Falsafah-falsafah Dalam Pendidikan Awal Kanak-kanak

8/13/2019 Falsafah-falsafah Dalam Pendidikan Awal Kanak-kanak

1/27

OLEH : KHAYRUL SHAHIDA

SHARIPPUDIN

(S217866)


2/27

Falsafah berasal daripada perkataan Greekphilosophiayang bermakna love of wisdom. Istilah falsafah pertamakali digunakan oleh Pythagoras yang membahagikanmanusia kepada tiga jenis, iaitu:

Orang yang gemar akan keseronokan. Orang yang gemar akan aktiviti.

Orang yang gemar akan kebijaksanaan (wisdom)

Socrates pernah menyatakan bahawa fungsi falsafahadalah untuk mendapatkan pengetahuan kendiri (self-

knowledge)manakala Plato pula berpendapat bahawamatlamat falsafah adalah untuk memperoleh kebenaranyang mutlak. Bagi Aristotle disiplin ini berkaitan denganpenyelidikan sebab-sebab dan prinsip sesuatu benda.


3/27

Dari pandangan tokoh islam seperti Omar Al-Syaibani

(1991), dalam mengehuraikan pengertian falsafah beliau

menyatakan bahawa falsafah bukanlah hikmah itu

sendiri, tetapi cinta akan hikmah dan berusaha untuk

mendapatkannya. Seterusnya beliau berkata

...hikmah yang dicintai oleh filosof dan selalu berusaha

mencapainya mengandungi lima unsur iaitu universal,

pandangan yang luas cerdik, pandangan secara

merenung (meditative) dan mengetahui pelaksanaanpengetahuan yang disertai dengan tindakan yang baik.


4/27

Falsafah pendidikan pula adalah satu set kepercayaan

tentang bagaimana kanak-kanak berkembang dan

belajar serta bagaimana meraka sepatutnya diajar.

Falsafah hidup seseorang akan menentukan apa yang

akan diajar kepada kanak-kanak. Morrison (2001)menyebut :

Yourphilosophy of education is based on your

philosophy of life. What you believe about yourself, about

others, and about life infuses and determines yourphilosophy of education (hlmn. 13)


5/27

1. John Comenius

2. John Locke

3. Jean Jacques Rousseau

4. Johann Heinrich Pestalozzi

5. Friedrich Froebel

6. Maria Montessori

7. Jean Piaget

8. Lev Vygotsky

9. Howard Gardner

10. Imam al- Ghazali

11. Ibnu Khaldun


6/27

Comenius (1592 1670) mempercayai semua kanak-

kanak perlu menghadiri sekolah. Mereka belajar

berkomunikasi melalui aktiviti lisan, menulis melalui

aktiviti penulisannya dan berfikir melalui aktiviti yang

membenarkan mereka berfikir dan belajar secara aktif.

pendidikan haruslah berdasarkan keadaan semula jadi

pembelajaran yang melibatkan penggunaan deria.


7/27

Berikut adalah antara prinsip pengajaran yang dinyatakan olehComenius yang boleh dijadikan panduan dalam mengaplikasikanpengajaran dan pembelajaran di tadika atau taska. Comeniusmenyatakan pendidikan akan lebih mudah jika:

Bermula pada peringkat awal semasa otak masih bersih.

Semasa otak bersedia untuk menerimanya. Bermula daripada umu kepada khusus.

Daripada senang kepada susah.

Tidak dibebankan dengan terlalu banyak matapelajaran.

Proses tidak terlalu cepat.

Berdasarkan umur dan kaedah yang betul.

Diajar dengan menggunakan deria.

Bahan pengajaran dipamerkan.

Semua bahan yang diajar mengikut kaedah yang sama.


