108
i,: '''',ïï'?bqï''' ...... .......... . . ;:kkEFbq:::::::::::::r: ... - ... ..... -: ; 'tku: ':''CL . rurk;: uu . : .. :.. . .. ... . ... .. . . ... .. .... . .. . . . .. ... . . ... . . :: 'r . .. . . . . ï...c: .. r :..k:t2 ... .= r.' .''''''' ''' ... ''- . '' - .........4tl: x t t x...xct .x . .,. . %'tq . YN qq 1 b. ujvj y.u ' t' . ; ' ' . 1. , . v . . . t . .. .)))) ... .. s . J, . . . . . x . .. . x' . . . , k L :àLï i $ k i rp) , .r.??' ,,4.. . , ' . . .,33 . . . . . . . .: : . . . ... ... .. - . .. .. ... ........ ... . ... . . :. . ... . . . r:E.' .' '''''' .. .. ' . .. . -c. 'E. . ... ...... . . . . . a z $2>> . . - x . ... .- .....-. .. .. --. . .... -.-. -. .. . .- . .... -.. -. *... . ...... -. E ?..-2u. . . . -.-- .... ... -. .. .. . ) . 7. z.=. Laaua. f .- zyqq: . .=.. . N.4. cQ. . .' ; ' ..- . . . . $:.:u. .... . . ... . - .. ... . ----. -. --.----. >-.. - . ..- 'rr-c. a. . . znc - z k-: . u . .. . . . ....... --.--- -.. . - . . . =' ... ..- = > . . =<= . q . . . -. - - - ...... -..- - .. . ... - - ..- - . .. =.s - . . .... arbiwi -. x.m =- .mscgm-uv. . . k-w L x > .z: - . . .. . . .-. ...... ...----.-.. -------- ... Jrqr, r: -.- '' j-- . . '' . ' .' . , .--. , ' - ...... .. ... E ......... -- --. -.., .2 .-. ---. ., .... ..ccrt::::z:ki7uL. . -N 1 x t ' . .... : .. j- . ;. ' .. . .. . . ..,.. . . ; c: uu .. r'!%>o--rstuv-w cj. qkj . . . ' . .. eA v . . ' x . o.. -- -' r:y:-' . v J--n'-- .. .. . x. -cr -n . - < Q . - - . v.-- . c; xL75r. ' . - . '* .. .,;. % . ' :q p. . 'q , ' . . . , ztp:' '' . L' . c = . ' ' R . --' : ' 'E . ''7-- . - . .,.. .. . ' y '' . . ' . ' - '' - -' - ''''. -.. '- . '' . ' -- ' . - ' -. . ''' j: .. y . ' ( ' .='' -''- ==-' u' : -- .7 :' . . -.='' . - ' ='.1: ..:.. '. ' .' ..- . ' - '' . 'ï. '',= - ... .. . - . . '''''''' .. . , . - , - ' , . , ' . . , ' . ''''''' .. , .. =-''''E:'''''',. j,.. '' ks ' ' . .. '' .. . .... u= .. . . . , , - . . . . .. .. . : . . '' . ''' iscll g;.'''' ;:s. ..., . p... ' . ' .: 1 . '''= ' ' . , .M. 3 63 . , : jj . : Ah. r yjyj ' v xutxw . w x '''''' .. .. . . , .,t, .yyy s x x NA u < k. ::t:y. .cïrrt:: ' :.z2 .... ' . . . û . , ' . , . ' . ' 7 uz i s . ' , , r . . ; . . ' . j, . ;.? y ' ;. v . , . * w(,, .' . ' / ;.y , . . . , j ,y; , j . ' : . j '. . ' ' N . y .. . 4 . . . . . , kkx'x xxk q Tx' . . - . x k xx %p' ' 62 . ' ' L '' ' ' . ' '' . = . . ' 7' ' .'' . ' ' ' . ' ' '' . ' . ' . ' ' ' ' ' . ' . ' ' . . ' '' . '' - . '' .. '' ''' ' ... - . ':'' . ' .. . ' ' . . - - ' . ' .... ' .... ' .. '' . . . ... .... -... . . ........ ::rr .. - .... ..... .:- .... ...... . ; ........... .......... ' ......... jiï ., . . . . . , . . .. ....... .. .::- . .... ..' . . , . cfir' .,:sr ,,r!;/-.,./? ,j. i.jà , . à%x ;s)h - xkk . ;)j .. k: ir . - . < . . L . . . . . . < . . .. .. y-. y-,r; ;? .. . ;t . . . .: t , . i ,,: ,z. , .. z.. ). , y ., x . x.. k .c .. . . . , . ,: ..r . ,. . .. (j;1p. . . -. . . .... . . . . .. ... u, . .. . , ' ..... - . .. ..... -.. ..... .... .... - .... ...... . ... ...... u. j,, 15 k , .. . . . ., . . z. z :k. . . . ' . . . . . , . .. ; $; , . . - s . ;bji.. zrJ. # . , ;, ffi, j.$.. y. : .. :) . .. q., k-. . .-. ..... st. xx ''.xv- .-. . .... .... . .- . . . -p,-.r#t. , . . . . 1 , 1 ) , !. , . b- . . . - . . ... :. . .,. . kyjE! . .-... .. . -. . . . . . ... .... . ..... . . .... . . - .... - ---- ... ... - . ,. ;-''' .. '''' . = .... ............ 2:::::::qEë!E: ...... ....... :::::;:::::::7' '. ':b . l.qF ..' . - .. .. .... . . . - . .... .. . . . :-. ;.': . ;k.Lï'' - ?.,' '' /,- 7;', . /. /' , r / #( !$ 1.. ' . ,z ..... . -. : . xx wxvvN- . '' ..' ' .. -.:L, ' . t;' .,.- . . ' . ' : . . . $ïl h: . ) . . ,'..-. . x - . l .. -t: . .. . .. ..... ; .. u . . . .w. . .. .... . .... . . ' .' - ..' ........ . - - .. . ... '''' ... ... .... . ...................................... .... , ......................... '' ..... . . ... E ... .. ..-...4$$ .- .. . . . ji . sj;. . . . . ' . . . ' . , . ., . . . . . . .. ... ... , '.d; , . , . . . . . .. . -.. . s. .. . -.. . i ' s -, -e r -ri .i,r - '-. Lt ,, !'' 3 . /,J '. /. y( y- yry/; .j /? , , j , $ t$ t... yt . , . . . . . j, y. . . . . . . . . , . .... . . . , . .. - . . . . - . , . . qu. -. . . -, , . . , u- . , .. , ; . - . :,y . , , . ! k , k t '' . . . . . :y ' . . k)... L) .. . ' . ' . . . . . . . . ... .. .. . . . . . . . . . . . .. . .. u.c. .. .. tr ... . . ... ' . ''. . .., , . . . . .- - . . . . . ... ... . ... . .. ...--------.. - ... .. ---- -...- ...... .. .... .- ----.-.- - . .. . z-.u-.-. ---.. 'v .r ./f / 7' (,J/?; .. /. . !,,;IJ1 j i y , , ... . , u ... .. . .. . . . . .. - .. -- , . . . .. --..----. . .. .. . -. -.. . -.. ---..---. , ., -... ..... . ..... --.-. - ' ..-. . .... '''''' . ' , -' ........ ., ., ... . - . jj iji y( .. , ' .rrr ..' .' . -' . , .... .. .... -.- ... .. .. .. ...- .. .. .. 2, uklhww. s: . xNxx---x Nstli x j .. -. s <t Qx . ' ' - .-., . ?: .. û . s . x. -- ... . . .. . ... .- ..M. /. ji. . , : ... é rz: ., .... . . . - . .... . ., .: .. ... ...... .. ....... . -, - ,., . -... . - .. . . -. .a. : 1 w . : . = .. . ... . - tk k z =- ''' -- ''-' -'' '-'''' - '' ..... j' lt' ' ..-.--. ..-- - -J- .. .'-. ' . -.Q- . . .... - .-.. =L==...L..''' .. . ' . j ).. - .' ; '' .. .. -..' -' ' '' ' . ' .... ''' . ...... ' . - -- . '.' . .' - . .... ' ' ' ' ' ' ' - '''' . . ' ' , . ''' ...... ... . ..... - .. ' . - -- - ' - - - ' . ' ''' ... ' . ' 5 .' Sk ï . . j ; ,. - . -: , . . E - ., . - - .,. , ... ... .... ,. ,., .... , . - ,. . - , .- - ,. ... ''''''''' .. ,. ...... ,. ..... - - - .: - . ' . . . - ., . . . -, - , ,.. '. , '' .. - . , - ., ., ' .., E . - , . . . , . , . . . ''' . . . ..' . . .'. '.' , . '. . . . ' '77': . ., ' ' ..... .. ' . - '. - , .' , - ' , ' , ' ' . x ' .. ' '''' . l' . ' .. '''' .. . ... . ' . ' . '' .. ' ... '' .. '' . ' .. . . ' . . . ' ''E ' . ''' . ' . .. ' . ' .. ' . ' ' ' ... . . ... y . ' . k': - s. ,, . J' '' . . . , '- .. .. . . . .. . . . . . . . .::5 .. . ' . . '' . . . . ö . l . Z' . ' ' ' . ' Z - ....... ...... '' ': . ' ë ' . l' . ' ' ' ' ''' . . ' - . ' . ':J' '' . ..--- ' , .,. ----- . , ' ''' ---- . ''' e *---nncuzzzc:::;7I' .-' ...-.- $ . ' : .' ' ' ... ' . * . - ...... ---...-- ..... -. -...v. .. .. ...... . ' . * .... .. - - ... - ' , ' . - , . ' . ' -'- '----*' -... -.-. -- . ' ' . . . .. ...--..-... .... . ... ' --- -.. ' .. - ' ' '- ' - - . // p. u . .=u : . -. .-. -.. '. . ' .-.-' .'-. - . ' ''' -.. z . . r . - j N . - . ..- / iz7z . . -----.. -. . .- < .--...- . ---- --. y' . dj a: . - ------ ----. . . ---- .. .... .... ! . i ... - ---... ----. -- .. . . X - . ; g . . i . . -: 7 : N. . = =n= = = ' - ' 772SZC ' X *1 ' - -' ' -''--- '- ' ' . ..------. ---... --.. u, . . . . . ;Ljj . . . .. cJr ... . 1 . i 1 ! ' N'.ak x V* hk wv ' .. ( a' . ' .... - . -- . ---.- . ---------- . . . r :. 4j ---. z - i .. c W''N ' .-== : . . . . 1 b ' ' ' ' ' '' ' ' . = - r(F .- : . - . . . l 'z=uE . . .. ,. . . ., . . . . . - =.- - E) . r' .' ' ' ' . . ' ! '' ' , ' ' jgy-- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . -x . zjr y . ! j j j , , j j r , j y i I I ! , I j ! E i . r . ! , I . . . . r .. -k.! . ... ...... . - @ ' : - . ''' * ' * . .. ; . . j h-m . c= -=. v.. ..= -- . / . . ' z. r-':== ' . ' . ' . ' ' . '' r- c- .-..*. .w. .: c.. .7 -.''. w r . - . . . z . . I 1 t i c . p = v .. E . '.. : y .- .. s .. p . . .. . u. . . .. . . . . . . . = ' . ! . . k u : : ' ' ' . 7 : . ' . . h.Y 3 .-. . .L.. . = - i ...-.-...-.- . Q i ' . s . jp . ... r .u,;. 2 . : ;xo.g r j . X fr k'i .J x z '.C Q.w '7< (9a znskjr G. pLX . .- L. .- .L. .. . - : ' ' -=-=l . - .: r . L -. i: : a : .. 'J. z D r J z r . ' 1 Fff - -' .--' ' - .. : ' k---- . ;.. .;.p .. c. ii,..., ......,...' ., ...' .. . . .. ;.... ., .. ... ........ .... ... ....... - ', ..'... .. ... ..... . I I 1 I 1 ;1! ! ik 11,i' 1 f:; IirllT.Il i . ..-. .. s. .s '7 >= ' u ' ' . .-- JL=7 -...- ' . ' . . . 4 , .. '. .: ' . -- . =- ' -' i l 'I ' il lII 'il 1! 1 ' I i ' I ,t 1..1,1 j 't ' '! ' ' i 11 t '2 rII' ' 'c . '' '' . ..... - ..... . . e kZ. . .LD. . &. a . j y. kVV. -.. , --- =. .j = k 1. - ' â - z ' ' ' , ,' - . .. '' .. r ' . ' .. '' .. '.. : 2 .. . .. . 2::::' . - - - . ' ...... ... u c. : y' . I . lL . j ... . ' , ' . . . . ..7 SJ .i 1; h'2' . i?? , .e '7 . -' tç' % '' k. . , k . . '' '' uuu. '' '' ..... '. .... : '' ''i .. ....-. -.. lk U. - . ' . . - .... .. f . . y zg . .- - ..y . . -- . .-.a; -. - .. g . '. v,.v r x . '' t . n-'% ' h u . - No --.- . . . u' 'j . .. ... . vrrr , . . - <D .p v . ' . . : - . - ... :-= (' . t : . 1 ! ' 5 ' 'c z z 4 . 'w : sW./ , ' . E. - . .' - . . '- = .: . 1 z I ë hu . . . . , .. . . =-=- - 11 ; . - . 6 c . , .. - .. . - . :. 2, ' .j. : ' . ' ' J ' ' 1 l .' jk ' i. k x 1 '. XLU. T. ' '. ' . '. . - . i /1 1 .x. I1)' x . . 17 - . - .. - I ( x+ n -- 1 . e . I x> -. . . --- f . ! .SF.>v- . ---.----- . nc ' rc. . : j . j 4r j . . 'E '' . ---. -.. I ! ' z' ' ' . ' ' ''' - . .- -- -. -.-----. . ---' ' . r-' . '- . . j i . j . 4c:; .. . . . ,. ; j l j . .,?!!j. .ut. ' . qlq y! -!ik .. 7r' .(r!i4,1rr . (1r7h . 2)4 (I! --. j i k,, j , .. .. . .-. j ' . j , : -c -. .. .uu , . . -. '-r--' -u- .... -..=--. -. . . - . ' u . . ' x . .. -. . . : I g . j ë!l . . i j . a j j!E u. . . . . ' -' -. . . -- - i , 1. . ' p.. . x i , 1 c n I'. T & v A.NT T. v &I37A N IS - ; I ;; e Ii 1!1 . . r .' .- - . ' . .. .., . ' . . . j i j( 1 !: xy Dj z '' jg j k g . '''-'.''' '''''' ''> '''' ,''''''''s .''' '''''r'' ' '''''* . ' j 'j t ' jr j, cr u :... :: :: .... u . '' .- .. . , .... k1 z / . 'w ! ''N j . . : . ; . . r . u - - - -. . - i ;I ,, j ... s : 1 on' ( . ?. usa ,. c ) ) a t t.' j le o 1; I l ' 1.. l r A/roxo ' v'. ' ' ' z..L.L'' - ' 1 . . . =--.-r . c - - . t w . i r . t:' J $ ' 1 ) ' r . 1. . 1 Ei ) t k ' . . .- 'z . -r.'-.' -q ..... . . ., . z .t xx x . . . . . :22:8 , ,; I tr;t kik. :;r. . . -.. .- . .. .. tccu ...... . . . . . à ,, z, I ,: , j , . ,r .. y - . . . j . .... - . . . j $ jn jjjyx :j . q . . . * -- . ... ---- .. ... y ''' t . ' i ' ' ' ' . . -. ' - - - .. - ' ; ' ' . ' I'' . k c<' 't. -' .: / - . ' ' :j - -.- . -z- . . . . . h x , ' . I J p .J ' hf , . . s. : to .= = ' .... -.-. ... - ... I ) ! -',U. . . ' t . . 'n . i 4 k ' ''' ' - . . . ? . . . l) p . . -- .... -... .. v . ' '. j ,' A A . x ' . :) ;r .r . ' u' ' .' ' ' '1j . ' . .' . '.' .'. . . . .' .: .. ' qh ,.' ! ' . . k' , . h j7//a :v p o A R D I J.o # E Ztlcytum iltl . ç à . ,' ' =-' ' 1 1à:: ... ' '' .. ,q . . . . . : : : . #r' ...... .. -- - '. . ? w -. . . . . pg vaIkalzcaextz/' - t' .g. , zpgzvc v'tp. t? ''j)b -- - . . - . - - -, . -- ' . f . . . W - . -. .- - ' - '-- -- ' t'z- -', -k2' ?'-',-3. ;..-t:l .,:;: - ,-' '; ;r-4 ks.r dri I . - . -' ' .'-, , ' -' ' . - bç'$ --;'-'' , ' ' ---- ' - ----. -' -.. =.. --' .' '' ' ' ' . - ' - ' ' ' '- '' ' - '. - ' ' . ''' . ' ' ' . .- .. x ' j; . . ,A' r' ' . ' . . :u. . - . . E . -a , . . . . , lj(' ,e ,' - j , b , . ). . j . . . iT .,/ .u . . .. -. -. c:' .. .-2. ' -,-. .? . . . . . --. r h : : . ' .'L . .ztthx . ' t& j ' j, . ' ' . . p. ...J. . y jW . x . f ' l! : r ! C l ' / .. .. c ' . -' ' . '. ' .: a- . - .... ..- =mc- n . , ï cx ' h . . . ..4 . 'kc $sT. , A SSJ. o a n . . &. i7. )' :N';. o. .1 . w, i r . . . ') . . ---=. . =.--. . 1 .- -. h .t . , h h -' z ' ' . . . ; . ; .... . ... v . . ... ''''' . g . w . 4 . '. %x. , à'd ) ! ;l ., . j. j :r:k. j j . . n . . ... b . ' -., .'' ..y ' . u .'..- ..'. .1( . . .. .. . .-. . . . k . .. .. .. . .- . . l' . tj tr o 29 a .jf. kr ' .. , --.. E . j. . )' ur:.'L-,-z-- zzuc : --2 -u- ---. :.1 ' .l - 'L ' . 't.- = ' .... 1 - : , ..i .. . ZC;X'; ;' <d r J'?7lzr g L(lnt?'>FeA $477J 'JJ *mn 1 wzJ p'Npr qM44 l .--.. j r 4. 1 .x . . .'' , ' .' , - ..-'' = .= ' n' -- . u. .a. r '--.. . i . . . '. . , x ! ),k ' . çyyymyoy c. ra c' , ypzpy v rya .Jp,tv T; tpgati p.;.uii g' opitx j ; i . 1g /z, ',. ' ! 'q . M-' ' .' u-. .-. . - . .. - .. ' -' ', .u,' . ' . -. -Nx . . . h h J .sa... ! . .2 k. j ;i j j . z' .. .. . '.- .: .. . . r . &. . .. j -. --.. ... --. -- l$: . k . . a I i j 7 / . : -- . :' .' . .'. '.' . z j.. . ' ? , . ; ?wr'/go. Jr B,.%' Auzzzwzzza8c .ex/rrgyva. I ? . 1' Ct ,. V tu % - ? .. ' . ... 'z- ' -.u'' .---- --..-- . t j :; à .v. pr -. .--- . ... -.-. . . . . .. .. ' . . .. ... . ' . . .. .. .. ' - z - . : ' : . .;k ' - - . .. ..'. y ' . -! . / - ' - .1 F. ( Ig;2t, j!:ik. 12.,21' 4(:2dtEz)p (12, 51/7' ùlFlt- '7)1:- 212 . tl i ' ' ..; h . ' .?$ ,i .. . ' ' .'. ' .... '' ' ... . '. ''''' ' . .. '' .. ' . '' . ..... ' ... ... .. ' . ' . ' . . ' . ' . ' . . yj . - .. . ... . . 41 ( . j .t . .. . . . . . k ., ' . l 1 . . . 'w. . I ' a .. . - '- - - . -. . . . . . . . . . . . --' .. .. --' ... ''' . ' . .. ---- -..- ; itsk . . ! !l'il . . p. . . -. ! ,,,. a.p:.4. ,J1l xrs1;w ,.k 44. qjk ;?' z..q j j;:l- zn.w,,i #wj t-;rjj!i jr MI k! , ,-. j x ,j. ;,t . j.xx @ j.,:.q z-x ,,:, .1 I . 2r , )) JJ v 2 ,' ' , ' . ' , . . , -' . ' L7' . - 2 -.- ' ' . --' .- ' .. - .... -- ' . .' ... ' z! .- .. ' . - ... - .... - ' . . . . . =- u . % ï' .ç . #. v, - j a v u u t: t.z . tt u v uz A nx < ui z J y u .7 x x.l u & z u u 1 y 4 zaa j; v n .. = I , : ;. c Lgr., u. a. ;7. .a --c.' . ' .. .y, ... , .. , ., - ... . .. ar -' ..- .z.. . . . :. . $4: . :t . wj j q ... . f . . .,...,, , . .. .. .. .. ----.j .. .. . = -.- ' . ' . L-- . . ' . .- . ' . - - '' ' ' b 5 h . c 4 . j fk s 1 oT 1.1 c o . & j n . I Ir a e . 1 . (1 eRrv fr a r ' ; ' ' s- J' 'kj ' ! % . .-.-' .-. - .-' -7 . -.' .-' ': 7-. . -4 --. . ' . -. .. . . -. . - - -.. .- ... - . - - - - . . - - - . . . - . %. . - i . , . . . s 4 , 1 ,. . . . . -----. -- . . --- . ,.. ,r - . - ,c -.. . . . , -. j, . . L ----. ' -- -' . . . ----- - ' . .' - . ..... '. - ''''' - . - . ... . -. . . . . ' . '' . k? - x. . s.s xk s. u . . : i/hst!b. ig* ;1i;2 1:;) 'ik'' 111 ilz iiz t' (1 ---. , i . ---- - - éq . ' -. ' - . - . . . - . ----' . . - . z. -. -' --' - '--' .. ' .. ..... ... -- . .. . - . - . . . r % q .. . t -. <-. . . . . . t . -.-..---.. .- - ..... . -- -- .-..., : Gi . -...-. . .-. - . j . z LJ- ! Y ' . ' = = ' ' -'--'-' '''' - : . . : . LT - -- , . ïà lk - ' * ..-. .. . . . . , r r' l ' . ' -' '-* .. .. . . .-- . .. . -. z..--. -.t j j ! j j j j j jj j j jj i j jf j j1 1 j ..2 ' l lI y 1 111 1 tl l f! I - L-'' ----- - ..-''=--'. ---- -. -- cz'--z' ' c' - '' '' . -' . -' . -- --' - - ' ' - - .. ' ''' -' -' . -' %-' - '- '-' r' --' .rl Tk . k I 1 1 --.--.. ' -. ' ' .. - ..EE.. E.' . .. . 7.' .' .. -. l . . . ', . . . @ . E 9 .. . , . $ h 1. -. l t1 . 1 . !1 I k i .l1. ri . ..l 1!, ucs-. j 9 fj , , , , (1 j r!'i, ' I . ' . 1 . , . . . 1 ,,., l !I . l . . . i . . J ...-. , .1 . 1 ! i! I tl11, I p 111 I11 jI1 I- - - - ' - . ' . . ' . ' - k-- - -' ... '- 4 . < - ... . . ...... . --. # k ' .. ': .. '' ....... '' ?: ' . - . . ' - ,, v.. , cv.m . .. m m = . ' - . . ; . '' , .. . ' zr;zs.w . '' , : ' . 4v...'' , . .Enk - DL . ..'' . -. - . . . ' '' ; z .... . . . ; , S- . . . ' : , . ' . ''':''N. . . ... J = , . . ,. . Q ., I7 ;E7;2 . 'z . :u;: :, . . , . . . ..., .. .... . . . ,. . . .. . . . . . 11 . L E ' .. . #''' , I ' 4 /' ''' ' '- '' '''111111 r ; fl '' c ' ( . - I ' . . - ''. .1 . 7 -XT . . l!! . . . . . . . ' - .. ' . . 4. '' ! 1. ( ! . ' . . ' . - . ... , ! :. - . - . . ' .- ' I Y N X. . E ! ! . . ( . -- - . . '%.. q 911 'l ') ! j.j j j1 ,jj j j . . , -' ... --' -'' . . .' - '.' . . . . ! I , w. j i !I j ! j jj . . .. .. xx . . . x . , . i . ' ) ;. j I . .. . . ' ? ---. l k x.. :u ,! -Q-: - t: . z- ' r..: 1 . .. . - ' z- ,.. ' .. 'kt. -r' k. .n., ''---.-a:.E: . f --. ' N p ! ' ... . ) y j .. q . xaW p y u -. EF .' >'<> ' N ! i '? -' ---'''' ' - -- .. .. . - .- . .. k '. i1 ! li y ! ff! !! h r) rrlj y! . t. .v3 ,. aez . , 13. . ' ' f'jr' . . .Xx 'hhwtks 'xlt ( ' ' u .1 '11 t I'j 1fz I 4 ; i ., '. -- . ---'-- . '.. ' ..- 2 ----- -. .- -- . ! . . . u. .1 1 . t k . vh# ï ' .. : 1 ! 1 ' . -. . - -.- .-..--. . ! t: yp>'x1!111 Jj Y ' .. u (y ;J 'kj ' <. '.. a -.. . . pzR ':avjlj Xj .. mk1' - .. .. - - .... ..---.-.. . . i 1!9. 1* . ' oe* - . .c> . ) l y h Ny .. 2 . n < I . .. :Q x . . .. -.- .-.-. . ...- -- . t k ...é .$ . . . $%o. . ys ' x- t !- ) . .. . . . . w.w .- .. .z . . .... .. --.-. . t *h . . .x , p w & .l . v, . . *# ' . c--- -. -. - --- - N .. . < . x 1 1 ij j . ç yly! ' - . . 1. : v . . j .- -.--. . - .8 ' '* .. 1 ,k . ' -' '''' - ...... . . ' . ... . , . , - . . . J.$4k6t '' . '.. . gj ;jrr;... . ,gy 'k1 y ; jI j j y j j j1 :j .,,. . r r. .,A.j.jjI . k# .g ;.. a.u.- ., r ..-. ... y * ....... , - . ,.. . . ) ' .... . . '' '' J ' . ' ' c 2 . 1.2 . ---.. -. k j . . , x . z /, ' q 'x x ' .. .. - . -ar:r-. -.z.' '-? - . . e ' .1 v k 'X.. z.'. .. . 7J, WV ...-- * ' e X 7 1 ' . -'--U $ . .. .. . . . . . l . . - -. z... s .-. ur . u.(y. ... . w . 4 . .. - , , ' - . ) 21 .u .). x . - - -- - .- . , . . . . ...=:- w u xq . c .A . . . . . '''v Y. .& -:u -r- ..= r . - . r<<. - . c. . L--- .- . --' t ' $.. :. . . j.. à : X ' <>.w - h/ . - lk. ..' . r. ' o-' -. , 1 ''' . '' '. . .. .. . . . .. t ' . . . . rkk . fIk . . z '' ,J kh=' . . ; ' . . . . . < ' - = . ' ' . ' - , ..., .:ff3î . ?' . ' . tyh< . eik . . . . . x . . ... . s xjlk .ks. ' .-Nz' . . .. A . ' t z.. '' z.. . ' . c.u:... ... . . yj jy-' ...- u . - .. . . y -- .y ' . . . ..... ' -' . kt .. lquyy '. jy; , . . . . 4 . . . , ) . XisEh ;zuu , . (. ME ..jj..)N, . ' 'xuw% . ' . .z '. - ..- u;. -g) .. .. w -- . . ! / .#. . .. > .' .r $ X ) s %' ' ' ak i. ' l ' ' 'k . ''> < . . . p ' FN e' ' ' - 1 = - . ; .... . J .. '' . * % ' . * b M. i'Jc's. ,-'==WN . '. ' . , . ' ' ' ' . . L..- .' .-c.*- . .. ,.a i . . 1! q; = .--. --. - - t N.. C . d . x11 ' -. . . t . --. ----... ..-. . 11 ;, .. . ll 11 . . . . .z w l ! ! . . . . -TTn-L.-. s.--t l. '!I '' 1 '' ' r h. '' **v ' . q1 ! e< '-. ' ' m : 1 ' l r ' > * <1' 1' f kk wx ' . I,. . ! ---JfIIuu .t ! $. - :.ë) . . ..z .1 '- . .. ' X.x 1, ' . . I E gy, j ... ... % Nth . '' L j ) 11 ' 1 . ! . .' x ,, n kqk . . - - j: . ' i!i , , hxx --t k . ) . -. .u:1 . 2 !!12 !! !( .4 ! ...---. I ?j! rt r r---------- -- '-' ' ''- w N ya 1:' . . uns . gzruEgr 'u... - .-.a-.- '.-'- ' -- . . . ,.u. . -. . ... . . . - . - . , --. . ---- ' . - . - . - - .. -. - . :' . %$ h r(1 Ij 1 1 . .'' ' -: ' i ' !' . I ' ' . ' . . '. . .àEjzx: . '.' z-.. s. rï'z=% . . ! , - .--. - L I .,., .-.',-, . . 1 :, . tLkttlrr: . : -s . .... .--..- .... -. a .. . .. x .1. '.. . . .w lgfllrory: rr! .. ;.- . . r ...--. ,. .. z . = r1! r ,-m --- .... -. 7c.-... --- . -- ... . -. -----... u- . - . . :' J; ' .' ' ) ? -- .= -. . --- ----. ---- . .. -- .-.. -- ! . l i i ' gt I14 ' .--., . : .r. . . ' . . + -' . -' ' - - ' ' . ' . ! 1 l ! !, ) rl . , F - ..'-' .. .-- .. - . . . ! . ( #,fJ rrr-y i ;. , lrp rrry) j . , -. . . . . . . !:i,jr s lj. yjllyy .y , rjj.,,1. yjj Z . - ' . . -- . - . ' .. - ' w- m. . o ' '! ' . . 1 . F ' . 1 . r li I , 1 ' qjl j j ) .j ! , . '. ' . ' w . . ! . ' . 5 . , . j ; . . j .i , ! j j j j y y jj jj ; N. .u . x. . .. .. . . N. 1;k!'!l r' xx tril I . hj!1 ;I! : .. . ; . - . . . . ) l 1 ' l I I 11 I If(1IIJI1t1 'jjl j j j jf$ j l It1l Ii l *1 'j I l JIII' j ' I11 pll!.l I '(j' '! 'fll jllllj I'lf'' 1'l ,!11 t1'I Ilrflll 1111! 11:13.111' fl 1 :T''-lTIl.!'!1!I 1.1:1!Ilii sklb ltll '#i.$!.j1I!I 7'1 I' jl,l1!1t9;'I#r'1 h1 - 1 1 ù 1 , I 1 I 11 I 1 I '1! I I l I . 1 1 . I I 1 . / . I/ . 11 , I !1 . @ .I 1 . I '1 j ! I I j . lf I 'l /,,j-, I '- l l . . . . . . - . ! . j $r ! f l . 11 - , ! , . i , l I 1 , , f I ! . ! ! ; , 1 . 1 , 4 ' j . f . i I1 j! ! ' . . 1 i , 1 ., ,1 , l .. ij l 1 , ! . 1 ! , 1 , l l , -,1 , 1 .. 1 . 1 ! ! . k l i ! . ; ). , i , 1 - ! .,u , î j.. l ljj i I , . 1 . l 1 . !! ! 1 . ' 4 ! ,1. j . J I j - 1 - .; f. j ! , 1 , - 1 -' , i ' 1 . . 1 i / - ) - j i ,. j , . .) , 1 , i .l . . j I ' - I , ,' j it . i .fj. jl, ! ' [Portada. Calc. Arquitectónica] Argumentum XIV. Argumentum XIII. Argumentum XII. Argumentum XI. Argumentum X. Argumentum IX. Argumentum VIII. Argumentum VII. Argumentum VI. Argumentum V. Argumentum IV. Argumentum III. Argumentum II. Argumentum I. Icones quibus ad maiorem lectoris recreationem primus lusitanorum... Index rerum et verborum memorabilium. Caput. X. Caput. IX. Caput. VIII. Caput. VII. Caput. VI. Caput. V. Caput. IIII. Caput. III. Caput. II. Caput. Primum. Relatio congianae Liber secundus. Caput. XV. Caput. XIIII. Caput XIII. Caput. XII. Caput. X. Caput. IX. Caput. VIII. Caput. VII. Caput. VI. Caput. V. Caput. IIII. Caput. III. Caput. II. Caput Primum Navitatio ex lusitaniae ulissipona in Regnum Africae Congo [Mapas] [Advertencia] [Dedicatoria] [Preliminares]

Francesco Pigafetta Regnum Congo

Embed Size (px)

DESCRIPTION

The description of Congo in 1700 by Francesco Pigafetta

Citation preview

Page 1: Francesco Pigafetta Regnum Congo

i,:'''',ïï'?bqï'''.... ... ......... . .. .;::kkEFbq:::::::::::::r:.... -. .. . .... - : ;' tku:' :''CL. r urk;: u u .:.. : . . . . . ......... ... ....... . ...... ... .. ...... ...... . :: 'r. . . . ...ï. ..c:. . r :. .k:t2.... = r.'. ' ''''''''' ''''...'' -.'''- .... . .....4 tl:xt tx. ..xct .x . .,..%'tq.YNqq1 b.ujvj y..u ' t'. ; ' '.1. ,.v... t ... ... .)))).....s. J,. .. . . x .. . . x' .

. .,k L:àL ï i $ k i r p ) ,. r..? ? ' ,,4 ... ,'. ..,33. . . .. . . . : : . .

. .... . . . . .- . .. .. . .. . ....... ... . . ... . . :. . ..... . . . r : E.'.' ' '''''.. . .. '. ... . - c. 'E . . ... .. . . .. . . . .

. a z $2 >> . . - x . ... . - ..... -. . . .. --. . ....-. -. -... ..-. ....-..- .*. ... . ........-.. E ?..-2u. . . .-..--.... ....-. .. ... .. ) . 7 .z..=. Laaua. f .- zyqq: . .=. . . N.4. cQ. .. .' ; ' ..-. . . . $:.:u . . .... . . ... . - .. ..... ----. -. - -. --- -. >-. . - . .. - 'rr-c.a. . . znc-zk-:. u . .. . . . ........ --. --- -.... .

- . . . ='... ..- = > . .=<= . q . . . -. - -- ......- ..- - .. . ...- - ..- - . . . =.s - . . .... arbiwi -. x.m =- .mscgm-uv . . . k-w L x > .z : - . . .. . . .-..........----. -... --------...Jrqr,r:--.-''j--. ..''.'.'.,.--., ' -......... ... ...E...... ....-- --.-...,..2.-.---..,....... ccrt::::z:ki7uL.. -N 1 x t ' . ....: ..j-. ;. ' .. . .. ....,... .; c:uu..r'!% > o--rstuv-wcj.qkj. .. ' . ..

eAv . .

' x.o ..

-- -'r:y:-'. v J--n'--. ....x. -cr-n. -< Q. --..v .--. c;xL 75r. '.-. '*...,;. % .' :qp. .' q,'...,z tp:' '' .L'. c=.'

' R . --' : ' ' E.' ' 7- - . - . ., .. .. . ' y '' . . ' .' -''--'-''' '.-..' -. '''.'--' .. -' -. .'''

j::..y . '('.=''''- '''' -==-'u'':-- .7:'. .-..=''.-'=' .1:... .:...'..'.'.. ---.'-'''.'' ï.'',=- . .. .. . -. .'''''''''.. .,. -,-

',.,'. .,'.'''''''...,. .=- '''' E:'''''',. j,.. ''

ks ' ' . . .

'' .. . .. ..u= ..... ,,-..

. . ... .. : . .

''. '' 'iscllg;. '''';:s.

...,.p ...'.'.:1. '''=''.,.M. 363. ,: jj .: Ah.ryjyj ' vxutxw.wx

''''''......,

.,t,. yyysxxNAu<k .::t:y.. cïrrt::' :.z2 .....'... û.,

'.,.

'.'7uzis.'

, ,r..;..' .j,. ; ..?y

';.v.,. *w(,,,.'.'/;. y ,. . . , j ,,y;,j.

':.j'...' 'N.y...4.....,kkx'xxxkqTx' ..-.xkxx%p' ' 62. ' 'L '''

'. '

'' .=.. ' 7' '.' ' . ''

'

. ' ' ''. '. '. ' ' ' '' .

'.''

.. ' ''. '' -.

' ' . . ''' '''... -. ':'''.' . . .

' '..--' .

'....' .... ' . .''..... . ..... - ... ... .......::rr. . - ...... . .....: --..... ...... .;.... ....... . ............'.... ...... jiï. , . . . . . , .

. .......... . . : : - . . . .. .. ' . . , . cf ir'.,:sr ,,r!;/- .,. . /?,j . i. .jà, . à%x; s)h- xkk.;)j ... k:ir. - . <. .L. ... ..< . . .. . . y-.y -, r; ;? .. .;t .. . .: t ,. i ,,:,z.,..z..).,y., xxx ...x... k. c ... . . ., . ., : . ..r . , . . . .. ... (j;1p . .. . . .. .. -. . . . .. .... .... ..... . . . . .. . ... .... . u, .. . . . ,,'.... .. - . .. .... . -.. . . ... ...... ...... - . ... ...... . . .... .... ....u. j,,15 k, .. . . . . .,. . z.z :k. . . .

' . . . . .,...;$;,. .

-s .;bji.. zrJ.#., ;,ffi,j . $...y..: ..:) . . ..q.,k-. . .-. . .. .. st..xx''.xv-.-.. .. .. .. ...... . .- . . . -p,--.r#t.. , . .. .. . 1, 1 ) ,! . , . b-. . . - . . .... :. . .,.. . kyjE!. . - . . . .. .- . . . . . . .. . ..... ... .. . . ..... . . - ....- ----. ... . .. -. ,.; --'''...'''''.=... . . .............2:::::::qEë!E::..............:::::;:::::::7' ' '. ' :b. l.qF ..' . - . . . . . . .. . . . -. . .. . ... . . :-.;. ':.;k. Lï''-?.,'''/,-7;', . /./',r/ #( ! $1 . . '.,z . .... ... .. - . : . xxwxvvN- . '' ..'' '..-.:L , '. t; '. ,..-- . . ' .' : .. . $ ïl h : . ) . .,' . .-.. x- . l ..-t:. . . . ... . ...; .. u . . . .w. . . . . . . . . .. .... . .' .''-. . '. ....... . .-- ... . ..''''... ... .... . ... ..... .......... ....................... . .. ,

..........................''.....

. . ... E ... . . ... - .....4$$.-.... . ji. sj ;.. . .

. . '...'.,..,. .... .. .. .. ... ,

'.d;, . ,. . ...

.. ..-...s . .. .-... i'

s-,-er-ri.i,r-'-. Lt,,!''3./,,J'. /.y(y-y ry/;.j/?, , j , $t$t. ...yt.,... ..j,y....... . . ,. ..... . ., . . . -

.

.. .- . ,.

. qu. -... -, ,.

.,u- . , .. , ; . - . :,y

. ,,.!k, k t ' '.....:y

'. .k)...L)... '. '. .. .. .. ...... ... .... .... .. .. . .. u . c.....tr.... . ...

'. ''.. .. , , .

. . . . - - .. . .. . .. . .. . .... ... ...--------.. - .... .. -----.. .- ........ .. ..... .- ----. -. - - . ... . z - . u -. -. ---.. 'v .r . /f/7'(, J/?;../.. !,,;IJ1 j i y , , .. . . , u ... .. . ... . . . . ...- .. -- , . . . .. --..----.. ... .. . -. -.. . - . .

---.. ---.,.,-...... .. ........--.. -. -'...-. .....

''''''.',-'........ .,.,...

.-. jj ijiy ( .. ,'.rrr ..'.' .-' .,. ... .. ......-.-..... ... .. ...- . . .. .. 2 , uklhww. s: . x Nxx---xNstlix j . . -. s <t Qx . ' ' - ..-.,. ? : ..û. s . x . -- ..... . . .. . ... . -..M. /. ji. . , :... é rz: ., .... .. .. . - . .. ... ..,.:.. ... ... ... .. ........ -,- ,.,.-... . - .. . . -. .a. : 1 w . :. = . . . ... . - tk k z =- '' '-- ''-'-''' '-''''- '' ...... j' lt ' ' ..-.--. ..-- - -J- .. .'-. ' . -.Q-. . ....- .-.. =L= =...L..' '' . . . ' . j ). .- .' ;'' ' . . ...-.. ' - '' '''' ' .' .....'''' .......'

. -- -.'.'..'- . .....'

''' '''-''''. .

''

,.

'' ' ... ..... .... ....-..

'. -- --'- --'.' ' ''...' .'5.' Skï .. j ; ,. -. . - :,..E -.,. -

-.,., ..... . . ....,.,., ...., . -,. . -,. --,. ... .

'''''''''..,. ......,. . .... ---. : --.

'....-.,... -,-, ,..

'.,''. .-.,-.,.,'..,E.-,...,.,.. . ''' .

.. ..'.. . '.'.', . '....

' '77':. ., ' ' ..... . .

'.-'.-, .',

-' ,

'

,

' '

. x ' . .'''' '. l '.

'. .''''... .. ..

'.' .''. . '....''..' '.'... .' .. . ' '' E ' .

'' '. ' . ..' .' ..' .' ' '. .. . . . . . y. ' .

k' : - s.,, .J' ' '. .

. , ' - . . .. .. . ... .. .....:::5... '..

''.... . ö..l. Z '.

' '' .' Z-. ............' ' ':

.'ë'.l'.'' ' ' '''

. .' -. '. ' : J' '' '

.

.. ---' ,.,.-----., ' ''''----.''' e*---nncuzzzc:::;7I'.-'... -. - $. ' : .' ' ' ... '. *. - ......---. ..--. .... -. -... v... ... ......

'. *.........--...-','.-,.'.'-' - ' ----*'-... -. -.- - . ' ' . . . . . ...--.. -... ... . . ...'--- -. . ' . .- ' '' '-' -- .// p..u .. .=u : . -.. . -. -. . .'.. . '..-.--'....' -. -. ' ' ''''' '-. . . z.. . r

. - jN .- . ..- / iz7z . . - ----...-... .- <. --....- . ---- --. y' . dj a: . - - ----- ----. . .----.. ..... .... ! . i ... - ---.... ----.

- - .. . . X - . ; g. . i. . -: 7 : N .

. = =n= = = ' -' 7 72 SZC ' X *1 ' - -' ' -'' - -- '- ' '. ..------. -- -...--.. u , . . . . .;Ljj. . . .. c Jr..... .1 . i 1 ! 'N'.akx

V*hkwv' ..( a''.'....- . - - .--- . - .

-- -------- . . . r :. 4j ---. z - i

.. c W''N '.-== :. . . . 1b' ' ' ' ' ' ' ' '.= -r(F .- :. - . . . l'z=uEE . . . . ,. . . ., . . .... . .- =.- - E) . r ' . ' ' ' ' . . ' ! ' ' ' , ' 'jggy -- . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .-x . zjjr y . ! j j j , , j j r , j y i I I ! , I j ! E i . r . ! , I . . . . r ... -k.. !. ... ......... .- @': - .''' *

'

* . .. ; .. .jh-m.c= -=. v.. ..= -- ./ . . '

z. r-':== ' . ' . ' . ' ' . ' 'r- c- .-..*. . w. .:c .. . 7 -..''. w r . - . . . z . . I 1 t i c . p = v . . E . ' . . :y .- ... s .. p . . . . .u. .. . . . . . . . . . . = '.! . . k u : : ' ' '.7 : . ' . . . h .Y 3 .-. . .L. . .=- i ...-.-...-.- . Q i '. s . jp. . .. r .u ,; . 2. : ;xo .g r j . X fr k'i .J xz '. C Q.w '7 < (9 a znskj r G. p LX . .- L. .- ..L. .. . - :' ' -=--= l . - . : r . L - . i: : a : . . ' J. z D r J z r .' 1 Fff-- ' .-- ' '

-..: 'k ---- . ;.. .;.p .. c. ii,... . , . . .... .,...'., ...' ......; . ... . , .. ... . ....... .. .. ... . . .. ... - ', ..' . . . .. ... ... . . . I I 11 I 1 ;1! ! ik 111,i'1 f:; IirllT.Ili . ...-.. . ... s. .s'7>= ' u ' '. .-- JL=7 -.....- ' . ' . . . 4 , .. ' . .: ' . -- .= - ' -' i l ' I ' il lII 'il 1! 1' I i ' I ,t 1..1,1 j ' t ' ' ! ' ' i 11 t'2 rII' ' 'c . '' '' .

.....-....... . . e kZ. . .LD. . &. a . j y. kVV . -.. , --- = .. .j= k 1. - ' â - z ' ' ',,'-.. ..' '.. r '.. '.. .''..'..: 2.. .. .. 2::::'.. ---. '........... u c. : y'. I .lL.j.... .' , ' . . . . .. 7 SJ .i1; h '2' . i??, .e'7 . -' tç ' % '' k. ., k. . ''

'' uuu.'' '' . .. .. .''. . . .. :'' ''i. . . .. .. - . - . . lk

U.- . ' .. - .... . . f . . y zg . . - - . .y. . -- . .-.a;-. - ..g. '.. v, .v r x.'' t . n-''%' h u.- N o - - .- . . . u' ' j. ... . . . . vrrr , . . - < D . p v . ' . . :

- . - ....:--= ( '' . t : . 1 ! ' 5 ' 'c z z 4 .. 'w : sW./ , ' .E . -- .. . '- . .' - = . : . 1 z I ë hu. . . . , . . . . .=- =- - 1 1 ; . - . 6 c . , . . - . . .-.:.2,

' .j . : '. ' ' J' ' 1 l .' jk' i. k x 1 '. XLU.T.. ' '' . '. ''. . -. i /1 1 .x. I 1 ) ' x . . 17 - . - . .

- I ( x+n -- 1 . e . I x > -. . .--- f . ! . S F.> v- . ---.---- -. nc 'rc . . : j . j 4r j . . 'E'' .---. -..I ! ' z' ' '. ' ' '''-..- -- -. -. -----. . ---' '.r-'

.'-.

. j i . j. 4c:;.. . . ..,. ; j lj .. .,?!!j.. ut. '. qlq y! -!ik..7r' . (r!i4,1rr. (1r7h.2)4 (I! --. j i k,, j ,.. .. . . .- . j '. j, : -c-... .uu,. . -..'-r--'-u -.. ...-... =--.-...

- . ' u . . ' x . ..

- . . . : I g . j ë ! l . . i j . a j j ! E u. . . . .'-'- . . . - - - i , 1. . 'p.. . x i , 1 c n I'. T & v A. NT T. v & I 37 A N I S - ; I ;; e Ii 1 ! 1 . . r. ' .-- . ' . . . . ., . '. . . j ij ( 1 ! : xy Djz ''jg j kg . '''- '.''' '''''' ''> '''' , '''''' '''s. ''' '''''r ' ' ' '''''* . 'j ' j t 'jr j , cru : .. . :::: .. . .u .''. - .. . ,

..... k 1 z/ . ' w ! ''Nj . .. : . ; . . r . u-- - - . . - i; I ,, j .... s :1 o n' (.?. u s a , . c ) ) a t t.'j le o 1; I l ' 1.. l r A/roxo ' v' .' ' ' z..L.L''- ' 1. . .=--.-r.c - - . t w . i r .t:' J $ ' 1 ) ' r . 1 . . 1 E i ) t k ' . . .- 'z . -r.'-.'-q...... . . ., . z . t xxxx . . . . . :22:8 , , ; I tr;t kik. :;r . . . -.. .- . .. ..tccu....... . . .

. .à , , z, I ,: , j , . ,r ..y - . . . j.....- . . . j $ jn jj jyx :j . q . .. * --. .... ----... ... y''' t . ' i ' ' ' '. . - . '- --. . - ' ; ' ' . ' I ' ' . kc <' ' t. -' .:/ - . ' ':j- - .- . -z- . .

. .. h x , '. I J p .J ' hf , . . s. : to .= = '......-. -. ... - .. . I )! -' ,U.... ' t . .'n .i 4 k ' ' ' ' ' -. . . ?. . .l) p . .

- - .... - .. . .. v . ' ' . j ,' A A .x' .:) ;r .r .. ' u' ' .' ' ' '11jjj . ' . .'. '. ..'''. ''.. . .. . .'..:..

' qh,.' ! ' .

. k ' ,. h j7//a : v p o A R D I J. o # E Z tlcytum iltl.ç à . ,' ' =-'' ' 11à::...' '' .. , q. . .. . : : : . #r' ..... . ..

- - - '.

.? w -.. ... . pg va Ikalzca extz/'- t'.g ., zpgzv c v'tp. t? ''j)b --- - ..-. -- -,. - -' . f.. . W - . -. .- -'

- '-- -- ' t' z- -''',-k2' ?'-' ,-3. ;. .- t:l .,:;:-- ,,-''; ;r-4 ks.r ddri I . - .-' '.'- ,, ' -' ' .-bç'$--;'- '','' ----

' -----.-'-..=.. --'.' '' ' ''.-

'-''''-''''-'. -'

'.'''.'''. ..- .. x 'j;.. ,A'r' ' .

'..:u..-. . E . -a, .. . . ,lj(' , e , '- jj ,b , . ).. . j . .. . iT.,/.u . . ... -. -. c:'' .. ..-2...'-,-. .?. . . . .. --- -... r h: : . ' . 'L . . ztthx . ' t & j

'

j, .' '. .p. ... J. . y jW. x .f

'

l!: r ! C l ' / .. ..c ' . -' '.'. '.:a-. -.......-=mc- n . , ï cx ' h . . . . ..4 .. 'k c $ s T. , A S S J. o a n . . &. i7.. )' :N ';. o . .1 . w , i r . . . ''). . ---=. . = .-- . . 1.....-- -. h .t . , h h -' z '' . . ..;.;..... ....v. .

.... ''''''.g. w . 4. '. %x. , à 'd ) !;l . , . j.j ::r::k. j j . . n . . . .. .b. ' ---. ,.''.. y ''''. u. ''' .. .. . . - .. '. . 1(. .. . ....... .. ... .. .. . - . . . . k . ... .... ... .. .. - . . l'. tj tro 29 a . jf. kr ' .. , ---... E . j. . ) ' ur:.'L-,-z---- zzuc: --2-u- ----.:.1'. l-'L'.'t.-= '.. ..1 - : , . .i .. . ZC;X'; ;'<d r J'?7lzr

gL(lnt ?'> FeA $477J 'JJ *mn 1 wz J p'Npr qM4 4 l .--.. j r 4..1 .x . . .'','.',-..-''= .= 'n' -- .u. .a.r '--.. .i ... . . ' . . , x !),k ' . çyyymy oy c. ra c', ypzpyv rya .Jp,tv T;; tpgati p.;. uii g'opitx j ; i. 11 g/z,', .' ! 'q . M-' ' ...'u-... .-. ... - . ... -..''-' ', .u,'...' . -... - Nx . . . h h J.sa. .. ! . . 2 k. j ;i j j . z' .. .. . '.- .:.. . . r . &. . .. j -. --. . .. .--. -- l $: . k . . a I i j 7 / . : -- . :'.'..'.'.' . z j ........ . ' ?, .. ; ?wr''/go. Jr B,.%' Auzzzwzzza 8 c .ex/rrgyva. I ?. 1' Ct ,.V t u % - ? .... ' . .... ' z-' -.u''.----- --..-- . t j : ; à .v. pr --. . --- . . ...-.-... ... ....'. ... .....'. . .... ..

'-z-.: '

:..;k'-- . .. . .'.y

'. - ! ./ - ' -..1 F. (Ig;2t, j!:ik. 12.,21' 4(:2 dtEEz)p (12, 511/7'' ùlFlt- '7)1:-- 212 . tl i ' ' . . ; h .'.?$ ,i ........ ''' ' ..'...'....'''.....'.''''''. ..''..

'.''......'... .... .'.' .' ..'.'.'. .

yjj. - . .. .. . ... . . 41 ( . j .t.. . ..... ..... . . . .. k . ,,'' . l 1 . . .'w. . I ' a ... . - '- - -.-.. ...........--'.. ... --'...'''.'. ...-----.. -; itsk . .! ! l'il . . p. .. -. ! ,,,. a.p :.4. ,J1l xrs 1;w ,.k 44. qjk ;?' z..q j j;:l- z n.w ,,i # wj t-;r jj!i jr MI k! , ,-. j x ,j. ;,t. j.x x@ j.,:.q z-x ,,:, .1 I.2r ,))JJ v 2 , ' ','.',..,-'. 'L7'. -2-. -

' '.--'. -'..-....--'..'...'z!.-. .

'.-.....-.....- ' .. ...=- u .% ï'. ç . #. v, - j a v u u t: t.z .tt u v uz A n x< ui z J y u .7 x x.l u & z u u 1 y 4 zaa j; v n ..= I , : ;.. c Lgr .., u. a. ;7.. .a--c.'.'.. ..y,....,...,.,-- .... . .. a r-' .. - .z . . . . . : . . $4:.:t .. wj j q... . f . . .,...,, ,. .. .. .. ..----.j.. ... = -.-'.

' .L--..'. .-.'.--'' ' ' b 5 h .c 4 . j fk s 1 o T 1.1 c o . & j n . I I r a e .1 . (1 e R rv f r a r ' ; ' ' s-J' ' kj '' ! % . .---.-'.-..-.-' --- 7. --.'.--' ' : 7-.. . -4

--.. ' . -.....-.. - - -.. . -. .. -.-

---..--- . . .

-. %.. - i. , .

. .s4,1 , . . . .. -----. --.. ---.. ,..,r -. -,c -... . . . ,-.j,.. .L

----.'-- -'...

------' . .' -. .....'.-''''''-. -. ....-... ..

' . ''. k?-x.. s.s

xks.u.. : i/hst!b . ig * ;1i;2 1:;) 'ik'' 111 ilz iiz t' (1 ---. ,i .---- - - éq . ' -.' - .-.. .

-. - ---'..-.z .-. -'--'- ' --'. .'........ ... --. .. . - .- . . . r

%q...t -. <-. . . . . .t . -.-.. ---.. .- -..... .-- -- . -. . ..,: Gi . -...-. . .-. - . j.z LJ- ! Y ' . ' = = ' ' -'--'-' '''' - :

. .: .LT - -- , . ïà l k - ' * ..-. .. . . . . , r r' l ' . ' -' '-* .. .. . . .- - . ..

. - . z.. --. -. t j j ! j j j j j j j j j jj i j jf j j 1 1 j . .2 ' l l I y 1 11 1 1 tl l f! I - L-'' ----- - ..-''=--'. ---- -. -- cz '--z' ' c' - '' ''. -' . -'. -- --' - - ' ' - - .. ' ' '' -' -' . -' %-' - ' - '-' r' --' . rl Tk . k I 1 1 --.--... ' - . ' '..- .. EE..E..'. ... . 7.' .'..-. l . . . ',. . . @ . E 9 . . ..,.$ h 1 . -. l t 1.1..!1 I k i..l 1. ri . ..l 1!, u cs-. j 9 fj , ,, , , (1 j r! '' i, ' I . ' . 1 . , . . .1,,. , l !I. l . .. i. . J ...-.,.1.1 ! i! I tl11, I p 111 I 11 jI1 I -- --' -. ' ..'.'-k-- - -'...'-4. <- ... . . ....... .--. ,à # k'..' : ..''.......' ' ?: '. -.. ' ' - ,, v.. .,cv . m . .. m

m=.'-. .;. '', .. .' zr;zs.w . '', :

' . 4v...'', ..Enk - DL. ..''. -.- . . . ' ' ' ; z. ... ... .;, S- . . . ' :

,.' . ''': ''N. . . ... J =,.. ,. .Q., I7;E 7;2 .'z. : u;::, . . ,.. . ...,..

.......,... ... ....11

. L E ' .. .#''' , I ' 4 / ' ' ' ' ' '- ''''' 1 1111 1 r ; fl'' c ' ( . - I ' . . - '''. .1

. 7 - X T . . l ! ! . . . . . . . ' -. .' . . 4.'' ! 1.( ! . ' . . ' .- . ... , ! :.-. - . .'.- ' I YNX..E ! ! . . ( . -- - . . '%.. q 911 ' l ' ) ! j. j j j 1 , jj j j . . ,-'...---'-''. . .' -'.' . . . . ! I , w . j i ! I j ! j jj . . .... xx . . . x . , . i . ' ) ; . j I . .. . .' ? ---. l kx .. :u,! -Q-:-t: .z-' r..: 1. .. . - ' z- ,.. ' .. 'kt. -r' k. . n., ''---.-a:.E:. f --.' N p ! '... . ) y j .. q . xaW p y u-. E F .'>'<> ' N ! i ' ? -' ---' '' ' ' ---.. . . .-.-. .. k ' . i1 ! li y ! f f! !! h r) r rlj y ! . t. . v3,. aez. ,13.. ' ' f' jr' . . .. Xx'hhwtks'xlt ( ' ' u .1 ' 11 t I 'j 1 fz I 4 ; i ., '. -- . ---' --. '.. '.. - 2 ------. . - -- . ! . . . u. .1 1 . t k . vh # ï ' .. : 1 ! 1 ' .-. . -

-.- .-..--. . ! t: yp>'x 1!111 Jj Y ' .. u (y ;J 'kj ' <. '.. a -.. . . pzR ':avjlj Xj .. mk 1' -.. ..- -..... ..---.-.. . .i 1!9. 1*. ' œ* - . .c> . ) l y h Ny .. 2 . n < I . ..:Q x. . .. - .- .-. -. ....- - - . t k . . .. é .$ . . . $% o. . ys ' x - t!- ) . .. . . . .w.w .- .. .. z. ..... .. --.-. . t * h . . .x , p w & . l .. v, . . * # ' . c--- - .- .- - -- - N... <. x 1 1 i j j j . ç yly ! ' - .. . 1 . : v . . j. - -..--.. ... - .8 ' '* . . 1 ,k . ' -'' ' ' ' -. ..... .. ' .. . . .,

.,-. . .J. $4k6t ''.'. . . gj;jrr;.... . ,gy 'k1 y ; jI jj y j j j 1 :j.,,.. . r r. ., A.j.jjI. k# .g ;..a.u..-.,r . .-. ...... y*.. .. .. ....., -..,..

. . ) ' .... . . '' '' J ' . ' ' c 2 .1.2. - --.. -. k j . ., x . z /, 'q 'xx

' ..... - . -ar:r-.-.z.'

'-?- . . e ' .1 v k 'X..z.'.. ...7J, WV ...--* ' e X 7 1 ' . -'--U $. . . . . . . . . . l . . - -. z.....s . -. ur.u.(y... . . w . 4 . . . - , , ' - . ) 21 . u . ) . x . - --- - .- . , . . . . ...=:- w u xq . c . A. . . . . '''v Y. .& - :u-r- ..= r . - . r<<.- . c . .L--- .- .--' t ' $..: . . . j .. à: X ' <>.w - h / . - l k . ..' . r. ' o -' - . ,1'''. ' ' '. ... ... .. .. t' . . . . r kk . fIk. .z '',J kh=',à. . ; ' . .

. . . < '

- =. ' '

.' - ,...,.:ff3î. ?' . ' . ty h<. eik .

. . . .x. . ... . s

xjlk .ks . '.- Nz'. . ..A.'t z..''z....'.c.u:.... . . .. yjjy-'...-u. -.. . .y --.y '... .....' -' .kt .. lquyy' . jy ; ,. .

. . 4 . .

. ,) . XisEh;zuu , . ( . ME .. jj... )N,. ' 'x uw% . ' . . z ' .. -..-u; .-g)

... .. w -- . . !/ .#. . . . > .' . r$ X ) s %' ' ' a k i . ' l ' ' 'k . ''> < . . .p ' F N e ' ' ' ' - 1=-.. ;..... .J.. '' . * % ' . * b M. i ' Jc ' s. , - '==WN.. ' . ''. , . ' '' ' . .L..-.' .-c.*-. ..,.ai. . 1! q; =.- -. --. - - t N. . C . d .x11 ' -. . . t. -- .. ----... . . - . .11 ;, ... . l l 11 . . . . .zw l ! ! . . . . -TTn-L.. -. s.--tl . '!I '' 1 '' 'r h. ''**v ' . q1 ! e< ' -.' ' m: 1 ' l r ' > * <1 ' 1'f kkwx' . I,. . ! ---JfIIu u .t ! $.-:.ë). . ..z .1 '- . .. 'X.x 1, ' . . I E gy, j ... ...%N th. '' L j ) 1 1 ' 1 . ! . . 'x ,, n kq k.. - -j:. ' i! i , , hxx--tk . ) . -. .u :1. 2 !!12 ! ! ! ( .4 ! .. .---.I ? j! rt r r -- ----- -----' -' ' ''-wNya 1:'..u ns. gzruEgr' u...- ...-. a -.-'.-' - ' --

. . . ,.u . . - . . ... . . . -. - .,

--.. ----'.. -.-. -- ..-.- .:'. %$h r (1 Ij 1 1. .''' ' ----:' i ' !'. I ' '' . ' .. .... ' . . . àEjzx:.'.'z-.. s.rï'z =% .. ! ,, - .---. - L I . ,., ...-.',-, ..1 :, . tLkttlrr:. : -s . .... .--..-.....-. a . . . .. x . 1. '.. ...w lgfllr ory: rr! ..;. -. .r ...--. ,. .. z . =r 1 ! r ,-m -- -.... -. 7c. -...- -- . - - .. . . -.-- -- -... u- . -..: ' J; ' . '' ' ) ? -- . = -.

. -------. ----. .. -- .-.. -- ! . l i i ' g t I14 ' .--. , . : ..r . .. . . ' . ... + -' . - ' ' - - ' ' . ' . ! 1 l ! ! , ) rl . ,F-

..'-'. . .-- .. - . .. !. ( #,fJ rrr-yi ;., lrprrry) j ., - . . . . . . . !:i,jr slj.yjllyy .y, rjj .,,1. yjjZ. - '.. -- .- . ' ..- ' w-m..o ' ' ! ' ..1. F '. 1. r li I,1 ' qjlj j ) . j ! , . '. ' .

'

w . . !.

'

.5 ., . j ; . . j .i, ! j j j j yy j j jj ; N. .u . x... ......N. 1;k!'! l r'xx tril I . hj!1;I! : .. . ; .- . . . .)l 1 ' l I I 11 I If(1IIJI1 t1 'jjl j j j jf $ j l It1 l Ii l *1 'j I l JIII' j ' I 11 pll !. l I ' (j' '!'fll jllllj I'lf'' 1'l ,!11 t1'I Ilrfll l 1111! 11:13.111' fl 1 :T''-lTIl.!'!1!I 1.1:1! Ilii sklbltll '#i.$!.j1I!I 7'1 I'jl,l1!1t9;'I#r'1h1- 1 1 ù 1, I 1 I 11 I 1 I '1! I I l I . 1 1. I I 1. /. I/. 11 , I ! 1 .. @ . I 1. I'1 j ! I I j. lf I ' l /,,j-,I '-l l . .

. .. . -. ! .j $r ! fl .1 1- , ! ,. i, l I 1, ,f I !. ! ! ;, 1. 1, 4' j.f. iI1 j! !'. .1 i, 1.,,1, l..ij l 1, ! .1 ! ,, 1, l l ,,-,,1, 1..1.1 ! ! .k li !. ;).,i ,1 -!.,u, î j..l ljji I,. 1. l 1. ! ! ! 1. '4 ! ,1 1. j.J I j- 1 -.; f.j !, 1 ,- 11 -' , i' 1. .1 i /- )- j i ,. j ,..), 1, i. l..j I '- I , ,,'j i t. i .f j.jl,! '

[Portada. Calc. Arquitectónica]

Argumentum XIV. Argumentum XIII. Argumentum XII. Argumentum XI. Argumentum X. Argumentum IX. Argumentum VIII. Argumentum VII. Argumentum VI. Argumentum V. Argumentum IV. Argumentum III. Argumentum II. Argumentum I.Icones quibus ad maiorem lectoris recreationem primus lusitanorum...Index rerum et verborum memorabilium. Caput. X. Caput. IX. Caput. VIII. Caput. VII. Caput. VI. Caput. V. Caput. IIII. Caput. III. Caput. II. Caput. Primum.Relatio congianae Liber secundus. Caput. XV. Caput. XIIII. Caput XIII. Caput. XII. Caput. X. Caput. IX. Caput. VIII. Caput. VII. Caput. VI. Caput. V. Caput. IIII. Caput. III. Caput. II. Caput PrimumNavitatio ex lusitaniae ulissipona in Regnum Africae Congo[Mapas][Advertencia][Dedicatoria][Preliminares]

Page 2: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 3: Francesco Pigafetta Regnum Congo

I L L V S T R l S S I M OP R I N C I P I A C D O M l N 0

,

D O M l N O F R l D E R I C O I 1 I 1. C 0 -M

1 T I P A L A T I N O A D R H E N Y M : S A-

cri Romani Imgncrij Archidagifero : & Elcaori:Duci Bauariz, &c. Domino clc-

m cntifimo.

1nm ore

Page 4: Francesco Pigafetta Regnum Congo

I .$' 0.

g. -, - ?y x-- jsp.-cwsr'G

, ''A r--losxv..

N more f3' ofltum cfl,llluflrifflme Princcgsf f( *-2 'm--- M4-jtj q

,..-.. .

'

ac Domine clemenriûimeyvt qui ogus ali-V,t'l /'Q-q s p:..y.. x , , uod nouum in lucena cderc cogitant,ga-k k k - . s y .clt

,sa-() ujl..j t ' y , ,,.'ttjjj.--..h v E/j-ou'um aliq u cm fibi quçra nr

,q ui non f-o -. ;1323 ère i- I .-

.

.s-s' ,j;, .,-, j junaautfaori

,tqtc valcar,quo- f-ub cius grtfi--, jt, ';j . t. , g. ; . . . . . .- . . . . ,*2-7.4-- . -.f lpx di & yutclqojnus illudfuum ab om ni m a-

(, j ()?L! '-'M t.. ' 'x. - .

, leuolorum infcaatione tutum prodire1 j,j ay . j .. --kt ;,. ft tjy . ..$. .. 'kx-. 6-* 'l*w-yp qucatAfcd &qtlinaatcria eius quzin oge-tsk

-f, h . a tur v:l fcicntia ad itldicandul'ne - v j. c tra a. . ,.j;- .

' - . 3

gollcat, vcl ftudio & lcaioncdclc'aettir;Proinde tuam llluftriflim am Celfitudinem laum illim crog

am us, nebisvitio vertacquodcâ inhuiushiftoriolç quam cdimus epillolanOi llare aufi fim us. N os c'nim ad id induxit con

-nuncugarol a comgcllantitlim ailla fama

, qua certiorcs,vcraci eius afl-ertione,fumus red-di

tiyvetlr:r lllullriff-celfitud. M aiores lllullriflim os, Scjntelnviros,& C

tlriœ E leaoratusjs Palatini Adminiflratores laudatiflimos, A-

agnatos arque groginquosyl-leroes im mortalinomi-.l 'ia di niflim os atquc celebcrrim os

, Hifïoriarumnc, & œrcrna g ol , g

m irifica vo'lugtate femtner fuiffe aTeaos : & cofdem,illaà inprctio(

quod nim irutn ad goliticam prudentiam com parandam Iaaud ga-rutn lrom ctztiaûlfel'atàtyviamq/gexcmplisexgcditillAazzkza f ebus gr

rr-clare & felicitcrgel'eladisgnauitcr monftrent) ac laonoredcbito l7a-b

uifl-c, lneroicoq; encomio indefinenter,haudabs rc,condecoraffc.

uagrogtcr non vulgari iutliclo, neque fgedubia, ogtimus fc-ncxTheodorus tleBry

,ialrequidelu,dif-jnonelztefcN um ine,fuge-rorum lnacet-rtletasylnaternoierdilcaus

yt-ub grotcaione & clcm en-

2ti T. Illuâ.celûtud-tutela,tcrtiam fùarum Am ericarum hiftona-

-tll= garrclr,fclicitcr foras sdedityvfùraj; lucis ft-ui non immaturo1conflllo , paffàs eft- Nam eœ :1 morflbus sycoghant

arum iniquo-rum, a Theonino denrcinuidorum

ytutm, D s o fitlausyfitraeq? ; te-arrj; manf-crunt, v: ipfe de tanti Princigis segtcmviri garrocinio

,artate iam iam ingraucfccntc, etiam atque etiam f2' gc m aiorem inm odum 6bi gratularetur.

catntataigittlt'iâlaincoccaûoneygaterne nolais monitoryauaor&faaforlnul:oties extitiqvtfi aliquando

yf-auelatcay artinoirz gro-pitio numinc,lucc & m anibus Princigup'n nonindignum

,aliquodopus publicaturi ei'cnntls,ynaternaveiigia,& conatus fcquentcs,lau-

znilim e llluftrifl-.T.celfit.de gatrocinioclementi intergcllaremus.

ttaprogtcrpertilafi & viaictianlT -cclûtud-llltThrilm ono-m inc, & fam ç fjnlclatlol-cauguiiGim o

,itnfam quoqlac,ccrto fcientes,

uos,parentes,

E

-

1- oP

Page 5: Francesco Pigafetta Regnum Congo

D E D C T & A

pro(quaseloquentiz parcns Ciccro vitœlpumanœ quodclam quaf-lfge-culum eflereaè gronunciauit, ) Rcrulninss.lm perio fuincrioribusfcculisgeftarumyfruaus carpere dulces &vbcres

,fed ètiam exotica-rum , quz cliGitifiimis locis tcrrisq'; fltlgcndailatercapedinellaobisdiflinais,fub bai'hal'orûiurifdiaioneyacciderulat & quotidiefunt

,vcra narratione oggid) rccrearis grœfcns hoc flum laiâoricum

,dercbus rcgni Colxgicl',gertexcndulny&italongam latamj; telam pro-ducendum,acT.lllufl. Celrtudinicxhibcndum,nuncuyaladum at-qucdcdicandum rcae nollro quidem iudicio Ilatuimus.

laudataM aiorum fllorum confilerudineynon tantum exlailloriis

Continet autetnlnictraaatusydefcl'igtioneln cûm eorum,quad

e tam augullo regno Africano cognitu funt neccffaria, ceu funr,

igf-lus tcrr:r fitus, m arist'y portus : homi num m ores : religio atquectllrus,confuettldincs,ltTl'a,habitus,& idgenusalia: tum etiam cxa-aam olulzium énicilral-um rcgionum,ac totius pcne Africzveramdclincationem .

operi (quod exldiomatcltalicoin Gcrmani-cum , poftm odum in Latinum ferm oncm transfercndum curaui-m us) decens im yonerctur Cologhon,ac yc yrodiret nitidius

ylco-nes, m agno labore,im genGs nullis garccntes, vigili m anuadhibita

,addidim us, infalliblli fgcduaiyilludT-celitud-llluiril tam forcgratum quam quod gratifim um , vtlioreindigerenon exiftim em us.P

t!o atttem töti

com m endationc noftra am -

Benignc crgo cxcigere dignabitur l1lut1.T . Cclfit-hanc Con-gianam hiftoriam ipfius nom ini confccratam , ac nos apud igfamclclnetltct'colanm endatoseTe patiqtur.

O ramus autem Patrcm Rcdcm gtoris ac D om ini noftri I E s vCH R.I s 'r l,vtillcfuis-sgiritus gratiatllu:-T.celûtudiniacciufdemEleaorali Coniugi ? totijs Domui Palatinatus augullifimz,jnrœ-fto cffc, ycrgetuam 'q; incolum iratê benignclargiri

, gorro dignetur.Data Francofurtipollridic Calcnd-Augufti-Aqno p8.1li1o vcteri.

e

Jllullrfi . T. Cefl ;?s#ïzJzi

bltmillimlclknteh

râ-lrsy g a yovyvsoyuycpyvugzpzs.tyos j e e

)( 3 Przfatio

Page 6: Francesco Pigafetta Regnum Congo

P R X F A T I O

Prafatio ad Leaorem.

. Dmirandam g' notum Defcrip' ?/'narzoYZC -' t '' 7 '; r.v ..,.-7,4-7N lyogjncja X jgpjgtgvgm

(, apgcoyyrg,. gq..t.st.. .. / . ' u ,î '*e ' i ti ,:,,z Leaori ,x/,/J,w,,, .. st-tt n yzay/w- ( - -':j t , .twkv.. .'/ , . .,

. og gyyasw js euyjcy yasyjjyy.y ycygjotjpj.V .x.r..' q fé u .. -

-.1. ..;) ' .

. K .jj, k .

e %,, mùnguodtamlnujriTopograpbiantam-

. j.,.- w ï-' ,,., q s '., . guc artifciof'e tn are inciflsfg srz,/ exprefi-

, - t''

, gk- ' ', . u mw, wt c/wvà inexbxvjla tDrj/-ayjfwz-LL t. . . .. . k. ' ,:

, inde waaz/' epepsteat,proj iz./ tâtù J:zJ>fclù Jraz- Deo ép//yrr:j/v, omni zdwfw-t

ur .'é/sr/j#f'zz; diéna omnipotentia non in z/p/zW//sw rcgtoni-Jv.4,#'J/z,r runizerpm z,rzursw orhm in cr:arzk/?

..r in zar/rvwelttcet, 'w nemoomnium,'pl/cz-/zzsl/, etiam /pc/r/zlw morfetur, #:qfnorantia Jg/4gzv Doluntatù o, vcrsipatefadiexculandzaftt

.'Ug'r/yz/: adremo@ %'t j.v.j'yzlyrryl/ît#azs de z>..?. j'icaqtzart. rzifyp-di ypa;'r: a

lqeramwtproœmy'' a/rs/zwrzl epleniorùloiporisnoprar/sc/#a//bz/zà cau/a,sre:titer Arc?/rzwJpff/lrwcn-vz4r:ljppv

aittxta inpitutum zzp/zwvzzwpdvtwro.f, quidvdelicctcaufiadbi-l4/-/r,q bdncadornandam nos a#gfv-zr, guidque in pn//mw J

ZZ,JZ,/ expeclandzmfu a ç/./zlz,zza//p/zyz/ Letïor' i 'z?z tnfuam rzzzz.

afeliciteraqeat, wltro pzz-l/wpr. stsnt yt4j Aghricm nomen aJifso .J..t, dedtzlcunt, xc/; dicahfme Jnrpdrf'. Susiactt fw regio Zonsrtlrzkti?a cxpers apiz/z/zknr/yaei//'éf

uçwrzâ'. Diuidirur/wp/.r ..4-frica in zvyfz/zzzzi o/ minorem 5 In minorefunt Carrhago, Nrtica,Hipgoneylklnegium,&c. eA/y' Hfricam jzig/z/arllorparzegprzcj-puxs

fà/rrzz/zziaaza nempe Batbarfam,Nllmicliam, (aJ ZraLisuwBill

e dulgcricl , ruocatamn) Libyam (ql44m .4z'aJt'J Sarram nomi-

nam ) ocz Nigrfttarum regionem, zi Nigro/s/yjp, guimediam in-rpr/rca/pJcz/pzr/aa///p,w/saw//rz/raw. extqze izc Ntgritu-rsrz; Regio in quindecim Rcgna a'iuiditur, çspzw'zzy runz t'.F/ Gui-ncaaaqinguilmis Guinc Genni welGcnna cpxogza,w//zzey//ixfyjpzczacanagk,qusincipitfupra capucvilidepyxyl/xpara Barbariamar-tingitoacpeneadléttua Meliguette/zvvzfwzir: (k

-ttinci itzgue M a-nicongiyGialogiyzapiyBel'befi, czm czrf'rzà N iLvittzrum populi.

*' %

'

funtlpopuli ///g apduis inuicemccraminis. zwy bojlilo inimii /?jzz4

êxercent>

Page 7: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A b L E C T O R E M .

captos mutuo a/y' alios ZJ/f/rlrg' Tendldn.tvà('àz:rl/zzg lftofe bic Z/,J/J oferunt, ç?u rehrrc pp:rz?/lrr///dz,z sivt -

ximtuoflguidem aJa//A/cr8p/:pjJw,#az:pJ/a,/n/zJ$' Zfricspro-prja/z/r-,. In Ovrj/aaa ufricantottincia zz&4 longeà 'r.vejï:,'-Lor zza/c/rzz/r ( Ergen wpcazgr) qt4tt'ctt Aaà/: tpocttior ,

.>/?a zl'jMyrtinùftmilia,@ptrtetzo eip/raz/r/yfj/r/yg/y.t cêretdmtrunuwlu

zwzzazzyrjjkxrara amarttudint œ//yjjrr/rj/zùl:/jzà tstntn f.# C4-prr/zà prsfertim, Ca/JV,.V ea rgzp asundtm cjlzzzfarz////urz/, ege-rlyzzzllz'zslyyf//z,/ antmwnubw è.f, amygdalatttm magnitudine, FLmùlinei.f in longum Jff/zzdw//l- inlkntà, K'rr#zzJ natt4ram frz e4pislura Jaxsr/ar, wolufe,adeopet-kantium ,&J,/pJa//jcjz5 txprt--/r:4réJ-arJara:J/':ârsc/:A olet4m aryAz: colore, & wulgarino-#p't? tongeprspantl-,qtquis recens jz//yrrzzryw efïaprifcisfcripto-r/'lvzkvnza arkorfzi-p creditur. Porro a/jz Zfricabomunculotfufco colore Ffwpj//: X tbiopzm in morem (W//p ffitttorto, guit',zzzxrz,zzzrr/l/; pellts- yfgwzzz, o' p'rsterattrltam lsnam F ,J-longam J'zzzf,r/z//aw nudi lncedunt: jé

exercent, J/jlrz

leonem zr//rz/rzzzprzz: 1u-J- tocwç' f'f/, irritantenimp6 irrucnti Jè/zz, mir.t ,J//?'/,v/z Is-namin osulosiniiciunt, oo,nz/t-azfjzzk/rllprt'rxa//tàu/: f ultracov zrazCl/-gw?ir,:xazyjrzplprf/t'rzz dtripiunt,qu4m circi4mferentet,F J pueris pazrzz/carrzzzwlvz ceteLratilhpem rz//g'lctpp,,r,z&zmT e

-patur lacobus Eborcnûs widtjj; # Tnumex ///4 VlyEigoni,non z/azè/tirzzz/a//rtr-/s. wtcredebaturyimo colorecandido o=- re-tr'D/arl/r.galti/.r.J'' centemoglziHipanrca ljz/xç./z/yf,t'/zy/vetf/pfW//./7/fzz/v-y

njftterat, decem é# Leono jpz:r/âlpg/pr/azzzzafscr/z, e guicumrp ex alz.fkrpc/?/z/ ntnerantoita zzzzi/': basereayrmatdnt. Hocc/z;w Zntzerpia non zas/zdpnff idem f'llrz'r/f/.rawz/.f nvbvraret,çi/jlaw ex &z cognttumftsi adolefcentem F Grànats natumyC:J.,aZ. Atquc llzc deAfrica in gencte

zfpecialiora abundcin ijafklaillorlaexplicantur.

