FILIPINO BILANG WIKANG PAMBANSA

Ramil H. Agapay Jr

AB Political Science 2

Filipino 3 Presentation

M103

Ano Ang Wika?- Kinukunikta ng wika ang nakaraan, ang kasalukuyan at

ang hinaharap. Iniingatan din nito ang kultura at mga tradisyon. Maaring mawala ang matatandang henerasyon subalit sa pamamagitan ng wika ay naipapabatid pa rin nila ang kanilang mga ideya, tagumpay, kabiguan at maging ang kanilang mga plano o adhikain sa hinaharap.

- Masasabi kung gayun na sa pamamagitan ng wika ay umuunlad tayo sa mga aspektong intelekwal, sikolohikal at kultural.

- Barker,Barker(1993)

LEKSYON 1: KASAYSAYAN NG WIKANG FILIPINO

KASAYSAYAN NG WIKANG FILIPINO

Mahigit sa 7,000 mga isla ang bumubuo sa Pilipinas na may iba’t ibang wika na may bilang na 109. Binubuo ito ng iba’t ibang grupong etnolinggwistiko na pinangungunahan ng Cebuano, Tagalog, Ilokano, Hiligaynon, Bicolano, Samar-Leyte Waray, Kapangpangan at Pangasinense na sumasakop sa 90 % ng bansa.

- McFarland(1992) May higit na 500 mga wika at dayalekto ang bansa batay

na rin sa pagkakaroon ng iba’t ibang etnikong grupong nakatira sa bawat rehiyon na may kani-kanilang wikang sinasalita.

- Consatantino(1992)

Sa Panahon ng mga Kastila

“…Education in its true sense was open only to

the child of the Spaniards, mestizos, and

affluent natives among whom the Spanish

language was used as a medium of instruction. The few institutions of

higher learning received the greatest attention

since they were established to meet the demand for the proper

schooling of the children of the Spaniards.”

-Bernabe(1987)

Sa Panahon ng mga Kastila

Sa panahon ng mga Kastila lalong nagkawatakwatak ang mga Pilipino. Matagumpay na nahati at nasakop ng mga dayuhan at mga katutubo.

Ang mga prayle ang nag-aral ng katutubong wika ng iba’t ibang etnikong grupo; ang naturang wika ang ginamit ng mga prayleng kastila sa pakikipag ugnayan at pakikipagtalastasan sa mga katutubong Pilipino

- Magracia at Santos(1988)

Sa Panahon ng mga Amerikano

Makamasa naman ang edukasyon sa panahon pananakop ng mga Amerikano. Dahilan ito para maging lubhang popular ang wikang Ingles kaysa sa wikang kastila.

“In less than three weeks after the American forces the had occupied

Manila… seven schools had already reopened with American soldiers to

teach English…”

-Bernabe(1987)

Sa Panahon ng mga Amerikano

Pinalawak nila ang pagpapagamit ng wikang Ingles sa larangan ng edukasyon na labis namang ikinasiya ng mga pilipino.

At bilang bahagi ng programang pagpapalaganap ng wikang Ingles ay nagpadala ang gobyernong Amerikano ng mga estudyanting Pilipino sa Amerika upang hasain sa Ingles kasabay naman ng pag-aayos ng kurikulum para sa pagpapabuti ng pag-aaral ng wikang Ingles.

Subalit ang mga paksang pinag aralan sa loob ng klase ay tungkol sa mga Amerikano-ang kanilang kasaysayan, literatura, kultura, ekonomiya at politika. Ito ang simula ng pagkakaroon ng kolonyal na mentalidad ng mga katutubong mamamayan na namana at itinaguyod ng mga Pilipino hanggang sa kasalukuyang henerasyon.

