GRIGOR KHACHATRYAN 0037410 55-19-65 home 0037410 74 72 46 work 0037493 61 80 78 mobile grigor_khachatryan@yahoo.com 1952 - Born on November 7, in Yerevan 1985 - Graduated from the PIY, the Art and Culture department 1985-87 - Head of the department of exposition of the Yerevan Museum of Modern Art 1988 - Member of the Union of Artists of USSR (Armenia) 1987-96 - Art editor of “Garun” art magazine 1996 -2001 - Artistic director of AR TV Company 2003 - Artistic director of art school at “Mkhitar Sebastatsi” Educational Complex WORKS: PERFORMANCE, ACTION 1972 - Performance: Heading an army troops on the 1st of May: Photo with Suren Navasardyan, Gagik Harutunyan

1974 - Physical testing of “Grigor Khachatryan” award: Photo with Ashot Hovhannisyan 1975 - Funerals in the institute 1980 - Solemn opening of a WC in the institute Since 1990 - Awarding of “Grigor Khachatryan” award 1990 - “Jan Gilan’s price dropping”. Unprofitable resale of tickets 1990 -”Arates”: gathering of population’s pee in the basket of ANM 1990 - Yerevan, peeing from a bridge over the river Getar with Armen Davtyan, Vahagn Atabekyan and Tigran Paskevichyan reading by heart Apoliner’s “Marabou’s Bridge” 1990 - Nude walking 1996 - Self-suggestion as a candidate on the post of the president of Republic of Armenia, interviews in the square of the internal and external political platform 1998 - Paris, peeing from the Marabou’s Bridge with Vahagn Atabekyan and Vahram Sahakyan, reading by heart Apoliner’s“Marabou’s Bridge” 2003 - Speech in Writer’s street, Rencontres Utopiennes / I`environnement du corps...genetiguement modifiable, Yerevan–Geneve EXHIBITIONS 1984 - International Poster Competition, Moscow, 3-rd prize 1988 - Biennial, Brno 1990 -MANIFEST, “Exhibition OF A Single Work”, Union of Artists, Yerevan 1993 - “Armenian Culture Days”, Vienna / Vienculture, graphics 1993 -”Object #1” / 2 mirrors facing each other and situated in 5mm distance 1994 -”Armenian Cultural Days” / Bochum, Germany 1994 -”Pacific” / 3-rd floor, Yerevan 1994 -”Play House: enter from inside” /EX-VOTO, Yerevan 1994 - From my personal collection of my undrawn paintings, I’ll show you / a clean sheet of canvas, 100x80, CCEA, Yerevan 1995 -”The modern art of Armenia”, Moscow, Russia 1994 -”I’m not a chair; I’m a contemporary of Grigor Khachatryan” Norayr Ayvazyan. “If I remain silent the chairs will make noise” G.K.: -“TEXT” Yerevan 1995 - The Question of the Ark / The exhibition of the artists of Moscow and Yerevan, ACCEA, Yerevan