8/27

John Locke memfokuskan kepda pembinaan budi

perkerti, perkembanagn moral, fizikal, dan mental. Locke

menganggap proses pembelajaran lebih penting

daripada hasil pembelajaran dan dengan ini proses

pembelajaran dianggapnya sebagai matlamat terakhirpendidikan.

individu menerima pengetahuan hasil pengalamannya

yang dikaitkan dengan istilah tabula rasaatau blank

slate. menekan penggunaan deria sebagai kaedah pendidikan

yang berkesan untuk kanak-kanak.

mengakui kepentingan permainan


9/27

Rousseau (1712 -1778), pandangannya dalam bidangpendidikan kanak-kanak disebut sebagai naturalism

Rousseau melihat perkembangan kanak-kanak sebagaisatu proses yang tidak boleh dipaksa ataupun dikawal.

Menurut Rousseau, pendidikan kanak-kanak ada kaitandan berasaskan cirri-ciri semula jadi kanak-kanak.Berdasarkan teori beliau, perkembangan kanak-kanakberlaku secara berperingkat, iaitu:

Kanak-kanak baru lahir hingga lima tahun belajar melalui

aktiviti fizikal.

Kanak-kanak berusia lima tahun hingga 12 tahunbelajar melalui penerokaan.


10/27

Dari segi kaedah pengajaran Rousseau menghendaki

guru-guru mengalakkan kanak-kanak berkembang

mengikut kebolehan semula jadi mereka. Menurut

Morrison, (1995)

Parents and teachers allow children to develop according to their

abilities, do not interfere with development by forcing education

and tend not to overprotect them from the corrupting influences of

society.


11/27

membuat pemerhatian terhadap perkembangan kanak-kanak dan menyediakan pengalaman-pengalamanberdasarkan masa yang sesuai.

Dalam Emile,Rousseau menyebut:

All that we lack at birth and need when grown up is givenbu education. This education comes to us from nature,from man, or from things. The internal development ofour faculties and organs is the education of nature..it isnot enough merely to keep children alive. They should

learn to bear the blows of

fortune; to meet either wealth or poverty, to live if need bein the frosts of iceland or on the sweltering rock of Malta(Morrison 1995:61


12/27

Pestalozzi (1746 -1827) yang terpengaruh dengan konsepsemula jadi Rousseau telah mengasuh anaknya Jean-Jacques dengan menggunakan Emilesebagai panduan.

Namun Pestalozzi menghadapi kegagalan dalam mendidikanaknya berdasarkan idea Rousseau.

Salah satu sumbangan Pestalozzi yang berharga ialahpembentukan kaedah yang bersesuaian dengan keperluanindividu. Mengikut Pestalozzi, kanak-kanak perlu mengambilbahagian dalam aktiviti yang bermakna dan berasaskanpengalaman hidup sebenar.

Pestalozzi juga menggalakkan aktiviti yang berbentukkumpulan dan terdiri daripada kanak-kanak yang berbeza darisegi umur. Dalam kumpulan sebegini kanak-kanak yang lebihbesar dapat membantu kanak-kanak yang lebih kecil.


13/27

Sumbangan Froebel dalam pendidikan ialah dalambidang pembelajaran, kurikulum, metodologi pengajarandan latihan guru.

Konsepnya tentang kanak-kanak dan bagaimana mereka

belajar adalah berasaskan idea yang diistilahkan sebagaiunfolding.

Froebel menganggap kanak-kanak seperti benih yangbaru ditanam kemudian bercambah dan mulamengeluarkan pucuk. Selepas tumbuh pokok itu

membesar. Beliau mengumpamakan guru sebagaitukang kebun. Didalam kebunnya yang dipenuhi kanak-kanak,mereka dididik dalam suasana yang tertutup,penuh dengan keharmonian dalam keadaan semula jadi.


