SILANGANG ASYA: TSINA AT HAPON

IKATLONG GRUPO

TSINA. Kronolohiya: Shang hanggang kay Sun Yat Sen Shang (1766 BCE - 1027 BCE)

Nagtatag ng basehan ng sibilisasyon sa Tsina

Tinatag ni Tang

Kabisera: nasa Anyang, malapit sa hangganan ng Henan

Umaasa sa agrikultura at paghahayupan

Bumaliktad ang hukbo ng Shang dahil sa hirap na dinanas nito sa pamumuno ni Haring

Zhou ng dinastiyang Shang; nagpakamatay si Zhou at bumagsak ang Shang

Gobyerno

ang kapangyarihan ng mandirigmang hari (Wang) ay nakasalalay sa pwersa,

alyansa ng mga dinastiya at aura ng kaalaman mula sa kabanalan

monarkiya ang pinaiiral at pinamumunuan sila ng isang hari

Pari: tigapamagitan sa hari at sa kanyang nasasakupan; nagtatago ng mga talaan

at kasulatan ng gobyerno at namamahala sa relihiyon at divination (paghula)

Slavery system: ang mga miyembro ng aristokrasya ay nagmamay-ari ng mga

aliping namumuhay na parang mga aso

Kasaysayang pampulitikal

Tang: nasasakupan niya ng maayos at nagtalaga ng mga maalam at magagaling

na mga ministro

Haring Pangen: nilipat ang kabisera ng Shang ng 5 beses (ang pinakahuli ay sa Yin,

sa lunsod ng Anyang, probinsya ng Henan; nakabuti ito; Ang Shang ay kilala ring

“the Yin” o “Yin-Shang” dynasty

Wuding: sa ilalim ng pamamalakad nya, naging matatag ang ekonomiya ng Shang

Teknolohiya

Paggawa ng bakal (Bronze at Iron)

mga kasangkapan, sandata, at sasakyang

pandagat

ge, o halberd

yüeh o isang palakol na ginagamit sa

mga pagsasakripisyo ng tao

kagamitang panluto

Simuwu quadripod: pinakamalaking bronze ware na natagpuan buong mundo;

nilikha bilang tribute sa namayapang ina ng hari

Komunikasyon

Oracle Script: ang pinakamatandang nasusulat na uri ng komunikasyon sa Tsina

Chinese calendars at pagtatala ng mga tungkol sa kasaysayan

Zhou (1122 BCE - 256 BCE)

Tinatag ni Haring Wu (Jifa): anak ni Haring Wen ng Zhou; pinamunuan nya ang pag-

atake sa Shang kasama sina JiangShang at Zhoudan

Kabisera: Haojing

tinatawag na Western Zhou dynasty

Ekonomiya at Lipunan

handcrafts” ay umusbong, pati na rin ang industriya ng bronze

Umusbong ang “trading” sa mga “bazaars” sa mga maliliit na nayon kung saan

mga telang silk, sandata, hayop at mga alipin ang mga pinagpapalitan

Sa agrikultura, ang mga kagamitang bakal at mga pang-araro ay unang ginamit

Ang pagsulat ay lalong lumaganap. Isinusulat nila ang mga kaganapan sa lipunan

sa mga oracle bones at mga kagamitang bronze.

Pagbagsak ng Western Zhou Dynasty

Pinagpalit ng mga Vassal Lords ang kanilang mga minanang mga lupain mula sa

mga hari ng dinastiyang Zhou. Lumawak ang pagmamay-ari ng mga Vassal lords at

lumakas na rin ang kapangyarihan nila, na siyang nagpahina sa kapangyarihan ng

hari dahil hindi na ang hari ang nag-iisang may-ari ng mga lupaing iyon.

Dahil na rin sa kagustuhang mapalawak ang nasasakupan nila, maraming

digmaang nilunsad ang Zhou. Isa sa mga banta sa kanila ang Quanrong (isang

tribo sa hilagang kanluran)

Binigyan ni Haring You ng kapangyarihang mamuno si Baosi. Naging dahilan ito ng

pag-aagawan sa kapangyarihan sa loob ng dinastiya.

Nag-alsa ang mga Vassals at pati na rin ang Quanrong ay sumalakay. Bumagsak

ang Western Zhou dynasty.

Si Haring Ping na syang namuno sa Zhou pagkatapos ng pagbagsak ay nilipat ang

kabisera sa Louyi. Ito na ang simula ng Eastern Zhou Dynasty.

Simula ng Eastern Zhou dynasty

Ang komunikasyon ay umunlad dahil ang pumalit sa mga chariots ay mga kabayo.

Umunlad ang mga irigasyon sa mga pananim na syang nagpa-unlad sa agrikultura

at

nagparami sa popuplasyon

Simula nung ilipat ni Haring Ping ang kabisera sa Louyi ay umunlad ang mga vassal

states. Kasabay nun ang pag-unlad ng ekonomiya at hukbo nila. Dahil dun mas

ninais nilang mapalawak ang nasasakupan nila kaya naglunsad sila ng maraming

digmaan.

Tinatawag itong Spring and Autumn Period

the Five Overlords of the Spring and Autumn Period - nag-away away para sa

pamumuno

1. HuangHong ng estadong Qi

2. Xianggong ng Song

3. Wengong ng Jin

4. Mugong ng Qin

5. Zhuangwang ng Chu

Nagkaroon ng pagbagal sa pag-unlad sa ekonomiya dahil sa maraming awayan.

Pumasok ang Tsina sa “Warring States Period”.

Umusbong ang Seven Kingdoms- Qi, Chu, Yan, Han, Zhao, Wei at Qin. Sila ang mga

pinakamakapangyarihan sa mga estado.

Sa pagtatapos ng Warring States Period, ang Qin na isa ng maunlad na estado ay

sinalakay ang Eastern Zhou dynasty. Pinag-isa ni Haring Yingzheng ang China.

Qin / Ch’in (221 BCE- 206 BCE)

tinatag ni Shi Huang Ti (o unang emperor)

kabisera: Xianyang

pinag-isa ni Shi Huang Ti ang emperyo gamit ang totalitarian philosophy of Legalism

tinanggal ang sistemang feudal sa pamamahala ng mga probinsya

Ang sukat, timbang, currency at wika ay dumaan sa “standardization” para isulong

ang kalakalan sa loob ng mga bagong nasasakupan. Pati mga librong taliwas sa

Legalism ang nilalaman ay sinunog maliban na lang sa mga librong nasa emperyo ng

Qin.

Itinantag ang Great Wall of China para protektahan ang China mula sa mga

nomadikong Huns.

Terracotta army: life-sized army sculptures sa puntod ni Shi Huang Di na nilagay dun

para bantayan ang emperor hanggang kabilang buhay

Emperor Shi Huang Di

Natakot si Shi Huang Di na harapin ang kamatayan kaya’t inutusan nya ang mga

doctor na ng gamut na tutulong sa kanyang maging diyos. Nakatuklas ang mag

doctor ng isang solusyon na may mercury, na sya namang inikanamatay ng Emperor

Chu Han War: labanan sa pagitan nila Xiangyu at Liu Bang para makamit ang

pamumuno sa dating teritoryo ng Qin. Si LiuBang ang naging pinuno at nakapagtatag

ng bagong dinastiyang tinatawag na Han.

Han (206 BC - 220 AD)

tinatag ni LiuBang (Early Han dynasty)

kabisera: Chang'an

ipinatupad na ang ideolohiya ng estado ay maging Confucianism

isang Imperial University ang tinatag para mapag-isa ang kurikulum ng Confucianismo

isang pagususulit (Civil Service Exam)ang dinadaanan para malaman kung karapat-

dapat ang isang tao sa posisyon. Hindi na ito namamana tulad ng dati.

Wendi o Emperor Wudi: anak ni LiuBang; nagpalawak ng nasasakupan

binuksan ang Silk Route para sa pagpapalawak ng nasasakupan sa hilaga. Daanan

na nag-uugnay ng Tsina at Imperial Rome

Naipasa rin sa pamamagitan ng

Silk Route ang Nestorian

Christianity mula sa Europa at

Budismo mula sa India

Nagkaroon ng Civil war dahil nung

magkulang ng mga papalit sa trono,

mga bata ang ginawang emperor

Later Han Dynasty

Nalipat sa Luoyang ang kabisera

humina ang emperyo dahil

binigyan ng kapangyarihang

mamuno ang mga ina ng mga

batang emperor. Sa tulong ng mga court eunuchs ay naayos ang problema. Pero

kinailangang bigyan ng parehas na kapangyarihan ang mga eunuchs at ang mga

ina ng

mga emperor. Dito nahating muli gobyerno.

Nung 168 AD-170 AD nagkaroon ng labanan sa pagitan ng mga eunuchs at mga

Bureaucrats dahil sa posisyon at kapangyarihan.

