2

SahibiOsmangazi İmam Hatip

Ortaokulu adına

Mustafa Memiş Okul Müdürü

Yayın Danışma Kurulu Fen Bilimleri Zümresi

Editör Ayşe ÖZMEN

Araştırma Yazı Grubu

Hansa E. Karapunar Turgut Yağız

Yusuf Bera Danışık Sueda Nur Berk

Zeynep R. Durmuş Ceyda Aydoğan

Hatice Şevval Kekeç Azra Torpil

Zümra Malgir Yusuf İyimaya Feyza Özdemir Hilal Kapramcı

İrem Gökhüseyinoğlu Hayrunisa ArvasiZ.Miray Solmaz

Zulal AktaşGrafik Tasarım

Murat Çıplak

Kapak TasarımPınar HoşoğluEbrar Kanatçı

Değerli Okurlarımız;

Sizlere yıl boyunca yaptığımız çalışmaları sunmanın gururunu ve heyecanını yaşıyoruz. “Fen hayattır, Fen eğlencelidir” ilkesinden yola çıkarak, bu yıl biriktirdiklerimizi kendi bakış açımızla aktarmaya çalıştık.

Dergimizde proje çalışmalarımız, ders içi etkinliklerimiz, laboratuar çalışmalarımız, bizden haberler, ve öğrencilerimizin kaleminden bir çok eğlenceli sayfaya yer verdik. İlk sayımızın heyecanıyla eksiklerimizi mazur görmenizi umuyor dergimizin faydalı ,uzun soluklu olmasını temenni ediyoruz.

“ Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve ilmin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” sözünde Mustafa Kemal Atatürk’ün de işaret ettiği gibi; akıl ve bilimin ışığında üzerimize düşen sorumluluğu bir nebze yerine getirmenin bilinciyle, bu samimi çalışmanın sizin zihinlerinizde beğeniye dönüşmesini umuyoruz.

Ayşe ÖZMEN

3

34-789101112-13

1415-1718-2425-2829

Editörün yazısı Bilimsel Haberler İlginç Hayvanlar Gökyüzü Gözlemi Gökbilimciler Atatürk ve Bilim Sınıf İçi Etkinliklerimiz

Laboratuar ÇalışmalarımızYaratıcı Ödevlerimiz Bizden Haberler Neler Öğrendik Eğlenceli Fen

İlginç Bilgiler

Şiir Köşesi

30-33

31-34

Origami yapalım Hikayemiz Var Bilmeceler Deneyerek Öğrenelim Karkatürler

Bunları Biliiyor Musunuz? Kendine İyi Bak!Fen Bulmacaları

Bilim İnsanı Meraklı Uzaylı

Feni ÇiziyorumDergi Ekibimiz

İÇİNDEKİLER

3536373839

404142-4344454647

4

Ay Küçülüyor mu ?

Geçtiğimiz yıl uzaya gönderilen Lunar Reconnaisseance adlı uzay aracı Ay’ı inceliyor . Aracın çektiği görüntüleri in-celeyen araştırmacılar, dünyanın uydusu Ay’ın yüzeyindeki çatlakların, bu gök cisminin küçülmekte olduğuna işaret ettiği belirtildi. Çekirdeği soğudukça sönmüş bir balon gibi büzülen ayın, yarıçapının son bir milyar yılda 200 metre küçülmüş olduğu belirtiliyor.(Sadece çapı dikkat ederseniz!) (Turgut Yağız 7/D)

Neil Armstrong’ un Kayıp Çantası Bulundu !

Neil Armstrong 2012 yılında hayatını kaybetti . Ölümünden sonra eşi evlerindeki dolapta beyaz bir çanta buldu . Çantada Neil Armstrong’un 1969 da Aya indiği Apollo 11 görevi sırasında kullandığı bazı nesneler bulundu . Çantanın içinde ilk ay yürüyüşünü kaydeden kamera da bulunuyor . Güç kablosu lambalar , kıskaçlar ve kancalı kablo çantadan çıkan diğer nesnelerden bazıları . 45 yıl sonra bulunan bu nesneler ABD ‘dede bulunan Ulusal Havacılık müzesinde sergilenecek . (Turgut Yağız 7 /D)

BİLİMSEL HABERLER

5

Robot Penguen Araştırmacılara Yardım Ediyor

Fransa’daki Strasbourg Üniversitesinden araştırmacı Yvon Le Maho ve çalışma arkadaşları uzun süredir penguenler hakkında araştırma yapıyor.Araştırmacılar çalışmaları sırasında yanlarına insanlar yaklaştığında penguenlerin ürktüğünü ve davranışlarının değiştiğini gözlemledi.

