PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

JAARGANG 4 • NUMMER 6 • FEBRUARI 2015

VERSCHIJNT MAANDELIJKS, BEHALVE IN JUNI EN AUGUSTUS

AFGIFTEKANTOOR 8000 BRUGGE X – P 602745

Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

T (03) 226 40 83 – F (03) 226 40 85 – info@formaat.be – www.formaat.be

V.U.

: For

maa

t vzw

, t.a

.v. T

om W

illox

– D

e W

ittes

traa

t 2, 2

600

Berc

hem

OH JEE, AV?Boost je algemene vergadering • P18

RELATIELESSENSnelcursus voor langdurige relaties met je vrijwilligers • P20

#LICHTUITMEER FEEST, MINDER STROOM • P14

dossier

43 jeugdhuizen,

56 projecten

“HET JEUGDHUIS IS DE

PERFECTE PLEK OM

TRAJECTEN ROND

ARTISTIEKE EXPRESSIE

EN ONDERNEMERSCHAP

OP TE ZETTEN”

Jeugdhuizen die zich inzetten voor een betere wereld. Het is geweldig schoon. De Prik (Hooglede) organiseert al enkele jaren ‘Rechte Deur Ooglé’, een loopwedstrijd waarmee ze het goede doel steunen.

Steunfonds Een succesvolle activiteit organiseren die het leuke aan het sportieve kop-pelt is niet altijd evident. JOC De Prik doet het al enkele jaren met ‘Rechte Deur Ooglé’, een loopwedstrijd waarbij de inkomsten worden geschonken aan Steunfonds Louis Tanghe. “Het geld dat we inzamelen komt van spon-soring, inschrijvingen en drankverkoop. Het ingezamelde bedrag gaat in-tegraal naar het Steunfonds Louis Tanghe, dat gezinnen uit Hooglede met ernstig zieke kinderen financieel ondersteunt”, vertellen voorzitter Fash en penningmeester Bartel.

Het idee voor ‘Rechte Deur Ooglé’ kwam van oud-voorzitter Steven. “Hij was zelf heel sportief en kwam op het idee om een sportactiviteit voor het goede doel te organiseren. Er is zowel een run voor kinderen als voor volwassenen. Zo houden we het laagdrempelig.” Voor de niet West-Vla-mingen onder ons: 'rechte deur Ooglé' is het West-Vlaams dialect voor 'recht door Hooglede'.

Hooglede loopt meeDie aanpak loont. Ondertussen zijn we vijf jaar later en is ‘Rechte Deur Ooglé’ uitgegroeid tot een succesvol jaarlijks event. De wedstrijd brengt een breed publiek naar De Prik. “Op deze dag komen er bezoekers naar het jeugdhuis die we anders nooit zouden zien, van jong tot oud. De re-acties zijn allemaal positief.” Een goed imago is erg belangrijk voor het jeugdhuis. “Jeugdhuizen worden vaak als cafés beschouwd, maar een jeugdhuis is meer dan een café”, vinden Fash en Bartel. “We willen activi-teiten organiseren die de mensen bijblijven.”

“EEN JEUGDHUIS IS ZOVEEL MEER DAN ENKEL EEN CAFÉ”

BLIKOPENER

Doet jouw jeugdhuis iets voor een ander of voor

de wereld? Wil jij je goed doel, nobel project of

algemene inzet voor de samenleving in de kijker

zetten? Mail ons en vertel waarom jouw jeugdhuis

deze pagina verdient.

redactie@formaat.be

en nu jij!

Tekst: Valerie Vonck & Pieter Van der SchootFoto: Valerie Vonck

3

INHOUD

16 20

MET MEDEWERKING VAN: Nick Beerens, Sandra Bogaers, Tim Bryon, Jolien Clauw, Roxanne Cox, Inge de Wolf, Matthias De Maesschalck, Kevin Moens,

Lobke Van Damme, Pieter Van der Schoot, Finn Van Dinter, Valerie Vonck EINDREDACTIE: Pieter Van der Schoot & Inge de Wolf

VORMGEVING: Pepijn Haghebaert & Vera VryensFOTO’S: : Tim Bryon, Tine De Wilde, Matthias De Maesschalck, Margot

Hermans, Lobke Van Damme, Valerie Vonck,, Formaat, jeugdhuizenDRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem

Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier.Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen,

mits vermelding van Formaat Magazine.Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus.

Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar.VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox –

De Wittestraat 2, 2600 Berchem

Scherpe pen of gek op beeld?

Werk mee aan Formaat Magazine.

Mail naar redactie@formaat.be.

en nu jij!

Stagiaire Vera (23) hielp het redactieteam uit de brand met haar fantastische InDesign skills.

10

Lobke (27) ging een kijkje nemen bij Fabriek a Brak, het artistiek upcycle-project van Lodejo en ‘t Kassei-ken.

DIT MAGAZINE10 RELATIELESSEN12 SO HAPPY TOGETHER14 LICHT UIT15 JEUGDHUISOPLEIDING16 POP-UP POPT UP 18 OH JEE, AV?24 ANNELIES

EN OOK …02 BLIKOPENER06 WALL20 HET PROJECT21 DE MAAND VAN22 HOTSPOT25 DIY26 VRAAGHET@FORMAAT27 DE MASCOTTE

DOSSIERD2 BOVENLOKALE PROJECTEND4 ARTISTIEKE EXPRESSIE EN ONDERNEMERSCHAPD6 SAMEN STERKD8 VAN INSPIRATIE NAAR EXPERIMENT EN EXPERTISED10 SHARING IS CARINGD11 JONATHAND12 VERS VOLKD14 YOUNG & DRIVEND15 DEAND16 WORK IT

#LICHTUIT Als de temperaturen onder het vriespunt zakken, zet ik de ver-

warming een graadje hoger. De donkere dagen zorgen ervoor

dat het licht vaker en langer brandt, en door de kou blijf ik vaker

binnen voor de tv hangen. Dat doet natuurlijk de energiereke-

ning oplopen. Nee, de winter is niet bepaald een zuinige periode.

Energie besparen? Graag!

Minder energie verbruiken, moeilijk? Echt niet. En vaak ook lo-

gisch: gloeilampen vervangen door spaarlampen, de vaatwasser

pas opzetten als hij vol is, elektrische apparaten niet in stand-by

modus laten staan. En die warmte? Maak van de nood een deugd.

De verwarming lager, een hoop vrienden over de vloer en je ver-

warmen aan elkaar. Kaarslicht en gitaarspelende vrienden, een

fijne avond verzekerd.

Heb je een goed idee om energie te besparen in je jeugdhuis?

Laat het zien op 7 maart. Die dag worden alle jeugdhuizen uitge-

daagd om het zuiniger aan te doen. Met elektriciteit weliswaar,

want dat betekent niet dat het een zuinig feestje moet worden.

En in de tussentijd zet je de verwarming wat lager en kruip je

gewoon lekker dicht tegen elkaar aan. Koud, anyone?

Inge

D1-16

dossier

43 jeugdhuizen,

56 projecten

Samenstelling & tekst: Pieter Van der Schoot & Inge de WolfWALL

WAAR Rafiki (Grimbergen), De Broedkasse (De Haan), De Gnirk (Merel-beke)

WAT De blokperiode en het jeugdhuis? Geen makkelijke combinatie. Dat in het jeugdhuis ook goed geblokt kan worden bewijzen Rafiki, De Broed-kasse en De Gnirk. Om het jeugdhuis toegankelijk te houden voor stude-rende jongeren organiseerden ze blokdagen. Zo hield jeugdhuis Rafiki een heuse ‘Rafiki-Blok’. Vier zondagen na elkaar konden studenten er terecht om in een grote zaal rustig te kunnen blokken. De Broedkasse toverde de kelder om tot een gezonde blokomgeving, compleet met de nodige vi-tamientjes om de studenten van extra energie te voorzien. Als dat geen goede punten oplevert?

Heb jij een beeld dat je graag met iedereen wil

delen? Mail je foto aan goede kwaliteit samen

met je verhaal door.

redactie@formaat.be

en nu jij!

in beeld

RAFIKI

DE BROEDKASSE

DE GNIRK

6

NIEUWE RAAD VAN BESTUUR voor FormaatFormaat wordt gerund door een gedreven en ervaren raad van bestuur. Samen met de directie zet de raad van bestuur de stra-tegie van Formaat uit voor de toekomst. De raad van bestuur houdt zich daarnaast bezig met financiën en personeelsbeleid. Elke twee jaar worden verkiezingen gehouden. De algemene ver-gadering van Formaat komt daarvoor samen op donderdag 19 maart 2015. Als bestuurder heb je een hart voor jeugdhuiswerk en heb je door je ervaring en achtergrond een aantal troeven om Formaat en de jeugdhuissector verder te laten groeien.

Meer informatie over deze verkiezingen en de werking van de raad van bestuur kan je krijgen bij Tom Willox.

tom.willox@formaat.be / 03 226 40 83

ELKE DAG EEN TEKENINGVoel je jouw vingers al kriebelen als je een tekenpotlood ziet? Of popel je van ongeduld om je creatieve hersenkronkels op papier te zetten? Geen nood. Kunstwerkt organiseert dit voorjaar twee initiatieven waar gepassioneerde kunstbeoefenaars van zullen smullen. Vanaf 15 februari kan je jouw dagboektekening door-sturen voor het project ‘A paper / a day’. Van 1 maart tot 1 april kan je dit tekendagboek terugvinden op www.facebook.com/kunstletters. Wie eerder houdt van collages kan dan weer mee-doen aan de wedstrijd Collage Minimal met als thema ‘eenvoud’. Stuur jouw collage op vóór 1 april en wie weet maak je wel kans op een plaats in de collageruimte van de Verbeke Foundation.

Meer informatie vind je op www.kunstwerkt.be/wedstrijden

7

JONGEREN RENOVEREN JEUGDHUIS DADIZELE JOC ’t Congres uit Dadizele blaast dit jaar vijfendertig kaarsjes uit. Om dat te vieren hebben de leden het lokaal waar ze al vijf-entwintig jaar samenkomen grondig gerenoveerd. Ze besloten om alles zelf te doen. Tien jongeren offerden een flink deel van hun vrije tijd op om de muren een vers verflaagje te geven, een nieuwe vloer te leggen en het sanitair te verbeteren. Op Super Saturday, 31 januari vieren ze hun frisse jeugdhuis met een nieu-we beheerraad, een nieuw logo en de Rebirthdayparty.

goe bezig!

ARTISTIEKE TELEFOONCELTegen het einde van 2015 zullen alle telefooncellen in België verdwenen zijn. Aangezien bijna iedereen een gsm heeft hebben ze immers nog weinig nut. Proximus schenkt dertig telefoon-cellen aan personen of instellingen die een telefooncel kunnen gebruiken voor een artistiek project. Weet jouw jeugdhuis wel raad met een telefooncel? Stel je kandidaat via onderstaande link. Inschrijven kan tot 31 maart.

www.proximus.be/nl/id_cr_tel_booths/particulieren/onze-producten/r-orphans/wedstrijd-telefooncellen.html

DRUNK’IN LOVEJuvenes (Zele), ’t Klokhuis (Hamme), ’t Kasseiken (Wachtebeke), Sjatoo (Kalken), Snuffel (Grembergen) en Exixion (Wetteren) ge-ven op zaterdag 14 februari een eerbetoon aan de liefde. Samen organiseren ze een groot Valentijnsfeest in het gebouw van Juvenes. De avond begint met een speeddate of blind date en eindigt met een fuif. Drunk’in Love staat voor iedereen open, of je nu vrijgezel of bezet bent, hetero of holebi, romantische ziel of gewoon zin hebt om iets te drinken.

www.facebook.com/JuvenesJc

OPBRENGST ‘NACHT VAN GWENNY & CO’ NAAR TONZENTVoor jeugdhuis TonzenT uit Kampenhout begon 2015 met een leuke verrassing. Ze kregen van ex-schepen van jeugd Gwenny De Vroe maar liefst 2.112,16 euro overhandigd. Dit bedrag is af-komstig van de fuif ‘De Nacht van Gwenny & Co’ dat op meer dan zevenhonderd aanwezigen kon rekenen. Met de opbrengst van de fuif probeert De Vroe jaarlijks een jeugdvereniging te steunen. Aangezien TonzenT nood heeft aan een nieuwe ver-warmingsinstallatie was haar keuze voor het jeugdhuis snel gemaakt.

NIEUWE SABAM-APPLICATIESABAM heeft onlangs een applicatie gelanceerd waarmee je de papieren rompslomp die komt kijken bij het beheren van je persoonlijke gegevens en licenties drastisch kan verminderen. De nieuwe gebruiksvriendelijke applicatie biedt meer mogelijk-heden zoals het ontvangen van de facturen van je evenementen via e-mail.

www.sabam.be/nl.

WELKOM M’N ZIELAls er een wedstrijd zou zijn voor origineelste jeugdhuisnaam dan staat M’n Ziel ongetwijfeld ergens bovenaan. De naam is gebaseerd op het Turkse dorp Menzil. De jongerenwerking ont-stond enkele jaren geleden toen jongeren uit de Turkse gemeen-schap van Diest een locatie zochten voor een nieuw jeugdhuis. Uiteindelijk kregen ze van de eigenaar van een appartements-gebouw een appartement dat ze zelf hebben gerenoveerd. Momenteel heeft de werking al zo’n vijfendertig leden, maar dat aantal zal ongetwijfeld nog toenemen. We wensen de jongeren van M’n Ziel alvast veel succes.

