Globalno Za VIII Odd 2011-2012 So Tematsko Procesno

ООУ „ВЕРА ЦИРИВИРИ – ТРЕНА“ - СКОПЈЕ

2011/2012

ГОДИШНО ГЛОБАЛНО (ПЕРСПЕКТИВНО

ТЕМАТСКО И ПРОЦЕСНО) ПЛАНИРАЊЕ ЗА VIII ОДД.

Планирано за учебната 2011/2012 годинаПредметен наставник:

Матилда Бајкова

ГОДИШНО ГЛОБАЛНО ПЛАНИРАЊЕЗА VIII ОДДЕЛЕНИЕ

1. Училиште ___________________________________________________________ 2. Општина ____________________________________________________________ 3. Наставен предмет ____________________________________________________ 4. Одделение на изучување ______________________________________________ 5. Име и презиме на предметниот наставник ______________________________

Р. бр.

Програмско подрачјеБрој на

наставни содржини

Време на реализација

1.

Јазик:1. Од историјата на македонскиот јазик2. Фонетика3. Морфологија4. Синтакса5. Речник и стил6. Правопис

50 септември- јуни

2.

Литература и лектира:1. Поезија2. Проза3. Драма4. Лектира

50 септември- јуни

3. Изразување и творење: Писмено и усмено изразување 34 септември- јуни

4. Медиумска култура 10 септември- јуни

Вкупно: 144

Матилда БајковаСтраница 1

ТЕМАТСКО-ПРОЦЕСНО ПЛАНИРАЊЕ (ЗА СИТЕ МЕСЕЦИ)

С е п т е м в р и

1. Тематска целина: 12. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели:

- да ги утврди и прошири знаењата од историјата на македонскиот јазик;- да ги применува правилата за зборовно акцентирање во македонскиот стандарден јазик;- да ги препознава особините на поемата како лирско-епска творба;- да умее да анализира (содржински и стилско-јазично) извадоци од поеми;- да ги знае особеностите на известувањето (новинарската статија); - да умее да презентира сопствена новинарска статија и да дискутира за новинарски статии.

Ред. бр.

на наст. содрж.

Структура на тематската целина – наставни единици -

Број на часови


1. Запознавање со наставните содржини, методите и форми на изучување на содржините, лектирите

1 септември

2. Повторување на содржини од историјата на македонскиот јазик 1 “

3. Григор Прличев - живот и дело 1 “

4.Анализа поемата ,,Сердарот” од Григор Прличев 1 “

5.Крсте П. Мисирков: ,,За македонцките работи” 1 “

6.Стилско-јазична анализа на извадокот од ,,Сердарот” 1 “

7.Осврт на поемата ,,Сердарот” (во целост – содржинска) 1 “

8.Групна работа: Задачи за поемата ,,Серда-рот” од Григор Прличев (структура) 1 “

9.Македонскиот јазик меѓу двете светски војни 1 “


10.Анализа на извадок од поемата ,,Вардар” од Анте Поповски 1 “

11. Известување: ,,Вселенска трка” – новинарска статија 1 “

12. Говорна вежба: ,,Весниците во наставата” – презентации на статии 1 “

13. Писмена вежба: ,,Јас – новинар – известувач” и усна презентација 1 “

14. Кодификација на македонскиот литературен јазик – први објави на македонската азбука и македонскиот правопис

1 “

15. и 16. Лектира ,,Ракување” од Блаже Конески 2 “

Поврзување (интеграција, корелација) на часовите

Час: 1, 5, 9, 2, 14: - Запознавање со наставните содржини, лектирите, методи, форми- Повторување на содржините од историјата на

македонскиот јазик - Крсте Петков Мисирков - живот и дело - Македонскиот јазик меѓу двете светски војни

- Кодификација на македонскиот литературен јазик

Час: 3, 4, 6, 7, 8, 10,15, 16:- Григор Прличев - живот и дело- Анализа на извадок од поемата ,,Сердарот” од Г. Прличев- Стилско-јазична анализа на извадокот од ,,Сердарот”- Осврт на поемата ,,Сердарот” во целост (содржински)- Анализа на извадок од поемата ,,Вардар” од Анте Поповски- Анализа на лектирата ,,Ракување” (поема) од Блаже Конески

Час: 11, 12, 13:- Известување (новинарска статија) - ,,Вселенска трка”- Говорна вежба: ,,Весниците во наставата” – презентации- Писмена вежба: ,,Јас – новинар – известувач” и усна

Презентација.


О к т о м в р и1. Тематска целина: 22. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да се оспособи да ги применува правилата за зборовно акцентирање на македонскиот стандарден јазик и акцентирање на туѓите зборови;- да се оспособи да ги разликува сложените глаголски форми и правилно да ги применува;- да ги препознава видовите рими и нивните карактеристики;- да умее да твори лична поетска творба применувајќи ги видовите рими;- да ги препознава и посочува изразните средства во филмот (глума, музика, шминка, маска, говор).

Ред. бр.





1. и 2. ,,Т’га за југ” – К. Миладинов; паралелна рима

2 октомври 3. Паралелна рима – низ примери од поетски

творби во учебникот 1 “4. Повторување на содржините за акцент – вежби

1 “5. Акцентот на туѓите зборови 1 “6. Изразни средства во филмот – говор 1 “7. ,,Споменик од песни” – Видое Подгорец (вежби

за паралелна рима) 1 “8. Вежби за акцент – контролна задача 1 “9. ,,О таа земја” – Љубен Ташковски; вкрстена

рима 1 “10. ,,ДОжд” – Михо Атанасовски и други примери

од учебникот за вкрстена рима 1 “11. ,,Очи” – А. Шопов; содржинска и структурна

анализа (видови рими) 1 “12. ,,Утрото над нас” – Кочо Рацин; анализа на

песна по даден план 1 “13. Писмена вежба: Лична поетска творба со

примена на видовите рими 1 “14. Минато неопределено несвршено и свршено

време 1 “


15. Вежби за минатите неопределени времиња1 “

16. Говорна вежба: Осврт на гледан филм – есеј (фабула, говор, глума, музика, шминка) 1 “


Час: 4, 5, 8, 14, 15: - Повторување на содржините за акцент (вежби)- Акцентот на туѓите зборови- Вежби за акцент – контролна задача- Минато неопределено несвршено и свршено време- Вежби за минатите неопределени времиња

Час: 1, 2, 3, 7, 9, 10, 11, 12:- ,,Т’га за југ” – К. Миладинов; паралелна рима- Структурна анализа на песната ,,Т’га за југ”- Паралелна рима низ поетски творби во учебникот- ,,Споменик од песни” – В. Подгорец (анализа; паралелна рима)- ,,О таа земја” – Љ. Ташковски (анализа, вкрстена рима)- ,,Дожд” – М. Атанасовски (вежби низ примери од учебникот за

вкрстена рима)- ,,Очи” – А. Шопов; содржинска и структурна анализа (видови рими)- ,,Утрото над нас” – К. Рацин; анализа на песна по даден план

Час: 6, 13, 16:- Изразни средства во филмот - говор- Писмена вежба: Лична поетска творба (со примена на рими)- Говорна вежба: Осврт на гледан филм (фабула, говор, глума,

музика, шминка) – вид есеј.


Н о е м в р и1. Тематска целина: 32. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да ги препознава сложените глаголски форми и правилно да ги употребува;- да ги разликува и правилно да ги употребува неменливите зборови честички;- да ја препознава обгрлената рима во творбите;- да ја препознава стилската фигура симбол;- да умее да ги примени знаењата во анализа на лектирна творба;- да знае да ги примени знаењата во писменото и усменото изразување.

Ред. бр.


Структура на тематската целина

– наставни единици -



1. ,,Езеро” – М. Матевски; обгрлена рима

1 ноември

2. ,,Дениција” – П. М. Андреевски и ,,Татко-вина” – Тодоровски – анализа; вежби за рима

1“

3. Идно време 1 “

4.,,Тешкото” – Б. Конески; анализа на песната (содржинска); есеј

1“

5. и 6.,,Везилка” – Б. Конески; симбол (анализа на содржината); стил и јазик

2“

7.Анализа на ,,Тешкото” – Б. Конески (групна работа според задача во учебникот)

1“

8. Глаголски конструкции со има и со сум

1 “


9.Писмена вежба: ЛИчна поетска творба ,,Љубов во срцето мое” (примена на стилски фигури и видови рими)

1“

10. Писмена работа 1 “11. Глума; портрет на

омилен глумец/глумица

1“

12. Можен начин 1 “13. и 14. Поправка на

писмените работи2 “

15. Граматички вежби за сложените глаголски форми

1“

16. Лектира: ,,Раскази” – Н. Хајтов

1 “


Час: 3, 8, 12, 15: - Идно време- Глаголски конструкции со има и сум- Можен начин- Граматички вежби за сложените глаголски форми- Вежби за минатите неопределени времиња

Час: 1, 2, 4, 5, 6, 16:- ,,Езеро” – М. Матевски; обгрлена рима- ,,Дениција”- П. М. Андреевски; ,,Татковина” – Г. Тодоровски;

анализа- ,,Тешкото” – Б. Конески; содржинска анализа; есеј- ,,Везилка” – Б. Конески; симбол; анализа (содржинска)- Структурна стилско-јазична анализа на ,,Везилка” – Б. Конески- Лектира: ,,Раскази” – Н. Хајтов

Час: 10, 13, 14:Матилда Бајкова

Страница 7

- Писмена работа- Поправка на писмената работа – содржинска- Поправка на писмената работа – стилско-јазична и правописна

Час: 7, 9, 11: - Групна работа според задача од учебникот (,,Тешкото” – Б.

Конески”- Писмена вежба: ,,Љубов во срцето мое” (лична поетска творба

со примена на учени стилски фигури и видови рими)- Глума; портрет на омилен глумец/глумица.


Д е к е м в р и

1. Тематска целина: 42. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да ги разликува и правилно да ги употребува неменливите зборови честички, извици и модални зборови; - да ги препознава и применува стилските фигури иронија и словенска антитеза;- да знае да ги применува знаењата во изразувањето и творењето;- да умее самостојно да анализира поетска творба;- да ги применува знаењата од наставните содржини во полугодишниот тест.

Ред. бр.





1. ,,Копачите” – К. Рацин и ,,Црвена” – К. Абрашевиќ; анализа

1 декември

2. Музика во филм; евергрини од гледани филмови

1 “

3. Честички 1 “4. Иронија: ,,Момче невеста фалеше” и ,,Ерген

шета”; анализа1 “

5. Анализа на поетски творби (од учебникот) кои содржат иронија

1 “

6. Говорна вежба: ,,Дарежливост” (со примена на иронија – задача во учебник)

1 “

7. Извици 1 “8. ,,Ропство” – К. Неделковски; анализа; словенска

антитеза1 “

9. ,,Разболе се девојка” – Н. песна; анализа 1 “10. Постави прашања – вежба според

песната ,,Разболе се девојка” (од учебник)1 “

11. Домашна задача: Анализа на песна која ја прочитале (со словенска антитеза)

1 “

12. Подготовка за полугодишниот тест 1 “13. Полугодишен тест 1 “14. Модални зборови 1 “


15. Вежби – Морфолошка анализа на реченици (видови зборови и зборовни групи)

1 “

16. Осврт на полугодишниот тест – утврдување на полугодишна оценка

1 “


Час: 3, 7, 14, 15: - Честички- Извици- Модални зборови- Морфолошка анализа на реченици (видови зборови и зборовни

групи)

Час: 1, 4, 5, 8, 9, 10:- ,,Копачите” – К. Рацин и ,,Црвена” – К. Абрашевиќ; анализа- Иронија: ,,Момче невеста фалеше”, ,,Ерген шета”; анализа- Анализа на поетски творби (од уче бникот) кои содржат

иронија- ,,Ропство” – К. Неделковски; анализа; словенска анализа- ,,Разболе се девојка” – Н. песна; анализа- Вежба: Постави прашања (од песната ,,Разболе се девојка”)

Час: 2, 6, 11:- Музика во филм; евергрини во гледани филмови

- Говорна вежба: ,,Дарежливост” (со примена на иронијата – задача од учебник)

- Домашна задача: Анализа на прочитана песна (со словенска антитеза)

Час: 12, 13, 16:- Подготовка за полугодишниот тест- Полугодишен тест- Осврт на полугодишниот тест

Матилда Бајкова Страница 10

Ј а н у а р и

1. Тематска целина: 52. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да ја знае структурата на сложената реченица;- да ги разликува независните и зависните сложени реченици;- да ја препознава и да ја објаснува стилската фигура алегорија;- примена на знаењата за анализа на прочитани творби.

Ред. бр.





1. ,,Без срце” – Матеј Бор; анализа; алегорија 1 јануари2. Анализа на басни – акцент на алегоријата 1 “3. Структура на сложената реченица –

повторување1 “

4. Домашна задача: Романот што го прочитав (техника Скелет)

1 “

5. Звучни ефекти во филмот; звучни ефекти во гледани филмови

1 “

6. и 7. Лектира: ,,Црни овци” – извор од домашни и странски автори

2 “

8. Независни и зависни сложени реченици – повторување

1 “

Поврзување (интеграција, корелација) на часовитеЧас: 3, 8:

- Структура на сложената реченица - повторување- Независни и зависни сложени реченици

Час: 1, 2: - ,,Без срце” – М. Бор; анализа; алегорија- Анализа на басни – со акцент на алегоријата

Час: 4, 5: - Анализа на домашна задача: Романот што го прочитав; техника на

скелет)


- Звучни ефекти во филмот; звучни ефекти во гледани филмовиЧас: 6, 7: Лектира ,избор од домашни и странски автори

-


Ф е в р у а р и

1. Тематска целина: 62. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да ги препознава и правилно да ги користи видовите зависни реченици;- да ги знае карактеристиките на авантуристичкиот и љубовниот роман;- да умее да анализира прочитано уметничко дело (или извадок);- да ги согледа особеностите на предавањето како форма на изразување и да умее да го примени;- да ја знае улогата на маската во процесот на снимање на филмот.

Ред. бр.





1. Исказни зависно-сложени реченици 1 февруари2. и 3. ,,Верни другари” – Соња Север; авантурис-

тички роман (анализа и прераскажување)2 “

4. Предавање – поим и елементи на предавањето

1 “

5. Временски зависносложени реченици 1 “6. и 7 ,,Борба со рибата” – Е. Хемингвеј; самостојна

анализа2 “

8. Причински зависносложени реченици 1 “9. и 10. ,,Снеговите на Климентина Евин” – Горјан

Петревски; анализа; прераскажување2 “

11. и 12. ,,Писмо” – Велко Неделковски; анализа; примери од љубовни романи (фабула)

2 “

13. Писмена вежба: ,,Трепери љубов во срцето мое” (симпатии, заљубеност)

1 “

14. Контролна вежба за сложена реченица 1 “15. Маска во игран филм; примери од филмови 1 “16. Лектира: ,,Силјан Штркот” – Марко Цепенков 1 “


Час: 1, 5, 8, 14: Матилда Бајкова Страница

13

- Исказни зависносложени реченици- Временски зависносложени реченици- Причински зависносложени реченици

Час: 2, 3, 6, 7, 9, 10, 11, 12,16:- ,,Верни другари” – Соња Север; анализа; авантуристички роман- Прераскажување на текстот ,,Верни другари”- ,,Борба со рибата” – Е. Хемингвеј; самостојна анализа- ,,Снеговите на Климентина Евин” – Г. Петревски; анализа,

прераскажување- ,,Писмо” – В. Неделковски; анализа- Примери од љубовни романи (фабули)- ,,Силјан Штркот” – М. Цепенков; анализа на лектира

Час: 4, 13, 15:- Предавање – поим и елементи на предавањето- Писмена вежба: ,,Трепери љубов во срцето мое”- Маска во игран филм: примери од филмови.


М а р т

1. Тематска целина: 72. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да ги препознава и правилно да ги употребува видовите зависни реченици;- да ги знае елементите на научно-фантастичните романи;- да ги применува стекнатите знаења за анализа на текст и во писмена работа;- да ги употребува правилно формите за службена комуникација (пријава, телеграма);- да ги согледа сличностите и разликите меѓу литературната, театарската и филмската уметност.

Ред. бр.





1. Последични зависносложени реченици 1 март2. и 3. ,,Бескрајна приказна” – Михаил Енде; анализа,

научно-фантастичен роман2 “

4. ,,Вселенски брод” – Филип Дик; анализа; прераскажување

1 “

5. Условни зависносложени реченици 1 “6. ,,Авантурите на гордиот Пим” – Едгар Алан По

– самостојна анализа1 “

7. Писмена вежба: ,,Една моја авантура” 1 “8. Писмена работа 1 “9. Допусни зависносложени реченици 1 “

10. Говорна вежба: - Споредба меѓу филм и роман со научно-фантастична содржина

1 “

11. ,,Рането срце” – Коле Неделковски; самостојна анализа на поетска творба

1 “

12. Пишувам пријава и телеграма – форми за службена комуникација

1 “

13. Вежби – синтаксичка анализа на реченици (особено видови зависи реченици)

1 “

14. и 15. Поправка на писмените работи 2 “16. Шминка – шминкер при снимање филм 1 “



Час: 1, 5, 9, 13: - Последични зависносложени реченици- Условни зависносложени реченици- Допусни зависносложени реченици- Вежби: синтаксичка анализа на реченици (со акцент на видовите

сложени реченици

Час: 2, 3, 4, 6:- ,,Бескрајна приказна” – М. Енде; научно-фантастичен роман; анализа- ,,Вселенски брод” – Ф. Дик; анализа; прераскажување- ,,Авантурите на гордиот Пим” – Е. А. По – самостојна анализа

Час: 7, 8, 14, 15:- Писмена вежба: Моја авантура- Писмена работа:- Поправка на писмената работа

Час: 10, 11, 12, 16:- Говорна вежба: Споредба меѓу филм и роман со научно-фантастична

содржина- Самостојна анализа на поетска творба (,,Рането срце” – К. Неделковски)- Пишувам пријава и телеграма – форми за службена комуникација- Шминка – шминкер при снимање филм.


Ап р и л1. Тематска целина: 82. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да прави разлика меѓу видовите зависносложени реченици и правилно ги употребува;- да ги знае и да ги открива етапите во развојот на драмското дејство;- да разликува драмски текст како творба за читање и како предлошка за театарска претстава;- да ги знае особеностите на биографијата како научно-литературна творба;- да умее да интерпретира прочитан текст и лектирно дело;- да умее да применува соодветна форма на обраќање во службената комуникација.

Ред. бр.





1. Односни зависносложени реченици 1 април2. и 3. ,,Бегалка” – Васил Иљоски; композиција на

драмски текст; читање по улоги2 “

4. Етапите во развојот на дејството во извадокот – групна работа

1 “

5. Начински зависносложени реченици 1 “6. ,,Македонска крвава свадба” – Војдан Черно-

дрински; двојна природа на драмски текст1 “

7. Читање на текстот по улоги и прераскажување (дијалог во раскажувачка форма)

1 “

8. Службена комуникација 1 “9. Говорна вежба: Презентација (вежби) на

службено комуницирање1 “

10. Целни зависносложени реченици 1 “11. и 12. Биографија: ,,Константин Миладинов” - Ѓорѓи

Абаџиев и ,,За Климент” – Л. Каровски2 “

13. Писмена вежба: ,,Книгите негова голема љубов” – Тихо Најдовски; самостојна анализа

1 “

14. Филмска адаптација на литературно дело 1 “15. Вежби: Синтаксичка анализа на реченици со

акцент на видот зависни реченици1 “

16. Лектира: ,,Повик на дивината” – Џек Лондон 1 “



Час: 1, 5, 10, 15: - Односни зависносложени реченици- Начински зависносложени реченици- Целни зависносложени реченици- Вежби: синтаксичка анализа на реченици со акцент на видовите

зависносложени реченици

Час: 2, 3, 4, 6, 7, 11, 12:- ,,Бегалка” – В. Иљоски; композиција на драмски текст- Прераскажување на текстот и читање по улоги- Етапите во развојот на дејството во извадокот – групна работа - ,,Македонска крвава свадба” – В. Чернодрински; двојна природа на

драмски текст - Читање на текстот по улоги и прераскажување – дијалог во раскажувачка форма- Биографија: ,,Константин Миладинов” - Ѓ. Абаџиев и ,,За Климент” – Л. Каровски

Час: 8, 9, 13:- Службена комуникација- Говорна вежба: Презентирање на службена комуникација- Писмена вежба: самостојна анализа на текстот ,,Книгите негова

голема љубов” – Тихо Најдовски

Час: 14, 16:- Филмска адаптација на литературно дело- Лектира ,,Повик на дивината” – Џ. Лондон – разлики меѓу

литературното дело и филмската адаптација.


М а ј

1. Тематска целина: 92. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да се упати во различната употреба на јазикот во функционалните стилови;- да се оспособи да користи различни македонски речници;- да ги знае особеностите на научно-литературните творби автобиографија и патопис;- да ги примени знаењата од подрачјата во граматички вежби, писмена работа, домашна задача, писмена вежба;- да ги согледа сличностите и разликите меѓу литературната, театарската и филмската уметност.

Ред. бр.





1. и 2. Автобиографија: ,,Мерак по книга” – М. Цепенков и собирачка дејност на Марко Цепенков

2 мај

3. Од ,,Автобиографијата” на Григор Прличев – говорна вежба

1 “

4. Функционални стилови и потстилови 1 “5. Анализа на домашна задача: ,,Од

автобиографијата на ...”1 “

6. и 7. Патопис: ,,Прага и Москва” и ,,Од Камбера до Лактиње” – интерпретација

2 “

8. Писмена вежба: ,,Мој патопис” 1 “9. Писмена работа 1 “10. Видови речници 1 “11. Споредба меѓу литературната, филмската и

театарската уметност1 “

12. и 13. Лектира: ,,Чорбаџи Теодос - Васил Иљоски 2 “14. Вежби за видовите зависносложени реченици 1 “

15. и 16. Поправка на писмената работа 2 “



Час: 4, 10: - Функционални стилови и потстилови- Видови речници

Час: 1, 2, 3, 6, 7:- ,,Автобиографија” – ,,Мерак по книга” – М. Цепенков и неговата

собирачка дејност- Од ,,Автобиографијата” на Григор Прличев – говорна вежба- Патопис: ,,Прага и Москва” и ,,Од Камбера до Лактиње” – интерпретација

Час: 5, 8, 9, 14, 15, 16:- Анализа на домашна задача: ,,Од автобиографијата на ...”- Писмена вежба: ,,Мојот патопис”- Писмена работа- Вежби за видовите зависносложени реченици- Поправка на писмената работа

Час: 11, 12, 13:- Споредба меѓу литературната, филмската и театарската уметност

- Лектира: ,,Чорбаџи Теодос” Васил Иљоски.


Ј у н и

1. Тематска целина: 102. Наставен предмет: Македонски јазик3. Одделение на изучување: VIII (осмо)4. Конкретни цели: - да се оспособи правилно да ги употребува интерпункциските и правописните знаци;- да ги знае особеностите на репортажата и да умее да ги интерпретира;- да умее да ги примени стекнатите знаења во годишниот тест.

Ред. бр.





1. Интерпункциски и правописни знаци 1 јуни2. Репортажа: ,,Смоларски водопад” – од дневен

весник; интерпретација1 “

3. Диктат: Примена на интерпункциските и правописните знаци

1 “

4. Настап со репортажа – писмена вежба 1 “5. Подготовка за годишниот тест (содржини од

подрачјето Јазик)1 “

6. Подготовка за годишниот тест (содржини од подрачјата Литература, Изразување и творење и Медиумска култура)

1 “

7. Годишен тест 1 “8. Утврдување на успехот 1 “


Час: 1, 3, 5, 6, 7, 8: - Интерпункциски и правописни знаци - Диктат: Примена на интерпункциските и правописните знаци- Подготовка за годиниот тест (подрачје Јазик)- Подготовка за годишниот тест (подрачје Литература), Изразување и

творење и Медиумска култура.- Годишен тест- Утврдување на успехот – годишни оценки


Час: 2, 4:- ,,Репортажа” – ,,Смоларски водопад” – од дневен весник;

интерпретација настап со репортажа – писмена вежба.


Септември

Наставна единица 1

1. Цели: Да се запознае со учебникот и наставните подрачја во него, со содржините од нив; да има представа за формите, методите, активностите и наставните средства планирани за ВИИИ одделение.

2. Активности, методи и средства: - Наставникот го испланирал презентирањето на учебникот кој учениците ќе го користат и укажува за наставните подрачја и содржини кои ќе ги изучуваат; ги запознава со формите, методите и наставните средства кои ќе бидат користени; дава распоред на обработка на лектирите, термините и за писмените работи и полугодишниот и годишниот тест; ги запознава со средс твата и начините со кои ќе ги вреднува постигнувањата на учениците. - Учениците ги следат внимателно укажувањата и објаснувањата на наставникот; за нејасностите, или пак свои предлози и видувања, се обраќаат до наставникот, а за тоа може да се поттикне и дискусија. - Објаснување, работа со учебник, демонстрација на учебникот. - Учебник за ВИИИ одделение.

Развојно-процесно планирање за час 1

1. Наставна единица: Запознавање со наставните содржини, со учебникот, методи и форми на работа2. Тип на часот: Согледување на наставните содржини (глобално) кои ќе ги изучуваат3. Цели на часот: Да се запознае со учебникот кое ќе биде основно наставно средство во изучувањето на содржините, со формите, методите и другите наставни средства.4. Настравни форми: Фронтална и индивидуална (секој ученик другарува со својот учебник).

Предвидени активности:- Наставникот го претставува учебникот, подрачјата и наставните содржини; укажува кои се формите, методите и наставните средства кои ќе бидат користени; апаратурата пред и по секоја содржина; дава упатства и распоред на лектирите; ги запозната со методите и критериумите по кои ќе бидат оценувани.- Учениците ги следат објаснувањата, можат да поставуваат дополнителни прашања, да предложуваат свои замисли, што би сакале да додадат и сл.


- За наредниот час: Да се потсетат на содржини од историјата на македонскиот јазик кои досега ги изучувале (потекло на јазикот, словенски групи јазици, основа за литературен јазик, први учители, писатели, учебникари и сл.).


1. Цели: Да ги повторат учените содржини од историјата на македонскиот јазик како континуитет со содржините кои ќе ги изучуваат оваа учебна година.

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот подготвил прашања кои им ги поставува на учениците; врши корекции по потреба; бара дообјаснувања ако се потребни; укажува зошто се потребни овие активности кои ги насочува; планира тек на часот, се грижи за работната атмосфера; помага при можностите на поединецот; дава информации од каде да се подготват за нареден час.- Учениците ги повториле посочените содржини; ги одговараат поставените прашања, учествуваат во активностите присетувајќи се на учените содржини.- Разговор, објаснување.


1. Наставна единица: Вежбање и повторување на учени содржини од историјата на македонскиот јазик.2. Тип на часот: Глобално повторување на учени содржини.3. Цел на часот: Да се согледаат знаењата од одредена област како конти- нуитет на новите содржини кои ќе ги изучуваат.4. Форми на работа: Дијалошко-монолошка.

Предвидени активности:- Наставникот поставува прашања кои ги подготвил, а учениците одговараат на истите откако ќе ги запишат во тетратките (како план за повторување).

- Можен план за повторување на знаењата од историјата на македонскиот јазик.1. Кога започнува словенската писменост? (втора половина на ИЏ век).2. Кој ја создал првата словенска азбука? (св. Кирил).3. Кој зборувал на старословенски јазик? (македонските Словени околу Солун).4. Кој е најстар словенски јазик, а кој е нивни литературен јазик? (прословенскиот; старословенскиот).5. Кој ги правел првите црковни книги од грчки на старословенски? (св. Кирил и Методиј).6. Кои две азбуки ги користеле Словените и по колку букви имале? (глаголица – 28, кирилица 44).


7. Кој ја создал кирилицата? (св. Климент – ученик на св. Кирил).8. Со кои книжевни школи се поврзува писменоста во Македонија? (Охридската и Лесновската).9. Наброј ракописи на старословенски во Македонија? (Зографско евангелие, Асеманово евангелие и Мариинско евангелие).10. Како се вика македонската азбука и колку букви има?11. Што е дијалект? Во кои две говорни целости се групирани македонските говори?12. Како учите се вика литературниот јазик? (стандарден, норма-нормиран).13. Кога се поставува прашањето за литературен македонски јазик? (текот на ЏИЏ век).14. Кои се првите македонски писатели? Наброј по едно нивно позначајно дело. (Јоаким Крчовски - ,,Различна поучителна наставленија” и Кирил Пејчиновиќ ,,Огледало”).15. Во која група јазици спаѓа нашиот јазик и во кое семејство на јазици?

