Giáo trình luật ngân hàng

7/30/2019 Gio trnh lut ngn hng

1/60

yCH NG 1: NHNG VN L LUN CHUNG V LUT NGN HNG TRONG HTHNG PHP LUT VIT NAM

I. KHI NIM HOT NG NGN HNG, NGN HNG V CU TRC H THNNGN HNG

1 S hnh thnh ca hot ng ngn hng v cc ngn hng:Lch s hnh thnh v pht trin ca ngn hng gn lin vi qu trnh hnh thnh v pht ttin t. Khi nn kinh t hng ha pht trin, p ng nhu cu lu thng, trao i hng ha sng to ra tin t ng vai tr l vt ngang gia chung. Trc y, i vi nn kinh t gin n, phng thc trao i s khai hng i hng c cc bn p dng. Tuy nhin, phny ch kh thi khi c hai bn cng lc c nhu cu v hng ha ca nhau mt cch tng thchnhiu trng hp phng thc hng i hng tr nn khng hu hiu trong khi nhu cu traocc bn vn c. Theo thi gian, hot ng lu thng, trao i hng ha ngy cng pht tri phng thc trao i tin b hn c p dng, l hng-vt ngang gi chung-hng. Tcc vt ngang gi chung mang bn cht ca tin v c xem nh hnh thc s khai tin t. giai on u, vt ngang gi chung-tin c cc bn n nh l vt c gi tr thcnh da th, kim loi, v s.V sau, gin tin v t tn cng bo qun, ngi ta bithc ca tin tin b hn. Theo , cc bn c th quy c vi nhau v vt ngang gi chung cht c l, khng nht thit phi l vt c gi tr thc chng hn nh tin kim loi, tin gi

S xut hin ca tin t cng to iu kin thun li cho qu trnh lu thng mua bn

Hot ng trao i ngy cng pht trin, vt ra khi phm vi gia mt vng, khu vc, qunh. Cc thng nhn c th mang hng ha tin hnh trao i gia cc vng lnh th, khu vnhau. Tuy nhin, theo c trng vng min, tp qun, x hi tn ti nhiu hnh thc tin t l vt ngang gi chung khc nhau. Do , nhu cu chuyn i tin t ph hp vi tng vncc thng nhn n trao i hng ha ny sinh. Nhm tha mn nhu cu lu thng, traoha pht trin lin tc x hi xut hin nhng thng nhn u tin chuyn thc hin dch vchnh vt ngang gi chung-tin t. xc nhn dch v trao i tin c thc hin, cnhn nhn chuyn i tin s pht hnh chng th mang bn cht ca bin nhn v gi, gitin t. V sau, cng vi ch t hu ha lm xut hin giai cp v phn bit gia nhnggi nhiu ti sn vi nhng ngi s hu t i s ti sn x hi di hnh thc gi tr l tin sinh nhng mu thun v cung, cu lin quan n vic s dng tin t. Nhng thng nhgi trong kho loi ti sn c a ra lm vt ngang chung v hnh chung tr thnh nhngtrung gian c th tm thi gii quyt c mu thun gia nhng ngi ang c nhu cu vnhng thnh vin cn li ang tm thi nhn ri tin t kim c trong qu trnh sn xut,

1


2/60

trao i hng ha. Nhng thng nhn ny khng ch thun ty lm dch v kho qu m cn lgian thanh ton, thc hin dch v nhn, s dng cho vay nhng ng tin ang tm thi nhthng nhn ny tr thnh nhng ngi u tin kinh doanh tin t. Nhiu cng trnh nghinthy, ngh ngn hng xut hin u tin min Bc Italia vo thi k trung c. Ngi Itali

kinh doanh ny l Banco.1

C th thy rng, bt u t vic vt ngang gi chung xut hin trong mua bn, trao icc quan h v hot ng kinh doanh dch v trao i lin quan trc tip n vt ngang gi c hnh thnh. Khi vt ngang gi chung c c nh bng nhng vt liu c gi tr ni tinhiu thuc tnh t nhin thun tin cho vic bo qun, chia nh cng nh lu hnh, khi gi chung chnh thc c xem l tin t. Cng vi n l s xut hin ca nhng thng gkinh doanh nhng dch v ny mang tnh cht ca hot ng ngn hng v nhng ngn hnon s khai. Chnh s ra i ca ngn hng v hot ng kinh doanh tin t l kt qu phng x hi trong lu thng tin t v thc hin chc nng ca tin t.2

Trong lch s, qu trnh pht trin ca cc m hnh ngn hng v cc loi hnh tn dng quan h mt thit vi qu trnh pht trin ca sn xut, lu thng hng ha, tin t. Cho nnhng t chc chuyn kinh doanh cc dch v lin quan n tin t phc v cho qu trnh trao bn chnh thc c thnh lp v c gi tn l ngn hng. giai on ny, hot ng cahng vn mang tnh ring l, bit lp, cha hnh thnh nn mt h thng, cha c s rng bthuc ln nhau. Mi ngn hng u c nhng hot ng nghip v nh pht hnh tin, nh

cho vay, lm dch v thanh ton, chuyn i tin. M hnh ngn hng c thc hin tt c ct pht hnh tin cho n cc hnh thc dch v khc mt cch song song c gi l m hhng mt cp.

n cui th k 19, sn xut lu thng hng ha pht trin cao hn i hi phm vi gian trao i phi c m rng hn na. Vi m hnh ngn hng mt cp, trong cng mt quth tn ti cng lc nhiu loi tin t khc nhau, tng ng vi nhng ngn hnh pht hnh kS tn ti cng lc cc loi tin t di hnh thc k phiu ngn hng phm vi mt quctr ngi cho sn xut, lu thng hng ha, dn n tnh trng tha tin, lm pht. Do vyquc gia, nh nc can thip tho g tr ngi ny bng cch ch cho php mt s ngn mn mt s iu kin nht nh mi c php pht hnh tin a vo lu thng. Cc ngn h iu kin pht hnh tin di dng k phiu ngn hng th ch c tin hnh cc nghidoanh ngn hng nh nhn tin gi, cho vay, chuyn, i tin Nh vy, hot ng ngn h

1 i hc Lut H Ni, Gio trnh Lut Ngn hng, NXB Cng an nhn dn, 2006, tr 8.2 i hc Quc gia H Ni, Khoa Lut, Gio trnh Lut Ngn hng, NXB i hc Quc gia H Ni, 2005, tr 10.

2


3/60

thnh hai h thng ngn hng: ngn hng pht hnh v ngn hng trung gian. iu ny dn trnh chuyn i m hnh ngn hng mt cp sang m hnh ngn hng hai cp. Theo m hhng hai cp s c s phn bit gia ngn hng thc hin hot ng pht hnh tin vi nhhng cn li ch c php tin hnh cc hot ng ngn hng thun ty m khng c p

hnh tin.n cui th k 19, h qu ca vic pht trin mnh m ca lu thng hng ha v ticu ngn chn hin tng lm pht c th gia tng i hi thng nht th trng tin t squc gia ch lu hnh mt ng tin duy nht v nh nc phi kim sot c lng tin tDo vy, nhiu nc ban hnh php lut quy nh ch cho php mt ngn hng duy nht tin hnh hot ng pht hnh tin. Ngn hng ny c gi l ngn hng pht hnh tin v vi cc ngn hng trung gian cn li khng c php pht hnh tin. T c quyn do nh nnh, ngn hng pht hnh tin ngay cng c v tr quan trng trong nn sn xut, lu thng hcng nh tc ng chi phi n h thng cc ngn hng trung gian. Chnh v l , nh hng sn xut, thng mi v kim sot c lng tin t pht hnh, lu thng nhm kimhin tng lm pht, nh nc s dng quyn lc chnh tr c th chi phi c ngnhnh tin. Hin tng ny bt u cho qu trnh quc hu ha ngn hng pht hnh tin. T XX v ph bin l t sau chin tranh th gii ln th hai (1945), hu ht cc quc gia thcquc hu ha ngn hng pht hnh tin. Theo , ngn hng ny tr thnh ngn hng trung nhng nh nc, c v tr c bit quan trng i vi hot ng sn xut lu thng v mang b

ngn hng ca cc ngn hng. Ngn hng trung ng ngoi c quyn pht hnh tin cn tm tin t, trung tm thanh ton tng m cc ngn hng khc phi m ti khon thanh ton, v tin t cho Chnh ph.2. Khi nim ngn hng, hot ng ngn hng:

Khi nim ngn hng v hot ng ngn hng xut hin trong mt giai on lch s nhttin t ra i v nn kinh t hng ho pht trin mnh m. Khi nim ngn hng v hot hng chu s tc ng bi nhng bin i v kinh t x hi, tp qun v php lut ca quctng giai on nht nh. Cho nn, quan nim v ngn hng, hot ng ngn hng cng rt a

Trong ti liu nghin cu v vn bn php lut ca nhiu nc, khi nim ngn hng thdng ch hot ng kinh doanh ngn hng. Do vy, cc o lut iu chnh hot ng kingn hng ca nhiu quc gia hu nh u c iu lut ghi nhn nhng hot ng c x

3


4/60

ng kinh doanh ngn hng. mt s nc, php lut khng a ra nh ngha tng qut v ngn hng m lit k cc hot ng c php lut tha nhn l hot ng ngn hng.3

Vit Nam, khi nim hot ng ngn hng c dng ch cc hot ng kinh doav lm dch v ngn hng vi ni dung thng xuyn l nhn tin gi v s dng s tin gi n

tn dng, cung ng cc dch v thanh ton.4

Theo , ngn hng c ghi nhn l loi hnh t chcdng c thc hin cc hot ng ngn hng v nhng hot ng kinh doanh khc c lin hot ng ngn hng.5 Nh vy, theo cch hiu ca cc nh lm lut, ngn hng l mt nh cchnh, mt t chc trung gian ti chnh gn lin vi hot ng kinh doanh tin t v lm dchng.

T khi nim ngn hng ni chung, theo m hnh ngn hng hai cp hin hnh m hu nc ang p dng, khi nim ngn hng c phn bit thnh khi nim ngn hng trung ngn hng trung gian (cc chng tip theo s trnh by c th hn).II. S LC V QU TRNH HNH THNH V PHT TRIN H THNG NGN HNV PHP LUT V NGN HNG VIT NAM1.Giai on 1945-1951:

Trong sut thi k phong kin cho n na u th k 19, Vit Nam hu nh khng tch ngn hng. Tuy nhin nhng hot ng trong lnh vc ngn hng nh in c, cho vay xtrong i sng kinh t x hi.

Nm 1858, thc dn Php xm lc nc ta, bt u cho giai on thc dn na phon

Vit Nam. Vi mc ch h lu di v nhm to thun li cho hot ng giao thng phchnh quyn thuc a, tng thng Php giai lc by gi ban hnh Sc lnh ngy 21/01/18lp ngn hng ng Dng. Ngn hng ny c chc nng ch yu l pht hnh tin, tin hnhchit khu. V bn cht, ngn hng ng Dng l ngn hng thng mi c phn vi chtin, cho vay tn dng. Tuy nhin, y cng l ngn hng c php pht hnh tin trn ton cDng. Giai on ny, n c xem nh mt cng c cung cp phng tin thc dn Phtin hnh u t, kinh doanh, cng nh cung cp cc dch v tin tin t cho chnh quyn h

Sau khi Cch mng Thng 8 thnh cng, ngy 23/11/1946 ti k hp th 2, Quc hi khquyt nh giao cho B Ti chnh pht hnh giy bc Vit Nam trong phm vi c nc. B Tc quan pht hnh v qun l tin t. Ngy 3/2/1947, Chnh ph ban hnh Sc lnh s 14/Sthnh lp Nha Tn dng trc thuc B Ti chnh.3 o lut v ngnh lut tn dng ca Cng ho Lin bang c 1992; Lut Ngn hng Ba Lan 1989; Lut cc t chnh v ngn hng ca Malaysia 1989; Gio trnh Lut Ngn hng, i hc Lut H Ni, 2006, tr84 iu 1 Lut Ngn hng nh nc Vt Nam 1997 (sa i, b sung 2003)5 iu 1 Lu t Cc T chc tn dng 1997 (sa i b sung 2003)

4


5/60

2.Giai on t 1951 n 1986:2.1. Giai on t 1951-1975:

Ngy 6/5/1951 Ch tch H Ch Minh k Sc lnh 15/SL thnh lp Ngn hng Quc g Nam l mt b trc thuc Chnh ph, tham gia vo vic lp k hoch pht trin kinh t qu

hin nhng hot ng lin quan n ngn hng, tin t theo quy nh; Sc lnh 17/SL bi b Nkh quc gia v Nha tn dng sn xut thuc B Ti chnh. Ngy 21/5/1951, Chnh ph ra 19/SL cho php Ngn hng Quc Gia Vit Nam c pht hnh giy bc 20 v 50 ng; S20/SL n nh t l gi tr ng bc do Ngn hng pht hnh so vi gi tr ng bc do B T pht hnh. Ngy 27/5/1951 Th tng CP ra ngh nh 94/Ttg quy nh v t chc Ngn hng qTheo , t chc ca Ngn hng Quc gia Vit Nam bao gm: trung ng, chi nhnh lin nhnh tnh v chi nhnh nc ngoi. Cc chi nhnh khng c t cch php nhn, hot ncch l c quan cp di i din ca Ngn hng quc gia Vit Nam. Chc nng ca ngn gm: pht hnh giy bc, iu ho s lu hnh tin t, qun l ngn sch quc gia; huy ngnhn dn, iu ha, m rng tn dng; qun l ngoi t v thanh ton cc khon giao dch ngoiNh vy, giai on ny, Vit Nam xy dng ngn hng quc gia theo m hnh mt cthit lp t trung ng n a phng. H thng ngn hng mt cp tn ti cho n nhng n

n nhng nm 60, h thng ngn hng Vit Nam ghi nhn thm hnh thc hp tc x v Qu tit kim. H thng hp tc x tn dng cho nhim v lm i l cho ngn hng qunam, thc hin vic huy ng vn nhn ri trong x vin hp tc x v cho vay.

Ngy 26/10/1961 Hi ng Chnh ph ban hnh Ngh nh 171/CP quy nh nhim vhn v t chc ca Ngn hng nh nc Vit Nam (tn mi ca Ngn hng Quc gia). Trong ngn hng cng xut hin nhu cu tch bch gia chc nng qun l tin t vi cc hot doanh nghip v ngn hng. Do vy, trn c s ca Ngh nh ny, ngn hng nh nc Vit bit thnh h thng Chi nhnh ngn hng nh nc trung tm ti cc n v tnh thnh v h nhnh ngn hng nghip v ti cc th x v Chi im ngn hng nghip v ti cc huyn lm kinh doanh, giao dch trc tip vi khch hng.

Ngy 30/10/1962 Hi ng Chnh ph ra Ngh nh 115/CP thnh lp ngn hng ngoi Vit Nam lm nhim v tn dng, thanh ton i ngoi trong h thng ngn hng nh nc V Ngn hng nh nc Vit Nam ch thc hin chc nng qun l ngoi hi m khng cn trchin hot ng giao dch ngoi t, chuyn giao hot ng ny cho ngn hng ngoi thng.2.2. Giai on t 1975 n 1987:

Min Nam Vit Nam tng tn ti cc h thng ngn hng ca ch ngy quyn Vit Nha. Sau 1975, h thng cc ngn hng ny c tip qun v t di quyn qun l ca

5


6/60

cch mng lm thi. Ngy 6/6/1975 chnh ph cch mng lm thi ban hnh ngh nh 04/thnh lp ngn hng quc gia Vit Nam. Trong thi gian ny, Vit Nam vn tn ti hai h thhng v hai loi tin t trn lnh th Vit Nam.

