41
Goede afspraken, nieuwe oplossingen

Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh ([email protected])[email protected] Arbeids- en Organisatie psycholoog

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Goede afspraken, nieuwe oplossingen

Page 2: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

Wie ben ik?

• Tim Vantilborgh ([email protected])

• Arbeids- en Organisatie psycholoog• Doctoraal onderzoeker verbonden aan de

Vrije Universiteit Brussel• Doctoraat: “Psychologisch contract van

vrijwilligers”

2

Page 3: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

Wie zijn jullie?

  1. Wat is je naam?  2. In welke organisatie ben je actief?  3. Waarom koos je voor deze workshop?

3

Page 4: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

Overzicht workshop

1. De band tussen vrijwilligers en organisaties: het psychologisch contract

2. Individuele verschillen:1. Invloed van leeftijd2. Invloed van de evolutie in vrijwilligerstijl

3. Best practices:1. Realistic Job Previews2. Hoe PC breuk plaatsen?3. Takenmodel van Meijs en Brudney

4

Page 5: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract (PC)

Set van verplichtingen (verwachtingen) tussen

vrijwilliger

organisatie,zoals waargenomen door de vrijwilliger.

5

Page 6: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

  Wat verwachten vrijwilligers?

  OEFENING 1:  Schrijf op jullie blad wat:1.Een vrijwilliger verwacht van je organisatie2.Een vrijwilliger denkt dat de organisatie van

hem/haar verwacht

6

Page 7: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

Bron: Vantilborgh et al. (2010)

Welke verplichtingen heeft de organisatie?:

7

Page 8: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

Bron: Vantilborgh et al. (2010)

Welke verplichtingen hebben vrijwilligers?:

8

Page 9: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

  3 grote categorieen PCs:• Transactionele PCs (vb. minimale uren werken in ruil voor materiële beloningen)• Relationele PCs (vb. doorgroeien in de organisatie in ruil voor het krijgen van

erkenning)• Ideologische PCs (vb. bijdragen aan de missie in ruil voor een geloofwaardige inzet

van de organisatie)

Bron: Vantilborgh et al. (2010)

9

Page 10: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

  Waarom belangrijk?:  Indien verplichtingen niet ingelost worden

(PC breuk)

  Negatieve gevoelens (PC schending)

  Gedrag aanpassen (vb. minder inzet of de organisatie verlaten)

10

Page 11: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

  Gevolgen van PC breuk:• Lagere job satisfactie• Hogere turnover intentie• Mindere prestaties• Minder organizational citizenship behavior• Lager vertrouwen in de organisatie• Lagere betrokkenheid bij de organisatie

Gevolgen van PC vervulling:• Meer organizational citizenship behavior• Betere prestaties

11

Page 12: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

  Probleem bij NPOs:

Wat beide partijen van elkaar verwachten komt vaak niet overeen

12

Page 13: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

Verwachting Management Vrijwilligers

Transactional 49.0 % 9.2%

Good faith & fair dealing

7.8% 20.3%

Intrinsic volunteer characteristics

20.0% 42.0%

Working conditions 23.2% 28.5%

Bron: Taylor, Darcy, Hoye & Cuskelly (2006)

13

Page 14: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

1. Het psychologisch contract

  Overzicht:• Het psychologisch contract brengt verplichtingen

van werknemers / vrijwilligers / leden in kaart• De meeste NPO managers hebben geen correct

beeld van het PC van hun vrijwilligers• Dit kan leiden tot PC breuk• PC breuk dient vermeden te worden, aangezien het

verscheidene negatieve gevolgen heeft!

14

Page 15: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2. Individuele verschillen

1. Invloed van leeftijd 2. Invloed van de evolutie in vrijwilligerstijl

15

Page 16: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.2 Invloed van leeftijd…

  … op participatie als vrijwilliger:

Vaak in functie van

schoolse activiteiten of

hobbys

Vaak in functie van

schoolse activiteiten of

hobbys

Daling door carrière, startend

gezinsleven

Daling door carrière, startend

gezinsleven

Komen meer in contact met vrijwilligerswerk door sociaal netwerk

(oa. Van de eigen kinderen) en willen iets nalaten voor volgende

generaties

Komen meer in contact met vrijwilligerswerk door sociaal netwerk

(oa. Van de eigen kinderen) en willen iets nalaten voor volgende

generaties

Ondanks toename in vrije tijd gaat men geen nieuw

vrijwilligerswerk opnemen, maar wel meer uren actief zijn

als vrijwilliger

Ondanks toename in vrije tijd gaat men geen nieuw

vrijwilligerswerk opnemen, maar wel meer uren actief zijn

als vrijwilliger

Bron: Wilson (2000)

16

Page 17: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.2 Invloed van leeftijd…