1935 Konstitusyon Sa panahon ng Komonwelt, sa

pangunguna ni Pres. Manuel L. Quezon, ay nagsimula ang pormal na kasaysayan ng paghahangad ng bansa ng isan wika…magsisilbing behikulo ng pagkakaunawaan para sa pambansang pagkakaisa noong 1935

1935 Konstitusyon, Art.XIV, Sek.3:

-“Ang Konggreso ay gagawa ng hakbang tungosa pagpapaunlad at pagpapatibay ng

isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga wikang pambansa na batay sa isa

sa mga umiiral na wikang katutubo…”

1935 Konstitusyon 1935 Konstitusyon, Art.XIV, Sek.3:

-“Ang Konggreso ay gagawa ng hakbang tungosa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang

pambansa na batay sa isa sa mga wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na wikang katutubo…”

Bilang pagsunod sa probisyong nabanggit ay pinagtibay ang Batas Komonwelt Blg. 184 na nagtatag ng Surian ng Wikang Pambansa (SWP na ngayoy Komisyon sa Wikang Filipino o KWF)

1935 Konstitusyon

Mga Miyembro ng SWP

Jaime C. de Veyra

Bilang Chairman ng Surian ng Wikang Pambansa mula Samar, Leyte

Mga Miyembro ng SWP

Filimon Sotto

Cebu

Casimiro F. Perfecto

Bicol

Mga Miyembro ng SWP

Hadji Butu

Muslim

Cecilio Lopez

Tagalog

Mga Miyembro ng SWP

Santiago Fonacier

Ilocano

Felix S. Sales Rodriguez

Panay

Mga Miyembro ng SWP

Sila ay bumuo ng sumusunod na KRAYTERYA:

1. may maunlad na istruktura, mekaniks at nakalimbag na literatura;

2. Naiintindihan at ginagamit ng nakararaming bilang ng mga Pilipino

- Lumabas sa pag- aaral na ang wikang Tagalog ang nakatugon sa karayteryang nabuo.

- Tinanggap at ginamit ng mga pilipino ang Tagalog bilang sapagkat ito ang wika na gamit sa Maynila na sentro ng gobyerno.

1973 Konstitusyon Naghari sa damdamin ng mga di-tagalog

ang rehiyonalismo. Nakadarama sila ng damdaming kakulangan, na sila’y kinokolonya o napasailalim ng mga Tagalog. Matindi anf nadarama nilang “oposisyong sikolohikal”…

- Hembrador(1974) Sa ginanap na 1971 Kommbensyonsyong

Konstitusyonal, bilang tugon sa nangyayaring digmaang pangwika

Inalis ang wikang “Pilippino” at pinalitan ng wikang “Filipino.”

1973 Konstitusyon Sa final na draft ng Konstitusyon, lumabas

ang Ingles at Filipino bilang mga wikang Opisyal. Ganito ang isinaad sa probisyong pangwika sa 1973 Konstitusyon;

-Art. XIV, Sek. 3

“Ang pambansang asembleya ay dapat magsagawa ng mga hakbang tungo sa

pagpapaunlad at pormal na pagpapatibay ng isang panlahat na wikang pambansa na

tatawaging FILIPINO.”

1987 Konstitusyon• Naganap sa Pilipnas ang isang

pagbabagong historikal na resulta ng Rebulosyong EDSA noong Pebrero, 1986.

• Sa naaprubahang 1987 Konstitusyon ay nagkaroon ng pagbabago sa probisyong pangwika kung saan kinikilala ang wikang FILIPINO bilang wikang pambansa;

1987 Konstitusyon• Ganito ang isinasaad sa Art. XIV, Sek.6

“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang ito ay

dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika sa Pilipinas at sa

iba pang mga wika.”

1987 Konstitusyon• Isinasaad parin sa Konstitusyon na dapat suportahan ng

pamahalaan ang puspusang pagtaguyod at paggamit ng Filipino bilag midyum ng opisyal na komunikasyon...

- Art. IV, Sek. 7

“Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Fiipino at haggat walang

itinatadhana ang batas, Ingles.

Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga wika sa mga rehiyon at magsisilbing pantulong na mga wikang

panturo roon.”

Ipinapakita lang nito na ang pambansang wika ay nagdaan sa tatlong ebolusyon.

Ano nga ba ang pagkaka-iba ng wikang “Pilipino” at

“Filipino”?

Pagkaka-iba ng “P” at “F”

“Ang Filipino ay liberalized variety of Pilipino. Liberal ang pagtanggap nito ng mga

salitang katutubo o dayuhan man para ganap itong maging buhay at dinamikong

wika na natural na ginagamit sa pag-uusap at maging sa pagsulat.

Hindi lamang ito linggwa franka sa ka-Maynilaan kundi sa buong Pilipinas.”

