Embed Size (px)
Citation preview
FIZJOTERAPIA W TERMINALNYM OKRESIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ
OKRESY ZAAWANSOWANEGO STADIUM CHOROBY NOWOTWOROWEJ
l PRETERMINALNY ( KILKA MIESIĘCY )
l TERMINALNY ( 4-6 TYGODNI )
l UMIERANIA ( KILKA DNI LUB GODZIN )
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
BÓLI. BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANY Z
NOWOTWOREMl Trzewnyl Naciekanie tkanek miękkichl Kostnyl Nerwopochodny
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
BÓLII. POŚREDNIO ZWIĄZANY Z
NOWOTWOREMl Jelitowy ból kolkowyl Kurcze mięśniowel Zaparcia stolcal odleżyny
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
BÓLIII. ZWIĄZANY Z LECZENIEM
NOWOTWORUl Fantomowyl Pooperacyjny l Popromiennyl Po chemioterapii
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
UKŁAD ODDECHOWYl KASZELl DUSZNOŚĆ
UKŁAD NACZYNIOWYl ODLEŻYNYl OBRZĘKI CHŁONNE
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
UKŁAD POKARMOWY
l UTRATA ŁAKNIENIAl NUDNOŚCI I WYMIOTYl ZAPARCIA STOLCAl ZESPÓŁ WYNISZCZENIA
MEDYCYNA PALIATYWNA
SPOSOBY LECZENIA I OPIEKI W ZAAWANSOWANYM STADIUM
CHOROBY
OPIEKA HOSPICYJNA
OPIEKA NAD LIDŹMI CHORYMI NA NIEULECZALNE, POSTEPUJĄCE CHOROBY W ICH TERMINALNYM
OKRESIE
HOSPITIUM – GOŚCINNY DOM
HISTORIAl ŚREDNIOWIECZNE HOSPICJA NP. ŚW. BERNARDA
l 1967 – CICELY SAUNDERS – HOSPICJUM ŚW. KRZYSZTOFA
l 1978 – ANNA CHRZANOWSKA – POCZĄTKI WSPÓŁCZESNEJ OPIEKI PALIATYWNEJ W POLSCE
l 1981 – TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ CHORYCH – HOSPICJUM
l 1984 – KS. EUGENIUSZ DUTKIEWICZ – HOSPICJUM PALLOTYNÓW
l 1988 – ZESPÓŁ OPIEKI PALIATYWNEJ PRZY KATEDRZE ONKOLOGII W POZNANIU
l 1991 – KLINIKA OPIEKI PALIATYWNEJ
l 1992 – HOSPICJA W BIAŁYMSTOKU, TORUNIU, ELBLĄGU, MYSŁOWICACH, ŁOMŻY
l 1994 – ZESPÓŁ OPIEKI PALIATYWNEJ PRZY DCO WE WROCŁAWIU
l OGÓLNOPOLSKIE FORUM RUCHU PALIATYWNEGO
l POLSKIE TOWARZYSTWO OPIEKI PALIATYWNEJ
CELE OPIEKI PALIATYWNEJl POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA CHORYCH I ICH
RODZIN
l USUWANIE LUB ZMNIEJSZANIE FIZYCZNYCH OBJAWÓW CHOROBY
l USUWANIE LUB ZMNIEJSZANIE PSYCHICZNYCH OBJAWÓW CHOROBY
l ŁAGODZENIE CIERPIEŃ DUCHOWYCH
l POMOC SPOŁECZNA RODZINOM W CZASIE CHOROBY
l POMOC SPOŁECZNA RODZINOM PO ŚMIERCI
ZASADY OPIEKI PALIATYWNEJ
l PODKREŚLANIE WARTOŚCI ŻYCIA
l UZNANIE UMIERANIA ZA PROCES NATURALNY
l NIE PRZYSPIESZANIE ANI NIE OPÓŹNIANIE ZGONU
l ŁAGODZENIE BÓLU
l KOMPLEKSOWOŚĆ OPIEKI
STANDARDY OPIEKI PALIATYWNEJl OPIEKA AMBULATORYJNA
l OPIEKA DOMOWA
l OPIEKA STACJONARNA (5 ŁÓŻEK NA 100 TYS. MIESZKAŃCÓW)
l OPIEKA DZIENNA
l ZESPOŁY WSPIERAJĄCE
l ZESPOŁY WSPOMAGAJĄCE OSIEROCONYCH
CELE FIZJOTERAPII W TERMINALNYM OKRESIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ
l ŁAGODZENIE BÓLU
l ZMNIEJSZANIE DUSZNOŚCI
l REDUKCJA OBRZĘKU CHŁONNEGO
l ZAPOBIEGANIE ODLEŻYNOM
l ZMNIEJSZANIE DEFICYTU RUCHOMOŚCI
l ZMNIEJSZANIE DEFICYTU SIŁY MIĘŚNI
l UTRZYMYWANIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
METODY FIZJOTERAPII W TERMINALNYM OKRESIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ
l FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ
l DRENAŻ CHŁONNY
l ĆWICZENIA RUCHOWE
l ZABIEGI FIZYKALNE I MASAŻ
l ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE
ZESPÓŁ OPIEKI PALIATYWNEJ PRZY DCO
l 11 LEKARZY
l 13 PIELĘGNIAREK
l 3 PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH
l 3 FIZJOTERAPEUTÓW
l PSYCHOLOG KLINICZNY
l TERAPEUTA ZAJĘCIOWY
l WOLUNTARIUSZE
DZIAŁALNOŚĆ WROCŁAWSKIEGO ZESPOŁU OPIEKI PALIATYWNEJ
Pacjenci 1997 1998 1999
NowoprzyjęciKobiet
Mężczyźni
709352357
716361355
736352384
Pod opieką 256 303 331
Ogółem objęci opieką 955 1019 1067
Ogólna liczba wizyt fizjoterapeutów 1955 1944 1732
Średni czas przeżycia 2 mc 2 mc 3 mc
Liczba zgonów 755 659 688
PRZYCZYNY STRESU W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ
l Rozpoznanie choroby
l Obawa przed okaleczeniem
l Obawa przed nawrotem choroby
l Obawa przed przerzutami
l Obawa przed następstwami leczenia
l Brak akceptacji ze strony rodziny
l Poczucie niższej wartości
Jakość życia
Główna przyczyna zgonów kobiet (ponad 70%)Stały wzrost zachorowań
Choroby przewlekłe
Choroby
układu krążenia nowotworowe
W Europie z przyczyn kardiologicznych umiera około 55% kobiet
(około 3% z powodu raka piersi)
W Stanach Zjednoczonych ChNSto główna przyczyna śmierci
kobiet po 50 r.ż.3-cia przyczyna ich zgonów w ogóle
Obawa kobiet przed chorobą
Choroba 1997 rn= 1000
2000 rn= 1004
2003 rn= 1024
Rak piersi 34% 36% 35%
Nowotwory 27% 25% 16%
Choroby serca/zawał 7% 8% 13%
Otyłość Brak danych Brak danych 6%
Circulation 2004
Grupa badana
Grupa kardiologiczna(GK)
Grupa onkologiczna (GO)
charakterystyka GK ( n=23) GO ( n=25)x2
Pearsonap-
value
wykształcenie
podstawowe, zawodowe 43,5% 40,0%
0,13 0,93średnie 34,8% 40,0%
wyższe 21,7% 20,0%
aktywność zawodowaemerytura/renta 87,0% 88,0%
0,11 0,91czynna zawodowo 13,0% 12,0%
stan cywilnysamotna/wdowa 69,6% 60,0%
0,47 0,48mężatka 30,4% 40,0%
dzieci (tak/nie) 95,6% 92,0% 0,27 0,60
l Skala Satysfakcji z Życia, l Skala Akceptacji Choroby,l Inwentarz Depresji Becka, l Inwentarz Lęku Spielbergera
l Berlińska Skala Wsparcia Społecznego
Metoda badań
Kwestionariusz
l test t-Studenta dla prób niezależnychl test x2 Pearsona.
l współczynnik korelacji liniowej r-Pearsona.
Metoda badań
Analiza statystyczna
Wyniki:
Tab. Częstość występowania objawów depresyjnych oraz cechy i stan lęku w grupie kobiet z chorobą serca (GK) i leczonych z powodu raka piersi (GO).