- Вреднување на знаењата: На овој начин се врши дијагностичко оценување на постигнувањата на учениците како основа за реализација на новите наставни содржини и за оценувањето во текот на наставната програма.

- За наредниот час: Да пронајдат основни податоци за Григор Прличев и да ги научат (кој бил тој, каде и кога е роден, каде се школувал, што работел, што опејува во неговата поема ,,Сердарот”, која награда ја добил за неа – кога и каде, други негови активности и дела); можат да си носат белешки за податоците.


1. Цел: Да ги знае основните податоци за најзначајниот македонски писател од периодот на Преродбата и приликите во кои тој живеел, работел и творел.

2. Активности, методи и наставни средства:- Наставникот посочил што треба учениците да подготват за овој час; ги испланирал активностите, целта, методите; ги поттикнува и насочува активностите, создава наставни ситуации; помага во создавањето на планот за содржината, поставувајќи прашања.- Учениците се подготвиле за активности на часот; пронашле податоци и носат белешки; ќе го презентираат наученото; ги дополнуваат одговорите; учествуваат во правењето план за содржината и го пишуваат.- Разговор, објаснување, читање, пишување, метод на истражување (учениците).- Белешки кои ги пронашле учениците, книгата ,,Автобиографија” од Григор Прличев.



1. Наставна единица: Григор Прличев - живот и дело.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цел на часот: Да ги знае основните податоци за Г. Прличев и времето во кое живеел и творел.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставна техника: Стоп техника, табели.- Наставникот укажува како ќе се одвива текот на часот: неколку ученица ќе презентираат податоци за Г. Прличев кои ги пронашле и ги научиле; правење план за содржината во вид на прашања и одговори (две табели); читање извадоци од автобиографијата (кои ги определил наставникот) и дискусија за нив.- Откако ученици ќе презентираат индивидуално што научиле со своето истражување, се прават две табели за содржината (прашања – куси одговори, на табла и во тетратките).

Прашања ОдговориВо кој период живеел и творел? ПреродбатаПериод во која живеел. Охрид, 1830 – Охрид 1893Кој од браќата Миладиновци му бил учител?

Димитар

Што и каде студирал? Атина – медицинаЗа кое дело и каде добил ловоров венец?

,,Сердарот” – во Атина

Наброј негови дела. Поема ,,Сердарот”, еп ,,Скендербег”, ,,Автобиографија”

- Наставникот селектирал цитати од неговата Автобиографија; применувајќи Стоп – техника, чита извадок и бара од учениците да објаснат што што говори авторот во тој дел.

- Предлог за цитатите: делот во кој говори со почит за својот учител Димитар Миладинов, делот во кој говори за својата мајка (која подоцна ќе биде прототип во градењето на ликот на Неда во ,,Сердарот”) и делот кога во Атина ја добива највисоката литературна награда за поемата ,,Сердарот”.

- Вреднување на знаењата: Ќе се врши формативно оценување на усните презентации за Григор Прличев и учеството во активностите на часот (одговорите на прашањата и објаснувањето на цитатите).

- За наредниот час: Да го прочитаат извадокот од поемата ,,Сердарот” од учебникот и делот пред извадокот, да ја извежбаат фабулата за прераскажување, Матилда Бајкова Страница

26

кои се ликовите и кои се лирски, а кои се епски елементи во извадокот. После два часа ќе биде потребно да ја прочитаат ,,Сердарот” во целост.


1. Цели: Да ги согледаат основните карактеристики на поемата како лирско-епска творба вежбајќи читање и прераскажување на фабулата од извадокот.

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил што е потребно да подготват како активност за овој час; ги организира видот и обемот на активности, кои и ги насочува и поттикнува, ги планира целта, формите, методите и наставните средства; изразно го чита извадокот.- Учениците се подготвиле за часот; презентираат активности, свои размислувања и воочувања, објаснуваат, дискутираат, пишуваат план кои заеднички ќе го осмислуваат со помош на наставникот.- Работа со текст, читање, пишување, објаснување, заклучоци.- Учебник, тетратка, табла; наставникот може да подготви и член од литературната (рецитаторската) секција кој пред учениците ќе го прочита извадокот.


1. Наставна единица: Читање и анализа на извадокот ,,Сердарот” од Григор Прличев.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цел на часот: Да ги согледа основните карактеристики на поемата како лирско-епска творба преку овој извадок.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Планирани активности:- Наставникот (или подготвениот рецитатор) го рецитира извадокот; по кусата пауза, се објаснуваат непознатите зборови или изрази; потоа дел по дел извадокот го рецитираат (со читање).- Еден до два ученика ја прераскажуваат фабулата; низ прашања и кажувања од учениците се прави заеднички план на фабулата (на табла и во тетратките).


Предлог за планот:1. Опис на ,,задуманата жена” со ,,амазонска става”.2. Арнаутите со почит го внесуваат мртвото тело на Кузман.3. Силни пискоти и р’жење на Кузмановиот коњ.4. Мајката со трепет дотрчува до телото на синот.5. Гневната мајка му се обраќа на собраниот народ.6. Кузмановите непријатели искажуваат почит кон јунакот.

- Ученици ги посочуваат лирски и епски делови во извадокот; се прави табела.

Поема лирски епски

- тивок шум- внесување на мртовецот- нем и прикован поглед- плачови и лелек- и коњот тагува- трепет, крик- очи со солзи- плачот се засилува- распуштени коси- син како џин

- описот на жената- Арнаути одат по патот носејќи го мртовецот и влегуваат во дворот- пред собраниот народ доаѓа мајката и им се обраќа на луѓето- раскажувањето на Арнаутите за храбриот син

- Се изведува заеднички заклучок за поемата (и се чита објаснувањето за поема од учебникот.

- Вреднување на знаењата: Се овозможува формативно оценување на прераскажувањата на фабулата и анализата на лирските и епските елементи.

- За наредниот час: Да истражат и да пронајдат извадоци од книгата ,,За македонцките работи” од Крсте Петков Мисирков (или книгата), да прочитаат и запомнат некои од нив (за кои сметаат дека се битни).


1. Цели: Да стекнат сознанија (во континуитет) за историјата на македонскиот јазик кон крајот на XIX и почетокот на XX век и значењето Матилда Бајкова Страница

28

на Крсте Петков Мисирков.

2. Активности, методи, наставни средства: - Наставникот укажал што да подготват за овој час; испланирал: текот на часот, форми и методи, активности, обезбедил наставно средство (книгата ,,За македонцките работи”); ги поттикнува и координира активностите.- Учениците подготвиле податоци од своето истражување; презентираат податоци кои ги сметале за битни; ги согледуваат предлозите и ставовите на Мисирков за литературниот македонски јазик; преведуваат и читаат делови од последната статија од книгата ,,За македонцкиот јазик”, дискутираат по прашањата од наставникот.- Истражувачки метод, читање, работа со книга, објаснување, разговор, пишување.- Учебникот, табла, тетратки, книгата ,,За македонцките работи”, материјали кои ги истражиле и донеле учениците.


1. Наставна единица: Крсте Петков Мисирков: ,,За македонцките работи”.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цел на часот: Да ги дополнат знаењата за развојот на македонскиот јазик и за значењето на К. П. Мисирков и неговата книга ,,За македонцките работи”.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Планирани активности:- Низ прашања од наставникот и одговори од учениците (кои претходно во себе го прочитале делот за присетување), учениците се потсетуваат на знаењата за развојот на македонскиот јазик во ЏИЏ век.- Повторно низ прашања од наставникот, ученици презентираат што истражиле, служејќи се со белешките кои ги донеле.- Со помош на наставникот прават план на содржината која треба да ја знаат.

Предлог за планот:1. Крајот на ЏИЏ и почетокот на ЏЏ век - настојувања да се оформи посебен литературен македонски јазик.2. Книга со историско значење - ,,За македонцките работи” од Крсте Петков Мисирков (објавена во Софија, 1903 г.).3. Во последната статија Мисирков изнел свои ставови и предлози: а) Основа за литературен јазик да биде централното наречје (Велес – Прилеп – Битола – Охрид). б) Фонетски правопис – за секој глас буква. в) Во лексиката да се вклучат елементи од сите македонски говори. г) Да се испушта интервокалното в во зборовите (знакои).


д) Да се внесе гласовната група шч (шчо). ѓ) Во зборовите да се изговара јн наместо њ (сакајне).

- Наставникот селектирал неколку реченици (цитати) во кои Мисирков пишува за важноста на јазикот за еден народ, за народниот јазик и сл. Ги чита постапно ученици преведуваат со негова помош и дискутираат за исказите.

- Вреднување на знаењата: Се врши формативно оценување на знаењата (од презентирањата и активностите на учениците).

- За наредниот час: Да се потсетат на учени стилски фигури и да ги пронајдат во извадокот од ,,Сердарот”; да размислат за негова стилско-јазична анализа (можат и да си донесат белешки кои ги воделе додека се подготвувале).


1. Цели: Да умее да ги согледа и објасни стилско-јазичните особености на творбите.

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот посочил што да размислат и да се подготват за часот; го организира текот на часот; го организира текот на часот; поттикнува дискусии и искази со прашања и потпрашања; дава соодветна помош според можностите на поединци; потсетува и дава задача за наредниот час; Пишува план на табла (паралелно со анализата).- Учениците се подготвиле за часот; по желба, воделе белешки кои ќе си ги користат во искажувањата; дискутираат учествувајќи во анализата и во правењето план на анализата кој го пишуваат во тетратките.- Работа со текст, читање, разговор, објаснување, пишување. - Учебник, тетратка, табла.


1. Наставна единица: Стилско-јазична анализа на извадокот од Сердарот.2. Тип на часот: Продолжување на анализа на текст.3. Цел: Да умее да прави стилско-јазична творба, претходно анализирана.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставна техника: Петоред.


Предвидени активности:- Учениците одговараат на прашањата на наставникот; претставуваат свои искази за стилот, јазикот; паралелно со тоа, наставникот прави план од исказите (на табла), а учениците во тетратките; се читаат цитати за потврда на исказите.

- Можен план на анализата:1. Описи (на лик, на движење, на обичај пред мртво тело).2. Директен говор (мајката, Арнаутите).3. Структура (број на строфи, со по 4 стиха, структуирани како петнаестерци и осмерци).4. Рими (обично содржи рими; примери: здрава-става, силна-милна).5. Стилски фигури: епитети, ономатипси, персонификација, метафори, компарации, градација, апострофа). 6. Јазикот – оригиналот е на грчки, ова е препев.- Потоа наставникот им објаснува и на табла црта техника Петоред која учениците за кусо време треба да ја изработат и да презентираат за извадокот ,,Сердарот”.

- Предлог за Петоред (шема):Мотив (пишуваш една именка)Опис (пишуваш две придавки)Активност (дејство – три глагола)Чувство (пишуваш фраза од четири збора)Суштината на темата (реченица од пет збора)

- Вреднување на знаењата: Активностите на учениците (презентациите) се оценуваат формативно.

- За наредниот час: како што им беше укажано, учениците требаше да ја прочитаат поемата ,,Сердарот”, или пак нејзината содржина прераскажана, а беше можно да прочитаат осврти на поемата и нејзини делови; можат да си носат белешки.


1. Цели: Да знае да анализира (содржински, стилско-јазично) поема.

2. Активности, методи, наставни средства: - Наставникот укажал што да подготват за овој час; го насочува редоследот на активностите, стимулира и нуди идеи кои ќе ја олеснат анализата, создава наставни ситуации, разговара, ги оценува искажувањата.Матилда Бајкова Страница

31

- Учениците се подготвиле за активности на овој час; пронашле и подготвиле податоци за ,,Сердарот”, за содржината и анализата; учествуваат во анализата, одговараат на прашањата и барањата на наставникот; пишуваат план во форма на прашања извлечени од текот на анализата.- Работа со текст, објаснување, пишување, разговор.- Поемата ,,Сердарот”, материјали кои ги носат учениците, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Анализа на поемата ,,Сердарот” од Григор Прличев.2. Тип на часот: Обработка на прочитана творба – проверка на знаењата.3. Цел: Да знае да анализира прочитана творба применувајќи ги знаењата.4. Форми на работа: Фронтална, индивидуална, дијалошка (комбинирање).

Планирани активности:- Наставникот поставува прашања на кои учениците одговараат; паралелно учениците ги запишуваат прашањата во планот.

Предлог за планот:1. Кој е всушност главниот јунак во поемата? (За кој македонски јунак е испеана?)2. Во кое време се случил настанот? (Кои се историските прилики во тоа време?)3. Која е основната тема во поемата? (Борбата, отпорот на Македонците да го заштитат својот живот од нападите на Гегите.)4. Која е структурата на поемата? (912 стиха, строфите се катрени, римувани, првиот и третиот стих во строфите се 15-терци, а вториот и четвртиот 8-рци).5. Чие олицетворение е всушност мајката на Кузман, Неда?- Потоа, со помош на наставникот и служејќи се со поемата се истакнува фабулата и се прави план за неа.

- Предлог за фабулата:- Пискотници ја најавуваат смртта на народниот јунак.- Гегите го донесуваат телото на Кузман.- Раскажувањето на најстариот Гега.- Двобојот меѓу Махмуд и Кузман – сеќавање.- Опис на Кузмановата смрт.- Непријателот утешува и ветува, а Неда се заканува.- Ритуали околу мртвото тело – тажачката на Неда.- Историјата на семејството на Кузман.- Општа жалост по јунакот – заштитник.


- Трагедијата на вереницата Марија.

- Вреднување на знаењата: Усните презентации на учениците ќе бидат користени за формативно оценување на учениците.

- За наредниот час: Учениците се групираат во шест групи и секоја група подготвува написмено план за извршената задача. Задолженија на групите: а) 1 група пишува кус осврт за животот и значењето на Григор Прличев. б) 2 група кусо ја прераскажува содржината на пиемата ,,Сердарот”. в) 3 група пишува: главна и споредни теми, мотив, локализација, набројување обичаи и идејата. г) 4 група пишува за структурата: број на строфи и стихови, видови стихови, колку пеења има и наслов за секое пеење, примери за рими кои елементи ја прават поемата. д) 5 група пишува карактерни особини на ликовите: Кузман, Неда, Гегите и Марија (ги набројуваат).


1. Цели: Да знае да ги систематизира знаењата работејќи во групи.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организирал групите и поделил задолженија; ги следи презентирањата на групите и ги оценува прентациите; се грижи за работната атмосфера и укажува дека групите меѓу себе ќе си ги вреднуваат прентирањата низ дискусија.- Учениците се подготвиле во групи, се договориле како ќе презентираат; внимаваат на презентирањата зашто ќе дискутираат и ќе се оценуваат.- Работа со текст, демонстрација на анализи, разговор.- Подготовките на групите.


1. Наставна единица: Презентации на анализа на поема во групи.2. Тип на часот: Проверување и оценување на презентации.3. Цел: Да знае да ги систематизира знаењата работејќи во групи.4. Форми за работа: Групна.

Планирани активности:- Групите ги презентираат подготовките онака како што се договориле.- Другите ученици (групи) следат, а исто така и наставникот; потоа дискутираат за презентациите и ги вреднуваат; наставникот ги оценува.


- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на групите.

- За наредниот час: Секој ученик да донесе песни од Кочо Рацин и од Коле Неделковски (на секоја клупа барем по една творба).


1. Цели: Да го знае континуитетот во развојот на македонскиот јазик.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот создава наставни ситуации, предлага активности, го организира текот на часот, ги поттикнува активностит,е дава појаснувања.- Учениците донеле песни; ги следат објаснувањата на наставникот и учествуваат со своите активности; пишуваат план; читаат и објаснуваат за песните.- Предавање, објаснување, работа со текст, пишување, читање.


1. Наставна единица: Македонскиот јазик меѓу двете светски војни.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цел: Да го следи и да го знае континуитетот во развојот на македонскиот јазик.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Планирани активности: - Наставникот дава објаснување за историските прилики во Македонија по балканските војни и меѓу двете светски војни, во соработка со учениците за нивните знаења од историја; што се случувало со забраната на македонскиот јазик; за македонските писатели од тој период и нивните творби и на кој јазик (дијалекти) твореле.- Ученици читаат од песните на Кочо Рацин и Коле Неделковски, согледувајќи ги јазичните особености истакнувајќи некои дијалектни зборови; наставник следи, со прашања развива дискусија за мотивите во песните и ги вреднува знаењата.

- Предлог за план:1. Македонскиот јазик по балканските јавојни.2. Македонскиот јазик меѓу двете светски војни.3. Драмските писатели и дијалекти на кои твореле.4. Стихозбирки од овој период.5. Зацврстување на централните говори.


- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на активностите на учениците.

- За наредниот час: Да се подготват за усно презентирање на анализа на извадокот од поемата ,,Вардар” од Анте Поповски (во учебникот); план им дава наставникот (мотив, поетски слики, структура на стих, стилски фигури, јазик). Да го направат тоа на лист (со ракоис или на компјутер).


1. Цели: Да знае да направи анализа на дел од поетска творба; да ја согледа поврзаноста на вечното постоење на Вардар со македонскиот непокор низ историјата.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го обмислува текот на часот, ги исланирал и ги насочува активностите, поттикнува на активност и размислување, ги вреднува презентирањата.- Учениците се подготвиле, односно изработил анализа на лист (со ракопис и компјутерски) кои наставникот ги собира од сите ученици; оној ученик кој е повикан, со помош на својот лист, усно презентира; учениците дискутираат и оценуваат.- Предавање (од ученици), демонстрација на сопствена изработка, разговор.- Изработките (анализите) на учениците.


1. Наставна единица: Анализа (самостојна) на извадок од темата ,,Вардар” од А. Поповски.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата.3. Цел: Да знае да анализира самостојно поетска творба; да ја согледа симболичната поврзаност на вечноста на реката Вардар и македонскиот непокор.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.

- Планирани активности:- Ученици читаат изразно дел по дел од извадокот; прашуваат и се објаснуваат непознати зборови или изрази.- Ученици презентираат усна анализа на извадокот (оние кои ќе ги определи наставникот); дискутираат за презентациите, а истото го прави и наставникот кој ги оценува.


- Наставникот ги прегледува и оценува изработките, приклучувајќи ги во ученичките портфолија.

- Вреднување на знаењата: Наставникот ги прегледува изработките формативно, а ги собира во портфолијата како еден од показателите за постигнувањата на секој ученик поединечно.

- За наредниот час: Да се потсетат што е вест, а што е соопштение.


1. Цел: Да ги знаат особеностите на известувањето, односно новинарската статија.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот укажал што да повторат за овој час; ги планира активностите, формите и методите насочувајќи ги кон реализација на целта на часот; дава објаснувања, го насочува интересот на учениците кон заклучоци.- Учениците ги повториле содржините за соопштение и вест; ги презентираат знаењата; читаат текст, одговараат на прашањата и изведуваат заклучоци за новинарска статија; учествуваат во составување на планот.- Работа со текст, читање, пишување, објаснување.


1. Наставна единица: ,,Вселенска трка” – од дневен весник; интерпретација; известување.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Изразување и творење.3. Цел: Да ги знае особеностите на известувањето (новинарската статија).4. Форми за работа: Фронтална, дијалошка.

Планирани активности: - Учениците ги кажуваат особеностите на веста и на соопштението.- Прво во себе, а потоа дел по дел, учениците го читаат текстот, со претходно укажување на наставникот да согледаат за податоците кои ги добиваат од него, за стилот и јазикот со кои е напишан текстот.- Размислувааст, па усно ги одговараат прашањата по текстот и дополнителните прашања од наставникот насочувајќи ги кон заклучоци за особините на известувањето.


- План за заклучоците (кои заеднички ги добиваат низ прашањата:1. Известувањето (новинарската статија) следи, бележи и соопштува одредени активности или настани – главна одлика.2. Известува јасно, објективно (вистинито), едноставно (да биде разбирливо за читателот на статијата), прегледно (редослед на активности).3. Јазикот на кој се пишува е јасен и прецизен (нема уметнички стил како во уметничките дела).

- Вреднување на знаењата: Формативно се оценува учеството на учениците во активностите на часот.

- За наредниот час: На секоја клупа да има по еден весник (работа во двојки – парови), а двојката се подготвува која новинарска статија ќе ја презентира по овој план:1. Наслов на статијата и весникот.2. Темата која се третира (за активноста или настанот).3. Кус осврт на статијата (со читање цитати кои ќе ги одберат).4. Зашто ја селектирале токму таа статија.5. Размислување (личен став) за содржината на статијата.


1. Цел: Да умее да се претстави и со свое видување за новинарска статија.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот упатил што и како да подготват за овој час; го организира текот на часот, создава наставни ситуации, ги вреднува презентациите.- Учениците се подготвиле за часот, за работа во двојки; презентираат онака како што се договориле паровите; одговараат на потпрашања од наставникот или од учениците во врска со презентираната статија.- Работа со текст, објаснување, демонстрирање на подготовка, читање.- Весниците, статиите кои ги донеле учениците.


1. Наставна единица: Говорна вежба – презентации на новинарски статии.2. Тип на часот: Проверка на применувањето на наученото во усна презентација.3. Цел: Да умее да претстави свое видување за прочитана статија во весник.4. Форми на работа: Работа во парови (двојки).Планирани активности:- Ученици ги презентираат своите подготовки (статии); другите двојки следат, а потоа се јавуваат за дискусија по чуеното.


- Наставникот следи, дискутира и ги оценува презентациите на говорната вежба (како се подготвиле, како презентирале, изразувањето (јазик – стил – акцент).

- Вреднување на знаењата: Учениците кои ќе презентираат ќе бидат вреднувани со формативно оценување.

- За наредниот час: Секој ученик, по своја желба и видување, се замислува во улога на новинар – известувач и подготвува за презентирање според задачата и примерите во учебникот (со содржината за новинарски статии). Ќе бидат оценувани, а најуспешните ќе бидат искористени за ѕиден весник.


1. Цел: Да ги примени знаењата за усно изразување и за новинарска статија, ставајќи се во улога на новинар – известувач.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал објаснуваше што да подготват за овој час; ги следи активностите и ги насочува; ги следи презентациите, дискутира за успешноста и ги оценува.- Учениците се подготвиле за часот, презентираат, ги следат искажувањата и водат забелешки, а потоа дискутираат за чуеното; ги селектираат најуспешните за ѕидниот весник.- Работа со текст, читање, демонстрација на сопствен аизработка, дискутирање.- Изработените новинарски статии, ѕиден весник.


1. Наставна единица: Писмено-усно изразување ,,Јас новинар – известувач”.2. Тип на часот: Примена на знаења и нивно презентирање.3. Цел: Да знае да ги примени знаењата во усно и писмено изразување.4. Форми на работа: Индивидуална.

Предвидени активности:- Учениците, по извршената проверка на наставникот за редовноста од носењето на домашната задача, презентираат свои известувања.- Учениците ги следат искажувањата, водат белешки за чуеното, дискутираат (како се подготвил ученикот – новинар, неговото изразување и сл.).- Наставникот, исто така, низ дискусија и објаснување, ги оценува статиите.- Учениците ги селектираат најуспешните статии и ги редат на ѕидниот весник.


- Вреднување на знаењата: Наставникот ги собира сите статии, ги прегледува и на некој нареден час им ги соопштува оценките; ги чува статиите од ваквото формативно оценување за крајното сумативно оценување.

- За наредниот час: Наставникот одредува кои ученици ќе носат правопис, кои речник, а кои граматика.


1. Цели: Да ги знае настаните за озаконување на македонскиот литературен јазик и првите објави на македонската азбука и правопис.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги упатил учениците што ќе им биде потребно за овој час; го обмислил текот на часот, активностите, објаснува и им го насочува вниманието кон важноста од озаконувањето на јазикот и значењето на речникот, правописот и граматиката за еден јазик.- Учениците донеле што им е посочено; ги следат објаснувањата на наставникот, го согледуваат значењето на овие податоци и обвие настани од историјата на развојот на јазикот; самостојно доаѓаат до сознанија за улогата на речникот, правописот и граматиката во изучувањето на литературниот јазик.- Предавање, објаснување, читање, пишување, работа со учебник и научни книги.


1. Наставна единица: Кодификација на литературниот македонски јазик и првите објави за македонската азбука, правопис, речник, граматика.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги знае значајните настани и датуми од историјата на македонскиот јазик (озаконување, азбука, правопис, речник).4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.5. Наставна техника: Венов дијаграм.

Планирани активности:- Наставникот ги запозната (предава) со трите датуми значајни за озаконување на македонскиот литературен јазик; појаснува за првите објави за македонската азбука, за првиот правопис, за граматиката и речникот.- Потоа ученици ги разгледуваат донесените речник, граматика и правопис, ги воочуваат содржините во нив, дискутираат што содржат, за нивните сличности и разлики, за нивното значење и сл.- Заеднички, преку дискусиите се изработува Венов дијаграм (го цртаат во тетратките).


Вреднување на знаењата: Ќе се согледаат знаењата за оваа содржина и умешноста да ги систематизираат преку Веновиот дијаграм.

- За наредниот час: Лектира (напишана во лектирните тетратки и потсетување за усна анализа) ,,Ракување” од Блаже Конески.

Наставна единица 15 и 16

1. Цели: Да знае да прави содржинска и структурна анализа на поема, откривајќи ги особините на поема за кои учел (прв час); да одговори на прашањата во лектирната тетратка како дополнување на анализата со сопствени размислувања и согледувања (втор час). 2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал распоред на обработка на предвидените лектири навремено, укажал на подготовките за оваа лектира; ги насочува активностите; ги следи презентираните анализи од лектирните тетратки и ги оценува.- учениците се подготвиле за двата часа предвидени за анализа на лектирата односно ја пополниле лектирната тетратка; читаат од анализите, дополнуваат, кажуваат свои забелешки за чуеното.3. Методи: Работа со текст, читање, разговор, објаснување.- Лектирни тетратки, книгата ,,Ракување” (односно поемата).

Развојно-процесно планирање за часовите 15 и 15

1. Наставна единица: Прв час - читање на лектирните обработки на поемата ,,Ракување” од Блаже Конески; втор час – одговор и на прашањата во лектирните тетратки за работа и презентирање на одговорите.2. Тип на часот: Анализа на алектирна творб а - примена на стекнувани знаења.3. Цел: Да знае да прави содржинска и структурна анализа на прочитана лектирна творба (први час); да одговори концизно и точно на прашања во врска со лектирата.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- По проверката на наставникот за извршување на задачата (напишана лектира), ученик чита одговори на прашањата; по секој петти одговор, ученици кои сметаат дека треба да дадат нешто од своите одговори на некое прашање, или пак сметаат дека прочитаниот одговор не е соодветен, креваат рака и читаат свои одговори.


- Другите ученици следат, можат да си водат забелешки по кои ќе дискутираат за презентираните анализи.- И наставникот дискутира за она што ќе го презентира ученикот; ја зема и лектирната тетратка, ја проверува уредноста, правописот и сл. и ја соопштува оценката.

- На вториот час, учениците добиваат дваесетина минути да ги одговорат прашањата во лектирните тетратки како задачи за час; потоа наставникот бара кои ученици (дотогаш невклучени во активностите) ќе ги читаат одговорите, а тој ќе ги оцени изработките.

- Вреднување на знаењата: Овозможено е формативно оценување како дополнување на портфолиото за секој ученик и како дел од идното микросумативно и сумативно оценување.

- За наредниот час: Ќе ја анализираме песната ,,Т’га за југ” од К. Миладинов, за часот по него, песната да се научи напамет.

О к т о м в р и


1. Цел: Да ја препознава паралелната рима преку содржинска и структурна анализа на песната.2. Активности, методи, наставни средства: - Наставникот им ги објаснил задачите за овој и за наредниот час; ги насочува активностите, ги стимулира кон согледувања и заклучоци, дава задачи; помага во можностите на поединците, дава инструкции по потреба.- Учениците се подготвуваат за двата часа; рецитираат со читање, содржински ја анализираат песната; ги одговараат прашањата од учебникот усно; изведуваат заклучоци за паралелна рима; учествуваат во правењето план на анализата; го пишуваат планот; односно, ги применуваат знаењата за анализа.Матилда Бајкова Страница

41

- Читање, пишување, работа со текст, објаснување, разговор.- Учебник, тетратки, табла.

Развојно-процесно планирање за часовите 1 и 2

1. Наставна единица: Интерпретација на песната ,,Т’га за југ” – К. Милади- нов; поим за паралелна рима.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цел: Да знае да анализир апоетска творба откривајќи ја и паралелната рима.4. Форми на работа: Дијалошко-монолошка.5. Наставни техники: Табеларен приказ.