1996 -”Subject-Object” / fenced territory chosen by Grigor Khachatryan/ “E” Art Festival, ACCEA, Yerevan 1996 - ”There are things that don’t depend on me” / a pipe of a vacuum cleaner from the ceiling, CCEA, Yerevan 1999 - Closed City / HAI-ART, Yerevan 1999 - Avangard art / ACCEA, Yerevan / 1999 -”Great Atrophy” international exhibition 1999 -Fanatics of body and mind /ACCEA, Yerevan / 1999 - Tree tendencies, HI – ART, Yerevan Armenia 2001 - The World is You, Summer Art Festival, Vien 2001 -Parallel reality is You 2001 - Beyond icons / National Museum of Armenia 2001 - Utopiana, 2003 - “Adieu Parajanov” Contemporary Art from Armenia 2002 - Affirmative, ACCEA, Yerevan 2003 - UTOPIANA, Rencontres Utopiennes, vill de jeneve,erevan - Thierry Fontaine HURLOIR, EREVAN ( ARMENNIE), performances sonores 2006 - Alternative vision, Vienna, Austria 2006 - Art without Borders, ACCEA. Yerevan, Armenia 2007 - Centre d`art contemporarain de Qumiper 2007 - Yerevan Crisis, ACCEA. Yerevan, Armenia 1996-2001 -”City” movie series in AR TV Company City is the root of politics, politeness, citizenship, civilization. Videotape is a mirror memory. Mirror – realization, see – “Meduza Gorgona” “City - culture” – exhibitions, concerts, films, videotapes, video-art “outdoor” nature movie series 2008 - The national centre on planning accidents, Yerevan, Armenia 2011 - Venice 54 Biennale Armenian pavilion/the Official meetings/ 2012 -Es geht um die welt. INTERNATIONAL PLAKATE ZU. DKW.Kunstmuseum Dieselkraftung Cottbus.Brandenburgische Kulturstiftung Cottbus 2012 - STIFTUNG DEUTSCHES HISTORISCHES MUSEUM ”From my personal collection of my undrawn paintings” WORDS AND PHRASES BY GRIGOR KHACHATRAYAN 1990 - MANIFEST. I’m not a man, I’m Grigor Khachatryan, you are not men, you are Grigor Khachatryan’s contemporary. G.K. a name high and delightful 1990 - ART- The names that are given to earthly things contain too much error / Book by Philip / 1990 - Attention: you may be in the spare of influence of Grigor Khachatryan’s sexual rays, which work in radius of 50000 parsec. The epicenter moves with G.K. 1991 - Sun, sun come, come, be likely to Grigor Khachatryan 1991 - I’m protected by the state 1991 - I vote for the voice of the caller in desert 1991 - The only negative in me is rhesus 1991 - I’m the one you weren’t expecting 1991 - Happy is the one who believes without believing 1992 - I’m greater than I think therefore I’m modest. 1992 - Nobody, even me, can’t make new. We can only call attention 1994 - I’m the sexual result of my parent’s wants 1994 - At first I thought I would grow up and become an artist, then I thought I would grow into an idiot, now I think I’ll die if I grow more therefore until I die I’ve not become great enough. Therefore when I die I’ll be great. 1994 - All the regressive population of the world the November 7 celebrates as the anniversary of the October Revolution, all the progressive one as Grigor Khachatryan’s birthday 1994 - The temples were changed into churches, the New Years day was changed into Saint Johan’s, and this is the concept of how the October Revolution’s anniversary turned into Grigor Khachatryan’s birthday (EX- VOTO, Yerevan)

Grigor Khachatryan is one of those first artists in Armenia who shifted in 1970s towards conceptual art practices (performance, text and photography). The theme of power is central for his artistic oeuvre. Materials for Khachatryan's artistic production are his own persona, his body and his name. Implicit and explicit interventions in the printed and electronic media are essential for Khachatryan's artistic strategies.

1990 - ՄԱՆԻՖԵՍՏ. Ես մարդ չեմ, ես Գրիգոր Խաչատրյան եմ, դուք մարդ չեք, դուք Գրիգոր Խաչատրյանի ժամանակակիցն եք: Գրիգոր Խաչատրյան, անուն բարձր ու վսեմ 1990- MANIFEST. I’m not a man, I’m Grigor Khachatryan, you are not men; you are Grigor Khachatryan’s contemporaries. Grigor Khachatryan- it is a name high and delightful

1992- Ես նա եմ, ում չէիք սպասում

1992 - Միակ բացասականը իմ մեջ ռեզուսն է

1992 - Ես ավելին եմ, քան ես կարծում եմ, հետևաբար ես համեստ եմ

1992 - I’m the one you weren’t expecting 1992 - The only negative in me is my rhesus 1992 - I’m greater than I think, therefore I’m modest.

Since 1990 - Awarding “Grigor Khachatryan” prize: Physical testing of “Grigor Khachatryan” prize: photo with Ashot Hovhannisyan, 1974

Գրիգոր Խաչատրյան մրցանակի ֆիզիկական փորձարկումը Աշոտ Գրիգորյանի հետ 1974թ.