Badane cechy GK (n=23) GO ( n=25)c2
Pearsonap-value
BDI
Minimalne 39,1% 72,0%
8,93 0,03łagodne 26,1% 24,0%
umiarkowane 21,7% 0,0%
ciężkie 13,1% 4,0%
STAI (X1) *niski 17,4 16,0
23,22 0,33wysoki 82,6 84,0
STAI (X2) *niski 43,5 36,0
13,67 0,84wysoki 56,5 64,0
* wg normy STAI lęk wysoki: X1>44; X2>46
Porównanie wyników kobiet z chorobą serca i leczonych z powodu raka piersi.
Badane cechy(GK, n=23) (GO, n=25)
tp-
valuemean SD mean SD
BDI - podskala emocjonalna 7,0 6,3 3,2 4,9 2,310 0,025
BDI - podskala somatyczna 8,2 4,0 4,3 3,6 3,514 0,001
BDI - wynik ogólny 15,1 9,2 7,5 7,8 3,102 0,003
STAI - aktualny lęk (X1) 51,0 7,7 49,3 4,8 0,906 0,370
STAI - osobowość lękowa (X2) 48,9 6,8 48,7 5,0 0,111 0,912
AIS - akceptacja choroby 25,6 9,0 33,2 7,4 3,182 0,003
SWLS - zadowolenie z życia 24,4 5,8 23,6 5,6 0,558 0,580
WS - spostrzegane wsparcie 28,8 5,5 28,4 4,6 0,235 0,816
WS - zapotrzebowanie na wsparcie 12,2 2,3 11,9 2,2 0,459 0,649
WS - poszukiwanie wsparcia 15,7 4,5 14,7 3,8 0,849 0,400
WS - aktualnie otrzymywane wsparcie 50,6 3,8 47,8 7,4 1,661 0,103
WS - wsparcie ogółem 107,3 8,7 102,8 13,8 1,340 0,187
Korelacje pomiędzy parametrami stanu psychicznego a odczuwanym wsparciem społecznym w grupie kobiet z chorobą serca (GK, n=23).
WS
-spo
strz
egan
e
wsp
arcie
WS
-zap
otrz
ebow
anie
na
wsp
arcie
WS
-pos
zuki
wan
ie
wsp
arcia
WS
-akt
ualn
ie
otrz
ymyw
ane w
spar
cie
WS
ogó
łem
BDI - podskala emocjonalna 0,255 0,077 0,413 0,346 0,227
BDI - podskala somatyczna -0,011 -0,097 0,264 -0,199 0,018
BDI - wynik ogólny -0,180 0,011 0,399 0,152 0,164
STAI - aktualny lęk (X1) 0,173 0,105 0,003 0,208 0,202
STAI - osobowość lękowa (X2) 0,075 0,264 0,061 -0,036 0,085
AIS - akceptacja choroby 0,243 -0,076 -0,393 -0,027 -0,084
SWLS - zadowolenie z życia -0,163 -0,209 -0,533 0,073 -0,407
Korelacje pomiędzy parametrami stanu psychicznego a odczuwanym wsparciem społecznym w grupie kobiet leczonych z powodu raka piersi (GO, n=25).
WS
-spo
strz
egan
e
wsp
arcie
WS
-zap
otrz
ebow
anie
na w
spar
cie
WS
-pos
zuki
wan
ie
wsp
arcia
WS
-akt
ualn
ie
otrz
ymyw
ane w
spar
cie
WS
-ogó
łem
BDI - podskala emocjonalna 0,09 -0,09 -0,23 0,12 0,02
BDI - podskala somatyczna -0,17 -0,01 -0,08 -0,08 -0,13
BDI - wynik ogólny -0,02 -0,06 -0,18 0,04 -0,05
STAI - aktualny lęk (X1) 0,190 -0,102 -0,043 0,242 0,164
STAI - osobowość lękowa (X2) -0,101 0,370 0,131 -0,116 -0,002
AIS - akceptacja choroby 0,483 0,149 0,240 0,555 0,545
SWLS - zadowolenie z życia 0,222 0,183 0,255 0,023 0,184
Wnioski:
l W grupie kobiet leczonych z powodu chorób serca obserwowano dwukrotnie wyższe nasilenie objawów depresyjnych w porównaniu od kobiet leczonych z powodu raka piersi. W obu grupach stwierdzono wysoki odsetek kobiet z nasilonymi objawami lęku (powyżej 80%).
