FAVV AFSCA Enquête qualitative des parties prenantes de l ...€¦ · Répondants NL 9 7 12 3 31 Répondants FR 14 3 3 10 30 Total 23 10 15 14 61 1.2 Récolte d’information–les

FAVV – AFSCA Enquête qualitative des parties prenantes de l’AFSCA 2020

Presentatie voor het Raadgevend Comité

30/06/2020

© 2020 Deloitte Belgium 2Enquête qualitative des parties prenantes 2020 – Presentatie Raadgevend Comité

FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0

1.1 Dataverzameling– Online enquête1. Methodologie

• De online enquête werd afgenomen tussen 1 april en 4 mei 2020.

• De lijst van respondenten werd samengesteld door het FAVV in samenwerking met de verschillende sectorfederaties.

• De resultaten werden verwerkt en geanalyseerd. De gedetailleerde resultaten van de online enquête bevinden zich in debijlage van het rapport. De respondenten die « geen mening » aanduidden voor bepaalde vragen, werden niet verwerkt in deberekeningen.

• De online enquête werd gestructureerd volgens de 16 kernthema’s. De thema’s werden alsook gebruikt als leidraad tijdens depersoonlijke diepte-interviews.

• De participatiegraad van de online enquête was als volgt:

Segment Aantal verstuurde enquêtes Aantal antwoorden enquête Percentage respons

Respondenten NL 165* 56 34%

Respondenten FR 125* 36 29%

Totaal 290* 92 32%

* Het is mogelijk dat bepaalde respondenten de online enquête hebben doorgestuurd naar andere respondenten die niet rechtstreeks werden gecontacteerd door Deloitte. De enquête is anoniem, waardoor het niet mogelijk is om bovenstaande te verifiëren.

Figuur: deelname per sector aan de enquête, volgens de input van de respondenten zelf


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0

1. Méthodologie

Note: De nombreuses interviews révèlent que les opérateurs voudraient voir la manière dont laquelle leur input a été utilisé dans la définition

du nouveau Business Plan. Une communication, par exemple dans la newsletter, pourrait avoir un effet très bénéfique en ce sens.

Segment Primaire Distribution Transformation Autres Total

Répondants NL 9 7 12 3 31

Répondants FR 14 3 3 10 30

Total 23 10 15 14 61

1.2 Récolte d’information – les interviews approfondies

• Les interviews approfondies ont été conduites du 06 mai au 12 juin 2020.

• Une liste standard de questions a été utilisée pour toutes les interviews réalisées.

• Suite à cela, les résultats qualitatifs ont été consolidés et analysés afin d’en soustraire les tendances, des explications plusapprofondies sur les raisons des tendances observées et, le cas échéant, des recommandations pour l’AFSCA.

• Il a été pris en compte une répartition équilibrée entre les secteurs et les sous-secteurs (p. ex. boulangerie, boucherie, retail,horeca, etc.). La répartition par langue et secteur des interviews réalisées, est la suivante:


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0

* Basée sur les résultats positifs agrégés de l’enquête en ligne de 2017. Les affirmations “d’accord” et “plutôt d’accord” fûrent considérées comme étant une évaluation positive faite par les répondants et fûrent doncagrégés pour obtenir un mesure de la satisfaction des parties prenantes.

0%

Thèmes

Potentiel d’amélioration élevé Potentiel d’amélioration faible

Thème 5Exportations

Thème 14SAC

Thème 12Politqiue et réglementa-

tion

Thème 1Organisation

en mouvement

Thème 7Gestion des

crises

Thèma 3Politique et programmede controle

Thème 4Controles,

inspection et expertise

Thème 6Autorisatio/agrément/Enregistre-

ment

Thème 9Commu-nication

Thème 8Financement

Thème 10 Autres

institutionspublqiues

Thème 11Charges

administra-tives

Thème 13Relations internatio-

nales

Thème 2Répartitiondes tâches

100%

Satisfactiondes partiespenantes

Enquête en ligne*

Moyenne enquête en ligne 2017*

80%

65%

Potentield’amélioration

2020

64%63%

37%

48%

63%

58%

71%

81%

69%

84%

68%

77%

50%

88%80%

75%

65%

90%

70%Moyenne enquête

en ligne 2020

Cette ligne représente quels “objectifs de satisfaction” doivent être atteints d’ici 2022. Certains thèmes ont un potentield’amélioration plus élevé que d’autres, une plus grande priorité peut donc leur être attribuée.

