78
Animal Science and Research Journal Estimation of Genetic Parameters for some Economic Traits of Azerbaijan Native Fowls Jafarnezhad, A., 1 Kamali, M., 2 Aminafshar, M., 3 Fatemi, J 1 Summary The purpose of this study, was mainly to estimate the heritability and surveying genetic trends of some underlying economic traits in five selected generations among west Azerbaijan native fowls. In this research, which was carried out on performance of 4725 male and female chickens, data were collected through five primary generations between 1994 to 1999. Genetic parameters and variance components of body weight at 12 weeks, egg number, mean egg weight and age at sexual maturity were taken into consideration. Univariate animal model was used to estimate variance components with the help of Derivative-Free Restriction Maximum Likelihood algorithm (DF-REML). Heritability of the above traits were 0.18 ± 0.03, 0.18 ± 0.04, 0.21 ± 0.03 and 0.43 ± 0.8 respectively. Furthermore, in order to determine genetic gain for these traits, linear regression coefficient of breeding values on generations was calculated. Then, statistical signification was verified using variance analysis principles. Only the regression coefficient of breeding values on generations related to weight at 12 weeks and egg number were positive and significant between all traits. Results only showed the significant genetic gain for these two traits. Key words: Heritability, Azerbaijan native fowls, Economic traits ---------------------------------------------------- 1-Department of Animal Science , Varamin Branch, Islamic Azad University 2- Department of Animal Science Research Institute 3- Department of Animal Science, Science and Research Branch of Tehran, Islamic Azad University

Estimation of Genetic Parameters for some Economic Traits ... · finisher period (P>0.05). However, mortality percentage in chicks received concentrated diets However, mortality percentage

  • Upload
    vuhanh

  • View
    217

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Animal Science and Research Journal

Estimation of Genetic Parameters for some Economic Traits of Azerbaijan Native Fowls Jafarnezhad, A.,

1 Kamali, M.,

2 Aminafshar, M.,

3 Fatemi, J

1

Summary

The purpose of this study, was mainly to estimate the heritability and surveying

genetic trends of some underlying economic traits in five selected generations among

west Azerbaijan native fowls. In this research, which was carried out on performance of

4725 male and female chickens, data were collected through five primary generations

between 1994 to 1999. Genetic parameters and variance components of body weight at 12

weeks, egg number, mean egg weight and age at sexual maturity were taken into

consideration. Univariate animal model was used to estimate variance components with the

help of Derivative-Free Restriction Maximum Likelihood algorithm (DF-REML). Heritability

of the above traits were 0.18 ± 0.03, 0.18 ± 0.04, 0.21 ± 0.03 and 0.43 ± 0.8 respectively.

Furthermore, in order to determine genetic gain for these traits, linear regression coefficient of

breeding values on generations was calculated. Then, statistical signification was verified

using variance analysis principles. Only the regression coefficient of breeding values on

generations related to weight at 12 weeks and egg number were positive and significant

between all traits. Results only showed the significant genetic gain for these two traits.

Key words: Heritability, Azerbaijan native fowls, Economic traits

---------------------------------------------------- 1-Department of Animal Science , Varamin Branch, Islamic Azad University

2- Department of Animal Science Research Institute

3- Department of Animal Science, Science and Research Branch of Tehran, Islamic Azad University

Animal Science and Research Journal

Comparison of wool characteristics of Arkhamerino, Ghezel and Moghani crosses

T. Farahvash 1

, J. Shodja 2, A. Raafat

2, A. Motallebiazar

3,

Abstract:

The aim of this study was to compare the characteristics of wool from Arkhamerino, Ghezel

and Moghani crosses. In order to evaluate fleece characteristics, wool samples were

obtained from 176 Arkhamerino×Ghezel (ARG) and 80 Arkhamerino×Moghani (ARM)

F1 crosses (aged 9-15 months). Samples were taken in spring from right mid-side during a

period of three years (1999-2001). Fleece characteristics including fiber diameter (FD),

fiber diameter variability (CVd), staple length (SL), kemp (KP) and medulation (MP)

percentage were analyzed. Average fleece characteristics of FD, CVd, SL, KP and MP for

ARG were 27.11±0.25µ, 36.6±0.59%, 11.94±0.32 cm, 1.56±0.35% and 7.33±0.72% and

for ARM were 26.18±0.46µ, 36.16±0.97, 10.95±0.39cm, 2.27±0.29 and 8.82±0.91,

respectively. Data were analyzed for genotype, sex, birth year and birth type by general

linear model (Glm) and the age of sheep (or lambs) considered as a cofactor in statistical

model. The genotype had a significant (P<0.05) effect on FD and ARM crosses had

produced finer wool. Sex significantly (P<0.05) affected FD, CVd and SL. Females had

finer wool with higher CV and longer staple. Year of birth had significant (P<0.05) effect

on SL (P<0.05). F1 crosses which were born in 2000 had shorter staples. The interaction

of genotype and the year of birth significantly (P<0.05) affected CVd. Type of birth had

no significant effect on fleece characteristics.

Key words: Sheep, Crossbreeding, Wool traits.

---------------------------------------------------- 1-Department of Animal science, Islamic Azad University- Shabestar branch, Iran.

2- Department of Animal science, Tabriz University, Iran.

3- Department of Herbal science, Tabriz University, Iran.

Animal Science and Research Journal

Effect of substitution of soybean oil with Rapeseed oil on performance and blood

parameters of broilers chicken Zarei.A

1., M.H.Bagheri Mansoori

2

Agriculture Research Center, Islamic Azad University-Karaj Branch, IRAN

Abstract This experiment was conducted to assess the effect of substitution of soybean oil (SBO) with

rapeseed oil (RSO) on performance and blood parameters of broilers chicken. A number of

300 one-day-old Ross broilers was randomly grouped into five treatments with four

replications. The treatment consisted of A (control group = 100% SBO), B (75% SBO+25%

RSO), C (50% SBO+50% RSO), D (75% SBO+25% RSO), E (100% RSO) during all period.

A significant (p<0.05) difference was observed in weight gain among the treatments during

starter and grower periods. The highest weight gain was observed in 100% SBO treatment,

and the lowest was obtained in 50% SBO+50% RSO treatment during starter period. The

highest weight gain was observed in 100% SBO treatment and the lowest was obtained in

75% SBO+25% RSO treatment for grower period. There was no significant difference in

weight gain in finisher and total period among the treatments. The feed intake during starter

and grower periods was significantly (p<0.05) different among the treatments. The highest

feed intake in starter period was observed in 100% SBO treatment and the lowest feed intake

was observed in 50% SBO+50% RSO treatment. The highest feed intake in grower period

was obtained in 100% SBO treatment and the lowest feed intake was obtained in 75%

SB+25% RSO treatment. There was no significant difference in feed intake in finisher and

total period among treatments. No significant difference was observed in feed conversion

ratio and production index among different treatments. The percentages of abdominal fat,

breast weight, femur weight, liver weight and pancreas weight among the treatments were not

significant but heart weight percentage among the treatments were significantly different

(p<0.05). The highest heart weight was observed in 50% SBO+50% RSO treatment and the

lowest heart weight was obtained in 100% SBO treatment. Serum parameters including total

cholesterol, total triglycerides, high density lipoprotein (HDL) and low density lipoprotein

(LDL), were not significantly different among the treatments.

Key Words: broiler, rapeseed oil, performance, abdominal fat, cholesterol

---------------------------------------------------- 1-Department of Animal Science , Karaj Branch, Islamic Azad University

2-Department of Animal Science , Karaj Branch, Islamic Azad University

Animal Science and Research Journal

Effect of dietary dilution of energy and nutrients during different growing

periods on performance of Ross broilers

Tooci, S ., N.Rafati

Abstract

A complete random design was conducted to evaluate the effect of dietary dilution of energy

and nutrients during different growing periods on performance of Ross broilers. Chicks in

each treatment received concentrated and diluted diets during different stages of growing

periods (starter, grower and finisher). The diets were mainly based on maize and soybean

meal and had constant ratio of metabolizable energy/nutrients.

It was found that feed intake and feed conversion ratio of chicks received concentrated diets

during all stages of growing periods were same as the chicks received diluted diets during

finisher period (P>0.05). However, mortality percentage in chicks received concentrated diets

during all stages of growing periods was significantly higher than other treatments (P≤0.05).

Based on the results of this experiment, diluted diet for finisher period of growing of Ross

broilers male chicks is suggested.

