeroak.

Etapahonetanhainbatekintzaeginbeharkoda:

Produktua edo zerbitzua bezeroari ematea eta horrek onartzea.

Produktuaren edo zerbitzuaren memoria teknikoa idaztea.

Helburuen lorpenaren balorazioa egitea.

Proiektuaren barruan gertatutako desbideratzeen analisia egitea.

Proiektuaren kudeaketaren, aplikatutako kudeaketa-prozesuen eta ikasitako ikasgaien analisia egitea.

Proiektuaren justifikazio ekonomikoa egitea, egindako gastuak zehaztuta. Justifikaziohoriberezikigarrantzitsuaetabeharrezkoadakanpokodiru-laguntzenbitartezfinantzatutakoproiektuenkasuan.

Proiektuaren barruan gertatutako guztia jasoko duen amaierako txostena idaztea, etorkizuneko proiektuetarako informazio hori edukitzeko.

Lan-taldea desegitea. Proiektuaamaituda,etataldekidebakoitzakbereaurrekosaileraedolanposturaitzulibeharkodu.

Proiektuguztiekbeharduteitxiera-prozesua.

62|Dokumentazioa


06 | Dokumentazioa

Proiektuarenbarruaninformazioaskorekinegitendalanetainformazioaskomugitzenda.Proiektuagauzatzeanizandakoarazoak,erabakiak,aldaketak,etaabarmemoriabateanjasobeharkodira,etamemoriahorihurrengoproiektuetarakoabiapuntugisaizangodabaliagarria.

Faseetansortzendeninformazioadesberdinada,bainabateragarriaetaosagarriada.Fasebateansortzendeninformazioahurrengofaserakooinarriada.Proiektuariamaieraematean,proiektuarenamaierakomemoriaegingoda,etabertaninformazioguztiabildukoda.

6.1| Diseinu eta plangintzako faseak

Fasehoriekamaitutakoan,proiektuagauzatzenhastekoedoproiektualehiaketabateraedolizitaziobateraaurkeztuahalizatekofuntsezkoalderdiakbildukodituendokumentuaizangodugu.

Definiziofaseanhonakopuntuhauekbildukodituendokumentualortukoda:

Proiektuaren HELBURUAK

Aurreko fasean aztertutako ARRISKUAK

Proiektuaren inguruan bildutako INFORMAZIOA

Proiektuaren MUGAK

Informaziohorioinarrigisaerabilikodaplangintzafaseaneginbeharrekozereginakdefinitzeariekiteko.Fase horretan, proiektuaren memoria teknikoa eta ekonomikoa garatuko da. Honako puntuak aintzathartukodituendokumentuaizangoda:

Eginbeharrekozereginak

Zereginen iraupena

Mugarriak

Beharrezko giza baliabideak (profilaketakopurua)

Baliabide materialak

Kronograma

Aurrekontua

Jarraipen-politika

Proiektuaneginbeharrekotxostenak (ezdirabetibeharrezkoak)

6.2| Gauzatze, jarraipen eta kontrol faseak

Proiektuarenmemoriaizangodaetapahauetanlanegitekoerabilikodenoinarrizkodokumentua.

Etapahorietanosogarrantzitsuadagertakariguztieiburuzkoinformazioabiltzea.Arlohauetakoinformazioajasobeharkoda:

Izandako ARAZOAK. Egindako ALDAKETAK.


Dokumentazioa|63

Hartutako ERABAKIAK. Proiektuko PARTE-HARTZAILEAK. Proiektuan JARDUTEKO MODUA (jarduteko arauak). Bileren AKTAK eta jorratutako gaiak. Eta abar.

Etapahorietansortzendeninformazioabaliagarriaizangodaatzerapenakedohelburuekikodesbideratzeakjustifikatzeko–dokumentubidezetasendotasunez,subjektibotasuneiaukerarikemangabe–.

Etapahorietan,proiektuan izandakogertakarienhistorikoaegiteaosoegokia izango litzateke.Historikohorrekfuntziobikoitzabetekoluke:

Proiektuagauzatzearenalorreko datuak biltzea–proiektuarenemaitzekinaurkeztubeharrekoamaierakotxostenaegitekobaliagarriaizangozaigu–.

Beste proiektu batzuetarako informazio-iturria izatea, hots, proiektu honetan garatutako ekintzenedo jardueren antzekoak egin behar baditugu etorkizuneko proiektuetan, jarduera honen prozesuaetabilakaerakontsultatuahalizangodugu.Jarduerakaldaketakjasanbaditu–iraupeneanadibidez–,hurrengoplangintzabaterakoabiapuntugisaizangozaigubaliagarria.

Proiektuororenamaierakoemaitzarijarduerenmemoriaedoamaierakotxostenagaineratubeharkozaio.Bertan,egindakojarduerak,aurrerapena,parte-hartzaileak,desbideratzeaketaabarislatukodira.Honakodokumentuekosatukodutetxostena:

Proiektua gauzatzeko lanak deskribatuko dituzten dokumentuak.

Aurkitutako arazoen laburpena eta hartutako erabakiak.

Ondorio orokorrak.

Proiektuanonaurkeztubeharkodenhartubeharkodaaintzat.Izanere,proiektuaentitatepublikobatekosorikedozatibateanfinantzatuabada,gertadaitekeerakundehorrekzehaztutakoeskakizunjakinbatzukbetebeharizateaamaierakomemoriahorrek.

6.3| Ebaluazio eta itxiera faseak

Aurretik aditzera emandenbezalaxe, proiektua amaitzendeneanproiektuaren ebaluazioa egin beharda eta itxiera eman behar zaio. Fase horretan, proiektuaren lorpen-mailaren ikuspegia emango duendokumentazioa sortuko da. Produktuaren/zerbitzuaren mailan zein gauzatze-mailan planteatu direnhelburuakzerpuntutarainolortudirenemangoduaditzeradokumentaziohorrek.

