RYSUNEK TECHNICZNY i

GRAFIKA INŻYNIERSKA

wykład 1dr inż. Beata Sadowska

Wykorzystano w prezentacji portal inżynierski www.dorha.pl

oraz pozycje literaturowe:

1. Bieniasz J., Januszewski B., Piekarski M.: „Rysunek techniczny w budownictwie”

2. Miśniakiewicz E., Skowroński W. : „Rysunek techniczny budowlany”

3. Mazur J., Tofiluk A.: „Rysunek budowlany”

Wykorzystano w prezentacji portal inżynierski www.dorha.pl

oraz pozycje literaturowe:

1. Bieniasz J., Januszewski B., Piekarski M.: „Rysunek techniczny w budownictwie”

2. Miśniakiewicz E., Skowroński W. : „Rysunek techniczny budowlany”

3. Mazur J., Tofiluk A.: „Rysunek budowlany”

• Zapoznanie ze znaczeniem zapisu graficznego, technik

tradycyjnych w rysunku technicznym, narzędzi i materiałów.

• Przyswojenie zasad zapisu graficznego, informacji o cechach

geometrycznych, materiałowych i technologicznych obiektów

stanowiących przedmiot działalności inżyniera budownictwa.

• Wykształcenie umiejętności sporządzania dokumentacji graficznej

w rysunku technicznym oraz transponowania jej na komputerowe

metody kreślenia w celu szybkiego i jednoznacznego przekazu

informacji między uczestnikami procesu inwestycyjnego.

ZAŁOŻENIA I CELE PRZEDMIOTU

• Wykład: (15h) - zaliczenie pisemne

• Projekt: (15 h) - korekty i obrona wykonanych rysunków

technicznych

• Pracownia specjalistyczna: (15 h) - wykonanie i obrona projektu,

kolokwium w formie samodzielnego wykonania rysunku w

programie Auto CAD, kolokwium

FORMY ZAJĘĆ

• Zasady sporządzania dokumentacji graficznej w rysunku

technicznym.

• Metody płaskiego odwzorowania rzeczywistości przestrzennej.

• Zasady sporządzania perspektywy, szkicu, rysunku odręcznego,

inwentaryzacyjnego i kompozycji.

• Wykorzystanie programu CAD do sporządzania dokumentacji

graficznej.

TREŚCI PROGRAMOWE

RYSUNEK TECHNICZNY

uniwersalna forma porozumiewania się przedstawicieli zawodów technicznych,

umożliwiająca szybki i jednoznaczny przekaz informacji między uczestnikami procesu inwestycyjnego (projektant, wykonawca, przedstawiciele służb administracyjnych opiniujący dokumentację projektową, nadzorujący wykonanie

inwestycji, dopuszczający wykonany obiekt do użytkowania, itp.)

wg PN-ISO 10209-4:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu. Terminologia. Część 4: Terminy odnoszące się do dokumentacji budowlanej

informacja techniczna zarejestrowana na nośniku informacji, przedstawiona graficznie zgodnie z przyjętymi zasadami i zazwyczaj w podziałce

(zasady te zebrane są w dokumentach nazywanych normami)Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (DzU 2002 nr 169, poz. 1386 z późniejszymi zmianami)

Dziedzina wiedzy ustalająca zasady zapisu graficznego informacji o cechach geometrycznych, materiałowych i technologicznych obiektów stanowiących

przedmiot działalności technicznej człowieka.

Ważniejsze normy rysunku technicznego budowlanego

PN-EN ISO 3098-0:2002

Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo. Część 0: Zasady ogólne.

PN-EN ISO 3098-2:2002

Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo. Część 2: Alfabet łaciński, cyfry i znaki.

PN-EN ISO 3098-3:2002

Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo. Część 3: Alfabet grecki.

PN-EN ISO 3098-4:2002

Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo. Część 4: Znaki diakrytyczne i specjalne alfabetu łacińskiego.

PN-EN ISO 4157-1:2001

Rysunek budowlany. Systemy oznaczeń. Część 1: Budynki i części budynków.

PN-EN ISO 4157-2:2001

Rysunek budowlany. Systemy oznaczeń. Część 2: Nazwy i numery pomieszczeń.

- dobrowolne,- wskazane

Ważniejsze normy rysunku technicznego budowlanego c.d.

PN-EN ISO 5455:1998

Rysunek techniczny. Podziałki.

PN-EN ISO 7519:1999

Rysunek techniczny. Rysunki budowlane. Ogólne zasady przedstawiania na rysunkach zestawieniowych.

PN-B-01025:2004

Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

PN-B-01030:2000Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne materiałów budowlanych.

PN-EN ISO 128-20:2002

Rysunek techniczny – Zasady ogólne przedstawiania – Część 20: Wymagania podstawowe dotyczące linii.

PN-EN ISO 128-23:2002

Rysunek techniczny – Zasady ogólne przedstawiania – Część 23: Linie na rysunkach budowlanych.