  … op het psychologisch contract:

• Ouderen reageren anders op PC breuk dan jongeren (Bal, De Lange, Jansen, Van Der Valde, 2008) :• Minder effect op vertrouwen en betrokkenheid• Meer effect op tevredenheid

• Ouderen nemen een andere balans in het PC waar (Vantilborgh et al., 2011)

17

Page 18: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.2 Invloed van leeftijd…

  … op het psychologisch contract:

  Balans =

  Ouderen organisatie   onder-verplichting

  Jongeren organisatie   over-verplichting

Verplichtingen organisatie

Verplichtingen vrijwilliger

Regressing age on volunteer and organizational obligations

-2

-1

0

1

2

-2

-1

0

1

2

40

50

60

70

Volunteer

Organization

Age

18

Page 19: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.2 Invloed van leeftijd…

Redenen voor deze invloed op PC:1. Wanneer men ouder wordt, beseft men dat het leven

inkort. Als gevolg hiervan past men zijn of haar doelstellingen in het leven aan.

2. Men wil iets achterlaten voor volgende generaties.3. Verschillende generaties benadrukken andere waarden.4. Ouderen reguleren hun emoties beter en kunnen

negatieve ervaringen beter plaatsen en verwerken.

19

Page 20: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.3 Evolutie in vrijwilligerstijl

  Vrijwilligersstijl:

20

Page 21: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.3 Evolutie in vrijwilligerstijl

21

Page 22: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.3 Evolutie in het vrijwilligerstijl

22

Page 23: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.3 Evolutie in het vrijwilligerstijl

• Niet slechts 2 types! Eerder een pluralisatie van vrijwilligerstypes die hiertussen variëren.

• Vrijwilligerstijl matchen aan taken (zie best practices)

23

Page 24: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

2.3 Evolutie in het vrijwilligerswerk

  Overzicht:• Er zijn individuele verschillen in het engagement van

vrijwilligers, oa. door:• Leeftijdsverschillen• Evoluties in het vrijwilligerstijl

• Organisaties kunnen engagement verhogen door PC te managen, rekening houdend met deze individuele verschillen

24

Page 25: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3. Best practices

1. Realistic Job Preview2. Hoe PC breuk plaatsen?3. Takenmodel van Meijs en Brudney

25

Page 26: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.1 Realistic job preview

  Wat?:  Een rekruteringtechniek waarbij zowel de goede als

de slechte aspecten van de vacature gecommuniceerd worden

  Waarom?  Vaak heeft men verkeerde of irrealistische

verwachtingen van een job/taak. Eens men start met de job is men teleurgesteld en verlaat men de job. Een RJP zorgt voor een tijdige zelf-selectie.

26

Page 27: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.1 Realistic job preview

Hoe ontstaan onrealistische verwachtingen?:• Organisatie:

• Positieve elementen worden benadrukt• Negatieve elementen die personen kunnen afschrikken

worden dood gezwegen• Kandidaat:

• Beter voorstellen bij de aanwerving• Qualificaties benadrukken• Overdrijven• Overschatting

27

Page 28: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.1 Realistic job preview

Hoe werken RJPs?:• Zelf-selectie:

• Kandidaten kiezen zelf of de job/taken bij hen passen• Vermijden van een mismatch van functie en kandidaat

• Vaccinatie:• Kandidaten kunnen zich op tijd voorbereiden en leren

omgaan met negatieve aspecten van de job/taken

• RJPs zorgen niet voor minder kandidaten! (Phillips, 1998)

28

Page 29: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.1 Realistic job preview

Hoe een RJP opstellen?:• De job/taken grondig analyseren!• Informatie kan verzameld worden via observatie,

surveys, interviews met alle stakeholders• Elementen die aan bod kunnen komen:

• Werk omstandigheden• Uren• Doorgroei-mogelijkheden• Autonomie• Voordelen en nadelen van het werk• Waarden

29

Page 30: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.1 Realistic job preview

Welk medium gebruiken voor een RJP?:• Video (beste voorspeller van prestaties)• Mondeling (beste voorspeller van satisfactie)

• Gesprek met huidige vrijwilligers• Bezoek aan de organisatie• “sollicitatie” gesprek

• Geschreven (slechtste voorspeller)• Advertentie• Informatie boekje

30

Page 31: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.1 Realistic job preview

Wanneer pas je RJP toe?:• Bij het eerste contact

• Aangewezen indien er veel kandidaten zijn

• Voor de job/taken aanvaard worden• Wordt beschouwd als het beste moment

• Wanneer de nieuwkomer begint met de job/taken• Dan is het geen RJP maar een realistische socialisatie!