2.1 Potentiel d’amélioration par thème2. Résultats de l’enquête


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0

2.2 L’évolution depuis 20172. Résultats de l’enquête

Évolution des thèmatiques 2020 2017Différence

en %

Thème 1 L'AFSCA, une organisation en mouvement 69.94% 66.34% + 3.60%

Thème 2 Répartition des tâches entre l'AFSCA - les secteurs - les acteurs 88.29% 70.57% +17.72%

Thème 3 Politique et programme de contrôle 68.68% 60.24% +8.48%

Thème 4 Contrôles, inspections et expertises 58.18% 60.67% -2.49%

Thème 5 Certificats, importation et exportation 77.55% 68.10% +9.45%

Thème 6 Autorisations, agréments et enregistrement 80.17% 70.70% +9.47%

Thème 7 Prévention et gestion des crises 71.36% 70.80% +0.56%

Thème 8 Financement 63.49% 66.18% -2.69%

Thème 9 Communication 64.68% 65.18% -0.50%

Thème 10 AFSCA et les autres instances publiques 37.68% 37.30% +0.38%

Thème 11 AFSCA et charges administratives 48.21% 45.28% +2.93%

Thème 12 Politique et réglementation 63.89% 67.20% -3.31%

Thème 13 Relations internationales 84.40% 83.73% +0.67%

Thème 14 Autocontrôle 80.63% 74.70% +5.93%


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0

2.2 Resultaten en aanbevelingen voor het FAVV per thema2. De resultaten van de bevraging

Thema 1: FAVV, een organisatie in beweging

Belangrijkste bevindingen van de interviews Evolutie t.o.v. 2017

➢ De stakeholders zijn in het algemeen tevreden over het bestaande informatieaanbod

van FAVV. Daarbij wordt de informatie gezien als voldoende, nuttig en kwalitatief. Echter

stelt een deel van de stakeholders

dat het informatieaanbod groot is en dat dit op een pragmatischere wijze zou kunnen

aangepakt worden.

➢ Qua begeleiding en ondersteuning zijn de meningen verdeeld. Stakeholders uit de

distributiesector zijn voornamelijk tevreden van de begeleiding en stelt dat het FAVV grote

sprongen voorwaarts heeft gemaakt door de oprichting van diens Voorlichtingscel en

Begeleidingscel. Anderzijds is er vanuit de stakeholders uit de primaire en

transformatiesector een behoefte aan het FAVV als coach om hen te ondersteunen.

➢ De sectorfederatie speelt een belangrijke rol in het informeren en begeleiden van

operatoren. De stakeholders vinden dit positief, maar merken op dat niet alle operatoren

lid zijn van een sectorfederatie en dat hier ook voldoende aandacht voor moet zijn.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thème 2: Responsable de la sécurité alimentaire/répartition des tâches


➢ La division des responsabilités et la répartition des tâches sont considérées

comme bonnes et claires pour les parties prenantes. Toutefois, dans certains cas, il

subsiste des zones grises.

➢ Il y a une demande importante des parties prenantes vis-à-vis de la mission de

l’AFSCA qui devrait être modifiée afin d’y inclure un chapitre d’accompagnement et

de soutien.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thema 3: Controlebeleid en programma


➢ FAVV is gekwalificeerd en voldoende wetenschappelijk onderbouwd om het

controlebeleid en programma op te stellen.

➢ De meeste respondenten zijn tevreden met het huidige controlebeleid en

controleprogramma, maar stellen dat het controleprogramma- en beleid nog kan

worden verbeterd. Daarbij vinden de respondenten het ook belangrijk dat het FAVV

voldoende in dialoog treedt met de sectoren en aangeeft waarom bepaalde keuzes al

dan niet worden doorgevoerd.