Mga naiambag:

Naimbento ang papel mula sa fibersng mga halaman

Pagtatayo ng isang state library na naglalaman ng mga libro, kasama na ang First

Chronicle ng Tsina ni Sima Qian

Isinulong niya ang pagbabasa ng 5 Confucian Classics: The Shijing (Book of Poetry),

The Shujing (Book of History), The Liji (Book of Rites), The Yijing (Book of Changes) at

The Chunqiu (the Spring and Autumn Annals)

Zhangheng: naimbento ang Seismography at Armillary sphere para malaman kung

may darating na lindol at obserbahan ang kalawakan

Huatuo: unang gumamit ng Anesthesia sa panggamot at pag-oopera

Naging sining ang calligraphy at pag-pipinta, pati na rin ang pottery

Silk Route

Bumagsak dahil sa mga di pagkakasundo sa loob

ng emperyo na sinundan ng mga pag-aalsa

mula sa mga peasants.

Sui (589 AD-619 AD)

tinatag ni Emperor Wen o Yang Jian

Kabisera: Chang’an

Tinatag nila ang Three Departments and Six Ministries kung saan ang lahat ng

pamamahala ay sumasailalim

Tinanggalan ng pribilehiyo ng mga ‘noble families”

Sinimulan ang Civil Service Exam. Pumili ng mga opisyal ayon sa galing at hindi ayon sa;

nagsasagawa ng palagiang pagsusulit para malaman kung sino ang mga opisyal

nagugurakot sa emperyo

Pinagpatuloy ang paggawa ng Great Wall of China

Ginawa ang Grand Canal na nag-uugnay sa ilog Huang Ho at ilog Yangtze.

Nagkaroon ng malayang kalakalan sa pagitan ng dalawang lugar.

Itinatag ang “Land Equalization System”. Upang lumiit ang pagitan ng mga mahihirap

sa mga mayayaman, binase nya ang paghahati ng lupa sa bilang ng mga taong

nakatira sa isang bahay o household. Maaari nilang sakahin ang mga lupa nila ngunit

di nila ito maaaring ipagbili.

Marami mang nagawang pagbabago, di pa rin nasiyahan ang mga tao dahil itinaas

ang buwis dahil sa maraming gastos sa pagtatayo ng Grand Canal, Great Wall at sa

pakikidigma.

bumagsak ang dinastiyang Sui dahil sa pagkatalo nito laban sa mga tiga Hilagang

Korea at Timog Manchuria. Si Emperor Yang na anak ni Emperor Wen ang huling

emperor. Naging abusado sya sa kapangyarihan at lagi naglulunsad ng digmaan sa

mga karatig lugar nito. Magagastos rin ang mga proyekyong isinusulong nya. Pati na rin

ang mga magagastos na paglalakbay ay nakapagpasira sa kanya.

Pinatay sya ng isa sa kanyang mga katiwala at si Liyuan ang naging bagong pinuno.

Nagtatag sya ng sarili nyan emperyo.

Tang (618 AD- 907 AD)

kinakitaan ng katatagan at kadakilaan

malawak ang sakop (umabot hanggang Korea, timog Manchuria, Hilagang Vietnam)

kabisera: Chiang’an

Gobyerno

Emperor Taizong: ang nagtatag ng Tang

Empress Wu Zetian: nag-iisang babaeng monarko sa Tsina

may sentralisadong gobyerno

binawasan ng kapangyarihan ang mga prime ministers at mga pinuno ng mga

maiimpluwensyang pamilya para lumakas ang impluwensya ng hari at maging

sentralisado ang gobyerno

matatag na militarya; ginawang pamantayan ang mga Fubing ng dinastiyang Sui

(magagaling na hukbo ng mga mandirigma)

Imperial Examination System- nagbigay pagkakataon para sa mga karaniwang

mamamayan para makapaglingkod sa gobyerno; Pinipili ang mga

pinakamagagaling para sa mga posisyon sa palasyo sa pamamagitan ng isang

pagsusulit.

Tang code: ang pinakaunang kumpletong kodigo sa Tsina na hanggang nagyon

ay preserbado pa rin

Patakaran sa lupa at buwis:

nagsasagawa ng isang triennial census para malaman ang lahat ng mga nakatira

sa nasasakupan nila, upang mas maging maays ang kuleksyon ng buwis.

Grand Canal Buddha

Importanteng reporma:

Sistemang Zuyong Diao: ang basehan ng buwis ay ang bilang ng pamilya sa

lupa. Ang bawat isa ay magbabayad ng 3 uri ng buwis

a. Zu-buwis sa ani

b. Diao- buwis sa tela

c. Yong-buwis sa serbisyo at military

Double Tax System: 2 beses mangungulekta ng buwis (Summer at Autumn)

depende sa laki ng lupa at sa dami ng ani.

Dahilan ng pagbagsak:

Tianbao Crisis (political na kurapsyon dahil sa maling pagtatalaga ng mga opisyal)

Sung / Song (960 AD- 1279 AD)

tinatag ni Zhao Kuangyin (Chao K’uang-yin)/ Emperor Taizu

Northern Song

pinairal ang sentralisadong pamahalaan; limitahan ang militar na hukbo sa

probinsya; isinailalim ang military sa isang gobyrnong sibil.

pinag-ibayo ang pangungulekta ng buwis ni Wang Anshi, ang chief counselor ni

Emperor Shenzong

Southern Song

dahil sa mahinang militar at problemang piskal, nakipagkasundo ang Song nung

1120s sa Jin Dynasty ng Dongbei laban sa pwersa ng Liao. Nagapi nila ang Liao at

naibalik sa kapangyarihan ang Song.

nalagpasan pa nito ang pag-usbong ng ekonomiya ng Northern Song dahil sa

matagumpay na sistema ng pangangalakal. Tumatag ang pamahalaan nila.

naimbento ang “printing”

Pagbagsak:

Bumagsak rin dahil sa mali-maling pamamalakad ni Emperor Gaozong. Nagatalaga

sya ng mga opisyal na hindi marurunong gumawa ng reporma

Yuan (1234-1368)

Tinatag ni Genghis Khan o Timujin

gumawa ng kodigo ng mga batas para sa mga mongol o Yassa

Kublai Khan o Shih Tsu: apo ni Genghis Khan; nilipat ang kabisera ng mga Mongol mula

Karakorum papuntang Khambalic (Beijing)

tinangka ring palawakin ang nasasakupan hanggang Russia (pwera Novgorod),

Hungary at Poland

Namunong parang mga intsik kaya kinuha nila ang Yuan para sa dinastiya

Umayos ang rutang nag-uugnay sa Tsina at Europa kaya nagkaroon ng mas

matagumpay na

kalakalan sa pagitan ng dalawa; binisita ni Marco Polo

tinaguyod ang mga turo ni Confucius

umunlad ang sistema ng komunikasyon

pinakilala ang Postal System sa Tsina, isang bagay ng matagal ng ginagawa ng

mga Mongol

umunlad ang ekonomiya ngunit nagkaroon rin ng pag-abuso rito

nagpairal ng matinding diskriminasyon sa mga Tsino; hindi binigyan ng posisyon ang

mga Tsino sa pamamahala

Nagtatag ng ibang uri ng social structure; ang mga nasa itaas ay mga Mongol;

sumunod ay mga dayuhan; sumunod ang mga taga hilagang Tsina na ang mga

teritoryo ay nasakop mula sa Qin; huli ang mga taga timog Tsina na dating

napasailalim sa Sung/Song.

naghirap dahil sa lubhang magastos na digmaang nilunsad nila;

bumagsak dahil sa mga pag-aalsa ng mga magsasaka; rebelyon; pinamunuan iyon ni

Zhu Yuanzhang

Ming (1368-1644)

tinatag ni Zhu Yuanzhang o Emperor Taizu

umunlad ang ekonomiya; dumami ang mga produktong export

may matatag na hukbong militar at hukbong pandagat

Ang dinastiya ay hinati sa 15 probinsya at 3 commissioners ang naatasan sa isang

probinsya—para sa pananalapi, militar at sa paghuhukom.

Pinalawak ang ugnayan sa labas ng emperyo

Zheng He: namuno sa maraming ekspedisyon na pinondohan ng emperyo para

palawakin ang ugnayan sa labas. Nakarating sya ng Timog Silangang Asya, India,

Persian Gulf, Dagat Pula, Mecca, Indochina, Java, Sumatra, Ceylon (Sri Lanka),

Kozhikode (Calicut) at sa silangang baybayin ng Africa.

Sa pamumuno ni Emperador Yung Lo, nagpadala ng ekspedisyon sa Cambodia,

Cochinchina, Siam, Sumatra, Java, Sumatra at Ceylon.

