-
Talaan ng Paggamit ng Modyul
Paaralan:
Purok:
Sangay:
Rehiyon:
Kailan natanggap sa paaralan:
Gamitin ang sumusunod na titik sa pagtatala ng kondisyon ng
modyul:
A (Bago)
B (Gamit na ngunit maayos pa)
C (May kaunting sira)
D (Maraming sira)
Pangalan ng
Humiram
Kailan Ipi-
nahiram Kondisyon Kailan Isinauli Kondisyon
-
Magbasa na Kita
Giya sa Pagtudlo og
Sinugbuanong Binisaya
1
HINDI IPINAGBIBILI
PAG-AARI NG PAMAHALAAN
INILAAN PARA SA
Distrito/Paaralan:
Dibisyon:
Unang Taon ng Paggamit:
Pinagkukunan ng Pondo:
-
ii
Magbasa na Kita
Giya sa Pagtudlo og Sugbuanong Bisaya - Baitang 1
Karapatang Ari (Hindi ipinagbibili)
Unang Edisyon, 2012
ISBN:
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng
Ba-tas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaring magkaroon ng karapatang
sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man,
kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapang kung saan
ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing
akda. Kabilang sa mga maaring gawin ng nasabing ahensiya o tangapan
ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Inilathala ng
Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang
Kalihim: Dr. Yolanda S. Quijano Kawaksing Kalihim: Dr. Elena R.
Ruiz
Inilimbag sa Pilipinas ng ____________
Department of Education-Instructional Materials Council
Secre-
tariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 2nd Floor Dorm G, PSC Complex, Mer-
alco Avenue. Pasig City, Philippines
1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: [email protected]
Mga Bumuo ng Ortograpiya
Mga manunulat: Nena V. Mioza
Ninie del Rosario
Gea Catalan Alonso
Mga tagasuri: Romeo S. Macan, Ed. D.
Atty. Manuel Lino Faelnar
Rosalina J. Villaneza, Ph.d.
Gumuhit ng mga larawan: Jason Villena
John Rey Tamagos Roco
Naglayout: Aileen Nacario Ilagan
John Rey Tamagos Roco
-
iii
Mga Pagtulon-an
Mensahe
.............................................................................
iv
Alpabeto ug Ortograpiya
............................................... 1
Mga Hustong Paagi sa Gramatika ..............................
10
Katin-awan sa mga
Kahulogan sa mga Pulong/Kalugpongan ....................20
-
iv
Mensahe
Bro. Armin Luistro
-
Alpabeto ug Ortograpiya
-
2
Alpabeto sa Sinugbuanong Binisaya
Alpa-
beto
Polisiya sa pag-
hulam og mga
letra
Gidag-
hanon sa
Patingog
Gidag-
hanon sa
Katingog
Dip-
tonggo/Consonant
blends
20 Ang 20 letra
nga a, b, k, d, e,
g, h, i,l, m, n,o,p
r,s, t,u,w,y maoy
gigamit karon
nga alpabeto
sa Sinug-
buanong Bini-
saya.
Adunay mga
pinulongang
langyaw
(foreign words)
nga walay hu-
bad. Tungod ni-
ini mahimo kini
sila nga gami-
ton sama sa:
Cc, Ff, Jj , Qq,
Vv, , Xx, and Zz.
Magamit kini sila
sa pagdugang
sa original o sa
netibong alpa-
beto sa pag-
ihap o sa pag-
numero sa mga
letra.