Планирани активности: - Наставникот поставува прашање да го објаснат зборот носталгија, по што укажува дека ќе им прочита лирска песна со носталгична содржина; развива дискусија и бара одговори на прашањата кои се особините на лирската песна, потоа што опејуваат патриотските песни, што е тоа мотив.- Откако ги насочува да внимаваат изразно ја чита песната; потоа дел по дел тоа го повтуруваат ученици; се појаснуваат евентуално нејасни зборови, со нагласување дека е испеана на струшки дијалект, од каде што потекнува авторот.- Усно ученици ги читаат и одговараат прашањата; вниманието се насочува кон стиховите со паралелна рима; се појаснува овој вид рима.- Се прави план на анализата на песната.

- Предлог за планот (табеларен приказ)

Содржина Структура1. Мотив – носталгија по татковината2. Поетски слики: а) Орелски крила за врашање во татковината б) Туѓина – студ и мрак в) Крик по орелски крилја г) Родниот крај е најубав

1. Строфи -2. Десетерци и три Единаесетерци3. Пејзажи со контрасти4. Паралелна рима5. Струшки дијалект6. Стилски фигури: епитети, контраст, апострофа, метафора


3. Идеја – во татковината е најубаво.

7. Патриотска песна

- Вреднување на знаењата: Од активностите на учениците во анализата на песната, ќе се согледаат и формативно ќе се оценат знаењата.- За наредниот час: Веќе им беше посочено за наредниот час песната да ја научат напамет.


1. Цели: Да знае изразно да рецитира анализирана песна; да ги открива паралелната во извадоци од песни.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го планира редоследот на операциите, поттикнува активности, ја следи работата, изложува мислења за рецитирањето и за активностите на учениците.- Учениците ја научиле песната напамет; ги читаат извадоците од песните во учебникот а ги посочуваат паралелните рими.- Работа со текст, рецитирање, читање, објаснување.


1. Наставна единица: Рецитирање на песната ,,Т’га за југ” и согледување паралелни рими во извадоци од песни (во учебникот).2. Тип на часот: Вежбање и проверување на знаењата.3. Цели: Да умее изразно да рецитира песна и да уочува паралелни рими во песни.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Планирани активности:- Низ прашања од наставникот повторуваат за паралелна рима.- Ученици наизменично рецитираат делови од песната и ги анализираат извадоците од песните во учебникот.

- За наредниот час: Да ги повторат знаењата за акцент.



1. Цел: Да ги знае правилата за акцентирање на зборовите во македонскиот литературен јазик з апоуспешно да ја согледа наредната содржина за акцентирање.2. Активности, методи, наставни средства: - Наставникот укажал што да повторат за овој час; испланирал методи, форми и активности на часот; подготвил наставни ливчиња со вежби за акцентирање.- Учениците поделени во двојки ги решаваат задачите во наставните ливчиња (ги има три различни вида); презентираат одговори, ги запишуваат на табла и во тетратките. - Пишување, објаснување, работа со наставно ливче.- Наставни ливчиња, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Повторување за акцент.2. Тип на часот: Вежбање и повторување на учена содржина.3. Цел: Да ги знае правилата за акцентирање (за поуспешно изучување на новата содржина). 4. Наставни форми: Работа во парови.5. Наставни техники: Наставни ливчиња.

Планирани активности: - Наставникот низ прашања ги активира учениците да ги повторат правилата за акцентирање на зборовите во македонскиот литературен јазик. - Се поделуваат наставните ливчиња; учениците во парови ги изработуваат вежбите.- Потоа учениците од паровите ги пишуваат зборовите на табла и ги акцентираат, но и ги пишуваат во тетратките.

Предлог за наставно ливче:1. Акцентирај ги зборовиве: птици, елени, тревките, тетратка, воденичар.2. Акцентирај ги сложениве зборови: машиновозач, десетмина, едноподруго, кој-годе, лапниголтни, два-тринаесет.2. Обележи го акцентот (внимавајќи на отстапувањата од третосложното акцентирање): носејќи (оваа) зима, зимава, интервју, литература, компјутер.4. Обележи ги акцентските целости: Мечкин камен, прав шеќер, пред нас, не сум бил, Кој ќе дојде?

- Вреднување на знаењата: формативно оценување на знаењата.

- За часот по наредниот (на кој ќе учат за акцентот на туѓите зборови): Да ги повторат учените содржини за филм.



1. Цели: Да ги прошират знаењата за акцент, односно акцентирање на зборовите од туѓо потекло. 2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги обмислува текот на часот и активностите; создава наставни ситуации предлага активности и работно ги ангажира учениците, ги координира активностите, објаснува; дава задачи.- Учениците ги повторуваат содржините за акцент; ги следат објаснувањата, ги изработуваат вежбите и ги презентираат одговорите; пишуваат план и вежби.- Предавање, пишување, објаснување, работа со учебник.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставни единици: Акцентот на туѓите зборови.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги прошират знаењата за акцент – на туѓите зборови.4. Форми на работа: Фронтална , дијалошка, индивидуална (комбинирано).

Планирани активности:- Наставникот со прашања ги потсетува на знаењата за акцентирање на зборовите (поим за акцент, правила за акцентирање, вежби).- Со помош на учебникот, наставникот ги појаснува поимот за туѓи зборови (заемки), за нивно акцентирање, пишува примери на табла и заеднички со учениците ги акцентираат.

- Предлог за планот:1. Што е фонетика? Што е акцент?2. Правила за акцентирање едносложни, двосложни, трисложни и повеќесложни зборови.3. Што се тие заемки (туѓи зборови(?4. Начини на акцентирање на туѓите зборови: сопствен акцент, прифаќање на македонскиот акцент, двојно акцентирање.- Учениците ги изработуваат вежбите во учебникот и ги презентираат одговорите.

- Вреднување на знаењата: Ќе се согледаат знаењата кои ги усвоиле, со можност за формативно оценување.


- За наредниот час: Да ги повторат учените содржини за филм; кој е во можност на Интернет да пронајде податоци за немиот филм и почетоците на звучниот филм.


1. Цели: Да ги прошири знаењата од медиумска култура, конкретно за изразните средства на филмот.2. Активности, методи, изразни средства:- Наставникот го обмислува текот на часот и варијантите на активностите; ја појаснува содржината, поставува прашања, помага во усвојувањето на содржината и планирањето за неа.- Ученици кои се во можност пронашле податоци кои им беа посочени; активно ги следат објаснувањата, одговараат на прашањата, дискутираат, прават план.- учебник, материјали од Интернет, тетратки, табла.


1. Наставни единици: Изразни средства на филмот.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Медиумска култура.3. Цели на часот: Да ги прошири знаењата за филм.4. Форми на работа: Фронтална , дијалошка, индивидуална (комбинација).

Предвидени активности:- Прашања од наставникот – како повторување на учени содржини за филмот: Што претставува филмот? Видови филмови според содржината и според намената.Цртан филм – куклен филм – особености. Што е тоа документарен филм? Радио и ТВ емисии – видови. Што се тоа филмска идеја, синопсис и сценарио? Главни и споредни ликови, статисти и каскадери.- Наставникот, со помош на учебникот, спроведува самостојно усвојување на содржината и проверка на усвоеноста преку прашањата кои ги напишал на табла. Односно, наставникот им дава инструкции. Секој во себе ја чита содржината во учебникот за изразни средства на филмот и за говор; потоа, читајќи ги прашањата на табла се самопроверува дали може да даде одговор, а ако не – го бара одговорот во содржината во учебникот (индивидуално секој сам се подготвува за одговарање на прашањата).- Потоа, ученици без да ги читаат прашањата одговараат на нив и на тој начин создаваат целина од содржината.

- Предлог за прашањата на табла:1. Кое е основно средство на филмот?2. Наброј шест членови на екипа која снима филм.3. Наброј уште шест други елементи на филмот.


4. Какви биле првите филмови?5. Кој ден е роденден на филмот и кој вршел први јавни проекции?6. Како е изразен говорот на глумците во немиот филм?7. Кој автор и во кој филм вовел тонска придружба на филмот?8. Со кој филм и автор завршила ерата на немиот филм?9. Кои филмови се звучни?10. Со кого започнала историјата на македонскиот филм.

- Вреднување на знаењата: Искажувањата на учениците при одговарање на прашањата ќе бидат формативно оценување.

- За наредниот час: Да ја прочитаат песната ,,Споменик од песни” од Видое Подгорец (во учебник, во делот за дополнителни текстови) и да ги одговорат праШањата (целосни, јасни одговори, уредно и да додадат примери од паралелна рима).


1. Цели: Да умее да направи самостојна анализа на поетска творба по даден план во учебникот.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ја објаснил задачата која требало да ја извршат за овој час; го испланирал текот на часот, ги поттикнува активностите, ја оценува домашната задача.- Учениците ја подготвиле задачата, читаат, дискутираат, оценуваат.- Читање, разговор, работа со текст.- Учебник, тетратки во кои е направена анализата, табла.


1. Наставна единица: Самостојна анализа на песната ,,Споменик од песни” – В. Подгорец, според планот во учебникот.2. Тип на часот: Вежби за примена на знаењата.3. Цели: Да умее самостојно да анализира песна по даден план.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците ја рецитираат песната, со претходно потсетување за елементите на изразното, доживеано рецитирање.


- Усно одговараат на прашањата на наставникот за песната: Кој е мотивот? Лирското Јас. Зошто песната е лирска? Видот на строфите и стиховите.- Потоа ученици ги читаат домашните задачи; се дискутира за чуеното.- Наставникот по прегледување на домашната задача која е прочитана, дискутира за неа и ја оценува; евентуалните правописни и јазични грешки кои ќе ги забележи ученикот ги пишува на табла и се прави корекција; паралелно и учениците ги пишуваат во тетратките.

- Вреднување на знаењата: Домашните задачи кои ќе бидат прочитани се оценуваат формативно.

- За наредниот час: Ќе прават контролна задача за акцент.


1. Цели: Да знае да ги примени знаењата за акцент за кое следи формативно оценување.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ја подготвил контролната задача; се грижи за одвивање на контролната во работна атмосфера; ќе ги прегледа и оцени контролните задачи.- Учениците се подготвиле за контролната; ги решаваат задачите применувајќи ги знаењата.- Решавање задачи, пишување, работа со контролен лист.- Контролни листови со задачи.


1. Наставна единица: Контролна задача (за проверка на знаењата за акцент).2. Тип на часот: Проверување на знаењата со контролна задача.3. Цели: Да знае да ги примени знаењата за акцент за кое следи формативно оценување.4. Форми на работа: Индивидуална.

Планирани активности:- Наставникот ги поделува контролните листови и учениците ги одговараат прашањата; наставникот ја следи работата, обезбедувајќи работна атмосфера.- На крајот на часот наставникот ги собира листовите, им укажува дека ќе бидат прегледани и оценети; оценките ќе им бидат соопштени, а оние кои ќе имаат слаб успех ше имаат можност усно да бидат прашани.


- Вреднување на знаењата: формативно оценување преку контролна задача.


1. Цели: Да умее да анализира лирска песна и да ја воочи вкрстената рима.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организира видот и обемот на активности, ги координира активностите насочувајќи ги кон реализација на целта на часот; објаснува и дава инструкции.- Учениците усно ја анализираат песната одговарајќи на прашањата по неа, на дополнителните прашања од наставникот; прават заеднички план; ја уочуваат римата и ја дефинираат вкрстената рима.- Работа со текст, читање, објаснување, пишување.


1. Наставна единица: ,,О таа земја” – Љ. Ташковски; интерпретација; вкрстена рима.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да умее да прави анализа на лирска песна и да ја согледа вкрстената рима.4. Форми на работа:

Планирани активности:- Низ прашања од наставникот се насочува (подготвува) вниманието на учениците кон задачите и целта планирани за овој час: Кои песни се лирски? Што се опејува во патриотските (родољубиви) песни? Што е тоа лирско Јас? Што е тоа татковина? Кои стилски фигури досега ги изучивте? Што е рима? Објасни ги видовите рими според акцентот (машка, женска и дактилска. Објасни ја паралелната рима.- Секој ученик во себе ја чита песната (читање за доживување); се води краток разговор за прочитаното (како ја доживеале, какви чувства побудила во нив).- Им се остава пет минути да ги прочитаат прашањата во учебникот и да размислат како би одговориле.- Еднаш ја читаат песната на глас (според логичко-естетските целини); потоа одговараат на прашањата усно; се прави план на анализата:

1. Мотив 4. Лирско јас


2. Вид песна 5. Стилски фигури3. Вид строфи и стихови 6. Видови рими – вкрстена

- Вреднување на знаењата: - Од активностите се прави формативно оценување.


1. Цели: Да знае да анализира лирски песни и извадоци од нив, со акцент на римата.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги запознава учениците за активностите планирани за овој час; ги поттикнува во активностите и размислувањата; дава појаснување за задачите кои им престојат.- Учениците ги извршуваат задачите, ги презентираат одговорите, дискутираат, пишуваат.- Работа со текст, објаснување, пишување, читање.


1. Наставна единица: Анализа на песната ,,Дожд” – М. Атанасовски и извадоците од песни (од учебникот) со акцент на римите.2. Тип на часот: Вежбање на знаењата (практична примена).3. Цели: Да знае да анализира лирски стихови со нагласување на римата.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставна техника: Скелетен приказ.

Планирани активности:- За извадоците од песните ,,Тежината на зборовите” и ,,Светот полн е со правда” се прави усна анализа на: мотивите, видот на песните, строфите и структурата, се пронаоѓаат и посочуваат стилските фигури и видовите рима (според акцентот и местото во стиховите.- Потоа наставникот им дава појаснување за анализата на песната ,,Дожд” која секој ученик индивидуално ја чита, ја доживува и прави Скелетен приказ според барањата напишани на таблата; потоа читаат, а наставникот оценува (успешност на извршената задача, уредност во приказот).

Реченица (опиши што се опејува во песната.)_______________________________________________________________________

Стих (со кој сметаш дека се искажува нешто важно)


_______________________________________________________________________

Збор (кој ти предизвика силно чувство)_______________________________________________________________________

Симбол или слика (Црташ некој симбол или слика поврзана со мотивот)________________________________________________________________________

Боја (со која ќе го изразиш своето расположение)________________________________________________________________________

Најдобар стих за мене е (Зошто?)_______________________________________________________________________- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на изработките.- За наредниот час: На лист (во ракопис или на компјутер) да направат анализа на извадокот од песната ,,Очи” од А. Шопов (од учебникот) и да ги потпишат. (Ќе бидат дел од ученичките портфолија.).Прават анализа на песната според барањето во учебникот (содржинска и структурна). Учениците можат да ја пронајдат песната во целост и податоци за нејзиното настанување.


1. Цели: Да знае да прави самостојна содржинска и структурна анализа на песна.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал инструкции за домашната задача; прави план на активностите; ги следи презентациите; ги собира листовите кои ќе ги прегледа и оцени; ќе ги сопшти на еден од часовите оценките, а листовите ќе бидат дел од портфолијата на учениците.- Учениците ја подготвиле домашната задача; дел од нив ќе ги презентираат, ќе дискутираат за чуеното и ќе ги вреднуваат.- Работа со текст, читање, разговор.- Листови со изработените домашни задачи.


1. Наставна единица: Анализа на домашните задачи – анализа на песната ,,Очи” од А. Шопов. 2. Тип на часот: Примена на знаењата во самостојна работа.3. Цели: Да знае самостојно да анализира лирска песна, содржински и


структурно.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот ја проверува редовноста во извршувањето на домашната задача; укажува дека сите задачи ќе бидат оценети и сместени во нивните портфолија.- Учениците читаат домашни задачи; другите ученици и наставникот ги коментираат задачите и ги вреднуваат.

- Вреднување на знаењата: Сите домашни задачи ќе бидат формативно оценети и ќе бидат дел од портфолиото за секој ученик.

- За наредниот час: Ќе презентираат усна анализа на песната ,,Утрото над нас” од К. Рацин, од учебникот, во делот со дополнителни текстови. Тоа ќе го прават по даден план, усно; ќе бидат прашувани ученици да презентираат. Потребна е и истражувачка активност од учениците.

Предлог за планот:1. Зошто Кочо Рацин го нарекуваат ,,поет на обесправените”, поет на ,,тутуноберачите”, поет на ,,копачите”?2. Определи го мотивот во песната. (За чие утро пее поетот и кои се тие ,,над нас”?)3. Што опишува поетот во првата слика? (првата и втората строфа).4. Кои се тие ,,робја” и зошто селата и градовите се ,,гробја”? (третата строфа)5. Чија е таа ,,мака пуста”? (четврта строфа)6. Чија ,,снага крвави и нема радост никогаш”? 7. Каква ,,бура” се спрема? (Кој ќе предизвика бура?)8. Видот на строфите, стиховите, римите и видот на песната.9. Посочи ги стилските фигури.


1. Цели: Да знае да подготви и да презентира усна анализа на песна по даден план.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал упатства што и како да подготват за часот; тој се грижи за работната атмосфера, за активностите и учеството на учениците во нив; дискутира за чуеното, по потреба поставува дополнителни прашања, оценува.- Учениците се подготвиле за усни искажувања по дадениот план; дискутираат за она што ќе се презентира.


- Демонстрирање на знаења – практична работа.


1. Наставна единица: Усна анализа по даден план на песната ,,Утрото над нас” од К. Рацин.2. Тип на часот: Усно презентирање на стекнати знаења.3. Цели: Да знае да подготви и презентира анализа на песна по даден план.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Ученици ги презентираат своите подготовки за усна анализа на апесната според дадениот план; наставникот и останатите ученици водат белешки за чуеното.- По секоја презентација, еден до два ученика кажуваат свои забелешки за чуеното; исто така, дискутира и ги оценува искажувањата и наставникот (бележејќи податок за ученичкото портфолио).- Вреднување на знаењата: Погоре беше објаснето (оценување формативно).

- За наредниот час: Да размислат на тема – Убава си моја татковино.


1. Цели: Да умее да ги примени стекнуваните знаења во создавањето лична лирска поетска творба.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот посочил што да размислат за овој час; дава конкретни упатства: да напишат лирска песна со 2-3 строфи, катрени, со стилски фигури и со паралелна и вкрстена рима; творат на мотив: ,,Убава си моја татковино”; ги следи презентираните песни и ги оценува.- Учениците творат применувајќи ги знаењата; ги презентираат личните творби, дискутираат за чуеното; заеднички селектираат најуспешно творби за литературното катче.- Пишување, читање, разговор.- Пишувани лични творби.


1. Наставна единица: Писмена вежба ,,Убава си моја татковино” (лирска лична творба).


2. Тип на часот: Писмено изразување на дадена тема.3. Цели: Да умее да ги примени знаењата во творењето лирска творба.4. Форми на работа: Индивидуална.

Предвидени активности:- Наставникот укажува дека покрај упатството за што и како творат, треба да внимаваат и на уредноста, ракописот.- Секој ученик индивидуално твори, потоа ученици ги читаат песните, другите следат внимателно, дискутираат, селектираат кои песни ќе ги стават на ѕидниот весник.- И наставникот следи, дискутира за песните и ги оценува.

- Вреднување на знаењата: Прочитаните песни ќе бидат оценувани и приклучени кон ученичките портфолија.

- За наредниот час: Да повторат за минато определено несвршено и свршено време; за свршени и несвршени глаголи, за прости и сложени глаголски форми.


1. Цели: Да ги препознаваат простите и сложени глаголски форми, конкретно за овој час, минато неопределено несвршено и свршено време.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот предав,а објаснува, дава вежби; го осмислува текот на часот, методите, формите; активностите ги координира кон реализација на целта на часот.- Учениците ги повториле посочените содржини; активно учествуваат во усвојувањето на новата содржина; ги решаваат задачите.- Предавање, објаснување, работа со учебник, решавање задачи.


1. Наставна единица: Минато неопределено несвршено и свршено време.2. Тип на часот: Обработка нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги разликува простите и сложени глаголски форми, конкретно минато неопределено свршено и несвршено време.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:


- Со прашања од наставникот учениците ги повторуваат содржините кои им беше укажано да ги повторат за да можат полесно да ја усвојат новата содржина.- Наставникот, според содржината во учебникот, ја објаснува новата содржина.- Заеднички прават план за содржината:1. Какви дејства се изразуваат со овие времиња?2. Како се образуваат?3. Од кои глаголи се образуваат?4. Која особеност ја имаат во трето лице еднина и множина?- Потоа, усно се изработуваат вежбите во учебникот; учениците може да поставуваат прашаза за нешто што им останало недоволно јасно.

- За наредниот час: Вежби за минато определено свршено и несвршено време и минато неопределено свршено и несвршено време. А за часот потоа, да подготват лист план по кој усно ќе презентираат осврт на филм и тоа по планот кој наставникот ќе им го објасни.

1. Наслов на филмот, режисер и актери.2. Фабула (кусо прераскажување на филмот).3. Главни ликови (нивна поврзаност – кој кому што му е).4. Споредни ликови (нивна поврзаност со главните ликови).5. Размислувања за глумата на актерите, музиката и шминката.6. Што може да се извлече како идеја од филмот.


1. Цели: Да прави разлика меѓу минато определено и неопределено време, меѓу свршено и несвршено и правилно да ги применува.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставник подготвил вежби (наставно ливче, на табла или сл. – по избор на наставникот) за овој час; учениците ги изработуваат, а потоа се проверуваат одговорите заеднички.- Практична работа, пишување, објаснување.- Тетратки и табла (ако не се работи со наставно ливче).


1. Наставна единица: Вежби за минатите определени и неопределени времиња.2. Тип на часот: Вежбање и повторување на учени содржини.3. Цели: Да ги разликува минатите времиња и правилно да ги применува.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.


Предвидени активности:- Наставникот, ако подготвил наставни ливчиња, ги поделува; а ако не, ги напишал вежбите на табла.- Учениците ги изработуваат вежбите, а потоа ги презентираат одговорите, вршејќи корекции во сопствените одговори.- Со Венов дијаграм прават споредба меѓу минатите времиња.

Венов дијаграм

- раскажувачот е - минати дејства - отсуство на присутен - од свршени и раскажувач- проста глаголска несвршени - сложена форма глаголи глаголска форма- наставки - со глагол сум и

л-форма

Минато Минато определено неопределено време време


1. Цели: Да умее да презентира филм согледувајќи ги елементите и идејноста на филмот – вид есеј.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги упатил учениците што да подготват за усменото изразување; го организира текот на часот, работно ги ангажира, го насочува интересот, оценува.- Учениците се подготвуваат за часот; презентираат свои подготовки, дискутираат за своите забелешки.- Работа со текст, демонстрација на знаења и усно изразување.- Листовите со анализата на филмот – вид есеј.


1. Наставна единица: Говорна вежба (вид есеј) на тема: Осврт на гледан


филм – есеј.2. Тип на часот: Проверување и оценување на усно и писмено изразување.3. Цели: Да умее да презентира осврт на гледан филм – вид есеј.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка (дискусии).

Предвидени активности:- Ученици ги презентираат своите изработки – есеите; другите ученици внимаваат, а потоа ги кажуваат своите забелешки (позитивни и негативни).- А наставникот ги собира сите есеи, а откако ќе ги оцени, ќе им ги соопшти добиените оценки кои ќе бидат дел од нивните портфолија.

- Вреднување на знаењата: Есеите се дел од формативното оценување, но и дел од сумативното оценување подоцна (при заокружување на оценката).

- За наредниот час: Да повторат за рима и досега изучуваните видови рими.

Н о е м в р и


1. Цели: Да ја препознава обгрлената рима анализирајќи поетска творба; да ги разликува видовите рими според акцентот и според местото во стиховите.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организира: видот и обемот на активности, целта на часот, формите и методите на работа; помага во сознанијата за новата содржина; координира.


- Учениците повториле за рима и видовите рими; учествуваат во анализата на песната; го согледуваат распоредот на римуваните зборови и изведуваат заклучоци; вежбаат.- Работа со учебник (со текст), читање, разговор, пишување, објаснување.- Учебник, тетратки, примери за видови рими (подготвени од наставникот).


1. Наставна единица: Обгрлена рима; ,,Езеро” – Матеја Матевски – анализа.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да ја препознаваат обгрлената рима; да ги откриваат видовите рими.4. Форми на работа: Дијалошка, индивидуална (пишување сопствени примери).

Предвидени активности:- Наставникот напишал на табла стихови од кои учениците ќе ги откриваат видовите рими.

Примери: ,,Под чадорче детенце се крие ,,На нашата улица тесна чадорчето росичка го мие. играат весели девојчиња;

Детенцето кај другарче оди ги задеваат насмеани момчиња добра желба него го води.” и им пеат весела песна.”

(женска, паралелна рима) (обгрлена, женска и дактилска)

- Учениците, потпомогнати од наставникот, ја прават вообичаената анализа на песната; во структурната анализа, низ прашања ги насочува кон заклучоци за обгрлената рима.- Заеднички прават план за анализата: мотив, поетски слики, вид стих (строфи), изразни средства, видови рими.- Наставникот на табла напишал зборови кои се римуваат; секој ученик пишува строфа од четири стиха користејќи ги тие зборови за да обликуваат обгрлена рима; мотивот е избор на секој ученик индивидуално; читаат.- Вреднување на знаењата: Можно е формативно оценување на активностите.


1. Цели: Да умее да прави самостојна анализа на лирски песни по даден план од наставникот.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го испланирал текот на часот и планот за анализите; ги поделува учениците на две групи (едната го анализира делот од првата песна во учебникот ,,Дениција”, а втората група песната ,,Татковина” од Г. Тодоровски); дава


потребна помош и можностите на поедини ученици; дискутира за презентираните анализи.- Учениците прават анализа на песните во тетратките следејќи го планот на табла; ги читаат анализите и дискутираат за нив (позитивни и негативни белешки).- Читање, пишување, работа со текст, разговор.- Тетратките, учебникот, табла (со планот).


1. Наставна единица: Анализа на песните ,,Дениција” и ,,Татковина”.2. Тип на часот: Примена на стекнати знаења – проверка на знаењата.3. Цели: Да умее самостојно да анализира лирска песна по даден план.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка (дискусија и оценување).

Предвидени активности:- Наставникот објаснува за активностите по планот кој го напишал на табла.- Учениците ги анализираат творбите; потоа читаат, дискутираат за забелешките.- И наставникот објаснува за своите забелешки и дадената оценка.

Предлог на планот:1. Објасни го основниот мотив во песната.2. Нагласи го лирското Јас во неа.3. Определи ги поетските слики (давајќи им куси наслови).4. Цитирај стих за кој мислиш дека е најблизок до мотивот.5. Наброј две чувства кои во тебе ги поттикна песната.6. Објасни ги видовите на строфите и стиховите.7. Наброј ги стилските фигури во песната.8. Кои видови рими ги препозна во песната според акцентот и според местото во стиховите?

- Вреднување на знаењата: Овозможено е формативно оценување на презентациите.

- За наредниот час: На лист, еден вид есеј, направи содржинска анализа на песната ,,Тешкото” (во учебникот). Што е потребно и ќе биде оценувано?

1. За секоја строфа пишуваш по една сложена реченица како објаснување на нејзината содржина.

2. Речениците да се добро структуирани, стилски богати со сопствен избор на зборови (без цитати).


3. Реченици без правописни грешки.

- Ова ќе го работиме на часот по наредниот ќе се обработува содржината за идно време.


1. Цели: Да ги прошири знаењата за сложените глаголски форми, односно да го препознава и правилно да го користи идното време.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги подготвил активностите, формите, методите кои ќе бидат применувани на овој час; ќе дава пошироки објаснувања; ќе поттикнува на размислување и заклучоци.- Учениците одговараат на прашањата, ги следат објаснувањата, се присетуваат на учени содржини, изведуваат заклучоци, пишуваат задачи и ги презентираат.- Предавање, објаснување, работа со учебник, решавање задачи.


1. Наставна единица: Идно време.2. Тип на часот: Усвојување нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги прошири знаењата за сложените глаголски форми, односно за идното време.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Со прашања од наставникот, се повторуваат содржините за прости и сложени глаголски форми, за свршени и несвршени глаголи и за сегашно време (потребни за усвојување на новата содржина).- Наставникот, преку содржината за идно време во учебникот ги насочува кон усвојување на знаењата за идно време.- Се изработува заеднички план за содржината (на табла и во тетратките): Што се искажува со идното време? Како се образува? Зошто идното време е сложена гл. форма? Од кои видови глаголи се образува? Како се образуваат одречните форми?- Усно се изработуваат вежбите за идно време од учебникот.