Ngy 16/6/1977, ngh nh 163-CP ca Chnh ph ban hnh quy nh li c cu b m

nc. Trong , cc ngn hng nh ngn hng nng nghip, ngn hng cng nghip, ngn hngnghip, ngoi thng, qu tit kim XHCN u nm trong mt h thng ca ngn hng nh Nam. Cc ngn hng ny khng c t cch php nhn, ch ng vai tr nh cc, v c quan chca ngn hng nh nc.

Ngy 24/6/1981 Hi ng Chnh ph ra Quyt nh 259/CP chuyn ngn hng kin th Nam trc thuc B Ti chnh sang trc thuc ngn hng nh nc Vit Nam v thnh lp ngu t v xy dng Vit Nam. Giai on ny nh du bc hon thin tip tc ca h tVit Nam, c th bao gm: Ngn hng nh nc v 3 ngn hng chuyn nghip l Ngn hnthng, Ngn hng u t v qu tit kim XHCN.

1981-1985, Hi ng B trng ra Ngh nh 65/HBT v chc nng, nhim v v t ngn hng nh nc. Trn c s , h thng ngn hng bao gm: Ngn hng nh nc v hng chuyn nghip trc thuc Ngn hng nh nc. Nhng ngn hng chuyn nghip ny c php nhn hot ng theo ch hch ton kinh t. y c xem nh tin tin ti m hnh ngn hng mt cp Vit Nam sang m hnh ngn hng hai cp hin i.2.3 Giai on t 1987-2004:

Nm 1986 bt u t i hi ng ln th VI, Vit Nam bt u thc hin cng cukinh t. Mt trong nhng ni dung quan trng cn phi i mi chnh l h thng ngn hng-vai tr nh huyt mch ca nn kinh t.

Ngy 26/3/1988 Hi ng B trng ban hnh Ngh nh 53/HBT v t chc b mhng nh nc. Theo , Ngn hng nh nc Vit Nam l c quan ca Hi ng B trngchc thnh h thng thng nht trn phm vi ton quc. M hnh Ngn hng nh nc Vit gm 2 cp: Ngn hng nh nc Vit Nam v cc ngn hng chuyn doanh trc thuc. Quy bc u thit lp nn cn c php l cho hnh thc h thng ngn hng 2 cp, trong , Nnh nc Vit Nam vn gi vai tr l c quan ch qun ca cc ngn hng chuyn doanh quChc nng ch yu ca Ngn hng nh nc Vit Nam dn ch yu tp trung vo vic tin, iu ha lu thng tin t v m bo nhim v qun l nh nc v tin t, tn dngCc chc nng kinh doanh trc tip v thc hin cc dch v ngn hng p ng yu cu cat ch yu do cc ngn hng chuyn doanh nh nc m nhn. iu ny nh du bc chquan trng trong hot ng ngn hng v h thng ngn hng Vit Nam. Tuy nhin, giai

6


7/60

bt u tin hnh cng cuc ci cch, s tch bit gia Ngn hng nh nc Vit Nam vi hngn hng chuyn doanh vn cn cha tht s c th. Cc ngn hng chuyn doanh vn ccc cc, v trc thuc Ngn hng nh nc Vit Nam. Do , yu t ch ng, t chu trchs c lp gia h thng ngn hng chuyn doanh vi ngn hng nh nc Vit Nam cn

ci thin.Xut pht t yu cu hon thin m hnh ngn hng 2 cp, ngy 23/5/1990 Hi ng n ban hnh Php lnh Ngn hng nh nc Vit Nam v Php lnh Hp tc x tn dng v cchnh c hiu lc thi hnh t ngy 1/10/1990. y chnh l cn c php l chnh thc xchnh ngn hng Vit Nam tr thnh m hnh 2 cp, nh du bc ngot trong qu trnh thng ngn hng v hot ng tin t-tn dng ngn hng. Theo , ngn hng nh nc Vitm nhn vai tr l c quan qun l nh nc trong lnh vc tin t v hot ng ngn hnghip v ngn hng s do h thng cc t chc tn dng trung gian tin hnh. Cc ngn hnmi v nhng t chc tn dng trung gian c php lnh trao quyn t ch kinh doanh, t nhim v hot ng kinh doanh ca mnh.

Trong qu trnh thc thi hai php lnh bc l mt s im hn ch trc nhng yuca qu trnh pht trin kinh t x hi v yu cu hi nhp kinh t quc t chng hn nh hquy nh v nghip v kinh doanh ngoi hi trn th trng quc t, cha quy nh bao quhnh t chc tn dng, cha xc nh r cc hnh thc huy ng vn, cp tn dng Do v12/1997 Quc hi ban hnh Lut Ngn hng nh nc Vit Nam v Lut Cc T chc tn d

mt bc tin ng k trong qu trnh hon thin php lut v ngn hng. Hai o lut cnhng tc ng tch cc trong i sng kinh t x hi nh to ra c s php l cao hn cho hca ngn hng nh nc v h thng cc t chc tn dng; ng thi, iu chnh cc hot hng theo hng ph hp vi cc quy lut ca kinh t th trng c s iu tit ca nh nxu hng i mi ton din h thng v hot ng ngn hng, Quc hi ban hnh Lut sa mt s iu ca Lut Ngn hng nh nc Vit Nam c hiu lc t ngy 1/8/2003 v Lut ssung mt s iu ca Lut Cc T chc tn dng c hiu lc t ngy 1/10/2004. Nhng nii ch yu tp trung vo vic xc lp mt s nh ngha, cc quy nh v hnh thc ca cc tdng, hot ng kim tra, kim ton trong ni b cc t chc tn dng

Tuy nhin, vic sa i b sung Lut Ngn hng nh nc Vit Nam v Lut Cc T dng c tin hnh theo quan im cha sa i mt cch c bn, ton din cc quy nh vc ngn hng v hat ng ngn hng nn trc xu hng hi nhp ngy cng mnh m, vdng o lut v Ngn hng nh nc Vit Nam v Lut Cc t chc tn dng tip c giai on hin nay.

7


8/60

III. KHI QUT CHUNG V LUT NGN HNG1. nh ngha:

c th hiu r v lut ngn hng, chng ta cn phi xt n v tr ca lut ngn hnthng php lut Vit Nam. Xu hng chung nhiu quc gia, trong c Vit Nam l tch b

lut ti chnh v lut ngn hng. Tuy i tng iu chnh v phng php iu chnh ca lhng c th c xc nh c th nhng cha hn lut ngn hng c tha nhn l mt ngnlp trong h thng php lut Vit Nam. Tuy nhin, lut ngn hng vi cc quy phm php luc vai tr ngy cng quan trng trong nn kinh t th trng.

Xt theo phng din l mt ngnh lut trong h thng php lut th khi nim lut n ph thuc vo tiu ch phn nh ngnh lut, do vy, c nhiu cch hiu khc nhau v ni hmnim ny. T nhng quan im ph bin v chung nht, lut ngn hng c th c hiu nh

Lut ngn hng l tng th cc quy phm php lut iu chnh v quy nh v a v phngn hng trung ng v ca cc t chc tn dng; cc quan h x hi pht sinh trong qu trnhnh nc v cc quan h giao dch c lin quan n hot ng lu thng tin t, tn dng, ncc hot ng ngn hng v cc dch v ngn hng ca cc t chc tn dng v nhng ch trong lnh vc ngn hng v th trng tin t.6

2. i tng, phm vi iu chnh ca lut ngn hng:Cn c vo khi nim, i tng iu chnh ca lut ngn hng c th c hnh dung

l cc quan h x hi pht sinh trong qu trnh qun l nh nc cng nh cc quan h x hi

t hot ng lu thng tin t, tn dng, ngn hng ca cc t chc tn dng v cc ch th gia vo lnh vc ngn hng. Nh vy, i tng iu chnh ca lut ngn hng bao gm hai nh

-Cc quan h qun l nh nc v tin t, tn dng, ngn hng.-Cc quan h v t chc v hot ng kinh doanh ngn hng ca cc t chc tn dng v

ch th khc c tham gia vo lnh vc ny.Cn c vo ni dung iu chnh cc quan h php lut ngn hng, i tng iu chnh

ngn hng c th c phn bit thnh nhng nhm quan h x hi nh sau:-Nhm cc quan h t chc v hot ng ca Ngn hng nh nc Vit Nam-Nhm cc quan h t chc v hot ng ca cc t chc tn dng-Nhm cc quan h kinh doanh ngn hng ca cc t chc khc, tuy khng phi l t c

dng nhng c php thc hin mt s hot ng thuc lnh vc ngn hng.V phng php iu chnh, lut ngn hng s dng hai phng thc ch yu tc n

quan h x hi thuc i tng iu chnh ca mnh l: phng php mnh lnh phc tng v6 i hc Quc Gia H Ni, Khoa Lut, Gio trnh Lut Ngn hng, NXB i hc Quc gia H Ni, nm 2005,

8


9/60

php bnh ng tha thun. Trong , phng php mnh lnh phc tng ch yu c p dcc quan h x hi c s tham gia ca ngn hng nh nc Vit Nam vi vai tr l c quan qunc trong lnh vc tin t v hot ng ngn hng. Lu l, trong mt s trng hp, nu nh nc Vit Nam tham gia vo nhng mi quan h mang tnh cht nghip v, khng th h

nng qun l nh nc, phng php mnh lnh phc tng s khng c p dng. Cc quan lin quan n giao dch tin t tn dng, ngn hng c thit lp trn c s bnh ng gia cl ngn hng, k c mi quan h gia ngn hng trung ng vi vai tr l trung tm thanh tochuyn tin t, lm dch v tin t cho Chnh ph. Phng php iu chnh ca php lut ngvi nhm quan h ny ch yu l phng php bnh ng, tha thun.3. Ngun ca Lut Ngn hng :

- Bao gm:+ Hin php+ Cc o lut (Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam v Lut Cc T chc tn dng)+ B lut Dn s+ Lut Doanh nghip, Lut Hp tc x, Lut u t+ Lut T chc chnh ph+ Cc Ngh nh, thng t ca cc b, c quan ngang b lin quan n lnh vc ngn hn

4. Quan h php lut ngn hng:Quan h php lut v ngn hng l nhng quan h x hi pht sinh trong qu trnh qu

nc v ngn hng v nhng quan h x hi pht sinh trong lnh vc hot ng ngn hng quy phm php lut ngn hng iu chnh.

Ch th trong quan h php lut ngn hng:- Ngn hng nh nc Vit Nam v cc T chc tn dng- Ch th l Php nhn- Ch th l c nhnKhch th trong quan h php lut ngn hng- Tin, hng, cc giy t c gi, vng v nhng dch v tin ch ca ngn hng Ni dung ca quan h PL NH:

Bao gm cc quyn v ngha v ca cc ch th tham gia vo quan h PL NH c th.

9


10/60

CHNG2: A V PHP L CA NGN HNG NH NC VIT NAM

I. KHI NIM, CHC NNG, NHIM V CA NGN HNG NH NC VIT NAM. 1. Khi nim Ngn hng nh nc Vit Nam

mi quc gia, ngn hng nh nc c th c nhng tn gi khc nhau xut pht t clch s, s hu, th ch chnh tr. Chng hn nh, theo hnh thc s hu, ngn hng nh nc l ngn hng nh nc (Vit nam), Ngn hng quc gia (Mnva, Iran, Hunggari). Theo tnchc nng, ngn hng c th c gi tn l ngn hng trung ng (Lin bang Nga), ngn hn(Nam phi), H thng d tr lin bang (M) hoc c th ch l nhng tn gi c tnh cht lchtha nh Ngn hng Anh, Ngn hng Php, Ngn hng Nht Bn7

D tn gi c khc nhau nhng phng thc hot ng tnh cht, chc nng ca cc ngmang bn cht l ngn hng nh nc hu nh ging nhau, c nhng im tng ng v xunhng nguyn tc t chc chung nht.

Phn ln lut v ngn hng ca cc quc gia u a ra khi nim v ngn hng nh nthng qua nhng quy phm php lut xc nh c im, chc nng th hin khi nim vnh nc. Mt cch chung nht, ngn hng nh nc c hnh dung nh sau:

-Ngn hng nh nc l mt c quan nh nc thc hin chc nng qun l nh nc vv hot ng ngn hng.

-Ngn hng nh nc l mt nh ch hnh chnh thc hin chc nng cung ng cc dch

hng cho chnh ph v cho h thng cc t chc tn dng.-Ngn hng trung ng khng ly mc ch li nhun lm hng u.-Ngn hng trung ng l cu ni gia chnh ph vi nn kinh t, gia th trng ti chn

trong nc v ngoi nc, cc t chc ti chnh quc t.Theo php lut Vit Nam hin hnh, khi nim Ngn hng nh nc Vit Nam c h

sau: Ngn hng nh nc Vit Nam l c quan ca Chnh ph v l Ngn hng Trung ng c

CHXHCN Vit Nam. Ngn hng nh nc Vit Nam thc hin chc nng qun l nh nc v hot ng ngn hng; ng thi, y cn l ngn hng pht hnh tin, ngn hng cu cc ttn dng v ngn hng lm dch v tin t cho Chnh ph. Hot ng ngn hng nh nc nnh gi tr ng tin, gp phn bo m an ton hot ng ngn hng v h thng cc t c

7 i hc Lut H Ni, Gio trnh Lut Ngn hng, NXB Cng an nhn dn, 2006, tr 27.

10


11/60

dng, thc y pht trin kinh t- x hi theo nh hng XHCN. Ngn hng nh nc l mnhn, c vn php nh thuc s hu nh nc v c tr s chnh ti th H ni.8

T khi nim trn c th nhn thy:

-NHNNVN C quan qun l nh nc. NHNNVN l c quan ngang b, trc thuc ChThng c NHNNVN mang hm B trng. NHNNVN c t chc v hot ng theo nnh ti cc vn bn php lut lin quan n t chc v hot ng ca Chnh ph. Qui trnh min nhim Thng c Ngn hng nh nc Vit Nam theo cc qui nh php lut hin hLut T chc Quc Hi v Lut t chc Chnh Ph.

-NHNNVN qun l nh nc trong lnh vc tin t v hot ng ngn hng. Vi t cquan qun l nh nc, NHNNVN s dng cc phng thc v cng c qun l khi thc thi ca mnh,

-Ngn hng nh nc Vit Nam l Ngn hng trung ng. y l im khc bit gia NHvi cc B khc trong Chnh Ph. Ngn hng nh nc Vit Nam cn l mt Ngn hng. Ngny thc hin mt s hot ng ngn hng c bit, bao gm: hot ng c quyn pht cung ng cc dch v ti chnh, tin t cho Chnh ph v cho cc t chc tn dng.