14/27

Dari segi strategi pengajaran dan pembelajaran, Froebelmenekankan kaedah bermain dan belajar melaluipraktikal. Beliau menyatakan bahawa bermain itukehidupan dan merupakan tahap yang tertinggi dalam

perkembangan kanak-kanak. Melalui bermain kanak-kanak dapat melahirkan keunikan

mereka. Bermain sesuatu strategi dalam pendidikandianggap sumbangan Froebel yang terbesar dalambidang pendidikan awal kanak-kanak. Menurut Morrison

(1995: 65)Children unfold their uniqness in play and it is the area ofunfolding and learning through play that Froebel makesone of his greatest constibutions to the early childhoodcurriculum


15/27

Menurut Froebel lagi, bagi mengajar kanak-kanak secara

berkesan, seorang guru perlu menarik minat dan

perhatian kanak-kanak. Apabila perhatian dan perasaan

ingin tahu kanak-kanak terusik, secara tidak langsung

mereka terdorong untuk belajar sesuatu yang baru.


16/27

Montessori percaya kanak-kanak akan menunjukkan

minat kepada sesuatu aktiviti apabila mereka cukup

matang dan bersedia mempelajarinya.

Dari kaedah pengajaran beliau menekankan kaedah

yang bersesuaian dengan masalah pembelajaran kanak-

kanak.

Alat mengajar yang disediakan perlu mempunyai cirri-ciri

khas supaya kanak-kanak boleh menggunakan deria.


17/27

Guru tidak boleh memaksa kanak-kanak menerima idea

mereka. Montessori pernah menyebut:

In conclusion we may say that the adult looks upon

himself as the childscreator and judge the childs

actiona as good or bad from the viewpoint of his own

relations to the child. The adult makes himself the touch

stone of what is good and evil in the child, the model

upon which the child must bemolded. Any deviation on

the childspart from adult ways is regarded as an evilwhich the adult hastens to correct (Morrison, 1995:93)


18/27

Montessor mengemukakan beberapa konsep asas dalam

pembentukan kurikulum kanak-kanak pada peringkat

awal. Antara konsep asas tersebut ialah:

Minda yang mudah menyerap.

Persekitaran tersedia.

Didikan diri.

Bahan pembelajaran.

Tempoh sensitif


19/27

Sumbangan Piaget dalam bidang awal kanak-kanak lebihberfokuskan kepada perkembangan kognitif kanak-kanak.

Pendekatan berasaskan teori Piaget turut menitikberatkanbeberapa idea berikut:

Secara semula jadi, setiap kanak-kanak terdorong untukbelajar.

Pendekatan berasaskan teori Piaget turut menitikberatkanbeberapa idea berikut:

Secara semula jadi, setiap kanak-kanak terdorong untuk belajar.

Kanak-kanak membina pengetahuan mereka melalui penerokaan danpengalaman berinteraksi dengan persekitarannya.

Persekitaran kanak-kanak perlu dilengkapi dengan bahan dan aktivitiyang membenarkan mereka berinteraksi dengan persekitaranmereka.


20/27

Pengalaman pembelajaran adalah berasaskan aktiviti penerokaan danpenemuan.

Setiap pembinaan pengetahuan adalah unik

Peranan guru bukan untuk memberi jawapan. Guru hanya membantumembina pengetahuan kanak-kanak dengan menggalakkan merekameneroka persekitaran dan membimbing mereka dalam proses pembinaan

pengetahuan. Kurikulum dan pengalaman pembelajaran disusun, berasaskan minat kanak-

kanak dan memberi pendedahan kepada sesuatu pengalaman baru yangboleh mewujudkan rasa ingin tahu kanak-kanak.

Proses mencari maklumat, menganalisis pengalaman dan membuatkeputusan lebih penting daripada mempelajari fakta. Kanak-kanak akan

mempelajar banyak fakta dan konsep, tetapi setiap pengetahuan iniberasaskan konteks pembelajaran yang bermakna.

Dalam membentuk kurikulum pengalaman adalah penting membenarkankanak-kanak memilih antara pelbagai jenis pengalaman yang dapatmemberikan maklumat yang sama bergantung pada minat, kecenderungandan peringkat perkembangan kanak-kanak.