(5)
a-apa
e-estante
i-isda
o-okra
u-unlan
(15)
b-baka
k- kaka
d- dalan
g- gabas
h- halas
L- lata
m- mata
n-nanay
ng- ngabil
p-pana
r-relo
s-saya
t-talong
w-wati
y-yaya
ay- sudlay
oy-kahoy
aw-adlaw
pl-plato
bl-blangko
pr-prutas
tr-trapo/
trak
gr-gripo
kw- kwarta
-
3
Mga Alpabeto
Mm
mata
Aa
apa
Tt
talong
Yy
yaya
-
4
Ss
saya
Kk
kaka
Nn
nanay
Ll
lata
-
5
Pp
pana
Bb
baka
Gg
gatas
Dd
dalan
-
6
Hh
halas
Ww
wati
Ii
isda
Uu
unlan
-
7
Rr
relo
Oo
okra
Ee
estante
NGng
ngabil
-
8
Ang Alpabeto sa Sinugbuanong Binisaya Pinulongan Sinugbuanong
Binisaya
Alpabeto 20
Patingog 5
(Patingog) Sinugbuanong Binisaya
English
A atop roof
E eroplano airplane
I ikog tail
iro dog
O okra ladys fingers
U utan vegetables
uling charcoal
ulo head
unggoy monkey
ulan rain
Consonant 15
(katingog)
B bato stone
balay house
buhok hair
D dagom needle
dalunggan ear
dila tongue
G garapon jar
gisantes pea
gunting scissors
H hatag give
halad offering
hampak slam
hagdan stairs
hapag basket
-
9
Consonant 20
(katingog) Sinugbuanong Binisaya
English
K kanding goat
kilay eyebrow
kalo cap
L lantay bed
lomboy blackberries
lamas spice
M mani peanut
mais corn
N nangka jackfruit
nawong face
NG ngabil lips
P palad palm
paypay fan
papel paper
R relo watch
retrato photograph
S singsing ring
sapatos shoes
saging banana
sabon soap
T tasa cup
talong eggplant
tambok fat
W walo eight
Y yuta soil
-
Mga Hustong Paagi
sa Gramatika
-
11
GRAMMAR IN SINUGBUANONG BINISYA
LANGUAGE
(Pulonglaan/Gramitika sa Sinugbuanong Binisaya)
1. NOUN (PANGALAN)
a. To make a noun SIGULAR or PLURAL , a grammatical parti-
cle is added before the common noun:
When ang is added before a noun, it means SINGULAR.
When ang mga is added before a noun, it means
PLURAL.
b. Other grammatical particles that can be used in making a
proper/common noun singular or plural:
SINGULAR (USAHAN) PLURAL (DAGHANAN)
Ang estudyante o magtu-
tungha
Ang mga estudyante
Ang iro Ang mga iro
Ang kahoy Ang mga kahoy
Ang eskwelahan Ang mga eskwelahan
TAGSA (USAHAN) SINGULAR TAGURHA (DAGHANAN) PLURAL
Si
Si Nena ang nagluto og law-uy.
Sila ni
Sila ni Nena, Aurora, ug Ela
ang nagluto og law-uy.
Ni
Gikuha ni Lolita ang lapis sa
lamesa.
Nila ni
Gikuha nila ni Lolita, Chiara,
ug Susana ang mga lapis sa
lamesa.
Kang
Gihatag ni Nelson ang sulat
kang Mrs. Santos nga iyang
magtutudlo.
Kanila
Gihatag ni Nelson ang mga
sulat kanila ni Mrs. Santos, Mr.
Ruiz, ug Miss Cruz nga iyang
mga magtutudlo.