Bu nedenle onları ürkütmeden incelemek için uzaktan kontrol edilebilen ve üzerinde oyuncak bir penguen bulunan bir robot pengueni kral penguen-lerin arsına bırakıp ne kadar heyecanlandıklarını belirlemek için kalp atışlarını ölçtüler. Penguenlerin kalplerinin yanlarına robot penguen yaklaştığında bir insan yaklaştığındaki kadar hızlanmadığını fark ettiler.(Hilal Kapramcı 6/B)

Minik Çiçekler

Harvard Üniversitesinden Dr. Wim Noorduin ve ekibi kimyasal maddeler kullanarak mikroskobik çiçekler yaptılar. Bu çiçekler yapılırken suya baryum klorür ve sodyum katıldığı söylendi.(Yusuf Bera Danışık 7/D)

Kumruların çok sevgi dolu olduklarını “çifte kumrular” deyiminden de anlıyoruz. Peki bu söz nereden gelmiş ; kumrular sürekli eşleriyle yaşar ve eşleri ölünce de intihar ederler. Yani kısacası tek başlarına asla yaşayamazlar.(Yusuf Bera Danışık 7/D)

Romantik Kumrular

BİLİMSEL HABERLER

6

Yunusların kendilerine has bir ıslık işareti geliştirdikleri daha önce de biliniyordu.Geçmişte kimi araştırmalar da bazı papağan türlerinin birbirlerini çeşitli sesleri kullanarak tanıdıklarını göstermişti.Ancak İskoçya’daki St Andrews Üniversitesi’ndeki yeni araştırmada ilk kez bir memeli hayvanın “ismiyle” hitap edildiğinde karşılık verip vermediği incelendi.

Buna göre yunuslar, aynı sosyal grubun içindeki bir yunusa ait olsa bile, kendilerine yöneltilmeyen ıslık mesajına tepki vermiyor.İskoçya kıyılarında şişe burunlu yunuslar üzerinde yapılan araştırmada bunu belirleyebilmek için, su altı hoparlör-leriyle belirli yunuslara ait ıslık işaretleri çalındı.Yunusların kendi işaretlerini duyunca aynı işareti kullanarak yanıt verdikleri, ancak başka yunusların işaretleri çalındığında yanıt vermedikleri görüldü.

(Yusuf Bera Danışık 7/D)

Yine Akıllı Yunuslar

7

MARS’TAN GELEN GÖKTAŞI

Bilim insanları yıllardır Mars ile ilgili araştırmalar yapıyor.Araştırmaların çoğu bu gezegene gönderilen uzay araçları aracılığıyla gerçekleştiriliyor.ABD’li öğrenciler Sahra Çölü’nde buldukları taşı incelemişler. İncelemede Kuzey Afrika 7034 gök taşının 2,1 milyar önce oluştuğu ortaya çıkmış.(Hansa Karapunar 7/G)

Savaş araçları ve roketler üreten MBB firması, BO 105 tipi helikopteri üretirken, Yusufçuğun yapısını ve uçuş stilini kendine örnek almış.

Helikopter üreten Amerikan Skorsky firması da yusufçuğu doğrudan helikoptere adapte ederek yeni bir tasarım yapmıştır.(Yusuf Bera Danışık 7/D)

İnsanlar,kuşlar ve foklardan sonra ilk kez bir böceğinde yön bulurken yıldızlardan yararlandığı ortaya çıktı.Bir araştırmanın sonuçlarına göre bokböcekleri dışkı toplarını yuvarlayabilmek için Samanyolu Kuşağı’ndan yaralanıyor.

BİLİMSEL HABERLER

DOĞAL HELİKOPTER

BOK BÖCEKLERİNİN PUSULASI SAMANYOLUYMUŞ

8

BEYAZ ASLANAnavatanı Güney Afrika olan beyaz

aslanların nesli tükenmiş durumda. Doğada yaşaması neredeyse imkansız olan beyaz aslanlar, ren-klerinden dolayı kolayca avcıların hedefi oluyor ve kendileri de avlanamıyorlar. Çünkü parlak beyaz rengi yüzünden avlarına yaklaşırken kendilerini belli ediyorlar. Beyaz renkli hayvanlar iklim şartlarına uygun olarak genelde soğuk yerlerde yaşamını sürerler. Ancak beyaz aslanların, neden Güney Afrika gibi sıcak bir ülkede ortaya çıkması bilim adamlarını da hayrete düşürüyor.

İlk kez 1928 yılında görüldüğü söylenen beyaz aslanların torunları sayılan günümüzdeki beyaz aslanlar Güney Afrika’da bir parkta koruma

altında tutuluyor. Neden beyaz aslan sorusuna cevap arayan bilim adamları ise şu sonuca varmışlar: Bu tür aslanların sadece türleri beyaz. Böyle olmasının nedeni olarak da bir genin mutasyona uğraması olarak tespit edilmiş. Her türlü yolu deneyen bilim adamları, maalesef bu tür aslanların sayısını arakta başarılı olamamışlar. Zeynep Rümeysa Durmuş 7/G

AXOLOTLKalpleri ve beyinlerinin bir kısmı dahil, tüm

organlarını yenileyebilirler. İnanılmaz rejenerasyon özelliklerinden dolayı tip/genetik alanında bilim insanları tarafından üzerlerinde en çok deney yapılan hayvandır. Bu kadar ileri düzeyde rejenerasyon yeteneklerinin sebebi hala çözülmüş değildir.

