Gry i zabawy matematyczne

Warsztaty

WOM Gorzów Wlkp.

Agata Muńko

Podstawa programowa

”...Najwyżej jedną piątą czasu zajmują różnego typu zajęcia dydaktyczne,

realizowane według wybranego programu wychowania

przedszkolnego...”Rozporządzenie MEN – 23.12.2008

w sprawie podstawy programowej

załącznik nr 1

Podstawa programowa

”...Edukacja matematyczna. W pierwszych miesiącach nauki w centrum uwagi jest

wspomaganie rozwoju czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki. Dominującą

formą zajęć są w tym czasie zabawy, gry i sytuacje zadaniowe...Dzieci mogą korzystać z zeszytów ćwiczeń najwyżej przez jedną czwartą czasu

przeznaczonego na edukację matematyczną...”Rozporządzenie MEN – 23.12.2008

w sprawie podstawy programowej

załącznik nr 2

Skąd problem w rozumieniu i

uczeniu się matematyki?• Brak samodzielnego myślenia:

1. brak umiejętności analizy i syntezy,porównania i różnicowania, uogólniania i uszczególniania,

2. brak umiejętności i swobody w doborze drogi rozwiązania problemu,

3. nieodpowiednie korzystanie ze zdobytych umiejętności.

• Matematyka w dużej mierze przypomina grę, która bawi dopóki się w niej wygrywa, zbyt prosta lub zbyt trudna zniechęca.

• Matematyka nie może być skarbnicą szablonowej wiedzy, zbiorem reguł i definicji.

• Nawet najlepszy nauczyciel i najlepsze pomoce dydaktyczne nie spełnią swojej roli, gdy uczeń będzie stroną bierną.

• Doskonałą okazją do pobudzania aktywności dzieci są gry i zabawy dydaktyczne.

Pojęcie gry i zabawy dydaktycznej

Zabawa dydaktyczna to taka zabawa, która prowadzi z reguły do

rozwiązania jakiegoś założonego w niej zadania. Natomiast gra dydaktyczna to odmiana zabawy

polegająca na respektowaniu ustalonych ściśle reguł

i wymagająca wysiłku myślowego

W. Okoń – Słownik Pedagogiczny

Pojęcie gry i zabawy dydaktycznej

Zabawa dydaktyczna to zabawa, która bazuje na podstawowej funkcji psychiki dziecka, na potrzebie zabawy – wywiera

świadomie wpływ na jego czynności umysłowe.

E. Talarczyk Zbiór gier i zabaw matematycznych

Pojęcie gry i zabawy dydaktycznej

Gra dydaktyczna to rodzaj metod kształcenia należących do grupy metod

i organizujących treści kształcenia w modele

rzeczywistych zjawisk, sytuacji lub procesów w celu zbliżenia procesu poznawczego uczniów do poznania

bezpośredniego.K. Kruszewski Gry dydaktyczne – zarys tematu

Pojęcie gry i zabawy dydaktycznej

Zakres pojęcia zabawy jest szerszy od zakresu pojęcia gry.

Każda gra jest zabawą, ale nie każda zabawa jest grą.

Główną cechą różniącą grę od zabawy jest to, iż celem wykonywanych

podczas gry czynności jest wygrana jednej ze stron. Chęć wygranej to

motor maksymalnego wysiłku intelektualnego.

Umowy w grach i zabawach

• Umowy w zabawach tematycznych czy konstrukcyjnych nawiązują

do konkretnej sytuacji. Nie muszą być do końca określone.

• Umowy w grach zwane są regułami i muszą być jasno

sprecyzowane. Przestrzeganie tych umów jest określone przebiegiem gry.

Uczestnictwo w grach i

zabawach• Zabawę tematyczną lub konstukcyjną

dziecko może realizować samo, bez udziału innych rówieśników. W takie

zabawy mogą także bawić się wspólnie, po dwoje lub w większych grupach. Jedno z dzieci dominuje, a

pozostałe muszą się podporządkować. Jeżeli tego nie uczynią powinny

zrezygnować ze wspólnej zabawy.

Uczestnictwo w grach i

zabawach

• Grający mają równe szanse i muszą wspólnie przestrzegać

tych samych reguł.Gra daje pełne zadowolenie

wówczas, gdy prowadzona jest na zasadzie równy z równym.

Zasady wykorzystywania gier i zabaw na

lekcji1. Dostosowane do możliwości

percepcyjnych dziecka.2. Przepisy jasne, jednoznaczne i

łatwe do zapamiętania.3. Celowość – stosowane tam, gdzie

zachodzi potrzeba ułatwienia dzieciom przyswojenia, utrwalenia wiadomości.