Mga nakapalitang kalakal: Mga Portuguese sa Macao (1514), Ang mga Dutch sa

(Formosa)Taiwan (1619) at ang Pescadres islands

Maraming mga dumayo sa Tsina galing sa Europa, kasama na ang mga Roman

Catholic na misyonaryong kagaya ni Matteo Ricci. Dumating rin ang mga

Heswita para

magpalaganap ng Kristiyanismo ngunit di sila masyadong nagtagumpay

tinapos ang Great Wall; pinalakihan ang bricks at granite na ginamit; ginawan ng

bagong disensyo ang mga watch towers at nilagyan ng kanyon sa kahabaan nito

Mga itinayo: Forbidden City, Ming Tombs at ang Temple of heaven

pinakakilalang nobelang intsik nung panahong iyon

Sanguozhi yanyi (The Romance of the Three Kingdoms)

Shuihuzhuan (The Water Margin)

Unti- unting bumagsak dahil sa pag-aalsa ng mga magsasaka, di pagkakasundo ng

military sa mga Mongols at iba pang tribong nomadiko sa hilaga, pamimirata ng

mga hapon at magastos na ekspedisyon. Tumaas rin ang buwis dahil sa

problemang piskal. Nagkakorapsyon nang italaga ng emperor ang mga court

eunuchs sa kanyang pamahalaan.

Hindi rin sila nakapaglaan ng sapat na pagkain nung magkaroon ng taggutom

Qing (1644 AD - 1912 AD)

itinatag ng mga Manchu o Jurchen

Emperors Kangxi (1622-1723), Yongzheng (1723-1736) at Qianlong (1736-1796): sa

pamumuno nila, naabot ng Qing ang tugatog ng tagumpay para maiwasan ang di

pagkakasundo sa lipunan, nagpagantimpala sila sa mga magsasaka ng lupa.

umunlad ang ekonomiya at bumaba ang buwis; naging sentralisado ang

kapangyarihan at tumatag ang militar, may maayos na lipunan at lumaki ang

populasyon.

Emperor Kangxi: sa panahon nya, ang Taiwan ay naging parte ng Tsina at pinagtibay

ang Sino-Russian na Kasunduang Nerchinsk (nagsasaad ng hangganan ng 2 bansa)

Emperor Qianlong: naresolba niya ang mga di pagkakasundo ng Qing sa mga tribo at

mga nomadiko. Nag-aral ng Calligraphy, sining at literature, at naging patron ng sining.

:isinulong rin ang "eight-part essay" o "stereotyped essay" bilang format para sa

imperial civil service exams.

Nagtayo ng mga Qing tombs

19th c.- ang British East India Company ay nag-smuggle ng napakaraming Opyo sa

Tsina. Nakalusot sila dahil sa mga korap na opisyal ng Tsina. Sinubukan silang supilin ng

Tsina ngunit lumala lang ito at naging mitsa ng Unang Opium war nung 1841-1842.

Natalo ang Tsina at natapos ito sa pamamagitan ng Kasunduan sa Nanking.

Treaty of Nanking : Sa ilalim nito, ang Tsina ay dapat magbayad ng malaking

halaga, magbukas ng 5 daungan sa mga kalakal at paninirahan ng mga Briton at

ibigay ang Hong Kong sa Britanya. Nagbigay rin ito ng karapatan sa mga Briton sa

Tsina na litisin sa mga korteng Briton. Iba pang mga kapangyarihan at pribelehiyo

ang hiningi nila mula sa Tsina.

Second Opium War: ang Britain at France ay nagsanib pwersa upang kalabanin

ang Tsina. At nung hindi pumayag ang Tsina na lagdaan ang Kasunduan sa Tienstin

ay sinugod ng Britanya at Pransya ang Beijing at sinunog ang Summer Palace.

Napilitang pagtibayin ng Tsina ang kasunduan.

Treaty of Tienstin: Nagbukas ng dagdag na daungang pangkalakal, pinayagang

tumira ang mga British emissaries sa Tsina, pinapasok ang mga kristiyanong

misyonaryo, at nung maglaon ay ginawang legal ang opyo.

Rebelyong Taiping (1850 and 1864)

pinamunuan ng Cantonese schoolmaster na si Hong Xiuquan at tinawag ang sarili

nyang “Heavenly King of the Taiping” o “Heavenly Kingdom”

pinagsama ni Hong Xiuquan ang ibang mala-kristiyanong ideya sa traditional na

ideolohiya ng mga intsik. Ang religious propaganda nya ay pagkakaligtas sa

demonyong Manchus.

Pinahahalagahan ang pagkakapantay ng mga lalake at babae. Pinangako rin ng

rebelyon na aalisin ang opyo, pagsusugal, pang-aalipin ng mga kababaihan,

prostitusyon at foot-binding.

Rebelyong Boxer

pag-aalsa ng mga Tsino laban sa mga dayuhan

ang pangunahing hangarin ay paalisin ang mga dayuhan sa Tsina

Yihe Quan (Righteous and Harmonious Fists): sikretong grupo ng mga intsik na kilala

ng mga kanluranin bilang mga Boxers dahil sa martial arts; pasikretong sinuportahan

ng palasyo, lalo na ni Empress Cixi

Self-strengthening Movement at ang Hundred-Day Reform: inilunsad para maisalba

ang Tsina

Sa katapusan ng rebolusyon nung 1911 na pinamunuan ni Dr. Sun Yat Sen, ay

natuldukan ang emperyong Qing.

bumagsak dahil na rin sa dami ng mga pag-aalsa mula sa loob at labas ng Tsina,

maraming kasunduang napasukan na nakadulot ng pagkaubos ng kanilang mga

pinagkukunang-yaman

Sun Yat Sen

sa kasaysayan ng Tsina ay kilala bilang "The Father of the

Revolution" o "The Father of the Republic"

binuo ang Shing Chung Hui: organisasyon ng mga imigranteng

Tsino

Sa tulong ng samahang ito, siya ay nakaipon ng pondo para sa

Chinese revolution

Bumuo siya ng isang revolutionary army para atakihin ang

Canton ngunit nabunyag ang lihim niyang ito kugn kaya’t siya

ay pinaalis ng Tsina

hanggang 1899, siya ay nanatili sa Japan ngunit nagiging

tanyag sa Tsina

Noong mga huling taon ng 1910, lubos na na nahati ang Tsina dahil sa iba’t ibang mga

military na lider. Nakita ni Sun Yat Sen ang panganib na ito at bumalik sa Tsina noong

1917 para itaguyog ang pagkakaisa. Nagsimula siya ng isang militar na gobyerno sa

Guangzhou.

ang kanyang ideya ng rebolusyon ay batay sa tatlong prinsipyo: nasyonalismo (minzu),

demokrasya (minquan), at kabuhayan (minsheng)). Ang tatlong prinsipyo na ito ay

ngayong itinuturing basic principles: “the Three People’s Principles” (Sanmin Zhuyi, 1923)

maraming pulitiko at warlords ang humamon sa pagiging lehitimo ng militaristang

pamahalaan ni Sun

CONFUCIANISMO

I. BUHAY NI CONFUCIUS

A. TUNGKOL KAY CONFUCIUS

- 479 BCE

shandong province)

-tzu” na naging -->

confucius (latinized by e uropeans)

ay sa pangarap na maging adviser ng

iba’t-ibang mga mamumuno

B. PAMUMUHAY

- 221 BCE)

-laban ang mga estado para mapalaki ang impluwensya nila sa China

ang nagkaroon ng pangmatagalang epekto

C. PAGKAMATAY NI CONFUCIUS

)

II. MGA PANINIWALA NI CONFUCIUS

A. FILIAL PIETY

sa pagkakatugma o “harmony” sa pamilya

sa:

oherarkiya

orespeto

oedukasyon

B. EDUKASYON

tamang edukasyon uusbong ang mga patas na mga lider

magagaling na guro upang maging angkop sa pagiging pinuno C. FIVE KEY

RELATIONSHIPS

(superiors)

Five Key Relationships Appropriate Virtues

Father - son Filial piety

Ruler - Subject Loyalty

Older Brother – Younger Brother Brotherliness

Husband – Wife Love and Obedience

Friend – Friend Faithfulness

III. MAHAHALAGANG KASULATAN

niya ito isinulat, tanging mga ideya niya lamang ito

A. DOKTRINA SA LUNYU

1. Ren – pinakamahalaga sa lahat ng virtues na nangangahulugan ng pagmamahal at

kabutihan

2. Li – tamang pagkilos sa lahat ng oras

3. Yi – pagiging patas

4. Xiao – o filial piety

5. Zhong - katapatan

B. MANDATO NG LANGIT (MANDATE OF HEAVEN)

-bagay

limang key relationships, na pagiging isang makatarungang pinuno

C. TUNTUNIN SA MORALIDAD

1. Li – tamang pagkilos; ideyal na pamantayan ng tamang asal

2. Jen – kabutihan; pagpapahalaga sa iba kahit ano pa man ang kanilang estado sa

buhay

3. Chun Tzu – ideya ng pagiging isang “true gentleman”; nangangailangang magpakita

ng 5 katangian:

a. respeto sa sarili

b. mapagbigay sa kapwa

c. katapatan

d. tiyaga

e. kabaitan

. ILANG BAHAGI NG LUNYU

– Subject

2.3 The master said: “Lead the people with administrative injunctions and keep them

orderly with penal law, and they will avoid punishments but will be without a senseof

shame. Lead them with excellence and keep them orderly through observing ritual

propriety and they will develop a sense of shame, and moreover, will order themselves.”

