23
Wydawnictwo Helion ul. Koœciuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: [email protected] PRZYK£ADOWY ROZDZIA£ PRZYK£ADOWY ROZDZIA£ IDZ DO IDZ DO ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG KATALOG KSI¥¯EK KATALOG KSI¥¯EK TWÓJ KOSZYK TWÓJ KOSZYK CENNIK I INFORMACJE CENNIK I INFORMACJE ZAMÓW INFORMACJE O NOWOœCIACH ZAMÓW INFORMACJE O NOWOœCIACH ZAMÓW CENNIK ZAMÓW CENNIK CZYTELNIA CZYTELNIA FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE SPIS TREœCI SPIS TREœCI DODAJ DO KOSZYKA DODAJ DO KOSZYKA KATALOG ONLINE KATALOG ONLINE Excel. Funkcje w przyk³adach Autor: Krzysztof Mas³owski ISBN: 83-246-0026-4 Format: B5, stron: 416 Arkusz kalkulacyjny Excel to jedno z najczêœciej wykorzystywanych narzêdzi informatycznych. Z jego mo¿liwoœci korzystaj¹ nie tylko ksiêgowi, finansiœci i handlowcy, ale tak¿e naukowcy, którzy stosuj¹ go do przeprowadzania z³o¿onych obliczeñ i symulacji. Swoj¹ potêgê Excel pokazuje dopiero wtedy, gdy u¿ytkownik siêgnie po funkcje — gotowe mechanizmy obliczeniowe pozwalaj¹ce na wykonanie niemal dowolnych dzia³añ i operacji obliczeniowych. £¹cz¹c pojedyncze funkcje w formu³y, mo¿na szybciej zrealizowaæ praktycznie ka¿de zadanie. „Excel. Funkcje w przyk³adach” to ksi¹¿ka przedstawiaj¹ca zasady stosowania funkcji w obliczeniach wykonywanych za pomoc¹ arkusza kalkulacyjnego Excel. Czytaj¹c j¹, poznasz podstawy tworzenia w³asnych formu³ oraz nauczysz siê regu³ adresowania komórek i odwo³ywania siê do nich w formu³ach. Dowiesz siê równie¿, jak przypisywaæ nazwy komórkom i zakresom oraz jak korzystaæ z nich podczas obliczeñ. Znajdziesz tu tak¿e szczegó³owe omówienie poszczególnych funkcji Excela. • Kolejnoœæ operacji w formu³ach • Wpisywanie i edycja formu³ w komórkach • Tworzenie i u¿ywanie nazw • Funkcje logiczne • Funkcje daty i czasu • Funkcje informacyjne • Funkcje wyszukiwania • Funkcje matematyczne • Funkcje bazy danych • Funkcje statystyczne • Funkcje finansowe Kalkulatory ju¿ dawno sta³y siê prze¿ytkiem. Dziœ najdoskonalszym narzêdziem obliczeniowym jest Excel

Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

  • Upload
    lytruc

  • View
    249

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Wydawnictwo Helionul. Koœciuszki 1c44-100 Gliwicetel. 032 230 98 63e-mail: [email protected]

PRZYK£ADOWY ROZDZIA£PRZYK£ADOWY ROZDZIA£

IDZ DOIDZ DO

ZAMÓW DRUKOWANY KATALOGZAMÓW DRUKOWANY KATALOG

KATALOG KSI¥¯EKKATALOG KSI¥¯EK

TWÓJ KOSZYKTWÓJ KOSZYK

CENNIK I INFORMACJECENNIK I INFORMACJE

ZAMÓW INFORMACJEO NOWOœCIACH

ZAMÓW INFORMACJEO NOWOœCIACH

ZAMÓW CENNIKZAMÓW CENNIK

CZYTELNIACZYTELNIAFRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINEFRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE

SPIS TREœCISPIS TREœCI

DODAJ DO KOSZYKADODAJ DO KOSZYKA

KATALOG ONLINEKATALOG ONLINE

Excel. Funkcjew przyk³adachAutor: Krzysztof Mas³owskiISBN: 83-246-0026-4Format: B5, stron: 416

Arkusz kalkulacyjny Excel to jedno z najczêœciej wykorzystywanych narzêdzi informatycznych. Z jego mo¿liwoœci korzystaj¹ nie tylko ksiêgowi, finansiœcii handlowcy, ale tak¿e naukowcy, którzy stosuj¹ go do przeprowadzania z³o¿onych obliczeñ i symulacji. Swoj¹ potêgê Excel pokazuje dopiero wtedy, gdy u¿ytkownik siêgnie po funkcje — gotowe mechanizmy obliczeniowe pozwalaj¹ce na wykonanie niemal dowolnych dzia³añ i operacji obliczeniowych. £¹cz¹c pojedyncze funkcjew formu³y, mo¿na szybciej zrealizowaæ praktycznie ka¿de zadanie.

„Excel. Funkcje w przyk³adach” to ksi¹¿ka przedstawiaj¹ca zasady stosowania funkcji w obliczeniach wykonywanych za pomoc¹ arkusza kalkulacyjnego Excel. Czytaj¹c j¹, poznasz podstawy tworzenia w³asnych formu³ oraz nauczysz siê regu³ adresowania komórek i odwo³ywania siê do nich w formu³ach. Dowiesz siê równie¿, jak przypisywaæ nazwy komórkom i zakresom oraz jak korzystaæ z nich podczas obliczeñ. Znajdziesz tu tak¿e szczegó³owe omówienie poszczególnych funkcji Excela.

• Kolejnoœæ operacji w formu³ach• Wpisywanie i edycja formu³ w komórkach• Tworzenie i u¿ywanie nazw• Funkcje logiczne• Funkcje daty i czasu• Funkcje informacyjne• Funkcje wyszukiwania• Funkcje matematyczne• Funkcje bazy danych• Funkcje statystyczne• Funkcje finansowe

Kalkulatory ju¿ dawno sta³y siê prze¿ytkiem.Dziœ najdoskonalszym narzêdziem obliczeniowym jest Excel

Page 2: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Spis treści 5

Spis treściWstęp ............................................................................................ 13

Część I Budowanie warsztatu ................................................... 15

Rozdział 1. Podstawy ....................................................................................... 17Domyślna interpretacja wpisu do komórki ...................................................................... 17Operatory i kolejność operacji w formułach ................................................................... 21

Operatory odwołania ................................................................................................. 21Operatory arytmetyczne ............................................................................................ 22Operator konkatenacji ............................................................................................... 23Operatory porównania ............................................................................................... 23Porównanie priorytetów operatorów używanych w formułach ................................ 25Sprawdzanie kolejności wykonywania operacji w formułach .................................. 25

Dlaczego i do czego używamy funkcji? — przykłady .................................................... 27Obliczenia w komórkach arkusza ............................................................................. 27Formatowanie warunkowe ........................................................................................ 29Sprawdzanie poprawności ......................................................................................... 31