8

OH DENNENBOOM Kerst is inmiddels lang gepasseerd maar Formaat Gent kan nog geen afscheid nemen van de boom. Gezelligheid kent geen tijd, toch?

DON’T HYPE DE KEMPENZes jeugdhuizen uit de Kempen slaan op vrijdag 20 februari de handen in elkaar voor een muzikaal evenement om duimen en vingers bij af te likken. De Splinter (Oud-Turnhout), ’t Onkrooid (Arendonk), Wollewei (Turnhout), Zig Zag (Merksplas), Korridor (Beerse) en De Nok (Vosselaar) trommelen elk drie dj’s en drie bands op. Door loting wordt bepaald wie in welk jeugdhuis zal spelen. Zes jeugdhuizen, achttien bands en achttien dj’s: de perfecte ingrediënten voor een geslaagde avond. En dat hele-maal gratis en voor niets.

www.facebook.com/donthypedekempen

“WE MAKEN HEN STERKER DOOR HUN ZELFRESPECT TE

LATEN ONTWIKKELEN”Door: M’hamed Elouali, jeugdwerker in Regionaal Open Jeugdcentrum

Mechelen Verschenen in: Het Laatste Nieuws, 19 januari 2015

echt gezegd

Op donderdag 30 april zet Poppunt in heel Vlaanderen en Brussel lokale muzikale helden in de kijker. Rappers, deathmetal-bands, strijkerskwartetten of dj’s … Alles is mogelijk zolang er maar een verband is met je lokale scene. Als kers op de muzikale taart maakt Studio Brussel een live uitzending op één locatie. Reden genoeg dus om je tot 13 maart in te schrijven. Kan je wel wat inspiratie gebruiken? Neem dan een kijkje op de website.

www.lokalehelden.be/inspiratie

9

Een goede relatie draait om meer dan enkel liefde. Goed met elkaar kunnen praten, samen dingen doen, elkaar appreciëren … Kortom, sleutelelementen voor een rela-tie met toekomst. Dat geldt ook voor de relatie met je jeugdhuisvrijwilligers. De weg naar een langdurige re-latie verloopt via verschillende fases. Elke fase wordt ge-kenmerkt door een nieuwe uitdaging en aandachtspun-ten voor beide partners. Als het al even moeilijk loopt, denk dan even na in welke fase jouw relatie zich bevindt. Word je bewust van de aandachtspunten en werk eraan.

Tekst: Jolien Clauw

Fase 1: kennismaking

In deze fase is er nog geen sprake van een relatie. Beide personen kennen elkaar oppervlakkig en hebben zich een idee gevormd over de andere per-soon. Er is een zekere mate van nieuwsgierigheid naar de ander. Probeer op die nieuwsgierigheid in te spelen. Durf de eerste stap te zetten. Stel vragen over de interesses van de ander, vertel over je eigen bezigheden. Zorg voor een positieve sfeer en appreciatie.

Fase 2: een beginnende, losse relatie (1 – 6 maanden)

Liefde overheerst deze fase. Beide partners leren elkaar volop kennen. Alles wat ze van elkaar leren kennen wordt als uitermate positief ervaren. Geniet van deze fase en zorg voor een gezond evenwicht. Verwacht nog niet te veel van je partner. Neem de ander op in je eigen groep en geef hem/haar de ruimte om te groeien in de rol van partner. Toon duidelijk dat je de inspanningen van de ander apprecieert en dat je hem/haar ver-trouwt.

Fase 3: een middellange, intensievere relatie (7 – 12 maanden)

Na een fase die gekenmerkt wordt door een overheersende positiviteit, beginnen de partners elkaar beter te kennen. Beide personen zien in dat de ander ook mindere kantjes heeft en kunnen kritisch reageren op be-paalde karaktertrekken. Dit hoeft uiteraard niet voor problemen te zor-gen. Sta open voor de bedenkingen van je partner en praat erover. Dit maakt de relatie alleen maar sterker. In deze fase krijgt elke partner zijn rol in de relatie. Samen zoeken jullie naar een verdeling van de taken, afgestemd op wie waar het liefst mee bezig is. Door elk je eigen verantwoordelijkheden op te nemen, ontstaat er een diepgaande vertrouwensrelatie.

Fase 4: een langdurige relatie (vanaf 1 jaar)

Waar het in de vorige fases vooral draaide rond de relatie zelf en het zoe-ken naar een goed functionerend systeem, zal er in fase 4 meer aandacht naar de individuen en de buitenwereld gaan. In een goed functionerende relatie is er tijd voor de interesses van de individuele partners. De part-ners gaan op zoek naar iets extra buiten de relatie (een cursus volgen, met vrienden uitgaan …). Als partner geef je die ruimte aan de ander. Blijf wel praten over waar jullie mee bezig zijn, betrek de ander in je interes-ses.

Fase 5: een einde…

Een relatie kan ook eindigen. De meeste mensen maken dit ooit mee. Door emoties kunnen verkeerde dingen gezegd worden. Probeer in zo’n periode je emoties te beheersen. Relativeer wat je denkt, want je denken is vooral gekleurd door je gevoelens. Het kan natuurlijk ook dat een relatie positief eindigt. Beide partners komen overeen dat een toekomst er niet in zit of ze ontdekken andere wegen waar de partner niet bij past. Zorg er steeds voor dat het einde positief is. Denk samen nog eens na over de mooie momenten van vroeger en bedank de ander voor wat hij/zij voor jou heeft betekend.

EEN SNELCURSUS LANGDURIGE RELATIES MET VRIJWILLIGERS

10

Houding vrijwilliger

• Potentiële vrijwilliger heeft oordeel/mening over jeugdhuis• Potentiële vrijwilliger twijfelt om engagement op te nemen• Er is enige interesse en nieuwsgierigheid• Positieve ingesteldheid• Vage grens tussen vrijwilliger en bezoeker, er ontwikkelt

een beginnende vertrouwensband

Houding jeugdhuis

• Jeugdhuis legt eerste contact met potentiële vrijwilliger• Jeugdhuis heeft goed gevoel bij deze persoon• TIP: praten, kennismaken, persoon info geven

Fase 1 • KENNISMAKING

Houding vrijwilliger

• De vrijwilliger wordt ‘verliefd’ op het jeugdhuis• Alles aan het jeugdhuis wordt als positief ervaren• Het jeugdhuis wordt door de vrijwilliger ook naar buiten

uitgedragen• De vrijwilliger ontdekt het breder kader van het jeugdhuis

Houding jeugdhuis

• Ook het jeugdhuis draagt de vrijwilliger nauwer bij het hart• TIP: info geven, positieve bevestiging van de vrijwilliger, hem

opnemen in de groep, ruimte geven om te groeien

Fase 2 • LOSSE VRIJWILLIGER

Houding vrijwilliger

• De vrijwilliger vormt kritische bedenkingen over het jeugdhuis

• De vrijwilliger ontdekt eigen rol, ontdekt interesses en specialiseert

Houding jeugdhuis

• Er ontstaat een diepgaande vertrouwensrelatie• TIP: jeugdhuis moet openstaan voor nieuwe perspectieven,

praten over kritische bedenkingen, duidelijk zijn in wat er verwacht wordt van de vrijwilliger

Fase 3 • VASTE VRIJWILLIGER

Houding vrijwilliger

• De vrijwilliger zoekt naar iets extra, drukt eigen stempel• Vaardigheden en competenties worden ondertussen

verder ontwikkeld en gebruikt.• Valkuil: te individueel gaan werken, binding met groep

verliezen

Houding jeugdhuis

• TIP: Genoeg vertrouwen bieden aan vrijwilliger, experimenteerruimte, op de hoogte willen blijven waar de vrijwilliger mee bezig, blijven werken aan de groep (het relationele aspect)

Fase 4 • KERN

Houding vrijwilliger

• De vrijwilliger kreegt het gevoel dat hij alles uit het jeugdhuis gehaald heeft

• De vrijwilliger gaat op zoek naar nieuwe oorden• De vrijwilliger geeft kennis door aan opvolgers

Houding jeugdhuis

• TIP: positief afscheid bezorgen

Fase 5 • AFSCHEID

EEN SNELCURSUS LANGDURIGE RELATIES MET VRIJWILLIGERS

11

Samenwerken met een ander jeugdhuis? Dat is altijd een goed idee. Alleen is maar alleen en twee (of drie, of vier?) weten – en kunnen – meer dan één. Een samen-werking met een ander jeugdhuis kan je werking een se-rieuze boost geven. Nieuwe activiteiten organiseren, el-kaars locatie gebruiken, nieuwe mensen leren kennen … Naast interessant is het vooral heel plezant. Durf ook eens binnen te stappen in een jeugdhuis met een boven-lokaal project in je buurt. Zij hebben een hoop expertise en middelen in huis. We gingen aan tafel met Leen en Frauke. Twee projectmedewerkers die een samenwer-king in gang trapten met jeugdhuizen uit hun buurt.

Tekst: Tim Bryon

Youngsters, Inc. is het bovenlokaal project ondernemerschap van jeugd-huis Zenith in Dendermonde. Onder de vleugels van Youngsters, Inc. lopen nu vier projecten in twee jeugdhuizen: een zeefdruk-atelier, brei-café, Bar BQ en het Snuffelbier. In 2015 staan een feestgids en café-plan voor de Dendermondse jeugd in de steigers. De jeugdhuizen werken samen door bij elkaar op bezoek te gaan en elkaars ateliers te gebruiken. Voor de Bar BQ-workshop worden schorten gedrukt in het zeefdruk-atelier van het andere jeugdhuis. In ruil daarvoor mogen de jongeren van de zeefdruk komen workshoppen bij Bar BQ. Projectmedewerker Leen (27) geeft tips voor een straffe samenwerking.

Een goed begin van een bovenlokaal project is samen activiteiten orga-niseren. Zo leer je elkaar kennen en ga je elkaar zien als concufrienden

in plaats van concurrenten. “Ja, zo zeggen ze dat hier”, lacht Leen. “Op die manier verdwijnen er veel vooroordelen over andere jeugdhuizen.” Zo werd het initiatief ‘Komen instuiven’ vorig jaar een groot succes. De jeugdhuizen gingen bij elkaar op bezoek en mochten elkaar punten geven op sfeer en gezelligheid, assortiment en activiteiten. “Dat is een goede opener. Start daarna de juiste projecten in de juiste jeugdhuizen en geef hen veel inspraak”, geeft Leen als tip. “De samenwerking moet in het verlengde liggen van de interesse van de vrijwilligers of de activiteiten die het jeugdhuis normaal opzet.” Of het idee nu komt van niet-leden of van leden, geef iedereen recht op inspraak. Het is tenslotte hun jeugdhuis. Zorg wel dat het binnen de algemene lijn van het bovenlokaal project past.

Samen met jeugdhuis Toekoer organiseerde ’t Verzet een workshop ‘light graffiti’

12

Werk enkel samen als je genoeg plaats, tijd en vrijwilligers hebt. Loopt het nu niet zo vlot in je jeugdhuis? Heb je het moeilijk om steeds ie-mand te vinden om open te doen? Maak daar dan eerst werk van. Anders komt het project steeds op de tweede plaats. Maar is er wel een hech-te groep aanwezig die de projecten kan trekken, zet dan de deuren van het jeugdhuis open en laat dat bovenlokaal project maar komen. “Werk eerst iets uit binnen de eigen werking voordat je je stort op ledenwerving. Organiseer workshops, maak iets nieuws, zet je jeugdhuis op de kaart

en dan komt de interesse vanzelf”, vindt Leen. Praat veel met de pro-jectmedewerker over interesses en verwachtingen. Alleen dan kan een project slagen. En vooral: geef niet op. “Bij één jeugdhuis had ik een moeilijke start”, geeft Leen toe, “Zij waren moeilijk te overtuigen om mee te stappen. Maar nadat ze de voordelen voor hun jeugdhuis en zichzelf zagen, schoten ze uit de startblokken. Ze komen dan zelf met ideeën naar voren. En als het in één jeugdhuis lukt, zal de rest ook wel volgen. Blijven gaan dus.”

CURB is het bovenlokaal project artistieke expressie van ’t Verzet in Knokke-Heist. Het is een multidisciplinair project en bestaat uit een reeks ateliers en masterclasses gedurende het jaar die zich toespit-sen op streetart en muziek. Tijdens de zomermaanden is er een open atelierwerking die toewerkt naar het First Men Art Kunstenfestival dat onder het dak van ’t Verzet plaatsvindt. Projectmedewerker Frau-ke (24) deelt haar ervaring.

Volgens Frauke is de vorm van een samenwerking met een ander jeugdhuis steeds afhankelijk van de gemeenschappelijke noden. Sa-menzitten om die te bepalen is dan ook de essentiële eerste stap. “Het jeugdhuis waar we tot nu toe het meest mee samengewerkt hebben, had zeker nog ruimte om een extra activiteit te organiseren, maar niet meteen de mankracht om dat te doen”, zegt Frauke, “Een activiteit van het bovenlokaal project in hun instuif was een goed begin van de samenwerking.” Voor beide jeugdhuizen zorgde de samenwerking voor een breder publiek, bredere promotie, nieuwe ideeën voor feest-jes, activiteiten en de werking in het algemeen.