-
12
c. In some common nouns referring to relationship, it can be
grouped into:
d. Gender (Tima-ilhan)
TAGSA (USAHAN) TAGURHA DAGHANAN
Igsuon (brother or
sister)
Manag-igsuon
( both brothers/
sisters)
Managsuon
( group of brothers/
sisters)
Ig-agaw (first
cousin)
Mag-agaw( Both
cousins)
Manag-agaw
( group of cousins)
Higala(friend) Maghigala ( Both
friends)
Managhigala
( group of friends)
PANLALAKI PAMBABAYE WALAY
KLARO
WALAY
TIMA-ILHAN
Tatay Nanay ginikanan pamaypay
Lolo Lola apo dahon
Manong Manang Bata/puya Saging
Tiyo Tiya paryente balay
maestro maestra magtutudlo lamisa
Amigo Amiga higala bangko
Pari Madre katekista pangtahal
Dodong Inday Pag umang-
kon
lapis
Tiyo Tiya
-
13
2. PRONOUN (PULINGALAN)
Personal Pronoun (Pulingalan sa Tawo)
Demonstrative Pronoun (Pulingalan sa Pagtudlo)
Singular
(Tagsa)
Plural
(Dinaghan)
First Person ako, ko
nako
ako
kanako
kita (inclusive),kami
(exclusive)nato, ta
(inclusive), namo(exclusive)
ato, amo, kanamo
Second
Person
ikaw, ka
nimo, mo
imo, kanimo
kamo
ninyo
inyo
Third Person siya
niya
iya
sila
nila
ila
kanila
The speaker
holds the
object being
referred to
Kini (this) Nearest to the
speaker
Diri (here)
The speaker
points to the
object that is
near to the
addressee
Kana (that) Near to the
addressee
Diha (there)
The object is
away from
speaker and
the
addressee
Kadto (yon) Remote Didto
(yonder)
-
14
3. VERB (PUNGLIHOK)
Tenses (Panahunan):
a. Present Tense (Nahitabo Karon)
Present Tense is formed by adding prefix nag to a verb or
a time marker like karon.
Examples:
Nagsulat (is writing)
Nagsulat karon (is writing now)
Nagtindog karon(is standing)
Naglingkod karon(is sitting)
b. Past Tense (Nahitabo Na)
Past Tense is formed by adding prefix ni to a verb.
Examples:
Nisulat (wrote)
Nitindog (stood)
Nilingkod (sat)
c. Future Tense (Umaabot nga Mahitabo)
Future Tense is formed by adding prefix ma, mo or
mag to a verb.
Examples:
Mosulat (will write)
Magsulat (will write)
Motindog (will stand)
Molingkod (will sit)
-
15
4. ADJECTIVE (PANGMATANG/PANGHULAGWAY)
Degrees of Comparison
5. PHRASES AND SENTENSES (MGA PULONGAN UG MGA
KAPAHAYAG)
Mga kapahayag
Mga Pulongan (Phrases):
Gwapa ang bata
Itom ang saya
Mga Pulongan sa Pag-ihap :
Lima ka lapis
Duha ka tuig
Mga Pulongan sa Punglihok (verb):
Limpyo nga panglaba
POSITIVE
COMPARATIVE
INTENSE
DEGREE
SUPERLA-
TIVE EQUALITY
BETWEEN
TWO
NON-
EQUALITY
OF THE
TWO
OBJECTS
COM-
PARED
gwapa
gwapa-
gwapa
Labing
gwapa
Kina-
gwapahan
kina-
gwapahan
kaayo
gamay
Gamay-
gamay
Labing
gamay
kina-
gamyan
Kina-
gamyan
kaayo
Taas Taas- taas Labing
taas
Kinatas-an kinatas-an
kaayo
-
16
Hinay nga paglakaw
Mga HUGPULONG/KAPAHAYAG ( Sentences)
Declarative (Pagsaysay):
Examples:
Nagdula sa kalsada si Inday.
Nagdula si Inday sa kalsada.
Interrogative (Pangutana):
Examples:
Kinsa ang nagdula sa kalsada?
Nag-unsa si Inday sa kalsada?
or Unsa ang gibuhat ni Inday sa kalsada?
Nganong nagdula man si Inday sa kalsada?
Asa man nagdula si Inday?
Command (Pagsugo)
Examples:
Panglaba na sa imong mga sinina.
Iserado na ang mga bentana ug pultahan.
Request (Paghangyo)
Examples:
Ayaw intawon dugaya pagtahi akong sinina kay ako
na kanang gamiton.
Paagia ra kami diha kay layo na kaayo og maglibot pa
kami.
Exclamatory (Matuawon)
Tabang! Sunog!
Dali na kamo! Maglipay kita.
ARTICLE and (Artikulo nga Ug)
Ang ug gamiton kongnagkonektar sa duha ka pulong o
mas daghan pa. ( Sila si Tita ug Joy mga amiga.)