l Wsparcie społeczne w obu badanych grupach było w odmienny sposób powiązane z poszczególnymi parametrami stanu emocjonalnego. W grupie kardiologicznej nasilonym objawom depresyjnym towarzyszył wysoki poziom poszukiwanego wsparcia społecznego i jednocześnie niski poziom zadowolenia z życia, natomiast podobny poziom wsparcia społecznego był dla grupy onkologicznej wystarczająco silnym bodźcem wpływającym pozytywnie na nastrój i poziom akceptacji choroby.
l Większy wpływ na nastrój pacjentek i poziom akceptacji choroby miało wsparcie otrzymywane od innych kobiet znajdujących się w podobnej sytuacji życiowej niż wsparcie czerpane od najbliższych członków rodziny, jak to się dzieje w przypadku grupy kardiologicznej.
REHABILITACJA PSYCHOLOGICZNA W ONKOLOGII
l PSYCHOEDUKACJA
l PSYCHOTERAPIA
l WIZUALIZACJA
l RELAKSACJA
l TRENING ODDECHOWY
l MASAŻ RELAKSACYJNY
l MUZYKOTERAPIA
l TERAPIA ZAJĘCIOWA
l METODA SIMONTONA
METODA SIMONTONAl SFERA BEHAWIORALNA: RELAKS, WYOBRAŹNIA,
KSZTAŁTOWANIE ZDROWYCH NAWYKÓW, AKTYWNE UCZESTNICTWO W TERAPII.
l SFERA POZNAWCZA: STAWIANIE CELÓW, ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW, OBRAZ SAMEGO SIEBIE.
l SFERA EMOCJONALNA: UTRZYMANIE NADZIEI, SKUTECZNE RADZENIE SOBIE Z LĘKIEM, ZŁOŚCIĄ, CODZIENNYMI STRESAMI.
l SFERA DUCHOWA: ODKRYWANIE SENSU I RADOŚCI ŻYCIA, POZNAWANIE PRZEKONAŃ I EMOCJI ZWIĄZANYCH ZE ŚMIERCIĄ.
l SFERA SPOŁECZNA I RODZINNA: ROZWÓJ SYSTEMU WSPARCIA, KOMUNIKACJA Z BLISKIMI, TERAPIA RODZINNA.
l SFERA FIZYCZNA: PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE, AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA.
METODA SIMONTONA
l UDZIAŁ PACJENTA W ROZWOJU CHOROBY
l KORZYŚCI EMOCJONALNE PŁYNĄCE Z CHOROBY
l NAUKA RELAKSU I TECHNIK WYOBRAŻENIOWYCH (3X15MIN/DZIEŃ)
l PRZEZWYCIĘŻENIE URAZY
l WYZNACZANIE CELÓW
l OPANOWYWANIE BÓLU
l REGULARNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
METODA SIMONTONA
l PRAWIDŁOWA DIETA
l POSZUKIWANIE PRZYJEMNOŚCI W ŻYCIU
l POKONANIE LĘKU PRZED NAWROTEM CHOROBY, UZYSKANIE DYSTANSU DO ŻYCIA I ŚMIERCI
l SYSTEM WSPARCIA RODZINNEGO I SPOŁECZNEGO
REHABILITACJA SPOŁECZNA W ONKOLOGII
l ORGANIZACJE SAMOPOMOCOWE
l GRUPY WSPARCIA
l WOLONTARIUSZE
l ASYSTENCI SOCJALNI
l IZOLACJA SPOŁECZNA
l ROZPAD WIĘZI RODZINNYCH
l ROZPAD WIĘZI TOWARZYSKICH
REHABILITACJA SPOŁECZNA W ONKOLOGII
l Polski Komitet Zwalczania Raka www.pkzr.pl
l Polska Unia Onkologii www.puo.pl
l Stowarzyszenie Amazonek -www.amazonki.com.pl
l Fundacja „Na ratunek dzieciom z chorobą nowotworową”www. naratunek.org
l Stowarzyszenie „Laryngektomowani www.laryngektomowani.pl