Wprowadzanie formuł do komórek arkusza .................................................................... 32Wpisywanie formuły z klawiatury ............................................................................ 33Wprowadzanie formuły przez wskazywanie adresów .............................................. 33Wprowadzanie funkcji do formuły ........................................................................... 34

Edytowanie formuł .......................................................................................................... 38Wyświetlanie i znajdowanie formuł ................................................................................ 39

Znajdowanie formuł po ich wyświetleniu ................................................................. 39Znajdowanie formuł za pomocą okna dialogowego Przejdź do ............................... 39

Obliczenia automatyczne i ręczne ................................................................................... 41Odwołania do komórek w formułach .............................................................................. 42

Odwołania względne ................................................................................................. 42Odwołania bezwzględne ........................................................................................... 43Adresy mieszane ....................................................................................................... 44Klawisz F4 ................................................................................................................. 45Adresowanie w trzecim wymiarze ............................................................................ 45

Błędy sygnalizowane przez formuły i funkcje ................................................................ 47

Rozdział 2. Nazwy ............................................................................................ 49Zasady tworzenia nazw ................................................................................................... 50Nazwy z odwołaniem bezwzględnym ............................................................................. 50

Standardowe tworzenie nazw .................................................................................... 50Przypisywanie nazw do istniejących odwołań .......................................................... 51

Page 3: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

6 Excel. Funkcje w przykładach

Tworzenie nazw za pomocą paska formuły .............................................................. 52Tworzenie nazw za pomocą tekstu wpisanego do sąsiednich komórek arkusza ...... 52

Nazwy z odwołaniem względnym ................................................................................... 53Nazwy formuł .................................................................................................................. 54Nazwy stałych .................................................................................................................. 55Modyfikowanie i usuwanie nazw .................................................................................... 56

Modyfikowanie nazwy .............................................................................................. 56Usuwanie nazw ......................................................................................................... 56

Nazwy na poziomie skoroszytu i nazwy na poziomie arkusza ....................................... 57Nadawanie nazw na poziomie arkusza ...................................................................... 58Analiza zależności między nazwami na poziomie arkusza

i na poziomie skoroszytu ........................................................................................ 59Praktyczny sposób budowania skoroszytów z nazwami na poziomie arkuszy ......... 60

Znajdowanie nazw ........................................................................................................... 60Wyszukiwanie na liście nazw definiowanych ........................................................... 61Wyszukiwanie nazw za pomocą paska formuły ....................................................... 61Znajdowanie nazw przez zmniejszanie skali wyświetlania ...................................... 62Wklejanie listy nazw ................................................................................................. 62Znajdowanie nazwanych zakresów za pomocą okna Przechodzenie do ................... 63

Menadżer nazw ................................................................................................................ 64Rzadko używany operator części wspólnej zakresów ..................................................... 65Wskazówki kończące część I .......................................................................................... 66

Część II Funkcje ........................................................................ 67

Rozdział 3. Funkcje logiczne ............................................................................ 71PRAWDA — TRUE ....................................................................................................... 71FAŁSZ — FALSE ........................................................................................................... 72NIE — NOT .................................................................................................................... 72JEŻELI — IF ................................................................................................................... 75ORAZ — AND ................................................................................................................ 76LUB — OR ...................................................................................................................... 78

Rozdział 4. Funkcje daty i czasu ....................................................................... 83CZAS — TIME ............................................................................................................... 85CZAS.WARTOŚĆ — TIMEVALUE ............................................................................. 87DATA — DATE ............................................................................................................. 88DATA.RÓŻNICA — DATEDIF .................................................................................... 89DATA.WARTOŚĆ — DATEVALUE ........................................................................... 91DNI.360 — DAYS360 .................................................................................................... 92DZIEŃ — DAY ............................................................................................................... 94DZIEŃ.TYG — WEEKDAY .......................................................................................... 95DZIŚ — TODAY ............................................................................................................ 97EDATE ............................................................................................................................ 98EOMONTH ................................................................................................................... 101GODZINA — HOUR .................................................................................................... 102MIESIĄC — MONTH .................................................................................................. 105MINUTA — MINUTE .................................................................................................. 106NETWORKDAYS ........................................................................................................ 107ROK — YEAR .............................................................................................................. 109SEKUNDA — SECOND .............................................................................................. 110TERAZ — NOW ........................................................................................................... 111WEEKNUM .................................................................................................................. 113WORKDAY .................................................................................................................. 115YEARFRAC .................................................................................................................. 116

Page 4: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Spis treści 7

Rozdział 5. Funkcje informacyjne ................................................................... 117BRAK — NA ................................................................................................................ 117CZY.ADR — ISREF ..................................................................................................... 119CZY.BŁ — ISERR ........................................................................................................ 120CZY.BŁĄD — ISERROR ............................................................................................ 122CZY.BRAK — ISNA .................................................................................................... 123CZY.LICZBA — ISNUMBER ..................................................................................... 124CZY.LOGICZNA — ISLOGICAL ............................................................................... 126CZY.NIE.TEKST — ISNONTEXT .............................................................................. 127CZY.PUSTA — ISBLANK .......................................................................................... 128CZY.TEKST — ISTEXT .............................................................................................. 129INFO .............................................................................................................................. 131ISEVEN ......................................................................................................................... 133ISODD — ISODD ......................................................................................................... 134KOMÓRKA — CELL ................................................................................................... 135L — N ............................................................................................................................ 139NR.BŁĘDU — ERROR.TYPE ..................................................................................... 140TYP — TYPE ................................................................................................................ 141

Rozdział 6. Funkcje tekstowe ........................................................................ 143ASC ............................................................................................................................... 143BAHTTEXT .................................................................................................................. 144DŁ — LEN .................................................................................................................... 145FRAGMENT.TEKSTU — MID ................................................................................... 146KOD — CODE .............................................................................................................. 148KWOTA — DOLLAR .................................................................................................. 149LEWY — LEFT ............................................................................................................ 150LITERY.MAŁE — LOWER ........................................................................................ 151LITERY.WIELKIE — UPPER ..................................................................................... 152OCZYŚĆ — CLEAN .................................................................................................... 153PODSTAW — SUBSTITUTE ...................................................................................... 153PORÓWNAJ — EXACT .............................................................................................. 155POWT — REPT ............................................................................................................ 156PRAWY — RIGHT ....................................................................................................... 157SZUKAJ.TEKST — SEARCH ..................................................................................... 157T — T ............................................................................................................................ 159TEKST — TEXT ........................................................................................................... 160USUŃ.ZBĘDNE.ODSTĘPY — TRIM ......................................................................... 162WARTOŚĆ — VALUE ................................................................................................ 163Z.WIELKIEJ.LITERY — PROPER ............................................................................. 164ZAOKR.DO.TEKST — FIXED ................................................................................... 164ZASTĄP — REPLACE ................................................................................................ 166ZŁĄCZ.TEKSTY — CONCATENATE ...................................................................... 168ZNAJDŹ — FIND ......................................................................................................... 168ZNAK — CHAR ........................................................................................................... 170