Het is niet altijd even gemakkelijk om een evenwicht te vinden tus-sen de betrokkenen. Het jeugdhuis met het project heeft meestal al een vrij duidelijk idee van waar ze naar toe willen, terwijl het andere jeugdhuis daar misschien nog niet over nagedacht heeft. Daarom is

het belangrijk om in het begin regelmatig samen te zitten en goed af te spreken wie wat nodig heeft binnen de samenwerking. Frauke ziet echter ook een voordeel in samenwerken met andere jeugdhuizen: “Wat samenwerken een stuk gemakkelijker maakt, is het feit dat beide partners meer dan vertrouwd zijn met de jeugdhuiswerking. Dat is met andere partners niet altijd het geval.” Zit dus op tijd en vaak samen om af te stemmen wat iedereen wil. Laat als initiatiefne-mer zeker genoeg ruimte voor de ideeën van het andere jeugdhuis en blaas ze niet omver met het bovenlokaal project en alles wat daarbij hoort.

“Een jeugdhuis met beroepskrachten en een projectmedewerker kan veel tijd steken in het project. Dat zorgt ervoor dat er meer daad- en mankracht is om de samenwerking te laten werken”, zegt Frauke. “Het is de ideale manier om je werking te verbreden. Wees ambitieus, durf groots te denken binnen deze samenwerking.”

’t Verzet werkt regelmatig samen met andere jeugdhuizen, waardoor ze een breder publiek aanspreken.

"HET IS DE IDEALE MANIER OM JE WERKING

TE VERBREDEN" FRAUKE

13

Een geweldig feest in je jeughuis zonder veel energie te verbruiken. Klinkt als een moeilijke opgave? Bewijs dat het kan!

Formaat en Newsmonkey dagen alle jeugdhuizen uit: organiseer op 7 maart een energiezuinige avond in je jeugdhuis.

Heeft jouw jeugdhuis het creatiefste, leukste en slimste idee? Dan win je op 7 maart een groot #Lichtuit-feest.

Akoestische set van Wannes Cappelle

Wannes Cappelle (Het Zesde Metaal) fietst naar je jeugdhuis en speelt een akoestische set. De West-Vlaamse poëet en rasverteller draagt onze planeet een warm hart toe en laat tijdens dit optreden enkele groene bal-lonnetjes op.

Electrifying gig van Lalalover Lalalover speelt een ‘electrifying gig’ in je jeugdhuis – unplugged uiteraard. Tom Kestens brengt twee bandleden mee voor een akoesti-sche set en belooft nieuwe songs. Primeur!

Energiezuinige tappers Bekers van plastic? Dat kan anders. De man-nen en vrouwen van Boomtown Festival ne-men stapels herbruikbare bekers mee en helpen je om soepeltjes lekkere pinten te tappen. Het gebruik van herbruikbare bekers is ook in jouw jeugdhuis perfect haalbaar.

Burgerbar

De hamburgertent van Paul’s Boutique rolt voor de deur en brengt vegetarische schotels mee. Wist je dat 15.000 liter water verbruikt wordt voor 1 kilo rundsvlees? Dan zijn veggie-burgers een stuk duurzamer. En oh zo lekker als Paul en Mike ze maken.

Energie trappen

De stroomfiets van Bric-à-Brock laat je voelen wat elektriciteit produceren is. Ener-gie in je kuiten.

DOE MEE! 1 Stuur voor 15 februari jouw voorstel naar lichtuit@formaat.be. 2 Op 18 februari maken we de winnaar bekend. Alle jeugdhuizen krijgen een digitale affiche die je vrij kan gebruiken en aanpassen om je eigen #Lichtuit-evenement aan te kondigen. 3 Laat ons weten wat je doet! Mail het naar lichtuit@formaat.be, gebruik #Lichtuit op Twitter en Facebook. Wij verspreiden je warme boodschap mee in het magazine en op onze online kanalen. 4 Meet je verbruik op eender welke zaterdag, vergelijk het met het stroomverbruik op 7 maart en ontdek zelf hoe je met creativiteit impact kan genereren.

WIN! WIN! WIN!

TIPS OM ENERGIE TE BESPAREN? WWW.LICHTUIT.BE

© Tine De Wilde

14

BOVENLOKALE PROJECTEN43 jeugdhuizen, 56 projectenSinds 1 januari 2014 kunnen een aantal jeugd-huizen een subsidie ontvangen van de Vlaamse overheid voor het opzetten van bovenlokale projecten. Het doel? Jeugdhuizen stimuleren om jongeren in aanraking te brengen met artistie-ke expressie en ondernemerschap.

dossier

B O V E NL O K A L E P R O JE C T E N

dossier•1

Aandachtige lezers zagen het afgelopen jaar geregeld artikels over bovenlokale projecten verschijnen. Het gaat steeds over artistieke expressie en ondernemerschap, dat heeft iedereen ondertussen wel begrepen. Maar waar komen die projecten vandaan en waar gaan ze heen? Kan elk jeugdhuis zo’n project opzetten? Wat is er nu precies aan de hand met die bovenlokale projecten? Eén ding is zeker: ze bieden voor veel jeugdhuizen interessante kansen.

Tekst: Tim Bryon

Bovenlokaal wat?

Een jeugdhuis met een bovenlokaal project krijgt van de Vlaamse overheid de kans en middelen om een medewerker aan te werven die een project opzet. Een dergelijk project heeft enkele kenmerken. De meest opvallende zijn: bovenlokaal en artistieke expressie of on-dernemerschap. Daarna komen natuurlijk nog andere belangrijke elementen zoals jongeren, projectmatig werken, partners, doelgroepen, maar de elementen bovenlokaal, artistieke expressie en ondernemerschap onderschei-den deze subsidie van andere. Ze vertellen iets over wat de overheid met de ondersteuning wil bereiken.

De ambitie

Over wat artistieke expressie en ondernemer-schap betekenen hebben we het verderop in het dossier. Maar wat is nu eigenlijk de bedoe-ling van de bovenlokale projecten? Jeugdhui-zen zijn buitengewone plekken waar jongeren terecht kunnen om zich te ontspannen en te groeien in hun talenten. Creativiteit en onder-nemerschap zitten dan ook ingebakken in de jeugdhuiswerking. De overheid wil met deze subsidie jeugdhuizen stimuleren om frisse, actuele plekken te blijven die inspelen op veranderingen bij de doelgroep en hun om-geving. De combinatie van jongeren die van onderuit de projecten vormgeven, en een pro-jectmedewerker die het project professioneel organiseert, houdt de projecten dynamisch en innovatief.

Voor wie?

Zoals bij elk subsidiereglement bepalen een aantal criteria wie in aanmerking komt. Zo vermijdt de overheid dat er aanvragen binnen-stromen waarvoor de middelen niet bestemd zijn. Uiteraard zijn de middelen voor jeugdhui-zen bedoeld, dat staat zelfs in de titel van het reglement. Een ander belangrijk criterium is dat wie in aanmerking wil komen minstens moet beschikken over een halftijdse mede-werker op de loonlijst. Op het eerste gezicht een rare verwachting. Daar zit echter een re-denering achter. Een professionele kracht die de focus op een inhoudelijk thema als artistie-ke expressie of ondernemerschap legt, komt beter terecht op een plek waar er ervaring is met tewerkstelling en waar er collega’s zijn die de dagelijkse werking ondersteunen. Zo komt een projectmedewerker terecht in een team en kan hij of zij zich optimaal op het pro-ject concentreren.

BOVENLOKALE PROJECTEN

Hoe zit dat nu precies?

"Creativiteit en ondernemerschap

zitten ingebakken in de jeugdhuiswerking"

Tessloo – Startschot

dossier•2

De voorgeschiedenisVoor enkele jeugdhuizen kwam er eind 2013 een einde aan de subsidies voor tewerkstelling die zij sinds de jaren tachtig ontvingen. Door deze beslissing van de overheid moesten deze jeugdhuizen afscheid nemen van medewerkers die meestal administratieve en onderhoudstaken uitvoerden. Formaat ging al in 2012 bij de toenmalige minister van Jeugd langs om te praten over een alter-natief om dit budget in te zetten. Na verschillende gesprekken en voorstellen werden er begin 2013 knopen doorgehakt over de inzet van de middelen. Het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de toekenning van subsidies aan jeugdhuizen voor de uitvoering van een bovenlokaal project was geboren. De eerste projecten startten in 2014.

Waar?Op dit moment lopen er 56 bovenlokale projecten in 43 jeugdhuizen verspreid over Vlaanderen (zie kaart).• Rodebollen:artistiekeexpressie• Sterren:ondernemerschap

Bovenlokale projecten in 2015

BOVENLOKALE PROJECTEN

WEST-VLAANDEREN

OOST-VLAANDEREN

ANTWERPEN

VLAAMS-BRABANT

LIMBURG

VERDELING VAN DE PROJECTEN OVER DE PROVINCIES:

JEUGDHUIZEN HEBBEN

2 PROJECTEN LOPEN

BEROEPSKRACHTEN WERDEN NIEUW

AANGEWORVEN VOOR DE PROJECTEN

BEROEPSKRACHTEN WAREN AL AAN DE SLAG IN EEN JEUGDHUIS MAAR

VERANDERDEN VAN FUNCTIE EN WERDEN

PROJECTMEDEWERKER

PROJECTMEDEWERKERS40% VROUWEN60% MANNEN

JEUGDHUIZEN WAARVAN

21 PROJECTEN ONDERNEMERSCHAP

35 PROJECTEN ARTISTIEKE EXPRESSIE

Meer weten? www.formaat.be/bovenlokaleprojecten • www.sociaalcultureel.be

T-Klub

dossier•3

Artistieke expressie en onderne-merschap: je kan je er wel iets bij voorstellen. Maar wat betekent het voor een jeugdhuis? We legden ons oor te luisteren bij organisaties in cultuur en ondernemerschap.Het voorbije jaar spraken we met projectmedewerkers en bestuur-ders in jeugdhuizen over hun visie en ambitie met de projecten, over de methodiek en de positie van de projecten in de sectoren jeugd, cultuur en ondernemerschap. Op basis van die gesprekken werken we aan een visie op de bovenloka-le projecten. We vatten het graag voor je samen.

Tekst: Tim Bryon

Artistieke expressieAlle projecten artistieke expressie zijn ver-schillend, maar ze hebben een ding gemeen: het maken van kunst met jongeren. De manier waarop is voor iedereen anders. Er zijn enkele bekende manieren om met kunst aan de slag te gaan:

• Actief: zelf beoefenen van een kunstdisci-pline.

• Receptief: kijken en luisteren naar kunst-producten en -producties.

• Reflectief: nadenken en praten over kunst vindt eigenlijk voortdurend plaats tijdens artistieke processen en vormt de basis om inhoudelijk te werken.

Elk jeugdhuis legt afhankelijk van de partners, de context en de discipline natuurlijk eigen klemtonen. Maar de actieve beleving van kunst – het beoefenen, het maken – staat in elk bovenlokaal project op de voorgrond.

Ondernemerschap

Wanneer we over ondernemerschap praten, zien we meestal alleen de resultaten, zoals het opstarten van een zaak, het ontwikkelen van een product … Het traject dat daar aan vooraf gaat, de droom, het denkproces, het experiment, het mislukken, omgaan met hin-dernissen, het vinden van middelen, partners, klanten, publiciteit … heet ondernemingszin. Ondernemingszin is een sleutelcompetentie die gaat over het bezitten van attitudes, ken-nis en vaardigheden die zelfontplooiing en actief burgerschap stimuleren: creativiteit aanscherpen, uitdagingen durven aangaan, leren plannen, evalueren, bijsturen, en als het mislukt opnieuw beginnen.

Bovenlokale projecten rond ondernemer-schap zetten vooral trajecten op om deze competenties bij jongeren op te sporen, aan te wakkeren en te stimuleren. Deze projecten starten, net als bij artistieke expressie, vaak

met laagdrempelige instapmogelijkheden en nemen geïnteresseerde jongeren op sleep-touw in langdurige trajecten.

Samenwerken

Voor veel bovenlokale projecten wordt samen-gewerkt met partners. Deskundige partners betrekken zorgt voor extra draagvlak, com-municatie, instroom, expertise, hogere kwa-liteit en dus een straffer resultaat. De pro-jectmedewerker besteedt aandacht aan het opzetten van samenwerkingen met deze part-ners. Logische partners in projecten artistieke expressie zijn bijvoorbeeld kunstacademies,

De projecten nemen jongeren op sleeptouw.

SOJO – Muziekfabriek

ARTISTIEKE EXPRESSIE EN

ONDERNEMERSCHAPWat, hoe en waarom?

dossier•4

cultuureducatieve organisaties, jonge of erva-ren kunstenaars, scholen en culturele centra.Voor projecten ondernemerschap komen de activiteitencoöperaties, lokale organisaties van zelfstandigen en kmo’s, ondernemer-schaps-educatieve organisaties, scholen, lo-kale ondernemers, jonge startups of cowor-kingspaces in beeld.

De projectmedewerkers bouwen een netwerk en leggen contacten met potentiële partners. Ook andere jeugdhuizen zijn logische part-ners, zowel met of zonder lopend project.

Waarom in jeugdhuizen?

De minister van Jeugd vindt dat elke jongere kunst en cultuur moet kunnen ervaren om zelf culturele competenties te kunnen opbouwen. Het doel van de projecten is dan ook niet in de eerste plaats om economische meerwaar-de of artistieke toptalenten te creëren. Er is vooral een maatschappelijke meerwaarde: jongeren kansen geven om ideeën te reali-seren en te groeien, zonder prestatiedruk. Als laagdrempelige plek met jongeren aan het roer is het jeugdhuis een logische uit-valsbasis om trajecten op te zetten rond deze thema’s.