-
17
Ang og gamiton ingon nga (preposition)
(Ex. Dad-i ko og bulak)
Pagkuha og mga utanon sa uma.
Sinugbuanong Binisaya Rules of Spelling ( Mga Lagda sa
Pagtitik
og Sinugbuanong Binisaya)
Rule 1. Spelling should be in accordance with the phonetic
sound
of the word.
(Ang pagtitik kinahanglan nga mosunod sa tingog sa pu-
long)
Pananglitan:
Siya- means boy /girl
Siya- means chair
Tiyan- means stomach
Rule 2. Use of O and U ( Paggamit og O ug U)
a. If the first syllable word that begins in a consonant has O
or
U sound, U is usually used.
( Kon ang nahauna nga silaba nagsugod sa katingog nga
gisundan og O o U nga tingog, kinahanglan ang U ang
gamiton.)
Pananglitan:
duna
guba
Hulat
Suga
sulayi
b. If a word has two O or U sound, Usually the first is U and
the
next is O.
( Kon ang pulong adunay duha ka O o kon U nga tingog,
mag-una ang U ug sundan kini og O.)
-
18
Pananglitan:
Bukton
Kuno
Ulo
Walay labot:
Solo
Otot
Kolor
c. If a word has three O or U sound and the last two are
side
by side, the first and the second shall be U and the last
shall
be O.
( Kon ang pulong adunay tulo ka O o kon U nga tingog
ang katapusan nga duha nagtupad, U ang gamiton sa
mag-una ug ang magsunod niini, kinahanglan U ang
gamiton sa ikatulo ang O.)
Pananglitan:
Lutuon
d. If the word has four U or O sound, the first shall be U,
the
second O, the third U and the fourth O.
( Kon ang pulong adunay upat ka tingog U o kon O, ang
nauna kinahanglan U, ikaduha, O, ikatulo U ug ang ikau-
pat O.)
Pananglitan:
Bumobuto
Lumolupyo
e. The terminal letter O is changed to U when a suffix is
added
to the word.
( Ang katapusan nga letra nga O ilisan og U kon idugang
ang iglalakbit sa pulong.)
Pananglitan:
-
19
Luto- lutua; lutuon
Rule 3: Use or non-use hyphen (-)
( Paggamit o dili paggamit og hyphen)
a. There should be a hyphen between a consonant and a
vowel , to avoid confusion.
( Kinahanglan adunay hyphen sa taliwala sa katingog ug
patingog para malikayan ang kalibog.)
Example:
Tam-is
Luy-a
Tin-aw
Tan-aw
b. A hyphen is necessary between two repeated words if they
tell either similarity or likeness, or repeated action.
( Ang hyphen gikinahanglan gamiton sa duha ka binalik
nga mga pulong kon nagsulti kini sa pagkapareha o
anggid-anggid, o kon sa binalik nga lihok.)
Example:
Balik-balik
Dula-dula
Rule 4: If the word is borrowed from Spanish, retain the vowel
and
change the consonant.
Example:
Bentana
Exception: If an English equivalent is commonly used with
respect od o or u, use the English.
Example:
Suporta
Rule 5: Dont change the spelling of any English borrowed
word.