-V mt dn s, NHNNVN l mt php nhn. NHNNVN c vn php nh thuc s hnc, Th tng Chnh ph qui nh mc vn php nh ca NHNNVN ph hp trong tng NHNNVN hot ng theo nguyn tc Chnh lch thu, chi hng nm ca Ngn hng Nh n

xc nh t ngun thu v hot ng nghip v ngn hng v cc ngun thu khc, sau khi trhot ng v khon d phng ri ro. Ngn hng Nh nc trch t chnh lch thu, chi lphin chnh sch tin t quc gia theo quy nh ca Chnh ph; s cn li phi np vo ngnnc.2. Chc nng ca Ngn hng nh nc Vit Nam:

Ngn hng nh nc Vit Nam c hai chc nng c bn-Chc nng qun l nh nc v tin t v hot ng ngn hng.-Chc nng l mt Ngn hng trung ng.Cc chc nng c bn ca Ngn hng nh nc Vit Nam c c th ha thnh nhn

v, quyn hn ca ngn hng nh nc trong lnh vc tin t v hot ng ngn hng, c th 2.1. Cc nhim v quyn hn ca Ngn hng nh nc Vit Nam trong vic thc hin Chcqun l nh nc v tin t v hot ng ngn hng 9 . 8 iu 1 Lu t Ngn hng nh nc Vit Nam 1997 (sa i, b sung 2003).9 Nhim v, quyn hn ca ngn hng nh nc Vit Nam trong vic thc hin chc nng qun l nh nc trontin t v hot ng ngn hng c c th ha ti iu 5 khon 1 Lut Ngn hng nh nc Vit Nam 1997 (s

11


12/60

- Xy dng d n chnh sch tin t quc gia trnh Chnh ph xem xt, trn c s ph trnh Quc hi quyt nh. Ngn hng nh nc Vit Nam t chc thc hin cc chnh Theo , chnh sch tin t quc gia l mt b phn chnh sch kinh t- ti chnh ca nh ntiu n nh gi tr ng tin, kim sot lm pht, thc y pht trin kinh t, gi vng an n

phng, nng cao i sng nhn dn- Xy dng cc d n lut , php lnh, Ngh nh trnh Quc Hi, Chnh ph v cc dv tin t ngn hng. Ban hnh cc vn bn qui phm php lut trong lnh vc tin t ngn hthm quyn.

- Cp, thu hi giy php thnh lp v hot ng cho cc t chc tn dng (tr trng htng Chnh ph quyt nh); cp, thu hi giy php hot ng ngn hng ca cc t chc khnh gii th, chia tch, hp nht cc t chc tn dng theo qui nh ca php lut. NHNN lqun l nh nc c quyn cp giy php thnh lp v hot ng ngn hng cho cc t chkhi c cc iu kin lut nh. Ngn hng nh nc Vit Nam cp giy php hot ng ncho cc t chc khc khng phi l t chc tn dng

-Kim tra thanh tra hot ng ngn hng, kim sot tn dng, x l cc vi phm trong ngn hng, tin t, v hot ng ngn hng theo thm quyn.

-Qun l hot ng ngoi hi v hot ng kinh doanh vng: Chnh sch ngoi hi l phn quan trng ca chnh sch tin t, v vy NHNN c giao nhim v qun l ngoi hchc kim tra thc hin. NHNN ban hnh cc vn bn hng dn v qun l ngoi hi, t

hin v kim tra. NHNN c th can thip vo th trng ngoi hi trong nc qua cc nghi bn, kinh doanh ngoi hi nhm n nh t ga hi oi ca ng Vit Nam.10

-K kt v tham gia cc iu c quc t v hot ng ngn hng v tin t.-i din cho nh nc CHXHCNVN ti cc t chc tin t v ngn hng quc t tro

hp c Ch tch nc, Quc hi y quyn.-T chc o to, bi dng nghip v ngn hng; nghin cu, ng dng khoa hc c

ngn hng. Nhng nhim v quyn hn ca Ngn hng nh nc trong lnh vc qun l nh nc

v hot ng ngn hng cho thy ch trng nh nc thng nht qun l mi hot ngvc tin t v hot ng ngn hng.

sung 2003) v iu 2 Ngh nh 96/2008/N-CP (26/8/2008) ca Chnh ph v chc nng, nhim v quyn hn ,chc ca Ngn hng nh nc Vit Nam.10 Xem Php lnh Ngoi hi c Quc hi thng qua 13/12/2005 c hiu lc thi hnh 1/6/2006 v NGh nh160/2006/N-CP (28/12/2006) ca Chnh ph hng dn thi hnh Php lnh Ngoi hi 2005.

12


13/60

2.2. Cc nhim v quyn hn ca Ngn hng nh nc Vit Nam trong vic thc hin chc nl Ngn hng trung ng11 .

-T chc in c, bo qun, vn chuyn tin; thc hin nghip v pht hnh, thu hi, thtiu hy tin. iu 23,24,25,26 Lut NHNN VN qui nh cc hnh thc, th tc nghip v ph

c, bo qun vn chuyn, pht hnh tiu hy tin, thu hi thay th tin. Ngn hng Nh nquan duy nht pht hnh tin ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, bao gm tin gikim loi.

-Ngn hng Nh nc qun l tin d tr pht hnh theo quy nh ca Chnh ph. Ng Nh nc bo m cung ng s lng v c cu tin giy, tin kim loi cho nn kinh t Nh nc thit k mnh gi, kch thc, trng lng, hnh v, hoa vn v cc c im khgiy, tin kim loi trnh Th tng Chnh ph ph duyt. Ngn hng Nh nc t chc thcin, c, bo qun, vn chuyn, pht hnh, tiu hu tin.

-Thc hin ti cp vn nhm cung ng tn dng ngn hn v phng tin thanh ton chot. Ti cp vn l hnh thc cp tn dng c bo m ca NHNN nhm cung ng vn ngn phng tin thanh ton cho cc ngn hng. Tn dng ti cp vn c thc hin di 3 hnh t

+Cho vay li theo h s tn dng;+Chit khu, ti chit khu thng phiu v cc giy t c gi khc;+Cho vay c bo m bng cm c thng phiu v cc giy t c gi khc-iu hnh th trng tin t; thc hin nghip v th trng m. Theo , Nghip v

m l nghip v mua, bn ngn hn cc giy t c gi do Ngn hng Nh nc thc hitrng tin t nhm thc hin chnh sch tin t quc gia. Ngn hng Nh nc thc hin ngtrng m thng qua vic mua, bn ngn hn tn phiu kho bc, chng ch tin gi, tn phhng Nh nc v cc loi giy t c gi khc trn th trng tin t thc hin chnh squc gia.

-Ngn hng Nh nc Vit Nam l trung tm thanh ton chuyn nhng, b tr cho chng trung gian.

-Cc t chc tn dng m ti khon ti Ngn hng Nh nc Vit Nam thc hin vton gia cc ngn hng v m bo t l d tr bt buc.

-Ngoi ra, NHNNVN cn thc hin nhim v qun l d tr bt buc i vi cc TCTng ngn hng l hot ng c ri ro cao nht v ph thuc vo nhiu yu t khc nhau. V11 Nhim v, quyn hn ca ngn hng nh nc Vit Nam trong vic thc hin chc nng qun l nh nc trovc tin t v hot ng ngn hng c c th ha ti iu 5 khon 1 Lut Ngn hng nh nc Vit Nam 199sung 2003) v iu 2 Ngh nh 96/2008/N-CP (26/8/2008) ca Chnh ph v chc nng, nhim v quyn hn ,chc ca Ngn hng nh nc Vit Nam.

13


14/60

t chc c huy ng tin gi ca cng chng phi thc hin ngha v d tr bt buc. D tr bt bucl s tin m t chc tn dng phi gi ti Ngn hng Nh nc thc hin chnh sch tigia.

-Vi vai tr ca mt ngn hng trung ng, Ngn hng nh nc Vit Nam m ti kho

i l ti chnh cho chnh ph, bao gm nhng dch v nh: m ti khon tin gi cho chnh pli cho nhng khon tin gi y. Cho chnh ph vay v nhn li sut t khon cho vay. NHNNi l ca Chnh ph trong vic pht hnh thanh ton cc loi chng khon chnh ph trn ths cp v th cp. C vn cho chnh ph v cc chnh sch ti chnh , tin t , ngn hng..

-Qun l d tr quc gia. D tr quc gia l cc loi ti sn chin lc dng chi phvic ngoi d kin, khn cp (cc thm ha chin tranh, thin tai, khng hong ti chnh, kinhhong chnh tr). C 2 loi d tr: D tr chnh thc v D tr khng chnh thc. Ti snvng, ngoi t, quyn rt tin ti qu tin t quc t, kim cng, kim loi qu.II. C CU T CHC, LNH O IU HNH NGN HNG NH NC VIT NAM1. C cu t chc:

C cu t chc ca NHNNVN bao gm:V, c quan ngang v

Cc chi nhnh (tnh, TP thuc TW)Cc n v hnh chnh s nghip

Cc DN trc thuc.

1.1 V, c quan ngang v:V cc v, c quan ngang v trc thuc c cu t chc ca Ngn hng nh nc Vit N

nh sau:12

-V chnh sch tin t

- V Qun l ngoi hi

-V Thanh ton.

12 Ngh nh 96/2008/N-CP (26/8/2008) ca Chnh ph v chc nng, nhim v quyn hn , c cu t chc chng nh nc Vit Nam

14


15/60

- V Tn dng.

- V D bo, thng k tin t.

- V Hp tc quc t.

-V Kim ton ni b.

-V Php ch;

-V Ti chnh K ton.

- V T chc cn b.

- V Thi ua Khen thng.

-Vn phng.

-Cc Cng ngh tin hc.

- Cc Pht hnh v kho qu.

- Cc Qun tr.

- S Giao dch.

-C quan Thanh tra, gim st ngn hng.

- Cc chi nhnh ti tnh, thnh ph trc thuc Trung ng.

-Vn phng i din ti thnh ph H Ch Minh.

Cc t chc nu trn l nhng t chc gip Thng c Ngn hng Nh nc thc hin cqun l nh nc v chc nng Ngn hng Trung ng. Ngoi ra, c cu t chc ca NHNN bao gm nhng n v s nghip trc thuc nh sau:

-Vin Chin lc ngn hng.

15


16/60

- Trung tm Thng tin tn dng.

-Thi bo Ngn hng.

-Tp ch Ngn hng.

-Trng Bi dng cn b ngn hng.

Bn cnh , lin quan n lnh vc tin t v hot ng ngn hng, chng ta cng cnmt c quan c bit. Tuy khng trc thuc c cu t chc ca Ngn hng Nh nc Vit Nc vai tr t vn cho Chnh ph v nhng vn lin quan n tin t, hot ng ngn hthi, Ngn hng Nh nc Vit Nam cng gi v tr quan trng trong t chc ny. C quan l Hi ng t vn chnh sch tin t quc gia.

-Hi ng t vn chnh sch tin t quc gia l mt c quan t vn cho Chnh ph v Ttrong vic hoch nh v quyt nh nhng vn quan trng v ch trng chnh sch ti t thuc nhim v, quyn hn ca Chnh ph ca Th Tng Chnh ph trong vic iu hnchnh sch tin t. Chnh ph l ch th c thm quyn thnh lp Hi ng t vn chnh squc gia. C cu t chc ca Hi ng t vn chnh sch tin t quc gia gm:

+Ch tch l mt Ph Th tng Chnh ph+U vin thng trc l Thng c Ngn hng Nh nc,+Cc u vin khc l i din B Ti chnh, B K hoch v u t, cc b, ngnh h

khc v cc chuyn gia v lnh vc ngn hng.Hi ng t vn chnh sch tin t quc gia khng l c quan trc thuc NHNN m l c

vn cu Chnh ph v trc thuc Chnh ph.1.2 Cc Chi nhnh Ngn hng nh nc Vit Nam tnh, thnh ph v vn phng i din.Cc Chi nhnh l n v ph thuc ca NHNN, chu s lnh o v v iu hnh tp trung cc NHNN. Chi nhnh NHNN tnh, thnh ph khng c t cch php nhn. Chi nhnh NHNhin nhim v v quyn hn theo y quyn ca Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam.

Php lut Ngn hng Nh nc Vit Nam qui nh cc nhim v v quyn hn ca Ch Ngn hng Nh nc Vit Nam, vn phng i din nh sau13:

-Kim tra, thanh tra hot ng ngn hng trn a bn c phn cng;

13 iu 12 Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam 1997 (sa i b sung 2003)

16


17/60

-Cp, thu hi giy php thnh lp v hot ng ngn hng ca TCTD v giy php hongn hng cu cc t chc khc; quyt nh gii th, chia tch, hp nht, sp nhp cc TCTD bn;

-Thc hin ti cp vn v cho vay thanh ton;

-Cung ng cc dch v thanh ton, ngn qi v cc dch v ngn hng khc cho TCTD v knh nc; Thc hin cc y quyn khc theo qui nh cu php lut-Chi nhnh Ngn hng Nh nc Vit Nam khng thc hin giao dch trc tip i vi

c nhn khng phi l TCTD.i vi cc vn phng i din ca Ngn hng nh nc Vit Nam trong v ngoi nc l

ph thuc ca Ngn hng Nh nc Vit Nam, c nhim v i din theo s u quyn ca TVn phng i din khng c php tin hnh cc hot ng nghip v ngn hng.

Thi im hin nay, Ngn hng Nh nc Vit Nam c Vn phng i din ti TVn phng i din ti nc ngoi.2. Lnh o, iu hnh Ngn hng nh nc Vit Nam:

ng u Ngn hng Nh nc Vit Nam l Thng c Ngn hng. Thng c Ngn hnc Vit Nam l thnh vin Chnh ph, mang hm b trng, chu trch nhim lnh o v Ngn hng Nh nc Vit Nam. Thng c c nhim v v quyn hn c th:

-Ch o, t chc thc hin cc nhim v quyn hn ca NHNN.-Chu trch nhim trc Th tng chnh ph v Quc hi v lnh vc mnh ph trch.

-i din php nhn NHNNVNGip vic cho Thng c c cc Ph thng c.ng u cc V l v trng, chu trch nhim h tr cho Ngn hng Nh nc Vit N

lnh vc chuyn mn c phn cng. ng u c quan ngang v l cc gim c. i vi cca Ngn hng Nh nc Vit Nam a phng, ng u l gim c chi nhnh.

Trong lnh o, iu hnh ca Ngn hng Nh nc Vit Nam, chng ta cng cn thanh tra ngn hng v c quan tng kim sot trc thuc Ngn hng Nh nc Vit Nam.

Thanh tra ngn hng. Thanh tra ngn hng l thanh tra nh nc chuyn ngnh v ngn hc t chc thnh h thng thuc b my thuc Ngn hng nh V c cu t chc thanh tra ngn hng gm c:

-Thanh tra NHNN-Thanh tra Chi nhnh NHNN tnh, thnh ph trc thuc TWi tng thanh tra ca thanh tra ngn hng:- T chc v hot ng ca TCTD

17


18/60

- Hot ng ngn hng ca t chc khng phi l t chc tn dng c NHNN cVic thc hin cc quy nh php lut v tin t v hot ng ngn hng ca cc c quan, c nhn

Mc ch thanh tra ngn hng:

- Bo m an ton h thng cc TCTD- Bo v quyn vli ch hp php ca ngi gi tin- Phc v vic thc hin chnh sch tin t quc gia Ni dung thanh tra:-Thanh tra vic chp hnh cc qui nh php lut v tin t v hot ng ngn hng- Pht hin ngn chn, x l vi phm (pht vi phmhnh chnh, kin ngh cc c quan

quyn x l vi phm...)- Xc minh, kt lun , kin ngh vic gii quyt khiu ni, t co...C quan Tng kim sot ca thuc Ngn hng nh nc Vit Nam.L n v thuc b my Ngn hng Nh nc Vit Nam c nhim v:-Kim sot hot ng ca cc n v thuc h thng NHNNVN.-Kim ton ni b vi cc n v thc hin nghip v NHNNVN.T chc v nhim v ca Tng kim sot do Thng c NHNN qui nh

III. HOT NG CA NGN HNG NH NC VIT NAM.1. Thc hin chnh sch tin t quc gia

Xut pht t chc nng ca Ngn hng Nh nc Vit Nam l c quan qun l nh nt v hot ng ngn hng v vy Ngn hng Nh nc Vit Nam tham gia vo vic hoch dng chnh sch tin t thng qua vic: Ch tr xy dng chnh sch tin t quc gia, k hong tin b sung cho lu thng hng nm trnh Chnh ph.