Kökenleri Meksika’dır. Fakat Meksikalılar tarafından yemek olarak kullanıldıklarından nesilleri tükenmek üzeredir. Ayrıca dünyada sadece Meksika’da ki Chalco Gölünde yaşarlar. Ve günümüzde bu gölde 1200’ den az axolotl kalmıştır. Etçil hayvanlardır. Ufak solucanlar, ufak balıklar ve larvalarla beslenirler. Göz kapakları yoktur. Görme duyuları fazla gelişkin değildir, çok iyi koku alma duyuları vardır. İyi bakıldığında 10-15 yıl yaşarlar ve boyutları 45 cm’ e kadar çıkabilir.Zeynep Rümeysa Durmuş 7/G

İLGİNÇ HAYVANLAR

9

GÖKYÜZÜ GÖZLEMİ

İnsanlar eskiden gökyüzünde gördükleri gök cisimleri hakkında nelerden yapılmış olabileceklerini ve nasıl oluşmuş olabileceklerini konuşurlardı. Hatta mağara duvarlarına Ay’ın evrelerini çizerlerdi. Zaman ilerledikçe gök cisimlerini gözlemlemek için yeni icatlar yaptılar. Geliştirdikleri gözlem araçlarıyla gökyüzünü daha detaylı incelediler. Bu gözlemlerinden yararlanarak yönlerini bulmayı ve ürünlerini ne zaman ekeceklerini öğrendiler. Uzayda yıldızlardan başka gök cisimleri de vardı. Bunun farkına varanlar kuyruklu yıldızları meteorları ve gezegenleri keşfetti. Bazı gezegenler çıplak gözle bile görülebiliyordu. İnsanların en çok ilgisini çeken yıldız Kutup Yıldızı oldu. Kutup yıldızı her zaman kuzeyi gösterirdi. Kutup Yıldızının insanlara en büyük faydası yönlerini bulmaya yardımcı olması oldu. Ayrıca Kutup Yıldızı’na Demirkazık veya Kuzey Yıldızı da derlerdi.(Hansa Karapunar 7/G)

10

Bilime katkı sağlayan bir çok gök bilimci vardır. Bunlardan Ali Kuşçu ve Ahmet Fer-ganî Takiyyüddin, gök bilimi ile ilgili yaptıkları çalışmalarla ilim dünyasını büyük ölçüde etkileyen Türk-İslam bilginlerindendir. Ali Kuşçu Semerkant’ta doğmuş ve İstanbul’da ölmüştür. Ali Kuşçu, Timur İmparatorluğu’nun sultanı ve aynı zamanda bir gök bilimci olan Uluğ Bey’in yardımcısı ve rasathane müdürü olmuştur. Gök bilimiyle ilgili eserleri vardır. Bunlardan en önemlisi, Hall-ü Eflkâl-i Kameradlı eseridir. Ali Kuşçu, güneş saati

yapmış ve İstanbul’un enlem-boylam derecelerini belirlemiştir.

Ahmet Ferganî Takiyüddin matematik alanında özellikle kesirler, ondalık sayılar ve açılarla ilgili yaptığı araştırmalar ve bunları gök bilimine uygulamasıyla ünlüdür.

Çalışmalarını topladığı eserlerden en ünlüsü, “İnciler Topluluğu ve Görüşlerin İncisi” adlı eserleridir. Ayrıca birçok gözlem aracı yapmış ve bununla ilgili “Hükümdarların Zayiçesi İçin Gözlem Aygıtları” adlı bir kitap yazmıştır. Ülkemizde daha birçok gök bilimci yetişmiştir. Örneğin Kandilli Gözlemevi’nin kurucusu ve ilk müdürü Mehmet Fatin Gökmen , Türkiye’de modern gök biliminin temelini atmıştır. Gök bilimi tarihi ve takvim konusunda araştırmalarını içeren eserleri vardır. (Hansa Karapunar 7/G)

TÜRK VE MÜSLÜMAN GÖKBİLİMCİLER

11

ATATÜRK VE BİLİM

Mustafa Kemal Atatürk özellikle Kurtuluş Savaş’ından sonra ülkenin her alanda gelişime ihtiyacı olduğunu belirlemiş , her konuşmasında bu ihtiyaçları dile getirmiştir. Her yönüyle gerçek bir dünya lideri olan Atatürk, Bilim ve Teknolojide ileri olmayı, her türlü mücadelede başarılı olmanın başlıca şartı olarak görülmüştür. Atatürk Diyor ki;

"Hayatta en hakiki mürşit ilimdi, ilimden başka yol gösterici aramak gaflettir, delalettir. " Mustafa Kemal Atatürk sadece söylemleriyle değil, Cumhuriyetin ilk yıllarında kısa sürede hayata geçirdiği gelişmelerle de bilim ve fene verdiği önemi göstermiştir. Bu uygulamalardan bazıları şunlardır;

-Maden Teknik ve Arama Genel Müdürlüğü-Türk Hava Yolları-Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi-İstanbul ÜniversitesiAtatürk’ün bilimsel alanda yaptığı çalışmaları da şunlardır:-Türk Tarihi ve dili ile ilgili araştırmaları teşvik etmesi.-Yurt dışına öğrenci göndermesi-Geometri ve matematik kitaplarının yeni terimlerle yazılmasını desteklemesi

Kurtuluş Savaşı’ndan sonra geleceğin bilimsel çalışmalarla sağlanacağını ifade eden Atatürk şöyle demiştir: ‘’Arkadaşlar bundan sonra pek mühim zaferlere kavuşacağız. Fakat, bu zaferler, süngü ile değil, iktisat ve ilim zaferleri ile olacaktır.’’