- Department of Animal Science -Islamic Azad University – Karaj Branch

- Department of Animal Science -Tehran University

Animal Science and Research Journal

Investigation of Hardy-Weinberg Equilibrium and Polymorphism in Honeybee

Populations in the North-Western of Iran Using Microsatellite Analysis

Asadi, N., 1 S. Khederzadeh,

2 and S. Amirinia

3

Abstract

In order to population investigating in honeybee colonies of North-western of Iran, after

sampling from apiaries of east Azerbaijan, west Azerbaijan and Ardabil Provinces, 9

important markers of microsatellite were used. After loci amplifying in PCR and

genotyping, Statistical analyses for determining different parameters were estimated by

software. In this research, among the studied loci, A7 locus had the most alleles and A35 and B124 loci had the least alleles and A14 & A24 were monomorph. The most level of

Polymorphic information content were noticed in A107 & A7 loci and the least in A35

locus. Considering the heterozygosity, the highest of observed and unbiased expected

heterozygosity were noticed in A107 locus (0/983, 0/921) and the lowest of observed and

unbiased expected heterozygosity were observed in A88 (0/101) and A35 (0/481) loci,

respectively. The highest and lowest of Shannon's index were in A107 (2/640) and A35

(1/018) loci, respectively. In this study, A107 and A7 loci were in equilibrium and other

loci were indicated Hardy-Weinberg disequilibrium.

Keyword: Honeybee, Hardy-Weinberg equilibrium, Polymorphism, Microsatellites

----------------------------------------------------

1- Department of Animal Science Research Institute of Jihad-e- Agriculture Ministry

2- Department of Animal Science, Ramin Agricultural and Natural Resources University

3-Department of Biotechnology, Animal Science Research Institute of Iran

Animal Science and Research Journal

Polymorphism Investigating of West Azerbaijan Honeybee Colonies Using Microsatellite

loci

Asadi, N., 1 S. Khederzadeh,

2 and S. Amirinia

3

Abstract

In order to polymorphism study of honeybee colonies of west Azerbaijan Provinces, after

sampling from apiaries, for study of diversity in population, 9 important loci of

microsatellite were used. After loci amplifying in PCR and genotyping, Statistical

analyses for determining various parameters were estimated by software. In this research,

among the studied loci, A7 and B124 loci had the most and least alleles and A14 & A24

loci were monomorph. The most and the least level of polymorphic information content

value were noticed in A7 and A35 loci, respectively. Considering the heterozygosity, the

highest of observed and unbiased expected heterozygosity were noticed in A107 locus

(1/000, 0/897) and the lowest of observed and unbiased expected heterozygosity were

observed in B124 (0/000) and A35 (0/233) loci, respectively.

Keyword: Honeybee, Polymorphism, Microsatellite

---------------------------------------------------- 1- Department of Animal Science Research Institute of Jihad-e- Agriculture Ministry

2- Department of Animal Science, Ramin Agricultural and Natural Resources University

3- Department of Biotechnology Animal Science Research Institute of Iran

Animal Science and Research Journal

Comparison of the effect of diets formulated according to total versus digestible essential

amino acids on broiler performance

R.Hajikhani1, N.Eila

2, H.Akbari Jour

2, A.Zarei

1 , A.Afsar

Abstract:

This study was carried out to compare the effect of corn-based diets formulated according to

estimated total versus digestible essential amino acids on broiler performance. A number of

400 one day male Ross broiler chicks were used in a completely randomized design with

factorial arrangement to assess the effect of the diets. Factors were amino acid criterion (total

versus digestible) and diet concentration (according to catalogue suggestion versus lower

concentration than catalogue). The studied traits were: feed consumption, weight gain and

feed conversion ratio. Three birds were used for determining antibody titration of Newcastle

disease and carcass characteristics including: carcass ratio, breast efficiency, femur efficiency,

abdominal fat percentage, heart percentage and pancreas percentage. Results of total feed

consumption showed that only the effect of diet concentration and amino acid criterion×diet

concentration were significant (P≤0.05) so that, diluted diets were consumed more as

compared to catalogue suggestion. In total weight gain and feed conversion ratio, the effect of

amino acid criterion and amino acid criterion×diet concentration were significant (P≤0.05)

and catalogue concentrated diets formulated according to total digestible amino acids showed

a better performance compared to the others. None of the carcass traits were significantly

affected by treatments. Diets with catalogue concentration and digestible amino acid criterion

had the most titration of antibody.

1-Department of Animal Science , Karaj Branch, Islamic Azad University

2-Department of Animal Science , Karaj Branch, Islamic Azad University

3-Department of Animal Science , Varamin Branch, Islamic Azad University

Animal Science and Research Journal

A study on impact of informal technical and vocational training course on technical

efficiency: Case study of cattle fattening training course in Isfahan province

Vali Borimnejad

The level of technical efficiency for fattening units and relationship of estimated technical

level with the criterion of extension services contact (contribution in fattening courses and

contact to extensioner in fattening units) have been evaluated using stochastic frontier

method. The necessary information for present study was obtained from cross-section data of

100 fattening units in Isfahan province in 2001. Contact with extension services by presence

of extensioner in the units and contribution in fattening courses should have significant effects

on explaining the technical efficiency levels of the units.

Keywords: Economic Effects– Cattle Breeding –Technical Efficiency- Path Analysis

---------------------------------------------------- 1- Islamic Azad University – Karaj Branch

1387 دبض 2هدل داؾ دظؾ ػلم داه خلذ

ریسماار ای ای زوبرعسل آذربایجان غربی با استفاد از جایگا بررسی چىدضکلی مجد در کلىی

3ب ، ػشع اهش2، كبثش خذسصاد1اهلل اػذ ؼوز

چکید

ثشداس اص کذب ػش هذسى اي ب صجسػؼل اػشبى آرسثبدبى غشث، دغ اص و کلهظس ثشسػ سع هخد دس ث

سؼي طسخ ش آلل، سػظ PCR ػل سکک دغ اص سکثش شخبگب ث. اػشفبد گشدذ ـبگش سضهباس صجسػؼل9اػشبى، اص

A7 B124خبگب ب هسد هغبلؼ، دس اي دظؾ اص هبى خبگب. خوؼش ادبم دزشفز افضاسب هشثع، آبلضب دسى شم

ثـششي کوششي هقذاس هحشا . ض ههسف ثدذA14 A24ب ؿذ خبگب سشست داسا ثـششي کوششي آلل هـبذ ث

ثـششي ششصاگػش هـبذ ؿذ ثـششي ششصاگػش . وببى ؿذA7 A35ب سشست دس خبگب ب ث چذؿکل خبگب

سشست کوششي ششصاگػش هـبذ ؿذ هسد اشظبس باست ض ث A107( 000/1 897/0)هسد اشظبس باست دس خبگب

.هـبذ گشدذ B124( 000/0) A35( 233/0)ب دس خبگب

صجسػؼل، چذؿکل، سضهباس: ای کلیدی ياش

;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

اسؿذ طشک اكالح ظاد صجسػؼل، هؤػؼ سحققبر ػلم داه کـس کبسؿبع- 1

اسؿذ سؿش طشک اكالح ظاد دام، داـگب کـبسص هبثغ عجؼ ساهي آهخش کبسؿبػ داؾ- 2

ػض بر ػلو ثخؾ ثسکلط، هؤػؼ سحققبر ػلم داه کـس- 3

...ب صجسػؼل ثشسػ چذؿکل هخد دس کل

2

مقدم

صجسػؼل دس سلذ هحلالر کـبسص، ثقبء اداه ؼل ثؼبس اص گببى احبء هحظ صؼز، قؾ ثؼبس سؼي کذ ا

عس ک ػن ثضسگ اص سلذار هخشلف گب حش هحلالر داه ث عس هؼشقن ب غشهؼشقن ث فؼبلز اي حـش هفذ داسد، ث

ثبؿذ ک ک اص هـکالر هخد، ضؼف دس ثخؾ . (3)اثؼش اػز هشأػفب كؼز صجسداس اشاى ثب چبلؾ ب هشؼذد سثش ه

ثبؿذ. اكالح ظاد صجسػؼل اػز دغ . الي گبم ثشا ل ث اكالح ظاد ذفوذ، هـخق ودى ػبخشبس طشک هخد دس خوؼز ب ه

ب ثلذهذر ذف داس، كفبر سض کشد دس ع ثشبه ساى ثشا اكالح ظاد خوؼز ب ثشبه اص سؼي هضاى سع هخد، ه

دس ػبل ب اخش، سکک ب دـشفش طشک . (2)اقشلبد هسد ظش سا اشخبة كفبر بهغلة اي خوؼز ب سا حزف ود

اص اثضاسب طشک . سجذل گشدذ اػزDNAهظس ؿبػب سفبر ثي افشاد دس ػغح هلکل هلکل ث اثضاس قبثل اػشوبد ث

ا ثي افشاد خوؼز، ثشسػ ػبخشبس ، هـخق ودى الذي آب، ساثظ ؿدش کبسآهذ ک ثشا سؼي ز حابر ال غش ال

