24
Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna w aspekcie Dębowego Świata Quercus znaczy dąb… Adam Rostański akład Botaniki Systematycznej Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytet Śląski

Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna w aspekcie Dębowego Świata

  • Upload
    don

  • View
    51

  • Download
    2

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna w aspekcie Dębowego Świata Quercus znaczy dąb…. Adam Rostański Zakład Botaniki Systematycznej Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytet Śląski. Quercus ... Znaczy dąb. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna

w aspekcie Dębowego Świata

Quercus znaczy dąb…

Adam RostańskiZakład Botaniki Systematycznej

Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

Uniwersytet Śląski

Page 2: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Quercus ... Znaczy dąb

Rodzaj botaniczny dąb (łać. Quercus L.) – obejmuje aktualnie ponad 400 gatunków drzew, rzadziej krzewów, zamieszkujących głównie obszar półkuli północnej naszego globu, m.in. Amerykę, Europę, Azję oraz Afrykę.

W Polsce odnotowano występowanie 11 gatunków dębów, z których 3 są gatunkami rodzimymi (dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy i dąb omszony), 1 (dąb czerwony) – mimo, że został sprowadzony z Ameryki Północnej – jest trwale zadomowiony i samodzielnie się rozprzestrzenia.

Pozostałe gatunki, pochodzące z różnych obszarów geogra-ficznych, występują tylko w uprawie i wymagają opieki człowieka.

Page 3: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Dęby są zazwyczaj okazałymi drzewami, często o dość grubej, spękanej korze. U niektórych gatunków kora pnia jest bardzo gruba.

Page 4: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Dąb szypułkowy – Quercus robur

Dąb szypułkowyWg. ATPOL

(Zając & Zając 2002)

Quercus robur

Rozmieszczenie w Polsce

Page 5: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Dąb bezszypułkowyWg. ATPOL

(Zając & Zając 2002)

Dąb bezszypułkowy – Quercus petrea

Quercus petrea

Rozmieszczenie w Polsce

Page 6: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Dąb omszonyWg. ATPOL

(Zając & Zając 2002)

Dąb omszony – Quercus pubescens

Quercus pubescens

Rozmieszczenie w Polsce

Page 7: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Dąb szypułkowy

Quercus robur L.

Wymiar (obwód) kwalifikujący

na pomnik przyrody:380 cm

Page 8: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Dąb czerwony Quercus rubra

Page 9: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Quercus ... Znaczy dąb

Gatunki obcego pochodzenia (w uprawie)• Dąb biały - Quercus alba L. • Dąb dwubarwny - Quercus bicolor Willd.• Dąb burgundzki - Quercus cerris L.• Dąb szkarłatny - Quercus coccinea Muenchh.• Dąb węgierski - Quercus freinetto Ten. • Dąb dachówkowaty - Quercus imbricaria Michx.• Dąb kaukaski - Quercus macranthera Fisch. et Mey.• Dąb wielkoowocowy - Quercus macrocarpa Michx. • Dąb błotny - Quercus palustris Mueanchh.• Dąb czerwony - Quercus rubra L.

Page 10: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Pień i kora dębu

Page 11: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Liście dębów

Liście są pojedyncze, ułożone na pędach skrętolegle. Mają rozmaite kształty, od całobrzegich do pierzastosiecznych.

Page 12: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Quercus ilex

Quercus plustris

Quercus freinetto

Quercus rubra

Page 13: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Kwiaty dębu

O+

Kwiaty żeńskie – słupkowe są pojedyncze lub zebrane w kilkukwiatowe kłosowate kwiatostany, mają kształt buteleczkowaty; otoczone są miseczką i składają się ze słupka z trójdzielnym, czerwonym znamieniem.

O

Kwiaty męskie – pręcikowe, mają zredukowany i niezróżnicowany okwiat posiadający od 6 - 12 pręcików. Zebrane są w zwisające tzw. kotki.

Kwiaty są rozdzielnopłciowe, wiatropylne. Dęby kwitną tuż przed lub razem z rozwojem liści - wiosną

Page 14: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Owoce

Page 15: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Owoc dębu - żołądź

Owocem dębu jest orzech (żołądź) osadzony w zdrewniałej miseczce pokrytej łuskami ściśle do siebie przylegającymi (tzw. kupuli). Owoce dojrzewają w pierwszym lub drugim roku.

szypułka

orzech

znamię

kupula

Page 16: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

DĄBROWY

Page 17: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

PRZYKŁADY

Największe polskie dęby mają obwód pnia ponad 10m

Page 18: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Stare dębyŚwiadkowie dawnych czasów

Jeden z najstarszych polskich dębów liczy ok. 750 lat – znajduje się we wsiPiotrowice k. Szprotawy

Page 19: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Pokrój – istotna cecha okazałych dębów

Q. robur ‘Fastigiata’ Quercus palustris Quercus robur

Page 20: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

15

1314

7

16

16

17 12

811

2

45

9

18

310

1. Arboretum, Bolestraszyce2. Ogród Bot. LPK, Bydgoszcz3. Ogród Dendrologiczny, Glinna4. Park (OKL) Gołuchów5. Arboretum (PAN) Kórnik6. Ogród Botaniczny UJ, Kraków7. Ogród Botaniczny UMCS, Lublin8. Ogród Botaniczny UŁ, Łódź9. Ogród Botaniczny UAM, Poznań10. Ogród Dendrologiczny Przelewice11. Arboretum SGGW, Rogów12. Arboretum Leśne, Syców13. Ogród Botaniczny UW, Warszawa14. Ogród Botaniczny CZRB - PAN

Warszawa - Powsin15. Ogród Dendrologiczny, Wirty16. Arboretum, Wojsławice17.Ogród Botaniczny UWr, Wrocław18. Ogród Dendrologiczny AR,

Poznań

Ważniejsze krajowe kolekcje dendrologiczne

WPKiW

Page 21: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Wartość użytkowa dębów

Z kory dębu korkowego (Quercus suber) wytwarza się korek na cele przemysłowe, np. na korki do butelek.

Dąb korkowy Quercus suber

Page 22: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Dębowy Świat

Page 23: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata

Dziękuję za uwagę

Page 24: Forum Dębowych Miast w Dąbrowie Górniczej Edukacja ekologiczna  w aspekcie Dębowego Świata