––

2007 –‘’Գրիգոր Խաչատրյան’’ մրցանակի փորձարկումը Նադիա Ծուլուկիդզեի հետ

2007-Testing ''Grigor Khachatryan'' prize with Nadia Tsulukidze

1995- Անվերնագիր, պերֆորմանս Գրիգոր Խաչատրյան,Նորայր Այվազյան, 8 լուսանկար, 30x20 1995-''Untitled'' performance with Grigor Khachatryan and Norajr Ajvazyan /8 photos/ 30x20

2007- Գրիգոր Խաչատրյանի ծիծաղը/Ֆրանսիա Կեմպերի Ժամանակակից արվեստ կենտրոն, համադրողներ` Դոմինիկ Աբենսյուր,Նազարեթ Կարոյան

2007-Grigor Khachatryan’s laughter/ France, Quiemper Center for Contemporary Art/ Curators of the project: Dominique Abensoure, Nazareth Karoyan

Grigor Khachatryan’s laughter

2003- Կանչարան, Երևան-Ժնև /Հայաստան-Շվեյցարիա/ ձայնային պերֆորմանս /ծիծաղ`Ռուբեն Արևշատյանի հետ 2003 - UTOPIANA, Rencontres Utopiennes, vill de jeneve,erevan - Thierry Fontaine HURLOIR, EREVAN ( ARMENNIE), performances sonores with Ruben Arevshatyan

Grigor Khachatryan’s laughter

1997-Գրիգոր թարգմանվում է արթուն: “Տխուր է հոգիս մեռնելու աստիճան,մնացեք այստեղ և արթուն կացեք”

Ավ.ըստ Մարկոսի “Ով քնած է արթուն կացեք”

Սասունցի Դավիթ “Քնած բանականությունը հրեշներ է ծնում”

Գոյա /կապրիչոս/ Քնածներից շատերը հրեշավոր խռռացնում են ,դա Գրիգոր Խաչատրյանի ծիծաղն է, որ առաջանում է քնած բանականություն տեսնելիս:

Գրիգոր Խաչատրյան “Ձայնի տեղը'', Երևան ՀԱՅ-ԱՐՏ, 1997/ համադրող Նազարեթ Կարոյան: Ձայնագրություն, քնած ծնողներիս խռռոցը և իմ ծիծաղը:

“Արձանագրություն” ՆՓԱԿ. Երևան 1997 համադրող Դավիթ Կարեյան

National Dreams Ազգային բաղձանքներ

Performance with Norayr Ayvazyan, Artak Baghdasaryan and Armen Davtyan , 1997

1998- ‘’Ազգային բաղձանքներ’’ պերֆորմանս Գրիգոր Խաչատրյան, Նորայր Այվազյան, Գևորգ Հակոբյան, վիդեո, 3’30’’ 1998- Performance “National dreams” Grigor Khachatryan, Norajr Ajvazyan and Gevorg Hakobyan, video 3’30’’

2001 - Վաննա լիճ, Գրիգոր Խաչատրյան,Նորայր Այվազյան, Հայ-Արտ մշակութային կենտրոն, Երևան, Հայաստան 2001 – “Lake Van” Grigor Khachatryan and Norajr Ajvazyan, Hay-Art Cultural Center, Yerevan, Armenia

Պատահականությունների պլանավորման ազգային կենտրոն, շարունակական աշխատանք, սկսած 2008 2008թ.-ի մարտից Գրիգոր Խաչատրյանը հիմնադրեց “Պատահականությունների պլանավորման ազգային կենտրոնը”: Այդ ժամանակից ի վեր նա պլանավորում է

ցանկացած պատահականություն` սկսած եղանակից մինչև քաղաքական իրադարձություններ: Թե՛ ցուցադրվող օբյեկտները, թե՛ վավերագրական նյութերը կենտրոնի

զարգացող գործունեության վկաներն են` հարելով անցյալին, ներկային և ապագային:

THE NATIONAL CENTRE ON PLANNING ACCIDENTS, ongoing project since 2008

In March 2008 Grigor Khachatryan established “The national centre on planning accidents”. Since then he is planning any accidents from weather to the political events. Both represented objects and documental materials are witnesses of the progressing activities of the center, which are extended on past, present and future.