ساى ث ـبگشب سضهباس اؿبس ود ک دظـگشاى اص چذؿکل ثبال آب ث سوبض خوؼز کبسگش ؿذ، ه هظس آبلض ب ث

ب، سؼي هـأ اخذاد دگش ساثظ هسفلطک سفشبس دس ػغح هخشلف طشک ثشسػ سفبر ب هخد دس ثي گ

ک ثب كفبر هغلة ب خغشػبص ساثش ب آب خاهغ، هغبلؼبر ؿدش ا ثشا ؿبػب دػشگ طشک ثب طى ب ػبهل ثوبس

اذ، ؿبػب اخشالفبر ثي افشاد هخشلف ک خوؼز ؿبخز اكل سکبهل اـؼبة ب گب دس ساثغ حابر ال گ

طه هشکذسب DNAػاى هثبل اص خول هغبلؼبس ک ثش س ث. (9 8)گشذ حابر گببى ثش هخاهغ غش دس

3اؿبس ود ک ثب سحقق ثش س (1995) وکبساى ساى ث هغبلؼبر اػشبح صجسػؼل كسر گشفش اػز ه ظاد آفشقب

4 ( کبدؼغ، اػکبسالسباششهؼب) صجسػؼل، ـبى دادذ ک هبگي (ػکشدب کبسکب ،لگػشکب ،هلفشا) ظاد اسدب

عس هؼ ششصاگػش هبگي سؼذاد آلل ب دس صشگ فشاک وکبساى . ب اسدب اػز داس ثـشش اص صشگ ب آفشقب، ث

آلل خبگب ب دس ساثغ ثب سؼي سع طشک صجسػؼل ثب اػشفبد اص ـبگشب سضهباس، ـبى دادذ ک فشاا (2001)

دس (2003)دالسآ وکبساى . داس ذاسذ سضهباس ا هشثط ث ـز خوؼز صجسػؼل آفشقب کؼبى ثد ثب ن اخشالف هؼ

خبگب سضهباس ا، 8ثب اػشفبد اص چذؿکل هخد دس دظـ دگش ثش س ػبخشبس طشک خوؼز ب صجسػؼل خضش ثبلشک

ب ثگب هسد سذذ قشاس گشفش شد گشفشذ ک اص لحبػ ػبخشبس طشک، خوؼز ب صجسػؼل اي خضش سػظ سد هلک

. خوؼز ب هخد ثبذ هسد حوبز ظاد قشاس گشذ

چذؿکل هخد دس اي ، صجسػؼل اػشبى آرسثبدبى غشثثب سخ ث ػذم خد اعالػبر اص ػبخشبس طشک خوؼزدس اي سحقق ض

. گشدد ـبگش سضهباس ثشسػ ه9خوؼز، ثب اػشفبد اص

ماد ي ريش ا كسر سلبدف اشخبة اص ش کل سؼذاد دس اي دظؾ، صجسػشبى ب اػشبى آرسثبدبى غشث ثشحؼت ظشفز سؼذاد کل ث

عس سلبدف و7 ال 5 ب دس هدبسر . گش دس دسى ظشف حب اسبل هغلق قشاس داد ؿذ صجس کبسگش خاى ث ػذغ و

گشاد سب صهبى اػشخشاج - 20خ ث آصهبـگب ثسکلط هؤػؼ سحققبر ػلم داه کـس هشقل دس دهب DNAدسخ ػبش

Apis mellifera intermissa

Apis mellifera scutellata

Apis mellifera capensis

Apis mellifera mellifera

Apis mellifera ligustica

Apis mellifera carnica

Apis mellifera cecropia

1387 دبض 2هدل داؾ دظؾ ػلم داه خلذ

3

ح كسر دزشفز ک . گذاس گشدذذ ب صجسػؼل هشؼلق ث ش خوؼز ث گش اص کل اشخبة هبعق، صجسػشبى ب و

ب ثشاذ الگ هبػج اص آى خوؼز ثبؿذ .و ب ث سؽ اكالحDNAػذغ، ب کو کف، ثب د سؽ اػذکششفشهشش (1) اػشخشاج CTABؿذ و دغ اص اسصبث

. سقق ؿذذ50 ث 1 ث ؼجز DNAب دسكذ، و8/0الکششفسص ثش س طل آگبسص

ـبگشب هـششک هسد اػشفبد دس اکثش ) ـبگش سضهباس هن صجسػؼل 9، اص ثشا ثشسػ سع هخد دس داخل خوؼزػذغ

اػشفبد گشدذ ک سال آغبصگشب آى اص A88 ،A107 ،A7 ،B124،A113 ،A35 ،A14، A24 A43ثب بم ب (سحققبر

ػبص ؿشاظ NCBI ػبز (6)هقبالر هؼشجش کذ دس حبکن ثش ش ـبگش اص لحبػ غلظز هاد ؿشکزPCR اخز ؿذ دغ اص ث

اکشل آهذ PCRهحلالر ، (2خذل)ب حشاسس چشخ (1خذل )اکؾ عس هدضا ثش س طل دل دسكذ ثبسگش 8 ش کذام ث

ادبم دزشفز د چبک ش طل ض ث ـبگش صى هلکل (over night) کل الکششفسصب دس عل ؿت . الکششفسص گشدذذ

.اخشلبف داد ؿذ

PCRغلظت اجسای ياکىص - 1جديل

اجسای ياکىص غلظت وایی

X1 ثبفشPCR

mM5/1 MgCl2 μM5/0 آغبصگشبμM200 dNTPs

unit/μl 5/0 آضنTaq دل هشاص

ng/μl100 DNA الگ ddH2Oهشغش

ای حرارتی - 2جديل PCRدما ي زمان چرخ

زمان ( c )درج حرارت PCRمراحل

ػبص ال 1 دقق c94 9اػشؿش

ػبص 2 ثب c94 30اػشؿش

ثب c58-55 30اسلبل آغبصگش 3

ثب c72 30ثؼظ آغبصگش 4

- - ( هشسج35 )4 ال 2سکشاس هشحل 5

دقق c72 9ثؼظ ب آغبصگش 6

- PCR c4گذاس هحلل دس دػشگب 7

اص گش اذثبص ، عل آلل ب ثشاػبع خفزAnalyzer 3.1 Gel-Proثب اػشفبد اص ثشبه دغ اص سگ آهض اػکي ودى طل ب،

(.1ؿکل)ػذغ طسخ افشاد سؼي گشدذ

ؿذ ، ششصاگػش هـبذPICسدض سحلل آهبس داد ب دس ساػشب سؼي فبکشسب وچى هؼبسب چذؿکل، هؼبس

ثب اػشفبد اص شم افضاسب (وب سػظ آصهى هشثغ کب ؼجز دسػز)جشگ -هسد اشظبس باست ، ؿبخق ؿبى سؼبدل بسد

(. 12 11، 10)ثشآسد گشدذ GenAIEx 6 ،POPGENE 1.31 1.8 HETهخشلف وچى

...ب صجسػؼل ثشسػ چذؿکل هخد دس کل

4

وتایج ي بحث ب صجسػؼل آرسثبدبى غشث ثد شبح حبكل اص خبگب ب هسد ثشسػ، ثبگش خلكبر اخشلبك هخد دس کل

ب، ظاد ب، (6 5، 4)دذ ک اي ـبگشب ثشاػبع اػشفبد آب دس سحققبر هخشلف ـبى ه ، داسا کبسثشد ثبال دس سفکک گ

ب کو کف . ثبؿذ سد ب خوؼز ب هخشلف ه حبكل سػظ دػشگب اػذکششفشهشش، ـبى داد ک خزة س DNAاسصبث

ب ب ثد هـبذار ثش س طل آگبسص ض، شبح وRNAدذ ػذم آلدگ دشسئ اػز ک ـبى 8/1-2 ثي DNAو

ب ک سػظ دػشگب اػذکششفشهشش اسصبث ؿذ سا سأذ ود . حبكل اص فقذاى آلدگ و

هشاص سکثش ؿذA88،A107 ،A7 ،B124،A113 ،A35 ،A14 A24 خبگب 8دس اي سحقق، خبگب . دس اکؾ صدش ا دل

A43 ػبص ؿشاظ هغبثقز (1995) آى، سکثش گشدذ ک اي شد ثب شبح اػشبح وکبساى PCR ػلشغن سغشار هخشلف دس ث

ثدى ؿشاظ . ذاؿز PCRسکثش اذ آل خبگب ب حبک اص ث ب حشاسس اص ظش سؼذاد ػکل، دهب ) اص لحبػ غلظز اخضاء چشخ

. ـأر گشفش اص اخشالف ظاد اػزA43 ػذم سکثش دس خبگب (1ؿکل )اػز (اسلبل صهبى

( Roche ضرکت 13وطاوگر يزن ملکلی ) درصد 8ضد بر ريی شل آکریل آمید الگی آللی مطاد- 1ضکل