''

ancdeintentionenojlpa yzyz#aw dicemuhquidmmirumcas/z notts extiterit , cur rfvrzzzf'w banc Hiporiam , ex ltalkoJrwr/.f/arazz?,jr//a

rjjr//l/,z-:s illujlviL- exornatam, jz7J'sJ//c,m ru-zj//zocrt'zzl adorn ï/yrr/zzkvz, Lrtuis- jzxçly: Leccloyftc /O/JJ/4 .' 1n-at7z/zl///lzTl/r,z iam zfvr?zif .gJ, Linc l/jyvpz a# bsc 't//'ç//z'/yzz?pnz',/,atrem zz/?//z,/dzzv T H so o o R v M de Bry Leozienfem , in preyszz:r1)etly-gi/: tempw :2n>J> aliquo: Fyrpq/jz;sl Winflgnu J-k//pr/-

yoggogv

Page 8: Francesco Pigafetta Regnum Congo

L E C T O R EM .

qtu -dw:rjca nunczpatur, #/?4,r/'J idiomzte F.JOi

conisua artfciofe apparazzzl , in J/ycrw edidljfe , cu/pote 'L&r#-niamo Floridam, Wraf//zszzg, lkru, 0%. qus kzl*/ omno.pne Fadmtratlonem@gratiam zacr/zaw inueneru't qtdgermaninosJsn/lr/-rga-l/a/r/-asj-/rcpsoax-,pazrps-ap/r/jaw#:-crepm rap///a mffjlentea Fmile z//yjz/t/aza aggrfupmunft ç/yaparem ci/w eodemfortem experirinoLi: Jaz/zzzp

-/-lrrzy ospvtr.pz-J/szro

,peurriwjjzz#s//rjazs Wimpenpm, pazzg injjlvtrzsaïasrefz/sr/fza'/àc/rzylzzajcp//pcarpwv. w4t zzrç/vz:ré/lj/ppr/fkyilpzs,ifpdMjoriam anlzàpr/wazzz o=- wlttmam :

-frprn//péslzazlpl/rr/zjzzj:jzdtànqpraincumsereawtqzwtelzw nosùDE J'J Opt.M ax.

rskzaw elongaueritonon minore grvuiaafedpari Jj/krzzak atguef'szzg//zv, gui zzn/z exiguusepidemin Jzza opervu rrç?Jr/zJ/z,,ç;Js

./Jcunque a//zzzraazzz nozvps F. memorasilesHiporiyproferem-,jtv in communepztria rl<//rz qermanis, o'>pmarzlrzvlyzzl g',-mol:zmentttm, arcéir:é/pis'/arzArlprpcnwgplpa/ssrr,crza-tlone bzz

-l/saz/f///zm .. 1d wt f-d/?nr Seneuol- non f?.#z nefcièr,/rz/r,J cepizimw, f'Jy/zznz/nyjraj hnynitercommendata :

-ff,ppttdiof'e rnrazazza,zzza/pzw in dtes , zz-rz/:' adornata yp/'#ztwz:y.Datum Jrascn/lrly, Ikl Afarzy, J nno G . D. Ar6'JU JJ.

dt nouo O'J:P R X F A T 1 O A D

Ioan.Theodorus, & Ioan. Ifiaëlde Bryyfratrcs,& ciues Fran-cofordicnfes.

N AVI GA-

Page 9: Francesco Pigafetta Regnum Congo

-r:m-... ë Z,,/ tav o.'J.u . - - . . . - . . ' . . . .. . . . . .. . ' . ' . . . . ao .- .- p g gtr . x . , .. . 'qhk X s r y rp' ) '' ''.N . a. ' . .'s 1. . '' ' ' . -- R. ' I . ' . - > ' iz ' - . . ' . sm:z.& ' ' ' ' .. ' ' ' . . ' . ' . w ' . Q*7=-2- rmnl=*. C : . ' -.- ''G. .- ' ' ' ' ' . X CJ-- . . $

k t . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . s . j g sayw r/ , r; r o : xs h: c .q. k . .. - .-'. a' .4.>. . . . j . - . . . p . . . ..w . . : . . ''j . . . . '. . . . . . . .. . ' . . . '. zwl'. ->= r. 'aax.-..u s : , r .' - . - ' ) u orê y'JVZ:/- .. .Y, .D. Xr ztvzx z. . ' . - . . ..*.% '.. v

, . . .

( ! x , c . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . t . & . #'. . . g. :x xp z x . . t.'.ïw.z. ....0 . . ' . 1 : ' ,. ' . ; ,'. . / tr '. ...j .,?' 4.5. .? . k . ' . t. . ' r ' ...u. r:q . . . ,, . , ( ;i-s,.s(r..w'.t '.. .. . . , <w. y ,, S. . .. . .

' , .. '..

.. : . ..w '. '. ..

' . ' ' .

, .. .. .' û wv:w

. ....;z-' ''r.e'. . ..u- J z-o .

X rftxo , S/) 5', . . '' C. g ''. '' ' --') I ytjw' u cwytzp.wjv.. t'pt- .z. Pupgchi 'jrt. Ni'lg' . '. ' ' . ' . '. '. ': : r.-'y.1. 1(. . . . . . . . . . . ..' . . . j- . k.., .) .. ..j . . . . . . . . . . . . . . . . - h. /.. . . . w x X. k . . kl 'sk ' . f' . .' $ ' . . .. ' ' ' ' d . .- '*j x)y ... . -. . . . . . . . - .. ,....<.:. J r 1 '' ' .... . - ?' . - a . . .'. . .

w.. r .- ; ) . . . . . . . . . . . . - . . , q, , , .x .a. .%. . , ... t.. y . . . . . I . 1 y: h . p ! j j ; . & . , rpkjï. . oxja . ; ayy .. ... w, .: j x. ., g . . . . . . . , .. .. . , . . . , . , . . .. . . , .. . . . . .. . . . . g. . , g ) ) . . . . oygp u, gzmwv.. ypuxyy. .. g . +, cgj. r xv.... , . . . ;.y.. . . .

y sp w y. . . . . . . . . . . . . . . v . . .. . . . . . . . . . ...k ww. . . . . x s vusr. . . y .,o S . ; . . j . . .!j j, y , , . . t , . , yjk o.y. 'Lr > ., ,j.v. . j . . . . . . . . . . , . . . ,q ywyyg oa . 4 f g . . , . g . . .. . ys o s .. . . ... ,a. . .. . ...= ,...

w . .. . . . . . . .. . . . .. . . . . . . . . v xx%. . . 4. . . . . . e . . . . . . . '*z

xY ... . - . - rr . . . . . h'xsw ... ..,m' , . . . . . . . . . .' ,,.v . . . ' ,,.v y. a. J o <' y .. -. . , .z ) e % cu....< . . : z x. . . .1.' n.z x w<' .. . '. F -- r''j! - - b x) ' . .ë ' ( . ! w u . . ' . ' z' .. ,. . ; 0... ; . j ' z....u.z' ' a, .. uw.y.- 1>' f.W4N1 #Z%* ' ' ' 1 ' 4 ' :' V.. W' j ' .G; I ... . u J( . eyvy' 'w su , ' '. '. . . ' .. '. ' . 'a ' , z . '. . ' . ' ry ..N.:. (a. . , ' .. '- . . . >o. . r 7 .= '' ' a' f* v : .. . w . . . 9 . X om z grzF KQ r/ / 6 4' z r. -t) . C p'z , . . cji &j p/.j. . . . . ;s.%t -' . . . . .* ' ' . - ' . . . '. h . . . y . , . . . . . . . . Ly . . -. Lyiq cp ar o . nm po 'a-. , mwpm.x..x zu . . .. r' C7r ... . w .. ....J . . ( . 'gw....w .y . . .*..-4,. -.. ' = :' . q g .x ! . .>., .. .. u. . . o. r . ., .aak I ,, , . .yy . ,,s. ... . .... : a.wmw..- ... a msj oxm . . . sy ;

.

ywyijljx y... :. , . , ... .. =, ., ,, . .=.. . , . . . .. . , , . . yy . y, . . . . . xs, xm, . . .. , .... .. . . .. . .. .. . , . . ')? .. . . .. ow. tp yav,sz . j p g. ay; alaxx. . s' . .. .. : , y...sr lj .

, . - . w n . ,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a . . . . .. w.r , . . ...... . ., u , . , . . xo u y, u; ..r . * ..x . . y. . w .v.w. y ... z - .. ; s. u. jgu. . ..w. J.x . . . .. o. . u jx A, uw . k . .j. . c u ;s..x .a<.. .y.j'y, .,. . .. .. .. . . . . . . .. ., y a,. . . . . . .. . . . r.rp..# y . x.. . u. y .,u .x ; .. . . .. . . .. .. . . . . . y yyuu. y. s a v u s . u apz..x yry . p . .. . . .ss

... - -.. : - . '. '. < ,: . . '. . . . .. ., '. .s. j. . . . .' . . . . . .. . . ,. . .. , . . . Fajg//gjjjv.r = p z.

v''; .wb.'*-v ; w .i yw-. . .. u xw . '#() 'u' .7 z. ' . . ' p.. .u M'' . ' .w. vJ' t' j.2 rseyj u u. = =. .x . . .. ',' ' ..v rvam ,z vuo. g....... . . . ., ..<,,. .w . wwxy. .- . . . . . . . .=. . ovojzyu s , .. .. . . . . .. . .. . ..g , xa. . ... . .. . .; x . ,, .a s vy smy .j . o j ; . . gypg x.y s y jjjç .. . .. ..m.J Nas - - . . . . . . . .

jz.;hyz. ajr .(. ztjx .. j . . . . . . ,.ar. . j. , :. . y y . s jj. j ;,ry.. . jjy x,j ..:.. . . . s

. - . .. . . . . ,, . - . . . . - . . . . . . . , . pJ;I r c m g. . . . zf. .. . p . xuxv x ç. , .6 , . o! .. - .

' . . .. . : ) - . . . - . -. .'. . . : . .. . . ......3 q . . . . . , . . . . , . . ,

.. . - . . . . - . -' . . . - . xxw xzwwx......w - .. , !. ..z,6. . . . .. . . . vo k*yx. , sxw' *. x . * 4z. 'xnw T,ya. ' .v4.k . I r, .

'.. .1 . ' ;, ' . 'j'J ' . x .. : . . .w. o' . . .a.. I + . 1 q'a . , '.n.. ' -. .' -. : '' .. .' . ' . '-f ' . . ' - ', .' 'm'.. ' '. -' . '. . '. '. . ', ,;: Qui - . ., . 9.u .. . ' . .. ,

' . - .

* , --: '. '. : .:' .' .. . .

F ' ' ' ' .

' . mw zF .c z . .

' . . '. ' '

, . .' ' 1

. . . . . .' . x . ' ' ' . - .

: ' . .. ' . . . i / .z' : r/m 'w. Lf .... x y.. E ... x .n ' e.v .IA ..A r. , - .. .- . . A -: --- . . . - . . $ 'v w . .- . ' .-e , <. ..h z ''' : .. ( .,y ,q . . .. ., . h. .. i. . c y. . xu . 1, .. .a . .. p.l f yk m . . . . . . m, . , . .r.su . v .- . .. .. .. , . . . . . .x . . . . . ... . ., .. ., .. .' . .... . . , ' =' vqcky . .sjy.. j t . .. . .. .. . ap . (

. . . . . - '. .' .' ''

. . '. .

'. . .

' ' . '.m. e' L' r....;f &'tl (.? z +/'/JAE ç.l n. () J 'rrn y.l..j . - . -= . l !. %u, .. . .. .. .r v . .j . . . -. .. . . ..- >.v.... . ' - j . .. .. ' 'ry! .!v . .q . . g. . . x . . . 4 . s ! . .. '. .. , -. ', .j)..j 4.y . .r r, . .y;g. . xgw . .. .. .. . . -. . .. . ? - . , .. . . . . . . .. .. .. r. , . .. ; . . . . , , - . . . . . . . . w .. .q . . . . . . . . . .. . ., . . .. . sss .

. . . . . . .. . . . r . a . r q .. . . . . . - . . .. .

. - . - . - . - . .

. .-- , .

. - - . . - . . . . . . . . -.u-.... -... w.

m-s t) .... v .zt ' . - . '-a.x!e> . .-. ..v. ' . . . . . . . - .- . .. . . - .. . . . . - . . . . , . . . .'-.,--..------- ---..-. ---.--- ...--4...,..:.v.....-7-7-n.-- ffj - . w .. . ' . . . . . . . . . . . . . . --....t-. > .... , j . nf. M u . ' ' ' c.I r ' ' . ' . . . . . . . . . ' ' '' r1

. k . * w . - . .. .. x . - * . . - '

4 . ' . . . . . ' ' . . . . Q ' ' '''x. . w I /7 : ..i '. y ', . '' 'w.. j; ( . g' ..: ' C'% . YN'' 1 N.,sC f û''c#l#.4 j; . x i : 2 v - ' ' ' ë ' ' ' '. ' ' . -' - L '. ' . ' . '' . '. >S. .2.. x '. ' ' -' 'ee -.<' ' ''v'' ' ' . ' ' '(J:!I . , . . . . . . - . . . . . . . . . - . . . . . . . . . . . . . w . . . .

. . :,' ! ) . .... . . xrr .t .. . . . r . s r .cx.. ; . . . , . - $ s . . . . . j . , . . r. ..< . . . cj* z w K , . <

- . - . - .. - ' . . . . '. . ' .

'. .

- . . - - . . . . , . ' . . - . ' . ' . . . . - . . '.

' . x y.> %. . t' . . . . . x Ax' xxh s- 'a % slW, p . . r o <.. x . . h% ;. a q. ; ' ! ; j. ...;r .y a . . . x - . , ' . ' . . . - ' ' . ' . ' .. - . . ' : . . 6 . ' +' ' p:w ' . . .j. ' ' x j' k. . . jye' ',

' D. r' - * ' ' . . . . . - - . . ' . - . - - . - ' ' - - . ' . . - - ' '. ' . ', . . . ' . ' - . -E... ...z .-' , .- 4. k k = . . . . vz . % ! '- .- . r wo . . . xan.. . ''hx. . . .' . - v..u. .*../ <<xX .' x u >.. . . ' >. ' ,

Ys x. : ; !px ', ' f W : t . JP ?J qq . n d ' .g >'L uurwq y .w. - < g m . . . ., . .. . . . . ' ' ' ' . ' . * --' . . . . . - . . , ' : .. . . m , . . . . ). 9. , : . . . . '- . . ''- , . ' ' d ' ' e, . '' ' m 4. p :

N .. -*'jJ ' ' ' . '. ' .. ' . ' . ' ' . ' . . - - - . . . ' . . - -wf. .. u . . ' . . . . - .. . .

. -. . -

. .$.w q cp ..) ' x% >... . .

y . tk N . .< . . ..' g . # . .:p wy; j , vy. . :s. t) (g . F. ; ', . - .jj. . ;j.:t,. p ' . t ' ., ;u. (, z . . ,.g w . ç, . . a... . . . . I .. v.cc< -. -., - . v.... .p .,(x... ,. . . .,. .. , . . . .. . ,. . u . ,. . y,- , . , . . .w . . . . .. . . . . . . . . ,. . . . .. . . y . ... .. . . .. .. y . ... .. 0s... ...

.- . y tu .. , .. . . . . . x . .. . ryzf j

.. . . . . >. . , . . . - . . .

4 - h . M - . . . . ;

. wz , . . . . . . . ..,h . > . .2. u ï .hN.... .

1 g I . o .. . . .. = . - . . . . x . , - . f .)

. . . . . . . . . . . . . . < Sz. $ . . . ..' . - . . > . . . . . . . X

- . . . . . . . . . . . . . . , . .

a - s. .- v . .ck..zkxw .k c . , . . .. . k. . .- .. 4. , . y . , . . . . - . . . . . . - - . . - . .. ttn - . . . , . . . . . . . . ..k ' . . , . . .

' . . . .

'. '. 'a . ' -

' .. - . ' . ..' . . .

' .- -.s .. ' , . '.. . . .

. '. .. C..l . . .. . ' /De ' 'nu- (f''rz- ri q .',8' qt 4J... ...<,.zvx - . ' .. *. .. - -

5n7 . . X.. '.,,f . . ; .4v-. '. . .) Jx . --. k.j%. :. Jç.. . ' ,s, ' . à . , , .I;)x .. .pa-z.:..,,x ., ...

' .

k z z.. . ....-.'. : '.

. . . ., .

'. .. -. . .

. .- .. ..' - . - . -- - . . J a- , ;. . .' . '.. .

. . '.s S.. '.. . . . c

'-'-'-- ''J jz. : .' ..'

.

-. , : -.. ..' '

. ' '

..'. '

-. ZC $. fi'.:..,$ X u.- : .' .' '.. : '..' .'. . '.. - .

' .'. : ' . ' - .

' ' L .- -. : : '. ..' i : '.. . '. . - ' '. . '

. . ' '. .. - - ' '

.$$ . ' , . .. . )k<.j ' . g .' . '. . .' . '. ' .' - . e . .' . '' xy ' ' ' ' . . . . ';j;j . . . . = . jp .é?btL)(, , asyye#'. ; .ga ez.x $ ss -- --.X/ '$1x. . .kj4. ..(yo'rf. ...?.. x. .-...' wbi' 'oa-.up'xs

pcxu;,*'z..a e.

% .a.'

.,.. .s .. . ,. . .

'?r J .'. ,.y., .as.

F., j... œ''..11. . ..;x y .. ' .t

' ..

.= o .s . , ( , :; . -.... . . . .. . . . . .. .. . . . .. . . ... . u.. . . ... . .. . ... .. . ., . . .. . .... jjjy;, iy jij'jy .sj)k$y, .. v. ayjjj, ..jj yiy.,jygjj yg.y, yj . m

ee.. . .

.. . .. .s. jtj,yrjy , .s yja yyy yyjr. ..... .. .. '.. ... . .. .. .... . ... ...'. ..... . ... . . .. . j ,( . . . .. ..'. .... .' .. . . .

-. .. j , ( '..

. .. . .. j . .

.

. . .

.

. .. .. ,,

.

.

' ,. ..

'.. ...

. .'.., ;. ' ,azae'-oaaj..

I q j.z k, . ' e . w - '. . '. . ' -''. ' ax,u . - . .' jjx .-..; , , f x ' ' *.> . 2.k '' k ' r .. r/., 'Q , ,g jry , <.. ;'F; IC .. C g . ... . , ' ,'

, . . . ' *.z, y . g'gkuy.p . ''. . . .

' '. . .' .' .j . .' .,*. '. x. . .. . . ' . . . . '*', . .. ',.' .. '. '. '. . ' ,pm. j .' ; j.! yf .g r ; , ..

- .

# . . , ,v. .wz.cw...

w. ..-. .a.w.s ... . . .' ..' .. .'. ., .. .(. .w .' .' . J . '.. , . . . ' . ' . . .. . z . ., ., .. . , . . ) . .. .. . . . ' .. . ... ' . . .. '. .. .. . . . .' . .. . yyy

I 7 ' . ' ' ' '! t x.

N4' . . . .... As S r..r rl.f- ' . . -. / u. k ...e3 -'-bt .' ' ' . . - . . . . ., . .. . -. . . . . , ( . , . . .r .. . . . r '. q .

.. - i . , ' .'.'.$ . .s . : n.. .. . (. . . . . . . . ' . . '. . . .' . . ' . . ' . . ' . . . . - . .- . . '. . . . . t. . .. . . . s. . ..- z - -' z . . - . - ' . . . ,. - . . ' . ' . . . . . . . . - . '' . . '. . . Islf.''7

. . .- .. . -. .. . . . .- . . -, . . -,

.. '/. .. . . . . .. .. . ., - . . ... 'c.

. ' . . .. ' . . .. .. .

- . . . . . .

' ' u ..f/ u . : uttta... . ' -7 i. .. '' :;e' ' . ., . . . .jW vrrv r r . s. .c . . '. . . .. . . ' ' .. . ' . . ' , . , . . . . . .. . ..-.. .. u. . . , . .. .. . ' . p p(%. yw .. ....j . .çp jayjj. syyjx. .. : .. . -. .....m z . - . ....., . . .. . . . .. ., .. -.. .' .. . , .. .. .> . . ' , r . . . . '.. . .. . . ,. .. . ' ' : . .. .. . : , .. '.. . ... 1,'k. .. . . . ' . . -w .-. . . . . . . . . . . . '...,e' . . . . . . . .. ..... a :%. kv w... ..,, . g. 2 , . - q, . .. . . . a yx%, S. u . . . , . . . . .. . . . . . . . . . .. . . , . . . .. w . . - . . . .' . .t. . . - ' . . - . . ' . I . . . . ' ' ' , .' . . . . . ' ' , . c'r , .. . . . . . . . . . -..-. . . . . v q

X . ' . '.. ' .,. ' . .. '.. . .. . '.. k *. '. '. . . r . v

' .. ' ,. * . <. Z . ' . ' . '. - J .' . .

' . . ' . ' J ''. * . . . ' .m .-.. '. - * - .- . ' - ''m Nk ' . - z' . . uc; V ,

- o .s . V1 . y,. ' .'j5, . y. .x.s.; , , . ' 'w ' ,. l ' T ' f ' '. . ' . ' . ' . . ' . ' ' '. '' . = ' ' ' . - . ' ..' ; ''..' %.' . ' . ' .. . - .-= .. '. . ' . - . ' . '. ' .. ' .w. . , .. . - . . qt'ze .' J ' ' . . -. '. .' -. ' ' ' ' . . .. n : ' ' . : ' ' ' . ' . ' . ' . . . , , . ' .' . . ' '. ' '. . ' ' ' . ' . ' . . ' . ' . '. r1.

' x . .r' . r

' . ' . . . . . . ' ' . . . . . -

. z . - .. . . . . .. . . . . . . ..-..- .

# . .# . . .. . . 1.2 . . . . . ' . . .. = . . . . .. . .: . . . w . . . . . . . . - .

. . .. x '. . - . . - - . = . . . . . . . . . . . .. . . .. - .. . . . . w pcm o G & . ,t k . ' . ' w... .. .. .>'* <u. . . . m JmW'. &, . & ,rp.l . . . . w ' . . . . . ' . - ' . - . . . . - . . . - . . . . . *' . . . - . . .+ t ' . . - . . . . . . . . . . . .. . / . . . ' . . v . . . . . . . . ' . . f..î

n . - n . . - - '. œ '' - . . . * n , . ' - - ' ' . x % ' . ' ' ' . . ..

&'' LbtlN e#J W WJJP / . z'Q J . . . VJ 'K ' e I .. . .. Y ,. ' . .' ' . ' ' . ' . ' .. . -,. . . . . . . ' . '' ' . ' . . . ' . . % . . . . . . u ' ' . .r . . . sov v ' ' , uw ' . . . ' . ' . . .' '. . . . . ' ' . . . .. . . . - . . . . ' . '. ' . . ', . . !' i'wz '

-. . . . - - . - . .. ' w . - . . ' ' - . . . . ' ' . - . . - . .. .

' cz. .R ' r =...-, : v '- #,

1 4 '.jV. l,,zu', 0.. , ç'I I pa ezl as. .,xu . ra ' . ' '. . ' . - .m - . . -. . ' . ' . . . - . . . ' . ' . . . ' .' .. . vh 1 ', - . ' . :1 ' . . ' '. . .. . . . . . .- ... . ' . ' . '. . ' , . . . .. , - . . . . ' , ' :' . . .' . ' '. . ' . . - . .' ' . . . . ' . , . . '' . ' . . . ' $ .-. . . - - -

'' '- - . . ' . ''. - . . .

' . . . J . . - .. . -

' . w . ' ' . . . . . . . . .

' H. . A , zrw/yw < . eypn 7. i:u,u. 4: , #' .. , p' . .x,.,, 4.4 jl - ' p.à .'' '*' ''@ 7 - w . . .. . ' . -. . ' . . . . ' .. ' . ' . -. - .. .'j ' .' ' . . -. . -. ... . . . . . : - . . . - .' .. . ,.; . . p % , . ' ..'N r( ' . t, y . cyy . ).).- y ., w. .. .. . .. ., .. . ' . .. . ' '. '. .- . -, . ..c .. ' .. ' . . . . -. .. . - . .. . .. , ... .- . ... '. - '. . ,. . r'. 6 . .. '. - ' . '. . ' . , ; p $1

' . '' . . . - w . > . ' . . . . . . . '. '. ' .. '' . ,. . . ' . ' . . . ' - . . . . - . . . . w r /' . x. . . -...* '- , s . .< 'QX . r 'ew -,9.**%.4 .. ..wu.-L ' ' 'k er Q. . : -1a ...C' s.y. i ' C. . I

CK. .1. JX'I;I I ....fIgt' X. .L.'i .' tt uts'pl . . ''. o . . u '' - . ' - ' -. e . ' - - '' - . ' . . ' - . . - .. rzie, . Pv'?.,m n. ... ..s1 ' ' .' . - :X..-- . Y .. ' .' . . . ,' . .' ' ' . 7' **%$' . . ' . ' . . ' . ' . ' '. . .' .' * ' . ' e.'e. r'' 'MA. . . ' ' . ' '. . ' x: ' ' . ' ' ' . w ' - ' ' '' * - ' n ' . ' . ' > . . . ' : w . ' x - . w . . - . . . J ' . ' - . '' ' ' ' . Xr &/' r/;ws rç ; 3 tww r.fk... . r'v .* x Ax.: -N ' -''..'-'' & s . w....n v - ... u '- . . xp 'mk . '<z....+ 2 . LL . !. .. o., ... . .. ' . ...'' . . . . - . . ' ,.' .: .> ' - . . > ' .. - ' ' . .-. ; . - . *. . .t.p..p . . ' '$. '-u. : . . . u ' . .. ' V' ' . i . . . ' ' . ' ' . . . ' y ' I . '. . , . ' . ' ' '. . u. ' . ' . ' -. - .' . .W .. ..-. . * 1 . .a . ' ' , . . .' ''z.!

. . . . . . . . . . - ' . . .. . . . ' . . . . w - . . - .

w ' v <. R uy . .. .. '' ' . '9' .< -- - .'. SW. . '' .? .. I ' . . . . . . . .' . . . '' .. . - .. . .. . .. k..a ... . t , . . .;.- , . . $ . . . Fzwh . . . . t . ' ' ' .' ' . . ' Y.,y . - .r. ; . . . r . r ' . . ' . . . . . g.'v.. . . .. , . ' . z' A. - : . ' . ' . . l . .s

. . . . . .. . . . . . . . x w x . . . . - .

g.v ' .. .- @'-< . . C) x . . . . > . . . = . . . . . . < . - . . z .' ' . L . 4 r . . ' ï . ' . ' ' ' . . . . : ' . 1. . W'' , . v j , . ' k I . ' ' . . :. . p , ' f;.

Q . . . - a . . . . . . . w...- .. . . ' X.4 . . . .'% . . . . . - . . . . a k. - - . . . -.v. , . . . . +.. . . . *. . .. s . . ' . - - x ' . w ' . - ..

f 'Nx . . # N 'V. k'X. .. f 7 .' ' A. . *N. ' . . . ' ' - . . .. , ' . - . r .. '* . - ..' .. . . I ' ' . +..'< u - . . ' .'e *-%%zP.M . , ' . . . . 1 . S. .e<.w. ' '. .é t . y . ' . .% . a ' . .

N. - - ux ' . . . . . . . '. x . ' . '. ' - ' . - - . yjg p ) xa gg - ' -. xo..o x . ' * m -. . w .( ' p '*'w- . ' .. 'm *.sx,.V.xw.N ..7 Q gcr.$.z. . jj' gk. .., =& ' ' ?. . . . ' ' uw ' ' . )... . .

.

. . < . - . ' . . . . ' .. . . ' y . . . - : . ' w' < ' - ' ' . . ' 1 p, . J'z . ' ' . ' w - ' . ' . ' . ' . . 'v ' . ' '' . '. ; , . .

*u' - < , r! ' ' ' ' ?'.. . . Q . .' .k' ''e'. . . ' '. . ' . ' ' . ' % ' I , j ' . . '. . . . s.' r' rza.

.. . . '. . . . . . s 4 . w u..i.u . . '.). . . .. ... . .. , > ... c' . . : . . . s. .... . ' .

. . . - . . œ . . w . . w ' . >. ' . . .. n G%, z x '' L$ .' . tZ'. .'- ' ' L' IX- ' .1.' *'Jijwrz: '' . . . j '' X1 . ., ' . . . . '. - . ' . . ' ' - ' . ' . * -' ' ) . J - ' X' e' Zlr. . ' ' . . ' ' ..e'F* 1 -. .r. . .. ' ' . ' > t ' x' - . . '.. ' ' . '-;c, F'ir . 4 ' ' ' .' j J 2 -

.' ' . ,. . . ' w . . . . . w . . w . . .. . . . . . . . .,. . . ,.. . , ..w

p.z. w .N.$œ . , x - f%( .. v.x ' .. . .v . xjxx ' txs . ' Whsz .- ' ' ''' . v %. W N #'C4 #' ' . I ,....r... s.., . . . . . . . .. -' . . ' . '' ' . . . . . . - . '. : .A . .. . . ' r .. .'' ','> . ' ' ..z4. . 1 . .. ' . . v ... . eu'év . . .v w.C . . . . ,'. j. . . . .. . . x

ï . .e' . . . . . - . . .. . r -=. . u- . . .

. .

. w . . p,r' . :y. -.. . . . t.. . , . . . .. . . s . , e.i .y .. je -v $. ; . . J> -. . .

. . . . . . . .v' . .. ''KX .. .. . w . . . . 9 . . . $ . . . . . . . -. . . .. . .k . a . . . z . g - . , . , . .'.. . . 1 1. Y . ' . . ' . . - w . , ' .. ' + ' - ' . . .' . . ' .. u

0J' Rf' p .x@ . .n'. . J-' ' . ..m -r> ....:.'...%$ = V . ' ' w -' . .. w. . ' ' . '-'''x'w ' '' .'' '. . > . ' . . ' . ' - . . >' . . ' . .. '' .. '' ' . . . ' > r J'' .' ' .. ' ' . .- . '.. ...**' . ' *. . %' V JF'Y '.': ' . ' ' ' , .' . ' ' ' , œ '- ' - r - . . - . . - '. . . . . . -

'. .

'. -

'. '- '. ' ' '

. - . .' Srnml*.m' ... .' .. ' .< .

. .... .e

' - ' rsf . . ' kx . . . . .. -

'= .,. K ..-xps' >, .-.- ..

'. r r. . ; . xogja.<y.m' z.;, 'd ..,,w .vwvvva6o .j. .:ct:' uw ? . . . ' '# -.z. ..-, r . .

;7r . I .2'.x. '- .' ' . . .. '

.=.. .t . . . . . ,

' '' .-....... r. .

- ' . r .- .' . -. . -. .

-. u ' . . , -. . r.. ' v .' ; zr . . .

'=- '' . .. .

'Q'- . ..e' vo v).8.t).f . .-' -- . . .' - ' ' . ' . . . . . 'xi'.u:.'<v * ... '' ' ' ' 'u... ''. ' ', 7 ' ' . z ' ' .. '.' '' . ' -

/ . . . . . .. . . s . y. . ( j . . . . s.- % . . . . vc . , .i . , . . z .. . . . .. . . . .. . . . . . .. . . n . w u. . .... (, -. . . s

j''' a jrrgsrlyjj.j . a . ,u . . ..r'r) . . .. , . ' . u . . . . . . . . . . . . . . .. y... . .' '' . . . . . ' .y ..'a.tà ......, ' . . .., . p...y ... j-ze ., f . .j ..y s. . ,..j , . . . . s k j . t . . .s. . .) . z .n . . . . . . . . . . x h . . . . . r w . rr r4 . . . . . .w.k. Kzr .v . . . : r J . . x

.

x . . . ' . . . . - .. . v...x . . ' wï .o. .4 d ' ' , ri/se'' ... ' '. , ç ' . ' . . ' ' . ' ' . ' . - . . - . ' / r;.7J;' @ .. .. ' '' . %. ' . . ' . ' . - 'r ' . .' uzar ' w, 4. )w . ' n $ . t ' zeee' .z c'- - .' . . . . ' . 't ' '' . z . .-' ,) . 2 . ' ' / - . j - .' ' ' . . . . .' . . . . . . ' . . . . . . . '' - ' . . .. - .' . -. '. - , ' KNs.u -..'m .w .. , . ..x .'. s. r x.. . . . .... g . . '. .ji .C' 'rl. r.q wen'All . . ' .. '.... , ' .. . . . o' . ' . . ' '. , : ' ' , : .' . - . . .' . ' . ,. .'?. : '. . . J. . ' . , ! '! , r?c2a'.- . . . ' u : 'J. ' ''-.-. . ' ) . r 'J >-'.f .'- .. ' .JV'.):. .w .'..T j > J..s..< .< ' *.' ' ' I . w # . .. . ? .. ' . ' ;' z ' .' . . yfV f ' 7. . . ' .

' . ' , r t . . .' . . . .

. . . . ' .' . x . . . ' , - - . .. . . e;:t ' 'uryrkj!zz . , . J.r'. . ,. ..z. ... .4. . ..

.. . : 4,:... ;tL ..s. T x: s ' j.'sq.

t . j jkp .,. s..é jkc #g. avtpr . q . . . . . . . . . . . .. . . . ''.' ' . ' ' .z.v.' . .yz, ,., . r, .j,. ., . y.. v.. . . ..jkr,j) ,., .ay . tsj , . .'., . . . ' ,, .. ... . .'., .. ,.. ' . . ..' . . . . ., '. . ..' .y;g . '. . . ..yr. I '' ' . pj:. .r1jjs.yq:y . .,.r.. , , . . ' ..,. .'..z. ... ...'. . .'' p.a. . ...,r.' .p.. . .. .,,, jo. jy ,. ?jIjS.J . , :., eapj ygv.,Tpy.. ;...x. j; . . , ,:: 'jj ', . . , .

(tg.d$edp.. ... .' . .. . . . . yj . . . . .. ' . . . ' . jy. z ..a....y. ,.

i. .. .'.

.

'.

'. . .

' . - .. '. w . . nn *. . '. x . .

n. *. '. .' . . .

'. . . . .

' '. . - . ,. ..

. v. . . . ' - tQ. A.j. .QU.. .. . . r 6k. r 17,: ' x x '. .< . . . . ' . . . . . . . . n L; . x .: , . . . . . . . ., . . . . . . . . kp . . . . . . . . . . . . . . ' , . . x, . . . . . .. .. . . . , . . c '. j y..X

. .. o ..0. . - . -z .j . s . . . . . g g : . . . .

. . . . .. :.. j . . : - . . . . . - : . . . . - .. - . . .. . . . ... , , jA . ; sh . .-,. <.x

j;g e aaw , smp.g' . , (3 . . ' . . . . . ., . . . # . . . . . .:j o ' . . . . .. . .. . . . . .f. , . . .. ... . . ..a . . . . . . . . , , j s # n g yzsx.x.s gc zp.s jccvvpp 0...., vz, .. yua. éys-ly s, . .wz . . ... .- . .

' j . . . . ' . .. . . ' . a. . - ' .. . . . .. . . . .<. . m '- . . . . . . . . . . ... - q gvvlugv'xtt Jpz c . . .. i . . . . - - . . .. .. - . . . - .. . . . . . . . a

. . . . . .

'Rs ro xç . . . . m-sxsr .J.r - . . uux.. . .yj . a. j 1. . . . .. . .. . . - . , . k . . . T-c . ' . . . . .. . . .' .. . . . . . . qa ..... . . . - . .. ... ..- . . . . .j. ' . . ..-.r . . ,-. ',1 '. . I ! . . . .. . I s+.. .,

'. '.. ..: . . . .- , .. .' : . .. : . . .- . .. : .. . - - . .. - . . . - . . . - . . . . . . . . . . . . . c z,8, Frrrry : x . 0 ' .Ptn . - rrrtt). . , . . . . . . - . .. I . ..:.... , .: .

' .s.'' . . . ... ....

.: . . . .' . . . .

.

. .. ,., .. .. .. .. . . . . . !a, w.:, ... . , ..., trm j ..a,4 , y ra, . acjr) .zjJz., . c ty . cra,, ,jlzz/z, ,.?.; ap. p/z r.cvh,t.g c a.r , y? u a . p 2../1., . ra- 1ç. t' . 4, q.? '',j. z. ' -y. . , . . ' .,

. : - . .. . . .... ..- .- . .. . - . . : . .. . . : . . .. . . - ,. .A oo gjg J/e J's. -uc-un . -. o .wx k,. ''y.- ......a . . . - . . . . . . . . . ... . -.Ex- ys ., .. ..... ,,. x . . ,. . . .) . .. . . .. .: . . ... : . ... ... . .. . . .. .... y.ssj... ,. j ,x. . ,. ., .jp 'j ttj x.v ,, .,v .(.x.,..r., ' r. t - 'yp uc. y'gt. ..v u ay tzz;z ,c *. ' . qutzy , .-r. ';z' crx c.,s-- J o ycz- p).j . . ,.! ' t.t4...ts..-. '.'.. j

7.% - . . . . . - . . . . . . . x . . w . . . . . - . . g ej . . j .e. .- u. . .. . k. .

-. : .- . .-. .: ... .

.

. .. . . . . . . . . .

.

. . . .. :

. .. ... .. .

. - . .-

. . ... .. .

. . . ) . .. .

.. .

.

. .-,. ... .. .4. -

. .. .

.

. .. o! x: Ag (vn q ;; x ..% <.' , ss.s , .>- . -.,c Pozntt..a O,!:,:r't , . . . . s,.. -' . . '.-n. :.c. .. ' , zn ..-z-. '. , . -,' -. ' . . . . '. .. ' . ' . .' . .. . .'- '.. . r-. . '.. . ..'.: . . .. - , . ':'.! y ' . . ga. . .j-,.ro.j . gtgon ..a cu. , u..i p.z. '''/ ' . .ez wgo rlo/l avwv , c Kg.J u. r yro. ' /f4?.G f t. 'rz.p T0a . . .?z . 1J' t. 3J. o 4: a,tï f A . s,x,. j.; k'z, '

'. - .

s c . ' . . . . . . .. . . . - . . . . . . . . . . . . - .. . . . . . .. . ' .. . . . . p ....f'e &% .1% ..,tN j tzw . . - I'jj.. . .( ' j .' - . I : . x ' . . . ' . - . . ..v...w= n ' . . f g % 1 . . ;.z '. . . ' ' ' .t' k.'/ v y

' ' ' - ' . '. . . . . ...-' - ' ..

'. c .. .

'-. .. '. : : . ' .. . .. .. . . J '. .. '.

'. . . .

' .. ..

' .. . . ,

' .' . ,. t . , . '. ..

'. . ... .. .

' j . . . ' U ' +t' tj . . ..e . : K u .z jj jy.jl . . , . :.-- .k..'.sm.jI, e.. ..w.. . . . . , . j i j, j j ; j j . . . .- . . . . .. : j , . v; '', j. ., j ..). , u. )) ..c . , ; J I I . . . . . . . j. 4 . ' . e , , .. ,' ' ' s ., . ;. . . . , Jj'''.j . . . . . .

' . v v . . . . cz w=Ms-. . .. . . '.. . . . . . . . . .. . . ..

: : . .. . : .. .. . - . . . .. . .. .

. . .. , ... .. . . . ,

. . . . . .. >, n 9 jlt tol. < ' <. rp. 7,q ,v ... ..w. . . ;, . . .. . e. . . . , .uq j. (.0.. w.., j.. . . . . . . . . , I ,,. tz. , ...y.. . ( . . ou.'.,w .s a-jj w.. c--zzg. vuz. ax. yjv r. rj/w onr. k 0.=. .g y -.$ ' . , w , . .a. , p ,d. rjo,. cypvx , .t. .a .,. .,,., . , . , r . . . . ,

X J V . ' ' ' ' ' ) . Z;C V* . ' =' . - . ' . . .. $ ' . . ) ( . '. . . . . . . . x. . . . . . ' . ' . . . .. . . . . . ' . ... u: . w vx'''i'. .x . . ' u. yju, .9..*. ., . s j I . .

' ' ' ' a.. s ...ws.

' I . . . .,,, . . .

' .

. . .. .

. '

.. . j . u . . v r , . , ! . so 0. y .op, s.y .o...w . . jy . . y, . ...x , . yyy moxsy,y. v mzzjvy, . N . y. ,

u. j , vyy, szaj . ..u yy, y . o. yg . ..; . y . . . ' a

/ w w . . . . . . j; .'. .4 ., ! 1 .. . '. . .' .. . . .. . -. . . . - - . . - .. . .. . . ' . ' . . . . ' '. ..., . . . , . .. r . . x. . e g' ' u ' ' ..x . . . . rrs.yt a.j - u lj y. . . .<. . , . . t, .z e. . jxo.. ...e . ... A ? . . .. . p'r. ' . . . . . . .. . . .' . .. . . , ....'.u ps' . 2 ... . . .;, g ;. al . I . . Q.j't m7#,#r j! 4 . a . . . . . s . - ,'. $ .1 j ' .* .. . . . . .' . r jf ; j y 1 . . q ' u N . , t u.y '. .. .'. .. ). ''. '' ' -.. .! '..

'.. ''. '' '. .. .' '

.

'. ,'. . ' ' . ' . ' : ' .

' '-N p..a . g ',U .. . l','m n..y. 2.

2'' ' . Q- * . ,ZU ' $, . s..m .,.., li,yj,..., . . , : m ....a..y xy ,.rx,j x, , j jj. . . . . . MAvpn...gs . ., .s.., . .. ... , .,. u V ,(j, j ;,yp j .. . . . ...., ..' .' . . '

. .. '

,, j '.. , '... . ij

' . , , J , j '.j.'jjrg . 4 s' > yj j. x j. o x... .p.. zyo.yg ysz.jy g ), y. yyy jy. , y . . .jyygyy. .' y g,j yg' j,s, yyy ' . ;. , juy. . . yj. yy y 'p. juzoj , o y gt 1. qjjy s., .j y . .,...

*'%. ' ) ..m . .v.v.=<.' : - #'. , Ykxytx'. . ' . a . . x.. . -. ' .. . . . -. ' . . . . . . .. ' . . . ....-.. ' ij 1 . . c. ...!@. ;J 1.( ..k... . ' . ' ' . ' ' i r j A. . - . . . . . ..a- lvky.. . . . a. . 6'' . .>iê , . . . . . . . . . . . . . . . ' . . , ..;g ...uo . ..' '.. z 1 . . , , . . . . .j: ;.. , . ..y. - ,

.s i! @.yk.'..o K j fq k. <. .h h;;jyy... - . ,j... -. k r $;)xx... ?,-. ., -. . . .x . . -. . . . .. . . .. .. . - . . . .. .- . . . . . : . , .....y . . . . . .. .. . .. o (, xx . 1h . . , ...,:..-, p'fEzjaf . : ,., :... j...i! .,.i.1 .:. ,v. ts);...? 1:. j, . . . . . ' . ...- -..-. ..-. .,....,., ... .. . . ... . .....,., .s . .. . . J,. , . . . ... . . . . . ... . . . .. ' . .. ; . . . .. ..- .......... p- ..- .', . s ; . ..x,.. s,- ,,, ,,.,,,r ,,v .jj;. jfr,. - ... ,:j, j:L..j.y.% ,.c,,j. j,. j,t,,.1 ..:t)jjf3t jp'pr. . Sp.ks!a pjr, ,.câg Jrijjr;, . j q,ky 33.:3:33), kjjr. â,). .. , , u.:. jLjxîv., .-. , , <. .

' ïè) . 4 x. m' '-z'y s.. . $j;, ' .. Ngjyj ' .'.. .. ..-. . ... .. .. .. . . . ' ' . . '. . ' . . . . . . , j.-m) g?em/r ,' yjae.' . ' s). , ngjl' ' - x. . ;f> 1 '.. !. iI' . ; '' .. .' :. 4 .' . . . .. =. . ' . .! . y.j ï--'o-''u .z. œ. ..n .: ,'. . ..u . ..r. . -;wj.-. ' . . . . . . . . .. . , . . . .jg... .. ;)j z.xy. . .....-. pcwy. a/ .4: .r. 4:, .y-s; b.m. -g. y; j:. . upt.. .s.,; ty4sv l Tsxk. so.qu.. . .m-. .r.., ev . euv, . . , . .. s.. , ys.j

' k x . ..z %' ' I z . . . xzz- . :'' 1 ./ ' 1 ' >w;. c - . .

, $ . !àk , . . . * - . . . . . . . . 4 . . . A . . . .-: . 2 ' .. .. . . ... . y .4. . . . . . . . . . !:k é .( :( >. J .p ;

. ! x , -.' - -. ' t . , ' huxxl w -nc.. - : ' . . ' - . . '. . . - . . ' . . . . . . .. x . f' t, ( , *--h. czs . ' . . . ' L . rl ' ..zfu .?-c p. . ' . . it îp ' ve - -,..' - -' . .63****1.-. . . . ' ' e.-zl--, -',.' v- àq*', . . . . . . - ' . . . - ' . ' . . ..2$ '. .z i. : wv ' . .'' . . ' '' ' . . '' '

t - . . z . . %x . x$x-'tq.-.. ..-.. -. ---... r-l . ' . . . . . . . - . . . yp p?p .

5) . . . - - 6 . ! - .. 11 ..; 'uu.....r? . . . ' .$! u . . k j . .' . ' . .,.. ...; . . ' . . . . . . . '. :. . '. . . .. . . ', . . . . .' . cy, 'n p-. .,j...' -j'-. . *uu-..--......-...o. ... ... . . . .. . ....y#..y: ..w.....>v..,.cv.-.o( v,v xyssv xx-- - e.xz.,.. - ..cc.rv.,.-n...x- s v$g,N..,y vusx-.os--sr -,.s; -...v..-z>qç .--' a... .' . -. . ' . .u . . ., ' . e '.'. .

't . ....i. .' .''i Jp. . ..

'. . kx. nxj .- .

. ' '. -...-à.. j : ',. -. j .. J. '. . .. .. j .. J. '.' *. .

. . .. . . - ..-. .., k'

. ,.. j . ,. . ,. . -' ;. . ya j-.,,.-..w. .

''.'r Qrr.... -k,.c '. .J, t. ..,;p'..;' -..(--. aw . 1 . . .('..j r . '

j,, '.' ' . j, : q!e/ ' , . . I . .j. .j.f.. j. . . f .... .as-.j .

...... .

.

. .#;, . . '. .. , .

.

. . . '..

..

. .. , . .

'

. . . ..., ..

...

. .

.zz.,..... ... . a...--,.jjs.. ...j. jj .,.

', <.,:Nys..upkk. .

.,:'u;:);. -. t a.. .x.. yyy . .;..w.... .nyryza y..,.,.. .

. 4,. .. ...,,. .

.. y. . . . .. vsy.- .,ss,,jy,oy;y....yy.o

. .y; ,.c. ,

. . ... , , ;,..Jt.j..j

:ru....;xajj-. , , . .

g . ,... ...' .. . .

'., ., .. ... ,. .... ), .j. . j

' :7: ' o C k&-.' ...-.C.---! .. . sxx elkzcr--p.... . > u -2 . . . . - . . . . (:. :;;; xt- ... .,.. ,. .xu. .. z ... . w ...)b .. . j , . x - s ., . a,.., . ... $M, .4y ,- .-J. 2 r' à'. . . .''... . j ' . . . ' ) . j.,. .1 l'en*'.jp3 . . ... -. - ' a Iw-w.. w.., . > .u .. ow.qv .--. ... , - 4.. ,.. . . , w . -

ê--1'. . c . .**C'--'- 44..3.-,cc. c:;.'' - : ass ' >' -%w --.- -. --yà . -m..t . . . . . z-t . . . ' . . ,, . . -. --. . . , ..

2j ...-. ..-.z' . .. .- . --. . .-1:... ..ug,-. .r.,, :â r - .. a , j z4'. . w.. . . ., )r' j j . ...j3 ...,r'. . . u. . -. .. t . I 11 ''.-.'' -..g . . . . . . . . . . . . .' d '.. -. .. d:(t'.zr..jy.a,-'. ... . . wv ; . . ,tp--.':n3T.psp,u n . > ' . k; , , ; - z; , .. ! . . g ., - . .g .,, yy -, . .. ..g . .. . , ; !. . - .. . . .. .. t.y p..,.. à 4k.-21.. ! q.x x4. ' x ...- .. .. .-.. . . . . , . . . - , . . . . . . . . . kx.

,j . . . . . . . . ;h -c . . . .... . .:. . ..w . w.. .. - .e . -..1 z. . .z. ., q .... y .. .. i. . j ,-.r. .. . . . . . jc . zy-tu, ... .. r.v .. ..;. ,;.. ,y . , . . . . . . . , . . . ., . . . . .,. . . x . .3té)g,: .. -y qj . - Nq ,. . . . . . . , , . y . -p .,, . . ö . . - . . ckr. c. . yz.j .y. ,, ? :. l,. .g;; . . , , , ;.. ..

pi . .. . g.. -. . .. . . . . . . . . . . - . . . .. x -. - . ..<r .,

yr . , . . ajjyjj . jr .t:- -. -x . - . .. . .. . . -. . . . . -. . . - . . - . , . . . . . . .. . . . -. k. ,. e .,....- .- ., n. . .::(;. . . . . g, . . . . - $jy. . ,. , ywycsy..aiv X.-.. ... . .. .. ,, . . q çz:i . . . . .. . - .. ,. . . . . . . . .v.. ;.,.. . . / . ,. .j. ( tlx.. j ,. . .. .. , j a . .#.. . . . : . . .. , .d . . . . : . . y' . ap'.o' s I ë z? . I , ;pQ--jkz.. î. kwlr/-zz kh () p-e . t. . r:k ,), (:k . ' , .. zlljz. (:) . '.. ',. .. ' . .J '. ' ',. . - . . '.' ' . ' . - . . .- . . .. . . . . .. '. . , . ' . '. -. ' . -. . .. . .. . . .' . . . . . . . . . . . . --. -), --- - e - '' ' '' -..'-u-... --'.' kfs.*l. - ;é&. .I' . ' ' - , ;'.y, .,-. b' '., .. . ; frrlj 's--.. , ..s; . .' -. %.grj...1-. . , 4,... ' . :.y .. -xy,.. . .

. . . . .

. . . .. -.... ... ..a,.. . u. . .f.L..

-.. .... . jjj. .,;... ' ..

.). v......u. .,... . . , ... . . y . . .1 . .. u .. :jy'o .j,;I j . ' ! . ,r.. . lpjjyjja. . .4, ' , ' (..p ii. : . zj. . $ç.'.,':r . . .

. . .. ..'t?.h6 ..I . . ,J .

'.tq., ' . $â.A@Ib'.. r.l < p r , ' J

'' ' ' ... . . . . ' . < .w. .. ox. .- D = r

.Y '* .. . , . ' .' .

'<.

, . . ,-. .s ..rr -.... . . . . . . . u . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .0.... . , ' . . . ' ... .... J..E.7 l ' 'VX ' ' . .. t<........a. '. -' . . . - ... .. .......e '. p w . e . ..e''' ' W . . . , < J . . . k

u g uxxx>x x. . rxz.. .x. . -. . --.. . . . . . . . . . N. - ' . . . . . . . . . . . - . . .. .t1i. ,57-. . . . . . . . . . . . . . . . ,--. . . . .. . x:va .> . -- . ....,-w -. . .. . nu .... - .

'./ . e... : ..... .. . . . . . -:-..as. ... s.z - 7:r. I!q.m .. . .. . . . . -.. ...s .--. - --,-xt. rs...,s . . . . .-. r 'v.. . .! . . . sku!s.- ,4,, . q . ' Ad;p ... . . . ), . . . g.'. ... . Lu(... a s

. , . . . ' . , .

. ,;i' -'i.'. - *5-. '- - Nh.. '2;i N --z *?<. . v; xhxls.- . % . . .? . x A F? . .x ne.)? x. hxx.. lx . -. xxxxx.u. v. . x'. -b----:-- '- . -- '-. . ' -. --.--.-.-..-. , . . ' . .' . ,.---.... .. . . ' t:lp ...6ï1. .. ...

. . , .'

.cy.j.. --.., . ...... ... x

. ;,.. yp..x',.:.ïz..j'

, .y-s'-,..cgzp>..-. ..,- --.....;y.ryjyy. g y,.w,y

'

.,.,, ..., l.:s ..'

.' '

us--sm. .' . . 'yy.j. r.,yyy.'

. s

'

m.

'

...

'

...,,uW,

- ''---7. L..-

%'' ''.. . '

sm. . . . ,>. . , --.---.. .. - --..

. -=.'

.,

'-*': '''' .'. -.':. -. *'- .'SO'.'' ' X.,ym't.'.. .,

'. ' .

'

. . ..n.

.

' ...art. '.,'.-.,,..' ,y'...-. .' . . s.'. ..'.. ..-j.-..

- ,.ey-.,.?y-- qq,.;'

, zz',' Y.@ '- . . . .--j c-r.ys---.!.

' ' ..... . ,,... .<. ....-'

...->m- ,y-k.,jr.N7 .. .j --,:

's....-z.k:-.' . o -:,', .j?-'

.-w -r.ry-...,. . . '.*-''--. . b.,;'. -'

0.... .:.,. àyv.r .. M.. '%....---'%-%----*

..t ' . , ...

''-' ' .'. .

' .,;ï? : ' .. '. ....s.

b$ ''aq. '..' .

.

'

gv, ' ' ar'

astx'

. .v),?vn6. u ..'

.'

r,k .i...< z ....,-.-.2323. ,s. J ..- 'c;' .. ;.) rry

'

. .

'-.'-'' .x-.,'..- .-.-n

'-.b.,.j.'--..s' .,y-a.'.k$'..'.:a''..'

-'. ' v- ---+'. ''v --* >.. ----... . < ... yxjpyq Nx ' '. .-;;.NX x'. '. kc xx % . ... xj xkrxx ' x' h x' .

.x ' . 7 ( 'xk1'.x 4k.NXX. h. x)y. cu . qk-x x x . .t: y). j.. . . m :.(:::. ty..< 4 ! . , ca . q , ... . .. ... s. k....,p...sv....g;;k:, m.,J,, u:... .a...! I . ...;y;.k ,..x:.J..,,...q .(... . .. ,..k. .. ;.a,. ....;kzyr. : s,) . . .yj. ,. . ....;z...q.. ..,,,.,.y.. . .,... .., ..cv.u.. .; .. j! . ..... .. .... , ... . .. y .. m.y.j. J ,.., o.r ...,. t. .. .. c... .k. ...),. . )f,f:ç?Ljgp. . . . . ; y.,,.,. , yy,jNy. , ,.c.%y.. lau:. . .,.. r! .,ys,a<,s%. ; .kxymL'..T. jjs '..'q . , . v4è.)j' ' .<jj, vemopoovyxsxju. . . .. . . > .:;.. kkLv ;t;. ,u:4;jAy .. ..b,'v;. ;.ay.'c,'.;;..:.v';'., j y.at.. ys. y khy... .j p zs.,.........ov....

. . .. ' . - . ... ..... .. . .??ss.'b$... .:,..... tk )? xxtkxx ,4;, .. kr . . .s,... . .. . mx..) .. ' ' . '.'.''.c ...û .. .. ...;; . .'t. 2k.: h- ...:q.T..gj q ucztr.. 2..:. .k:. 5. . . ! . .' '''>' . ' . .7. r. ' c.. , . .. .; . ,. .. uk .( 7 ..... ... .. ., k :s...,. ; ... .. .. .. . ëgq yr . rj .t . .. r,. .y;. ,..,... r$, j hj..:r:qy:7'7'.'.''':T. ... . , . . . ;j, 1 j'.. n. . . j'. . $ , . , . . .. j .. . . . . :t.. . ; . ,., , ;; j. j , w.. ,, ..... a. .... . . .; j, j .. .,, n.., ,,...,t:,,....y a.j........$. .,j...,. 4...v.f)L,...., . , <:. . ....,.y.,. ,. u... .,, . .:.. . .,.. . . . jf, ' ,f.. ,. . .. .. ..2 . , j . : ..f XC A c k ' . % -- ' w'- ' .. ..-- .. ....--. - - . . . .j . j. .. . . .. . x . j u xq !)Oq: ; a :....zqïcyy u.. ..z5jk ,... . a. ..y..'......r.;a.gj Ië . :29: .z . . :. . . .q . . ( . . y . . , . , .s : . :. . , , . . : .; . n u , aj jjyy .,ar< , . . .,aN.. ... ... ..:)f. .;#ry..jjj,q. ,op. . ... .. ,.. . .. . ..y p t s j.o.,v . js , ...; ,....,. r! . ' x , . . ' ..-....-.... . n% . . . . . 1 .

- r . r . ''- . q. . . ' '- - ' xra. .... . ..= ='.= .rx%p=- ... . ..-.-...'.Lx.x=h ' . v.'- e''*'M''' ' .. . . > m w-v . '. '... w'aw-'e-w w'' ' wèackwwwwww-. .' ' = '' '.'''' ' xzw- wukvu' '. c ..,. w- .w. ..v .-.Takc.w.'...=-. Jw-. -.-..........*. z'...... ,-.-w.- -.=...-. x -.. ....r-w . . . .' .'.w' ...'. - .-. - Mwmwvnwuxuu' '' .-.....swy . .-.- , ;.qDA+>...%..ww ... ...w<... ... .J :... . . .wJ% ...mv.ve-.v.>.v.+. . .

Page 10: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 11: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 12: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 13: Francesco Pigafetta Regnum Congo

I'

. M '- (/. r , . . .(j. .j . ; c. .m x . . % za . ..x . . a j j r g j , m y y(. . s, .4 .. $ S$ ; w..w .0x;a s, yo . . y V .. j y*-rl . .. . .se...:xs.' yxv..:t zxuo-j . (xwkxx , /, - xx . .. .. a . ( . z. ,.x. ; , ' siiea.-xy,...- o. ..w.-.o.y.$. r z....w .x c..:x ,xuQ. . - u..œ. u x.:>- t '. . 1 x . . u ,c') . . . ... - t , . . ) # w . (.z w.x r s ...z. ..s .,.,xs y . jj .A>- f/,k.a.o.: . Aa-e.':e-:it:.Jr.';#o'' . . ) .x. . - . . '

. 4 x . . zh. . : . i '! er . :; . : . t . & , .. k 29'J. ,v ' 'qxp ry; , , . , , p, y j z-., . , , ..=.k. e -., .q x ,rxx'p, )

é .,.,+ .o. oop- xx . - . . . k ($% .<.- .w..s%.-so( . qovoh . . ' ..u za . . - z j.'; . ' x. . .s : . . * ' . , s.,..- pw N. x i .. . . . . . x. tk-x! v.r.'v ' b J. !A X. ' k' kjl:at ..# : ' X - . ' M4c). y ' Y, ...sar,>. . y ' . ,

- ' t . . . . . . . ' . .j y w. '; v ' j u' ) j. vz ;a. t jr . u . .. y' y .yX ) 1 'J' , z w . jHs ' Qj. r-rx 'kx<. u .o- .-AJ , . szssy . k, 5 J . ( c . .

. vszz - . s4. 4 - .:.. , - . , . .> . .. ..1s...u.. *) x.w yt-hx...A v. h , y . u y . % y z .- u. .. c.tw .:. . z..w.' v'lc:zc A' n .r , ' . .-' . . ie % . , . xh . . . . .(,< . . .. . (g# P ' . . 'i) a

. b . . UK .NN'U. 4k. '< . 'hxç v-y/ . ..

*

S IT A N I A E V L I S S IP O N Al N R E G N V M A F R 1.

C X C O N G 0 .

C A p v r p R z M y M.

.k#u ..a;b a,, n ( - wed:z N x o c 1 a I a z. x x v 1 : 1. sebaâian'o Rece l-uf-ltaniz îh9-J % 't'''/' '-*-- k ',..)'lA 4''*'t :; A ft-j catu bcI l i l,f aroci en fi $ ccu fa t raii cic nt ''-e , ,Ed. uard u s L0--. ,. q'l''

: Drljb.L!Cft-Zotv ' .)./. . . Bencuelltanus (ditt.athœc ciuicas z4 milliarialtalica V

-tt,kre; ê .. skv xt pez'

!.. '>.'.:j ') ' .', , f Ti'(.,,-,t à -liflip. ona,ac fita ctl ad ripanl auftralern Tagi dut-ninislmenfek' .>- --h , , Aprilipctfam nauen! confccndit nomine s

. Antonij indiae-'-- /z' --i i' * d auuncolunA fuuln perrinebat

, eratjue ol-nni. tatam qua a7 ., k . - ' . -,a@! ' ' y;j J'' @ ! z enere m erciuln onerata,vt in portum Loatada, qui ell in. g

rcgr'jo Jkfgicz Cong- t), nauigaret, ac nlerccs, quibus in Lufitania nauem onera-

uerat, ibiden: diftralleret. ConAitara eft eum parua nauiculayeitlsgencris, quasltali Pntcclaias vocantycui & lumende noétrprztulit

,neah curfuaqtlenaillate-ncbat, deuiarct. Appulit in lnûllam rcgis Lulitaniœ

.M atleram, slliflipona cir-citcr ('çoo l'nilliaria d iftantem , vbi per zT dies nnoral'n traxit, vt taaucl'n rebusnecelLriis &vino quod nobiliilimtll'n generofillimunlj uc jllain lnfulaprouc-sir, cx eajuc in onpncs Europ:r rcgiollcs, grazcipuc vcro in Angliam auehitur;iuârtlcret. rebtls ipacltlellecellitriisjlaût'uél'tls

af-tllLlitilqde,acprœtcrue/us eft o-Cgllcllanos ilAtrauit infulm cuiuftlnncs Ccnarias ad gcrsinclltes, gortulllquedanA C tpitis fcu promontorij viridis, llomine S-Antonijlab co tamen ita rcl-no-

ta-,vt co cernere ncquirent: ea reliaa in aliaeiufdcm prom ontori; anchoras ie.cit , tluz i D . Iacobo not-nen làabet , ac reliquis ilnperitnt : in qua cpifcopus

columorattlr, qui olun ibtls eius rraaus lnl-ulis przelè, ac itls dicit : ln laac quo-qllc lqauis recenti com naeatu rcfeaa. Supcruacalaeunl lmihi hocloco

.vidcturnumcruln Canarlarum ,quarum I-lnulrzfunr, recenfere,au.t m cntioncl'n facerejnfularuln pronholltorij viridis, lliâoriatzlj ue & fitumillarunA in meditlm pto-fcrre , propeganti ad def-criptioncln rcgni Congiani

y& cum nauis illa foliusconam eatus caufain iiftlelan portum ccperit, necdefintaliz relationes

, hiftori-cœttj; def-criptioncs, quibus cuutla figillatiln & diligcnrcr, quœ dc illis fcirf pof-fù

nt , recenfcnttrr. D jccn't folunanlodo has infula s a' Ptoiolnœo in tabulis fuisG cograghicis poni gro occidentisinitio, cum promltorio quodipfecornuvl-

tim um vocat, & înfulis Nfacariis,qutrfortunat:.e a' nobis nonlinantur 9 qucrumersus I-ufitani in ftlisnauigationlbus fubeunt

, inq' ue eis varii-î cunl mcrcibusPlnercaturam excrcen:, giobulis nempc varij coloris, & aliis ciusgcncris vili

-bus lncrciluoniis,iflis gktntitlus m iregratis & acceptisyadllzclinteis.hoflandi-cis,plleis, ctlltellis, & pannis diucrforum colorum ; in quoruln colnlnutatio-net'n recipiunt feruos, ceram, lnel, aliajtle ad vidum ncceffaria; E regione iaa-rum intularum in continc,lti funt regiones & fumina Guinea capitis l-

cu pro-montorij yiridis, & alpcs ilumcnfa alritutiinis, magnzjue cclcbritatis , qua'

A sicrra

Page 14: Francesco Pigafetta Regnum Congo

D E S C R I P T I OAbll4fulas-lacobiverteruntprorcm ver-

fusAmericam fiue Brafiliamjvt vcntunaearationeèpuppihabcrepofrellt,&'feaccom lnodarenttempeoaxibusyquœiisinlocis tlom inantur, tandelllqueo-

ptatum nauigationis curfum adipifcerentur. D uobus itineribus in LoalldatnD'''er#. ',,- portum reani Conciani nauigatur:quarum altcrum fitpcrlittoraAfrica,al-.'ongvqrnones.nd * <' w' , .orv..m z,. tcrum pcr altum vaftum que O ceanum fufcipituryAquiloni qui iis m enfibus.udznum. fpiracliberum invela:arum permirtelxdop&vertcndoproratn verfus auftrum

& africum ,ac peyfcquendo curfum vfque ad bonm fpeiprom ontorium,relin-quendoltergo regnum Angolayquia eo reuertinccefl-cefh&cum peruentumeflcd altitudinem z7 aut zpgraduum poliantcraicis A quinoaialem

,folentnauigantibus afii venti qui generalcs Na nautis vocanturf-pit-al-e

,& diculaturà: .Grzcis Latinisq' ue Ereflj, quod certo anni tcmpore fpircnt. Cum itaque naui-

gatuzn fuerit cum Aquilone ad zy gra.dus poli antarïtici, mirabile quiddam

nim ium properantibus nauclerisfoletaccidere yquipercigientes ventosquosdixinausgenerales,yertuntgroras,easq' uercaocurfu diriguntyvcrllls regnum

olanum, fcd frrgiffi' mcfallunturyquod in medip glerunque curfg vcntiilliAngdcûciant. Colafaltiusàrgocialtitudinem zpvelcircitcrgraduum adzquare

,& expeaare vcntos fatis fortcs, qui :crc deinde confucuerunt vf-qucad por-

rum exoptatuln : vbi hocadm irari fà, tis non potetlyAquiloncm continuenarevfquead Ap gradus vltra A quinoaialcm pibidemq' ue gollea reperiri alios vcn-

tos,qlli forciorcs intcnriorcsjiprioribus eos di//elluk'at reiiciunrq' ue, & hocperfex m cnfesïn altno. uem curfum cum nauis noftra S-Alztonij teneretyfncur-rit in ca altitudine'ventos przdiaos, & verfa prora & velisperAquilèncln &Caciam direxerunt eam ad dextram verfus regnum Congianum quo nauiga-rcconfliruerant,& obliquando finus vclorum pofl Iz dicsytotidemq' ue noétes

axza œ. u.. Infulam 5 H.trlcnzatrigcrunt,quo infpcrato & cafu geruenerant. Infiilaita vo-è... catur

,quod dic ei fitna:r dicato qui in i.M aijincidit, grirnl-i l Lufiranisinuentadcteaaj; fuit. NJ quidem magna cftlaflfumma admiraziolle digniflima, quo-

'i miraculum apycllari potefl, quodin vaftoillo f aciototpniam m cl to naturz pO ceano fblc& partlaûlpl'afurcntcsvndasimpetuofosqfiPuauspron-lilaektt & fècxtollatlfccuramq'gRationcnaacolmncm retentisconllmeatusabuladathti:llr la-ceris nauibus fclstlipcl-cgrinalatibtlsp.rzbeat. &yl tlz huius lnfulz maxilra exparteconllantcx illisarboribus,quarurn trtlnciatlnos&yelhunturvapgellanttll j;

zk..mG..- lignum E benum, fiue G uaîact,myin iisj; videreeâinnumera e?4 nppellclltiuni'm*''- inciû nonaïna, quorum litcra crefccntibusarboribus, vlaa crefcunr. Ligntlln

iftud 2L Nlcdicoruln filiis inmagno laabeturprecio,cum ob aliàsvires,tum quodlui Vencreç tluan) morbum N cagolifanumaut Gcllicutu vulgo vocant,cl ca-ciflime &citillime npedcatur. Terrafua fponteoptimosquofq' T fruaus produ-

Fpr'. cit: vitis quinetiam aflh, tim ibi yrouclair-àLuftalaisptimtTminucaaplalttataq';m aximè circa faccllum & domunculasinvfùm pcrcgrinâtium inibi lcui opcracontlruaas. sunt ibjdem ctiam intcgri faltusmalorum aureorû tiu aurantio-rum -cetlroruku,lim ortiorumyaliortllnq/ialteritlsgenerisponxortlln,qtlçpcrto-

Zrw'- 0- tum cnnum Hores ferunt,& ft-uaus. Similiter& magna mala punicaquibusin-'7- f ntgrana maiufcula

zcoloris rubri,fuccograto turgentiah:ores,fruausmaturiuQ im m aturi repcriunturin atboribusquouisannitejAorcg ficus infùycr fertexi-miz mcgnitudinis,ah'l uentiq'p copia-Abtlndantcdhxc fyluçomni tkrinzgene-

<.r.ê' //r/- reyvenan'turcnim capreolas, & capras, qui cömendantur in mélisjcp. ros eïiam,**- & alia qaadrupcdia:ex volatilibuszpcl-dicesycttagelxeslgallilaagines fiue rufh-

culasAlita ztNlat-ria3e & Pliniovocantur,ab Ari:otele Ikolopaccsl columbas,o-mnis 'qigenerisvolittili:lztalnlnagnaquam parua: &cum quadrugedia tum vo-latiliaitafuntnlanfuetazdom elticaq'iyythominû prafentiam nô'lornlidentaaut

fugiatzt,

SferraLïonalLuEtanisvodtantur.

Page 15: Francesco Pigafetta Regnum Congo

.3ialtt , ignorantej periculum maaationis : quare indigenm quotid'ie eé ca-ftag.

icntcs fllecondiunt, quod inrupibus faxisq' uclittorismarini l naturavndis-Pque m aris excauaris fponte coagulatur,acdiuendtlntiisyqui comm eatusgratiaillorum portum fLibeunt- Terra huius infultr tritanen abfîm ilis efl cineri adrubrum vergentl,fed pinguis,& fupra quam dicipoteâafrugifera,ita vero m ol-lis,vt gedum vefligiis, ficucarena, cedatac fublideat: arbores etiam itafunt de-

biles &it'nbccillcsyvtàvirofacile l-tllmpanturfralagalztul-q' ue,quapropter& add

idcaladLlm ûllxtillutiles,quia futnerueniente pluulzaillicol'ruausenafcunturœcxveterigquod deciditpfclnine. spontefuagignitraphanos craffitudlnehu/ma-na tibiz, grati faporis : gcrm inantetiam ibidcm catlles,pctrofelinulzn,laétuca, Luum.hxciceres,phafe- oli,pifayetlam flnon colatur terravel legumina ferantur: quia quçz'nattlra in terram dccidunt tilaevllaaliactllttlraradices agunt : & quzq's nauis

,quz ibi anchoras iacit, fecum fkrt & plantat frugiferanx aliquam plantam her-.bzuuvehorretafem,quz fubito inct-emcntum capit: & natura benignalargotluefcrllore l'edditfruaus finui fuo com milros. R eperiunturetiam riuuli alïquot

, Af#,.qui porabili Llubriqr ue aqua per diucrt-as infulm parres lltlitant, adhmc tu tifli -nlat ac ft-curiflimal nauium llatiopesat portuum viccl-nadilnpleant

. Prmcipueautena fcrtflis efl Iocus qui glzrunqtle lperegrinantibus ft-equeutaturyvbi an-h diEcarunt Ecclefiolam ïiue malis Sacellum diccrc

pin qua af- &1c't&*.te tTcc rcmpora Jc'fcruantur ornanzcnta altarisz& vefles ûcerdotales

,& alia ad t-acrificium m i/fanecefl-arïa : Ecreljgiofi qui nauibus eù appellcntibus vehuntur, tlvyein terraln'defcelndtzntatlditllnaoHicia celébranda. D olnunculaetianl quakiam ibi con-ftrutka efhqu:c vt plurimum 2a Lufitanis habitatur,puta

. duobus, ttibus, etialn

vllo Blo ib1 reliaisnvel quiaiaèlationem, malitiam q' ucmarig klitltius ncquiue-runt rolerareavcl ob delldw vclqui fp- onteibi domicjlium Hxerunt,vtvitafoli-taria & hercm iricapeccatorulm pœnirenriam agerent. Nfare vniuerful'n quo

pgsosp,vbtg.lnfula alluiruryoptinais quibusq' uc pifcibus iraabundat,vt vix cuiquam fit cre- r. -w, k-'a Jssdib

llep& qui pifcatu deleaantur,nullo alio labore fatigantur quam hclnum m,.

cf-ca abflonditum in mare groiicere,& dido citius pradaoneratum extralne-tc. C: q utrrcnti m iili qua de caufa Lufitani nunqttam opcram dederunt

. vt11-) fu Ia ln c o 1'1 tra pvra tat-una i n fu I tr us IM u n i re n t, i ta co t'u na oda m & o p p o rtun anA

nauieal,tibus; -& Suafi finzulari l.',l E I prouidentia co loci pofisal-u-,vt lonu,nazt-/s nauf-ca dcbil-itatis L-uïitanis vire-s inftauraret eosq' ue -reéceret ( vsdilf-a- .tware .,.E

tts narrat Ludouicus Granatvnfîs in explicatione f-ynfboli Apoftolici,nuam Cn 2z''.xz'''.z<-

i o'zfc- ripfit , & ego vulgari lttaiica lingu 'a donaui) 'refponful-'n c('t: /''&& &We-T-li lpal: ce c/J*.labt'retn inutilenz fore, quia jn lndiam tendcntlbus lnfilla nihil proft

, cumalio vtansur ltinerc , & ilum enfi fit laboris eam f nuenircyà reucrsentilpus àu-

Aem fïc'illime rcycriatur : ita vt non lit necèffe, & tempus in ec m unienda &

pecuniam perdcre , qu2 in .milites pradidiarios prztcr ûlmptus zdilicij inf-uaJmenda elferpcurn nullçalia naues exceptis folis Lutitanicis eo appellant : Ego-clt'c inferrem , ab A nglis im gendere pcriculum,qui iam bis ea pcnetraueruntn-lariaygrimo dtlcente Francifco D raco $ & hoc r j' 8 8 anno

,D uce nobili pyrataitidena Anglo Tlnomacandifcltio,qui ditiffimaonuflu? prçdc ad ï-uosreucrfùjefi trcfpondit illc, ficri nihilominus hoc non pol'fe inmari locoj ueira relnotoictlln onAnia ad zdih-caudum neceffaria ex Europa aduellcnda tint

. Prater f-u-'ius re/atas iluius infùlzconamod'irateg cœlo etiam fruitur temperato

y& a:-!7el

â'e puro falubrïji,ac vcntis Jeuitcr fpiranzibus : tlefcendentibus enim in terramzgroris, & ex longa m aris naufea contraao m orbo fcmim ortùis

, ftatim beni-gnipas & clelnentia aëris naedeturauxiliaturque & priftinas vircs ac fa- nitatemlllis rcftituit. Comm odam adeprusnauigandi tempeftatem ,anclzoras futlulit,.

tjnpygp sya..&in;7 dicbusportulnregnicongianiyLoakzdadidumlfubiuityvclAris aliquan. w

aw.A x tum

A N 1.)'R E'G N 1 C o N G 1

Page 16: Francesco Pigafetta Regnum Congo

4 C R I P T 1 Otum remiKusEantibus-porttts ttltzm nauibusprzbet:ationclr,cppaxtltlecâm ultarum nauium, cc clciteum inf-ula eiufdem nomin' is

,de quapoflca dicc-m us. Duo (lixi obferuari ànautis itincraab infelis promontorfj Viridisad

por-tum Loandanum -vnum iam dcclarauim us, quod cum antea non èffetinvtùaptim um dctcaum & nauigarum fuit ab illa naue,qua Eduardus noflervehc-b

arur, clauuln gubcrnante Francif-co M artineflo nauar' cha regio ,viro ltene-ris Occalpo illi affuetoyprimoq' ueyqui illam viam tentareaufks fuit :D jcam usr'iaabev. nunc c1c alrcro itinere, quod littora continentis Aâicani legendo confcitur

.i''x''AH.f** A b lnfipla

.$. lacobl pectlnt promontorium pclmarum,vulgo Cabo de las pal-#rw-. m as tliaum , ab co dirigpnt cflrfum vcrfus lnfulam D

-Tlzomœ, .m quinoaialifabie/anl, & iradiaaln, quodfefloApoftoloilli dicaioyrepertadeteaaj ueïit:idiflat àcoutinentï x8o milliaribus,acfitaefl è rcgioneduminis Gaban

,portunilnabcntiszqui folalnfiala in ollio:uminis ful-gelate,clatlditLl4-,aditurq' tlepûruis

nauigiis & cylnbis â, Lutitanis ,qui eadem qua in Guineam mercim onia in-uehtlntg& rccilnitlnteburyccrakn,lnel,oletlm palm arulmyfcruosquc AL' Lhiopes.Propclnfillam S-Thomz verfus Septcntrionem, cft alia lnfùlaquzl7rincipisdicirtlr,diRanslcontinentilos milliaribus ,eitlfdem colAditiolAis,iiföelr rebuszvl/a o. culn Infula S. Thomz ' lnfiala D --flaonlxTkom.. fere cft, ac uamuis circuitus nAinoris.Q

rotuntla compleaitur in longitudine 6o nailliaria, in circuitu veroIzo, diuitiis abundat, multumjuc.l' mercatoribus fi-equentarur, Dz inucataacfùbicaa fuit 'Lufitanis eo tcmporc cum fllas in lndiam nauigationes

pvim. uknilAclloal-ellt-fh-onalnltlres habctportus, przcipuas autemp&in quelnplcrullque

nautietb conferuntadiacctvrbi. Gignitctiam fàccharû cogiofiffilnèpprabettî;abundeomniaad viaumhumanumneccffaria-ln ipfqvtbeexadificat:c cccle

-fizaliquoryinqua cticm Epifcopus cû fuis clericis & iLfgaganeo comluoratur.Arcem etial'n habet cum przfidi

o, tum tormentis l'naioribus, quibtls p. ortusdcfenditur , luulliluln. A'lkruna autcln cft diau

, quod faccharuln, anteqtlatnLufitani c6 venircnt, Infula non produxit

, fed inueaum plantatumtjr:c l'uit ànvttchzrum J -zsypaa,y Lufttanispvna cllm zinzibercyvbiquc nnaxinna copiaradices cgit : terzacflpcr lL-

.z?,,','a'ar, tl'ri llunAfda valdeélue opyortuna ad illaln arundinekn nutrieadanapquz llnevllaere/i' ''T-'- lia aquation'e lnultiplicatury& fefein inAnAentb:n extendit,dilatatjzt, quia rosavizn. .l'natutino tempore,vt pluuia decidit, & terraln laum caat. Suntin l14fulîl plus

quanz 7o donnunculz fiue tuguriain quibus facclaarunn confcitur & grtrgara-tur, & quodtltle tuguriun'l lntlltas donAos fibj llabef atliunaas

, vt pagu m refe-rantpilA quibus circaioo comnlorantus clui praparando facc

. haro inculllbanrafingulis annis 4o naëlcs ollcrclatur

. Vet-ulal ell, vermcs, ante hoc

vi uens,

QDO autemtcn3ptis, quaf'i peflcln ôc contagionelnvquâdam , radiccs arundinû ita pram or-

Augeqçarcza. diifo & prouentum facchari ilnnlillullreyvt de 4o nauibus vjx quinfgue, fcxveri /,,' trmpo' ï

am oncrari poflint, caq' l1e dc cautùfaccharum itacare inllifce rcgionibus di-rr t-yJ'?'z'/A. uenditur.. Com mercium IAabentincolal ac lnercaturann cxercent cunn poptiliscontinentispqui adoitiallutnlnuna eitls rei gratia 1-e conferuns

. Jlorum autcn:ollioruln quinque fùnt nuluero. Prilntlln,quod quinqtle gt-adibus vcrfus no

-llrutu polutn cleuatuth fortitunï elt nlllnen àu Fepdinando Poo , qui înueniceana 3 ciufdem nominis .lnfilla l.- rejionepiy ve1 circiternailliaribus klkflalate ahcontinenti. Sccundum nominaturBora - 'Ferritllu, flum c dclcanlpo, uAr-tum

,flumen S-Bencdiai. uintumyflumcn Angttryquod in ipftn intfoitu lnfil-l

al'n alialn fitcit Corifco diaalu, cuius incolk'c (.1 uoq; culp fupradiftis eodelnti;modo cotnmerciull) llab enc. sedredeuntluna ad natligatjonem laoRt-alza-velaigitur f-acicntesab ItJfulas--f-hornç vcrfbs u'M eridiena detcximus prolnJtotiumL

upi Gonzalç quoad altitudinem vnogradttab altcra-i quinodialis partevcr-f

usAntataicum polum clcuatumylo; milliaribus àpradjfralnfuladillans. Eching

D E S

Page 17: Francesco Pigafetta Regnum Congo

C O N G 1 A N 1. Tlzincvcnt

zuln è continenti capientesafelRnpcrleginxtls oram ,âationcm 6ngulisdiebus facientes in locis ab omni tcmpeâate fccuris , aut iuxta promontoriaaut it1 aliquo 'portu, donec pcrucnimus adfaucesm axim i zoti

us rcgni Congonumiiais Zaire incolarum idiom atc dièli : & hinc adportum Loandacirc

a Io8m illiaria dillantetn. Etllmftlntduxillzlnauigationcs,quxlaodicrno diefuncin vfu, quarurn prior paucis ab hinc annis primum deteaa & frcquentatacft.R eflat nunc vt de Congoy eius ûtupaliistjue cius proprietatibus pertcxamush

illoriam .