- Вреднување на знаењата: Од вежбите може да се реализира формативно оценување.- За наредниот час: Да ги донесат есеите за ,,Тешкото” за кои зборувавме на претходниот час.


1. Цели: Да умее да ги примени стекнуваните знаења при творењето есеј (по даден план).Матилда Бајкова Страница

60

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот навремено дал упатства за изработка на есејот; ги следи презентациите, дискутира за нив и ги оценува; ги собира, прегледува и ги оценува сите есеи.- Учениците ги подготвиле есеите; некои ги презентираат, други дискутираат за нив.- Читање, работа со текст, разговор.- Есеите.


1. Наставна единица: Анализа на песната ,,Тешкото” од Б. Конески преку есеј (во ракопис или на компјутер).2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата.3. Цели: Да умее да ги примени стекнуваните знаења анализирајќи песна во форма на есеј.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка (при коментирањата).

Предвидени активности:- Ученици презентираат свои есеи; другите ученици водат белешки за својата дискусија (која наставникот, исто така, ќе ги оценува) за есеите.- Наставникот дава објаснување за дадената оценка за есеите кои ќе бидат прочитани; исто така, наставникот ги собира сите есеи, објаснува дека ќе ги прегледа и ќе ги оцени и тие ќе бидат дел од сумативното оценување (односно дел од портфолијата).

- Вреднување на знаењата: Есеите ќе бидат дел од микросумативното, а подоцна и дел од сумативното оценување.


1. Цели: Да знае изразно и доживеано да рецитира лирска песна и содржински да ја анализира.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организира планираните активности, ги координира и создава наставни ситуации, работно ги ангажира, појаснува за изработка на Квадрант.- Учениците читаат, рецитираат; прават содржинска анализа на песната, пишуваат план на анализата.- Учебник, тетратки.- Работа со текст, читање, пишување, објаснување, цртање.



1. Наставна единица: Рецитирање и анализа на содржината на песната ,,Везилка”.2. Тип на часот: Нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да знае изразно да рецитира и содржински да анализира лирска песна.4. Форми на работа: Дијалошка, индивидуална.5. Наставна техника: Квадрант.

Предвидени активности:- Учениците прво во себе ја читаат песната; потоа неколкупати, дел по дел ја читаат со рецитирање; дискусии за рецитирањето и елементите кои го сочинуваат (доживеано рецитирање, изразно, со паузи, правилна дикција).- Низ прашања од наставникот се анализира песната; односно, на таблата тој напишал неколку суштински прашања за содржината на песната, а учениците размислуваат за нив; по кусо време ги одговараат усно. Примери: Со кого поетот води разговор ,,ноќен”? (Размисли зошто токму со неа, што го создава тоа). Зошто е поетот растревожен (вознемирен), што сака да создаде? Што го советува везилката? (Од каде треба да произлезе тоа што сака да го создаде?) Зошто му вели едниот конец да биде црн, а другиот црвен? (Што претставуваат тие бои?) Што ја советува поетот везилката? (За Што треба да биде горда?) Зошто е поетот загрижен? (Лесно ли е да се создаде вистински уметничка поезија?)- Потоа наставникот црта шема на табла за техника Квадрант и објаснува како да ја применат: Го делат листот во тетратката на четири полиња, ги читаат објаснувањата за секое поле, прашуваат ако нешто не им е јасно, а потоа пишуваат (наставникот ги следи, им укажува).

Слика (црташ слика, предмет или сл. што ќе ги изрази твоите чувства за

песната)

Чувство (пишуваш чувства кои во тебе ги буди песната

Звуци (какви звуци замислуваш додека ја читаш песната)

Врска (меѓу песната и твоите мисли кога треба да напишеш песна)


- Ако нема време да ги претстават своите изработки тоа ќе го прават на наредниот час (кога ќе се продолжи со анализата на песната).

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на мисловниот процес и активноста на учениците во процесот на анализа на творба.


1. Цели: Да знае да прави структурна анализа на песна, која претходно била содржински анализирана, применувајќи ги знаењата и поврзувајќи ги со изразното средство симбол.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги планира видот и обемот на активности, насочувајќи ги кон реализацијата на целта на часот; дообјаснува при заклучоците за симболот како изразно средство.- Учениците размислуваат, ги покажуваат своите знаења, се трудат самостојно да извлекуваат заклучоци; ја презентираат изработката на Квадрантот.- Читање, објаснување, работа со текст, пишување, демонстрација на знаења и вештини.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Структурна, стилско-јазична анализа на песната ,,Везилка од Б. Конески.2. Тип на часот: Повторување, вежбање на стекнати знаења.3. Цели: Да знае да примени знаења во структурна и стилско-јазична анализа на песна.4. Наставни форми: Дијалошка, работа во парови (двојки).

Предвидени активности:- Неколку ученика ги презентираат своите квадранти; посебен осврт се прави на различноста на она што го впишале во квадрантот, на тоа дека поезијата буди различни чувства и размислувања кај читателите.- Потоа, со прашањата на наставникот, се продолжува со анализата: Колку песни содржи ,,Везилка”, колку строфи, видот на строфите и стиховите, постоењето дијалог во песната, аудитивните и визуелните елементи, видот рими,


современоста на литературниот јазик кој го користи поетот со својот специфичен и чувствен стил и јазик, изразните средств акои ги користел.- Со нагласување на стилските фигури, се навлегува во согледување на симболиката на зборовите везилка, црвена и црна боја, срна, темница, вкрвавена зора. А потоа и објаснувањата за стилската фигура симбол.- Во парови учениците смислуваат предмети или поими кои можат да претставуваат симболи.- Во тетратките и на табла се прави план – што е работено на часот:

1. Видови строфи, стихови и рими2. Изразни средства3. Стилот и јазикот4. Симбол.

- Вреднување на знаењата: Се овозможува формативно оценување на знаењата.

- За наредниот час: Според задачата во учебникот за групна работа (пред песната ,,Тешкото”); учениците се организираат во трите групи, ја извршуваат задачата заеднички, ги бележат на лист (во ракопис или на компјутер) и членовите на групата се потпишуваат; групите во целост ќе бидат оценувани за извршената задача и начинот на кој се претставиле.


1. Цели: Да умеат да соработуваат во групната работа трудејќи се да постигнат повисоки резултати.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал насоки што и како да подготват за часот; се грижи за создавање работна атмосфера, ги координира групите, ги следи нивните презентации и оценува.- Групите се подготвиле, се договориле како ќе презентираат, дискутираат за чуеното.- Демонстрирање на анализи на песна, работа со текст.- Подготвените листови на групите за презентирање.


1. Наставна единица: Презентација на анализа на песна по групи (,,Тешкото”).2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата.


3. Цел: Да умеат да соработуваат меѓусебе во групи анализирајќи творба, користејќи ги стекнатите знаења и стремејќи се кон повисоки резултати.4. Форми на работа: Групна форма.

Предвидени активности: - Групите ги презентираат своите подготовки онака како што се договориле.- Потоа секоја група дискутира за презентациите на другите групи.- Наставникот исто така, дискутира и ги кажува оценките за групите.

- Вреднување на знаењата: Се врши формативно оценување, но изработките ќе бидат вклучени подоцна и во микросумативното и сумативното оценување.

- За наредниот час: Ќе имаат нова содржина од подрачјето Јазик; а за часот потоа секој ученик пишува поетска творба со мотив ,,Љубов во срцето мое” (сами одбираат за кој вид и кон кого е таа љубов); сами одбираат дали ќе ја пишуваат во строфи или не, но обавезно да користат стилски фигури и од видовите рими. Изработките се на лист (ракопис или на компјутер) и ќе бидат дел од нивните портфолија.


1. Цели: Да ги прошири знаењата за сложени глаголски форми, конкретно глаголски конструкции со има/сум.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот подготвил наставни ситуации и нивниот редослед, го насочува интересот кон усвојување на содржината, ги координира активностите, планира вежби.- Учениците ги следат објаснувањата и укажувањата на наставникот, донесуваат заклучоци, пишуваат план, ги обработуваат вежбите и ги соопштуваат одговорите.- Предавање, објаснување, читање, пишување, работа со учебник.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Глаголски конструкции со сум и има/нема.2. Тип на часот: Усвојување нова наставна содржина од подрачјето Јазик..3. Цел: Проширување на знаењата за сложени глаголски конструкции со има и сум.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошко-монолошка (заклучоци и вежби).



- Повторување на знаења за прости и сложени глаголски форми, за формите на помошниот глагол во сегашно и минато време и за глаголска придавка.- Со помош на содржината во учебникот, наставникот спроведува активно учење, односно учениците десетина минути ја читаат во себе содржината (која е лесносовладлива откако ќе се повторат горенаведените содржини).- Потоа низ прашања наставникот извлекува заклучоци кои се запишуваат во план.

Прашања Одговори

1. Од што се образува глаголската конструкција со сум?

1. Со форми од помошниот глагол сум (е, сме, сте, бев, беше, бевме, беа и сл.) и глаголска придавка.

2. Кажи реченици со сум- конструкција.

а) Ние сме испратени од класната.б) Тој беше викнат на разговор.

3. Како се образува глаголската има-конструкција?

3. Со помошниот глагол има/нема и Глаголска придавка во среден род.

4. Кажи реченици со има-конструк- Ција.

а) Лиле има доаѓано кај вас.б) Ниенемаме купено опрема.

- Усно се изработува втората вежба во учебникот.

Вреднување на знаењата: Само ќе се согледаат можностите на учениците за ваков вид на усвојување на содржина и ќе им се покаже повторно дека учењето со анализа, со расчленување на содржината, лесно се совладува.

- За наредниот час: Веќе им беше објаснето што да подготват; часот по него ќе биде за писмената работа, на иста тема како песната, но ќе пишуваат во проза.


1. Цели: Да умее да ги примени стекнуваните знаења во творење лична поетска творба. 2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал инструкции за овој час; ги испланирал активностите; ги следи презентирањата, дискутира за нив и ги оценува (уредноста на листот, застапеноста на она што се бараше во нивното поетско творење, начинот на кој ја рецитираат својата творба); ги собира сите творби, а откако ќе ги прегледа, на некој нареден час им ги соопштува оценките.


- Учениците дома ги подготвиле своите творби; на часот ги читаат, меѓусебе дискутираат за прочитаното, дали ги примениле елементите на кои беше укажано, за рецитирањето.- Работа со текст, рецитирање, разговор.- Листовите со творби.


1. Наставна единица: Писмено творење на тема ,,Љубов во срцето мое” (лирска песна).2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата и нивно применување.3. Цели: Да умее да ги применува знаењата за писмено творење на лирска песна.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка (при дискусиите).

Предвидени активности:- По проверката на наставникот за редовноста во носењето на дадената задача, ученици ги рецитираат своите творби.- По секое презентирање ученици кажуваат свои забелешки (примена на укажаните елементи, начин на претставување – рецитирање).- И наставникот дискутира и ги оценува изработките; на крајот од часот ги собира сите песни, а откако ќе ги прегледа, на некој од наредните часови им ги соопштува оценките.

Вреднување на знаењата: Оценките и листовите со творбите ќе бидат дел од формативното оценување, а потоа и дел од ученичките портфолија.

- За наредниот час: Се подготвуваат за првата писмена работа; темата е иста како за поетската творба, но ќе пишуваат во проза.


1. Цели: Да ги применат стекнатите знаења во писменото творење.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал упатства; се грижи за работната атмосфера, ги следи активностите; ги собира писмените работи, ги вреднува, односно ги оценува пишувајќи и објаснување за добиената оценка.- Учениците се подготвиле за писмените; ги пишуваат составите почитувајќи го редот и редоследот на часот и на крајот од часот ги предаваат вежбанките.- Пишување; вежбанки, за писмена работа.



1. Цели: Да ги прошират и продлабочат знаењата за филмот како уметност.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги планира активностите, ги организира видот и обемот на зафатите, објаснување на содржината, создава наставни ситуации.- Учениците ги следат објаснувањата, учествуваат со свои коментари, ја читаат содржината од учебникот; пишуваат кус состав и читаат.- Предавање, читање, објаснување, пишуваат.- Учебник, тетратки.


1. Наставна единица: Глума – изразно средство на филмот.2. Тип на часот: Наставна содржина од подрачјето Медиумска култура.3. Цел: Да ги прошират и продлабочат знаењата за изразните средства на филмот.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.Предвидени активности:- Кусо повторување за досега изучените елементи на филмот.- Наставникот ја објаснува содржината; се чита содржината дел по дел, а учениците за секој дел можат да кажуваат свои видувања.- Во тетратките учениците пишуваат кус состав следејќи го планот:

1. Кој актер ти е омилен и зошто ти е омилен?2. Наведи ги неговите физички карактеристики.3. Во кои филмови си го гледал, какви улоги толкувал и што ти се

допаѓа во неговата глума.- Читаат од составите.

- За наредниот час: Ќе имаат граматика.


1. Цели: Да ги прошират знаењата за сложените глаголски форми и правилно да го употребуваат можниот начин.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го планира текот на часот, со кои методи и форми би ги активирал учениците за реализирање на целта на часот.- Учениците ги следат објаснувањата, ги уочуваат елементите на можниот начин за да го применуваат правилно; ги изработуваат вежбите усно.- Предавање, објаснување, работа со учебник, пишување.


- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Можен начин.2. Тип на часот: Усвојување нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цел: Да го препознава можниот начин и правилно да го применува.4. Форми на работа: Фронтална, индивидуална.

Предвидени активности:- Наставникот преку содржината во учебникот дава објаснувања за можниот начин.- Учениците индивидуално ја читаат содржината; потоа цртаат табела, онаква каква што има на таблата; лево наставникот напишал прашања, а десно учениците ги одговараат; потоа ги читаат одговорите.

Прашања Одговори

1. Што се изразува со можниот начин?

1.

2. Напиши ги формите за можен начин по лица (еднина и множина).

2.

3. Како ќе согледаш која форма од можниот начин е употребена?

3.

4. Напиши реченица со можен начин.

4.

5. како се образува можниот начин? 5.

- Усно се одговараат вежбите во учебникот (по содржината).

- За наредниот час: Ќе прават поправка на двата наредни часа на писмените работи.


1. Цели: Да ги уочат позитивните и негативните елементи на писмените Матилда Бајкова Страница

69

работи.2. Активности, методи, наставни средства: Прв час: Се прави содржинска поправка; читаат од составите (различно оценети) и коментираат за нив. Наставникот дава општ осврт за содржината на писмените.Втор час: Прават стилска, јазична и правописна поправка на писмените работи. Наставникот укажува на направените грешки (за кои водел белешки додека ги прегледувал); ученици ги запишуваат на табла и ги поправаат.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување и приклучување на портфолијата.

- За наредниот час: Контролна задача за сложените глаголски форми за кои учеа оваа година.


1. Цели: Да ги примени знаењата во контролна задача за проверување и оценување на усвоеноста.2. Активности, методи, наставни средства: - Наставникот ги подготвил контролните листови; се грижи за работната атмосфера при спроведувањето на контролната; ги собира листовите, ги прегледува и оценува и ги распоредува во портфолијата.- Учениците ги повторуваат содржините потребни за оваа контролна задача; ги изработуваат вежбите во работна атмосфера.- Пишување, примена на знаења; контролни листови.


1. Наставна единица: Контролна задача (за сложени глаголски форми).2. Тип на часот: Проверување и оценување на усвоеност на знаења.3. Цел: Да ги примени знаењата за кои ќе биде оценет.4. Форми на работа: Индивидуална.

Предвидени активности:- По поделбата на контролните листови, учениците ги решаваат задачите; на крајот на часот ги предаваат на наставникот, а оценките ќе им бидат соопштени.

Вреднување на знаењата: Контролната задача е сосставен дел од формативното оценување и од ученичките портфолија.


- За наредниот час: Лектирата ,,Раскази” од Н. Хајтов.


1. Цели: Да умее да интерпретира интегрално лектирно дело, односно раскази, применувајќи ги усвоените знаења за анализа на творба.2. Активности, методи, наставни средства: - Наставникот ја проверува редовноста од извршената задача во лектирните тетратки; ги организира и поттикнува активностите; дискутира и ги вреднува задачите.- Учениците ги подготвиле лектирните тетратки со анализите; читаат, дискутираат, по потреба вршат дополнување на одговори ако мислат дека е потребно.- Читање, работа со книга и текст, разговор.- Лектирните тетратки, книгата ,,Раскази” од Н. Хајтов.


1. Наставна единица: Лектира ,,Раскази” – Н. Хајтов.2. Тип на часот: Обработка на дело од задолжителната лектира.3. Цел: Да умее да интерпретира прочитано лектирно дело.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- По проверката за редовноста во извршувањето на задачата, наставникот одредува еден до два ученика кои ќе ги читаат своите лектирни изработки. - - Учениците и наставникот дискутираат за прочитаните анализи, а наставникот ги оценува.- Наставникот иницира разговор на трите теми дадени во лектирните тетратки на тема – екологија; ова се поврзува со најчестите теми кои ги обработува бугарскиот писател Николај Хајтов: поврзаноста на луѓето со природата, споредба меѓу животот во градот и селото, уништувањето на шумите и сл.- Може да се прочитаат делови од книгата во кои се говори за еколошки проблеми кои ги носи модернизацијата.

Вреднување на знаењата: Формативно оценување на прочитаните анализи.

- За наредниот час: Да повторат за социјална песна (од ВИИ одд.) и за симбол.


Д е к е м в р и


1. Цели: Да знае самостојно да анализира поетска творба по даден план.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организира видот и обемот на активности, подготвува план за анализата, ја следи работата на учениците; слуша, дискутира и оценува презентации на анализата.- Учениците индивидуално ја вршат анализата според дадениот план, прашуваат за недоволно јасни барања од планот, читаат од анализите, дискутираат за нив.- Читање, работа со текст, пишување, разговор.- Учебник, тетратки, табла (за планот).



1. Наставна единица: Самостојна анализа на песните ,,Копачите” од К. Рацин и ,,Црвена” од К. Абрашевиќ по даден план.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата.3. Цел: Да знае самостојно да анализира поетска творба по даден план.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Петоред.

Предвидени активности:- Наставникот објаснува кои се активностите за овој час: анализа на песните (дел од учениците ја анализираат песната ,,Копачите”, а дел песната ,,Црвена”); потоа правење Петоред за песната која ја анализирале.

- Предлог за планот:1. Објасни го главниот мотив во песната.2. Зборови од кои си создаваш аудитивна и визуелна претстава.3. Посочи кои видови рими ги согледа (според акцентот и според местото во стиховите).4. Специфичности во видот на стиховите.5. Изработи техника Петоред според барањата:

Наслов (мотив – пишуваш една именка)_____________________________________

Опис (пишуваш две придавки)_________________ ___________________

Дејство (пишуваш три глаголи) _________________ __________________ ________________

Чувство (кое ти е предизвикано – фраза од четири збора)______________ ______________ _____________ ____________

- Ученици читаат од анализите, одговараат на евентуални дополнителни прашања од наставникот кој ќе ги оценува изработките; дискусии од ученици.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување – подоцна и сумативно (при заклучување на полугодишната оценка.


- За наредниот час: Да размислат за песни од филмови (играни, анимирани) кои станале хитови (евергрини).


1. Цели: Да ја научи содржината самостојно и да умее да формулира прашања од неа.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го менува видот на активности; подготвил како ќе се одвива текот на часот, објаснува задачи пред учениците, ја следи работата и презентациите.

- Учениците го читаат текстот, ја изработуваат вежбата, ги поставуваат прашањата, даваат одговори и дополнуваат доколку сметаат дека одговорите не се целосно.- Читање, работа со текст, пишување, разговор.- Учебник, тетратки.


1. Наставна единица: Музиката како изразно средство на филмот.2. Тип на часот: Усвојување нова содржина од Медиумска култура.3. Цел: Самостојно да усвои наставна содржина и да состави прашања за неа очекувајќи одговори од соучениците.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Постави прашања (според Методика од Б. Петковска).

Предвидени активности:- Наставникот појаснува: Секој ученик индивидуално ја чита и учи содржината од учебникот; што не му е јасно го прашува наставникот; формулира седум прашања со кои смета дека ќе биде опфатена содржината; читаат свои прашања и бараат одговори од ученици; оние кои сметаат дека одговорите не се целосни дополнуваат.- Се поведува разговор за музиката, односно песни – евергрини кои ги паметат од гледани филмови (на пример, од анимираниот филм ,,Малата принцеза Сирена” кој беше светски хит за љубовна песна, песни од филмовите ,,Титаник”, ,,Амадеус” и др.).


- Вреднување на знаењата: Учениците кои ќе ги претстават своите прашања ќе бидат формативно оценувани.

- За наредниот час: Да повторат за видови зборови и зборовни групи.


1. Цели: Да ги препознава честичките и нивната примена во истакнување на значењето на зборови во реченица, степенување на придавките (описните) и служба при образувањето на некои глаголски форми.

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организира активностите на часот, создава наставни ситуации, го насочува редоследот на операциите, дава свои примери, посочува задачи.- Учениците внимаваат, ги следат објаснувањата, поставуваат прашања во случај нешто да не им е јасно, решаваат задачи.- Предавање, објаснување, пишување, работа со учебник.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Честички.2. Тип на часот: Усвојување на нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цел: Да ги препознава честичките и нивното значење во реченицата.4. Наставни форми: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Низ прашања повторуваат за видовите зборови, неменливите и менливите зборови, за можниот начин, степенувањето на описните придавки, идно време – за да ги согледаат значењата (функциите) на честичките.- Наставникот низ примери на табла и од учебникот ја објаснува содржината, насочувајќи ги учениците да доаѓаат до самостојни заклучоци. Која е функцијата на честичките? За што служат тие? Зошто честичките спаѓаат во неменливата група зборови?(Ова може да биде и план за содржината, во форма на прашања).- Усно ги решаваат задачите од учебникот.

- Вреднување на знаењата: Од задачите се добиваат сознанија за усвоеноста на знаењата за честичките – формативно оценување.

- За наредниот час: Да повторат за учените стилски фигури.



1. Цели: Да ја препознава стилската фигура иронија и да умее да ја објаснува.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го испланирал текот на часот, методите, формите, активностите; се грижи за редоследот на операциите на часот, ги насочува кон заклучоци, обезбедува други наставни средства.- Учениците повториле за учените стилски фигури; ги читаат песните, ги анализираат; вниманието им е насочено кон согледување на иронијата како стилско изразно средство; го откриваат во песни што како примери ќе им бидат дадени.- Предавање, читање, објаснување, пишување, истражување.- Учебник, наставни ливчиња, тетратки.


1. Наставна единица: Иронија: ,,Момче невеста фалеше” и ,,Ерген шета” – Н. песни; анализа.2. Тип на часот: Усвојување нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цел: Да ја препознава иронијата и да умее да ја објасни.4. Наставни форми: Фронтална, дијалошка, работа во парови.Предвидени активности:- Со прашањата од наставникот повторуваат учени стилски фигури: метафора, апострофа, рефрен, градација, алегорија, симбол, епитети.- Учениците ги читаат двете песни во себе, со нагласување да размислат за содржината, мотивите, стилските фигури; потоа дел по дел ги читаат песните на глас.- Низ прашања се анализира содржината, структура на стихот, стилските фигури се посочуваат и цитираат.- Вниманието на учениците се насочува на прикриеното значење на одредени зборови, спротивно од она што навистина значат, а со цел да се дојде до заклучоци за иронијата како изразно средство; ги читаат примерите од учебникот.- Учениците се насочуваат кон размислување и истражување, во двојки, да пронаоѓаат и да објаснуваат иронија во наставните ливчиња во кои има делови од творби во кои има иронија; заклучоците ги презентираат (објаснуваат).

- Вреднување на знаењата: Активностите на часот овозможуваат формативно оценување.

- За наредниот час: Ќе вежбаат за иронија во примери од учебникот.


Примери за наставното ливче:1. ,,Бре, што арно сабјава читала 2. ,,Сега и татко глава си чешка, што убаво ли не разговори! го гледа долго синчето тој: На душа ти кој научи вака?” - Е, јас сум сакал сабји и копја,

А јарец печен синот мој!” (П. П. Његош)

(Ѓ. Јакшиќ)

3. ,,Тука е Врабец, јунак над сите 4. ,,Гугај ми, гугај, голубе, блазе на мајка што го родила! и јас сум така гугала Шушна нешто во грмушка кога сум била при мајка; летна јунак да бега!” сега ме млада машиле,

па си гугам тажачки.” (Б. Нушиќ)

(Н. песна)

5. ,,Каде одиш ,,Умна” главо, велиш дека имаш право. Сам си делиш многу фалби, а за тебе има само жалби.”

(Т. Јованчевска)


1. Цели: да знае да го примени знаењето во истрачувачка работа.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот создава наставни ситуации, планира методи, форми, текот на часот; ја следи работата на учениците, насочува активности, оценува.- Учениците читаат, размислуваат за усна анализа на песните според прашањата на табла (обмислени од наставникот); користат Венов дијаграм за споредба на двете песни, ,,Ерген шета, ерген оди” и ,,Ерген одев сто години” (од учебникот).Читање, објаснување, пишување, работа со учебник – текстови.


1. Наставна единица: Анализа на песните ,,Ерген шета, ерген оди” и ,,Ерген одев сто години”.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата.3. Цел: Да знае да ги примени знаењата во истражувачка работа.


4. Наставни форми: Индивидуална.5. Наставни техники: Венов дијаграм.

Предвидени активности:- Наставникот дава насоки за активностите на учениците: ги читаат песните, да размислат според прашањата на табла; презентираат усно; го изработуваат Веновиот дијаграм и го презентираат; им се укажува дека ќе бидат оценувани.

- Можни прашања за анализата на песните:Што се опејува во двете песни? Кој е изложен на исмејување и зошто? Истакни ја структурата на песните (строфи или не, видот на стиховите, директен – индиректен говор, стилски фигури).

- Појаснување за Веновиот дијаграм (им се обрнува внимание на учениците): споредба како се испеани, односно во строфи или не, видот на стиховите е ист, се исмејува иста човечка особина, но има разлика во согледувањата за таа особина, едната има дијалог, другата само монолог, присуство на иронијата и сл.

- Вреднување на знаењата: формативно оценување за презентациите на учениците, со претходно објаснување на наставникот за оценката.

- За наредниот час: Се подготвуваат за говорна вежба според задачата во учебникот за темата ,,Дарежливост”. Прават на лист (во ракопис или на компјутер) план, белешки з аона што усно ќе го презентираат.


1. Цели: Да умее да се претстави на одредена тема, со сите потребни елементи на усното изразување.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги упатил учениците што и како да подготват , ги собира подготвените планови; се грижи за работната атмосфера, определува кој ќе презентира, дискутира за чуеното и оценува.- Учениците се подготвиле за часот; ги претставуваат своите подготовки, ги следат, дискутираат за искажувањата, истакнувајќи ги и позитивните и негативните забелешки.- Демонстрирање на домашна подготовка според дадена задача.- Подготовките за усното излагање.


1. Наставна единица: ,,Дарежливост” – усно изразување по дадена задача.


2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата и умеењата.3. Цел: Да умее усно да сепретстави на дадена тема.4. Наставни форми: Индивидуална.

Предвидени активности:- Наставникот евидентира редовност во извршувањето на домашната задача и ги собира листовите со подготовките; ги следи искажувањата и ги оценува.- Учениците се подготвиле за активности; индивидуално повиканите ученици ги презентираат подготовките; дискусии за искажувањата и вреднување на истите.- Наставникот ги оценува презентирањата, а останатите подготовки ги собрал за да ги прегледа и да ги оцени; подоцна и ги информира учениците за оценките.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на подготовките и презента-циите.

- За наредниот час: Ќе имаат час од подрачјето Јазик.


1. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува според нивното значење.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги испланирал обемот, методите, активностите и наставните средства; дава појаснувања за содржината, објаснува дадени задачи; пишува текст на табла.- Учениците следат објаснувања; укажувањата за задачите ги применуваат и ги даваат одговорите; читаат, пишуваат.- Работа со текст, читање, пишување, објаснување.- Учебник, тетратки.


1. Наставна единица: Извици.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цел: Да ги препознава извиците и правилно да ги употребува според значењето.4. Наставни форми: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот напишал на табла текст во кој учениците ги пронаоѓаат извиците и зборовите кои вршат служба на извици; низ прашања наставникот ги насочува да ги согледаат значењата на извиците.Матилда Бајкова Страница

79

- Дејане, дојди ваму! – луто викна мајката.- Мамо, еве ме – рече Дејан. Зошто ме викна?