14

LABORATUAR ÇALIŞMALARIMIZ

15

YARATICI ÖDEVLERİMİZ

16

Öğrencilerimiz derste öğrendikleri bilgileri , birer performans haline getirirken çok yaratıcıydılar. Birbirinden renkli, faydalı ve eğlenceli ödevleri yıl boyunca bize ve arkadaşlarına sundular.

YARATICI ÖDEVLERİMİZ

18

Geleneksel hale gelmesini umut ettiğimiz fen yarışmalarının ilki bu yıl yapıldı. 5. sınıflar için“ Fen Gözüyle Canlılar” fotoğraf yarışması düzen-lenirken, 6.ve 7. sınıflar için “Çatlamayan Yumurta” yarışması yaptık. Fen’in bir kez daha ne kadar eğlenceli olabileceğini gösterdik

BİZDEN HABERLER

19

5. sınıflar “Fen Gözüyle Canlılar” fotoğraf yarışmasında elemeyi geçen fotoğrafları sergiledik. Sergimiz Okul Müdürümüz Mustafa Memiş öncülüğünde açıldı. Yarışmada birinci olan öğrencimiz,5/E sınıfından, Esma Melike Sayın, ikinci öğrencimiz 5/F sınıfından Bedriye Cengiz ve üçüncü öğrencimiz 5/E sınıfından Esma Kul oldular.

BİZDEN HABERLER

20

6. ve 7. sınıflar “Çatlamayan Yumurta” yarışmasında öğrencilerimiz fenbilimlerinde öğrendikleri “Sürtünme Kuvveti” ve “Basınç” konularını kullanarak birbirin-den ilginç tasarımlarla yarışmaya katıldılar. İçine yumurta konularak 3. kattan atılan tasarımlar kıyasıya yarıştı. 1. olan öğrencimiz Ayşegül Ergün, 2.olan öğrencimiz Se-her Bayındır ve 3. Olan öğrencimiz Zeynep Ağar’ ı bir kez dahatebrik ediyoruz.

BİZDEN HABERLER

21

Fen bilimleri dersinin görsel öğeler ve uygulamalı yöntemlerle kalıcı şekilde öğretileceğine inanıyoruz. Bu düşünceden yola çıkarak, Fen Bilimleri dersi için konularımızda yer alan ve öğrencilik hayatı boyunca karşılaşılacak öğelerin görsellerini belirledik. “Bilim Sokağı” adı altında tüm katlarda sergileyerek öğrencilerimizin beğenisine sunduk. Bize maddi ve manevi desteğini esirgemeyen okul yönetimimize bir kez daha teşekkür ediyoruz.

BİZDEN HABERLER

22

Öğrencilerimizde “Güneş Sistemi ve Uzay” konularını pekiştirmek, soyut olan bu kavramları somut hale getirmek için, laboratuarımızın tavanına “Güneş Sistemi Modeli” yaptık. Kalıcı bir çalışma olan bu tasarımda elektrik tesisatımızı yapan velimiz Sayın Mehmet Koca’ya ,yardımlarını esirgemeyen Beden eğitimi öğretmenimiz Murat Oflu’ ya ve okul çalışanlarımıza teşekkür ederiz.

BİZDEN HABERLER

BİZDEN HABERLER

Okulumuzda Teknoloji Tasarım öğretmenimiz Arzu Oğuz başkanlığında TÜBİTAK 4006 Bilim Fuarı açıldı. Biz de Fen Bilimleri zümresi olarak öğrencilerimizin yaptığı bilimsel projelerle fuara katkıda bulunduk. Bilim fuarımız İlçe Milli Eğitim Müdürü Sayın Faik Kaptan’ın katılımıyla açıldı.

23

Bilim fuarında biri birinden yaratıcı teknoloji ve tasarım çalışmaları, fen projeleri, matematik ve müzik projeleri yer aldı. Öğrencilerimiz kendi çalışmalarını sunarken tatlı bir heyecan yaşadılar, biz de onları izlerken gururlandık.

BİZDEN HABERLER

24

25

CİSİMLER NASIL RENKLİ GÖRÜNÜR?Güneşten gelen beyaz ışık bir cisme çarpar. Bu cisim gelen beyaz ışığın içindeki renkleri soğurur ve sadece kendi rengini yansıtır. Böylece bir cismin hangi renkte olduğunu göre-biliriz. Bazı cisimler 3 ana rengin karışımından oluşur bunlar mavi, yeşil ve kırmızıdır. Bu renklerden farklı renkler elde edilebilir. Bu elde edilen renkler bir cisimde ise bu cisim hangi rengin karışımındansa o renkleri soğurmaz.(İREM GÖKHÜSEYİNOĞLU 7-K )