Een biotoop voor artistieke en ondernemende jongeren

Er zijn veel manieren om aan de slag te gaan met ondernemerschap en artistieke expres-sie. We ontleden de bovenlokale projecten en zetten enkele tips op een rij (zie kader hier-naast). Elk individueel project kiest er uit wat bij het parcours past. De lijst is natuurlijk niet af en zal waarschijnlijk nog langer worden. De bovenlokale projecten hebben juist de op-dracht om te experimeteren en nieuwe manie-ren toe te voegen aan de lijst.

Het jeugdhuis is de perfecte plek om trajecten rond

artistieke expressie en ondernemerschap

op te zetten.

Artistiek project van jeugdhuis Terlinden. © Lies Drijkoningen en Leslie Gun

Aan de slag met ondernemerschap of artistieke expressie? • Breng goede voorbeelden van jonge kunstenaars en ondernemers onder

de aandacht bij jongeren.• Geef technische en inhoudelijke input en laat jongeren nieuwe manieren

van werken verkennen via workshops.• Daag jongeren uit en zet hen aan het denken over eigen en nieuwe projec-

ten.• Organiseer ontmoetingsmomenten waar jongeren ideeën kunnen pitchen

bij elkaar of bij ervaren ondernemers en kunstenaars. • Zoek mee naar oplossingen wanneer een jongere vast zit. Blijf hem of haar

motiveren om opnieuw te proberen na een mislukking of een stap verder te gaan na een succeservaring.

• Zorg voor werkruimte, vergaderruimte, een atelier, een opslagruimte, re-petitieruimte …

• Voorzie budget voor de realisatie van ideeën, om kleine investeringen te maken.

• Breng jongeren in contact met een netwerk van ervaren kunstenaars, on-dernemers en organisaties.

• Stel de communicatiekanalen van het jeugdhuis open om over de projec-ten van jongeren te communiceren.

De projecten kunnen dus veel vormen aannemen, maar deze ingrediënten zijn cruciaal in de mix:• Een evenwaardige samenwerking tussen jeugdhuis en partners.• Kwaliteitsvolle begeleiding.• Draagvlak in en rond het jeugdhuis bij bestuur en vrijwilligers.

Heeft jouw jeugdhuis geen projectmiddelen

maar wil je toch aan de slag met artistieke ex-

pressie of ondernemerschap? Neem contact op

met Formaat of check de lijst op www.formaat.be/

jeugdhuizen/bovenlokaleprojecten en ga op zoek

naar een jeugdhuis met een bovenlokaal onder-

nemerschapsproject in jouw buurt. Zij zijn vaak op

zoek naar partners.

en nu jij!

dossier•5

SAMEN STERKSamenwerken met

andere organisaties

Samen is leuker dan alleen. En niet enkel leuker, maar ook interessant en handig. Daarom wordt er bij de meeste bovenlokale projecten samengewerkt met andere organisaties. Welke mogelijk-heden zijn er en waar moet je zeker aan denken wanneer je wilt sa-menwerken?

Tekst: Tim Bryon

Samenwerken met …

Andere jeugdhuizen met een bovenlokaal project

Waarom? Opgebouwde expertise delen, samen sterker in deals met partners, samen voordeliger materiaal aankopen en delen, bredere communicatie …Voorbeeld: ‘De Verlichters’ is een collectief van enkele jeugdhuizen die in hun project een link hebben met ‘licht’. Onder andere Krak (Avelgem), T-Klub (Lokeren), Govio (Kalmthout) maken deel uit van het collectief. Een resultaat van de samenwerking was te zien op het Lichtfestival in Gent.

Andere jeugdhuizen zonder bovenlokaal project

Waarom? Breder draagvlak en uitstraling in de regio, diverser acti-viteitenprogramma, afwisseling in locatie voor ateliers of toonmo-menten …Voorbeelden: ’t Verzet (Knokke-Heist) werkt in hun artistiek project samen met Toekoer (Moerkerke). Zenith (Dendermonde) werkt in hun project ondernemerschap samen met Snuffel (Dendermonde).

Lokale/regionale scholen

Waarom? Wervingskanaal, aansluiting op schoolprojecten (mini-ondernemingen, culturele projecten binnen de lessen), expertise en coaching (hogescholen).Voorbeelden: Lodejo (Lochristi) werkt samen met een middelbare school als werkplek voor mini-ondernemingen, Wollewei (Turn-hout) werkt voor coaching in het project ondernemerschap samen met Hogeschool Thomas More.

Lokale organisaties en verenigingen

Waarom? Breder draagvlak in de regio, doorstroom/uitwisseling van deelnemers, koppelen van wervings- of toonmomenten … Mogelijke partners: Scouts, Chiro, co-workingspaces, kunste-naarscollectieven, toneelgroepen.

Bovenlokale, professionele culturele organisaties

Waarom? Inhoudelijke expertise, netwerk van experten.Voorbeelden: De Kim (Oostende) zet in nauwe samenwerking met sociaal-artistieke organisatie Klein Verhaal een multidisciplinair traject op. Tydeeh (Mol) interpreteert de collectie van het Jacob Smits Museum en exposeert in het museum.

Bovenlokale cultuureducatieve organisaties

Waarom? Inhoudelijke expertise, netwerk van experten, door-stroom/uitwisseling van deelnemers.Voorbeelden: De Moeve (Lier) betrekt Artforum als klankbord onder-weg. Piazza Dell’arte geeft regelmatig workshops in Alfa (Brakel).

Bovenlokale professionele organisaties ondernemerschap

Waarom? Inhoudelijke expertise, netwerk van experten, door-stroom/uitwisseling van deelnemersVoorbeelden: De projectmedewerker van Jakkedoe (Desselgem) volgde een cursus bij Starterslabo West-Vlaanderen, Unizo biedt zijn netwerk aan voor pitchsessies in verschillende projectenondernemerschap.

De bovenlokale projecten bieden interessante kansen om samen-werkingen op te starten. Niet enkel tussen jeugdhuizen, maar ook met andere organisaties. De projectmedewerker speelt daarin een belangrijke rol. Hij of zij voorziet namelijk een belangrijk ingrediënt voor samenwerking: tijd. Tijd om te zoeken naar partners, naar de meerwaarde, om planningen op elkaar af te stemmen, op te volgen en achteraf te evalueren. Samenwerken kan op veel verschillende manieren. Van oppervlakkig en eenmalig tot erg intensief en lang-durig. Een eenmalige samenwerking kan snel resultaat brengen, maar meerwaarde creëren door krachten te bundelen werpt toch vooral op lange termijn vruchten af.

Club 9 – We Claim the Streets

dossier•6

Partners voor artistieke projectenOok de overheid wil samenwer-kingen in het kader van de boven-lokale projecten stimuleren. Pro-jecten artistieke expressie moe-ten zelfs kunnen aantonen dat ze samenwerken met een orga-nisatie uit het decreet vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid. In deze categorie vind je naast For-maat onder andere cultuureduca-tieve organisaties.

Enkele tips voor duurzame samenwerkingen• Gelijkwaardigheid. Het initiatief om samen te werken komt vaak van één

organisatie, maar zodra een samenwerking loopt beschouw je elkaar als ge-lijkwaardige partners. Streef naar evenwaardige inbreng en opbrengst. Weet ook dat die inbreng op verschillende manieren kan: financieel, in tijd, com-municatie, ter beschikking stellen van ruimte …

• Formuleer samen heldere doelstellingen op korte en lange termijn. Dit lijkt een open deur maar weten wat je wil bereiken op lange termijn moet de maatstaf zijn in een evaluatie. Kijk niet alleen naar operationele evaluatie van activiteiten maar weeg die ook af tegenover de doelstellingen.

• Openheid en transparantie. Communicatie en transparantie over wat goed of slecht loopt is de basis voor vertrouwen tussen de partners en een basis voor nieuwe plannen in de toekomst.

• Leer elkaar kennen en heb geduld. Contacten leggen en samen brainstor-men leidt niet altijd meteen tot een effectieve samenwerking. Het hoeft ook niet per se zo snel te gaan. Leer elkaars noden en werkwijze kennen en be-kijk of er een match is in doelstellingen.

• Denkoefening: verplaats je in de ander. Maak een lijst van wat volgens jou een samenwerking met een potentiële partner kan opleveren in je jeugd-huis. Zo kom je tot nieuwe inzichten die jouw vraag naar samenwerking ster-ker zullen maken.

Door krachten te bundelen creëer je meerwaarde.

Tydeeh

dossier•7

Artistieke expressie en onderne-merschap zitten intussen ingebak-ken in veel Vlaamse jeugdhuizen. De inzet van beroepskrachten vraagt echter om nieuwe modellen en methodes. Waar doen project-medewerkers inspiratie op om hun projecten vorm te geven? Een reis naar Kopenhagen bood tal van in-zichten en inspiratie.Tekst: Tim Bryon

In januari 2015 trok Formaat, samen met ne-gentien jeugdwerkers, richting Denemarken voor een studiebezoek. Zij zaten er niet stil: zes dagen, negen bezoeken en zeven work-shops later maken we verslag van een in-spirerende reis. Enkele verhalen tonen hoe verschillende jongerenorganisaties in Kopen -hagen talentgericht werken rond jongeren, ar-tistieke expressie en ondernemerschap. Op tocht in Kopenhagen ontmoetten we twee werkingen die sterk vertrouwd aanvoelen met jeugdhuizen in Vlaanderen.

Kraftwerket is een jeugdcentrum van Stad Kopen hagen met twee locaties. De werking van dit jeugdcentrum bevindt zich op de grens tus-sen artistieke expressie en ondernemerschap. Er zijn verschillende polyvalente ruimtes, een fuif- en concertzaal, een bar, een studio … De jongeren bepalen wat er in de ruimtes gebeurt, ondersteund door professionals.

Ungdomshuset heeft de look en feel van jeugdhuizen uit jaren negentig, maar werkt in tegenstelling tot Kraftwerket volledig au-tonoom en op vrijwillig engagement. Verschil-lende werkgroepen en collectieven geven in-houd aan de plek. Er staat heel wat activisme, punk en metal op de agenda maar ook een volkskeuken, bibliotheek, repetitielokalen, ateliers en praatgroepen. Het reilen en zeilen wordt elke maandagavond besproken door de vrijwilligers, collectieven en werkgroepen die activiteiten organiseren en verantwoordelijk zijn voor de bar, volkskeuken, bibliotheek …

VAN INSPIRATIE NAAR

EXPERIMENT EN EXPERTISEMosterd halen in Kopenhagen

dossier•8

De week in Kopenhagen leverde enorm veel inspirerende verhalen op. We vatten de meest treffende conclusies samen. Wat is ons het meest opgevallen? Wat kunnen we leren uit de knowhow die de be-drijvige Denen al opbouwden?

• Organisaties streven naar inhoudelijke onafhankelijkheid en proberen niet afhanke-lijk te zijn van één geldbron.

• Jongeren zijn (bijna) onvoorwaardelijk eigenaar van de plekken waar ze hun ding doen: ze bepalen mee wat er gebeurt en hoe het eruit ziet. Ze dragen zelf eindver-antwoordelijkheid.

• Er is een groot vertrouwen: de voorbeelden van de open sleutelpolitiek waar elke jongere altijd binnen kan, met duidelijke afspraken en regels, versterken het eige-naarschap en de verantwoordelijkheid.

• Jeugdwerkers nemen vooral een faciliterende rol aan. Ze creëren kaders en in-frastructuur waarbinnen jongeren kunnen werken, maar de jongere bepaalt in-houd en vorm.

• Elke organisatie is ook een netwerkorganisatie: vrijwilligers, collectieven, organi-saties, bedrijven en professionals ontmoeten elkaar.

• Deense organisaties werken efficiënt: enkele duidelijke basisregels, simpele pro-cedures, duidelijke afspraken, korte vergaderingen, weinig structuren, open com-municatie en feedback.

We keren terug met heel wat boeiende modellen en good practices onder de hersenpan. Een flinke brok inspiratie die hopelijk tot heel wat experiment zal leiden in Vlaanderen. Copenhagenize your Youth Club!

In beide jeugdhuizen zien we iets merkwaar-digs. Iets wat je ook in andere Deense jeugd-organisaties terugvindt: elke jongere met een idee voor een project is meteen welkom op de planningsvergaderingen en krijgt een ei-gen sleutel zodra dat voor zijn of haar project nuttig is. Deze jeugdhuizen hebben elk onge-veer driehonderd sleutels in omloop waarmee jongeren altijd (of het nu midden in de nacht is of op zondagochtend) binnen kunnen om te werken aan individuele of groepsprojecten. In combinatie met goede afspraken maakt dit van beide plekken zeer bruisende wer-kingen. Of dat geen problemen veroorzaakt? Natuurlijk loopt het wel eens in het honderd. De opbrengst van het systeem in engage-ment en creativiteit is echter groter dan de occasionele ondeugd. Naast een jeugdcentrum heeft Kraftwerket ook een co-workingspace opgericht: KW3. KW3 is een open huis en werkplaats voor

creatieve en ondernemende jongeren. On-der het dak van KW3 vinden verschillende creatieve ondernemers een werkplek in de vergaderruimtes en op de ‘flex desks’: ‘cul-tureel entrepreneurs’, maar ook architecten, vormgevers … Het wordt aangemoedigd om van elkaar te leren en de organisatie bouwt een netwerk uit dat jonge ondernemers met de juiste mensen in contact brengt.

Huur betalen doe je volgens het ‘Robin Hood’-principe: goed draaiende projecten en bedrijfjes betalen meer en zorgen ervoor dat de jongere projecten en bedrijfjes goedkoper huren. KW3 wil door een mix van verhuur aan jonge ondernemers, private organisaties en particulieren (eventruimtes) binnen drie jaar volledig autonoom kunnen werken, zonder subsidiëring of ondersteuning vanuit de over-heid of moederorganisatie Kraftwerket.