Grigor Khachatryan, Director of The national centre on planning accidents 2008 /photo/ 100x80

2011-Հայկական պավիլիոն 54-րդ Վենետիկի Բիեննալեում/ Պաշտոնական հանդիպումներ, 2010

2011-Venice 54th Biennale, Armenian pavilion /The Official meetings/

Grigor Khachatryan, Official Meetings, 2010, documentary photo of a series of performance The national centre on planning accidents, photo 100x70

2011-Venice 54th Biennale, Armenian pavilion/ the Official meetings/ Grigor Khachatryan and Georgian President Mikhail Saakashvili

2008թ. Աղյուս / ''The brick’’, an object from the collection of The national centre on planning accidents

2008 – The Letter box. 46x46 cm. mixed media The national centre on planning accidents

2008-The gas fire extinguisher, 18x13 cm. mixed media The national centre on planning accidents

The national centre on planning accidents Grigor khachatryan ''Yerevan flour grinding factory'', 2009

2009 - Tigran Paskevitchyan receives a medal for his courage, photo 70x100cm The national centre on planning accidents

2009 – Grigor- water-walker The national centre on planning accidents

The national centre on planning accidents

''Պատերազմի վետերաններ''/ The veterans of war – 1945, photo, 28x18cm The national centre on planning accidents

The national centre on planning accidents

1984 ''I am the pigeon’’International Poster Competition, Moscow, 3-rd prize 2007 Demonstration in Kiev against George Bush /video/

1. The 1st of May, action, video 04'16'', 1999, 2.Action, video, 03'1999, 3.Action, video, 03'46'', 1999,

“Նրանք ոչ մեկի և ոչինչ չեն տեսնում, չեն խոսում: Նրանք պերմանենտ Լենինյան շաբաթօրյակի մեջ են, գերանն ուսերին`քաղաքներում, գյուղերում, և այլուր: Նրանք

սկսելու են հրաման ստանալուց հետո կանգ չառնել: Նրանք ուրվականներն են սովետական անցյալից:’’

They don’t see anyone and anything. They don’t speak. They are permanent participants of Lenin’s Subbotnik (the day of volunteer work) carrying the log through the cities, villages, anywhere. They haven’t stopped since they have got the order. They are the ghosts from the Soviet past.

1997-1998 The festival of street musicians playing Armenian hymn. Video1. Video2. 16.21, 48.35

‘’Կուռք’’ վիդեո, ՆՓԱԿ, Երևան, 3’48,1998

‘’Տիրանը հեռացվել է պատվանդանից և այն շարունակում են զարդարել ինչ,որ տոնակատարությունների ժամանակ, այս ողբը նրա վրա հուշում է մեզ,որ նա

հարազատներ է ունեցել:’’

‘’IDOL’’ video 3'48, 1998 Despite the fact that “tyrant” has left his podium long time ago, the empty place is keep on being decorated on occasions of any holidays and that grief upon him inadvertently propose the idea that may be he also had kinsfolk.

2003 - Գրական փերֆորմանս, ելույթ գրողների փողոցում/Ուտոպիական հանդիպումներ,հայ-շվեյցարական համատեղ նախագիծ 2003 - Literary performance. A speech performed in the Writer's street. Rencontres Utopiennes / I`environnement du corps...genetiguement modifiable..Erevan - Geneve

1997 - ”PIONEER”: formerly there were pioneers but there was not any Pioneer Bar /video/ 20m

The second congress of the Fools Party of Armenia,, 2006, text

2007 - 1+1 վերնաշապիկի էսքիզ

2007- A Sketch for the T-Shirt ''1+1''

2007 –They can be Europeans. Poster The national centre on planning accidents

1990 - “Ուշադրություն, դուք կարող եք գտնվել Գրիգոր Խաչատրյանի սեռական ճառագայթների ազդեցության ոլորտում,