Example:
Module
-
Katin-awan sa mga
Kahulugan sa
Pulong/Kapulongan
-
21
KAPULONGAN SA SINUGBUANONG BINISAYA
MGA KUMON NGA PAGPANGUMOSTA
BAHIN SA LAWAS
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
Maayong
buntag
Magandang
umaga
Good
morning
Maayong gabii Magandang
gabi
Good
evening
Maayong hapon Magandang
hapon
Good
afternoon
Maayong adlaw Magandang
araw Good day
Maayong udto Magandang
tanghali Good noon
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
nawong mukha face
mata mata eyes
dalunggan tenga ears
ngabil labi lips
dila dila tongue
kilay kilay eyebrow
liog liog neck
bukton braso braso arms
dughan dibdib chest
tiyan tiyan tummy
sampot lubot puwet buttocks
totoy suso breast
likod buko-buko likod back
kamot kamay hand
tudlo kuyamoy daliri fingers
hawak baywang hips
kumagko hinlalaki thumb
-
22
MGA SAKOP SA PAMILYA
MGA BAHIN SA LAWAS
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
kumingking hinliliit pinky finger
ilok kilikili armpit
ngipon ngipin teeth
abaga abaga shoulder
pilok pilik mata eye lashes
agtang noo forehead
buhok buhok hair
lapa- lapa paa sole
tikod kiting Bukung-bukong heel
bitiis binti legs
palad palad palm
siko siko elbow
bat-ang dapi-dapi hita thigh
tangkugo batok nape
pusod pusod belly button,
navel
tuhod tuhod knee
bukog buto bone
panit balat skin
kuko kuko nails
ugat ugat veins
abaga balikat shoulder
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
amahan tatay/ papa ama father
inahan nanay/ mama ina mother
igsuong lalaki manong/ manoy kapatid na
lalake elder brother
igsuong babaye manang/ mana/
manay
kapatid na
babae elder sister
-
23
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
bata inday/dodong bata child
lolo apohang lalaki lolo grandfather
lola apohang babaye lola grandmother
tiya iyaan tiya auntie
tiyo uyoan tiyo uncle
ig-agaw pinsan cousin
kinugos nga
lalaki agaw
inaanak na
lalake godson
kinugos nga ba-
baye agaw
inaanak na ba-
bae
goddaughter
bayaw bayaw in- law
ugangan biyanan father/mother-in
-law
umagad binalaye balae son/ daughter-
in-law
bana asawa husband
asawa asawa wife
MGA SAKOP SA PAMILYA
MGA TRABAHADOR SA KATILINGBAN
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH panday karpintero anluwagi carpenter
basurero basurero garbage
collector
nurse nars nurse
doctor doctor doctor
tindero/ tindera tinder/tindero salesgirl/
salesboy
electrician electrician electrician
barangay tanod barangay polis barangay tanod barangay po-
lice
mag-uuma mag-uugmad magsasaka farmer
panadero panadero baker
driver tsoper tsuper driver
-
24
MGA TRABAHADOR SA KATILINGBAN
MGA BUTANG, MGA MANANAP, UG MGA TANOM
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
maestro/
maestra magtutodlo guro teacher
mananahi sastre mananahi sewer/tailor
pintor pintor painter
sapatero sapatero shoemaker
kamanero tagawalis ng
daan street cleaner
mananabang kumadrona kumadrona mid-wife
dentista dentista dentist
negosyante mangan-
galakal businessman
mekaniko mekaniko mechanic
serbidor/
serbidora silbidor
waiter/
waitress
gwardya guwardya guard
pari pari priest
abogado abogado lawyer
pintor pintor painter
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
kaldero kaldero kettle
karahay kaha kawali frying pan
takuri takure kettle
kalan sug-angan kalan stove
kutsara kutsara spoon