Elke jongere met een goed idee krijgt een sleutel.

Meer weten over de week in Kopenhagen en in-spirerende Deense voorbeelden?

younganddrivencopenhagen.wordpress.com

dossier•9

SHARING IS CARING

Expertise uitwisselen

Samenwerken met andere organisaties en op bezoek gaan bij interes-sante initiatieven levert veel nieuwe inzichten op, maar ook van elkaar valt genoeg te leren. Naast enthousiaste verhalen over de projecten, geven de projectmedewerkers elkaar regelmatig wijze raad in hun ul-trageheime Facebookgroep. Like!

dossier•10

JONATHAN (25)Tekst: Tim Bryon • Foto: Margot Hermans

Jonathan is projectmedewerker ondernemer-schap in Kavka. Voor het nieuwe project BAAS werken zij samen met verschillende partners.

“Kavka wil er zijn voor jongeren die ideeën hebben en initi-atief willen nemen. Ondernemerschap past helemaal in dat plaatje. Het is een uitdaging om ook jongeren te bereiken die niet op de hoogte zijn van de klassieke ondernemer-schapsorganisaties. We werkten samen met twaalf scholen uit Antwerpen en gaven zeshonderd leerlingen initiatieses-sies rond ondernemerschapscompetenties en hun eigen (creatieve) business-idee. Dat was een voorsmaakje voor het project dat daarna zou komen: BAAS. We zaten ondertussen in een overleg rond jongeren en ondernemerschap, samen-gebracht door Stad Antwerpen. Via die weg kregen we de kans om een project op poten te zetten met de leden van het overleg als partners. Die tien partners (KBC Startit, Unizo, Securex, Netwerk Ondernemen, Syntra, VDAB, Voka, Xerius, MicroStart en YouthStart) waren enthousiast om met Kavka samen te kunnen werken. Als jongerencentrum hebben wij expertise in het opbouwen van duurzame relaties met jonge-ren, op meer vlakken dan enkel ondernemerschap. De part-ners zijn op hun beurt experten in ondernemen. We vullen elkaar dus uitstekend aan, en stellen jongeren centraal. Naast de uitdaging om een nieuw merk te ontwikkelen (BAAS), inhoudelijk het project uit te tekenen en het geheel organisatorisch te dragen, brengt dit project nog een uitda-ging met zich mee, namelijk het creëren van een professi-oneel netwerk en dat te laten aansluiten op het bestaande netwerk van jongeren. Om dit project te laten slagen moet je als jongerencentrum zelfverzekerd zijn. Je moet in een netwerk van grote partners kunnen stappen én het kunnen onderhouden. Wees overtuigd van de kracht van wat je te bieden hebt: een netwerk van jongeren. Het is een cliché, maar het is belangrijk om authentiek te blijven, zowel naar de partners, maar vooral naar de jongeren toe.”

“Je moet zelfverzekerd zijn.”

BAASBAAS daagt alle jongeren in Antwerpen uit om van

hun droom een onderneming te maken. BAAS biedt

potentiele ondernemers sessies aan, afhankelijk

van hoe ver hun idee of plan ontwikkeld is. BAAS

zoekt naar de noden van jongeren en matcht hen

aan partners die hierbij kunnen helpen.

www.kavka.be www.baasbaas.be

dossier•11

VERS VOLKNieuw publiek

bereiken

Het lijkt een aannemelijke voorspelling: nieuwe projecten met een specifieke focus bereiken jongeren die voordien niet te zien waren op ‘gewone’ activitei-ten. Maar zorgt een nieuwe wind effectief ook voor nieuw volk in het jeugd-huis? En hoe wordt het nieuwe publiek in het jeugdhuis betrokken? We kijken binnen bij twee bovenlokale projecten die het afgelopen jaar nieuwe gezich-ten uit het project zagen terugkomen in hun jeugdhuis.

Tekst: Tim Bryon

Sven (22) is bestuurder van De Moeve in Lier. Hun bovenlokaal project artistieke expressie luistert naar de naam ARTAFACT. Sven is al enkele jaren actief in De Moeve. Het afgelopen jaar zag hij iets ver-anderen in zijn jeugdhuis. Er komt nieuw volk over de vloer en ARTA-FACT zit er voor iets tussen. Sven vertelt wat hieraan vooraf ging.

Waarom besloot De Moeve om een aanvraag te schrijven voor een bovenlokaal project?“We wilden graag ons aanbod en ons publiek uitbreiden. Ons aanbod was voorheen louter op muziek gericht. Het thema van ons pro-ject is streetart. Het doel: jongeren hun eigen talenten laten ontdekken op een informele, leuke manier. Om dit doel te bereiken vullen we het begrip streetart breed in: van graf-fiti tot paste-up en van film naar dans. Aan-gezien je in een groep van tien jongeren tien verschillende persoonlijkheden, interesses

en talenten vindt, biedt het jeugdhuis een zo gedifferentieerd mogelijk aanbod aan waar jongeren hun talenten en zichzelf in kunnen ontdekken.” Welke verwachtingen had je voor het project?“We merkten dat het jeugdhuis op een aantal vlakken stilgevallen was: geen nieuwe vrijwil-li-gers, steeds dezelfde muziek … Het project indienen was dan ook een sprong in het diepe om een nieuwe wind door het jeugdhuis te jagen. Dit ging zeker in het begin samen met heel wat faalangst waardoor niet heel het be-stuur stond te springen om het project aan te nemen.” We zijn één jaar verder. Wat is er ondertus-sen in het jeugdhuis veranderd? Komen er nieuwe mensen over de vloer? “We zijn heel blij dat we de sprong hebben gewaagd. Het project zorgde zeker voor een nieuwe wind in het jeugdhuis. De projectme-dewerker die we hebben aangeworven speelt daar een grote rol in. De gedrevenheid waar-mee An-Sofie het project op poten zette, zorgde ervoor dat een volledig nieuw publiek de weg naar het jeugdhuis vond. Hier is een super leuke groep van nieuwe vrijwilligers uit voortgekomen. Zij zetten zich niet enkel in voor het project, maar hebben van De Moeve

hun jeugdhuis gemaakt. Het bovenlokaal pro-ject maakte het jeugdhuis bekend bij een bre-der publiek. ARTAFACT maakte dat het jeugd-huis een gezellige plek werd waar jongeren bleven terugkomen. De projectmedewerker, de jeugdhuiswerker en een droombestuur dat zich honderd procent voor het jeugdhuis geeft, zorgen er voor dat ik enorm trots ben wanneer ik tegen mensen vertel dat ik vrijwilliger ben in het jeugdhuis.”

Hoe denk je dat dit zal evolueren? Wat is je droom voor het jeugdhuis? “In een jeugdhuis is het werk nooit gedaan en is er aan dromen geen gebrek. Zo wordt De Moeve in 2015 verbouwd. Dit gaat onge-twijfeld zorgen voor een nog grotere aantrek-kingskracht van onze werking. Mijn grootste droom is dat het bovenlokaal project een vaste waarde wordt. Dat het jeugdhuis niet hervalt in de oude gewoonte zich voornamelijk te rich-ten op het organiseren van fuiven, maar ook andere vormen van cultuur blijft aanbieden aan jongeren. Bovendien merk ik dat we nu voornamelijk jongeren uit de middenklasse aantrekken. Dit is iets om in de toekomst over na te denken. De Moeve wil er zijn voor alle jongeren.

www.artafact.be www.moeve.be

ARTAFACT – Het doel: jongeren hun eigen talenten laten ontdekken op een informele, leuke manier.

"Het bovenlokaal project maakt het jeugdhuis bekend

bij een breder publiek"

dossier•12

A New Breeze: een artistiek atelier streetart.

In JOC Ieper loopt het project ar-tistieke expressie A New Breeze. Projectmedewerker Joachim ver-telt hoe het project nieuw volk bin-nenbrengt in het jeugdhuis en hoe er enkele doorgroeien naar vaste vrijwilligers.

“JOC Ieper organiseerde in september en oktober 2014 een artistiek atelier streetart nitiatiefnemer was Timothy, een jongen die aan een vorig atelier deelnam en sindsdien kind aan huis is. Mede dankzij zijn promotie en netwerk werd het atelier een succes met een tiental deelnemers. Deelnemers Amber, Fatoesh, Mileen en Silke zijn sindsdien elke vrijdag na school in het jeugdhuis te vinden. Ze zijn nieuwsgierig geworden naar meer jeugd-huisactiviteiten. Erg leuk om te zien.

"Door het project komt er nieuw volk over de vloer"

Op de externe locatie van het atelier kwamen we Gauthier tegen. Hij deed niet mee aan de workshop maar leerde wel het artistiek pro-ject en de werking van JOC Ieper kennen. Inmiddels is hij vrijwilliger in het jeugdhuis. Binnenkort organiseert hij zijn eerste eigen activiteit, een FIFA-toernooi. Ook Timothy blijft bij het jeugdhuis betrokken en maakt nu deel uit van de werkgroep hiphop.”

www.jocieper.be anewbreeze.ieperjongt.be

dossier•13

YOUNG & DRIVENIn Kopenhagen

Benieuwd naar meer verhalen en foto’s van het uitwisselingsproject in Kopenhagen? younganddrivencopenhagen.wordpress.com

Kraakpanden, boeiende jeugdhuizen, inspirerende work-shops, dansmoves, bijzondere Denen, een fantastische stad en een geweldige week.

Foto’s: Ken Van Roose, Tim Bryon, projectmedewerkers

DAG 3 Even onze moves showen tijdens een workshop Dancehall bij Game, een or-ganisatie die werkt rond urban sport en dans.---Een babbel met Ungdomsringen, de Deense Formaat.---Verserbro Ungdomsgard houdt het mid-den tussen een jeugdhuis en naschoolse kinderopvang. Een kwartier na deze foto werd de plek overspoeld door honderden jongeren. Indrukwekkend!

Lunchen tijdens een workshopdag rond cultuur en ondernemer-schap bij KPH. We durven stellen dat zowel de workshops als de inrichting én de broodjes inspirerend waren.

DAG 1 DAG 2

Soms gebeuren er op dag 4 dingen waar geen bijschrift bij te verzinnen valt.

Wat hebben we geleerd vandaag …Er zijn verschillende kraakpanden in Kopenhagen waar telkens heel wat jonge-ren in actief zijn. Bolsjefabrikken legt ons hun geschiedenis en toekomstplannen uit.

DAG 4 DAG 5

We bedenken samen met outreachend werker Ward van jeugdhuisT-Klub een strategie om de stad te leren kennen. Hoe kijkt eenstraathoekwerker naar wat op straat gebeurt? We vliegen er in oldschool: pennen, papier en liters koffie.

dossier•14

DEAN (24)Dean is projectmedewerker bij Ten Goudberge in Wevelgem. Met BAT heeft Ten Goudberge een artistiek project om trots op te zijn. Naast het creëren van een artistiek plat-form, zorgt BAT ook voor een boost in de dagelijkse werking van het jeugdhuis.

Tekst: Tim Bryon & Pieter Van der Schoot • Foto: Dean Kenes

“B.A.T. staat voor Bijzonder Artistiek Traject of Be Art Together, maar je mag ook gewoon BAT zeggen. Met BAT willen we enerzijds de creatieve dromen van jongeren waarmaken en anderzijds een platform creëren waarmee we artistieke projecten laten plaatsvinden in Wevelgem en omstreken. De projecten ont-staan vanuit groepen jongeren. Een groepje wil bijvoorbeeld meubels leren stofferen. BAT zoekt dan uit hoe een workshop stofferen kan

worden ingepland. De projecten ontstaan ook naar aanleiding van kansen die zich aanbie-den. Zo kan BAT een lege bibliotheek gebrui-ken om er atelierruimtes te plaatsen.Het eerste jaar hebben we gebruikt om BAT op de kaart te zetten in het jeugdhuis, maar ook in de gemeente en daarbuiten. Iedereen moest weten wat BAT is. Dit deden we door het project te lanceren met een kick-off om ver-volgens in te spelen op enkele kansen die zich voordeden. Zo ontstonden enkele unieke pro-jecten. De samenwerking met de dagelijkse werking was niet altijd even makkelijk, maar toch hebben we al zeer positieve ervaringen gehad. Dankzij BAT hebben we een aantal nieuwe vrijwilligers. Jongeren die deelnamen aan de artistieke workshops stelden voor om het jeugdhuis eens open te houden, of kozen ervoor om hun talenten verder te ontwikkelen binnen de jeugdhuiswerking.Terwijl BAT in 2014 een artistiek platform was met activiteiten waaraan jongeren kun-nen deelnemen, moeten jongeren in 2015 ook mede-eigenaar kunnen worden. Tegen maart

willen we een denktank oprichten die zelf pro-jecten opzet. Zowel jongeren van het jeugdhuis als externe kunstenaars en jongeren met een interesse in kunst nemen hieraan deel. Zij werken hun eigen projecten uit en stimuleren artistieke expressie bij anderen.

Als ik enkele tips mag geven voor andere jeugdhuizen: zorg dat de vrijwilligers van het jeugdhuis op de hoogte zijn van wat het bo-venlokaal project inhoudt. Laat hen zien dat het iets betekent voor het jeugdhuis. Zo lieten onze vrijwilligers in het eerste werkjaar een dj-booth onder handen nemen door jonge kun-stenaars. Last but not least: zorg dat de jonge-ren inspraak hebben via een orgaan zoals een stuurgroep of een klankbordgroep.”