R E G N I

Detemperdmentoaerù. Ar/kpr: @calore. tzbjacn/az'z/zzocolore,jlvuura ovàrzz-. De wa/zàa

pluuiù F niuiLvs.C a 1, .1' I 1.

, ...= =, t:ï - a.! 11 s 1: r- I c v s totius regni Congo il4quo M ctropolis

codet. s;,.. pegniNrb k' '9:4-, î *S.-pt.1) a'%bv%u J'er %'..t nolacine fita èft , tliftat ab Alquinoaiali verftls po1 tlln A nu consi6n'.k , , . 4.%. V+-'.$A#% ',t#''' taraicumrs gradibus : atqueinilloïpfb eft traau quernve-f.>-h-t-z,t-à'' '.,,.,tAt /,.t fqsk) teres nef-cio quibus decepti ratiolaibtls

yilalaalnitizbileln exi-''.'.''''''..,..

'

,.jjàjjjj)à:jL:jL)?,. ,,

'

..

'

. ,

t'.

.::gjjjjggjk;...

'

gt

d

;:: .y

'

, ' -%.ï ' '' ' ' $'?,' limanerttnr,& zonam torriklan,yidca,cingultllza tcrrkrso--4 - , ,.7. .' ' .z. . . s. . j If' .q ,

.' ' 'kiai' ' ' 7 le am buflum nom inarunt : fcd inuitis,vt apparct,fatis : &.. , . .j . ys 5,. ( i '. c 1

-r ' kuah- .r--.. contrarium llatucnte ipfà experientia.

. Traaus enirn clnœ -simm us, cërc vltra fdcm potius quam m odum tem pcrato. Brumx tcmpotc remyerv.tu.nullunA friguszquod noftrutnautum nuln excctlatnvcrénttlraitavt neque nnate. rz.

ria pcliicea, neque aliis vcllib us ad arcenduna frigus,vtneque ignead calcfa-èiendunA multaln indlgeant : paruo exiftence difcrim ine intcrlzyelnem & ::e-- d1* i atlaspltltliasac-l-ftpatllo frigidior; calo-ftatem, nifi quo c em epropter cont 1

rc cztcrum p ceffantibas iifdem, taln hyem c qualn aflate,prœcfpue duabus ho-ris antc & poflm etidielnfcre intolcrabili.

H oini ncsz talzlvi ri qual'n 1'n uliercs, nigl-i on:ncs, alij tafucn clffs nigriorcs. cata'- Jzzr.,/*-Pilos in cagi tc 1-1 igro S &- ct'ifjos ,qtlidan-i c 2i anA rufos-ft'nt ut-a vi ro ru !.n na edia c ft, '''''''-nnag n itudine

yvt ct colore, 'L' ufi:anis no t'I ttdnzodtznl :41.3 (-1 tuilcs . Pupillm oc ul o-rtllan aliis nigricantesyaliis telldunt ad colorclu viridc l'ln, in 1'p.3 odulzp aqu:r ll'li.tri-na. Labia n on adnzo d uln' crafl-a, vt alio rri In v'Iïtlli op u n4 , fcd. o l'nnia l i n calue n-ta fa ciei no flris fï milia, ita vt taln apud i pfos q uann'ap ud nos inu enian L'u r for

-

m ofilin quo nAaxim e a' reliquis JEtlaiopibus dill--crllll r, pra-cjptlc ). Ntqbiallis êzG

uineanis,qui onpnes funt dcforlncs. Pcrp c tuuna fcrc' a pud i pfo's cfl .z'E. - c ui

. no-- . A .*. . .t saiuna,ita vc toto anno nonnaaior quam quadrantis hora rcpcriatur difl' 'eren-i ia. Incipit ipfis cnaspcul'n nollro vcrc

, Sole fi gila Scptcntrjonalia ingrc- -4x%.8..6. CJh,rms yrz-z,.diente. yL. Ilas vero cut'n agud noS hyems in cigita solc ninxiruna fignaauflralia ,tp azws -,,,v.ingreffo. H yénae totis fcrex quinquc tnenfibus gluuias llal

ncnt continuasyA- .pri-J

.i ninnirum, yfaiozlunio, Iulio tk Auguftoyita vtpcrpauci dics fint fercni, aqua rlusucnzti,f ' . - l aîs k tlas ralncn tcrra ante con

- n''*'decidente copio q, e guztis adncil actz I7m l'nagl

, Itinuo calorc exficcata,in princigio orplles im bib. ir,cavero replcta, Rtluij mi-in modum concreti,vndique fe eiY-tènd unt,terramq' ue itarkg antavt tota fc-rum

?re atlate qua ne fezncl quidena pluirinulla lalllalcétkztlollcilndigcal) t

.Venti,qui hoc tenapere rcgio' ncn'i perflant,fut-tt illlipfi tluos Czfar Grz- ë-enti-

co nonAine Ethefios dixit, q. ui omnes 17 ubcs ab A quilone vcrfus ('lccjtlcn tel'n-

- Jzyzze ia y1.-agunt. Vnde nubcs ibi ad altiflltnos luontes colleé-têr, tkipfis q llafl incunakbeu-

,g,w.tes, tandeln refoluuntur. Y-lad c cun) jnril-nuln nuEncs fe- in altis illis lnontilaus Ji-ftcre videntzpluuiam indubitato exfpcaantincolit

, & omniaadrcciplcljd am' A J Cam

Page 18: Francesco Pigafetta Regnum Congo

T i rant. Ethïncortturillaatlglnelatatio fluuiorum ,A thio-eam nccç ar a prmpapi2,& pracipuè N ili & aliorum qui fein O ceanum O rientalem cxoncrant :&

ze .su'5 .. aliorum quoque qui vcrfus O ccidentem Huunt. Etcum pluuia fing. ulis annismnzx,rzg..- 4/,, & flatuto temporcita decidant,non miraeflincolis hzc praf-cripto fuo tempo-A'''''?'' '''' tefluuiorûinundatio. Exteris vero,&przcipue A gyptiisapud quos ( exccptis6'ë'<* @î2t'Hm .

Alexandrinis cum fuiscöcerminis) toto fereanno nulzqtlam autperrcrù pluit,ollpld 6 mirum videtur,aquas turbidas ftarotcmpore, tlocis tam longèrcmo-'tis,ad fe tanto non cumimpctujfed Blatio ad riqandam fuam terram deHuere.Vlzde lnultzvarizq' ucapudveteres cxortz funt fabulœ, & eù tandcm peruene-runtdemvnriœvt Nilo fi cridcarintyiudito nomine tefleprolomzo ljb.4-Jl'zzWJ/txuv. lm o hodicrno adhuc die, m irantur Chritliani, & fingularem D E lno-tant prouiuqentiam , quod fine turbidis illis aquis pereundum ipfis effefamea&olnnibusLcultatibus & vitaipfa,cx ifla Nili jnulldationedepelàdentibus.

ln caufa itaque funtEtlncf-ijyqui cum apud noszllatoapudipfosvero lRye-me fpircnt,nubcsad montcsillos colligunt : vnde etiam ût,quod hyems (vt di-aum cftl non admodum apudipfos fit frigida, aqua& àventis & àcalidaaëristempcrie teporem aliquem acquircnte. Et hzc paucis de Nilo aliorumq' uefluuiorum incrcm cnto,de quibus vcteres tam m ulta funt & com mentati &

D E 5 C R I P T I O

com m cnti.lgfotuln vero zftate, qum nobis cfl llyclms, fpirantvcnti Ethefiis cx diai-ne-

tro contrarij , qui frigidj/ii mi cul-n .fi nt, intenfuna Ilaruin regionutu calorenimelvtum /r./J .. gz,,z., totv,vta nAodertlllt, ab lpfls nubes & pluuias depellunr, casque ad has tegionesperdu-o. zzzrczz/-zgii- cunt, idj ue natu rali qtlatiam vi & difpofitione cœli : imo pçr ful-nmam D s :(''''*'''4ik*& idclltiâ qui itaot-dinauit & cœlum

, & Solelu & onanes planetas,vt omnesprou ,nxpikrqu. -

.

tcrrz partes eius fentiant eë caciam , inlumineyin calore, frigore, & allis rcbgsad fuftentationem & llom inum & aliorum cnimalium necetl'ariis

,pro cuiufqtleproportionc & firu. E t ccrto certius efldc noflris Congianù, & aliis circum ia-nti btïs, f.: k-.od nifi ansaraicis vcnti bus iuuentur, calorem n- ullo m odo rolcra-ce

1-e po/l-c. lclcm quoquc folatfum habent Cretcnfes, qui infulas m aris yzngari in-coltlnr,cyprj qui Afiam minorem,soriam & Y gyptum incolunt,quibusq' uevcnti quamuis nobisinfeftllllmi, vere I't'?'%o6st funt.

wsw .,r.e Notandum quoque efl,quod in lAis & circumiacentibtls regionibus, nulla..x zzeyse knquam ,ncque in ipfls montiuna cacum inibus confpiciatur nixynifi i14 quibtzf-&t4ç'''- dam , longè tamen cb lloc regno Congo de quo nunc agimus

, rem otis vcrfu:prom ontoritlm bon:c fpci , qui à. Lufitanis Sierra neuada , id ell, m ontes niueiproptcr raritatem kiicuntur : vr neq. ue glacies, ncque nix rcp' ericturnimo fi 140-rum altcrum aliquando laabere goflentincolanauro ad mif-ccndum vel rcfrige-randum gocula,qt,:ccalid a ferè. fem gcr funt,graferrent. Vndectiam apparer

ynon ex liqucfatlione niuium, vt quidam & fibi & àliis perfpaferunt augeri Ni-lumyfed vt dixim us fblum ex continuis & fere fcm vllfibus pluuiis, qua

aliquando citius,aliquando vcrù tardius decidunt, & ./17--to aliisq' ue rcgionibuscodem m odoZ7P

dcfideratasaquas mic-tuat.

rna'e /ppr yf: .ezJ tcmp era -

T g

Page 19: Francesco Pigafetta Regnum Congo

h E G N I C O N G I A N 1. 7

rz/iA Lufttanorum A bocRegno yx/àw/ré Congonùfs/:/pzk, num a//jfwz an nigris azg wt J#jja-

niruocant ij/zs/azj.

C h : 1- I I 1.

...a% X 1s 'r z M h R v N r quidem vcterej , nggredincm thio- L+,,.no..-# , +,.w . 'y x > .( . ., r .y2 pum prouenirea éimio Solis calorc 9 quod etiam ipfaexpe- /kj eu.m r-,k

k, , ,,.,47..

, .t--. ricntia conagrobare vid.etur : appâret cniln , verfùs meri-

.

s., ..' '- ' 1 t- df tn vbi solell calidiffilnus holuines naultt) elfe ni riorcs J-''''. ' ' lr e g najirnp m..k'y ', io rz .; lv,j, /,y , .jojaetaa' vbi tctmpcratus cft. Vidcn-' zze/.zl'ze ?zfée-*'t'. (

.. ?fi#'O&.. ' ( .'1.,/ '(, . Qtlaln Verfils feprentt ,

,

'C 1 V4),.'- ' '',> ttjqy.- ' tur tanaen hallucinari. Certu 1'n eninA cfl , quod etian: fub ?''' WJVZ'''-k.R 'z . 'j .

- ,.k'.-. e.zt , . .zd.E quinoa kali , vt in regno A4elinda , (M onbaza , hornines

fere' albi nafcantur- Es in ln5.lla S'. Thomz, quz llrilnum a' Luh-tanis habitaricœpra cft (cleferta cnilm prorfus anrea fuit,) Iaon ilnpctlit caloryquo nlinns ipfo-run't Hlij v fLl ue ;ZJ. ccn te fi 1-1-1 u 1-41 ic ln an n u l-n albi fln t t's:' l-nancan t : cu :n So l i bi z-uc-- ac i n aliis iI) fulis J.E tlliopicis fi t calidus : vt ctiana lili

.l ipfo rtlnz i jz rcgîzoC1 ? .

; zo ;(zongiano ex indigenis nèulieribus fiafcegti, gatt-es luagis,nl Lni cunl flnr. qualm A( %r'h ep.zzywykva.matres colore referunr. Vnt'le Dolninus Eduardus Lopcz ean) concepitopi- ,u...nioncm,nigredincm fcilicethorum hominum, llon aN calore Solis, fcd a' f/er-tis natura profcif-ci : cuf etiam aâipulari videturptolonlaus,qtli in defcri-m a

ptionc interioris Lybimalborunl Wqthioptlm feu xlvsisslxo,v facit mcntioncm,vt & alioïlllocoa'lborulllEleplxalïtoleutlapquosineadelza Lybiarepcririait.

, '

De zzlqz//zsukzz, rêgni Congo, &c':JkJ confmisc x v v l 1

-' àv ,v- .9, E c x v >4 Conetls fecundnm q-uatuormundi plaeas in qua-

.2 f'N, ?: î-'''f ''---; ':.-'.->x tllor c)u tlt.)uc p-artcs diuidit ur,

-

in (acci dental Jna -q. ua as t-zlariy, f .1 ut4tuh- ï . ytb--y' 'q7,,f..''b.'ai-b ' î.;'t''t t'kô IJ uj r L,r

,ï j ) septcntrio nalcnc ,i n (.7 ricl) talcn.l s&l Nlcridio lla-111. ' ) i77(.

''

.

'?k. kè,spctr't,i-,?/ .1 '--t'@- -j' 3LL,-L/L't''' 7-: ;7' '6

> 5: o 1 .l.n li'. t: d c O cci clenral i gt-inaul'n ki ica tn u s . S ita autet'n c ft a%.- t7j ,-. ,.... . . .:(. $u -j. .s) .-. u#' d' '.#.;t''s''3 - -f%i'. ''>ïk.)-.A . i yjrna i tl xta laculu qui k-t n.l ul ri tudinc vaccaruln in' / . j) y j!.' ) # jj ! d ) .j. j k, j;, ;, j) û r (' e j r) j j g' --

-

'

, zk':i ''/,l'yt,tlx

' ' .)..-,'.J 'cius ljsttll-e pa

-fcentiulu nom el, ad cgtus elt. : Et trcdeciln: , . ! q ..k x-

' f''' 1 l'h - radikhus. verlus polum Antaraicum c'leuatus vfq tle ad j'i. .. . tl<:

gradus verfas ./..E qulnoèlialem exttnditur, ita vt 630 milliaria lralica col-nprc- zur, ocu.hendat. H abet hic lacus portun-l , non l'nagnut'n quidena, fecurum wtanxen, qui mnt-tlu.

m axinnas etiam llaues capiat. tcrracircum iacens plana, & omnibus ad vi4luln Lrc'. çarr-

neceTariis refcrta. Nfctailap & pracipucx argentum , quod majna copia vcnum '*'n'exponitur. subyfl vcro regis Angolkr ilugerio. Paulointerius apparcr-lluuiusBenglebi diaus,cui cûfuislittoribus dominarurquidalu rcgis Angolçvafallus

j, eengtaix.rerraquoque,vt prtrdiaum locum am bicllsyplanu & fcrtilis. H inc pcruchitadPuuiuln alluln,qtli ah Luftanis Scnga dlaus cft,& lmagnis nauibus ad zr nailiat-ia senz.#.

L ilis : cztcrum am œnitate y vb' ertate praccdcnti fere filuilis. H anc fe-nauiga ''

uiturduuius G ocnza, orfgilzem trahcns cx paruo quodam lacu, qui quoq. ue a%t'l c..s.<,.x.nAagno illo cx quoN ilus oritur,dequo polteadicetur, fic. Fluuij autcm Catlan-

zzfauxquzlvlcum prœdiaum cxcipit, in latirudinc duo cornprcitcndit lnillia-ria , abfquc yortu talalen , vnde non nauibusn fcd fcaplnis tantuln ad ccnttllnvfque lniiliaria nauigabilis efi. Er hi Jluui

./ om ncs culu filis littoribus quollklatnReei Congiano yarucrunt : nunc vcro alij fubfunt domlno, qtli ante paucost:

-

annos, cul-n rcgis Collgiani ïn iis vt vafallus yiccs agcret, doluiniun-z arripuiuj- tCque

Page 20: Francesco Pigafetta Regnum Congo

8feq' ue am icum rcgis,non vafallum d iciN-ult:m ittittam cnaliquando donaria

Ze''*'& N'- ibutiloco-paulovlterius fituseâportuscuinomenl-oandaycon:ilacns inla-tr#- .

gtitudine Iogradusintegros,Ntqi,vtpriusdixil us,ab Infulaquadam,ctli idemnomcng cum & totaplanaa

-bfquevllis litm ontibus,Loandayidcûrplklnitiesdi-

rnde 'r/azzz' aa eft. Contlat vero exlim o &arenis, qqas abvnapartePutlitlscoalnzayab a1-IWHt4 L e#ga-u.. tera m are congcrunt. Longaeâ zo m iliaribus,latavno tantum yin quibufdam

m inus,imovfquefaltem ad teliiadum :atqucita deprefrayvtWx,vzelparunaad-modulu fc è mari erigat. Vnde quoquu mirum diau, quodûfoflhm duosvcl

-*.. Jre/rzà trespalnaasgrofundalnagasyc. quam dulcem & faluberrim ampexipfoquaElna-

5*4 'X'?'*' ihatlriremagnccopiapoms:& quodm agiseâjquodnonnilîpleno:uaunaa-rr#.ris dulcisefl- dc:uenteenim mariamzro quo

. dam guftu& falfuginecorrum gi-

tur. 'uod reftes-trabone Etetiatnin lnfulacadis propel-lifpapiam fita. H zcFodinu 9a#e i.nfulaeftipfa fodinacxquarex Congianus fiaa (vtlta dicam ) metallacxtrahiti .#erN#r//az?l

.x,r.. & fibi & vicinispopulisauro & argepto preciofiora-M uliercsenim quadam adp4mzzgzv. hoc conduaz, marealiquantulum ingrellir,corbes arenis replent,quibus co-

chlcas parua.s & vtriufq' ue fexusm ixtasregeritlntaabltluxntyfegarant,fl m ellœenim mafculis funt preciofioreszquia lucidiores,& vif-tliiucundiores,&itainRegium thefaurum condùnt. Et talcs cochleaquam uisin omnibushuius rc-gnilittoribus reperiantur,nl tamen aliœprzterhasûllas-yqtlmcoloreyquicllle-i iuseft faltfabaliis diTerulat,funtinprediogvndemaximus regis cenfus-N ul-r c ,lo enim argento,neque auro, neque alio quopiam m ccallo fiue fl-gnato , fiuenon fignato, fe' d folis hifce cochleis in f-uis m ercim oniis, imo in om nibus vftœ

f'ci/earzr'z-necefl:a riis elncndisvttllAturyitavtipfutnetiam aurum & argentum laiàemattir.w,.x fef.l'zzzJ pJ- . . . . .

w,,. Septem in hac infula fbntciuitates, ab incolisLibatadiarjquarum prrccipuàt'ncz./z- tr.- ad S-spirituln nom inatur à Lufitanis,in qua prkrtorlkcgius ias dicitpâr pro-''?'#-- ucntuln ex cochleisyvt diximus,vberrimum colligit. InueniunturquoqueinJsm.tia- laàc Infulayquam uis parua,magni llircot-ulln,calnl-ttz-tlmpouium & agrorum gre-

non adnaodum etiam feri in filuis fe fuflentant. ArborEnnAnêa wr$or

es, quigm.r.n,.. raculotà, ab incolis Enzanda

&#.

'aoI- Lo-wzg#avg/a/-A

quoque mi-diaahic repcrirurin filklis,clumcum atlegrcgiatn

procerltarem fem ger com ata & virfdis excl-efcat,capïllam entaquzdam à. ra-mis fuis deèrfum tnittit,quœ terram ingreffa , nouas radices acquirunt, &, itaquoque ad fuam magnitudincm perueniunt, & nouum quafi matri vt-tde griuseA uxerunrtruncum ycum nouisqtkoflueranlisprabcnt; ita vtvna huiusgene-ris arbor,nouum fubinde acquirens truncukn,qui fùperius tamen culn priorearborefèmpereâconiunqus. progrctfu tempotis rotam filqam faciat,lmo to-tam regiollem implerura,nifiimpecliatur. Cortex intcriorveftimenta incolisrzbet :linum enim iam textulAArcfkrens,luagnacurad'etralAitur, prœparaturP& ad eum vfum regruatur. Vtuntur ad nauigationcs fuas incolz ratlbus cxtruncis palmarum confutis, quas vt naues prora, ptlppi & vclis ornantytzmisnwi'nl'.;4.-n&,ni-J- *..,u... quoq. ue aguntyquas tatn dextrè & conlidenter rcg untyvt non modo pitèofos:uuios, (èd altum etiam mare,vftlue ad continentem tentare ad quzrcndumviaum audeant. lnparrelllfulacontinenti oppofitanafcunturin locishumi-

Arl,zw/:; -lioribus ftlb aquaarbores,poâ delluxum m arisconfpicuœyquarum radicibusyz/à aysl. magnm adhzrcnt oflrem carnepugnum laumanum &ouilcm œquante,faporeiuculadoyabincolisAm biziamatareylaoceâ,pifcespetrcidiaœ, èquarum qçon-chis quoque duplicem habent prouentum ; ex interiore enim parte cilcemconfciunt praflantilmam qua in fuis vtunturzdifciis. Extcrioreveropquacortici arborisabipfis M angladiaaxnon nAultum abfillAilis,vtulaturadpt'zpa-randacoriabouIna,èqtlibus calceorûfoleaconEciunt. Czterum neq; frumentum ncqivinum pçoducit,przdiazfolum cochlezipfsful:ciunt,quzvndiqsmercatotes cum omnibus ad viaum nccelfariis,propteregrcgiuna inde pro-.

uenicns

D E S C R 1 P T I O

Page 21: Francesco Pigafetta Regnum Congo

uenfcns Vr enim aliis in regionibusyomnia fgnatis me-tallfsyita in his omnic conchisproâant & compar, antur. Et lit laoc, (nimirumquod non mctâllis, fed aliis rebus mercaturaexcrceatur) non fblum in hoc rc-no Congiano, fcdin aliis quoquc : im o pertotam ferè-T thiopiam, Africam ,JIz regno China & aliis lndiz traaibus fuit& ctlllodierno adhucdiein vfu. lazEtlliopia olim om niàcolmparabanturpiyAel-e, quod m onetzlocum ipfis obti-laebat. ln regno Tombutto quod iuuio Nigirvcl Sencgaadiacetjconchis promoncta hodlcadlaucvtuntur. ln territorio Azanaghi porcellos't concha ge-11 us cfll habcnt, qui non folum ibiyf-ed etiam in regnis Bengala & China, p4opccunia funt in vfll. In'quibufdam etiam locischartarcgio figillo fignarayvt&cortex arboris Gelfomoro abincolisdiaaypecuniaeâ. A tquehincveriflim umapparcc illud , m undum non nifi opinfonibus regi , cum m ctalla

lucrum alliciunr.

rzciguèau-!7rum & argcntumpnon tam Entvbiquepreriofl,quam in Europa,in quafmpcet-iam ipfe honoryim ù Ipfl, anima falusyiplis gotlhabetur. lnfulaab vnapartc nonlongèâcontincnti propierfreti angufliâ eâdiflitayitavtincolœnando ad con-tinelltem aliquando peruenire potlint; & hic tnulti eleuantur colles qui vnactlm arboribus in quorum radicibus oârcafugl-atliazinueniuntur, de:uentefaitcm lnari apparent,alll' s aquis teai-Ab alteraparte verfus m are

ytè-lnpercon-ïp: iciunttlr balcnz nigrz, magno numcro & llorribili (projntel-naaglzittldilaclza Balen.r'''.

zzzr</zzzs#..qua mediocret nauim zquctg fragore confligentes,ita etiam vt numeroflc' adllttus Infulz m ortuzeiiciantur,quasincolzextl-ahlt,& oletllu indcconficiuntrtdf-capllas & rates fua,,picis loco perungendas accomlnodaruln N ulla cameni bi rcgeriturambra vc1 fiaccinunx-vnde dominus Eduardtls eam concepit opi-l'iolaeln contrariam , non prouenirc ;'i balenis ve1 earuln

in totocolnln uniOm nll1m

lloc traau, vb1 m agnaram ènbalenarum eâcopia,nequealbtlmylxeqtlenigrtlm,nequecilxeretlm reperitur

.

Przcjpuus huius lnfula portus etl verfps Scptcntrionem,latus dimidium

milliace, & infignis profunditatis : & habei è iegionc ih contincnticiuitatemquidem celebrem, /cd nondum nlunitamyquam LuEcani cum vxoribus ex pa-tria cueais llabitant,fub D iul Pauli cuius nomini dicaracfl rtltela

. T etaorapi-- b u s re ferta cft, & przcip uc fardis v fqu e adeo ab u 1, d at, v t llyclnis tcnxpo re $''r23 C.#,2-f cl

irr n@4l&n4.tortll-ta fere littus cxaquis exfilicntcs colmpleant. Cancri quoqucmarini l'nirtr

b funr tnagnitudiuisillq' ue tallta abundanria,vt plurltma incolarunn pars cx iisi lviuat. Vrrtùs hunc portu m ). continenti dePuit Begnus duuius , egrcgiz (luo- zrim..

.#' ue nangllitudinisyita' vtad z; milliaria magnis natlibus fitperuiusyqul vna cunACoanzaH

. Infulam Loanda,vtdïxim tlspfacit. Non lolngèab hoc mcgnus alius,magllartlmjue nauium capaxeolluuitlsjcui Dandc nomcn efl-poft lluncalius nznaeAi

cft,l-emba diéttls,qui cum portum non laabeat,laatligatiolai,quoakll4aagnas na-

ues,ell inutilks. Vlteriuspaulù apparctalius, O zoni diétus, qni cxcodem cnm ouoni#i'N llooriturLacunmcdiocri qtloqucportu ornatus

. H uicalius eâvicinusgl-oze o/oez.diaus,fetlabfqueportu :hincalius diaus Ambriz

,qui àM etropoli Regni fè. ad wmxao.?tfedecim extendit m illiaria. H unc fequitur Lelullda , qui radices m ontium c

t:.,u-xin quibus m erropolis fira cftprztcrlabitur. H ic ex eadem cum Coanza oriturlacu, fed longiore :uit traau,vnde ctiam aftate cetfannbtlspluulisjvadis vbi-que rranfiri poteft. Tcndcm pcrueniturad Zaire ; qui vt latiflim us

pita & m a-ximustotiusrcgni eftfluuius.o rlturautcm ex tribusdiuerfislacubus; prim utncnim venam quafi habercx eodem cum Nllqypoâexpradiao cum Lclunda&Coanza : terrio ex lacu quodam quem facit N ilus

. uzprincipiapartpa fànèfunt, fi fluminis m agnitudincln rel-picias : oftium enim eius .),8 milliarialattlln

eflpHuaus tam vehcmcns, vt aquam dulccm vfque 4o vc1 j-o m illlaria in maree lt ao ''

. .protrudatyimo aliquando ad îo-quam nauta tcolorecoglaitam iniptolahari: dulccm

fp crmate, e6 quod

R E G k I c o N G I h N 1.

*

Page 22: Francesco Pigafetta Regnum Congo

%

iO

cunraa.. dulceln cxcijniunrp& cd fuos vfus refcruanr. Rfagnfs quoq; nauibus cflgertlius,vfqtlead zq mill.vbiex lmaglnisaltisq/ifcogulisâLu6tanis Cachiuicradiais,tan-to ctlim pctu & fiagorcdvcidit,vtadoao vt'-quelmilliariaexaudiatur. Et huiuscafus violentiayqtlanon folum arenas,fedmagnos quoqueraptatlapides, mul-

1V'* 0* l i indc conftituuntur inf-ulz, benè culta & llabitatr,quarum rcgulircgitkr z ncZazz'J.,/2. . . .

Congiano ftlbftlnt :intcr fe multo tamen difcordeszvnde m ulta hic vifunturprzlia nauclia. ln quibus vtuntur fcaphis tantum m agnis & informlbus, cxvlaoligno conflalltibus : & naaxim z cx trunco cauato arboris Licondo, quœ tanttr

J'fz#z'', 124- cftmagnitudinis,vt fexviri cxpanfis brachiisvix cam poflint circum dare, con-:/,, ex kàou-ftanr, & tantm funt magnitudinis vt ducentos viros cum arm is & remis,quosâ'N @ . abfqg fcgtis & canccllis manu folû vibrantzcagere jlof6nt : in harum infularunz

przcipuayqu:r tamcn m inimacfl,ab hygpoporam isyqui ibi maguo num eroin-ucniuntur, eqtlorum lnfula diaa, pagus ell -'i' Lufiranis habitatus,qui itidem vtalij itlcolafcaplpis iftis vtllntur, & inlirtorc Llcridionali côtincntisavbi portusPindanus,in quo onanes naucs quzad eas oras frequenranr, flationem faciunr,

Ar?/zJJz,/)a0... .,, J;-f/pv fua exercent culu nouis aduenis mcgno ctllm lucro colunaercia. Varia quoque''r/?fz'zzzzzzzzz'. fi,l lloc fluuio rcpcriuntur animalia, nempe Crocodili incrcdibilis nlagnitudi-crocotilli. nis,caiman abincolis diai, H ygpopotami,dc quibus métiollem fecim usnculnI-lvxtv*tsoru' alio adhuc pifcc,quf mcm bradtlo laabet,manus Ilumanas rcfercntia,& caudalnWJ' J .ulmzi-z.' a,,- clyp. ci & forma & magnitudïne. Vocatur laicab incolis Ambize angulonidcfh&Hlv?9*-'*'. Porcus aqua Cilis,proptcr glingucdincm qua porcum refcrt.caro quaab incolis

f-umo indtlratur,a ad lautitias referuatur,&guftu & odoregtattl:aquâ dulcemnon relills uir. Pabulum eius ell granlen & om nis gencris hcrba inlittore cna-t=.0. re l'oul rttfert.tanta-interdum cftlnagnitudinis vt quilygentas libraspon-dcre eleuet. Capitur à pifèratoribus nö vt pitèes, fed ferè vt bos. obferuato ellil'ndiligcnterloco vbi pat-ci foletyfcapllis fuis cxfpe/â:p & aduenientcna contisatlcrel-nis occidunt : occifum ad aulanA rcglam dcfcrtlnt,aliter enitn capitali pro-pofîta pœna, v t & alfj gifc' cs qui hin c rcgij d f cunttl r,ncm pe trucis & cacongo pi-fcc fingulari, fal (moncl'n h-g tlra ( fcd colore t1i tlerfb, caro enilu ea eft al ba) refkt-

.w % ' >

rentc, & tam pingui vt prunas f uperimpoflras extinguat : vcndi non pollunt :vnde diligcnter , nc impunitas audaciorcs redklct , obferqantur ab aulicis, &dcprchenfi , abfque vllg renniffioue pleauntur. m ulta alia genera pifcium inlaoc tatlio fim leaori, prztcrnnitto, contctltus prazcapiuntur iuuioz quosznecipuos faltcln dcfcripfilfe.

Prkrtel- lèes diaos ftluios & lacus eft in hocregno qtlidat-n,qtli proptct mul-titucllnck-n fèapllartllu,dkr commotlitatelu eas faciendl, filuià cniJn vndij ue cir-

'ai. 2, /-'. cunda tus cft', vï Lllh- tanfs Ia baia de las Alnaadia s, hoc efl, lactls fcklphartlnA di-*7/?72/0'-*- & 11- : ïn cukus oftio trcs f-uns infulz quaru na vna, qua mediocris ell, l'n cdio-Ll

.$ () pcri quoquc porttl adorllcra, tam à. peregrinis , quana incolis frcquenrattlr :rt.;lî-qutr tl ua paruœ ?JJ lnculca fu' nt. N on longeab laoc lacu vcl'fus Scptcntrioncmaalius cfi l'ltluitls, qui proptcr colorenp,rubros cnim fcoptllos praterlabitur, &

'i. Je Az rubras voluit arellas, ;'i Lufiranis rio de las borrcras roxas,fluuius arenarum ru-Sorret.vu z'/ - .) . jjj jyabrarutn diatls cfl

. I aulù vlrcljus adlluc funtduo lacus,coniunai & rotun ,K##. vt perf-picillû rcferanr,in quos mareillabitur,costp infigni portu ornat.Nbmcn

Brtiti f'unt ab Altlato Gonzales qui prilnus intcr Luh-ranos eos detexit. Suncprzterca lnulti montes &f-ltauij & lacus- quos omnes dcfcriberc: non cfl operxprctiumnvfluead gronlontorium D-catharinziuxtnplagam Occiden-

talcm, a' lincaucquinoaiali fefqui gradu, laoc elh zJonailliaribus Italicis dillans.

D E S C R l P T 1 O

D .

Page 23: Francesco Pigafetta Regnum Congo

)#

lt E G N I C O N G I A & 1. 1i

b œ arte Jrprfwrl-/paa//g-d?r/.s limitiL- .

C x p k V..

N. . k '>; . .

X capt-omontorio S,catlxarinzihciplensyextcndir fever-

. ';'- . .., fùs O rfentem vfquead duuiorum Vm ln:r & zairi confltlen-

''e'-*<* '' ' - tes) latitudinem vltra fexcenta milliaria comprellendenszt 5

x1. >. ' v k ) z z. ,' t ' incuius conliniis verfusseptentrionetax,vtflblinea.+ qtli-

) --'ïh' hks. '; . t ' 1- '>-- ,

'

. x -..: k noaialivvrftls O ceanum vlRthiopicum yvfqtle ad prom on-

%* -' ' '!'-A'. Gk ium Lugi Gol4zalues,laabital'ltpopuliqui olim quidemzoày, 4 tor* gïvvy,gv+

., . . Bramasynunc vero àrcgno Loanzanomcn habent, vnde &i, %'J Jw/gzl.)I:.tk:,'u:11 l'cx ldaniloango dicitur. Habethzcregio mulros clcphantes,v llde &cborc abuntïct,quodincol:r cum ferro pcrlnutant, ex quo ctlltrosbipennes,&fagi:rarum mucrones coniiciunt.laitiea quoque tclapde qua alio loco huiu; rttulztionis diccmus , non talaAen cx lino,fed è' palmz foliis lnagna copia hic tcxi-tur. ikcges eiuszqui olitu vaflalli Regis Congiani videniur fuftl-e, ltegis fe ctni-

i 1 1a. vt & cateri ferè om ne' s htti us j'llagCr llabirarores, lu- 1*6*1* &h-cr':y JèoI:) nalat. nco , cumodgwdccorunz nAore circunaciduntur: c:tetuln tal'n bello qtlana pacezvt & flatura, ,.r.coiore e.z conlplcxionc concfanis filmiles. Arluarura câlnagntis clypcus,quital'' fcrè- tcgithotnincm s -kluelu è- l'nagnis duristluc coriis anii-naliuln Enlpa- Hrnu-t (

. )

clk-avediéàorutz.,jGcrllzalliaaubutlfslaatlkl ab/ilniliuln,confiaunt. Glatlij ipforuln& rclazlaro funt m tlnira ferro, vezlabuli in nlodum 'in m edio tcli m anubriuln

. .. % kefhvndc non foluln dcxtre colliluare,fcd & quiduis terè penctrare poflunt. Pu-u . '

'-it'rlt?s qtloq tlc gelncanc lzallaruirn ferro finailcs. Vlterius lzabitant alj populi1- unzygavgJ'sxlpzitzlttes diai,itlcrcdtbilis feritatis,fe inuiceln enin: deuorant ita,vt ne annicis t

.., /,. o,.&' proglnq uis quidelu pcrcatur, quoruin potlca defcribenaus lliftoriam . lte-Amlozpèugllum uutem laoc vcrfus O ccidellten) fc cxtcndit vfque ad A m bons populos,& .t..

- -f O rientem vf- ?'vdrfus 'SeptctltrionenA vfque ad Afticz& Nubiœdefcrta 9 vcl us

tq :kz ad lacunl,çx quo Zairusiuuîus orjens A nzicanam regionem ah rcgno Con- Rrguum-u-gikno inftllis rctllc. Ltls , partim ctiam ab A nzicanis laabitatis , qunrui'n incolr m''can-m-t u n? Ck' :7).-.9.:7 ,1 k $ co tv t)L fzrca !)t t! r , diuitl it: l 14 rcgno A nzicano m ult;c funt fod i-- ' -

'' ç .$ ltzl-n rubruon, quocl ab incolis Tauilla, & %%a*'.**k-J ) v . (. ., ! t .c i t ( ) :.I ta t) t? e i 1.7 i L . g 1-1 u 1.1z a n ta

. , gua <.:J-.t' i :714 k/1 (-1f..1(78 oiit'il-nklal Claicongo dicisur : & hoc in gtlluercn'l rcd aao, ct-i olcol'yarfna l'ut'n l'nixto, totu na corpus ad tuendalm valetudincl'n & bonana conttitu-'-dthnc m pert:ngullt. Lufi Can i vero cuna aceto nnixtul'n cnnglaflri l3.1odo pulfi buçA/enartl a) , avl l-ralnicl'n gal 1 f can-i f-c nan dam ltupovunt. Autunlall t qu idaln cfl-e) licrntz t:4 44 c) uilc qtlod cx lndiis ad ntls dcrerttlr, vnde quoquc dominu! E d-kec buarclljs afiirlllar, fe eius aliquod vidifl-c teiim onium, uilrirum qtlodtufl-tnnusquidam doletcln ccpiris quo diu laboraraty f-ullitu puluereeius pruni ilnpo-fitopfuglrir. op t im ufn autenl cll id quod intcrius ipfl l'nedullk .arborisadlla-tul?'z e. xzcrius vcro nullius prczijlquja nullo vfui accotnlnodum, lncolœprotpritzt.t llabcnt rcgcm,cui ctiatn lmulri alij rcguli vel fatrapz fubfunt : bcllicofi& ctlrdati cdlaaod um,arma ipl-3s alia quan) qua fuprà defcripfimus-Arcus enitni f- . i & lirzncivcrficoloribus ferpentiuln cxim iis tam a:-abrc vt cun, H'ma 2*r'-P

. (lt tl 1)R. 1.')Ik !- tl j )w .

. > cunoygm.ligno iplo viktctkltt'Lll-llarrclrculatlari fulatl hanc prœtcrornntuln iucundtllm vi-fa 1, itadc etialn vtiliratcm ca p ientcslquod arcus rcddanturf-ortiores, ipful-n li-

. N m' '*' w *

'

'

g'' k.in? à. tillcis & vcrm ibus pacis tcmpore c6teructur, & abfque olnni nnolefdia& derri:nenro traaari poflint. Ncruos ipfa n-atura nniniftrat : nafcittir cnikn

d i ' fos vr & f Ia ricgno Bongala ad Gnngcm flauium) arundo, vc1 Dotius fcir-upu p . , ti z

l'i gcaus, p tl i1i cci coloris ,& mollis, quam p arul-nger contortàn: crcui pro ner-' j * * . x ,

...

uozaa.aptarzt; fag i:ta:, brcucs & gracllcsyfcd c duro ligllf' conltakrgquasvna

B J- cum

Page 24: Francesco Pigafetta Regnum Congo

'bt Jj;/

D E S C R I P T I Ocum crcuNpnafcmpermanugerunty& tancziniisenzittendisceleritatisjqyt (t'e-fèe Eduardo q' ui fe vidiffc aërmat ) quanuis viginti numeroin manll llktlaeanc,omnes tamcn ordine emittant, antequam primain terrcm decidat :imù tan-tz funt dcxtcritatisyvt aucs in pleno volatu transEgere cum vclinr, pofllnr.

' H abent quoquc' fecures ,quibus ferrum m anubrioycui arcis lam inis alliga-tum e(1, anguinis quoqtle pcllibus circundato, duplo longius ell. Ferrumipfum p erpolitiffimum duo llabet cagita : ab altera enim parte latum in l1e-m iciclum deduaum , ab alrera m allei in m odum obtufum , quo dexrerri-lmè quoqtïe in przliisvruntur, non tantum adljct+ndum aduerfarium

p f-ed ct-iam ad fc contracius fagirtasmuniendum,latneninn ciuspartc onanesaduer-Lrij ûgittas excipiunt, & elidqnt , ita v: eis fi: & gladij & clypei loco. Pcr-uos quoque habenr pugiones ytqtlorum vaginz ex przdiaorum fergentiumpelllbns conûciuntur. Baltbcos gerunt, vt cx variis materiisyjraetianA formisvariantcs , rratcipui tamen quos l'nilites gerunt ex pellibus elephantinis trcsdigiros lati iunt : & hi cunï daos vel amplius digiros lint crafli, ignis adiu-mcnto rcddunrur l'otundi, & fic aliis loris corporlcingunrur. l-lomines funr

v.rivun. vt agilcs , ita etiam olnnium pcriculorum contemptorcs : m onrcs & rupes.<Wucgnorgm. vt ca?ra aut dam œ perfaliunt,vitalu fcrefacicntes nihili. Czteruln filnpltces

& integripvtlde etiam plurimum ipfls l Lu6tanis cred itur. Non tamen (refleEducrdolmultunz cun) ipfispropterferitatel'n &in fua agilltate confikl' cntinna

,llabetur connmcrcij, nifi ctlnl Collgianis at't feruos,vel ex fe, ve1 ex N uhianisI côtcrnafnis,autlinulu autcburadfcrunr,fale autaliis rcbus, atlt ctiam coclzleis

Loandanis, qu:r & ipfis pecunizloco funt,autaliis cxinfula S--fhomêrallatisaquibtls feexornant,ferico kluoquepannopcultris,vitris,& eitlfazodiLtlEtalaicislucrcibus,gernautantcs. N on folum circum ciduntur vt rellquivicini populi,

M'e--nni' fed ctiana tnl'n viri qucna mulieres cuiufcunque ordinis cicntricibus fibi ipflà inr'I-or''m e''- juuentutc culrris faftis totam exornant fhcicm . z'M acella ipflnrum , loco bo-&4tW.

. .uinfil'n , ou iuln , alforulmvc anilmaliuln : htlnnanis carnibtls ttlntreferta. f-10-llcs cl:fna quos pra-lio capiunr, ad cptplas lnaaant. Scruos erialn nifi fhtls in iis

Carne' J'v- alsio'ri prc:io vcllclcndislucrcri queant, faginatos maaant, & vorant : dkr quodazazpza ç,d u ,z,,,n.,g.t:;. magis elk funrqui vita tzdio, àutgloriz cupiditate,t magnum enim.putanrye4

. nolalaiûgetaerol-lanillai?vitaln contcmnerelindudi,autvt feoflendanc ftlorumdotninorum amantesoita ctiam kt carnibus fuis eospcfcerefuftineant

, feipfos.

j- s f- j:nagnis grecibus' & grecio aliquando lauiclanienzol crant. unc anc !) urcshillcinde alztlaropoplaagi,vcpt-zcipuè in lndiis Oricntalibus,vt in Brcfilia & a-lïis, fed ralcs nufquam, cum enim alij hofles fa- Item,hi etiam fanguine iulaaos,cum libittlm ell, voranr. Plebei aperto capireincedunt, & vfquead cingulum

nw.. fuperiorc parre corporis nudi. N obiliores roti veRibusfericis,autexalialuatewria contktlis amiciuntur, caput quoque rubris, nigrisq' ue vm bellis,quidam ec.iatn Ltlfitanicis gileïs teai,in toto cztcrum vrftitu ( li poflint ) mundi & lauti.Horum f-œininzcotzqtloquevtAft-icanxveâiunttlr:plebeiveroyvtviriyfupe-rlore partc corporis vIkuc ad cjngulum nudœ. Nebiliores autditforescaptftctianlvistis exlnrllalat,aperratamelzfacie,calceosquoquearlguinis exuuiisverufcoioriblps diQinaos & exornatosgerunt,reliquaverovtapertocapitc, itaec-iam yedibus nudkr :om nibus & form a & incelfus efl liberalis, vt & in m oribusmagna comitas. I-ingua lt Congiana diuerfa , & paulù diëcilior ) vnde ipfiCongiallan) Lcilèncongiani vero Anzicanam autnunquam autmaxima

cum dlm cultate diount. D creligiolzecongianosinttrto-galasgllilailaliudilatclligerepotui, quam paga-

nos & dam oniotum culto-r- ellke

D.

Page 25: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N I C O N G IA N I. IJ

Departe Orientalt F eA confniè.A v 'z V 1.

. hmn-. a. .,o . .. .'Tq., ,N c l p I w hac (vtfùpraànnotauimus) lconquentibusvm-T-F't-X' ) 'u,'r *b;. 'x!-.

-

ba & zairi qum inum,vnde llnea reaaverfus meridiem z-e-tt , pvs, so .L6îb(6' l-: ' - ,, qualiter à. N ilo qui remanetin flnifïra parteydillanteduaalkx' 1)- -

c jftallinum cltifnm um ,& in fum - .u..,ov-,.- '- .,k'Jt ). ,, comprehendicmontem rc' k. .' . . s . .'(kb.V ï'), $ ' ' i feu culmine inhabitabilinnyfic tliaum obtùmmâfn 1.,.-., v m tateQ , r ,

-

. ,,t'. . in cis venis omnis gencris cri:alli abundaritiam : & paulù-'

. vlterius, m ontesquoque qui Solis ob incredibilem altitudi- A.1.,,;.s.u:;.neln dicuntur, qui prorfùs nudi abfque arboribus aut quibuscunque fLntjnlan-tfs-A ïilaiftra hulusline;r parrealij furgunt nzontes quiHuuium Sarbcla ab vtra-uc parte circutadantjprtAlnterxnitri ibidem copiam,Nlontes nitrij diai funt. Et àu..;...hrg.9

xhi alltiquiflilni ftlntregni Congiani verfùs Oricntem tet-naini,quiyvtdixilzausyatrolp/lucntibus duoruln :tlminum fe extendcntes vfque ad lacum Aclaelun-dam , & ad confitaia reg' t1i M zlem ba comprelaendunt 6oo milliaria. E t dlflaclz-rc Iinca 2t N ilo & eius duobus lacubus,de quibus fuo loco agclnus, Iqo m lllia-rlbus,qnod interâitium quoquc bène populatum comprché. c-lit m ultsns 11'.0:':-tesjvaric & m etalla & m ercilnonia producentes. Et quoniam huc dcucnim us,dcfc' ribam patlcisincolarum huius lociincredibllem folcrriam in conliciendisomnis gcneris pannis,fvricis noftris pannis fmiles non tamcn 1.- fcrico, quod Panni ;./',/z';l

. n.t,w.o.u,..qucmuis ibi fitcopiofum,tnmenibi non crefcit,fed aLuïiralzisadtleltiturytedèpallnartlm foliis, quas,vt humlles maneanr ,putant quotannis. & diligentcrri-gant:vt tuato maitlrl copia,tcnct'a folia producant.

. H lfce iraque foliis fuo m oc

do prrcparatis & cm undatis filutu nent, ferico ;lo haud cbtimlloex quo omnisgcnerls pannos texunt : & inter ulios pannum texunt holoferico ab vtraqueparte finailetu,variisqtloque:ol-ibusauraliis Eguris (fJ volunt) ornatum,ita vcholèf-ericutu ltaliculn non fblum vid' earur, (bd etiam prccio & valorezquer.Vngulatunl quoquc,quel'n ltali D al-nafto appellant,ex iifdem yltalico fxnilem

r,variis lnod ps fîpilltlytltltt exornatfi, conflciunt. Texttltn quoq; A ttalicul'n, quod;.Lk) tttli lst-ocato vocallt , conficiunt duum generuln, ltaliculu grecio lnulnam fa-pcrans,quo ncnlo, nlfi rex, & cui ipfc fpcciatim yernàif-erityvtitur. Ptecioflffi-znuln ef't, & quinquepallnosin lollgituvl' îla.cy& tres quatuorve in latitudine ha-betvcuna rcliqui panni , fccundum f'blium ex quibus 6- I uln prouenit brcuita-telcn,multo li j1t & breuiores & angutliores.àtt his A tlzicani plerunq; pro facul-ibus cuiuf t1c vefliuntur, quamuis cninn paulù fl-nt cralliorcs, leues tamcnrat q

ftlnt,& érlmi,ita vt tam aqu;c & vcntis quam calori rcfiftant-vnde & Ltllîtaniiiscœpcrullt vti, non fo1 ul'n ad conficiendas vcflcs', fed etiam ad confcie'nda tamtentqria quanz vcla, vcntis eninA & aquis incrcdlbiliter refillunt. l-loc itaqueJatus ( vtadhlflortukn rcucrtar) Orientalc regni Congianipradiaalinea clau-ditur. N ilus verù cciatunA & quinqunginta inilliaribus ab ea vcrfus O cci-

dcntem diftans ab altcra pcrtezaliam circumfluit regiontln, à

pluribus regulis reaaln. quorul'n alj' Pretcgla-lti, Ab yliino,alij lklœnelutiga.

no fùbfunt-

T. 'J D ç

Page 26: Francesco Pigafetta Regnum Congo

*

1-6 D E S C R I P T I O

Dêparte Alrr/Jjnpa/j,r/tg.$ confniirh v a' V 1 1.

*

t- N c x p I'I- h2c à monte Argenteo, Ec?rogcercrgentïfodla< z d'-hl./k; . -s x l;.w.- , nas,à Lufitanis diaop& vfquead portum Vaccarum vetfus

. ') N '.x'-'

occidcntem ,hocefl,ad 4so m iliariacxtendittlkylinealaimi-#* >

' ' t ,s7 .

rum obliqua ab vnaad alreram terrarn duaa : qurdiuidatJ* . .

..4 .. a .' q. .. ; a. . - 'reglaulnAngolatnum ,& lfilliârarelinquat przdiaos m on-

@i- Q''.' 7:. -'

'=. '

q' tes argentcos. Verfus Meridiem vna cum regno Nf arama-At xso.. zt-p ljây j ujm jco,' ----J-X;'v-'.- no magno & potentf,alfâs AngolanoamicovaR''n**'M4- Rex M atamanus rcgnum obtinec ampliflimumyquirpe quod aN przdiais tcr-t4m -tlhm .

m inis ex. tendartlr verl-us M cridiem , vl-que ad Bauagalum Euuium , & ad radi-

ces m ontlum Lullm. Verfus O rlentem vero,tranfiens Coarum d. vfqueadrf-pas Occïdentalcs Bngamidrifl. Terra criftalli aliorumq' ue metallorum fodi-

nis, omnisjue generis alimentbrum referta. Aër ei remperatuî. Et qualnuispopuli vicini femperfuaibi habean: com mercia,vtplurim um tamepintcrAn.olanum tq à4atamanum reges male conuenit,vnde ctïAam hi jllerunquc funtin crnzis.flluuius vcrè Bagamidrus diuidit règnum A4ctaganum 2t ikfonol-nata-no?quod verfus O ricntel'n fîtum :1 loannedeBaccos c.f.llb.lopf-atis defcribitur.

ln latcre lnaritimo m ulti dom inanttlr, qui cum om ncs Rcgio tirulo inli.wgniri vclinl', vix reguli filllt, z'z qtlia nullos porsus habent com lnodosyab cxtcrisnationihus yf x atlt nulztlualn com m erci; gratia vifitanrur,vndc ctialn non o-pus etl,vt in corum defcrigtionemultum hareamus. Czterum qtloniûm z1i-quoties regni Angolani faa acll m entio,opertrprecium critn vt hic de co paulù

Ang.u.gm tradem us fufitls. Itex itaquc cius vcfallus olim fuir rcgis Congfcani, & non fo-trgn-.. lum cius arripui: dosui nium p cuius cvct adm ioiflrator, fckl & alios circum ia.

centcs poj'ulos fibi fubd itos redtlidis, ita vtiam rcx firpotentifiimul,nec Con-giano illfcrfor,vndc eriana ci ctlm Iibct tri hutum aurpcnditaut dcncgat. Conatigi? autetn quod poflcjuaam Lufitaniz rex lohcnnes fecunduj lnoc nomine,pio fuo zclo fidenA Chriâ' ianam in regno Congicno p' lantaffet,rcgelnq' ue adcam ampleaendam induxifrct, faai rurfils fuerint am icitlim i,ita vt AngolanusCongianum dominû donis fingulis annis milro, prope agnofcerc,&vtriufkucfilbditi maxima cuna hum anitate com .mcrcarentur, Lufitcni q. uoque in portu

aut alias m erces cum fiais conhmuaLoandano regio perm itru illforum l'nâcipiatantes in Infulam S.T hom :c tlcportarunt,& hzc conamercia ita fi mul coniun-xcrtlnr, vtnnucs olnllcsprius à.s Tholzl-&. deinde adporrum Loandanum ap.pellcrecogcrentur. ulbus itaindics crefccntibus com tncrciis,vifum cftLu.fitanitcrcgilpropriis fum gtibus nauesaliquot oneratas Allgolam m ittcre,qui-busprkrfkcit Paulum D jazium N ouaifanora hoc m unere prztcralios dignum,quod ipfius garentcs primi lauius commcrcij fucrant & autol-cs & inuentorcs :cui poltca fkcccdcns Lufitania rex Scbaftianus,poteftatcm dcditolnnespo-pulos a(? ofliofl. Coanz;r vfque ad 1;o afcendendo fllo f-ubiicîendi inapcrio, re-ge ad id, vt qui hunc tanto vcl, ctiam lnatorc honore djgnul'n putabat, t-um.

ew-/- Di4- ptus fcgpcditcnte. Patllus etiam D iazius m ultis ct1 fuas coniundis nauibus*'*' iis variis nzcrcibus rcjnletis,in portum Loandanum vcnir, caq' uc com -oncrar

,

m crcia ibi lllurim um auxit, m agnisq? ue inde diuftffs congrcgatis, paulatimab fquc tum ultu f-e in contincnrem im mifit, ibiq' ue abdittls tandem fedem iaquodalnpagovnonailliari 2t l1. CoanzarenAoto,cui noluen Anccllz,fxit,itavthuic mercatui Angolano tttrer vicinus: Cum autcm 'quodam tem porc,vciam agnismercatibuséeri folct,congianivntcunl Lufitanis m ercatorilnus fuas

opvs &

Page 27: Francesco Pigafetta Regnum Congo

$-

lCo/es& mcrcesterrcftri itinere Cabazlvrbem yinquaaulaeRregis Angolani, R'x Aezz'/'ei

Iiarib-àportu marino diflitamsdefergtpvt m aiori cum em olumento ecs n''*9'''e't'''zj-o mil vurnvuut vendere aut germutare poffent,Regio iuffu initinereintercepti & occiflxf-unt:huicjuefaao talem dediccolorellazquodalrmal-etfpeculatoj-eseosfui;fc, qui fe cum fuafamiliainrercipere tentarjnc. f-ed ftuftra: fatisenim apparuiqnon f-peculatores,fed m ercaroreseosfuifre,catlfanl verofaai vcram fuifl: furtl.marn Ahgolani auaritiam,quam preciofishifce mercibus thtiarecupièbat : vn-Je faaum eâ principium diflidij &belliintcrlnosduosrcges. uo etiamvifoPaulus Diazius occafonem explendi voti captans, regi Angol:r i-e oppoftlirj:1 cum omnibusLut-lt:anisquoscongreg'arepoteratirï illa regioneyhifc' c dua-vn

bus trirem ibus & cliis nauibus quas ipfein portu Loandataollabctnatjnuuiulzl nuz-,è oetGoanzaafcendir,& om nes obuiosabalnbabusripisautdebellauitautanpicos ''m''''' --zz,-

- gnlung r#;'-reddidit. VndeAngolanus perturbatusvrritus etiam yneomnesvafalli fui at1 y,,.

D' iazium laonninem diuitem & libcralcm fe con uertcrent 9 m aglïum ad eulnreprilnendum confcribitexercitulu. ld Diazius exaudicns auxiliu m Congia-

Jni regis implorcuit,qui crudelem illam auaritiam deteftatusj naifit ei fuppetias

A -ino ftlo Setaalliano Nfanibam ba :laruras Koooo virum, grafed.o illis confobtvna cum ;z0 m ilitibus Lufitanis cum fllo duce, quibus om nitaus ipfc tlipcn-dium prabuir. Hic exercitus cul'n debuiffct cunz Pauli Diazij copiis coniun-gigvt iunais viribas Angola rcx debellarertlr,acciditjvtctlm ventum cffetatlnaafe,dutliusq' uc Bengus Iz â. Loanda milliarlbus diaans etx't traiiciendusifca-phçq' ue quibus fd demandatum erat,nonapparerent,il4lùiptis ducibus incom -naodulm & fatluram temporis exillim antibus,fi tantus exercitus paruis illis f-ca-phis lattlrn /Iu uium traficeret : in anim um ïnduxerulnt aliam relltare viam &D iazîuln serreftri quarereitinere. Vnde per ripas:uminis afcendentes ob-uiun) laabent hofl,lelncxercitum.

.'O rdo militaris M ocicongiörumytitcenim vocanturindfgenzcongiaui ) c

.ng;....& Allgolanorl idcm ferè vt & eadlarm aturah Pcdites enim om nes runr,copias Gwm-m.''.t3'. prdp my/y, .fccundum loci opportunitatciu aut expandéres,aut cfstrahentes , aut in plures i.up.parrcs diuidentcs

. Sfgna qtloq: & vexllla codem modo eleualtt.llegitur exer-cïrus vcl-fis fignis & rt/lmot-ibus qui lt fumm o prafeélo in nacdio cfsfi ltentc pro-ceclunc, tiue enina vclir, v

.tcôlliaus incipiatur,atl,t addcxtrum aut fi nittrtlm 1a-tus f-citlclinet excrcitus,aut grocedataut recedat,aut qtlicqu';i aliudfaciatzccr-ta fua habet fig. na Ncertasq' uc voceszquibus omnia indicat. lnflrumcntorumatlrem przcijnuorum quibus ad lla:c danda fgna vtuntur,ûlnt rria genera. Pri-nAlblll enim vtuntur m agnis crotalis ligneis

zquz fontJm horribilcm inpata e-dulat,aucetiam tymganis,tcorio cauzarboris cortici fuperindito) qtïz mallttistburneis pull-ant. D eindc habcllt & inflrum enrum triangulull) gyramidis in-

uerfaforma ( fbperius cnil'n lata in cufpideln definit) quodex ferrcfs laminisita coniunais conftans,baculis ligneispulfatury& vtfonum edatm aglsllorri

-

bilcm,glcrunquerupturana halnet. Tertio vtunturetiam catlatisElepllanto-rum dentibus, tam paruis quam magnis,quosperforatosilalatere,vtGerfna-noruln fx-Rulpcm ilitarcs,inpantfonum reddentcs& concordcm & bellicofum

,vt qui anim um aduerfus om nia pericula augeat. Et tria hzc inârumcnto-

ruln gznera Dux excrcltus fcmper fecum vtjlacre cogittlr magna copiapopusllabcils pluribus

,tam m agnisquam paruis. Cum enim roto exerciruidandumft ïi num , m agno vre'ndul'n ctl inârumcnto : fi parti faltcm, clio vtitur mino-t greyfecundunn partis illius quantitateln, ita ctiam vt qttifque .l-nanipulus pro-riunz fllum llabear,&intclligat f'Jgnul'n ) rcfgöfum q' uc fit-nile rcddac

. 1 pfi quo-Pquc nnilitcs inter fe fLa haben: fgna. Primi cnirn & q ui in acic llallt

, hom lucsplerunque funt agiles, quiin ipfo confliau fuis quafi tinrinabulisganiluunp reli-

R E G N I C O N G I A N 1.

qui:

Page 28: Francesco Pigafetta Regnum Congo

D E S C R 1 P T I O1<quis augent, & quohnodo dccllnandafintpericula, monent. Ducesin ccpitegcr4tpileolum variisplumisyvrQlarutionulu, pauonum ,gallorulmgcllinacco-ruluy aliarumq' ue auium yexornatum, vt& maiores & terribiliores lloflibu,s vi-deantur. Thoracem nudunl muniunt fcrreis catenisab hum eris fub alasinv-troquc laterc depcndentibusyquz quanto funt crafliorcs,& grauiorcs (vndeplerunque,lninimum manus digitfiannuli craltudinefupcrant) tanto tibivi-dcnturcom jntiores & ornatiorcs. lnferiorem corgorjs partcm vclbupt caligistjt'z vfque ad genua dcmittûtur,quibus deinde fuperinduunt toganz,vfjue adfuram dimiû-am ,cuiusangulosabvtroquelatere,vzt & fuperiorcm partem cin-gulo corpori alligant. Cingulum quoqueaEtbrè- faaum) tintinabulisquibuf.dam ornât,quibusin confliau, ve1 m inimo criana im pulfu fonantibus, luis au-gent animum-jReliqui militcs gregarij inferiorefalrem corporis partevefhun-tur,arcupfagittis & pugione arlnati. Cum pralium ineunt,in latitudlnem ditlpcrrlpntur, vr tanrù commodius iacula emirtcre, & itkus laoflium faltu euitarçpofllnr. Ac cum jnrimi vidcnturdefelli,daturfgnum receptus,quoautiito laipaulatim rccedentes nouis & integrisdantlocum, &hocdtaliquoties,donccxottlsprxlAaratur& emittiturcxercitus-lalnvt ad cœptâredeamuslpifioriam :

ungouw; s cum duo hofliles exercirusinfcj fbiinuicem ad ripam :uminis Bcngalm faaicotquni 'x- ctfent obuj,ftrpius vclitacum itaefh viaoriafemperpcnc.î Congianos pcrma-t'réêrs <'#* * nente, cum dam no tamcn vtriufque partis : D oncc tandem com mcattk Con-ér n'txy p .gianorum dcécientcp& propter fameln & propterlnorbum qui indc prpctflit,

'coaai fbnt I'ilas quifqueredire dom os. D iazius vero vidcns quod amico cxcr-cftui coniungi nulio modo poffec, yraiiciens quuium Coanzal'n in Luiola ca-ftram ctatus efl,loco natura ita m unito vt facili ncgotio fe Angolanorcgire-

eJz- Luinlœ. ftiturunl conlidcret. Cufus hic eft fitus. Fluuij Coanza & Luiola ccntum $%quinque milliaribus 21. mari con:uunt , & paulù fugcrius rurfus coniungunturvf-que fcrlad tcli faatlm,ita vtduo hiHutlij qt?adi illlttlam ctsllituant,in qna iux-ta consuentcs furgit collis,quem D iazius confècndis, & vtcfrct fccuriorycotn-m uniuit, & nomen hoc illi à przterlabente vicino lluminc indidir, qui quoduntea non fuit habitatus,icm totusàLuûtanisoccugatur-vllde Qaphis vftluead mare,tcrrellri verù itinere vfqueadlor milliariaabfquc vllo p. ericulo coln-l'neare golfunt. Non longe hinc vcrfus Oricnteru fiti tint montes Ccbambtr,argenti venis refertiflimi, quos ctianA infcflat Diazius,fuo dominio adieaoscupiens Jvnde magni fa'gè oriuntur tulnultus. Angolatli cllim confèj qtlan:dcfidcrcnturab holéibus,& quâm tinteos dlrarurijonlnibus viribus cos conan-tur rcpcllerc. ldcm quoque fit ab altera parte. Lutitcni cnftnfl Coanzatt-aii-cientes terram Angolznam quotidie deprzdantur: vndc incolœ fcmper co-

Arm. -or' gunrurefrc in annis. Armavero ipforum funtarcus fex palm is longi cum ner -'-nnrum' uisinterioreex corticearboruln prapcratisyfagittmquoque li'x pallrics long z,

gracilcs cufpidibuslaal'matis,qtlarum fem perfexaut fèptetn abfguc tlleca vpacûcrcu in tnanu gerunt. Ptlgiones habent cultrun: manubtio rcft!' rentes,quosfubcinguloinflnillrolctcrc occulranr-suaquoque tum opusefhvt& Lufitani

s'r.r6frma cxpcrti tùnt,nouerunt llratagenaata ) fkrpè cnim cos noau cum minimè timer'''H'q**'* luuîofo,ne tormentisimpeti poflint,& diuife erialn cxcr-

renrur,auttem porc pe**. cituyvtcircundatos tanto magis prelAaerepoTelnt,lulvtaggrcfli. Rcx nunquamin Inralium defcendir, fcd fatrapis & ducibus (ùis hoc mandat negocij: & bocipfis quoquepeculiarecfhqtlod quamprimumducem fuum czlkm,videntzcf-ftlfefugiant.'sunt & peditesomnesyequis enim deftituuntur,a ipfi duccs,nifiitidem peditcseflb velilat,retl'ibusmodisyquospoâeadefcribenzt:s, ferendosàferuiscurelltncccfrecft. M agnoquidem numero &confufeplcrunqucad przrrliandum cxcqnt,nemine qui fe arznis g'crundisidoneum cxiflimet,domi tc-

m ancntf:

Page 29: Francesco Pigafetta Regnum Congo

anente. <ed lortuna non femger profpera :non enim curantvtcommcatus 1.c.ri. inmlùppetar, &ij etiam qui aliquid poflidentcbfumentium augent numcrum fer-zrirr:rwzad.

h is fuis cum alianon habeant animalia yqua, vc alio dicem us *****4*uis, qui um er ,Iocoyparuo negocio cicurare, & adeiufm odi vfusaccolulrodareabfquetantiscxpcnfl-s polfenr, pabulum enim abundèvbijuc proucniqcomzneatum defcr-rccoguntur.vndectiam Ntyvtparum àdom ibus fuisremoti,& otnnicom m ea-tu ablùm pto,quam uis ad bellum alacres, cneai fam erebusinfeaisdom um rc-e'llanturyviam quaredicrutatilafequentibtls molAûralatibusfamenaoricntiumPcadauer'ibus-Auguriis quoquevt& olim R om ani,m ultum tribuunt, itaetiànz.vt ab auibus finiflrè volantibtls aut vocel'n edcntibus quantumuis przparatidomum ftatil'n lcœpris defiflentes redeant.

Rcgnut'n hoc, fi vllum aliud , honxinibus refertunA efl, tum eniln quifque peguumt..quotvelit,vxorcs ducat,in incredibilem qùotannisatlgenturhulncl-g,itctvtrcxA'z/arF' .-

docunque opus fit, vno ferè l'nomento centum nlillia laonaitaum, & vo- '''''''''quanluntariotum inaciem educerepoffic. A btlndatquoqueargento puriflim o, a-

Jîisj t1e luctallis, idq' ue,vt puto, pr:r czteris olnnibus lluius plag:r rcgionibus ) zvezav.om:lis quoqt'e generis alimentis atque ctiam animalibus plenunl ef1,& praci-pae vacca nxagnis ibi pafcunt armentis. Carnibus caninis delctèanturinclllke curnes raw.pracatcrïs omnib us.vnde m aena cura eos nutriunt,im pineuant,& addelicias r.2 'u zzzazzz... -- Q.J A. 1..,, ' kê.eckp.filas referuant-E- taërmat Eduardus fe vïdifl-e canem nlediocris magnitudinis,vtlanij noûrctesaddeducehdos boues nutriuntyvigllntiduobusfcrtlis,quol-ulnquif-que Io conflabat ducatis, hoc cfl J-zo ducatis perm utatum . Xfoncra hicdiuet'f-a eftza Congiana,non enim cochleis, fed globulis vitreis perforatis Vcnc-tf ts aducdis iuglandis m aglairudïnenauz minorlbus vtuntur non foltlm pro mo -ncta, fed etiam pro ornam entis tam virêlm quam lnttlierum, collo & brachiislilo circundantes. .

Rex,vtarom nes filbditi,idolatracâ. H abuiy quidem invotis , vtad exem -pluin regis Congi fetet Chriflianus : fed defcientibus clcricis, rem anfitin te-scbris,cx quibusiam moxyvt fpes etl, liberabitur, reconciliatus Congianoycuifit:islitc. ir a: fL- purga! li (: dc iniutta vl igfi tIs fubditisj& I-ufiranis in Cabaza illata. p.Linoqfuc incolls cû Coipg. ian is eadeln efh prolatio nc f'tltctn difl-ercns, vnde vt & Linlna -,<>-

- gounu.intcr alicls populos, v: illtcr Lutitanos & H ifpanos, ilàtcr S ueuos & Saxoncs, a-

liis alitcr voccs eflscrcntibus & torquentibus,cul'n eadel'n tamenlingua fit., dif-lictzlter fè inuicenz intelligunt. D ixinnus linealn :). finu vel portu Vaccarulm,vcrfus O ricntem duaal'n diuidere regnul'n Angolz, & haaenus dcfLripfilmuspartem eius Scptentrionalem : reftat xt pauca ctiam dical-nus de Nferidionali. Rfr' Me''i-

tlionatis-n.h porrtz itaque Vaccarum vfque ad prol-nontorium N igrum in littore m aris ou.

numctantur zzo milliariaq in qtlibus comprchcnfa rcgio multis quoque fub-eft regulis Angolano vaûcllls : & hinc diaa linea ob liqua vertùs Orientcl'n perm ontes,qut fi-ïgidi dicuntur, & paulù altiusvcrfus Wlquinoaialem per

niueos, definit iuxta rcdices m ontiuln Criftalli. E t hacell dcfcriptio rcgni Angolz , de cuius rege

quoad particularia, nihilvlteriusab Edoardoerat co-

gnituln.

R E G N l C O N G I A N 1.

D .

Page 30: Francesco Pigafetta Regnum Congo

1B D E s c R 1 P T 1 o

Decircuku regni ('pzg/arjpli/J/rrzz/ diepo rrgi/sJ:f/,/:csr4's-ç,azp,r,r4#/J>

' mundiplzgy.

C h 1: x 5r 1 I 1.

m? . * D hunc cognoû-endum & dcm cticndum deduccnda cfl 1i-. L-' r ' - ' aa â fluuio G. oanza verfbs scptentrionclia vfque akly k i' r , IA e a 1 C-fy jJ .f y s . . . ,,,jî' . gtluiuaA rubrumpquodfcopulos rubros allués talem llabcac

' 't'. ' ' f !',. ' colorcnazita nppellatum , quzcontinetizymilliaria. H illd':tf, . poflea alia ducentlaeâlineaobliquajverfus Orientem pcr

conliniareglai Anzicaniyquaad 4j-o m illiaria extendicur-A! !

cuius cxtremitate linca rurfus rcaa verfus M cridicm pern1o11((.s Criflalli-non Angolanos qui ab l'zis longè verfus (Hcridfel'n funtrcmo-ti) & nitri & argenti,per Verbelaln d-vfque ad conliùia Nfalemb:r duccnda,qua soo continet milliaria. Ab huiusrurlu' m extremirate duaaalia gerlaculnAquelundam verfus O ccitlentcm vfque ad oflium Il. Goanzz qui ex hoclacuel uit in m arc ,5d0 cft milliarium . Atque ita tocus rcgni Congiani circtlitus,

r-i-rrv; cui llodic adhucim perat l'lon Aluaro dl Congo, continer f t.;8j luilliaria. Lati-Ca'J''*'''t'r- tudo autem ei us cognofceturlinca obliqua ab O ccidenrc vcrfuso ricnrevn du-rsgbg.,f IK SJs,tv,pv,.a. &n ab ofbo Zairi 11. qtlod adiacer prolnolltorio? Patraon â. L tl ficallis Jiéto, pcr

luontcssolls & Critialli, vfque atlloj rnillîaria NaN iloyyoo m illiariacontincas,quç regni totitls eâlaticudo-M ulto quidem olim yvtclixituus,fuitanlplitls,cunz.circum iaccntes regiones plcrzq's fub vno regno comprehendercnttlrvfed rcrvaf)' llorum pcrfdïâ, in terminos llos anguflos com prtrutiotne rlratcritorum eft

T'''''''* r'Z2 öclufum. Tirulus tatnen regi am plifl'il'n us,vt qui nomen tam en earû reLineat ;cC

ongun'. laœc enim omnia habctin titulo: Congum, Abundos, M atamam , tlizam am ,

Allgtllkllza,Angoiosycacolngamzfelntetn rcgnaconget-e-am ozalalnAi3angeluln-gos. D ominum fe nominat lluuij Zairi,Anziquia&Anzicana, & Loangiz&c.cutnreueravelm îllim am l4orum partem poflideat.

De Troruhciùregni Congi.*.

C A 17 'v I X .

y ' - p.? 1 v 1 s v M efl regnum hoc in fexprouinciasyquarum prima.. * - . w

i .aa,.$- , Bam ba diaa efi; fecunda Sognus ; tettia Sundus ; qtlarta

s- ,,,.;.zuzala pr.. . t . , Pangus 9 quinta Battaifexra Pemba. Bam baprim a câditif-.,0.....