داه آلل دس خبگب ب سحز ثشسػ ثب خد اخشالفبر اذک، ضدک ث هحذد آلل هغبلؼبر ادبم ؿذ سػظ اػشبح وکبساى

(. 3خذل )ثد (1995)

دامىۀ آللی جایگا ا - 3جديل

A24A14A35A113B124 A7A107A88 جایگا

(bp ) دامىۀ آللی

دامىۀ آللی مطاد ضد 168-134 210-137 188-99 271-199 236-184 148-78 216-214 104-102

داسا کوششي سؼذاد آلل B124ؿذ خبگب داسا ثـششي سؼذاد آلل هـبذA7دس ثي خبگب ب سحز هغبلؼ، خبگب

سشست دس خبگب ب ثـششي کوششي سؼذاد آلل هؤثش ض ث. ههسف ثدذA14 A24 خبگب ب (4خذل )ؿذ هـبذ

A7 A35 ثـششي کوششي (2002)دس سحققبر دالسآ وکبساى . ثب شبح ػبش هحققي هغبثقز ذاؿز (4خذل ) هـبذ ؿذ

A7ب سشست دس خبگب ض ث (1995) دس سحققبر اػشبح وکبساى A35 A88ب سشست دس خبگب ؿذ ث سؼذاد آلل هـبذ

A24اخشالف هخد دس ثي سؼذاد آلل هـبذ ؿذ آلل هؤثش اي دظؾ ثب هغبلؼبر كسر گشفش ثش س . هـبذ ؿذ اػز

1387 دبض 2هدل داؾ دظؾ ػلم داه خلذ

5

ظادب هخشلف صجسػؼل هؼول ػبش کـسب ـأر گشفش اص عجؼز سغشدزش هشع ـبگشب سضهباس دس ظادب

.ب هخشلف اػز خوؼز

خبگب ) هـبذ گشدذ ک ثب سخ ث سؼذاد آلل هؤثش اي خبگب بA7 A35 ب دس خبگبPICثـششي کوششي هبگي اسصؽ

A7 3/11 خبگب A35 3/1) ثبال ثدى اسصؽ . (4خذل )، اي سذ هغق اػزPIC خلكب دس خبگب ب A7 A107 ػذغ

دلل هـد ثش چذؿکل صبد اي خبگب ب اص عشف ثبگش کبسآهذ ثبال آب دس A113A88 ث هضاى کوشش دس خبگب ب

ثبؿذ . سوبض طسخ ب هخد دس خوؼز ب ه

) دس خوؼز آرسثبدبى غشث، ثب آصهى هشثغ کب ثب آصهى ؼجز دسػز وب A107 ،A7، خبگب ب (P<005/0ػغح آهبس

A35جشگ خبگب ب - دس سؼبدل بسدA88 ،B124 A113داس سا اص اي سؼبدل ـبى دادذ کذ ب . احشاف هؼ

ػضا دس اهش اي احشافبر ؼشذ اؿششاک قبط هخشلف کذ سأثش دزش اص کذب هخد دس هشص ب، داسا قؾ ث هخشلف کل

. ثبؿذ ب ه جشگ دس اکثش خبگب-هـششک، ػبهل دس ساػشب ػذم سؼبدل بسد

B124 کوششي ششصاگػش هـبذ ؿذ دس خبگب A107(000/1) ثـششي ششصاگػش هـبذ ؿذ دس خبگب

. هـبذ گشدذ اػز A35( 867/0) A88( 067/0)ب سشست دس خبگب ث (2002)ثد ک دس سحققبر دالسآ وکبساى (000/0)

. ثبؿذ ب ه ب وصاگر هشفبر دس کل و دلل خد آلل اي سحقق ثB124ششصاگػش هـبذ ؿذ كفش دس خبگب

کوششي ششصاگػش هسد اشظبس باست دس A107( 897/0)دس خبگب (He)ثـششي ششصاگػش هسد اشظبس باست

دس سحققبر دالسآ . دلل سفبر ظاد، اي شد ثب شبح ػبش هحققي هغبثقز ذاسد هـبذ گشدذ ک ث A35( 233/0)خبگب

A35( 816/0) A88( 129/0 )ب سشست دس خبگب ثـششي کوششي ششصاگػش هسد اشظبس باست ث (2002)وکبساى

. هـبذ ؿذ اػز

هـبذ گشدذ ک ثب A35 کوششي هقذاس آى دس خبگب A7ثب دس ظش گشفشي کل خبگب ب، ثـششي هقذاس ؿبخق ؿبى دس خبگب

ؿد وبگ ک هـبذ ه. ، ثـششي هقذاس ؿبخق ؿبى دس اي ـبگش کبهال هغق اػزA7 آلل دس خبگب 20سخ ث خد

ثبؿذ اص عشف ثب ب اي خوؼز ه ششصاگػش هخد داسا داه ثبال ثد وببگش سع صبد هخد دس ثي کل

.ثبؿن بفشي اثشار وخ، ثش اػبع گضاسؿبر ػبال سلذ ػؼل کـس، ؿبذ سلذ ثبال ػؼل دس اي خوؼز ه کبؾ

جمعیتی مربط ب ر جایگا معیارای آماری بررسی درين- 4جديل

He Ho I PIC Ne Na

696/0 204/0 457/1 640/0 291/3 000/9 A88 897/0 000/1 443/2 880/0 709/9 000/16 A107 912/0 792/0 650/2 900/0 350/11 000/20 A7 500/0 000/0 868/0 440/0 000/2 000/3 B124 729/0 077/0 455/1 680/0 694/3 000/6 A113 233/0 149/0 535/0 220/0 304/1 000/5 A35

256/0±676/0 418/0±370/0 838/0±567/1 261/0±626/0 230/4±224/5 735/6±833/9 SE± میاوگیهNa:ؿذ سؼذاد آلل هـبذNe: سؼذاد آلل هؤثش PIC: هحشا اعالػبر چذؿکل I: ؿبخق ؿبى Ho:ؿذ ششصاگػش هـبذ He: ششصاگػش هسد اشظبس باست

مىابع

خاسه، ا.خببى، ع ، اػوبػل.اػذ، ى- 1 طم DNAاػشخشاج . 1382. هشبد، ا. ح. ، عوبػج، ؽ.ا. ، قش داغ، ع.، دبس

خالك هقبالر ددوي ػوبس دظـ صجسػؼل اشاى، هؤػؼ سحققبر . اشاى صجسػؼل ثب اػشفبد اص اكالح سکک اػشبذاسد دس

.13، كق 1382 ثوي 2 1ػلم داه کـس،

...ب صجسػؼل ثشسػ چذؿکل هخد دس کل

6

به دکشش حـش ؿبػ، داـکذ دببى. ب صجسػؼل اشاى ثشسػ هسفلط ثؿوب سد. 1375. ح. عوبػج، ؽ- 2

. كفح213کـبسص، داـگب سشثز هذسع،

هدل ػلم کـبسص . هقبؼ ػولکشد دح ظاد جشذ خبسخ صجسػؼل ثب ظاد ثه اشاى دس هغق اكفبى. 1367. ػجبد، س- 3

.11 – 22: 3، ؿوبس 19اشاى، خلذ 4- Delarua, P., Galian, J., Serrano, J. and Moritz, R. F. A. 2002. Microsatellite analysis of non-migratory

colonies of Apis mellifera iberica from south-eastern Spain. Zoology, 40:164-168.

5- Delarua, P., Galian, J., Serrano, J. and Moritz, R. F. A. 2003. Genetic structure of Balearic honeybee

populations based on microsatellite polymorphism. Genetics, 35:339-350.

6- Estoup‚ A., Garnery, L., Solignac, M. and Cornuet, J. 1995. Microsatellite variation in honeybee (Apis

mellifera) population. Apidologie, 140:679-695. 7- Frank, P., Garnery, L., Loiseau, A., Oldroyd, B. P., Hepburn, H. R., Solignac, M. and Cornuet, J.-M. 2001.

Genetic diversity of the honeybee in Africa: Microsatellite and Mitochondrial Data. Heredity, 86:420-430. 8- Gelfand, D. H. and White, T. J. 1990. PCR protocols: A Guide Methods and Applications. Academic, New

York.

9- Hartel, D. L. 1999. A Primer of Population Genetics. USA Associates INC. 10- Ott, J. 2001. Program HET version 1.80, utility programs for analysis of genetic linkage. Rockefeller

University. New York, NY, USA.

11- Peakall, R. and Smouse, P. E. 2006. GENALEX 6: genetic analysis in Excle. Population genetic software for

teaching and research. Molecular Ecology Note, 6:288-295.

12- Yeh, F. C., Yang, R. and Boyle, T. 1999. POPGENE version 1.31, Microsoft windows-based free ware for

population genetic analysis, University of Alberta. Edmonton, AB, Canada.

