EUROPA – OJCZYZNA NASZYCH OJCZYZN

Opracowanie: Arkadiusz MaćkowiakRedakcja: Magdalena HinzOpracowanie graficzne: Grzegorz JanikProjekt okładki: Sandra DudekZdjęcia: Fotolia.com; Wikipedia.pl

© Copyright by Wydawnictwo Harmonia, 2011

Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6 tel. 58 348 09 50, 58 348 09 51 fax 58 348 09 00 e-mail: [email protected]

Szczegółowe informacje o naszych publikacjach:www.harmonia.edu.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.

ISBN 978-83-7134-517-3

Gdańsk 2011 – Wydanie I

3

Nasza ojczyzna, Polska, leży w Europie.Europa jest jednym z siedmiu kontynentów. Znajduje się w północnej części kuli ziem-

skiej (zajmuje zaledwie 2% jej powierzchni). Granice Europy są wyznaczone przez:•na północy – Ocean Arktyczny•na wschodzie – znajdujące się w Rosji góry Ural•na południu – Morze Śródziemne i Morze Czarne•na zachodzie – Ocean Atlantycki.

W przeważającej części Europa jest terenem nizinnym. Góry znajdują się na południu kontynentu oraz na północy, na Półwyspie Skandynawskim. Najwyższe z nich są Alpy. Przez Europę przepływa wiele rzek, jednak w skali światowej nie są one zbyt długie. Najdłuższą rzeką europejską jest rosyjska Wołga. W Rosji również położone jest naj-większe jezioro – Ładoga.

W Europie znajduje się 46 państw, z czego trzy: Rosja, Kazachstan i Turcja, leżą częś-ciowo w Europie i częściowo w Azji. W tej książce jest przedstawionych 38 krajów. Na liście tej nie ma Kazachstanu i Turcji, gdyż tylko niewielka część ich terytorium znajduje się na naszym kontynencie, oraz kilku najmniejszych: Andory, Monako, Liechtensteinu, Malty, San Marino i Watykanu. Nie uwzględniono również Kosowa – państwa, które jest uznawane za niepodległe tylko przez niektóre kraje.

Opis każdego państwa zawiera między innymi położenie, ukształtowanie terenu, sto-licę, liczbę i nazwę mieszkańców, język urzędowy, zabytki, atrakcje turystyczne, cieka-wostki, a także informację, czy dane państwo należy do Unii Europejskiej. Na podstawie takiej notatki dziecko odpowiada na pytania, a także wypełnia tabelkę z podstawowymi danymi. Poza tym koloruje flagę oraz fragment mapy z krajem i jego sąsiadami. Gdy pozna już całą Europę, może rozwiązać znajdujące się na końcu książki zadania. Dla ułatwienia może korzystać z atlasu.

4

ALBANIA

Albania to niewielki kraj leżący na Półwyspie Bałkańskim, nad Morzem Adriatyckim i Morzem Jońskim. Większość tego kraju pokrywają wysokie góry. Jedynie w zachodniej części ciągnie się pas nizinny.

Albania jest jednym z najbiedniejszych państw europejskich, ponieważ przez wiele lat rządzili nią komuniści, którzy izolowali ją od reszty świata. Stolicą kraju jest jedyne większe miasto – Tirana. Ponad połowa mieszkańców żyje na wsi.

W Albanii mieszkają ponad trzy miliony Albańczyków i Albanek. Mówią oni po albańsku. Jest to bardzo stary naród zamieszkujący te ziemie od kilku tysięcy lat. Najsłynniejszą Albanką była Matka Teresa z Kalkuty.

Samochody albańskie mają oznaczenie AL. Albania nie należy do Unii Europejskiej.

1. Gdzie leży Albania?2. Jaki krajobraz jest najczęściej spotykany w Albanii?3. Od jak dawna Albańczycy zamieszkują swoją ziemię?4. Najbardziej znaną na świecie Albanką była zakonnica opiekująca się ludźmi chorymi i bezdomnymi

w Kalkucie w Indiach. Jak się nazywała?