որը գործում է 5000 պարսեկ շառավղով, էպիկենտրոնը տեղաշարժվում է Գրիգոր Խաչատրյանի հետ միասին:’’

1990-‘’Attention: you may be in the spare of influence of Grigor Khachatryan’s sexual rays, which work in radius of 5000 parsec. The epicenter moves with Grigor Khachatryan. Video 2'. 2006

Գերեզմանը հետ է լցվում հողով, այն նորից կփորվի, երբ հանգուցյալը բավարար չափով մեծանա:

1994 - Առաջ մտածում էի մեծանամ դառնամ նկարիչ, հետո մտածում էի մեծանամ դառնամ ապուշ, հիմա մտածում եմ մեծանամ` կմեռնեմ: Ուրեմն քանի չեմ մեռել`

մեծ չեմ, ուրեմն հենց մեռնեմ կլինեմ մեծ: 1994 - At first I thought I would grow up and become an artist, and then I thought I would grow into an idiot. Now I think I’ll die if I grow more, therefore until I die I’ve not become great enough. Therefore, when I die, I’ll be great. Video, 4'51''

1996 -”Subject-Object” / fenced territory chosen by Grigor Khachatryan/ “E” Art Festival, A CCEA, Yerevan

Отсутствие действий это тоже действие Именно так представляет себе другую сторону реальности художник Григор Хачатрян. По его убеждениям ход истории можно было бы изменить не только действиями, но и их отсутсвием. Такова интерпретация его самой минималистической работы «Из моей личной коллекции ненаписанных картин» (1994). Эта работа обозначила своего рода границу, переход от одного творческого этапа художника к другому. Творчество Григора Хачатряна можно условно разделить на два этапа: абстракционизм и концептуальное исккусство. Эта работа находится на грани, между абстракционизмом и концептуализмом. Именно в момент её создания Григор Хачатрян осознал перемену, новый ход событий, несмотря на то, что концептуальное искусство ему сопутствовало еще в 70-ые, когда он впервые реализовал и обозначил начало серии перформансов «Награда Григора Хачатряна»1 (1974 - ...). «Из моей личной коллекции ненаписанных картин» своего рода фиксация именно того момента, который изменил ход событий. Художник в своей студии почти всегда имеет заранее приготовленные холсты, и в этот момент, когда нужно было взять кисть и приступить к работе, время остановилось, наступило осознание ненужнос ти этих действий. Таким образом все заранее приготовленные белые холсты приобрели новую функцию, они превратились в объекты несовершённого действия. Трудно сказать насколько типична эта работа всему творчеству Григора Хачатряна, которое носит доминирующий перформативный характер. Однако, в контексте именно его творчества даже в этом примере чистого искусства и проявления максимального минимализма, можно усмотреть перформативность, своего рода каприз и очередное утверждение своего эго. Это тоже перформенс, говорящий о том, что ни одно действие художника не может быть невидимым или незначительным, даже если это просто отказ от конкретного стиля или техники. Что же происходило в творчестве Григора Хачатряна в годы создания этой работы, в 90-ые? Уже в 1990-ом он создал «Манифест», провозглашавший: «Я не человек, я Григор Хачатрян. Вы не люди, вы современники Григора Хачатряна. Григор Хачатрян, имя великое и возвышенное». Эта работа была впервые выставлена в 1990-ом в Союзе Художников в рамках очередной групповой выставки, однако она продержалась там совсем недолго. «Манифест» оказался нецензурным и его сняли с выставки на следующий день, но он стал одним из самых знаковых произведений Григора Хачатряна. В целом его творчетсво можно охарактеризовать следующим образом: «Григор Хачатрян является одним из первых художников в Армении, обратившийся к практике концептуального искусства в 70-ые (перформенс, текст и фотография). Тема власти является центральной для его художественного творчества. Материалы творческой п родукции Хачатряна это его собственная персона, его тело и его имя».2 Перформенс, тексты и фотография в творчестеве Григора Хачатряна очень часто слиты в одно целое. К числу таких работ относится «Манифест» и ряд таких работ как «Я тот, кого не ждали», «Единственное отрицательное во мне – это резус», «Я значительнее, чем мне кажестя, следовательно я скромен» (1992). Этим работам присущ как юмор, так и религиозное содержание. А в том же 1994-ом, в год создания «Из моей личной коллекции ненаписанных картин» Григор Хачатрян стал автором таких работ как «Я результат сексуальных желаний своих родителей», «Всё регрессивное население земли празднует 7-ое ноября как юбилей Октябрьской революции, а прогрессивное - как день рождения Григора Хачатряна» и т.д. Этот непрерывный выплеск творческого эго увенчивается квинтэссенцией и кристаллизацией этих же идей в новом образе - «Из моей личной коллекции ненаписанных картин». Та же религиозность, юмор и поэзия, непревзойдённое величие и сокровенность, заключающаяся в «невинности», нетронутости полотна. Эйфория, вдруг, в один миг преображается и превращается в осознание, паузу, табулу раса, отказ... В эти же 90-ые, параллельно расцвету творчества Григора Хачатряна, Армения стала независимой, началось Карабахское движение и война, которая закончилась в 1994-ом. Все эти события тоже могли и по всей вероятности повлияли на творчество художника. Своеобразное религиозное содержание его работ соответсвовало не только его личным убеждениям (хотя в его работах эта тема нос ит исключительно иронический характер), но и новой обстановке в стране. Религия наряду с новой волной национализма, явилась одной из основных атрибутик независимости страны. Таким образом происходило прощание с прошлым и начинание хоть и неопределённого, но полного надежд нового будущего. И всё же возвращаясь к этой стоящей где-то особняком работе «Из моей личной коллекции ненаписанных картин», которая не является одной из известных и популярных работ автора, хочется назвать её одной из ключевых произведений 90-ых Григора Хачатряна. И не только потому, что она явилась переходной и обеспечила плавный переход художника от абстракционизма к концептуализму, но и потому что явилась сгустком всех известных идей и высказываний автора в этой сжатой и в то же время объёмной форме, молчаливой и говорящей за себя, а именно - парадоксальной, как и само творчество Григора Хачатряна. Ева Хачатрян