Fase horretan, hain zuzen ere, garatu beharko da proiektuaren amaierakomemoria. Memoria horreklandutakoproduktuarenedoprototipoarenalderdi teknikoak, ekonomikoak,antolamendukoaketaabarbildukoditu.Honakoatalhauekizangoditu:

Planteatutako helburuak. Lortutako helburuak. Lanaren emaitzak. Produktuari buruzko informazio teknikoa edo egindako zerbitzuari buruzko informazioa. Proiektuan lan egitean funtzionatzeko modua. Ondorioak...

64|Dokumentazioa


Azkenik, eta proiektuari amaiera emateko landu eta gaineratu beharreko dokumentazioa justifikazioekonomikoarekin osatuko da. Justifikazio ekonomikoa bereziki garrantzitsua izango da administraziopublikoaren edo organismo pribaturen baten diru-laguntza jaso denean edo zerbitzugintzako lehiaketapublikobatenbidezegindeneanproiektua.Kasuhorietan,seguraskidiru-laguntzahorinolakudeatudenetazergastuegindirenzehaztubeharkoda,etahorijustifikatukoduendokumentazioagaineratubeharkoda(fakturak,nominak,...).

6.4| Artxibatzeko sistemak

Orainarteikusidenbezalaxe,proiektuanpertsonaaskoksortutakodokumentaziougarijasokoda.Erokeriaizandaiteke:dokumentubikoiztuak,kontrolikgabekobertsioak,dokumentuengalera,etaabar.

Dokumentazioabeharbezalakudeatzeko,beraz,behar-beharrezkoaizangodadokumentazioazentralizatuta,antolatutaetakontrolatutaegotea.

Artxibatzekosistemaksinpleaizanbeharkodu,taldekokideguztiekerrazmenderatzekomodukoa.Guztiekonartukobadute,etabaztertutageratukoezbada,ezindakonplikatuaetazailaizan.Artxibatzekosistemabimotatakoaizandaiteke,fisikoaedoinformatizatua.

Euskarridokumentalakbibaldintzabetebeharkoditu:

Proiektuaren kudeaketa egokirako beharrezko informazioak edukitzeko eta kontserbatzeko dokumentuak diseinatzea eta ahalbidetzea.

Informazioa behar bezala eskura izateko aukera emango duen artxibatzeko sistema sinplea eta eraginkorra izatea.


Bibliografia|65

07 | Bibliografia LIBURUAK:

- Ajenjo,A.D.(2005).Direcciónygestióndeproyectos:unenfoquepráctico.Madrid:RA-MA.

- Buzan,T.(1996).ElLibrodelosMapasmentales.Barcelona:Urano.

- FundaciónLuisVives(2005).Manualdeayudaparalaformulacióndeproyectossociales.Madrid:Autor.

- MinisteriodeAdministracionesPúblicas(2001).Técnicasdedesarrolloygestióndeproyectosdeingenieríadesoftware.Madrid:MAP.

- MontoyaMolina,P.(2002).Manualparalagestióndeproyectos.Almería:ServiciodeOrganizaciónyRacionalizaciónAdministrativa–UniversidaddeAlmería.

- PérezSerrano,G.(2004).Elaboracióndeproyectossociales.Casosprácticos.Madrid:Narcea.

- ProjectManagementInstitute(2004).GuíadelosFundamentosdelaDireccióndeProyectos:GuíadelPMBOOKTerceraEdición.NewtonSquare-Philadelphia:PMI.

- RuedaPalenzuela,J.M.(1993).Programar,implementarproyectos,evaluar.Zaragoza:Certeza.

- SanzSerrano,J.L.yToledanoGasca,J.C.(2001).Guíadidácticadeproyectosparaeldesarrollodeinstalacioneseléctricasdedistribución.Madrid:ITES-Paraninfo.

- UniversidadPolitécnicadeCataluña-UPC(2005).Guíadocenteteóricadelametodologíaparalaelaboracióndeproyectosdeingeniería.Barcelona.

WEB-ORRIAK:

- GrupodeGestióndelaTecnología(GETEC)-EscuelaSuperiordeIngenierosdeTelecomunicacióndelaUniversidadPolitécnicadeMadrid.Ingeniaritza-proiektuaklantzeariburuzkoweb-orria: http://www.getec.etsit.upm.es/

- Proiektuaklantzekoetaaurkeztekoweb-orria: http://www.proyectosfindecarrera.com/

- Mujeresdeempresa.Proiektuenkudeaketariburuzkoweb-orria.7jardunbiderikonenak: http://www.mujeresdeempresa.com/management/060501-gestion-de-proyectos-mejores-practi-cas.shtml

- Centrodeestudiossuperiores.Proiektuenkudeaketariburuzkoweb-orria: http://www.iusc.es/recursos/gesproy/index.html

- Mailxmail.Proiektuenkudeaketariburuzkoikastaroa: http://www.mailxmail.com/curso/empresa/proyectos

- Proyectalis.com.Zerdaproiektuenkudeaketa?: http://www.proyectalis.com/2007/01/20/que-es-la-gestion-de-proyectos/

Lehendakari Agirre, 184 48015 Bilbao

Tfno. 94 447 40 37Fax 94 447 38 62

[email protected]

Documents

GUIA PARA LA ELABORACION DE PROYECTOS EU moni · Proiektuaren definizioa argitu ostean, proiektu batek zertarako balio duen edo zergatik gauzatu behar den planteatu beharko da, hau