Ngn hng nh nc Vit Nam thc hin nhim v xy dng d n chnh sch tin t Chnh sch tin t quc gia l mt b phn ca chnh sch kinh t, ti chnh ca nh nc nhgi tr ng tin, kim ch lm pht, thc y pht trin kinh t, m bo an ninh quc phcao i sng ca nhn dn.

Cc Cng c thc hin chnh sch tin t quc gia ca Ngn hng Nh nc Vit Nam bao gm:-Ti cp vn-Li sut-Nghip v th trng m -D tr bt buc-T gi hi oi

18


19/60

VCng c th nht:Ti cp vn l mt hnh thc cp tn dng c bo m ca NHNNcung ng vn ngn hn v cng c thanh ton cho cc ngn hng.

Cc hnh thc ti cp vn c Ngn hng Nh nc Vit Nam tin hnh:1. Cho vay li theo h s tn dng;

2. Chit khu, ti chit khu hi phiu v cc giy t c gi khc;3. Cho vay c bo m bng cm c hi phiu v cc giy t c giVCng c th hai: li sutThng thng, li sut l t l % trn khon tin ngi vay phi tr cho ngi cho va

vn, trong nhng khong thi gian nht nh. Tuy nhin, khi li sut c Ngn hng Nh n Nam s dng nh cng c tc ng ln lng tin t trong lu thng, khng phi l ldoanh. Ngn hng Nh nc Vit Nam c th n nh mc li sut trn, li sut sn hoc l bn tng ng vi tng loi hnh t chc tn dng, tng loi tin gi. Cn c vo quy nhhng Nh nc Vit Nam v li sut, cc t chc tn dng s hoch nh li sut kinh doanh.

Mt s hnh thc li sut c Ngn hng Nh nc Vit Nam s dng lm cng c tchnh sch tin t quc gia nh:

- Li sut c bnl li sut do Ngn hng Nh nc cng b lm c s cho cc t chc tnn nh li sut kinh doanh.

- Li sut ti cp vnl li sut do Ngn hng Nh nc p dng khi ti cp vn.- Li sut ti chit khul hnh thc li sut ti cp vn c p dng khi Ngn hng Nh

ti chit khu thng phiu v cc giy t c gi khc cho cc t chc tnCng c th ba: t gi hi oiT gi hi oi l t l gi tr gia ng bn t (VND) vi gi tr ca ng tin n

T gi hi oi nh hng trc tip n mc cung ng tin vo lu thng, n cn cn tngoi thng, chnh sch xut nhp khu, chnh sch u t trong c u t trc tip t n

Cng c th t: cng c d tr bt buc D tr bt buc l s tin c tnh bi t l phn trm trn vn huy ng ca cc t

dng huy ng c di hnh thc nhn tin gi v pht hnh cc loi giy t c gi, gkhon m ti Ngn hng Nh nc Vit Nam nhm thc hin chnh sch tin t quc gia.tng giai on, Ngn hng Nh nc Vit Nam mun tng hay gim lng tin trong lu thhng Nh nc Vit Nam c th iu chnh t l d tr bt buc. Quy nh ca Ngn hng Vit Nam i vi t l d tr bt buc s tng ng vi tng loi hnh t chc tn dng vtin gi m cc t chc tn dng huy ng.

Cng c th nm: nghip v th trng m

19


20/60

Nghip v th trng m l nghip v mua, bn ngn hn cc giy t c gi do Ngn hngnc thc hin trn th trng tin t nhm thc hin chnh sch tin t quc gia. Trong bit gia giy t c gi ngn hn v mua bn ngn hn cc loi giy t c gi.

Giy t c gi ngn hnl giy t c gi c thi hn di mt nm.

Mua, bn ngn hnl vic mua, bn vi k hn di mt nm cc giy t c gi.Thng qua nghip v th trng m, Ngn hng Nh nc Vit Nam s tham gia mua bhn cc loi giy t c gi vi t cch l ch th iu hnh ng thi l ch th tham gia mua bn.2. Hot ng pht hnh tin.

Ngn hng Nh nc Vit Nam l c quan duy nht c quyn pht hnh tin, in c, lng tin lu thng, kim tra x l vi phm lin quan n lnh vc tin t, tr trng hp tquyn ca c quan c chc nng khc.

a) Nghip v in c tin Ngn hng Nh nc Vit Nam c nhim v cung ng s lng v c cu tin mt

tin kim loi, mnh gi) cho nn kinh t. Ngn hng Nh nc Vit Nam thit k mnh gi, kchthc, cc loi hoa vn, hnh v v cc c im ca tin giy, tin kim loi trnh Thng hng Nh nc Vit Nam ph duyt. Ngn hng Nh nc Vit Nam t chc vic in c, bvn chuyn, pht hnh, tiu hy tin. Ngn hng Nh nc Vit Nam x l tin rch nt, h hhnh thay th, thu hi tin.

b)Nghip v pht hnh tin: Pht hnh tin l nghip v cung ng tin vo lu thng lm phng tin tha

Ngn hng Nh nc Vit Nam l c quan duy nht pht hnh tin ca nh nc CHXHCNgm tin giy, tin kim loi.3. Hot ng tn dng14

Ngn hng nh nc Vit Nam l c quan qun l nh nc, song cn l mt ngn hnng, v vy Ngn hng nh nc Vit Nam thc hin cc hot ng ngn hng. Vi tnmt ngn hng trung ng, ngn hng ca cc ngn hng, Ngn hng nh nc Vit Nam thhot ng cp tn d ng di cc hnh thc:

+ Cho vay:Cc hnh thc cho vay:

1. Vay ngn hn di hnh thc ti cp vni tng cho vay: cc ngn hng thng mi, cc t chc tn dng l ngn hn

14 Mc 3, t iu 30 n iu 33 Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam.

20


21/60

Ch th cho vay: Ngn hng nh nc Vit NamMc ch: cung ng vn cho nn kinh t, thc hin chnh sch tin t quc gia.

Cho vay ti cp vn c th c tin hnh theo hnh thc:-Cho vay theo h s tn dng.

-Chit khu, ti chit khu thng phiu v cc giy t c gi.-Cho vay c cm c bo lnh thng phiu v cc giy t c gi.2. Cho vay cu cnh:y l hnh thc cho vay cu cnh nhm phc hi kh nng thanh ton ca cc TCT

chc tn dng lm v tnh trng mt kh nng thanh ton, trnh trng hp ph sn, nh hthng ti chnh, tin t quc gia. Hot ng ny khng nhm mc tiu li nhun m nhm thc hin chc nng qun l nh nc v tin t v hot ng ngn hng ca Ngn hng Nh Nam.

i tng c cho vay: cc t chc tn dng ri v tnh trng kim sot c bit.Mc ch: phc hi kh nng thanh ton, chi tr, khc phc nguy c gy mt an to

thng cc t chc tn dng.+ Bo lnh:Ch p dng trong cc trng hp cc TCTD vay vn nc ngoi theo ch nh ca Th

Chnh ph.+ Tm ng: L hnh thc Ngn hng nh nc cho ngn sch nh nc vay nhng kho

ngn hn khc phc tnh trng thiu ht ngn qu theo quyt nh ca Th tng Ch Ngn hng Nh nc Vit Nam l ngn hng i l ca Chnh ph, trong cc trng hp Ngn hng Nh nc Vit Nam cp tn dng cho Chnh ph. y l mt nghip v tn dsut. Khon tm ng cho ngn sch nh nc phi c hon tr trong nm ti chnh tr nhhp c bit do Th tng Chnh ph quy nh. Nh vy, hot ng cho vay ca Ngn hngVit Nam khc vi hot ng cho vay ca cc t chc tn dng cc im sau:

-Khng v li nhun m nhm mc ch thc hin chnh sch tin t quc gia hoc bton cho h thng cc t chc tn dng.

-Bn i vay khng l cc doanh nghip, c nhn bt k m ch l cc TCTD hoc Chn4. Hot ng m ti khon, qun l ti khon, cung ng cc dch v thanh ton.

Bao gm nhng hot ng ch yu do Ngn hng Nh nc Vit Nam thc hin:-Ngn hng Nh nc Vit Nam thc hin vic m ti khon ngn hng nc ngo

chc tin t, ti chnh quc t.

21


22/60

-Ngn hng Nh nc Vit Nam thc hin vic m ti khon cho cc TCTD trong ncnc ngoi, cc t chc tin t, ti chnh quc t

-Ngn hng Nh nc Vit Nam thc hin vic m ti khon cho cc i tng sau:

Cc TCTD

Kho bc nh nc NH nc ngoiT chc ti chnh, tin t quc t Ngn hng Nh nc Vit Nam t chc h thng thanh ton lin ngn hng v cung cp

v thanh ton v cc cng c thanh ton cho cc t chc tn dng. Ngn hng Nh nc Vikhng trc tip m ti khon trc tip cung ng cc dch v thanh ton cho cc c nhn v ckhc ngoi cc TCTD. Vic t chc thanh ton lin ngn hng v thc hin vic cung ng ccthanh ton nhm mc ch thc hin chc nng ngn hng trung ng ca Ngn hng Nh n Nam.5. Qun l ngoi hi v hot ng ngoi hi15

-Xy dng cc d n lut, php lnh v cc d n khc v qun l ngoi hi; ban hnh bn php lut v qunl ngoi hi theo thm quyn

- Cp, thu hi giy php hot ng ngoi hi; T chc iu hnh th trng ngoi t

hng- Kim tra, thanh tra vic thc hin cc qui nh php lut v qun l ngoi hi, kim

xut, nhp ngoi hi- Kim sot hot ng ngoi hi ca cc TCTD- Thc hin cc nhim v v quyn hn khc v qun l ngoi hi theo qui ng ca

6. Thanh tra kim sot, x l vi phm trong lnh vc kinh doanh tin t v hot ng ngn hn i tng mc ch ca thanh tra ngn hng thuc Ngn hng Nh nc Vit

-T chc v hot ng ca TCTD v hot ng ngn hng cu cc t chc -Gp phn m bo an ton h thng cc t chc tn dng, bo v quyn li hp php catin, phhc v vic thc hin chnh sch tin t quc gia.

Ni dung thanh tra ngn hng: Thanh tra vic chp hnh ng php lut v tin t v hngn hng, vic thc hin cc qui nh trong giy php hot ng ngn hng;

15 mc 5, t iu 37 n iu 39 Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam

22


23/60

Pht hin ngn chn x l theo thm quyn; Kin ngh cc c quan c thm quyn x l php lut v tin t, hot ng ngn hng.

Kin ngh cc bin php bo m thi hnh php lut v tin t v hot ng ngQuyn hn ca Thanh tra Ngn hng.

.Yu cu i tng b thanh tra v cc bn c lin quan cung cp ti liu, chng c vnhng vn lin quan n ni dung thanh tra.Lp bin bn thanh tra v kin ngh bin php gii quyt.Ap dng bin php ngn chn v x l vi phm theo qui nh ca php

7. Cc hot ng khc ca Ngn hng Nh nc Vit Nam-Thu nhn v cung cp cc thng tin, phn tch d bo tnh hnh kinh t, ti chnh, tin t- K kt cc iu c quc t trong lnh vc ngn hng v tin t theo thm quyn- Ngn hng Nh nc Vit Nam khng c gp vn thnh lp cc cng ty gp vn,

phn ca t chc tn dng v cc doanh nghip khc.

23


24/60

CHNG III: A V PHP L CA CC T CHC TN DNG

1. KHI NIM, C IM V CC LOI HNH T CHC TN DNG1.1. Khi nim, c im t chc tn dng:

T chc tn dng (TCTD) l mt doanh nghip c thnh lp theo Lut Cc T chc tncc qui nh khc ca php lut thc hin hot ng kinh doanh tin t v dch v ngn hdung thng xuyn nhn tin gi, s dng tin gi cp tn dng v cung ng cc dchton.16

Nh vy, nh ngha v t chc tn dng bao gm cc du hiu c trng:

+ Th nht, t chc tn dng l doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca Lut Cctn dng v nhng quy nh khc ca php lut.

+ Th hai, ni dung hot ng ca doanh nghip l kinh doanh tin t, lm dch v ngn c th l thc hin hot ng huy ng vn, s dng vn, cp tn dng v thc hin hot tonCn c vo nh ngha, nhng c im c bn ca mt t chc tn dng bao gm:-T chc tn dng l mt doanh nghip: T chc tn dng hi cc iu kin ca mt doanh(c ti sn, tn ring, tr s giao dch, ng k kinh doanh...)-T chc tn dng l mt php nhn: T chc tn dng hi cc du hiu ca mt php nhqui nh ti iu 94 B lut Dn s Vit Nam nh: c c quan nh nc c thm quyn c php thnh lp; c c cu chc ch; c ti sn c lp; nhn danh mnh tham gia cc quan h pmt cch c lp). Ngoi ra, nu cn c iu 12 Lut Cc T chc tn dng, cc t chc tn c thnh lp v hot ng di cc hnh thc php l: T chc tn dng c phn, T chcnh nc, T chc tn dng hp tc, T chc tn dng c vn u t nc ngoi. Theolut donghip cc loi hnh trn u c t cch php nhn, do vy, c th khng nh T chc tn dn php nhn.

-y l loi hnh doanh nghip c bit, va phi c thnh lp v hot ng tun theoT chc tn dng, mt khc, ty thuc vo cc loi hnh T chc tn dng khc nhau m Tdng cn phi tun theo nhng quy nh php lut khc c lin quan nh Lut doanh nghip, Ltc x, Lut u tNhn chung, qui phm php lut v cc t chc tn dng c th tm chnhm: nhm php lut chuyn ngnh v php lut chung.