'r: .,

N ., . 3 filna, cui pnreflsebaflianus A4anibam ba confobrintls regi:

* hh* 1 .-' Aluari groximldefundi : tiruscius cflin lirtorc znaris tliu-ex . $ '' 7'. uio A aAbrize vfque add. Coanzamzverfus lderidiema m ul-

..e * .t' .. .''h 'V tos habensfa- trapas,quorum przcipuos hicnom înabo.Nci-

licet Antonius i%fanibambay& frater t vicariu! gra-didi Scbcfl' iani , Mfanl LJ-bo,M ani I7andi, M ani Bengo,M ani Loandayqui illfulal-oand:c grzcll, M aniCorimba, M ani Coanza & M ani Cazzanziaqui ol-nncs oras mari:im as cdm ini-ârant, reliquiqui interiorem yartem verfus Angolam obtincnt in hac prouin-cia,scbafliano fubdlti funt,Apgazf, Chinghcngo, Nfotollo, Cllabonda, & aljmulti infcrioris conditionis. Etnotantlum quod didiopM anipd. om inum figni-ficvcv& huicadfeaa locum ei f-ubfcaum ,atq; ira M anibam baydom inum Bam -bzyM anicorimba. tlominum Corim bz, qua! Bam bzpars ctl,& fic deinceps inreliquisfignifica' t.l7rouinciahacacrfus M cridiem fcextcnditpvfqueadAngo-

laln:

Page 31: Francesco Pigafetta Regnum Congo

1:vfque adchezzamanosy

lopultlm antea liberum, qui nulliregi,fed fùisfaltem magiftratibus fube:, &1 ,jam lxoflmultavariacluepraliaDiazium agnofcit,quieriam eorum operacon-

xraAngolaregem vti:ur. Etlautcm llzcgrouincianon folum yvtdixim us,prz-cfgaayfid etiam totius reglif propugtaaculum doncraquofcunque lzofles. Vir-tute elzim y& prollAptittltlineincolarbllzleius, rex non t'b 1um ad vicinos Ango- (>rimi'ovi'-.

rezw milti-.'lanos cocrcendos & reprim endos, fed etiam quofuis alios domandosypraci- 'puè- proptcr fingularetn alacritarem ,& alnimicolltraom niaperictllaconoala-'tiam vtitur: eylzacfola,quafcxtatalAtumpars regni eftyquotidie,cum opuseây.vel fblo aliquo dato figrlo colligit quadraginta llominum bellicofimm orumnèillia. H uitls m etropolis quz Panza vocatur. fita eft loco plano,ad centumJklllljal'falzzlari,illrct-tllzosduuioxLozann & A brizzam:& paulù :ab lainc vrrlbs'O rienrem incipiunt m ùntes argenti& aliorum metallorum venis repletiyquifèvertizs Angolam extcndunt:vnde quoqueditimtiaaeinon tantum propterLhas focltlpas montanas, fed etiam progter fodinam lllati'ly quam fuperius dixi-Tnlls,naarlnalup vtin cuius littore ( Loanda eninz ad hanc pertinet prouincialx)cochlf-tt.c n-l0 netkr locum

qam. Verrgs Orientcm verù vbi lacus ell Chelanda,

& llenà ttnn CO m m C1*.*obtinétes,inueniuntur: propter

citlnl quodmaxiluum nlaximijiin hac proucntus cll 2 ditlenditis nimirum a-lityl.lkzl.ltlotql-lalAttlll: ad fcruos tantum ,qui etiam ln tncrcium f-ullt nuluerolvnonlercattl vlrra rooo Angolanorum ,qui deinde a% LuEtanis luercatoribus in va-rialoca diftrahuntur. H abitatores,vt diximus omnium eius regni bcllico/ifli-j7zi.,& (blngerat-mati inedunt longis gladiis qui è.Lufitalaiaadl7ertllattlr-Tantisfzplp:y.'kt-iëltlspraditiyvtferuulzazquospecudujaa ferèloco llabent,lnedium diui- ./CJVJ#' i,#.daar) imù tauro mediocri vno ittu ceruiceamputent. J/idifrc lk ait Eduardus,

, qui fub alis vas vinorepletum vfqueadlzspendenslibras retineretndonec co-'

.ttlln euacuapetur. ln promptu quoque femper habentarcum & fagittas qui-busvrutaturdexterrimè,vnaculufcutolongoAnzicanorum m oreu

K E G N I C O N G I A N 1.

. ' '

D I Jzz: qta invb. ac/yr,sjrcza reptrtzntup.Z'aZCJJZ;,V lC X .Y

*'q--4' ')-:*' . .-)**N 'r E rt animalia huiu'j prouincia primas obtinet Elcptaasj Elepsxmekt-. '.;(; C-/k-jtkh c.2>:%%f7,-,tkàf3.'' <- x g

pruvu .,.-'- .t,#>. ,Lzï- tr 4-k q ui cum per totum repez-iaturrcsalaum,laictamenprzcipueUt..' sïlttfrr/lx'e,', r),,;:.)t..-')t-'*.xut, ,v narcitur & laabitat, prop

,ter filuarulu naagnitudinena, u zx'''.:''*'

''o-kysil'4tr')1 hq.-t-ltqpl))J-j t'abuli,nt'uiol-ul.n,aliarutnque rcrum ad viaum cius requi-tyk'tf . .ë k # tr x. -Y-- kttkflktt k>tuz->s fltaruln taluabundantîam qualn cxccllentiam. suncicaquo..p, v .. jjtta . y y

,.'.f.z'*t'. , 1J, 4 ,' irl hac prouincia,vt dixinausjplurilAziyiiquellorrendmm a-<ps:-:v :+. . . s y-yy-ts.w iy-' -

' ' .- ; snirudinis,ita,vr veftigia ipf-orum quandoquereprrianturt'.'.h . .

in atenisyquotum diameter (ead quatuor fpithamas extcndat-Ynde majnitu-do beluap ûdem ferè' fuperans facileN coguofci potcfl. Etquod ii, quivel in H i-fpania ve1 iu ltalianoftris temporibus aliqtzando funtvifi,multo fintminoresjea datur ra' tio,q, uod non nifi iuuenes educi qucant. & cum viua

.nc lyo annosy'dia ztatis pak-te, fempercref-cunt. Delntcsipforulm,noncornua,vtquidanAm c

auttlmalat,inuenitllaturaliqualndoad zoo librasj lzvnciarum noftratiumypen-dentes-Aurcs Turcic.u peltalatiorcs, form a ouata, fex rpitham as longx, allgu-ftiorc parteverfushum eros tcndentc,quibusvt & probofcide & cauda contraznufcarum fc defcnd untinaportunitatcm; quas etiam in locis quos nccauribusnec probofcide ,nec cauda contiogere poflùnt,contraaa pelle,inter rugas re-tcntas ot--cidt,nr. ln cauda fctœfpfis funt crailk& rotunda-, nïgra: & lucentes,u:c vctcriotulu pt'zciyuè quz precioûorcs funt & l-ortiores, cxyettlntur abq

angoiatlis&aliis cïrculaliacclltibuspopulisztanAatl Wrorum quam ad fœyllilaa-C x tkkm ur-

A IJ

Page 32: Francesco Pigafetta Regnum Congo

.'A

lb D E S C R 1 P T I Orum ornatum,tantz quoque funtfortitudinisvtvir quam uis'fortis m cnus ci-tiuslmdatyquam indiuerfas traaasparresrum perepollic. Singulari etiam eokvenantur intiuflria : Beluam enim videnfes in loco aliquo angullo

, ita vt (evertere non Ixffit,l tcrgo afliliunt,& cum ncque probofcide te' propteraa

-3*d* f''' âiam defendere poflit, cautl. a cam vt preciofb f olio ad idprmparatiscul-Jrz/pawr, ft) Pc,zg.aise.vn'- tris priuant,nontam en tine periculo,doloreeniln aliquantlo percisa rctrogre-êi'ù e-zrz,'zz ditur, & adhœrenres cauda vcnatores imgrouidos ad arboreio vel lapidcm vi

-#và yz# ornu-g .,ggwur. cinum com minuit ; vntle etiam carù cmpt:r fcrœillz, m agno rurfus vendun-z zturprecio, vna nimirum, tribus feruis ad minim um commutata. Alij quoquemaioreaudacialceleritati fuirconNdentespeas in pafcttis à, tergo afiiliuntyvno-tlue iau caudaamputata,àuftlgiuntplzolAtalmcl: reétâ (quamuis enlm grauis fitbelua, & nlotu non ita celeri, cum m agnos ralncn faciat païlùs

, in curfu reaoequum cclcritcte fuperat) fedpergiios,itavt molcimpedira belua & inccffumnon ram f-acilè Pcacntc,ubfque vllo fcrè pcriculo ctladant.

rxtp x/,yx,- D eclepllalatefLripferuntvetercsycum nullasin cruribus habeatiunauras,

zzzz'g aê e/e- cum non pofre humi tlecumbcrcp & fi quando cadat,furgerenon pofre,vnde'*4n'' /''' ' i 1 n'i funt com mrnti ; nim irum ,cum ad ftaram aut certam ar-e us capturam ta eâJ # # . * ..

borem m olem corporis lulcicns tantum ccpiatfomnum, venatoresarborenl

pcr contritos corticesagnitan) ,ferra in inferiore garte vfquc ad cxtrem um fe-rè rcfecarc,beluam verô conâlctum locum repetentenA

, & im gulf-aarbore la-zrxatrl-rz-/rzz gfam capi. Sed contrariuin teflatur cxpcrientia : Afiirm at enlna E tluardus feJe' ''z êrur'' vjdjflè.iacentcs, ûlt'gentesy&gelaua:eèlentesyilmùatatcriol-ibus pcdibusarbo-bp. ,/J-z/ # 'z ê'o .ris ..J a/,,k. resyad exhauricndâaquam in Lrunci fuperiori parte àpluuiis reflantel'n & dul-ezzzzzwnr- zz. cem

,fcandentes. H abere etiam vtcwteraanimaliaylocis tatnen diueris, fuas*Crli'. iunauras. lnfyluisaliquando velm axim asrad icitushëllmcris& naolecorporis

adnixj,cucllunt arborcs , & minores inter dcntes qui ctiam aliqtlando rum -

puntur, infcrtas & colprortas frangunt, vtcarum depafci poflillpfi-ondcs : quascomminutlnt minoribus dentibtls qui non fc cxcrunt, ori easprobofcide (incuius extrclnonaelnbrum eâdigituna rcfcrenstquoctiam m inutagranaconz-

k.,.m :,/,J prehendqpt) vtmanùadp ouentes. Fœmell:c tœtum nonamplius duobus an-

ann'è z'r-';' i in vter'e runt :& cum eiusdië cilis lîteducaxio, tzrdèenimcrefcit & ditzn s o ge ,#> ktero ; tl'

,f . .

,,w..xa, adfuftentationemy donecl-ibiipfi vi4k m acqllircrepoflitymarerno laae opus#? uJ

.p..r'u, lz habet, prouidit naturavtnon nié poll feptennium concipianr. Ctltis lirm il'fi-t-.c.t'' rza///, = r dj ftos, jta vt vixvelfclopeto pcnctrari poflir.m a & duriflim a, craf a quatuor geisrzzre tof . ..

y;,uv , conc.. N ullo tam eaincolis funt vfui,qui cos lzcfcitllatcjcurareym agnulraliasabiisïnn'xn'. rcbus fùisexvno ad alium locum transferendis habituri folatium . Ad capien-c-'l''''r4 e/e- dos Elephantos foll-as llaciunt magnas ( vc qua tantam beluam caperepoffint

,)pàan4orwm.fùgerius paulù quam infundolatioressitavt infcrius comprem viribtls fuis ad

exïiliendû vti non queant, &laasllcrbis&frolndlbus,pracipuèab iiS expctitis,

tegunt, vt fraus non nifi cum ipforum illac tranlientium ruina cognofcatur. Ecde hac captura memörabiletn narrat hitloriam Eduardus,cuiusfe oculatum

nimirum cecidigè paruulum adhuc& àma-Ae/lz- ,.1' d aum Elegllantelnin talea) foueam

zquem cum vidiïfctm atcr,om nibu,tre u/J ecczdzz po -u-gqamç. viribus ,fruftram agno ârepitu eam conantibus deterrere circûllantibus , ten-''''',, fe-zp- tauit extrahere : & cum fe nihil eK cere fentirer,partunl lilum pcrcmptglne, rrl..v.t. J f. jum tcrga, lapjdjbuj & ar-ualn in yorcâatchominum conflitutum ma ens, o

boribus congeiis,vfqueadfunnmum ilml:leuit. uampis (tivllll aliud) animallnnoru- s#;' fit robufliflimumycdeojue conddens vt nemincm timeat,adeù tameninno-ixiurutxçf- cuus,vt neminiquicquam faciatmali. nili gyius fitgrouocatusyvncle etiam ali-j'4çxt

.

quando abfque vllolncommodo autdanallopagosperuaganttlr,obuiosquo:que faltem probofcide fua in aëra parumpereleuantes &placidereponentes.

M axim è

tetleln iuxta Coanzam allirm at :

Page 33: Francesco Pigafetta Regnum Congo

11

M axfmè dclcaantur aquis , vnde magna copiaracipuè cirqa meridiem, tum enim contra Solis ardorcm cosvfkue adcorpo-P

- -

ris mcditlm ingreflizrcliquum aqua probotcidc laauftaperlucntes terccreant..N unquanA fcrè inccd unt t'oli, fcd m agnis vt apud nos vacczaut etiam cerui at- Magnùtèm-

de aflirm ât quoque E duardusyfe vidifl-e in frigida quadal'n Valle iux- /'' ''7r'2'/''#.m cnris,vn ourmzmt .ta Cafanzas ciuitatclu, vltra cenrulaa t'inaul taln naagnos quam paruos lnatresfuas fequcntes. Culan itajtle tanta.talium beluarumavnde & eborislquod priutlquanl Lufltani eùpcruenirent non crat in prçcio, cb igfbrun; aducntu delnum qfzdzr, els'

kqWie g'vy:wc'cll' imari cœptuln ell, ad totfectlla per campos,duuios,montes & vallcs diYer- o:vm .,..ïî, & vili e:ian: adlzuc precio ), Lufl-tanis cmpti fit copia : nonnlirum eflquod prcigzm.1. aodierno dic,minus 1it quà.' m olim cpud antiquospretiofum - N ulltlm animalE Iephanteilz hifce regionibus etl maius. lncertul'n q uoq ue eft,alA ibi nafcattlrRinoceros,quem Badam Indi dicunt. Sed tam en cun: ab Anzichis rcgione vi-cinaeè dcferantur aliquando cius cornuc quain nafo ei crefcunt, adlmulta va-rfcq' uc mcdicam cntaacc6m oda, non dubiuna câ , quin &, in Congo reperian-tur, fi non naulri, fàlrcm aliqui. Czterum cul'n in regno Anzicano m ulti fincleoncsnvt & in aliis qliuerh-s lnundipartibus, nulli tamcnin regno Congiano, &.prœcfpuè in hacprouincia Bambareperitlntur. Tigres vcrù, qtlas incola Engri.vocanc, it7f ('untpltlrilra, de quarulu nac.ura lmirabile quiddaan teftatur exper-tlls E dtlardus, nimirl, quod eïus quodâ duatl nullam vina inferant 1 tominibus rk,wno.valbis,cutn nigris fint inf-cfliffimi 9 vnd c cul'n in campo alicj uâdo ctln: comitibus 'V'A '',J..''

- - / z; /; J .$ .coget-eturpcrnoaariylnigros omnescfle àtigribus occiftls,abt-j; :'110 albor; de-trlluêto- Tâf-untlbiaudacesjvt cogente Eal-nc etiâexijllss dom uû veflibulis pe-cudesauf-erât.Letnibtlst-eritateyvlt-ibusyrtlgfctly& omnib. ferè' filnilcsyexcepto.tanrum colore, pellc maculis quibufdl diftinéla. Variis eas capiunt naodisyaucm ortuaspropotitis qutpaftum veniref-olent carnibus venenatlstveletiam con- .feaasiaculiszaut viuas laqueisquibufdam : propofita capravaut hnaili aliquo ad E'uri'è t'*/'-

zgzaz-r m etlè.alliciendam anlmali domefbco, qgibus fbra paflum venicns fm plïcata, fe fol-uere nequir, fed quanro plus felnouct, tanto magis aât-ingitur. Capiunturet-iam aliquando parua. Vnde refttrt donlinus E duardus, vnius fibl fln azm co-

vifuntur iuxtalacus& iauios,

.pfam,q u:r zj' dies nondul'.n excell-crac, quan'l qullquc cklucarir,& canis loco ali-quandtu habucrit, qu:r etiatn à, nullo llifi :'t D olnino contrcaari volucrit,ftri-dens & l'nipitans fi alius acccderet-sedcutn tandeln viderct innataln feritatclnnullo artitîcio domaripoffe, canefn cnim & Zcbrann ipfi cariflilrosoccidcrat,glantle fclopetaria ean'l m aius àliquod przuelïicns nnalunn, traiccit. Cum ani-lnal fit & honninibus & aliis olnnibus animalibus illfcftiflilnum ypramiul'n àre- rramiu- ,',;

ropofirum cft, qui allata pelle fc occidiffe tellari potl-unt. li)a tam.cn condi- g'''i 7X','gC P crusvgnt :a-

vtione, vt pellisvpilos illos longiores & duriorcspqui circa os cnafcanturplaabeat, vurireg..aliâs cnimloco przmij pleauntur,vcneûcij fufpeai; przf-cntiflitmfi enim lis in-

xç '' œ' x. '

cftvencnfia& com etli fubaliis cibis,m ortem quafi rabiofam inductlnt. N afci-ttlrquoqueinlloctraau,vt& ilzaliis Batbariz& Africçlocis,alAimalaliud,ze- z.sr..bra diaum yquod cum m ulz quoad fbrmam & flaturam perom niafitfîmilc,m ulatamen (paritenim ) nolwcfl,& colore qon tantum ) mulapfcd etiam ab o-m nibusaliisanim alibus diuerfulu-Tribusclaim diuerfiscoloribtls,tligro,albo,&fpadiceoyqui per lineas tres digitoslatas,corpus ltlorfo vcrtbs venrrem he-nxicycli in m odum ambiuntaper totum corpusdiftinaum eft. Cauda colorerubicundo & lucéte,pes & q'lagtllz,vtnlulz,in'cell-u czterum leui& alacri fim i-1iS cquo,quem curlils velocitate m ulrutnfugerat,itavt Lufitanorum prouer-bio anfam przbuerit,quo cum celerem aliquem diccrevoltllat,zcbravclocio.hrem dicunt. Paric quotannisyvlzde & m axim a copla? f-cdincolisqui eavti lle-fciunt inutllis. Equorqm cnim loco ipfi tam p>cequ -am bello eil-epoffent, tla-

C ) 'tura

R E G N I C O N G I X N !.

Page 34: Francesco Pigafetta Regnum Congo

tura CA'S equ ortlmEqsnunm 1o.-rre/z k.,.. VCCO ignari, cumcc

.AJearzwrva//ta fi-enare & dom areccnt*ilitin', m inum ad laacom nlaoperavticoguntur. Atqueita,vtol4pnialzolninum fu-yw nn fzfae-uè- rosyor. perimponuntur hum crisyitaquoqueipE abhominibusvel inleaicis,aut fedi-ê.n'. bus porratilibus àsole coogerti circumferltur: ad manus femger feruos auta-

liosadidcondudos habentes.Et fi magnum aliquod iter breui temporeeâab-foluendum , m ultos tales quaûelpz?. rdrr,çlFys-circtlm ducunr, vtpriorïbus defeflis:alij,ttque deinceps alij poëntfubftitui : qui etiam ita alternatim fubinde mu-tatiyrant'z runtceleritatis,vtequos curforesantellertant. El1 & aliud anim al

Dan'e .-,'' quadrup. cs , D anre diaurn, boue paulo minus, forma tam en & capitis & re-mal. -liqui corgoris non multum abtlmili , colorc fubrufo, cornua caprint-habens

in capire, polita tam en & nigrayex quibus vt & cx bubalorum variaconfciun-tur inflçumenta. llellis admultavtilis,vode in Lutitaniam , & inde in Germa-nianl dcfertur , ca vt bubalorum , ceruorum ; aliorum q' uc animalium ad vfushumanos,przcipuèad conliciendas velles durabiles prxparatur. H aberetqui-dem rex Congilibellterquieasprœparandi noffctartiNcium ,fedcum votinonoffi t deri compos, crudis vtunturlncola, garlnas & fcuta f-ua côntra telqrunaP

.

vim yiis contcgentès, Ferul'n adm oduln ett- anilnal, & venatoreln fdum , niïidextcrrimus & celcrrim us l'ityfucilcpefliandat, abfque vllo enim tilnore vifuminfequitur, & ki adlpifciLur, cum cornubus nocerc non poflit, ore dilacerary&pedibus vfqueadmorsem conculcat. Arcu tamcn & flagittis, atzt nunc fclope-

B''M'i' ditur. fylueftres quos onagros olim dixeruntto occi

Aliud anilnal ibi

locoquibushocregnum deâituitur,fubminiârante.lncolzequos non habeant, boues iugo ftzbdere non fcianr,zebrasnon valeant,variisq/ ue aliis animalibusvti non poflinc,ho-

quoqveGrœci , ibi inueniuntur quamplurirhi. pra:crca reperitury

œmn-lunv. qtlod Empalangavocitanr, jgura &magnitudine bouem refercns,ùifi (juod &capur & ceruiccln gcrarcrcaam ceruorum m ore,cornua quoque habeatinca-pirere/a & lollg:l jatldol'k-l , in fumm itate inrerius parum inllcxa. uod qtlatnruls etian) ïl-r f-yluellre, ncmini tamen cft m olellum 9 ncquc adeù etiam eflfe-rum,qui; facili ncgotio aratro,fi adeffetincolarum qliquodingenium ,accom-m odari poffet. Sunt & mcxima partereferta bobus & vaccis cicuribus gorco-rum tam dom efticoram quam fylueftrium m aximacopia-caprarum & ouiumm agni greges, oues enim & ccprzfingulis annis tresgutquatuorcniruntur 'fe-cundum fuam fpeciem paruulosprzcipuè ouesyquzivtexpertus tetlatur Ed -*

*''fq*'n ' -dusanunquam vntim ,fed femper trcs vê1 cjuatuor, & ad rninim um duos pa-ua:22 .

Lpi. riunt, quos proprio quoquelaae nutritlnr. Lupi quoque cius regionis fingu-lariter olco palm arum deleaantury

.quod cum,vt cancs fint fagaces, quamuis

rem otûindagalatz& lzoauyllifiin tigurlis accuratc cuftodiatur,vel etiâin.caln -ol..m,.t- pisporritoribus ibi pernoaâtibus & dorm ientibus,furantur. O letlm quod cxmurwm. palmarum fk'ud'u expnm iturcraffum cft,& butytiin modum duaile,quod cu

x-

curlnitarumcorticiLnuscxcipittlrylnalèreferuatur,&mirum ellaquam dextrèhifures dentibus vafa comprehendant & lAumeris, vt lupi noârates oucs furati,humerisiniiciantjvt cut'fustâto fitexpeditiory& perfcquentium verberaeffh-gianr. lnhac quoque prouilacialam bam ultik ueniullturcerui,lAilxnuli.kla-mzy&aliaeiufmodi animaliayquorum magnifzpevifunturgreges, vt& cuni-culip & lcpores: quibus venatorcs defciunt. M ultz

.quoque reyeritm turibiFe7e,z,J,z- fLles Zibettarimfylueât-es,quosincolzetialnanteaduentuzlzLufitanorunlaa4#ar'*' extrahendam zibettam cuius odore deleaanturm agnoperey cicurare cœpe-

runt. ln M anibattacapiunttlrquoqtlezibellinijquos mures ponticos voca-m us,& rlegantiffimi & prctiofitlilnl,itavtvnius pellis,feruo zftimetur& com-m utetur:vnde nelro iis nifi ad peculiare principis refcriptum vefliri potcâ.Capiunt quoque Anzicani marlcs plurimosyquibusa'vt fqo lododicem us,ve-

lliuntur.

Bubali & Afini

D E S C R IP T I O

Page 35: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N Iniuntur. Simix quoque in traau Songano acl ripcs ZairiHuuij funt plurimœ, simu.ujbus m agnates quod tam fk-lliuiterom ncs gcftus hum anos im itentur,pluri-fl seryenve,m um dclcaantur. Serpentes funt m agnitudinis horrendm, fi confcrantur

métgnêgcum noârctibus, & pracipuè. palufires,quorum aiiqui longitudinc z$. & in 1a-.tftudine; fpitlanmas exceduntyventre tam capacijvttotum ccruum ,cutûliudeius nlcgnitudinis animalgvna vice dcuorent. E x aquis .egrediantur, & pafticb redcunt :vnde & ab incolis magn:r natrices cppellantur. Afbenduntquam -uis'altiflimas arbores, in quibus èircumeuntia animalia quafi in fpeèulo fpe-aalpt, & vbi viétum qutrrcntianccetl-crint, fum maki fe ineadem ittuntyatque'jta & m ole& morfb occilla , & in folitutlitaem aliqualnvicinam traaa,totacumpelle,oflibus & carnibus deglutiunt. Et f'k pius etiam accidir,vtcibo nlmiumreplcri, quafi ebrij reddanrur, & in (omhtlum maximum illcidant, itavt vc1 puert'os occidat. Durat hccc flaticras & fomnolentia pcriaut fex dies continuos,pottquos demum experre4ài,ad confùetas fuas vcnationcs retlcunr-pcllem fla-tis temporibus murant,aliquando etiâ cibonimio rugo-nilniadilatatloneexEaln,ante tem pus exuunt,quzinuenta, lzomines in adm irationem, bcltlœ ma-

nitudincm indc.

cognofcétes,rapit. Nfagni cius carncs toflas faciunt zc tllio-esj& gallinarum habenturm ulto dclicatiorts.fed vix easadipifci pofrunt, nifiP -um Jtliquando nim io caloreinccnduntur fylur, & rtlm om nes qulr à tuis lacu-cbus aliqtlandofueruntremotm, femitollzinueniuntur, & in magnis habcnturdeliciis. Vipera praterea inucniunturfbi adcùvencnatir, vt morli ab iis,poft2,4 horas fum mo cum dolore m oriantur. lncolz itaque diligenter fc m uniuntlaetba quam eius antidotum efre norunt. Rcpcritur pretterca etiam ibi ani-lnal bipes,ouis magnitudinc,fotma vero draconis ; alarum cnina ell & caudamhabct longam . Caput quoque oblongum , ore pluri t7us dentium acutil m o-rutnordinibus rcfk-rrto. Carnibuscrudis viaitat. Cutis glabra quali tùbuiridi-bus fqualnisdepida. G entilcs id vencranturpro Dco : & in hodfcrnum diemn'lagtla cura & adlnirariolaeetlucaturàprimatibtls,qtli propter vberem exob-latis jnroucntum , aliquando id. populoadorandum proponunt. Cllam aleon- clarw/e,htcs ibi qtloqtlereperitlnttir-Atlllsa! autcm efl quadrupcs m ediocrcm lacertamzcfcrcns capite t:lm en m aiorc & pctlibtls latioribus, cauda ctiam (errara & ha-n1i in m otiul'n inllexa, habisans i!1 altitlim aru m rupi un) cacum inibus. hêon fu..ftentatur, vt rcliqua animalia lzerbis aut aliis quibuscunque alimcntis è tcrranafcentibusafolo enim aërc viuit. Colorjs plerunquc cfl f'ubuiridisaut cirulci,qucm fubinde in alios variosq' ue m utat. Etl eciam ibi adhuc fcrpentum gcnus,qtli cum om nium ént venenatiffimi, facilllmè natura ctiam in làocprztnon?tectlirari gofrunr,magno cnim ilaccdnlarârepituyvtâarllAa cxludiri & occidi pof:iint. Bullanl habentin cauda rotundam,quam vt & caput,contra fcbres & cor-dis hofrores fingularem habcre facultateln autumant. Et llatc plzraquc funt a-ninlalfatct-reflrialquçinaliis,aliisq' tlelocisplus nzinusveabundant-pauca quo-

qucdcvtllatilibusfunidiccnda.Vc iraque inter terf-cflria Elephas, ita etiam inter volctllia Sthrtltîofacilè Jzr,'1,:.

primas ob tinct. Inucniturvcr?l laic in conliniis Sundi & Battzyvcrfusyluzoln.bos,cx ouis raiiis folal-ibus exclufus. Pcnnjs eius vtuntur incol:c pro tignisnxilitaribus,mixtis nim irum cum gcnni: ocularis pauonum,& i. n orbem in nao-dum vmbellarum, quas Italcr m tllicrcs ad vcntulum faclcndum geflant,difpo-fitis. Pauones ibi qaoquc fulltyf-cd lncgna cura ). folo Regc in fylua quadam in p.,.....iAngolz conlitlils muris circundata,& nutriuntut & cuftodiuntur, inhibitione rezze.reliquisomnlbus eù quodillfigtaialzzcauisgerat ltegallaycos nutriendifaéta.Galli Gallinacei, qslos hic lndlanos vçncam us, in naagna ibi funt copia,vt & an-tires,al'lates,tâ domcfticç quâfy- lueftresyperdiccs ctlam adeo ahundât,vt gueri

cas rcti-

C O N G I A N 1. Z.J

Page 36: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R I P T I O

Pelitvtnh

ccs rctibus capiant-pl'laEani,columbz,turtures, vt&aues carniuormyaquilm;fla lcones

,accipitres, & alizeiufm odi,quibus tamcnadaucupium non vtunturperignorantiamyibi non defunt. M arinaquoqueaues przcipue Pelicani diaait

-ufitanistalbzfunt& magnç fubaquis natantcsjtam capacillomacho &cali-dozvt integros pifces deuorenr,& breui tem poreconcoquanc

, quarum pclli-bus ad morbos ftomaclai frigidos emendandos vtunturincolz) ibiabundanr.Aliaquoque ibiauis eflgruem rcferens

jroftris &pcdibusrubris ciconimaltitu-dine,pennis partim rubrisapartim albisjvifui iucundiflim azvr & palatogratiffi-rna. Pfyttacorum hicva.riarcgeriunturgelaera 9 funt enim

alij coloris cinericei,& tnagni,& loquaciffimipalij minores & viridcs,quibus linguatamcn nonadeùe

'fl prompta. Sunt & auiculir parum,paulù maiores Canarianis illis auiculïs

,qtlœ ad llzc vfque loca primum excanariisinfLlis progtercanttlsm iram dul-ctdinelzladueétzfunt,aliz& rooris & plumis rubris,alimvirides pedibustan-tum & roftro nigrz,alizalbz, aliznigl-zlqtlœexccllelatidilnzonlnluln funt

p &non folum vocesyfed eria'm verbareferre videntur

, & alia verticolot-es, omnespcrquam fuauiter cancntesyvndemagtaùxoitxlatzyin caueis fumma diligea-tiaàlalagnatibus,&quibufcunquefulaapcus fupp

etunt,enutriuntur.

*4 D E S C

Defecunda J'rnryfzzcfa gux Jpp/.z'x ejçlvtppellata.C A v X 1 1.

'w= r..>,zszv.- x c. E x o z r v R hzc à nuuio Am brizi, vfque adzl- gradus*':t) 2*251/-% -'1 %. vcrfùs segtentrionem , gerlluuios Lclund -afn & zai vrenyvf-k-tk >l-p?4frt.zc j&,.,t.J..

y. ;.j rupts ruuras,quz f-uat in confiaibus regni Loanga

-t#u 'ka t. ; z , . q u e an

.q . k .,.? v .woi'n.. w;,.

'-$ ni : in lnedio huius grouinciz vrbs efl, prouinciz quoqueCJ 11 -' * '.' nonziue indigctaranin qua prîrfeaus refzdet. ui l'kuic pro-'h ( 4 j j / l .'' r ' ' 't ' uincizprçfiznt dicunttlr Nfanifongo

,id cfkdolnini Songia-2 '----T -v ni, & plerunque fllnt cx fktuilia regin, cx qua etiana qui ial'n

prtrfitletyvocatur D on Diego M anf-ogno. ldabct ftlb fe plures ûatrapias, & a-Iià

s qtloque prouincias, quzolitn ptoprio viucbantiure,yt funt populi .M oln-balani,quieiquoquc funtfubditi. Abalterolatetezairivcrfus Aquilonem cfiterrapalmzrum , àmulfitudineearum arborum ibi nafcentium

, fic diaa, culnaliis traaubusy vfque ad regntlm Loanganum, cuius rex cum qtlitleln olilnlvt& cztcri rcges Congiani vafallus fuerit

, nunc t'iai etl iuris, non ampli us vafallus,fed titulotenus anaicus regis. Etvcrfus O rientem, m on

.tcs comprcëlendit, quiConguna ab Anzicana regione , Anzicana nimirtllu vcrfùs Aquiloncm re

-lian, diuidunt. Et hœc t1e grouinciaipfa,& de eius I'itup de qua nihil laabemus

aquod nonin t-uperiori relarionel'it declaratum. In vicino caterum & adiacen-xegngm z.,' ti regno Loango, m agllus ctl prouentus eboris progter elephantorum abun

-4nun''m. dalatiana,& qzillllinaovet'ldittlr prctio,cum ferro enim plcrunquc quoci 18014 ha-bent,aut extrahcndicxfoclinis & prarparandi,carcnt indufltùa, com mutatur,

itavtvelm aximus densyvel m inimonauis clauo colnmutctur. H ic varia exû-li

s, vt fupra dtxim us, ex palm arum foliis eduais, texunturpannorum gene'ra,

quzprz reliquiis,quiam inora & fubtiliora,ln maiori llabelaturprecio. Vaccis&

aliis iumentis tann fylueftribtls qual'n dom eflicis abundat. lncolzgcnrilesf

unty& idololatrzysolem vt lnarem,pro maiori:& Lunaln vt fl nainam ,pro mï-noriDeo colcntes. Agpnrct,facilèeosidcm Cllrtftianam apgrehenfuros

,f.i cftfet qtli eos inârucret,vicini enil'n Illeriqueyqui in Congum & vicinam eiuspro-

uinciam commcantyferèomnes fùntconuerfi, Vicinis fuis,przcipuèAnzica-nis & Congianis plerunque bellum infcrunt.

D .

Page 37: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N I C O N G I A N 1. 1$

Detertiaprouincid Sundo.C h v X I 1.

R o x z M A ell llac regni metropoli Congo S. Saluatore )- Lufitanisdiaç-conEniacnim eius 4o m tlliaribus abhacci-

-! .. .

uitate incipiuntp& extenduntur vfqueadzairem duuium,' .

* vltra nimirum cius cataraLtas quas fùpradefcripflmuszam-t . '

' ç ;

bas Puuij ripas continentia vfljuead Anzicanamverfusse--u.

. ptentrioneln. Verfus O ricn.tem vero , afcentlunt quuium

- ? Z irem,vfquead eiuscunzBl'ancariscon:uentesy&iladevfaque ad radices m ontium criflalli. Eius autcm m etropolis tita cft in conEniis

'uincizverfusM cridiemynonlongeâcararaâisvelfcopulisèquibusPangi proZairus decidit,prouincizquoque nom. en (idctl, S.undi) obtinens,in quaprm- suntl- .igi.'> .

feausftegjus przfidet.'' Prouinciahzcprimaria cfl,& ferè ipfzusregni,vtitadicam, patrimonium,

vndeetianaautprilnogctAitusregis,autalitlsquiad rcgni fucceffionem deftina-tusell,eipraNcitur. Vtexêlnlum laabem ustprim oltege Chrifliano D onGio-uanni diao,cuiusprim ogenitusAllAhonfusinvitapatrislzuitls lnrouincizprm-feaus, & poll naortem regni fuccelforfuïr. ucm m orcm reliqui fuccetlbres

bferuarunt, lapic prouincia femper praécicntes quem' rcgcm potl feregni ocupiebant. Vnde etiam prafens rex Aluarus fecundus, anrcqucm parer eiusA ltlartlsprinatlsm oreretur,przfeaussulAdialiquâditlfuit.ln toto enim regnoCögiano nem o eftqui harcditateshabeat proprias,vt eashzredibus prolibirtz xemp.gu.

difponere pollit : féd omnia fibi rex vendicatp & dominia quibus vultlargitur) gum Jal',autadimir : cui legi etiam Elij regll fubfunt: itavt niti annuos l'egi,& contlittztos P''*''#.reddant cenfbs, abfque vllo relpeau lùbmoueantury& fuccelfores ferre co-gantu/-vthödierno rcgi olim contigit,cum dominus Eduardusinealocapri-z-nulalvenirer. Nam cttln in yrouincja fuœadminiftrarione nimis clfctfplendi-dtls & adeù erga fubieaos tlbi fatragas liberalis , vt tcndem non habercr vn-de ccnftlm fuo tetnpore foltlere: : & ab oë cio & zt Regis gratia deicaus ell.D iuerli f'iznt fatrapaequi htlic przfeao fubttznt. Commercium quoque cumpopulisvicinism ag. num c' fl', fitlc,panno diuerfi colorisab Indis & L' ufltanisal-latoyvna cum cochleis,qum monetzlocum habcnt ,in quorum comm utûtio-nerecipiunt telas expalm arum foliisyebur, m urium ponticarum, & martiumpellcs, & cingula ex foliis palmz contexta,quœin magno funtp' rccio. Crittal-lum ibi eâcopiofiflimuna, vna cum aliis mctallls. Fcrrum vcrù ïpfis mcgis pro - &g.vztt..bacur, cuius com garatione om nia reliqua m ctalla iudicantinutilia, cum cxiisbeque cultros,neque arma: nequc tècuresyncque aliavtenftliainviiahumananecctfariayconicerepoflint. '

lzl:ç/z/arzz/prnzéz/:ja Tango.C x p X I 1 1.

. ,

V I .v hzc olim libera: & fuo viuens iure,fed iam propter'' tk ' f'''f ' fi itima bella fub reais Congiani eft tutela,eunpq' ue pro

. ; p. ,,z/ .> n a/ l

.qqll.h'ètVï'.esitbq ' s Domino agnofcit. Vetftls Aquiloncm eadem habct cum

' I k 'f#r tx-p,,1, y . -' -, -/,)mu, ,?z- 6.k.,'*-u , Sundo conhniavvcrfus M eridiem cum Batra, verfus Oc-' '

g l (k

'

'' ' . I 4. i'' i ' .-0x.é'R ..; # k ' ' . ..p

'

' k,. t:.trfix-zu' wv >& . cidenrcm cum M ctropoli Reg ia, quœ verfus O ricntem le

, bsz. <k4. rki 'l-tgtk k extcndklnt vfque ad montes Solis-M ctropolis eius qtl:r ad.. - . / , ,j js-)j . .? ? àiltbkjk);. .k .z&' . y

' ripam 0. ccidentalem BatbelaP.fltaeft,cum olim l angue-D lulïgos,

Page 38: Francesco Pigafetta Regnum Congo

Olungos,corrugto vocabulo hodie prouincianom en habet

, & pangus dicitur.m,zrve cigi- sccatur per medium .'i' Hum ineBarbela,qui èlcctz cxquo N ilus orjtur & dein

-'ae 'ieyas de ex alfo minore Aquilundaorigin: trahens in Zairûinfluit

,prouincia quam-4ruis reliquis m ulto 6t minor,tributum tamen nonpédit m inus

. N eqs linguane-' ue moribus lreliquiscongianis, quamuis oliln nonfuctint ftlb codem rege

,9diFerunt incolz. Przfeaus eius M anipango ex flemm ate ell anriqu

viffim o

nobtlitatis Congianz,& apud regem & proptcr genus, & propterztatcm , &

propter fingularem prudentiam ( vltra enitn jo annos illam prouinciam abf-

que Wla cotntradi'aionefelicïtcrtexit) eftacccptiflimusyita etiam vtnu xim is& fccretiflimis confulrationibus fèmper adhibeatur. Com mcrcium incola-Tum idem ell cum Sundanis.

x6 D E S U R 1 P T I

De Jy/zJzy/yr,i/jzzf'/a Tattaagua oljm eAyjsjzslx.C x I I I 1.

. O x F , s I a huius funt verfus Septentrlonem e'adcm cumi , t '' rçdiaapango,quçverfus O rientem trans Barbelam i-ex-? ?

, tenduntur vq' ue cdmontes Solis,& ad radices montium' g' '

.. '

.'. ' N itri, & verfus M cridiem deducuntur àprzdiais monti-... , .,,, .. t . ... . w, q. bus per con:uentes Barbcla & caringtr duuiorum vfque

* .,,..t. ,:.r''. ) ad m ontcs q u os Lufitka ni q ucluados, i d cll, ad uflôs vo can t,' , '2-z A: q xvyjkj M;Jj;N,;;. ', Et hi funt quaquè verfus proufncitr lluius termini , cuius

qupque nac:ropolfs eodem nolnine notata efè. Regnulu hzc olim fiait & an-

tïqutlln & potclls, propter verù procerum diffidia,lncolz vno animo olnnes,' e % + **' *. A. %abfque vllo yralio f'e regi Congianofubdiderunt,vnde eriam fingularibus prœ

cunais czteris Congi prouinciis gaudcntim luunitatibus & priuilegiis,prtvfe-ao etiam iyf'is ex ipltarutu ftirpe regia, gro arbitrio tam en regis Congiani,qui

vt de fuo dif-ponir, dato :Et llic in fcflione rcgi eftproximtls, & tantz' autorita-

tis, vtin confulratiollibus nem o ipïi audect contradicere Jim o defcienre lincarcgalf ad ipfum Congi procul dubio deuoluerctur fucceflio. Adm ouettlrali-

quando menf;r rcgizyfed fede minore in quaflans cibum fumitjqui honornul-comiutœ li daturalij cuicunque neque etiam iptis regiis Eliis. Comiratus eius non m i-k-''., :'Ve- nor etl quam regiustin quo & tibicines & crotalorum inHatores regio morez'lx regno r/zl

circum ducit. A l-ufltanis grinceps Battz, qtlod vtdixim us,deiciense mafcu-m'Mr. la ?roleinlincaRegia regni fucceflio ad ipfilm fit geruentura vocatur

. Sttm-pcrfcrè-praliaturcum circtllzaiacentibuspoptllis paganis, contra qtlosfim ul e-ducere potctt è fiais fubditîs circa f-eptuagilataatltoauagintamillia mili

tum.Ettluiaf-clnper ( & fcrè cogitur) inarmis eltyconceffum ;ï regcipfi efhvtfclope-rriuihtnm tatios proprios & ex f'tlis lizbdiris habeat,quod priuilegium laulli alp' prafeaotr*cs'''*

. datur, neque etiam filiis regis 5 dantur cnim iptis, fi opus efk fclope:arij extra-

nei, & pracipuè Lufirani, fub regis llipcndio. Cum q' ue aliquando dolrinusEduardus .).' rege quarcret, cur aliis non idem hac in partc vt principi B

attmconccderet ? ltefpondit l-ex,idco id Hcri,ntmirum quoci fi alïqnando anilnumad relncllïonem adiiccrent milleaut duobus m illibus t-cloge:ariorûarm ati ) fibivires ad rcfiftendum non fu:-eauraspatqueidco fèipfsdetrahere quod rebel-libus fiduciâ- addere poflit. E t quod ptincipiBattanold perm ittat

ynecellitateidieri. Verfus O rieutem enim,vltra lnontcs Solis& N itri, & ad vtram que ri-pam N ili in confniis regni Nfoenze m ugehabitantpopuli bcllicofi Giaqua )Congianiszpropriavero lingua Agag diai, furtis & latrociniis deditiyquibushancprouincialn cum reliquisadlaccntibus fapiusilat-eâantibus,paratisarmisQmpcr efl re/iâendum , vbi ctialn fclopetarij , qui maximè abiis timentur

,

Tnagno

Page 39: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N I C ko N G I A N 1. zzmagno funtvftli. Habct&hic princeps multos fubfeûtrapas, Subditidicun-tur M onfobi corporc M acicongis robuRioresyobâinatilmizvtexferuisindecmptis videre eft. Commercium idem el1 cum reliquis :reditus vcrù &pro-ucntus rcgiusexlaacprouincia duplo cateris eflmaior.

Defexu F Dllimaprouincis T:-JX.C h p T X V.

v-1, ' 'G'-'*;t'' : I'r A hzc efl in medio quafi & in cordetotius regni,intra#. a. s

-

t'.-t-jk. piaasjnclufkolaanes czailaacalnalzabiu.nt-lnrzfeauseiusti' -. - z!s -..-,- k-Q, prvû

- '' Y - '' i'2'Q*:@rr? ' ''O *h Lie eâDolaAlatonioMkznipelrbaéliusfècundus Aluari#' ta '.s,>r?è'rt;7;::.

''t'.*# oX

skttss. ;'t;h) tv' t' primi defunaia& huius regis f-rater.cul.n enim pateripfulnèst -. -:t.ls?t.z.lk- .

' '' '> , : - lurim um nihil ipl'i dare potuitprecioflus,prater%. . , I . k 2 . x) :j . . Sy c.é a IM a ( C t j'l jo ' ' ,bn Q . 'Ax .v *. o.- o <,' Ib'.ïlL. .Jb1: ipfum rcgnum , quod & dcdilfet, nih ttlmultum aliquclne . ' Arj' . . x

. .. . fuiûet vcritus,vt propius ad fe olnnibus natur;r dotibus ac-cedcnti. Ccntrtl ita lla:c eIl regni & fedes ipfavndc reges Congi antiquitus tra- sursr.vi.hunt origincm , f n quaquoqueipfa Iz'letropolin,qum tamcnyvt poflcadicclnus,ctptn ftlo territorio ab ipfo rcgc qui fiaam ibihabet aulam regiturycom prehen-fz efl. Przfeaus auccm prouincjain alia ciuitcte rodcm nominediaaadradi-

ntium,qui aduoivocalaturyitlxtacoanzam fluuium,qui ex Aquilundaces naolacu rotamprouinciâperlucnsnin mareeTunditur, fitarefidet. ln hacprouin-cia plcriqueauliciyatq; adeù totafcrc' nobilitas propteraula regitc vicinitatemllabirantlvt tanto propius ca quibus cul'n in aula vcrfantur opus cft, habeant adinanus. 5ub laoc ipfo etiam prafcao quidanl (ùnr fatpapfr, qui concinuè-ferè

liantur' cum vicinisverfus Bam bam prouinciam ,qui Cllizzalu;c dicuntur :lnrCclai enim excuffbimperio Congianoy filoiurc viuere ûtaguntyatqueideoabhisrem unttlt-fhtt-agvls,dolnecredeatatad priftinam obcdientialn.PEt hic ûnem faciem us primo libro, in quo coznprchcnfaetl breufs defcri-

ptiogcneralis reglli Collgiztlli; & cius ternainorum , vna cum garticulari aliquacius prouinciarul.aa delincatione. .$ tlpcrelt vr pergan) us ad fecunduln,vbi age- ypgumen-lm us de citkitate regia &- eius tcrritorie >dc principio,q uo rex llic ad fideln Chri- ''stm/e.xuêi

/gJz'J.flianam & Baptifinum eâperduaus , de eius & aulicortl moribus, & aliis atl di-fciplinam tam lnilitarem quam politicam pertinentitnus. Poftea quoqq brcui-ter adiacelltia regna defcribcm us vcrf-us M eridicm vfque ad promonto-

l'iuzuBon:r f-pei, Rcgnum Prettegiani, Contincntcm, & Puuiosverfus mare lndiculn, N ilum cum fuo origine &

incrcm enri,quod ignaris lniracu-lum eft,rationcs pcrlu-

flrantes.

D z R E L A -

Page 40: Francesco Pigafetta Regnum Congo

z8 E S C I P I

(D ' - . . . , , i.js . . 'Y . , $ ' - t .y. . . , g y . ' . . . . ; t ( . - m. , g . ax t ., , <qx,k , . - . -t. . .. . ..

.. t . > yy x..pj. -.- . x ... .œ. t . . = .- x . x j . , ,. z w m.e <. '*- ' .r .

r.. ., y . m . .. . y.,. . m . y .. . . r $ j . y . wo $, ua z.c . , . gy lk't-.. ...sowN f ga' w-uo 3; .%' . ' j l i q * f t , . - . . . j o s .. : ./ j 1: j x..x y , . o,'Qa . ' ) $,', '. w 3 . ., J' X?'.A'''''o ' x #.. c . e . rN. y . , . q j 4 . . : c. . v z , .. s j j g .. , < xx , . eu.j' ' ' , . u . p . ..N M 'œ' . . / ) . j u ..q : ( x wy y y z p .-wx ,a'/ . < / . . . y*. . z.Z 6.1 .:> . , 1 x # A. lv . . > . . k cx i k. j , xu.. . ., . e . .. ,..N.. .x. N em xh . . Q

R E L A T l O N l SC O N G I A N A E

L ibcr fecundus.

D E J l W /r cX. E ' T S O P O L 1 J

ç/z/z o'J Ccnytrdicitur.C A p v p a. z M v M .

'--7 2 - V diuimus,ciuitas hzcfuo modo, g , . '

m, T. ..y x . : - . . - . - A M V I S y V t a tl.N/r<e 9rL . gy , j,j a=..J: , p yy j xy 'qj j .0 u j u o j a p e ku y a u a yj r c o jn p reù e n fa j a t ra-C a. ;f mo , .q n pltk't . a..> .y : x

-'s. , , --t-'xh ' .,-) , .,k luen cum vna cum fuo territorio, quodviscinti

t'tk'i -mtw,a--'rtkcY-l'F-' -J4,. n,illiarifi aur circiter, a' rege ipfo reg -atur, fe '/ara-- .

'. t-K.6r.,-. -7-..:., N . 4; . ''''kk.t;- ) , L- a op rrep j-coj. uj-yjocu lnf/ .-.4-..$2$...,../,, ..- u.-. , , .(' ; , =;? . tiln dc ca trac-ture Vi uln erq ''b' 19 >''

e-ur-.' h.kk.?.. (. ,h j jjm ab incolis Banza : id* efl aula fueric' 4z/ê 6 .; t x f'i4::ps. ) t y u ta q u (-! o .,- q'''N..< i/,w- ., . ,,, .k ) ajaa l,odierno die a. Lufiranis mutato nomine,

4Ills/t -r -:q - ,(.j,-,, ktov .rr-y:.-,. ,

.â,.- ,z j- yf ''- hvw ) - bb-p'y -' k- q,,s.. s-saluatori indigetata et1. sitaeâ Iro nailliari-1 %u-s-tyt )

,( yj --- . .' . '' '7. s- yjyesrtlha. u .,, bus ;'z luari f n ln on tc al ti t'llln o to to faxco ( q t1i ta-. k.. ww . z z. - .f!è ' * '-- .- t' -- '-e lmen aliquid in le ferri contineat) vt vna faltcln-* r.tq- .

, . sro (tx??..) gl -xxmu .),=-- c-ho vidcartl r rupes, cuitls lapides v: tlurifll lni , i ta a:'* -< W'---u.'.A - n d zdificationem optim i. xM ons in f-unlm itatea

planus cfty& totus cultus & laabitatul, planicie haccircadeccna lnilliaria com-rchendentc, vnde & càmpi cgregij, & plurimz domtls ibi funt extrua z,vltr;tPdecem millia laabitatorum tegentes. Terra fertilisyal-r tem peratus& fitnus,fontes exiliunt limpidiflimi, aquis innoxiis, ita vt nullo vnquam tem po' repo-tanci btls, vcl nilniatzl caufentur l'nolcâia n'l. (llunis generis pe cutlcs al unturpltlrilntr. luguln cius cmteraol-nnia circul-niacentia fuperat,vndc & â. LufztanisO tteiro, id efè,spectlla appcllattlr. O l-nnes cniln vicin:r rcgiones, c'tlam lon-ginqu:c vcrfuso ccidentelr & ScptcntrioncnA,v bi nulli funt naontes q ui viftlln

f-r'ëar' .'n%''' impcdiant, tanquan: t,-. fpccula oculis perluârari poliùnt. Primi auretu lzuiusyzza mont:kswzw,zwe...p regni donaini,ducs ob caufas cclu it7 ltuius montis tùmm itate collocatam regniJ'z 'r'#?s&a. caput & regiam fedem elfe volucrunt ; Prim oyquia in tmediol& quafi vm bilico

totius regni,vntlc ctliuis parti laboran:i facili negotio potctlferri auxilium , fitacfl. D eindc,quodloco 1-12 Jtltol& faltlbt-i,nattlraetiâira tuunito,vt nuilaquanl-uis magna 'vis ab cxrcris illatap ci nocere poflit. Via rcgiaverfùs naarcccntulnquillqtlagilAtalAnilliariaintle iifianszlata ctï& decens,vlq' 5 cd quinquennilliariaftrata. Etab altcraparte verfùs O rientem radices t'nontis praterlabiturfluuius,in quo pannosfuoslauare folentfœtminzyadintegrttm m illiat-c eo defècnden-

P.r'm.'. tcs. Conuallibus cztcruna vndij ue cultis progter &loci fcrtilitatcm Qlaomi-cêna-

. num m ul:itudinem qutr pluribusquoquc opuslaabetzm ontcm am bientibus.ln angulo quodam verfus Notum parsellm uro cinaa,quam olim grimusrexChriftianus cinxityac Lufitcnis vt habitationem fùam tutam laabere pollinc'

occupandam dedit :ipfequoqucpalatium fuum vna cum rclicwis domibusre-alibusï

Page 41: Francesco Pigafetta Regnum Congo

2#

ealibus cingcns ab altera parte :ita vtinmetlio magna&amplafitreliaapla-P incuius quoque medio tem plum m etropolitanum ereaum etlcum fuonicies,cmcterio, quam ptartfr Lufitanorum & clioruna circumhnbitantium aulico-c.um rcfpiciunt in latere. CtrterunA przter hkrc duolocanauris cinaa, totuln1 taaontis vndique cfczdiliciis repletum: & przcipuè nobilium, quorum 1%t4 ''A, i'iugù m .raonre yzkay.tlif-que locum fuunz t'ibi comlnodiflimum,vtaul;r firvicinusacapitzvrbisferè ne, yoawlwflloctam cum fhm ilia cahnacem occupans. Vrbis Lufitanorum vt & aulm Regiœ rrnleu-cfrcuitus,ad lnilliare ierè' extenditur; M uri fcfatislati&drnïi,vtimpetum ali-ueln fuftinere queant. Portzverovtriufque nequcnoau clatlduntur, nequetlJnterdiu :1 vigilibus cullodiuntut-: alta enim ibipax & quies. Cum tota plani-cies aquis abundetpea tam en neque in' aula, neque in Lufitana ciuitate quif-quam vritur , illeai dulcedine cuiufdam fon:is pault'j inferius verfils Aqullo-neln,ad quem ad teli ikzaulla,dcfcclltiitur,aqtla limpidiflima & faluberrim afa-licntisyvndc eam feruorum operavafisligacis aut ial:libusnautctiam in cucur-bitisadferri curant. Planicicsitidcm vbique fruaiferayvbi non lzabitataycultaeft,amtrnis etialnpratislcrboribus fem pcr vircntibusy& omnium generum le-guminibus abundans. Prtccipuum autelu efl fèm cn quoddamrquod Lucun;vocalat,cannatnigl-alnaynis quodpaulo 52 maius,rcfcrens,quod m olam anuariatùbaaum & piflum , gancm przbet citlibus faluberrim um candidtlm triticconon inferiorem ,M iliunz habent album , quod mazzadi Congo, id cft, felnen

llabcnrfrum entorulu,-

N' 'Iazza di M anputoyidCongianuln vocant-spcltaviliflinaul'n ellom nium quçrcos altln:: oriza qtloque non m'lgni ctlprecij,quo po

cft, (èmcn Ltlfitaniculn (Lulitaniam enim ldallputo dicunr) ab ijnfis appcllata.A rbores fpfis funt & ntultakk varia', magnaln frtlauun'l prodtlcentes copiam,ita etiâ vt percgritlisaut cxtrancis frua ibus vix llabcant ojnus. H abentcedros,linAonios, & aurantia nlala fercntesgutlu gratifli/ua,vt nec dulcia fint, nec ni-z'nis acria, quz abfque :110 detrim ento deuoràntur. Etyvt l'nagis cognofcatur Miru /,w/-.-loci fertilitas, rcfcri tlotninus Eduardus vidiffe fe granum naalum cedrij in c'''1.*-.ipfius mali gulpam ingeftunp, p011 quaruor dics Iizrculunn eieciffc- Inueniturrçtcrca in lnagna copia f't'utttls Ballalu vocatlls ab incolis,quem puto cffem u-P

- -

ï-anl vcgyptiatn & Soriallalu, tortua cnilll & guflu f ! nli llitous, nifi quod plan-tc Iais in locis in arboris ferèt lnagnirudincm cxcrcfcatq putatur talncn ab in colisvtft-uaus ferat fuauioi-csjvt & ('ulzt?& optil'ni nutrlmcnti. Variis abundac arbo-rum gcncribusj pleratkuc tamcn ftlb palmarum nonRinc col-nprchendunt: Eos rulm-.ps.mellim non fblum qui frudus nolris olèicinfs D atsili ditèos, fe- d &. alios plurcs 'Jommetl'-

r/-/ive wrle.palnnas nol-ninant. lllas quoquc quz ntlccs lndicas Coceosjid cftysil-nias (intus ,.esyvgnr..

cni n4 fimiz caput referunt ) clit''t- -asppalnaas appcllant. H abent etlaln pall-nas cx nv.nnquibus adntirabili natura clote, olculn, vin tliu, acerunljfruatltu & panct'n col- .

oteti, fvzzxzzz,ligunt. O leuna eniln colore & corpore btltyrun), nifi quod fitparum viriqlius, yvcvvovm urcfcrcns, ex fruauut'n 'pulpa vt cgutl nos oliuarum exprimitur, quo & olei & lmnem, -pr.-butyri loco vtuntur,tam in cibis,quam in lucernis,& vnguentis : coauna etict'n 'cr J'zz/lv'z,

- Aecs/yasew,d iu abfquc rllacorruprione fcrtlaturaExfruauum pLltalminibLlszalnygclalat-una 'inumiu..putalninannifi quod dlariora tint,refcrcntibus, fuauel'n in vcnis quibufdanlmc- Jlraiarlwr,dullam habcntibus,panetn o?. timi ntltrim enti conliciunt. Vinul'n gcrforatainElmmitatcartaore,c:itlens,lt:gelais apgenfisjcxcipitlnt,quod primutn & colore& gullu laai etlfimile,poft paucos dics ccrcdinelu quandaln nancifcitur, & vi-num qtlo etial'n inebriantur,igfis cfl,& int'le rurfus poftpaucos dics acidunz lit,& acetariis accol-nluodul'n. Bibunt id glerun-quc cum zdlzuc cft llouum , nouI'Blum cum iucullditcte , fed magno criam cn-tolum cntozvrinas cnim pcllit, &talculos comnaiuuit,ita vtnulli ibi calctllo laborantcs rcperigntur.sunt lkaliyhpc nolnine infignirz, quarul'n fruaus Cola diciturzntlci pinea maiori finailis,..- - o ) j-a3 Ptl Pa

R E G N I C O N G 1 A N 1.

h.

Page 42: Francesco Pigafetta Regnum Congo

Opulpam quadrupliccm intus colorcrubicundocaâanezform œ continens

, in-coli,s quoquead variosvâlsacceptiK m tlsicontraûtim enim d

cntibusefi com -m inuunt,& adcibi potusq' ue appetitum excilandum comedunt, ftornachumcnim non folum tfuperfluis noxiisq' uehumoribus purgant, t'èd ctis' roborant.sinutav'k Ad omncsczterum iccinorisafFeaus& m orbos curandos cflicaciflimus: & vi-colz gzz'z-.

-diffe fe ait Eduardus? folo fucco,qui ex commanducatiollelruaus in orc pro-uenic,gurrcfaao ferXe gallinz iecinori inieao,ad pritlinam illud & integrita-tem & fànitasem in m omento adm iraculum refliturum -cibum omnibus prz

-bet comm unem,& cum copiofiflim è crefcat,paruo admoduln emitur-Habentctiam pclmas fylueflres varios reddentes, quos quoqucin cib'o applicantfktz-&udfercntcs c' foliis dorcas quibus domos fùos pro tcgulis cooperiunt, & cor-bes

, & alia eiufm odi vtenfilia conlicitlnc. Arboribi etiam Ogcglaa dlau

nfru-aum gcrelzs lutcis prunis fimiles, optinli & faporis'& odoris yrouenit

. CuiusP't'''rtn e-v ramos amputatos terralimplantant ita cotlitltlèlirn vt fere' fe inuiceln contin-79,'.* z'rlpzv' ï

- jîces facilè agcntes, paruo tcl-npore crclèunt, &. cra/'litlres rcdditi; gânt, Cltz latH!.

.érlniterconiunguutur l'nurum ligneum q uafl plantatoribus przbcntcs-Etlaocm odo dolnosfu

as m uniullryimo eciatu vttnuris illcotnclatliadizingutlmnt. Di(Lpofitis enim pro libitu hif

ce ram is qui lmurina potlca fkciunt, ligtta letlia pertrattruerfuna inapontl nt, qu:c pritmuna llranaine , klcinde clcgantiflimis tlorcis

variis rn odis & coloribus d i flinafs cooperiu nt. E : lzk'c ipfoDu ln ftln t tloinus inquibusatnf-tlue vlla contignationc habitant

. N otandun'l talrcn efl eos, tl fi:n-Dom-nm 2-u

vp'inznzvtu... pliciter & paftorulu porius ttlguria, quana domos, zdilicare, non latcrutm & 1a-'.a:.*. piclunA alltlf-ve n-la:eri;r lllogia, cuna, vs dixinaus,lapidibus non foluln connl-nu-nibus,ficd ctialu aliis & t1- urillilnis & elegantifli

naispquz santz l'nagnitudinis re-periuncur (lucen. tes & i ucun tikl-l-ll'pi af-pea- uS) vt etiaaa integra tclnpla ex iis ex

-i flrtli .p()1-li!) r : vt videre cfl in futntno tclmplo , quod portanA lm' axi-cauar s ex

m aln, vno tarj:uo) & integro lapidc conllantcm habet : onanes ferè regni Inon-tcs, & prtrciptlè- laic, îIa qtto Coogus fîta ctl, abundent. Sun t prltterca luontesi

lltegri cx Portllliri o lapide,i-nari-norc allnoy& verticolori, (quod Ronz:c Nul'ni -dianul-nazr- rhiopicul'n, allt Africanul'n dicitur, ex quo dutr columnz in capellaG regorlalla vifuntur) Iarpidc,aliisj uelapidibus precioforibus conftantes :it4

-terquos ad m iractllum acceduntilli qui liyacinthos in venis productint : com-pletxt hi lapides m agnas latasq/ ue rupiun) quarundâ vcnas

,ila quibus duna lianr,vniti viden ttlr : extraqtu l'i vcro in plures l'sillutaf-klue pat-tesnvt npali punici acinidiuiduntllr

, E t l'i qtlis ve1 colutnnaln vc1 obclufu ex his rupibusvcllet confcce-replucidiflilnis earn gtltmnàis vidercr pcrpoliran

a & ornarittn, ldabent & alios la-pfdes nactalla varia in fe colzzpl-clteiatltlateszcltli & gr() metallorum varietatefuntvcrlicolores,ex quibus :atuas,obelifcos,laàcllfasaalltlsque generis res con-fcere pofl-cntelegantiffismas. ltavtnon fitm ateriainoyia, oznnibus ferè- , vt di-xim us

, ciufinodi lapidibus refcrtis nAontibus,vna, cul'n om nibus aliis ad adiE.-pwffzzre ?-dzx cationel'n taecefl-ariis : fed pri nlulu necetlitate ad euitandutu calorct'n

, deincleb''N''M1b<' 1 iteaorum, a1i orunnq' u û- artifiuulu requi fitoruln inopia ; qtli culm rem plulnarc Aàe.n; Z,WA- -c... reliquaqtlc qukribi fullc aklificiaerigerelltt

ll-nzëlgnis funïptibus èl-ufiraniafùntadduéti. Talna' rifci, &z qui Ca/lialu tiftulam producunt, vna cuna cedris y tclncopiofè tantajue naagnitudinis ad ripos Hurninis qui Congam przterlabitur

ad radlces m ontis crefcunt, vr & multas & m agnas indc natfes confcerepof-finr, fed ad alcndunz ignem qtlotjdianur!l & llis ât.aliis încredibilis, & proce-itatis & craflitudinis,vtuntur. H ortos m ultis, vt't' riisquc hcrbis acHoribus re-z'f

ertos colunt ,è.- quibus ctian: lt-gunt,przcerhetbas lnEuropa tl-aaibus nonprouenlentes, pepones,lnelotaes,cucurbitaslcu.culucrcs>inégnis& magnitatis& f

uauitatis.

30 D E S C R 1 P T 1

14

Page 43: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N I C O N G I A N 1. iz

Dt :r/g/rz Cbrijlianfmiin &r' regno. Fz quomadacam-merciumprimè cswfzzcn/fzzpflzapj

Ilahrecœperinr .

C A Iz w I 1.

. e- o H A x x y, s Il-Ltlftaniarexyllzdiasoricntalesperluâra-a.r '

* g- 'p recupiens,mifit claTcm aliquotnauibus conftantem,cumtk .

b - ,, m aladatisyvtlittoraAfricalegentesnviatn vlteriorcln adln-

'

.u 'N - ' tk inquirçrent; qui inucntis aliquot capitisautgromon-. .

. ; . #g

' o -'t - torlj viridis infulisyvna cum D--fhomzinfula,tandcm naui-g +.: . ..

' .?- t . . gationem fuam perfequenteszairum :uuitlln,dequofupra> Nw

. .

' dixim usyregcrerunt,vbi nauibus ad litrus adm otiscum in-colisjquos hunlanos & placidos incxteris excipiendis videbantycom merccricœperunr. M iflk poflea codem itinere ali:r nAues, & m ercatoribus,& m erci- .a sognipu.bus noftratibus replct:c : vbi m ercacores quidam com mercium vidcntcs, t li-fra. ./n/?-e-

e& ckrfpi..-bcrum & m agni lucri,fcdem vtlingtlam pcrdifècrent,& m eliusfead populi ca- svo,-. ,.-.a.

tumaccolrlazodareponknt,ûgerecœpel-ût,vna ctlm prefbyrero : qui excon-zDzv i, -:-,,;;-Puerfatione cum Sogni prouincia prafeao in portu Prazzano ad oftium Zairi r'zzzxze,.habitante,homine cordato &magnicotafilljyRegis patruocontraxeruntami-itiamgip; à, prlncipe quafidij ècœlottd cas regioncs tnitli,exccpti Tquam opi- LR#rxni D?c

#//'ezgzve'.nionem de fe conceptam omnibus rationibus tollere fatagebant, horhines e-nim fe efre t principe tko m iffos, & Chriftianos, cë rmabant : atquc hac oppor-tunicate , & lpfi & prclbyrerqoi cum ipfis m anferatz qiperunt prim um cumprincipe de Chriftiana iide conferre, & ollendentes errores & vanas fuper-ftitioncs paganas, paulatim in lide Cl.aritliana eum inflruxerunt,ad quam rc- Rr<Hm44a'

-. yleaezwxmliais omnibus fuisfùgerftirionibus conuerfias cll. uo faaoprincvps Spiritu, cgrLjlgun,;--procul om ni dubioztanéto inftigante, aulam regiam petit,anon ram com nler. mn bprzez-'.

citlm Ltlfitanorum,quâ ipforum dotlrinam veracem , & édem regi proponens,claraln & folam fitlutiferam, regem hortatur vt & fùo cxemplo eam ampleaivclir: vndc com motus rex , prcfbyterum illum vocandurn & adducendut'n cu-rat, ctl quo priuatim de omnilnus quz 2t jlatruo audi uerat, confcrt, & inftruausnihilaliud quam ChriRianum fe fieri habet in votis. Acciditautem hoc co ipfotcmpore , quo naues Lufitanicz ad difccfrum in Lufitaniam parabantur ; s-.ceum.tlua dataoccafione legationem rex Congi ad Lufitaniœ rcgem lolaannem 1 1. l'er ?erarrA-

- ns vt om laes facerdotum ordines, aut cx om nibus aliquot fibi m it- t''emltkhQm itrit, toga , wrlv rrgk

tat, fe enim cum om nibus fuis fùbditis 6dem Chriflianam am pleaendam pa- prnnratuln cffe. Prelbyterquoqtle de omnibus quzinter ipfos laic aaacfrent, C

. on-hoc nunciolatatusplurim umiani iufl-u, in fpecie regcm fccit certiorem , Et

Lufitaniz rex, omnis gencris religiofos cum ornam cntis & ad tcmplum & adjniflificantcs exornâdos,cum cruciûxis & flatuis,autimaginibus,& aliis omni-btis ad talem cultum neceffhriis m ittit. lnterim etiam , nim irum antequamredirent aliznaues,lxolAccTauitsoglai prwfeausjneque noaulncqueinterdiu,fed femper prefbyterum illum Lufitanum habcns ad manus, tanto cum fruaaab ipfo om nia didicit,vt Lufitanis linguam nondum callentibus,ipfenon fp-lum fubditos & vniuerfos quos poteratincolas doceretyNdcm qt ue Chriftianamjta in eo rcgno promouitzvc tam Rexquam fubditinillilalitld,qtlatza rcditumLufiranicarum nauium cum otnnibus adipforum initiationqm neceffàriis, re-litkis fuisfuperflitionibus film m oexpcaata claffis tandcm, (quod

defiderio exgetcrent. O mnium itaquc votisfuit anno ab humana redemptionc I 4 j? I ) ad-

ucnicns

Page 44: Francesco Pigafetta Regnum Congo

jt D E S C R I P j T 1 O

Avtp.'iz-..vu'rJ'vwzra/'e -Jlw.

uenicns âationcm fecitinoftio Zairiduminis,vbiprinceys Sognicum. m agni

audij fgnis,faaus ei obuius cunafuisaulicis,quam amicilmefalutatis èmni Jbus Lufitanis,in fua ipfos dcduxit diuerforia. Sequenti autem die,ordinanteprefbytero qui remanferat ) exflryaum efl cemplum ex arborum truncis(quos ipfe princeps cum fuis fèruis rcligionis ergo exciderat) in templi for-m am ercais & elegantibqs fupra inie&isjfecqndum m orcm incolzrum flo-reis, templumcumtribusaltaribtlsfqrlai:maTrilaitati dicatis, cxflrua; eflavbi dèinde ipfe princtpsvindito Emanuelis &patazuluseius filiusAnionij 410-m incmagna deuotione& folcm nitatc baptizatusefl,priore reliao nom ine:vcenilnincolrc nominibus non hom inum fedanim aliû irrationalium,arborum ,herbarum, & plantarumydiflingui & cognofci folebanto.kadomilai&,prat-eai

R'-liù*l'm lloalio appellabantur, quam ipûusreglaiautprotlincclz'' cui praeraljtyriom i-nuJ'àerlnt Z//J .r.m ,z,,zlz. ne J vnde hic quf antea nullum aliud habcbat nom cn qualn M anisognoybapti-W'zzze/rzi-zzz' zatus Clzriftianum nom enadeptus eft : vt & reliqui om nes incola,abfùrdltatetk6 r n p wuïz..t .ipfis â. Lufranis denzonllrataytbra illa nom ina rclinquentes, Chriflianaln ba-

ltifmo alrum unt.1M iflhvero poftbaptifmum decantata,ftzggeflum ibi quoqueprzparatum,

afcendit vnus ex iisyqui prim um exLuftaniafueratatadueai,brcui concionelingua Lufitanica fundalnenta Chriftianz doarinaiis intcrris noumdem on-ârans , quam poâea ille qui rcm anfcrat, linguam q' ue Congianam didicerat,proceribus aflâtibus ipforLlm patrialilagtsat-epetitpaulù futîush& quia turbamconuerfionis princfpis fèli m odum & ritum cogllot-cerel-ataaalatcm ,teluplunz

.princfp, #/; tgai,.tilngs. con. nö capiebat,fjnf-c Princcps fînita concione egreffus , regetitaque ipûs concionet'o''u't.r. qualaaautliuerat,fummopcrelzortatus etlvtfuuï quoq. ue exemplqm rccepta

hac vera & falutari doarinaimitarcntur. H isitaque.peraais,adauxlalr regiamcomiut-

,a, arpi x/z Lufitani cum nouo clero, vt& regem baptifiuo tingant,proliclfcuntur, qtlibus-..1-: zeerza.vg cx lnandato prafcai sogni mulri coniungunturad com iratû farrap:r Avna cutn'''tFr/7'ez'A, talis

,'cylzahalisptym hlkllais, aliisq' ue lkrtitiœ declarcndz accomnaodis inflru-cro

naentfs , & feruis, q.ui Lufitanoruln & fàrcinas feranc : fubditisi.m pedimentaquoque prafcribens, qui m agna c po ia vndiq' ue confluxcrant & totos com -'

Iebant,nouos hom ines Nidendideflderiovcam pos,vtper viam com mcatumPabunde m iniârcntyqui & diaisadm i.randacum alccritateparueruntlvtvtiam

,'pd m iraculum vfque per totum illud itcr centum & quinquaginta m illia-tium quibus Congusciuitas ) mari diftat,viag fcopis qualimundatas, &omnisgèneris èibis ab vtraque partc repletas :incolis intcrim m agno ttlm ultu fcli-cibusq' uc acclamatiolaibus przcedcntibus & fubfequcntibus ,videtelicuerir.

*1''.4n'''5'ê''* M iIn i fiscfl uod fi cötingat vt rexvelalius quifpiam m agnmapud ipfososen p ,qb-ènoundirr-e,, =., ç,ge, autoritatis itel-aliquodûlfcipiat,onzlzes vias fcogis verrunt,quem hic fingulari,ztexkououtps vtdiximuspdiligcntia obferuaruntin hocLutitanorum itinere, quos quafi he-kHl;.

roesaut D eosetiam aqui ltcglfuo iteradbeatitudinem zternalnpl-im olazra-rent rcueriti funr.

Exc,j,qnmr Ctzm peruentum effet ad locum quendam trium dierum itinere â, ciuitateZ''J'/a'ê/'rS diflanremyobuias llabueruntregls quofdam aulicos,nonfolum vtipffarum co-ttiêguqtlt'ö.. ,

.m itatum augerent &reddcrent ampliorem,fcd etiam vt itineris molcllias,;poflènt,leuarent,qui eos excegeruntregis noniinequam honorificcntillime.uod etiam deindealiisin locis nouis fubindelrege miffisfaélitatum efl. T1'i-

bus verù cb vrbe milliaribus,ltotodemum Regiscomirattl, magnapompa&flrepitu ,vi in illa regione #eri affoletylztitiam fignificante faao obuio , fin-gulari cum honorc & reuerentia funt excepti : tanto vndiquc kopuli con-curfu faao, vt pon folum omncs circum iacentes cam piyfed & collis & arbo-res,quA ve1 eorum puluis fpeaaripoccratyhom inibus complercntur,tantum

èrat

Page 45: Francesco Pigafetta Regnum Congo

J3eratomnium nouos hofcelztosq' ueû. Iutisnunciosvidendi defiderium. Rcx Rex #.A ee

in crcao quodam cabulato,vtfccundum antiquam Congiregum confile- 4n'e z'-/a'''c0S e joptgo jv.r gzudinem Eerifolet, cum autlegationë audiunt, aut tributaaccipiutlt,atltaliudzvwxyexr/yyz,

uigpiam regalis m uneris tAbeulltAregiottAronoinûdcnsadaulçportatlA exfpe-aabar. uo cûvenrum etl, Lustanl legatus prefbytero qui rem anfcratinter-rerc, Icgarlonem fuam agcrit, Regis fui hac in parte beneuolentiam & prom-Prirudincm dcclarat : cuius orationeNnita,lkex furgenslztitiam quam anim oPob aduentum Chritlianorum conceperat, & vultu & verbisvna cum geftibus

dit :quem dcindevnitTet-facircutnâans ttlrbazeiùfdem quoquegcudil'par-proticeps m agno tum ultuyom nisgeneris inârum entorum y felicibustlue accla-m ationibus fubfequitur. Ec fedente rurfusrcgezom nesin fignum o-bedientim, 2z,z congn-

' fuminaanim ialacri- nnr'.m 6 //-& quod confilium regis ttatocordeapprobetlt,quodque nou-, ,.z -.tateEuangclium ipfis :?t pcrcgrinisifbsallatum tintamplexuri,promorerece- Jezo-eazzr -.to, ter fe humi pedes in altulnerigelztesprooernunt. Propofirapotlcafunt vqi/ùo .'?e-p

cuyguyg.ei dona àT-ufitaniçrege m iTa,ve:es,vtvocalxtyfacrmyaltariulnornam enraycru-ciixijtabulzûanaorum lnaaginibusdepiam,& .vexilla,& reliquapm niayadcljta& Engulorum fcparatim m agnainterim attelationeatltèultanterege,declara-tfone. uo peraaoyabiit rex, & legatus quoque Lufitanus in palatium quod-dam ad peculiarem huncvfum grim ozdifcatulnreceptusyt'eliqtli autcm eiuscomitesinaliis lnagnatun4& aulicorum dofnibusdiuerterunt,abulatle om ni- ,

llexprir4atimbus :), rrge commeatu fuppeditaro. Scquenti dieLufitanos omnes griuatim cumgc,rtik...vocandos curat, ad confcrendum cum lpfis de ordine in l'izo Baptifmo obfer- nàcon /,z.uandoy-& de reliquis in tanti populi conucrfioneadefl-eaum producendane-qccffariis. Vbipoll varia agitaracontiliaconcluûlm randem efè tcmplum adifi-candum prius,in quo bapcifini ceremonia m aiori cum lblem nitate peragan-turydato interim ad regem vnacum aulicis iIz ChriQiana lideinflituendis f-uf;-cienti tempore. Procurat itaquc <ex m agnadiligcntia & incredibili fcrè ceL zmnod;,.r...leritate omniaadadiEcationem ne'ccfL. riayligna nitzpirtltza,lapides,calcem yQo- Je/zzd',e ..--reas, tt reliqua qua ab architcaijè Lufîtaniaad lpoc adueais crantprafcripta. C'C.*'r''*''xsed diabolus ,qui bona opera fèxlupervultimpedira,laicquoqtle fà excrcuit, vcincipientem fll' lutaretn curftlm E tlangttlij . quo rcgnum fuum deflruaum irifcicbnr,rebellionem quorulldam Anzicanorulu qui vtrasjue ripas Zairi iuxtacataraaas inl4abitalAtpvcrfuslaculr,& regio fubfunt ilznlaerio,fuf-citaret.Fltltliuslaic,vtfujneriusannotauim us,exalrisdecitlensrupibus, in magnam fe dill-unditlatitudincm,m ultas in ea faciens infulasy& m aiores & m inorcs , quarum lin-gulçad rrigintalaabitatorum m illiacapiunt. ui fe cum iis qui ripasinlaabltanc'rehellibus coniunxeruntyad ipforum excmplum regiosprafeaos occidentes :atque ita feruens hoc opus quodammodo eflrerardatum (magnis eriim ad re-i d hos ogus erat copiisp & igfius rcgis auf iciis ) fedl. rorfusi'fn cdi-pr men os p p. p

rinon potuit. M ifitelailnrexprlla-lofllium natu maiorcm M anifundinqui hufcregioni etat prafcausjm agno cum cxercittz :& ipfe poftea re ita poflulantefubtè.cutusefl:ltatamen,vtantcquam groEcifcerctur,Baptifirum cxpcteret. aex =n,r-Reliao itaquepriore & magniico opcre,feliciteretiam iam cœptoamagna ce- gg=m exze.

f in ropria perfbna olnnia procurante, ligneum eft exftru-zr/ex''?W *-leritate ip o regc p gyere, :s.aum templumzin quo ipfecum vxore baptifmo tinaus eflilkcgiautem loan-zrzz-z-r.

nisjreginç Eleonorainhonorem rcgis& regilkzLtlûtalaiçnom eninditum ell.Baptizatieod:. quoque diefuntadrcgis excmplû m ulti exaulicis,in 6de Clari-ftianaprimum gro tem porjsrationealiquantul-n inftruai.Etomnibus peraaisrextatadelnipfe,adfùbiugandos rebellesycum quibus iliuseiusvnlcum Battœprafcao iâaliquot feceracconHiaus, egredittlr: cuiusprafcntiaflatim adgri-zinambbedientiamprazandanlfùnt coaai zitavtj 'aucisgolldicbuscumhlio

E m agno

R E G N I C O N G I A N 1.

