Bài thực hành 8: SẮP XẾP VÀ LỌC DỮ LIỆUI. Hướng dẫn:

Học sinh ôn lại kiến thức cần nhớ ở bài học trước Học sinh xem trước SGK Xem phần bài học mới Vận dụng các kiến thức đã học để hoàn thành bài thực hành

II. Ôn một số kiến thức cần nhớ ở bài trước: 1. Em hãy cho biết sắp xếp dữ liệu là gì? Em hãy trình bày các bước thực hiện để sắp xếp dữ liệu?

Trả lời: Sắp xếp dữ liệu là hoán đổi vị trí các hàng của bảng dữ liệu để giá trị dữ liệu trong một hay nhiều cột được sắp xếp theo thứ tự tăng dần hay giảm dần. Các bước thực hiện để sắp xếp dữ liệu:

+ Bước 1: Nháy chuột chọn một ô trong cột cần sắp xếp

+ Bước 2: Mở dải lệnh Data, trong nhóm Sort & Filter, nháy chọn lệnh: : Sắp xếp theo thứ tự tăng dần

: Sắp xếp theo thứ tự giảm dần

2. Em hãy cho biết lọc dữ liệu là gì? Em hãy trình bày các bước thực hiện để lọc dữ liệu?Trả lời:

Lọc dữ liệu là chọn và chỉ hiển thị các hàng thỏa mãn các tiêu chuẩn nhất định nào đó. Các bước thực hiện để lọc dữ liệu: Gồm 2 bước chính:

Bước 1: Chuẩn bị+ Nháy chuột chọn một ô trong vùng có dữ liệu cần lọc+ Chọn lệnh Filter trong nhóm Sort & Filter trên dải lệnh Data

Bước 2: Lọc:

+ Nháy chuột vào biểu tượng trên hàng tiêu đề cột có giá trị dữ liệu cần lọc + Nháy chuột chọn các giá trị dữ liệu cần lọc+ Nháy OK*** Trường hợp: Lọc các hàng có giá trị lớn nhất (hay nhỏ nhất): - Sau khi đã hoàn thành bước chuẩn bị, ta thực hiện:

+ Nháy nút trên hàng tiêu đề cột có giá trị cần lọc+ Chọn lệnh Number Filters (hoặc Text Filter)+ Chọn lệnh Top 10… thực hiện:

Chọn Top (lớn nhất) hoặc Bottom (nhỏ nhất) Chọn hoặc nhập số cần nhập Nháy OK

III. Bài học mới Các em vận dụng để những kiến thức đã học để hoàn thành các bài tập sau:

1. Bài 1: Sắp xếp và lọc dữ liệu Khởi động chương trình bảng tính Excel và thực hiện các yêu cầu sau:

a. Mở bảng tính bang_diem_lop_em đã được lưu ở bài thực hành 7 (Nếu không có, em hãy lập bảng tính và định dạng, ngắt trang như hình 1.85 trang 76, thiết đặt lề với thông số : 1.5; 1.5, 2 và 2 (lần lượt tương ứng là các lề: Top, Bottom, Left và Right))b. Thực hiện thao tác sắp xếp theo thứ tự tăng dần cột điểm môn “Toán”, giảm dần cột “Điểm tổng kết”c. Thực hiện thao tác lọc dữ liệu để chọn ra các bạn có điểm Tin học là “10”d. Lọc ra 3 bạn có “Điểm tổng kết” cao nhất, 2 bạn có “Điểm tổng kết” thấp nhất.e. Lọc ra 5 bạn có “Điểm tổng kết” cao nhất

2. Bài 2: Lập trang tính, sắp xếp và lọc dữ liệu a. Mở bảng tính Cac_nuoc_DNA đã được lưu ở bài thực hành 6 (Hoặc lập bảng tính và định dạng theo mẫu như hình 1.98 trang 86)

b. Hãy thực hiện thao tác sắp xếp các nước theo: Diện tích tăng dần Dân số giảm dần Mật độ dân số tăng dầnc. Thực hiện thao tác lọc dữ liệu để: Cho biết 5 nước có diện tích lớn nhất Cho biết 3 nước có số dân ít nhất Cho biết 3 nước có mật độ dân số cao nhất

3. Bài 3: Tìm hiểu về sắp xếp và lọc dữ liệu a. Sử dụng trang tính ở bài tập 2, hãy nháy chuột tại một ô ngoài bảng dữ

liệu. Thực hiện các thao tác sắp xếp hoặc lọc dữ liệu. Hỏi: Các thao tác đó có thực hiện được không? Vì sao?

b. Hãy chèn thêm ít nhất một hàng trống vào giữa 2 nước Ma-lai-xi-a và Mi-an-ma. Nháy chuột chọn ô C3 và thực hiện một số thao tác sắp xếp và lọc dữ liệu. Em hãy quan sát kết quả nhận được và cho nhận xét

c. Hãy chèn thêm ít nhất một cột trống vào giữa cột D và E. Thực hiện các thao tác sắp xếp và lọc dữ liệu tương tự câu b. Em hãy cho nhận xét về kết quả nhận được.