16 Khon 1 iu 20 Lut Cc T chc tn dng 1997 (sa i b sung 2004).

24


25/60

- T chc tn dng l doanh nghip kinh doanh tin t v cung ng cc dch v ngn hngkhng nh, i tng kinh doanh trc tip ca cc T chc tn dng chnh l tin t. Bi v,kinh doanh chnh, ch yu, thng xuyn v mang tnh cht ngh nghip, mang li thu nhp t chc tn dng l hot ng ngn hng. Cc t chc tn dng hot ng kinh doanh ch

phng thc nhn tin gi, s dng tin gi cp tn dng, cho vay li, cung cp cc dcton. iu ny c php lut ngn hng quy nh r: hot ng ngn hng l hot ng kinh doantin t v dch v ngn hng vi ni dung thng xuyn nhn tin gi, s dng s tin nydng v cung ng cc dch v thanh ton.17 y l du hiu c bn phn bit doanh nghiTCTD vi cc loi hnh doanh nghip kinh doanh trong cc lnh - T chc tn dng l doanh nghip chu s qun l ca Ngn hng Nh nc Vit Nam : Lhng Nh nc Vit Nam qui nh: Ngn hng Nh nc Vit Nam thc hin chc nng qunc v tin t v hot ng ngn hng18. ng thi, lut Ngn hng Nh nc Vit Nam cn r mt trong nhng nhim v, quyn hn ca Ngn hng Nh nc Vit Nam l cp, thu hithnh lp v hot ng ca cc t chc tn dng, tr trng hp do Th tng chnh ph qu19. Ngoi ra, php lut ngn hng cng ghi nhn vic cp, thu hi giy php hot ng ngn hchc khc cng thuc thm quyn ca Ngn hng Nh nc Vit Nam. iu 14 Lut cc tdng qui nh: Mi t chc c iu kin qui nh theo Lut cc t chc tn dng v cckhc ca php lut, c Ngn hng Nh nc Vit Nam cp giy php hot ng th cmt phn hoc ton b hot ng ngn hng ti VN.

1.2. Cc loi hnh t chc tn dng

a) Cn c vo phm vi c thc hin cc hot ng ngn hng, cc t chc tn dng bit thnh T chc tn dng l ngn hng v T chc tn dng phi ngn hng:

- T chc tn dng l ngn hng:

c thc hin ton b cc hot ng ngn hng theo khon 7 iu 20 Lut cc Tdng .

c thc hin cc hot ng kinh doanh khc c lin quan n hot ng nhn tidng tin gi cp tn dng v cung ng cc dch v thanh ton (pht hnh tri phiu, thnghip v ti chnh nh tham gia mua c phiu ca cc cng ty hoc thnh lp cc cng ty c

17 Khon 3 iu 9 Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam v khon 7 iu 20 Lut Cc T chc tn dng.18 Xem iu 1 Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam19 iu 5 Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam

25


26/60

Cn c vo tnh cht v mc tiu hot ng, t chc tn dng l ngn hng bao gmloi hnh ngn hng nh sau:

* Ngn hng thng mi:

Chuyn cung cp cc dch v ti chnh a dng nht, c bit l v tn dng, tit ki

dch v thanh ton, c th l: ct, gi, mua bn, chuyn nhng, qun l cc chng khon v gi, cho thu ng sn v bt ng sn, thc hin cc nghip v v vng, kim kh qu lmc tiu ch yu, hng u ca cc ngn hng thng mi.

* Ngn hng u t, ngn hng pht trin:

Chuyn thc hin cc nghip v tn dng trung v di hn.

Ngun vn cp tn dng ca ngn hng l vn t c, cc qu d tr, cc khon ti

hn, vn huy ng bng vic pht hnh giy t c gi, hoc di hnh thc nhn cc ngun vay ca cc t chc ti chnh quc t, hay t Chnh ph, ngn hng ch yu tp trung ngun vtn dng cho cc d n kinh t trng im v di hn.

Ngoi vic thc hin cc hot ng ngn hng, ngn hng u t cn c th thc hinghip v ti chnh, dch v c lin quan n u t nh tham gia mua c phiu ca cc cngp vn thnh lp cc cng ty c phn sau bn li c phiu hoc gp vn vo cc doanh,vo th trng chng khon.

* Ngn hng chnh sch:L ngn hng thuc s hu ca Nh nc, do Th tng Chnh ph k quyt nh thnh

Mc tiu hot ng: thc hin cc nhim v do Nh nc giao nh gp phn thc chnh sch kinh t, x hi ca Nh nc (xa i gim ngho, sng chung vi l, thc hintrnh thc y xut khu lao ng).

* Ngn hng hp tc:

Do cc c nhn, t chc, h gia nh t nguyn thnh lp.Li nhun khng phi l mc tiu chnh ca loi hnh ngn hng hp tc.

Ngn hng ch yu cp tn dng cho nhng thnh vin ng ra thnh lp ngn hngch vic cho vay i vi nhng ch th khng phi l thnh vin ca ngn hng.

26


27/60

* Ngn hng lin doanh: c th hot ng di hnh thc c mt phn vn nc ngoi.thnh lp trn c s hp ng lin doanh bng vn gp ca bn Vit Nam v bn nc ngoi hot ng kinh doanh tin t v dch v ngn hng.

C t cch php nhn, tr s chnh Vit Nam, v phi c s cho php ca nh n

Nam, c Ngn hng Nh nc Vit Nam cp giy php thnh lp v hot ng.Mc tiu: tm kim li nhun l ch yu.

i vi loi hnh ngn hng lin doanh, ngoi tr s chnh, ngn hng cn c th m chvn phng i din

* Chi nhnh ngn hng nc ngoi:

L mt b phn ph thuc vo ngn hng nc ngoi, c Ngn hng Nh nc Vit

php hot ng trn lnh th Vit Nam.Khng c t cch php nhn, ch hot ng theo c ch y quyn, c ngn hng m

ngoi bo m chu mi trch nhim i vi mi ngha v cng nh cc cam kt ca chi nhhng nc ngoi Vit Nam.

Cc chi nhnh ca mt ngn hng nc ngoi Vit Nam hot ng c lp vi nhau.

* Vn phng i din ca t chc tn dng nc ngoi:

L mt b phn ca t chc tn dng nc ngoi t ti Vit Nam theo giy php phng i din do Ngn hng Nh nc Vit Nam cp.

-T chc tn dng phi ngn hng l loi hnh TCTD c thc hin mt s hot ng ngnh l ni dung kinh doanh thng xuyn, nhng khng c nhn tin gi khng k hn, khdch v thanh ton.Theo Lut cc t chc tn dng, T chc tn dng phi ngn hng ch yu c thnh lp dl Cng ty ti chnh, Cng ty cho thu ti chnh.

+ Cng ty ti chnhl loi hnh t chc tn dng phi ngn hng, vi chc nng l s dng vc, vn huy ng v cc ngun vn khc cho vay, u t; cung ng cc dch v t vn v ttin t v thc hin mt s dch v khc theo quy nh ca php lut. Cng ty ti chnh khnglm dch v thanh ton, khng c nhn tin gi di 1 nm v tin gi khng k hn.Cng ty ti chnh l mt ch th c t cch php nhn.

Cng ty Ti chnh c thnh lp v hot ng ti Vit Nam di cc hnh thc sau:1. Cng ty Ti chnh Nh nc: l Cng ty Ti chnh do Nh nc u t vn, thnh lp v t

27


28/60

qun l hot ng kinh doanh.2. Cng ty Ti chnh c phn: l Cng ty Ti chnh do cc t chc v c nhn cng gp vn thenh ca php lut, c thnh lp di hnh thc Cng ty c phn.3. Cng ty Ti chnh trc thuc ca t chc tn dng: l Cng ty Ti chnh do mt t chc tn

thnh lp bng vn t c ca mnh v lm ch s hu theo quy nh ca php lut, hch ton c t cch php nhn.4. Cng ty Ti chnh lin doanh: l Cng ty Ti chnh c thnh lp bng vn gp gia bn Vigm mt hoc nhiu t chc tn dng, doanh nghip Vit Nam v bn nc ngoi gm mt ht chc tn dng nc ngoi, trn c s hp ng lin doanh..5. Cng ty Ti chnh 100% vn nc ngoi: l Cng ty Ti chnh c thnh lp bng vn choc ca nhiu t chc tn dng nc ngoi theo quy nh ca php lut Vit Nam.+ Cng ty cho thu ti chnh:Cng ty cho thu ti chnh l mt t chc tn dng phi ngn hng, l php nhn Vit Nam, hot ng ch yu l cho thu ti chnh.Cho thu ti chnh l hot ng tn dng trung v di hn thng qua vic cho thu my mc, th phng tin vn chuyn v cc ng sn khc trn c s hp ng cho thu gia bn cho thuthu. Bn cho thu cam kt mua my mc, thit b, phng tin vn chuyn v cc ng sn kyu cu ca bn thu v nm gi quyn s hu i vi cc ti sn cho thu. Bn thu s dngthu v thanh ton tin thu trong sut thi hn thu c hai bn tho thun.

Khi kt thc thi hn thu, bn thu c quyn la chn mua li ti sn thu hoc ti

theo cc iu kin tho thun trong hp ng cho thu ti chnh. Tng s tin thu mt loquy nh ti hp ng cho thu ti chnh, t nht phi tng ng vi gi tr ca ti sn im k hp ng.

Cng ty cho thu ti chnh c thnh lp v hot ng ti Vit Nam di cc hnh thc 1. Cng ty cho thu ti chnh Nh nc: l cng ty cho thu ti chnh do Nh nc u t vn, tlp v t chc qun l hot ng kinh doanh.2. Cng ty cho thu ti chnh c phn: l cng ty cho thu ti chnh c thnh lp di hnh thty c phn, trong cc t chc v c nhn cng gp vn theo quy nh ca Ngn hng Nh ncc quy nh khc ca php lut.3. Cng ty cho thu ti chnh trc thuc ca t chc tn dng: l cng ty cho thu ti chnh hchc lp, c t cch php nhn do mt t chc tn dng thnh lp bng vn t c ca mnh lmhu theo quy nh ca Ngn hng Nh nc v cc quy nh khc ca php lut.4. Cng ty cho thu ti chnh lin doanh: l cng ty cho thu ti chnh c thnh lp bng vngia bn Vit Nam gm mt hoc nhiu t chc tn dng, doanh nghip Vit Nam v bn n

28


29/60

gm mt hoc nhiu t chc tn dng nc ngoi, trn c s hp ng lin doanh.5. Cng ty cho thu ti chnh 100% vn nc ngoi: l cng ty cho thu ti chnh c thnh lvn ca mt hoc nhiu t chc tn dng nc ngoi theo quy nh ca php lut Vit Nam.

Hot ng ca cng ty cho thu ti chnh:

Cng ty cho thu ti chnh c php huy ng vn t cc ngun sau:a) Nhn tin gi c k hn t 1 nm tr ln ca cc t chc, c nhn. b) Vay vn ngn, trung v di hn ca cc t chc tn dng trong v ngoi nc.c) Pht hnh cc loi giy t c gi:Cng ty cho thu ti chnh c thc hin cc nghip v sau:a) Cho thu ti chnh; b) Mua v cho thu li theo hnh thc cho thu ti chnh

-Da vo tiu ch s hu vn iu l ca T chc tn dng, c th chia cc T chcthnh cc nhm: T chc tn dng nh nc, T chc tn dng c phn (di hnh thc c phn), T chc tn dng hp tc, T chc tn dng lin doanh, t chc tn dng nc ngoi.

+ T chc tn dng nh nc:

C vn thuc s hu ca nh nc, v bn cht l doanh nghip nh nc kinh doanh

Do nh nc k quyt nh thnh lp (Th tng Chnh ph hoc Th tng Chnquyn cho Thng c ngn hng k quyt nh thnh lp), nh nc c ngi iu hnh, qun

Mc tiu: thc hin nhng chnh sch kinh t, x hi ca nh nc (Ngn hng Cng th

+ T chc tn dng c phn:

c thnh lp trn c s mt phn vn gp ca cc c ng, v bn cht l mt c phn. C ng gp vn c th l nh nc.

Do Ngn hng nh nc k giy php thnh lp, ngi lnh o iu hnh s do ng bu nn theo quy nh ca Lut Doanh nghip

Mc tiu: tm kim li nhun l ch yu (ngn hng thng mi c phn Chu, Ngthng mi c phn Phng Nam...).

+ T chc tn dng hp tc:

Vn do cc c nhn, h gia nh, t hp tc t nguyn ng gp.

29


30/60

Tn ti di hnh thc hp tc x, hot ng tun theo Lut Hp tc x v Lut cc Tdng.

Do Ngn hng nh nc Vit Nam cp giy php thnh lp, thnh phn lnh o l Btr, ban ch nhim do cc x vin bu ra.

Mc tiu: tng tr, gip ln nhau, khng t mc tiu li nhun ln hng u, trngi khng phi l thnh vin ca T chc tn dng mun vay phi c s ng ca trn vin l thnh vin ca T chc tn dng.

i vi loi hnh t chc tn dng hp tc, trn thc t vn cn tn ti m hnh qunhn dn. Qu tn dng nhn dn l loi hnh t chc tn dng hp tc hot ng theo nguynguyn, t ch, t chu trch nhim v kt qu hot ng, thc hin mc tiu ch yu l tcc thnh vin, nhm pht huy sc mnh ca tp th v ca tng thnh vin gip nhau th

hiu qu cc hot ng sn xut, kinh doanh, dch v v ci thin i sng. y l mt honguyn tc mang tnh phi li nhun, ly vic tng tr cng ng lm mc tiu chnh.

+ TCTD c vn u t nc ngoi :

C mt phn vn hoc 100% vn iu l l ca bn nc ngoi.

C s khc bit so vi doanh nghip c vn u t nc ngoi ch: bn nc ngou t vo Vit Nam phi bt buc l cc t chc tn dng nc ngoi, khng c l c nhnc ngoi. Mt khc, c quan chu trch nhim qun l nh nc i vi cc t chc tn d Ngn hng Nh nc Vit Nam.

2. TH TC THNH LP, HOT NG, GII TH CC T CHC TN DNG2.1. Th tc thnh lp:2.1.1. iu kin cp giy phpa / i vi t chc tn dng Vit Nam Nhng iu kin c quan nh nc c thm quyn cp Giy php thanh 2 lp v hat T chc tn dng qui nh ti iu 22; bao gm:1. C nhu cu hot ng ngn hng trn a bn xin hot ng;2. C vn theo lut nh

3.Thnh vin sng lp l t chc, c nhn c uy tn v nng lc ti chnh.4.Ngi qun tr iu hnh c nng lc hnh vi dn s y v trnh chuyn mn ph hptng loi hnh t chc tn dng.5.C iu l, t chc v hot ng ph hp php lut

30


31/60

6.C phng n kinh doanh kh thi

b/ i vi cc TCTD c vn nc ngoi:1. p ng cc iu kin i vi mt TCTD trong nc20

2. T chc tn dng nc ngoi c cc c quan thm quyn nc ngoi cho php thc hinng ngn hng. Khc vi cc doanh nghip c vn u t nc ngoi khc bn nc ngoi cc nhn t chc bt k, trong lnh vc hot ng ngn hng bn nc ngoi phi l mt t chdng c php thnh lp v hot ng ngn hng trn lnh th quc gia .

*iu kin cp giy php m chi nhnh i vi chi nhnh ngn hng nc ngoi1) Cc iu kin 1,2,4 v 5 quy nh ti Khon 1 iu 22 Lut Cc T chc tn dng.2) c c quan c thm quyn nc ngoi cho php m chi nhnh ngn hng ti Vit Nam3) C quan c thm quyn nc ngoi c vn bn bo m kh nng gim st ton b hot chi nhnh ti Vit Nam.4) Ngn hng nc ngoi c vn bn bo m chu trch nhim i vi mi ngha v v camChi nhnh ti Vit Nam

Cc iu kin cp giy php m vn phng i din ti Vit Nam1. T chc tn dng nc ngoi l php nhn c php hot ng ngn hng nc ngoi

2. T chc tn dng nc ngoi c quan h hp tc vi cc t chc kinh t Vit Nam

c/ iu kin cp Giy php hat ng ngn hng cho cc t chc khc khng phi l TCT1. Hot ng ngn hng l hot ng cn thit v lin quan cht ch vi hot ng chnh2. C vn v iu kin vt cht ph hp vi yu cu hot ng ngn hng3.C cn b am hiu hot ng ngn hng;4.C phng n kinh doanh kh thi v hot ng ngn hng.