-Penida(1996)

-samantalang ang Pilipino ay purong “Tagalog”.

LEKSYON 2: DEPINISYON NG WIKANG FILIPINO

DEPINISYON NG WIKANG FILIPINO

Mula sa inilahad na maikling kasaysayan ng wikang pambansa, ang depinisyon ng KWF ay maaaring hatiin sa Apat;

1) Ang Filipino ay Pambansang Linggwa ng Pilipinas

- Ang Fiilipino bilang linggwa franka, ay tumutulong sa mga taong nagmula sa iba’t ibang rehiyon na magkaunawaan at makapag-ugnayan.

2) Ang Filipino ay Wikang Pambansa ng Pilipinas

- Ginagamit ito sa pulitika, kultura at lipunan. Dinedevelop at ginagamiit ito bilang simbolo ng pambansang pagkakaisa.

- Holmes

DEPINISYON NG WIKANG FILIPINO

3) Ang Filipino ay Wika sa Opisyal na Komunikasyon

- Ang wikang Filipino bilang wikang opisyal ay higit na nauunawaan ng mga Pilipino sa mga opisyal sa talakayan at oipsyal na talakayan at opisyal na transaksyon.

4) Ang Filipino ay Opisyal na Wikang Panturo at Pagkatao

- Bilang opisyal na wika, itinuturo at ginagamit bilang wikang panturo ang Filipino. Sa ilalim ng Patakaran sa Edukasyong Bilinggwal ng 1987, isinasaad na ang paggamit ng Filipino bilang wika ng literasi.

LEKSYON 3: PARAAN NG PAGDEVELOP SA WIKANG

FILIPINO

PARAAN NG PAGDEVELOP SA WIKANG FILIPINO

- Marami nang paraan ang ginagawa upang madevelop ang wikang pambansa. Ang ilan sa mga ito ay;

1) Pagsasabatas at Pagsunod sa Batas Tungkol sa Wika

-ang pormal na mga hakbang sa pagdevelop ng wikang pangbansa ay nagsimula ng isaad sa 1935 Konstitusyon na –ang Konggreso ay gagawa ng hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pangbansa na batay sa isa sa mga umiiral na wikang katutubo.

PARAAN NG PAGDEVELOP SA WIKANG FILIPINO

2) Tulong ng Iba’t ibang organisasyong pangwika sa pangunguna ng KFW sa pamamagitan ng iba’t ibang wika

-sa pamamagitan ng mga seminar at mga konferensyang pangwika lalong nadedevelop ang Filipino sa tulong ng mga bagong kaalaman na nagpapalawak sa pag-unawa ng mga kalahok sa kanilang tungkulin.

3) Paggamit ng Wikang Filipino sa iba’t ibang domeyn ng Wika

-magiging modernisado at intelikwalisado ang Wikang Filipino kung gagamitin ito sa iba’t ibang domeyn ng Wika- gobyerno, kalakalan, edukasyon, propesyon, at mas medya.

PARAAN NG PAGDEVELOP SA WIKANG FILIPINO

4) Iba pang paraan

A. Panghihiran ng mga salita

-ayon sa KWF, ang Filipino bilang wikang buhay ay dumaraan sa proseso ng pagdevelop sa pamamagitan ng panghihiram sa mga Wika sa Pilipinas at sa mga banyagang Wika.

B. Pagreforma sa alfabeto

-ang pagbabago at pagreforma ay nakabatay sa pangangailangan ng lipunan at sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa lipunan. Makatutulong ito sa istandardisasyon ng Wikang Filipino.

LEKSYON 4: TUNGKULIN AT GAMIT NG FILIPINO

TUNGKULIN AT GAMIT NG FILIPINO

• Ginagamit ang Filipino sa interaksyon ng mga mamayang Pilipino sa isa’t isa.

1) Binibigkis ng Wikang Filipino ang Lipunang Pilipino

2) Ang wikang Filipino ay kasangkapan sa pagpapanatili ng kulturang Pilipino.

3) Ang wikang Filipino ay sumasalamin ng kulturang Filipino

4) Ang wikang Filipino ay lagusan o daluyan ng kaisipang Pilipino at daan tungo ng mga Pilipino.

5) Sinisimbolo ng Wikang Filipino ang pagka-Pilipino ng mga Pilipino