1387 دبض 2هدل داؾ دظؾ ػلم داه خلذ

با استفاد از آوالیس ریسماار غرب ایران ای زوبرعسل ضمال يیىبرگ ي چىذضکلی در جمعیت-بررسی تعادل اردی 3ویا ، سیريس امیری2، صابر خذرزاد1اهلل اسذی وعمت

چکیذ ؿشق، ب آرسثبدبى ب اػشبى ب صجسػؼل اح ؿوبل غشث اشاى، ثب اػشفبد اص و کلخوؼش هظس هغبلؼ دسى ث

سؼي طسخ، ثب PCR ػل سکک دغ اص سکثش شخبگب ث. ـبگش سضهباس اػشفبد گشدذ9غشث اسدثل، اص آرسثبدبى

داسا A7خبگب دس اي سحقق اص ثي ـبگشب هسد هغبلؼ، . افضاسب هخشلف، آبلضب هشثع ادبم دزشفز اػشفبد اص شم

ض ههسف A14 A24ب داسا کوششي سؼذاد آلل خبگبA35 B124ب ؿذ خبگب آلل هـبذثـششي سؼذاد

ثـششي. وببى ؿذA35 کوششي هقذاس آى دس خبگب A107 A7ب ثـششي هحشا اعالػبر چذؿکل دس خبگب. ثدذ

کوششي هقذاس (921/0 983/0سشست ث) A107ششصاگػش هـبذ ؿذ ششصاگػش هسد اشظبس باست دس خبگب

A35( 481/0 ) کوششي ششصاگػش هسد اشظبس باست ض دس خبگب A88( 101/0)ششصاگػش هـبذ ؿذ دس خبگب

دس اي . دذ ؿذ A107( 640/2) A35( 018/1)ب سشست دس خبگب ثـششي کوششي هقذاس ؿبخق ؿبى ض ث. هـبذ گشدذ

داس اص ضؼز سؼبدل ثدذ- دس سؼبدل بسدA107 A7خوؼز، خبگب ب . جشگ ثق خبگب ب داسا احشاف هؼ

جشگ، چذؿکل، سضهباس ب-صجسػؼل، سؼبدل بسد: ياش ای كلیذی

;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

اسؿذ طشک اكالح ظاد صجسػؼل، هؤػؼ سحققبر ػلم داه کـس کبسؿبع - 1

اسؿذ سؿش طشک اكالح ظاد دام، داـگب کـبسص هبثغ عجؼ ساهي آهخش کبسؿبػ داؾ- 2

ػض بر ػلو ثخؾ ثسکلط، هؤػؼ سحققبر ػلم داه کـس- 3

...جشگ چذؿکل دس-ثشسػ سؼبدل بسد

2

مقذم

ب آلل هشفبر ک هدش ث اهشص ثب آؿکبس ؿذى ـبگشب ثب سؼذاد آلل صبد وچى سضهباس ؿذ ثب سال ب طى ب ؿبخش

اي . جشگ اوز ظ ا دس هغبلؼبر طشک خوؼز دذا کشد اػز- بدلسخ ب صبد خاذ ؿذ، ثشقشاس سؼبدل بسد

هبل هضع ـبى ه ساى ثب ؼجز ث ب طسذ ک خبگب سا ثؼذ اص ک ؼل آهضؽ سلبدف، ه آلل)دذ ک فشاا (ثشا د

هبل ب آلل وبؾ داد (ثشا چذ آلل)هلش جشگ احشاف -ؼجز ب طسذ ث دالل هخشلف اص سؼبدل بسد. ثشاػبع فشاا

هقبدش کن ش ک اص . ثبؿذ هوششي فبکشسب سأثش گزاس دس اي اهش اشخبة، آهضؽ ب غش سلبدف خشبى ط ه. خاذ داؿز

دذ-اي فبکشسب فقظ اذک ؼجز ب بسد . جشگ سا سغش ه

هلکل ؿد (وچى آلل ب كفش)گب اقبر هـکالر هخد دس ثؼض اص سؽ ب ثبػث ادبد احشاف اص سؼبدل هزکس ه

ب . (8) ساى هغبثقز فشاا اگش کل داد ب ک هکبى ط ک دس آى سوبم طسخ ب قبثل سـخق ؼشذ خد داؿش ثبؿذ، ه

ب هشثط ث ک خوؼز دس سؼبدل بسد ثشا آصهى سؼبدل. جشگ هسد قبع آصهى قشاس داد-طسذ هـبذ ؿذ سا ثب فشاا

آصهى ، آصهى كححوب ، آصهى ؼجز دسػزب هخشلف اصخول آصهى هشثغ کب سؽ،جشگ دس ک خوؼز- بسد

ثشسػ اي قبى دس خوؼز ب بص ث اثضاسب ظ ا داؿش سب ثشاى ثب دقز ثشقشاس ب ػذم . (11 )خد داسد لگبسشن خغ

ث اک هـأ خؼز صجسػؼل ش، صجس دذلئذ اػز اص عشف خفز گش هلک . ثشقشاس سؼبدل هزکس سا ثشآسد ود ثب سخ

دزشد، لزا اي اهش ػبهل دس عس عجؼ سلبدف ثب صجسب ش هخد دس هحع خبسج اص کششل اؼبى ادبم ه صجسػؼل ض ث

ثـشش خلكبر ظاد صجسػؼل ثد جشگ دس _ ثب سخ ث سؼشف قبى بسد (2)خز افضاؾ سع گؼششؽ ش چ

ب غش اؿبس ؿذ ب هبخشر کل ودى هلک خذذ اكالح ه ساى ث هؼشف كسر ػذم خد دخبلز اؼبى ک ث ػاى هثبل

دس اي ساثغ ثش س صجسػؼل هغبلؼبر فشاا . جشگ دس خوؼز هسد هغبلؼ ثشقشاس ثبؿذ-سد ک سؼبدل بسد ود، اشظبس ه

3اؿبس ود ک ثب سحقق ثش س (1995) ساى ث هغبلؼبر اػشبح وکبساى كسر دزشفش ک ه 4 ظاد آفشقب ظاد اسدب

دس ساثغ ثب سؼي سع صجسػؼل آفشقب ثب اػشفبد اص ـبگشب سضهباس دالسآ (2001)فشاک وکبساى صجسػؼل هؼول،

سشست ثش س خوؼز ب صجسػؼل ب سضهباس ث ثشسػ چذؿکل ثب اػشفبد اص خبگب (2003 2002، 2001)وکبساى

ب غش هبخش خة ؿشق اػذبب خضش ثبلشک اؿبس ود . خضاش قبس، کل

غشة ب صجسػؼل ؿوبل جشگ هؼبسب چذؿکل هخد دس کل-دس اي سحقق ض ثشقشاس ب ػذم ثشقشاس سؼبدل بسد

. گشدد اشاى ثشسػ ه

ماد ي ريش ا

كسر ب آرسثبدبى ؿشق، آرسثبدبى غشث اسدثل دس اي سحقق، صجسػشبى ب اػشبى ثشحؼت ظشفز سؼذاد کل ث

عس سلبدف و7 ال 5سلبدف اشخبة اص ش کل سؼذاد گش دس دسى ظشف حب اسبل هغلق قشاس صجس کبسگش خاى ث

ب دس هدبسر خ ث آصهبـگب ثسکلط هؤػؼ سحققبر ػلم داه کـس هشقل دس دهب . داد ؿذ دسخ - 20ػذغ و

ب صجسػؼل هشؼلق ث ش . گذاس گشدذذDNAػلؼع سب صهبى اػشخشاج گش اص کل اشخبة هبعق، صجسػشبى ب و

ب ثشاذ الگ هبػج اص آى خوؼز ثبؿذ ح كسر دزشفز ک و .خوؼز ث ب ث سؽ اكالحDNAػذغ، ب کو کف، ثب د سؽ اػذکششفشهشش (1) اػشخشاج CTABؿذ و دغ اص اسصبث

. سقق ؿذذ50 ث 1 ث ؼجز DNAب دسكذ، و8/0الکششفسص ثش س طل آگبسص

Null alleles

Chi-square Test

Likelihood Ratio Test (G-square Test)

Exact Test

Log-Linear Test

1387 دبض 2هدل داؾ دظؾ ػلم داه خلذ

3

ـبگشب هـششک هسد اػشفبد دس اکثش ) ـبگش سضهباس هن صجسػؼل 9، اص ثشا ثشسػ سع هخد دس داخل خوؼزػذغ

اػشفبد گشدذ ک سال آغبصگشب آى اص A88 ،A107 ،A7 ،B124،A113 ،A35 ،A14، A24 A43ثب بم ب (سحققبر

ػبص ؿشاظ NCBI ػبز (6)هقبالر هؼشجش کذ دس حبکن ثش ش ـبگش اص لحبػ غلظز هاد ؿشکزPCR اخز ؿذ دغ اص ث