“We hebben nieuwe vrijwilligers dankzij BAT.”

dossier•15

WORK ITProjectmatig werken?

Tips & tricks

Roxanne is projectmedewerker in Vizit waar ze het project B.I.T. onder haar vleugels heeft. B.I.T. staat voor Build It Together. Het project schoot begin 2014 uit de blokken met de kernwoorden “digitale en monu-mentale installatiekunst”. Ja hallo, hoor ik u denken. Dat is de gemiddelde reactie die Roxanne op haar bord kreeg. Hoe ze ermee aan de slag ging en wat haar aan-pak typeert, doet ze hier uit de doeken.

Tekst: Tim Bryon & Roxanne Cox

“Een project heeft een duidelijk begin en einde. Wat daar tussen zit kan complete chaos zijn – wat soms aan te raden is – maar het begin en het einde liggen qua timing vast. Het eindresultaat echter … Mijn methodie-ken heb ik geplukt uit verschillende organisaties. Ik neem mee wat goed is en gooi ballast overboord. Organiseren is op zich iets wat iedereen kan. Je moet gewoon je eigen manier, draaiboek of tools vinden. Wat moeilijk is, is om je organisatie aan te passen aan de doelgroep. Als de doelgroep niet mee wil, dan heb je geen project. Ik heb al vele projecten begeleid en merk dat de groep hier zeer moeilijk te bereiken is. Maar eens je ze mee hebt, zijn ze geweldig plezant. Ze geven mij de kans om zelf nog mee te spelen. De baas spelen? Vergeet het maar. Je bouwt mee, of we bouwen niet.”

Enkele tips van Roxanne• Elk project begint met een goede brainstorm. Waar

kom ik vandaan? Waar wil ik naartoe? • Blik tijdens het project regelmatig terug. Wat was ons

doe? Zitten we nog op de juiste golflengte? Of zwieren we die golflengte weg en gaan we verder op een ander spoor?

• All work and no play makes Jack a dull boy. De boog kan niet altijd gespannen zijn. Tijdig teambuildings-activiteiten inlassen is geen overbodige luxe.

• Voor het toonmoment: een laatste check-up. Noem het een generale repetitie. Zijn we blij met het eindre-sultaat? Kunnen we het zo afleveren?

• Na het toonmoment: werken we verder? Gaan we ons verdiepen of stappen we in een ander project?

Je kan veel vooraf vastleggen. Logistiek, begin- en eind-datum, begroting, een ruimte om in te werken. Inhoud daarentegen moet je vrij laten. Een krijtlijn is meer dan genoeg om te starten. Wie zich vanaf het begin vastzet, geeft zichzelf weinig creatieve denkruimte."

BUILD IT TOGETHER IN 3 STAPPEN

1 INSTROOM

WORKSHOPS – Als eerste kennismaking met B.I.T. kan je meedoen aan één van de 5 euro deals. Elke maand vin-den er twee workshops plaats in een andere kunstzinnige discipline, een workshop kost – je raad het al – 5 euro. We bieden workshops aan van bier brouwen, tot schrijfsalon en 3D-printen. Smaakt de workshop naar meer? Tijd voor de volgende stap: een traject starten.

2 VERDIEPING

TRAJECT – Wat heb je nodig? Vijf vrienden om een tra-ject te starten. Je kiest zelf hoe lang een traject duurt en wanneer je afspreekt met de vijf vrienden. Wil je liever één intense week, of elke week drie afspraken? Het kan alle-maal. Op het einde van de rit lever je een kunstwerk af dat wij in de openbare ruimte kunnen plaatsen.

3 DOORSTROOM

BARVIZART – Wil je daarna als kunstenaar professiona-liseren? Geen probleem, na B.I.T. kan je doorgroeien naar BarVizArt, het ondernemingsproject dat ook binnen Vizit huist.

dossier•16

JEUGDHUISOPLEIDINGBouwen aan een sterk jeugdhuisEind maart start weer een nieuwe jeugdhuisoplei-ding. De jeugdhuisopleiding is dé basis voor iedereen die zich stevig smijt in het jeugdhuis. De opleiding versterkt vrijwilligers met verantwoordelijkheid en geeft je tools om te bouwen aan een nog straffer jeugdhuis. Ben je bestuurder of sta je aan het roer van een kern- of werkgroep in je jeugdhuis? Dan is de jeugdhuisopleiding iets voor jou. Rond je de opleiding succesvol af, dan krijg je het attest ‘hoofdanimator in het jeugdwerk’.

“De opleiding maakte duidelijk dat het niet slecht is om een nieuwe kijk op de dingen te hebben. Een klein detail kan een groot verschil maken.” Thierry (Contrast)

“Niemand is perfect, ook jeugdhuizen niet. De opleiding leidt niet tot perfectie, maar je krijgt wel een beter beeld van de werking van je jeugdhuis.“ Seppe (Nieuw Pagode)

“Het heeft me echt een persoonlijke boost gegeven. Ik leerde dat je zoveel meer kan doen in je jeugdhuis. Het opende deuren, zowel op jeugdhuisvlak als op persoonlijk vlak.“ Louis (Contrast)

“We werkten als oefening een project uit om meer vrouwen naar het jeugdhuis te lokken. Dat zetten we nu om in de praktijk. Met succes. We hebben al meer losse vrijwilligers, en verwachten binnenkort enkele vaste te verwelkomen.“ Yasmin (De Route) “Voor mij is het duidelijk geworden dat je echt je eigen ding kan doen in een jeugdhuis“ Jelle ('t Klokhuis)

DÉ BASIS VOOR

IEDEREEN DIE ZICH

STEVIG SMIJT IN

HET JEUGDHUIS

Is deze opleiding iets voor jou? Of ken je iemand

in je jeugdhuis die de jeugdhuisopleiding zeker moet

volgen? De opleiding bestaat uit twee weekends,

een slotmoment en een tussentijdse stage.

• WEEKEND1:27-29maart2015

(Antwerpen – Borgloon of Gent)

• WEEKEND:24-26april2015

(Oostmalle,tijdensRADAR16)

• VRIJDAGAVOND+ZATERDAG

:8-9mei2015

(Antwerpen–BorgloonofGent)+

stage

www.formaat.be/vorming

en nu jij!

15

Ze zijn superhip. En je ziet ze overal. We hebben het na-tuurlijk niet over die vervelende reclamevensters op het internet. Nee, pop-upwinkels, pop-upbars, pop-upshows, pop-upateliers … Je kan het zo gek niet bedenken, of er bestaat een pop-upversie van. Maar wat is dat nu eigen-lijk, ‘pop-up’?

Tekst: Finn Van Dinter

Wat?Pop-ups zijn initiatieven die tijdelijk opduiken om vlug weer van het to-neel te verdwijnen. Hun tijdelijkheid maakt het concept aantrekkelijk: je moet er nu heen, want binnenkort is het weer weg. Eigenlijk is het niet zo nieuw. Marktkramers doen het al eeuwen: winkeltje opbouwen, spulletjes verkopen, en weer weg. Maar pop-up is net dat ietsje anders. Pop-ups moeten spannend zijn en zin geven om te ontdekken. Doordat pop-ups een tijdelijk verschijnsel zijn, laten ze ondernemers toe om nieuwe concepten of producten te testen. Voor een beperkte tijd kan het publiek ermee kennismaken. Werkt het, dan is er dus een potenti-ele groeibasis voor. Logischerwijs vind je ze daarom meestal ook in hippe buurten en op plaatsen waar de doelgroep vertoeft. Twee goede redenen om als jeugdhuis mee op de pop-upkar te springen: wanneer je (tijdelijk) geen locatie hebt, of wanneer je buiten je eigen muren wil treden.

Kom uit je kotJe bent ervan overtuigd dat je jeugdhuis geweldig is? Reden genoeg om je jeugdhuis in de kijker te zetten. Door met je werking naar buiten te treden, kom je in contact met enthousiaste jongeren die een meerwaarde kunnen betekenen. Ook voor een beginnend jeugdhuis kan een pop-up soelaas bieden. Als startend jeugdhuis beschik je vaak nog niet over een eigen locatie. Dan is een pop-up jeugdhuis de ideale oplossing. Je kan tijdelijk je intrek nemen in een bestaand pand, zelf je mobiele jeugdhuis maken of je organiseert een activiteit op een andere locatie. Zo kan je laten zien dat er in de buurt aan een jeugdhuis gewerkt wordt.

De voordelen• Jebrengtjejeugdhuisnaarjedoelpubliek.Zitniettewachtentotdat jongeren je jeugdhuis ontdekken. Breng het jeugdhuis naar hen.• Jenaam‘poptup’inhetstraatbeeld.Reclameisaltijdgoed!• Jeprikkeltdenieuwsgierigheidvanvoorbijgangers.Eveneenkijkje nemen om te zien wat daar nu precies aan het gebeu-ren is. Voor je het weet, heb je er nieuwe bezoekers bij.• Jekanrechtstreekspolsennaardeinteressesvanjepotenti-ele publiek. • Jekanonbegrensdsamenwerkingenaangaanmetplaatse-lijke creatievelingen.• Jouwgemeenteheefteenjeugdhuisnodig:develegeïnteres-seerde passanten bewijzen dat.• Jekanerjecreativiteitinkwijt:thinkoutsidethebox.Daagjezelf uit om je grenzen te verleggen. Letterlijk en figuurlijk.• Alleenluktjeditniet:ditvergtteamwerk.Eenidealeteam-building.• Jekanerandereorganisatiesbijbetrekken:tweehandenopéén buik en samen sterk. Samenwerkingen lonen altijd. Of misschien wil die andere organisatie wel gastheer zijn voor jouw pop-upproject• Alsjeugdhuisiseengoederelatiemetjegemeenteeennood-zaak. Een pop-upinitiatief dat vlot verloopt, zet je als speler op de kaart bij je gemeentebestuur. • Metzo’nzichtbaarinitiatiefishetgemakkelijkomsponsoringlos te peuteren. En als je het handig aanpakt, zou het nog wel eens een aardig centje kunnen opleveren voor het jeugdhuis.• Brenglevenindebrouwerij:toverhetsaaiedorpspleinomtoteen bruisend tijdelijk jeugdhuis!

“POP-UPS MOETEN SPANNEND ZIJN EN ZIN GEVEN OM

TE ONTDEKKEN.”

16

Perron 4Perron 4 in Willebroek zit tijdelijk zonder locatie, maar wil de wer-king niet laten stilvallen. Ze betrekken momenteel een leegstaand café. Daar blijven is echter geen optie. “We maken met een mo-biele werking van de nood een deugd. We vragen jongeren waar ze graag een activiteit zien gebeuren. Dat kan bijvoorbeeld in een lokaal van een jeugdvereniging. Zo kunnen we onze werking de komende jaren voortzetten. De naam Perron 4 blijft dus nog re-gelmatig klinken in Willebroek”, aldus Stef van Perron 4.

Mobiel jeugdhuisDe Brusselse jeugdhuizen kochten samen een busje aan en ma-ken daar dankbaar gebruik van. “Daarmee deden we al een paar keer een school take-over. We palmen de speelplaats in en spre-ken de jongeren rechtstreeks aan”, zegt Samuel, beroepskracht in Brussel, “Maar de komende tijd gaan we het busje vooral in-zetten voor De Branding (Jette). Het jeugdhuis zit tijdelijk zonder locatie. We willen de naam levendig houden. Daarom palmen we regelmatig het plein in waar het nieuwe gebouw zal komen. Een tip? Verwittig de buren, behoud een goede relatie met de ge-meente en denk goed na over je logistiek. Opbouwen en afbreken is veel werk, maar goed begonnen is half gewonnen.”

BrukselliveZomerfestivals zijn pop-upfeestjes pur sang. Maar wat als je er nog een schepje bovenop doet en het festival pimpt met een pop-upjeugdhuis? De Brusselse jeugdhuizen deden het op Bruksel-live. “Tijdens de opbouwweek stond er een pop-upjeugdhuis op de weide: Jeugdhuis BOS, oftewel Balls Of Steel, een verwijzing naar het vlakbij gelegen Atomium”, vertelt Baptist, beroeps-kracht in Brussel. “De pop-up werd elke dag door een ander Brussels jeugdhuis opengehouden. Na het werken konden we daar ontspannen en vielen er ook andere jongeren binnen. Ieder-een voelde zich betrokken bij het festival. Tijdens het festival zelf was BOS een exclusieve chillzone voor de vrijwilligers. Volgend jaar doen we dit zeker opnieuw.”

De rules• Bedenkeenleukconcept.Ja,

hetmagaleensprettigge-

stoord zijn.• Kieseengoedelocatie.Zicht

baarheidisnodig,maarlet

er ook op dat de infrastructuur past bij je plannen.

• Kiesvooreenplaatswaarveeljongerenpasseren.

• Betrekjeachterbanennetwerk.

• Gaaandeslagmetsocialemediaomeenbuzztecreëren

• Houhetkort:creëereengevoelvanhoogdringendheid:je

publiek moet NU passeren

• Zetsamenwerkingenop:brengverschillendecreatieve-

lingen en elementen bij elkaar. Zelfs niet voor de hand

liggende partners kunnen een absolute meerwaarde zijn

• Zorg voor een gestroomlijnde praktische organisatie.

Laat zien dat jullie de top zijn!

• Begin tijdigaan je communicatie.Ookal reken jemis-

schien voornamelijk op toevallige passanten, toch zorg

je er best voor dat er zo veel mogelijk mensen reeds op

voorhand geprikkeld zijn. Hoor ik daar iemand ‘teaser

campagne’ zeggen?