tinidor tinidor fork
plato pinggan plato plate
baso baso glass
tasa tasa cup
luwag sandok ladle
-
25
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
kutsilyo sipol kutsilyo knife
tadtaran taparan chopping
board
lamesa mesa table
bangko lingkuranan, silya silya chair
aparador aparador cabinet
lansang lansang, pako nail
bairan panghasa honing stone
tabla tabla piece of
wood
lata lata tin
kurtina kurtina curtain
panaksan yahong pangkok bowl
iro aso dog
iring pusa cat
kanding kambing goat
baka baka cow
manok manok chicken
kabaw kalabaw carabao
langgam ibon bird
pato pato duck
baki palaka frog
saging saging banana
mangga mangga mango
nangka langka jackfruit
marang madam marang marang
durian durian durian
mangosteen mangosteen mangosteen
buungon pomelo pomelo
santol santol santol
lansones lansones lanzones
MGA BUTANG, MGA MANANAP, UG MGA TANOM
-
26
MGA BUTANG, MGA MANANAP, UG MGA TANOM
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
lubi niyog coconut
rambutan rambutan rambutan
bayabas bayabas guava
abokado abokado avocado
atis atis atis
chico chico chico
mani mani peanuts
tisa tiesa tiesa
kalbasa kalabasa kalabasa squash
talong talong eggplant
okra okra okra
batong balatong sitaw beans
kapayas papaya papaya
pichay pechay pechay
rabanos labanos raddish
kamunggay kalamunggay malunggay horse raddish
tanglad tanglad lemon grass
agbati alugbati alugbati alugbati
tangkong kangkong swamp
cabbage
upo upo gourd
labana yabana babana guyabano
banaba banaba banaba
kaimito caimito star apple
pinya pinya pineapple
~
MGA LUGAR SA PANIMALAY, ESKWELAHAN, UG KATILINGBAN
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
balay bahay house
sala sala living room
-
27
SINUGBUANONG BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
kusina kusina kitchen
banggera lababo sink
simbahan simbahan church
kwarto silid bedroom
kayda beranda/balkon balkonahe terrace
bentana bintana window
hagdan hagdan stairs
kasilyas palikuran toilet
tunghaan eskwelahan paaralan school
gate/ pergola gate
classroom silid-aralan classroom
opisina office
library aklatan library
clinic/ klinika clinic
tanaman sa
mga utanon tanaman
vegetable
garden
kantina kantina canteen
entablado entablado stage
barrio barangay pamayanan community
barangay hall barangay
hall
health center sentro ng
kalusugan health center
barangay
outpost
barangay
outpost
police station/ police sta-
basketbolan basketbolan basketball
court
merkado Tiyangge, palengke market place
MGA LUGAR SA PANIMALAY, ESKWELAHAN, UG KATILINGBAN
-
28
MGA LUGAR SA PANIMALAY, ESKWELAHAN, UG KATILINGBAN
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
plasa plaza plaza
parkingan paradahan,
terminal terminal terminal
panaderia panaderia bakery
pabrika pabrika factory
museyo museyo museum
hospital balay
tambalanan ospital hospital
mga tindahan tindahan stores
barberohan barber shop
kan-anan karenderya eatery/
carenderia
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
pula pula red
asul blue asul blue
itom itim black
lunhaw berde luntian green
rosas pink rosas pink
salmon/ kahil orange kahel orange
tabonon brown tsokolate brown
MGA KOLOR UG MGA TIMA-ILHAN NIINI
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
tul-id matuwid straight
lingin bilog circle
oblong oblong
kwadrado parisukat square