BAZI RENK BİRLEŞİMLERİMagenta ........................Kırmızı + Mavi

Cyan ......................Yeşil + Mavi

Sarı ....................Kırmızı + Yeşil

Beyaz...............Yeşil + Mavi + Kırmızı

NELER ÖĞRENDİK

26

SERAP OLAYISerap, atmosferde ışık ışınlarının kırılmasından meydana gelen ve çöllerde kolaylıkla gözlemi yapılabilen göz yanılmadır. Serap çöllerde görüleceği gibi denizlerde de görülebilir.Sıcak günlerde karşılaştığımız serap olayı gerçekte ışığın farklı sıcaklıktaki hava katmanlarında tam yansıma yapması sonucu mey-dana gelen göz yanılmasıdır.(İREM GÖKHÜSEYİNOĞLU 7-K )

NELER ÖĞRENDİK

27

Beyin vücudundaki en önemli organlardan biridir. Vücudunun kontrol merkezidir. Beyin, çok karmaşık bir sinir sistemini kullanarak çalışır. Vücudunun her yerine ulaşan bu sinirler gelen mesajları beyne taşır ve beynin komutlarını vücuda iletir. İnsan beyni biraz ceviz içini andırır. Yarımküre adı verilen iki yarımdan oluşur ve bunların her biri vücudunun yürüttüğü farklı etkinlik türlerini kontrol eder.

Beyin ve Sinirler

Süper beyinBeynin her eylemini ve her tepkini kontrol eder. Düşünmeni, konuşmanı, hissetmeni sağlar ve daha sayısız farklı iş yapar.

Beynimin büyüklüğü ne kadar?Yumruklarını birleştir. Beyninin büyüklüğü aşağı yukarı bu kadardır.Kafatasının içinde bulunur.

Beynin sol yarım küresi beş duyunun hepsini kontrol eder. Vücudun, gördüklerini, işittiklerini, dokunduklarını, kokladıklarını ve tadına baktıklarını yorumlamak üzerine beynin bu bölümüne sinyaller gönderilir. Beynin sol yarım küresi düşünme, konuşma ve el becerisi isteyen hareketleri de kontrol eder. Motosiklet ve bisiklet kullananların sürekli kask takmaları gerekir. Böylece bir kaza geçirdiklerinde hassas beyinlerini de yaralamaktan korumaları gerekir.

NELER ÖĞRENDİK

28

Bugüne kadar vücudunun nasıl çalıştığını hiç merek ettin mi? Vücudun, tüm bölümleri bir arada uyum içinde çalışan karmaşık bir makinedir. Vücu-dun, sen gece derin uykudayken bile çalışmaya hiç ara vermez. Kalbin ve beynin ömrün boyunca günde 24 saat aralıksız çalışırlar. Uyku dayken bile nefes almak Allah’ın sana verdiği ne güzel bir lütuftur. Vücudun inanılmaz bir makinedir. Seni hayatta tutmak için bir arada çalışan binlerce parçadan oluşur. Sistem adı da verilen her parça topluluğunun özel bir işi vardır. Örneğin; kasların vücudunu hareket ettirir ve kanın tüm vücuduna oksijen ve besin taşır. Sağlığını koruyabilmen ve iyi yaşayabilmen için farklı sistemlerin hepsinin düzgün işlemesi gerekir.

Saçlarımızın, derimizin ve gözlerimizin renkleri farklı olabilir ama neye benz-ersek benzeyelim vücutlarımız hep aynı şekilde çalışır. Hepimiz insanız!

Ceyda Aydoğan 7/A

NELER ÖĞRENDİK

29

Çiçek dürbünü veya kaleydoskop, içine bakıldığında renkli desenler görülen bir aygıttır. Bu desenler, ışığın yansımasıyla elde edilir ve dürbün hareket ettirildikçe sürekli değişir.“Kaleydoskop” kelimesi Yunanca kalos (güzel), eidos (biçim), scopos (izlemek) sözcüklerinden türetilmiştir.Dür-bünün içerisi siyah ya da koyu bir renge boyalıdır. İçinde arasında 60 derecelik eğimle birbirine bitişik üç ayna bulunur. Aynaların arasında renkli cam parçaları, tüyler, pullar, ince boncuklar vb. gibi malzemeler bulunur. Bu dürbünün bir ucundan bakıldığında şekil değiştiren çokgenler, çoğunlukla bir daha aynı olmayacak görüntüler görülür. HAYRUNİSA ARVASİ 6 /F

KALEYDOSKOPEĞLENCELİ FEN

30

HAYVANLARLA İLGİLİ İLGİNÇ BİLGİLER

>> Yetişkin bir ayı at kadar hızlı koşabilir.>> Deniz kobrası dünyanın en zehirli yılanıdır.>> Bir karıncanın koku alma yeteneği en azbir köpeğinki kadar gelişmiştir.>> Hayvanların en büyüğü mavi balinadır.

>> 2600 kadar kurbağa cinsi vardır.>> Kuşlara şimşek çarpmaz. Çünkü elektrikonların tüyünden geçmez.>> Sadece dişi sivrisinekler ısırır.>> Bir deve kuşunun gözü beyninden büyük-tür.

>> Deve deniz suyu içebileceği gibi bir defada250 litre su da içebilir.