اکشل آهذ PCRهحلالر ، (2خذل)ب حشاسس چشخ (1خذل )اکؾ عس هدضا ثش س طل دل دسكذ 8 ش کذام ث

ادبم دزشفز د چبک ش طل ض ث ـبگش صى هلکل (over night) کل الکششفسصب دس عل ؿت .الکششفسص گشدذذ

. اخشلبف داد ؿذ

PCRغلظت اجسای ياكىص - 1جذيل

اجسای ياكىص غلظت وایی

X1 ثبفشPCR

mM5/1 MgCl2 μM5/0 آغبصگشبμM200 dNTPs

unit/μl 5/0 آضنTaq دل هشاص

ng/μl100 DNA الگ ddH2Oهشغش

ای حرارتی - 2جذيل PCRدما ي زمان چرخ

زمان ( c )درج حرارت PCRمراحل

ػبص ال 1 دقق c94 9اػشؿش

ػبص 2 ثب c94 30اػشؿش

ثب c58-55 30اسلبل آغبصگش 3

ثب c72 30ثؼظ آغبصگش 4

- - ( هشسج35 )4 ال 2سکشاس هشحل 5

دقق c72 9ثؼظ ب آغبصگش 6

- PCR c4گذاس هحلل دس دػشگب 7

اص گش اذثبص ، عل آلل ب ثشاػبع خفزAnalyzer 3.1 Gel-Proثب اػشفبد اص ثشبه دغ اص سگ آهض اػکي ودى طل ب،

(.1ؿکل)ػذغ طسخ افشاد سؼي گشدذ

ب، سدض سحلل آهبس داد ب دس ساػشب سؼي فبکشسب وچى هؼبسب چذؿکل، هحشا اعالػبر چذؿکل خبگب

سػظ آصهى هشثغ کب ؼجز )جشگ -ؿذ هسد اشظبس باست ، ؿبخق ؿبى سؼبدل بسد ششصاگػش هـبذ

10، 9) ثشآسد گشدذ GenAIEx 6 ،POPGENE 1.31 1.8 HETثب اػشفبد اص شم افضاسب هخشلف وچى (وب دسػز

12 .)

وتایج ي بحث

، (6 5، 4، 3)دذ ک اي ـبگشب ثشاػبع اػشفبد آب دس سحققبر هخشلف شبح حبكل اص خبگب ب هسد ثشسػ ـبى ه

ب، ظاد ب، سد ب خوؼز ب هخشلف ه ب کو کف . ثبؿذ داسا کبسثشد ثبال دس سفکک گ حبكل سػظ DNAاسصبث

ب RNAدذ ػذم آلدگ دشسئ اػز ک ـبى 8/1-2 ثي DNAدػشگب اػذکششفشهشش، ـبى داد ک خزة س و

...جشگ چذؿکل دس-ثشسػ سؼبدل بسد

4

ب ک سػظ دػشگب اػذکششفشهشش اسصبث ؿذ سا و ب ثد هـبذار ثش س طل آگبسص ض، شبح حبكل اص فقذاى آلدگ و

(. 1ؿکل )سأذ ود

درصذ 8/0ضذ بر ريی شل آگارز استخراجDNAكیفیت باوذای حاصل از -1ضکل

هشاص سکثش ؿذA88،A107 ،A7 ،B124،A113 ،A35 ،A14 A24 خبگب 8 دس اي سحقق، . دس اکؾ صدش ا دل

ػبص ؿشاظ A43خبگب ( 1995) آى، سکثش گشدذ ک اي شد ثب شبح اػشبح وکبساى PCR ػلشغن سغشار هخشلف دس ث

ثدى ؿشاظ . هغبثقز ذاؿز PCRسکثش اذ آل خبگب ب حبک اص ث ب حشاسس اص ظش سؼذاد ) اص لحبػ غلظز اخضاء چشخ

. ـأر گشفش اص اخشالف ظاد اػزA43 ػذم سکثش دس خبگب (2ؿکل )اػز (ػکل، دهب اسلبل صهبى

( Roche ضركت 13وطاوگر يزن ملکلی ) درصذ 8آمیذ ضذ بر ريی شل آكریل الگی آللی مطاذ- 2ضکل

دس اي دظؾ داه آلل دس خبگب ب سحز ثشسػ ثب خد اخشالفبر اذک، ضدک ث هحذد آلل هغبلؼبر ادبم ؿذ سػظ

. ثد (1995)اػشبح وکبساى

داسا کوششي A35 B124ب ؿذ خبگب داسا ثـششي سؼذاد آلل هـبذA7 دس ثي خبگب ب سحز هغبلؼ، خبگب

A107سشست دس خبگب ب ثـششي کوششي سؼذاد آلل هؤثش ض ث. ض ههسف ثدذA14 A24سؼذاد آلل خبگب ب

A35 ثـششي کوششي (2002)دس سحققبر دالسآ وکبساى . ثب شبح ػبش هحققي هغبثقز ذاؿز (3خذل ) هـبذ ؿذ

A7ب سشست دس خبگب ض ث (1995) دس سحققبر اػشبح وکبساى A35 A88ب سشست دس خبگب ؿذ ث سؼذاد آلل هـبذ

A24اخشالف هخد دس ثي سؼذاد آلل هـبذ ؿذ اي دظؾ ثب هغبلؼبر كسر گشفش ثش س ظادب هخشلف . هـبذ ؿذ اػز

.ب هخشلف اػز صجسػؼل ػبش کـسب ـأر گشفش اص عجؼز سغشدزش هشع ـبگشب سضهباس دس ظادب خوؼز

هـبذ گشدذ ک ثب سخ ث سؼذاد آلل هؤثش اي خبگب بA107 A35 ب دس خبگبPICثـششي کوششي هبگي اسصؽ

A7 خلكب دس خبگب ب PICثبال ثدى اسصؽ . (3خذل )، اي سذ هغق اػز (A35 9/1 خبگب A107 1/12خبگب )

1387 دبض 2هدل داؾ دظؾ ػلم داه خلذ

5

A107هضاى کوشش دس خبگب ب ػذغ ثA88 ،B124 A113 دلل هـد ثش چذؿکل صبد اي خبگب ب اص عشف ثبگش

ثبؿذ .کبسآهذ ثبال آب دس سوبض طسخ ب هخد دس خوؼز ب ه

دس A107 A7غشة، ثب آصهى هشثغ کب آصهى ؼجز دسػز وب، خبگب ب ب دس خوؼز ؿوبل ثب هظسؿذى کل خبگب

داس سا اص اي سؼبدل ـبى دادذA88 ،B124 ،A113 A35جشگ خبگب ب -سؼبدل بسد کذ ب هخشلف . احشاف هؼ

ػضا دس اهش اي احشافبر ؼشذ ب، اؿششاک قبط هخشلف کذ سأثش دزش اص کذب هخد دس هشص هـششک داسا قؾ ث کل

ب سأثشگزاس جشگ دس اي خبگب-ساذ دس ساػشب ػذم سؼبدل بسد ب هزکس ض ه ب كفش دس خبگب اص عشف خد آلل

. ثبؿذ

A88( 101/0 ) کوششي ششصاگػش هـبذ ؿذ دس خبگب A107(983/0) ثـششي ششصاگػش هـبذ ؿذ دس خبگب

هـبذ گشدذ A35( 867/0) A88( 067/0)ب سشست دس خبگب ث (2002)ک دس سحققبر دالسآ وکبساى (3خذل )ثد

کوششي ششصاگػش هسد اشظبس باست A107( 921/0)ثـششي ششصاگػش هسد اشظبس باست ض دس خبگب . اػز

دس سحققبر دالسآ . دلل سفبر ظاد، اي شد ثب شبح ػبش هحققي هغبثقز ذاسد هـبذ گشدذ ک ث A35( 481/0)دس خبگب

A35( 816/0) A88( 129/0 )ب سشست دس خبگب ثـششي کوششي ششصاگػش هسد اشظبس باست ث (2002)وکبساى

کوششي هقذاس آى دس A107( 640/2)ثب دس ظش گشفشي کل خبگب ب، ثـششي هقذاس ؿبخق ؿبى دس خبگب . هـبذ ؿذ اػز

وبگ ک هـبذ . (3خذل )هـبذ گشدذ ک ثب شبح حبكل اص هقبدش ششصاگػش ض هغبثقز داسد A35( 018/1)خبگب

ؿد ششصاگػش هخد داسا داه ثبال ثد وببگش سع صبد هخد دس اي خوؼز اػز ک دس اثش خفشگش ه

ب هخشلف حبكل گشدذ شبح حبكل اص ػذم سؼبدل بسد جشگ ض هؤذ آى -غش قبثل کششل هلک صجسػؼل ثب صجسب ش کل