Page 46: Francesco Pigafetta Regnum Congo

34e./,wrez.,; magno cum gaudio & ttiumpho rediret,D E o fclicem hunc ûlcceffum acce-9'..9uet.4- ptum ferens. Filius quoque fequenti Ilatim diovna cum m ultis nobilibus&?têzï.41'Hr. * * * i ..equellri dignïtatrornatisviris

, baptifm o nom en Allolnû,prim iLtlfitaniçprin-cipisafl-um cns, tinaus eft:atque ita,quadiabolus Chriftiallam fidem im pedire

liebaturjeaprim um augeri cœptaeft, om nibtls prateritam viaoriam D F, om oino, .av. quem iam grim um agnouerant trihucnribus. Alia tamen, vt indefeffus eft ve-zv

l/zeraze, rez,k ritatis Euangelicz hoftis peam eft aggrefl-us, per alterum rcgis Iilium m inorcrnClnr'.I'eanff natu, qui vo' luptati plus quam virturi Euangclicz deditus pt-ofbllionem ,quammrnm at'r zagg.

atcr,materyfrater,& totrcgni?roceres fecerant,tlanAtaalasytaotlalAa quoquedo-i..m rezzrv, PJ'rlnrotf.is J &rinam j cjuœ vnam tantul'n viro concedebat vxorem , & tllorum cum hacin-î''''''* ''eI''* illngcbat ccllum, reln ipfla m duriflimam, qui pluris afl-ueuerat,reiiciensyvt fal-t'o/iere faza- -

-

zz. '' L'km & ad rcgni euerfioncnl (abolita enina polygamia tantam non foreproge-znicnn ) inueaam affcrcns : multis etiam ex f-atrapis &nobilitate lnuic op'inionifauentibus 5 & cum rcgeln aggredi noll audcrent, filiu m fàlrcl'n eius D on Al-fo' nfàm om nibus naodis conabantur opprimcre. Atque ita dillidentibus in-ter fe- tiatribus , quifque fuas defendebat partes ; Alfonf'b interim d e feruorequo Chriftianam fdem fuerat amplexus nihil remittente,fed magno zelo,ma-natlue cnll'ni conftantia, omnia fuz ditionis idola igni & ferro deftrucnte.

, uod zgerrimè. tulit frater Pangi prouinci:c grrefcaus, qucm etiam, vt dixi-m usgmaximaaulicorum cius fimilium pars eft fccutalm agis eriam ex

.citJgus fœ-tninarum rclidarum (baptizati cnim cuna polygami ell-ent, reliquas vna faltcniretcnta, dimife' rallt ) qll:r magno cum fuo dcrriluenso & ptldore, nouam hancin regllll sam celebrè intleaam relfgioncm clamabant ploratu. O mnes itaquein pcrniciem Alfonfi conitlrant,variaeius è m edio tollcndi agitalltçs conélia,vt qui fpetabant co occifo, religioncm hanc nouam & iyfis peim oleftam ,iri

1'X 1*/24 f blatum : atquc T'ta crefccnti btls vndiq tle odiis , accufatur tandem apud pa-tlci a ,#?..lzz.z .ner-zatbpr, trem , quod Cllriflialltr rcligioni l'it deditus,non pio aliquo zelo, fcd reg nandi

L'''*'Pe/n'n''' cupiditatc :hoc cnim ipfum agcre,vt Chrillianorum auxilio rcgntltn jaasre cie-d'o occupet. C uius rci m ulta adducuntur & figna & teftim oniaab ad uerfariis,

ulpypuw) in pcrnicicm eius coniaa. uibuspcrfuafuspater,de Ilatu cuna dcponitznillilà'pr/gzz/'z/'e- etial'n nifi m ortena eius defiderans. Sed prouidentia Diuinaad lnaipra ipfuin?&''-'''?''''J' refL-ruanteyquorundam fano m cdiante auxilioyqui fuatlebant, nc ita inaudi-tl g'f../:,'4êrD cwn . ..umn,.,g..: tutn condcnlnaret,fcd propius onllatailAtluiteret,perictllulx: hoc euitauit,ope-c/zzm'a J'zrrrzk ra grkrcipuè & prudentia sogni prtrfcal, quen: f'upra Emalzuclïs nomcn acce-in'orem .Ar ili-e dixiluus

. ui funllmafua dextericare qua cra:prœulittls,talaldlonllai eulnp ,#.4i'1'6r.liberauit fufpicionepitc vt pateraudltis racionibusy& exal-ninatisolnnibus, nonfolui'n principatunA ei reftituerityfed etianA habuerit carioreln,hoc tanAen addi-to pracepto, ne in polleruln tam eflktin gagana religione extirpanda fcuerus.uod f-ane ipfe nt5 magni fccit yfjiritu enim & maxilno fbruore ergc lidé Chri-fliallâ' rcplctus,potthabitis humanisjD iuina mandatajquç olrnia llçc dcftruaapcnitus voluit,exequendafilni gropofuit. Vndeaduerfarij nouas catltantes oc-cafionespcalum nias fuas augebâtindies,& fèm perillud ore verfantes,regcm abipfo nnanifcftè. contclnnignouo regium flium exponebanr gcriculo : qracipuècum patronus eius Sogni prafeaus paucis ante diebus ad principatû tuuln ad-m initlrandiclrerprofeélus-D eâitutaenilzx aulaeo qtlichriftianam fitlem fem-perregiproponeret & ilactllcaretytalztlclzAdeeaindubium traausrcx,&' aduer-

Drnu. pzzz/e. fk-lriorum calum niis aures przbens, Elium fecundo cd f-e vocatpvt & admlnifh-a-'i', ' n*''*- inciz

,& mâdati tranfgret'li reddcretrationem, nlortcm eius iam in ani-l'tervu..r tœpt-ouy;v rti..m in mo conclufam gerens ; quam tamcn dcnuù diuina ordinanteprouidentia eui-rwum/bl''.m tauit: plurib.us enim incidentlbus negotiis,eius in aulam aduentus aliquandiue/r-az-r.

.4iitactusvll,quointcl-im tclmporepaterfeniocöfkausobiit. M uteryero,qu:einfide

D E S C R I P T I O

Page 47: Francesco Pigafetta Regnum Congo

Ryu 6de fempcr conflans permanferat, 6lium hunc vnicè diligens , omnibusrum intidiisliberare fatagebat: vndeetiam diflimulatapertres diesregis mor-c groceribus perfuadcns rcgem fibi dedlflè inmandatisync quenquam adfel ,jnrrômftteretynuncios clam ad filiuln celerrimo itinere mi/it,quaacciderant,foni:cansy& horrans,vt omnibus reliaisncgotiis qucmprimum adfeaduolet.'-o-uoipfeaccepto nuncio,eàdem celeritate,quacurforesilliad feperueneranwjrer capeflit, & prtrter om nium fpem & expcaationem ciuitatem ingtedithur,confeaisvno die,& duabus noaibus zoo m illiaribusltalicis.

E G N I C O N G I A N 1.

Defzccefione ez/éoz/é, qui merito prjra/'v wocdtur Congi rexClrj///az//z.r , yxzr, non admodum infde conjlanto.23 eprsj'ùcumfi-atre F/cct--/g,a//z/j miraculù

1?,t in conuerftoneipiwpopuli9app rsrm sr,

A V 1 I 1.

die & mors regis lohannis,& fl'cceffloAlfonû ,..,.s..ve.ip-to.. N o a u t e m7 t '''-ë'-'-& -'.' iam in aulaprafeiatispublicataeft quietiat-n in pfopria.per- v.,at.eg,k.'ju bt3v . /' j ,J .-' '>

' ï' ' ' , '>' '''q fbnafunus paternumzvnacum aliis regni proceribus &I-ufi-Xrt 'ï't'-V,',, -'4,>:t,s' ' tanis,pompa funebri,in llif-ce regnis non amplius vifa, ( mif:y. ,;;- ypc t .r .., : s jaf-unr-- k'<'''tk' j-kt .;' fzctenim,vt Chriflialto, & reliqua mortuorun: o c.X z ' .. ;

N h .p .'

##'. 4t' ,* -'.-wh' decantata ) comitatus eft. Ad' uerfaril vero eius, qui maxiïa

' . . . ) .' ' .' ' ,..-w6- ' . 6 crant & aulicorum &< totitls regni pcrslcum fc in aula nonvi-

dcrenc tutos, confcicntianinhit-unaâilntllante,quod regeipforum infidias co-nofcenteynon impune felaturos c'ertiyin pedes fè coniiciunt,fratri eius Pangiprœfbao feadiungcntes. ui cum M ozombis, curn quibusetiam viuopatre & zuv- c.m

bclltzm gcrebat , audltis hifce nouis de parris morte fratrisq? ue in rcgio â//zâ''e > *tum.944: Fe2J# #g-throno collocatione: pacef'n l'ecit? lnngtAist)

,. tle colleais copiispolnnibus frrè re- greu, z,v.o',

ni principibus fti patus, proccdit contra fratrel'n, rcaia eul'n fedc, fi goflit, de. taceminimY .& L 3 & E *- . mk

turbaturus. Rex vero euln cuna paucis illis qui remantcrant, confllio & pru-tlcntia fctlis illiussogni pratfea' i E tnanuelis adiutus, in regia ciuitate exfgeaatjpaucis fkne quos dataides & ûlebitaobedientiaipfaalligarat (lipatus tnilitibus.Comitatum cnil'n fùun'l quo tanto fratris exercirui crat refiftendutn) recl. fens, pvugcp

..#pa.inuenit non accedcread num erû decem millium ,intcrquos prçterpaucos Lu- t-, .eyzsaz-lîtanos,non erant vlrra ccntt-t Chritliani incolç.Et hic eius eratcxercirusjquefn #4tr*''''.-

W-vzzz kàm ex .fraLerno cra: oppofiturus : nec mirum cft aliqtlos, vc1 omnes gatlcitafem tim u- yeaanffreyautprorflls derponditl-c cnimum. uos tamel) rex ipfe cenflalati anlmo au-xilij Diuinicertus,vnacum fene prçdiè'to fuo confiliario confolatus efl,nullumneque noau neque interdiu pratermittcns tempusyquo non & diais & faaisanim um ipfisadderet & erigeretyccrtiores eosfaciensgquodfi intrcpidè hoftes ,

aggrediantur,D. E v M cuiusigfi caufam defendant non def-uturum Atque dumhacinciuitate fiuntpforis accedithoftilis exercitusyquitanto cum flrepitu tal'n Apny mgti.bellicorû appat-attlum squalrlrinitâtium voce vndiq; refonante, eam cingiryvt 'rs r,rz//eé?,,' iilli qui â regis llabantpartibus, tcm Chrifbani quam reliqui abieais ani- i'**''m'm''t-Pa LIC

, jvgvoygr rge.zm is ad rcgem cutfitarent, lnonentes, cum vires ad refiftendum non fulqciant, p,nnves, s.fatis fore,vt pacis conditiones quam uisiniqua' saccipiatetiam rcliéla nouailla .r* c'an.-nê

c; zz#Wa.religione,quam in crtldeliutn hollium crucntasincidere m anus. ulbus rex,quamuis maxime commotusafibi tamen conflans magno animo ignauiam ob-iecltytimidos aut pufillanimos vocans,vltrù potiusp fiitalubcret, ad hoftium

s o partes

Page 48: Francesco Pigafetta Regnum Congo

36partes tran6reiubet, addens fe folumcum pauciffimisillis qui cffent remanf-a-ri,non tam en humanis viribus , lbd D E1 auxilio omnes illas hoflium copiasquam uisinâruaiflim as fuperarurum. uo tam ennihil m oti,fed in ignauia fu4perfillentes,fuga ad hoâilem exercitum falutem quzrere ftatuullr, & portamctiam egreffi, o'buium babcnt fcnem illum , qui cum paucis com itibusciuita-tem circum iens,hotlium copias,vtfuaconûllam eliuspotret dirigere,fpecula-batur. H uic iraque quzregi propofuerillt,t-eferulatpfum malu nim irum etlèwin-faniam ,quod igf-ezam paucis adiutusyvitam & facultates adducat in pericululnconrra copiastam magnas,& itaanim atas,vt eril ve1 maxim o cxercitu ipfis vixpoflitrefitliy& Ihtius efre pacem ,vel iniquisaccipcrc condirionibus ,quam tamm anifefto & infuperabili fe exponere periculo, fpfi hoc quod fcntiebanrper-

AJ Em.nnxe' fuadere cupicntes. Sed fruNra:Regis cnim fccutus exem plum conflanti anl-/e sogn. zra-tp pezra mo ad f%nius llorratur conélium , momt-ns, non tam cito ellè defpcrandum, fedy-eknntar. intucndum I p, s v M C H R I s 'r v M m undi Saluatorem ,cuius ftlem tanto cum

zelo &gaudio fintpaucisalatediebusamplexi,qui etiam fùis non fitdefuturus :ncc temerereiiciendam doarinam tottantisq? ueipfius D E I teftimoniis &mi-raculis corifrmatam : neque ica maturandam fugam,piwcipuè cum res ipfisfitnon cum peregrinisanon cum incognitis, f-etlcum propriaf-uanatione,cumpropriis fkis parentlbus & confanguincisyita vt ncccflitatè iravrgentcnon fitdefuturus,&deditioni &aacifcationilocus-M etltiatBtilaquirlaflnicite,meam-' uemratcm,qui cenrum ferèiam natus annos,arma in defbnfioncm religionisQClàriftlana, & ad praflandam rcgi meo obedicntiam gcro : & vos in ipfbvcllrœztatis iore viribus adhuc intcgris v tam eritis vecordes ,& ignat!i , vt & reli-gioncm falutarem,& veftruln regemycui & ). D E o & l naturafetlisobligati,deferere fufbneatis?N e tluzfohocvllquam vobisaccidat-Aut fi bzèanim o ftatéxa fententia,declinandi przliû ne hoftium rcgis vcllri contra vos exccct-beruranim us,aut fi tam cllïs tim idi , vt ne valeatis,m anete Lltcm

hotli um q uideln aciem afplcercnos quieti, ne& reliquis anim us concidct,& prim um ex-, data potl œqutt vt nunc pro libitu falutetn aut fuga,auc

tranfîtione quzrendi copia. uibus verbis deEcientcs eorulnanim ositapene-trauit,vtpudore fuFufi retroveftigiacum ipfo Em anuelc legerent,q uiduis po-tius pati:quam D E v M agnitum yregemq'; fuum nacuralem defet-ere parati. lte-em irajuequzrunr, quem ih tcmplo precibus occupatum videnres , donecegrediatur exfpeaant, vbi tum co egrelfoad pedeseius, culpatn dcprecantes,procumbunt, tantam'q' tle in pofterum prom ittunt virrutem & contlantiam jvcnem o njli m ors fc à rcge fùodiuellere goflit. tàos rex beneuole recipicqsyo-mnia anteaaa feobliuione obliteraturum promlfit.cicterum videns hos qua;innouum auxilium, à. 1: s opreces fuas exaudiçnte, miffos,toto ei corde tacitèprim um gratias agensytotum fèadcoquevitam ipfhm amplilicâkltayci us in hifcc

oruuos ç.. terriszcultui dcuouens > in talia demum vcrbacrumpit : Scio D o M I N E, cre-'umruu. doque potentiam tuatn etfe infiniram,& talemzcui llerno refiflerèpoflit,quod

paucis m ultum efliccre ,& m ultosila robore fuo conlidentes yconlundcrepof-fis : vndc nondubito quinitnlùperablll cua porentia nllhi cum paucisiisq' ue in-irmis,& animo iam fcrèlabantlbus,fis akltuturus,vt non folum hofccarmis &

a p u dpcaute congrefûlm

m ultitudine fua tkrocientesyreprim am afe- d & aliud maius ad nom inis tuiglp-rialm,sopusfuerityprç:arepom m . Vnde & tàndè prom itto, metotovitzmçœtempore,quantum in mç eritydoarinam tuam Llutiferam propalaturum,vtN otnen tuum fanaulninnotefcatom nibusy& regnulu tuum numçro Ndeliumcrefcat quotidie. Ec in huius rei reftimonitlnz âatim erigendam curauitinmedio planitiei è regionetempli crucem altiffimam' ,quam patercjuidem vo-ueratyfed m ortc prauentus nondum crexerat: eleuabaturhac zo fp- ithamas

fupra

D E S C R I P T I O

Page 49: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E Gfjpraterram cum tranfuerfoligno commodçproportionisyita quo-. tle ad radices montis caflrametantibus, magno cum ipforum dolore fucrit

Clnfpicua,D sv s autem ûdem eiusexquapium hocvotum eratprofeaum co-ct7otèens, vilione aliqua cœlqfli quaeum confolaretureëcccius, reliquorum - Mip.vglo ;o-gt-i-tlmq' uelabafècntes alias alzimi erigerentur,zum dignatus eft: fubito enim cir- vzzzo aa''1 funditurlumine,quo vifo ipfeftatim ingenuapro- ''nh-rmantM'mquaque m agno circumCI

.I pmnu.

uolutusymanus & oculos cœlum verfuseleuatylachrymis czterum hngultibusitc erumpentibus, vt ne verbum quidem proferrepofret. CircumllantesverùjLbitohoc figno &fulgore, nonfblum attoniti âetetunt yfedoculiiptbrum italkrfiyvt aliquo temporis fpatio fplendoreoculorum radiosfuperanteac hebe-tante czcirem anferint. Ec goftreddirovïfùoculoj furfi

. lm eleuantes,quinque

lucidiffimos & rutilantes gladios in nubibus viderunt apparcntes : atq ue itaconfolabanturquidem,fed quidhac lîbivellent,vtnondum m iraculis ciufhao-dia/rtzeti ignari.itexctiam poflcahorumgladiorum Eguraproinfignibus vfuseâ,& totipoâerisatijcûanteanullisinfgnibusvti folerent,reliquit- Cruxquo-queibvi eredw hodierno die (renouata tamen) vifiturin glanicie,& templono-mé dedityvtfanaa Crucis tcmplumytam abincolis quam à Lufitanisyagpelle-tur. H ocitaquefigaoyvt dixim usyanim i.regiorum m ilitûitacreueruntzvt mit-cazvreazer 2tcntcpoflpangozld clhpangi prwfeaolegationem,quat'egelnvlAacum olnni- nyvgo amw.bus qui eum fequebanturm onebat,vtfi falui elfc vellent,dt-tlirionelnfacerent, Jem uv.mi-dom inum fuum, nem pepanei prafeaum reeem aenofcenrcs.in iptiusnom en n'''m' 'ZFY

. & %''# * %-'' k..' - *. retny onem

iuràrent, & denique nouam illam reljgioncm defererenc: alfâs enim otmnes in- .Jy.ea,, (yternccione petitùros : intrepide rel-pondercnt; paratos fe cfre vitam ipfam / ,ro rezewcum fangtzine in defentione regis fui legitim i, & Cl4riftiana fdeiprofundere. Z'R /AA''',

m gintpp..Rex quoque refppnd. it legatis, iubens, vt fratri fuo nomine referant : nihili fe'eius faccrc minas :dolere cœterum ex animo fratris viccs,qupd in tenebrisfa-lutis priuattzsluce degat :regnum ad fclegicim edeuolutum, nullis vf-urparilfefraudibus,atqueitz bonaconfcielatianixul colxEdere feînD E o iuflo & m ife-ricordesqui cum eum & adlucem &ad regnum vocârit, invtroqueetiam con-tra totius mundi, nedum contra fratrls furorcm fit conferuaturus. Rogarc et-ialn fe vt fi'atremJiniuflo contra D B v M & contra dcfiftat,

vtinimicis

& naturûmo inferuiat, fore enim ,& reliao damoniorum cultu vnà cum igfb viuenti 13 E

vtita D s I filius fiat, & laic & in altera vita fcliciflimus : fin m inus, quam uis m a-gno fèlo ébi placeatcolnitatu, fore tamen cum D s o cxofum & vbiqucl-nifer-rim um. A tque 1ta dim ims legatis,varia dong fuis vtcos tanro habcret & ala-criores & paratiorcs diuifit : quibus & ipfi tilAgularltergautlelatesom nem ope-ram ,vt antea Edcliter fic nauaturos,promittunt. N oae autetn infequentc m e-dia ferè' infinla-plebis pars pcricululn verita, clcna ad Pangianum v ercitum ti-inoris plena profugit: indicans in ciuitatc olnniaclrc confufa, regem vfaaculn pletà rxr,fuisita cecidillkanimo,vt nilail nifi fugam, inxquavnicafklus, t'neditetur, deter- ',/&''/':/--

g't.reritamen gericuliin ipfafugamagnitudine,cum nullaaliapateatvia, quam eaquz ( vtfùpraeciam diximus ) ab Oricnrali parteducitad:uuium pqui milliariab vrb: dildansyradices montis przterlabitur. Et fane rcipfz omnibusitavide-baturjomnibus vndique ), Pangianis mllitibus cuioditisviis,vtntlllusexvrbepateret exitusprzterillam viam, in quaeratllagnum fclopctiiaum & longuma latum ,duobusautpaulo plus pcdibusprofundum y& hacfaltcm noau pate-batexitus. Vnde Pangi przfcaus édcm his h?bens, ne lvllus prorfus fratri pa- Isfdi. z4,-ieret exitus, ?aludcm illam galis graccutisfub aqualatentibuscolnpleriiult,f''v' tfiegreTtzm taoau tcntarencyobfcm iis confgerelatur,autadm inilAaum itain-cautilzderentur,vtdolore & debilitateimgcditi non longe fugerc poffcnt,fèdfacilè retraai omnes vt minatus crat internecione perirent. Noacm itaque

y; yjjkym3

bello

N I C o 37N G 1 A N 1.

Page 50: Francesco Pigafetta Regnum Congo

38 D E S C R I P T I O

magno tranfkit gaudïo) auroram expeaans, tam interim ccrtusvido.riz,vtetiam illterexerclruslùl proceres& duces, om nia ciuitatis bona diuide-ret,dominia conflituerety& olciadiâingueret :Alplaonf-oilaterim fratreyin o-

rr6emprimè ratione pcrfiftcnte. Summ o ergo m ane vrbem ;)t parte S'cptcntrionalimagnoNJ'''F2 'e- cum impetu & clamore aggreditur

, hacenim latiflim us copiis tùis patebat ac-zr/ôzvr.

celas, quem ncminem im pediturû fperabat. Refillenteverù ibirege cum illisqui cnm fcquebantur,antequam in regis proueniret confpcaum, viatls & infugam lnngnoctlm fùo fuorumj ue,&damno &dedecoreaaus efl,itaetiamjvtipfL rem tanl infperatam ,fe nimirum ) tanz paucis loco eriam ferè iniquiflilno,quod cam po duom illiarialatovbi cogias fuas cxplicarei frarrem q' ue facilè-cir-cumuenirc poterat, confiderans,obâplpefcerct,& tandena viaoriam aduerfa-riorum non virtuti,fcd cafui cuidaln afcribens,tentandam rurfùsccnfecalcam .

zfrt''ndl 1r' Se tlcnti iraque d ic, eadem & cautius, eos aggredltur via :fcd infelici quoquet.m .,vrrgz;z, 9 -

,,,ctv,,, yix, cuqlatu, codcm cnfl'n modo viaus cFufe lugerc coaeus efh itavt & ipfe fhcilè. iraculum agllofcerct. Et illis qui in ciuitate crant ( creais nimirutz viaoriis##z * m

tam insgnibus ) fugacitatem h oftium palam & è nluris riclentibus, rcfpondcntPangiani, non ipforunt fe dcbellari,& vinci virtute, t-ednlirablli cuiufdam vit--ginis acicna ipforum przcedcntis, fplendore f'è exczcatos ab equite equo alboinfiulente & crucen) rubram in peaorcgerente

.fum nla vi in filgaln cegi. uodaudiens rex, il-atri llunciari iuflit, virginem illam effe 2&f atrern Hlij D E I , quctnipfe fil ;dc com prcllcnfèls, & equitern illul'n efl-e D . iacobu mzam bos 2: D t! o iafuum auxiltul'n ilh-ifros Si ltaque& ipfevclit Chriûianam amplcai tidem, l'zabi-lurunz llos propirios atliutores & defenfbrcs in olnnibus:tin luinus,fempcripfl

.

fore cojltrarfos. Ridens autem frater Pangi prafeaus, quafi Lioulis vellet rexfuual llabilirc regnum , lloau ciuitatem ab vtraque parte m agnavi aggreditur

,fore f-perâs,vt ciuib. tls ab vtraque parte fc defendentibus ,pberuna atibl ab alierafi

nt concefillri ing: clfLm. A4andz:t iraque copiis fuis ab eaparteàqua ial'n bis. fuerant repulfi, ingrefllllu lmoliantur , kpfe intcrim naontem circumit > illatn'77 rzz4 non

.

pumpg-.. tentans viam qua adfluuium verfus O t-ientem defLenditur: f-edinfclfxquoque'.r- Axfzr/' ipfi hic& cuentus & exitus. N amipfo non fàtisdiligenterproperalate: quippe,n;'J/ a#)?zzâ .,,.;ycg;. qui viaotiam certam conceperatanim o yilli quilatum ftlntcam piingremzfla-'

tim fufi & difperfifùnt : & magnodem um ab altera parteacccdens tum ultu,aduem ftlgatis catcris omnes in O rientalem hanc partem reprim cndum con-9currtlnt y non folut-n fugatury fed tâtaetianl ûlria prernitur,vt uullzln intlcnicnsvianl,tandeln ipfè in laqueos quos fratrl & Chrifllanis pofaerat, incidcret,înii qq' fIe lmf fc- 1.è. aninaatn cuna Eanguïnc clans pcrîrct, galis nj ïmirum quos in 1a-ctl 1llo abfcondi curaucrat, rraacutis , & prali. ntillist-ko vcncnop quod flngui-ncnl conringcns, ln orten'j tl4tiln inueheretyinfixus hzrcns. tlltl viaoriayvp &fratris nlorte rex olnlli ljb cratus efl (ilmore & periculo vncrnine pratcrca fc op-ponente y fentiens atltcnAcos, qui fratrisarmafuerant fecutinianà de fia dubita-

'erz:e eega re bcnignïtate,it'a vt liberè-ad Ie- tluntirc nolxauderctxt,colnf-cielltia enim ob ad-$.#,J ç, aas - - . .m iflum lucinus tdiknulanrc, benigtlitate fua eos przuenire flatuit,per nunciosçitmetuu

.

-horrans,vt ad fe regem fuum naturalcm redeant: omni lfua garte,dummodopollllac fid ktjcs it4 oé cioperEflantyoffelafaabollta: atque ira,om nescdprare-ritaln obedientiam excepto tltum primarioexercitus I''raterni duce M aniban-da qui proditionis ln rege reus coram igfo nitipecullcriacccpta (vt pofteaec.

.

iam ei in fpccirdata elklvenia comparerc non ftlitaufLs,rcdierunr. Veniaau-tem data erat M atlibandz,eacoad itîone,vtin fignum verzpœniten

. tiz,labore

1uo templi ât-uèluranx,quantutaapofrctyprolroueret :quainre tam conftanter.Petfeucrauit, vt quam uis rex ipfe eum dc hacabfoluerctynon prius deflitctit,quAm pta (lruaura abfoluta,faaus poft a humilimus & dcuotiffimus Chrie

âianus.

illam

Page 51: Francesco Pigafetta Regnum Congo

39hianus. Pacato hoc modo regno , mandat rex, vt templum fanaz crucis , ah rempum acruce è regioneereaa, & quodpt'ilnusfundalzlentilapis S.crucisdiefitiaaus, rr-r'à nmni-

;y<: qdzqwan-/ic nuncupatum , exftruatur onanibus cuiufcunque ftatus tlruauram pro virili uL...;,yc..rolnotlentibus : virisque iniungit vt lapides , fœminis vero vt arenas confe- tun,.Prant. ua in rc vt ranto magis incitarenturgigf-e rex cum coniuge g'ropofuit ex-emplum -progriis cnim laum eris adlapidicinas accedcns,corbem Icpidibus re-pletutnyprim us in loctlm przf-criptuln tl, czm entariisattulit : Rcginavero pri-naaadfutl. ium defcendcns corbem itidem arcnis rcpletum efl-udityquorum cx-cm plul'n deinde omnes promifcue nAagno feruore & alacritate funt im itatiyitakt tota llruaura breui relnjnoris fpatio abfolucretur, miflk magnadetlotionecelebrarentur, & crefcentc Chriûianorum num ero, tot quotidie ad recipien-dum bzptifinuln conduercnt, vt vix facerdotes fuéicerenr. D im ifl-us quoque g.gp ..n,.efl tluam honoriicentiflimè regls Lufitanifc legatus, qui ud eavfquetem pota ''eqçplev'-

- k dgyogvtgiur.proptcr continuos lnotus in aula pernaanlerat , vt vl'la culn lpfo etialn alia h,Cotagi regc l'nitl-a lcgatio in Luf-l taniana , cui przfccit Congianuln quendanaRodrigo diaum, cum aliis fuis fkl-niliaribus & confanguincis , tunl vt regemLufitanitr reddercnt dc om nibtls certiorcln, ttlm v: vna cul'n lingua myfteriaCht'iflianz dôarinz penitius cognofcenres , poft rcditum lnaiori ctlnA fruaaillcolas docerent.

Congregatis graterea omnibus regni fuiquicquid non folum domi, fedetiam in coraliarulh quarum cunquererum ln doarina

rafra. is & fa trapi s, i n i un xi r, vt ulola ,,,z,/,Pditione la abere nt id olorunn aut a - 'n 9*//- t*-

rvw conprriC l-1 t-i ft-ia n a p ro 11 1 b i t a t ulu , i 1-1 lo c u n) csrsu.1-n i ;) i t a n s f-e f1- ui d o c -, C1fcriptum delatul'n deputatisadidviris configlzarent,pra

l:arint,abfque vllo rcfpeau capite l'nulaaturulu. uotl luandatuln ftatimcuîilfgen ria compleri cœptuna eft,ita vt inrra n-ien fis filacitlm>omlllaz'naglla cul'n (

idola,ab ipfis adorara,& yrqdiis l'labitayin vna fint cöpoèrataloctlln. Vbi varia) ''M ...deorum eratvideregelaera,quocltloproutlibcbat,abfqtlevllkk regulajm odoauc

' f dœm onû turpifflmz '-ld*''*m%4'ratlone deum fibi qudadorarételiglre. Varlmad cruntur r..v..& tcrribilim naafgurz:D racones etiann viui quos magnadiligentia l-nagnisq' ue

impenfisyvcloptitnis cibis nutriuerallr.colubt'i quoque & ferpentes horrendanaagniruclinis. l-lirci quoquc & tigrcs,aliatl; zllinaalia jntsllrofa,hoc perfuafulnlaab cntcs,qtzo tcrribilioraeranr,tanto diligentius efl'pveneralatla

.A :-erebalnttTr& a tlcs glizrzfj

.

' uc i m mundac, & noaurn:r, lpcrbz, arbores,diuct's cllaraacres é

lïg. !)o vcl lapitie confeaar, ali:r dcniqtle figurz inuencrab iltts, vcl in ligna, vc1 infaxainfculptç,'t vt breuitcr totah'.n ipforuin dcpinganh deuotioncna,non folumcoleèlantligln:è,t-axapalainpaliantuln viuantum morlua,fcd etiam ipfas anilaaali ulnpcllcs flraluine complctas. Cultus quoq ue cerclnoni:c crant diuerfœ, onnncstanacn ad launzilitatcl'n dct-nonftrandam tendcntes,vt funt fleaercgenua,in fa-ciem hul'ni procunlbere,faciel'n guluere fœdarc,& flmilia olferentes', cztcrulnidolis fuis qux quifque l'neliora & prcciofiora poffidet. H abent & fuoî' facriN-cos, qui fimplici populo perfuadent,deos illos omnia habere infuis lmanibus

,cxaudkrc preccs, & om nlalargiri : & fi quis aN lnorbo i n quo horum deorul'n ilrrl-

plorafl-ctatlxiliulnyliberatur,igûs propirils acceptunl fercndum docenr,fin lni-.

nus,iratos aiisrtncnt, & optinao quopianl nlunere illato glacandos. Ethoccâquicquid dc lducicongllorum relfgione atl: fupcrftitione antequaua ad Chri-ftianam

.perucnircnt lidem, cognozcre potui. Congcttis autenl, vt dixiluus, omnia zpd/aibus hifce aboi-ninandis iinaginibusy& diis :alio edicit nnanclato rcx,vt li- P*&4N* 'r,-om n- dunvur.gnaquitquc pro facultatibus in locum quo grzlitlm grztcritis dicbus erat coln

-

m iffu m , vnuln in aceruum confcrrcnt, quibus poftca im pofitos dcos om ncs incincrem redcgit, quoruln loco fubditis fuis depiaas crucesj Eqnaortll'n im agi-nes, & rcs eiul'modi aN Lufl-tanisallatasydeditpilAaponens ctiam prafcais

, vt fin-Ctlli

R E G N I C O N G I A N 1.

Page 52: Francesco Pigafetta Regnum Congo

guliadfuum excmglum in f-ua prouinciatrmplum adificent,& cruces erigant.tandem vniucrfo populo ligni6cat, fc legatum m ififlè.- in Lufitaniam, vt addu-canrfaccrdotesyqtli doarilzam Chrift ian.r Hdei quotidie fnt propofituri

,vt in-dies in eacrefcant&jAl-oHciant,vtqtleadfcrantdiuerfas D E z,virginisM arris,tSanaorum imagines,quos interipfos fîtditlributurus,bono interim ipti etlbnt

rri.trmnu anim o, cœpto lidei curfui conflanterinfiftentes. Exllruenda pl-aterea rexlaicX.-:'*Y2- tria curauit tem plafilmptuofil-limag priprum Saluatori prograriarum aaione,

prop' ter taln incredibilem viaoriam , qua fratretn cum om nibus tidei Chri-ftian;r hoftlbus fuperârat ,in quo Regum Congi vfjue ad hzc tempora cft fe-p'ulchrum : feeundum M ariçadiutrici,progteratlxilium contra laoftesallatum :Icrtium D-lacoboin miraculi memorfam,quod gro Chriflianis p ugnaricyde-

No.. e,'',- dicatum cft. Adueniuntinterim naues è. I- ufl'taniaAlmultlsvariistlue monaclao-rlzor-mavlqq-0a, ..u m,. r

,um referta exam inibus, adcrant FrancifcaniaD ominicani, Auguftiniani, alii-

n-. 'que m ulti, qtli magnadiligenria & feruore, vtall-olent, doarinam Catholicamprofelninaruntyita vt om nes totius regni itacolkr, vna cum vicinisquibutBamnationibus canaamplcacrentqr, vt & in hodiernum vfque diem durat.

D E S C R I P T I O

De e>.//JPZ/J/ regù morteo@de Don T:zrf fzcceFione .Q. ,' uomodo

yp./s/a D. Tbomaprimumfttçœpta iwvljzar/a (# de rjy/4 &

pf. ,p, l Ap//zazi/zz miyo : a/zzv resgsoguspaulèpoHarciderupptu.C A p T I l I 1.

' Tr r Ec E autcm omni diligentiain laoc folum incumbenre,vt' ''*<- -7* fècns in fuaregionechriâianaEdes nunquam abolere-. 4 CrCl

, . . ' : .

.,j..j;. . j i ()t u jv.,v q rur, placuit D E o eum ad fcex hac mifcrfaruln vallc euoca-

:. ' .'

'

t'L ' re naorbo prtrmiffb ylacido, ne nim iu (14 torquertttur. ui.. z;j . .. yr , . . q. y;:?' :j,,. ;. , .anrzerzl rex , r/ )

xpz to ro eo tena pore qu o de c u b ui t) Cl1 ri Ili an2 l'eligi o nis i n cre-.,;, ;#'/g'o ci/v-//za . - ' r f

,ty.o ' . a /,I .. ' m entum cgitans anim o,dc ca cuam circum ftantibus tanto>.4m r; ,

nrm.ommen ' cum feruorc contulit,vt fatisom nibusfpfàm Clarifli salua-2.*'. Iieius innpreffam effc apparcret

, lilio Pctroeam grm ca-toriscrucé. genirus cortteris om nibus ad rcgnuln fe'licitct-atllnilaitlrclldun, neccffariis com mcndans;& tandem ita exfpirauitpvt m ors ïpfz totcm vftam decoraret, rclinq tlens fiac-cclrorcm verè patrilla' ntcm , in religionis pra-cipuè ncgotio , filiuln. qo rc-J'

Z/J Don P. gnantc nauigatio illa crefcenteindies nauiulu e6 colntueantiul'n num eroyau-'r* 'V''1'd fl & infula S. Thom i, cum falsem in littore vcrfus contincntep à paucisaa, elkom. //,ZJ..

,a,,r.y,,. quibufdam habicareturpifcatol-ibusaillterioreparteintcriln totadeferta?m an-dato regisàl-ufitanis habitari cœptaefl, &procelru temporis & habitatoribus& colnnlerciis auaa, tandem El/itcopo a Rege miflo,vt & Lufltanis & Congia-nis in lidci ncgotio prtrell-etadecorata efl. qi cum in Congum prim o ad ca-

y iyot.w J prlrendum m unus epifcopale traiicere: : incrcdibili lKrtitia & honore, tam lre- '

L..ù1'=,,u ge qt:atn ab incolis cft rcceptus :toro Iso milliarium ,quibus ,vt & antea dixi-''SVW''' f''':1% m us

, Nfctropolis :5t portu Prazano dillat itillere, vla non folum cmundara &I'ar; çwz'zg g4u . .uêo a; f-m,;i. complanzta, fed & clcgantiffm is floreis regio mandato, ita vt terram yed ibusi-excmtut-non contingeret, teaa ; & quod m agis adlauc erat adm irandum , ab vtraquè

partevirisym ulieribus &infantibusyarboresy& omnialoca paulù cditioracom -plentibus , fepta , qui non folum , cpifcopum vt hominem fant-tum , quafi )D E o mitram videre, t-ed criam alfquo m unerr donare, aliis agntlm , aliis la'œ-dum,aliispullosgallinaccosaperdicesz& pifces aliaq/imulta ollkrentibuszve'l-

1 ntC >

Page 53: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N 1 C O N G I A N 1. 41

ltnt, retanto fl reciperetbep.tiotesexiâimantcs. Eft&hoc yrztercxterame-n O m i n C S : t êl n4 P a le - Tap

j jzjg jj s .morabile,quodin hocitinere quamplurimi vtriufquefexusuuliquàm magniyfene's etiam vfqueadoauagintaanlaosnatiyfcfeepifcopo ob- i'zbnixè rogantes,vt fe facro Baptifmi lauacrb tingeretyidq' ue tanta'*''''tulerint,o

cum pertinacia& feruore,vtnonniûvoticolzapotesfaaiabfiûerent; inqucmvfum epifcopus fem per cogebatur habere aquam , falcm & alia ciufm odi adm anusytantoq' ue diutinslAuicitilaeriilnnaorari. Poâyaria tandem & deuotio-pis & lztitiainitinereexperim étaquzlaicbretlitatiscaufaolnittim usyciuita-tis tcrritorium ingreffus obuium habuit cum rcge, & toto eius com itatuvni- .4 rere

.;n.p

uerfum vrbisclerum,t quo flllcmni proceflionein templum fanai Crucispri. exc'b'turrt'-bi aais D x o gratiis,diuerforium à. regc ipfb prapcratum in-X*?-'m um deducitur,v

greffus,non m ultosibi otiofos confumpfitdies,fedûatim oë cium ftlum fecitjnordinanda& conErm andaeccletia,quemq' uetam m onachosyquam ptelby-terosfuiadmonensoëcij. Templum fanazcrucisnomineindlgctatumyvi-ginti& oao habens canonicos cum diaconis,organo przterea& campanis,a-liisq' ueadculrum reqtliEtisinolruaulnycatlledt-Czle nuncupauit-Arque ltanul- r'znptgmr.-

'

i D oèf I x z excoleretutA& nullinon pcriculo fircs pou M'2'W'-''lilaboriparcensyvtv neaftulktbat, refitlens frequentcr ab vno in alium locum , rcliais femper vicariis,tandem moritury& in lnfulaD .Thom zfepclitur. H uic fucceditalius in C on- .u,,;,.r yri.go refdens,-m thiopsyexregia flirpe oriundusyab Altbnfo rege olim in Lufita- m- e:f#,-niam,deinde Romamyvbi vnà cum Chnfhanm doarina myfleriis Latiham?'''-qtzoque linguam N didicit:vndercdiens,&naueln egreffuspcongumverfksud capelfendum ad quem vocatus erat epifcopatutn, direao itincre, ei prl- srcunvl.w e,.ufquam Congum perringere potueritilnm oritur. uo defunaoy& rcgnoali- i.m 'n ''zrz-

diu àbfque patlore & cpifcopo remancnte, moritur eriam pradiausrex r'm*''''*r'quanD on Petrus abfque haredibus,fùccefrorem relinqùehs fratrem Francifcum,

gD''' P''r*

ex yel/jve..aqui paulùpofteum fubfecutus ypoflquem quintus rexchrifbanus coronatur, iarevezfée-toximèadregium accedens fanguinem,lacobtlsnom ilneyvit'nlagnanitnus & d''.Pbellicofus,virtuteyprutqelztia, & confilio clarus, & quodetlpracipuum y

chri- C*i XV'''- #cctiWrrhnonftianz fid' ei contlantiflim us atlertor

, ita vrpaucos poftannos in vicinis quoque aês e'? tivrr-terris ftlbiugatis incolisaeam quoque gropagare:. Erat praterea Lufiranorum .*'z '''J'z@ =4

. gucotsm yajfi nglllaritcramâsyvntle & habltu patrio rtlll ao,roruln (e lhorc vcftiuit ; in cjuo y,,,,z,,,, p ,;vcltituyvt & in palatij fui ornatu crat magnllicentiflimus, infignitcr prœterea cérz/paz,z.ztam ergo Luftanosyquam crga Congianos iiberaliszita vt ab olunibus amarc- r*x''*'.*&'*-turimpenfiflimè. Bjs tcrve vno vfus vellituynon ampllus eum in ducbat

zhono- M.;., wgj.raros eo volens amicos, pannis fè veflicbat prccio6ffimis, nulli parcrns fuln- ..m.

p tui, magnos cara deccre cxiftitnans, vnde omnis generis telarum fericarum& prcciofiflimarum qua alitl $ in illa rcgionenunquam erant yifzpaFarim ma-gno lucro è Lufitaniaadfercbantur. '

Sub hoc rege tertius crcatus eftinfulzD .-rlaomz & congiEpifcop' us, Lu- zwg-et;-fitanus natione,qui& folitis gaudiis & cerem oniisyvt przcedentcscttabinco-/ênz-.

1is cflexccptus,& in çdcm S Saluatorisintroduaus.Diabkllusautelnatlgmen-tûhoc ClariflianzNdeiagrèlkrens,zizalnia fua tunc quoquefkminarenggredi-.dittlryaccenfsintcrt-egularesycanonicos & monachos

,& nouum'hunc cpifco-pum timultatibus, dcinde odiis,qumin manifcfla diflidia erumpebant. Cano- D* 'H *.

ya t.el. r.y ,y1. .zaici enim & monachi tanto tempore hortatore &monitore epifkopo dcfli- ,.m s w .tuti

,& pro libitu omnia aut facereaut interm ittcrc affueti,ini'qtlèfcrebant fe r.m. 'ab Epittopo reprehendi, & eù tanklcm vcncrunr, vt vnoquoque tè Epifcopo parem yaut etlam maiorem exiflfm ante, iuTacius & m oniraexequi derreaarent,quam uis maxim o ecclefiç & fcandalo & detrimcnto, vnde miruln non fuit dlILfitlia apcrta orirl,E-pifcopofuum m unus cxequi, dignitatemq' ucfuam tucri fà

-

F tagcntc.

Page 54: Francesco Pigafetta Regnum Congo

D E S C R I P T I O41

tagcnte. Rex cutem vt eratamantil mus doarinmchriflianz, Epifcopifauevbatparribusjrefraaarium clerum adobedientiam fiao Epifcopo przâandam,hortans,& refiflentcs in Lutiraniam captiuostranfmittens. Atqueitaordini-Dlmiuu'o cIe

r, ret'g.o#'- bus illis diminutis,partim regis captiuos cm ittcntis itnperio, partim propria16*'. l i malïtia

, (tam enim in nim iafualicentiaobcluruerant,vt potius quam fer-c errentE- pifcogum ym uneri fllfccpto renunciantes in Lufitaniam cum corrafs fa-cultatibus redirent,) Fidcs Chrilliana quz tam fubitoin iis rcgionibus cxcrc-

H.r rere 2e uerat,llaulatim clericorum culpalabefaaataeft. H ocvcro non cor tcnto Ala-f'''m* rV''''' ft iaturbandi inhoc regn' o daruroccalîozcruentis interproccresorenoua om n/#@peJ Tr'*'N,.,,,,er.rg,u & fubditos regni natis difcordiis. Pièenim hoc rcge dcfunaoytrcs vno mom l-l'''oc''''es /' ro diffentienribus proceribus eligtlnttlrfuccelfores.prim us fuitdefunairegisr'*'#'#'r- Elius verus rcgni lzares, fed paucis grarusyvnde & vno die & rex falutatus &A

occifus clt. Rcmancbant itaque reliqui duo,quorum alrerrex f-alutabaturpleu'raque &aulicorum & plebisvotalfuishabens pat-tibus,fedprzterexfpeaatio-nem Lufitanorum & allorum paucorum ex nobilitate,qui tertium ad hocre-giœ dignitatis fafbgium eleuatum cupieban: , vnde faaa coniurationc tcm-plumyvbi rexfalutabarurn& (olitis ceremolliisc+olaabatur,alterulxA quemipfinolèbàn'tyingreffi eû tumultu quafi cximprouifb cxcirato,fubipflsvotis &ac-clamatlonibus obtruncant : fibi perfuadentesy hic occifo, & nemineprzterilc

lum quem ipfi cuplcbant ex rekiagrogenie fu/erâite,eum necetl-ariè regemcreatuln iri. ll1i aurena, q ui econtra regi ian'l om niutn fcrè votis crcato fàue-bant, confcij Lufitanorum & allquorum ex Congi fàtrapis erga eum odij , &quod altcrum eleauln mallcnrp feditioni qualzincoriripo:ètobuiandum tla-

Jou.rozlê'mo ruunt : m orte nim irum eius yquem Lufitani prom otum cupiebant; fpcrabantméroocuda'' enim foreyvt eo m orruo Lufitani coniundis cum ipfisvotis fùo regi ellkntac-;.r reze.r 4ti- , - .tocà. clamaturi. Infèi; itaq ue Lufitanorum confllil ficârios ad eutn è- l'nedio tollèn-à e//-z #zJ d

um, nlitrtlnr , qui nlandatuna cxcquunturflrcnuè, eodem ferè lnomento tluoLufîtanf quoque ignari,fuum regem in temployvt dixilnus,obrruncans. ui-

L'$'4'ô'''''.'' bus rebus ctiam comm orus popultls k & cernens vno eodem q' ue nzomcnto fe./'.a ng /< / ney t7 c . t 1. - .,; rvsz. tota ferè regia tlirpe orbatos, irain Lufltanos accend ituryiifquehanc li ngui-1*#'

-

wîaniL- J,.z nis regil e:ufionem accepcam ferens, quofcunqueibi inuenire poterant com -r'''z'-a&'-'''' rehendunt (exceptis tamen facerdotibus:quibus propreroëcij reuerentiam/k

. 13 ,f/arcebant ) omnesqtle regiis manibtls Oferunteorum fanguine parentantes.PN e autcl'n noui cx lloc dluturno interregno orianttlr naotus regno pritlcto

uenyic- ,z'p> hLtccdibus,fratrelm dom ini Iacobi,regis fupra defunai H enricum eliguntp qui#**': X''''' lics eklucens contra Anzicanos audltis hifce diflidiis Cbngianum itlgum ex-urvuur. COà#' 4 X

.ht .cutct'ir fc poffe temere fperantes, vicarium au: adm initlratorem rcliquit A1-uarum qtlendam ziannorum iuuenern,vxbris fua' ex alio m arito ûlium . uiquoque paulo poft rege in pralio defunaoy& vna cum ipfo totaextinélalinc:

Al..r'6'l:'''c rt-lzfa- com m uni om nium incolarum fuTragio rex Congi falutatur. Erqt hickn #)'> lJo r/zz . qi:;' * ... wso ,ra,- Aluarus virlnanfuetus, & optim i iudici; : vnde & llarim inhocincubuir,vcre-#>nnsoccvppnc. gnum om nihus fdfpicionibus turbulentis purgatum in priflinam tranquillita-.ed''. tem rctluceret:conuocatis itaquc Lutïranis omnibusltam clericis quatr laicis,

hilacil'ldejlerprouilacias,&gropterùlottls, & groptertimorem èlanienacon-H-r- dilize,z,a(J.'/,,g- giana conceptum ,difpcrfis yeos coram om nibus regni proceribus excufauit'-''- Euzzzzzz' publice,rationes aTerens varias,quibusyvt&rcsigfa erat,eos ne minimam qui-.n. JzfWrwzzz,k

o.n. dcm prkrteritis m otibus przbuiffe anfam afferebat : quod etfam deinde tamTeêenc4r-r. rcgi Lufitaniz,quanl D-TlaomwEpïfèopopcrlitteras fignlficauityorzns,vria

pofterum, 6cut arite fecerant,amicè cum fbisabfquevllppe. ticulo auttimoreconuerfentur. uibus lltterisomnestam incolz,quam l-uûtanifingulariaf-fcaifuntgaudioz& om nibusabvtraquepartefufpicionibusabolitisprurfum vc

ante

Page 55: Francesco Pigafetta Regnum Congo

43anrèlihere colnmcrccti funt-Epifcogus etiam qui yropterprateritos tumultusin Congû traiicere non fuerat auf-usy randem quoque eùad capelfendum m u-iaus ei1 profeéltls, in hocincum bensyvt fi quain vrrorumq' ue anim is rem anfiflfer fufpicio, eanx atltoritate & prafcntia fua prorfias deleret: tum etian4vt fta-tum ccclefiallicum ferè iam collapftlm falutaribus ftlis przceptis & m onitis re-Ilaurarct:&' votl fza us compos in infizlan'l D .T hom arcdiensyin m orbum inci-dir, quo ctfam pcriit, Egif-copali fede tertio iam aliquandiu vacuareliaaynAa- z'.fer/z-r E'i-

./tV'--gno quoq. ue culn l'eipubliczcht-iûianadetl-il4acnto. Contigit enim vt ad in-

gcnium abflueinfpeaore redeunte clcro, Chriiiana fides tam in regisiuuenisadhuc indotài, & ad voltlptates grocliuis, quam in ctrterorum &aulicorum &plcbeiorum corde refrigefceret, tcge przcipuè ad cuius exemplum om nescomponebantur fubditi, iuuenum qtlorundam fui fim ilium verbis magis m a-gisq' ueexcitatoplkiam deeapublice relinquendaageate. Erateninl intvraliosqui cLim ipfb verf-ktbanttït-f-alAAiliaht-ius,cJfàtaguineus eius Francifè

.ps Bullamata-i confidcntior reliquis,proptcrgcnus & honorcs, quos qtlrl-ridie allèque-reyqu

batur,fkatts non folunï priuatim apud regemyfed etiam publicè. apudpopu-lum , fkpius declanAabar,vanam effe religlonem,& in reglli pcrnicicln introdu-aam , qupzpolygcmiam prohibcreq Earius itaquc ell-e, vtad antiquam, fu b qua& m altitudine virflnl & oputn magnittldine rcliquas om ncs làasioncsxantecef-fcrant,repetant : totalrq' ue hifce clamoribus aulam cum ciuitatcAvnivucrfoqueadeù regno comm ouitvvtvclm inim um abcffcr, qtlin om nes vno animo publi-cèdoaë-inalnillam tantoculaa defiderio & zelo prius apprehenti-lm abiicerenr,& vt ifnpian: condemnarent. od m alum camen D s v' s talndem fingulari srancgyuquodam auertit m iraculo , quo tittlban :es om nium anim i in Iide Chritliana zw/zazmzar,

-f I'iant copfirmati, Ferociens enim & grogter regiam, vt dixim us, conu reLgkeud.rut u!nclnn-pvunafanguiniratem elatus Francifcus

, tandem peccaris futs tk blafpllemiis im m ori- vetig,on,àtur, t rcgisiuffu,quam uis m anifcfta hzrefeos nocàtus,in tem plo S.crucis ho . zlrz+ g'..m

- yopry .Cz-,.,noriticentiffime fepclitur: vbi res m irabilis & ïncredibilis terè, ad erigendos, ,o. ssays.vc dikim us

, in Nd.. e deficientitlm anilnos accidjr. N oae enim intempetla m alifpirittzs lnagno cum tumultu retkutn tem pli confraais & dilaceratis Iloreis Afrvrt'l. c#

r

co t'nl'n i 11 uun r, & tenn j)1 um ftl l'.?i l'ltrâtes, exa 1, g tt c' cadaue r (.- tu m u1o cxtraau l'rl *m*''r 2';'ê(Xt'antrs Je....zauehu nt, ita v: naan c, l'nagno culn terrore reétu m templi viferetur ab om nibus ci,rvp...,,,.hLnzire dilaceratuln, corpore intcri m defunai nufquaîn apparente. H oc rcgeln, d'ikeru.u..

reliquosjue maximè ad pœnltentiam induxit quidem , fed rcx cum iuuenisadhuc & abfque vxorc elfet legitim a , delicienrc quoque lxortarore epifco-

po in voluptatibus fuis perm anïit, doncc aliis pœnis diuinitus ilum iflis rcrra-&us cfl.

R E G N I C O N G I A N 1.

Dtfritntio pnps/pzww qgos G'jaulzzz wocdnt, y& eorumcvnditio.ZZ/JV,J armatyraaal:ùg'mortsw nquomodo 'CZ,J:w '

- J

reglam ca/prr/ae-g.C h p v.

# . -L dC.l jy . yjj'j. j . . . .- ' )?a's a; . yp., n ïtt-. c x '..r h prlmul'n 1 l acum , Ila proulncla qu m regnl coréazev-V z--) $ .-p %-o'è- f >xxtk.'-j A'Ios c na uga rj'j

, habi tant po p u li q u 1 dam elerl- ' barbari, 1'.*?' f't,'??. - 'z',ti .yi'49 Nqlec'. p-.k k'-'f- Gjachas vocant incolz ) furtis &latrociniis Arabu - an--. . t:()'i-:C) i @ q -. $.-ki;s . .jr- :;.-::- :. .!,--:k.t au

lt,s ;j-(.,tj (y-*'---:*7,..1 ) o j, ,? ti uorum lqomadum moreafrueti, carnibusvcfcentcs lau-a-!2, ji ,t'':t.#-'t t j .k g-vf k'.l<.4 b, 'tt

vh 1 .-% /4t/'..s'2 r . b I)j co fi & truculen-ti abfque rege ac cc rta fcdc, pa-.. 4*è ' ïïîwt - j.y ày-gy.yl lu a n 1 s , e y< , tg Lyo y ra v

. . .z a c7-.-,, .t?h?.u-,-.>rcp florum inmorem fub tugurlls lzabltalxtespquortllnarnla. cla-.lt-rF;o.:x. . -..,t.,.i-l. ,j zcx.4 .-* - l ua

, telum acpugfo,catcrum nudi, & in dicm viucntes. lrll'F nAa crni s

>

Page 56: Francesco Pigafetta Regnum Congo

b E s c R I P T l o44magnis copiis redibus fui egrcfli , om nes circum iacentes rcgione.r populantes

C'nl'an''m impune, neminc nimirum vim corum futlinentc: tâklcm ad Congiatïum vfquenxe AJJJ'Z'J #7J *I regnutnpenctrartlnt,atquepet-Battalaam prouinciam ingrem, omnes obulosgyfph regem ..pthmregno fuo m ore traaant, rcgis quoq ue tandcm copiis, quos ad reffficndum miferat,n'*''n'' fufis 9 acieln verfus Congum , regiam ciuitatcm m agno omniuln terrore diri-

gunt. Rex autem animo progtcr acceptam cladcm perturbarus, trepidatip-nem quodam modo auget, obuiam enim hofti nolz audctproûcifci, vt âEnibuscum jlrogcllar, fed d on-ii eum cxpcaat, donec m axim o cum ârepituad radicesm ontis, hoftiles vrbem obfidione cingcntes,vifllnttlr cogiz :& tum dem ulucum Inallcis illis qui in vrbe remallferant, (audito enim hoftis ram truculentiaduclltu,t regis vifa gtlfillzllailnltate,ftlgeralnt qtlalnglurimi) in planicieillaziaqua Alfonf-us rex ollm ct-i f-i'atre Pangi prirfetto felicibus aufpiciis pugnauerat,tum exfpeéëat,ék- af-ccndcntem peranguftialn illzm prohibcre fatagit ; fcd nopz

pcri cum Altuonfo fucccfl-u, vt nec Ilari Inugnanimirate & conûdentia. animopropterfcelefeâ. cxulcerato,& confcicntizfllrnulis agitato: nulla enifn vi hoflisterrctur,fèd tandem in glanicicm erum pcns, rcgeln cum vniuerfis copiis,infir-m um & tfm idul'n fu' ndit , & vfquc advrbis l'nœnia perfequitur. Compulfo ita-

aex prim,.s , j- ja z uc flrm jna-ue intra m œnia regio exercituy onAnia intus m i centur, om n qt ,,.r; qxqfvJz.ê Q

non '/i/,,,z,- rum & ,

erorum fuam fortem quodad tales fit& tam crudeles deueniendunl./k.''?'''/e

rd m anus 'eplorantiulr,conlplenttlt' eiulatibus 5 diucrfa dem um ccptantur con-

'''-''?' C.18*' filia' rex quoquc cum de vrbis dcfcnfione defperaretznon foltlm Slg:r dat con-pi. -

tilium , f:d & eius quoque progollit exem plutn,precioflori conuafata fugelle-alli in Zairi Ptltninis przcipuam fe abdit infu.lam de Cauallos àl-ufitanis pro-prer hyppopotamorutn ibi nAultitudinem,dia am, quclnomnes ferèfequun-tur,rehaa & proditain vrbe im bclli plebeyitavtnullolabore G iachzeapotiti,om nia cadibus com glcrent, vfbem cum zdiiciis & tem plis ferro & igni dcua-

I-loc autem non con tenti hofles, diujfis copiis per totum rcgnunA fellarent.di:-ulnklulnt,olllniadepl-çdalatespfclicl vbique fucceffu- lncol;c cniln om nes quiotcranr,audita regis fuga, vrbisq' uc regiz deuallatione, falutem quarendamPflatuentes fe in montes abduntg& reliqua omnia hotlitun furori, nemini par-centi,deit-uendarclinquunt. D ixilnusâzpetrius,quodrexgerm iraculum ad-j'nonitus,permanferittam ela ln peccatisfuis, donecgrAuiorialiqua pœnaad lh-niorem reuocarcturm entem Tquod miferahacflrage tanclem faaum etl :qtlanon folum ipfe rex toto tkrè regno efl exutus, fed totus etiam populus, tam in-colm quam percgriniytam lalci quana clerus, ob adm ifl-a gcccatacfl qtlam tt?- tle-riflime ) D E o punirus- Klulti itaqtle ex ftlbditis, qui fubito perculli :iluorc inl'nontes confugcranty m ifcreperiet-unt fam cyvt polleapcr vias difcurrentesqv-bique delicerelèt, & totos campos cadaucribus com pletent. In infula t1e Ca-uallos in quam rex confugerar , quum fugitiuorum m agnus eflbt numerus,com m catu ciro deficientc, m axim akjtloque falnes,qua quamplurilni m oriun-tur,ingruitygeâenaquoqueyaliosq' tlem orbos contagiofosfètcum vchcns :itavtnaaxima fnars ibi quoque aaifcre perlttrit : bucella enim panis fcruo qui circiterdcccm zflim abatur cot-onatosacom m utatraAilz hoc flaltcm tL- confolantes,quoddelicicntegccunia ipfa feruitute mortem cfl-ugere poll-ent ; nkzln Lufitpni mer-catores '- ulam D -Tlaolna incolentes ,cun, 1e' rujs, pcuca quad ana alim entacommutàbant.Ethac tam fpe quam necellitate adduaus patervendebatf-liull,vtexeo tandem quem gcnueratyprecio vilidiuenditoyfam em faltem velaJl -nomcntum fedaretifratervendebatf-ratrelzz,ilmo fi àcripoteratvomni pofl-habita pietateyvnoquoque etiam fcelerr m or:em procraftinare fatagentc,li-bcripervim autfraudelxlpropriosvendebantrAcrelates. M ulti quoque voluh-tariœ ferûituti etiam è regni proceribusyfe addicebant hoc faltem fperantes,

uodQ

Page 57: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N 1 C O & G I A N 1. 45uod qui etiam abrque precio feemeretvoluntâriosyviaum vclparcimmum ,avezzrza'xla.qnon denegaret, vnde & infùlzdiui Tholnz,im o ctiam Lufitania,feruis hac ne- m' ''?W''mccflirate diuenditisyinter quos ctiam regij flemmatis erant. quamplurimiyeftuafi referta. R ex ipfe quanquam nondum , vt fubditifui cum fam eeffetcon-q

-

rcfrus, non tam en euaht im m unis : variis enim fe futlentâs cibisinfaltlbribus,acccclente etiam intialir hum iditate, in hydropen incidit, qua m axim o cum Rexf.memlolorecum vfquead mortem eft perfecuta.T andem itaqueagnofcens D E v M e*'4n' '''t g

ygropv-gmfaa peccata ita vlcifci, ati preces & lachrym as cum fcria quam uis ferapœniten- inca...tia, D E Iim plorâs m ifericordiam , eftconuerfusg & talicum fruau,vtquam uisjgfe vfque ad m ortem llydropeeffet aA iausypublica tam en regni, ipfo etiamin regium folium reftituto cctfaret calam iras. Luftanorum enim confilio,perlegatum tl-ufitanizrege Ilctiitatlxiliulaa,miferias imo ruinam regni ni fuccur-rac,figniEcans. A cciditautem hoc in grincipio regni D .sebaftiani,qui quatn g.n gelwxwcclerrilne m ifit ducem Francifcunl Goueamycuius opcra aliquoties in lndiis z-yh--zav,O ccidcntalibus & in.Africa fuerat vfuscum <oo m ilitibus,& m ulrisaliis cxno- t'4m+''6x'li.

re/szly/wr.bilitate Lufitanicayqui fortunam fuam iisinlocisexperiri volcbant.

De asx//jp regi Congiano J Lufftanis rege -///'n. De aJ@Jk lega-/'/prjJ-éa::rJ,z:<p:/:az/J?>/r fW//azéazz? tnljmjù, oetw-

rumluccefu.Demetazorumtodinùatîtta zYpar-gatùoregi f-lz/azz/,t oblatù, o'Jr-

mum J, woto edoara'iLoptn.

A P M Tç V 1,- * TA E miff'us fuprgdi/usduxcum mediocri (fèxcêtorum' Fr:cfyrn ce.- a ( +. . r ' . W ..

..-w . i enim quos rcx seballianus m ittebat , numcrus egregiè l r'eu-çL'#tu-tb

n,. eeze m,r..-so txby . -',- & .. nobilitatcciusq' uecomitatuaugebatur ) exercîtu ,regis fuizmz

,ceszç-',zV --J ' ,-.$2-, s .

- -. )' ad grafctluln lthtulit 1.'). T'honazin promptu laabcbat zman- regem xn re-,' .,eA. i . . è # .q ,,..J . jj u j jj ue oju n j b us ad tal el'n In'i ''W ''-i'.? j : t x 2 4..,s,- ; da:aj v : nau i 17 us ; co13: l'n eatu t c ()14: ., :

. ' '

y. ( -.s-r . ..t cxjnedi ti onc tn 1-1 e ce ff'a riis e u l'n i n (1.1-1.1 c rc t :q. u i b us i n llrutkus41 ,16. . x. ,' k- - in refrus, (egcm Congi in infula e-. & portum Pl azzan u m gquorum , magno cum eius & folatio & gatldio, vifirat ; & tandem adiunais adfuum, cxercitum omnibus iis tam incolis quam Lufitanfs qui arm lsgcrundiscrallr itlonei,luagnisitilleribLls & quanta potcftcelet-itasc,lloâelnviètoria ela-tum aggreditury& goft m ulta variaq' ue grçliaifefquianni tclalporcpulfis om ni-bus, ftrepitu gotius bom bardarum & torm cnrorum qui Giachis

,vtnondumlaoc armorum gcncre affucti erat intolerabllis, quam vi aut m ultirudil'yc filpe-

ratis: regcnl in folium fuunz rettituit : a:que tandemcieaisprétcr opinidnemGiachis, ira etiâ vr pauciflimi ad fuos rcdirent, & om nibus in Congiano regnocomgofitis in Lufitaniam rcdit, Congiatli rcgis habeasliteras,quibus pratergratiaruln aaioneln,pctebar,vt fhcerdotcs,qui populum in Clariflianareligio- 'gsxtertlore'

#e'n;.ne erudit-elat,mittcrenturgtnalaczAtibuscatetû proptet-loci. amœnita tem , m ul-

tis exeiusexercitujquiiam & diuitiis&gloriaflorcnt. Rexvero Congi,pofl totdemum m alafhaus modeftiorpvxorem duxit Catharinam hodieadhuc fupcr- razaee ç-ftitéyex quaquatuorfufccpit Eliasy& feruis quashabebat,duos lilios & Iiliam

. xerem dhç.'.

Etquiain his regiolaibusûliznont-tlccedulatih regno,fcrua maiorfilius Alua-

rtzssq. ui laodieadhucviuit, regnihmres lpatre nuncupatuscfl. Eoipfo tempo-iey quo pradiausdux cum copiis fuis inregno Congi hzreret

,iu:elljgcns Lu-s y. q jkrajaiz

Page 58: Francesco Pigafetta Regnum Congo

46Jita'niarcxscbafbanus, abundareid auriyargenti, aliorum q' ue m etallorutn fo'-dinisytluos'cù mifit huius rei peritilmos artifces quibusl-lifpani olim in co-gnofcendis mcrallorum fodinis in O ccidcntalibus Indiis fuerantvfi,vt cumrcgis venia fodinas perluftrarent & viderent, num aliquiti indclucriautemo-lumenti cxtrahi polret, quos rcx cuiufdam clerici Luhtani Frcncifci Barbuticonflio, in alia loca,vbi nullas effe fodinas certo f'ciebat,deduci curatzir,veri-ru: , ne fi illmdcregerentur, ipfc paulatim propter egregiam Lufizanorû auari-tiamlquzim penfiflim eauro& argento inlliant,toto regno,fub am ici tamcn ti-tulo' pritlaretur. Bonum quidem id fuitconfiliurn, am icosconrrafeipfum noacupicnrisarnaarcyfcd euentu: non adcefelix,D enecatis cnim m etallis illis ram

# u# ..

fnEuropa preciolls , vr vcl adrelnotiffima locaamatorcs lui alliciantzde6cerecœperunt colnmcrcia, ita vc yauci in potlcrum a cam ex Luf-ltanisyquam exaliisnationibus eo coln/nearcnc,vnde ctiam llulài c?a pel-tlelzerula.rclerici,quorulndeicau eriam ipfà doariha Chriâiana con.cidebat patllarin). Vnde fupradi-

N.ui. /eza . dislittcris dataeltoccafio, Congi regc fumm ïs precibus facerdotcs efllagitan-'iô''e r/'rWd'' fides Chriâiana prorft?s abolet-etur, noll ctllga incolarum : qui ei valdetone/r?'y/. .fhnt addiai

jfed docentitlln & flcralnentaatltzAiaiRralztiunz inopia i letl furdoi f' bulam Rediens enifn duxille in Lulitaniani, regisqtze Congilitteras,C a n t a .

rcgi ftlo otlkrens,nilail alitld tnlit l'efponfi, j.' rege adhuc iuuctac,nil'i daturul'n feoperana, vt regis Congiani petitioni m il'lis clericis fatistlat : nilail vlret-ius ve1procurâu s vel elNcicns. Vndc pïetatis alllans Congiantlsvnû adhuccogitur l-nit-tcrc legarum yctlf grzlcr lnttndatulu,vr regcl'n oreqvtnpitrat lacerdoces,adiun-gir & il1 ud, v: fcruos qui il1 pratct-ita calanlitate ftlerantdiuenditi, redit-neret.Venitrns itaq; it'i Luli talaitarn, nnultosquidel'n redcl-nit ( quainplurilnis quoqueiI1 voluocaria ft-ruitutc, rcligionis alnore perfeuerantibus ) quorum operade-inde rcx & in confiliis & in reâaurancla rcligionc cft vfùs q f-ttdquodad alterammandati parrcln : nillil cfl elf'eaum : nam beneuole quiclenx 2t rcgc Lufitanircxcipirur, alnplis erfalu jaroln ifiis 5 fctl randet'n q upq uc rc fnfetka alz-fè-luc cleri-

Azy/lw ,.4n- cis dif-cedcndum fuit. Tricnnio pofhrnittitur :'t Ltlfirani:r rcgc Scbatliano Aa-K''' '/'f/F/- tonius (llioua Caftillianus , vt epif-copatunx in inful:'c D -Tlloin:r gerat, cutn/,#e nos a2'ynoasvp. .,z.,' comnlitlïonc tarnen, vt &in Congulnaliquando commeet. ui lnale aln infu-crxc'kivur. la prafeao exceptus) ( non enim bene inrerepifcopum & prafeaum conue-

niebat) in Conguln tandeln nauigat :vbi etiam accufatusapud regem , & dela-tus ab am icis przfeai, quod hom o cfrecarnlnitioftlsyqui iln gerium f-tlutn vltfaregluln ellkrre cupiat faâigium, grimu m ab illg. refl-u prohibctur : fe- d poll nae-li us cog laita relrecipiturquam lzonoriiccntillilllcX,Rcge.lzollôris crgoaltcruln& filïis f'uis obuialn mittente, qui lnugna cul'n pompa, lnagnoj uc cum honoreeeum vf-que ad regialn ciuirarelu eft com itatus-Epitkopus au:em poll oao n'lcn-Revlerrntn in

z-npawaza fes, qtlibusibj colnmoratus fucratpanteqtlana rex Sebaftianus in Africana traie-rl'.'Ym'<n*'4 ifll-t ia Lufitaniatn abiir, duohus l'nonachis, & qtlatuor facerdoEi lnus ibi reli-C

:v -../,GJ /r (u -,grnczn c

-/ezz ais pqui tanto regno non poterant luë cere. N oua iraque opus ftlic legarie-<os zezew ne. V ndc rege sebaltianoln Africa defunao, ad fuccetlbrem eius Donlqcn-'*'''''- ricutn Cardinalem fc' ribïr eodem quo ad al'ltecetforem tenoreynihilaliudni-

m irum quam facerdotesNagiransytèd ft-ultrapcardinalegaintequatnaliquidei--ficipoteratz& rcgnum & viram relinquente.

H uic (uccedcns Philippus Caflillikrrex,m i:titftatfm quihoc nuncfetprç-feao inf-ultrD -Tlaolnœ,acliungens quoque litteras adcongi rcgem amiciliam& beneuolentiatnala:ecell-orû infe nondefituram promittens: quas przfcausD .-fhom a com m endatsebaftiano cuidam dc Cofèa,fùblegati titulo ad Conu.giregem defcrcndas. Vnde magno Congianusacceptogaudioyeulatlcnaseba-llianum cum litteris ad regenaplAilippum remittit,praterreliqua capitaqui-

susàqj

D E S C R I P T I O

Page 59: Francesco Pigafetta Regnum Congo

#

47busad Caiilliani litteras refponderelyoTertetiém eiin fgnum irmzaciabilis pvpivwtg.gamfcitiz melalli fodinas, quas antecefroribus elus olim tciebateffe dcnegatas, ovcgtuvpf..& non folum ofi-ertyfed etiam,vt m elioreln ineatgratiamyfpecim inaaliquot 4'.ù t'/zz''-

o/rea.r , ew de-ditlerfbrum m ctallorurn oflcndiiubet: hocfaltem & grzciguèpetensztpericu- mgmrqic..

1um & calamitatcm ex prateritis motibus procedentem declarans ) vt copiam Jewz,. .f-ci faciatclericorum jqui populum iam fere 2t Clxrioiallarcligionedifcedentem /e''-doceant & conlirment, M oritur autem hic initinere naufriagioiuxtaLufta- y

..,g. aniam faao, & cognito poflger capfulam in qua & lltterzregales & com miffio- hiner. h..nisarticuli confèriptiufferuab anttlrilAlittoreyinuentaln. Vnde Congianus rex '*'4b.m4'.

f'era/r yeyz.per nuncios hac de re flaaus certior,doluitquidem fe etiam hic per vndas fpe uonnm.

fua fruftrari. Sed tgm en ab incegto non dcflitity & hoc vnun: fen'lper fpeaanrjvtnimirum Chriftiana reâauretur religio , aliam decernit legationem. Adquam lnultis fèfe oFerentibus etiam ex regni proceribus, fingulls llunchono-rem expetelztibusltvlatlel-acile iudicàre poreratzvno recepto, reliquosmgrèla-turos) vc neminem oTcnderet, peregrinum, nempeEdoal-dum-Lopcz, ex cu-îus ac' roamatis hac om nia habeo

,mittit, ui cunA iam aliquandiu in hocregnohalnitaffetyita vt non f-olum linguam,fed & omnia lieliqua lluius regni ?ropria &particularianbffety& tum in aulaverfelt-ettlrylrittiëut- m agllo cum fauore & br-neuolentiaregisàom nibusinf-orm arionibusnvtvocant,ilaflrtltlus,& tellimoniis& aliisadeiufm odi lnunus neceffariis

C O N G I A N 1.

ornatus, vt onlnibus cl-fct nororium , hûcnon folum effelegatum , fed& regi carim nxum . Sulnma lcgctionis crat,vt datis <t.'.m. /.-regi Philippo litteriszigfe etiam de ftatu regni cum coagcre: . neccllitatem de- U''*nH'clararet,& vt facerdotesquip opulum erutlialatynnittar,tpllalza obnixè orarcty&demul'n aliquot metallorum fpccimina profbrret, rcgis C o'ngiani nom ineli-beranï eorum , quod ab anteccflbribus clcnegatuln fucrat , inquifitionenl ollk. -rens-D eindevrlàagam quoqueinblifcrcty& 'pedeseitls,regis Congiani nom inedeotèulan's,lzxifel-tlnacongiani populi quoad Edcm Chrittianam ,llattl quoque

/declararetyorans & obteftans?vt tot hom inûanimabus in curam & glientelkln:' fuam fufceptis, cx'paterno a -lfcéëu filafn apud rcgcm intérponeret inrcpceflio-

hem,vt lnill'is qui doccant & adlnil'liflrc-t t-acrapto: l-lonlinuna conf-ulatur faluti.D i lm illùs i raqtle, adiluc cir ca 0610 134c1) firs & ad fua &, :1t.1 rcgis curanda negotiain rcgtlo hzret,vfque ad nlenfen-t lanuari tll3.z,q uo tand cl'n naucln Lu fi tan' icaln ,qtl;,e Vlifliponam vcrfus, vela facielnat, rcgerta, caln confcendit, & aueaus ctlsmulris variisjue periculis vfquc ad rcditu lm, qu2 paucis quoque d efcribcl-nusyotlluacns. N al'n prim um cul'n ventul'n cffct pofl lmulras relupcllates, è' rcgio-

i' iridis ad traaut'n Cabo vcrde à, nauiganribus diai nauls & P''*.t*5ts-nc proirontor J v , ,- guu aag/vw.vetuflate,& tempcftatibus concullayrupttlrain prora acceptapaquam m agnavl z,,,laaufiss pcriculu m auxit vehem clltiflim us, ita vtprora neqqe conti-

nentlynequeinfulasquç ,l.luicprollAolltorioadiacetàt concingete yoflèntlvndzcum iter retro fraaa aut concufl-anaui legere non auderent, quafl defp' onfatisanim is cöucrfanaui ventum àpupgi capicnrcs ,curfum verfus N oua H ifpanizadinccntcs infùlasanon ûnem axim o & periculo & m etu dirigerccogunttlr. V-bi tandcm poft va' riapericula tam laaufragij quam famis confumptls om llibusalimentis aut corruptisplnfialam Cubagoam, è rcgionc M argaritàinfuliwvbivniones extrzlluntur ,ïitam telatlcrtlllt,& refeaaquantull: poterantnàuiano-uojue commeatuinflruaayverfus Occidentalis lndiz continentem,portumCamanum littus femper legentes, (altum enim marc propternauis infirmita-tem eratfufgeautnlpetûtylnquoomnes è fubnacrfanauifirtlatizilAm orbosve-hemcntiflimos,partim àtimoreppartim àfameyfiti, & maximèabintollerabili-'businhofpiti m aris tempellatibus ortos

,lncideruntymultisetiàm ,quibus marepçperceraqibipereuntibus. Dum itaq' ue & hiclegatus dccumbit,nondum re-

ventus, :%t

cuperat:

R E G N I

Page 60: Francesco Pigafetta Regnum Congo

41x.g.;., zïh' cuperatavaletudinc, naues quzconoituto temporeexiis orisHifpaniamver-i. 'zzehb''z fus vela facere folentyeoreliaoyabcuntaira vtperintcgrum annum ibi hzrere....uu. , c i fe operam rurfus luûffe exiiimans ( mor-cogeretur. Vndc etiam rex ong

tuum cnim cum putabat) om ni tamendiligentia fui regnichriflianis conful-œu. rxrAe tum cupiensynpuam inflituit iiföem cum mandatis legationcm, mit:ens Pe-ê'rrrni'srte- trum Antonium,primum lregeyvnacum Lufitano quodarn deuotiflimo & di-g4ti.. -tfflim o Cafparo D iazfo,quem ci adiungit focium, fpcrans fore vt lluius opera

qui & linruam & mores Hifpanorum noucraranihilei defcerct,mandanset-iam vt fi tortèjquod ramcn vixfperabat, Edoardum ibi reperircntjcommuni

z'âfrlezw- confcnfu & opera negotium perfcercnt. Sedinfelici hic m irtituraufpicio,ca-'* ''f*'''*-' b An lis dfi vcrfus Angliam deducittlr,fortefortulaavadis il-pta enim nauis a g ,jerH. lifa fubm ergitur

, percunte PetroAntonio vnacum ûlio,& reliquisypaucisyin-.tcr quos ctian: D iazius crar exccptis 5 qui cotlcm tem pore,quo Edoardtis iaH ifganialegatione faafungcbatur. E odeln profeaus Edoardum de om nibusrelaus facielksccrtiorcmyvtde difcelfufuocolagulnverfùs,cclàta omnibus cau-fa, redic.