31

Page 32: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.2 PC breuk plaatsen

  OEFENING 2:  Stel:  Je bent al 3 maanden aan de slag als vrijwilliger bij een

middelgrote NPO. Je weet dat het de gewoonte is dat vrijwilligers na ongeveer 3 maanden een 2-daagse opleiding mogen gaan volgen, die hen in hun verder vrijwilligerswerk ondersteuning moet bieden. Je beste vriend(in) heeft vorig jaar deze opleiding al kunnen volgen en was er razend enthousiast over. Je kijkt er dan ook heel hard naar uit. Vanavond is het teamvergadering en verwacht je dat je teamverantwoordelijke praktische uitleg gaat geven over de opleiding.

32

Page 33: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.2 PC breuk plaatsen

  SITUATIE 1:

  Je teamverantwoordelijke vertelt je tijdens de vergadering dat je niet mee mag naar de opleiding. Je krijgt geen verdere uitleg.

33

Page 34: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.2 PC breuk plaatsen

  SITUATIE 2:

  Je teamverantwoordelijke vertelt je tijdens de vergadering dat je niet mee mag naar de opleiding. Al de andere leden van je team mogen wel mee. Bovendien krijg je te horen dat je enkel in je eerste jaar mee mag, en dat je deze opleiding dus nooit zal kunnen volgen. Na de vergadering vertelt je vriend(in) je dat ze gehoord heeft dat de teamverantwoordelijke je niet graag heeft.

34

Page 35: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.2 PC breuk plaatsen

  SITUATIE 3:

  Je teamverantwoordelijke vertelt je tijdens de vergadering dat je niet mee mag naar de opleiding. De overige leden van het team mogen ook niet mee. Bovendien krijg je te horen dat je enkel in je eerste jaar mee mag, maar dat men zal nagaan of men volgend jaar geen uitzondering kan maken. Na de vergadering vertelt je vriend(in) je dat ze gehoord heeft dat de opleiding dit jaar niet kan doorgaan omdat de NPO door de financiële crisis minder budget heeft.

35

Page 36: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.2 PC breuk plaatsen

1. In welke situatie zou je het minst tevreden zijn?

2. In welke situatie zou je het meest tevreden zijn?

3. Waarom?

36

Page 37: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.2 PC breuk plaatsen

1. Implicaties van de breuk2. Attributie van de breuk3. Waargenomen eerlijkheid

Waargenomen PC breuk

Waargenomen PC breuk

Waargenomen PC schending

Waargenomen PC schending

37

Page 38: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.3 Takenmodel Meijs & Brudney

Assets Availability AssignmentWat de potentiële vrijwilliger wil/kan bijdragen aan de organisatie

De beschikbaarheid van de potentiële vrijwilliger

De opdrachten beschikbaar voor de potentiële vrijwilliger

Vaardigheden:• Specifieke vaardigheden gerelateerd aan de core business van de organisatie• Specifieke vaardigheden ongerelateerd aan de core business van de organisatie

Frequentie:• Hoe vaak wil men vrijwilligerswerk doen per jaar / maand / week / …

Goal-georienteerde opdrachten:• Een programma waarin men vrijwilligerswerk wil doen• Een doelgroep waarmee men wil werken of die men wilt helpen

Competenties:• Prestige, netwerk, …

Duratie:• Hoe veel uur kan elke vrijwilligerssessie duren?

Taak-georienteerde opdrachten:• Administratie, indirecte dienstverlening, directe dienstverlening, fondsen verzamelen, evenementen organiseren, PR, …

Middelen:• Computer, fax, auto, lokatie, …

Locatie:• On-site, off-site, virtueel, …

38

Page 39: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.3 Takenmodel Meijs & Brudney

Assets Availability Assignment

Algemene competenties

4 uur per jaar beschikbaar, on-site

Helpen met het opzetten van een jaarlijks evenement

Specifieke vaardigheden (financieel), non-core

Enkele keren per jaar beschikbaar, virtueel

Financieel adviseur voor de raad van bestuur

Contacts, core Wekelijks beschikbaar, on-site, overal inzetbaar

Contacten verzorgen met artiesten

Specifieke vaardigheden (geluid), core

Maandelijks beschikbaar, on-site, in eigen regio

Geluidstechnicus op lokale events + trainen van anderen

Voorbeeld vzw “Mekitburn”:

39

Page 40: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

3.3 Takenmodel Meijs & Brudney

Assets Availability Assignment

OEFENING 3:

40

Page 41: Goede afspraken, nieuwe oplossingen. Pag. Wie ben ik? Tim Vantilborgh (tim.vantilborgh@vub.ac.be)tim.vantilborgh@vub.ac.be Arbeids- en Organisatie psycholoog

Pag.

4. Afsluitend…

  Heb je interesse in dit topic? Dan kan je deelnemen aan ons onderzoek!

  Bedankt voor u aandacht!

41