➢ Er is voldoende ruimte voor overleg met de sectoren waarbij er mogelijkheid is tot

inspraak in het controlebeleid- en programma. Echter hebben de stakeholders het gevoel

dat de feedback niet steeds wordt meegenomen.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thème 4: Contrôle, inspections et expertise


➢ Les méthodes et les procédures sont claires pour la plupart des parties prenantes.

Néanmoins, les parties prenantes s’accordent aussi sur le fait que l’accessibilité à

l’information pourrait être améliorée. Ce problème est plus contraignant pour les petites

entreprises / exploitations.

➢ Le manque de connaissance du processus d'appel crée une perception que les

moyens de recours ne sont pas efficaces. Les personnes ayant fait appel ont indiqués

que la procédure est claire, mais qu’elle prend beaucoup de temps.

➢ Il y a un manque d'harmonisation des ULC’s en termes d'application et

d'interprétation des règles. Cela a principalement un impact sur les entreprises qui

ont des succursales dans différentes provinces (principalement dans la distribution).

➢ Les parties prenantes estiment que la majorité des contrôles se déroulent très bien et ont

des expériences positives. C’est principalement dans le secteur primaire que les

contrôles de l’AFSCA sont perçus plutôt négativement. Il y a un certain nombre de

points pour lesquels les contrôleurs doivent rester vigilants.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thema 5: Certificatie en import/export


➢ Het merendeel van de stakeholders stelt dat de certificaten voor import en export

noodzakelijk zijn om zich te begeven op de buitenlandse markt.

➢ De stakeholders vinden dat naast de voedselveiligheid ook

het economisch belang moet worden bewaakt tijdens de exportonderhandelingen.

➢ De stakeholders stellen dat er ook voldoende op controle op import nodig is om een

gelijk speelveld te creëren. Nu lijken er soms te weinig protocollen om import te

controleren.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thème 6: Autorisations, agréments et enregistrement


➢ Les parties prenantes considèrent les obligations relatives aux autorisations,

approbations et inscriptions comme des garants de la sécurité alimentaire.

➢ Les procédures d'autorisations et les enregistrements ont une charge

administrative limitée. Cependant, pour les agréments, la procédure est considérée

comme plus lourde. L’étape entre les autorisations et les agréments est considérée

comme trop importante.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thema 7: Crisispreventie en crisisbeheer


➢ Er heerst een algemene tevredenheid met hoe het FAVV reageert in het geval van

crisissituaties. Daarbij stellen de respondenten dat het agentschap het voortouw duidelijk

neemt. Echter is daarbij de transparantie en algemene communicatie wel een

aandachtspunt.

➢ In geval van terugroepingen wensen de stakeholders dat het FAVV korter op de bal zou

spelen.

➢ De communicatie naar de sectoren en de operatoren verloopt niet optimaal volgens de

stakeholders. Er moet idealiter sneller en meer overlegd worden met de sectoren

en operatoren tijdens incidenten/crisissen.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thème 8: Financement


➢ La réglementation actuelle en matière de contributions est claire et justifiée pour la

plupart des opérateurs. Cependant, d’après certains opérateurs la transparence de la

réglementation actuelle pourrait être améliorée.

➢ En général, les parties prenantes sont satisfaites du système de bonus et

expliquent qu’il est toujours bien appliqué.

➢ Le financement de l’AFSCA par le gouvernement doit rester le même d’après les

parties prenantes. Certains opérateurs soulignent même que l’agence devrait jouir de

plus de ressources.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thema 9: Communicatie


➢ Over het algemeen zijn de stakeholders tevreden met de communicatie vanuit

het FAVV. Daarbij kan de externe communicatie nog verder versterkt worden. Ook

vinden de stakeholders dat het FAVV diens aanwezigheid in de media mag vergroten

en de belangen van het Agentschap meer in de verf mag zetten voor het grote publiek.

➢ De ombudsdienst is nog relatief onbekend bij een aanzienlijk deel van de

stakeholders. Veel van hen verklaren de onbekendheid door het feit dat zij het kanaal nog

niet nodig hebben gehad. Diegenen die het kennen, melden dat het gebruik ervan beperkt

is.