Một số lưu ý khi thực hành: Sau khi thực hiện thao tác sắp xếp hoặc lọc dữ liệu ở mỗi câu, em phải thực hiện thao tác sao chép và ghi chú ở mỗi câu. Có như vậy thì GVBM mới kiểm tra được số câu em hoàn thành để cho điểm chính xác. Riêng bài 3, em phải sao chép bài tập 2 vào trang tính hoặc bảng tính mới để thực hành thao tác mà bài 3 yêu cầu. Tránh làm trực tiếp trên bài tập 2, vì như thế GVBM sẽ không thể chấm được bài 2 hoàn chỉnh.

Bài 9: TRÌNH BÀY DỮ LIỆU BẰNG BIỂU ĐỒI. Hướng dẫn: Học sinh xem trước SGK Xem phần bài học mới Thực hiện theo thao tác mà GV hướng dẫn trong bài mớiII. Bài học mới4. Minh họa dữ liệu bằng biểu đồ Em hãy quan sát 2 hình dưới đây và cho biết điểm chung nhất của 2 hình em thấy ở đây là gì? Cách trình bày nào dễ hiểu, dễ so sánh, dễ thu hút sự chú ý của người đọc hơn?

Hình 1

Hình 2

Trả lời: Điểm chung của 2 hình là: Cả 2 hình đều thể hiện cho người đọc biết số học sinh giỏi của lớp 7A Cách trình bày ở hình 2 làm cho người đọc thấy dễ nhớ, dễ so sánh, dễ thu hút sự chú ý của người đọc hơn Cách biểu diễn dữ liệu như hình 2 là cách biểu diễn bằng biểu đồVậy biểu đồ là gì? Có những ưu điểm gì khi ta sử dụng biểu đồ để minh họa dữ liệu? Biểu đồ là cách biễu diễn dữ liệu một cách trực quan bằng các đối tượng đồ họa (các cột, đoạn thẳng,..) Ưu điểm của việc biểu diễn dữ liệu bằng biểu đồ:+ Dễ hiểu, dễ gây ấn tượng và người đọc ghi nhớ lâu hơn + Biểu đồ được tự động cập nhật khi dữ liệu thay đổi+ Có nhiều dạng biểu đồ phong phúĐể tạo biểu đồ, ta sử dụng các lệnh trong nhóm Charts trên dải lệnh Insert

5. Một số dạng biểu đồ thường dùng

Hình 2.1 Hình 2.2 Biểu đồ cột: Thích hợp để so sánh dữ liệu có trong nhiều cột (Hình 2.1, Hình 2.2)

Hình 2.3 Hình 2.4 Biểu đồ đường gấp khúc: Dùng để so sánh dữ liệu và dự đoán xu thế tăng hay giảm (Hình 2.3, Hình 2.4)

Hình 2.5 Hình 2.6 Biểu đồ hình tròn: Thích hợp để mô tả tỉ lệ các giá trị dữ liệu so với tổng thể (Hình 2.5, Hình 2.6)6. Tạo biểu đồ Ví dụ 1: Tạo biểu đồ cột thể hiện số học sinh giỏi của lớp 7A, ta thực hiện như sau:+ Bước 1: Chỉ định miền dữ liệu: Ta nháy chuột chọn một ô trong miền có dữ liệu cần tạo biểu đồ. Ví dụ: Nháy chọn ô D5

+ Bước 2: Chọn dạng biểu đồ: Nháy chuột chọn nhóm biểu đồ thích hợp (trong nhóm Charts trên dải lệnh Insert). Vì yêu cầu của ví dụ là biểu đồ cột nên ta chọn nhóm Column (lúc này sẽ hiển thị các dạng biểu đồ cột) Ta thực hiện nháy chuột chọn dạng biểu đồ phù hợp

Sau khi hoàn thành 2 bước như trên, ta sẽ nhận được biểu đồ như hình dưới:

Biểu đồ vừa tạo thể hiện số số học sinh giỏi nam, nữ và tổng cộng của lớp 7A qua các năm. Nếu như yêu cầu của ví dụ chỉ là tạo biểu đồ thể hiện số học sinh giỏi nam và nữ của lớp 7A hoặc chỉ thể hiện số học sinh giỏi nữ và tổng cộng thì ta thực hiện như thế nào? a. Chỉ định miền dữ liệu Chỉ định miền dữ liệu là cho chương trình biết ta muốn biểu diễn dữ liệu nào trên biểu đồ. Ngầm định, chương trình bảng tính sẽ chọn tất cả dữ liệu trong khối có ô tính được chọn. Ví dụ 2 : Tạo biểu đồ thể hiện số học sinh giỏi nam và nữ qua các nămVây nếu yêu cầu ví dụ là tạo biểu đồ thể hiện số học sinh giỏi nam và nữ qua các năm thì ta cần lưu ý và thực hiện như sau: Chỉ định miền dữ liệu ta chọn những cột có dữ liệu liên quan là: Cột Năm học, cột Nam và cột Nữ (không có cột Tổng cộng và ví dụ không có yêu cầu). Vì ba cột này liền kề nhau nên ta chọn khối A4:C9 như hình bên:

Trường hợp cần chỉ định miền dữ liệu mà các cột không liền

kề nhau thì ta dùng kết hợp phím Ctrl để như thao tác chọn nhiều khối. Ví dụ như hình bên

Tiếp sau đó, ta thực hiện bước 2 để chọn dạng biểu đồb. Chọn dạng biểu đồ

Với ví dụ 2: Ta sẽ có biểu đồ cột như hình 3.4 với thao tác như hình H3.3

Hình 3.3

Hình 3.4Với ví dụ 3, ta sẽ có biểu đồ đường như hình 3.6 với thao tác như hình 3.5

Hình 3.5

Hình 3.6Tuy nhiên từ ví dụ 1, 2 và 3, ta thấy với bảng dữ liệu trên được minh họa

bằng biểu đồ cột ở ví dụ 1 là phù hợp nhất vì người đọc có thể so sánh dễ dàng nhất.

Việc chọn dạng biểu đồ thích hợp giúp cho việc minh họa dữ liệu một cách trực quan, sinh động và dễ hiểu hơn.

Biểu đồ cột là biểu đồ đơn giản nhất. Tuy nhiên, em có thể chọn những dạng biểu đồ khác (phù hợp với yêu cầu của bài)

7. Chỉnh sửa biểu đồ a. Thay đổi dạng biểu đồ

Nếu em nhận thấy biểu đồ đã được tạo nhưng chưa phù hợp thì em không cần phải xóa biểu đồ để tạo biểu đồ mới mà em chỉ cần thực hiện thao tác thay đổi dạng biểu đồ như sau:

- Bước 1: Nháy chuột trên biểu đồ để chọn- Bước 2: Chọn dạng biểu đồ khác trong nhóm biểu đồ thích hợp trong

nhóm Charts trên dải lệnh Insert (hoặc nháy chọn lệnh Change Chart Type trong nhóm Type trên dải lệnh Design Chọn dạng biểu đồ phù hợp Chọn OK)

b. Thêm thông tin giải thích biểu đồ Để bổ sung thêm các thông tin giải thích cho biểu đồ, ta thực hiện như sau:

- Nháy chuột chọn biểu đồ- Nháy chọn lệnh Layout trong dải lệnh ngữ cảnh Chart Tools và nháy chọn

lệnh trong nhóm Labels để thêm thông tin như hình dưới

Thêm hoặc ẩn tiêu đề của biểu đồ Nháy chuột chọn lệnh Chart Title và thực hiện như hình bên dưới:

Thêm hoặc ẩn tiêu đề của các trục của biểu đồ Nháy chuột chọn lệnh Axis Titles Chọn Primary Horizontal Axis Title

và thực hiện như hình dưới đây để thêm tiêu đề cho trục ngang

Tương tự, ta nháy chuột chọn lệnh Axis Titles Chọn Primary Vertical Axis Title để thêm tiêu đề cho trục đứng

Thêm hoặc ẩn chú giải: Nháy chuột chọn lệnh Legend và thực hiện:

c. Thay đổi vị trí hoặc kích thước của biểu đồ- Để thay đổi vị trí của biểu đồ, ta nháy chuột trên biểu đồ Kéo thả đến

vị trí mới- Để thay đổi kích thước theo ý muốn, ta nháy chọn biểu đồ Đưa con trỏ

chuột vào vị trí một trong 4 góc hoặc các điểm giữa của các cạnh biểu đồ Kéo thả chuột để thay đổi kích thước.

- Xóa biểu đồ: Ta nháy chuột trên biểu đồ Nhấn phím Delete Bài tập vận dụng:

d. Khởi động chương trình Excel, lập bảng tính như hình 1.108 trang 95e. Đinh dạng theo mẫu (màu tùy ý)

f. Tạo biểu đồ cột biểu diễn số huy chương đạt được của cả nước. (Hình minh họa 1.109a)

g. Tạo biểu đồ cột “BẢNG THÀNH TÍCH SEAGAMES” thể hiện số huy chương vàng và Tổng cộng đạt được. (Hình minh họa 1.110)

h. Từ biều đồ đã được tạo ở câu d, em hãy thực hiện thao tác để chỉnh sửa tạo thành biểu đồ tròn thể hiện số huy chương vàng của các nước (Hình minh họa 1.111a)

----------------- CHÚC CÁC EM HỌC TỐT --------------------