- Younger Brother

1.6 The Master said, “As a younger brother and son, be filial at home and deferential in

the community; be cautious in what you say and then make good on your word; love

the multitude broadly and be intimate with those who are authoritative in their conduct.

If in so behaving you still have energy left, use it to improve yourself through study.”

- Friend

7.22 The Master said, “In strolling in the company of just two other persons, I am bound to

find a teacher. Identifying their strengths, I follow them, and identifying their weaknesses, I

reform myself accordingly.

IV. ANG CONFUCIANISM SA PANAHON NGAYON

dapat na sumusunod sa mga magulang at nakatatanda sa kanila

Heaven)

TAOISM Ang Taoism ay isa sa mga relihiyon sa Tsina.

Ito ay ang relihiyon ng kalikasan, ang relihiyon ng mga cosmos.

Naniniwala ang mga Taoist na nag kaligtasan o salvation ay hindi makukuha sa pamamagitan ng ritual

kundi sa kaalaman (knowledge)ng mundo tungkol sa mga pagiging (being) at ng di-pagiging (non-

being), sa buhay at kamatayan.

Ang salitang “tao” ay maraming ibig sabihin. Ito raw ang pinaka-

simpleng simbolo sa Chinese Language na maaring

mangahulugan ng daan, prinsipyo, paraan o doktrina.

Sa Chinese, maari itong maging “system of order” o ang anyo ng

realidad ng mundo.

Lahat ng agham o sining ay tinatawag din na tao o ang daan.

Pero ang pinanggalingan ng lahat ng bagay, ang pundasyon ng

agham at sining ay tinatawag na Tao o Ang Daan.

Upang makamit ang kaligtasan, ang mga Taoist ay pineperpekto

ang karunungan ng sangkatauhan (perfecting the mastery of

human nature) at ang buhay sa tatlong lugar: ang sarili,

pakikihalubilo sa tao, at ang ebolusyon ng kamalayan (individual

well-being, social harmony, accelerated evolution of the

consciousness). Ang tatlong ito daw ang pundasyon sa pag-unlad

ng sarili at gabay sa lahat ng agham at sining.

Ang Taoism ay hindi naniniwala sasa diyos pero sa isang walang pangalan na pinanggalingan ng lahat

ng bagay. Walang gumawa sa mundo. Ang Tao o Dao ang gumawa ng lahat ng bagay mula sa

kawalan. Ito ang konsepto nila ng kawakaan at hindi-kawakaan (nothing at everything). From Nothing

there came Everything. They produce one another, they cannot truly opposite. Ang Taoism ay tungkol

sa karanasan ng konseptong ito, na ang realidad ay mula sa kawalan.

Nothing is the substance of the dao, and the being is its function. In order to achieve the realm of the

dao, we must first reconcile ourselves with non-action, non-engaging in affairs of the world, non-

intellectualization, no knowledge, no desires, egolessness, and selflessness.

May dalawang teksto ang Taoism: ang Tao-te-Ching at ang Chuang-Tzu. Isinulat ni Lao-Tzu ang Tao-te-

Ching, na naglalaman ng kasabihan at mga tula. Si Chuang-Chou naman ang nagsulat ng Chuang-

Tzu na naglalaman ng mga storya at monolog na naglalarawan at nagpapaliwanag pa ng mga itinuro

ng Tao-te-Ching.

Naniniwala ang Taoism sa non-action, sa pagiging kontento, sa pagpapahintulot sa mundo na gawin

ang dapat niyang gawin (the natural order of things).

Doing too much and taking on too much can lead to mistakes and failure, it is better to preserve

tranquility, non-action and silence.

Nothing at everything

Selflessness

Non-contention

Forget oneself

NEOCONFUCIANISM I. PAANO NABUO ANG NEOCONFUCIANISMO

Yun at Li Ao

mga Daoist at Buddhist

it, nagging isang sistema ito kung saan may pagkakapareho

ito sa Buddhismo at Daoismo, na parang pinagsama ang tatlong

paniniwala

oAng painting na “The Vinegar Tasters” kung saan naroon sina

Confucius, Buddha, at Lao Tzu ay isa sa mga pinakapopular na

Neo-Confucian motif

II. ZHU XI -Confucianism

-

Confucianism

III. CLASSICS OF CONFUCIANISM basehan itong mga kasulatang ito ng mga Neo-Confucianist

-aaral ng Confucianism

at kanyang kinompile ang mga ito

A. APAT NA LIBRO NG CONFUCIANISMO (FOUR BOOKS O SISHU)

g (Daxue) – unang dapat aralin ng mga bata bago pumasok sa

paaralan

– pilosopiya ng Confucianism

– mga kasabihan ni Confucius

- mga turo ni Mencius at mga pakikipag-usap sa mga pinuno

noong kanyang panahon

B. LIMANG KASULATAN (FIVE SCRIPTURES/CLASSICS)

– naglalaman ng mahigit sa 300 tula

- kasaysayan ng China

– pangyayari sa hinaharap

- tamang paraan ng mga seremonyas

– isang journal na naglalaman

sa mga pangyayari sa Lu, kung saan pinanganak si Confucius I

IV. SCHOOLS OF THOUGHT A. PRINSIPYO (THE SCHOOL OF PRINCIPLE)

oli – imateryal at unibersal na prinsipyo o batas

oqi (ch’i) – ang bumubo sa lahat ng material na bagay

buhay na mananatili

-pareho lang sa bawat tao

nagpapagalaw sa “qi” na ang nagiging resulta ay ang dalawang enerhiya sa mundo; :

oyin – female, passive, moon, negative, shaded, south

oyang – male, active, sun, positive, north

at ang limang elemento:

ofire

owater

owood

ometal

oearth

B. ISIP (XIN “OR MIND” SCHOOL OF NEOCONFUCIANISM)

ili

-bagay, at sa pagkakaroon nito

pagkakakita ng tao sa mundo

mga makasarili at maling pag-iisip ay kailangang gumawa ng isang

ritwal na tinatawag na Jìngzuò o ang pagupo ng tahimik.

Institusyong Pulitikal: “Dynastic cycle”

Ang Dynastic Cycle ay isang mahalagang teoryang pampulitikal sa kasaysayan ng Tsina.

Ayon sa teoryang ito, ang bawat dinastiya ay dumadaan sa isang paulit-ulit na kultura:

1. Ipagsasama-sama ng isang bagong pinuno ang Tsina, magtataguyod ng isang

bagong dinastya, at makakakuha ng Mandate of Heaven o utos ng langit o diyos.

2. Sa ilalim ng bagong dinastya, nakakamit ng kasaganaan ang Tsina.

3. Madaragdagan ang populasyon.

4. Magiging laganap sa imperyal na hukuman ang korupsyon, at magsisimulang

manghina ang imperyo.

5. Lilipunin ng isang kalamidad ang sakahan. Nagiging sanhi ito ng gutom kasama ang

katiwalian at pagdagdag ng populasyon.

6. Nagiging sanhi ng rebelde at ng digmaan ang matinding gutom.

7. Mawawala ang Mandate of Heaven ng pinuno.

8. Bumababa ang populasyon dahil sa karahasan.

9. Dadaan ang Tsina sa isang warring states period.

10. Lilitaw na wagi ang isang estado.

11. Ang estado ito ay magsisimula ng bagong imperyo.

12. Makakakuha ng Mandate of Heaven ang imperyo.

(Muling uulit.)

Ang Mandate of Heaven ang ideya na ang Emperor ay napili ng langit na mamuno sa Tsina.

Ang Mandate of Heaven ay nilikha ng Chinese philosopher na si Mencius, noong period of

warring states.

Tatlong Pangunahing Panahon:

1. Ang una ay ang simula ng dinastya.

2. Ang pangalawa ay sa gitna ng buhay ang dinastya at ang tugatog ng dinastya.

3. Ang huling panahon ay ang paghina ng dinastya, pamulitka at ekonomiko, hanggang

sa pag bagsak nito.