triangulo tatsulok triangle
MGA PORMA UG MGA TIMA-IILHAN NIINI
-
29
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
Domingo Linggo Sunday
Lunes Lunes Monday
Martes Martes Tuesday
Miyerkoles Miyerkules Wednesday
Huwebes Huwebes Thursday
Biernes Biyernes Biernes Friday
Sabado Sabado Saturday
Enero Enero January
Pebrero Pebrero February
Marso Marso March
Abril Abril April
Mayo Mayo May
Hunyo Hunyo June
Hulyo Hulyo July
Agosto Agosto August
Septiyembre Septembre Setyembre September
Oktubre Oktubre October
Nobiyembre Nobembre Nobyembre November
Disyembre Desimbre Disyembre December
gabii Gabi evening
buntag umaga morning
udto tanghali noon
hapon hapon afternoon
palis mid
afternoon
kaadlawon bukang liway-
way dawn
MGA KUNSEPTO MAHITUNGOD SA ORAS
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
ulanon maulan Rainy
MGA KONDISYON SA PANAHON
-
30
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
adlawan/
dan-ag/ hayag maaraw sunny
gabonon cloudy/foggy
MGA KONDISYON SA PANAHON
MGA GIPAMATI
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
gimingaw homesick homesick
guol malungkot sad, lonely
lipay masaya happy
suko galit angry
nabalaka nag-aalala worry
MGA NUMERO 0 - 100
SINUGBUANONG
BINISAYA NUMERO
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
Zero, Sip 0 Zero Zero
Usa 1 Isa One
Duha 2 Dalawa Two
Tulo 3 Tatlo Three
Upat 4 Apat Four
Lima 5 Lima Five
Unom 6 Anim Six
Pito 7 Pito Seven
Walo 8 Walo Eight
Siyam 9 Siyam Nine
Napulo, Diyes 10 sampu Ten
Onse 11 Labing-isa Eleven
Dose 12 Labindalawa Twelve
Trese 13 Labintatlo Thirteen
Katorse 14 Labing-apat Fourteen
-
31
SINUGBUANONG
BINISAYA NUMERO
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
Kinse 15 Labinlima Fifteen
Dise sais or dis-
esays 16 Labing-anim Sixteen
Dise siete or
disesyete 17 Labimpito Seventeen
Dise otso or
disiotso 18 Labingwalo Eighteen
Dise nuwebe/
disenuybe 19 Labinsiyam Nineteen
Bayente 20 Dalawampu Twenty
Bayente uno 21 Dalawamput isa
Twenty-one
Bayente dos 22 Dalawamput dalawa
Twenty-two
Bayente tres 23 Dalawamput tatlo
Twenty-three
Bayente kwatro 24 Dalawamput apat
Twenty-four
Bayente singko 25 Dalawamput lima
Twenty-five
Bayente sais 26 Dalawamput anim
Twenty-six
Bayente siete 27 Dalawamput pito
Twenty-seven
Bayente otso 28 Dalawamput walo
Twenty-eight
Bayente
nuwebe 29
Dalawamput siyam
Twenty-nine
Trayinta 30 Tatlompu Thirty
Trayinta i-uno 31 Tatlomput isa Thirty-one
Trayinta i-dos 32 Tatlomput dalawa
Thirty-two
Trayinta i-tres 33 Tatlomput tatlo
Thirty-three
Trayinta i-kwatro 34 Tatlomput apat
Thirty-four
MGA NUMERO 0 - 100
-
32
SINUGBUANONG
BINISAYA NUMERO
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
Trayinta i-singko 35 Tatlomput lima Thirty-five
Trayinta i-sais 36 Tatlomput anim
Thirty-six
Trayinta i-siete 37 Tatlomput pito Thirty-seven
Trayinta i-otso 38 Tatlomput walo
Thirty-eight
Trayinta i-
nuwebe 39
Tatlomput si-yam
Thirty-nine
Kuwarenta /
kwarenta 40 Apatnapu Forty
Kuwarenta i-uno 41 Apatnaput isa Forty-one
Kuwarenta i-dos 42 Apatnaput dalawa
Forty-two
Kuwarenta i-tres 43 Apatnaput tatlo
Forty-three
Kuwarenta i-
kwatro 44
Apatnaput apat
Forty-four
Kuwarenta i-
singko 45
Apatnaput lima
Forty-five
Kuwarenta i-sais 46 Apatnaput anim
Forty-six
Kuwarenta i-
siete 47
Apatnaput pito
Forty-seven