Rozdział 7. Funkcje wyszukiwania i adresu ..................................................... 171ADR.POŚR — INDIRECT ........................................................................................... 171ADRES — ADDRESS .................................................................................................. 174HIPERŁĄCZE — HYPERLINK .................................................................................. 176ILE.WIERSZY — ROWS ............................................................................................. 178INDEKS — INDEX ...................................................................................................... 179LICZBA.KOLUMN — COLUMNS ............................................................................. 182

Page 5: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

8 Excel. Funkcje w przykładach

NR.KOLUMNY — COLUMN ..................................................................................... 184OBSZARY — AREAS ................................................................................................. 185PODAJ.POZYCJĘ — MATCH .................................................................................... 185PRZESUNIĘCIE — OFFSET ....................................................................................... 191TRANSPONUJ — TRANSPOSE ................................................................................. 195WIERSZ — ROW ......................................................................................................... 196WYBIERZ — CHOOSE ............................................................................................... 197WYSZUKAJ — LOOKUP ........................................................................................... 199WYSZUKAJ.PIONOWO — VLOOKUP ..................................................................... 201WYSZUKAJ.POZIOMO — HLOOKUP ..................................................................... 202

Rozdział 8. Funkcje matematyczne ................................................................. 205ACOS — ACOS ............................................................................................................ 205ACOSH — ACOSH ...................................................................................................... 206ASIN — ASIN ............................................................................................................... 206ASINH — ASINH ......................................................................................................... 207ATAN — ATAN ........................................................................................................... 207ATAN2 — ATAN2 ....................................................................................................... 207ATANH — ATANH ..................................................................................................... 208COS — COS .................................................................................................................. 209COSH — COSH ............................................................................................................ 210EXP — EXP .................................................................................................................. 211FACTDOUBLE — FACTDOUBLE ............................................................................ 211GCD — GCD ................................................................................................................ 212ILOCZYN — PRODUKT ............................................................................................. 212KOMBINACJE — COMBIN ....................................................................................... 213LCM — LCM ................................................................................................................ 213LICZBA.CAŁK — TRUNC ......................................................................................... 214LN — LN ....................................................................................................................... 216LOG — LOG ................................................................................................................. 217LOG10 — LOG10 ......................................................................................................... 218LOS — RAND .............................................................................................................. 218MACIERZ.ILOCZYN — MMULT .............................................................................. 219MACIERZ.ODW — MINVERSE ................................................................................ 220MOD — MOD ............................................................................................................... 222MODUŁ.LICZBY — ABS ........................................................................................... 226MROUND — MROUND .............................................................................................. 227MULTINOMIAL — MULTINOMIAL ........................................................................ 228PI — PI .......................................................................................................................... 229PIERWIASTEK — SQRT ............................................................................................ 233POTĘGA — POWER ................................................................................................... 234QUOTIENT — QUOTIENT ......................................................................................... 235RADIANY — RADIANS ............................................................................................. 236RANDBETWEEN — RANDBETWEEN .................................................................... 236RZYMSKIE — ROMAN .............................................................................................. 238SERIESSUM — SERIESSUM ..................................................................................... 239SILNIA — FACT .......................................................................................................... 240SIN — SIN .................................................................................................................... 240SINH — SINH ............................................................................................................... 241SQRTPI — SQRTPI ...................................................................................................... 241STOPNIE — DEGREES ............................................................................................... 241SUMA — SUM ............................................................................................................. 242

Page 6: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Spis treści 9

SUMA.ILOCZYNÓW — SUMPRODUCT ................................................................. 244SUMA.JEŻELI — SUMIF ............................................................................................ 246SUMA.KWADRATÓW — SUMSQ ............................................................................ 248SUMA.X2.M.Y2 — SUMX2MY2 ............................................................................... 249SUMA.X2.P.Y2 — SUMX2PY2 .................................................................................. 250SUMA.XMY.2 — SUMXMY2 .................................................................................... 251SUMY.POŚREDNIE — SUBTOTAL .......................................................................... 252TAN — TAN ................................................................................................................. 260TANH — TANH ........................................................................................................... 260WYZNACZNIK.MACIERZY — MDETERM ............................................................ 261ZAOKR — ROUND ..................................................................................................... 263ZAOKR.DO.CAŁK — INT .......................................................................................... 264ZAOKR.DO.NPARZ — ODD ...................................................................................... 265ZAOKR.DO.PARZ — EVEN ....................................................................................... 265ZAOKR.DÓŁ — ROUNDDOWN ................................................................................ 266ZAOKR.GÓRA — ROUNDUP .................................................................................... 267ZAOKR.W.DÓŁ — FLOOR ........................................................................................ 267ZAOKR.W.GÓRĘ — CEILING ................................................................................... 268ZNAK.LICZBY — SIGN ............................................................................................. 269

Rozdział 9. Funkcje bazy danych .................................................................... 273Kryteria .......................................................................................................................... 274

Ogólne zasady tworzenia kryteriów ........................................................................ 274Koniunkcja i alternatywa warunków ....................................................................... 275Warunek w postaci formuły .................................................................................... 278Równa się czy zaczyna się od? ............................................................................... 279Znaki globalne ......................................................................................................... 280

BD.ILE.REKORDÓW — DCOUNT ............................................................................ 281BD.ILE.REKORDÓW.A — DCOUNTA ..................................................................... 282BD.ILOCZYN — DPRODUCT .................................................................................... 284BD.MAX — DMAX ..................................................................................................... 286BD.MIN — DMIN ........................................................................................................ 287BD.ODCH.STANDARD — DSTDEV ......................................................................... 288BD.ODCH.STANDARD.POPUL — DSTDEVP ......................................................... 289BD.POLE — DGET ...................................................................................................... 289BD.SUMA — DSUM .................................................................................................... 290BD.ŚREDNIA — DAVERAGE ................................................................................... 291BD.WARIANCJA — DVAR ........................................................................................ 293BD.WARIANCJA.POPUL — DVARP ........................................................................ 294

Rozdział 10. Funkcje statystyczne .................................................................... 295CZĘSTOŚĆ — FREQUENCY ..................................................................................... 296ILE.LICZB — COUNT ................................................................................................. 299ILE.NIEPUSTYCH — COUNTA ................................................................................ 301KOWARIANCJA — COVAR ...................................................................................... 303KURTOZA — KURT ................................................................................................... 306KWARTYL — QUARTILE ......................................................................................... 307LICZ.JEŻELI — COUNTIF ......................................................................................... 308LICZ.PUSTE — COUNTBLANK ................................................................................ 312MAX — MAX ............................................................................................................... 313MAX.A — MAXA ........................................................................................................ 315MAX.K — LARGE ....................................................................................................... 315