PN-ISO 4069:1999Rysunek budowlany. Oznaczanie powierzchni na przekrojach i widokach. Zasady ogólne.

Ważniejsze normy rysunku technicznego budowlanego c.d.

PN-B-01029:2000Rysunek budowlany. Zasady wymiarowania na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

PN-ISO 129:1996 i PN-ISO 129/AkRysunek techniczny. Wymiarowanie. Zasady ogólne. Definicje. Metody wykonania i oznaczenia specjalne.

PN-ISO 9431:1994Rysunek budowlany. Części arkusza rysunkowego przeznaczone na rysunek, tekst i tabliczkę tytułową.

PN-ISO 7200:2007Dokumentacja techniczna wyrobu. Pola danych w tabliczkach rysunkowych i nagłówkach dokumentów.

PN-EN ISO 5457:2002Dokumentacja techniczna wyrobu. Wymiary i układ arkuszy rysunkowych.

PN-N-01603:1986Rysunek techniczny. Składanie formatów arkuszy.

PN-B-01040:1994Rysunek konstrukcyjny budowlany. Zasady ogólne.

PN-B-01042:1999Rysunek konstrukcyjny budowlany. Konstrukcje drewniane.

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Formaty arkuszy rysunkowych

głównej serii ISO-A (zasadnicze):A0, A1, A2, A3 i A4

wydłużone (pochodne)

format podstawowy

(210 x 297 mm)

Wykorzystano w prezentacji portal inżynierski www.dorha.pl

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Składanie arkuszy rysunkowych

Zasady: •po złożeniu – patrząc z góry – wymiary gabarytowe powinny wynosić około 210 na 297 mm, •przy składaniu należy ograniczyć liczbę załamań do minimum, •składać arkusze należy zawsze w „harmonijkę”, co powoduje, że przy rozkładaniu pociągnięcie za krawędź umożliwia rozłożenie całego arkusza, •po złożeniu arkusza tabliczka rysunkowa musi być na wierzchu, co umożliwia odnalezienie odpowiedniego arkusza w stosie rysunków lub dokumentacji.

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Składanie arkuszy rysunkowychdo przechowywania w teczkach

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Składanie arkuszy rysunkowychdo przechowywania w skoroszytach

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Forma graficzna arkusza rysunkowego, podział arkusza rysunkowego

Powierzchnię arkusza rysunkowego dzielimy na trzy części:•rysunkową,•tekstową•tytułową.

Każdy arkusz powinien posiadać:•linię obramowania obszaru rysunku,

•linię obcięcia kopii w odległości a od linii obramowania (a = 5 mm na formatach A3 i mniejszych oraz a = 7 ÷ 10 mm na formatach większych),

•linię obcięcia oryginału w odległości b równej 5 mm od linii obcięcia kopii. Grubość tych linii wynosi minimum 0,5 mm.

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Podział arkusza rysunkowego c.d.

Układ części tekstowej

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Tabliczki tytułowe

Rodzaje tabliczek

tytułowych

Tabliczka powinna zawierać::•nazwę właściciela rysunku/inwestora (1 i 2), •tytuł projektu wraz z nazwą obiektu i adresem inwestora (6), •tytuł rysunku opisujący co przedstawia dany rysunek, np. rzut parteru,… (7),•numer rysunku (9 – w prawym dolnym rogu), •podziałkę (skalę) rysunku (10),•nazwisko i podpisy autorów projektu – kreślącego i kierownika pracowni (4, 5, 6),•datę ukończenia rysunku (11),•inne niezbędne informacje (pozostałe pola).

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Linie rysunkowe – podział

Pod względem struktury linie rysunkowe dzieli się na:

•ciągłe,

•przerywane (np. linie kreskowe),

•przerywane złożone (np. linie punktowe)

Pod względem grubości linie rysunkowe dzieli się na:

•cienkie, grubości a/2,

•grube, grubości a,,

•bardzo grube, grubości 2a.

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Linie rysunkowe – podstawowe rodzaje linii

Grubości linii

Grupa linii Linia cienka

grubość s [mm]

Linia gruba

grubość s [mm]

Linia bardzo gruba

grubość s [mm]

Linie symboli graficznych (grubość specjalna)

grubość s [mm]

1 (0,25) 0,13 0,25 0,5 0,18

2 (0,35) 0,18 0,35 0,7 0,25

3 (0,5) 0,25 0,5 1 0,35

4 (0,7) 0,35 0,7 1,4 0,5

5 (1) 0,5 1 2 0,7

•grupę linii należy wybierać w zależności od wielkości i złożoności przedstawianego

obiektu, zagęszczenia linii, podziałki rysunku i formy arkusza,

•od grubości linii s zależą odstępy między elementami linii przerywanych i

przerywanych złożonych

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Linie rysunkowe – podstawowe rodzaje linii

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Linie rysunkowe – podstawowe rodzaje linii c.d.

Linie rysunkowe – rodzaje i zastosowanie

Linie rysunkowe – rodzaje i zastosowanie c.d.