Для каталога Художественной выставки Совет Европы: ". Критика и кризис искусства в Европе с 1945 года" исторический музей, Берлин. Октябрь 2012 к февралю 2013

1 Этот перфоменс представляет собой процедуру награждения конкретных деятелей культуры (или общественных деятелей) за определенные заслуги в этой сфере.

Перформенс заключается в том, что награждаемые должны поднять на руки Григора Хачатряна, который и является их премией. «Награда Григора Хачатряна» процессуальна,

она продолжается по сей день.

2 Отрывок из текста Назарета Карояна о Григоре Хачатряне, каталог выставки «Руководство: субъекты новой универсальности», Армянский Павильон, Венецианское Биенале,

2011 г.

1994 - I’m the sexual result of my parent’s wants

1999- ‘’MY ARMENIA’’, video 03'

There are certain types of songs that are accepted by people belonging to certain social layers. Those songs are never being presented on the radio or TV, but they express in the most explicit way the moods and feelings of that social class. Henrik Arevshatyan, who is the author of this song used to be one of the most well known Yerevan singers and composers of 1950s in that genre.

Grigor Khatchatryan burst into the public arena in the mid-eighties with performances and actions. They parody the systems are gratified and even glorify the individual. Ceremonies with awards, speeches and statements are the instruments of a personality cult devoted to the artist by the artist. Grigor Khatchatryan is the hero of this special machine to make social identities that the person to evade a character reduced to a body and a name. Deprived of meaning and history, the artist is more than a product to market. Critical and caustic, with a taste for the absurd and comical situations, Grigor Khatchatryan was also the director of a serious literary magazine (Garoun) from 1987 to 1996 before assuming the artistic director of a TV channel alternative until 2002. It then performs a large number of films dedicated to Yerevan and its inhabitants for a program aptly titled The Artists run the country.

Dominique Abensour