• Staatjepop-upervoormeerdanééndag,zorgdanzeker

voor een opening en closing party. Speciale events zor-

gen voor extra buzz.

• Nodig‘belangrijke’mensenofficieeluit.

• Zorgvoorzichtbaarheid tijdensenachteraf.Fotografen

en de sociale media zijn je beste vrienden.

• Vraagfeedbackaanjebezoekers.

• Wiljejedoelpublieknadienkunnenbereiken,vraagdan

contactgegevens.

• Geefjebezoekersinformatiemeeopeenflyer.Laatwe-

ten waar je volgende pop-upactie doorgaat of waar ze je

jeugdhuis kunnen vinden

17

De algemene vergadering. Voor veel jeugdhuizen is dit een verplicht nummertje waar weinig spannends op te beleven valt. Natuurlijk zijn er een aantal regels aan een av verbonden. Maar dat wil niet zeggen dat je er geen aantrekkelijke vergadering van kunt maken. Neem je av onder de loep.

Tekst: Valerie Vonck

Waarom?

Als vzw moet je aan enkele verplichtingen voldoen. Het organiseren van een algemene vergadering is er daar één van. De meeste jeugdhuizen kiezen voor één of twee algemene vergaderingen per jaar. Wanneer deze moet plaatsvinden en wie tot de algemene vergadering behoort, is opge-nomen in de (oprichting)statuten van jouw vzw. Sowieso moet de algeme-ne vergadering plaatsvinden ten laatste zes maanden na het afsluiten van het boekjaar. Als jullie dit niet meer goed weten, kan je deze te allen tijde online opvragen in het Belgisch staatsblad.

Verplichte inhoud

De algemene vergadering begint met het uitnodigen van de leden van die vergadering. Dit moet tenminste acht kalenderdagen voor de vergadering gebeuren. Dit kan per post of per e-mail. Vermeld hierin de agendapun-ten, en stuur indien nodig een volmachtformulier mee.

• Goedkeuring van de jaarrekening en kwijting aan bestuurders. De jaarrekening moet voorgelegd en goedgekeurd worden. Dit mag een beknopte versie zijn. Leden van de algemene vergadering moeten wel de mogelijkheid hebben om voor de vergadering de volledige boekhou-ding te mogen inzien. Vergeet niet dat je deze jaarrekening nog moet in-dienen bij de griffie van de Rechtbank van koophandel. De jaarrekening moet opgesteld zijn volgens de vormvereisten die vastgelegd zijn door de wetgever. Let op! Als je drie opeenvolgende boekjaren je rekening niet neerlegt, riskeer je een gerechtelijke ontbinding. De kosten die dit met zich meebrengt komen terecht op de schouders van de bestuur-ders die in gebreke bleven.

• Goedkeuring begroting. Als bestuur dien je een begroting op te maken voor het volgende boekjaar. Baseer je hiervoor op de jaarrekening van vorig jaar.

• Ontslag en benoemingen. De jaarlijkse algemene vergadering is voor vele jeugdhuizen ook het moment om bestuurders te ontslaan of te be-noemen omdat dit de goedkeuring vereist van de algemene vergade-ring.

“DE ALGEMENE VERGADERING MOET TEN LAATSTE ZES MAANDEN

NA HET AFSLUITEN VAN HET BOEKJAAR PLAATSVINDEN.”

18

Pimp your av

Een algemene vergadering lijkt misschien saai, maar het is hét moment waarop je leden en jeugdhuislovers bij elkaar zijn. Profiteer hiervan. Maak er een belevenis van die niemand wil missen.

TijdstipDenk goed na wanneer je de algemene vergadering laat plaatsvinden. Als je weet dat veel leden werken, organiseer dit dan niet op woensdag-middag. Veel jeugdhuizen geven hun algemene vergadering op zondag, anderen kiezen bewust voor een vrijdag- of zaterdagavond en koppelen dit aan hun avondactiviteiten.

HumorZorg dat je algemene vergadering geen lezing is van saaie materie. Het gebruiken van een presentatie kan hierbij al een grote hulp zijn. Herken-baarheid en humor maken het interessant. Benoem bijvoorbeeld be-stuurders terwijl je gekke foto’s van hen in het jeugdhuis toont.

InspraakAls je leden de mogelijkheid krijgen om te participeren kan een saaie ver-gadering juist heel dynamisch worden. Laat hen ook opmerkingen geven, daar kan je alleen maar uit leren. Organiseer een quiz, spel of brainstormmoment. Een algemene vergade-ring is het moment om te denken aan de toekomst. Welke evenementen moeten er in de toekomst komen? Wat kan er beter in de interne werking?

't Molentje’t Molentje organiseert telkens een open av, zodat naast de le-den, ook liefhebbers kunnen komen. “We organiseren twee keer per jaar een av in ons jeugdhuis”, vertelt voorzitter Niels. “We doen dat op een gewone openingsavond, zodat iedereen welkom is. We gebruiken altijd een PowerPoint en overlopen het jaar aan de hand van hilarische foto’s van onze activiteiten.” Dat ’t Mo-lentje graag een feest maakt van de algemene vergadering blijkt uit hun originele ideeën. “Dit jaar zijn er vijf nieuwe bestuurders gestart. Zij kwamen op het grappige idee om een lied te maken om zichzelf voor te stellen. Er was zelfs gitaarbegeleiding bij”. Sfeer verzekerd.

Je jaarrekening, boekhouding en staat van

vermogen in orde brengen? Dat gaat gemak-

kelijkmetAssist.Kunjewelwathulpgebruiken?

Op RADAR 15 (27 februari-1maart) leer je tij-

dens de vorming Assist de kneepjes van het vak.

www.formaat.be/radar

en nu jij!

Je algemene vergadering hoeft geen saaie bedoening te zijn.

Vanaf dit jaar enkel digitale belastingaangifte Ook in 2015 moet het jeugdhuis belastingaangifte doen. Dit zal dit jaar echter enkel digitaal mogelijk zijn. Om de aangifte te kunnen indienen moet je opgegeven zijn als bestuurder van jouw jeugdhuis in het Belgisch staatsblad. Het is dus extra belangrijk dat je de bestuurswissel tijdig indient bij de griffie. Doe dit bij voorkeur samen met de jaarrekening en staat van vermogen. Drie vliegen in één klap.

19

DE MAAND VAN ...

56 projecten cultuur en ondernemerschap

Sinds1januari2014kunneneenaantal

jeugdhuizen

een subsidie ontvangen van de Vlaam

se overheid

voor het opzetten van bovenlokale projecten. Het

gaat om projecten met een focus op ondernemer-

schap of artistieke expressie.

Jeugdhuis Wollewei vond dat het welletjes was ge-weest: al die jeugd die in de woonkamer zat te klie-deren met verf of het tuinhuis ombouwde tot een the-ater. Met Broei.On geeft projectmedewerkster Eva (28) jongeren een plaats om hun artistieke ei kwijt te kunnen. De Turnhoutse ouders zijn haar ongetwij-feld dankbaar.

Tekst: Sandra Bogaers

Onder de mensen komen Een multidisciplinair project dat ruimte biedt aan creatieve jongeren. Zo omschrijft Eva het nieuwe project van de Wollewei. Elk half jaar werkt het jeugdhuis rond een thema waaraan jongeren uit elke kunstdiscipline mogen deelnemen. De resultaten worden tentoongesteld aan het grote publiek. “Onze missie is een ruimte bieden waar jongeren creatief aan de slag kun-nen gaan en gelijkgezinden ontmoeten”, legt Eva uit.

Vrijheid boven alles Broei.On zorgt ook voor coaches om de jongeren te inspireren. “De coaches doen het erg goed. Samen met de jongeren plannen zij zelf hun sessies”, zegt Eva, “De deelnemers krij-gen veel vrijheid. In het begin was dit moeilijk omdat ze het schoolse gewoon waren. Maar toen ze begrepen dat de bal volledig in hun kamp lag, waren de artistieke uitspattingen niet te stoppen.”

Veel volk Tijdens het eerste traject kwamen dans, performance, mode, film, fotografie, beeldende kunst en elektronica aan bod. Een groep jongeren bouwde oude orgels om tot moderne instrumenten. “Ik heb geen idee hoe je eraan begint,” geeft Eva toe, “maar het resul-taat is fantastisch.” En dat denkt Turnhout er ook van. Op het eerste toonmoment in oktober 2014 kwamen zo’n 300 bezoekers hun lof betuigen.

Nieuw jaar 2015 brengt een tweede traject met meer inschrijvin-gen. De deelnemers van het eerste traject zijn ambassadeurs gewor-den en voeren die job met glans uit. “’Voor en Oordelen’ is het nieuwe thema”, vertelt Eva, “We willen dat iedereen in Turnhout het project leert kennen.” Kortom: allen naar het toonmoment in april.

Broei.On

•Jeugdhuis:Wollewei

(Turnhout)

•Project:Broei.On

•Artistiek/onderneme

rschap:artistiek

•Partners:Kunstbend

e

•Samenwerking andere

jeugdhuizen:

Tydeeh

•Website:www.facebo

ok.com/Broei.On

ZIJ BOUWT MEEDe planken van Broadway gaan nog even moe-ten wachten. Caroline (21) heeft eerst nog een rol te vervullen in de Wollewei.

“Ik heb de kans gekregen om stage te doen bij de Wollewei. Toen werden de eerste stappen voor Broei.On gezet. Als je zo’n project ziet ontstaan, dan blijf je wel geïnteresseerd. Na mijn stage ben ik dus blijven hangen, maar als deelne-mer. Ik speelde al amateurtoneel in Mortsel. Werken rond performance was dus een logische stap voor me. Samen met twee andere meisjes en een coach kwamen we elke week samen om een toneelstuk te schrijven en te oefenen. De vrijheid die we kregen maakte het een fantastische ervaring. Toneel spelen en ons goesting doen, wie wil dat nu niet?”

“JE EIGEN GOESTING DOEN, HEERLIJK!” EVA (28)

HET PROJECT

20

DE MAAND VAN ...

Computer en koffieComputer en koffie: twee goede vrienden van de projectmedewerker. En beide on-misbaar tijdens het schrijven van een sub-sidiedossier. Op naar nieuwe uitdagingen. Hopelijk wordt het goedgekeurd met een Europees avontuur als gevolg!

Op bezoek bij Den Eglantier in Sint-NiklaasMet Joyce op bezoek bij wat jeugdhuizen in de buurt. Meteen nog eens koffieklets met collega-projectmedewerker Roel.

3D-printers zijn de max!Jongeren helpen om hun 3D-ontwerpen om te zetten naar de werkelijkheid. Cre-ativiteit in tekenen moet ook niet tot 2D beperkt blijven.

Opkuisen AtelierEen tof nieuw atelier dat iedereen wil ge-bruiken. Het proper houden is natuurlijk een andere uitdaging!

Onze trotsDe ratjes, gemaakt door meneer Dzia Krank, verwelkomen ons altijd mooi aan het atelier.

Ook stagiairs zijn de max!Joyce, onze stagiair hier in Juvenes. Zij loopt mee in de algemene werking en de projectwerking. Van toog tot aan het ate-lier. Heel tof om iemand op deze manier te kunnen begeleiden.

Sinds 1 januari 2014 kunnen een aantal jeugdhuizen subsidie ontvangen van de Vlaamse overheid voor het opzetten van bovenlokale projecten. 56 projectmedewerkers geven momenteel het beste van zichzelf in jeugdhuizen over heel Vlaanderen. Ze zetten projecten op met een focus op ondernemer-schap of artistieke expressie. Elke maand gunt een projectmedewerker je een kijkje in zijn of haar drukke leven. Deze maand: een blik achter de scher-men bij Matthias, projectmedewerker van het artistieke project Craftwerk in Juvenes (Zele).

Tekst & foto’s: Matthias De Maesschalck

Craftwerk?Craftwerk is het creatieve project van JCJuvenes.Hetprojectwil jongerendekansgeven om hun talenten te ontwikkelen op een laagdrempelige manier. De jongeren kiezen zelf waar ze meer over willen leren. Ze mogen proberen, op hun bek gaan en opnieuw proberen. www.craftwerk.be

21

HOTSPOT

Op de zolderAl vijfenveertig jaar is Lodejo pal in het centrum van Lochristi gevestigd. Bij de oprichting namen de jongeren enkel de zolder in, nu wordt het vol-ledige gebouw in beslag genomen door de jeugdhuiswerking. De zolder had tot voor kort geen echte functie meer tot het artistieke project Fabriek a Brak er kwam. Waar Lodejo ooit zijn eerste stappen zette, volgt Fabriek a Brak in zijn voetsporen.

HOTSPOT

Fabriek a Brak is het artistiek project van Lodejo en ’t Kasseiken. Het is een upcycle-project voor en door jon-geren. Ze bieden verschillende ateliers en workshops aan met als rode draad hergebruik, duurzaamheid en upcycling. Hierbinnen hebben ze drie belangrijke pij-lers: artistieke ateliers, technische ateliers en work-shops. Bij Jeugdhuis ’t Kasseiken leggen ze de nadruk op mixed media. Wij gaan op bezoek bij het textiel- en textuuratelier van jeugdhuis Lodejo.

Tekst & foto’s: Lobke Van Damme

Mijn gids is Jessie Coppens, projectmedewerker van Fabriek a Brak. Ze leidt mij de trap op. Na het beklimmen van wel vijftig treden, bereiken we eindelijk het atelier. Dezelfde verwondering over het uitzicht die een bergbeklimmer aan de top voelt, ervaar ik wanneer de deur van het atelier openzwaait. Het is één grote open ruimte, toch weet ik niet waar ik eerst naar moet kijken.