Linie rysunkowe – rodzaje i zastosowanie c.d.

Linie rysunkowe – rodzaje i zastosowanie c.d.

Linie rysunkowe – przykłady zastosowania

Fragment rzutu budynku Fragment ściany warstwowej

Rzut ściany z oknem Rzut fragmentu konstrukcji – belka podciągu na słupach

Pismo techniczne

- Normy

PN-EN ISO 3098-0:2002

Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo. Część 0: Zasady ogólne.

PN-EN ISO 3098-2:2002

Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo. Część 2: Alfabet łaciński, cyfry i znaki.

PN-EN ISO 3098-3:2002

Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo. Część 3: Alfabet grecki.

PN-EN ISO 3098-4:2002

Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo. Część 4: Znaki diakrytyczne i specjalne alfabetu łacińskiego.

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Pismo techniczneRodzaju A Rodzaju B

Ogólne zasady sporządzania rysunków:

Podziałki

Podziałka rysunku jest to stosunek wymiarów liniowych przedmiotu przedstawionego na rysunku do jego wymiarów rzeczywistych.

Graficzne przedstawienie skali rysunku

neutralna

zmniejszające

powiększające

Rodzaje rysunku technicznego budowlanego

Rysunek urbanistyczny

Rysunek architektoniczno-

budowlany

Rysunek instalacyjny:

• instalacji sanitarnej,

• instalacji centralnego ogrzewania,

• instalacji gazowej,

• instalacji elektrycznej.

Rysunek konstrukcyjny:

• konstrukcji żelbetowych,

• konstrukcji metalowych,

• konstrukcji drewnianych.

• schematyczny (ideowy),

• roboczy,

• zestawieniowy (montażowy),

• szczegółów.

• konstrukcji murowych

Rodzaje rysunków architektoniczno-budowlanychPN-B-01025:2004 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych

Rzut

• przekrój poziomy obiektu budowlanego prowadzony przez charakterystyczny poziom oraz kondygancję, w celu określenia w możliwie czytelny sposób ich funkcji

• wyjątek: widok z góry w przypadku rzutu więźby dachowej oraz rzutu dachu.

Przekrój

• otrzymywany z zastosowaniem pionowych płaszczyzn siecznych dobranych tak, by umożliwić pokazanie w przecięciu lub w widoku jak największej liczby elementów budowlanych ,charakterystycznych dla ukształtowania przedstawionego obiektu.

Elewacja

• widok przedstawianego obiektu na tle rzutni pionowej, charakteryzujący jego zewnętrzne ukształtowanie.

Rysunek szczegółów

• Pokazujący w widokach lub przekrojach (w podziałce większej niż 1:50) szczegółowe rozwiązania konstrukcyjne i materiałowe istotnych fragmentów obiektu.

Rodzaje oznaczeń graficznychPN-B-01025:2004 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych

Oznaczenia umowne

• stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach 1:200 i mniejszych (wchodzących w skład architektonicznych projektów koncepcyjnych),

• sygnalizują przez odpowiednie znaki graficzne fakt występowania podstawowych części przedstawionego obiektu oraz ich lokalizację, funkcję i powiązania z innymi elementami.

Oznaczenia uproszczone

• stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach od 1:50 do 1:200 (wchodzących w skład projektów architektoniczno-budowlanych lub wykonawczych),

• przedstawiają poszczególne elementy obiektu z podaniem tylko najistotniejszych ich cech identyfikacyjnych, funkcjonalnych i lokalizacji w całości obiektu.

Oznaczenia dokładne

• stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach większych od 1:50 (będących na ogół rysunkami szczegółów),

• pozwalają na odwzorowanie przedstawianego obiektu z uwzględnieniem zróżnicowania jego kształtu i wielkości.

Oznaczenia graficzne materiałów budowlanych

PN-B-01030:2000 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne materiałów budowlanych.

Oznaczenia kierunku północnegoPN-B-01025:2004 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

Oznaczenia otworów w przegrodach poziomychPN-B-01025:2004 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

Oznaczenia otworów niezabudowanych w przegrodach pionowychPN-B-01025:2004 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

Oznaczenia otworów okiennychPN-B-01025:2004 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

Oznaczenia otworów drzwiowychPN-B-01025:2004 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

Oznaczenia uproszczone

drzwi oraz wrótPN-B-01025:2004 Rysunek

budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach

architektoniczno-budowlanych.

Komin z kanałami wentylacyjnymi, kanałem spalinowym i dymowym

Oznaczenia bruzd i wnęk

w płaszczyżnieprzekroju

powyżejpłaszczyzny przekroju

poniżejpłaszczyzny przekroju

E - bruzda na przewody elektryczne

K - bruzda na przewody kanalizacyjne

Oznaczenia urządzeń kuchennych i grzewczych

Oznaczenia mebli

wbudowanych

Oznaczenia elementów ruchomego

wyposażenia obiektów

budowlanych