2.1.2. C quan c thm quyn cp giy php thnh lp v hot ng cho cc t chc tn dng .Theo iu 21 Lut cc T chc tn dng, Ngn hng Nh nc Vit Nam l c quan c thm cp giy php thnh lp v hot ng ngn hng cho cc T chc tn dng v giy php hot hng cho cc t chc khc. i vi t chc tn dng nh nc s do Th Tng Chnh ph hoy quyn ca Th tng Chnh Ph, Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam k Quyt n20 iu 22 Lu t Cc T chc tn dng

31


32/60

lp.

2.1.3. H s xin xp giy php thnh lp v hat ng cho cc t chc tn dng .H s xin cp giy php thnh lp v hot ng iu 23 Lut cc T chc tn dng:

a/ i vi TCTD:- n xin php thnh lp v hot ng- D tho iu l;- Phng n hot ng 3 nm u, trong nu r li ch kinh t v hiu qu ca hot ng - Danh sch l lch, cc vn bng chng minh nng lc trnh chuyn mn ca thnh vin snthnh vin hi ng qun tr, thnh vin ban kim sot va tng gim c- Mc vn gp v phng n gp vn, danh sch cc c nhn gp vn- Tnh hnh ti chnh v cc thng tin khc lin quan n cc c ng ln.- Chp thun ca UBND cp c thm quyn v ni c tr s ca TCTD

b/ i vi TCTD c vn nc ngoi:Theo iu 108 Lut Cc T chc tn dng quy nh cc loi giy t cn thit trong h s xin php T chc tn dng c vn nc ngai. Trong c cc giy t yu cu chung i vi cc tn dng Vit Nam v cc giy t ring bit i hi ch loi hnh T chc tn dng nc ngoiu l ca t chc tn dng nc ngoi; Hp ng lin doanh i vi t chc tn dng lin d

cn i ti chnh l li c kim ton trong ba nm gn nht ca t chc tn dng nc n2.2. iu kin hot ng2.2.1. iu kin hat ng i vi cc TCTDTheo qui nh ti iu 28 Lut Cc T chc tn dng, tin hnh cc hot ng ngn hng, TCTD c cp giy php phi hi cc iu kin:- C iu l c Ngn hng Nh nc Vit Nam chun y- C giy chng nhn ng k kinh doanh,c vn php nh v tr s ph hp hot ng ng- Phn vn php nh bng tin phi gi vo ti khon phong ta khng hng li m ti NHkhi hot ng ti thiu 30 ngy. S vn ny ch c gii ta sau khi T chc tn dng i vong- ng bo TW, a phng v vic thnh lp t chc tn dng.

2.2.2. iu kin hat ng ngn hng cho cc t chc khc khng phi l t chc tn dng c php hot ng ngn hng

32


33/60

- Giy chng nhn ng k kinh doanh, c tr s kinh doanh ph hp vi yu cu thc hin hongn hng- ng bo TW, a phng v vic thc hin thm dch v ngn hng.

2.3 Ph sn, gii th cc T chc tn dng: (mc 2 chng V t iu 98 n iu 100 Lut c

chc tn dng ).3. QUI CH KIM SOT C BIT, GII TH, PH SN THANH L TCTD 3.1. Khi nim, c im kim sot c bit:Kim sot c bit l bin php qun l nh nc c bit do Ngn hng Nh nc Vit Namhin i vi cc t chc tn dng c nguy c mt kh nng chi tr, mt kh nng thanh ton nm an ton h thng cc T chc tn dng.

Mt t chc tn dng c th b t vo tnh trng kim sot c bit khi lm vo mt ho

trng hp sau y:1 T chc tn dng c nguy c mt kh nng chi tr. iu ny s c nhn nh da vo bi ti sn n-c theo nguyn l k ton. Thng thng, mt kh nng chi tr s biu hin d- 03 ln lin tip trong mt thng, khng duy tr c gi tr ti sn ng tng ng vi cc phi chi tr trong 3 ngy lm vic tip theo;- Khng c kh nng huy ng vn thanh ton nhng khon n n hn;2 T chc tn dng c nguy c mt kh nng thanh ton. Vn ny lin quan trc tip nkhon n khng c kh nng thu hi trong hat ng tn dng ca t chc tn dng. Nguy c nng thanh ton thng c biu hin:- Cc khon n kh i, n cho vay qa hn t 12 thng tr ln chim trn 10% tng d n ch- Cc khon n khch hng khng c kh nng thanh ton, khng c ti sn th chp hp php100% vn t c.3 T chc tn dng c s l ly k ln hn 50% tng s vn iu l thc c v cc qy.

Trng hp t chc tn dng ri vo mt trong cc nguy c b dn n tnh trng kim

bit, Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam c thm quyn ra quyt nh t t chc tntnh trng kim sot c bit. Quyt nh ny phi th hin mt s ni dung chnh sau: Lchc tn dng vo tnh trng kim sot c bit; H tn, nhim v c th cc thnh vin, tQuyt nh ny c thng bo vi cc c quan hu quan v cc c quan chc nng trn a hp thc hin. trnh hiu ng m ng, gy mt n nh i vi h thng cc t ch

33


34/60

ang hot ng bnh thng, Quyt nh p dng quy ch kim sot c bit ca Ngn hng Vit Nam khng a ra bo ch, cng lun.

Ban kim sot c thnh lp bao gm thnh vin trc thuc Ngn hng Nh nc Vit NQuyn v ngha v ca Ban kim sot c bit l tng i ton din, bao qut ton b c c

v hot ng ca t chc tn dng, c th:-Ch o hi ng qun tr, ban kim sot ca t chc tn dng, Tng gim c t chc tn ddng phng n cng c t chc v hot ng ca t chc tn dng.-Ch o, gim st vic trin khai cc gii php nu ra trong trong phng n-Bo co Ngn hng Nh nc Vit Nam tnh hnh hot ng, ni dung, kt qu thc hin phkhi phc t chc tn dng

-nh ch cc hot ng khng ph hp vi phng n c thng qua, cc quy nh vton trong hot ng ngn hng c th gy phng hi n ngi gi tin.-Tm nh ch quyn iu hnh qun tr, kim st ca thnh vin hi ng qun tr, ban kim gim c nu thy cn thit .-Yu cu hi ng qun tr, Tng gim c, Gim c min nhim, tm nh ch cng tc inhng ngi vi phm php lut khng chp hnh, thc hin phng n thng qua.-Kin ngh Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam v cc khon vay cu cnh dnh cho tdng ang b p dng quy ch kim sot c bit.-Kin ngh Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam gia hn hoc chm dt thi hn p dn

kim sot c bit i vi t chc tn dng.Bn cnh trch nhim ca ban kim sot c bit do Ngn hng Nh nc Vit Nam lp ra sot tnh trng ca t chc tn dng, bn thn t chc tn dng b ri vo tnh trng kim sot cng c php lut ngn hng xc nh r:

-Xy dng phng n cng c t chc v hot ng ca t chc tn dng trnh ban kim bit v tin hnh trin khai thc hin phng n -Tip tc qun tr, iu hnh, kim sot hot ng v bo m an ton ti sn ca t chc tntrng hp hi ng qun tr, ban kim sot ca t chc tn dng b tm nh ch hot ng.-Chp hnh cc yu cu ca ban kim sot c bit lin quan n vic t chc v hot ng chc tn dng

*Chm dt tnh trng kim sot c bitVic kim sot c bit c chm dt bng quyt nh ca thng c Ngn hng Nh nctrn c s:

34


35/60

-Ht hn kim sot c bit m khng gia hn-Hot ng ca t chc tn dng tr li bnh thng-T chc tn dng c sp nhp, hp nht, mua li-T chc tn dng lm vo tnh trng ph sn.

3.2 Ph sn, gii th, sp nhp, mua li, hp nht t chc tn dng v thanh l t chc tn dVic t chc tn dng b ph sn s p dng th tc ph sn v thanh l ti sn theo ph ph sn i vi doanh nghip.

Trng hp t chc tn dng gii th i hi t chc tn dng phi m bo cc yu cu-T chc tn dng t nguyn xin gii th v c kh nng thanh ton ht c cc kho

chnh t chc tn dng . Vic t chc tn dng phi c s chp thun ca Ngn hng Vit Nam.

-T chc tn dng ht thi hn hot ng m t chc tn dng khng tip tc giakhng c Ngn hng Nh nc Vit Nam chp nhn gia hn.

-T chc tn dng b thu hi giy php hot ng. Th tc thanh l ti sn trong trng hp t chc tn dng gii th phi c t di s

ca Ngn hng Nh nc Vit Nam.4. C CU T CHC, QUN L , IU HNH CA T CHC TN DNG4.1. C cu t chc Ty thuc vo cc loi hnh T chc tn dng qui m, phm vi hot ng, t chc tn dng c

hnh thc t chc qun l, iu hnh khc nhau.Thng thng c cu t chc tn dng bao gm: hi s chnh, cc n v ph thuc, cc n vnghip v cc n v thnh vin c lp.-Hi s chnh: L c quan qun l v ch o chung ton b hot ng ca t chc tn dng, trc tip thc hin cc hot ng kinh doanh.-Cc n v ph thuc l cc s giao dch, chi nhnh, vn phng i din c lp cc khu v phng c nhu cu. Cc n v trc thuc c con du ring, trc tip giao dch vi khch hngton kinh t ni b.

TCTD c th m chi nhnh, s giao dch,vn phng i din khi hi cc iu kin quiiu 33 Lut cc T chc tn dng v tnh hnh ti chnh, thi gian hot ng ti thiu theo quca Ngn hng Nh nc Vit Nam, b my qun l iu hnh gim st, h thng thng tin ntnh hnh tun th php lut.-Cc n v s nghip l cc trung tm o to, trung tm thng tin, trung tm in n cc chng tdch cc n v h tr khc. Cc n v s nghip ny khng c t cch php nhn.

35


36/60

Cc n v thnh vin trc thuc: l cc cng ty trc thuc c t cch php nhn, vn icng ty trc thuc t vn iu l v cc qu ca T chc tn dng, kinh doanh v hch tonCc cng ty c lp ny hot ng trong cc lnh vc ti chnh chng khon, bo him4.2. C cu qun tr, iu hnh T chc tn dng

Ph thuc vo s a dng v hnh thc t chc ca t chc tn dng m cc t chc tn dngmy qun tr, iu hnh khc nhau. Thng thng, b my qun tr iu hnh ca t chc tn dgm Hi ng qun tr, Ban kim sot, Tng gim c.

- Hi ng qun tr t chc tn dng : gi vai tr qun tr. S thnh vin ti thiu tham gia Hng qun tr l 3 ngi. Ch tch ca Hi ng qun tr khng c ng thi tham gia hi tr hoc qun l iu hnh t chc tn dng khc, tr trng hp l cng ty con ca chnh tdng . Cc thnh vin hi ng qun tr ch c th u quyn nhim v ca mnh cho nhvin cng thuc hi ng qun tr, khng c php y quyn vic thc hin nhim v, quynhng ch th khc bn ngoi hi ng qun tr.

i vi t chc tn dng nh nc, Qun tr ngn hng thng mi nh nc l Hi ntr. Cc chc danh Hi ng qun tr do Thng c Ngn hng Nh nc b nhim, min nhikhi c tho thun vi Ban T chc - Cn b Chnh ph. Hi ng qun tr c 5 hoc 7 thnh vgm thnh vin chuyn trch v thnh vin kim nhim. Thnh vin kim nhim khng phi l ang gi cc chc v lnh o trong b my Nh nc. S lng thnh vin Hi ng qun trvin chuyn trch, thnh vin kim nhim ca tng ngn hng thng mi do iu l ca ngn

quy nh. Ch tch Hi ng qun tr, thnh vin Hi ng qun tr kim Tng gim c, thnhHi ng qun tr kim Trng Ban kim sot v l thnh vin chuyn trch.Ch tch v cc thnh vin khc trong Hi ng qun tr khng c y quyn cho nhng ng phi l thnh vin Hi ng qun tr thc hin nhim v, quyn hn ca mnh.Ch tch Hi ng qun tr khng c tham gia Hi ng qun tr hoc tham gia iu hnh tdng khc, tr trng hp t chc l cng ty trc thuc. Nhim k ca thnh vin Hi ng qun tr l 5 nm. Cc thnh vin ca Hi ng qun tr c b nhim li.

Thng c Ngn hng Nh nc b nhim, min nhim Tng gim c, Ph Tng gim ngh ca Hi ng qun tr; b nhim, min nhim K ton trng theo ngh ca Hitr v sau khi c tho thun ca B Ti chnh.

- Ban kim sot:gi vai tr kim tra hot ng ti chnh, gim st vic chp hnh ch ton, m bo s an ton trong hot ng ca t chc tn dng. Ban kim sot cn thc hinkim ton ni b. S thnh vin trong ban kim sot ti thiu l 3 ngi, ng thi s thnh

36


37/60

ban kim sot ti thiu l thnh vin chuyn trch. Trong , 1 ngi lm trng ban hot ch chuyn trch.

-Tng gim c: gi vai tr l ngi qun l, iu hnh t chc tn dng mt cch trc titrch nhim trc hi ng qun tr. Tng gim c phi l nhng ngi c trnh chuyn m

lc iu hnh mt t chc tn dng theo quy nh ca Ngn hng Nh nc v phi c tr titrong thi gian ng nhim. Gip vic cho tng gim c l ph tng gim c.Php lut ngn hng quy nh cc trng hp khng c l thnh vin ca hi ng q

ban kim sot, ngi qun l iu hnh t chc tn dng nh sau:-ang b truy cu trch nhim hnh s- b kt n-Tng l thnh vin hi ng qun tr, tng gim c ca cng ty b ph sn-Tng l i din php lut ca cng ty b nh ch hot ng do vi phm php lu

trng.-B m v chng con anh ch em rut ca thnh vin hi ng qun tr, tng gim

c ng thi l thnh vin ban kim sot, k ton trng ca cng 1 t chc tn dng.5. HAT NG CA CC T CHC TN DNG.5.1. Hot ng tn dng: bao gm hot ng huy ng vn v hot ng cp tn dng5.1.1. Hat ng huy ng vn.Huy ng vn l mt trong nhng nghip v kinh doanh quan trng ca cc t chc tn dng t

cc hnh thc nhn tin gi tit kim, tin gi ch thanh ton ca ch ti khon, pht hnh cc gi, vay vn ca cc t chc tn dng thng qua th trng lin ngn hng, vay vn cu Ng Nh nc Vit Nam.