>> Karınca kendi ağırlığının 50 katınıtaşıyabilir.>> Çekirgenin kulağı dizindedir.>> Bir köstebek bir gecede 90 m tünel kaza-bilir.>> Boğalar renk körüdür, bundan dolayımatadorun elindeki beze saldırırlar, rengi neolursa olsun.>> Zehirli oklu kurbağa 2200 insanı öldürebi-lecek kadar zehir bulunur.>> Yarasalar bir mağaradan çıkarken hep soladöner.

31

Kimileri aşkı için yol gider kimleri ise zehirlenene kadar yemek yer. Aşk için kendini zehirleyen kuşlar her birimizi bu yıl çok duygulandırdı. Araştırmada kabarcık kırıkkanat böceklerini yiyen erkek toy kuşlarının bu yeme eylemini daha sağlıklı görünerek dişileri etkile-mek için gerçekleştirdiğini ortaya çıktı

Açık ağzı, iğne kadar keskin dişleri ile ürkütücü görünen Karadeniz şeytanının 17 Kasımda bir kadın tarafından fotoğrafı çekildi. İlk defa kendi habitatında ölçüsü alınan bu fener balığının görüntüsü görenleri şaşırttı. Görüntü Kaliforniya’dan alındı.

HAYVANLARLA İLGİLİ İLGİNÇ BİLGİLER

Kendini Zehirleyen Kuş

Karadeniz Şeytanı

32

Suşi Armadillo Gördüğünüz şey bir somona benziyor olabilir ancak gerçekte bu bir Arjantin pembe armadillo. 2014’te Ekim ayında görülen dünyanın en küçük armadillosu 8 santimetre kadar. Bu nadir görülen hayvan beyaz ipeksi saçlara ve pembemsi bir vücut zırhına sahip. Arjantin pembe armadilloların çok iyi kazıcılar olduğunu söylemekte fayda var. Bu türün en uzun pençesine sahip armadillosu vücudunun altıda biri uzunluğunda bir pençeye sahip.

Zehirli Peruğu Olan Tırtıl2014’ün Eylül ayında bu sevimli tırtıl

Doğu Amerika’daki pek çok insanın hastaneye koşmasına neden oldu. Çok dokunulası olsa da yüksek zehir içeren bu tüyler tanımadığımız şeylerle temasa geçmeden önce dikkatli olmamız gerektiğini hatırlattı bize. Amerika’daki en zehirli tırtıl ev kedisine benzediği için tüylü kedi tırtılı adını aldı.

(SUEDA NUR BERK 7 /A)

HAYVANLARLA İLGİLİ İLGİNÇ BİLGİLER

33

GÖK ŞİİR KÖŞESİ

Kocaman boşluk, yıldızlarla süslü

Bilinmeyen sırlar alemidir uzay

Ufacık bir köşede yaşar koca insanlık

Geceleri düşlerim, merakımdır uzay.

Bir belgesel çıksa taş kesilirim

Renkli güzelliklerle doludur uzay.

Bir gün gitmek için deli olurum

Hayattaki son arzum, isteğimdir uzay. Uğur Sağlam

Uzay sen sonsuz bir boşluksun

Kucağını çok geniş açmışsın

Ay, Dünya, Mars birer gezegen

Hep senin sonsuzluğunda misafir

Uzay, sen masmavi bir çarşafa dolanmışsın

Sonsuz boşluğunu kimlere açmışsın

Yıldızlar her gece senin kervansarayında

Gündüzleri güneşin mutlu insanların gözünde

Hey gözlerimin sonsuz boşluğu

Ay, Dünya, Mars birer gezegen sende

Gündüzleri yıldızın ısıtır dünyayı

Gece gözlerimizde Samanyolu kolyesi Ahmet YOZGAT(HANSA ESRA NUR KARAPUNAR 7/G)

34

ŞİİR KÖŞESİ

Sara Nur GÜNEŞ

6/B - 185

TABİATIN KANUNUDalgalar halinde yayılır ses,Işık hızını geçemez hiçbir kuvvet. Gelme açısıyla yansıma açısı eşittir, Herkes bunu bilmelidir.

Bitkilerdir doğayı güzelleştiren, Kloroplasttır onlara yeşil rengi veren. Fotosentezdir nefes almaları, Sevgidir en büyük ihtiyaçları.

Yer çekimi olmasa,Havada asılı kalırdı her şey. Suyun kaldırma kuvveti olmasa, Yüzemezdi gemiler.

35

ORİGAMİ KÖŞESİ

36

HİKAYEMİZ VAR

AZİMLİ KURBAĞA

Bir zamanlar evin birinde 2 tane kurbağa varmış . Ev sahibinin mutfağa krema tenekesi koymasıyla bu kurbağalar merak içinde tenekeye doğru yaklaşmışlar. Biri dayanamayıp girmiş içine, diğeri de bir şey olmuyor diye ardından girmiş. Bir süre oynadıktan sonra birden tenekenin kenarlarının çok sivri olduğunu fark etmiş kurbağalar.