Наместо одговор, се чу тивко: мјау, мјау. Обајцата молчеа.- Мамичке, не се лути. Го најдов ... беше гладно ...- Бре, уште што не ќе направиш! А кој ќе се грижи за

Него? Запомни, мачето е твоја обврска!- Леле, мамо, колку сум среќен!

Одеднаш се чу – трас! Погледнаа на подот. А таму – куп ситни стакленца. И мачето, гледајќи ги тажно, како да молеше за прошка.

- По согледувањата за извици, заеднички подготвуваат план, кој го пишуваат на табла и во тетратките.

- Предлог за планот:1. Извиците се неменливи зборови.2. Со нив се изразува: чувства, да се обрне внимание, да се имитираат звуци.3. Се изговараат со повисок тон.4. Ист извик може да се користи со различно значење.5. Може да се употребуваат самостојно.6. И други зборови може да имаат служба на извици.7. Извиците може да се удвојуваат.

- Ги изработуваат вежбите за час од учебникот и добиваат задачи за дома (од учебникот).

- Вреднување на знаењата: Од вежбите се овозможува формативно оценување.

- За наредниот час: Домашната за извици; ќе имаат час од подрачјето Литература.


1. Цели: Да ја препознава словенската антитеза и да умее да ја толкува.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот создава наставни ситуации, работно ги ангажира учениците, ги насочува активностите; подготвува примери (делови од песни) со словенска антитеза.- Учениците се активни во анализа на планираната песна, ги согледуваат елементите на словенската антитеза; изведуваат заклучоци за посочени примери.- Работа со текстови, читање, анализирање, пишување, објаснување.- Учебник, извадоци од песни со оваа стилска фигура, тетратки.



1. Наставна единица: Интерпретација на песната ,,Ропство” од Коле Неделковски; словенска антитеза.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цел: Да ја препознава и да ја толкува словенската антитеза.4. Наставни форми: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците ја читаат во себе песната, размислувајќи какви одговори ќе дадат на прашањата по неа; читаат со рецитирање и одговараат на прашањата.- Наставникот со прашања ги насочува кон тезата, негирањето и антитезата, за да ги согледаат елементите на словенската антитеза.- Заеднички прават кус план: Мотив во песната. Дијалошка форма. Видот на строфите и стиховите. Аудитивни елементи. Стилски фигури. Словенска антитеза.- Наставникот чита извадоци од песни; учениците ја толкуваат словенската антитеза.

1. ,,Што је она на врв на планина? Дали ми је грутка Снежанова?... Не ми било грутка Снежанова Тук ми било белана чадора...”

(Народна песна)

2. ,,Пискотници се слушаат од Галичник до Река,што тешка несреќа ги збра.

.................................................................................. Дал’ град полињата житородни ги фатил?

Ил’ рој од скакулци се беше вдал? ..............................................................................

Ни град полињата житородни ги фатил, ни рој скакулци се вдал

............................................................................ Та Кузман, јунак славен, падна убиен од Гега тој сердар прочут падна в бој.”

(Г. Прличев)

3. ,, - Ај ти тебе, косовске девојке,


ќе те прашам, право да ми кажеш: - Што ти тебе коси побелеле,

бело лико ти се расипало?Али жалиш од рода твоего,што не си се млада омажила?Тога рече Косовка девојкаа:- Ја не жалам од рода моего,туку има трисет години,как’ ми дошол Црна Арапина,од цара ми свадбина прекупил ...”

(Народна песна)

- Вреднување на знаењата: Активностите на часот овозможуваат формативно оценување.


1. Цели: Да знае да ги применува знаењата во писмена анализа на песна по даден план.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот појаснува какви активности се планирани за овој час; дава соодветна помош (до поединци) доколку е потребно, ја следи работата, ги вреднува знаењата, прави план.- Учениците ја читаат песната во себе; соодветно на планот (напишан на таблата) индивидуално прават анализа; читаат од задачите и дискутираат за чуеното.


1. Наставна единица: Анализа на народната песна ,,Разболе се девојка” по даден план.2. Тип на часот: Вежбање и проверување на знаењата.3. Цел: Да знае да ги примени знаењата за анализа на песна по даден план.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците во себе ја читаат песната; се објаснуваат нејасните зборови.- Според планот на табла, индивидуално секој ученик пишува анализа на листови кои им ги дава наставникот, кои ги потпишуваат и кои ќе бидат дел од нивните портфолија; им се укажува на уредноста, ракописот, полни и прецизни одговори.


- Додека творат наставникот се грижи за работната атмосфера; потоа ги собира листовите; определува ученици кои ќе го читаат сработеното.- Прочитаните анализи, низ дискусија од учениците и наставникот ќе бидат оценети; останатите листови наставникот ќе ги прегледа и на некој нареден час ќе им ги соопшти оценките; тие стануваат дел од секое портфолио на секој ученик.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување, а подоцна ќе биде дел и од сумативното оценување.

- За наредниот час: Ќе имаат вежба од учебникот – Постави прашања.


1. Цели: Да знае точно и стилски издржано да формулира прашања од познат текст.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги испланирал активностите и ги координира; ги стимулира и нуди идеи кои ќе ги активираат сите ученици; помага при можностите на учениците.- Учениците одговараат на дадената задача, секој индивидуално; следат поставување на прашањата (ги критикуваат или пофалуваат), даваат одговори, дополнуваат одговори.- Работа со учебник, пишување, читање, објаснување.- Учебник и тетратки.


1. Наставна единица: Реализација на вежба наречена – Постави прашања.2. Тип на часот: Вежбање и проверка на знаењата.3. Цел: Да знае точно, јасно и стилски издржано да формулира прашања.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Откако ќе ги добијат упатствата за извршување на задачата, за текот на часот и оценувањето, учениците индивидуално се концентрираат на задачата и пишуваат.- Потоа некои ученици ги читаат своите прашања и ги прашуваат соучениците.- Наставникот ја оценува успешноста на составување прашања со објаснување.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување.

- За наредниот час: Во тетратката прават анализа на песна во која има и


словенска антитеза. Наставникот може да им посочи песни и автори.


1. Цели: Да умее да ги примени знаењата во домашна задача и да истражува во пронаоѓањето соодветна творба.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил што да подготват за овој час; ги координира активностите кон реализација на целите на часот; ги следи презентациите, дискутира, оценува.- Учениците ги подготвиле домашните задачи истражувајќи самостојно да пронајдат песни со словенска антитеза; читаат од задачите и меѓусебе се оценуваат.- Читање, работа со текст, разговор.- Домашните задачи, табла (за пишување белешки).


1. Наставна единица: Анализа на домашни задачи.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаења и умеења.3. Цел: Да ги примени знаењата за анализа на песна и да умее да истражува.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот ја проверува редовноста во носењето домашните задачи.- Ученици читаат домашни задачи; по секое презентирање, ученици дискутираат за чуеното и оценуваат; истото го прави и наставникот.

- Вреднување на знаењата: Домашните задачи ќе бидат дел од формативното Оценување, а подоцна и од микросумативното и сумативното оценување.

- За наредниот час: Да ги повторат учените содржини од ова полугодие зашто на наредниот час ќе повторуваат, т.е. ќе се подготвуваат за полугодишниот тест.


1. Цели: Да вежба да ги применат стекнатите знаења во полугодишниот тест.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставник осмислил форми, методи и активности за овој час; дава соодветни појаснувања за важноста од оваа подготовка; подготвил наставни ливчиња за


работа во двојки; следи одговори, укажува на грешките кои би ги направиле во одговорите.- Учениците ги повториле содржините учени во ова полугодие; во парови размислуваат за одговорите на прашањата во наставните ливчиња; ги даваат одговорите усно, а следат внимателно на точните одговори.- Читање, размислување, работа со текст, објаснување.- Наставни ливчиња.


1. Наставна единица: Вежби како подготовка за полугодишниот тест.2. Тип на часот: Вежбање и проверка на знаењата од првото полугодие.3. Цел: Да вежба да ги примени знаењата во полугодишниот тест.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Наставни ливчиња.

Предвидени активности:- Наставникот ги поделува наставните ливчиња за работа во парови.- Учениците во парови ги читаат прашањата, ги вежбаат одговорите; потоа заеднички ученици ги читаат прашањата и ги одговараат; доколку некои одговори не се јасни или има друг проблем, ќе се појаснуваат одговорите.

- Вреднување на знаењата: Нема да се вреднуваат (оценуваат) знаењата со оценка, туку со укажувања заради подобра подготвеност за тестот.

- За наредниот час: Ќе биде спроведен годишниот тест.


За овој час наставникот подготвил полугодишен тест со кој ќе биде дополнето сумативното оценување и тој ќе биде дел од портфолиото на секој ученик.


1. Цели: Да ги препознава модалните зборови и да ги користи правилно.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги планира и организира видот и обемот на активности; дава појаснувања, ги насочува кон истражување, согледување и заклучоци за содржината; ги организира и вежбите.


- Учениците ги следат укажувањата на наставникот, размислуваат, истражуваат и донесуваат заклучоци за содржината; пишуваат план; вежбаат задачи од учебникот.- Објаснување, разговор, работа со текст, пишување.


1. Наставна единица: Модални зборови.2. Тип на часот: Усвојување на нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цел: Да ги препознава и правилно да ги користи модалните зборови.4. Наставни форми: Фронтална, дијалошко-монолошка.

Предвидени активности:- Наставникот ги упатува да го прочитаат ученичкиот состав од вежбите за час и да размислат за зборови во него кои изразуваат личен однос на авторот кон она што е кажано во речениците; дообјаснува дека и без тие зборови речениците би биле сосема јасни, но тие ја моделираат реченицата.- Низ прашањата наставникот ги насочува кон заклучоци и правење заеднички план:

1. Изразуваат личен став кон кажаното.2. Изразуваат: увереност, претпоставка и тврдење.3. Модални зборови и модални изрази.4. Вежби.

- По прашањата од учениците за евентуални нејаснотии во содржината, наставникот ги упатува кон задачите за час (во учебникот); ги одговараат и ги читаат одговорите.


- За наредниот час: Ќе повторуваат за морфолошка анализа на реченици (со акцент на класификација на зборовите во видови и во зборовни групи).


1. Цели: Да ги препознава видовите зборови и зборовните групи во кои се вбројуваат и нивните граматички категории.

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги планира формата, методите и активностите на часот; одредува парови кои заеднички ќе ја изработуваат анализата на речениците; се грижи за


редот во текот на изработување на вежбата, укажува, дава соодветна помош, ги следи одговорите.- Учениците во парови ја изработуваат вежбата; заеднички размислуваат и се консултираат во двојки; ги презентираат и одговараат на задачата во своите тетратки; ги соопштуваат одговорите, вршат потребни корекции.- Практична работа, пишување, решавање задачи.- Реченици напишани на табла, тетратките.


1. Наставна единица: Морфолошка анализа на реченици.2. Тип на часот: Повторување и вежбање на учени содржини од подрачјето Јазик.3. Цел: Да умее да прави морфолошка анализа на реченици.4. Наставни форми: Работа во парови (двојки).

Предвидени активности:- Наставникот укажува на активностите за овој час, посочувајќи ги барањата при морфолошка анализа на реченици; на табла напишал три – пет реченици за кои ќе ја вршат анализата.- Учениците во парови ја вршат анализата во тетратките; потоа се врши проверка, односно учениците ги соопштуваат одговорите; ги коригираат грешките во тетратките.- Наставникот ја следи работата, помага, укажува.

- Вреднување на знаењата: Вежбата овозможува да се испланира формативно оценување.

- За наредниот час: Ќе се прави осврт на полугодишниот тест и утврдување на оценките за полугодие.


1. Цели: Да умее да ги согледа сопствените знаења и реално самооценување.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги соопштува оценките од полугодишниот тест; прави осврт на успехот од тестот; ги соопштува добиените оценки во текот на целото полугодие и се прави осврт на сечие портфолио и се заклучува оценката заеднички.- Учениците ги разгледуваат сопствените тестови; учествуваат во оформувањето на полугодишната оценка.


Ј а н у а р и


1. Цели: Да ја согледа и препознае алегоријата како стилска фигура, нејзините елементи и намената.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги подготвува формите и методите на работа; им ги објаснува активностите на учениците, ги координира истите, поттикнува на размислување.- Учениците ги следат укажувањата за активностите, размислуваат и комуницираат во паровите; презентираат и ги објаснуваат изработките на наставните ливчиња. - Читање, пишување, работа со текст, задачи во наставни ливчиња.- Учебник, наставни ливчиња, табла.


1. Наставна единица: ,,Без срце” – М. Бор – анализа со проблемска настава; алегорија (поим).2. Тип на часот: Обработка на ова содржина од подрачјето Литература.4. Наставни форми: Работа во парови.Матилда Бајкова Страница

88

5. Наставна техника: Наставно ливче со проблемкси прашања.

Предвидени активности:- Наставникот ги објаснува активностите: читање на песната во парови, поставување проблем; пополнување на наставното ливче; презентирање и дискусија (објаснување) за одговорите; проверување на решението на проблемот (примери од секојдневието).- Учениците ги извршуваат своите активности, а наставникот го пишува проблемот на табла, веднаш по насловот на песната. (Предлог за проблемот: Со пари можеш да купиш с#); потоа ученици од војките ги кажуваат одговорите на прашањата и ги објаснуваат зошто е тој одговор избран, зошто е токму тоа нивниот став; го пишуваат бројот на прашањето на табла и одговорите (може да има и различни избори од дискраторите кои се понудени).- Од одговорите, низ дискусија поттикната од прашања на наставникот, се извлекува решението (во духот на тоа со пари не се купува здравје, другарство, љубов, почит и сл.), кое пак го запишуваат во тетратките.

Предлог за наставното ливче:1. Продавајќи го срцето, што продал патникот? а) мудроста б) злобата в) љубовта г) чесноста

2. Постапката на продавањето срце е: а) мудра б) добра в) храбра г) Непромислена

3. Постапката кај тебе предизвика: а) осуда б) восхит в) така г) чудење

4. Одговорите на канаринката, песот и ѕвездата се: а) непромислени б) смешни в) осуда г) тага

5. Криењето во куќата покажува дека човекот е: а) разочаран б) засрамен в) среќен г) храбар

6. Ова криење кај тебе предизвика: а) почит б) оправдување в) тага г) осуда

7. Која човечка особина е претставена во песната? _________________________

8. Која мисла е соодветна за идејноста на песната: а) Парите значат другарство, мудрост, љубов, почит од другарчињата. б) Со парите можеш да си овозможиш с# што посакуваш.


в) Парите се потреба, но не и средство кое ќе ти донесе среќа. г) Парите ги оправдуваат сите постапки на луѓето.

- Се согледува дека прикриеното прикажување на човечките особини е алегорија.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување.- За наредниот час: Да донесат по една басна која ќе умее да ја претстави со неколку реченици, а ќе објасни која човечка особина е алегорично претставена.


1. Цели: Да истражува по дадена задача и да ги презентира заклучоците.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот посочил што да подготват за часот; ги стимулира и поттикнува активностите; создава наставни ситуации и раководи со текот на часот.- Учениците се подготвиле за часот; ги презентираат заклучоците од своите истражувањља; дискутираат за презентациите; искажуваат свои размислувања.- Работа со текст, демонстрирање на заклучоци, разговор.- Басните кои ги донеле учениците.


1. Наставна единица: Анализа на басни со акцент на алегоријата.2. Тип на часот: Вежбање и утврдување на знаења.3. Цели: Да истражува по дадена задача и да презентира заклучоци.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот објаснува кои активности се планирани за часот и оценувањето.- Учениците ги претставуваат своите подготовки, односно кусо ги претставуваат басните кои ги прочитале, со нагласување и објаснување за алегоријата во нив.- И другите ученици можат да изнесуваат свои размислувања за презентирањата; исто така, тие дискутираат за искажувањата и ги вреднуваат.- Наставникот дискутира за искажувањата на учениците и ги оценува; тој може да поставува дополнителни прашања доколку смета дека објаснувањата се нецелосни.- Се поведува дискусија и за трите басни во учебникот и алегоријата во нив.

- Вреднување на знаењата: Искажувањата на учениците ќе бидат формативно оценување, како говорна вежба, а потоа ќе биде дел од сумативното оценување.Матилда Бајкова Страница

90

- За наредниот час: Да повторат за структурата на сложената реченица (од ВИИ одделение).


1. Цели: Да ја знае структурата на сложената реченица што ќе биде неопходно како знаење за идните содржини за сложената реченица.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот укажал што да повторат; подготвил реченици од кои ќе се извлекуваат заклучоци, како повторување за структурата на сложената реченица; ги испланирал активностите и текот на часот.- Учениците се активни во текот на целиот час; односно ги претставуваат своите знаења преку анализата на речениците на табла; учествуваат во заклучоците кои ќе бидат запишани во планот.

Предлог за планот:1. Структура на сложената реченица: најмалку два прирока – значи најмалку две прости реченици.2. Може да имаат ист подмет, но и различен подмет.3. Дел – реченици = структура на сложената реченица.- Како вежба може да се користи текст од учебникот од кој ќе ги селектираат сложените реченици и ќе ги определуваат дел – речениците.


1. Наставна единица: Повторување на структурата на сложената реченица.2. Тип на часот: Вежбање и повторување на знаења од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ја знае структурата на сложената реченица како предуслов за новите содржини да бидат подобро усвоени.4. Наставни форми: Дијалошка.

Предвидени активности:- Со помош на речениците на табла, се повторуваат знаењата за структурата на сложената реченица, при што се прави и планот како заклучок на повторувањата. - Вежбите продолжуваат со текст од учебникот.

- Вреднување на знаењата: Ќе се согледаат знаењата од синтакса и ќе биде дијагностичко оценување.


- За наредниот час: Пишуваат домашна задача која се состои во претставување на прочитан роман со техниката Скелет.


1. Цели: Да умее да анализира прочитано дело користејќи ја техниката Скелет.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ја објаснил домашната задача; ги следи презентирањата на учениците, дискутира за нив, поставува дополнителни прашања за учениците да ги објаснат одговорите кои ги дале.- Учениците ја подготвиле домашната задача; ги читаат домашните и ги дообјаснуваат преку прашањата на наставникот или од соучениците.- работа со текст, читање, објаснување.


1. Наставна единица: Анализа на домашните задачи – слекетен приказ на роман.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаења.3. Цели: Да умее да анализира прочитано дело користејќи слекетна техника.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот ја проверува редовноста во носењето домашни задачи.- Учениците ги претставуваат своите скелетни приказни на романите кои ги прочитале; даваат објаснување зошто ги дале тие одговори, одговараат на евентуално дополнителните прашања од наставникот или соучениците.

Предлог за скелетниот приказ:

Реченица (Објаснување за што се раскажува во делото)_______________________________________________________________________

Фраза (Со која се искажува нешто важно од романот)_____________________________________________________________________________________

Симбол или слика (Нацртај го она што ќе ја претстави содржината)________________________________________________________________________


Боја (Изрази со која боја би ги обоил своите чувства за делото)________________________________________________________________________

Најдобра работа (Која е мислата за идејата која ја понесе од творбата)________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

- Вреднување на знаењата: Прочитаните домашни задачи и добиената оценка ќе бидат формативно оценети, но ќе бидат дел и од сумативното оценување.

- За наредниот час: Да пронајдат објаснување за зборот синхронизација и да размислат за различни звуци кои ги слушале додека гледале филмови, кои ќе ги паметат; да ги повторат знаењата за говор и музика во филмот; да истражат за значењето на зборовите: кинематографија, илустрирање (звучно и видео) , ефект.


1. Цели: Да ги збогати знаењата за филмската уметност и да биде поттикнат да ги забележува звуците во филмот и нивниот ефект.

2. Активности, методи, наставни средства: - Наставникот ги осмислил обемот и видот на активности; методи, форми и средства за работа; го води наставниот процес низ прашања и поттикнување на размислување.- Учениците размислиле и повториле за она што им беше посочено; размислуваат и зборуваат за свои впечатоци при гледањето филмови.- Разговор, објаснување, пишување, ауди или аудио-визуелно следење (според можностите).- Учебник, тетратка, аудио-визуелно средство (според можностите).


1. Наставна единица: Звучни ефекти во филмот.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од Медиумска култура.3. Цели: да ги збогати знаењата за елементите на филмската уметност и да биде поттикнат да го согледа значењето на звуците за филмот.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка, истражувачки резултати.



- Низ прашањата од наставникот се повторуваат содржините заговор и музика во филмот; ги поттикнува на разговор за звуците во филмовите кои ги гледале и кои биле составен дел од дејството кое се одвивало во филмот, значењето и ефектот кој го имаат врз гледачот; набројуваат звуци (тропање при одење по скали, звук при дување на силен ветер, мјаукање на мачка или звуци од други животни и сл.).- Разговор за она што го откриле за значењето на зборовите: синхронизација, кинематографија, ефекти, илустрирање (тонско и видео).- Преку двете илустрации и текстот во учебникот се води разговор на какви звуци ги насочуваат овие фотографии; наставникот ја појаснува и содржината за звучни ефекти во филмовите.

- Вреднување на знаењата: Се вреднува подготовката за часот (повторувањето и истражувањето) и активностите (формативно оценување).

- За наредниот час: Да ја подготват лектирата ,,Црни овци” која ќе ја анализираат два часа.


1. Цели: Да умее да чита со внимание за да знае текстот да го интерпретира и да размисли за битни елементи во него.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот навремено (септември) дал распоред на лектирите, термините кога ше бидат анализирани; ги потсетил што да подготват за оваа лектира, да ги пополнат лектирните тетратки; создава наставни ситуации, дава соодветни задачи, ги поттикнува на активности сите ученици и ги оценува презентирањата.- Учениците се подготвиле за часовите за лектирата; ги пополниле лектирните тетратки; читаат од обаботките, дискутираат за нивната успешност; ги извршуваат дадените задажи за вториот час и ги презентираат одговорите; изнесуваат свои размислувања за постапките на ликовите, за идејноста и сл. - Работа со книга, читање, пишување, објаснување.

Развојно-процесно планирање за час 6 - 7

1. Наставна единица: Интерпретација на лектирна творба ,,Црни овци” (раскази од познати европски и американски раскажувачи).2. Тип на часот: Обработка на прочитана книга од задолжителната лектира.3. Цели: Да умее да чита книга внимателно за да умее да го интерпретира текстот и да размислува за битни елементи на творбата.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.


5. Наставни техники: Табеларен приказ (за час 7).

Предвидени активности за час 6:- Ученици читаат од анализите во лектирните тетратки.- Другите ученици слушаат внимателно, водат белешки по кои ќе дискутираат (за одговорите на прашањата, за читањето, за стилските особености на речениците и сл.), истакнувајќи ги позитивните и негативните забелешки.- Наставникот следи, дискутира објаснувајќи ја оценката.

Предвидени активности за час 7:- На претходниот час учениците ги препишале задачите кои треба да ги изработат, а кои наставникот ги напишал на табла и ги објаснил барањата.- Ученици презентираат одговори, другите дискутираат, дополнуваат со свои одговори и дополнувања.- Наставникот ги оценува објаснувајќи ја добиената оценка.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување (подоцна и сумативно).- За наредниот час: Да проверат од ВИИ одделение зависни – независни сложени реченици и за видовите независни реченици.

Предлог за табеларниот приказ

Напиши го насловот на расказот Објасни ја темата на расказотОмилениот сокол - ,,жртва” на силната љубов кон Џована

Ајфеловата кулаШегата на момчето предизвикува и среќа и болка кај Надењка

Летот на убавиот бел коњЦрна обца во фамилијата

Карактерни особини на ликовите

Ликот на дона Џована Дамата од портретот Недостојната старица



1. Цели: Да ги разликува независните и зависните сложени реченици и да ги посочува видовите независносложени реченици.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги подготвил нетодите, формите и активностите за повторување на знаењата за зависните и независните реченици.- Учениците ги повториле посочените содржини, ги применуваат знаењата во изработка на вежбите кои ги подготвил наставникот.- Пишување, објаснување, учебник.- Тетратките, учебникот, табла.


1. Наставна единица: Вежби за зависни и независни реченици (видовите независни).2. Тип на часот: Вежбање и повторување на учени содржини.3. Цели: Да препознава видови сложени реченици и да ги посочува видовите независни реченици.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот на табла напишал сложени реченици; учениците ги препишуваат во тетратките, ги поделуваат на дел-реченици и го определуваат видот (зависни - независни), но и видот на независни реченици.- Потоа излегуваат ученици на табла, ги пренесуваат (обележуваат) одговорите од своите тетратки (поделбата и видот на речениците), а другите ги проверуваат своите одговори.- Од учебникот, од текстовите, пронаоѓаат и посочуваат сложени реченици и повторно ги пишуваат во тетратките, ги делат на дел – реченици и го определуваат видот.

- Вреднување на знаењата: На овој начин е овозможено формативно оценување.- За наредниот час: Да повторат за глаголско-именски прирок (да го препознаваат) и за предмет во реченица.

Ф е в р у а р и


1. Цели: Да ги препознава исказни реченици и правилно да ги употребува.


2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го планира текот на часот, ги планира активностите; пишува прашања, работно ги ангажира учениците, ги насочува кон заклучоци по нивното истражувачко читање.- Учениците ги повториле знаењата кои им се посочени; ја читаат содржината од учебникот истражувајќи што се искажува со овој вид реченици, создаваат свои реченици како примери; ги одговараат прашањата, вежбаат задачи од учебникот.- Работа со учебник, читање, пишување, објаснување, вежбање.


1. Наставна единица: Исказни зависносложени реченици.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува исказните реченици.4. Наставни форми: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот ги објаснува задачите кои им престојат, односно текот на часот.- Учениците ја читаат содржината за исказните реченици; во тетратките пишуваат прашања со кои ќе ја опфатат содржината за овој вид реченици.- Читаат прашања, а одговорите ги бараат од соучениците.- Пишуваат индивидуално по три исказни реченици; зависно од времето, усно ги решаваат вежбите од учебникот.

- Вреднување на знаењата: Постои можност за формативно оценување, а бидејќи содржината е нераскинливо поврзана со претходни знаења, и дијагностичко оценување.

- За наредниот час: Да ја повторат содржината за роман од ВИИ одделение.


1. Цели: Да ги знаат особеностите на романот како најдолго епско прозно дело, како предуслов за совладување на видовите романи кои ќе ги изучуваат.Матилда Бајкова Страница

97

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот кажал што да повторат за овој час и низ прашања и план се утврдува содржината за роман и неговите особености; ги организира активностите, поттикнува на размислување и насочува кон заклучоци во планот кој ќе се изработува. - Учениците ја повториле содржината за роман; со своите активности ги утврдуваат знаењата и учествуваат во создавањето на планот, размислуваат, пишуваат.- Работа со текст, читање, пишување, разговор.- Учебник, тетратка.


1. Наставна единица: Повторување на знаењата за роман (,,Верни другари” – С. Север).2. Тип на часот: Утврдувањена знаења и примена на истите во текст (пронаоѓање).3. Цели: Да ги знае особеностите на роман и да ги пронаоѓа во текст.4. Наставни форми: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот поставува прашања и паралелно со одговорите учениците го создаваат планот.

Предлог на планот: Роман1. Долга, епска, прозна творба.2. Развиена фабула; повеќе настани (периоди) и повеќе ликови.3. Опфаќа голем временски период; општествено-историска основа.4. Главни ликови и споредни ликови.5. Главна и споредни теми.6. Видови: историски, авантуристички, семејни, љубовни, научно- фантастични и др.- Учениците во себе го читаат објаснувањето за извадокот ,,Верни другари”; потоа дел по дел го читаат на глас, со укажување да внимаваат на изразното читање.- Ги одговараат прашањата по текстот – разговор.

- Вреднување на знаењата: Дијагностичко и формативно оценување.

- За наредниот час: Да ја извежбаат фабулата на текстот за усно прераскажување и да размислат за анализа на текстот.


1. Цели: Да знае усно да прераскажува фабула на текст и да умее со техника Матилда Бајкова Страница

98

Квадрант да претстави како го доживеал текстот (во фазата на рефлексија).2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал задачи за овој час; ги испланирал методите, формите и активностите, ја одредил целт ана часот; ги насочува работните задачи; оценува со укажувања.- Учениците се подготвиле за часот; ја прераскажуваат фабулата за што ќе бидат оценувани; определуваат тема, ликови, локализација, описи, највозбудливи делови, а со тоа се изведува заклучок за авантуристички роман; применуваат техника Квадрант, презентираат и ќе бидат оценувани.- Разговор, објаснување, работа со текст, прераскажување, пишување.- Учебник, тетратка, табла.