خدآهذ ثبػث کبؾ وصاگػش وخ ؿذ ک اص ػاهل سلذ هضاى ػؼل ثبال دس ثد اص عشف سذاخالر طشک ث

. ب صجسػؼل ؿوبل غشة کـس اػز خوؼز

جمعیتی مربط ب ر جایگا معیارای آماری بررسی درين- 3جذيل

He Ho I PIC Ne Na

826/0 101/0 855/1 670/0 647/5 000/11 A88 921/0 983/0 640/2 890/0 144/12 000/19 A107 910/0 801/0 607/2 890/0 704/10 000/22 A7 832/0 214/0 886/1 615/0 644/5 000/8 B124 738/0 111/0 560/1 655/0 752/3 000/10 A113 481/0 196/0 018/1 390/0 919/1 000/8 A35

163/0±785/0 387/0±401/0 622/0±928/1 188/0±685/0 985/3±635/6 000/6±000/13 SE± میاوگیهNa:ؿذ سؼذاد آلل هـبذ Ne: سؼذاد آلل هؤثش PIC: هحشا اعالػبر چذؿکل I: ؿبخق ؿبى Ho:ؿذ ششصاگػش هـبذ He: ششصاگػش هسد اشظبس باست

مىابع

خاسه، ا.خببى، ع ، اػوبػل.اػذ، ى- 1 طم DNAاػشخشاج . 1382. هشبد، ا. ح. ، عوبػج، ؽ.ا. ، قش داغ، ع.، دبس

خالك هقبالر ددوي ػوبس دظـ صجسػؼل اشاى، هؤػؼ سحققبر . اشاى صجسػؼل ثب اػشفبد اص اكالح سکک اػشبذاسد دس

.13، كق 1382 ثوي 2 1ػلم داه کـس،

هدل ػلم کـبسص . هقبؼ ػولکشد دح ظاد جشذ خبسخ صجسػؼل ثب ظاد ثه اشاى دس هغق اكفبى. 1367. ػجبد، س- 2

.11 – 22: 3، ؿوبس 19اشاى، خلذ

3- Delarua, P., Galian, J., Serrano, J. and Moritz, R. F. A. 2001. Genetic structure and distinctness of Apis

mellifera L. populations from the Canary Islands. Molecular Ecology. 10:1733-1742.

...جشگ چذؿکل دس-ثشسػ سؼبدل بسد

6

4- Delarua, P., Galian, J., Serrano, J. and Moritz, R. F. A. 2002. Microsatellite analysis of non-migratory

colonies of Apis mellifera iberica from south-eastern Spain. Zoology, 40:164-168.

5- Delarua, P., Galian, J., Serrano, J. and Moritz, R. F. A. 2003. Genetic structure of Balearic honeybee

populations based on microsatellite polymorphism. Genetics, 35:339-350.

6- Estoup‚ A., Garnery, L., Solignac, M. and Cornuet, J. 1995. Microsatellite variation in honeybee (Apis

mellifera) population. Apidologie, 140:679-695. 7- Frank, P., Garnery, L., Loiseau, A., Oldroyd, B. P., Hepburn, H. R., Solignac, M. and Cornuet, J.-M. 2001.

Genetic diversity of the honeybee in Africa: Microsatellite and Mitochondrial Data. Heredity. 86:420-430.

8- Hedrick, P. W. 1999. Genetics of population. Second edition, Jones and Bartlett publishers, Sudbury, MA,

USA.

9- Ott, J. 2001. Program HET version 1.80, utility programs for analysis of genetic linkage. Rockefeller

University. New York, NY, USA. 10-Peakall, R. and Smouse, P. E. 2006. GENALEX 6: genetic analysis in Excle. Population genetic software for

teaching and research. Molecular Ecology Note, 6:288-295.

11- Weir, B. S. 1996. Genetics data analysis: methods for discrete population genetic data. Sinauer associations,

INC. 12- Yeh, F. C., Yang, R. and Boyle, T. 1999. POPGENE version 1.31, Microsoft windows-based free ware for

population genetic analysis, University of Alberta. Edmonton, AB, Canada.

1387 پب٥٤ض 2ز داؾ پظؾ ػ دا٣ رذ

تزتت پزارتذ گسال دراستاى اصفاى : هطالع هرد فا غزرسو تز كارا ا ف حزف ا آهسش هطالع تأثز در

1ل تزن ضاد

چكذ

ا٤ مب سؿ٣ سا ثشا٢ ثشآسد ػغط وبسا٣٤ ف٣ اعذب٢ دا٣ ثب اػتفبد اص سؽ شص تصبدف٣ ت٥ذ آص ا٤ ىت و آ٤ب

استجبط (ؿشوت دس والع ب٢ پشاسثذ٢ تبع شد دس ػش اعذ)تش٤ز٣ ف٣ ثشآسدؿذ ثب ؼ٥بس تبع ثب خذبت ػغط وبسا٣٤

اعذ پشاسثذ٢ دس اػتب 100 ثشا٢ 1380اعالػبت الص ثشا٢ ا٤ تغم٥ك اص اعالػبت مغغ ػشض٣ دسػب . دذ داسد، ـب ٣

ـب داد و تبع ثب خذبت تش٤ز٣ اص عش٤ك عضس شد دس ػشاعذ ؿشوت دس والع ب٢ پشاسثذ٢ تب٤ذ. اصفب ثذػت آذ

. ف٣ اعذب داسد داس خجت٣ دس تض٥ظ ػغط وبسا٣٤ داسا٢ احش ؼ٣

ؼ٥ش:اص ا كلذ احشات التصبد٢، پشاسثذ٢، وبسا٣٤ ف٣، تغ٥

شوض تغم٥مبت وـبسص٢ داـب آصاد اػال٣ اعذ وشدػض ٥بت ػ٣ -1

.…ا٢ غ٥شسػ٣ ثش ب٢ ف٣ عشف ب٢ آصؽ غبؼ١ تأح٥ش دس

1

هقذه

نب٢ التصبد٢ و داسا٢ ثخؾ وـبسص٢ ثضسي صاسػ٥ وس تش٤ اثضاسب٢ ػشػت ثخـ٥ذ ث تػؼ وـبسص٢ دس ظب ٤ى٣ اص

ؿبػب٣٤ ؼتشؽ ، ا٤زبد تش٤ذ تىط٢ ٤ وـبسص٢ اػت ثغس٤ى دس ثؼ٥بس٢ اص وـسب٢ دسعب تػؼ؛ثبؿذ ٣

٤ى٣ اص ػا دس . (4 )دذ ب٢ ٤ بػت ثخؾ ٣ اص اػتشاتظ٤ب٢ تػؼ التصبد٢ دس آ وـسب سا تـى٥ ٣ تىط٢

ب آسد اعالػبت٣ اص ضؼ٥ت فؼب٥ت ا٤ دس ب٢ آصؿ٣، ثذػت س٤ض٢ ػبصبذ٣ ث٥ اىببت رت ارشا٢ دس فشا٤ذ ثشب

ب٢ ٣ دس ارشا٢ ش ص ثتش ثشب، مؾؿه ؿبخت ا٤ احش ث٣. (ت٥ذ اسصؿ٥بث٣)ثبؿذ ثشس٢ افضا٤ؾ ت٥ذ ٣آ٢ ٢احش ب

ب٢ آصؿ٣ مب٤ؼ١ آب ثب وذ دس ا٤ دس ص٤شا ثب اسص٤بث٣ ثشسػ٣ ضؼ٥ت ت٥ذ افشاد ؿشوت. داؿت آصؿ٣ سا دسپ٣ خاذ

ب س٤ض٢ ثشب ب الف دس ا٤ ىب ب٢ آصؿ٣ دس غ٠ ارشا٢ عشط ظش ث مبط لت ضؼف ٥ض اػتبذاسدب٢ سد

ظش، مبط ضؼف سا ث لت تجذ٤ وشد عز ت٥ذ سا ثب ٥ضا اػتبذاسد ث٣٥ دلت تا ثب الغ راس٤ب٢ آ٤ذ ثشا٢ شاوض ٣ يػ٥بػت

ؿد ض٥ ٣ فؼب٥ت٣ زش ث صشف بثؼ٣ اػت و ازب ش ٢ستر ث ا٤ ىت ضش. (2 )د عشاص ؿذ، شفت ظش دس

. تا ارشا ٤ب ػذ ارشا٢ آ سا تر٥ د التصبد٢ ا٤ فؼب٥ت ٣ ب٤ذ و ثب اسص٤بث٣ ٣ ٢ سا ا٤زبد٢ب اسصؽ خد آ فؼب٥ت ٥ض