Fark ettikten sonra kurbağanın biri yakınıp dövünmeye başlamış, "öleceğiz, mahvolduk" gibi kelimeler deyip duruyormuş. Diğer kurbağa ise sadece düşünüyormuş. Bir saat sonra kurbağalar iyice yorulmuşlar ve dibe doğru batmaya başlamışlar, yakınıp dövünen kurbağa yine başlamış "mahvolduk öleceğiz, batıyoruz işte" demeye.

Diğer kurbağa bir kenardan bir kenara yüzmeye devam etmiş. Bir süre sonra yüzen kurbağa yüzdüğü yerlerde bir farklılık olduğunu fark edince azimle devam etmiş. Diğer kurbağaya da yapmasını söylemiş fakat diğer kurbağa hiç bir yararı olmayacağını boşuna uğraştığını söyleyince azimli kurbağa ikna etmeye çalışmayı bırakmış, uzun uğraştan sonra azimli kurbağa kremadan oluşan yağdan sıçrayıp kurtulmuş. Diğer kurbağa ise olduğu yere gömüldüğünden kurtulamayıp tembelliğinin cezasını çekmiş.(YUSUF BERA DANIŞIK 7 /D)

37

Uçar dağ gezer, Uçar bağ gezer, Uçar iliksiz, Uçar kemiksiz Uzun kulaklı,

Kısa kuyruklu

Arşın ayaklı,

Burma bıyıklı

Bahçede kırda dolaşır,

Evini sırtında taşır

Karada bayılır, Suda ayılır

Yer altında yağlı kemer

Karşıdan baktım hiç yok, Yanına vardım pek çok

Yer altında göç var

Yer altında yuvası var,

Fırça gibi dikeni var

Toprağın altında yaşar.

Dalda durur ,elde durmaz

Bir kuşum var havai, Yüksek yapar yuvayı. Başka kuşlar kuramaz, Onun gibi yuvayı

Pençesi aslan, Gözleri volkan gibi.

Tüyleri pek yumuşak, Onu gören fareler,

CEVAPLAR(KELEBEK– TAVŞAN-KAMLUMBAĞA-BALIK-YILAN-KİRPİ-KÖSTEBEK-KUŞ-LEYLEK-KEDİ)(YUSUF BERA DANIŞIK)

HAYVANLAR- BİLMECELER

38

DENEYELİM ÖĞRENELİM

39

BİLİMSEL KARİKATÜRLER

40

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

Vücudumuzdaki Kan Damarlarının Toplam Uzunluğu Ne Kadardır ?

Vücudumuzdaki tüm damarların uç uca eklenmesi halinde toplam uzunluğu ortalama 100.000 km’ye ulaşır. Yani, Dünya’nın çevres-ini bir değil, yaklaşık iki buçuk kez dolaşacak uzunlukta.

Kan bir günde vücudumuzda ortalama 100.000 km yol alır. Kalp, bu damar ağına hiç durmadan kan pompalar. Vücutta bulunan ve kimisi ancak mikroskop altında görül-ebilen kılcal damarların uzunluğu ortalama 60.000 km’dir. Bu damarların toplam yüzey büyüklükleri ise 8000 m2’yi bulur. Sadece akciğerlerde ise 300 milyon kılcal damar bulunmaktadır. Bunlar eğer uç uca eklenseler, 2400 km’lik bir uzunluğa ulaşabilirler. Beyne ait olan kılcalların uzunluğu ise yaklaşık 650 km.’dir.

Yaklaşık 100.000 kilometrelik bu ağ, 100 trilyon hücreden bir tanesini bile atlamaz.(ZÜMRA MALGİR 6/F)

41

VÜCUDUMUZA İYİ BAKARSAK…

1 saat 15 dakika ve 54 saniyede bin beş yüz metre yüzen kadın 100-104 yaş grubunda dünya rekoru kırdı. Serbest stilde yüzen kadın, bu rekoru ile Guinness rekorlar kitabına girmeyi başardı. Normal sporcularda 1500 metre Dünya rekoru rekoru 15 dakika ve 28 saniye ile Amerikalı Katie Ledecky’e ait.

“105 yaşında kadar yüzmek istiyorum, tabii o kadar yaşarsam” diyen Mieko Nagaoka’nın bir diz sakatlığı sonrası 80 yaşında yüzme sporuna başladığı haberde yer aldı. Yaşlı kadın, ilk kez 99 yaşında bir olimpiyat havu-zunda bin beş yüz metre yüzmeyi başarmıştı.

Japonların, dünyada en uzun yaşayan insanlar olduğu açıklanmış; Japon hükümeti, geçen Eylül ayı itibariyle ülkede 59 bin insanın 100 yaş üzerinde olduğunu duyurmuştu. İnsanların uzun yaşadığı ülkelerden olan Almanya’da 2000 yılında yüz yaş üzeri 6 bin kişi varken, bu rakam 2013’de 13 bine yükseldi..(ZÜMRA MALGİR 6/F)

42

FEN BULMACALARI

1)Adana’nın yumurtalık ilçesi,Anamur,Dalyan,Köyceğiz gibi yerlerdeçok yumurta bırakan hayvan?

2)Yaşamakta olan en büyük kara etoburudur?

3)Çin ,Vietnam ve Burma gibi bölgelerde yaşayan hayvan türüdür?

4)Nesli tükenmiş bir hayvandır filgiller familyasındandır?