Page 7: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

10 Excel. Funkcje w przykładach

MEDIANA — MEDIAN .............................................................................................. 317MIN — MIN .................................................................................................................. 319MIN.A — MINA ........................................................................................................... 320MIN.K — SMALL ........................................................................................................ 320NACHYLENIE — SLOPE ........................................................................................... 322NORMALIZUJ — STANDARDIZE ............................................................................ 323ODCH.KWADRATOWE — DEVSQ .......................................................................... 326ODCH.STANDARD.POPUL — STDEVP .................................................................. 327ODCH.STANDARD.POPUL.A — STDEVPA ............................................................ 328ODCH.STANDARDOWE — STDEV ......................................................................... 329ODCH.STANDARDOWE.A — STDEVA .................................................................. 330ODCH.ŚREDNIE — AVEDEV .................................................................................... 330ODCIĘTA — INTERCEPT .......................................................................................... 331PEARSON — PEARSON ............................................................................................. 332PERCENTYL — PERCENTILE .................................................................................. 333

Trochę teorii ............................................................................................................ 334PERMUTACJE — PERMUT ....................................................................................... 335

Trochę teorii ............................................................................................................ 336POZYCJA — RANK .................................................................................................... 338PRAWDP — PROB ...................................................................................................... 340PROCENT.POZYCJA — PERCENTRANK ............................................................... 341PRÓG.ROZKŁAD.DWUM — CRITBINOM .............................................................. 343R.KWADRAT — RSQ ................................................................................................. 344Informacje ogólne o regresji. Funkcje regresji nieliniowej ........................................... 345REGLINP — LINEST ................................................................................................... 345REGLINW — TREND ................................................................................................. 347REGLINX — FORECAST ........................................................................................... 349ROZKŁAD.NORMALNY — NORMDIST ................................................................. 353SKOŚNOŚĆ — SKEW ................................................................................................. 356ŚREDNIA — AVERAGE ............................................................................................. 359ŚREDNIA.A — AVERAGEA ...................................................................................... 360ŚREDNIA.GEOMETRYCZNA — GEOMEAN .......................................................... 360ŚREDNIA.HARMONICZNA — HARMEAN ............................................................. 361ŚREDNIA.WEWN — TRIMMEAN ............................................................................ 363TEST.CHI — CHITEST ............................................................................................... 363TEST.F — FTEST ......................................................................................................... 364TEST.T — TTEST ........................................................................................................ 364TEST.Z — ZTEST ........................................................................................................ 365UFNOŚĆ — CONFIDENCE ........................................................................................ 365WARIANCJA — VAR ................................................................................................. 366WARIANCJA.A — VARA .......................................................................................... 366WARIANCJA.POPUL — VARP ................................................................................. 367WARIANCJA.POPUL.A — VARPA ........................................................................... 367WSP.KORELACJI — CORREL .................................................................................. 368WYST.NAJCZĘŚCIEJ — MODE ................................................................................ 369

Rozdział 11. Funkcje finansowe ....................................................................... 371Wbudowane funkcje finansowe ..................................................................................... 372

DB ........................................................................................................................... 372DDB ........................................................................................................................ 374FV ............................................................................................................................ 374IPMT ....................................................................................................................... 376IRR .......................................................................................................................... 378

Page 8: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Spis treści 11

ISPMT ..................................................................................................................... 379MIRR ....................................................................................................................... 380NPER ....................................................................................................................... 381NPV ......................................................................................................................... 382PMT ......................................................................................................................... 384PPMT ...................................................................................................................... 385PV ............................................................................................................................ 385RATE ...................................................................................................................... 386SLN ......................................................................................................................... 388SYD ......................................................................................................................... 389VDB ........................................................................................................................ 389

Funkcje finansowe z pakietu ATP ................................................................................. 390

Rozdział 12. Funkcje inżynierskie ..................................................................... 395

Skorowidz .................................................................................... 399

Page 9: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Rozdział 6.

Funkcje tekstowe

Funkcje tekstowe służą w zasadzie do działań na tekstach, ale Excel jest tu tolerancyjnyi często argumentami mogą być także liczby. Przekonamy się o tym, analizując podanew tym rozdziale przykłady. Dzięki funkcjom tekstowym można łatwo między innymi:wyszukiwać w tekście wybrane znaki, zamieniać je na inne, pozbywać się zbędnych spa-cji lub zamieniać małe litery na wielkie bądź odwrotnie.

Nie wszystkie funkcje działające na tekstach lub tekstów dotyczące zostały włączone dotej kategorii. Na przykład, opisana w poprzednim rozdziale, funkcja CZY.TEKST zostałazaliczona do funkcji informacyjnych. Również w innych kategoriach znajdują się funk-cje działające na tekstach, lecz o nich, zgodnie z porządkiem tej książki, będzie mowaw innych rozdziałach.

Podstawowe funkcje tekstowe obsługują teksty, w których znaki są pojedynczymi baj-tami. Funkcje te mają swoje odpowiedniki przeznaczone do obsługi tekstów pisanychznakami dwubajtowymi (znakami pełnej szerokości), co ma miejsce w takich językachjak tajski. Ich nazwy są rozszerzone o kropkę oddzielającą i literę B. Na przykład odpo-wiednikiem funkcji DŁ jest funkcja DŁ.B. Pierwsza zwraca liczbę znaków jednobajtowychw tekście, a druga liczbę bajtów w tekstach zapisanych znakami dwubajtowymi. Ponie-waż przydatność funkcji obsługujących teksty zapisane znakami dwubajtowymi jestw Polsce niewielka, nie będę ich opisywał. Opiszę jedynie kilka funkcji napisanychspecjalnie dla języków ze znakami dwubajtowymi i nie mających odpowiedników obsłu-gujących zwykłe teksty. Przykładem takiej funkcji jest np. BAHTTEXT.

ASCFunkcja wbudowana, dostępna w VBA.

W językach z dwubajtowym zestawem znaków (DBCS) zmienia znaki o pełnej szero-kości (dwubajtowe) na znaki o połówkowej szerokości (jednobajtowe).

Page 10: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

144 Część II ♦ Funkcje

Składnia:

tekst — to tekst lub odwołanie do komórki zawierającej tekst. Tekst jestzmieniany tylko wtedy, gdy zawiera znaki dwubajtowe — patrz rysunek 6.1W przykładzie podanym w systemie pomocy Excel, słowo „EXCEL”, niezawierające znaków dwubajtowych, nie zostało zmienione.

Rysunek 6.1.Działanie funkcji ASC

W VBA istnieje funkcja Asc zwracająca kod ASCII pierwszego znaku tekstu. FunkcjaVBA jest używana przez bezpośrednie użycie w procedurze; wywołanie arkuszowejfunkcji ASC musi być zgodne z metodą wywoływania funkcji arkuszowych, opisanąwe wstępie do części II.

BAHTTEXTFunkcja wbudowana, dostępna w VBA.

Zamienia liczbę na tekst w języku tajskim, dodaje przyrostek „Baht”.