;.,;,.- Reflitura autem valetudcEdoarduslverfus portum.%M ê -Jzxsz- ze.. nauigatyvt prim a data occafione nauem confcelldat, &iorte repcrtanauit-u-''''d- ''z<Je' Iitanica, quzcum eadem nauigabatclaflb, quz àconrinenti lndi:r Occidenta-pwd.i /éa 1. -,,,.e:er.

1iS vcrfus H ifpaniat'n quotannis foluir, eann iagreditur. Congregatis itaqueo-14 .zzz. m nibus nauibtls & clcffe,vt tutior cllet nauigatio conftituta fu ordinata,tbdelnad lnfulam Tcrccram , vnaln ex iij quas Azores vocanr, olnnes appellunt, &hinc ad s.l-ucam,de Baramcda,qui portus cfl ad oftium llutlij Guadalcllibir,tllinc H ifpalilu deuchunttlr : vnde Ekloardus prim um in Lufitaniam adfuosytad praparanda ncceffaria, & adfalutandum am icos prolicifcitury& tandem o-nAnibus peraais,regcnA Philippulnyqui tum M antua Carpentanorum , H ifpa-nis Nfadrid diaa viucbntyad perfciendam lcgnrionem inui fit. A quo quanouis benignif'limc acccyLus, & m agna ctlm beneuolentialegatione autlitaj rc ta-

œe inpl. nnen infeaa?im t'j defpcrata fcrè dilnittitur ) multis enilu primum concurrenti-W'M'''''*n b im edim entisjrcfponlio procraftinatur,& tandem nunciis de naorte regisus p

Congiani qui cum m iferat, intelleaisyregeq' uc H ifganiz ln Angliam expcdi-tionc occtlpato, nunciatumEdoardo cfhnon pofll- rcgel'n ialnhis negotiis da-

citlitatis S. Dom inici

D E S C' R I P T I O

re operanp.uo refponfoturbatus,& indiuerflas ctltis difërcaus partes, deylorat f'ortu-l'uam, quod tot exantlatis tcrra matiq? uc Ilcricttlis ,in re prtccipuè tan) pin,nal'n

rcpullim quafl- patiatur:ante oculos Ilabens fanA I'O: naùfragia inm ariym ortcl'uin tcl'l-anetlitatalln,pt-tvteL' tzdium & inirmitareln corporis,exlonga nauigatio-1)c contraaalu, iam dolcns iaauraln irreparabilcln tocanim arul'n in illis tene-bris percunrium ) iam rurfùs computans maximos fàmgtus qui in aula ad pcr-fciendum ad quod m ifrus cratm unus fruflt-aeranr faciendi, rcm tandcm ag-gredirur,tam laonorificam quam anjm a ftl:c falutarem . M agno cum anim o

*2 P*4M 1- di loria vt lluxa, & incontlanti, & dirnitlb om ni com itatu, ciliciopreta m un gtv.pkfpour.vetlitus Rom am pctit,sixto V. tum tem poris Pagaabfquevlla moraylegatio-

nisfuwpropofiturusarticulos. A quo benigniflim c qtloqucaccepttzsyom nibuscum circumllantiis narrat,& populi Congianimifcriasyin quo rotanimarumnnillia verfentur periculo, ob patïorum & faccrdotum inopiam, nifi ipferegeH jfpalailrnoncuralltc,ferattlpena Jfuam ipfc opcram provirilideuoucns Cpro-lnittitenim feprogriis I-umptibus,& diuitiis fuis quas (non paruaslin Congire-gno poffidcbat,zdiécatllrum dom um .in quaiuucntusindoarinachriftianainftituaturyvtindcin pollerum fuospolntllaberefacerdotcs& grofcfforesve-ritati: Chriftiana:fàlarits przceptorum quoque cx fuis reditibus conûitutis.

Page 61: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N I C O N G I A N 1. 4:X enodochium prztereafeereaurum ,inqtlorecipianturgratispcuperesitampcrcgrini quam incolz, hominesdoaos & pios cis przécienspvtvb iquepietasàccrefcere poflit-sua faltem fanaitas,mitta: hominesidoneos,cum indulgen-tiis & iubiliris eiufinodi rebus pracipuè in tam remotis regionibus neccffa-riis. Sed refponfum tandem tulit à Papa, quoniam Congi regnum ad regemH ifpanizpertineat,fe eiusillud com mittere arbitrio.

l

D e r,./àrJ4 Congianorzm tam dnte çlylwpn.F/ acceptvm Cbri-J/aw//zgsw. Deregalismenpprutlzrat@ei- app-

ratttaertliquù i?yc#:/Na5J/.zzz.C ' A V I 1.

-< . ' A c 'r E Nvs f'atis prolixè dc Chriftianarelicionis in Iaoc r:- An,;....- ' 'kt gnoprimordiis, -& caflbusvariis quibus iaa-atafuit; reflatvt cong-,.yn-

w y.s,s ta.. z pgm vr-/ja..'brf :' -- & paucaquzdanadicam usde atllçatlkrilAiiratione,aliisque.'

'' ' ' ''

rebus huius regni quafi propriis. Antiquitus & rex, & eius.t' y, G ' . ''>;',' - 'V com itatus veâlebanrurpannis ex palmarum,vt fùpra often-Z -. Ls' V ''* . j.

.i j u S rj o j.: m c o r p o t'i $ t Cg C -- ' * . .t. ' dim usyioliis contextus, qui us ,.. #. ,

i a ali.-- bant, cingulis cx eadem materia contextis corgor 131:canret,rhoracem ab anteriore mollilmis cooperientes prllibusyvt funtyparua-rum & iuuenum adlauc tigriumyfclium zibettariarum ym urflm ponticarum, &liol'um fitniliunA anim alium yqtloruln capita mnioris ornatus caufa humeris., qIicab'ant. Pallium ntldis hum eris iniiciebant orbiculatum cxtenuiffimisa)3g7Imç foliorutu fîlis,resisin m odum contcxrum ad genuavfqueproducns filn-Pa

briaram locopfloccis ve'rficoloribus circumdatum :quoin dextrum id plerun-ue hum erum rciiciebanr, vt manusipfis efferm inusim pcdita,caudazcbraabQeodcm laumero ad ornatum dcpendetare. Caputad ornatum potius quam addefcntionem tegebârparuo admodum pilcolo lutei aut rubri coloris

jin f-upe-riore parre'quadratis,& tana paruis vr vertic: vixcontegerent. Pleriquenudisincedetaant pedibtls,rex vcrù & magllates,ocrcis qttalcs in Romanotun'l vifian-tur llatuis, ex palmarû quoque foliis contextis vtcbanrtlr

. Patlpcriorcs eotlemquidem modo infcriorcln corgoris partct-n tcgebant

,fedpantAis naulto viliori-buspreliquacorporis parre nudi-Fœmin:r tripllci inferior/corporis partem te-

sa-swyxas..gtlnt fugparo,vnumqucmque ïingulari cingulo corpori cingentes,quorum in 1e''#,,..fimus :)

. cingulo vfquead talos tlem ittitury ie' cundus vfque ad gttn uaj tct-sius vllquc ad fcm ora,om ncs pro t-imbriis verficoloribus Hoccis circunldati

sM amm ajitidclla vfqueadcinguyû vclo reguntyvc & htlnlcros âtergo brcui pallio, om ni-bus quoque cx galmatum foliis contextis. Caput atlt vitta aut pileolo' virorunllzzo.reopet-iunt,agertacçtcruëlA tacie ingredienres. utc m ediocribus g'audentfacultatlbus,eodem quoque lnodo veflluntur

,fed pannfs vilibribus,plebez ve-ro & tèruainfejiore tantum corgoris teaa

,nudainccdunr. Er l4ic vcllirus tan4virorum quam fœminarum eft antiquus. ui poftquam cum Lufitanis coln- ,

ts.ggvydvogo,tu.n4ercari cœperunt lnutatus cfi. Optinaarea enim , v: & rex ipf-e Lufitanoruln gagt. z.,<

./;-m ore hodle velliunrurytogis, palliis, coccineisp & fèrico, aliisj ue grecioflori- t4l'os''m'.-.bus pannis confeais quibus quif ue pro faculraribus fuis vtitur ; in capite pi

- '''r-

' k)leosyin gedibuscalceos & crcpidas, ve1 exfericopanno, velcorio, velaliaqua-piam m ateria confcaos, induunt & gladiis iatis in latcregz ftant

, hum ilioresautemyquibus opes non fuppetuntypryflinum laabitum retinent.Ftrm inatquo-que Lutitanuln habitum imlta- r, cxccpta fùltem pallalcaput cxterum vittisIcaum , pileolo holoft-rico, auro gemnaistlue lucvntes, ornant, & torqueg au-

G teos

Page 62: Francesco Pigafetta Regnum Congo

sd

rcos collo circundant. H ocautem veftitufolanobilioresvtunturzeliquisan-tiquum m orem referuantibus.

Rex quoque 2t Lufitanis edoéàus,in tota aulaadm iniftrationeLufitania'

imltari conatus ellg in ipfa etiam menfainftruaione :vndcin publicou,c. rcremIn ;# .

vezaezz'. com edit ercao & Indicis tapetis ceaopin tabulato, in quo folium,aurogcm -m isq' ue ornattlm,ad mcnfam collocatur,holofcrico quoque panno,coccineocolore tinao, coopcrtutn. Et folus menfkaflidet,proceribtls interim agertiscapitibusattàntibus & inferuientibus. Patinis &poculis vtiturargenteis & au-rcis:przguflutoresfem gcr laabésytnm cibi quam pottls. szrclllribusllipaturcxAnzieanis aliisq' tlenctionibus defum ptisyqui femgcrarmis fupradefcriptisin-duti,palatium circundant. Et ûquando rcx autèxfpaciari,atltalicluùvtlltpro-Ecifci,tnoniri crotalos ill:ant,quiad jaut 6 milliaria ltalicaexauditiyomnesde-regio aducntu adlnoncnt.Egredientem om ncsaulici & pfçcipuè Lufitani q' ui-

zex ,jyek,,y bus plarim una hcbe: lidei,comitantur. Raro tam ela palctio egrqditur. 1usArzzzzl/zwo publicè bis il1 f-cptim anc djcir, fcd tantum m agnates alloqucns , & quum nem o

proprïj quicquam poldcat,onAlaiaelailu,vtante diximus,rcx fibivendléatylitesnonpofrunttlfe m agna, vnde& paucilsm is verbi's diritnuntur,nullis adhibitis

wprvygu ,z, fcriptisyvt qua in ea regione ignorantur protfus. In caufis criminalibuspro-r..p-s rrgzwy. ceflùs cll adm odum facilisycum rariflim ealiquis capite plcaatur : & fi ilacola*.14-. uif iam rem habet cum Lu/irano, fccundum Lufitano' rum leges iudicatur :Q P

finipfi interfc crim en aliquod capitale com m ittunt,à rege fn exllium aLnlegan-tur: fatius enim clfeputat aliquem m it-ètriisad pœ nitclltiam vocarivquam im-pœnirentem occidcrc. Et frequenter ctiam accidit,vt ij, qui ad decennium, ,ve1 vltra in lloc exilio vjxerunt,rcge culpam remitrcnre, prœcipuè Ii alicuiusfunt aâim ationij,ad honores rcuocenturyaliisq' ue przdcianttlr, vt fuo m alocautiores& prudentiores faai. lnciuilibus controuerGis hic obfcruaturordo,vt fi Lufltanus cum Nlocicongo rem laabeat, coram luuiicc Congiano eum ac-cufet, fi ver?a incola ctlm Lustano,corcm Lufifanoiudicc, qllem cx rcgis per-

N.''u#ri' mi/fk ibi Ilabenr, cauûm difceprat. Nullas vererum regum, fcriptura deftitu-zzsrA :e#J-gubpy,, tiyobferuant lliflorias,neque telngora aliter quam perl-unasdlllingucrcno-;#/'#k'por- . runt, ncque diem nequenoaem in laoras diuidunt. Et fiquid mem orabilè re-

ferunt,nullam tempo' ris defcriptionem,prçterquam quod laocvelillo rcgnan-teacciderit.lnf-eiiuitaribusfuis ad cxhilafandunaanim tlnl,olunis gcneris ca-

.zT'ra 'e/z'2/ nunialnatorias cantilenas-Tcâudine etiam vtuncur,fed ditlerfo â. nobis tuore.yrg,z zzz ./..#: -,,è.. /.yyk vt & ftruaura differenti : concauam enim , it1 eâ, in infcriprem eius partcl-n, &J<?'/.'.T'.u.xI,'l4r.n fupcriorem (-cilicet, iugum, quod ctiam cauum cflanon ligno, fed renui adlno-Kmdn'rn''m d 1% m cnnbrana,vtvclica appareatyoperiuntpquam fubtilillimaquoquc infcifcu%t'xn;'xr.

fz rol'k; &itaformato itlftrumelhto fetas ex Eleplaantum caud is extraaas, ada-tantpfecundum vocum diTerclltiasilAtenfas:quibus lainfkriore parteappen-Pdenttenuiflimas fcrri & argqntilaminasfecundd fonos quoq; diftinaas, uodjnflrumentum artidces, non lneritAceruallaaliquainiugo,vtin noflris fit teftu-dillibtlsyfèdiladift'rilplilaatinl fideszquarum quzquefuam & propriam edïtvo-cctuzeligcntespulta' nrp &. ûrepiluna porius quam fonunz aliquèm gratum , quotamen ipfi afiicitmtur glurilnumvedunt,ad quem etiam gcdum eleuatione &

uum complofiöne mcnlli ram obferuantes, magna culngratia tam mulie,marlres quam vîri tripudiant. Hoc etiam inftrumcnto (quod ogpid ù videturmi-rumlanimiconccpta proderenorunt,raaisad quzblisï-zgniicanda:dibusyuutfctis potiusidjue taqtadcxteritateyvtarsiices tanquam claro fermone omnïaqux volunt fibi inuiccm figniûccnt. Atllici vtuntur Eftulis, ad quas m agnacutnarte inEatas faltationcm Chyronymipm ( Morefcam vocant ltali) ipfj .-ni cum grauitatt faliant,pedibus & toto corpo'r: ad menfuram motis. Plew

bcii quo-

D E S C R 1 P T I O

Page 63: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E G N h' C O N G ' I A N 1 iciotélir & iftulis vtuntur y fed rudioribus

5'; ..& ctafnorious quambèii quoque

aulici.M edicamentis vtuntlir incolz contra pmqes morbos flmglicibus cx hcr-' suzqcor..to

bis, arbol-ibl.ls,ctnrricibus,olcis,aqnls & lagidibus,quorum onaniunlipfa Inatct â-zlerzrzaelk-onârauit vim &eécaciam. Febris communior efl morbus,quwta- u'n'n 'natura m

mcn hyeme mcgis progterconrinuam humiditatemjquam zftate lzomiltcsin-fcflat. H anc fequiturfcabies Gallica,qucm incolmchitnngasvocanr,cuiuscà-m eflnon taîndiz èilfs curatioyquam in hifcc regionihus.Fçbt-em curantlfgnoquod Satltalum rubrtlm vocant (eftautçm idyquod otx' cinis nofltis Aquili-,num dicitur,in puluerem redâaoyquo cum pal:mz olco ad iutlam vnguenticonflftenriam mixtoiinirmuj totum corpus t capite vfque ad plantas pcdisjefunauss fhtlatut'. Doloricapirisvenz fedkiolaemedenturydiTcl'cllti tzfnen)1nobis t terh?orjs enim venis fùb pellevel lpinimum licfis, tenuia qumdam cot'-lauaapplicaht,ihfummitateperforata,quibtls f-anguinem donecfedeturdolorl'b ût-Etitafadiuntin ömnibus corpbrispartibusyvbialkquis fcntiturdplor.ex g

scabienn Gallicam santaloquoque cinericio, cum codcm oleogertnixto cor-us inungentes ûnant, vnde tanti eft apud ipfbjprecij.vc yelparua eius parti-Pcula f'eruo forti& robufto com mutentur. Aluum purgantarborum quarun-lam cotticibusinpulderem redaais,& inpotufum ptis tquiquam uis nzaxiïnèfopcrcntur, tam en tam g'ratam prabent tnvdxiclnam , vt quzuis etiam in igf'itpurgarione m unja obire queànt. Vulnera herbis & raruln fànanr fuccis, tànt: q

.,gspsgr.p;quotlur-tvircute przditfsyvt aërmet d:minus Edoardusyvidilfe fe feruum fec -t.f m'hc'-

i lneribus luortalibus,talimcdicamentoûlaitarem recupçraf- t1 râ''r##'-prem c, cepr s vu . . .1*.1è. Et hoc ett optimum qtlod ab ineunte atate viufinod, i medicinzipfis' a-rentibus dcm onfh-ltur, ita v: vlxente ncccflirateipfi fibi & cllcirurgi & m cdi-

aw hx.# :w zr q

ci eflc poflint. Ncc opu: habent tot lncdicis,cllcirul-gis,àutetialnat-om atibus,fyrupis, e. lctkuarifs, cmplatlrjs& alfis ciufm odi rebusjqtlibus nollrfs laom ini-bus quantlpque mors potius qùam faùirasacceleratur,fed vtdixilùttj,bmnibusm edtcamenra timpliciaadhibenrp magno çtiam cum ftuatt i ncc aliis habentopus : Lb cœlo viuentcs temperato,vàriis gulz incitamcntis a#ftincntes, nrcvino nimio f'èfè ïngurgïtantes , nulli dcniquc m agao nlorbo ptabentcs occa-ioncm.

Deregionisua (JzgnaJjaczzirjl?,v werf-tromonto-rium làdz/tt//vj.

C x v V I I i.

E s c It I p w o Congi regno, tlttt (tius,incotis ,& cirfumui-' '

+ - . cinisyeorunzq' uemoribusjcultu tam domeflico,quam m i-y e..y ' ' .' %- ' ifX lirari

, fuyercll kt & breuitcr quadàm dicamus dc reliquà'k . - %N . )j $, .. .',4,-) Afrîcxparte verrus gromoncorium nonz fpeiaboccanoV' ''

?' f à-'h'k

Indîcovrqucadnaarerubram -cqufitaum arabiculm-llacon. .' f ?. ) - 'i-gskthkh .-.ky-yu- . ..'ï ',''î( ,''lkt' tinentiyluftraturi goftNilutn vna cutn PrcteGiaùni regnis,

' ' caintehtione,ttrcgionesillasnöfatis oGnibusnbtas, quo-.dammodo, fe' ui preuitercletcgalmus.Dkximusigiturfuge:ius,regùo Congianoverfùs M eridiem adiacere rcgnum AngolalAumpcùideiladecontcrminukne;aliudregnum M atam anum dia'umpgrouinciajaliquot

hchilnbebasablncolisappcllatas,contlnens, quod omnem illanï plagam,àprimo Nifi l'aclt& ab An-gol2 regnoyvcrfuj lvlerjdiem vl-que ad Huuium Brauaghul, è montibus Lunzliaturicntem ,centitacty& tcrfus Orientcm alluiturâ:uuioM ag'taiçepquiquo-

G z ue'Q

Régnqm Afa'.'êwmanuA.

Page 64: Francesco Pigafetta Regnum Congo

T' f Oque ex grzdi&olacuverfus M eridiem ddfcendfr

y& cum Brauaghulcondeens,verfusNotllm inmare Indictl eTunditur. M onres quoque Lunaè quibus Bra

-uaghal profluit,przteriens tropicus Capricorniaerfus polum Antaraicum ablloc rcgno diuid it : & vltra m onteshos,ïitac/lilla continentispars

,quam Pro-m ontorium Bonmfpeivocant,tam abllla,quzlnlari Indico

, qualnquaab Aq.-thioplco alluitur: cuique non vnus falrem , fed qunmplurimi rcguli dom i-nanrur. In huitls autcm m etlio inrratropicum Capricorni,& ipfum prom on-n;6- -,@-c.,u. torium , furgunr m onresilli Lunz

, tam olim ,fed faltb,vrpoQeaajpparebit,tve-H#M

teribus quafi N ilusexiis orireturcelebrati. Interiorhuius continentis,vel fal-Ineerior e's. rcm gromontorij pars ad radi

ccs prœdiaorum montlum à paucis llabitatura

z/zzemzzà zerz - js v. Arabum morc in tuguriolisviuentibus,qui pellibus ferinisvclliri,ferarum terJ Aaae

.4.;..tt.. naruram llabent,itavttuto nem o periptorfi terras rrantèat. Armaeorum filntarcus & fagirttr ; legunlinibus & fruaibus terraviuunt

, prœter ccrnes tam ho-m inum qtzam ferarum venationecaptarutn. M ontes vcrùtùntfrigidiffimi

,&prorfus iohabitzbiles : ad quortlm radices verfusoccidentem ? Iacus quidaln*.4*.+ #. cll pcruus

,ex quo Nuuius oritur,camiffaincolis: Luûtanis vcrho Rio dolce,idcâ

,lluuius dulcis diaus, qui iuxtapromontorium igfùm in marc fc eFuntlcns,finum facit, cuius cornu alterum verfus M eridiem,caputfalfùm dicittlr. Ablndiis enim vcla Elcientibus

, m agnum prius apparet prolnontorium quodipfifpec iatim ad reliquorum, quoruin in hoc circuiru ab vri

-oque lctere quamplu-rlnla funt, cl Cabo delas A ugtlllies vocant, cui d'cindc lptAut-, lninus vert-us O cci-dttntcnA adharet, quod ctlm ), priori teccturp ita v: ab :k1:0 non appareai,el Ca-> r œ - .

*'' ' A * ' ->aj)o lrrllo apptllanr. Spaciul'n aut.em interduo llmc promonroria colm/rehen-.. ?fum,quod iè extcndit ad loo milliariain ambabus extr

eluitatibus magnum inlnareextendens cornu,itavtamplimm ud qtlid:appareat ûtaus, caput illudge-Tr::œ,N#@- .t,q,wz.n. neralc côtli tuit,quod& nominc & rc bonz fpel prom

ontoriul'n d icttur, m tlltis#e'**à'*2i. ibl percuntibus nkluibtls, ita vt nauigâres tum pril'num cum i1l t1d ab I ndiis fue-**''''' ai f cm felicis nauigationis coniipiunt, alltcaferèu dttfncrantcs

,rulzt prxtcrue , p

td ' f'- i ftio :unlinis q uclu dulcem agpel-cul'n ne in ipfp qui ern Inu, aut erian) n o ,tnr.l. akr; Jantyfint tuti. lncol:c funt nigri quoque, quannuis rcgio fi( frigidiflima, polo# nt f*,za' A ntaraico ibi ad 55 gradus elcuatoyilli etiam zqui, vt fupra dikimus, radiceswù /.r- p ?

a,.= m ontium Lunçinhabltant,aliaqueloca niuibus ferè fcmper opertaynigri fùnry.#,z,ita vt c ertim m um przter omnia Plailofoglaorum opiltionem npgareat,colo-rell) latlnc lllcaufàri ;'t m agnosolis calore

,od ab alia qtlapiâ,quahl) noâris Phi-lofoplnis relinquo indagandam , occulra naturz vi & operatione

. Cum itaqueIaoc prom ontorium m agis quat'n vllum aliud fe in mare extendat

, certiffim umuoque ctl, cum rcliqutlruln trantitio lirdïl cilià

, huius praternatfigationem9 -

#ericnt'/.b - flitljjlinaatn & periculofiflimaln , vt Lufltani m agno iùo maloclle om lzium & dinxcu i/rzA'#-

..,.n,p'...n, fzpitls in llod iernuln vtquc diem cxpcriuntur : ventis ibi magno cum impctuètè..'1.''*. molztibus in mzrc rucntibus, mareq' ueita tutbantibus, vtallquando laullo cr-

tiéclo, llulloquc laborc,atl: indutlrla prœternaulgareyaut comprchcn; nau-fragi um ell-agcre qucant. Et cum haaenus ab ant

lquls n ulla furè eius , nifige-ncralls faaa fl-t m entio ,operzpretium vidctur fp' eciatitn quid defcribcre deeius locis, eorumtlue difiantiis, . nde przter ipfam rci cf

pgnltjonem apgarebice/rr-zi-l. & magtaitudo tndlc:r nauigationis,cum hoc ftàlum prol-nontorium yquod Idm -'* #''''''''' -allfeuntlum efl Kooo milliaria,vtpaulùpoâ viticbim tzs

scontincat. Ab in-asooo PCI- t:arzj , .

.utt.w ... ftlla enïm & lltluio à Ferdinantlo Poo repcrtis ,vntle cius nomen tam lnfula

uam dulaius funt fortitiyvbi promontorïum hoc prim um lnmare porrigiturflvfque ad cornu illud, quod Lustani de 1as Augullas vocant,zzoomilllariatscptentrione adM eridietn num eranturp& hincrurfus 1. M eridle ad Aquilo

-nemzvt-queadilludprolzaötot'ium quod lnf-ulzsoccotoraopponitur,vbi tinusArabicu:

lt D E S C R I P

Page 65: Francesco Pigafetta Regnum Congo

!3Arabicus in mare eTunditur, numeranturinlittorcvltraiioo milliaria :itavcab Vlifliponaleao tocius Africz & huius pronlontorij nb vtraque partelittorevfq' uead Gozregnum confcialzturvltraquindecitm millia milliaria,& hincadM alacamycinam ,aliaq' ue locarem - iora, talàta ell diflantiayvt multisab hincannis nemo nauigationem illam tentare lit aufus, pt-œter Lufitanos , qui tamaruis quam m agais nauibus in ca locaprolîcit-cuntur. Sed redeam us tan-P

.dem adpropofitum littus prom ontori; lauiusdcfcribcndi. M ulti abalteraeiusparteverfus O rielatem fùntportus,quortlm jnrzcipuuseft illcqui Form ofusdi-citur, & huic vicinus qui & Lacusdicitur, vbi lnatelittusitaexcatlauityvt non

quem Huuius S.chriftophori tresH lnc fèquiturtraausillelàauigan-

tibus periculofiflim us. cuius littus eù quod circafeflutn Itatiuitatis Chritli pri-m um lLufitanis vifum etl, vfquead promontorium de la Pefcarià,ideft, pitèa-tionis , terranatalis diaum ell. A prom ontorio delaiAefcariayeâ regnum But-tuanum ,quod :'1 radicibus lnontillm Lunzillcipicnsyexteladiturverfus Aqui-

rpu- in @-lonem vfque adM agniccn f1. ad Llonomotapanam regionem, & verfus O cci- ueouti co..

dentem flumine Braugul clauditur , aurifodinis abundans : cuius incolœ, vt 'in.n'è z,r-poûea dicem us,in om nibus fcrèx M onom otapanos irnitcntur. Atque italu- '=.ftratp hoc littore occurric, v

.: diximus , M agniccs :uuius , qui Solnlaal;r &

M onom otapa regnorum term inos vcrfus M eridiem conflituit, quorum qtlo-que breuiseâilzâituendadefcriptio.

fnus,fèdlacuspropemodum videatut-yitlxtacontbtuens in oâioinfulas mariillabitur.

R E G N 1 C 9 N G 1 A N 1.

D e JnpJl/a regno.C P r 1 X .

. M 'N c I p J T lzoc regnum à pradiao nuuio qui è primo N iliJ. o . u'i7 i.- - NIt

urjdionaleparte,cum N ilus vcrfussepten-m. lacu,vfuue ad*

- .ï. 'x

'Y'xxt' L, trjoncl zfluar,orïensin mareymedio illoïinu,cuius altèrum

.. ;- . -

-

s3..! corlau la pthnta de la pifcaria dicïtur,alterum sabens ère-''f%# '5' ione, quod Cabo de 1os curricntes

, id eft currentiunx pro-tjyk'!y v g.-' ''''#1'::p tnontoriut'n dicitttr

, zixs g radibus :), polo Antaraico,fub tro--- T-.x . è. . z .,(: -.p. . . - j . .gico Cailricorni fltunl. Cu rn hoc rres alil coniunguntuwp&

film ul .t'è ln f'narc et-l-t1 nd unt, lnagni fl uu ij i n f ijrtlel'n il1 una pifcarionis ) multi- M.znit-'!#tudine pifcium ibi viuenlitym fintlm , cui etiam promontorij tledcrunt no-men :quorum prior ab incolis olim N'cgoc, ;1. Lufit'anis , quod in fefio fanaiChriftophori et't repertus , eitts nomine indigetatur

. Secundus à. LaurcntioA4arqucs primocius ex Lufi:attis inucntore nomen forrirus cfl. Et hi duo ori-unrur cx cèlebribus illls l-ullêr montibllsr-f-oroa ab incolis diélisjinquibus ve-tercs nefcio quibus doculnenzis gerfuafi Nilum fcaturjre exifèimarunt; fed fal-fo : prim us enin'l ex quo lqllus ot-iLurlacus,ab llis cll quam rcm otifl-lmuT

,intcr-ualloillo profendiflimis colzualllbus regleto, itavt lacus ille, niulto minusipfaNilus ne gtlttam quidem cx his m ontibus acquirat , illi enim aqtzaln fuam rcd-

dunt , non verfus Septentrioncm , fcd verfus O rienreln, & ab altera prolnon-

torij partc, vt diximus , pcr lacum Galam vcrfus Auflrum faltcnl : addc er-'iam quod,vt diximus lluuius M agnices, cum quo hiduo àgnarte M cridionalicon.lunguntur,exlaililactloriells,s'erûls N4eridiem, cum Nllus verfusscpten-trionem, Euar. Tcrtius Huuius vocatur Aröe )

. (AartesegtcntriolAaliorigillemtrahcns cx aurifodinis M onomotayûnis, aureas arenas fecum vfquè ad m areraprans. A b horum itaquc iuuiorum oftio -& finu veI porru pif-coïiflim o ex-

tcaditur Saplaalanum rcgnum ,perlitttls maris vfque ad Euuium Cuamamyno- cgzmgAméhoctbttitum ) catlcllo quodam à' M ailulnctanis pofl'e' lro

,quodincis vilitur,

. o z.j j,; P .

Page 66: Francesco Pigafetta Regnum Congo

rï D E SC R IP T IOripiszqui 2t Lufitanfs laS fiette bocas,idprcm olliis multas facicns lnâllas, lgaganisell fegtem ora apgellanturyeo qpodfel7

.

habitatasyin mare fc cffundat : ori-gincl'n quoquc trahells cx prim o & m aximo N ililacu. A tque ita totum Locre-gnuna ilyzradtlos llos Iluuios , Nfagnicen &'icuam ann,fuxta littus maris conclu-dirtTr. Parum 11:1 paucis habitaruna,rcgem laabctls Nfallumctanuln,qui tam caA4onomoraganum iugum detretàans , Lu fitanikr rcgl fubetl. Caput rcgni e(1infhla quadam in Cuama fluuio eodem nolminc quo rotuin rcgnuln nuncupa-ta. I-ufitani etiam in llu uij Cuamm oflio caflrum llabcnt, com lncrcantur enilnculn jlxcolis,Gom gio,fcricos,aliosq'; qui è Cam baia adferuntur pannosyquibusincolz adveoitum vtunttlryauroyeborejfuccino: & fcruis com mutantcs. lnco-J:c non ftznt ln llis locis nati, fed antequam Lufltani co gcruenirent ttx A rabiafelici fcallhis fccundum itluios defcentif-ces zcunl klonotapanîs columerciulnlaabentcs. Adueniclztibus vero Lufitanis & crcfccnte conlm crcio, rclia apa-tria,fcdé in hifce infinlis oliln defertis ligere ctrpcrunt. lnterius intra nim irulncötincntcn) vcrfus O ccidentcm yefl kiononzotapanuln ilnpcrium : aurifodiïèisdftiflimu m,vt hinc in omnes circulriaccntes rcg iones etianapcrloca rem otio-

Salom oncm om ne au-ra aurum magna copia diftrahatur, O pinantur cluidamlzum quo in flruaura templi Hierofolymitani vl'us efh ex laoc rt-gno accegiffe,quod & vcrifilnile videtur, multis ibi egregia antlquitatis apparentibus fignis.

uzdg'tçcu Wl-didcia quoquc ibi vifuntur quam uis vetera, tal-nen fingulari arti6cio & Iiru -.J.,.Jn.-#. aura, rnagnis quoqtle fu rnptibus crcaa, qualia nuf-quam prarcrca in 0m llibus

reliquis vicinis regnis reyncrl uncur. R egnum am gluna eft, incoljs qttoque nlirt'clnagllirudlnis & proccrisatis réfertunz,qui quoad religionem , magnis fugerfli-

u xevy. tiolltlln tenelnris fiznt quafi ccai.colore nigri,vt& çœteri/Etlliopes,ad brllulnlnt'r,/-,. prompti &' alacres. Rcgcm habcnt, cui lnulri prarerea reguli obcdfunt, lnul-

tum tamen ipfi crebris rebcllionibus faccffentes negotij. Arma f-tlla: ipfis atcus,fagittm & leuia pila.lkcx magnum femper alit exercltum , m ultastztle i nflar Ro-.manorum lcgioncs Jcum enim maxinlus fit lmperator,multos dlucrfbsj tlerc-cns populos , armis fcmper ad coercendos rcbelles optls habet. Bello etian:11

..m tlliertlm operavtitur, quzm ilitcs prœbcntlpfis vîris l'nult'o cordatiores. A-

Anux-ene'. lnyzonum h;r antiquarum more finitlram mam mam exurdnt, nc in emittenudlj3âgittis aliquld feratim pedinienti. Arma earum funt vt & virorumzquibus

tur magnadexteritate, tantaq' uc conflantia,vt m ortem gotius exfpetlentvtunuam fe loco moueri patiantur. 1l1 prçliis hoc vtunturinter catcra,vt fraudumt'I

.eft hocgeliusrefertiflimum , flraragem atelquodfugâ fim ulantesyiactlla Iubin -de retro m ittant, & cum hoftium nimio fcruore perfèquenri um vident tutb a-tos ordinesxfubitù fe conuertcntcs , obuiosomnes iacu l T s & telis coniciunr,nem ini parcêtespvnde & abhotlibus tam proprercrudelitatem , quam groptcradmirandam celericatem yvaldetinnetatur-propriam prouinciam regis permif-fu Blzr habitant:viros ccrto ktnni tcmpore ad fe introm ittentes :& fi nlaf-culumfuerint enixœ, viris eun-t remittunt; ti verù fœ mellam , exufta tiniflra m am ma,omnibus artibus militaribu's inftruunt. Tota regio l'nagutc cfl jnfùlz filnilisj'vndiqucfluuiis circum data-verfus M cridien: eold elu cum regulls promont:-rj bon:c fpci habct terminos, & verfus Neptentrionem regno M œnemugcnoclauditur. Vlrra fluuium (vtad propofituln nollrum redeamus ) Cuanlal) cn-

AnieRi, ''- lltlm, aliud apparet regnun't Angofcia :1. circumiacentibus infillis didum ,àgu

M ahum etanisincolis,vt &sophalanum regnum,qui mercaroresquoquefuntyupxmmèi- laabitatum . Paruo ab lnoc interuallo aliud eft rcgnum M ozam biquc ài-ufita-nTrqn.'m nis diaum , à. tribus infulis qtlm in oflio funtflumjnis M egincatis capaceln ibi

.portum in quo& magnz &paruznaues quietam &fecuram ftationem facerepoffuntpconfkientibus. ln harum infularum .praci'pu: qux & M ozambîqae. , usjturly

Page 67: Francesco Pigafetta Regnum Congo

*

R E G N I C O N G I A N 1. 3$

vr ipfe prœcipuam fccuritatem portuiprimarium , cuius przfeaus tellquis

otunlbus grtrcft, vbi etiatn quaflis Lufitanortlm ex lndiis redeunti unA nauibusrtlpter fum mam porrus com lmoditatcm pt-trciguum ell afylum, non folum éPcriculis, ç6 fi poflint, confugientes,fcd etiall: ti quando accidit

pvt eo telnporeP -

vcniant, quo promonrorium Bonx fpei tran liri proprer tcmpettates non po-

ft curl-um eb legentes : igfz esiam naues è Lufitania vcnicntes przterueaat C ,ronaontorium ,hic plcrurnque anchoralu iacere & fe re6cerecogunrur, vndePetlam colnmercium in ea efl longè nlaxinnum. H ic primuln quoque Lutiranilndiam inueftigantes:linguam lndianal'n cddifcere ctrperunt

,& itinetis duccsnaai funtzquorum opera ad reliqua renAottf-lima rcgna genctrarunt. lncolz

Aaganl'tùnt, homincs czretul'n feri, rkdes, & nigri, fagittarij vt & pifcatores &1vrlnatores optimi, nullis ccrtcrum teai vefltm ensis. Paulù inrerius iuxta littusiacct infula q uaûlam Chlloa diaay parua ca q uid cm, fcd vltra m odunl fertilis $ ckilo.inpu.'roprer L' luberrimam aëris relmperiem

pvnde arboribus f-dm gcr frondenti bus,

1.fruttlbus fenaperolleraris,alnœtli:ilmo fgeaaculo ortnara efl olutais gcncris ali-mellta ad via um human um & atl delicias requifira proferens

-lacet llarc in fau-cïbus Cuai Iltluij, qui rx rnagno cum circris Nili lacu oriens

, tnagno cul'n itll-petu mari illulaitur. E regione llui us infula alia in alto mari verltls k'lrielàtcm ,ctt'infulaeiufzsem quoque nonninis,& qualitatislvt & incol:r vnius eiufdcmq' L,e

vitlcntur nationis : omnes pagani, & fere quoàd coloreln corporis albi,ira vtnlagna fic inser ipfos, & quos defcripfinlus populo,s dilfcrelatia. D eccùter ve-ll

iunttlr om nis gcncris taln ex lalla quam ex fericis confeaispannis. M uliercstorquibus aureis, tam in collo quam in m aaibus ornantur

. D olxus ipfis ex li-gno,lapfdibus, aliisq/ ue eiufm odi rçlausyvt & nobis,funt qualn fiam gtuoûffim a& clt-ganriflilna flrtltlura, quibtls addunrur horti omnibus gencris frudibus &leg utuinibus fem per abundantes. Fuit hac lnfula Clàiloa olim prœ cçteris cir

-

cu tuiacentibt)s lufulis florcntlllima,ira vt rex etiam eius omnia reliqua conti-ncntis loca f-ub fuo reger

et impcrio. Vntlc cum Lufirani eo qtloquc peruènitlfu nr, vires lloa foium ad rcfl- ttclldum iis

y fcd prorfus eos è' tota concinenti pel- C*t*' re#- fs----- -.--f.t---,-,---n-i- c--pii- -----gg---

-tf,----,-f'----i.---,-r-d,--.--,- ,,,,,,,-,---J c j'l t1..' : I n f t I zuu .,y..n /1 :% (.. t1e n t- l.l n o n ad 1a.'1 o du n) p rofpe !-o :g ri na o c 1-1 in-i co !) grcfl-u vi au s & i 14 fu gat'n nu.:'t uuàu x , l ( ' t'iala (4) cu lu o p i naa & d i t l t'fil'n a pr

crda i 1) L l.l fi taao ru tn4 rtt liq uit ln ani-17 kls. Ca ft' ru n'l q uoqu c i n cta L u fi san f exttt- uxcr u tl ty (-c d q uod po flca l'neliori bus #&

com mod iorlbus allis in locis crcais, Lufl:ani;.r rcgls i ull-tz folo rurfus zqua- 'A

dloituraèregiope pradiai nuuij fita,itaconcilicc Lufirani caftruzn fuum habent

t u rn ttf t.

tlratcrcu nda ef't lnûtla S. Lattrenti-j lt LuEtanis fic diaa, l'npl.s.L.w-uokl cius fello prinnu n'1 fi t ab i p fi s tlercaa

, ta n t:r In agni tu dinis,vt nlglle naillia- ''ezzri'.t) -ria il-t lollgftudinc contineat, i ilcigicns ( è regione ni nairuna verfus O t-ientenll

ab oflio Jltjnliikis ldagnicis,& vct-f'us Segtentrionclu vfque ad faqces Coiui

-ln-t'er tlualn & continetltelu vcrfus pronnontoriutn Bona fgei, nhal-e vehel-ncntiPuxu az; rcfluxu, canalcm conflituit; 4.o n4ill iaria latuln,zngulliorctn in lucdioè

rcgione rcgni Nlazalnbiquani, ninlirul'n I7o tklrclaa tmilliaria lasulm, in fupe -rjore parte verf-tts O t-iet

atellt,latiiilrum,quampltlritnais inclufîs infulis. NauesH ifpaniczquz Indias O ricntalesfrcquentant, glcrunque (nonadmodum be-ne adh

uc altero ab extcriori infula 'garl'e in vatliflimo pclago cognito itinc-re) perhunccanalcm

quam uis non fine periculo nauiganf. Et fane expeten-dum foret, Izanc infulam ab htlmanioribus iqcolis cflè habitatam ,proprcr jn-fignem eius ad om nia com m oditatem . O ptlm is enim fecuriflim isq' ueportu

-bus circumdata etl, diuerfls ac lim pidjflim is foncibus & llutliis rigata producitomnis gcneris fruaus & legum zna exquifitiffim a. Carnes etiam tam fcrinas

J'I i c n o n E l e n t i o

Qtlam

Page 68: Francesco Pigafetta Regnum Congo

D E S C R I P T I Oquam domellicas magna copiatcrrayaëraues, gifcesaq ua przbetguflugrat iffi-m o, ita vrnillilineadefiderari quear. lncolzpagani fùntyaliquidcum M a hu-nxctana hzrefî fentfentes commune,colore inter album & njgrum ( H lfpanismulatolbelllcofi &artniszqumfunrarcus,fagittz,& tela èfùbtili/limo ligno,cu-fpide ferreahcmata, quz m agna vi m anibus , & m agna dexreritate in aduer-fum torqucnthoftem, plurimum dcditi. Pcltos qlloque & flloraccs habcnt excoriis animalium confeaos quibus iaus aduerfariortlm ahfquc gericulo exci-piunt. lnftila pluribus fubeftregulis, qui plerunqueinter fe ditlidenr , vnde &continuis ferèexercentur bellis. A bundatallrlpargenti,ferril& zrisygliorum-q' tlem erallorum fodinis. lncolzferènunquam Infula cgrediuntur,fcd tantulnin littore partlis fcaphis ex vno ligno contlantibus, ad plfcariones

pau: lluuio-rum traiettioncs vtuntur, maxima cxparte inhofpitales , itavt/eregt-inosnul-lo modo,autad conamercium ,auf ad aliudqujppiam admictans.cunlquorulntamen aliqulbus com m ercanturLu' firani in ipfo m arly autin portibtzs fitltfter-ram ilon attingcntes,m erces fuas fuccino, cet-a,argcnroyaut-o,are,aliisq' ue rc-bu5 comm utando. Pluresin hoccanaliiacent Iafulœalim, lpaganis & M ahu-m etanis habitatz, quarum przcipuaetl S, Chritlophori, & poftinfulas. Spiri-tus,deinde M agliaglia,reliquzyvt Com orus ,Anzoam a, M aiottus, & parua&

#.mu=., nullius ferè funt nominis. Afcendendo gofteayvtad cœptum noflrum rcdca-*-r-rtlnem. mus itcr, à przdiao regno & infula Chiloa, occurrit regnum M ombàzanum

,tribus gradibus cum dim idio verfus Auflrum eleuatum ,nom en llabensab ln -fiala continenti oppofira, à, M alnumetanis habitata, quœ Nf olnbaza ab incolisdicitur. ln hac ciuitas eiufdem eRlaolminisjzdiEciis,fculpturis-& plèkurisorpkl-tiflima : rcge M ahum ctano in ea fedem fuam habcnte. Putabat& llic rex fibi

J'qmL4=.n- vires fufiiceread rrpellend/m Lufiranosjfedeadcm qua Chiloanus vïd'uj prz-N'**1**9** d 1 fitanosopima

,plutim um enim auri,argentiyvnionum , pnnnorutn om nls2 u tlrex /rv#r,g1.,f-p.:..nH ze generis exgoffigio confcaorûibi inuenerulAt, ditauit. Situs eius eâ inrerclli-/''Jz'. loœ:'t M eridie,& M clfndzâ Septlrriolle confinia. RcxM oncm ugano vtfum -

m o lm peratùri etl tributarius. Sequitur regntpm M elindantlm paruum quo-Ne/zzz#azz-zzarqngm. que,quod fe ilalittorem arisextendensjvfquead

v:tluium Chim anclai,duobusgradibus cum dimidio eleuatum ,& przdiauni flnuium afcendensperconri-laentem jadcentklm m llliariaincit-cuitu continet.Ab alteraparte iuminis m A-gna efl plaga,' à M ahulnetalais ibidem habitata,quoad corporis colorern alhisferè. uorum domus vt apud nos èlignis, lapiklibus, & camcntis conllruakr.

oxum.sn.. 0. ues habent duplo noflraribus rnaioresyquas in qujnqueœqualcs yartesdltli-dunt, caudam enim qtlz ad zrvel io libras eleuat, pro parte prkrcigua nume-rant. M ulieres albz, Arabum m orc vetliun:urpveflibus tùm ptuotis & pannisfericis confeaisypeaus & brachia m onilibus aureis & argenteis ornata iiace-duntvclo teaa facie, ita vt non facilèniti ipfavelintzviderl aut confynici poflillt.H icLufîtani plcrunque interram defcenduntyculn portus non fillum & fluti-uas nauium habeantte' curas,fed & incolas hum aniflim osyqui abf'qucvlla frau-de aut malitia cum iplîs quam amantlmmè conuerfanrur. ln mari przterea èregione duorum przdidorum regnorum Nlombazz& M elindm, tres furgunc

M'ns.bz.n- infèllz; quarum prima M onfa,fccundazanziber, terria Pemba diciturzâM a-*''&r ' Y 1 um etanis qtloquelAabitatz& populatitlim,a,incolisalbisynon arm is fedagri-r.ms. ,,,- '1i-u. culturadeditis,& m ercatura :zaccharum enim quodm agnacopia apudipfos

prouenit,culnaliisfruaibus& leguminibus, p. aruis cym bisim pofitum yconti-'nentis habitatoribusdiuendunt.przterprztiiaa hçc triaregnachiloarh nimi-'rum M elindam & M om bazam,littoralicylnter.ius intra ipfùm coptinentcm,verfus O ccidentem éâmagnum illudlde quoaliquoticsmeptiohcm fecim us,Mnwemsgè

evasw. M onemugiimperiumaquodverfusAquilonem conflliaM oM mbiqtlanil'cgnit M ono-

T&

Page 69: Francesco Pigafetta Regnum Congo

R E ç N 1 C O N G I A N 1. 37& M onomotapani çontingensverftls O ccidentem inter duos Xili lacus ) &vcrfusseptétrionem impcrij PrctœGiânni terminis claudictlr

. Et hiccum m a-i regibus przdiais pacem colit,proptcr commcrcium cuius ipfe quoqueririm s

vsilitarem pcrcigits allatis hinc omnis genei-is rebus in fuo regnoytam advefli-tum qtzâadornatum neceffariis, vtfunromnis gencris panni preciofi cxgofli

-

io aut fèrico confeai.alizque m ercespreciofiores. Et pracipuèdclca

.anturP

iacolzglobulis qtulibufdam excatnbaiaallatis,tltlibusex bitum inequodam vi-

trum clzritate reierente, rubro aut pupiceo colore tinais, &'6liscorallorummore appenGsavtunturproinfgniori ornatu 5 etiam nilailii-acielltesatlrum

,pc-cunizeos laabentlocoygro quibtzs, vt& procliis m crcibus dant ipsaurum yar-entumzzs,& cbur-sed ab alteraparte vèt-fus regnum M onomotapanum

,conu xen rum%i.tinuù praliatur, fuccelra aliquando tam cruento, vtde viaoria non facilè iudi. r''''s 1e'/-. .

guvuayr,cari qucat : concurtunt enim ihi duo gotentlffima totius iftius contilaentis re- cru.,atvs-.m..gna, quorum fubdjti etiam & milites funtom nino bellicolïflim i q M onom

ota-)tr rcgeinaciem educenteyprater m aximas coyias quasfem perhabet inllru

-ltAas,Amazones dequib-fugra dixim us,crudellflim as viragines:M onem ugl au-tem rcx Glachas laabet,de quibus fugra mentionem fccimus

,autlaciam e*orum& robur in ccplenda Congo & toto regno deuaRalltlodcfcribciates

,A lmazolai.G/aelarx-busillisat& conftantialita & crudelitatenotAinferiores-M tAs lnis cft,quod labra

p...,..& genas ferris candentibus fignant, & palpebras verfus fiontcm erigunt , vndcct/u ipfi nigcrriini fint & oculosalbospntcntesq' ucollcnduntscacodzmoncs

otius quam laomincs apparcnt 2 adde quod & terrlbili fuo clamorc & ooatuP -vcl cordatiflim um qucnque perterrefacere pollunt

. Scutis quoque fuis larisbilla riam vcunrur ) aur enim terrz eos illligunt (ab lnferiore enim parte f

untacuri.l vt m uri i'pfis fint loco :aur jis in altum eleuatis om neslloflium âgittasexciplunr. H oc eriam Atnazonum f/audem ftratageplare eludunt ; quod ni

-

m irum fugam tifnulancibus infîflunt quidem,fcd obiruato ordine,& pàuca

emirtentçs iacula; cum vero veldcfelras,vel iacul*s fentiuntdeftitutas,tum ipfiprimum trzliarl incipiunr, & hoftes quafi inermek in fugam agunt & oppri- 2.f,,,,.2, A-aunt. lptaramen Amazones huius rei expcrtiflim œ

yffaudem fraude compen- p''24*.***l'! a..ttg s..-fant , & ita rctu gcrunt, vt fi viazfuetintk quod raro tamen flt'j arte m anuuln & w .& -w w.pedurn velocitate adiuta , m orteln potius oppctalAr , quam hoflium , quos fe

comm cfturos fciunt, fid. ei fe com m ittant : & hinc, vt d ixim us,grzlia fiunt cru-

entiflima. Verfusseptentrionem inter M onemugi regem & Prettegianniyali-quor funt rcgtlli qui paruo negotio dcuiaiAnunc hunc,nunc illum pro dom ino

agnofcûqcolorecaterum albo, & ûaturareliquis lAuiusplagmincolisnlaiorcs

.

D ereliqutk /4cf.r wfqzexdftnum lmljcsw. De imperio Tazzr-Giannt o'rj/dx

.T confniùnffdemum Jr uA tlozjjd

-/ia: origlno.C A v X .

. '. .-

,..'

. .p I r T v s itaqueyvt dicere cœpimus, Iegendo vlterius a' M&.( z

leha,-o'-... - Iindano reano vfquead finum. ArabicumymultaocqurruntV '.f- r?=-:-' '> '' - l

ocaàTur vcisfiue M ahumetaniscolore corporisalbo,incul-fr,y.

- I 'ktz- - g-s ' 7'''''à -=-2't-iv 4., to ta m ulti quoquc portûs,inqulbusvndiquecolauenientibus1 -mw -lt-xjs .-JZP ,'1 ; l .v hù'A'v.,..-%t u' tam incolis quan' exrraneisyomnis gcneris m etccs diftra-Y ' -

,6:''?% v> , huntur. Pri-mus diciturpatcc,fecundus Braua,tcrtius M a-t, . ;- .y.u k;tk..iki .k, :

. gadofclaus , quartus Alliol4y& vltim us :?t prom ontorio illoiamotb, quod verfus Orientem in mare exporrigitur

yhabetnomen G uardafui,H Qu@

Page 70: Francesco Pigafetta Regnum Congo

!#quo ctiam fpfum promontorium infignitur. Ethoc p romontorium magnumcum f2ry& egregie' promincnsyodanibus przternauigzntlbusex lndia,o rm o,&6w

nrrtvtfài - .,om onvo. A t-abia felici,ab alto confpicuuln ell ; circa quod eLiatm Lufitani,m aris lnuius./'

-r,-z,. dotaninium fibi vcndicanres, T ut-cicas naues, qtlz in iis locis abtque ipforumcolsfenfu com mercanturjexfpcaanc, & preciofl-s nncrcibus oneratas, capiunt,ira v? przda aliquando reddantur ditiflimi. ln circultu autcm hulusprom on-torij, verfus Occidcntenn, funt q uoqtle aliqui portus,ah 'rurcis occupcti,quo-rum yrim us dicirur M ethvfecundlls Barbora, & hicalbus incolarum color ccf-far, filcceclcntibus rurfus v'Ethiopibus ; hinc vlrcrius rcperiunrur Ceila, D ala-cc, M alaca, portus quotlue egrcgij omnes in Mno territoriojquod incolaruln

zzrvt-qiam lingua Baragiam dicittlr. lncol:c x'crhiopes funt,armis groluptiflimi. Vefbun-''Z'#- tur infcriore rltul'n corlloris,cb vm bilico parte, telagoflipina, & honoratiorcs

pallia qtloque cucullata, qua Bcrnuffos dicunt,gerunt. Terra czterunA auro,cbore,& omiais gencris com m catitnus abundans. H inc apparent genlina linus

n-trtrtm.n- A ra bici oflia, ilnf-tl laln Balncllnandel, quz inter vtranlque colltinentem fita eft.Kl 'n

.f=''''' ala vrraq t1e partc prarcrlabelèria, quorû alterulm, quod verfus O ccidentct'n cft,J ;+.t J'zzr,- -,.:/ : - .

rzttymc, ,.,rez,, zj' ln jlliaria cotltinet in lati Ltldille, grofunditate rali,vt etiam maxiluis nauibus'kzrlzr'e, +6. e. l'ir geruiulm ; altcruna j. rantu lt't nhll liaribuslattltal,vadis,fcopulis,& arcllls ita cft''''' f'/''/'Z'''' rcf-ertun)

.vc vix fcaphis fit peruitl lu. lntegra gutem illa fatlx qua finus in O cea-36ï.4. .w

nu In ell'u ndi tu r, e tl 3 o 1,,1 i11 i a ria ltk ta , a b vtraq uc parte habens pronn on t(7 ri u 4-)1 ,. # 1 * ;4.q uoruln id ,q u ol i n Africtr efl con ti n cnti lkoflpel,alterum veronquotl i ln h rab'' =

felicis contincnti c(1, ztra vocatu r. 'f orus fin us qui aùl I zoo l'nilliaria in lolagi tu-dinenA cxtent-liëur, ab vtraque parteiuxva littora vadis & infulis eflrefettus, il'avr ntlf ual'n rlifl- il'l luedio nauibus oncrariis tu tunl fit iter. Nfagno cnitn inapc-qtu vcrfus m arc Jttfl- ucns aqua,arenas in listore eiicit , lmediatn ft-m per tmagisrnagisquc excauans. Porrù quoniarn al iqtlotics Prette Gianqi incidit nncntio,i l'na si l1) us & pottnti ffi ln us t'btius A fricz efl Innperator, fiaperclt vt & Jc ci L1:() u

i rc .ni fitu & con finiis p'atTca dicam us. Incipit autel'n cius inaperiu ln ab intcrio-'rezze/ av. g''--/ezz-a m. 1-e f- i tp na f,-l.1 LIs A ra b' ici artc (f f-'ts cnin: fauces cu'nl alit ua co !-1 tincn tis pnrtea u c :7 p . )

ïn tra 5 o ab lzj I'lc an nos, d uculu fuoruln negligentia arnifity'ru rcis ealn infidcn-tibus ) & exteltdfturvfquead infhlana (Nlli: Sienen,quœ eft fizb tropiço cancti :ita vt colètiaiul'n cius verfus Orientem & A quilonem fit l'naior fnus Arabici

.

pars : vcrt-tls Septentrioneln autena & O ccidcntena claudatur ./Egypto &'-N u-biz defertis : & verftls Nleritlfcln contingat prtrditlul'n kltrnc-nntdgi rcgnunn,infuo circuitu coluprchcndens q tlatuor lnilliari uln lnillia. Regnul'n in luultasprouincias diui (-)1l4a c'fllq tlaruna quçquc fu tll'n ab 1na yeratore izaber prafeaum

au : rcgululn. 'Fotun-l cfï a uro , argc-llto, gemnAis, onl nisjue generis metallo-Infolr 9a- .

- - -.,.x,,, cvtoyr. r

-uln foi-ïinis refertunz. 1 llcolz noll f tln t ctufdcln coloris , led pro locoruln dif-#lcrclptia varicn t, al tj enin) fult t nîgri, aIj albi, & alij coloris iuternncdij, ftatura

Lex. ç,JFa- m edïocri,& llttbi tu tlecenti. Aulici &, oprilnates velles habenrex olmnis gelze-''*' tis pannis prcciofis conl-eélas, qui bus addunt torques aureos, naontlia, aljaq' ue

orllan) enta '. rcliqui cx Icyq u n4 prttfcrf pto, fecundunl fiau ln q uitq' uexclli unturordinena,ira v: qui bufdal'n non nili collf-utis animali u ln Jlclli Lnus v:i liccat.

C hrifliani 1u' nt , prkrterqtlaln quod ccrem onias cliquas ab H cbrzis lnu- 'FAl'm .z#./-- tuantur. ln fctlo cfl-u naptf on is klaritr, conuenlunt omnes rcj u1i & fatrapz iajismnênonts l

-

+n.,. eaa. rcgni àletropoli Be1 ncalec, hi - & av1 feftum m agna cul-n pom pa celebrandunasI'ultrnn.. & ad tribtlta regi dcbita j,t't-t-tlltlcllkltl:'naaglac quoque eù popllli garte confluen-''''e'e7eJrJ'. F ftu m celc bratur folclnni procellionc

yln qua ci rcutn fert ur f'tatua vi rgillï s,te. chunaaîl:c lmngnitudinis, pllta atlrcc, pro ocuiis habcns duos pyro?ojlucenttfli-mosz& luaxllni precj) reliqua corporis parte nlonilibus, aurl), gelnlnlsq' uc, l:avtoculospcrllrilpooanryltlcêtibtls ornata,trgbiint-iftetas aurcoylnïrabilisal-tifcil...

lmperator

D E 5 C R 1 P T 1 O

Page 71: Francesco Pigafetta Regnum Congo

lt E G N I C O N G l A N 1. j #lmperàtor quoque progreditut-ycurrtliinfidésaurcoyautelegplpanti,eaurogetn-misq/ifktèvndiqueteaoi Reliquuspopul' us tcnta concurrit multitudine,vno-uoqueiatuam &regem viderecugielatenvrpltll-ilni etiam conculccntur. Vo-flcztur rex corrupto vocabulo Prette Giani , qtlod iptbrum lingpa reflitutum Wimrn r'z'lBel Glan fonat, nomine compofi to â Belyquod ipforum lingua ,lut-nm tlm, per-feaiflim um & om nium excellentiflim um,& Gianlli, quod principcm ac do-minum figniEcat : & cum pofteriuscuiqueprincigi aut rcgulo detur,com poti-tum ,non nifi ipfi regiyom nium m axil4Ao& exccllelltimtuo,qtli D auidem ct-iamfevocatscompctit. Reftatnuncpro ogeri! conclufione Nili defcriptio.

Oritur aut hic nonin regno pradiai Prctte GiatatAiyvt quidam autumantj ..>.linu.e.m ultùm inus ex montibusLunç: nequeetiam fecundum Ptolomatlm exduo-buslacnbusjquorum alterverfus Orientem ,alrer vcrfus O ccidcntcm , radici-bushorum m ontium adiacentydillantes lfeinuiccm ad 4j'o milliaria. Sub ezenim poli eleuatione fub qua Ptolom zus hos duos lacus eflb alxrmat, fitutnquoqueeâregnum Congianum &Angolanumverfus Occidcntcmj&inplagâO rientaliiacetimperium M onom otapanû & regnum Sophalanum 5 ita vtin-terflitium continentisab Oceano llAdicovfqucaûle tlliepicunl fit mille & du-ccnrorû milliarium : in quo aërmat vtoculatus tellis domilus Edoardusyq. ui

reperirsregionibus peregrinutus eft:nullum grorfusvnum faltem ,qui regnum Angolanum àl4onomotapano diui.

dit,inparteo ccidentaliab Angolanis,ino rientali verol' M onomotapanis&soptaalanis iaabitatus:itavtnullius alterius vfquein hifcc rcgionibus lRabçatur'coznitio. veruln quidem etlyduos hic ellblacas, fedhi aliter fiti funtsquam

- -

1 llzzontibustuiazabeâylaabelAs fzcun-utat Pcololnxus: primus enim ongePd um non in latcre, fed ante fè,lineafcrèreaaverfus Scptentrionem duaajatl

'lringenta lbrè. milliaria diftantcm. Opinantur quidam etialu ex incolisjquauuodN ilus è primo lacu egrcfl-us à terra abforbeatur,& gofl rurfous ebulliat,qiij contt-arium alrmantyquibus &E. doardus noâercdflipulatur' cum cnilnvatlas nulloferècèr'toalueo f-olitudinesperdtlatjab/orbel-i falfopptatur. Dc-inde cum infecundum illakitur,certccx eo proprièloqùendo otirinon poteft,fedvere originem habetex prioreduodccim gtadibus verfus polum Antarai-culn cleuato,horridis &inacccmsfcl-ènacptntibusyqrtfunt Cafates, riitripatgcntf,aliijue montes quamplurimi citcumdato. Atqueitavt diximus, cxhocxiluscxoriens defcendit rcaa linea vcrfus Septen.trioncm ad 4o milliariayvb i de-m um in fecundum priorimaiorem & M are abincolis appcllatû innuitjfub li-nea-c quinoaiali fitam, cuius latitudo eft zzo milliaria. Dc hocpro cerro re-feruntA nziclai,vctfus Septcntrionem vici'pi habitari cum ;). populis Lufitanospcr omnia referelatibusyfcrigturisynunacris & menfuris vtcnribus, vnde argu-m enramurimperium alriflilnum aut Prette Gianni hinc non longè' abeffe. Exhoc autem lacu elucns per roo milliaria, infulam conâituit M croen , nliisetiam dum inibusauaus-cotaiungiturenim cunAeoab O rientalilatorecolucs cot-es#'.-duuius magnus quoque è lacu eiufdem nominisinconfinii's M elindani tcgni 'V''> C'''''N'6

to r,wszvj.fro,oriundus,aliisq' uc abalterapartc torrentibus: quibuspvrdixim us,auaus in 'ur.duas partes diuiditur,tertam alram & nnontofam ab vrraque parteam biensjt'Juz V eroc ab incolis appellatur. Przterea in circuitu lauius in/ulz ab vtrb-

quelateremul:i alij concurruntHuuij & torrentes, quorum ab O riente przci-puus &maximuseftAbagnièlacu Bracinalimgerium Prettc Gianlliperlucnsj& ab O ccidente pracipuus efl saraboë,è lacu eiufdcm nominisproucniens :Puuij przter czteros mcgni&nauigabiles: uoS omncsin fe recipicnsNilus,vcrfus Segtentrionem infulam ita, vt dixi'mus,colnzituclasnlnvnum poflcaô-mncs reducitalueumy&per Y-thiopiam deferturyvfqucadcataraaasillas ce-

1-1 z lebt'esj

let-aliquot annosin hifce1lacum , pratcr

Page 72: Francesco Pigafetta Regnum Congo

/-7 r;

lebres,vbiin vallcquadam alriflimis reflriaus m ontîbus, tandcm iuxtasieneninfulam, ex alris decidit f2opulis tanto cum fragore , vs aures fonum etiam lo'n-gfus rem otz non fizftineanc. E: hinc JEgygtum gct-l-ltlens, tandem geraliquotofliajquoruln llzcduo,lRetngcD lalnatoy&-erfus 0 ricntcm, & Rotfctto,.verfizsO ccidelarelu,funrjArzcipua,iln mare M edirerritneum 1$ rcgione Cyprf efl-undi-

w xit..s tur-lncrcm cntum eius admirandum quod attincqcatlf:a citls prœclpuacftaquçYn/;.,/ zeswy,'e cogic, qulr hybernis tcmporibus continuis plutliis de ctrlo cadit, ( hyeme ibi'<u ''Jr''zr' culnverc noflro,hoceft,in principio Aprilis incipiente ) qu:.c non lnilautim yvt

d noq, fèd tanta cogia tantoj' ue cum impetacadfr, vc terraad inhibendulnap unon ftlf'liciente,omncs vndiquedutlij tandem intumefcanr,prçcipt?è cum,vt &Elpl'âtlixinpus,colatilnuzfnt,gcrquinqtleintcgros m enfes,lèilicer Apriliyyfa-'io,lunio,lulio & Augutlo, durantibus pluuiis. Addcetiam quodregipmon-eofa,altiflimis m ontibus, profundis conuallibus, & pcrconfequ'ens m pltis tor-rentibus ,& lninoribus lacubus efl referta : vndc ;t, quodlais omnibus,vc dixi-zarr- mzxi-

v,,. lmusyintutrefcelAtibus,aqLlzlragno cum impetq deferanturiqduuios & lacusm aioresquibus & hic traaas pra reliquis om nibus tnundipartibusabunklat

,khabcns alit:uottantmm agnitudinisyvtlmariapotlus quam lacus videanturyqui

dcindectiatn no*lllinoricopiaferurlksexonet-anr : atqueitaN ilus exhisver-fus septentrionem defcendens, vt & Zcirus &Nigirverfus Occidentem, & alijverfus 0 rientcm & M eridiem , llatishifce tem poribus, m agnoom nium m ira-lo augcntur,vt plerunqueincipiat intumefce' re circa finem Iunij , & crefcaccu

fcmger vt-quead zo vel cit-caselanptenabris,nunquazn fcrèaberrans-cum enimplutlizvet-fus M eridicm fintcertœ, & illis oris vbideçidunt,aquis cetto tempo-ris fpacio rigatis : reliqu:r aqux delluentes, errarenon poffunt. Fuic caufa laa-&enus obfcura m ultisq' ucambagibus,erroribus & fabulisinuoluta

y& cum fa-niorcs quiuis facilè iudicare poterantalpgmentum hocà'pluuiia prouenire,vr

inantiquilm isfcrirtoribusab H onaèrovfquevidcl-ee:,nulaqtlamtamcn penitus cognof-ci potuit , donec nobis fingulari

cura & induflria dominiEdoardi manifcfla-retur? om nes contrarias opi-

niones refellens.

D E S C R l P T 1 O R E G N I C O N G I A N 1.

f I N I S.

I N D : X

:;

Page 73: Francesco Pigafetta Regnum Congo

D E X R E R V M EV E R B O R V M M E M 0.

R A B I L l V M .

?< jj )' '. L Y

= .V ,? ' r Atbiopesalbiis z-llo. z' - 1.* - Atbiopum skre/lw/lr ? ibid.f - - lhnft congiani vzà fls'in c3?H-(ianzmyelkionemfeïuov. .,?>

A.J'l -tm/-ls içud patrem çffzf; vegno fP./*lIf; isbitvet,atz///lrvr. ibid.

alftw-/lpfl otitumpzttù in ayflmfpljfdplrlpla-tgr. JJ

Alfosfts J/urr: ,?JlfJr;z?ftn JJzj'fleoiîlrùspauçùllipat- f/'lêAf# ivitlllnm $*'.Y#e-&:lr. ibid.

A f ?zifl militestyqidantesf.ttgsinnuutcovftlia-ibid.al Emanaele togr;i pufeao afAa/osrlfr. gl

âlfotftt.s pif?ucf/lp diuino ffefxlf/rl viiïot'ia f.p?;#r-ntxtuttndiuinoauxilio 4F?;zal-jurF/4 t'opitt,.ç W,-cit?fugttt-jlyqt #.#r,f)' es'ga /7p./S.: demetltix-isid.

zf/fr/z#'f.f prûpt'iik pp/tNz:r: lapdes /f##rJ/Jlz/z'J'J':z#-plt u$'. cyucisattulét. g.g

Alfonjlh p/zilrif.4 itiblz j); vngm r,xfe?'z'f 6- ;':mllff-t'icttrat. ibid.

zf.#?;.#J tria irtcfzrra templzfumptuofa zxfrffi cu-tat. vd

Alfonfus atvk,;J'..j/4 cbrijlidtum Tr/fzipst'p; com -mcisdzt. iléfl.

AB A c x I maximw Orieslà #ff-uifu. fo1.59

z//frszr;J Hotricifl. in rclwn congiazofucu--foz. ap:z'

Althzvzî Lrjflrzac.f (1( /;'n'D (A'm c,azgiaak t'et-ont-i-ljz.r'. itid.

JJJ/#,J;.'s; ab itlzflp in c/,?H/j,Jp,1p; t'eligtoselnfeyuore(rri;ij,r'//r. X/.J

Altuyuf )GizJ?/k p?). agnxtashtgzm f'a.?r./Jl. 4.4z/rtzaiel?lyraraefrrp/rralf/fizcpojrvr. ibid.pl/f?zzzls Lufttanovtfm4uxilio in Atpxj'af/w rêllitttituz.

zl?ixj'tlksprl/pa Cvcovgonorum rffl/) Ltlfttzsû ù**-meëciz. J*

Axgalattusyexkufttzsot'u pl 6.* c,pigfzzleftpi mer-cfv#p/lat. 1$

2rJplf,fa,rN*yfr?H4 8'//raragplglg. 16zrcefz/lf & ccgittvi t'xerfir- congvefus. 1Jf#.Angoluzczunk apprrlyre/kyfp,/ipyf/algla/k. '?zpgp/xp<rvppifxrvrfafrlr:r//ran#; comme4ts bel-li r',. 17. turatv sanins >;J/#è#J1 nugnopre-J#. kllid.

5+drlflflj yegsmnnb'bi ?zqcçrzr/ffme?i ojliam Fr/.#& s.Tlloms. *Asinulquoddaln ;j;cJ,/?:rAf#ja#:&>Jrp#::y,##gentita (Wdrrfr'. 2.?

./1p//7r,p#72# 1,)fJ?a&z/I/). :2sAstntjinftll.. ,d.n .âz/r:sb.&lx.mfirpillz, Pembœpyœfeabu. zzAznis4sutnzegt3gmmultisfodisù t'eàôr:. 11Anzjunoyum A'ItJ:Jf: œdljicdtiosem tzwlli cpl-gixnitemoutur.

zr/t#raliplWj.JJ inxitml't #,#e/flê.âznicanorttth Jplz.

J#:1

. jjj jj jrjjl .Az.zjcanovum lzffrff,.c & Jf/#,fJl. 12zlaa-ic/fridl'à?/l otnattt,s. fJJ#.Anzjcanorum AWè/. ibid.zgfze/rzr#a/Wpz. J8plekf'/ pynlnaîttotium. JJj#.Avabizfelix #c ditja plf. .;+z1) bov, p/:/fp;,1)j??J/?a,acclf?pp,&;J&,-,,>a,>#v-élffs/lcct//jxrc.r minijlrans. T#

Atboresfub dfyf/yf, itt l'.paa#> itfula. zAyoejluuiu,î zf/dzz,sazzazsfpfww yzptat. yzAlhtmptipzis Mzaftc-/'' c.#vn;, pli nugnz jrizjwff/'i-lennitatectlzbtetuv. j-y,y:

Agvttm & zzpafw?a /;p?; 'vbiqne Jeplrjf/y; monnt.ff/sr &$'p. p

z1/&vl:w#:/ infattcitus flpvzzfralkfldvzl?.f in-fula,duo Jl/J conjlitait p#fz- JJ

Baia de l,fJrlnzia#j,'f4',flf/: laotîfc4pbntum, vp#efl:diatu'. ,:

Talenavum pi:f/rjlf/fb Jvxra infulnm .r.,2,#z.-. #Bamlla z'/',jwf congizni?yoténci4-ln. jr/sw/z eiu,s 4-ptimimilites dcz-ôp//j-/.ff-j. 19

Bz/aôapA:aflicfzasf-l/fzrzm tetvejlt'ia gJ/z#lv:.-tatililyavo. zl.2z.zg.a.+

Blnamjaawftulù. 2:Bkvakiam ?<:, JJBzyvlmedl n

-/fl-./ftmh* Gtadalcbibir. a/.#Bavbelajlaftitts. aJBattx& >z&),';JllzrrJ:f cnngovintouizcin. 18

11 J snli

5+z/faz'l?z modajlicv f'xj/if/c-faéf-,falzrfblry ) vegêtff

-jl.zafe/fltcr.jlfff. qaosxgye rgpi#ea; ùnpetut.

+6.47.zlffrls p-/âzffl Aluat'i fsffp,l , JJJ Alfuro i: zegv.Jfpcdjr. v..j-

Altuuts tf/-lrdrlà fodin;t's in 'JJ', Congi4na pl2-cbinantibus f'41#/ dtnegplt. a/.J

Altunts Jeritaff/az exnccftltétiqhdisù og&pfccpx,e, #:/>;J4??; l'egi ca//e/lf-p o-lit. a/.z*

Ambiz-eangalo gl/pffdrsaf,f/fJf/f/'. loyzaljmjaAp/lr/frc quid ? J'Ambu vc/fpccfsffn; ) bitlenzrtt:n #t??'?lJxr: non :-nafcituraconbrJ ?l;JIJltvN?ll opiniostm. #

Ambtiz- Jfff/jffl. Iozvllac/p/lx/f qfti. 1/z 3$&014 FqnJfPa. z.l6

I N T

Page 74: Francesco Pigafetta Regnum Congo

l N Dsoli :gflzzAzfafzflpftfplryfry'' coscedtlntuva&qua-

a. 2J

Battitni pr2 sstevù congi Jrpzscffy ftngttljritusxçuaf/exrprjrzi/apfxzds- qaave. . 26

ztyri/,/':/ luitts. j pé'.n:?;:#k'll./3.'f&=a ofiuminfùls é'.T17p&2. 4(p z?.F:J/#.(/Wff.r. 7Ararazfzgllalrl/plr/lf- 11lbprc//pj/prppatmlp?jf/zl;. 6lipaay/rj/ll'pzaprllprjlfzl:, 'vnde Jfa diattœ. 5otlkffy circuitts. ibid.

x'npry'.y,.d.//'àfpa infulx ,$'.T7Mp;2. +:ravacg//f///vffj-. 5zArwylrt/ppasl vbi t'pp/c/rffr. 1..zsla/nzvCpflffeaflspzs-fl/vr/rflw vkimqnaco-,1a. 2z

zkfce#zplni/:rp4cppa-lrxra. 4.+àsrrszaapizezaàwxlrif'p#fpàalvrdzr. .g

C

16zlllzpili moztesaygenti vfw: inftgnes.c/flp de l'f4 cuvientesfls liJ&p'; vti ?

c'al, de I>;z/p;2>,J?,pp2parprj:?:,gJ?);4F#w.caboueq #$' infulu.Cac/atçp ?ij't'i.6 k egilt6 ,//-pzirpAi/llffrz Defett.(2<.;#ïJ ?A/9rf p ; t)p-. zr/#z.jkqj,afpi'.C/rfp,ïgf,z//./i/afJ duki,i '-tzej'aj t'jàta3nani.ca#;,,/?,4 ppa! inuszsj-. fp

-//f/z iliî-lwklliacetttes.ca/tdr/-z/-/'vt/kx.jff:f- ita #/Jl,.w &' gffar: ?capqt viride.carjr/zfxz//fl//rs.cavhescallinlx a/w/fgrtplfac.ç in plg/lapprf'ljd. zz.civnes i/fCziapfzc pbi publice in Apaczà vendantuy ?