Sources: Cotterell, A. (2002). East Asia. Oxford University Press, Great Britain: Pimlico. All about religious tolerance: the ReligiousTolerance.org web site. (n.d.). Religious Tolerance. Retrieved January 2013, from http://www.religioustolerance.org/ http://en.wikipedia.org/wiki/Dynastic_cycle

HAPON

KRONOLOHIYA: KASAYSAYAN ng JAPAN mula YAMATO

hanggang PAGKATAPOS ng MEIJI

PANAHON ng TOMB (LIBINGAN): Kofun (300-550 CE) | Asuka (550-710 CE)

KOFUN (YAMATO) (300 - 550)

Ang nagkakaisang estado ay nagsimula sa paglabas ng mga makapangyarihang lider

ng mga angkan o clan rulers; nagkaroon ng malapit na kaugnayan ang Japan sa

kalakhang Asya.

Ang mga clan rulers ay inililibing sa mga kofun (malaking punso o tomb mounds) na

pinaliligiran ng haniwa (mga iskulturang yari sa putik o clay).

Ang mga lider ng Yamato, na nagsasabing sila ay nagmula sa angkan ni Amaterasu

(dyosa ng araw), ay nagpasimula sa dinastiyang imperyal na nagpatuloy hanggang sa

kasalukuyan.

391 Dinala ang sistema ng pagsulat ng Tsina sa Japan.

ASUKA (550 -710)

552/538 Opisyal na ipinakilala ang Buddhismo sa Japan

574-662 Sinimulang ihubog ni Shotoku Taishi ang sosyedad at gobyerno ng Japan

base sa sistema ng Tsina.

Inilabas ni Shôtoku Taishi ang Konstitusyong ng Labinpitong Artikulo o

Constitution of Seventeen Articles. Layon nito na gawing sentralisado and gobyerno at

baguhin ang byurukridad mula sa paraanng pagmamana at gawing base sa pagiging

karapatdapat (merit). Nanawagan dis siya para sa ng paggalang sa mga paniniwala ng

Buddhismo at Confucianismo.

645 Ipinatupad ang mga reporma na tinawag na Taika no Kaishin (Taika Reforms) ay

naglalayong palakasin ang kapangyarihan ng emeperador ang inilabas. Ang mga

Repormang Taika ay inanunsyo na nagsasaayos ng mga kautusang pulitikal at

administratibo na halos nakabase sa mga kaalaman mula Tsina. Isa sa mga reporma

ang pagtatag ng permanenteng kabisera ng imperyo at pagdideklara na lahat ng

kalupaan ay kabilang sa Sovereign at ang bawat pamilya ay may nakalaan na parte ng

lupa na naayon sa dami ng miyembro ng pamilya. Plinano rin ang pagbuo ng

pambansang military kung saan ang lahat ng kalalakihan mula edad 20-60 ay

kinakailangang magsilbi kapag kapag sinabi ng estado ngunit maaaring hindi magsilbi

kung magbabayad. Sa kasamaang-palad, hindi nagtagumpay ang planong ito.

May mga bagong aristokratang pamilya ang nabuo. Isa na rito ang makapangyarihang

pamilya ni Fujiwara no Kamatari na tumulong para isulong ang mga reporma. Nagsimula

ang Fujiwara Era.

NARA (710 – 794)

Ang korte ng imperyo ay nagtatag ng kauna-unahang permanente at bagong kabisera

(na base sa istilo o sistema ng Chang-an sa Tsina) sa Nara (Heijōkyō). Bagaman ang mga

emperador ay tagapamuno o chief ng mga Shinto, hindi nila ipinagbawal ang

Buddhismo sa paniniwalang ang mga turo nito ay magdudulot ng mapayapang

komunidad at magpuprotekta sa kanilang estado.

Ang mga alamat ukol sa pagkakatatag ng Japan ay naipon bilang kasaysayan sa Kojiki

(Record of Ancient Matters) at sa Nihon shoki (Chronicle of Japan). Sa pag-usbong ng

Buddhismo bilang state religion, nagkaroon ng pulitikal na kapangyarihan ang mga

monasteryo nito. Nagsimula ang panahong klasikal sa Japan.

784 Inilipat ang kabisera sa Nagaoka.

HEIAN; Late Heian (Fujiwara) (794-1185)

Ang korte ng imperyo ay lumipat sa Heian-kyo (na ngayon ay kilala bilang Kyoto) para

makaiwas sa dominasyon ng Buddhismo sa Nara.

Patuloy na umusbong ang Buddhismo kasalo ng mga naunang paniniwala ng mga

Shinto. Namukadkad ang kulturang klasikal ng mga Hapon kasabay ng pag-imbento

sakana (pantigan sa pagsulat ng lenggwaeng Hapon) sa bagong kabisera.

Ang mga aristokrata, lalo na ang mga babae, ay gumawa ng pinakamamagandang uri

ng panitikan tulad ng mga tula at nobela.

838 Natigil ang opisyal na pakikipag-ugnay sa Tsina.

ca. 1002 Isinulat ni Murasaki Shikibu ang pinakaunang nobela sa mundo, ang Tales of Genji.

Humina ang kapangyarihan ng korte sa pag-angat ng mga pamprobinsyang bushi

opangkat ng mga mandirigma (warrior class).

1016 Naging rehente si Fujiwara Michinaga.

1159 Ang angkan ng Taira sa ilalim ni Taira Kiyomori ang humawak sa kapangyarihan matapos

ang Digmaang Heiji.

1180-85 Tinapos ng angkan ng Minamoto ang paghahari ng Taira sa Digmaang Gempei.

KAMAKURA (185-1333)

Itinatag ni Minamoto no Yoritomo ang militanteng pamahalaan sa Kamakura. Ang

emperor ay nanatili sa Kyoto kasama ang mga aristokrat ng korte.

Pagsisimula ng paghahari ng militar, pagpalit ng mga samurai o mandirigma sa mga

nobles bilang totoong tagapamahala ng Japan.

Nanatili ang korte ng imperyo sa Kyoto ngunit ang pamahalaang organisasyon ng mga

shogun ay nakabase sa Kamakura, timog ng modernong Tokyo.

1191 Ipinakilala ang Zen sect.

1192 Ibinigay ng korte ng imperyo ang titulong seii taishogun ("barbarian-subduing

generalissimo") kay Yoritomo. Naging bagong ruling class ang mga Bushi.

1274 at 1281 Ang panghihimasok ng mga Mongol ni Kublai Khan ay napigilan sa tulong ng mga

kamikaze (“divine winds”) o masamang panahon. Ang pagdepensa laban sa mga

panghihimasok na ito ay nagpahina sa istruktura ng militaryong pamahalaan sa

Kamamura.

1333 Pagbagsak ng Kamakura bakufu

MUROMACHI (Ashikaga) (1333 -1573)

(Nambokuchō Period: 1331-1392)

Ang distrito ng Muromachi sa Kyoto ay naging base para sa bagong militaryong

pamahalaan ni Shogun Ashikaga Takauji. Si Takauji at ang mga pumalit sa kanya sa

puwesto ay naging tagapangunang Zen, spontaneity in ink painting, pagdidisenyo ng

mga hardin at chanoyu o tea ceremony.

1334 Nabawi ng emperador ang kapangyarihan sa pamumuno sa Japan

1333-1336 Panunumbalik ng Kemmu

Ang bagong mandirigmang pamahalaan ay mayroon pa ring mahinang kontrol o

kapangyarihan sa bansa ngunit mula sa base nito sa distrito ng Muromachi sa Kyoto ay

naging tagapangunang namukadkad pa lamang na artistikong tradisyon na

naimpluwensyahan ng kultura ng Buddhismong Zen pati na rin ng samurai at court

society.

Ang buong bansa ay nasa ilalim ng digmaan, mahaba at mapanirang digmaang sibil.

1336 Nasakop ni Ashikaga Takauji ang Kyoto.

1337 Itinatag ng emperador ang Hukumang Timog sa Yoshino.

1338 Itinatag ni Takauji ang pamahalaang Muromachi at pangalawang emperador sa Kyoto

(Hilagang Hukuman)

1392 Nagkaisaang dalawang korte.

1467-1477 Digmaang Onin.

1467-1568 Ang sampung-taong digmaang Onin (Onin no Ran) ay nagdulot ng pagkabuwag ng

pamahalaang sentral kasunod ang Sengoku Jidai (Era of the Country at War). Ipinakilala

ng mga sundalong Portuges na nasiraan ng barko ang mga baril noong 1543.

1549 Ipinakilala naman ni francis Xavier ang Kristiyanismo.

1568 Pumasok sa Japan si Nobunaga.

1573 Bumagsak ang Muromachi Bakufu.

AZUCHI-MOMOYA MA (1568 -1600)

Sinimulan ni Oda Nobunaga ang proseso ng muling pagkakaisa ng Japan isandaang

taon matapos ang Digmaang Sibil. Sinundan naman siya ni Toyotomi Hideyoshi (1536-

1598). Inilatag ang pagtatayo o pagsisimula ng makabagong Japan.