- Huy ng vn bng nhn tin gi:Tin gi l s tin khch hng gi ti t chc tn dng di hnh thc tin gi khng k hn,c k hn, tin gi tit kim v cc hnh thc khc. Tin gi c hng li hoc khng h phi hon tr cho ngi gi tin. Loi hnh t chc tn dng l ngn hng s c nhn tt ctin gi. Loi hnh t chc tn dng phi ngn hng thng thng ch c php nhn tin gi t 1 nm tr ln.- Huy ng vn bng cch pht hnh cc giy t c gi:Cc giy t c gi do t chc tn dng pht hnh l mt cng c vay n trn th trng tin thnh thc giy nhn n hoc chng th tin gi, trong t chc tn dng cam kt tr gc, lngi mua sau mt thi gian nht nh.Cc loi giy t c gi thng dng m ngn hng cc quc gia thng hay s dng:Tn phiu

37


38/60

phiu, tri phiu, hi phiu ti chnh, v cc chng th tin gi khc. Cc giy t c gi c thch danh, theo lnh.- Huy ng vn bng cch vay vn gia cc t chc tn dng trn th trng ni t lin ngn hTrong qu trnh hot ng ca mnh cc t chc tn dng c lc gp kh khn tm thi v v

hin cc nghip v thanh ton cho khch hng, hoc khch hng rt tin mt cc T chc tn dth vay nng ln nhau. Cc khon vay ny l cc khon vay ngn hn.-Vay vn ca Ngn hng Nh nc Vit Nam :

Ngn hng Nh nc Vit Nam thc hin nghip v cp tn dng di hnh thc ti cp vn TCTD l ngn hng thng mi. Mc ch ti cp vn ca Ngn hng Nh nc Vit Nam: thchnh sch tin t quc gia v trong mt s trng hp nhm phc hi kh nng thanh tan chngn hng thng mi.5.1.2. Hot ng cp tn dng:Theo qui nh, cp tn dng l vic t chc tn dng tho thun khch hng s dng mt kvi nguyn tc c hon tr bng cc nghip v cho vay, chit khu, cho thu ti chnh, bo lnhng, bao thanh ton v cc nghip v khc.21

-Cho vay l mt hnh thc cp tn dng cho khch hng ca T chc tn dng thng qua h php l l hp ng tn dng.-Chit khu thng phiu v cc giy t c gi l hnh thc cp tn dng thng qua vic mua t phiu cc giy t c gi ny ca ngi th hng trc khi n hn thanh ton.

-Cho thu ti chnh l hnh thc cp tn dng thng qua hot ng thu mua ti chnh gicho thu ti chnh l cc t chc tn dng (hoc cng ty cho thu ti chnh trc thuc t chcl ngn hng) vi bn thu l cc t chc, c nhn c nhu cu s dng ti sn c nh. Chochnh l hot ng tn dng trung v di hn trn c s hp ng cho thu ti sn gia bn chTCTD vi khch hng thu.

-Bo lnh ngn hng: l hnh thc cp tn dng trn c s t chc tn dng ng ra bo bn c bo lnh theo quy nh php lut v bo lnh ngn hng. y l hnh thc cam kt bn ca t chc tn dng (bn bo lnh) vi bn c quyn (bn nhn bo lnh) v vic thcv ti chnh thay cho khch hng (bn c bo lnh) khi khch hng khng thc hin hoc tkhng ng ngha v cam kt vi bn nhn bo lnh. Khch hng phi nhn n v hon tchc tn dng s tin c tr thay.

-Bao thanh ton l hnh thc cp tn dng i vi nhng ch th c ti khon ti t chcv c nhu cu c t chc tn dng bo lnh thanh ton trong cc giao dch thng mi. Khi 21 Khon 10 iu 20 Lut Cc T chc tn dng.

38


39/60

bao thanh ton, ngn hng s phi chu ton b ri ro khi bn mua hng khng c kh nng hongha v thanh ton khon phi thu. Ch c quyn i li s tin ng trc cho bn bn htrng hp bn mua hng t chi thanh ton khon phi thu do bn bn giao hng khng tha thun hoc v mt l do khc khng lin quan n kh nng thanh ton ca bn bn hng.

5.2. Hot ng cung ng cc dch v thanh ton, ngn quCung cp cho khch hng cc dch v thanh ton l nghip v ch ring ca T chc tn dng lhng. T chc tn dng l ngn hng c quyn m ti khon tin gi (dng thanh ton) chohng trong v ngoi nc thc hin cc dch v thanh ton. Trn c s ti khon ca khchc m ti t chc tn dng, ngn hng tin hnh cc dch v thanh ton bao gm:- Cung ng cc phng tin thanh ton cho khch hng (th tn dng, sc, ngn phiu)- Tham gia h thng thanh ton trong nc, thc hin cc dch v thanh ton trong nc cho khng (chuyn khon, thanh ton sc)- Tham gia h thng thanh ton quc t v thc hin cc dch v thanh ton quc t khi chng nh nc cho php (th tn dng)- Thc hin cc dch v thu h chi h- T chc h thng thanh ton ni b- T chc tn dng l ngn hng c quyn thc hin cc hot ng ngn qu bao gm nhng lin quan n thu, pht tin mt cho khch hng.5.3. Cc hot ng khc ca t chc tn dng

-Gp vn mua c phn: T chc tn dng c gp vn mua c phn cu doanh nghiT chc tn dng khc theo t vn iu l v qu d tr cu T chc tn- Tham gia th trng tin t: T chc tn dng tham gia vo cc giao dch trn th trng t Ngn hng Nh nc Vit Nam t chc bao gm: Th trng ni t, ngoi t lin ngn hng, u thu tn phiu kho bc, th trng giy t c gi khc

-Kinh doanh ngoi hi, vng khi c ngn hng nh nc cho php.-Kinh doanh bo him (thnh lp cng ty c lp) v cung cp cc dch v bo him-T chc tn dng c quyn thc hin cc nghip v y thc, i l, t vn, bo qun c

qu, giy t c gi, cho thu t kt

39


40/60

Chng 4: PHP LUT V TN DNG NGN HNG

1. KHI QUT V TN DNG.1.1. Khi nim v bn cht ca tn dng

Theo ti liu nghin cu ca cc nh s hc v kinh t hc, hot ng vay mn hay chli tn ti trong khong thi gian 2000 1500 nm trc cng nguyn. Thm ch, hot ngxut hin trc s ra i ca cc ngn hng.22. Thut ng tn dngcredit, kpegum. Xut pht gc tLa tinhcrediltumtc l s tin tng, tn nhim. Theo ngn ng Vit Nam l s vay mn ttin tng, tn nhim gia cc bn.1.1.1 Khi nim tn dng:

Khi nim tn dng c th c nhn nhn t nhiu gc .23 -Tn dng l s trao i cc ti sn hin ti nhn cc ti sn cng loi trong tng lai-Tn dng l quan h mua bn quyn s dng vn, gi c l li sut.-Tn dng l quan h kinh t, theo mt ngi tho thun ngi khc s dng s t

sn ca mnh trong mt thi gian nht nh vi cc iu kin c hon tr vn v li.Mt cch chung nht, khi nim tn dng theo php lut ngn hng Vit Nam ghi nhn r

dng l quan h vay (mn) da trn c s tin tng v tn nhim gia bn cho vay (mn)vay (mn). Theo , bn cho vay chuyn giao mt lng vn tin t (hoc ti sn) bn vac thi hn. Khi n hn, bn vay c ngha v hon tr vn (ti sn) ban u v li sut.

Lin quan n khi nim v tn dng, c cc nh ngha v hot ng tn dng, cp tchng ta cn phn bit nh sau:

-Hot ng tn dng l vic t chc tn dng s dng ngun vn t c, ngun vn hucp tn dng di cc hnh thc khc nhau.

-Hot ng cp tn dng l vic t chc tn dng tha thun khch hng s dng mtin vi nguyn tc hon tr bng cc nghip v cho vay, chit khu, cho thu ti chnh, bohng v cc nghip v khc theo quy nh ca php lut ngn hng.1.1.2 Bn cht v nguyn tc ca tn dng

V bn cht ca tn dng, hot ng ny mang cc du hiu c trng nh sau:-Quan h tn dng thit lp trn c s tin tng v tn nhim. Ch th tham gia vo qua

gm t nht l 2 bn: bn cho vay v bn i vay.-Tn dng l quan h chuyn giao s dng c thi hn.

22 i hc Lut H Ni, Gio trnh Lut Ngn hng, NXB Cng an Nhn dn, 2006, tr47.23 i hc Quc gia H Ni, Khoa Lut, Gio trnh Lut Ngn hng, NXB i hc Quc gia H Ni, 2006, tr59

40


41/60

- Hnh thc php l ca hot ng vay mn gia cc bn c th hin thng qua hp ti sn, thng thng, ti sn ny c biu hin di dng mt lng tin t nht nh. Ntng ca quan h tn dng l vn tin t, trong mt s trng hp khc c th l ti sn (tnmua).

-Vn l mt hng ha c bit trong nn kinh t th trng. Cc quan h tn dng phnhu cu v vn ca nn kinh t.Tn dng phi m bo cc nguyn tc c bn:-Nguyn tc s dng vn vay ng mc ch-Nguyn tc hn ch ri ro, khc phc tn tht.-Nguyn tc hon tr vn v li.-Nguyn tc cho vay phi bo m

1.2 Phn loi hat ng tn dng.Da vo tnh cht ca quan h vay mn, hot ng tn dng c phn bit thnh: tn d

hng, tn dng nh nc, tn dng quc t, tn dng thng mi (tn dng hng ha).- Tn dng ngn hng :L quan h tn dng gia cc t chc tn dng vi khch hng (t chc, cc doanh nghi

nhn...Trong , ch th cho vay l cc t chc tn dng, ch th i vay l c nhn v cc t chHnh thc php l ca quan h tn dng ngn hng c th c th hin di dng:+hp ng tn dng ngn hng,

+hp ng thu mua ti chnh,+cc tha thun chit khu gia ngn hng v khch hng,+cc cam kt bo lnh gia ngn hng v khch hng.- Tn dng nh nc: Tn dng nh nc l quan h tn dng pht sinh trong qu trnh nh nc s dng tm

ca cc ch th khc trong x hi.Trong quan h ny, nh nc l ngi i vay; cc c nhn, t chc khc l bn cho vay. M

ca loi hnh tn dng ny nhm b p bi chi ngn sch nh nc, b sung vn cho u t Ngy nay, Chnh ph hn ch vic b p bi chi ngn sch nh nc bng ng thi pht Thay vo , chnh ph c th thng qua hot ng tn dng nh nc vay ca nhn dn thc pht hnh cc loi tn phiu, tri phiu kho bc nh nc huy ng vn ca cc c nhchc. Trng hp thiu ngun vn u t, Chnh ph pht hnh tri phiu Chnh ph, cng tng vn.

-Tn dng quc t :

41


42/60

L quan h s dng vn tm thi theo nguyn tc c hon tr, pht sinh gia chnh phkinh t nc ny vi chnh ph, t chc kinh t nc khc hoc vi cc t chc ti chnh qutha mn nhu cu b p thiu ht ngn sch nh nc hoc nhu cu vn kinh doanh.

- Tn dng thng mi: (Tn dng hng ha)

L quan h tn dng gia thng nhn vi thng nhn khc thng qua hnh thc mua bhng ha (mua hng tr chm), da trn c s hi phiu. Tn dng thng mi cn gi l tn ha v i tng ca tn dng thng mi l hng ha, dch v.

y l loi tn dng trc tip gia ngi mua v ngi bn khng qua trung gian l ngn khng phi tr cc chi ph dch v, li sut thp. i tng ca tn dng thng mi l hng ca tn dng thng mi l hi phiu

Da theo thi hn tn dng, tn dng c phn bit thnh tn dng ngn hn, trung hhn

-Thi hn tn dng c hiu l khon thi gian t thi im ngi i vay nhn vn dng vo mc ch vay cho n thi hn phi tr n c vn ln li theo hp ng tn dng.

-Theo php lut hin hnh, thi hn tn dng bao gm:

Ngn hn ti a 12 thng. Trung hn 12 thng-5 nm. Di hn: trn 5 nm

2. PHP LUT V HP NG TN DNG NGN HNG2.1. Khi nim, c im ca hp ng tn dng ngn hng.2.1.1. Khi nim hp ng tn dng ngn hng

V bn cht, hp ng ghi nhn tha thun ca hai hay nhiu bn lm pht sinh, thay dt quyn v ngha v ca cc bn. Theo , hp ng tn dng l s tha thun bng vn bchc tn dng (bn cho vay) vi t chc, c nhn c nhng iu kin do lut nh (bn vayvo hp ng, t chc tn dng chuyn giao mt s tin cho bn vay s dng trong mt thnh, vi iu kin hon tr c gc v li.

Hp ng tn dng phi c ni dng v iu kin vay, mc ich s dng vn vay, phcho vay, s vn vay, li sut, thi hn cho vay, hnh thc bo m, gi tr ti sn bo m, phtr n v nhng cam kt khc c cc bn tho thun.

Hp ng tn dng ngn hng c c im sau:- Hp ng tn dng ngn hng lun lun c lp thnh vn bn. Hp ng tn dng n

a phn l hp ng theo mu. Tn gi c th l: Hp ng tn dng; Hp ng vay; Kh

42


43/60

hoc ph thuc vo thi hn vay, mc ch vay, hp ng c th c thm cc cm t: ngtrung hn; di hn; ng Vit Nam; ngoi t; tiu dng; u t

-Hp ng tn dng ngn hng c i tng l nhng khon vn c th hin di tin t.

-Hp ng tn dng ngn hng l hp ng song v. Hp ng tn dng c th c cnchng thc ph thuc vo s tha thun ca cc bn.2.2 Ch th tham gia quan h hp ng tn dng:

Quan h php lut tn dng ngn hng l quan h ti sn hng ha pht sinh trong qu dng vn tm thi gia t chc tn dng v cc t chc, c nhn theo nguyn tc c hon trc s tn nhim hoc c s bo m, c cc qui phm php lut iu chnh. Tham gia quanit nht gm hai ch th: l bn cho vay v bn i vay.

- Bn cho vay:

Lun l t chc tn dng. C th l ngn hng c th l t chc tn dng phi ngn hng. C th l mt hoc nhiu t chc tn dng (trng hp cho vay hp vn) tha mn i+ c thnh lp v hot ng theo lut cc t chc tn dng v cc php lut lin quan+ C chc nng hot ng, kinh doanh tn dng- Bn i vay(Khch hng). Bao gm:+Nhm khch hng th nht: Cc php nhn:

doanh nghip nh nc, hp tc x cng ty trch nhim hu hn, (01 thnh vin; t 02-50 thnh vin) cng ty c phn,

Cng ty hp danh doanh nghip c vn u t nc ngoi v cc t chc khc+Nhm khch hng th hai:

C nhn; H gia nh; T hp tc;

43


44/60

Doanh nghip t nhn;+Nhm khch hng th ba: Cc php nhn v c nhn nc ngoi.Bn i vay phi tha mn cc iu kin lin quan n nng lc ch th, mc ch s d

vay, kh nng thanh ton khon vay

iu kin v nng lc ch th.a) i vi khch hng vay l php nhn v c nhn Vit Nam:- Php nhn phi c nng lc php lut dn s;- C nhn v ch doanh nghip t nhn phi c nng lc php lut v nng lc hnh vi dn- i din ca h gia nh phi c nng lc php lut v nng lc hnh vi dn s;- i din ca t hp tc phi c nng lc php lut v nng lc hnh vi dn s;- Thnh vin hp danh ca cng ty hp danh phi c nng lc php lut v nng lc hn

s; b ) i vi khch hng vay l php nhn v c nhn nc ngoi:- Nng lc php lut dn s v nng lc hnh vi dn s theo quy nh php lut ca nc

nhn c quc tch hoc c nhn l cng dn, nu php lut nc ngoi c B Luca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, cc vn bn php lut khc ca Vit Namhoc c iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam k kt hoc tham gia qu

iu kin v mc ch s dng vn vay hp php.-S dng vn vay vo nhng lnh vc php lut khng cm.-S dng vn kinh doanh, bn i vay phi c ng k kinh doanh, s dng vn kin

ng lnh vc, ngnh ngh ng k.-Trong trng hp s dng vn u t vo cc hat ng kinh doanh c iu kin phi

cc iu kin lut nh. iu kin v kh nng ti chnh m bo tr n trong thi hn cam kt .-C s xc nh kh nng ti chnh: bo co ti chnh c kim ton, vn t c...-Trch nhim cung cp cc thng tin v tnh hnh v nng lc ti chnh.