➢ De meningen over de rol van het wetenschappelijk comité ten aanzien van de COVID-

crisis is verdeeld. Daarbij stelt een deel van hen vast dat het nuttig zou zijn om

hieromtrent een standpunt in te nemen. Anderzijds stellen de stakeholders dat de media

de bevolking al overspoelt met berichten omtrent COVID-19, en dat het

wetenschappelijk comité hierbij geen toegevoegde waarde heeft.

➢ Optimalisatie van de communicatie tussen de LCE's en de centrale dienst van FAVV.

➢ De standpunten van de stakeholders zijn verdeeld met betrekking tot de publicatie van

inspectieresultaten.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thème 10: L’AFSCA et les autres institutions publiques


➢ Les opinions des parties prenantes sont divisées quant à l’idée d’avoir une

intégration complète des services d’inspection des gouvernements fédéraux.

➢ Les parties prenantes mettent en avant le besoin d’une meilleure coordination entre

les services d’inspection.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thema 11: FAVV en administratieve lasten


➢ De stakeholders zijn van mening dat de administratieve last zwaar is. Daarbij

bemerken ze echter dat dit niet alleen te wijten is aan het FAVV, en dat er wel al stappen

zijn ondernomen door het FAVV in overleg met de sectoren om deze te verbeteren.

➢ Het FAVV kan echter blijvend inspanningen leveren op het vlak van

administratieve vereenvoudiging aangezien er nog steeds procedures zijn die nog

kunnen worden gedigitaliseerd.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thème 12: Politique et réglementation


➢ Les opinions des parties prenantes sont divisées quant au besoin de l’AFSCA de

réglementer l’économie partagée et l’économie circulaire.

➢ Pour un grand nombre de personnes interviewées, l’économie partagée et l’économie

circulaire représentent le futur et donc c’est primordial que l’AFSCA engage la

discussion avec ces nouveaux entrepreneurs.

➢ En général, les secteurs semblent satisfaits de la possibilité de consultation avec

l’AFSCA.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thema 13: Internationale relaties


➢ De perceptie die heerst bij de meerderheid van de stakeholders is dat het FAVV een

strikter controlebeleid op vlak van voedselveiligheid voert in vergelijking met de

andere EU-lidstaten. Deze perceptie wordt echter genuanceerd door operatoren die actief

zijn op vlak van export. De meningen over de overwegend repressieve houding van het

FAVV verschillen tussen de operatoren:

➢ Voor sommige respondenten betekent het strikter beleid een competitief voordeel

voor België, dat ten goede komt aan het sterke internationale imago van het FAVV;

➢ Voor andere respondenten betekent het strikter beleid een concurrentieel nadeel

dat de toegang van Belgische producten tot buitenlandse markten vertraagt, en de

kosten voor export verhoogt.

➢ Verdere harmonisering van de interpretatie van de Europese regelgeving is

noodzakelijk volgens de stakeholders.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thème 14: Autocontrôle


➢ Les opinions divergent quant à la validation du système d’autocontrôle par le

système de certification privé. Certains répondants affirment que les standards

commerciaux sont suffisants et devraient remplacer les standards définis par l’AFSCA.

D’autres sont plus nuancés et pensent que des synergies existent et doivent être

exploitées. Enfin, d’autres se disent contre une validation totale du système par les

certifications privées et voient encore une plus-value à la certification de l’AFSCA.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thema 15: Voedselfraude


➢ De meningen over vlees als het meest kwetsbare product voor voedselfraude zijn

verdeeld. Vlees wordt door stakeholders wel aangehaald als een kwetsbaar product voor

voedselfraude. Echter stelt een aanzienlijk deel van hen dat het economisch aspect

hierbij ook van belang is en dat hoe duurder een product is, hoe vatbaarder het is voor

voedselfraude.

➢ Het merendeel van de respondenten stelt dat het FAVV voldoende middelen moet

inzetten om voedselfraude tegen te gaan. Het is daarbij ook belangrijk dat ze een

goede samenwerking uitbouwt met de politie of het parket.


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0


Thème 16: Contexte socio-économique


➢ Les parties prenantes s’accordent sur le fait le que marché local est de plus en plus

considéré par les consommateurs qui privilégient maintenant les circuits courts.

➢ Il y a aussi un consensus que la Belgique dépend beaucoup du marché mondial et

international en raison de la surproduction de certains produits (par exemple, la

viande ou encore les pommes de terre).