Zasady wykorzystywania gier i zabaw na

lekcji4. Nie powinny przeciągać się w

czasie.5. Stosowane z umiarem.6. Każdy bierze udział.7. Estetyczne pomoce.8. Nie podsycanie do indywidualnego

współzawodnictwa.

Funkcje gier i zabaw dydaktycznych

1. Motywacyjna2. Poznawcza

3. Dydaktyczna4. Wychowawcza

Gry szczególnie wieloosobowe, mogą w pewnym stopniu

uwolnić nauczyciela od ciągłego kontrolowania pracy uczniów. Jego

rola może ograniczać się do rozstrzygania sytuacji spornych.

Funkcje gier i zabaw dydaktycznych

• Gry dydaktyczne stanowią doskonałą okazję do pobudzania do pracy dzieci nieśmiałych lub przekonanych o swoim braku zdolności do matematyki.

• Gra kojarzy się dzieciom z zabawą, a zaangażowanie emocjonalne pozwala przezwyciężyć lęk przed włączeniem się do wspólnego działania.

• Gry są prowadzone między uczniami, a nie w relacji uczeń – nauczyciel.

• Dają lepsze wyniki niż stosowanie metod tradycyjnych.

Funkcje gier i zabaw dydaktycznych

Gry i zabawy matematyczne to nie tylko rodzaj pomocniczych

zajęć, stanowiących przerywnik w uczeniu się na „ serio”, ale

mogą być wykorzystane w charakterze poważnego i równoważnego środka w

przekazywaniu wiadomości.

Bezmyślność, analfabetyzm matematyczny

• Bezmyślność matematyczna – niezdolność do wyjścia poza mechaniczne techniki obliczeniowe /Dorota Klus-Stańska/

• Analfabetyzm matematyczny – brak elementarnej umiejętności posługiwania się na co dzień narzędziami proponowanymi przez matematykę /Mirosław Dąbrowski/

Alfabetyzm matematyczny

Zdolność do rozpoznawania roli, jaką matematyka odgrywa we współczesnym świecie, do formułowania sądów opartych na matematycznym

rozumowaniu oraz do wykorzystywania umiejętności matematycznych tam, gdzie

wymagają tego potrzeby dnia codziennego

Myślenie matematyczne

Zespół podejmowanych samodzielnie czynności umysłowych polegających

na:1. Rozwiązywaniu zadań i innych

problemów matematycznych (analiza treści, świadomy wybór lub konstrukcja strategii rozwiązania)

2. Poszukiwaniu problemów (dostrzeganie nowych relacji matematycznych, skłonność do matematyzacji rzeczywistości)

Co robić, aby nie dopuścić do analfabetyzmu,

bezmyślności matematycznej?

Od samego początku edukacji kłaść nacisk na intelektualną

aktywność i samodzielność uczniów, zachęcać ich do

matematycznych poszukiwań i matematycznych rozumowań

na miarę ich możliwości.

Co to znaczy?

• Sięgajmy w procesie kształcenia po sytuacje bliskie i zrozumiałe dla dzieci

• Odwołujmy się jak najczęściej do doświadczeń uczniów i ich wiedzy pozaszkolnej

• Starajmy się, aby działanie i rysunek poprzedzały symbole i im towarzyszyły

Co to znaczy?

• Korzystajmy z języka potocznego, stopniowo wzbogacając go tylko o te symbole, których sens jest już dzieciom znany

• Twórzmy okazję do dziecięcych doświadczeń i eksperymentów

• Zachęcajmy dzieci do budowania oraz stosowania własnych strategii

Co to znaczy?

• Pozwólmy im opowiadać i rozmawiać na temat swoich spostrzeżeń i odkryć, ale także trudności i wątpliwości

• Zawsze bardzo uważnie ich słuchajmy

•Pozwólmy naszym dzieciom myśleć

Wszystkie dzieci przechodzą przez etapy rozwojowe w jednakowej kolejności,

ale występują w rozwoju różnice czasowe.

Trzy poziomy złożoności języka

• Enaktywny – czyli za pomocą gestów i działania

• Ikoniczny – czyli używając rysunków, które oznaczają to, co przedstawiają, więc mogą być zrozumiałe bez żadnych dodatkowych umów i ustaleń

• Symboliczny – czyli za pomocą obrazków o umownym znaczeniu. Zrozumiałe dla osób komunikujących się

Czyli

Najpierw senspotem symbol

Pamiętajmy

Matematyka może być przedmiotem nauczanym

najlepiej, ale również najgorzej.

Wszystko zależy od .....