Składnia:

liczba — to liczba lub odwołanie do komórki zawierającej liczbę, copokazuje przykład z systemu pomocy Excela pokazany na rysunku 6.2.

Rysunek 6.2.Działanie funkcjiBAHTTEXT

Ciekawe, że odpowiedniej funkcji nie ma dla żadnego innego języka, nawet dla angiel-skiego. John Walkenbach, jeden z najlepszych znawców Excela, przypuszcza, że w gru-pie programistów tworzących ten program jest wielu miłośników kuchni tajskiej, którzyw ten sposób wyrazili swą wdzięczność.

Page 11: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Rozdział 6. ♦ Funkcje tekstowe 145

DŁ — LENFunkcja wbudowana, niedostępna w VBA.

Oblicza liczbę znaków ciągu tekstowego.

Składnia:

tekst — tekst lub odwołanie do komórki zawierającej tekst.

Przykład 6.1. Wyróżnianie zbędnych spacji

Plagą wielu list, zwłaszcza otrzymywanych ze źródeł zewnętrznych, są dodatkowe spa-cje; utrudniają np. sortowanie i grupowanie wyników, tworzenie sum pośrednich itd.,bowiem dla Excela Jan Kowalski z jedną spacją między imieniem i nazwiskiem to cał-kiem inna osoba niż Jan Kowalski z dwiema spacjami. Najtrudniejsze do wyszukania sąkomórki zawierające dodatkowe spacje na końcu tekstu, gdyż takich spacji nie widzimyprzy przeglądaniu arkusza (np. w komórce A5 na rysunku 6.3)1. Ale wyszukanie nawetwidocznych spacji nadmiarowych nie jest możliwe, jeżeli danych są tysiące.

Należy pamiętać, że programy baz danych nie tolerują takich niedokładności i przedeksportem przygotowanej listy do pliku, który ma być czytany przez inne oprogramo-wanie, należy dane bezwzględnie oczyścić ze wszystkich śmieci, w tym z dodatkowychspacji. Łatwiej to zrobić, jeżeli komórki z dodatkowymi spacjami wyróżnimy za pomocąformatowania warunkowego, tak jak na rysunku 6.3.

Rysunek 6.3.Użycie formatowaniawarunkowego pozwalawyróżnić komórki,w których tekst zawieradodatkowe spacje

1 Excel takie końcowe spacje traktuje dość tolerancyjnie i pomija np. przy automatycznym tworzeniu sum

pośrednich, ale dla spacji w środku tekstu nie jest wyrozumiały.

Page 12: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

146 Część II ♦ Funkcje

Zauważ, że w formule warunku formatowania zostały użyte adresy względne. W komórceA5 tekst Anna Giza został wyróżniony z powodu dodatkowej spacji na końcu, widocznejpo ustawieniu kursora po przejściu do edycji zawartości komórki.

Tekst jest wyróżniany, jeżeli jego długość po usunięciu zbędnych spacji (w wyniku dzia-łania funkcji USUŃ.ZBĘDNE.ODSTĘPY) jest różna od pierwotnej.

FRAGMENT.TEKSTU — MIDFunkcja wbudowana, niedostępna w VBA.

Zwraca fragment ciągu tekstowego — określoną liczbę znaków, począwszy od poda-nej pozycji.

Składnia:

tekst — tekst lub odwołanie do komórki z tekstem zawierającym znaki, którenależy wyodrębnić. Excel zezwala tu na użycie liczby jako pierwszego argumentufunkcji, ale zawsze uwzględnia jedynie jej rzeczywistą wartość, a nie postaćwynikającą z formatowania (patrz rysunek 6.4).

Rysunek 6.4.Funkcja FRAGMENT.TEKSTUzawsze używa rzeczywistej wartości liczby,nie uwzględniając formatowania

liczba_początkowa — określa pozycję pierwszego znaku, który należy wyodrębnić(numeracja rozpoczyna się od 1).

liczba_znaków — liczba znaków, które należy wyodrębnić.

Jeżeli: funkcja zwraca

liczba_początkowa jest > od długości tekstu wartość "" (tekst pusty)liczba_początkowa jest < od długości tekstu, ale liczba_początkowaplus liczba_znaków jest ≥ od długości tekstu

znaki do końca tekstu

liczba_początkowa jest < niż 1 wartość błędu #ARG!liczba_znaków jest < 0 wartość błędu #ARG!

Przykład 6.2. Wybieranie cyfr z liczby

Jako pierwszego argumentu funkcji FRAGMENT.TEKSTU można użyć liczby lub odwołaniado komórki zawierającej liczbę, jednakże otrzymany wówczas wynik może czasem zdzi-wić niedoświadczonego użytkownika Excela. Przykład został pokazany na rysunku 6.4.

Page 13: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Rozdział 6. ♦ Funkcje tekstowe 147

W obu komórkach B1 i B2 jest zapisana ta sama liczba, którą w komórce B2 pozosta-wiono w formacie ogólnym, zaś w komórce B1 nadano jej format daty. Widać, że funk-cja FRAGMENT.TEKSTU tego nie uwzględnia, zwracając w obu przypadkach ciąg tekstowy(zauważ wyrównanie do lewej) złożony z 4. i 5. cyfry pobranej z zapisu ogólnego.

Przykład 6.3. Konwersja nietypowego formatu daty

Często Excela używamy do obróbki danych otrzymywanych z zewnętrznych źródeł, np.z systemów komputerowych typu mainframe. Daty w takich plikach mogą być zapisanew różnych formatach niezrozumiałych dla Excela, co wymusza stosowanie konwersji.

Przykładem mogą być: data i czas zapisane w formacie rrrrdddggmm, gdzie rrrr ozna-cza rok, ddd kolejny dzień roku od 001 do 366, a gg i mm odpowiednio godziny i minutyw formacie 24-godzinnym.

Rysunek 6.5 pokazuje sposób poradzenia sobie z tym problemem.

Rysunek 6.5.Użycie funkcjiFRAGMENT.TEKSTUdo konwersji datyi czasu zapisanychw niestandardowymformacie

Jak widać na rysunku 6.5, całkowita formuła konwersji ma w komórce B2 postać:=DATA(LEWY(A2;4);1;1)+FRAGMENT.TEKSTU(A2;5;3)+CZAS(FRAGMENT.TEKSTU(A2;8;2);PRAWY(A2;2);0)

gdzie:

LEWY(A2;4) pobiera cztery pierwsze cyfry (1999), co DATA(LEWY(A2;4);1;1)zamienia na 36161, czyli numer kolejny daty 1 stycznia 1999 roku;

FRAGMENT.TEKSTU(A2;5;3) wycina z liczby zapisanej w A2 trzy kolejne cyfry,począwszy od piątej, tworząc tekst "245";

dzięki „domyślności” Excela dodanie liczby i tekstu 36161+"245" daje liczbę36 406;

FRAGMENT.TEKSTU(A2;8;2) daje tekst "01" złożony z 8. i 9. cyfry, a PRAWY(A2;2)tekst "12" złożony z cyfr 10. i 11., zaś CZAS("01";"12";0)=CZAS(1;12;0) dajekolejną liczbę czasu 0,05;

36 406+0,05=36 406,05 to kolejna liczba daty i czasu, która przez nadanie formatudd-mm-rrrr gg:mm jest widoczna w postaci 03-09-1999 01:12, podającw zrozumiały sposób datę i godzinę.