22

SchatkamerEr is een overvloed van ingezameld materiaal voor upcycling-doeleinden. “Wij hebben dit jaar twee materiaaloproepen gedaan met Fabriek a Brak in samenwerking met de gemeente”, ver-telt Jessie. “Die hebben veel succes gehad. Er staat zelfs nog meer materiaal opgeslagen in een oude pastorij.” Ik snuister in oude koffers die overstromen van bollen wol en stukjes stof, door rekken met schalen vol knopen, cactus-sen, flamingo’s, cassettedoosjes, oud behang-papier, lintjes en nog zoveel meer. Ik voel me hier net als Jommeke, een echte schattenjager.

ExperimenteerruimteAan de linkerzijde van het atelier liggen de expe-rimenten van het artistieke atelier. “In de eerste ateliers hebben de deelnemers allerlei dingen uitgeprobeerd met kaarsvet en PU-schuim”, legt Jessie uit. “De focus van het artistieke ate-lier ligt nu vooral op het experimenteren met verschillende texturen en technieken. Het artis-tieke atelier staat open voor alle impulsen van de deelnemers. Zij krijgen op hun beurt allerlei prikkels om hen te inspireren in hun creatief proces”, gaat ze enthousiast verder.

SingersHet gaat duidelijk over textiel en textuur. Naast al het stof, wol, draad en garen wordt mijn aan-dacht getrokken door een aanlokkelijke berg bubbeltjesplastiek. Ik kan mezelf nog net be-dwingen om deze berg niet te beklimmen en richt mijn aandacht op de Singers. Zoals het gedicht van Paul Van Ostaijen toch beweert: Singers naaimasjien is de beste. Tegen de muur staat een lange tafel met deze luxebeestjes. Jessie licht toe: “De naaimachi-nes zijn al gretig gebruikt tijdens de technische naaiateliers. Boven de naaimachines zie je nog enkele werkjes aan de wasdraad die we tijdens de naaimarathon van Fabriek a Brak voor Mu-sic For Life hebben gemaakt.” Ik wil een mopje maken over de dubbele betekenis van die ma-rathon, maar vele anderen zijn me blijkbaar al voor geweest.

InspiratieruimteEr is nog een klein zithoekje om even te verpo-zen tussen het creëren door. Daar vinden we enkele kledingcreaties die tijdens de workshop ‘junk couture’ door enkele enthousiaste crea-tievelingen zijn vervaardigd. In het midden van het atelier staat één grote tafel als epicentrum van al die creativiteit. “Het atelier van Fabriek a Brak is niet gewoon een ruimte voor het project, ze werkt als inspi-ratie voor creatie,” besluit Jessie. Ik kan haar alleen maar gelijk geven. Ik voel het ook al krie-belen om mijn armen te vullen met materiaal uit de rekken, alles op tafel te smijten en mij even te laten gaan. Helaas wordt mij vriendelijk verzocht de ruimte te verlaten wanneer ik dit in praktijk tracht om te zetten. Na mijn excu-ses voor mijn overmatig enthousiasme verlaat ik het atelier en het jeugdhuis als even goede vrienden. Gelukkig, want hier kom ik graag nog eens terug.

Lezerswaarschuwing: de schrijver van dit artikel is niet geheel objectief…

www.fabriekabrak.be

23

Annelies (26) is de kersverse project-medewerker artistieke expressie in Jakkedoe in Desselgem.

Tekst: Inge de Wolf

“Ik ben sinds 6 januari aan de slag in Jakkedoe. Als projectmedewerker is het mijn taak om een project op poten te zetten en workshops te voorzien rond artistieke expressie voor de jongeren van Jakke-doe en omgeving Desselgem. Hiervoor werk ik sa-men met cultuurcentrum De Schakel in Waregem. Ik ben nog aan het nadenken over een naam voor het project, al heb ik wel al een beeld in mijn hoofd. Met dit project wil ik ervoor zorgen dat jongeren zichzelf overstijgen. Vandaar dat ik voor het beeld denk aan een kooi waarvan de deur openstaat. Ik wil graag workshops organiseren waarbij jongeren aan de slag gaan met verschillende kunstvormen, zowel woord, beeld als muziek. Het zou fantastisch zijn als we verschillende vormen samen kunnen brengen tot een samenhangend geheel waar veel jongeren hun gading in kunnen vinden.”

“JE WEET OP VOORHAND NOOIT WAT JE KAN VERWACHTEN”

ANNELIES“In april komen we met het project naar buiten. Er staan al een aantal leuke momenten gepland. Op 11 april organiseren we in Jakkedoe ‘Jakhals’, een evenement waarbij verschillende bands komen optreden en lokale kunstenaars hun werken ten-toonstellen. Een perfecte gelegenheid om jonge-ren te betrekken. Daarnaast werk ik samen met cc De Schakel aan ‘De Opsluiting’. Hiervoor worden een twintigtal jongeren 24 uur lang opgesloten in het cultuurcentrum. Onder leiding van professio-nals werken zij samen een artistieke creatie uit. En op 30 april doen we met het jeugdhuis mee aan Lokale Helden, waar ik graag een tentoonstelling bij wil betrekken. Werken met jongeren is een grote uitdaging. Je weet op voorhand nooit wat je kan verwachten. Maar als je ze eenmaal mee-krijgt kan je wonderlijke dingen meemaken. Ik sta er vaak van versteld waar jongeren toe in staat zijn. Vooral omdat de meesten het zelf niet door-hebben. Het is zo leuk om jongeren hun talenten te laten ontdekken en hen te zien groeien.”

24

DIYHanden uit de mouwen. Iedere maand geeft Formaat je een pittig project om zelf te doen.

Tekst: Roxanne Cox

BARKRUKKENHet project Waarom iets duurs kopen wanneer je het net zo goed zelf kan maken? Bij Build it Together, het project van Vizit en Fabriek a Brak, het project van Lodejo en ’t Kasseiken, weten ze daar wel raad mee. Zij zijn constant bezig met het be-trekken van jongeren in hun bouwprojecten en maken regelmatig van oude materialen nieuwe pronkstukken. Roxanne van Vizit deelt deze doe-het-zelf-klus. Vallen de barkrukken in je jeugdhuis van ellen-de uit elkaar? Kunnen de zitvlakken uit de jaren stillekes wel een update gebruiken? Maak ge-woon je eigen barkrukken! En, met het gebruik van oude palletten of resthout, denk je ook nog aan het milieu. Koop je wat vijzen en je bent ver-trokken.

BudgetLow. Palletten kan je altijd gratis vinden bij doe-het-zelf zaken. Een hamer en wat vijzen slingeren meestal rond in het jeugdhuis en een schuurmachine (tegen de splinters) kan je wel lenen. Zo niet, dan ben je wel wat geld kwijt aan je ma-chinerie. Je barkrukken zijn dus zo duur als je ze zelf wil maken.

MankrachtJe kan gemakkelijk in je eentje een barkruk in elkaar flansen. Maar alleen is maar alleen. Zoek dus een assistent om je gereedschap aan te geven

BouwtijdHandige Harry’s zoals Stephan van Vizit: ander-half uur.Onervaren klunzen: een uur of drie.

Winkelkar• Palletten• 36vijzen

Tools• Schuurmachineof,voordestraffeklussers,

schuurpapier• Hamer(handigomdespijkerseruittehalen)• Schroevendraaier(eenvijsmachineishandig)• Wipzaag• Vouwmeter• Potlood• Lat

Plan1 Leg al je materiaal en gereedschap klaar.2 Haal de palletten uit elkaar, zodat je losse

planken hebt.3 Haal de spijkers eruit. Controleer of je geen

spijkers gemist hebt, we willen geen gaten in de kleding van je jeugdhuisbezoekers.

4 Schuur de planken mooi af. Doe dit netjes, een gat vol splinters is niet fijn.

5 Meet alles goed op. Je hebt 10 plaatjes van 30 centimeter nodig en 4 gelijke plankenvoordepoten.Delengtevande4plankenkan je zelf bepalen. Meet ook nog 2 dunne latjesvan30centimeteropvoordeverste-viging.

6 Beginmetdepoten.Maakeenplankvan30centimeter vast aan 2 lange planken. Niet in het midden, maar bovenaan. Herhaal met de andere lange planken. Gebruik 2 plankenvan30centimeteromdepotenaanelkaar vast te maken in een vierkant. Dat begint erop te lijken.

7 Tijd voor het zitvlak. Maak met nog eens 2 planken van 30 centimeter de poten vastaan het zitvlak.

8 Maak je zitvlak dicht. Gebruik 2 vijzen aan elke kant.

9 Verstevig je barkruk met plankjes in het midden van de poten.

10 Je hebt een drankje verdiend!

Deel je DIYHeb je zelf een inspirerend project?

Deelhetmetandere jeugdhuize

n:

mail naar redactie@formaat.be.

25

VRAAGHET@FORMAAT

wanneer moet de jaarrekening opgemaakt worden?

BoekjaarAls vzw ben je uiteraard verplicht een boekhouding bij te hou­den. Deze boekhouding loopt per boekjaar. In de meeste ge­vallen loopt het boekjaar gelijk met het kalenderjaar, dus van 1 januari tot 31 december. In sommige gevallen wordt er een andere datum gekozen voor de start van het boekjaar. Dat kan je terugvinden in je statuten.

GoedkeuringOp het einde van je boekjaar moet je je boek­houding afsluiten en een nieuw boekjaar beginnen. Het afsluiten van het boekjaar wil zeggen dat je alle laatste boek houd­kundige verrichtingen verwerkt en je boek­houding als volledig verklaart. Je kan nu je jaarrekening opmaken. Deze moet je ter goed­keuring voorleggen aan de algemene vergadering van de vzw. Je hebt hiervoor zes maanden de tijd.

Rechtbank van koophandelVergeet ook niet je goedgekeurde jaarrekening neer te leggen bij de rechtbank van koophandel van het gerechte­lijk arrondissement waar je vzw haar zetel heeft. Ook hiervoor heb je uiterlijk zes maanden na afsluiting van het boekjaar. Het neerleggen van je jaarrekening is gratis, maar moet wel volgens een verplicht mo­del worden opgesteld.

Meer info www.formaat.be/informatie/themas/financieelbeleid/

moet het jeugdhuis een geregistreerd kassasysteem installeren?

Verschillende jeugdhuizen ontvingen een brief van de FOD financiën in verband met het geregistreerd kassasysteem. Gezien jeugd-

huizen geen restaurant, taverne, eetcafé … zijn, is dit niet van toepassing op de meeste jeugdhuizen. Enkel jeugdhuizen die meer dan tien procent van hun omzet realiseren via restau-rantactiviteiten vallen hieronder. Kortom, het is niet omdat

je een brief hebt gekregen dat je een GKS moet in-stalleren.

Tekst: Finn Van Dinter

Jij vraagt, Formaat antwoordt. Iedere maand verzamelen we vragen heet van de naald.

Zit je met een vraag? Heb je nood aan

support?Vraaghet@Formaat.

MAIL: vraaghet@formaat.be

BEL:032264083

en nu jij!

26

Tekst: Kevin MoensDE MASCOTTE

Stellen dat Kwek wat bleekjes ziet voor een goudvis, is zich op glad ijs begeven. "Spreken is zilver, zwijgen is goud. En anders een stevige vin op uw muil", bitst hij ons toe.

Het neusje van de zalm, heerlijke waterzooi of boter bij de vis? Niets van dat alles. "Ganser dagen krijgen we niets anders te vreten dan van die smerige confetti", vertrouwt Kwek ons toe.

Best verwarrend, als blijkt dat én de woonkamer, én de keuken én het toilet één en dezelfde ruimte zijn. Gêne kent Kwak alleszins niet. "Beter een smerig toilet dan een vies geweten, toch?", redeneert hij. Blij dat we geen aquarium moeten delen met deze s(c)eptische filosoof.

"Tegen de klok in of met de klok mee dobberen, veel keuze heb je niet in een bokaal. En al zeker niet in een bierkelk", jammert Kwik. "Ik voel me als een leeuw in een kooi, aan wanhoop ten prooi." Ook wij durven de grootse denker W. Sommers al eens citeren als we te diep in het glas hebben gekeken. Laat staan erin gezwommen.

Kwak dacht beet te hebben, maar al snel zakte de moed hem in de vinnen eens hij voor de zoveelste keer achter het net bleek te vissen. "Een vrouw zonder man is als een vis zonder fiets, declameerde ons moeder altijd. Maar zij was dan ook een alleenstaand smerig viswijf."

Ondanks zijn gelimiteerde habitat en bedremmelde gezichtsuitdrukking, beweert Kwek dat hij zich als een vis in het water voelt. Droge humor en vissen, het went nooit.

Sinds de kerstvakantie is JoKa in Sint-Katelijne-Waver drie sterkhou-ders rijker. Kwik, Kwek en Kwak. Breedgebekt pluimvee? Mis. Gevinde vinnige goudvisjes, hoewel Kwak, de gekleurde medezwemmer zo u wil, verre van goud is. "Noem mij gerust het zwart schaap van de familie," aldus Kwak . Zwemmertjes die niet vies zijn van een woordspeling. Of twee. Misschien zelfs drie.

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap Gedrukt op gerecycleerd papier

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

27 februari - 1 maart 2015 - OOstmalle -

Voor bestuurders, medewerkers, leden en bezoekers van jeugdhuizen

WWW.fOrmaat.be/raDar

schrijf in voor 16/02 =10% KOrtiNG