Ang ambisyon ni Hideyoshi na sakupin ang Korea at Tsina ay nahadlangan dahil

mahigpit na lokal na pagtutol.

Patuloy na namukadkad ang mga sining tulad ng pagpinta, monumental decorative

designs at tea ceremony.

1575 Natalo ang angkan ng takeda sa labanan sa Nagashino.

1582 Pinatay si Nobunaga at pinalitan sa pwesto ni Toyotomi Hideyoshi.

1588 Kinuha ni Hideyoshi ang mga sandata ng mga magsasaka at makarelihiyong institusyon

sa "Sword Hunt".

1590 Nagkaisa ang Japan matapos ang pagbagsak ng Odawara (Hojo).

1592-98 Mga hindi matagumapy na pagsakop sa Korea.

1598 Namatay si Hideyoshi.

1600 Tinalo ni Tokugawa Ieyasu ang kanyang mga kalaban sa Digmaan ng Sekigahara.

EDO (TOKUGAWA) (1600 -1868)

Pumasok ang Japan sa panahon ng kapayapaan at pagsasaro ng kanyang pinto sa

lahat o pambansang pag-iisa (national isolation).

1603 Itinalaga si Ieyasu bilang shogun at itinatag ang pamahalaang Tokugawa sa Edo

(ngayon ay Tokyo).

1614 Pinatindi ni Ieyasu ang persikusyon ng Kristiyanismo.

1615 Nabuwag ang angkan ng Toyotomi matapos masakop ni Ieyasu ang kaharian ng Osaka

1635 Nilimitahan ang pagpasok ng mga mangangalakal na Tsino at Dutch sa Nagasaki sa

ilalim ng polisiyang national isolation. Pinigilan din ang Kristiyanismo. Ang pagpapatupad

ng matibay na hayrarkiyang sosyal ay naninigurado ng kapayapaan at katatagan sa

buong Japan. (Ang mga samurai ay nasa pinakaitaas, sunod ang mga magsasaka, mga

bihasa o artisans at mangagalakal.)

1688-1703 Genroku era: pamumukadkad ng kulturang popular.

Mga unang taon ng 1700 Namukadkad ang mga lungsod at komersyo. Ang lumalaking grupo ng

mga merchants ay natuwa at naaliw sa theatrong Kabuki at Bunraku. Tumaas din ang

pag-iimprinta at paglalathala ng mga libro; nagkaroon ng edukasyon sa mga

urbanisadong populasyon.

1853 Dumating sa Japan si Commodore Matthew C. Perry kasama ang kanyang steam

frigates; ninais gamiting ng Estados Unidos ang mga daungan ng Japan bilang base

para sa mga suplay ng kanilang commercial fleet. Tinanggap ito ng Japan at binuksan

ang kanyang pinto sa unang pagkakataon matapos ang dalawang siglo.

Naging magkaisa ang buong bansa sa ilalim ng militaryong pamahalaan at napanatili

ang 250 taon ng kapayapaan na naging dahilan ng pag-unlad ng mga urbanidad,

kultura ng gitnang-uri o middle-class kasabay ng mga pagbabago sa pang-

ekonomiyang organisasyon, literatura at sining.

MEIJI (Mutsuhito); MEIJI RESTORATION (1868 -1912)

Ang emperor ay namumbalik; naging bansang-estado ang Hapon.

Ang ilang mga bushi ay naging mga sundalo, pulis at guro sa pagbagsak ng sistemang

pyudal at repormang pulitikal. Isang bagong pambansang patakaran na gawing

mayaman at makapangyarihang bansa ang bansang Hapon at pigilin ang anumang

panghihimasok ng pwersa ng mga taga-Kanluran. Binigyang-diin ang pagbuo ng

malakas na pwersang militar at pagpapalakas sa kanyang mga industriya.

1889 Ipinatupad ang Konstitusyong Meiji

1894-95 Digmaang Sino-Japanese

1904-05 Digmaang Russo-Japanese.

Naging makapangyarihan sa buong mundo dahil sa pagkapanalo nito sa digmaang

Sino-Japanase noong 1985 at sa digmaang Russo-Japanese (Battle of Tsushima) noong

1905.

July 1905 Pumirma ang Japan at US ng isang lihim na kasunduan (ang Kasunduang Taft-Katsura)

kung saan pumayag ang Japan na ibigay ang kontrol nito sa Pilipinas bilang kapalit ng

pagbibigay ng US sa Japan ng kontrol nito sa Korea.

1910 Ginawang annex ang Korea at nagpatupad ng batas militar dito.

1912 Namatay si Emperor Meiji.

Pagsibol ng Japan sa makabago o moderno at pandaigdigang komersyo na ipimalas ng malakihan at

malawakang pagbabago sa mga institusyon, tradisyonal na organisasyong sosyal at kultura nito.

RELIHIYON: SHINTOISMO AT BUDISMONG ZEN

SHINTOISMO

- Nagsimula sa Tsinong salita na shen at tao – “Way of the Gods”

- Isang katutubong relihiyon ng Hapon.

- Wala itong kilalang tagapagtaguyod, sa halip ito ay nakasentro sa pamumuhay ng mapayapa

kasama ang kalikasan at mayroong kakaibang kwenton ng paglikha at mga elemento ng

Shamanism.

- Ito ay nakasentro sakami – ang itinuturing na nangangalaga sa kapalaran ng pook at ng mga tao

rito kasama na ang mga nagdaraan lamang.

- Ang kami ay kinabibilangan ng espiritu ng mga puno, ilog, karagatan at iba pang pangkalikasan.

Ito rin ay kinabibilangan ng mga diyos at diyosa, mga hayop at mga ninuno na naging kami.

- Ang mga kami ay sinasabing nagtatrabaho ng sama-sama na nagkakaisa upang ang mundo ay

maging isa.

- Dahil kami ay matatagpuan sa halos lahat ng bagay at ito ay may kapangyarihan na

makaimpluwensya ng buhay ng tao, ito ay itinatrato na may paggalang.

- Bawat pook sa Hapon ay may kahit isang dambanang Shinto ng isang kami.

- Ito ay ipinapakita sa pagdalaw sa kanilang mga dambana at sa pananatili na mapayapa ang tao

at ang kalikasan.

- Hinahayaan nila ang isang indibidwal na magdesisyon para sa sarili nila.

- Ang sentro ay sa mga biyaya ng buhay, katulad ng bagong buhay, masaganang ani, mabuting

kalusugan at yaman.

- Ginamit para magtaguyod ng digmaan dahil ito ay naniniwala sa pagkakaisa at kapayapaan.

- Ito ay napilitang isama sa Buddhismo at Tsinong Confucianismo.

- Ang buddhismo ay iginagalang o pinaniniwalaan sa kanyang pilosopiya, tulong sa mga malalalang

sakit, pagkamatay, at kabilang buhay. Ang shintoismo naman ay sa agrikultura, fertility

Mga Uri ng Kami

- Ang mga kami ay hindi itinuturing na may katawang tao.

- Kapag nasa loob ng isang dambana, pinaniniwalaang nananahan ang kami sa isang banal na

bagay roon na tinawag na shintai.

- Inari-sama/ bathala ng palay – kami sa tahanan at kami sa balon. Ito ay nakalarawan bilang isang

lobo - - itinuturing na mapalad na hayop sa Hapon. Ito ay dinadasalan para kamtin ng nadarasal

ang kasaganahan sa negosyo at kalakal.

- Ang kami sa tahanan ay sumasagisag sa pagkalinga ng kami para sa sambayanan

- Ang kami sa balon ay nangangalaga ng kalinisan ng tubig

Mga Anyo ng Shinto

- Koshinto – literally “Old Shinto”

- Koshitsu – State/Imperial Shinto

- Jinja – Shrine Shinto

- Kyoha – Sect Shinto

- Minzoku – Folk Shinto

- Minkan – Popular Shinto

Templong Shinto

- May panggitnang ehe (central axis)

- Pagpasok ay makikita ang isang napapalumutiang tarangkahan na tinatawag na tori at sa

loob ng bakuran ay makikita ang gusaling itinuturing na pinakabanal na lugar at kinalalagyan

ng shintai

- Ang Shintai ay karaniwang gusali yari sa kahoy at may malalaking kahoy at may malalaking

magkakrus na barakilan sa bubong (isang palamuting katangian ng mga tamplong Shinto mula

pa noong unang panahon)

- Hindi pumapasok ang mga Shintoista sa loob ng gusali. Sila ay nagdadala lamang sila ng mga

alay sa labas at nakikinig sa mga dasal ng katiwala ng templo.

- Ang katiwala ay nakasuot ng putting bata na tulad ng damit sa korte noong unang panahon.