Kuwarenta i-otso 48 Apatnaput walo
Forty-eight
Kuwarenta i-
nuwebe 49
Apatnaput siyam
Forty-nine
Singkuwenta/
singkwenta 50 Limampu Fifty
Singkwenta i-uno 51 Limamput isa Fifty-one
Singkwenta
i- dos 52
Limamput dalawa
Fifty-two
Singkwenta
i tres 53
Limamput tatlo
Fifty-three
Singkwenta
i- kwatro 54
Limamput apat
Fifty-four
MGA NUMERO 0 - 100
-
33
SINUGBUANONG
BINISAYA NUMERO
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
Singkwenta
i- singko 55 Limamput lima Fifty-five
Singkwenta
i- sais 56
Limamput anim
Fifty-six
Singkwenta
i- siete 57 Limamput pito Fifty-seven
Singkwenta
i- otso 58
Limamput walo
Fifty-eight
Singkwenta
i- nuwebe 59
Limamput si-yam
Fifty-nine
Saysenta 60 Animnapu Sixty
Saysenta i-uno 61 Animnaput isa Sixty-one
Saysenta i-dos 62 Animnaput dalawa
Sixty-two
Saysenta i-tres 63 Animnaput tatlo
Sixty-three
Saysenta
i-kwatro 64
Animnaput apat
Sixty-four
Saysenta i-
singko 65
Animnaput lima
Sixty-five
Saysenta i-sais 66 Animnaput anim
Sixty-six
Saysenta i-siete 67 Animnaput pito
Sixty-seven
Saysenta i-otso 68 Animnaput walo
Sixty-eight
Saysenta i-
nuwebe 69
Animnaput siyam
Sixty-nine
Setenta 70 Pitumpu Seventy
Setenta i-uno 71 Pitumput isa Seventy-one
Setenta i-dos 72 Pitomput dalawa
Seventy-two
Setenta i-tres 73 Pitumput tatlo Seventy-
three
Setenta i-kwatro 74 Pitumput apat
Seventy-four
Setenta i-singko 75 Pitumput lima Seventy-five
MGA NUMERO 0 - 100
-
34
MGA NUMERO 0 - 100
SINUGBUANONG
BINISAYA NUMERO
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
Setenta i-sais 76 Pitumput anim Seventy-six
Setenta i-siete 77 Pitumput pito Seventy-
seven
Setenta i-otso 78 Pitumput walo Seventy-eight
Setenta i-
nuwebe 79 Pitumput siyam Seventy-nine
Otsenta 80 Walumpu Eighty
Otsenta i-uno 81 Walumput isa Eighty-one
Otsenta i-dos 82 Walumput dalawa
Eighty-two
Otsenta i-tres 83 Walumput tatlo
Eighty-three
Otsenta i-kwatro 84 Walumput apat
Eighty-four
Otsenta i-singko 85 Walumput lima Eighty-five
Otsenta i-sais 86 Walumput anim
Eighty-six
Otsenta i-siete 87 Walumput pito Eighty-seven
Otsenta i-otso 88 Walumput walo
Eighty-eight
Otsenta i-
nuwebe 89
Walumput si-yam
Eighty-nine
Nobyenta 90 Siyamnapu Ninety
Nobyenta i-uno 91 Siyamnaput isa Ninety-one
Nobyenta i-dos 92 Siyamnaput dalawa
Ninety-two
Nobyenta i-tres 93 Siyamnaput tatlo
Ninety-three
Nobyenta
i-kwatro 94
Siyamnaput apat
Ninety-four
Nobyenta
i-singko 95
Siyamnaput lima
Ninety-five
Nobyenta i-sais 96 Siyamnaput anim
Ninety-six
-
35
SINUGBUANONG
BINISAYA NUMERO
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
Nobyenta i-siete 97 Siyamnaput pito
Ninety-seven
Nobyenta i-otso 98 Siyamnaput walo
Ninety-eight
Nobyenta
i-nuwebe 99
Siyamnaput siyam
Ninety-nine
Usa ka gatos 100 Isang daan One hundred
MGA NUMERO 0 - 100
MGA PULONG GAMIT SA PAGSUKOD UG EKSPRESYON
SINUGBUANONG
BINISAYA
MAGKAPAREHO
ANG KAHULOGAN
PAGHUBAD
FILIPINO ENGLISH
gamay maliit small
dako malaki big
gamay gamay mas maliit smaller
taas mahaba tall/long
mubo maba short
lapad wide
Tinubdan: Pagsulat sa numero 0100 , Binisaya.com, Akademiyang
Bisaya
-
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Curriculum Development Division, Bureau of Elementary
Education
Kagawaran ng Edukasyon (DepEd)
Rm. 204, Bonifacio Bldg.
DepEd Complex, Meralco Ave.
1600 Pasig City, Philippines
Telefax: (02) 638-4799/ 637-4347