Pokoloruj f lagę Albanii:• dwugłowego orła – na czarno• tło, czyli pozostałą część – na czerwono

Pokoloruj Albanię na czerwono, a jej sąsiadów:•Czarnogórę (oznaczoną literami MNE) – na niebiesko•Kosowo – na fioletowo•Macedonię (oznaczoną literami MK) – na żółto •Grecję (oznaczoną literami GR) – na zielono

MNE

MK

GR

Kosowo

AL

Oznaczenie literowe samochodów

Stolica

Język

Liczba mieszkańców

Nazwa mieszkańca kraju

Nazwa mieszkanki kraju

Członek Unii Europejskiej

5

AUSTRIA

Austria leży w środkowej Europie, na południe od Niemiec i Czech. Ponad połowę powierzchni kraju zajmują bardzo wysokie góry Alpy. Jest w nich bardzo dużo hoteli, wyciągów narciarskich i atrak-cji turystycznych. Dlatego też chętnie przyjeżdżają tam turyści, a zwłaszcza narciarze w czasie zimy. Stolicą Austrii jest Wiedeń, przez który przepływa rzeka Dunaj. W Wiedniu mieszkał kiedyś cesarz, który rządził znaczną częścią środkowej Europy. Na dworze cesarskim grywał przez pewien czas najsłynniejszy kompozytor austriacki Wolfgang Amadeusz Mozart.

W Austrii mieszka ponad osiem milionów ludzi. Mieszkańców tego państwa nazywamy Austria-kami, a mieszkanki – Austriaczkami. Austriacy mówią po niemiecku.

Samochody austriackie oznaczone są literą A i f lagą Unii Europejskiej, co oznacza, że kraj ten należy do Unii.

1. Jak się nazywają góry położone w Austrii?2. Kto i dlaczego upodobał sobie te góry w okresie zimowym? 3. Jak się nazywa rzeka przepływająca przez Wiedeń?4. Kto był najsłynniejszym kompozytorem (muzykiem) austriackim?

Pokoloruj f lagę Austrii:• górny i dolny pas – na czerwono• środkowy pas zostaw niepokolorowany, czyli biały

Pokoloruj Austrię na czerwono, a jej sąsiadów:•Niemcy (oznaczone literą D) – na żółto•Czechy (oznaczone literami CZ) – na niebiesko• Słowację (oznaczoną literami SK) – na brązowo•Węgry (oznaczone literą H) – na zielono• Słowenię (oznaczoną literami SLO) – na fioletowo•Włochy (oznaczone literą I) – na pomarańczowo• Szwajcarię (oznaczoną literami CH ) – na różowo

D

CZ

ASK

HSLO

I

CH


Stolica

Język





6

BELGIA

Belgia jest niewielkim państwem usytuowanym między Francją, Holandią a Niemcami, mającym dostęp do Morza Północnego. Ani pod względem kulturowym, ani językowym nie jest to jeden kraj, ale co najmniej dwa: Flandria położona na północy i Walonia znajdująca się na południu. W Belgii są trzy języki urzędowe: niderlandzki, francuski i niemiecki. Głową państwa jest król.

Belgię zamieszkuje ponad 10 milionów ludzi. Mieszkańca tego kraju nazywamy Belgiem, a miesz-kankę – Belgijką.

Stolicą Belgii jest Bruksela. Ze względu na to, że w mieście tym znajduje się dużo urzędów unijnych, uważane jest ono również za stolicę Unii Europejskiej. Każdy, kto był w Brukseli, widział zapewne słynną fontannę w kształcie siusiającego chłopca.

Belgijskie samochody na tablicach rejestracyjnych mają literę B i f lagę Unii Europejskiej.

1. Jak nazywają się dwa główne regiony Belgii?2. Jakie są w Belgii języki urzędowe?3. Jaki słynny zabytek znajduje się w Brukseli?4. Dlaczego Bruksela uważana jest za stolicę Unii Europejskiej?

Pokoloruj f lagę Belgii:• pas z lewej strony – na czarno• pas środkowy – na żółto• pas z prawej strony – na czerwono

Pokoloruj Belgię na czerwono, a jej sąsiadów:•Holandię (oznaczoną literami NL) – na zielono•Niemcy (oznaczone literą D) – na żółto•Luksemburg (oznaczony literą L) – na fioletowo•Francję (oznaczoną literą F) – na niebiesko

NL

D

L

B

F


Stolica

Język





7

BIAŁORUŚ

Białoruś to średniej wielkości państwo znajdujące się w Europie Wschodniej. Kiedyś należało do Związku Radzieckiego, niepodległość uzyskało w 1991 roku. Kraj zamieszkiwany jest przez Biało-rusinów i Białorusinki. Liczba mieszkańców wynosi ponad dziewięć milionów. Obowiązują tu dwa języki urzędowe: białoruski i rosyjski. Stolicą jest Mińsk.

Białoruś jest krajem nizinnym, pozbawionym pasm górskich i dostępu do morza, ale za to bardzo zasobnym w wodę. Największe rzeki tego kraju to Berezyna, Prypeć, Niemen i Dniepr. W Białorusi znajduje się też wiele jezior i bagien.

Ciekawostkę stanowi fakt, że na terenie Białorusi urodziło się wielu słynnych Polaków, m.in. Adam Mickiewicz i Tadeusz Kościuszko.