Page 14: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

148 Część II ♦ Funkcje

KOD — CODEFunkcja wbudowana, niedostępna w VBA.

Zwraca kod numeryczny pierwszego znaku ciągu tekstowego.

Składnia:

tekst — tekst lub odwołanie do komórki zawierającej tekst.

Przykład 6.4. Użycie funkcji KOD do sprawdzania poprawnościwpisywanych danych

Często dane wpisywane do tabeli muszą spełniać określone warunki, być liczbami z od-powiedniego zakresu albo określonymi ciągami znaków. Załóżmy, że tworzymy tabelę:w pierwszej kolumnie znajduje się nazwa towaru, a w drugiej jej trzyznakowy kod,rozpoczynający się od cyfry 5, z wielką literą na drugim miejscu (bez liter polskich)i dowolną cyfrą na trzecim (np. 5A3 jest kodem prawidłowym, zaś 5ac, 6A3 i 5A33 niespełniają założeń).

Należy zabezpieczyć się przed wpisywaniem błędnych kodów, co zrobimy za pomocąwbudowanej w Excela procedury sprawdzania poprawności. Funkcji KOD użyjemy dosprawdzenia, czy na drugim miejscu w ciągu znakowym znajduje się wielka litera. Do-zwolone litery to A, B…Z. Ich kody to odpowiednio: 65, 66…90 — łatwo to sprawdzić,wpisując np. do B1 formułę =KOD(A1), a następnie do A1 litery, których kod chcemyodczytać. Polskie litery Ą, Ć itd. mają kody spoza tego zakresu i ich uwzględnienie wyma-gałoby rozbudowania, a więc wydłużenia formuły, a przy tym nie wniosłoby nic w istotęrozumienia działania funkcji KOD.

1. Zaznacz zakres, który ma być objęty sprawdzaniem — na rysunku 6.6 zostałon wyróżniony innym kolorem — i wydaj polecenie Dane/Sprawdzaniepoprawności.

Rysunek 6.6.Wpisywanie formułysprawdzaniapoprawności koduwpisywanegodo kolumny B

Page 15: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Rozdział 6. ♦ Funkcje tekstowe 149

2. Na karcie Ustawienia wybierz Dozwolone/Niestandardowe, a w polu Formuławpisz formułę:

=ORAZ(DŁ(B2)=3;LEWY(B2;1)="5";KOD(FRAGMENT.TEKSTU(B2;2;1))>64;KOD(FRAGMENT.TEKSTU(B2;2;1))<91;CZY.LICZBA(WARTOŚĆ(FRAGMENT.TEKSTU(B2;3;1))))

3. Na kartach Komunikat wejściowy i Alert o błędzie możesz dodatkowo wpisaćkomunikaty objaśniające, np. takie jak na rysunku 6.7.

Rysunek 6.7.Próba wpisaniabłędnego kodu zostałaoprotestowana

Elementy formuły sprawdzające poszczególne znaki kodu zostały w punkcie 2. zapisanew oddzielnych wierszach, aby ułatwić zrozumienie ich działania. Każdy pojedynczy ele-ment formuły jest prosty, więc pomijam szczegółowe objaśnienia.

KWOTA — DOLLARFunkcja wbudowana, dostępna w VBA.

Zmienia liczbę na tekst i dodaje symbol waluty, przy czym następuje zaokrąglenie doliczby miejsc dziesiętnych zgodnie z drugim argumentem funkcji. Stosowany formatto # ##0,00 zł.

Składnia:

liczba — liczba lub odwołanie do komórki zawierającej liczbę (ew. formułęzwracającą liczbę),

miejsca_dziesiętne — liczba cyfr po przecinku dziesiętnym; pominięcie oznaczawartość 2. Dopuszczalne jest podawanie wartości ujemnych, których znaczeniepokazuje rysunek 6.8.

Page 16: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

150 Część II ♦ Funkcje

Rysunek 6.8.Zaokrągleniasterowane drugimargumentem funkcjiKWOTA sąwykonywane zgodniez zasadami arytmetyki

Należy zwrócić uwagę na różnicę między działaniem funkcji KWOTA a nadawaniemliczbie formatu walutowego. Liczba, której nadano format walutowy, pozostaje liczbą(na rysunku 6.8 w komórce A7 — wyrównanie do prawej), zaś funkcja KWOTA zamie-nia liczbę na tekst (w komórkach A2:A6 — wyrównanie do lewej).

Przykład 6.5. Łączenie kwot walutowych z tekstem

Często musimy drukować rożnego rodzaju zestawienia, w których tekst łączymy z su-mami pieniężnymi. Nadanie liczbie formatu walutowego zmienia jedynie sposób jejwyświetlania, pozostawiając samą liczbę bez zmiany. Dlatego po połączeniu z tekstemznak waluty nie jest widoczny, jak w komórce C2 w górnej części rysunku 6.9. Potrzebnejest dołączenie dodatkowego członu tekstowego " zł", jak w komórce C3 na tym samymrysunku (formuły użyte w komórkach C2 i C3 są pokazane obok w kolumnie E).

Rysunek 6.9.Porównanie rysunkówgórnego i dolnegopokazuje, że funkcjaKWOTA ułatwiałączenie tekstuz sumami pieniężnymi

Dołączania dodatkowego członu, złożonego ze spacji i symbolu waluty, można uniknąć,jeżeli użyjemy funkcji KWOTA, jak w dolnej części rysunku 6.9 w komórkach C2 i C3 (użytaformuła jest widoczna w komórce E2).

LEWY — LEFTFunkcja wbudowana, niedostępna w VBA.

Zwraca pierwszy znak lub pierwsze znaki ciągu tekstowego.

Składnia:

tekst — tekst (ciąg tekstowy lub odwołanie do komórki zawierającej ciągtekstowy) zawierający znaki, które należy wyodrębnić.

Page 17: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Rozdział 6. ♦ Funkcje tekstowe 151

liczba_znaków — określa, ile znaków ma zwrócić funkcja LEWY. Liczba ta musibyć większa lub równa zeru. Jeśli liczba_znaków jest większa niż długość tekstu,wynikiem funkcji LEWY jest cały tekst. Pominięcie argumentu liczba_znakówjest równoznaczne z podaniem wartości 1.

Możliwości użycia funkcji LEWY zostały zaprezentowane w przykładach 6.3, 6.4, 6.6, 6.7i 6.26. Jest często stosowana razem z funkcjami FRAGMENT.TEKSTU i ZNAJDŹ.