21/27

Teori perkembangan Vygotsky amat berfaedah dalam

memberikan gambaran tentang perkembangan mental,

bahasa dan sosial kanak-kanak. Vygotsky menyebut

bahawa:

Learning awakens a variety of developmental processes

that are able to operate only when the child is interacting

with people in his environment and in collaboration with

his peers.Once these process are internalized, they

become part of the childsindependent developmentalachievement(Morrison 2001:82)


22/27

Karya Gardner banyak memberikan focus kepadaperkembangan kreativiti kanak-kanak dan orang dewasa.

Antara sumbangan terbesar Gardner ialah teori PelbagaiKecerdasan (MultipleIntelligence). Gardner mendefinisikankecerdasan sebagaithe capacity to solve problems or tofashion product that are valued in one or more cultural setting.Gardner telah membahagikankecerdasan kepada tujuh aspekiaitu: bahasa

logic-matematik

ruang (spatial)

muzik

kinestatik

interpersonal

intrapersonal


23/27

Dalam kitab IhyaUlumiddinanak-anak adalah amanat ditangan ibu bapa.

Jika kanak-kanak dididik dengan perbuatan yang baik, iaakan membesar dalam persekitaran yang sedemikian

dan akan menjadi manusia yang baik. Imam al-Ghazali mementingkan unsur ganjaran kepada

kanak-kanak.

Imam al-Ghazali juga sangat menekankan aspekbermain kerana katanya bermain adalah sifat semula jadikanak-kanak, boleh menyihatkan tubuh yang kecil,menguatkan otot kanak-kanak, mendatangkankegembiraan dan dapat merehatkan mereka selepaspenat belajar.


24/27

Antara nasihat imam Al-Ghazali kepada guru adalah:

menjadi pengasuh yang kuat pegangan agama kerana ini

memberikan kesan kepada kanak-kanak

Perbaiki kelakuan buruk kanak-kanak dengan rahmahbukan

dengan cara menempelak. Mengajar sekadar kemampuan mereka.

Jangan mengajar terlalu tinggi sehingga menyusahkan mereka.

Guru hendaklah beramal dengan ilmu yang diajari

Guru harus mengikut jejak Rasulullah S.A.W iaitu mengajar ilmu

tanpa mengharapkan balasan dan upah namun mengajar kerana

Allah dan mencari keberkatan .


25/27

Ibnu Khaldun juga merupakan salah seorang ahli

falsafah Islam yang turut mempengaruhi pendidikan awal

kanak-kanak dengan teori yang dikemukakannya. Dalam

bidang pendidikan awal kanak-kanak, antara nasihat

Ibnu Khaldun adalah: Kanak-kanak tidak harus diajar perkara yang susah.

Belajar daripada mudah kepada yang lebih susah dengan

berperingkat-peringkat dengan menggunakan latih tubi, dan

bahan-bahan maujud sebagai alat bantu mengajar.

Kanak-kanak tidak harus dibebankan dengan perkara-perkara di

luar kemampuan mereka kerana hal ini akan menyebabkan

mereka tidak mahu belajar, malas belajar dan mencerca

pengajaran yang diberi.


26/27

Dalam buku Muqaddimah,Ibnu Khaldun menyebut:

Kekerasan itu boleh menjadikan mereka malas dan

mendorong mereka berbohong serta kelicikan. Yakni

tindak-tanduk mereka adalah berbeza dengan apa yang

difikirkan, sebabnya ialah mereka berasa takut didera

sekiranya mereka menyatakan sesuatu yang benar.(Ibnu

Khaldun1993:776)

Dari segi masa belajar, Ibnu Khaldun menyatakan

bahawa masa belajar tidak harus panjang kerana ini

menjadikan kanak-kanak lupa.


27/27

TAMAT

Documents

Falsafah-falsafah Dalam Pendidikan Awal Kanak-kanak