Białorusini nie należą do Unii Europejskiej. Tablice rejestracyjne samochodów jeżdżących w tym państwie mają kod literowy BY.

1. W jakiej części Europy leży Białoruś?2. Wymień trzy rzeki, które przepływają przez kraj Białorusinów.3. Do jakiego państwa należały tereny Białorusi?4. Jacy słynni Polacy urodzili się na Białorusi?

Pokoloruj f lagę Białorusi:• górny pas – na czerwono• dolny pas – na zielono

Pokoloruj Białoruś na czerwono, a jej sąsiadów:•Rosję (oznaczoną literami RUS) – na niebiesko•Ukrainę (oznaczoną literami UA) – na brązowo•Polskę (oznaczoną literami PL) – na fioletowo•Litwę (oznaczoną literami LT) – na zielono•Łotwę (oznaczoną literami LV) – na pomarańczowo

LVRUS

UA

PL

LT

BY


Stolica

Język





8

BOŚNIA I HERCEGOWINA

Bośnia i Hercegowina powstała w 1992 roku w wyniku rozpadu Jugosławii. Położona jest w połu-dniowo-wschodniej Europie, na Bałkanach. Jest to mały, górzysty kraj posiadający dostęp do Morza Adriatyckiego. Stolicą państwa jest Sarajewo – miasto, którego duża część położona jest na stromych stokach, co decyduje o charakterystycznej zabudowie i układzie ulic.

Mieszkańców Bośni i Hercegowiny nazywamy Bośniakami i Bośniaczkami. Jednak narodowoś-ciowo jest to bardzo niejednolity kraj, gdyż mieszkają w nim Boszniacy, Chorwaci i Serbowie, którzy przez wiele lat toczyli między sobą wojny. Obecnie na tym terenie jest ich ponad cztery i pół miliona. Języki urzędowe w Bośni i Hercegowinie są trzy: bośniacki, chorwacki i serbski.

Bośnia i Hercegowina nie należy do Unii Europejskiej. Na tamtejszych samochodach znajduje się oznaczenie BIH.

1. Czym charakteryzuje się stolica Bośni i Hercegowiny?2. Jakie narodowości mieszkają w Bośni i Hercegowinie?3. Jak nazywamy mieszkańców Bośni i Hercegowiny?4. Do jakiego morza ma dostęp Bośnia i Hercegowina?

Pokoloruj f lagę Bośni i Hercegowiny:• trójkąt – na żółto• prostokąt i pole po lewej stronie – na niebiesko• gwiazdy – zostaw niepokolorowane

Pokoloruj Bośnię i Hercegowinę na czerwono, a jej sąsiadów:•Chorwację (oznaczoną literami HR) – na niebiesko• Serbię (oznaczoną literami SRB) – na zielono•Czarnogórę (oznaczoną literami MNE) – na żółto

MNE

SRBBIH

HR


Stolica

Język





9

BUŁGARIA

Bułgaria leży w południowo-wschodniej Europie, na Bałkanach. Ponad połowę powierzchni tego średniej wielkości kraju zajmują tereny wyżynne i górskie. Państwo ma siedem i pół miliona miesz-kańców, którzy posługują się językiem bułgarskim. Nazywamy ich Bułgarami i Bułgarkami.

Ze względu na dostęp do Morza Czarnego Bułgaria jest często odwiedzana przez turystów. Dwa największe ośrodki turystyczne to Słoneczny Brzeg i Złote Piaski. Stolicą jest Sofia – miasto, które zostało założone przez Rzymian na początku naszej ery. Znajdują się w nim między innymi zabyt-kowe cerkwie.

Bułgaria jest członkiem Unii Europejskiej. Z tego powodu samochody bułgarskie – oprócz swo-jego kodu literowego BG – oznaczone są f lagą Europy.

1. W jakim regionie Europy leży Bułgaria?2. Jak nazywają się dwa największe kurorty Bułgarii? 3. Do jakiego morza ma dostęp Bułgaria? 4. Kto założył Sofię, stolicę Bułgarii?

Pokoloruj f lagę Bułgarii:• pas dolny – na czerwono• pas środkowy – na zielono• pas górny – pozostaw niepokolorowany (biały)

Pokoloruj Bułgarię na czerwono, a jej sąsiadów:•Turcję (oznaczoną literami TR) – na brązowo•Grecję (oznaczoną literami GR) – na żółto•Macedonię (oznaczoną literami MK) – na niebiesko• Serbię (oznaczoną literami SRB) – na zielono•Rumunię (oznaczoną literami RO) – na fioletowo

SRB

MK

GR

TR

RO

BG


Stolica

Język





TR

Documents

EUROPA – OJCZYZNA NASZYCH OJCZYZN