12

c'f/prl/,r Di.tkifts ') rege ctmzfïz-/frll,fz-/-lrazz ye-xj':a; legatw ??pfllfrJ4r.+J'. ablnglù C/eIJ/z, œgrer.:?2&?a euaftt. ibid.

i< itb%la fl: èxuabsfames tsrf/fzzll. 4.+c/patzlakcpa qtule dpj-a/. 25'c/?,r'Ju regio Jxç//fp/kwru monetit &f':. pcle/apfl;: lvtcts. ' 1.9cbiloa jlzlè/,..#i.rl/à c/ t'atione dà'>ïl./;&k?'H//;z-y.)-' z

,)Lbtlo.t Fp#//;: 'vetjts OHt*/'rv;, çittsqyincnls ù2r:-t'i.î Jfr?ù r-j. yy

cbiloa Jl/e/z â Lfftdsù #r/fjJl4 rtgetet'viln ,$'f'J/-pzta ef/. ibid.

c//j-gat bijlftgius. 56'c/lksvpi

cç'.zf.fcpr,'cé/fr//i qgaliî lAipz'llflk JJcblz-z--iniwpoppli z'e/alfuzjg'.. 27s-cl) f#p?/M/t.#/lj?/J. J'JQlet'it'i in rrxç'dp congiaso al-/-gfk: epfcopof tJli dif-folutiovts. v 1. nflcj4rerllacjazilzy,rrpifyrarxprinLtfttzniam. a/.z

Lliwbebs ?./y3.f Matzmxsiprotdnto. yzc. sblexpeçttnfœ /pt-pfvar ttîuâ cwfl'fl/ip.r. J. 6-- z-pudmttltvu af/zsrc/frtv.

cpf,'l wtlo'i6 ç'flf//ff/whi/'lfJllfJ.

E X .

cola Jrldrà virtusftngulqtzk. ..?,coluesjuuitu :lfw Ntto coniungitur. j.:covjfco jN.#/a. ' . +cpggtl Ali-ita A'f',j'rif#a drr iufalicli :jlsflrryg. y. tem-yr,uf'ffra aèiipibtd. d4p?zl/jJ'fflp. J. âîgentifntii-wà

-/-fr/ix. ;JlJ.congtz vrl.r qftae jsf/fppajratc montif aff/-jtura.28. z'f'.'t- cplêcçjaals ibi zYfffr/.. ibid. wlà circui-rlsd,.- locifœcanditvv. ' ' ' 29

t'lppxj/A;j regis rjrfzfaç. 1.9

. congixni 3'lxç;: ntagnitado 8.-, circttitus. z.;#Congi z't'.'r quotnodo 4#J#j',/; cbrijliantptl iyaffrr.-qIwfuetit. ' Jz

congi zt'xfïflw/fprel/ir/cxçuljtml'pi ,) Ltfttanis v-gepetit. j&#-

congtani Azgid d'p,. congianorum fa/lrl'llprzpw Lu-flrdopyreff:zt?iilia. ,2..)5

cppgf rex v,1 cum vxprc lzzéljr/alarrfr. s..i%F;/j,/4 q'uotlttc z'j'gà lnaiov #;/frs yaz cammgltùrt?/pjnlf/#'. .?+

Cplwj 1 fkltp/ftr/w/lprvw bodieyl,i. v oCbzz,ji/-pi'sa morbi. ' yz

y./ çongiani rrt'l vap momento c/g..(grt/./?' ftcceyoves in,./ t'egno. mz-fed vrrjagll: ptv rf/pîf//'rf4?./; oktt-ttn-+7 tuxrf/r. jJf#.lo ctlAwjlss.r yex FNJJ/J''/â;* comcdit.qo. JJ/.J ititlsmdi-z 61t ?IfJ/f(1. ibtd. j?J 6wiminitltbus gJ.fc;,?;n#p

.??'/-y2 cedat. jljg.JJ covgi rt'xç'?r,r minnvtuftuflit,tspvitk Iupcç-.52 congi z.,Jà#/jJ/J satu êpzfdr, W. tk z1/> njès.z congivtttlltpln f7p/p?',# ?rffzu k,.'/. /.?z zpit-.;. lle?r/.:lrff/p;

26 .J)) ) ppalj'af. œquinotl ikttt jJ,'/J. cecblcu )./ia?.jpij<lot.o nct-ffiz/tc i.tpnttft. in tp?xpicr-' iù. zf

congiatlot'um zoaalwr, ck. nrf/tl p;;/jr,z?'fJ. 15c,pxçialf :./ Ahg. p/.JA;i exei fprf/.r congri-f'fuf. lgcongiani trt/fkpzw- locofenes l,v/z'rz/t, zi vtiktspor-'

r#lrrJfr. 22 .congixni ?/:r,'f.,T' vttboves yltf/wal-lfir nomine spa-ctfpast. .ap

congiani #4?mp.ç Fltt,î fùliis lpzl//prf?'phr Jjlucjl) jffwz. o lr.o/jJ cooptz z'àh;?..;,p.t/l/a'': tgm /pf'taj/ja./?,f -btaht a?/j#t.fa,.jI*J. quali. pljla//aôf/prjarpppaj-na gf/é/?pz dtg. zkq/-fclasl/r. -g2

cnngiavorum ;a:J 6.,, /a,;,ap; & ,Jf'#fc?;/f/z;A; zegi./kp declklvatidl. . g.,i

cotlgiavij-stmn.dadivoluztdvis ftrgitutife zzlzv.cipant. .4.7

covgianol'gmvtjlitai y'falft/ffls.a/.g. Ixdieynus. ibid.k//rfï-zrj/a w/z/i-tu )'n.(',%n'a. ibjd.

cpr/d/rjflryjllflfdl-/irèlflra #'#' itutiolubêst lj/pzje,nequeanno't4m #e(w?'./'-x< lzozttst. yn

congigtnoytlm iacf/lfupp:p/zf. 5t'ctlrlc/anlfy-j/ljg/zjljler d7'. medif'u,î d,&+' cbeivgtgus.j.tcrb#.f/filils motis i: yegzo c:s'#al;t?. z.Tcvux ja twgno ctp.'zfgpi: et yff4 ,) regt Alforfo /?t?#fzddbuc w

-jrffr. gzj# çudi-klt4ijottus. Jy2# Ctumajlutlius. J

C0m*

Page 75: Francesco Pigafetta Regnum Congo

l N Dcov,utevcù ibi Tz/fll/apFfda & 'Mzbtmletijll-rf/w vzziz. ibitl.

cNlegpft inftllx. a/.zD

Azde .#fJff;IJ, mâgnltttm Nzfffffm rJJZX. 9Dante ç,'/.'f/: animal. 2z

pjaôtllls cmf. JfzllEs/alclc/ti' conitturttmouyk. J.?ixnuto wlf' us tlrbzwzt'w ojlittmptvquodNilusinDpzu)': mediteruseam elf/nfff/zfr. Jp

E

rffrgffrrôprlfc qttam ,/fmpZAjllJ#Ft'lfp/f/F?l.2l..D zdaadiLopektn rf'l/ffFa covgiantlmnêuigd-tio. l

zJparffrfl Taplct) t'ege Cnrgfe,frp kgxtu.s Js Lgffta-xfahn mittitur. vz. voll ex tlmpfi/urrrffl//jry?'.4t. ) Pbili??o caz//j/ba l'ege ?;jl?j/ cprf/p; qao-yr/rpuf

.rlurzïrpjy-/ifl-/kemr impetut-4t. zttllAiaa

tttt &,. . lu?a miferitu tegni Cf.:.#/faj tt4zv4t.+8?klcspafalfl-jlattius jlz dia'us, @ vnde. 5zlflz/l//asrj albi in J-J?l/m 7z/fr/J,5,J,;t:J boswids mzxj'akf/fsl;à inptoéncoBxm-ba. /#. çf?, i' Nrp/

./2zlikf ab flis-:lfz caudin?yitqntur.at?- iantl'u?'.u /.1a/zcrr in ('Tlrjl- contt..'t plvlr,-af7,l; opiniotlem-'ibidem. Fa'r&- dttot'us JNp' l'i iivrtvp gcrunt-ibitl. --<Jp7jJJQpy;pri?;r:JNp:4F-

.. '''''' '''' ''

3nev: à. 2120Fc?/74.f innacatu KF..J iniuria Dcfz/farffr .

de E'/e/*p5Jl;= bijlat'ia qui yrpilflfw occiditptdlttm.20 .

Ble?tfuntorum tal/zfrz. ibid.fwa,<pf:pJxjp?'ef:&fIJ.pf#c:pJ&fJra/t&--Tpal-tvge fr?'zj?a-l/f/ffa/t?. z2L'.n,'.L. ?;v#.'f a'-lpr lnirzcttl'.LCt hJ

-/-/.?/tc Lqa P/'JZ. J'Tp '/z'Jt?/&.$ ) Lbf' / r.:rnha i.,t cp,?.(.;J/3); lnijj'us ,flaglf/zrjcumg.ltldi'o c-vcYfrf/r. ..o

z/-//tbjt;j c/ çlel'icoi-am in r4rç'l;n congàno #f./J-dèflm. .4 ?. c.wfzmpubuit rffj/,z yellgiasi,s c/p'j-jlians. mz

rz/y/fc/?a/f.r ff des in aJAZ: Corgono g/jg//:fft,.r 1u-cauit. +1.4..4

pluoyum j/;f,'f/,z- loEre/.j tqzti çl/j dicxztan z

F

Abxvjlumenbortt.t & mttcimosiifinftgttn. +Ga/x/zclfl b'bi. ' 5.4

Gjat/f/aw/pyf//j lu ll/cp-j congianis â,?f't'.#f. 26.

Gia J7z populi a?;t& opo?lugi qualts? +g. çongo-prfpaaceif/m ingrcfi vegem jzfxn; yegzopttust.v,a/.. ytbetegianunofet'èlaboyepotitsntur. ibid.â Lufltasù eayf'l/ffprflA'. 4.5

Gjafa/p?ww twnatus--s-lnquomodo zlzlypttmf/?zi/zzfï-demfraftde jpi/lri/fzrsrlp eludant. ibid.

Gliotu c4.##i.t?p?z ad :#.J':J/fJ4;z; ilt 1./1/.1 D.T1*-nlsfufcipiesdum 1: Ltfttani.z plirrirl/r. 4.6pprlffrlpiptfffpllrzljcl ex--eptus, fzlluf//rzakw te-nleitt. ibid.

Gpi vqnam. JJGpankffuftifts vgflpfcffr:rlr? zGordkbfpipt'ontontoziumnvbi. JJGuinea NJ/#. z

H

E X .gl/?a #j/afzrzfffr. ibid.

Fytlpciff JfJ Drdcbts,Angv/ts,tobilùpytztx. .,?Tvancifcu.s G pffrff dux Iz/-jrzplfl exytlfts GQ#Jl:?aAludyum rrpl. congi-œoyejlitét. ..J

Tuncifos zturripr-/-llf.ç nounïdctexit lpjyflzi zd Jpr-tam spz/z#z/m?a. +

G

Elenw frzff//z fn' I..Jt- diil4.2. I-JVJJP: eiusfev-rf/fr/fdqg. vtvumgj nmafflpapratlilt) ehu-

pa/rffp; inibi (-,#a.jlj#. commod..t axf/è--rf.-1,a. debilitatùjlatin. flj#. qtuvenon vffrfjar/eçontu fr/fl/lrfll/l.zlrl'ararvlp.flj#. duabtt.î Jl inft4-/l'r vvomovtaya'' Wrfr/à viiîadqpfam azrt//vr//z'. agê J # #' Q.y

don Jft!iz?'jswlIJ ca-'divali.s ,îcfv//i,.Ipî yegif l/z/-irzfpjtt./gt7trd-/-/-t/rz/Alp; tcprœtttvttv rip).; dia z'cgrip?rafffir.4 6

Jltpil-fcrfl #(,p P. cri'f frstet-fo?itis d'f' .bidiis Tcx. Cangnfa/f?lallfJ. +z. il; plxlio t-plk/ku AnNicancs t?t7-Vcumbit. f)i#.

Honoz f/fpipllfr quo vex cpadtj pvœfeitam Eullz af-#.;if',g/afà. éJ

Honnyavii zcgr.r conriattcs, /œl'//ptvlzx/.p,zi,raf'c,s * '<>

bwltamosastiquus. Jzïypponot4mi. za

I

oEmizltq'ncozgilndzamzefitlszviiqetM4g ,bodiernw. ibid.

Yeles cjlplrzrfz ivproénciaBlttib.. zzYevdinandtfspao. #.Ttttmc fff/lup?;pn ojlittmitzfulx ,tTJAmZ. +Frarcjfcls/arripelzpjsrpga,cpiizjàhlpfxfce#r/7l,paultpojlmovituv. ,././

Tuncifsus srt/lzpavea'-: Dellnqaevda c'l7i-//jana t'e-/5Jj()aiJ,d,'z' vegi d?.-'#,?;//p covgilnofiofov. a/..?kftus wprtffi czdauo- ,1 mziisjjiïititlts lprlz?;-

Acobi ipfa/m z.>1 ucobt. lrrasy/'cj f,; vegno cta-gks,ylct-cy/ir. .,

clzzéjlianafjdei &. Lffuno: 'Jf amantifimuïibi.Dj//igflplr.f poj'l lfff- obittun jlflé'rAf'<eij/l?'ntz.-yes. ../,z

Jdolotnm ,/fpaparàlzfGd'r tunittf.s Jzffflc4rxkiaatmap. <zaaia pulcztta f'z'if#gpirf/r. . itid.

L

'j A(t.t6 vzcrurf/-. z''slnavestsisfull 1?)f Cryndefc #f/ff, JJ

H + S.Lz:rfp-

Page 76: Francesco Pigafetta Regnum Congo

1 N D

sl4uttu6j' fpp1J2#?WJ/Jc l'nt4latum Fz/jJiG 4r--zêJIz.4.j?;#:/-arjr,.f4'. JJ

1, çuvêntq'' Afurgvr.r Lfftuni rizfffgurfd. y..i/jvtiones lligffprpl/xfrj tegt't C'PNJ ad Jaf//-lrari,vq zm. 1:

ulund4jluuiu& eiufdem ta- Goanqf <zivjiak. #ulnbxjltmi-,sauigztiozi gf/pslffzaag'pyf,l tuuu, rf/inutilù. p

u osesin ricçnc Azkiqfuno. z;

Licuvdo zA'Jp;'à mxgzitudo. snTignfon Jt???Pe. zzkignum f'lezif/mfllfz Guxizcùm' rz moytopotzjjni-Aaf/?p medextuy. z

Loandx rqwf cqngiuniportus-l. Jlfl f ititttdo. J'Lo4tldl fp/f/a. 8. :jlf.s amplitudo. ibid. VJ: con-Jfxaf çflhdinxikd. ./errw ciuitwtibu.s :fl inft-.ek.lJjpI' . sttrdotutl, & uncntumtttagtu ibi (':-pid. #

Loxnga yqnum.ll. rjp,s inçols flï#iirffpi isjlzv cjr-6'tkm jlf/arlfA'.fljff. avmatuysenum. jJj#.

LoxngJsumyegnum zlf/?;#zl:):?'4. z+zj/,/J incslx jffp/p/lrza. ' ibid.

I,pQf'#.fpf;r;. ptf/t.tl.gr/a/ï?.J'' rumeztigenlw z#Ia/#t?lfjf Js Gtunguvp-s. .#ex pitlv'rjl,f/: L rfp..r Ntlw spaff'/fl//rfr. 52f-Jfp/ff

.#f?!.v''Jfr;/J. 16Lupi p/c'p/-z//parfl?lzf-r.çyzcjlcr ipftdiantun 2z./ard/rf Gt'nk.tlspromo3i:nt'ium v?,1/ ; +rl//lrfzxptv4ia wevcitnosix j?; ihfttlù M-ztfurfà. zLufttàsi gf/wppfb pritatv'm in é'pcçw: Lbtijliannmrc//énrcF/? jnuexeriiît. .,?,f

Jzhfprxaf xpudsagtii-tnos Dj/?f/rali. ibitl,tlf/ral;j in r:zirasf/à niuigutiusitwfunt Jv#acj/j-mé. J

.?ufttanoyvm #5g' ex feafak Cntlgàsù fffftvffaqaktvnalbi? z

M

E X,Mdindannrum âf/wxA?frkf./' eyg. :vtrzz&rpz'. ibid.l1ra: infv/z. JpMolœ ak-r/rfzt 4pf4d c,r/gfzapl'. 29Mwaliljj'-e nam A'rJ'A?N?7;. JJ'

lzm,a infala.sô. .1 tf/' ttnsù W zrlgr, at'6gp.,X-zlp/ataeR. 56

MbarlzAw-vçzr/:lu payi.t J/?ff/fffjlfcrfzf,rpialàpt'l.. 9

Mtlzaliil.f<# vegnum. JJMonomptapanû jpzyvrjf/?a atlrfadisis JH../J-#.y+zlonomotapvtnw zzx cpii..s p/lj//ra?'f/?rs feîspey fa-l/vlfJ.B tsrl. y>. Mulicibu.s lfrl/urràfile çtpltt-Afp;/f/?; in lcJl;/ vtitur. lfi#.

MonotnotapAni sigri dzr miyœpvoatitatù. J'.lz1' onomou?iznorntn ?W/#p.J+. aynuttttw fk#.zlppl cyijlallinusapud zl//a/g//r.f ùtbabitabilù. aMantes intqri g.'t Poœbivio Ja##r, Mxvmoïe ,/1:,L# ide . 6. c J o

Mpar; snittijtvnde. C.:;Montes ,%/à vnde f/faf. ibitl.Mfé/ai'f'z bello frxp'rfirar/

-/ffp;z tlbit J../Munemttgi NJ: bklla c/fw î'tge.sinnomnttgdno f'rrl-

. entt-pmx. Jz

Muvesponticifc fljlwfz>,lf. 2z

NAgn z-#/IJf?4. 5.3Nzf/àlatfprj/rair:mplrprff/mfpfz#zl pet'i-o/tfa. yz

N 'I/k-rl':r2rl ditteyp a##z'/f/v uzvdanflm. zNigù #lf/fjlfz' aïtù a&l;j tempnribus' :zt/jl C/' dt-czt/lr. 60

Nflrrffp Xtbzoptlm non y) caloye ,%/à,JJ2/.#Fp;,,I-tù x/zrffrflirnffcjff'frfgr. z

Nili dzr 4liovtonjluuiohm .il&p#, incvtmnntttm17#: ?

Nili ,?'rf/z.JJ#

de N?# evkine 4aFFœ ohniosn.Nfà inctmnctumvnde.

JP6*

O

Gegbttqualisztbov.-qn. :.I::/:p;?r2l?I.l1f um.IJJ#.

oleumpalmrflm. 22t#rkiz dtjluente r;zH in rgflffïllll avtozulnzppu-z'tvpirf'ï'. p

Of/ezftzt'ifrlfe inpvotlinci.,t ntfp7;l.<. zaOttes #/f/'-& nnjlutitns pp'JnA'f'.r b'bi. 56Oa:l'k##f/f/fJf#',i'1f#,ê?; t'gm Nilo pziJf,;$... #

Acttyiœ j/f-/-.!fla gr/z. z

Madcra ia/ft'/'u. ibitt.zl/fxgfi/c-/:tl/ffs. 52Alk.//dki?irrp

./ja Lpfttavi4 rfhgç-/âlktr/tgvf. s+zfap/z illj'u' /zf. 56zfaaj, dlt't i% glff#.é.xj'a//cf'l. 18MJ?//J#fN#, ob jprcalura/z; pznditionem gl/aJawf-nitentia ialyp-jtw ? st

Marzpaaa//p; vqnam. 1+. crJ#.:Ilj Jliptunlg' pa-tAlloteumf'dtniq f'f/ injlgne. ibid.

zlargfvzxNjzrxçaif/zls. 5zz'l,-l/avlzryj ahtbropvbplugi . f'uyam -fev#zf'flrawlnkmt-sz. fazt pihgl'jzglfl?af4i rtz' ioftthigidif-#wz. ibid.

Mzdz-,apil#ffer/lxffpA; vbi.s+. Iz/lrgpprf/a tflvqfy-jf/ai.y.p incslœ /?v :/cJ ? ibid.

Mamzwz #j Mxnputo fpa/k-/-rfm r'zfyrN-. zp

Mqizetvsuuitz. yyMqlinùsgmtqzgm. JJ

An.zmmetvpolti .:ff-l2. z.Papgus pyrj ç'ongitœinyoénciittt. licetzeli-çrfk-/'lr minoy, frllarh* tttmen N#?; pendit pfLnè. 26

Juq-rffflral/?w frcie Pzngi. ZJPgngtu rtzk cnngizsi pifrp?' nntufliw câH#i>-

' nifmgm

Page 77: Francesco Pigafetta Regnum Congo

l N D E X.'vzvlillum ) ptttrîf i''JNP tollenfdtngit-'+. #z-bwi If'JJf/r;l isfcït.ss. ffk;J #f1 pifligrffr ni ?'tWxçfd-, noit cti?'/./pira relkinnent aljfffzr-yz. terfu-.J,/I/./J in D/hvf'c-r quosfïztri f'c/zr#yFgt inciditzsnPffrk exf ?wtFlvftpi/'f/ra-fr/ie. zg'

à ' Iiis xfzzvrf/z/i. t..?zuasj fc Jjuyietts trxvj/ilzrlprill/'l. sollz/uc//fe (pf#.#. zlhudffs Djaa/f?,y commerciqt'ttm f'ar/-/; 1 teglsumcprcçi/far/w L z'fzpTp-/i-lazéz6 mittituy. z>. rcxjiAngdlno dldrf'p maytt zr-j/ïr. - CJ

belliçnni, JJIf'J micitts â Lujitnnùflc J/?lvllafz, qui.z.y

Pembafcdts rzJ/.Pcmba h7fIWm

2756

d4a Pctyuvsflitu dv-.pfltxrfp: Alfovfq r'cqç: qongiasi..#.:. Jf b ji/; ivfoflx ,S'.T/7p??l. i babitivi f.e?lII, ibid.f#,/J .'ttfq:a /?xre#: moztte axjwlf- tkuolaituz'adfzwrlwp. 41

rf uus z1F;lp;'?fJ/I 2 'ege cntgjzsp iu f-ff-/-jrAsfahs Ie-Jurf/.r zkittittzy. v.57. al attglis ta/fffs ktiqai î,2#rkitï-j'ù. ,m?J cqmflt'o J'xlpv?kçirffr. ibid.

.F&//?/;f.J cgjlilliœ rcx Henlk. clr#fril/f in p'f'gz-Lfftanisfacccfjit-+6. dli/fffirfaw vqi c,zgjz-no ti-tlèz'r. il'in

Pècr..tjpi:fl.z.f'#/%/.,$>lzzi,rcr, locam ,JJWJtT. +zuza/x aqaatiiùbpfçisugius. lo. ei;JJ capiixii mo-

zc#/s.loo--ttu f4rwp fs ita ff/'JJs, rJ/' ? y.#4

./

Povtus r-f'pit'&/ki.&$-. la' - ' - tvisnt yzJ.') etteGtannl JJ;;? -

1 t F;r?.' flilnl.t6 'crl-f/,,r Afvitz.t .I'mJ:;2-Pi-ntteGtxnhu-s Jp f ../- ' '' ' t'tudo fI/'f/ fnllintt :-tot'.) J'. pr/ery 1? IJf# anl? f . .

Aziai.r n'enevù pirra/fbrr/iz.p celcbye-ibid. jpt-y/fe c0-oil' ;'' 47 !k7 ,rr ï. p!' . lr F jr ft . ?' 8$- îq f'kr. kr.t .:k: -6. /' . 2f' . @: J' ' 23-.-33. . ê'' t;'$ ?' --t' j/f-' ' !r

./4;' J!ll J';;l dps --.# . .

uiuttiozis J4$rf)'f;,z Jiifkvcrizyf'rhlfj'psi:z'rzf': ctilclqiu3t.1 <%

'I?'ffl .% i, . gpPrcr/'r Gz'lâipnJ' 1111(ê zacii?//t'cf . 59

z:'rfq8til-f?à p-;?J't,:J;. +l '.P/pi? )#J fr cdtl 44.5 O fmf/fAlil7Nf /P;f (t Ct/prf&dgips-. J:o- tozialn csl?-rcp/'/-/f in :/; t'Ji'trf vf;'.i -.,75/ ? y?lh pjacr r . , .

' de I t c i'yfn'/4. - iolidrrtnaphlfzzrifi?z p ? .Ptololîlsqts .zfd Canayiiî i-î;../-p/f,- qltid-fvntivbt.J'Yp/pppars iv J'rlsfcljf/ff p?'/tyi'i'i: N' ilt' pt.7..1/.1,.r?. cinztut-. J#

ô

S

dcclgrd catits &f. temkote 1'n#: ? +,î..t/pipl; ttx 1,v-t#: -JJfrff;); gl/rf.fflwrz?ll tengliactrfyj/r/,.l tn-rfffzrf.l'' ? J.4

savtxla'n zz//prifpifev Aqailivuën pi:flzjkl/rff bl'i. .j'lSantktli JJp'ii ('lîiab'li ? f,. titts Vri/jlffs-. ibibl.é'arzôpelrap/f/f?.f Ob-cidevtùllauifu. J'#ssa?lu lpap?tt ex vr: ligno. J4A'X4JIVHJfJ Lf' il4?;V î'e'M zl/ffrp Lft/lrzsz lvgifcTtfrf/pcr/zs. JJ

snbajliazu's lf/frlôa,llu congiatwrant #f/x btlâ. , IJeifts t/ppaààkflf/llv/é. 18

- 'IJ ' 'Sentïàl fpff/ltrl'.o .. -. x .yj,CJf'/';: tn fffz t .

sçypenteslnïrends wiflrfrffff/pfkzg. eorqm tarzic.rin lazcçlzà Ihtbentlp. #,fWtJ#. îbid.

zsf'p-lù'??l'lïn/<j'(wr?,J bullivn i); taffff'a l'otutlditllt /7,41:?1..-tittn'. x.,/

Isfcrrff Iuianip?yoknontozittnt GJ?i?;tu.soccotoya Fg//JZ.sognns vrh sogviiqotlivciœ. 7.fsognlff P':JW congi' '#/s/vp//hif'i/f. 13svgzi Artc//fffz.l cbtijliazflni r:t.#fc:;#i bteim:êntfci'kj&jrfffa-yl. eit.s :; zeligioze c/?H#ë-JA;a ad-déf::p#af:r/fpr-jJjfJ.v,?,) cumflio bitptik' ar/.f?'-,?zépfefaùfubditi,s tp4plt'fp/ri,z.:rlfz'.ilf#. Alfclljàm rgwcontzvtjiutt'i.ç Lw//par/j,zry q Jzaw contyzpatyisftt-ardpi/âlwar. s+. zll-/ipfl tniiites lzly#apftv)

2

JJ

ftbga A'crrz.pxfr. .q6,îp/l;J.1l;ff??; t'egngm. JJsofal. fs-/l/a. JJ.y+s-spritutinfttlz. JJstrutbio ex pfdh', vtfdiisfçdnt.il'tt,îexcluditar. TJsutcintt,n ) bitltnitt.ptnptvnlate r/nAiKw/r-/-t-frsfr. 9ZT-Jt'/;JJ/J protfillct'a e'fl t'c-gzi cppv-fgzz?f p art' inlenibtîn.

I.;. vcmo jlj gfïi cqaton l'.?Jôrl p ro? vij l'ljk. info-t-tlpr/f?a colutueyt-ia. jJJ#.

758

p; tltttttts ç/;!i tvti. 2J

T

R

Iunt' l'rfrfli'/'rtffl'r;: Iqumttvs filfi 1'' bi eazfl''l-lkrrfr.

Tcgnttîn A..fyfrxlp;frirflpla vide A'lk/awzwfw.Tbinnwrnsaniltul 'I/J/.Ti0 #c/,f4 boîwet'. )*xrfG./*Jf?c#.'JI/J'Is Jrezzram ?'rf-lrarffpi. lo

Rplôt#/lrtil?lnhilpHr,r?r. .JJEp//lllp vc?fts Oi't'i::Ippll'c* oflom?ey f/r/4#N'f/rt; inpi;:rr: lnet-tit'ek-,tpaeltl).) c. ,1$1 .', r#fr,'.r. Jn

. ' . p ''kapts ia reg?.ip c,,:,ëJ,;i;g: /-;?j#.-fk)/'':'r;pJ2J)'cJig t'elîtt

zr'pfll/t'lfrf'. sc

. Eiza///f?;v s'-ctgcis in Afgr/p Congittn.. g:A-et'ceu i/c./ffll. +8

Tcrh'z pdra/k î'lhéso vNf/r/-pfw dicla. y.?'j-eïvapalmvvum 3?li, &' vpf/tz-/-/ctféffz. z+Tcfrxf/jljf, qtlit ctpavçi.:zif izfrjl jr/irfzlïll/zffd/g ytun-f'itr,pnjrz ejïannatia. y;

.3 D,T/?p;az ittjulct, q. Jurcfpcff/c-fa.a/.. eiôt-s ar////jlJ?flp.ibid. lucpzlrfï/'a ,) Lztfttttnù iaflj/vj-rfpap/as-

zt tatt:tn cvefcit cp/é/ik-/--y-iiii/. ibid. jaflf/,.f quando/?,tJ.8l#vj captl. v.a

Tbaukxs cifpffifflfrl.r Avglas ,p(?l?' i/fr?.,)'zara. ..3'j-jgres ppi;,;/

./-; nigt'i,s l/p?pàrfil'lss'fffpr iv,.tk.Ils-zl. 1,a-kii.i ('z?jflstrtr modis.ibifl. /é/j çlff n-ivca p.$' earton:;.i zfcuntuyftént pcscpip/'l. ibid.

T4rpx, nlolttcs LNAzscfl; Jêf i. . JJVeyllel.

Page 78: Francesco Pigafetta Regnum Congo

I N D E X .

VTrbelz

-fuuitts'.Fjsf/pa extvboribusbeïfot4tùçllàit.F//crzt muxinlib 1,;'/16*'22.vltjhlmnx.Lufttdtlis I'FJJ.FAIJ Asvbltutoteakidn '@J*'''G

z,ézz, izrrà 4nni r,#lz,zflvz zrefçit + dvcwfçit.18 . 6. - szp zzkiu&fwzl-m n*a.# Zdnzwiàr ia.#&. JJz ZLbraxnimxlyeleclâmum. alzibainifttie m4TeJêp&lf:fJr,?f:r?l#cJJrr<3,J/i-mi. za

Zan4 f'irrfffz , çnntu vlfdrevw ojninntm ///a;babitabiles. 4

Zenœ f'prrftlz intenfqim, ('J14r ynè 1f#l?*:-'tur. #Airejlftmen. s mzximwtotiusreglû c,##>. ni g#/f/fffvJey. Infgls fzlzzfr:/lpfp. z:

F I N I S.

e

' 4.

Page 79: Francesco Pigafetta Regnum Congo

1 C O N E J

t V jbug

A D M A I O R E M L E.C T O R I S R E C R E A T IO N E Mp R 1 M V S L V S l T A N O K V M C V M R E G Ec o N G R E S S V S, IN C O L A R V M A R M A ET I N S T R V M EN-

tabcllica,veâestam fœminexquam virilcs,&aliquorumanimalium formm,quafiadviuum

progonuntur.

1 N x ; z N c 1 s œ z: z x

âobanncmTbeodorumejobannemlfrdêlem Jz/g,Fairel F JJ4>J Francofom nf-.

F R A N c o F o R T l

ExcudebatW olTgangus R ichtera im pen-

fis IoannisThcodori& loannislâaelisdcBrpfratrum .

L -L

- M . D. X CYII 1.

Page 80: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 81: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R G v M B x .ç v M 1.rgim us Lufitanorurn cul'n Sogni grxfcao congrcKlsyciufdemquc Ba-

tiflnus,dcquibuslib. z-cay.a'fi:m entio.i7 ,

rzxs.s.

--

.., . = -. a Valpîfutritprimw far/g/zarnr,vzz/ cum Jua/az/z/ s- eit,u'''''v'.?V - '

.' b;. --) rouincisprxpao ckrg/zz,' .r. q)t r//',3/,n Dfj'sbabcrentur,(- .,>. ts y ,,iyss).. ,. . ? . .' ,-

-J? 1 ' '- Y$ cj quomodo far/arzz cum ipp pra-/-zlp demonp. zwzzk/éptnzéz-d .r-w.r#-. : .'4 > . ,. . .

. .

t t-k ( 7 (S' tton:Lluode Cbr:jliana rtliyontcontulerlntjtta etiam r:?;,ff:wa'' ,- - ' '' A. aytg

-jm mummagnocum tipy-/tèê-ocxpvz,zw../zczs gzomo-miJxz ,do Ar-x (-bny ,,2 Lujq-tanta rr'otr:/.vcTrzcnrpz per lltervu pf'zzdrg ,/azztr j'uprvt

t'zvp./tîtwatïn/lcrvzyl/ ltsri,o-penjt-tmesl. ;'s'l: /J/cnJ. oculosponltzr,gu' omo-d ' liciqwahfj /'cjàapps//-f.r Ltftanisacuna fwwprzzzp clero,tam rJ'zze/p-oferizw gletam a/zarlFw ornamtntis jz//rlltfp , ipp ézy/-cc'/?zz,f cum clzz/z'zatv.poprorsjhrtt Jlsz.aw. Et Jrzafyzs quomodo r'd/çsd adeoexpetiti Jlpr//-zz/jin rrzzé/p Ilœneo /n' fjtts :rzkzzy lasore f'l=#/'/jgzz/l/a citljjm tme ca-//rgc-/, , 'vnaqb I .7 .

-'-'.

cum /r/J>J altarlttutn bonorcm & 'Tr/zi/za/k ereclthftfacrfz-ê compos.A a 1, A Ik c v-

Page 82: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 83: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R. G v M e x T v M I 1. *

tuûtAniregcm Congi ûltTtantyeicltlclcgationclu fuam cxpontlnc.'

D cqttibusvidc libvz. cap. a,''èr. . =.....'''==. -1 - ='.w..... - -*.'-' ' . . . . . ' ' '' ( ) . : - ' -

. , V'po =. . . . . -. . . k. t-. --- .-ïï.. . .--z-- -.-.--.. '. . . -..- -- . .: . . - w- r.-> : => . Fac. '. . r fE . p- . . . . u -. .w.. = r .. r I.

+ % V . k o '%6 ' F-; > Q -- -2' ' ' =x*--' =.k= ' ' ' @ ' ' 1 'R' - l! . . * -.An. s % tl,q. . ) I v. . 64 2. pg ... . .K. . w. 'r<. . . -. . .z. ' 1 <... n . ...- . t . . . r c - - . . >.. . r .,Jf..= ree'.- p . o' f v . x 'ï 4. . 4 ' : . . . 4 . 14. ' < 4 r - a v .-. ' . . . e . w . , . J . z - ' .i .:.' - . . :5 -.---. 0012 -t: . .7-''-v)j js'o..j'zr;.' . , ,<r' $ AT-.. : ' 'ikxr :... crawxq ) ,: -* by.LëRtà'7r.-*>*'. r t'à'.. z-.--zihj... Jîjl-h ', '. #1!.0ja,*% p. x. .-- zz' :nzëutqœ. , .bz,.... T .--e=-...'p.. xszjr.iv''x v n 0-..... -à G Da='a.u-.--. . t '. . .,s' ;..' y. . uL.qa 1 . . -. . *ytr..., -t--...-. ... w. ...--. .;..-.-rt.jvyj 'riw'aa.' <1.r... -;-.-y- ky ' - .. j k-z'. u , ' . ' ., '. . . -. rxs . .. . , .. . . . . ' Jy,s ..... -.tz . . . . E7. . wc-ky.: .. .. t '-,i v: . .. ' zwjr .e. . a . . ..p.?. . .H> x . .. <# L.cz;.'. ' -- - . ' .u '>w =- . q *' e î K .. .. .... û.... z z v. . ï-t.. . . -'c' . lk 'zest .x uts.' k '.K.. hw #k ---.' . s0. - 4. ' .--.t c 77.J-4 zxjï- - .= s;,..19.2r - .. . -.-. e --. u---. >Lr.q . . -. .-.. -->v' -r-e-crJ:-.s . r=-'..-.;Frku.. . -..- -. .. xni z r'.--t .' 'x. . *- .4 .K---l. -.: --- --. - -. ... -r . -zl . '.&u - . ' . . . . -x. - . ---. . . -- . .1, -' J -' . '7 x 1 *î ' < c. y#<. J' r. 'Y=Y'. ' '.;jj. p$..!, '.. j. X'. 'c. . 'A %.%3D'v x'z' .'c v')k'.. N4'. . ...,. czf--s-rcL--uwj. ve'lr.. c#....k#z$:é#K.

*..,......, j-sD' =>J,..Tyy.'.;k'gor.Jzr. .. )(:.:7 f:-..2j- .7.zq9-,.:'-r.- A. .. .. . . w..p.='j'..

'. -'--'qr. ...' my---b.yL. .' ,..

' ''Nrsj---'-iyyvxaaju-x-y--m .'-'.- ... . , . **'.a.., vt..' ;..:'D'.qj;fj -$ly. : . j.'.11y . .y1.. .-4MZkLY.' '>;>-.' .*..'.'-' --.'.--...'.. - . z . ' k ',' ''-x.. ,. .'r'i -+ i ' ' ! .', l ' - ' . . ' ' . . .

. u . . . . - . :. f' ' > . . . . lr . . ..:s.r .z; . ... -u-.. -. giz-x hr.s,. . e . . a . .: . , . . r j n., U-Z.:E . . .. .. . . . - .--. . -- ----..---- . .I : . ' r . . , s'x. . zt.3 .' .*lk. ... . .. z -..at.. )è. .@ 4 !. ae %? u'. v .7!.' .:s. J - . .. . . ? . n-q a . .. ' . .' p-.: . . -.-. . x . -....c7--. ..- . .. zc;--.... -.. -.-T n- k' . :: x .-' -. r. i , . 1. .... . -i>! a. J ;.: . .1 i yqu .. ---cr. - -<... x>-...'..--. -u. q u a : a . . .. . . . : . . . .rx-:. .. . . - . .

i % ; . -% ' ' 5 o'..e ' . . . - - '' l j v . . 'm h x ) w' .x- '.-' :;=.k. i n; r.::c -.. ---...w- -. - a;v '% ' k. .>x- rx.gz. . . . - .. c. ' ' : . 2. . ,l* - ' '(r n' Rb Xy- ej r. . . j; yj ( . , ' ' -<n . wx . .-. . t. 1 . , -'x '..x : . s' - . -'r . . , t . . . s z . . ' i . -1 ' ' 7 ) k (# ', f J a.x k . ; / . $ .&. , . ' .r. k i ; y. . J' j's s.r -.fr - . r . 5 p.. k,. A. ... -. c. . . a. -. - . z.- a ,... ; .vr . .. .. x ,, ... x.. ..... .. -.. yks a N . zmx'ysy , .. .u ?.. . r yu..+. ... . -. .,z - y ! rj j ;. ,, . . . ..'-. g ', - u ..-c .i 'x . p .- x ..a.J' - v . -- . . .; .. .=. x . < ) . . . : - .. z. . t. . : . g. m.... . k. . .' ). '. . . >' ' v r!t *' * . h.'' = ' -' ' ' -. . . . ?' 1)j ' .. . <J# $ lj . .. ;! - . . ' . e' : $ '. . c. . -. $- .z . ' -. . . li : , ' ' l l

. -. . . -;z - ., . . . . c s.. . . . t Qr u; . fr--' .+. <r * ' *hI, '' & L ' v ' A . i J > : : k -. .). . . . x - . '- j. J . kk . ' . x' : oafzf . '..' . - .q: . . - - 5N . . c -r. i . - - - N . - - ' 1* ' . xl. I'' ' . . ' i ) -- * ' . . . . '

. J . a r N.i . . .. . - ( ' .j: Jç .--'- . v - - . . ... a.'tslx * . s . y. . -. .. . -. . . . . . . d ' (j. ... ' P''syj.4.j . , sj'js. p<,...r.,...;5 e... , ./;;N $.. ; .... t. . . l ).' t. . . g . r 2 , ... zz . . -. . . k- . . .. . . . l.w - k . .< .- . > . ..,.%. y s'''...w . ' > . . ' ! . ' ' . '. .. . * EJ z ' j P . -<' -1 ' ' ' ' ' ' '.. , r - z w., - - .. - , . . .. . .; ' -0 . .zz - n . .. .. . . . ,. . ,-s. . 1 .k ---. . ..-5:) Sr , -.. .,k .t q.,.-t-. .:.-x-'.. - ! , . , .u tl ' ' .. ..t xw iv; . . l .. . .&w a . . . . q 'k -! . . . . .. , . -.;-. ..- .. ' ; . ..u . ,' s- . . .u. 'n':%9*)c'. .' Z'j. z 'f >.x-* -. N ,j1 'y,' ... Jj ,...œK'' . z; ' , r > A.œ<. ' v'' C'. ' - ' '' v.. ,. , . m... .

J . ; A - yy . . ' . J . . a . ... . n ;';Q''... r z .. ..

. . . . . . .= u . x . ' , . '6. z - c - .. - Lz ' - - ' Y 1 9 ' /1 r ' ;w$ '. .4% x . e' . z . ,''' - ' - t< '< '.. ' '%A. Re r - ;zs ... . . ' ' . . v . 'N ' y . * '.j, . . . , ; = . L ' ..c '-' . . t - j x, , N X' . '. #. ' . X . ' ' ', Jj 'wjy <x. ' '4 p ''N '.') j , 'yar.z'e ; M. ) ' y * F ; . &.s. N'. l t 1 '. ' . ' < . -' X 'J -. x . . . . . A . ;. . . .

J... . ' -. r : . , x . t w ' ' ' ..

t %'œ, ' VY ' .. . .. . ' A . LY ' ' ' ' ' Gss <. ' ' NJ. s.= ., . kt ; y.- . . t 4 <- - ;. '' ' . I ' z t . - ;* .. . ;<a ' VJ1 ....6.* . '6. ; <y., '. . ; ...4. a' , . . . + S . e

. i u ' . jp g . .-' )s ?' tu .*11;k . . , , t . .. ' .r '.', ' . . . . r t . . .e 71 z y tLb:v f. 4 lj ' e' +<,'. zv':. ' ' .. ' f JrA - . ' ''. *' .v- ' ' th û.- - . . . . . ... . , . . ..A . z.)àt'. Jq . < ' x . A. $1 c $ . e , .,z,' . . '..zx z' -<Lt:c -x. -1k'. .. , ' r'A'.. x/- . . -'J .--'.

. r; ' . . . .. r. , . lJr . ' .z: , .,' ' v '. fh.'. .w 'e: ..: x/t' 1' I Jl7 s' , w.' .' ...'...;v... '.. . +. Dltr - ' .. .q pr ' N'x ' -;k-. ' .. ''.v.a=%.. - h). -. nxee' tv-e :(-jr'.z' ' . -' y . ' ' . ' ' (x r j 'F 4. ' . 1 ' r.. <'..K'.jL.f) . . ' '* c?;. . = Z ' it ' . . ' wur' . 1f*e... .z ' ..ç . ; . .. t.U . kj 1 a,. ' . ' 't @ , ''. b . . ' . '..;p'' '' ' ' v . N...x ' ''

.' '' - - .; -. i ... r . . . ; C. . .. . . -0 j . q . . . j . . g

'

. . .y. . . , x x . .- ...p ' .

' . . ' f '' ' ,'f ..,..x

-*. .r Jc .- u

'

r ) h.R . 1 . , ' . . j j .s .r.=m ?. ' ey /*,... , '. k . . . . . . s '. . .. . , .. k. . . . .sz - - t ,. . . .; . . . . e / . . . jX' . .5 .: .: '.. , Q . ) ( , k . Fp ' % . , ! 'j ''à'y... '/ ., ', . ï. l j. j' . , . X/ ' $. l T . ' , '' ï ' ' '$ ' t . : . ' ' x%. - '. ' ' v' . > - . . . . j , y - : . . v k ï ! . . x'A.x .c rwu; - . . u! t . . ..z- .. . . . .

..;J . z...'c ' / . .-. .. .'.siy . . . . . -. >

'

it.n x . Tt . ' ; ' . . L . 1%. .. -.. -, -. -'. !?6 JF .< . ... .-' w s 8. = . . . t. 4 cr: -w' ' 'a .$: t . 4k.. rrqz. . ' . - .. - . ' s Ar x:r . ...';ù 1.. '.. ' . ' i J' ' . . ' 1 N.

. .. .. . . - . . : v . , . . . + .

r .z. . u.. ..-. . . - .-. .. -. r- . . +

j .. -;, -. -e'. .. ''-.,zî?'...- rJ..x '.. .Zz'-) . .. ', .., ' ., ./ ' . . . . ' . -,.s ,. . -.: -'' . '. : - '. ' . ' . . ' . . --s. J.a V. .i-7. . . x j . .N .' , . t . . .. et .. f ,>' . .j. . r a . . .1 . -. - . . .JI .'r- Jcu . . . . . z: w . 3r.! .

- - . - - . . . - . - - 5kj:-. . . 4 4 prr . . .. .: ' '.h gq . .. ... .. - .... 1$$ J e . . .. ; - l 'x Y . , , ' . ' .. . ; . y .xr -.%.' :k.. . q:. u az % . . . yj ,$ c . . .. - . -.' . . . r-- h . ' .' . . i u . .. .. ..< , * x/ ' u

. . . .- . - .. '..:..g.Z. . . z- s .. . - L ' ç .. # . . . . l u. ,. .. . -.. J ; àN j ..w . jj , : , . ,

. . . .zz , . c . zq . , . .. . ,y. . j . ) ? . . . ) .p . ,. ,. . . < . . kx .aa j . . j . . q ,a . .. . .1 . , ).<. . ,- . . . . . . . . - g . u. . . k ., : . y .. y vpb.- j . . .o.,us- .. .. .. . . . . .

s j . . . . . , jt .. àk ( . j. ,. , . . x. j. .j .a

*/' ' ' .- Kz o *. // . k'' Jr--- .' ; f? 6'1 m .. t..

'** $ A'ir :. ..' ( . ' .5 ' *. 2/ ,..') .x.( ' '' ' .' ' '-. t . 1 ' , v'lt .. T .... n?j - , ., qzlpjN . . 1. , x t '%: ' x' -. ' . ' . l - '' ! ' .*D...,'.'

' ' f A u -> ' J ', s. ? l *& 'v j 'T g ? x: ' j. - ' . . x . ', w k P-' iH. kt. j . . :1 ,. . .Aq . A '.. t . . ! ! w .'Sf% - x/d ? Y i' . q kj jt x . '..z .. . <%. < . t l .JZI. k 4 m :. j . . x xl z -. '' jjj tk..' ' ' 4 'Y . ' c. M; .. ? 6 t 'K ** 'f.R. Nqk' ' p,I' . ' . Xk' j'b%Y77 'S ( >'t 'q .. ' a'xa . . .; N .' ,' . y<9 ) * 1 ' ' ' ' ' >1' 4... N.. %. j i ' . 'è. 4 / .. 1 . N.v h ; . x . Ax. à . . '. . . w j . N : . . . : s! * . '' ' . # . ww S. . .1 '!q. . . ' j/ . .-. . x %. ' . 1. . ' ' ty w .j:i . . . . . A. . .. j , ' ) ' . ; . / K . .. . l ' . ' . . . .% '*2 .' l h ' 51 7 4 î q W u ) 1t . . . lj , . ; J . ' j .. . . .''.''...- ...<.. .-. . ' . X . %. . .. / A. . . .

. ' * .. i:lde sx %k x . . . . -' - ' ' . - '..' , . z a hsk $63 % . . . -% .. . q u. . . . . . .. . . : . ... .. .. h. ( t v' . $' . . x. . . .. . . .... .zu......x., .y ksy ... : y, b. .v . . :...vq. ëiq.lsu..sh,jzsz,.t , . ..

'xqv... 4:::' .. . e.s b;.. js , . . i 11 4 s

. . ..( ï g . , j +y j. . . t x . c . . .x .r-zzcgzy--w..wc.s.u.- ..u-x,...o x.xx.zsjs-L%::::w. . j y. q. ,j...sy j. j, $. x ..,u . x...s . . g . . . y. j j. $jly . ,. à x. . . . x u . x!. . - . g -= .%' j . . j I . .UN d . .- ' - .x> . . a..- . ,.'-- --=.' c''-. Y kw$ $.t ' . &XN k.qN. x s. ' k . j '. q . , y w 1j l i . ' 't . 1 ?

' X . j i ! . ' n -% . . - r.7 s .x, . ..--im.:am''-'-> .-, r.cuk........... .-=-g.x..s xx v j, ' è a . f . . NN k ' ' t'j. j 1 j % . - . . y . ' y ! v . . . . w î $, ! .x u ' '. . , , . ! ' . k . ' . . .. ..-ecr cséEiqjFczz---nu. Jv.curcywoz!.x .......-.= . .' hs L h.' .:...b .x A k $$

.').h! 5$$::. = . ' .. mç z . E! ' .

'' ' * p . ' : . m ' /# el -w cucr - . '' - , . x'.'.xyk A k x s. . N., k R: Ak'k . 29 ' hiq. 2r,:- '. x ' . ' '' ;, ' . . , , . 4 s :14. : . . ' -..<Mrt>- ' Tr .. - - r-.. 'cnr-.---w.. x x '. yjt '. :, Nk. es ys :yy

.. .x 'y ''.. ïyyy kà. k;, ! . . .' wo. oa. . u ..'? .I' . .

' 41 - x . . Jf.. ' r ' ! J. ' !i1 . D. ...' - . . a:,' q ' ( ''' ''s rcr. .... .J:FD'. --- R!!!7. -' ' lq 1î$. '??', '7hjj' 'ihjhsy. . '. ...''sk '>$y

:. '. n.z; ' .. ''...'' .. . : ' . . '

., .. - . .. .b- . f. j: . . 'z ' ' .. . -. . ..u . . .. . - . .,(y; .-...r.,.. vn.. ..--.. . , ...- . , '. . ., .k.jv . h$'!. q:r. ... , %.$, %: .4sN:k. . . - . .t .' . ' . > . .a ,.'. 2 , w . . . ** - =. x .. . czzr .. . ........... ,. .. .y. t $A. ks xk x . . ..Nhjkt . . ;.. , ,

. .- . u= . v. -.eE= . <z I , x-;k.. . --. . o .- .. . .- . -- k. L , $ h

, . . ---. . . ... . .- .. , . . n.k . . . N . atszz. . h. $4. . . ... - . . .J,,. - ..e' . .. s.... -. .s , .. .. . . - ....- f.'-r. , I I - . . Aqk . h$., .!k L.. . . .'!. 1. 'kï ï53.ryh.- .h$kàt,-y..:y. j- ' . . . .

. . . - .. -

x: !u . . . . g . $. . , .... x ' ' . . k . ' h t :) $bi . h. . . . . &. . . . . ) . . .. . . %. - . . .. , . y : jj jbj ï . qNk k 1 ' hk q

'A .. . . ,- .. j: , ., . . I . . .. . . ç ( . . . . . . . +. . I o ., .. Ahk js. hu t .. . k, ï .',..

......yyh.b. h 4$% q . k A hk k . .. . ,) . ir .. .Nx . ' '. . tz ' ...''' r , ' -. ! jj i Ak - . -. ' N % hq . '. '.)s . h k :. fyqk yk i.i . . . ' 1 '':x - ' . .. u . . ..Jyr,. . .. .r,.r , ë k y ky r

'. . z 'F . n . 'x .= ' J . '. . A 1 . .

. . . '' % ù k' . . .r . . ' - ., . .'...'PJ , r . ''..p . ' q . ' ' -. x .....- ' ' .=.s,, .. .. .. . -.. 1, j 'y% ï . i: .. . ' t 1 x ' . 'y Y A 't , 'r 1 j . '. . ' ' ') . ' ' 1 -. . . .. . , , . . < . . A ,. . . ....p .: . . . u . l h . ... . v

-? .ë@ 'r r ... . . '. n 'w!j . . t . ,jj . ' :, . Q' . . .. . ' . .- -- -..-.--..--'----. - ! klt, i : ' ''' .w- -t '. .ç'.... '$kjq'jh hk...4. kà kq.$h.y . . . '. , 1.. . . 14. / , 1. x' ' ' ' . . . .'d. J . . . = - ';'..c==.-- h # C 2 î. h . . 'A' ï ' A .

'. , ..' i

' ' ' .....> J .. a . z. ...'''''''' '' j 1. ; ( '- .' ' ' -'. .. , $5 Nï.Ak 51 Lhbj kï lktqr ' ''

. t . r c - - ! k . p j k d . i .

y . . . l ck '

n I .'t

1 , . ..v-.

'... .' .,' '- '

, . . - x

-------Ae,.

. .. . jjxx x h sht. ! j .'. xjx. . . q' 7.k.. là.k %$k YA . Ak . .*' , . J s ' . . . -u... ...... -. y. , ; x h $ .

. . . . >. , . . e =. -.-. ...x.J.= .. 'xx-. a 1 ; . '. . N z, '. 1. . . . ï . . Yv T v'.- . . . = +o .- .. -x ''.-. .. . . N kq1 j l,j Iy . ) .g N . j :j .. . '. w 4 . . : -. . h Nu, jq . < - . b .v- e.e -. ... .... <..<. t '.. ..'' ?! $ .

% .*...: r. ' -- G - ' %k''' ' '- 1 i ? h ' '. -. . . .cL=z- Ne x b ..> = f--

y . .. ---z.. 4.- -. -Z k - ç . L 1 .

. . . , . = - . . D - ' j. . .. - = - ' ; 'z. - . << ' J7 Y D ' T. - - - w , . 4 , .-.- ..

. . nwru . a . . vvg- - . = - . . . . - A - . . ' - . ..u. . - N ... . x x . l j ' . h . : l '. . . ... . ..a < .......<. . . . ..,- é ' ) ..%.' < > 5$ i

. . - . a. w . . . . .v, . . . . . 4 j-' .

< ' , = . . . > & '- X - . '' - ,T=- N Y 'N N<Q=r>'> ' C l *' l j.?.. .< . .

p .-.we> .. uw >*.<, - . .. - > . '$ j .i > <r j . l6 - . . - = . . . . . ..= w ....> -.x .'x...o . . . . :% . . ..- > J ' ., . -.y l ' . ..,r.,..;./ .. z- . .. ' : . ' s .g .........w.- . .. .'.zw.. n - - -z....-----..::r-f::z>.-. . khww x.. ' '''ezz l ? i. . j,x . ï. <. . . . . -..:....1..., -. .=- . x. . ,

.. . , , .. war . - . --.r. - - .- 'u -.=. z z I !

. . . -- . . . . . . . ... . . w . e. (. . . ..... - - .. . - - -.z w,-u...- - . x.+4. ..- . zz h . t. . - ,. . y t. .. w . . .. ., . . . w . . . - - - - - .. - - . - . x z v,.v .@a... ... . z v. , x . - -. t

.. . . . x v . y <K 4 . . ? . ,.az s; &qq . Jk z... w '' e . . , . z .... -. jj . . .. ... . -. . .z . . . u -.- %k..x xxx . j g.:t ') ; ... .r . ,j.1,$, J-. . - oYl ' 4 . . .-.t. . ..p.g;u. .uukgk. . xç ;k. z-... u. . ' ' '- z.m. - '' ,.4 n.1ï.. e' .. . f1 .1 ' . . . . . x . . * > --. -. .. . .. . . . .ri 24 . x T. . . . . r '<<. 'v k ' = .

. i . . . . 'k - . . . , . . ' 3. ' J # ' . k. : ' i ....t . . .#p,.--'->p. . . sx. Sj , . ' . - à .' ' '' J:' - ' ' . '' ' . ;< N% ' ' ;' ' . ' ài ' L .. : : ....*.&v. ';><' e ..Y % .C (+ V ,9 ) ' .sv ' .' o . e' Wcx à' ' ,.e . xw . ' . N:. j . '< - *.s. b . ' 'v - . i ' ) ' '- . L / , . -. :.- I s.. ! rx. ee j < . x' . - . t . . T. x. ' : .., e ,xJ' . . d ' . . . . ' . 7 * Itk , ' j $ '1....,. .. j . ''x.w x.. ç x (# . e c. ; ! ffy 1 - 7-%%.-.1 ' = . . + 'r . z .vt . - ... . s qf J .. . a 4. . . .; p . . < -N . .. x . , ; q .. .. 6 . h. . . .p è . . .. . . . k . x. ,z . Fj X s . .. .r . ...u - - . ' . z. p . ...- .... . . - , ' . p. y ., .. z , . zmun-..- .j. ,j . . '-'-N. .z. - . . A' . f .. -.! . . . + . ! % .. ., u . . . . . , . u= - . . . . ' , . . , L 1 , . ; p . - z...w.x -.. -4&crzzr..m . . mm z : .. >.ov. u-. .t:a.- - : .- - , . - zx . Nx w . i. 1 - - z .-

j! . . . . > . :j / . . - . . .. - . .j . y. . > .. y - ' x ' -.

- . . , Ertior r:J#l/z.v rex /J:r Sogni prsfeTlum de ZrySaan-1

. i .' è. , , ,

, rum Fa#/y:zcz/,/ F religione , Luptanosadfe rg/jwzzz/nl$ ' curauitoà CJ//J- etiam de c'ir///zwazzég'tprrz//tr/zzur,' .

'', .

'

protinw rawy/zz/p/rs'// conpituit. fzW#: cutnoùplzm j/p./;- * E *' ''*' h''a.'-,.,.

, .. Js/j azlicisfedomnespbditiin r,y injltttti pnvyrz/z, cleri-

é Lrtjùvtua rege per /gapppczzipfz/r. .-.yvo i r/'v Ltftianis alpazzyn-cossrxJawD,/r/nrjawprnwprn,F ro pr//z/cr/çs/wc/z///-r/arpfucf:a-

%i t/pz/zir/a eiolhrit, fpmarrzl/zzcrn-ç,te,coram Congiregefefpentes regù)#arf4z/za crucfxosnimagines o'a//,'f adeiulmodi cttltvm prci//y/' ria, #z?tr?4-

. . ' *A'

. ' O

.iorum r/faw adfj'ctltesexpltcationem o' ypm. Et rege omnia J//arz coul-tuexcipienti, omnes çvp$/JkJz&//r, morefùoproni z'/r/'rrzfprt/cl/zz/ltw-tes FprJ:J:/:s,4J:J,/,vwz:/a4?sr Sgaudiam fylcpr./-fw/czzza.

A a 3 A > c v.

Page 84: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 85: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R G v z: n x 'r v ,4 I l 1.Ediai Ikcgii,d e quo caln.s. fccundi libri

acritur, executio.4)

. - . . . .m< ,- ... . < .> = - . . .... .. . -.. . .. ..-w ..- %X = '

t ' '' ' - '

' X eu * * > ' R ''-'= '. . . ....=.. . - . ,, X . >v

.-. $ c jjyt . . % .?< >Q.Q7 c . -. k77:.1.5. ' .- . . -. < .. . N v Ar *.a. . ..'e ;un .. . . - . cx .. .'..< .k..N.. . . . . t. '. t # ( ... . - q# k . r- . . .. r q-. 'xjk .z . lt. k. ..' 4 - - ..' .. ...k tj 4. .'e - . ( - , , 'jll jllr tK!I. , 1jr. c-'m- --'v!ö..n. ' --A :.' , . . . . .-.. a , 1' ktt is-qh 1 ' ' l . '

. -'.. . -4..*àdqî-'-x%.a: . rlqk .,l w . . w . I / ... . ... - - v z: .z;z. ç , .. ( . . 'u . - .. %. - . ' ' . . '* ' i' 4 j' i ' ' ; / /

'

r p ' ( r ' ' 1 1 ' 1i . '.w T .. v * '.. ... '.k œ

'

. ' ..# 'L .. . . ' .ê '' J ' ' ' ' à '.'' '. . ... . - u.u *.p'z. . . . . .. TJY. ' . . ' ; Q . '''T.ç .. .. w. r. /9 ; 7 r / / ; . J! . .J ' ' . . g ''' 1' 1 î 1 l' e <

'

' . ' . ''., .. . ....> . .r :..a e. ... . .* a.. < . . . . .. . - . z..s ...A xf .: 'u 4V . x..'m ''K

'

N s 5w 'z...

'

l ?.' l / e. 1. . t . , 4n . I . , u . s ze . z . . . .z-' . . - r . Nx i% . % . ? q . ? . jz 1. . ' ' ..'.';. .rl 1. 1 : . o t . cx Nq ., ç' ' . . ' i ii '' ; ' . - '. .u j . E - : . c '. . -. <. ..vI5ç. . -l-.pn . r. . . . . ( dk . z , . 7 : .: . 'u ' -- à r ' 1. .? fi t ' ' y . ' i - a ; ! w. 1 .. 1!y.... , !l! ' . . . .- zp . J % . :$ ' '. . v;:- -. k ;*1l.k: jï !, xj % ' .:L!)< . i .t . . -. .. . : zuv.*. . . . .. . .. v Nâk c . N6: .'. .% . e p j, s. . . , gk jtd f) j $ j Aj p.ljllt p trtll q IJ > '1! I P ' fl ( pl I:! r!l # I 1 . .. . . , . z . p .. . ...t. & N.. vàf à.% g-q i.x ..u t ; zav. , ,g .. . , . vjj .), ,?i. . '. ; k, 1: j j . j . t . k ' ' . - '. . ' $ : i k.. -. ' ! . .. . !.*17.1 J ' % 41 . lh . 1 . . I . ' .. . . , v: . v v> . . bK . y : . ( . ? . ii . . . I y j . . . -. .. !' !. .((. ï.I ..,. 'i t l !( 4j: , .i j , jj l ' 1.1. . -. ..- -:.1 t 4 . , . cf . w e *!1. t'. .. ; ' . u j'It. t '.19*.. j4.4:1 ' '''J .jIl. . r. < j . . . ! i i - l. . jr j4!.!.#.p@!:Iv . .j. k $.1 v =- - . .,. I = -tmurs - .' rc . x i : .$ çi jv p .1 . : . - - ( . %. $ 6 si t. .: . . 1 lli.jj.r', . .. j! j j , . ... ,7 . ., .L .' . zh .Is.. .$ . l . jk. . . '1.!t . . 1. , ., . . j j - .:1. r( '. i .' 1 s -k ' '. .t . ' .; k E E ; #.. I-: 17 . ç . --.-- ..., .:,. ê. 1. '. . .. r .j . . 9t1'241 -j -1 ' ! ' kt$' 15., .( sN. .''' ' i ' t. . . . qc... . .. -.... . . d . , .. . , .. d'3. k! ' . ' h . ' . i f) ! 11 , $ . .-ts.. .... . . . .. .....:,cz-.ç... . .-.. - q,. -. .- ,jj . ... - . ... . .,. .: !fl : ! -i ,.t ,'( ,j.. $. ' -, . 3 k <x--. - < , ' /. l '. i;r '. l ... ''' i '' '' ' , ' ' ' i - '

.N f. . k ' . . . . 1 . - 4 -. . - ) d 1 A ' wy <' ' r. p ' ' . .' ' .. k k 41 ' ' z. ' -' ' ',0 l ' . ' ' k j

*%--. . %. qb ! . ' w 1 '* . ' . ' **. . j . . . I ) l . . ','r x- -v . s -' t : . r' e-'ve ; ' > ' i' K: 1 rt *-'-' Nx' . bjf . . . . q@' . . . .z( ';1 , . t 1 * .- .J:. , . . . >t. 1.. t - .r...-.:z .: / ' ' 'J 1. %3. . q ' ..'. ' - ' 1 l --;.. . . .. ' h < ' ' i. .L ' . - ' . ' ', I N ' ' $ j'' . .'' .'. . q. ' ' i ; . u '' . .

= , ' ' ' . . . N k. l . ' '

. .s' .. Xx -- . .

-r>.w' . -. Vz- ..s o. .. v..a.. . . '. 'X

,. .Q' .- . r I s', '.l . I t . < . - . r.Ir. . . u .. . . $ .. . q . .u . t . m< . . . - . . w.z . . . - .'- . = = . ..

. : . . -' . h.' . .r - u' W*. . . . .' .. . 'Qx t I : 7. .' %%''. . . .v-' -- .' : JA' - -' -' '-- . * ..-'z 'u. ' ---. w . if' .''' ...A . ' ' Y' ' ' ' ' -P. '

/ 1 ' ' - =' - '. ts ' ' % *. ' ' '' '' '' ' ' ' ' ' . ' rj . 4. # .- S ' '. *' . = ' ' .1 f ' 4 ' ' ' ' ' ' ; --h ' /; k . . . . . <' ' - . '. --.

n q . . . ' G. ' -.FVa . . ' ' '' . . x . . . - '%.- - - -.- 7 '. ( . . . l '' .m. = A. - .'. . . & . ! '. . f . . ; ''' ' ' ' ' '... 2% ' . l ' .. - ' ' ; '

. > k . ' N ' .e ' ' '$ w ; >. . * ' .u'.'.*' -' ' ' '.....4 . v. ' t ' ' . t i

k. . . . a . z - . u . .. ' '. . . - - . . .. . oe .' ' ! . ''kî ' 4 . ' .AA . .....w ' . ek N..k 'Y.xv . . ' '. .' 1 R r .. .Q '. u - zk k . i N . . .. . . . . Ir. z ' . . >. 7 ' -. 'J ''xx,x ' ' ;r . Xx àh

d

. . . . . , , .= ., . . k z . L . .... ..jx. , t 4,.e' . . .ïS. & . ....,z' - . .> - ' t . - 1 ' . k > . . . ' '--'''.,z . ' . , x >. . x' .- ' =u==,- . ' * . . , . $ '.. .'..' . . xwq's z' . . ' ' .

&. y, . . . . y . .ç . ,,.e . . z#) < . . . ' x . x ' . . =( % . w 'P . - . .> . - . . . ç.w. . ,w. Y : u .. m Q , . à w- - . . ''s r c r. M #.% . .;:.rm .>. . . ' -- . . .- - y '..Z M. 'X N J ' . * =H: . 'F' = ' ' ' a - . . - - < ''*' n%''' , '. .r. . 'i' '' ' ' -'J ' ' F a - ..v'T' r . - . œ x' ' 1J : - N - ' x. r ' . -

.- re- . y o N = . - . . -. . j Z Nh, . -' =.- .- C' X % '. ' .'-/ ,> . . ;'' . . ' ... . . w .. - q . & . 4 91. . .. - r . 1k. p. - . y I. . ''v - '' -. - . Z' ' / ' ' '' '. . . . . . e tt g;,. . . , 1?. . ./ - rf ç

) . ... .. . ) p - ... k - - a - - . - -. . . u . Sv . . w .@ ! --- --ï . . , .. . rh a . ..à -t . ' . ' ' ' I r ! I ' ' 7. j '$ ' '. . ' I l I . , ' I I j j j j I 1 1 1 .... ''- . -' '''. f j , . . ,.zj ' ' ï j . . . . 1 ' 1 i 1 I l ' - x- ''

I'! I 1 $ i 1 11 '.' ; t . III . Ilg I . ---.. j . '.. .. .. .. ' i jl 1 1(1,, j'; ..iI1 ji1 t 1. , j t ljlg . . (,!; f.rj jjjjl .. uo. ... .,, . .y. xpo. C(-,)' . 'q l . .) .!I i 1 .. j j. . c, -. . ' y, xxjj . ! j y . , j I ' x j j j ' ' ' . ' l I I N.xm.. . e. , u -.=x ) :.- cg r .cw Na x hh ' . . ,.; u -=-z ). : .è xhh z ' '' k ACNF '--' .. -..-E '. . w . s ' . . f ' flf' . - . zïoo-c-< .. --- ..---r*. :.yt.. ->. .-* .'n;..z.xzi. ' .' N% ' 'F z J-ZS ' -' ' amr ------- ' '' ee ' ' ' '5: . ' ' 34 '' . ' ' --- '--v' azlr- -- GD v -' >''. . . h. . . i . ' p: ,' I ..'''' - ' ' -' - . ''' ' '- - , ' - - . - .. ...j

- : .

. . . Hrijhànamfdem azvixw Don G

.é/ onf- &?p.# Rex,l g . . . . - '*''''''''

.f# vcloriam contrafratrem Faz/gf prsfctltlm, relkto -'

. '' '

nem 6sr//jaraw runa f'sw rege iuçiz/zz/p opprimcrefa-.z

'

. e 'r. . ) tdgentemnadt?t- , conttocatù nrzpwl/z/y regnipnceribu,s

. *

-.',. .. 7 E

, intungit,rurflnguli-ps J/z/nz/?,/ idolaconguirantae intrat'/zc///zsrskzz tempw .ri#/pcl/zz: defîgnatum Jr/ârrj curtnt > ca?italt negli-gezzzjl/z/.f propoliù pawa. Vnde Azyqzzp

.///zzJ/p intra rptw//.f # acittm j>7 w-num /prwzzJ congepa SZZJHA , qttain toto regno reperietantur JJ-

uerprum zf'/zwr/,zze/yi/-prAzgarsw idola,regio /,.//'/4 infiz/rr- rvdatqlafunt,.

A R c v-

Page 86: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 87: Francesco Pigafetta Regnum Congo

*

A R G v M E x 'r v M I mHabftustam magnatum quam glcbeiorum dt-

fcrïiatus 11b.z.caj7.7.

#

' . .

. .Q'0, . r :J qttwfuya 'JN.J//zzz deantiqtto zAz:z'/4zzcç/,rz/zzz q-v?. ï/v-/-acl//z?a intellkipoç' '

''! x' . - - z/ imgs-p ezyg' vzu iar f'//zyy pyaytmiu. tazrap/aztv dnjm + y'%. , Fntpottrxyêcium vev ,'

- ' , i qttilauhmptr4sfttplelwpu > o,z d'-fupra Jl-vïzzgzz,.< pparlmyleolv 4,/ prpuhzm iwz/.r#.

- - ; ' auzm JJ ntcersitatem t',zzzra/f/zwz, 'uentttm d'-p/z/z/j,zo capul ztvvw tpellii.u.s mol-; ..,. )' . ':: t .1 &''' -' '#

'

''' t...z

.Qv ' . - lioribuubotwtm têgltntyinies-lo Fp/xzzzrrzxk/l///,zwz//p/f txttnui-tjïmo.palmxfoliow'

. .- .

' '' yum g'/é ivtà. /z/ moyemvomvxto ,in zx/kzzzlzazïlzo'

-/-' tmbriarum Ioco eszr/ks/(zj..... '

j * ..#

'

w' u ' .'

.-- - Lojoccùcirtftndztp.lnferioyêoyportkparspznno itidem t'xia/zzzarz/zzzsT/o'' tonte-wo inpyiuslbtcà Jzwxzz,#lz, çz'b l/czz-v tui c&cç///p alligabatuy , vh' z/e adfutam zrf?-#//zwz: ztvkzmcaketîau, pt'rfV?d#tv Doluuntex t''ïWt,zzl/,'lz/zvpt'dw/foz'lk, eaformaqttaîinxntiq'tùRopianorùm Q/-vvz.tuyyltœù. '/ZJZJ neroinfeyieri zazzz//zzz/zrzr-zprzo-' eo g?d: dixim- zJz,#p, ptœnisvtutem fza -f-

Tl;rjJsJyr3//,r/J-z8J2/,ciz:r,pJx#?/>re#,>z. L'thicvtnlitlv'u.se.lrïeotr4mhz-Jjz->y,#JJ:J:aaJés//zapprz?- oejitumqttembodiernn

alfizx-v/imzv/xvzyzvdrp.

Bb A w c v-

Page 88: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 89: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A pu G v M r. x z. v M V.Anuaturatam nobiliorun; qtranagregariorum m i-

littlm dcfcl'iptalibkl-cajnzr.

.A--NR,.O lc /dz tk prra//y militari Iz'x/v/z/,y :J octvtlo.l #np/yp//,/z'.C. k fr c'y'-tt: z'v k . F . . '1111::1'11. --!s.- . ,- --

' rys'%,r;t'jf7û,c'iây:,t.),

'

j. yomodo wrz//zwza caplztt egarz/a'' duutm nzwf'pz/.l/wz/za,' cvt' iï tr !î: (lt!r tiil):p .j;...u$$tr - - . ' - : - ' . -,' ., j'uw,:u)t. . ,).?; , . y ws/pgz,-r fostcryvijtllopv.i mwo-papzs?- go /J. sy.. suyvpgoyge.

r. yp-, qv .)r. zr.r - . , . . .e; Ft ..Jt'?,at?'').,à)?ft--s1-- - artc r.ni-/!?n?-s, ngdgfcyvcu cs/.twi-r. eonvrantacingulo ç;/,-*i$,-' .j!'.,z.zj/qkhyj$,y$.)'jk', r.a ? . . . .) yas,,y vogjcv o jwyjywsw s, yy./j oejg- s-' tk

-

''''':..-

.;.'

.?,,à)tts:)to- rn .j c,, J/J tîntlnsbttlu C?,'J/ 14 6vzz'r-g Et pznzzyntry-/ infrumentum /'//zyJ plvamidu' orma ex /'F-/J/,Z,Jw/dg: . q& . , .prrt /szea/z/1J compadttmpulf. azzztg/lz//yw://aA/; kovrtnduwo..Jrrzj/z/w quomodo a/rf'z,p ntanturinfrumento Sellico,

J y'u' cortict sptwsl//pex corlo ca/z/z ar orpz///apzc,.

Bb h a c v-

Page 90: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 91: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A lt G v M E x T v M V 1.loco in locutn, fcruort7jr nut contlu -

' ''Ge'k . q Vm rr//z in zpzd Congiregno z'r):p/','f?7;>Jp egut', //44/,/: zkatsy, ,1 .j '-. , . çzl; jj . . luxlç , . , . . ,'? .,-'J j.,v(.Lr.,,t--,..ts

''%..

*,s.),qg).,. cola twza ia/-z/? mdujtrum Jlsezf, qu, tamen /Jz/z4?7r

. J: nmo'z t'--# ''''-1j-,% 'àN '*3, ) maik-imi, it,tgo a/p?ar,r&.' nect-ptagz.v f'/az7j tzm in zzéw, - -

,;.: - . Y%.1Aa. . j j . . , . -r , ,.' ..t.y t . .2..z .'. . s- 'Aa qlzoqmm #//'.# bominum rlv//rzdpzwzzg rvel f'àzzz//z/tr//z/n-

. * ' a . ' f ' ' r.?)'( ' .#

'

... .. ..- .. ,'..,.,.

'

. .. .- - nt

. riyw cutttntttr' pprra.loz/: etumfl çi/azz#p-/-afifwlz/w e.FI'/'f'r.?r/p# 'V,J d:lzcvfls zzipzfzl'' portanturnmutatùfusl.na'eportl'tortkbgs, cvr/-Jrium tJtyJ/J:rP/J rfpirandl dcturtempus ctv/tvzzaz://ya xqtfantisw.primr.a

#ir4zt'w mod:z C?,JP 6 rex ipp aliqttando rc/zj//zlrnç/daz/#p inlecltczF/-séra Winfra rçr/zifprrst/f/yxf'cr/zz, ruclykdentcz w/

cusantcl, quatuorferuorumportan-zl/rôr/zarrz/.

BL 1 A R c w

Page 92: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 93: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R G v r : r. N. 'r v M V I I .

A li u '; j.-) o f ta ntl 1 juo s ./x

. pstYj. Oke--qçst' Ecundlmcum t'npanno g- palmlk contexto O'SJ rvtraçuepar-?-i t;). .-,-:9q: - . ,$Lp: ... ,cvtJ ,) te ppzwru Ionvor; a///- ztp cusanto ,y duokku portanturo c,?;-*' 8/r. . ; -'' t-t e. ' L 't

- t%.'- . t

. r.'a c'a

..'(t- xuïb ï') trafolu ca/prc?a eotkmpanno ztlg.kks, wv - ,

11 C' V.=..1 . . . . xr

Page 94: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 95: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R G v M s x 'r v M V l l 1.