1. Наставна единица: Прераскажување и анализа на текстот; синтеза со Квадрант.2. Тип на часот: Проверување и оценување на применување на знаења.3. Цели: Да знае да прераскажува фабула и да користи Квадрант во анализата.4. Форми на работа: индивидуална, дијалошка.5. Наставна техника: Квадрант.

Предвидени активности:- Ученици ја прераскажуваат фабулата – за што ќе бидат и оценувани.- Усно се истакнуваат: темата, ликовите, локализацијата, највозбудливите настани, при што се насочуваат кон заклучок за елементите на авантуристичкиот роман; паралелно со тоа се прави планот.

Предлог за планот:1. Прикажува возбудливи доживувања.2. Сцени од реалниот живот – со многу пресврти во дејството.3. Описи кои ја зголемуваат напнатоста во дејството.4. Видови: пикарски (бурни талкања), вестерн (каубојски).5. Забавната литература го претопува овој вид романи.- Наставникот дава упатства за изработка на Квадрантот; го пополнуваат и ги презентираат изработките.


Предлог за Квадрант (лист со 4 полиња).

Слика (како ја замислува) Наброј чувства од текстот и свои

Звуци поврзани со текстот Поврзување со личен настан

- Вреднување на знаењата: Формативно и дијагностичко оценување.

- За наредниот час: Да се одредат сами во групи од по четири ученика; секоја група си одредува кој член што ќе подготви за презентација, а ќе добијат заедничка оценка како група. Задачата е да пронајдат и презентираат податоци за Кочо Рацин: живот, делата, осврт на две-три песни, фотографии и записи за него. Ова го подготвуваат десетина дена (според задачата во учебникот за предавање).


1. Цели: да ги знае елементите на предавањето како начин на усно презентирање на одредена содржина.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот создава наставни ситуации, работно ги ангажира насочувајќи ги во истражување и откривање на предавањето како вид усно презентирање.- Учениците го читаат текстот настојувајќи да ги согледаат специфичностите во него; изведуваат заклучоци и заеднички изработуваат план.- Учебник, тетратки, табла.- Работа со текст, читање, разговор, објаснување, пишување.



1. Наставна единица: ,,Мост на епохите”; поим предавање.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина.3. Цели: Да ги знае елементите кои ги содржи предавањето.4. Наставни форми: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците во себе го читаат текстот придржувајќи се на упатствата да ги заблежат специфичностите на текстот (во споредба со други видови текстови).- Го читаат текстот на глас; ги одговараат усно прашањата под текстот и прашањата од наставникот, со кои ги насочува кон заклучоци за предавањето; прават план:

1. Дава податоци за животот на некоја личност, содржина од некоја област и др.

2. Нема развој на дејство, настани и ликови како дел од фабулата.3. Користи стручна литература и релевантни извори.4. Помошни средства: фотографии, слики, шеми, графички прикази,

графофолии, лап-топ, Интернет.

- Вреднување на знаењата: Дијагностичко – како истражувачка работа да дојдат до нови сознанија и заклучоци.


1. Цели: Да ги разликува временските реченици и правилно да ги употребува.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот создава наставни ситуации, работно ги ангажира учениците, дообјаснува делови од содржината, осмислува вежби, согледува колку е содржината усвоена.- Учениците изработуваат вежба преку која им се насочува вниманието кон заклучоци за она што го означуваат веменските реченици; од примерите во учебникот ги согледуваат сврзниците и правописот за овој вид реченици.- Работа со учебник, разговор, објаснување, практична работа – вежби.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Временски зависносложени реченици.


2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги разликува временските реченици и правилно да ги употребува.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.- На таблата има реченици со прилошки определби за време и учениците имаат задача да ги прошират во сложени реченици.

Примери: 1. Влегувајќи подоцна, го нарушуваат редот на предавањето. 2. Зимоска скијавме на падините на Пелистер. 3. За време на часот Горан внимаваше.

- Од вежбата и прашањата на наставникот, се извлекува заклучок за овие реченици.- Примерите (речениците) во учебникот ќе овозможат заклучоци за сврзниците и употребата на запирката кај овие реченици.- Усно ги изработуваат вежбите од учебникот.

- Вреднување на знаењата: Дијагностичко и формативно оценување.

- За наредниот час: Да го прочитаат текстот ,,Борба со рибата”, од учебникот, обрнувајќи внимание на: настанот, монолозите, описите на рибата, морето, психолошката состојба на старецот.


1. Цели: Да умее да прави самостојна анализа на текст по даден план.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот испланирал методи, форми, актив ности; поттикнува на активности; ја следи работата на учениците; ги оценува изработките и ја образложува оценката.- Учениците се подготвиле за часот според укажувањата; ја изработуваат табелата прикажана на табла и ја презентираат.- Пишување, работа со текст, читање, објаснување.- Учебник, тетратка, табла со план во табела.


1. Наставна единица: Самостојна анализа на текстот ,,Борба со рибата” по даден план.2. Тип на часот: Проверување на знаењата и умеењата за самостојна работа.3. Цели: Да умее да прави самостојна анализа на текст по даден план.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка. Техника – табеларен приказ.


Предвидени активности:- Наставникот на табла подготвил прашања поставени во квадрати, која учениците ја прецртуваат во тетратките, а потоа ги впишуваат одговорите според барањата.

Предлог

Една реченица – кој настан е прераскажан

Што дознаваш од

монолозите?

Зборови за психолошката

состојба на старецот

Описи на рибата

Описи на морето

- Потоа ученици ги презентираат изработките; дискутираат и ги вреднуваат нивните соученици; а тоа го прави и наставникот објаснувајќи ја дадената оценка.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на изработките.

- За наредниот час: Текстот да го подготват за прераскажување на фабулата, да ја определат темата, идејата и кои елементи на роман ги забележуваат; и да повторат за елементите на расказот како вид творба.


1. Цели: Да знае да прераскажува фабула и да први споредба меѓу видови творби.2. Активности, методи, наставни средства:


- Наставникот дал задача што да подготват за овој час; подготвил активности кои ги координира; поттикнува на заклучоци; спроведува оценување.- Учениците се подготвиле за часот; ги презентираат подготовките усно; прават споредба меѓу расказот и романот.- Прераскажување, разговор, пишување.- Табла за цртање Венов дијаграм, тетратките.

Предвидени активности:- Ученици ја прераскажуваат фабулата на текстот; се оценуваат меѓусебе за презентациите, а тоа го реализира и наставникот (ја објаснува добиената оценка).- Усно истакнуваат: тема, идеја, елементи на роман.- Низ прашања од наставникот ја повторуваат содржината за расказ и за роман (нивните карактеристики); заеднички, од споредбата, го изработуваат Веновиот дијаграм на табла и во тетратките.

- мала, епска - голема епскатворба; - епски, прозни творба;- кус временски творби - широк временскипериод; - реалистично период;- еден настан; прикажување - повеќе настани;- еден до два - типични ликови - повеќе ликови;лика; (од секојдневието) - една главна и- една тема; но и од историјата. повеќе споредни- куси описи. теми;

- подолги описи.

расказ заеднички роман особини

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на знаењата.- За наредниот час: Ќе имаат содржина од подрачјето Јазик.


1. Цели: Да го разликува видот причински реченици и правилно да ги употребува.2. Активности, методи, наставни средства:


- Наставникот дава насоки за усвојување на содржината, ги планира методите и формите; дава објаснувања и поставува задачи; поттикнува на активности.- Учениците ја совладуваат содржината, размислуваат и донесуваат заклучоци, ги изработуваат вежбите.- Читање, работа со учебник, објаснување, пишување.- Учебник, тетратка, табла.


1. Наставна единица: Причински зависносложени реченици.2. Тип на часот: Обработка на нова содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги разликува и правилно да ги користат причински реченици.4. Форми на работа: Фронтална, индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците ја читаат во себе соддржината за причинските реченици; во двојки меѓу себе се консултираат; одговараат на прашањата од наставникот разработувајќи ја содржината; прават заеднички план; изработуваат вежби.

Предлог за планот:1. Што искажуваат причинските реченици?2. Со кои прилошки определби се тесно поврзани?3. Сврзници и употреба на запирката.4. Неприфатлива употреба на зборот пошто; споредба зошто и зашто.- Ги изработуваат вежбите од учебникот усно; според времето, можни се вежби и од наставникот.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување за усвоеноста на содржината.- За наредниот час: Ќе учат за љубовен роман; им посочува да се присетат на прочитани љубовни романи (да наведат наслови).


1. Цели: Да умее да анализира прочитан текст истражувајќи ги елементите на видот роман кој го изучуваат.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги определува видот и обемот на активности; го планира редоследот на операции; ги насочува кон истражување и заклучоци; појаснува.


- Учениците го читаат текстот, го анализираат низ прашањата од учебникот и наставникот; прават кус план и изведуваат заклучоци за љубовните романи.- Учебник, тетратки.- Работа со текст, читање, објаснување, заклучок.


1. Наставна единица: ,,Снеговите на Климентина Евин” – Г. Петревски; интерпретација; љубовен роман.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да умее да анализира текст истражувајќи ги најбитните елементи.4. Форми на работа: Дијалошка.

Предвидени активности:- Еден ученик ги презентира своите знаења за романот како вид литературна творба и за тоа ќе биде формативно оценет од наставникот.- Прво во себе, а потоа дел по дел, со инсистирање за изразно читање, ученици го читаат текстот. Со одговорите на прашањата по текстот и со дополнителните прашања од наставникот, се анализира текстот.- Се откриваат елементите на љубовниот роман; се прави план на анализата.

Предлог за планот:1. Тема: Вљубената Климентина.2. Ликови: Главен лик Климентина, споредни лебедите и професорот (овде само спомнуван).3. Описи: Рана есен, лебедите.4. Форми на изразување: Монолози, замислен дијалог.5. Стил и јазик: Стилот полн со емоции; јазикот литературен.6. Љубовен роман – според видот; епска творба – според нарацијата; според формата – проза.

- За наредниот час: Текстот да го извежбаат за прераскажување; да се потсетат на она што им беше кажано да се сетат на прочитани љубовни романи, или барем, со споредна тема љубов. Секој ученик да донесе пред себе еден уреден лист – празен (ќе работат една техника).



1. Цели: Да знае усно да прераскажува текст со точни и стилски богати реченици и да пренесе и објасни свој став за состојба во која се нашол главниот лик.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги испланирал активностите; го предвидел текот на часот и етапите; поттикнува на активности; ги оценува искажувањата. - Учениците се подготвиле за часот според укажувањата на наставникот; меѓу себе ги оценуваат прераскажувањата; учествуваат во техниката Бура на идеи изнесувајќи ги своите размислувања и ставови.- Прераскажување, дискутирање, пишување.- Лист на кој ќе се изработува техниката Бура на идеи.


1. Наставна единица: Прераскажување на текстот ,,Снеговите на Климентина” и истакнување на своето мислење за поставен проблем.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаења и умеења.3. Цели: Да знае да прераскажува текст и да дискутира за својот став.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Бура на идеи.

Предвидени активности:- Неколку ученици го прераскажуваат текстот, а исказите ќе бидат оценувани.- Наставникот бара пред секој ученик да биде листот; секој ученик на листот, како прашање – наслов, ја пишува реченицата: Мое размислување за заљубеноста на Климентина. И на листот го пишува своето мислење, својот став и објаснување за тој став (зошто мисли така).- Учениците кажуваат свој став; еден ученик на табла ги запишува ставовите, а други ученици дискутираат за запишаниот став на табла (одобрува или не, зошто мисли така и сл.).

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување за усните презентации.- За наредниот час: Час од подрачјето Литература.


1. Цели: Да знае изразно да чита текст (со сите елементи) и да направи интерпретација на истиот.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги информира за активностите на часот; им прави план, потсетувајќи ги на елементите на изразното читање; анализа со правење план.


- Учениците вежбаат, прво во себе а потоа на глас, изразно читање; потоа го анализираат текстот и заеднички го составуваат планот.- Работа со текст, објаснување, читање, разговор.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Изразно читање на текстот ,,Писмо” и анализа.2. Тип на часот: Обработка на нова содржина и вежби.3. Цели: Да знае изразно да чита текст, а потоа и да го анализира.4. Форми на работа: Фронтална, индивидуална, дијалошка (комбинирање).

Предвидени активности:- На табла наставникот ги напишал елементите на изразното читање, дава куси објаснувања; учениците препишуваат – за сите идни изразни читања.1. Артикулација – правилно изговарање на гласовите.2. Дикција – правилно изговарање на зборовите (зборовен акцент), нагласување на одреден збор или реченица (логичен акцент).3. Интонација – нијансирање на гласот според потребите на текстот (повишен или потивок глас, растегнат изговор, прашање, глас на дете, возрасен, болен и др.).4. Ритам – има делови во текст кои бараат побрзо или побавно читање.5. Паузи – можат да бидат граматички (меѓу речениците), логички (се изделува подмет, прирок, предмет) и психолошки (да се делува на емоциите).- Потоа учениците во себе вежбаат изразно читање; вршат презентирање на тоа што го вежбале; наставникот следи и укажува.- Се прави анализа на текстот; паралелно се прави план кој и го пишуваат во тетратките. 1. Тема – Виолетка внесува немир. 2. Ликови – со определба јунак, помошник, противник. 3. Описи – со читање извадоци, нагласување зборови кои опишуваат нешто. 4. Раскажување и дијалог.

- Вреднување на знаењата: Формативно ќе се оценува читањето.

- За наредниот час: Да го извежбаат текстот за прераскажување на фабулата; исто така, да извежбаат прераскажување на фабулата на прочитан љубовен роман (од 5 – 10 реченици).



1. Цели: Да знае усно да прераскажува фабула на прочитан текст.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги објаснил подготовките кои требаше да ги направат учениците за овој час; ги координира активностите, дискутира за оценката која ја определува.- Учениците се подготвиле за часот; ги презентираат фабулите на учениот текст и на прочитаните љубовни романи.- Прераскажување, разговор.


1. Наставна единица: Прераскажување на фабули на прочитани текстови (творби).2. Тип на часот: Проверување и оценување на усно изразување.3. Цели: Да знае усно да прераскажува фабула на прочитан текст.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка (дискусиите).

Предвидени активности:- Учениците ги прераскажуваат фабулите на текстовите (текстот ,,Писмо” и прочитаните љубовни романи). - Другите ученици и наставникот дискутираат за настапите и ги оценуваат: изразувањето, стилот на речениците, акцентирањето, разбирливо прераскажување за да ја разберат фабулата и оние кои не го прочитале презентираниот роман, дикцијата, логичките паузи и сл.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на усното изразување, а оценката станува и дел од подоцнежното сумативно оценување.- За наредниот час: Групите кои требаше да подготват предавање за Кочо Рацин, да бидат подготвени за наредниот час.


1. Цели: Да умее да ги примени знаењата за предавањето во усното презентирање; да соработува при групна работа трудејќи се да придонесе за успехот на групите.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот навремено ги определил задачите на групите; ја нуди својата помош при подготовките на групите; ги следи претставувањата на групите, дискутира за искажувањата и ги оценува.


- Учениците во групи се подготвиле за презентациите, соработувале, по потреба се консултирале со наставникот; ги презентираат предавањата; групите дискутираат за постигнувањата и ја селектираат најуспешната група која пак на хамер ќе направи ѕиден весник со своите материјали.- Предавање, објаснување, демонстрација на илустрации.- Материјалите кои ги подготвиле учениците.


1. Наставна единица: Групно претставување со предавање за Кочо Рацин.2. Тип на часот: Проверување и оценување на применување на знаењата.3. Цели: Да знае да ги примени знаењата и да соработува во групи.4. Форми на работа: Групна.

Предвидени активности:- Наставникот ги објаснува активностите и текот на часот.- Групите ги презентираат предавањата; меѓу себе ги вреднуваат претставувањата и ја селектираат најуспешната група.- Наставникот ги кажува забелешките и ја објаснува добиената оценка.


- За наредниот час: Да ги повторат знаењата за структура на сложената реченица и досега изучените видови зависносложени реченици - ќе имаат контролна задача.


1. Цели: Да ги примени знаењата како проверка за успешноста во усвојувањето на содржините.

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ја подготвил контролната задача; се грижи за работната атмосфера; потоа ги собира задачите, ги прегледува и на некој час им ги поделува за да ги видат своите резултати.


- Учениците ги изработуваат контролните задачи применувајќи ги знаењата; некои ученици можат да побараат помош - оние кои послабо напредуваат.- Читање на прашања, пишување одговори, практична работа – примена на знаења.- Листовите со контролните вежби.


1. Наставна единица: Контролна задача за сложена реченица и за зависните реченици.2. Тип на часот: Проверка и оценување на знаењата.3. Цели: Да ги примени знаењата како проверка на нивната практична примена.4. Форми на работа: Индивидуална.

Предвидени активности:- Се спроведува контролната задача; учениците ги предаваат листовите и чекаат да добијат повратна информација од наставникот за добиената оценка.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување и дел од портфолијата.

- За наредниот час: Да се потсетат на досега изучуваните изразни средства на филмот; да размислат за маски кои ги виделе во гледани филмови; а за часот потоа да ја подготват лектирата ,,Силјан Штркот” од Марко Цепенков.


1. Цели: Да ги прошири знаењата за изразните средства на филмот.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал инструкции за подготовка на дел од активностите (повторување на содржини); го насочува интересот кон новата содржина, дава потребни објаснувања за да ги поттикне активностите, нуди идеи за да се развие дискусија од учениците.- Учениците се подготвиле за часот следејќи ги укажувањата на наставникот; одговараат на прашањата за повторување; ги следат објаснувањата на наставникот; разговараат, кажуваат за маски од филмови, но прават разлика меѓу овој вид маски и маската како средство за прикривање нешто; ја читаат содржината во учебникот.- Предавање, објаснување, цртање, работа со текст.- Учебник, тетратки, цртежи.



1. Наставна единица: Маска во филмот.2. Тип на часот: Усвојување на новата наставна содржина од Медиумска култура.3. Цели: Да ги прошири знаењата за изразните средства во филмот.4. Наставни форми: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот поставува прашања преку кои учениците ги презентираат знаењата за изразните средства во филмот.- Потоа ученици објаснуваат за гледани филмови во кои виделе различни маски; ги опишуваат и која била целта, намената на тие маски.- Наставникот објаснува, според содржината во учебникот, што опфаќа маската наспроти маските кои ги користат актерите; ги читаат тие делови.- Ги разгледуваат илустрациите, од учебникот, ги коментираат.- Според задачата во учебникот, учениците цртаат маска.

- За наредниот час: Лектирата ,,Силјан Штркот” – М. Цепенков.


1. Цели: Да знае да чита творба со разбирање и размислување; да го истакне своето мислење, својот став за поставен проблем.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ја проверува редовноста на извршената задача, односно лектирните тетратки со анализата; ги запознава со активностите за овој час; го обмислува проблемот кој ќе биде поставен; ги поттикнува на размислување за проблемот; оценува.- Учениците ја подготвиле анализата на лектирната творба; еден до два ученика ги читаат обработките; дискутираат за проблемот објаснувајќи го ставот.- Работа со текст, пишување, читање, разговор.- Лектирни тетратки, книгата ,,Силјан Штркот”, тетратка (за проблемското прашање).


1. Наставна единица: Анализа на лектирата ,,Силјан Штркот” од М.


Цепенков.2. Тип на часот: Обработка на лектирна творба со примена на знаења.3. Цели: Да знае да анализира творба; да истакне свој став и да го објасни.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Решавање проблем.

Предвидени активности:- Еден до два ученика ги читаат анализите; учениците и наставникот дискутираат за обработките и ги оценуваат.- Наставникот ги наведува на дискусија, како бура на идеи, за вечниот проблем за разбирањето, почитта, довербата меѓу родителите и децата.- На табла ученик го запишува проблемот и го објаснуваат; читаат и дискутираат.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на анализите и исказите за проблемот.

- За наредниот час: Ќе ја разгледаат контролната задача која ја правеа и да ги уочат сопствените знаења и грешки; ќе учат нов вид зависни реченици.


М а р т


1. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува зависните последични реченици.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги испланирал видот и обемот на активности; обмислил методи и форми на работа; поттикнува и насочува задачи; појаснува; дава потребна помош.- Учениците ги разгледуваат претходните контролни задачи и резултатите кои ги постигнале; прашуваат за нејасни забелешки во контролните; ја читаат содржината и ги одговараат прашањата од планот на табла истражувајќи во содржината за последични реченици; усно решаваат задачи.- Работа со текст, читање, пишување, објаснување.- Учебник, тетратка, табла (со прашањата).


1. Наставна единица: Последични зависносложени реченици.2. Тип на часот: Обработка и усвојување на нова содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува последичните реченици.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставна техника: Прашања – одговори.

Предвидени активности:- Учениците ги разгледуваат контролните; прашуваат за забелешките.- Наставникот објаснува кои се активностите: ја читаат содржината, ги одговараат прашањата од табла истражувајќи во учебникот; презентираат одговори; се дискутира; наставникот дообјаснува ако постои проблем во усвојувањето на содржината.

Предлог за прашањата:1. Што означуваат последичните реченици?2. Која е разликата меѓу двата типа последични реченици?3. Напиши по една реченица од двата типа реченици.4. Со кои сврзници се поврзуваат последичните реченици?5. Објасни ја употребата на запирката.- До крајот на часот се решаваат усно вежбите во учебникот.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на изработените


одговори.

- За наредниот час: Да повторат за роман (неговите карактеристики како вид литературна творба). Да пронајдат објаснување за зборот кентаур.


1. Цели: Да знае да анализира текст со научно-фантастична содржина.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги определува целите на часот; ги насочува активностите, ги планира формите и методите и текот на часот го движи кон реализација на целите.- Учениците ја повториле посочената содржина; ги извршуваат дадените задачи; изразно читаат, одговараат на прашањата, истражуваат во текстот.- Работа со текст, читање, објаснување, пишување, истражување.- Учебник, тетратки.


1. Наставна единица: ,,Бескрајна приказна” – М. Енде; интерпретација; научно-фантастичен вид романи.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да знае да анализира текст со научно-фантастична содржина.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците го читаат текстот во себе вежбајќи изразно читање; потоа дел по дел го читаат на гласно, а наставникот ги оценува (примена на елементите на изразното читање); го објаснуваат зборот кентаур (за кој истражуваа).- Одговарајќи ги прашањата по текстот, и дополнителните од наставникот, се анализира текстот содржински.- Нагласувајќи ги фантастичните делови, но и реалните поврзани со науката, изведуваат заклучоци за видот научно-фантастични романи; го читаат и објаснувањето во учебникот, како приширување на знаењата.


- За наредниот час: Да ја извежбаат за прераскажување фабулата на текстот.


1. Цели: Да знае да прераскажува фабула од текст; да знае да примени


наставна техника.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги испланирал и потоа ги запознава учениците со текот на часот, со активностите, методите и формите; ги насочува кон целта на часот; оценува.- Учениците се подготвиле за часот; ги извршуваат дадените задачи; прераскажуваат; истражуваат во групи; применуваат техника Измешани секвенци.- Прераскажување, практична работа – во групи.- Листови на кои наставникот испишал секвенци од текстот; им ги дава на групите измешано, а тие треба да ги подредат според редоследот во текстот; презентира групата која прва ќе ја изврши задачата.


1. Наставна единица: Прераскажување на текстот ,,Бескрајна приказна” и синтеза со секвенци.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата.3. Цели: Да знае да прераскажува фабула од текст и да синтетизира знаења со секвенци.4. Форми на работа: Индивидуална и групна (комбинирано).5. Наставна техника: Измешани секвенци.

Предвидени активности:- Ученици ја прераскажуваат фабулата и нивните презентации ги оценува наставникот објаснувајќи ја добиената оценка.- Потоа наставникот формира група со 4-5 ученика на кои им ги поделува листовите (во зависност од бројот на учениците) на кои се напишани секвенците (односно на секој лист реченица за текстот); секоја група се труди што побрзо да ги нареди листовите според редоследот на настаните во текстот; групата која е прва во изработката, го соопштува редоследот.

Предлог на листовите (реченици)Секвенца: Царицата во Фантазије се разболува.Секвенца: Ни најдобрите доктори не & помогнале.Секвенца: Лекар кој ги знае тајните на природата.Секвенца: Детската Царица – центар на животот во Фантазија.Секвенца: Кентаурот е лекар над сите лекари.Секвенца: Каирон зборува за уништувањето на Фантазијата.Секвенца: Потребата од трагач - извидник.Секвенца: Атреј – во негови раце е судбината на Царицата.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување за фабулата.


- За наредниот час: Содржина од подрачјето Литература.


1. Цели: Да знае да формулира прашања од текст и да умее да одговори соодветно.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги објаснува задачите и активностите за овој час; се грижи за работната атмосфера и работата на учениците; ги оценува изработките.- Учениците го читаат текстот, составуваат и одговараат прашања; пишуваат план за фабулата на текстот и ја презентираат.- Работа со текст, читање, пишување, презентирање.


1. Наставна единица: Прераскажување на фабулата и формулирање прашања од текстот ,,Вселенски брод”.2. Тип на часот: Проверување и оценување на примена на знаења.3. Цел: Да знае да формулира прашања од текст и да прераскажува фабула.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците го читаат текстот; индивидуално секој ученик составува од 5-7 прашања од содржината на текстот. - Ученици ги поставуваат своите прашања, а одговори бараат од соучениците; за формулацијата на прашањата наставникот ќе ги оценува.- Потоа учениците ја прераскажуваат фабулата (со пет-шест) стилски оформени сложени реченици; читаат и наставникот ги оценува со образложување на оценката.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување (фабулата и прашањата).

- За наредниот час: Ќе имаат нова содржина од Јазик.

Наставна единица 5Матилда Бајкова Страница

117

1. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува условните реченици.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го организира текот на часот; поттикнува на активности; објаснува, планира редослед на операции; дава задачи; следи и дава помош на поединци.- Учениците ја усвојуваат содржината, ги изработуваат вежбите и ги презентираат одговорите; прашуваат ако нешто останало недообјаснето.- Работа со учебник, читање, пишување, објаснување.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Условни зависносложени реченици.2. Тип на часот: Усвојување нова содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги препознава овие реченици.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот, користејќи ја содржината во учебникот, ја објаснува содржината за условните реченици; се задржува посебно на трите вида услов, кои ги дообјаснува и преку примери – реченици (кои претходно ги напишал на табла).- Усно се изработуваат вежбите од учебникот).

- За наредниот час: Да го прочитаат текстот ,,Авантурите на гордиот Пим” и да ги одговорат прашањата по текстот во тетратките.


1. Цели: Да анализира текст преку прашања и со техниката Три клуча и една брава да извлече најбитни делови од текст.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот дал домашна задача; ги планира активностите, текот на часот, методите и формите; ја следи работата; помага; дискутира – објаснува; оценува.- Учениците ги одговориле прашањата; читаат одговори и добиваат оценки за домашното; применуваат техника при анализа на текст; оценувани активности.- Работа со текст, читање; примена на знаења во една техника.- Учебник, тетратки, табла.



1. Наставна единица: Анализа на текст преку поставени прашања и со техника Три клуча и една брава - ,,Авантурите на гордиот Пим”.2. Тип на часот: Примена на стекнати знаења и оценување на презентациите.3. Цели: Да знае да анализира текст преку прашања и наставна техника.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Три клуча и една брава.

Предвидени активности:- По проверката на редовноста во домашните задачи, ученици ги читаат одговорите на прашањата по текстот ,,Авантурите на гордиот Пим” за што ќе добиваат и оценки од наставникот со објаснување за оценката.- Наставникот им ја појаснува техниката Три клуча и една брава.Постапка: 1. Учениците издвојуваат 3 клучни елементи од содржината на текстот, но ги кажуваат исклучиво со свои зборови, во вид на реченици (три клуча).

2. Потоа се бара од учениците да издвојат зборови на авторот (цитат) кои најмногу ја потврдуваат содржината на текстот.

Значи, бравата во оваа техника се зборовите на авторот на текстот (цитатот).

3. Учениците го споделуваат напишаното.

- Учениците ја изработуваат задачата, читаат, дискутираат за индивидуалноста во изборот (секој избира по сопствено видување, сите не селектираат исто).

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на одговорите и на изработките со техниката.

- За наредниот час: Пишуваат состав со наслов ,,Една моја авантура” – пишуваат и се потсетуваат на авантуристички филм и неговите елементи, како и на обработените извадоци од авантуристички романи.