- Sa malaking templo, may isang entambladong kahoy sa harap ng dambana at dito inilalagay

ang mga alay at kung minsan, kung may mahalagang pista ay may mga palabas na sayaw.

- Ise – lugar sa silangang bahagi ng Honshu, dito matatagpuan ay pinakamalaking dambana para

kay Amaterasu

Pilosopiya / Paniniwala / Kasanayan

- Ang isang tao ay kailangan irespeto are mga espiritu, mga tao at ang kalikasan.

- Ang isang tao ay kailangan gumawa ng ritwal ng pagdalisay, paglilinis, at paggalang.

- Ito ay nagbigay ng pambansang katauhan sa Hapon gamit ang mga lumang kinaugalian at

ang mahigpit na interaksyon sa bansa.

- Dahil sa kanilang alamat ng pinagmulan sila ay may mga paniniwala na ang mga Hapones ay

iisang pamilya.

- Impurity (kegare) is wrong.

- Pagbisita sa mga dambana.

- Pagkikiisa sa mga festivals and seasonal holidays lalong lalo na tuwing bagong taon, water

purification, pagaalay at pagdarasal sa mga dambana sa bahay.

- Bago dumating ang bagong taon ang bahay ay kailangan linisan ng maiigi.

- Ang mga nagdarasal sa mga dambana ay kadalasang nagdarasal ng magkadikit ang mga

palad.

- Ang mga tao ay bumibisita sa mga dambana ng Shinto upang makatanggap ng biyaya sa mga

importanteng oras ng kanilang buhay.

- Ang pagiging dalisay ay pinakaimportanteng etika ng Shinto

- Kailangan gawin ang mga obligasyon ng taos-puso at huwag maging makasarili.

- Ang mga kasalan ay maaring itama sa paghingi ng tawad at pagbabayad ng utang.

- Ikinokonsidera ang tao at ang mundo bilang mabuti.

- Ang sentro ay sa mga biyaya ng buhay, katulad ng bagong buhay, masaganang ani, mabuting

kalusugan at yaman.

Mga Terminolohiya

- Bushido – isang military na debosyon sa isang pinuno, nagbibigay ng katapatan, katungkulan at

pagsasakripisyo ng sarili – kadalasang nagiging State Shinto

- Gagaku – ceremonial music

- Gohan –rice offerings

- Harae – pagbibigay ng alay

- Jinja – Shinto shrine; gawa sa kahoy

- Kannushi – Shinto priest

- Kagura – peace offering of food

- Kamidana – altar sa tahanan para sa pagsamba sa kami

- Misogi – ritwal ng pagdadalisay na kailangan tumayo sa ilalim ng isang talon(waterfall)

- Mochi – rice paste offerings

- Nii Name Sai – festival of new food

- Noh – isang drama(religious dances) na itinatanghal na may mga mascara ito ay maiiuugnay sa

Shinto; itinatanghal sa harap ng jinja tuwing may festivals

- Omairi – ginagawa kapag pumupunta sa mga temple/shrine ng Shinto

- Ryobu – “two faced” Shinto

- Sake –rice wine offering

- Shinsei – Food offerings

- Shio – Salt offerings

- Tamagushi – Tree Branches offerings

- Torii – maihahalintulad sa isang “gate” na nagmamarka ng sagradong lugar para sa mga Shinto

- Yomi – kung pumupunta ang mga namayapa na, isang underground na mundo na

napagigitnaan ng isang ilog

Mga Diyos/Espiritu

- Amaterasu Omikami(shining in heaven) – diyosa ng araw

- Tsukiyomi Nomikoto– diyos ng buwan

- Susano Onomikoto (Impetuous Male) – diyos ng bagyo

- Izanagi (male who invites) – lalaking diyos ama; ginawa niya sina Amaterasu, Tsukiyomi, at

Susanu noong namatay ang kanyang kapatid-asawa na si Izanami

- Ho Mimi – anak ni Amaterasu

- Ninigi no Mikoto (God of the Ripened Rice Plant) – founded Imperial Dynasty

- Izanami (female who invites) –babaing diyosang ina

- Kamikaze (Spirit wind) – suicide fighter pilots of WWII

BUDISMONG ZEN

Zen Buddhism

- Ito ay pinaghalong Indian/Mahayana Buddhismo at Taoismo.

- Nagsimula sa Tsina lumaganap sa Korea hanggang nakarating sa Hapon

- Ang centro ng Zen ay ang pagsubok na maintindihan ang kahalagahan ng buhay na hindi na

gagambala ng lohikal na pagiisip

- Ang pamamaraan ng Zen ay “compatible” sa ibang relihiyon at kadalsang ginagamit.

- Ito ay nangangailangan ng matinding disiplina sa sarili na kung mahahasa ay magrersulta sa

walang hanggang kapayapaan.

- Sabi dito ang lahat ng tao ay isang Buddha at kailangan lamang nila madiskubre ang totoo

para sa sarili nila.

- Ang unang dapat gawin ang kontrolin ang pagiisip sa pagmemeditate at iba pang paraan na

kinabibilangan ng utak at katawan.

- Ito ay dinala ng Tsina sa pamamagitan ng isang mongheng taga-India, ito ay si Bodhidharma

nonng 6th century CE.

- Ang pinaka madalas na ginagamit para ituro ang kalinawagan ay ang direktang

pakikipaguusap ng isang “master” sa estudyante.

Zen

- Ito ay paraan ng pagbibigkas ng mga Hapon sa salitang Tsino na Ch’an

- Sa Sanskrit – Dhyana -- meditation

- Ito ay isang bagay na ginagawa ng tao. Ito ay hindi isang konsepto na maaring ilarawan ng

mga salita. Ito ay kailangan maranasan para ito ay ganap na maintindihan.

- Ito ay pagkamit ng kalinawagan sa pamamagitan ng pagtingin sa original na katauhan na

walang humahadlang na kaisipang intelektual.

- Ang susi sa an gang sariling karunungan.

- Sitiing meditation - - zazen

Mga nagdala ng Zen sa Hapon

Nanpo Shomyo - - nagtaguyod ng Otokon lineage (only surviving lineage in Japan)

Dogen - - nagtatatag ng Soto school

Tatlong traditional na eskwelahan ng Zen

1. Soto - pinakamalaki

2. Rinzai - katamtaman

3. Obaku – pinakamaliit

Paraan para maintindihan at matutunan ang Zen

1. Rinzai – ang sentro ay “one’s true nature” / kensho

2. Soto – shikantaza

3. Sanbo Kyodan – pinagsama ang dalawa

- joriki – development of concentration, kensho-godo – awakening, mujodo no taigen –realisation

of Zen in daily life

Yasutani discerns five kind of Zen

1. Bompu Zen, bodily and mental health

2. Gedo Zen, practices like dhyana, Yoga and Christian contemplation which are akin to Zen, but

not Buddhist

3. Shojo Zen, the hinayana, aimed at one's own liberation

4. Daijo Zen, the mahayana aimed at attaining kensho and the realisation of Zen in daily life

5. Saijojo Zen, in which practice is enlightenment

INSTITUSYONG PULITIKAL: SHOGUNATO

Fujiwara o Panahong Heian

□ Ito ang panahon bago magsimula ang mga pamumuno ng mga Shogunato (sa wikang

Nihongo, ito’y Bakufu) o pamahalaang militar.

□ Nabuo ang mga Samurai (mga mandirigma)

- Sa simula ng pyudalismo ng ika-12 siglo, ang mga samurai ay naging mga tagasunod ng

daimyo (panginoong pyudal), na nagsisilbi naman sa shogun. Kabilang sa mataas na antas

ng lipunan ang mga samurai.

- Ang sagisag ng mga Samurai ay cherry blossom. Ang mga cherry blossom ay may maikling

buhay, katulad ng mga Samurai na handing ialay ang kanilang buhay sa kanilang amo.

- Ang espada ng Samurai ay sagisag rin nila. Sinisimbolo nito ang katapatang pyudal.

- Nilinang ng mga Samurai ang kanilang kasanayan sa pamamana, espada, at

pangangabayo.

□ Sa huling bahagi ng Panahong Heian, lumakas ang puwersa ng mga Samurai at dahil dito’y

nabago nila ang sistemang pamahalaan ng Hapon.

Samurai

Katana

Bushido – Alituntunin ng karangalan na nangangahulugang “pamamaraan ng mandirigma”. Ayon sa

Bushido, ang pinakamahalaga sa mga Samurai ay dangal.

□ Kabilang dito ang ritwal ng seppuku (“disembowelment”) o hara-kiri (“stomach-cut”),

nangangahulugang marangal na pagpapatiwakal

□ Ang Bushi ay nangangahulugang mandirigma.