LITERY.MAŁE — LOWERFunkcja wbudowana, niedostępna w VBA.

Zmienia w tekście litery wielkie na małe. Innych znaków nie zmienia.

Składnia:

tekst — tekst (ciąg tekstowy lub odwołanie do komórki zawierającej ciągtekstowy).

Przykład 6.6. Tworzenie inicjałów pisanych małymi literami

Excel jest często używany jako narzędzie przygotowywania danych eksportowanychpóźniej do baz danych, systemów księgowych itd. Niektóre takie systemy odróżniająlitery wielkie i małe i dla nich Kowalski i kowalski to dwie różne osoby, a e1JK i e1jk toróżne symbole. Dlatego w danych eksportowanych używanie liter wielkich bądź małychpowinno być ściśle kontrolowane.

Na podstawie listy pracowników i działów, w których pracują, należy utworzyć kodypracowników. Każdy kod ma być pisany małymi literami i składać się z dwuznakowegooznaczenia działu, pierwszej litery imienia i trzech pierwszych liter nazwiska. Rozwią-zanie zostało pokazane na rysunku 6.10.

Rysunek 6.10.Tworzenie kodówpracowniczychpisanych małymiliterami

Działanie formuły pokazanej na pasku edycji na rysunku 6.10 jest tak proste, że nie będęgo objaśniał.

Page 18: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

152 Część II ♦ Funkcje

W kodach użyto trzech liter nazwiska, aby uniknąć powtarzania się kodów. Używaniejedynie pierwszych liter imienia i nazwiska zwykle prowadzi do konfliktów, gdyż czę-sto w jednej firmie, a nawet w jednym dziale pracują osoby, mające te same inicjały,np. Jan Kowalski i Joanna Kącka.

LITERY.WIELKIE — UPPERFunkcja wbudowana, niedostępna w VBA.

Zmienia w tekście litery małe na wielkie. Innych znaków nie zmienia.

Składnia:

tekst — tekst (ciąg tekstowy lub odwołanie do komórki zawierającej ciągtekstowy).

Przykład 6.7. Sprawdzanie wprowadzonych danych. Modyfikacjaprzykładu 6.4

W przykładzie 6.4 tworzyliśmy tabelę, której pierwsza kolumna zawierała nazwę towaru,a drugiej — jej trzyznakowy kod, rozpoczynający się od cyfry 5, z wielką literą na dru-gim miejscu (bez polskich liter) i dowolną cyfrą na trzecim (np. 5A3 jest kodem prawi-dłowym, zaś 5ac, 6A3 i 5A33 nie spełniają założeń).

Teraz chcemy zezwolić, aby drugim znakiem kodu była po prostu litera, obojętnie, czywielka, czy mała. Wymaga to zmiany formuły sprawdzającej dane na następującą:

=ORAZ(DŁ(B2)=3;LEWY(B2;1)="5";KOD(LITERY.WIELKIE(FRAGMENT.TEKSTU(B2;2;1)))>64;KOD(LITERY.WIELKIE(FRAGMENT.TEKSTU(B2;2;1)))<91;CZY.LICZBA(WARTOŚĆ(FRAGMENT.TEKSTU(B2;3;1))))

Formuła FRAGMENT.TEKSTU(B2;2;1) „wykroi” z komórki drugi wpisany znak. Może tobyć litera mała lub jakiś inny znak (w tym litera wielka). W pierwszym przypadku funk-cja LITERY.WIELKIE zamieni małą literę na wielką, w drugim nie nastąpi żadna zmiana.Kody liter wielkich należą do przedziału od 65 (kod A) do 90 (kod Z), więc sprawdze-nie, czy kod znaku zwróconego przez funkcję LITERY.WIELKIE jest > 64 oraz < 91, jestrównoznaczne ze sprawdzeniem, czy znakiem wpisanym na drugim miejscu jest litera(niezależnie od tego, czy jest mała, czy wielka).

Oczywiście, jak zwykle w Excelu, ta formuła mogła być napisana w inny sposób, aleto pozostawiam domyślności czytelników.

Page 19: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Rozdział 6. ♦ Funkcje tekstowe 153

OCZYŚĆ — CLEANFunkcja wbudowana, dostępna w VBA.

Usuwa z tekstu wszystkie znaki niedrukowane.

Składnia:

tekst — tekst (ciąg tekstowy lub odwołanie do komórki zawierającej ciągtekstowy).

Przykład 6.8. Oczyszczanie importowanych danych

W danych importowanych ze źródeł zewnętrznych, np. z systemów mainframe lub z In-ternetu, trafiają się znaki niedrukowalne (nierozpoznawalne), np. znaki o kodach z zakresu1 – 31 oraz 129, 141, 143, 144 i 157. Często kilka takich różnych znaków Excel wyświe-tla w arkuszu tak samo — np. znaki o kodach 11 i 129 są pokazywane jako kwadraciki,widoczne na rysunku 6.11.

Rysunek 6.11.Funkcja OCZYŚĆ usuwaznaki o „złych” kodach,tworząc zbitki, czasemwymagające rozdzielenia,jak na prawej części tegorysunku

PODSTAW — SUBSTITUTEFunkcja wbudowana, dostępna w VBA.

Zamienia w ciągu tekstowym stary_tekst na nowy_tekst.

Składnia:

tekst — tekst (ciąg tekstowy lub odwołanie do komórki zawierającej ciągtekstowy),

stary_tekst — to tekst lub odwołanie do komórki zawierającej tekst, któregoczęść znaków należy zastąpić,

nowy_tekst — to tekst, który ma zastąpić stary_tekst,

Page 20: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

154 Część II ♦ Funkcje

wystapienie_liczba — jeżeli stary_tekst występuje w tekst kilkakrotnie,wystapienie_liczba określa, przy którym wystąpieniu dojdzie do zamiany.Jeżeli ten argument jest pominięty, każdy znaleziony stary_tekst zostaniezamieniony na nowy_tekst.

Funkcji PODSTAW należy używać, gdy określony ciąg znaków ma być zamieniony na inny,np. formuła =PODSTAW("mama";"m";"t") zamienia m na t i daje tekst tata, przy czym miej-sce wystąpienia m nie ma znaczenia.

Funkcja ZASTĄP służy do zamiany na inny dowolnego tekstu występującego w określo-nym miejscu ciągu tekstowego, np. formuła =ZASTĄP("mama";3;2;"terac") dwa znakitekstu, zaczynając od trzeciego, zamienia na nowy tekst terac, przy czym istotne jestmiejsce rozpoczęcia zmiany i liczba zmienianych znaków, a nie ma znaczenia to, jakieto są znaki.

Przykład 6.9. Zliczanie wystąpień wybranego znaku

Czasami chcemy sprawdzić, ilokrotnie wybrany znak występuje w tekście zapisanymw komórce. Rysunek 6.12 przedstawia rozwiązanie.