1. Цели: Да знае да твори на дадена тема применувајќи ги знаењата од литература, граматика, стил и јазик, правопис.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставник ја објаснил домашната задача; укажува дека ова е подготовка за писмената работа (нареден час); ги слуша составите и ги оценува (со објаснување на оценката).- Учениците ја напишале домашната задача; читаат од нив, дискутираат и се подготвуваат за писмената работа.


- Работа со текст, читање, разговор.- Домашните задачи.


1. Наставна единица: Анализа на домашните задачи – состави на тема ,,Една моја авантура”.2. Тип на часот: Проверување и оценување на писменото изразување на дадена тема.3. Цели: Да знае да твори на дадена тема со примена на знаењата.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Проверка на редовноста во носењето домашни задачи; наставникот води белешки.- Ученици читаат состави; другите ученици водат белешки за она што го слушаат за кои ќе дискутираат; ги селектираат најуспешните за ѕидниот весник.- Наставникот, исто така, следи, слуша, ги прегледува прочитаните домашни задачи и укажува на: уредноста, ракописот, речениците, соодветниот одговор на темата, правописот; оценува и дава објаснување за оценката.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на составите.

- За наредниот час: Ќе прават писмена работа.

Наставна единица 8 Предлог: - Учениците прават писмена работа на истата тема на која читаа состави на минатиот час.


1. Цели: Да ги препознава допусните реченици и правилно да ги употребува.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги подготвил активностите, формите, методи и текот на часот; настојува да се реализираат целите; помага во вежбите; поттикнува активности.


- Учениците ги следат објаснувањата; размислуваат, донесуваат заклучоци; пишуваат план за содржините; ги изработуваат вежбите и презентираат одговори.- Предавање, објаснување, работа со учебник, пишување.


1. Наставна единица: Допусни зависносложени реченици.2. Тип на часот: Усвојување нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува допусните реченици.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- На табла наставникот напишал реченици со кои низ прашања ги насочува учениците кон заклучоци за тоа што искажуваат, со кои сврзници се поврзуваат и за употребата на запирката – за ова прават заеднички план; го пишуваат на табла и во тетратките.- Усно ги изработуваат вежбите во учебникот.


- За наредниот час: Да размислат за вежбата во учебникот по текстот ,,Вселенски брод” (да споредат ефекти од филм и прочитан роман со научно-фантастична содржина). Ќе ги изработуваат на потпишан лист кој ќе биде дел од нивните портфолија.


1. Цели: Да знае да ги примени знаењата истражувајќи за специфичности и за заеднички елементи на филмско и книжевно дело.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил за што да размислат како активности за овој час; објаснува што треба да направат: Венов дијаграм (на потпишан лист) за споредба меѓу филм и прочитан роман со научно-фантастична содржина; ги претставуваат изработките – наставник оценува.- Учениците размислиле, а на часот ги применуваат своите истражувања во изработка на Венов дијаграм; ги претставуваат изработките; добиваат оценки.- Пишување, истражување, објаснување, читање.- Листови на кои го изработуваат Вен-дијаграмот.

Развојно-процесно планирање за час 10Матилда Бајкова Страница

121

1. Наставна единица: Писмено изразување – споредба меѓу филм и дело со научно-фантастична содржина (со Вен-дијаграм).2. Тип на часот: Проверување и оценување на применети знаења.3. Цели: Да знае да примени знаења истражувајќи (споредувајќи).4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Венов – дијаграм.

Предвидени активности:- Наставникот ги потсетува на елементите на Вен-дијаграмот; укажува дека секој лист треба да го потпишат; на листот го изработуваат дијагрмаот уредно, со свои размислувања; укажува дека листовите ќе бидат дел од нивните портфолија, односно ќе бидат оценети.- Учениците индивидуално ги изработуваат дијаграмите на листовите; ги предаваат на наставникот; повикани ученици ги презентираат изработките и даваат појаснувања на евентуално поставените прашања од наставникот (како дообјаснување).

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување, а подоцна и како дел од сумативното оценување.


1. Цели: Да знае самостојно да анализира поетска творба по даден план.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот подготвува план за анализа на песна; ги следи презентирањата од учениците, дискутира за анализите и ги оценува.- Учениците прават анализа на песната според планот; ги читаат анализите, дискутираат за нив и меѓу себе се оценуваат.- Читање, пишување, работа со текст, разговор.- Учебник, тетратки.


1. Наставна единица: Анализа на песната ,,Рането срце” од Кочо Рацин (од учебникот), по даден план.2. Тип на часот: Примена на знаењата во писмена анализа на песна.3. Цели: Да знае самостојно да анализира песна по даден план.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.



- Учениците, следејќи го планот напишан на табла, ја анализираат песната; читаат анализи; се дискутира; ги вреднуваат и учениците и наставникот.

Предлог за планот:1. Мотив 4. Вид строфи, стихови, рими2. Вид песна 5. Изразни средства3. Поетски слики

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на анализите.

- За наредниот час: Да го носат учебникот и еден празен лист, молив, гума, лењир (барем по еден на клупа).


1. Цели: Да умее правилно да пишува телеграма и пријава како службени обрасци во комуникацијата.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил што треба да имаат како наставни средства за овој час; објаснува задачи; ја следи работата, помага според потребите на учениците.- Учениците го читаат во себе текстот во учебникот, за потребата од пишување разни службени обрасци во комуникацијата; на листовите цртаат и пополнуваат пријава и телеграма (следејќи ги примерите во учебникот); заклучоци што содржат.- Учебник, лист, молив, пенкало, гума, лењир. - Индивидуална, дијалошка, читање, пишување, разговор.


1. Наставна единица: Пишување пријава и телеграма – структурата на овие обрасци.2. Тип на часот: Обработка на нова содржина и демонстрирање на знаењата.3. Цели: Да умее д апишува пријава и телеграма како обрасци во службената комуникација.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- На глас го читаат текстот за видовите службени обрасци и нивната употреба во комуникацијата; се поведува разговор кои од тие обрасци досега ги користеле, за кои од нив учеле.


- Наставникот им објаснува да се потрудат да нацртаат и да потполнат пријава и телеграма; можат да се консултираат и да го прашаат наставникот ако нешто не им е јасно, или ако имаат потешкотии во изработката.- Потоа ученици читаат од изработките, ги презентираат и ги селектираат најуредните и најуспешните кои ќе ги стават на ѕидниот весник.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на изработките.

- За наредниот час: Да повторат за синтаксичка анализа на реченици, а посебно за видовите зависносложени реченици за кои досега учеле.


1. Цели: Да знае да ги примени знаењата од синтакса, односно да прави синтаксичка анализа на реченици.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот подготвува контролни листови на кои има вежби за содржините кои ќе се оценуваат: да пронајдат подмети, прироци, предмети, прилошки определби, да определат видови зависни реченици, да состави или дополни прости реченици претворајќи ги во одреден вид сложени реченици; одржува работна атмосфера; ги прегледува и ги оценува.- Учениците ги повторуваат содржините, се подготвуваат за контролната; ги изработуваат вежбите индивидуално.- Работа со наставни листови, пишување, демонстрација на знаењата.- Наставни листови (контролна задача).


1. Наставна единица: Контролна задача од подрачјето јазик.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата.3. Цели: Да ги примени знаењата од синтакса.4. Форми на работа: Индивидуална.

Предвидени активности:- Наставникот ја поделува контролната задача и укажува на одржување на редот и работната атмосфера на кој ќе ги презентираат знаењата за кои ќе бидат оценувани; дека до секоја вежба има бодови, а на крајот бодовна листа и оценка.- Учениците ги изработуваат вежбите во контролната задача применувајќи ги знаењата; ако не разбираат прашање, или ако ученик кој потешко напредува има проблеми, наставникот треба да даде соодветна помош.


- На крајот од часот наставникот ги собира листовите со укажување дека по прегледувањето и оценувањето, ќе ја имаат можноста да ги разгледаат своите постигнувања.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување, но и сумативно подоцна, како дел од ученичките досиеја.

- За наредниот час: Наредните два часа ќе прават поправка на писмените работи.


1. Цели: Да ги согледаат резултатите од писмената работа со цел да ги надминат недостатоците во своето писмено изразување и примената на знаењата. 2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организира обемот и видот на активности; прави осврт на писмената работа, води белешки за направените пропусти и грешки (тематски, стилски, јазични, правописни); ги организира, создава наставните ситуации.- Учениците ги согледуваат резултатите, читаат состави, прават поправки, дијалошки ги коригираат грешките на кои укажува наставникот.- Читање, пишување, објаснување, работа со текст.- Вежбанките, тетратките, табла.

Развојно-процесно планирање за час 14 и 15

1. Наставна единица: Поправка на писмените работи (содржинска, јазична, стилска и правописна).2. Тип на часот: Вежби за корекции на направени грешки.3. Цели: Да ги согледуваат резултатите од писмено изразување.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- На првиот час за поправка на писмената, ученици читаат свои состави (различно оценети), откако наставникот дал осврт од белешките кои ги видел, за писмените работи, одговорите на темата, стилската обоеност, уредноста.- За прочитаните состави, учениците можат да кажуваат свои забелешки. - На вториот час, ученици на табла пишуваат јазични грешки, потоа правописно неточно напишани зборови – учениците ги пишуваат во тетратките и ги коригираат, давајќи објаснување за поправките.- Пишуваат и реченици во кои има стилски грешки и грешки во нивната конструкција; исто така, со објаснување и со помош на наставникот ги коригираат.- На вториот час учениците ги носат вежбанките со извршена поправка, а наставникот ги собира да провери поправки.


- Вреднување на знаењата: Формативно, па дел од сумативното оценување, односно дел од ученичките портфолија.

- За наредниот час: Да ги повторат содржините за изразните средства во филмот кои досега ги учеа.


1. Цели: Да ги збогати знаењата за изразните средства во филмот, односно за значењето и улогата која ја има шминката во филмот.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот низ прашањата за изразните средства на филмот, ги насочува кон улогата на шминката во снимањето на филмовите; со читање и објаснување на содржината од учебникот, наставникот ја објаснува содржината; ги поттикнува на активности.- Учениците ги повторуваат содржините за изразните средства во филмот; активни се во нивното повторување и во усвојувањето на новата содржина; цртаат лик со шминка.- Предавање, читање, објаснување, цртање, работа со учебник.- Учебник, тетратки, лист со нацртан лик со шминка.


1. Наставна единица: Шминка – изразно средство во филмот.2. Тип на часот: Усвојување нова наставна содржина од подрачјето Медиумска култура.3. Цели: Да ги збогати знаењата за изразните средства во филмот, конкретно за шминката.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка, индивидуална (цртање).

Предвидени активности:- Наставникот поставува прашања за изразните средства на филмот како повторување на знаењата; при тоа наставникот ги насочува и кон новата содржина за шминката.- Користејќи го учебникот, наставникот дава појаснувања за содржината; дел по дел учениците читаат од содржината; со прашања наставникот ги насочува кон потсетување на шминки во филмови кои ги гледале.- Во тетратките прават заеднички план запишувајќи ги најбитните елементи на содржината за шминка.


- Наставникот според вежбата во учебникот, дава задача да нацртаат лик кој ќе го нашминкаат; но тоа да бидат како два прозорца, едниот ликот, а другиот да го изменат со шминка (од млад – стар, од весел – тажен и сл.); најуспешните на ѕиден весник.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на знаењата кои ќе ги повторуваат.

- За наредниот час: На наредниот час, ќе усвојуваат нова содржина од подрачјето Јазик; наставникот им укажува дека е пожелно, за нив корисно да читаат, со што го збогатуваат сопственото изразување, стилот на говорење; им ги посочува двете драми, ,,Бегалка” и ,,Македонска крвава свадба” кои е пожелно да ги прочитаат.

А п р и л



1. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува односните зависносложени реченици.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги испланирал методите и формите за работа; ги обмислил активностите на учениците; ја појаснува содржината; дава задачи.- Учениците го насочуваат вниманието кон речениците на табла за да повторат за подмет, прирок, предмет и атрибут, што ќе им биде потребно за новата содржина; ги следат објаснувањата, ги изработуваат вежбите.- Работа со учебник, читање, пишување, објаснување, вежбање.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Односни зависносложени реченици.2. Тип на часот: Усвојување нова содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува овој вид реченици.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности: - На табла наставникот подготвил реченици од кои ќе повторат за подмет, прирок, предмет и атрибут што ќе им олесни на учениците да ја усвојат новата содржина.- Од содржината во учебникот и примерите, наставникот ја објаснува содржината; но кажува и запишува нови реченици за да ги согледаат значењата на односните реченици што подобро; бара и учениците да кажуваат свои примери.- Заклучоците од новата содржина ги впишуваат во планот; кажуваат и дополнуваат реченици од сите четири типа односни реченици.- Усно ги одговараат прашањата од учебникот како вежби за овој вид реченици.

- Вреднување на знаењата: Со вежбите се прави формативно оценување.

- За наредниот час: Ќе имаат час од Литература; да ги повторат содржините за драма од ВИ и ВИИ одделение.


1. Цели: Да ги прошири знаењата за елементите на драмскиот текст, поконкретно за композицијата на драмскиот текст.


2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот подготвува прашања за повторување и прашања за новата содржина; испланирал методи и форми; раководи со текот на часот; прави план (табла и тетратка).- Учениците ги повториле посочените содржини; размислуваат и ги одговараат прашањата од наставникот; ги следат објаснувањата, го читаат текстот.- Работа со текст читање, разговор, објаснување, пишување.- Учебник, тетратка, табла.


1. Наставна единица: Анализа на текстот ,,Бегалка” – В. Иљоски; композиција на драмски текст.2. Тип на часот: Усвојување нови знаења со поврзување на претходно учени содржини.3. Цели: Да ги прошири, продлабочи знаењата за елементите на драмскиот текст.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот низ прашања, за учените содржини за драма од ВИ и ВИИ одделение, ги проверува знаењата на учениците: Кои се трите литературни родови? Која е основната особеност на драмскиот текст? Кој е носител на драмското дејство и преку што ја претставуваат содржината? Што е тоа исказ на лик? Што е реплика? Кои се трите основни видови драми? Објасни ги.- Краток осврт на содржината прави наставникот (бидејќи укажал на драмата ,,Бегалка”, тоа го прави со ученици кои ја прочитале) за да можат да го разберат извадокот подобро.- Ученици во себе го читаат текстот; потоа дел по дел го читаат на глас; се објаснуваат евентуално непознатите зборови или изрази; ги одговараат прашањата на текстот.- Заеднички прават план: ученици пишуваат заклучоци на табла и во тетратките (за повторувањето на содржините за драма).


- За наредниот час: Да го вежбаат текстот за читање по улоги; да размислат за темата, стилот и јазикот, за карактеристиките на ликовите, за монолозите и дијалозите, исказите.



1. Цели: Да умее да чита текст по улоги, доживувајќи ја глумата; да анализира драмски текст.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги планира активностите, видот и обемот на задачите; поставува проблем; ги насочува активностите; го организира за читање по улоги; помага во анализата со потпрашања.- Учениците го подготвиле текстот по улоги; размислиле за анализата на текстот според упатствата на наставникот од претходниот час; прават заеднички план.- Читање по улоги, работа со текст, разговор, пишување.- Учебник, тетратка.


1. Наставна единица: Читање на текстот ,,Бегалка” по улоги и анализа на извадокот.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаењата (читање и анализа).3. Цели: Да умее да чита текст по улоги и да го анализира.4. Форми на работа: Индивидуална, проблемска.

Предвидени активности:- Текстот се поделува по улоги; го читаат текстот драмски.- Потоа ја определуваат темата, ги истакнуваат особините на ликовите кои ги откриваат во говорот и однесувањето, посочуваат дијалози и монолози, особености на стилот и јазикот (со изрази од народниот говор, народна песна, обичаи); за ова прават план.- Наставникот го запишува проблемот извлечен од текстот: Социјалната разлика – проблем за љубовта на двајца млади. Учениците во своите тетратки го запишуваат својот став и го објаснуваат; ги презентираат изработките, разговараат поттикнати од дополнителните прашања на наставникот, при што се развива еден вид дебата за поставениот проблем.

- Вреднување на знаењата: Читањето по улоги и исказите за проблемот наставникот ќе ги оценува формативно, објаснувајќи ги оценките.

- За наредниот час: Да се потсетат на етапите во развојот на дејството во драмскиот текст. Да ги пронајдат етапите во извадокот.



1. Цели: Да умее да ги објаснува етапите во развојот на дејството во конкретен текст.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот на претходниот час објаснил што треба да повторат за овој час и за што да размислат; ги организира групите определувајќи им ги задачите; ги следи презентациите и ја оценува работата на групите.- Учениците ја повториле содржината; размислиле за развојот на дејството; се организираат меѓу себе микро-групите, се подготвуваат за презентирање.- Работа со текст, пишување, објаснување, разговор.


1. Наставна единица: Определување на етапите во развојот на дејството во извадокот од драмата ,,Бегалка”.2. Тип на часот: Вежбање на примената на знаењата.3. Цели: Да ги објаснува етапите во развојот на дејството во конкретен текст.4. Форми на работа: Индивидуална, групна.

Предвидени активности:- Ученици ги објаснуваат значењата на етапите во развојот на дејството; за своите одговори добиваат оценки од наставникот кој и ја објаснува оценката. - Наставникот ги формира петте групи кои ги добиваат задачите определени во учебникот, односно да ги објаснат етапите во дејството во извадокот.- Групите си ја извршуваат задачата, се договараат кој ќе говори; ги презентираат подготовките; другите групи можат да дискутираат за исказите и да дополнуваат со своите забелешки.- Наставникот, исто така, учествува во презентирањата со свои забелешки, или пак со прашања за дообјаснувања.

- Вреднување на знаењата: Објаснувањата за значењето на етапите фо развојот на дејството ќе бидат формативно оценувани.

- За наредниот час: Ќе имаат нова содржина од Јазик. Наставникот укажува дека за двата часа кои ќе следат, ќе ја обработуваат драмата ,,Македонска крвава свадба” и треба да ја прочитаат; како замена може да пронајдат осврт на содржината.



1. Цели: Да ги препознава и правилно да ги користи начинските зависносложени реченици.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот создава наставни ситуации; работно ги ангажира учениците; ги насочува активностите и нивниот редослед; објаснува по потреба; осмислува вежби.- Учениците ги анализираат речениците на таблата; размислуваат и ги согледуваат особеностите на овој вид реченици; прават план; вежбаат.- Предавање, работа со учебник, објаснување, пишување.- Учебник, табла, тетратки.


1. Наставна единица: Начински зависносложени реченици.2. Тип на часот: Усвојување нова содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги препознава и правилно да ги користи начинските реченици.4. Форми на работа: Дијалошка.

Предвидени активности:- Наставникот подготвил на табла реченици кои учениците синтаксички ги анализираат; се нагласува прирокот за да се насочи размислувањето кон начинот на одвивање на дејството, односно кон начинската реченица; се согледуваат и сврзниците.- Заеднички прават план, на табла и во тетратките: Што искажуваат овој вид реченици? Со кои сврзници се поврзуваат? Правопис. Изработка на вежба – да состават по две начински реченици.- Усно ги изработуваат вежбите во учебникот за утврдување на знаењата.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување при синтаксичката анализа на речениците..


- За наредниот час: Веќе добиваат информации дека наредните два часа ќе ја анализираат драмата ,,Македонска крвава свадба”.


1. Цели: Да ја согледа двојната природа на драмскиот текст како литературна Творба и како предлошка за театарска претстава.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организира видот и обемот на активности, методите и формите, како и текот на часот; ги поттикнува и насочува учениците кон размислување, повторување на содржини и изведување заклучоци.- Учениците одговараат на прашањата на наставникот; учествуваат во повторување на содржини, читање текстот по улоги, анализа на извадокот и презентирање на фабулата на целата драма.- Работа со текст, читање, пишување, објаснување, разговор.- Учебник, тетратки, творбата ,,Македонска крвава свадба”.


1. Наставна единица: Анализа на текстот ,,Македонска крвава свадба”; двојна природа на драмски текст.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од Литература.3. Цели: Да ја согледа двојната природа на драмски текст и да анализира извадок.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Низ прашања од наставникот се повторуваат содржините (учени и повторувани) за драмата како литературен род и нејзините особености.- Ученици вршат кус осврт на фабулата на драмата ,,Македонска крвава свадба”.- Го читаат текстот во себе вежбајќи драмско читање, а потоа го читаат на глас по улоги; се објаснуваат непознатите зборови.- Со прашањата по текстот, а и со дополнителни прашања од наставникот се обработува содржината на извадокот. Потоа се прави план на анализата: тема, ликови, монолози, дијалози, јазикот.- Наставникот со прашања ги насочува учениците кон размислување, согледување и заклучоци за двојната природа на драмскиот текст, како литературно дело и како предлошка за изведба на текстот на сцена.



- За наредниот час: Текстот да го вежбаат за прераскажување, односно директниот говор да го претвораат во раскажувачка форма.


1. Цели: Да умее да прераскажува текст претворајќи ги дијалозите во раскажувачка форма.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил што да подготват за овој час; објаснува техника Петоред; ги насочува активностите; ги оценува презентациите, дискутира за искажувањата и за оценката.- Учениците се подготвиле за часот; усно го прераскажуваат извадокот и дискутираат за истакжувањата; учествуваат во повторувањето на содржините за драма (поим, особености и сл.); прават Петоред и презентираат.- Работа со учебник (текст), објаснување, пишување,читање.- Учебник, тетратка (за Петоредот).


1. Наставна единица: Прераскажување на текстот и изработка на Петоред.2. Тип на часот: Вежбање, проверување и оценување на знаења.3. Цели: Да умее да прераскажува текст и да примени техника.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставна техника: Петоред.

Предвидени активности:- Со прашања од наставникот до учениците се повторуваат содржините за драма за што ќе бидат формативно оценувани.- Учениците го прераскажуваат текстот усно; се развива дискусија од наставникот и учениците за успешноста на претворањето на дијалозите во раскажувачка форма.- Наставникот ги потсетува на техниката Петоред (наслов – именка, опис – две придавки, активност – три глаголи и чувство – фраза од четири збора).- Учениците ги изработуваат Петоредите и ги презентираат – оценувањето го прави наставникот со објаснување за добиената оценка.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување за прераскажувањата и за узработените Петореди.

- За наредниот час: Да размислат како се однесуваат: кога влегуваат во продавница, во парк, на излетите во природа, во кафулињата, во училиште (во контакти со директор, наставник, педагог, психолог, административни вработени, технички персонал) кога имаат некоја потреба, во библиотека и сл.



1. Цели: Да ја согледа и применува културната комуникација со институции и службени лица.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил што да подготват за овој час (учениците презентираат примери за свое или туѓо однесување и комуницирање); го подготвува текот на часот; ги поттикнува активностите; објаснување за однесувањето. - Учениците се подготвиле за часот; презентираат свои подготовки; дискутираат; читаат примери од учебникот – изнесуваат свои забелешки.- Работа со учебник (со текстови), читање, објаснување, разговор.


1. Наставна единица: Комуникација со службени лица и со институции.2. Тип на часот: Обработка на нова содржина од подрачјето Изразување и творење. 3. Цели: Да ја согледа и применува културната комуникација.4. Форми на работа: Дијалошка, индивидуална.

Предвидени активности:- Учениците, поттикнати од прашањата на наставникот, зборуваат за своето однесување во различни прилики кога треба да комуницираат со други луѓе.- Од учебникот ги читаат примерите за комуникација со службени луѓе на нивните работни места и однесувањето во институции.- Се разговара за елементите кои ја сочинуваат културната комуникација, се нагласуваат зборовите кои се специфични за неа, а се содржани во примерите.- Наставникот дава задачи да демонстрираат комуникации; учениците презентираат начини како би се однесувале. На пример: однесување кон училишниот педагог каде што е упатен/а од предметен наставник; или пак обраќање кон службено лице за помош при сместувањето во некоја сала каде што има концерт; комуникација со матичен лекар и друго.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на презентирањето на службените комуникации.


- За наредниот час: Секој ученик индивидуално изработува на лист со ракопис или на компјутер свој пример за службена комуникација.


1. Цели: Да умее да размисли и да напише свое видување за службена комуникација по сопствен избор.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил што да подготват за часот и ги собира домашните изработки; нагласува дека ќе ги прегледа, а добиенитеоценки ќе бидат дел од оценката; ги следи презентациите, дискутира, оценува.- Учениците ја подготвиле домашната задача; повиканите презентираат, а другите слушаат, дискутираат за чуеното и виденото, селектираат најуспешни.- Читање, работа со текст, разговор.- Листовите со домашната задача.


1. Наставна единица: Презентација на службено комуницирање.2. Тип на часот: Оценување на индивидуална примена на знаења.3. Цели: Да умее да демонстрира службена комуникација.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Ученици презентираат свои подготовки на замислена службена комуникација.- Се дискутира за она што го претставиле, од ученици и од наставникот кој пак ја соопштува и добиената оценка; ги селектираат најубаво замислените искажувања кои ќе се најдат на ѕидниот весник.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на изработките кое подоцна ќе биде дел од сумативно (дел од портфолијата).

- За наредниот час: Ќе имаат час од подрачјето Јазик. За часот потоа да се потсетат на знаењата за делото и значението на браќата Миладиновци и Климент Охридски.



1. Цели: Да ги препознава и правилно да ги употребува целните реченици.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги подготвува: предавањето, активностите, методите и формите за работа на овој час; дава помош на оние поединци со послаби можности.- Учениците со своите активности, насочени и поттикнати од наставникот, ја усвојуваат новата содржина; прават план; изработуваат вежби.- Предавање, објаснување, пишување, вежбање, работа со учебник.- Учебникот, тетратките, табла.


1. Наставна единица: Целни зависносложени реченици.2. Тип на часот: Обработка и усвојување нова содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги препознава и правилно да ги користи целните реченици.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Од речениците на табла и нивната синтаксичка анализа, постапно, со потпрашања на наставникот, активностите се насочуваат кон заклучоци што се искажува со овој вид реченици, сврзниците за нив и употребата на запирката.- Прават план (на табла и во тетратките) за содржината: Што соопштуваат можна неправилна употреба – со можниот начин.- Усно ги изработуваат вежбите од учебникот.

- Вреднување на знаењата: Анализата на речениците овозможува формативно оценување.

- За наредниот час: Веќе им беше посочено да повторат за Климент Охридски и за браќата Миладиновци.


1. Цели: Да го знае значењето на делото на знаменити личности од македонската културна историја и да ги препознава особеностите на биографијата.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот појаснил што да се потсетат; ги планира активностите и целта на часот; применувајќи ги формите и методите за реализирање на целт ана часот; ги стимулира активностите.- Учениците повториле што било посочено и ги презентираат знаењата; го читаат извадокот и го анализираат; одговараат прашања; донесуваат заклучоци.Матилда Бајкова Страница

137

- Работа со текст, читање, разговор, објаснување.- Учебникот, евентуални белешки за браќата Миладиновци (кои го донеле ученици).


1. Наставна единица: Анализа на текстот ,,Константин Миладинов”; елементи на биографијата.2. Тип на часот: Обработка на нова содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да го знае значењето на овој наш деец и да ја преопзнава биографијата.4. Форми на работа: Дијалошка, индивидуална.

Предвидени активности:- Ученици кажуваат податоци за браќата Миладиновци, уште поконкретно за Константин Миладинов; потоа го читаат текстот индивидуално, во себе.- Текстот дел по дел го читаат на глас, а наставникот инсистира на интерпретативно читање за да ги согледаат податоците кои ги содржи, но и разликите во споредба со досега читани и анализирани уметнички творби.- Ги одговараат прашањата од учебникот усно; ги поврзуваат нивните знаења за К. Миладинов со податоците од текстот.- Со прашања, размислувања и заклучоци од учениците и објаснувањата на наставникот стекнуваат знаења за научно-литературните творби и за биографијата како таков вид творба.- Ги читаат на глас објаснувањата и од учебникот со цел да ги дополнат знаењата.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување за презентациите на податоците кои требаше да ги повторат за овој час.

- За наредниот час: Да се присетат на делото и значењето на Климент Охридски.


1. Цели: Да ги примени знаењата за анализа на научно-литературен вид творба и да ги согледа елементите кои ги содржи биографијата.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот посочил што да повторат; логички (информативно) го чита текстот за да го согледаат овој вид читање; ги поттикнува учениците во анализата и согледувањата на специфичностите на овој вид творби; носи материјали за К. Охридски.


- Учениците се подготвуваат за часот повторувајќи ги знаењата за К. Охридски (кои ги истражиле, пронашле податоци и фотографии од Интернет или од други извори); го читаат текстот, го анализираат.- Учебник, донесени материјали; методи: работа со текст, читање анализа, демонстрација на материјали, разговор.