□ Bu (military), Shi (kabalyero), Do (pamamaraan)

□ Nang buwagin ang pyudalismo noong kalagitnaan ng ika-19 siglo, tinalikuran na ang mga

alituntunin nito, ngunit ang impluwensiya nito sa militar ay nanatili.

Tatlong Shogunato sa Japan

1. Minamoto o Panahong Kamakura (1185-1333)

□ Unang shogunato ng Japan ang Minamoto

o Tinalo nila ang kalabang pamilya na Taira (pinamunuan ni Taira no Kiyomori), ang

nagmamay-ari ng lupa

□ Sinimulan niMinamoto Yoritomo (namatay noong 1199) ang Bakufu (“tent government”) o

Shogunato. Ibinigay kay Yoritomo ang titulong Seii-tai-shogun (Barbarian Subduing

General)

Ito’y nangangahulugang ipinasa ng Emperador ang kapangyarihan sa pamahalaang

Shogun

Ang lupang nakuha ni Yoritomo mula sa Taira ay ipinamigay niya sa kanyang mga

tagasunod bilang pabuya at upang makuha ang kanilang katapatan.

□ Nang mamatay si Yoritomo, pinalitan siya ng kanyang biyuda, si Hojo no Masako.

Lumusob ang mga Mongol (1274), sa pamumuno ni Kublai Khan ngunit di nagtagumpay;

naitaboy ng Kamikaze (Kami ay ang espiritu ng mga Hapon) o banal na hangin.

□ Lungsod ng Kamakura ang sentro ng pamahalaan

□ Nangibabaw ang mga Bushi at Samurai sa panahong ito

□ Namayani ang sistemang pyudal kung saan ang Daimyo ay kailangan sumunod sa

Shogun

Antas ng Lipunan

Kemmu Restoration (1333–1336): Naantala ang pamumuno ng Shogun dahil sa Kemmu Restoration na

pinamunuan ni Emperador Go-Daigo, at pansamantalang naibalik sa imperyo ang pamumuno sa

Japan.

2. Ashikaga o Panahong Muromachi (1336-1573)

□ Inilipat ang sentro sa Muromachi. Dito rin ang tirahan ng mga Shogun

□ Nagpatuloy ang labanan ng mga daimyo

□ Itinuturing pinakamahinang Shogunato

o Humina ang Ashikaga simula ng pagkamatay ni Yoshinori hanggang sa Digmaang

Onin (1496)

□ Bunga saDigmaang Onin at Kahinaan ng Shogunato, nahati sa maliliit na munisipyo ang

Japan sa pamumuno ng mga Daimyo, ang mga panginoong pyudal.

Sa pangyayaring ito, lumakas ang kapangyarihan ng mga Daimyo

□ Nakipagkalakalan sa Tsina at Korea

□ Warring States Period, o Sengoku Jidai, mula 1467 to 1568

o Bagamat ang shogun ang namumuno sa bansa, lumalakas ang kapangyarihan ng

mga daimyo. Nagkaroon ng mga labanan sa pagitan ng mga daimyo dahil sa

pananakop ng lupa.

3. Panahong Tokugawa (1603–1867)

o Tinatawag rin itong Panahong Edo, ang pangalan ng kabisera ng Tokugawa.

o Nagsimula ang Panahong Tokugawa nang talunin ni Tokugawa Ieyasu ang kanyang

mga katunggali sa kapangyarihan noong Digmaang Sekigahara (1600)

o Sa panahong ito, nakaranas ang Japan ng mahigit na 250 taon ng kapayapaan,

kasaganaan at pag-unlad. Sarado rin ang Japan sa mga dayuhan, maliban sa mga

Dutch.

Patakarang Sakoku:

- Itinatag noong 1638

- Ipinag-utos ang pagsasara ng Japan sa mga banyaga maliban sa Dutch

Shogun (pinuno)

Daimyo

(panginoong pyudal)

Samurai (mandirigma)

Magsasaka, Artisano, Mangangalakal

Mga Epekto ng Patakarang Sakoku:

-Ang mga mangangalakal ang naging dominanteng grupo

-Dumami ang mga Geisha at mga Kabuki

o Sa larangan ng kultura, naging sikat ang Zen Buddhism, kabuki (isang uri ng teatro) at

haiku (tula). Lumaganap ang paggamit ng sariling sistema ng pagsulat na tinatawag

na katakana o hiragana.

Kabuki

Katakana

o Natapos ang Panahong Tokugawa nang magbitiw ang huling shogun (1867). Dahil

dito, naganap ang Meiji Restoration kung saan naibalik ang kapangyarihan sa

emperador.

Nawala ang mga pribilehiyo ng samurai noong 1871, noong buwagin ang

pyudalismo. Pinagbawalan ang mga samurai na gumamit ng espada.

Ibinalik din ng mga daimyo ang lupa sa emperador.

Noong 1878, ang katawagan sa daimyo ay ginawang kazoku at ang mga

samurai ay shizoku.

Ang tatlong dakilang mandirigmang naibalik ang pagkakaisa ng Japan:

1. Oda Nobunaga -pinigilan niya ang mga monghe na bumuo ng lakas militar; malupit sa mga

Budhista ngunit bukas sa mga Heswitang misyonero. Sa panahon niya, bukas ang Japan sa

Kristiyanismo.

2. Toyotomi Hideyoshi- iniutos ang direktang pagbubuwis sa mga magsasaka at ipinagbawal ang

Kristiyanismo sa Japan (1587). Ipinag-utos niya ang pagsalakay sa Korea ngunit nabigo. Siya’y

nagtangka at nagtagumpay na agawin ang shogunato mula kay Nobunaga.

3. Tokugawa Ieyasu -unang shogunato ng Tokugawa (1603), inilipat niya sa Edo (sa kasalukuyan

ay Tokyo) ang administrasyon ng Japan, pinamunuan niya ang lahat ng aspeto ng

pamumuhay ng mga Hapones. Ginawa niyang iligal ang Kristiyanismo (1606). Sa panahon niya,

pinamunuan ng mga Ronin, o “masterless samurai” ang pag-aalsa laban sa mga Kristiyano.

Zaibatsu

Dahil mahina ang pangangalakal at negosyo sa Japan sa simula ng kapanahunang Meiji,

kinailangan paunlarin ng pamahalaan ang industriyalisasyon. Nagtaguyod ng mga negosyo sa bakal,

kagamitang-pandigma, at paggawa ng barko ang pamahalaan. Sa pamamaraang ito, ang

mabibigat na gastusin ay sa pamahalaan din. Kinalaunan ay ipinagbili rin ito sa mga negosyante at sila

na ang namahala. Ang mga nabanggit na negosyo ay pribado na. Ito ang pinagmulan ng zaibatsu

(kalipunang pinansyal o financial conglomerate), ang malalaking korporasyon na pagmamay-ari ng

mayayamang pamilya. Sa pagtatapos ng ika-19 siglo, zaibatsu na ang bumubuhay sa ekonomiya.

Kabilang sa zaibatsu ang mga pamilyang Mitsui, Iwasaki (Mitsubishi sa kasalukuyan) at Sumitomo.

Nagbunga ang zaibatsu ng mabilis na pag-unlad ng Japan. Alinsunod rin ito sa mga layunin ng mga

namumuno na payamanin ang bansa at palakasin ang hukbong sandatahan.

Bago ang Digmaang Pandaigdig, apat ang nangunguna:

1. Sumitomo

2. Mitsui (Toyota, Toshiba, Fuji Film HD)

3. Mitsubishi (Nikon, Mitsubishi Motors, Mitsubishi Chemical Corporation)

4. Yasuda

Ang mga sumusunod ay ang kabuuan ng zaibatsu: kompanyang may hawak ng kontrol,

sangay ng bangko na pinagkukunan ng pananalapi, at iba pang sangay ng industriya sa merkado.

Ang mga sangay o subsidiary ay tinatawag rin nakeiretsu.

Habang dominante ang zaibatsu sa negosyo, nadawit rin ito sa pagpupunyagi ng digmaang

Hapon. Ang Estados Unidos, isa sa mga kalaban ng Japan noong digmaan, ang sumakop at

namahala sa pamamalakad ng ekonomiya mula 1945 hanggang 1952. Sa paniniwalang sanhi ng

militarismo ang zaibatsu, binuwag ng mga Amerikano ang zaibatsu na nagmamay-ari ng 40% ng

komersyo at stocks.Sa pangyayaring ito, 16 zaibatsu ang binuwag at 26 ang nireporma. Kabilang sa

mga zaibatsu na binuwag noong 1947 ang Asano, Furukawa, Nakajima, Nissan, Nomura, at Okura. Ang

pag-aari ng mga pamilyang kabilang sa zaibatsu ay kinuha. Ngunit, matapos ang ilang taon

nagkaroon ng pagrereporma sa zaibatsu at ang ganap o kumpletong pagbuwag sa zaibatsu ay hindi

naganap.