Alius gortandi m os.8

'A*0-' Erti- cJ?w loroà przAa depvndento , A/'/g-zoy g com6aaTê ,

I. contra ryi/prf,w/-p/zkzzlj,a duos-prgntur, Jraué/ajgiry/ajw nvJ

dccitlvmt p zvjiu circumdanto.A

C c A R c v-

Page 96: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 97: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R G v sl s x 'r v M 1 X- pzclulta dc q ua ll'o-l.ca-jn. I a'. in tcr anilaaalia Conci grcccijnucè in Pamba

tz '

nrouincia rcycrta, lit l'nv cntlo.1

i '; .c- . . - w*. . z. . 2ft I ... irlii. v ' l''.I.at . z u -. ;h, x . .-. .. .. . . . x r-x-N 2- '. 'vzrkuv . k. A', ( , t i=u$ $ t' 1?h ..r ' . .tt czz .- .t4. x. x. . ' -''. u . .> '' , -.. . .'. J. . .. . Z Qx ' ' 's . . .s -. - x1.. ' v- .'nz -u';ç . l. ''a. !h' -'-'.:...L 77'

=''NOaX' ---v -- . -x ' !$y' tàtt. S! hq.t.t.::I'j ' .1.* ' . jjjt. ,)sr')j< 'vxsj'.i.(.AN' .<'x. -G7-. /' k r , %: .:'à 'Lqukyryqè's tv. shs. &. sxhkx.aK. ' u-œkkji:- . .. zrs..t!hu..-. 'tl. 'x22sN -tt. +f'<'.'x&.'.' -tt.). wxx'.x. Lj' .x- ZDrvwa.'. ..M. .' L --.v-s'4Z'w ..cu,k 5;. yD.. =. . ' .' . Q; sL%$t. -.,u. -a-w' 2 - . . x, < p'... .j';. ) . '.'.'. .w. 'uudr-..,'., 'tu.-.zV*. w-ggrraz.. .'='- j --.',0 ' ' % . 5.k

xxu.hê z l?-a. . v g. -uuzsk .... .-= was.s ). Tx .. . . . . 71 . . . . i k,hr.a-v x. .--.LfkjvL. , . q:s !il(.. x . - ar . e k krxkwt jn.s:r y . .xx.h r .. vxwx . '. <ï - 4: x. .z .. . . .% . . .. cw. cz...uL... . . ' . .) ;0 g2. z; w kj9 . . rzïb . .. - Alsu-zn .so . rsyx I t '. 1. . ) vb , - , . . ) , . r uf uk AxA sk . . qx . , j -... w . . . w <k4y.x-x..m.. #: . ukj e o .. . x..aqq . . .. . . x. c J; zs,r . :. =. . .. . . x . . Jy . z ....: .-ac: wit ), -zsE- $t rs )p . p;c sq. s . n . a-xh . .. . c x. xx . .u)jsr7af Jv --E::c4 . .. .. --x -= .ù- , ;. I .). .. . .. . r - . : ù . : h ' .1 . $ '' ' ) k yrz)i . *-' ' u.' ' ' w'Zz J ; / ' 9 ' i . ' . l h ' -' J - ' *K Y; ' I ï = m 1 K ' ' - ' ' -. 'Wx ;. a ;> ;$ . . . - . ;. : . . x . = m a. = ; J : k' . --== . x ' - 'r;l () 5.2- ' ' .= i ' ' - ' ' ' ' - ' 2' - - R ' ' ' ' 'VY' ' = ' ' - ':) . . y' e 'x v...a.=.r rv...w .x.; . k . . . . . J P - .: .-. , i . x = . .L.k.cQ> '. ' 7. é . stj - v . ...,' 7 - . . ..f. = k ! . ' . = ' ' - . ' . - . . . a ' ' . ' - . - n % Y.N-.*- - m ' '

....+ . :u=..o' ?' TL 5 x zi .'= . ' ' '' . ru..à > g; s . $ J.. . . ' . '' - . 'z x I . . =. > J ' Dw. .SCcu. . . -

z---s, czz- v - ,o- ): . . . . u. =.- - ..à. ? - x... 'kk xxxts -,. .z ç xxsk .. ' ' ,, . . . - .... . . .,,.1 ' .. .-' -

. .,x .-....',A-' . -- . . . . . -'. -. .. - .-- ...- z .-x . . -..z-.-.,. r .. . . . . ,,,,,. .. a. - ,) -... q. ...u- z-..zc ,x. . v-- . . . -. . , ,, . . . , . - x ,' . .. .. - - .--. ..:. -' zzzy' ..: zuup.. r 1h ' -cw z;' .Z' sp' . ,' . ; ' ' .; c . bt.;)) z -xr yxsyxx-.s ,z,/ w . .c 4qjyNU/:X.YNXX u. -.-. ..- ---;hk .x . ..u s + . , ... , . . . ..p s:. ,, h j. , .. . ..,.ax, . , . , u.b- ,.y , . . -,E7 .ch'..t s <... ovpbt--lF' . .q. :. . vrz . . v . -wj.... . . ju<. ..-cx-.k, ).tx.'xx.u xxx .. xsxakwvkksv .-.s.-r.Gp. . . Ax:u ç$ x. x. N'x.u . cx. .-.....--,r ... =

.z?. .-...n. :.7 . . .. .k. z,p' y yt . q . j '.ae .. .,.... z.., .: s. .. sz v, z .((tN. .. x .. . . , .J. rj. .h) q...,. . .. ' . ' . . ... - .. . .zB. . ï tk %: h ' - ' -. au. .;:&. z r. c ' .. , NX & w:k..- 'x..c- . xj'y . .) j - 'xx ox . I . e . v s . . . gy , . a . . . . yxxxx . ...-.2 ). .. .. , . . > L!' a' . . ! .1 . n ,. Vy'T ;'' r ' . .. ' . jl ' nl ) , -=..-->>. ..- 'S.Q N:h -k . -<xx 4 c - j) ,! . ; =, 'xxu

skx x .- ..oa ., J-k-. p . . .f . . . f , : .. . ..y ', uv wxxxx''zxs k v x .'. . h 1 ! k h h i I !,tt .5, ' . . ? , l . '.à- JC'E;c < z-* . '

''.zl'z.,i /r, r,: . . ' . ! ...x.x jg . ö r.. ,,.. 'x' ' ' i *17t1 ; 1 1 . . . ' t.:Aqx' xskxxxxw ...$(L, q.,., . . ;n..N. .. .... y . x;.)y j . . u; ..yj,.g. c. . .

qx.k:.;,. ...p;. ..... .z; . as.x .. !k;., r. ...+. q,,. .;u,.. , .. gy.. .. , . , j j...x ,... Fp. Jjjrj . :.,.. z. sm....vx k:j. w . . . .. ,. . . . .. . . ...... . . . ... ' -j- u ' . l . -.$g'. +9, xk u. . ... ? ' 1 ? , J? , . n NA> lj j. :. . , . . a... . . - s -. -'t. cp ï . J . .; ,$ , . wxc :): r -.J . . ' . . ..JJ-. ,. --.: -.. .- :X.N %<.-..x--k... ikzs/z// . --.. z--. t ' î t . .'.,je' ?. . . 'p4.. c . ' .. x.. ' %ïïï.. - ' - . - --'k ----...= . =.'-..';-,-... - ' . . . hj. %$ z5.'.' kfh. .N.. ' 'l. . . . . -' . fL- .. . ' -- -. / . ; . . . w ï

'

. .. . . . . . . .. . . . ' zz'.js V # = >h k ' ' ' ' ' ' ' h ' Y&- ''- G =-: t . X' i ' ' hMz . z'z 2Q X - ' . . 4 ' - ) .. f i . . 'Q h ' ' . k h ' . ' .-l..'i..aG J 1 ' % '., , . . u= 'u 'ao. . .r'' .'C -'- XN Zo:;r ' * ' '' <. ' 7' Q'. == . ..-- Nk -'- . ' ' y : . '-. 1 ' ' ' = x '%yj.)z .yyo' 1 . .' , . . nq ez ' . .' .--- '. - . . . ' 21 w t- .& - ' . .. t ,1 jt X%>.'' - k .ï ï ''' - - /'' k' J .'@ - tcL .' .'. '..e ' ,.' 'zw

:. ')kt)/,,L. '7 ra.o.'.s'7'.su.;:.O.. . .. ----. . - uzx .zuzùzznzzz-.. . . ;â=. .e -'.... -.k-kr.qjqzu1k:p...;. . ... ja...-........aaa.as

>'-. -s... s. ON yy;. . . cfq.ys

'tyyt'jgy.yyrygf y

','. y.z ...1j....../r/.,.

*

.zuj,1 '.cz..... xj.'.qk#y,4xw'.%xx'xy... . yxz . 'y k,:N..%.,..y,..... , ,..

'

.

..'.. ,jv,.,f4+..

r' ' . ..'.-xu .t:#..a''.kQ.. .

' - ' A2. 'z. ' z; . .;. ..:T<;,, , -- < Ir -rz.. u-- -c .. xw:p .u . . .w qpx r - .. zr . . . >- . . . J;RD;ZX : m . - waax. - .

. : ' ' .0 lh,r, 'h,. Jr ,q5, . -' .. . - . . '. , .. .. . r. ' '. .'. . z /) / . . .. : . . *.<... 5 . , , ,j/!'. ,

., rxk. x ' .: ,.z ,jjf' z;y .3,632... . ..' ... . .zukv-N. ' rt- ;., .5 1, .. '.jp;2, - )ff'' J) $b6,7,633- . .') s;. . .. . .. z, j' . %- . .,,/: f'jî$g... ,v:. :( d/e''ysi 'Jp .. , l ; .. '.4kp< .'r . 7 z ' j g . .r2 v

'

,1 t) ' q ! 0 ..et;> . j $ . I , . j . 5' ï - .'. y 'û' tl . zp

'

ea.'.'r..- . l ! l , Lx&. kr u ' ..( z r'.ax? : g 4 c > ' .'.'r.. ; .s '..u. .' ' ' F.x l L ' ' J N' tjk. ,.t tI.-, 9, ,f. .t-'A$çn . . lphk :.4, -z--.. r.- .,,'r-'.. -yz. s..Y-'h.-.c-+. t'. Jl. / j / jl 1 ., .. , .. $ ,... . . 4'j''. ':u t . . . -:;; ..- . t.,u : ?? g. i./ !. I t ' r x . ap.x Nxux. < . r . .. $x .. ..T ..A ?.'VX h' . . ..v w ..0. .. &w. x- '-.. . .: 1)* 1h. . s - . - . , . ' . -..x+.w. x < . : , , t. /.+.p . . - . ' 7'. . . . 4t', .'. . 7$ f j'.: : sbp' .:>.z v, . .sm...z.u... -z-, u.g,.sov' .)p s. . .. z/.// . .w) . S..L.'v:L . ' '. .'. . '.' . rl ;ttx, .y e .zw. i . - - . #% qjs a ',Ts...* /. x. wfg gj ( .J fx.e rm>= . .w v . '-..o..n J.''Nx.' . Nx ' . .# ..w:-... ' . . . $. jj .>. 'z gZJ zr 3 . . 1 J w. .c, .-.. . . . . w.xw x.. . x. , . .xxxnt uq . .. . ; .. . . ,. h' $) ' , 'J< ' k. Aqr' w. sq v,j 1ùq - '. '.u%, 7:.-. w-e-=xNs- -. u x'y. j. .. :.. *xk 'xxwxxxsxMhhxxh,. . . j;r .7 .. . '> ' <V îv9ï,f yTp . *J) n xpraK xee'r - t:..ckj .'wz: rywb;.

npry. .e's. '--c.mxarap.. . ., y... ..jy..yy.v..',

-'-. ..

' ' ' g:zu...'.'<- A.- -.'ux.

.xx.MAxx.... x .' :'' ,.-/... -,J. rz'' e,. v fT... .. .. . .

?,'.J'e'z...r. ,.. . . Jgy,yry

tyv j . p$j %$ A x. 'xx: .'xkNKk y%%:ju.'. x . jtdj., ?tj/'yjy/jjj-. zr . >xxu'. w.x j.y . . à.,y ). vri' x .= ; . 4r wz ' y . '%'' x ' -. ' ' a '' .' I ' tJ . r yul:'z.s w -z . g/w ..e = - g ' ' . .','7L . . ' ..-'>. x y' . . v . 'vT-.J .' : . . 'z î 'z l ' . ' ' ' ' . t l l f 'f J l . ' î ' .'. V . : ' ' ' 'N 1 r4.. .,-.û-,.JJ rv-. sz. z e.... . . . )>. - . . .0.. - zxx Au.,. ...:.. . . .ac . . .. ... .. . ?1,/./. azzaa . , .yljjy . -jr.;/zé/,/ lw I< . I ' /1,. :r,/ g $N. . ,4 ' . e:D'-- '. . I mc&.x'. ' Nj, '-*-.- . .+. . . x.. . iJ ) = gz'zz .. . ; jfyl '-.

$ ... v ggJ c . ...5j . ., h 'J .. ïy ' . f? ' .:1 . ' . .' ...'''n I ' .. :; ..a..w X'N ( y y'nl .. ' . . ' -. . ' : . : .. ., ..'.j .o. . ) ) j. lj. j?. ... yy za, . . , . $1. $.y . . ./ g , JJ.JPj. h s à )''>

'

' ' J ..1 -.G' '' ' ' ' ' ' .';k'M X '' X'V f ' 'p .- . . .!erJ- .p '. m. ''.'Z ... . = -' ' - . ' z' ' l ï ...y /a. . . . x . % . .. . . . . . . . . x.;;. . / ' . e . .. .'. (. zky .a g;tfï. . . . z z ' . ' >v' Jp XJ z . . . r . . . - . . . . . t kx..r ; 11 8 4 ' XZ k. . n /' ' l . :'..a r . .. . <;( . -' ;.k ysA x . . .r--' .' . . kkthkqrih.. . r... ' ... . . . . . .! ..v.' .j .f? J / . $ ' '. . , . t . ' . j! 1. .. . r . .,.> - A.zc ..fJ f J ..> . / . ' . . .<G.- ,.. ' .'''CW. .-h x g. . . A ' .. . ) .....V :1': ';s , .ï.' . . x . ,f t 1. fj . ? p i ' jp .<=- <.p;. v ;:o .v- e '.ao x m W ' . . . <..''* . '..;$..% x $ E g/. . . - . . . k - k' . ). ' :;.,.W % ' J ; ; '. à )N. .z' . . . !; . 1 ' , ! z r . I ju ' , -. ;sp :) u-. . ,r2'7.p >. ygr;t;y., - ,yr ; . , . .. .'. y..yr' .;.'mj..... .

v' .. . :.. -$:>'. ..... '',. j. !1. g.t)'y. '. 7=Ts,.w.. , .' .. .

.

. '...--..

. ... . . .. .. azAx' . ' jJj' tti j y/' p t., x ..x . ' zdyyzzaz.zyz./z bg . . . qj1j,., :1,, . j : ' , 3 ' j ; J' : ' OE. . ?:3)t. p ;n - f u ;j ,. . 4. -. . . . . . zrpevzav . . . . . . ; rr l ç . 7:r1 -.uz . . : /1 l ,z ' ''Jz,=crr): jJ . . aez ,v . . . ' ..* Nyt$ . t ( j uc . . . . . .. . . . .. . . . . a.. Agl'.v ) j,., :. ) / çk.z ,. , ,yj;z.jy. g/ yg , ., x. . kI ? .1 . ..j j . .G ... -,. ='. :&-* . J .e3 f$ *. ro Rm' ch. . *. , J ,

. ' ,,<'.sgH ..

'..': ' . e17k.. ..àpE!.j1 j R.'- ' --a .--- ' , -.. -ac.. ' 'x ....'.' .y. e'wsj',z xs'.; v.. j 'y/'.:'4.t . . . . . . . $,Jy'. ' yJ'v,',Jfj).J,',gtl.tyj'yW. '. 4..,.zj, x/, flrlrtylh. . 4 g l , i l

> ' > . 1 l F z f 'r o ..4 4 B ... Q w.''..# .4 l .x. A .' : . ...<''. ..,Z' ' e . . ' ' ;. .>O ' / ' ,' d - ' '.. K .... k . .' ' ' j ' . % l i k : t . . ' 1 j . . ' f ,, ' ' ' . . : ; , y .. :1 p

'

I (? /, ç r.p ' 'N v...'.$ ''? 1 p $ .>.. . q x .. . . z * . ' g . l ... . . ' . ' . . ....1 .. .. . . . ) . y . , Vjkri . 1 . $ / 1 ' . I z ' . . % . '' Ny .t. 1. !? é. NY'AFN X h . j . . . / ev'.r'.rz . t . ' . -' ' . . $ tr4 z JyK . q

'

' ' < ws--...wrrr ',J ' Lx -.z ' ' i ? ' ' ' i> v.. .-!' <. k z ! ' J & .. ' x.# j h $ 8 uv'llv ' 'Z ' .' . ' ' ' z p: '. = .L. 'r.....c''' -'' '7I l p. i '. ' .< azis.,,.z. Zzagf' z , f . ' ' . : . ..w.u I . . . 2. tl . . d . p*, .1 ..1'. x J .. 2 / l.. ' ' t . . '' ' '$ x. > . w . . ymvf % xj p ,u ,. ..#.,.w.xe t , z.. . .''..Z . .. . . ., . . . . . . . . ........k .. , . . , j . , .,..v s. . p xx . , . , . . : . . . . ( $. . . r j , , . , j , ...g.... , ...c;:..z. .z..< . + I < w'm.w . x . / . . . . . w, . . , . i .. s : . . , q . a . . e z'z . ! or . ..u r . . à : $. . . . x . ! ,'''''-M . '.y ..v ' tl . - +' ia. '*'.'&pa., :t.

. ' J g . . i .' . .. ., .' . z' . ' . . ' Jt . . . 1 ' 1 * * ' . ! ' j , zs . f y o . , .n. ; , ' . r..' y ... -, . e

'

.. . y yj ) c) j . ) *

'

. . . o . / ,. .: . g. .,'F -,-7.. , . .. . êl s..ttf -35 4. ' 1 y c.. y . '.c . ' ' . $ k'.5 .,

'v; . pyy..s .s ' . , . . . r. sj , . ' ,,$ ..ê y .J. . $., .. . - .' - ' . -- . ' . . . . , .-xkx eo #* . .wc...w'> j $ . ... . . . y'. . r . . . >! . . , a -. . + - . -vt- . . o w > * o . s'tx.. '

, ' .. . . . / .. x , . . .. z ' yjj , . . ' : .. .. . q . A. . . . . .1 w' xi t . . . - z' . 1 'F . ' t! %M 44 . ./' .. .& . / .' - ,.n .. 4, . ....' ' , ?J . .. t, $'. 4 .'ï . . '.. ' . .+ . , . . . .t r ar . . . ' z . - w . . ' ' 'w*. . œ . z; . . . . ,'$ . . .. ao . . . . . . kj .. r 1 #1& r

'

.....- . . r ...l . . .... .ru.j;*. . ..z . . . ' / , . .. ' .. . . . . ... ' .: . '% .. . ' - ' . . . ' ' w - . r .,. ' - rzr . ..e, .-.-. x. - , . , . . .. . !. , ;.. . . z .. . '.'-- .,. .. ' ,.z ..t r.. 2,.21 .. . v.lzr. , xur-' .'. - jlk:rl . . &, . . f rx .%'-J 'rg ' ' <v. ''.z;. Q' ,*: t' ','.'=- au . ' w ' v '.. '.: t .t'p; ' ' zd . - ' ., J '.X .. ,: ', . ' . L 'm : f'gl'à 4 . N. ' 4% .N. . . . . . , 5 F' . . ! r' .- J l t,r <Jh-. v . .,; . y . . . . - . y . . .. , , . . p c z. -. - . . . . .z x . < .-. - .. y.j j' A . . . . . q . j . , (. j j . j .jja,- . . $ J . uj . r . :,u ( /' # / , !c. -E'Z ....'' ..'.... ' .. . . ' . s

..s ' e z. 1 . , .. . p - . . . '> . . I - . . . . . . . . I I' j j 'w z. . ?. s c . x . ' ' u..o . -. . .. . / W ' '.u ' I'IK-? ' ' .. z . . ' .. ? . T . .' al.' t' ' t ' I j j ' A '' tt .. . % .iw'' x' 4 t .% G . .< .r ' ... . ., 21 .. cr.xx.w .. .-. . ' .z y.- .a... X.e - ..',. ' . . . . .. tv. x . ' ...... . . ! . E 1 / i : x s ..- .. j) kv.x & . . , . ' . ' ë cza . z . ..... . - . .- . .,. : . ...r' . ; .. w . a. - . . . ... .. 'Ftv . . . v v.o j j 4 . >

'

. j . ' i . f 4 ê l . % ë î' .. . . . ' .. z . . . N 1 ... ; . .. . o z I . ' . FA q 1 r ' . v. ,.. . rii...:'! . , ''.' /,/ ' . . . ' . . . J .. . . / . . . > - . . . .tt..x: ..t.* =. . . . x..'.v ' ' . .'. . yjj , I ..1'.F.-: a . v . qq '..@ '. ' y j j ' t. ' ..u A t'h' ky' .. /'X I ' .1 - n . ,.z' . ., . . . . ... ,rt . , . .. .?. . .z. -. n . . .' . . c .

.

.

.....:.,p - .. a. . . g . . jj? . .s , , w A/v.., 1 . . . . ..v ,4 . .. . z .. . j yj % . 3, h 4al ) : . t

.. .- ,g r.k .. . ... .z- ... - . r. . .'' .. .. T . ! a. . es.. , r . . . aeerkr . - t . t.e .:.. .. xe ' / ' . . ' m ' ' 1 . ?' - 5 - ' ' ' ''' > . . .' '. 'v ,' .> ze .. .. '''....t . . ' .. ''..- .''''k*# f .: . Uk. P

'

ï;*'''' e

'

,q -% 1* -' rç ' ' . r .% ''=' 5 f 1 . . .' . 1 ' . ' ' ' ' ' : u'c k. '. . ..yj*. - .. . - - .. .. . . . . . u , >r.y . x y .... .e. .1. > /,) .. '. sQ7.g;.%s . -.)m... . .a' '. * . -. * $14 . i. . r a .k? - '-z . N- rws- .- . ' A.. . p+@ w D . 4 ' * . . - ' ' y.k 54. .. , . . )g .- r . rei * c rW vy ' . v . . . .. . . . . .t , .. ...w ..- . - .xr.s a s'r . . '. , . Z . :.... 1 j x

'

. . r - ..y . z '.e . .. . ; . : -, . z..c..... . . ...';f . . ..-: e.# . J , , . , .. :y. u ' .r . . . : j . .. .J wp s' & r '. J r' . uou . ': . . . . . . . r.. r ' , u . ( ) r. ' ' 'qy ! à ï '.y -= . . ' . .. ' 'm m-'..- u. -..'j.' ' ' '' . .j : . . . . . . .. .. .z.- ' s . -..w. . g . ; j . ..çr

'

-- ,..., ... r . '..u . ..e,.z > wy u f, ' .. . ., .. ..r , .. . . * . .. ; y , )r :' , , .... z . > ...r..< .-....w. . . z êt . - .,., a . , ,, -- - u. - . - .f4' . -s x.- .' c ' ' . ' ' r'r-v''; *. .e.-. . . - . .u' ' . . '- z i.!. * . .u ...' -.-'': -'.& ' . ' 'n c'z-,c -.r'= * *'%- '-- - ' >X -' , '-''' < '=..'',..*-Q = fx ' L' ' '. .-.'- z '. '' 'L . .-r ---- --. 4.-'-'7...5- ' - '. ''' '' ' 2Y. ' '- 'h- - < // . . ' '';. . .. . . . . ..w.c A> .. -' - e r . - . . . ,e . . .> . , . j . . . . . . e. . . s . r r.e- 'r-.' I - .- . t ? ' ' .- - .....- ' . . t f ' l, t- q m .> . q . . #. . . - - >- -. .e v'. ï * - . . p . . . ' ' '. . N ( ...i # % v ,'r.r .>< . . .. : 'v. p - -- .'- - - c-- a. . .' -' . . , . X-'.' v' < - . - ' m z .e z . z. a. ''@e k . . : r . x./ro . v / ' . q . * . - <; .- '.=..= r 1. - - n - -.- s .. . !a' ... - ' ' . . A '.yv ..ro . . .. . -( y p . - . - . . ? . . + r . ..J *>.. w'- . - - :rc .m .- . o - x..w . z . - .z . .. . . r - . . . - -,.. - . x .. . ..=. ...j. . .. xv xy . '. - . v . < . . . - e . . . . - x . . <.v.. r . . . . . - - .<. z *. - & y . é' . . . . .' t . .j ive- s - . . ' . . . .. ' ..X. u. .n > r. - .%' ' m # m' ..u . .a .. . 'yXS -. Qum .e '* . . M . -' m -- w ..i='- . v-'. . j *' . ' %.***.-n ;.t , - .. w - w' v'n&s . . .A. '.-x > R' ' = ' ' - ' u = e.:u...' .. .' - ?'*J .5 .h '. . -. . . . , . ' .L ' , , . . , . . . . .:;G . . - - . c . ' . . . xw '>'-. o-s % q . - ... . .. , .' o MX , ï-.e-'*P' e-. --'G. . / 'n . f -.rC - ' ** . - ' --x - . -nx ' r .'- .'Z. .œ .. z . '<' -..'e .. = ' m>.' . ..c:- ' * ' .z . .!: r.v.u.-. .....N- . y,.e.. . < .z.. l.. .;>v wo ... - . .;.* .r. . ./ : ' . x z' .'''- ' ''''*- . .. m + . -'>.-= '...... ' . m .' . ..r .rc # ->. .c je <' ! . . . 4N.*- . . . . .f ' W - 'V <- +' e . ' Jz . . ' . '' . - >'' - alk. ' ' :4. u x ..- w'.-. . u. - Jee-u ... .K 'V'* ' f f-.'Qre.d JN.-JD . *.; ES - : ' ' ;W*<. r .''. ' é ' ' ' -= . . :x4J r.' ' - -e'.$>> 'X .- - . . . ' -. ;N V<. . 'X ' * ''4 ' '' ->'L . x. 't . >.'..* - z , . . - . .. . ...u .- G< . . . :> . . - e.. rr'z ..p+> .> .. z . . . $ ' . û'. . . .. .'. X %.. <. . -7 r ' . v . ..v '

. t' k ..' ... -. ...-. . z ' n w;xf J.- -V.1 .- ç '.Z ' k '-''>....M. :M' k xc c. u.T - - e ./ ' ...'x.- w. k . > .r- . -. ... x sx xvp. . t 'k..r. w. ' .w.% ' ' .o. - '. . - a - . s H.r . > 1 . .. ' 1.' .m* c. r r e'x','w 5 '''* 'T ' t.' * ' # ' ' z - ' - . .J= - ' ' +r' . : 1' . % $ ' ' - = ' - ' ''- Gx ',V 'k-. W ' . -> . . C .- . : . '. ...- w,.w > '- , >= Zr - ' ' 'z ' l ' ' . z - .- ..2 z .v '

l k. ..r . ' l .....w '- - .- ..- - 'w- . -. . <,. ' N/N. . .k '- 9 '' '' y . i ' >' . . . - . z K - ,. '= , 4N 2+*7 ' m . .. '<= u ..--A ..< .......... ... ' . ,.v . . V Ah . % r <., mrz>zAs .. < - . ; Pz j . . ' ' j < . yyO * . . . ' .Az . .0A . . . .

V..J . Z'''A m.'-J'.- . t . , <'' .07.%=JZXZ ' . . ' J- .> ' ' . ' r.'p J' u , . ' ' ' ' '.'X . ' - P .w. NC<. **N x . ' h .? î . ' . . lçl az =. .et. .- -- . % .-. : ' . ' -, ..- v r . . , y. cF.> .. . . - . c . .. . . . . . x - - .' . I ..' '.% . t'.'' = -- r ' ' =. - . .. . . .= zrx * m . ...&-M ' vld' ' 1 . ; . ' - =' -. ' . FJ ' . ' ' - .- v .. '> A' M. - A %. - . r---- '

'''rzzœr 'ix.xw! . -. .-..zö x.a-. . . . .. . . - .. '' .= .$ A ...1=-....rW w - .- .. - e *-. =# - . .-e.':l> - j. . *-' '- ' . '' .. '-. ..,n . . . . >. .z',.m.. ' . -. .. . 1. . .w . .> I

'.:rv o k y .:.25 l G * -N). ' U--&. .. h ...w! w t.. ...,. .( . h v,c.ï . . .; . . .-. . , ,

' c *1 5 >/ 4. 'Xa Y'-bf Zo/ V 0gg V . lxr .*-'j' Q ' '.''< v.j ' ' s-vxxta$py. zxxx, j j, x . . y myy s j'( - - y jt/ ki'

.l '-x X. x ..x ' ' / ( .:. ('-f7 .#.! ,:A - . .. . jw N. w j y . JJ . -( . :a.>. % jp o'k', v-sz' >-'d--...,,: .j. . . -- ' jp4Mu.xv' '/jj .z . .k.we/ ,A wj . y jv . y . . x. Qt . .x.s w , y j msxuk .- --h;p'. L<iL:*4-.- .. .14. k b?v t:rhj jjyq.. . .yh.....:.$r .

.,. j .;j

. W . à'Jz' a.< M>W s >

N defcrtp' tione rarsl,v Reg. zlf-t/zzoc/,?Fy/e/J/-p/y/, ncla zz/tw//p-ncm gfypg. uefecimw ZcJ,nç az//wa/siv ,non zaa//ysvéz'/yrt-r'cvuattm , rvnde fas/zaz/pr/y,w prctterLio zyly/ celvkmytucet

Z:JA', celcrioremdtcunt, datvt ;'// cccvfo a/-rdqfl-/lzyzgazzz

(9= coloremadmirandum. C'/zzw enim zzzjy/az'zg rtfvrt, zkvs/,tamcn (pzfz'/z enimdtç tyllp/'ylz/z,/y ina'c magna copia ) non o7 a 0'', ftalggtuJkcn/azwzzl aajfet jaz/zy/zkiiolsjgftvz/éwowz fy-z celcrrinq f'nrz//p/farf,z cui-fw. TWJZ'- aftttmocutfùpra lzxjwzzz,f',f/ Locammaldijlinslftm t't7/t/z,.zl/,z.xalsonnigro fffyadiceoaqui izzf'f.f tro digitos latù J tcrgo rwcr/zzzyp, ecll-psbo-micyclofaclo aZZCJ//ZJZ;; wna t'/arzl cdpitc fy crurisl.:s , tolcmpor /J/tv';,zaJ./orzine vJr alqo p/

cçf'razikz'n ruero #al/crv,..f#cc,l,?i. Cauda t'/zz,l ruqiculi-da F#?à lftcidéjjnimis rtferta. J'z/p k o-è- mulam zz#z'z.

C c Z A a () v . ,

Page 98: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 99: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R G v M s x w v M X.Triplcxmulierum ve:ittls,dequom cntio

lit lib-z-cap.r.

1C

>m ..> . = 2 a . ' . .-.L.,.,==--- . . > >= . < . R Y e v= . .. . . . .m. . sx . rae . r . .< .- ..=4> N ' ' m-e- . ' 1 'r- ' ' e-.ru=*=' GP' ' ' . '' J L h ' ' NE r'N '> ' '= Y'' . .--r . .- NVNyNNN Nr $ / -= mr.w ' J : . m . ,=. . ' . . g ? . > . -. xsq--xq Xj;X MZZIZ4P. h / J n' 7 k. ' 1 - ----u N NI:A x '== u= . . irz ),'Jq' . , ; r. IZe-M ekjk/a/ ' -----xv-wxxxx .- -w-w-..-.-x-wsu':xq-xxokk. sxqx & à. b<xvsg-sv-svsesb'z. q ;l. : . ; .Tèki,ê3L'- -E-.. ,v. .. , , / I - ' aa---. - :.-.--.-ks-. =.n 'r. - ' ' .c.....-x. . y xa2 . . ' -1* . 1j -ak . .':L-.....z,.-. *-. ' : r .'u !r. -. x!s- .---.,, au . $jj.I>$!/ ? ...-...'m>w 'xuox. 4, nM.N-.X . . ..j yyg. wz jRo viszr' ..- . .'>azz'! rk-...azw:r . .

yj. sjr,g . -- 2:.r' - '- ' . yg r.. w wux.xs . xëxzg , . .. u .... ,---.-. .,jzgzh.ra. s. -r;:r . .... w. i,z vy, , zj u. z , p (j , , . . g . ,js,sj.. .=x . gylox, -s....' ' , . S .xAxx jj w.z' .. . .x.< w. *-L'C' Z * Z ' Az . W . ' ' e ' , '--'7XQ = M'= WV . t - . . ' ' A*:N'R .z' -x..q: ),. ---s-- t 1,11..) -;. . xq..-axx.,' . ? zclcc:. . .cr . --..-v <--' .zn-:..''--z . .. -1.--.f>.'' ,s.. ..c=- . --. -a.-s> .'7.Z,. - .ï,. '. -=..!s..-. --.-.-z>'--...',..-. z - .y. hax.ar .' -. . u-.-. -. -.----c. --.----rçr'r-r--' '' --. --' ' .' uk' -vrr' 'J ' xx.h.<x . ' ?, . '.. , a. hv . .r-.- -. t

* ..F ,. Sew . ! ..x . ar ..> x. x.x x u. = . -. x- m - .#.: . . . .. s-m .-- . -> . . > . vx-rg . . x . .. x ; ! 1dk .! ..m. .w A. -m..w wx''k.x . . ..l . . . . . .p . . . ; .- .a::z=-.==j =-v. .-=- = . - c ..... . ..,.. w . . .wxx ' L ' ' nzr-vzc-zj''W-K-....?- . y C ' ' 41 N - K ' ' . ' ;V' -. ' ' '-c- .j I . .,' . ..r . ! . .... .; c r x x .' J r..'l -r . . .- ' j . lF:&' ' '- ' x. ..= .=- n . N . . *'' . . %. 'T ' R ..> xlkAk. <%x / ; h -r.. -. -. -.ke . ' -.....7 = -. . âl''cEi'-. r'= )ï - . '- --- . , // '. e . ' ht . 41t2 -'''' 1 ' - -''N ' t . zgz ( z . . -----<... vss .. ï ' 2rd5.4.. ..s wz . . '. '. ? '' .zp z . -. ) ./ . . h . ! vJ. y', . zr. zr -r. . . c L --qzqsàuci l -. . = , -. ---' .1, -- , . 're 4. . x . ''. . p'. .' 7. , . n lhljh ! z 'zJ$ ' J/ -w' -- -.-- - --u:E;. '-- . '' -.' -L- rr' . . : %' . . ) /' -. -= /-.:k ---.*' -- --- . -. -'.- !77::.--).... dzL . e- g< .-. A. . , ' uw-' . . v .,/j.-.', :17 . . c ':' .l:g 'i ..? ,; a/ . < z e . ))l.'j . z . 'z ,;e' . un-szks ,uz=-77IrJ-.. -= ZZ'OV.V !uw-- -vïz. ,' zn ns'. . ,, .! '. -7... / --hs k - . . ar--.cu.ii.u zsr t -r:.- .-. .. .- .' . --' .c. . -< r. . cn:z:74-*a6.- . ... -*r'' ' x' z e ?d r . --.-. v, .z . . ;, , ' . = -=r: -. =-..=.= '.,-L= r l=.+ra=x'K. . ? . '- , - - . = Nxk.. .z . -...az ...J .' > ,>.z J . ' .dz' '''. ' ' ' ''v ...- ...<. == v qr ...- - . z >. . '' /' ': - '''r ' 'r> -A =- F' - . - % .-- ' Q.. ' ' xcuv-gég J , '5. . w, V/'.C Sj . ' . zrm-X'Z-zzyc:r c . -.;c- . - 129 r' .= c.a . .= '.i% W'.'Q e..- . ' y z Ns j ? . ., '. H----,. v 0c'izr-. au='r ZFT. . . .tum. - AFX.-..=6V- - .' --' .-.W' -=7 -- V Q - - - . o .vNY' ''+ . > . r . zo- .== .. . JFM .-.=<..rum. saxw .= - .. .',g:m. . .. k . . - . u . . z.<. .r dr'K. > 1 = - . < . - . :. . . - o .r .,J .=. - ...JL. N.w.- -rw= J. $ . -= .- . l z ..::a ' em - 7% . --.. '5H'r km 7 ' 1/ ' -e r=.cN -X * ' W t ' ' ,ZQ = '' ' '- 'Nz' . . - v' -.= -...- .' . . . . . '.<-V.L 0. ! n ' W= 'z = = < - -- ' ' t - ' ''' 'j s v.. . . t aé .- r .$ l - - . ' ---- J2---e-' IL-- -- 11 *%ç ;. '* .P ' . X Jz =.=-- .. .-. . -rr.-.Lt=. -..n - -. . . - V u . '6 y z . J.q . :1 q r =.. . - - = ==S--U 'JZ-.-ZI' . v v-' N w 8l'. . -;êe zi3li;yt .. .>. TJRZ-- . v. .- - . ozv-nï. :.r--r -h. .. - .;.. ;JFZ!J;PXF.. --..--. .-<-.. w. x .jj & , .,zuu .1 u.zî. ..-..ur.. . ; , , . ; - ;.....-n. . . .s. - -. . -. -. r;rzw-. x''wrnrl.4b:.zw. . ..e ' 'Vx 'R - - . - X-' - . ' M - ' ' - œy' 11 :0 *' ; D ''--xw *k' Nq ' A . ' ' ' ' - ' . ' ' l /0 r/ ' . -' ' ' -'--m ' zbz' ' - x '' .- . N ''-e $. -Q. , . qm . W = x.:;z(... . w . Xj Y -Q--.a . -. . . sw ., ..'. JOJ.. . ' . rtk.àxx n ' - .s. ..-- .m . ' ' y'.- 'J. > ' ' ' Dxk ' ' ' ad kt . i ' ..1'' J . x . . ''' ' . -. e XN h . . - -. -x luc. . . ' . ' qjT . . , # I ..< .. wqzu m. . a6z'' y : , g r ....-...N N - .z -.x .'.% - < . q &. . .< . A ' ./ . 7 ' .. N'.q- %..kNx v / .. '5N . ; ....... A . - ... - . . . ' $ ' 32% z < ox ..vx9:L . l ..o f . . . - w. .z . .. . :vr t ' .. ..L , . . t L j ) . .r -''-MVG . . . V'AZ''.X 4k . V. 1-. .' t.' N ... ' ' = .x...= - '-- - = - . . p f i ! ,. N =- .= u'-- . - .=.- x . . r.. -.-.': - . . ' j L ) ' . j ,'1 1 h . , . l .' - u.'- . .N.. q x. . . - $ . rega -. . .

t jQ % > .. . ' ..- ' Z ' - e J l 'M=. . ' ' ' 6 A YM ..- . - ' X ''p ;, ! / x ) 1 /k / '1J'' W ' .'- ' ' . ' . %. - %...'z....#' - '-$. y . 'uu. ..... i . = z . . . u -. r :. .. - ..kv.'#fv.'ze';,J. Ge + ' j . sc;r .. . 4.,x'-... ' - . ' ' a ..y . . -. ' -. . -- irE 7 - . ' . ? --=. . ' ' - ' UKI!' . ff x' '. . - 211 !qi,9 z .. z.. . -, az ,Z k ; . t --' VEDFE'B..I- r ' rqjz . ). . -. . L.z ' ï . - uwu.x .: , ' ' y >. / . ,/ .

.. . =-.a . . > M j.. . . ... c.u =,=c= . . . - ...z -.. p InnE-ë:L. .zz . . ' . ? ' .. .. . w j , . . , z . .

' wc! hsj j 31:j -1 .. -- . ---. --... . -. .. ..q ... . = . ' ,; yI, ' vj. ..e'. .>j,. ' ye y.,w .. , i . ., j . .qy . u. . . . .. u:4 . . . . -. . . . .-..-.'..... l .) . . . *). . . ..u..àq--. - ' . a , . . .. .u. ?

. .. . -... . . . . . : . . j ' z . < -

' t ... ; .i' b $ h f ' f . ' tz. ' ' ' '' j . c '. J''-'-. 0.a. : -' . ' Vh,Xf V .. ,, .. . .. - . . y '' ' ' ' ' . Q ,

' - . ' . . ..' : . . . .. - ' ' - .

'a? .z a. . w . . :. . - . . . -. - . I.p . .'' , . / - . . k- .. ar;f' . zzzé . x . - ,' .. kr ;F7d,..'. ' .#. :. 1; ''''ê3t't'' ;'. .

* '. '. *. ' k à. .:)?;i *. . ,r. kir.'S . . : ..J; ... ,. .

'. z' ' ' ' ..

';

' . . . . . . . ...... . . '' .

. s..' .*n ''. . VFJ/ Yo , '.lœ/ -..*nH .- 'hx , u. y r z . , x .. .

. =.u-.-- . , a' ' - .. i ''p .. . 41 ' 4 m .' ' A> v N... . x.. û- r-.. . . . (. , . . . ... ., : . , .;j . '. sv) ynip' )g<, ..s ... ....ns os .. . , . j jj t : . . . y.;d .. . . .. . z . f g .. . . %...e>..A . J *'' . jyj. ' uy t ' 4 ' '. <-''. k . ....* < ,z, .:: (L . . j . .: )- -. .. .. . .. g.. w . ... . . . ., 14 vf y, ) u xx , : . 1. . y .4jk4. ' j;!h.1 ' ' . 7rq . ' a . . / . p '. . .' ' > 'n$ J .r .mze ' . .., z:<'.J y

/f yAfv r>,/y j i '' 3,r ,. ' ' , -., '' , j)y '' . 1., j .1 6 . . : ,J . . u . v. 1 'r . , : .. /* . . . jj . ,., . .o. a . . y.y.. # . . . , - . .s ,. . ..- x x . x. c,- - .y . j, ,4 , g. j . . . j ; . . j , ., j. ' . M ,, . .. . .a. . . J / .. . . . f Nç . . -t,. j '. . r e zvtvvrytf, /' é. ' . rzr. . sr ,z, r. ,;' ' .. .z ., .g ,, .' .js f, . ... .OZ.. r, t jj, , rjr ( #, . x. . . I , , .A $ . ' ' x Txz' ':.' ' f ' a I f d , . ' k ..% î // z. L $x vh.l 1 .- . . . . . . 17 Ny . , tï. j jj . . ?. . 4 t ' r qI . sx . .. 1 . T z ,.1 .i . y-eNxjj . . . . zz . . . 'r ; ) . . . y.. . ...g. M1 ... .. q . ) g ylzyf 1 . . . -. jq , .: . ( p j . .... j... ., :7q. . . : gck . :j.. , , . .. .' ' , , . .' . kb.. $... nx .. . . , .. = A v j j,.c z., . . . ; jx y ..j. . . . . $ j . gk j. . . g

' v ( ' !iu . r. . y . ! . , . # . -. . ... u 1h x . . ,. .. . . J ,- 1 ,. ?. m g . r ï . - . . ;.t . d t .--%. ' w 4 / q,. . t . .. .v. . k . . . $dt ...@ ' ' * ;5. .w.xzû.r,.. . ''. ' .F 'r ..' ...vt$.6I. -- -. . - m'x.'.' , , Nt à ''e . . . I yk s & :% . x . . a' '--. j g : e..ly .w kFb..J. . . .. . . . .'. el a z?r . ! Ck ' . ....u jz <#.p v p .g ' ..*-.. . ; o A z . 4 :j... sv * œ: , . . )awv $. : .R. . . .1, ,t.. ..u-u. l .'g ,:.4. . aa '. '. .g>a . . - .. . z.J). '. . - .. ' . cr zJ.zz.zd', . z . . - .a. . l.j $ . . . . . . lj r j j jj .' -... .. .1.4 ,.r &. &-q,..... . . . zks-. g?-...:-. ..:,.-- ., ., , . . ., u ,k..:.-.. . . , . .- .-z ï . , .E. . .. t'r,, . ...' .j . -. q., q ..zjr nt . ? , -... . . -1.,, k ,- . , ;--.t ':.*1 h , .. . - . .. . s # . l , i . l ;. Jk.. .x . z *!p.h ' tom .., ' : e'. ' s-.. .' kr. . >-P.J . . . s..'.. sqx.. jj .ye,r-- - . ' . ' J u- !lj - 1. ! i r ' :;z. d) ''lt' .. ''y : ' ' l '.7 I .:7 . -- px ' ; 'r .' 3''lir-' xr t '' jj ./1k g <s..a. . db-...'n xzs. -. .. . ;r:' ... . . .

. , .'yjk.. .s*xJt

5fy.... x-

'.& . . . . ' .. .

, '

s...6 '. ' . . Lx . ' j ')/, / . . ' /'jn r'j 1.-1 -'A ' . . # A ) ..j;: . .:). .' -;'J;1,.. . . ' ;. '.. *1. v %-.' 'lej u ;

.. . .>. wr . . <, , zjs . jj . 4 j . ,: ...4 nj. y . . . . .j j: , l Ji.>k';5l. t . . , .- . nb'bbf. . --%$L. i'. .A. n $ : ' 71r. .ev-M p.. . ' !4h ' . -ur . r' -... .

'. . .' t . . . . ' v --.'. ''.- . -,,

'e. 71,. a' =.x. àb-,.' :,1 . . ' l ' ,.F hu . i i

!: q7. vs.# .. ' 'Aç . , ' f l ' .' . :-c ...ë-yk:..4':6;'' ' .,. . '

.' .r . 'Y . . C;:.. . z . 'f.

''z . . *%% .' ..

' Ik2 n . . l . '' '. t ' . . '.'*Jh21'. . ' 'aj . i$' . -'. -. r. t . ' 1 .7 ' F .1 *' . f 7#. Vy L.. . 'J % vtwu.. 'muv = ..' :j. e e

'

z . . , f ; . ' . ' . x ' n .-. s 'r. 'r r . . . . y j gt !j. . j j j . j j . 1 I x s z.u . i *, 7 @ ' , ,' . .. - . i ..' 24> .>..u; : y' r2% z m . * . w .. ....''t . ' ... - x Nv . . . p , . . . .:;.<. . x . .. N : . '. . 4 1, . ', d,qrk ji. , . 4 a.. p--t:2pw- ...=. . . -z;.;pykf.', - x., ,. . ? *hk ' lir. -V%'.x-Nx . . -,,,'-*!rz, fg . -J,. . ., . l - .,4. ,-1,,,.., k.. ,, ji . .v -.u ' .,;... . . . . . .. . rl. . rl l,)k sô'*y'*.. ;t . y-ijù.k '-a',: ----z.- --. .*t-''- -. .. z'-s. jhv7' f jrxt ltlIjrj j uk;-6.' , , ' . '. -.-''';'.G c. '.A'>Nl';'l.y'!.A..., , ,.-'-'sr

---. ..

'.'-r.f.' . . . .. . . .,

-r . n#..- , :.u ;.'. 'i . ' . 'A ' M7 '-.. '. ' ..;*..y. ' =. G ' u. K v ' e . ' . **... Nt . ,. .- x . - v . .., -m ' .q . r' % ' . . . Q <w i v . . ? ' J!; . gg .#' . #.a.a . n.c '7 / . . - : - z tqo . v : gL?. x -?kz . t .t . - h ' . o . r . q. uee h ... 7nI j; .'L. <L .' .a. .. . ...-> , !k'ï' .. , . '. .k . 'i. !lk. '%. ,.'?ï'. ' ....'àt' ..,f .. e' . ..ï $'. .

' . ê' ' ,',.z >. . ..- ,; ! . - ., ,5 y I prt!r .. -w. . . . .#' ,. . .- ,

. , ! ... 'ï ..r'z 'q .'. . ' ' - ' .-' ' .e' =- L. .r.- > O ' u' ' N ' ' . , . ' 4 rô . *. . '. e.&1... . . , z; : . -- r + : ' 4 . .ZV<G>. .* ' ..- ... Qz, ' '' e .' l 6. s.. o k ' ' ' J .' % '''> ' y u..' '. '. !' 1. . %. ' ' ' . . I , . '.x . . t ; .''< . : . . '-. , - ' ''ZA - '.' ''--# qz *'.'''. - - ''J ! ..11 ' . '' '- ' . . , . . . . %- 4 N.k v :s $1 o =. J -; '. . . . ' ' ', 2 - ' 'r !' eyzv- - G . - - .* .p. w . ' w. ' > . # 'w yryg' %z m. x'v'e ' N , . '. . ' * . = ' x! . . x.. . . ... . ' '.5'.a.l #, ..;zxe. . . ', . . aN) .4 ve .,. v . . . . . 4 ..p 1. #. ?. . . x. .. .- . .' . . - s 1 , , w t.k . . . , , - ,. . x .r.. . .q ..k.g. . . . , 6 . . f . . u, .A . . 4 . >.-. .a k.l k/k)o . . . v5z .vz.5 k. , j. . . -. .. J ., ..-- w ... . .. . )z . .k$ x ..,. h .- r,. b' J v..w r -....,.,.u' .' :. j --. ' . .-.' -.- +'/ vi . f .. . . , . ... .f. . . ., .-.b ..e.=r r J 2 #k o xxa i . ., k .1 . . . . . . .9' % l *. .'.***....x.. x

'

'-r-'-'v.''z - '-.e K.. ! . . ' ' '.'.'..r , . , ' ' ' ' . . ' ' 1 . ,? m . ' ' . L ' ' . .. . . . . ..y. ' .;, , . * - .. ..kH. . .e ' ' ...zt' ' ! ( ' . . '''- # ;. k ' : , ; !, . z . *. . ' . ' . . s* ï >,' J. --'u -... . ..... % ''*

'

è * ' & .r# - . . ' ' k ï . t . v '. . ' . 31 / .. . $

'

. ! ; I . r =-. . . . . : '. - .. k I ' i. . . . ' b w /' r x ' f , . . /

'

' . .u' q . ' . ; . '

s *..ta' Nk N.u% . à< r - ç j. 'b'. ,r. * 4 J '. f%4 . f $ j . Lep'g y ,/ .4' ,g , s j ' ' j f

.j . . . 4 . ? ; '; . N.j . , y, ', .....: '. l : j j ,( ', l J.. , - ,z ' , , y . ' '''yt.xjr , y .... ; . ' 1 ' ' . f . .p . t aNv %. pt - ' xr- w ' . ' . . ys . . . . r . y. . . e x1 '. ktjssjy y,jy .w-.. '' .. w. . J, .>> zn w ; . ,. g;I z.' -. .x.. , ' . ,. , ' ' . . . aç y' 1. , J; a t;J0.. .k . g5; . . o . J x .'. m - . ' s i . . / . . ' . - . xw 4' s . ./1.1k;e, e ' 4.7ç* v e' a . . fl . ' .- ?/ y.'. . . hz. . '' ' Jx dt .7'r fI//(N .$ . . .. z , . . ... . % 'ë : . ..SIZH. . .( . ... .. . F ' , . r t : . . , J. . ' ''z = '.. - . / - . . :r

'

. ' ; X - - . . . .f*.1 ' $' ,......e...@ '' . . ' . r . . . u . .r . . . . J/ . , .s . '' * q

'

> . x . . z O 'S - ' .. j . 6. ' v A' . ' ' N * ' r

'

..x.e .5 : . . r . . . . . r . z ',/R yjjï z .. ' . . . ' .f .. JJO.S. .,' . . ' -., . . . d. . .xw . s 21 ;',,'k' . w . . G . . - v- . '; . ' z ;' ' , ' . 4 # 2' . . 1 j z. < . a . u ( . % .1 . . q #rj yœs jj xr . J. *< ' -' xzr WL ;. ' &E'I..a krz// , . .' x .. e' -;.'- '. . J-. ?r. 7 2 ' ' '; z. : 9 ,jg*x. . . .'.. .

' . a ., .pa.

' sgzjgjnjr. . A'' * ' . '.- t

'

. .y .u.Fsp.ay z '4 $ . .7u . . .. , . .sx . ,ft -. . e 1 .1? ) -. . . - . . -w - ' . t A .. .,. . JZ;;:'PNR z, ' . z// .. . +. >:. %' . ' .. . w v - . n---. . -. . - cl..' - . N

'.1 .'.8e & !' ' ' . 41 ' * *- ' . . . a. j/' ' .' - '. .. . W. y J ';/J. . g-- .. . . r. .-S''ZZS - ay .:k;jjr.u. v..-';.'.. ...'<' .,. . :,. g.x-:!* :z : .' rwxrtqp.j. . aw a . N e.e 'k . J ''rz w - .. ew .< ' . . z =... =. A . : w. '2. .- #. e '> . . w .1 * . -''*' re'o ' ' ''= ' ' A*' * 1) ' ' . -*' #' . ' . r .* . . - - - ''xsn - y . //' . <''e - ' . - 'u '' . - .. Z6 ' ' r X' ' & > '%ë a/j/. & œw ' . ,... . . u . . .. '. / .w = . 'eagj.- . . jj .'W. y x N r: .u'. R' '/t , ' = ' .a .w mXN ) V'1).. .1 z.r z e ... $.. ., œ . . .. x . -' 1 py/ay .. ..a.. . ....x nk sj . . Y. . x > . j, j.; AseI, g jjr ujzjv. x . s., z . , 4 ... .< $ ,z '.. , :. - v . .

... . .z. . .wx pà . . .m . ,, . . , y. . /..e' .: . x . . ..0. x . . > /nvv5.#- ' z. .- - . .= = , . , - . . ( . . . . .,',,z. . . '*'w. . x 'x . . . : . - - . - ' wu . '.z. . . -aw . ..,. ox .r .... m. - - . z v . ..z - xu . s s s . . , m,>r --'- s . -. , z - zzz . . x . ..à . x . r..y .<. -zk. x %-t-> ...4 rcrn w ' --. . . p J w':.- . z, . .. . . s. x xc'au . . +'w5% jk .r .. .. . ! . .,. . :u a - . .. - . . ..- .

,e=,e -.'4 z. - . z /./ //' .. .. I . . ' ' .. . . .* r.. ' e' . v-e , - . . . ' ' . J 1 '- ' . . . . ' - * . . eN-Mm .+r.w . t ? < .. '' - : a '.. . . j (. . j .. . . .J .

' 5 F >a.,.- . .. A.<. Nj k =x .. w * % X>.- . . e . * ,-,. -- 'u'' ' x .W '-' v-..v*'- -- '- - r *-w- - 'e' .w.,'--l . ' -'-.W*.>. ' u N. z - ...x.<. o .. ww ' >-0 - ..u-. n o ' . '- - .wà. . A'C'M L- ' Z'.'M . '- '- - -'Jr- -' ' = - =- -- - .e' a' u-' = . .-'c= s.v x.w .. au .. . =w u - .. . . .. uu. u. = . '.- ) .-- - .. . '- -- <W .% .1' w . z'- - .. . - . .-...#S .arp- . = .. . a . .s=1. u...r sm -. . .. u . ,. - . zqq .Qx...A>.. qv .LR' - .z' ='= .w w. - . . , = =.'rn.-'..- - -.- v -. -'''* v. 'm' . Q-..- > . . .-! <' z . ' ' J.,''''G - . - . '%z . < -. .- ..- . - '= - - .- ''-''- ' '-z J u . ''.' 'a*..= . <,J> . . - nn '.- .. z' = . r=. ..G' X'sV ..=' -. ..':N't. r' .Nu.++ .. w . xu . -y .-.& . .r .. ' e.< ' ,. .- - . ,.=. - ''uY w.x -. ; --. . .. . r G ' - .A . .x.'.',.wx.. .m

'' 'ec-v-ew.''- ''' w . - s - r.#..> - J''vrö .f*A. . . .. - .. . . z w &. ..- ...w..- - -. -. . ) . ..sryw-=. -. . xw / I .-.7 ' . m . ':'X . W.r- a ''. .. .0 . LG .r.f= gusm.. y-. D, '- ' ' - . .p *w=- P . e -='-- ' ' ' ' 17 J .&- ' = ..*>.= . & 'X '- '-' ' ' , - '-'A'.U '' ' ' . - gi -(7 r --.. '; r . - e N. ( -z +Xft7'-' . <xu w '-e ' ' -- -*) w ''v u.ton'aar '='>.=.-.-.--= m .. ..- ' =>- z .N. =v' <. .....,>. ' - . . =' -Nl>'- .--=..

=' . ' . NY..I x - ..... . . .. .

ra7''=..'2x,='l-v' ...a-G<*@, P. .a# r/z a'e az/pk/yn fœminarvm l/x/'w,v:f cultz Lic gtz/a-', , , xkdrf,,? roos. ),j f - . t , jy;.c a,,ag,,ys,:ag. ys,,,s.y..a,w. .'f' ,) .. , ) t,, rpantgr. zwy.j vx fw/wï; kt.'. --lt , ),'t).-. ' . . -d . L (2 ) s:,- :ç;ï'LI?Is.;, ; .'it-kl- . ' r,:.!b' : -H'

,i ' '' lvtso<saxuf)? goltngglayj cgkxgw/: corporj a//gazsg .. cagg. y agt rw/yys(;)hr,

----' - t ' . .

..-lk ( ; p', '$-/) tz IJ %. - .. . --?',' lj r ' .,' , j(j..(,y')'.(. aztpllcolo rcvrnr/yzzl tn izzp//r-/w tegtsant ,x/-aryàj/zfzyf'z'laprt'Fr.k ï'i' 'o . apcrta-nzdt

-f-qzcfoeat,s... ,,/,',;.,-,à,y,,.,?y,z,ss,,/ss,,,: : .sa.r.p.a-.y- . - , z.g ;z xy .o.xlumuù :t?#.yrzi/rrt, modoopannù ?yyrzlrzi wilioriLw 's/f/'/'rlaaz/4r. T/:J/',9

,

wcro ocâ/fr/4z, thferloretantzm ('prpn?-/z teciïa, czar, nuda incedeqant.z-yjzawr;q basttwasiu' çJ4?'Jzy:f/J4rz:é/zz,.f/#pvJyaz adimt'-

zaz/bz/:w Llfunicarum zzzl/idzszz?-amuuttueH.

Cc 5 A It cv-

Page 100: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 101: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R o v :,1 E N 'r %' M X* 1. 1 IAlia qurcdan-i cliuerfa anilualia nollris rerionilaus incoonita de

c) t7uibus quoque lib .1- cag-lo, agitur,Q

.. - . - < . vH . =U=. - == = .= = = .

=> '

. . .. - ... sr . jt,,. . - . t3... . 'h 'c .. . -... . . . . xq 'J ''' f.- xxyxs ., rr , . . w qs4.. .-. =N=i cr .sh . .$ ar,-.' -- x ... -zz,-- x. . Nhs.y :--t. s , h . p . .- - . . :h-. .- .. ' ...'' Ntjrq $. - -- xh > .. v- . . whk'z * . - -. z- wx.h.-' '>A . jc ? b. ,.r ) ..''t . ( . 'x . . . . . ! l ' .$ . ! . ' ''je - j u . ' . fv*'r ,ap.w.- j g x ' . , , . ' u . .. *' ' 'i. .; ;' . ç: s '. Y . r ' . . '. .J . 1 i. . . z j . , . .1 ' r;..f ---. f .. .z ' --p. A .... . ,. I I ! 'z >-' -.-a- .. . . tj .: & . .r p 127' ' .' . 4 è . l -s r- . x 't . ' ' N '. ''.'l'' ' At J ' Nhk ' t ,l 1 .y ' . &X i . M2/ ' I ' ' 'a ' '' hx - vyqs ! .I ' l . e . t . 5 ' . ! - NN- M. . '7= . C ' . ' '-''w . ' ' ' .>. '4 . ' ? ...'.r . . . . . . ' '. i t . m-. .. ' ' $

'

n . t ' . ' œ .. w.'x '. . '. 1 r' : ' .r : k kj u,' 8' '%. .

' ' . ' l A-mrsuw N . '-x z.. ' ' ' ' .x. . . ' r ' j .) p k 'x qAS .I I 1. ..=' , . ;: ; ? t k , . j ; ) , y..r . 5 . . . s ,pk ) 1, . ' . y . . . u ï . .E é J . '@ I ' ......-. ' .- . . .

' . ( I 5: .1-11. ' ,; dI ?/. Jrar l '. 11 ' ., )(: )d :ck - c--- ... , :: . -.--. . .' $ '. ' hj - 'à'- ,

-- w ' c

ytk k' i.. ''' A'. x-. ' ..:.. - TIN. jjI ijk l$! ô .. . ; s.. . - >'. . jk. j ... A$ hk . .. < -vz.... .. .. . - . . . zr'- l p .0 .. j ,. . lk. x l . ... . ... .. +-.xv..-. - r. - z . cj AT. p '> . .'> '. ' Iz . . . . . . .. j f . -. w ' j , . xC. =x ou-f. , wt .x%...(a ...v+' u=. ., . -%. . j - Nv . l .'''''. .. :7,'''''..'......''... (rlii..... .;:; ... . ;i' 1)1 ,. '.,'' . . 1.!,'19k/.. . ,1,. ,'':' ..' Q. . . u-' aw - , . I . . .! l .$1 i' AXA. ...''' . .. ...........:ur,.. . ' ' ' 1 . ) .%s . . . . . .kkAi r . .. ,' ' --=U a ' ' . 1' e . - . . . r 1 1 $'' . Al ' m '-.k I . Y' -- - - -. -'Q -'.- '- . X ' . ' '.- .' . .. '. - . .' . '. ..z'mk. .' ' 7?2:4121/*.r. ...%%- . .. . .' r ' . .. . . 4 ./ qj. . 's y ' ...7*---1- *.'zr*c ' ' e' .'' ' . '. kll ' ' .....''''' .. ...' . .' .. . . . 1t'z'ï:', . . ' . . . ''nr''c>'''2''''..f:....'....... . . . . )1., ' ) l Aqsx.x..j . .

' . . ik ' .' ''-- . '''

.....= ' ' .'..''......' ' ..- '''. .. '''..... --- ...m ' ''..' l .' ' . . k; . .. . 'x - - , . -eA ' ' 1 ' = 2 v' ''' <.---.:.c- .4 . p . . .,.=. .-= . . . j . . ... ' u . . - ' ' ---' .c' ---.-- .. m - . . z . . . . .. . u . . . .. . .x-... . z I w - - c-- -'' ' .' ' L .% x . u . .

' . ' N #' , %y ... . .'. . .' (J/ ( J . ' . ' z' . ;'N X '' ' * ' -- * ' --''-:2. .i .. ... . . .. . . / . .k ,. . sx: ''.. $: . .. . . ;;, k . . . r n: . . .

F' .. Nç . . .- ..-. - - . -' ...... .. - - < * # . '-'' '. .. .- lt , . w 4;rrh k . . . ''v kp ' . hj . . m . r ' *$. 1h'h j. : . i $ ' 1 ' - '-. ' '''-'-x 1 .2 k. 1.% h'N - - .-- ' : 1 ' x -= '*' '.*''---

- -= ç (e' h ' ' . 'j ' , . -. . x. . , ' x' ' '' N yh . . . v. j f ...uv ..,+. . . ... .......=. .. .. x, .

-. . sswo,a-c j mY., ' ' ' ' r'JO. , V Q . , N ' . . - . .= ' - u''x..a ..* .. 1 . , . . . j . . , . ( - ..x.x z.s .- . , j$ . , ' ' .w. ... w . w ' ' ' . .< . j! ....r. x v<. j-x ' < ' . ' ' . ' r..uu'. '-... *.Cw. . 1 h '$ z . ' ' . - .. <c -- . . . il . = 'u.a . .;.....C. . . . . . =. . . . s , . . x x.. < w . AQ-' l - . . - a ' ? r .7'. . 4 .. xxv .'-. . .- *> .. . .w - -w . - '. x--c -w-m- . '--- .. q .< . ....-----. ----.... - . . ' .'- . -- --- -'' . -- 9à: ' . .- n-s--. A$Xh& r

.- . .77-.k -..,,, :- - . ... .. . . . . x % .. .k . . .. . . .. . . . . . .- .'ma- - - . . .. .. . . . .. .... v . . lr'''xxx wy s . . - o .w ......w .- =. ...-. .s.. . . . o m x x . vj ( .' ' u., > . . >. X

ï kJ. . . N..w. v-< . - ', & . . . ..h N '''' ' . . -, ' j g'. ' ' 1 z . . j . . - uu ,x . o . ..a , ) * ' 2 .j ' '''>w x ' ' . . .j w p . . .e . . . 4& - .:.:t='''''. 'Q 'N.w. ''''.X . h .- ' . -z...' . . . ..-' ' . .''5ùz k. 'c - r . ' '' '. . . 'j' ê .' '.. ' .v ) .. kw 4 w..u . ...<. . . . . . . . . r . . $ r. . . .f r . < - .jt.x o '.7 N. t. .= xz >... . . . , . r -> Ns . --... - . nh . .w j . . . . ' ' . Wx' > -.j . x A . . ' ' - . . x.. N > wx 'N ' . ' - ' ' ' ' ' ' ' ' '. j . k 'h N ' -> w. ' .>.j = ' ' N 'N . . '. ''tww.%u. . . . . . . .. ;. a ' . ' - ., 1. -- :# N w. N =v .-- 1' . . . .- .. . ' ... . . ...az'*w.. Q: .. i 'N.V . N 'hh. ....a. - Y. . ' *1 . . . . . x. : s'>. x ' . K . . . . ' ' '. Nu ' x .. ' ' ï ' '

n.m=' - . ' ... sk V x' ' & Y h ''' -- . -.....-.... .. .-,'-=r.... ' ' q . '.. ..z : . . . , , - '% NM N . % Y-<x'-.'xoc s ''-<cQ zu u : A. . .. . . .

. . . --.. .-.4gy:-. . . .. c . . .- -z7'.- 7Crc-.c2. c. '. . . . t .. . 1 v . s .' ..*>-xx.x .-k.. , .. . - . 4 . . =.-- . . - . . . . -, . .. g . u ... .,-. m. . =. = . .. . - . : , . , . > . s .f. ''.xw....nn . z , . . +. . ' . . y. . a ..N.N... x'xxr'1. *' --x - s k xw .. . . v . . . , . - - . - .......- x- .. . . . . . . x - . - .=. . . . -. - ?= . '' t ..... r . . . -'--= -- j.z . . F., , .r , -.X.k.. . . x, : a.. vh . . ..u -.c....wNc.'Nkxw.N .. . z . . . z - . cc'e- < . . . . . - , ' . . . ... -.- . k . w. - . ' .w . x j . . .V..<. . -'x.. .. ' Y .. : h ! s. . , ' . .. x '< - . . . ' ' . ' k . .<-.- j . j - . - < - . < - ' 1 ' ..w . ..a .'' - . r . . . . . : - j , , =. .. . . x ' D Q xR1 ' .> ' i ! .w= ''

.a,p'.'.'. . . . .. .. . 1 z v. j s . . & .'..z .y . k$' ' . ' . N 'x ' . . . , . d % l ' 1 ' . ' j 4'N ', . . < . Lx . . .- . N. .. . . - x x T<r 1 -

' t l u -, - ''. r . x . . .'' .r..- ' œx. -= z o . . #@ . . -ar - > o xz'- . . . r z z-.-aaau . . a.F > . ... fr .

- .. ..z=.- . - '' . .R C ,-- ' Y ' n N *' ' t

) . = -. v: . - . J . . . Mxn d - ==U U r . . . - .' . . i

1 t ' , - UU . 4 ' u 7 t ' ''.ZN< '' ' ' N ' l v'vo 'R'M .N ' P='-<'''> 5 u . t.<' .r4 lm = - ' - - - ' ' a '

' a Zk.- . > . . .. . . - ww N w . # w*- . . >. . L r . ' ' agm e- ' , ' . .- . . x . x h = .-- x . .....w x; ..m N . m- w G GR .r . 'w+ ' G 'a.'v ,:. - -s- .-. . . . . . . x -.. av - -/ . r $.--. - .. 7 v -L.<--. 'rKN '-< C - V. ....* q, '. ....--*' -=. .'-PZG '. .

' ' L .. '

. k . . .sw..o=-. (.'. . '. . :. .- w- -- ' . .x ' -- Y -w<% =-* v='' C '' -s . , . r ,.s ' ' ' ' ' r ' ' ' o -- ,e r**....>uz...u-m'*'. Z'SR .< ..' -.- .

C''w.% . .e.& . v . x ..%z. . .j . .. = . . .Kx . n .. . .'.x ae ., . .. - a==... .... . . . , . . . ,-,,w . , ..--. .- ... . .e c s. xnm ,> . - .-,==--.. -v. = . -wx .. .....N. - ' - ' . - . ' - 'M.MZR -'->- ''.T;'''* . & W. w ' eqx é zym w . . . . ' ' . .- * - ' . w w n z : . ' . G .-X- . . ' - ' ' ' ' ' x A'Nx'N'W . - << ' ' '' ' .. W 'MA'#V .=. . - . ..-. .. . -= .- u': .:;:z'x.'.=m>.w.. ...= xb'o '*7 . x r ,m %.. Vx ' - . . .-.. ... .. .. J ...- . s%N .N. N--NX c N'. '.. . . '

w.'x H--'. . . v t . œ . - .....0 ''e'v . .. . e . i rs - CQ . -.,' :-'' . . ... -. . . . . . ' .

# y. > a'. . ' '

07:771- -7:77'.-,1 Ci7.OFN-D' c,,',. A R : .m gpimzljgm z'p: lavt- A'tw//, t'nhv. w)?zv,w- pvcie.l ) rt zyz.,z cvty zttyr/vgj l:'j'$.t'u.:.:- . .s z. .t: !. . --. .2??à. .;/- s!j . . .,;-) .1 -- '$, 'tt '; .'-. .'7 : t î-të, tsy' ' '- .-?: )2k k// J ;g-

- z--ivrtq. . ... uzth . . . -.' . . . . ..

-'',t.) 2- p. %r'',/ ? k' .:J utkusiu .;ê.b.u''. o'l#tve csl. ..%# cum l///zlazzl etrzm tn lnfce p,//lw (nuentvtnthv zzcçztwz/zy.r , peyt-, ' j; N Nl).1 7*f'$. j-*jl ,f iitzjj .., . . . .,t . , ' . -' w ratttk-tlè., ')k. N yik. ).y.,.),jk?,: (.ff, vttkttj . gzlntt o X vtllvés ztwpzzf /7z (.e ZI'tw/J/Z,J exp' z'/vgtazz conxtz p/pzrzyp':z/' ka ,z'zzzz eorens ,A-..t' pz .L'.. ' hè k ; .à srkj v -.s mvy. js cvyevq y, eojy..-c.. sjasgs. gttvmgs zvsju pyjygggm satpv vyj. gas,yo. apz.. v ayyw vjypu. .y w t t . s , x j y s y j ,.... )alT. T.v.i1.:-'!;b:-'--, .? .:,2). .$ qti )()t ,t1.tê;'-,- : ;.-..s,t- .-;tv... -ihilhz . . ., . , (.!:y . ,, ;, ,, , . .< '' '' . ',/7 .' ! ? z *. al lj .%. ltu / , . . y pvyg wpgyzs ygjyusyygyjo ag.,) gyotyvmg yyvycgy w g gogcoy...ie-:)7 kt--ïy S ''lpz4 cjrlj k tpivt)- K:j'p (-PF/JJ/ o (cl zzyu l ff p g-Je .' g .q..j'y! -k'x' /)y <' i $'. ).l j

.

. .-' .'''. x ! J. ... , . . . , . . Nt)J .î;2 -..J-$):'h ,/' 'V; lk'> ' )-: ptu lt7pt.ral copyîpo- t.ows/..zyy j y.zwl:v.1l ciszv/i.tci'

./y'///u /-,aJ(-J/ :';: f'z'y.vJ/c-J. J;'tp'v(. /.JJv txto' -ok'$- jquk-z/s'u t;.. ij

s.ss

,,yak:z.. : %jJ,.) , o . . , ., , . , . ). vvvpyg. yym-f:$-..'i-.Lt.'kf--'>% k-tmaxvv.. --v. k. l'kl

-ftfven, , rvt zz? z celeyiun'lu.s zz cz?- dexten-tlnr+s , Jfwz' el,fm cw.zzcw/t e w .,eor/ Emp Jz-l=ocJ, J'pz,J;//p;//J?M nmmvl /;eJ//f?, nl I f?./tW/t't:Sz't' ' f'a///'tgp t-erltl /F'0 192t23tn'J, J/JI-J/'Z/ t'ttvta,

1 J ' ' ' # ?w ' trritcfs z'zz c va. tzlltntionem v; tte tzduwz,? ca z'zeJx ctlrnlftffyjerofftool:splgùt ,; , zz'/ erttv: prfz'/tp nc r? vt cz zn - - q r/ pCz o

' ' l ' ' J, dfiwontm Az 'eî-entts' , t'tb z'z/t-p//y' olii-kAll ?,/#-/bJ) nutriti (..-/,-4, .?r/,; làeo J.rf/-z'z/' cl.fl':.utsc/zpva tlnl:.nvt-ts tvfrr vln; ,# f ' # ? ' ' / tltm /i//zzg doy

-p é'a-J2/z , c'>' pmi:s zz/a/zzglzz/z'zgî'tnsyte t, 'v'zlem tvlzzczslzzzzdy, cvntt fw>'zi Itj-m pzA'9 JJ o . , . . , . <t>dellub' .' ' tkmum t/zy- eilte Jz,///flzzz! ln c2??#a g ertnte zzzéWzczzzrf/czz/ .' qtta-

&/F/J (INNII4NJ A crljmêlzêl?z /Y /JtTy# F#/# J////J//zJ.

A a. Gv-

Page 102: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 103: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R. G v M E x 'r v M X 11.i

DcRcgni Coanganiincolis & Anziquis,dcquibuscajn-j.primïlibriitlncntio. '

11

0 p v L z /J, olim z'zazzz,z,y dicli, c<zzyawy' nz..lïino..nyy ,-ajJér7,.)aTr:v:y,mj/:y,r-'

. nputtyz-plttm tsvfvzkoy//zzzl hicoq ,fw/pyyprpétwtwz wifvtm fv-/s/ezwy- yecitflw. ,vs-. ''i;): 2,

-. z'

. . tum twj/zgqçéw//v-/'zkj//ra mttgnum czzgytWztw/z,?l irgat é,wjsf-aigtwzp.a zvyo tv-

= ' J/ / tc z:/- envtquliin aprrw,/:,:/-;/?ya#//r/:z/za, guoilmodac. sjjw mczâa' * .w. .. r . . J//S; 0 JVX//ZS ozj y, . v. . . .

' ' r *-' x. tu/, mttnukiiloco pcthzzyrziezz//zs mtlgntt z/j, magnttyzç cz/zzz dekiçyittftc, j/a q;tli ' . . z .

' '. - ..

. . .' ' nttnpumfetè, altvrtwzpjz/ lm-pkm contoyqutnt. z/gjpzztvgzydvv,- lqvtivpitlato: o-zk-' . .. .- . ) . z

< -., .,.u. dicrh teli c:ffydtm rr/tvtwzr-c.J-JJ Deyf-ftptentriontmconteynAinifuntAnkiqtti..yeligttégomnes nationcs Jyzrlfvwyyzç//z/w/a-,/zzgi'.

wefcttnttty rarrklvlz/rr/zazeTzzé:p-ap/:y. Non twjzzg inimicos d.- imfvsfaltempywlio cayztw//yy vtmicosiconjnguineos l'z/wé,xlz/z &. Jljzz/za c7/, 'vorant .. imo gll,fzzlkç/pAf,,c cttpidinrutfortiyjhne zzvrztvza zi-Jtvziz/,/r contemnere, azv/gpzyzzz dtntftt.e fazy, regemfuttm t-//p./,tzvz/v,c nfeipfos zzzzé/azzyp.f Clo. Jy,//tvlz>/pylocant:runde/t 'pz ijfoyum :;fJ//c,x macellanon y't,czz//'zzza''#'# Iaamano'' cazwjl- rvenum twp/hx.' , fvmypftnt z'tftvza. vlymatura f'prz/w e.J Jfrcr.zdyazw?,?d cumfagittts' /IvJJ?zy , àftcttro'. lzw/j alaézrva Jar/zzzzlvjp,ua nonfolùm &-/gzzz lsdeyefedetiam t-S'J ei-/x'gitt%,-incyedisilifert cekrhate Jvziazz/ozwzv. cigg-gv/za'g//pyv: ptt4nturtyesdigitosùtz,icyafotletbxntucorio t-tw//azzz/lzda'. Làteyz-pgtricyitbusgttog. ?,rJimilesz

D d A RG #'-

Page 104: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 105: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R o v M r. x 'r v s: X 1 lI.D c Giachis,dequibuscag. p.fccvndi

libriftmcntio.

13

Ny,. J>, A-z.ll/ezaz/z biiuxu pw'zz////a t'It' Jz/cfy?pg , ad e/'zutx/sw, t vzpt.; tyigvl.h . . ,

. .t'

- n,#-.q,;;'v,1-t .,:;/, c :;-, esapkapi,patupaprocera,colore avvj,' tryjmo,Stt k4 r'-xk/z.....A&,.t; $ g cvtttv;t ,

y zo cx/ covdatty y,ssw ggvnguc y,,/./x, gvgypg. +t Jr ; - t, ï-7y jlzz',lj i-% .

. - ? - -- 'iwv. ,,A.''z

- ,v*k4' perterrepcidnt .. Jz-z enim wtaeantur z:rwJ.z/,,,.?v, ren,,u- '' . 'tv''ù -x-),.'Ji-z..--v.@'-' ' -0= tctamfaciem &aaz?J,,, fîgnant &fwzzftfl-ze, ,

O

o- t re-' Ja ' / ci'rla' cnr/rprzj/ise oczlu' t'ta epz touftrê a/Jj infacie wkr

zvvw su y'?f p , ) ,

.t c,vl.p#/tzzlnz7/'Jpn//'vz qtum ipzz/zrf'.r widentur. Arzz?a lpprumy?ppar,az/ ,

unt c/aix.f,/a.#/rdtyp/qz'pz/>J, i' a./&, fffcuta zzzy/w-yf/aras?dsz'zj/-tw-f

. rdz'lw ordinebumi A/kz/ propugnacult vzsz;-acurvt.gtur /:tw .' t eletuttk ip

.#srzz/a#'/-'

tupptv'Z$J exclp .D d A Jt c v

-

Page 106: Francesco Pigafetta Regnum Congo
Page 107: Francesco Pigafetta Regnum Congo

A R o v M E x w v M X IV.Dc fœmitaisM onolnotagallis,dequibuscap-p-.g-

.

cundilibri agitur. '

14

.,a- . . O N o M o r h p .2 I'myruoyptum zdz/vz y/zlyg'e plzgœferkfltpvtegtlyimwpmulgvs-

. .. gx-/-p/p/ lubea, zzqe/py d'fzzrly'za', qui mttltttm etiam è-/-z/fg' yôbtllicnii-u-s, çvj/ozyl

) .. ''%-; iugttme-xc:tterefztnlglzntfzcefunt neyty' ' ,femper , .t,1 t'tv in p//-cj/ conlinevtt, c' zé-z , ar j,

''

. ,,Pzp. j u , cinorumoim ,r,,, uys-tnarmgt.vs in ,?w/z,?-?,/,aJ,,z leriokesvvntxlwm vvawaz,g, o,-*. as/ ',>- .'- .-%k ',-, * vrwvinu.c ex '',,'/j 'eri J,,, bellicorir-im 'ép 6- srz8/-ljzaz:r , i -/z z't m Jrt-zw voli. zy,.szz.,n/y/'t-'?-.v. ,.e7' .x3 'exy/ 'tclv,zgstznnv/vilocosowt l-/uzëzwrz//, con.

'

/,,az .. ov-f:-6, ,az.zszzjrvazw'zz, gucgur '.z4',,a-, E! s' ' '* fnifivttm rzgazzgzzpaw, ne ?k emittlttlis jlczf///r///fjzl yefunt lz-v/tp/rjzzv,.lkfnttm zzl,zzftimpedimento, exuyttnt. Fz cum Jszécrlzpriy/rr-ïTx/f,/z/rpéz/a- incolxnt i'tgïfwrzz/,-//az, anni tem-

Jpzz/Wzw, guostfz eligolnt, admittunt .'ytios emxs z/?J/iejzJ//zrj,wlp ytmitiun; ,//l,zo'l/4zrw,extyt stkf, 'v; Jjxjzzzvo/zz/j/zu mvtmmap JJ ineuntextateu ïzy

zrm:k exercent.

F I N S.

Page 108: Francesco Pigafetta Regnum Congo