1. Наставна единица: Анализа на текстот ,,За Климент” од Лазо Каровски.2. Тип на часот: Вежбање и утврдување на знаења.3. Цели: Да ги примени знаењата за анализа на научно-литературен текст.4. Форми на работа: Дијалошка, индивидуална.

Предвидени активности:- Со прашања, се повторуваат знаењата на учениците за К. Охридски кои можат да презентираат и материјали кои ги донеле; и наставникот ги распределува, на секоја клупа, материјалите (фотографии, азбуката, извадоци за неговото дело, негови мисли).- Учениците го следат логичкото читање на текстот од наставникот (нема описи, нема развој на дејство и настани, нема афективност и вештачко трансформирање на гласот).- Потоа на ваков начин ужениците го читаат текстот.- Ги посочуваат елементите кои укажуваат дека извадокот е дел од творба со научно-литературен карактер.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на знаењата.

- За наредниот час: Да се присетат на знаењата за Кирил и Методиј, да истражуваат на Интернет и да донесат материјали (доколку се во можност). И наставникот носи материјали (фотографии од нив и од Наум Охридски, пишувани за нив и сл.).


1. Цели: Да прави самостојна анализа на текст со научно-литературна содржина; да ги обнови знаењата за Кирил и Методиј и за Наум Охридски.2. Активности, методи, наставни средства:- Ученици презентираат податоци; истражувале, донеле материјали и се потсетиле на учени содржини; ги збогатуваат знаењата; читаат текст и го анализираат; одговараат на прашања.


- Наставникот, исто така, донел соодветни материјали за демонстрација на податоци; ги насочува и поттикнува активностите; создава наставни ситуации.- Работа со текст, читање, пишување, демонстрирање, разговор.- Учебникот, материјали кои ги донеле учениците и наставникот, тетратките, табла (со прашањата).


1. Наставна единица: ,,Кај царот Ростислав” – Л. Каровски; анализа преку прашања.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаења.3. Цели: Да знае самостојно да анализира текст преку прашања; да знае да истражува.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Техника прашање – одговор (според методиката на проф. Благица Петковска).

Предвидени активности:- Учениците ги презентираат своите знаења за Кирил и Методиј и Наум Охридски и материјалите кои ги истражиле (кои и ги користат со презентациите). - Наставникот ги поделува листовите кои ги фотокопирал (фотографии, за нивните мисии и сл.), на секоја клупа по еден од примероците; учениците ги разгледуваат, одговараат на прашањата на наставникот во врска со материјалите.- Го читаат текстот во себе; се објаснуваат евентуално непознати зборови и изрази.- Во тетратките ги одговараат прашањата кои наставникот ги извлекол од текстот во учебникот; ги читаат одговорите кои ќе бидат и оценувани (со дискусија на наставникот и објаснување за добиената оценка).- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на одговорите и на нивната истражувачка работа.

- За наредниот час: Да пронајдат податоци кои биле Ромео и Јулија, филмови кои се снимени за нивната љубов; да размислат кои книги што ги прочитале имале можност да ги гледаат и како филм (игран или анимиран).


1. Цели: Да се запознае со можностите литературно дело да биде адаптирано за снимање филм според него; да ги почувствува разликите меѓу овие две форми (литературно и филмско дело).2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил што да пронајдат и што да размислат; дава објаснувања за содржината; ги поттикнува на размислување и активност; поставува прашања.Матилда Бајкова Страница

140

- Учениците се подготвуваат за часот; ги следат објаснувањата; ја читаат содржината за адаптација; го читаат извадокот; усно ги одговара прашањата од учебникот.- Работа со учебник (со текст), читање, објаснување, разговор.


1. Наставна единица: Адаптација на литературно дело за снимање филм (филмска адаптација).2. Тип на часот: Обработка на содржина од подрачјето Медиумска култура.3. Цели: Да се запознае со филмската адаптација на литературните дела.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошка.

Предвидени активности:- Се поведува разговор за Ромео и Јулија; го читаат извадокот од драмата – трагедија во учебникот во себе; се појаснуваат непознатите зборови или изрази.- Текстот го читаат дел по дел на глас; усно ги одговараат прашањата од учебникот.- Се разговара за примери кои тие ги знаат кога според некои литературни дела гледале и во форма на филм; се заклучува дека разни видови творби можат да бидат подготвени, прилагодени за снимање филмови; при ова се разјаснува и поимот адаптација.- На глас го читаат текстот за адаптацијата, во учебникот, и го коментираат онака како што го разбрале; наставникот појаснува доколку соддржината за некои ученици останала недоволно јасна.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на активностите.

- За наредниот час: Да повторат за синтаксичка анализа на реченици; а за часот потоа да се потсетат и да ја подготват лектирата ,,Повик на дивината”.


1. Цели: Да знае синтаксички да анализира реченици, посебно презентирајќи ги знаењата за изучените видови зависносложени реченици.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот подготвил наставни ливчиња за индивидуална работа; ја следи работата на учениците; обезбедува работна атмосфера; ги прегледува и ги оценува наставните ливчиња.- Учениците ги изработуваат вежбите знаејќи дека ќе бидат оценувани.- Практична примена на знаењата, работа со наставни ливчиња, пишување.- Наставни ливчиња.

Развојно-процесно планирање за час 15Матилда Бајкова Страница

141

1. Наставна единица: Примена на знаењата во вежби од наставни ливчиња.2. Тип на часот: Проверување и оценување на знаења од подрачјето Јазик.3. Цели: Да знае да прави синтаксичка анализа на реченици.4. Форми на работа: Индивидуална.5. Наставни форми: Наставни ливчиња со задачи.

Предвидени активности:- Наставникот ги поделува листовите и ја појаснува работата во нив.- Учениците цел час размислуваат и ги применуваат знаењата.- На крајот од часот ги предаваат наставните ливчиња на наставникот.- Наставникот појаснува дека откако ќе ги прегледа ливчињата, учениците ќе ги добијат на увид и ќе можат да поставуваат прашања за коригирани делови, а кои не им се јасни.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување, а подоцна и дел од сумативното оценување, односно дел од портфолијата.

- За наредниот час: Ќе ја обработуваат лектирата ,,Повикот на дивината” од Џ. Лондон.


1. Цели: Да знае самостојно да анализира лектирна творба според прашања од лектирните тетратки.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги планира активностите и истите ги насочува; ги следи презентирањата на учениците, дискутира за нив и ги оценува.- Учениците ги подготвиле лектирите; читаат и дискутираат за чуеното со свои забелешки (пофалби и недостатоци); пишуваат и читаат одговори.- Работа со лектирни тетратки, пишување, читање, дискусија.


1. Наставна единица: Анализа на лектирата ,,Повикот на дивината” од Џ. Лондон.2. Тип на часот: Обработка на творба од задолжителната лектира.3. Цели: Да знае самостојно да анализира творба според дадени барања.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.



- По проверката на редовноста во извршувањето на дадената задача, наставникот определува еден до два ученика кои ќе ги читаат своите подготовки.- Други ученици дискутираат според белешките кои ги воделе додека слушале: читањето, стилската обоеност на речениците, целосни или нецелосни одговори, дикцијата (акцентот).- Наставникот накусо ја проверува изработената анализа, дискутира и тој (а бидејќи има увид во тетратката кажува и за уредноста, за правописот) и ја објаснува добиената оценка.- Ги одговараат и прашањата предвидени како работа на час и ги читаат одговорите.

- Вреднување на знаењата: Се вреднуваат формативно и обработените лектири, и дискусиите, но и одговорите дадени на часот во лектирната тетратка.

- За наредниот час: Да пронајдат податоци за Марко Цепенков (истражувајќи) и да се потсетат на неговата дејност бидејќи до сега се запознале со него и преку лектирата ,,Силјан Штркот”.

М а ј


1. Цели: Да ги продлабочат знаењата за автобиографијата како литературно- научен вид творба.2. Активности, методи, наставни средства:Матилда Бајкова Страница

143

- Наставникот посочил што ќе треба да се потсетат за овој час; го испланирал текот на часот и активностите; поттикнува задачи и работни операции.- Учениците се подготвиле за активности, односно се потсетиле на посочените содржини; читаат текст; го анализираат; одговараат на прашања; прават Венов дијаграм за споредба меѓу биографија и автобиографија.- Учебник, тетратки, табла.- Работа со текст, читање, објаснување, одговори на прашања, заклучоци, пишување и цртање.


1. Наставна единица: ,,Мерак по книга” – М. Цепенков; анализа; автобиографија.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да ги продлабочи знаењата за автобиографија анализирајќи извадок.4. Форми на работа: Дијалошка.5. Наставни техники: Венов дијаграм.

Предвидени активности:- Накусо повторување на знаењата за Марко Цепенков - живот и дело; повторување и на знаењата од ВИИ одделение за автобиографија.- Го читаат текстот во себе; по објаснувањето на непознатите зборови, текстот дел по дел го читаат на глас.- Ги одговараат прашањата по текстот; се инсистира на пронаоѓање делови од текстот во кој авторот дава податоци и за условите и општествените прилики во времето во кое тој живеел и работел.- Се обрнува внимание на делот во учебникот во кој има дообјаснувања за автобиографијата како вид научно-литературна творба.


- За наредниот час: Да најдат податоци за собирачката дејност на Марко Цепенков и да донесат разни видови творби собрани токму од него (од изданија).


1. Цели: Да ги збогати знаењата за собирачката дејност на Марко Цепенков; да сознае дека при запишувањето на творбите тој им давал свој личен печат.2. Активности, методи, наставни средства:Матилда Бајкова Страница

144

- Наставникот посочил што да подготват за часот; ги планира и координира активностите; ги оценува презентирањата и дискутира за нив.- Ужениците се подготвиле за часот; донеле потребен пишан материјал; презентираат, дискутираат за презентациите; извлекуваат заклучоци.- Работа со текстови, читање, објаснување, разговор.- Донесени творби од собирачката дејност на Цепенков.


1. Наставна единица: Собирачката дејност на М. Цепенков – презентација на творби.2. Тип на часот: Вежби и примена на знаења кои ќе бидат и оценувани.3. Цели: Да ги збогати знаењата за М. Цепенков, односно неговата собирачка дејност.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Ученици ги претставуваат своите сознанија за собирачката дејност на Цепенков; се насочува вниманието на личниот печат кој тој им ги дава на народните творби кои ги слушал и ги запишувал (што е и специфичност на неговата дејност).- Потоа читаат, прераскажуваат и коментираат по една творба која ја донеле за демонстрација на часот; наставникот поставува и дополнителни прашања до презентерите (каков вид творба презентираат, за мотивите, темите, стиховите, за идејноста – наравоучението) во зависност што презентира ученикот. - Наставникот дискутира за искажувањата и ги оценува.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на подготовките и презентациите.

- За наредниот час: На лист пишуваат кусо прераскажување на некој настан од Автобиографијата на Г. Прличев (според задачата од учебникот).


1. Цели: Да знае да селектира и да прераскаже дел од прочитана творба (автобиографија). Матилда Бајкова Страница

145

2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот посочил што да подготват за часот; ги испланирал активностите, текот на часот; селектирал делови од автобиографијата на Прличев за презентација.- Учениците ја подготвиле домашната задача; читаат, дискутираат за нив; ги слушаат извадоците, дискутираат за нив.- Работа со текст, читање, разговор, работа со книга.


1. Наставна единица: Презентација на делови од Автобиографијата на Г. Прличев.2. Тип на часот: Утврдување на знаењата според задача од учебникот.3. Цели: Да селектира и да прераскаже дел од прочитана творба.4. Форми на работа: Дијалошка, монолошка.

Предвидени активности:- По проверката на редовноста во извршувањето на домашната задача, наставникот ги собира листовите кои ќе ги прегледа и ќе ги оцени, а ќе бидат дел од ученичките досиеја; посочува ученици кои ќе ги презентираат задачите.- Наставникот чита делови од автобиографијата кои ги селектирал; тоа се делови (цитати) во кои доаѓаат до израз општествените прилики во кои живеел и творел Прличев; со тоа ќе согледаат една особеност од автобиографиите – не раскажуваат само дел од животот на личноста чија е автобиографијата, туку ги отсликуваат и приликите во кои живеела и творела таа личност.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на домашните задажи и дел од нивните досиеја.

- За наредниот час: Ќе имаат час од подрачјето Јазик - ќе усвојуваат нова содржина.


1. Цели: Да ги знаат особеностите на некои стилови и потстилови во изразувањето.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги организира видот и обемот на активности; ги координира етапите на часот; објаснува, посочува примери; дава задачи.- Учениците ги читаат извадоците, ги согледуваат нивните специфичности, прават разлика меѓу нив; пишуваат план за содржината.Матилда Бајкова Страница

146

- Работа со учебник, читање, објаснување, пишување.- Учебникот и тетратките.


1. Наставна единица: Функционални стилови и потстилови.2. Тип на часот: Обработка на нова наставна содржина од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги знае особеностите на различни стилови и потстилови во изразувањето.4. Форми на работа: Фронтална, дијалошко-монолошка.

Предвидени активности:- Учениците индивидуално ја читаат содржината во себе; потоа читаат на глас дел по дел од примерите и ги уочуваат нивните карактеристики.- Потоа го читаат делот за потстиловите; наставникот дава подетални информации, објаснувања и примери за нив.- Прават заеднички план (на табла и во тетратките) истакнувајќи свои размислувања што треба да содржи планот.

- За наредниот час: Пишуваат состав, една половина од учениците, куса сопствена автобиографија, другата половина пишуваат куса биографија на личност која сами ќе ја одберат (писател, актер, спортист, пејач, личност од сопствената средина, сликар или др.).


1. Цели: Да знае да ги примени стекнуваните знаења во писменото изразување.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот објаснил што да подготват за часот; ги планира активностите, создава наставни ситуации; дискутира за задачите и ги оценува.- Учениците ги подготвиле домашните задачи; читаат од нив, дискутираат за нив; селектираат најуспешни задачи за ѕидниот весник.- Работа со текст, читање, разговор.- Домашните задачи.


1. Наставна единица: Писмена вежба: ,,Од автобиографијата/биографијата на ...”2. Тип на часот: Проверување и оценување на примената на знаењата во писмено изразување.3. Цели: Да знае да ги примени стекнуваните знаења.


4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците ги презентираат изработените домашни задачи; усно објаснуваат зошто ја одбрале токму таа личност за која пишувале.- Се дискутира за успешноста од извршувањето на домашната задача; се селектираат најуспешните задачи и тие ученици ќе ги изработат на листови (на компјутер или со ракопис – според можностите) и ќе ги донесат за ѕидниот весник (литературното катче).- Наставникот испрашува неколку ученици да говорат за особеностите на биографијата и на автобиографијата и ги оценува.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување за особеностите на биографијата и на автобиографијата и ги оценува.

- За наредниот час: Ќе учат нова содржина од подрачјето Литература.


1. Цели: Да ги препознава особеностите на патописот како научно- литературен вид творба.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги планира целта, методите и формите за часот; ги подготвува и насочува активностите; појаснува одредени податоци.- Учениците читаат текст, одговараат на прашања; размислуваат, согледуваат и донесуваат заклучоци; прават заеднички план за содржината.- Учебник, тетратки, табла.- Работа со текст, читање, разговор, објаснување, пишување.


1. Наставна единица: ,,Прага и Москва” – анализа; поим за патопис.2. Тип на часот: Обработка на нова содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да ги препознава особеностите на патописот како вид творба.4. Форми на работа: Дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците прво во себе, а потоа на глас го читаат текстот; за евентуални нејасности го прашуваат наставникот кој дава соодветни објаснувања.- Ги одговараат прашањата по текстот, со што ја анализираат содржината.


- Со дополнителни прашања наставникот ги насочува кон самостојно откривање на особеностите на патописот: впечатоци од патување; личен став на авторот; описи на природа, на луѓе и краишта; даваат куси податоци за минатото и сегашноста на посетеното место, културата, објектите и др.- Овие заклучоци стануваат составен дел од заедничкиот план во тетратките.


- За наредниот час: Да го извежбаат текстот за интерпретативно читање од учебникот, ,,Од Камбера до Лактиње” и да ја извежбаат фабулата за прераскажување.


1. Цели: Да умее интерпретативно да чита текст – патопис и да ја прераскажува неговата фабула.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот укажал на подготовките за престојната задача; ги следи изработувањата на задачата, дискутира за нив.- Учениците се подготвиле за часот; ги претставуваат и дискутираат за нив учествувајќи во оформувањето на оценките кои ќе ги добиваат.- Работа со текст, читање, прераскажување, пишување, презентирање.- Учебник, тетратки, табла.


1. Наставна единица: Анализа и интерпретативно читање на текстот ,,Од Канбера до Лактиње”.2. Тип на часот: Обработка на текст како вежбање на знаењата.3. Цели: Да умее да чита интерпретативно и да анализира текст.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.5. Наставни техники: Квадрант

Предвидени активности:- Учениците го читаат текстот и добиваат оценки за тоа; неколку ученика ја прераскажуваат фабулата за што, исто така, ќе бидат оценувани.

Слика (симбол) Чувство


Звуци Врска меѓу текстот и животот

- Вреднување на знаењата: Сите активности ќе бидат формативно оценувани.

- За наредниот час: Пишуваат кус патопис од свое патување.


1. Цели: Да ги примени стекнуваните знаења од сите наставни подрачја во писменото изразување на конкретна тема; се подготвува за писмената работа.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги објаснил задачите за овој час; го осмислил текот на часот и целта; ги насочува активностите кон реализација на целта.- Учениците ја сработиле дадената задача; читаат, дискутираат и на тој начин се подготвуваат за престојната писмена работа.- Работа со текст, читање, разговор.- Домашните задачи.


1. Наставна единица: Домашна задача на тема ,,Мојот патопис”.2. Тип на часот: Писмено изразување за примена на знаења – вежби за писмена работа.3. Цели: Да умее да ги примени знаењата во писменото изразување.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Ученици ги читаат своите постапки; други ученици и наставникот дискутираат, кажуваат свои забелешки (наставникот и ги прегледува, па е во можност да зборува за уредноста, за ракописот и правописот).- Оние ученици кои чувствуваат потреба да прашаат нешто за престојната писмена работа, му поставуваат прашања на наставникот кој им дава и подетални објаснувања.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на патописите.


- За наредниот час: Прават писмена работа на истата тема како и претходната домашна задача – патопис.


1. Цели: Да знае да ги примени знаењата во писменото изразување.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот навремено ги насочувал активностите кон крајната цел – добра подготовка за писмената работа; се грижи за работната атмосфера.- Учениците се подготвиле за писмената работа применувајши ги сопствените знаења и подготовки.- Пишување, работа со текст.- Вежбанки за писмена работа.


1. Наставна единица: Писмена работа на тема – Мојот патопис.2. Тип на часот: Примена на знаења за проверка и оценување истите.3. Цели: Да умее и да знае да ги примени знаењата во писменото изразување.4. Форми на работа: Индивидуална.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување кое ќе биде дел и од сумативното оценување, од ученичките портфолија.

- За наредниот час: Наставникот бара доброволци, односно ученици кои се заинтересирале да ги применат знаењата за предавање и тие да се подготват да ја предаваат содржината за видови реченици (од учебникот); наставни средства за предавањето носат и осмислуваат самите предавачи.


1. Цели: Да знае да ги примени и да ги демонстрира знаењата за предавање помагајќи им на соучениците да ја совладаат содржината за видови речници.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот одредил три-четири ученика, кои индивидуално ќе се подготват за истото предавање; ги следи активностите и дава потребна помош. - Ученици кои се предавачи се всушност и координатори на активностите на часот и за тоа се подготвиле; другите ученици следат, прашуваат и го прават она што предавачите ќе го побараат од нив.- Методите и наставните средства ги избираат предавачите.



1. Наставна единица: Видови речници – предавање од ученици.2. Тип на часот: Примена на знаењата за предавање и оценка за предавањето.3. Цели: Да ги примени и демонстрира знаењата сублимирајќи ги во предавање.4. Форми на работа: Индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Учениците ги осмислиле активностите и ги реализираат.- Наставникот дава соодветна помош и ги координира; се грижи за работната атмосфера; ги оценува предавањата.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на предавањата.

- За наредниот час: Исто така, и за содржината од Медиумска култура, споредба меѓу театарската, филмската и литературната уметност, наставникот определува два-три предавачи кои ќе го осмислат часот, ќе донесат наставни средства ќе ја користат содржината од учебникот и сл.


1. Цели: С# она што е поставено како цел и од претходниот час.2. Активности, методи, наставни средства:- Сите овие елементи ги подготвуваат учениците – предавачи.


1. Наставна единица: Споредба меѓу театарска, филмска и литературна уметност.2. Тип на часот: Обработка на нова содржина од ученици – предавачи.3. Цели: 4. Форми на работа: Ги осмислуваат предавачите.

Предвидени активности:- Сите активности ги планираат и реализираат учениците.- Наставникот следи, дава помош по потреба и ги оценува предавањата.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на предавањата.

- За наредниот час: Контролна задача за видовите зависносложени реченици.



1. Цели: Да ги презентира стекнатите знаења за кои ќе биде оценуван.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ја подготвил контролната задача; го одржува редот и работната атмосфера на часот.- Учениците ги повториле содржините за зависните реченици; ги изработуваат вежбите – задачите од контролната задача.


1. Наставна единица: Контролна задача за зависните реченици.2. Тип на часот: Примена и оценување на знаења од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги презентира знаењата за што ќе биде и оценуван.4. Форми на работа: Индивидуална.

Предвидени активности:- Наставникот ги поделува наставните ливчиња и дава упатства за изработка на вежбите од контролната задача.- Учениците ги изработуваат вежбите применувајќи ги знаењата.

- Вреднување на знаењата: Контролните задачи ќе бидат дел од сумативното оценување, односно од портфолијата.

- За наредниот час: Лектирата ,,Чорбаџи Теодос” од В. Иљоски.


1. Цели: Да знае да анализира прочитано дело според дадени задачи.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот врши проверка на обработената лектира во лектирните тетратки; ги планира и насочува активностите; дискутира и оценува.- Учениците ги подготвиле лектирите во лектирните тетратки; читаат, дискутираат, дополнуваат и оценуваат.- Работа со книга (текст), читање, разговор.- Лектирните тетратки, драмата ,,Чорбаџи Теодос”.

Развојно-процесно планирање за час 13 и 14


1. Наставна единица: Анализа на лектирната творба ,,Чорбаџи Теодос” – В. Иљоски.2. Тип на часот: Обработка на прочитана лектира и оценување.3. Цели: Да знае да анализира прочитана лектирна творба.4. Форми на работа: Фронтална, индивидуална, дијалошка.

Предвидени активности:- Ученици читаат од анализите во лектирните тетратки; другите ученици следат, водат белешки, дискутираат по забелешките, даваат свое мислење за оценка.- Наставникот селектира извадоци кои ќе ги прочитаат од книгите во кои доаѓаат до израз карактеристиките на ликовите и фолклорните елементи, за што ќе поттикне и дискусии.- Учениците добиваат задача да пронајдат и посочат од книгата: монолози, дијалози, елементи кои ја вбројуваат драмава во комедии; ги насочува кон дискусија за двојната природа на драмскиот текст.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на анализираните лектири кои ќе бидат прочитани.

- За наредниот час: На двата наредни часа се прави содржинска, стилска, јазична и правописна поправка на писмените.

Ј у н и


1. Цели: Да прави разлика меѓу правописните и интерпункциските знаци и правилно да ги употребува.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот го осмислил текот на часот; посочил кои наставни средства им се потребни; ги координира активностите; дава задачи.- Учениците донеле наставни средства; следат задачи кои ги дава наставникот и ги извршуваат; доаѓаат до заклучоци.- Граматика и правопис на секоја клупа.



1. Наставна единица: Интерпункциски и правописни знаци.2. Тип на часот: Вежбање и повторување на содржини од подрачјето Јазик.3. Цели: Да ги разликува двата вида знаци и правилно да ги употребува.4. Форми на работа: Дијалошка и работа во парови.

Предвидени активности:- На секоја клупа, за работа во парови, има по една граматика и правопис; паровите ги следат упатствата на наставникот за пронаоѓање на правилата за одредени знаци, читаат, согледуваат, посочуваат.- Наставникот ги упатува на нивните разлики; дава задачи да пронаоѓаат и посочуваат примери, со што би вежбале за нивната примена.

- Вреднување на знаењата: /

- За наредниот час: /


1. Цели: Да ги уочат елементите на репортажата како вид творба.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот подготвил активности за учениците кои ги стимулира да размислуваат, да посочуваат и да донесуваат заклучоци; донел норинарска репортажа.- Учениците го читаат текстот, одговараат на прашања, размислуваат, уочуваат и кажуваат свои заклучоци.- Работа со текст, читање, објаснување, разговор.- Учебникот, новинарска репортажа (фотокопирани примероци за секоја група од по четири ученика).


1. Наставна единица: ,,Смоларски водопади” – интерпретација на репортажа.2. Тип на часот: Обработка на нова содржина од подрачјето Литература.3. Цели: Да ги уочи елементите на репортажата како вид творба.4. Форми на работа: Дијалошка, групна форма.

Предвидени активности:- Учениците прво во себе го читаат текстот; потоа дел по дел текстот го читаат на глас; ги одговараат прашањата по текстот и прашањата од наставникот.


- Со своите прашања наставникот ги насочува кон заклучоци за карактеристиките на репортажата како вид научно-литературна творба; го читаат на глас и објаснувањето во учебникот како потврда за нивните заклучоци.- Наставникот им поделува на групите фотокопии од репортажата која ја одбрал; ја читаат дел по дел на глас, размислуваат и ги пронаоѓаат елементите кои ја определуваат како репортажа.


- За наредниот час: /


1. Цели: Да ги применат знаењата за правописните и интерпункциските знаци.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот, според задачата во учебникот, определил каков вид диктат ќе биде користен; подготвил диктат и ја реализира целт ана часот.- Учениците, според упатството, го изработуваат диктатот.- Работа со текст, пишување.- Подготвителен диктат, листови на кои ќе пишуваат учениците.


1. Наставна единица: Диктат.2. Тип на часот: Примена на знаења за кои ќе бидат и оценувани.3. Цели: Да ги примени знаењата за знаците во диктат.4. Форми на работа: Индивидуална.

Предвидени активности:- На листови на кои ги потпишале своите имиња и презимиња, учениците ги следат читањето и упатствата на наставникот и го пишуваат диктатот.- Откако ќе заврши диктатот, наставникот ги собира листовите кои ќе ги прегледа, ќе ги оцени и на некој нареден час ќе им ги даде на увид на учениците.- Потоа учениците го пишуваат диктатот на табла за учениците да можат да ги согледаат евентуалните грешки кои ги направиле.

- Вреднување на знаењата: Формативно и сумативно оценување, дел од портфолијата.

- За наредниот час: Да повторат за патопис, а да донесат и репортажи за работа во парови (еден пар една репортажа од весник, часопис или др.)Матилда Бајкова Страница

156


1. Цели: Да знае да претстави новинарска репортажа која и ќе ја образложи; да умее да прави споредба меѓу два вида творби.2. Активности, методи, наставни средства:- Наставникот ги упатил во подготовката за час за работа во парови; ги следи излагањата и ги оценува нивните презентирања; објаснува задача која ќе ја претстават со Венов дијаграм.- Учениците се подготвиле за час; презентација на паровите; применуваат споредба меѓу патопис и репортажа преку Венов дијаграм.- Новинарски репортажи, тетратки за Веновиот дијаграм и табла.


1. Наставна единица: Презентација на репортажи и споредба со Венов дијаграм.2. Тип на часот: Примена и оценување на знаења.3. Цели: Да умее да презентира репортажа и да споредува два вида творби.4. Форми на работа: Работа во двојки.5. Наставни техники: Венов дијаграм.

Предвидени активности:- Паровите ги претставуваат подготвените репортажи (истакнуваат тема, читаат цитати, објаснуваат зошто ја одбрале за презентација).- Наставникот по секоја презентација дискутира и ја образложува оценката.- На табла и во тетратките изработуваат заедники Венов дијаграм за споредба на карактеристиките на патописот и репортажата.

- Вреднување на знаењата: Формативно оценување на презентациите на двојките.

- За наредниот час: На двата наредни часа ќе повторуваат учени содржини од наставните подрачја како подготовка за годишниот тест. Начинот на подготовка и годишниот текст ги обмислува и реализира наставникот. А на последниот час ќе се утврдува заеднички годишната оценка за секој ученик.


Documents

Globalno Za VIII Odd 2011-2012 So Tematsko Procesno