NOUVEAU

NOUVEAU


FAVV – AFSCA – 22/06/2020 – v1.0

2.3 Overzicht van de sterktes, zwaktes, opportuniteiten en bedreigingen van het FAVV2. De resultaten van de bevraging

Positief Negatief

Intern

Extern

Sterktes• De erkenning en autoriteit van het FAVV op vlak van voedselveiligheid, zowel

nationaal als internationaal. Het agentschap heeft daarbij sterke professionele vakkennis waardoor het zich kan onderscheiden van andere landen, en dit ondanks de kostenbesparingen van de voorbije jaren.

• Het huidige overlegmodel is goed ontwikkeld (vb. stakeholdersbevraging ter voorbereiding van het business plan, de jaarlijkse tevredenheidsenquêtes, etc.) bij vooral operatoren en ook consumenten.

• De aanpak op vlak van incidenten en crisissen verloopt doorgaans op een effectieve manier.

Opportuniteiten• Het agentschap kan haar voedselveiligheidsbeleid benchmarken met andere EU-

lidstaten zonder daarbij haar competitief voordeel en positief imago in gevaar te brengen, en met aandacht voor het faciliteren van innovatie in de sector.

• Meer gebruik maken van bestaande digitale technologieën (vb. Artificiële Intelligentie, Internet of Things, etc.) om de digitale dienstverlening en administratieve vereenvoudiging verder uit te bouwen, rekening houdend met geleerde lessen uit de COVID-crisis.

• Het agentschap kan meer inzetten op de uniformisering van inspecties binnen de LCE's. Daarbij is het ook van belang dat de LCE's en de centrale dienst op één lijn staan om gelijke behandeling te realiseren.

• Samenwerking met controlediensten (vb. douane, politie, parket, etc.) verder versterken om voedselfraude op te sporen, met speciale aandacht voor e-commerce.

• Opzetten van focusgroepen rond pertinente thema’s, zoals bijvoorbeeld collaborative regulation, innovatie en nieuwe technologie, digitale voedselveiligheid, etc.

Zwaktes• Het vertrouwen en de draagkracht bij zowel operatoren als sectoren. Hierbij is er

nood aan voldoende praktijkkennis om zich te kunnen inleven in de realiteit van operatoren. Daarnaast is het cruciaal dat er ook voldoende geluisterd wordt naar de operatoren om hun draagvlak te behouden.

• Er is een stijgende behoefte aan meer participatie bij het uitwerken van het controlebeleid en de regelgeving.

• De externe communicatie van het FAVV t.a.v. de media en het grotere publiek wordt nu voornamelijk als te zwak beschouwd. Het agentschap moet daarbij haar nut en relevantie voor zowel de bevolking als de economie proactief aantonen.

• Een huidig gebrek aan een pragmatische aanpak met betrekking tot de controles, waarbij er soms onvoldoende ruimte is voor interpretatie.

Bedreigingen• De regionalisering van bevoegdheden bemoeilijkt de samenwerking tussen

gefragmenteerde overheidsdiensten en de effectiviteit van een totale controleketen.

• Bij uitbreiding van het takenpakket (vb. meer actieve begeleiding & coaching, het tegengaan van voedselfraude, etc.) moet er voldoende financiering worden voorzien vanuit overheid en operatoren.

• Nieuwe innovaties en toekomstontwikkelingen bij operatoren vereisen nieuwe werkwijzen vanuit het FAVV – de communicatie hierover moet duidelijk zijn, en idealiter wordt er hierrond ook meer overlegd met de industrie (vb. duidelijke communicatie over hoe online handelsdiensten worden gecontroleerd).

• Onvoldoende zichtbare politieke steun voor het FAVV-beleid in een complex en gefragmenteerd landschap van bevoegdheden.

S W

O T

De elementen die in cursief zijn opgenomen, zijn nieuw in vergelijking met de SWOT uit de Stakeholder Survey van 2017.

Documents

FAVV AFSCA Enquête qualitative des parties prenantes de l ...€¦ · Répondants NL 9 7 12 3 31 Répondants FR 14 3 3 10 30 Total 23 10 15 14 61 1.2 Récolte d’information–les