Cc iu kin khc:-C d n u t, phng n sn xut, kinh doanh, dch v kh thi v c hiu qu; ho

u t, phng n phc v i sng kh thi v ph hp vi quy nh ca php lut.-Thc hin cc quy nh v bo m tin vay theo quy nh ca Chnh ph v hng

Ngn hng Nh nc Vit Nam.Cc lu :

44


45/60

T chc tn dng khng c cho vay cc nhu cu vn sau y:- mua sm cc ti sn v cc chi ph hnh thnh nn ti sn m php lut cm mua bn

nhng, chuyn i;- thanh ton cc chi ph cho vic thc hin cc giao dch m php lut cm;

- p ng cc nhu cu cho cc giao dch m php lut cm.T chc tn dng cn tun th quy nh v gii hn cho vay-Tng d n cho vay i vi mt khch hng khng c vt qu 15% vn t c ca

chc tn dng , tr trng hp i vi nhng khon cho vay t cc ngun vn u thc c ph, ca cc t chc v c nhn.

-Trng hp nhu cu vn ca mt khch hng vt qu 15% vn t c cu t chc tn dkhch hng c nhu cu huy ng vn t nhiu ngun th cc t chc tn dng cho vay hp vnnh ca Ngn hng Nh nc Vit Nam.

- Trong trng hp c bit, t chc tn dng ch c cho vay vt qu mc gii hnquy nh khi c Th tng Chnh ph cho php i vi tng trng hp c th.

-Vic xc nh vn t c ca cc t chc tn dng lm cn c tnh ton gii hn cho hin theo quy nh ca Ngn hng Nh nc Vit Nam.

Nhng trng hp khng c cho vay- T chc tn dng khng c cho vay i vi khch hng trong cc trng hp sau y:+Thnh vin Hi ng qun tr, Ban kim sot, Tng gim c(Gim c), Ph Tng gi

(ph Gim c) ca t chc tn dng;+ Cn b, nhn vin ca chnh t chc tn dng thc hin nhim v thm nh, quyt

vay;+ B, m, v, chng, con ca thnh vin Hi ng qun tr, Ban kim sot, Tng gim

c), Ph tng gim c (Ph gim c).Tuy nhin, cc quy nh trn khng p dng i vi cc t chc tn dng hp tc. iu n

pht t bn cht ca t chc tn dng hp tc. Nhng trng hp hn ch cho vayT chc tn dng khng c cho vay khng c bo m, cho vay vi nhng iu kin

li sut, v mc cho vay i vi nhng i tng sau y:- T chc kim ton, Kim ton vin c trch nhim kim ton ti t chc tn dng

Thanh tra vin thc hin nhim v thanh tra ti t chc tn dng cho vay; K ton trng ctn dng cho vay;

-Cc c ng ln ca t chc tn dng;

45


46/60

- Doanh nghip c mt trong nhng i tng quy nh ti khon 1 iu 77 ca Lut Ctn dng s hu trn 10% vn iu l ca doanh nghip .2.3. Th tc, trnh t k kt hp ng tn dng ngn hng

* H s vay vn

- Khi c nhu cu vay vn, khch hng gi cho t chc tn dng giy ngh vay vn vliu cn thit chng minh iu kin vay vn.-Khch hng phi chu trch nhim trc php lut v tnh chnh xc v hp php ca c

gi cho t chc tn dng-Di gc php l, Giy ngh vay vn l ngh k kt hp ng.*Thm nh h s vay vn:y l mt giai on mang tnh nghip v v rt quan trng trong vic hn ch ri ro

Thng thng mi T chc tn dng tu theo c cu t chc v phn nh chc nng thm nCng vic thm nh bao gm :- Kh nng ti chnh- Tnh kh thi ca d n

- Uy tn ca khch hng- Bin php bo m tn dngTrong trng hp cn thit T chc tn dng c th thnh lp hi ng thm nh h

trng cu cc c quan chuyn mn thm nh.

*Quyt nh cho vay:Trn c s kt lun v kh nng ti chnh; tnh kh thi ca d n u t, mc ch tiu d

hat...c nhn c thm quyn (Trng phng Tn dng; ph gim c; gim c chi nhnh.nh cho vay

T chc tn dng quy nh c th v nim yt cng khai thi hn ti a phi thng bo qcho vay hoc khng cho vay i vi khch hng, k t khi nhn c y h s vay vtin cn thit ca khch hng. Trng hp quyt nh khng cho vay, t chc tn dng phi t

cho khch hng bng vn bn, trong nu r cn c t chi cho vay.*K kt hp ng tn dng.-Hp ng tn dng a s l c k trc tip hoc.

trc tip: cc bn k kt v rng buc cc bn phi c ngi thanm gia m phn Gin tip di s h tr ca Internet; Fax; telex...v cc phng tin khc.

46


47/60

2.4. Ni dung hp ng tn dng24 Hp ng tn dng phi m bo cc ni dng v:- iu khon v iu kin vay vn- iu khon v i tng hp ng, s tin vay;

- iu khon v phng thc cho vay,- iu khon v thi hn s dng vn vay.- iu khon v li sut- iu khon v mc ch s dng vn vay- iu khon v phng thc thanh ton tin vay vn v li- iu khon v gii quyt tranh chp hp ng Nu hp ng tn dng c k kt c iu kin bo m bng ti sn nh cm c, th

lnh cc bn c th tha thun mt iu khon ring r nm trong hp ng tn dng hoc mt hp ng ring bit.

*Mt s iu khon cn lu :

iu khon v Thi hn cho vay.Theo qui nh php lut, T chc tn dng v khch hng cn c vo chu k sn xut, kin

thi hn thu hi vn ca d n u t, kh nng tr n ca khch hng v ngun vn cho chc tn dng tho thun v thi hn cho vay.

i vi cc php nhn Vit Nam v nc ngoi, thi hn cho vay khng qu thi hn hocn li theo quyt nh thnh lp hoc giy php hot ng ti Vit Ni vi c nhn nc ngoi, thi hn cho vay khng vt qu thi hn c php sinh sng, ti Vit Nam.

Cch thc th hin k hn vay trn hp ng:-Thi hn vay l ..... Thng, k t ngy bn vay nhn tin ln u.-Thi hn vay l .... Thng, k t ngy... thng... nm... n ngy... Thng...nm....-Bn vay phi tr ht n trong thi gian ... Thng (ngy), k t ngy nhn vn vay.

-Thi hn vay l ... Thng. Hn tr cui cng l ngy.... Thng.... Nm....-Thi hn vay l ... Thng, k t ngy Hp ng ny c hiu lc (p dng cho trng

vay tng ln).-Thi hn cho vay l...thng, k t ngy rt vn n ngy tr xong n tnh cho tng ln

(theo giy nhn n).24 iu 51 Lut Cc T chc tn dng

47


48/60

iu khon v li sut :Li sut tn dng l khon tin thng c tnh bng t l phn trm trn tng s ti

ngi i vay phi tr cho ngi cho vay trong thi gian mt thng, mt nm

- Mc li sut cho vay do t chc tn dng v khch hng tho thun ph hp vi quy Ngn hng Nh nc Vit Nam.

- Mc li sut p dng i vi khon n gc qu hn do t chc tn dng n nh v tvi khch hng trong hp ng tn dng nhng khng vt qu 150% li sut cho vay p dthi hn cho vay c k kt hoc iu chnh trong hp ng tn dng.

iu khon v chuyn n qu hn.-Trng hp khch hng khng tr c n gc ng k hn tho thun trong hp

dng v c vn bn ngh th t chc tn dng xem xt cho iu chnh k hn tr n.- Trng hp khch hng khng tr n ht n gc trong thi hn cho vay v c vn bn

gia hn n, th t chc tn dng xem xt gia hn n.-Thi hn gia hn n :+i vi cho vay ngn hn ti a bng 12 thng,+ i vi cho vay trung hn v di hn ti a bng 1/2 thi hn cho vay tho thun t

ng tn dng.+Trng hp khch hng ngh gia hn n qu cc thi hn ny do nguyn nhn khch

to iu kin cho khch hng c kh nng tr n, th Ch tch Hi ng qun tr hoc Tng(Gim c) t chc tn dng xem xt quyt nh v bo co ngay Ngn hng Nh nc Vit khi thc hin.

-iu chnh k hn tr n li, gia hn tr n li:+ Trng hp khch hng khng tr n li ng k hn tho thun trong hp ng tn

c vn bn ngh iu chnh k hn tr n li, th t chc tn dng xem xt quyt nh ihn tr n li.

+Trng hp khch hng khng tr ht n li trong thi hn cho vay tho thun trng tn dng v c vn bn ngh gia hn n li, th t chc tn dng xem xt quyt nh thhn n li.

+Thi hn gia hn n li p dng theo thi hn gia hn n gc-iu khon v k hn tr n.

48


49/60

+N gc: tr khi n hn hoc tr khi kt thc k hn gia hn (nu c). Nu khng trhng t ng chuyn sang n qu hn. Mt s ngn hng chuyn sang n qu hn ton b dthc t theo hp ng nhng ch tnh li sut qu hn i vi phn d n gc qu hn

+i vi vic qu hn tr li: cc bn c th tha thun p dng hnh thc pht ch

theo ngy hoc li sut pht i vi khon li chm tr. iu khon v phng thc vay:T chc tn dng tho thun vi khch hng vay vic p dng cc phng thc cho vay

chn phng thc phi c th hin trong hp ng;- Cho vay tng ln; Mi ln vay vn khch hng v t chc tn dng thc hin th t

cn thit v k kt hp ng tn dng.- Cho vay theo hn mc tn dng: T chc tn dng v khch hng xc nh v tho thu

hn mc tn dng duy tr trong mt khong thi gian nht nh.- Cho vay theo d n u t T chc tn dng cho khch hng vay vn thc hin c

u t pht trin sn xut, kinh doanh, dch v v cc d n u t phc v i sng.- Cho vay hp vn: Mt nhm t chc tn dng cng cho vay i vi mt d n vay v

phng n vay vn ca khch hng; trong , c mt t chc tn dng lm u mi dn xp,vi cc t chc tn dng khc.

- Cho vay tr gp: Khi vay vn, t chc tn dng v khch hng xc nh v tho thun svay phi tr cng vi s n gc c chia ra tr n theo nhiu k hn trong thi hn cho

- Cho vay theo hn mc tn dng d phng: T chc tn dng cam kt m bo sn khch hng vay vn trong phm vi hn mc tn dng nht nh. T chc tn dng v khch hthun thi hn hiu lc ca hn mc tn dng d phng, mc ph tr cho hn mc tn dng d

- Cho vay thng qua nghip v pht hnh v s dng th tn dng: T chc tn dng chcho khch hng c s dng s vn vay trong phm vi hn mc tn dng thanh ton tin ho, dch v v rt tin mt ti my rt tin t ng hoc im ng tin mt l i l cadng.

- Cho vay theo hn mc thu chi: L vic cho vay m t chc tn dng tho thun bngchp thun cho khch hng chi vt s tin c trn ti khon thanh ton ca khch hng phcc quy nh ca Chnh ph v Ngn hng Nh nc Vit Nam v hot ng thanh ton quchc cung ng dch v thanh ton.

iu khon v quyn v ngha v ca khch hng.- Khch hng vay c quyn:

49


50/60

+ T chi cc yu cu ca t chc tn dng khng ng vi cc tho thun trong hp dng;

+ Khiu ni, khi kin vic vi phm hp ng tn dng theo quy nh ca php lut;-Khch hng vay c ngha v:

+Cung cp y , trung thc cc thng tin, ti liu lin quan n vic vay vn v chnhim v tnh chnh xc ca cc thng tin, ti liu cung cp;+S dng vn vay ng mc ch, thc hin ng cc ni dung tho thun trong hp

dng v cc cam kt khc;+ Tr n gc v li vn vay theo tho thun trong hp ng tn dng;+ Chu trch nhim trc php lut khi khng thc hin ng nhng tho thun v vic t

v thc hin cc ngha v bo m n vay cam kt trong hp ng tn dng.-T chc tn dng c quyn:+ Yu cu khch hng cung cp ti liu chng minh d n u t, phng n sn x

doanh, dch v hoc d n u t, phng n phc v i sng kh thi, kh nng ti chnh cca ngi bo lnh trc khi quyt nh cho vay;

+ T chi yu cu vay vn ca khch hng nu thy khng iu kin vay vn, d hoc phng n vay vn khng c hiu qu, khng ph hp vi quy nh ca Php lut hotn dng khng c ngun vn cho vay.

+ Kim tra, gim st qu trnh vay vn, s dng vn vay v tr n ca khch hng;

+ Chm dt vic cho vay, thu hi n trc hn khi pht hin khch hng cung cp thng tht, vi phm hp ng tn dng;

+Khi kin khch hng vi phm hp ng tn dng hoc ngi bo lnh theo quy nh lut.

+ Khi n hn tr n m khch hng khng tr n, nu cc bn khng c tho thun khtn dng c quyn x l ti sn bo m vn vay theo s tho thun trong hp ng thu hquy nh ca php lut hoc yu cu ngi bo lnh thc hin ngha v bo lnh i vi tkhch hng c bo lnh vay vn;

+ Min, gim li vn vay, gia hn n, iu chnh k hn n; mua bn n theo quy nh chng Nh nc Vit Nam v thc hin vic o n, khoanh n, xo n theo quy nh ca Chhng dn ca Ngn hng Nh nc Vit Nam.

-T chc tn dng c ngha v:+ Thc hin ng tho thun trong hp ng tn dng;+ Lu gi h s tn dng ph hp vi quy nh ca php lut.

50


51/60

3. CC BIN PHP BO M THC HIN HP NG TN DNG NGN HN3.1. Khi nim cc bin php bo m.

Bo m tin vay l vic t chc tn dng p dng cc bin php nhm phng nga ri

s kinh t v php l thu hi c cc khon n cho khch hng vay.Bo m tin vay l vic cc bn tha thun p dng cc phng php, bin php, cnhm m bo thc hin ngha v hon tr vn v li pht sinh ca khch hng cho ngn hHp ng tn dng.

Cc bin php bo m bao gm-Bin php bo m tin vay bng ti sn:

Cm c, th chp bng ti sn ca khch hng vay;

Cm c, th chp ti sn ca bn th ba; Bo m bng ti sn hnh thnh t vn vay.

- Bin php bo m tin vay trong trng hp cho vay khng c bo m bng ti sn

Documents

Giáo trình luật ngân hàng