5)Çok büyüktür ve bir yayın balığı çeşididir?

6)Kayalık ve yarı çöl yerlerde yaşarlar?(SUEDA NUR BERK 7/A)

43

FEYZA ÖZDEMİR 6/B

FEN BULMACALARI

44

BİLİM İNSANI

Thomas Alva Edison, Milan, Ohio’da doğdu. Yedi kardeşin 7.si olmaktadır. Yedi yaşındayken ailesiyle birlikte Michigan’daki Port Huron’a yerleşti ve ilköğrenimine burada başladı. Fakat başladıktan yaklaşık 4 ay sonra algılamasının yavaşlığı nedeniyle

okuldan uzaklaştırıldı.Bu arada evlerinin kilerinde bir kimya laboratuarı kurdu. Özellikle kimya deneyler-ine ve Volta kaplarından elektrik akımı elde etmeye yönelik araştırmalara ilgi duydu bir süre sonra kendi başına bir telgraf aleti yaptı ve Mors alfabesini öğrendi. Daha sonra telgrafçılık öğrenmeye karar veren Edison 1863-1868 arasında ABD ve Kanada da birkaç telgraf-hanede çalıştı. 1868 de bir atölye kurdu ama yaptığı elektrikli kayıt aygıtının patentini satamayınca bir yıl sonra parasız ve borçlu olarak Boston dan New York ‘a gitti.Buluşları1879’da Edison bir elektrik ampulü icat etti. Kömürleştirilmiş iplikten Flamanlarla deneyler yaptıktan sonra karbonlaştırılmış kağıt flamanda karar kıldı.1880’de evde güvenle kullanılabilecek ampuller üreterek tanesini 2,5 dolara satmaya başladı. Ancak 1878 yılında bir İngiliz bilim adamı olan Joseph Wilson Swan da bir elektrik ampulü icat etmiştir. Ampul camdı ve içinde kömürleştirilmiş bir flaman bulunuyordu. Swan, ampulün içindeki havayı boşlattı çünkü havasız

ortamda flaman yanıp tükenmiyordu. Bu iki bilim adamı güçlerini birleştirmeye karar vererek Edison ve Swan Elektrikli Aydınlatma Şirketi’ni kurdular. 1883’de hayatının en büyük icadı olan Edison etkisi denen olayı gerçekleştirdi; yani ısıtılmış bir filamanın moleküler boşlukta elektron yayılmasını buldu. 1883’te bulduğu bu olay sıcak katotlu tüplerin temelini oluşturdu. Daha sonra Akkor lambanın üretimini geliştirmeyi başardı, bu da ampulün halk arasında yaygınlaşmasını sağladı.

THOMAS EDİSON

Menlo ParkEdison’un en önemli keşfi Menlo Park, New Jersey’deki ilk endüstriyel araştırma laboratuarıydı. Sürekli olarak teknolojik keşifler ve geliştirmeler-iyileştirmeler yapmak gibi özel bir amaç için kurulmuş ilk kurumdu. Edison birçok icadını resmi olarak bu labaratuarda üretmiş, birçok çalışanı onun direktifleri doğrultusunda bu icatların araştırma ve geliştirmesinde görev almıştır. Elek-trik mühendisi William Joseph Hammer, 1879 Aralık’ında Edison’un laboratuar asistanı olarak görevine başlamıştır. Telefon, fonograf, elektrikli tren, demir madeni ayıracı, elektrikli aydınlatma ve diğer birçok icatta büyük katkılarda bulunmuştur. Hammer’ı özel kılansa elektrik ampulünün icadındaki ve bu aletin geliştirme ve testleri sırasındaki çalışmalarıdır. Hummer 1880’de Edison’un lamba çalışmalarının şef mühendisi olmuş, bu mevkiideki ilk yılında Francis RobbinsUpton’ın genel müdürlüğünü yaptığı fabrika 50.000 ampul üretmiştir. Edison’a göre Hammer elektrik ampulünün bir öncüsüdür. 1000’e yakın patenti bulunmaktadır. (AZRA TORPİL 6/B)

45

THOMAS EDİSONSatürn’ün meşhur halkaları büyük oranda buz kristallerinden oluşur.

Jüpiter bol yağışları ve şimşekli fırtınalarıyla tanınmıştır.

Uranüs diğer gezegenlerden farklı olarak yana yatmış gibidir. 98 derecelik eğimiyle adeta yuvarlanan bir top gibidir. Bu nedenle bir mevsim yaklaşık 21 yıl sürer.

Güneş sisteminin en büyük gezegeni olan Jüpiter’in için 1300 tane dünya sığar.

Güneş sisteminin en yüksek dağı Mars’ta bulunur. Olympos Mons isimli volkanik dağ 21 km yüksekliğindedir.

Güneş sisteminin 2. büyük gezegeni olmasına rağmen Satürn’ün öz kütlesi o kadar düşüktür ki , demir bir çiviyi suya attığımız da batarken Satürn su üstünde kalır.

MERAKLI UZAYLI

Şevval Kekeç 7/A

FENİ ÇİZİYORUM

Feyzanur TarhanCansu Kondul

Gözde Turan