Rysunek 6.12.Zliczanie wystąpieńliter w tekście

Funkcja PODSTAW zamienia wybrany znak na tekst pusty, czyli praktycznie go usuwai zwraca tekst skrócony o tyle, ile wystąpień danego znaku zostało znalezionych. Odję-cie długości tekstu skróconego od długości tekstu pełnego informuje, ile razy dany znakzostał w tekście znaleziony.

Ponieważ funkcja podstaw odróżnia litery wielkie i małe, formuła w komórce A2 zliczyłajedynie wystąpienia wielkiej litery Z, a formuła w A3 jedynie wystąpienia małej litery z.

W zmienionej formule w komórce A4=DŁ($A$1)-DŁ(PODSTAW(LITERY.WIELKIE($A$1);"Z";""))

najpierw funkcja LITERY.WIELKIE zamienia wszystkie litery na wielkie, po czym wyszu-kuje w tekście wielką literę Z. W tak zmienionym tekście wielkie litery Z są zamienianena pusty tekst. Różnica długości tekstu pierwotnego i skróconego odpowiada liczbieznalezionych liter z (razem wielkich i małych).

Formuła w A5 działa analogicznie; również zlicza wszystkie litery z (wielkie i małe),dokonując przed podstawieniem tekstu pustego zamiany wszystkich liter na małe.

Page 21: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Rozdział 6. ♦ Funkcje tekstowe 155

PORÓWNAJ — EXACTFunkcja wbudowana, niedostępna w VBA.

Porównuje dwa teksty i zwraca wartość PRAWDA, jeśli są takie same, lub FAŁSZ, gdysą różne. Uwzględnia wielkość liter, ale ignoruje różnice w formatowaniu (patrzrysunek 6.13).

Rysunek 6.13.Porównaniebezpośrednie komóreka użycie funkcjiPORÓWNAJ

Składnia:

tekst1, tekst2 — porównywane teksty lub odwołania do komórekzawierających teksty (ciągi tekstowe).

Przykład 6.10. Zliczanie tekstów pisanych małymi (wielkimi literami)

W kolumnie A mamy zapisane kody jakichś operacji. Są to ciągi tekstowe złożone z literi cyfr. W kodach operacji przedpołudniowych użyto liter małych, a w kodach operacjipopołudniowych — liter wielkich. Naszym zadaniem jest policzenie operacji przedpo-łudniowych i popołudniowych. Rozwiązanie zostało pokazane na rysunku 6.14.

Rysunek 6.14.Użycie funkcjiPORÓWNAJdo zliczania tekstówpisanych małymi bądźwielkimi literami

Formuła użyta w kolumnie B (pokazana na rysunku 6.14 na pasku edycji)=JEŻELI(PORÓWNAJ(LITERY.MAŁE(A2);A2);1;0)

daje 1, gdy wszystkie litery występujące w tekście są małe.

Jeżeli w tekście w komórce A2:

nie ma liter wielkich, oba teksty LITERY.MAŁE(A2) i A2 będą identyczne, więcformuła PORÓWNAJ(LITERY.MAŁE(A2);A2) zwróci wartość PRAWDA — wówczasfunkcja JEŻELI zwróci wartość drugiego argumentu, czyli 1;

Page 22: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

156 Część II ♦ Funkcje

są litery wielkie, to teksty LITERY.MAŁE(A2) i A2 będą różne i formułaPORÓWNAJ(LITERY.MAŁE(A2);A2) zwróci wartość FAŁSZ, a funkcja JEŻELIwartość trzeciego argumentu, czyli 0.

W analogiczny sposób można przeanalizować działanie formuły=JEŻELI(PORÓWNAJ(LITERY.WIELKIE(A2);A2);1;0)

użytej w kolumnie C do zliczania tekstów zapisanych wielkimi literami.

POWT — REPTFunkcja wbudowana, dostępna w VBA.

Tworzy ciąg tekstowy, powtarzając podany tekst określoną liczbę razy.

Składnia:

tekst — tekst, który ma być powtarzany,

ile_razy — liczba dodatnia określająca liczbę powtórzeń tekstu.

Jeśli argument ile_razy

ma wartość 0, funkcja POWT zwraca "" (pusty tekst),

nie jest liczbą całkowitą, jest do takiej liczby obcinany2.

Wynik funkcji POWT nie może być dłuższy niż 32 767 znaków. W przeciwnym wypadkufunkcja zwróci wartość błędu #ARG!.

Przykład 6.11. Tworzenie prostego histogramu

Funkcji POWT można użyć do prostej graficznej prezentacji danych, co zostało pokazanena rysunku 6.15.

Rysunek 6.15.Użycie funkcji POWTdo prostej graficznejprezentacji danych

2 Obcinany, a nie zaokrąglany zgodnie z regułami arytmetyki, np. ile_razy = 3,7 spowoduje trzykrotne

powtórzenie tekstu (przy zaokrągleniu byłyby to 4 powtórzenia).

Page 23: Excel. Funkcje w przykładach - pdf.helion.plpdf.helion.pl/exfunk/exfunk-6.pdf · † Funkcje logiczne † Funkcje daty i czasu † Funkcje informacyjne † Funkcje wyszukiwania †

Rozdział 6. ♦ Funkcje tekstowe 157

PRAWY — RIGHTFunkcja wbudowana, niedostępna w VBA.

Zwraca ostatni znak lub znaki wyodrębnione z ciągu tekstowego.

Składnia:

tekst — ciąg tekstowy lub odwołanie do komórki zawierającej ciąg tekstowy,zawierający znaki, które mają być wyodrębnione.

liczba_znaków — liczba znaków, jakie ma zwrócić funkcja PRAWY. Argumentliczba_znaków musi być większy lub równy zeru. Argument opcjonalnydomyślnie równy 1.

Jeśli argument liczba_znaków jest większy od długości tekstu, to funkcja PRAWY zwracacały tekst.

O zastosowaniu funkcji PRAWY była już mowa w przykładzie 4.3.

SZUKAJ.TEKST — SEARCHFunkcja wbudowana, dostępna w VBA.

Zwraca pozycję (numer znaku, licząc od lewej), na której po raz pierwszy szukanyznak lub ciąg znakowy (szukany_tekst) wystąpił w tekście przeszukiwanym (obej-mujący_tekst).

Od funkcji ZNAJDŹ różni się nieodróżnianiem liczb wielkich i małych oraz dopuszczeniemdo stosowania znaków zastępczych.

Składnia:

szukany_tekst — tekst, którego szukamy, lub odwołanie do komórki zawierającejtekst szukany,

obejmujący_tekst — tekst (odwołanie do komórki zawierającej tekst), w którymszukany_tekst jest szukany,

liczba_początkowa — numer znaku w argumencie obejmujący_tekst, od któregoma się zacząć przeszukiwanie. Pominiecie oznacza użycie domyślnej wartości 1.

asedzielewski
Prostokąt