اص اص٣ تش٤ احشات٣ و ٤ه دس٠ آصؿ٣ ثش ٤ه اعذ ت٥ذ٢ ٣ زاسد، افضا٤ؾ تاب٣٤ ذ٤ش٤ت ٤ب ظشف٥ت ذ٤ش٤ت ت٥ذوذ

داؿت خصص٥بت »: تؼش٤ف ظشف٥ت ذ٤ش٤ت٣ سا ث ا٤ صست ٣ تا اسائ داد. (11 15)دس رت افضا٤ؾ ثبصد٠ التصبد٢ ٢ اػت

ظشف٥ت ذ٤ش٤ت سا ث د . (21)« ؿخص٣ تبص بستب٣٤ ثشا٢ ثشخسد دسػت ثب ؼبئ فشصت ب دس صب دسػت ث ؿ٠٥ صغ٥ظ

د ب٢ ؿخص٣ و ؿب ا٥ض ب٢ ت٥ذوذ (1: ش ٣ تا تمؼ٥ ، تاب٣٤ ب (خ اذاف ت٥ذ٢ ٤ظ٣ ب٢ س٤ؼه)رج

٥ش٢ و ؼىغ وذ٠ (2اػت (بذ ػ، ػغظ آصؽ تزشث١ وبس٢)لبث٥ت ب خصص٥بت ث٥شاف٣ ب٢ فشا٤ذ تص٥ رج

س٤ض٢، ارشا وتش ٣ ثبؿذ ٤ظ٣ ٥ش٢ ؿب شاع ثشب اذاص ٥ش٢ . (21)ب٢ ت٥ذوذ ث ػت دسرت ػ٣ د تص٥

ب٢ ب٢ ختف تغم٥م٣ داسذ، و ٤ى٣ اص ص٥ ا٤ ظشف٥ت ذ٤ش٤ت دس جبعج التصبد تغم٥ك دس ػ٥بت ر ـتشو٣ دس ص٥

اػت و دس خؼت٥ ػبب٢ پغ اص ر رب٣ د، تب٤ وصهآ تغ٥ اىببت ت٥ذ غبػج١ وبسا٣٤ ثشا٢ اعذب٢

(. 22)ؼتشد ا٢ ؼجت ث مالت آ دس ػغظ وال ثرد آذ

ػ٣ تش٤ سؽ، ثشآسد . ػب د سؽ ثشا٢ تؼ٥٥ ػا٣ و ثش س٢ وبسا٣٤ ٤ه اعذ ت٥ذ٢ تأح٥ش ٣ زاسذ، رد داسد

ا٢ اص ػا٣ اػت و ثش وبسا٣٤ تأح٥ش ٣ زاسذ تغت ػا ػا )شات وبسا٣٤ ػپغ ثشآسد شات ثذػت آذ دس ثشاثش زػ

ا٤ اػت و ثشا٢ ثشآسد سؽ د٤ش. (20 14) ٤ب اػتفبد اص تغ٥ بپبساتش٢ ٤ب آص تغ٥ اس٤بغ ٣ ثبؿذ (ذ٤ش٤ت٣ ؼشف اذ

و ا٤ ػا ى اػت داسا٢ ٤ه احش ؼتم٥ ثش س٢ وبسا٣٤ ثبؿذ ٤ه شص وبسا٣٤، تغ٥شب سا ث عس ؼتم٥ اسد ذ ب٥٤، ص

(16 9 .)

دس د٥ب٢ ػا بؿبخت، تئس٢ ب٢ رد اغت ب سا ث ا٤ رت تب٤ ٣ ب٤ذ و ثذا٥ ص ٤ه ػش٢ اص تغ٥شب ثب

خال ٤ه تغم٥ك خاب داؼت ا٤ ىت اػت و ص ػبثم١ ت٥ذوذ، آصؽ د٤ش تغ٥شب٢ . ٤ىذ٤ش جؼت ٣ ثبؿذ

دذ٠ ضؼ٥ت ارتبػ٣ ـ التصبد٢ دس ت٥ذ تأح٥ش داسد اػت و ثذا٥ آ٤ب آصؽ ٤ه . (13)تـى٥ ٤ى٣ اص وبسثشدب٢ ا٤ تئس٢ ب ا٤

ت٥ذوذ ث عس غ٥شؼتم٥ اص عش٤ك تغ٥ش٢ بذ ػ ثش س٢ وبسا٣٤ ف٣ تأح٥ش داسد ٤ب آ٤ب تغ٥ش٢ بذ آصؽ ٣ تاذ ث عس

؟غ٥شؼتم٥ ثشتغ٥ش٢ بذ ثذاؿت تأح٥ش زاؿت ثبػج افضا٤ؾ وبسا٣٤ ت٥ذوذ شدد

ثبثشا٤ ذف ا٤ غبؼ، جغج ثشسػ٣ وبسا٣٤ ف٣ ثب ثغج ا٥ دس سد ظ ػجج٣ اػت و ثب ثغج تغ٥ ؼ٥ش تشو٥ت

. ٣ شدد ٣ تاذ ب سا دس دسن ثتش ص٣ وبسوشد ش تغ٥ش ؤحش دس وبسا٣٤ ف٣ ٥ضا تأح٥ش الؼ٣ آ ٤بس٢ دذ

:سد ص٤ش اتظبس ٣فشضب٢ ثش ا٤ اػبع،

1387 پب٥٤ض 2ز داؾ پظؾ ػ دا٣ رذ

2

. ثبؿذ اذ اص ظش ف٣ وبساتش ٣ ٤ؼ٣ افشاد٢ و ثب شد تبع داؿت. ثبؿذ تبع ثب شد داسا٢ ضش٤ت خجت ٣. 1

. اذ اص ظش ف٣ وبساتش ؼتذ ب٢ آصؽ پشاسثذ٢ ؿشوت داؿت افشاد٢ و دس دس. 2

. شدد ػ ثبالتش زش ث وؿؾ وتش تر وتش ث اػتفبد٠ ث٥ اص بثغ تغت وتش داذاس ٣. 3

. ثبؿذ افشاد ثب ػغظ ثبالتش آصؽ وبساتش ٣. 4

. ثبؿذ افشاد ثب ػبثم١ ث٥ـتش اص ظش ف٣ وبساتش ٣. 5

.ؿذ اػتفبد اص ظادب٢ ثتش ب زش ث وبسا٣٤ ثبالتش ٣. 6

:هاد رش ا

ب٢ ختف التصبد٢ ٥بص ثخؾ ب ثب ػب٤ش بدب دس ثغج آصؽ تشث٥ت ٥ش٢ اؼب٣ سد وـبسص٢ربد صاست

ثشداسا سػتبئ٣ ب٢ آصؿ٣ الص سا ثشا٢ ت٥ذوذب ثش ثب اػتبد ث اد لب٣، ثشب وـبسص٢ت٥ذ٢ شتجظ ثب ظب٤ف ربد

ب٢ آصؿ٣ دا، دسؿب )ب٢ آصؿ٣ وـبسص٢ ث د ش اص٣ دسا٤ دس ب ساتا دػت ارشا داسد و ٣ ػـب٤ش٢ دس

ربؼ آبس٢ ا٤ . (5)د ب٢ آصؿ٣ ػشا صب٤غ سػتبئ٣ تمؼ٥ دس(ب٢ آصؿ٣ بثغ عج٥ؼ٣ دس ع٥س صجسداس٢

اص ا٤ . ٥ش٢ تصبدف٣ سد تغم٥ك لشاس شفتذ اص آب ثب اػتفبد اص سؽ 100تغم٥ك پشاسثذا اػتب اصفب ٣ ثبؿذ و

افشاد٢ ثدذ و دس ا٤ دس 51 ، داذاسا٣ ثدذ و دس٠ آصؿ٣ پشاسثذ ػب سا زساذ ثدذ 49تؼذاد ،

.اذ ذ ثد فش آب اص تبػب٢ شر٥ ثش45اذ فش ٥ش تبػ٣ ثب شد ذاؿت55ض٥ دس ث٥ ا٤ افشاد . ؿشوت ىشد ثدذ

پشػـب١ تذ٤ ؿذ ؿب . پغ اص ثشسػ٣ ب٢ الص ث ظس اسصؿ٥بث٣ احشات التصبد٢ آصؽ، الذا ث تذ٤ پشػـب١ بػت شد٤ذ

اص ر ػ، ػاد، ػبثم، ؿغ اص٣، ؿغ فشػ٣، ؿشوت دس )٤ه ثخؾ آ شثط ث ـخصبت ذ٤ش اعذ . ثبؿذ صذ ثخؾ ٣

، ثخـب٢ ثؼذ٢ شثط ث غ٠ فؼب٥ت، بثغ تأ٥ خسان، غ٠ تغز١٤ (والع ب٢ تش٤ز٣، ب دس ؿشوت ؿذ تبع ثب شد

. ثبؿذ ٣... ػب، الذابت ثذاؿت٣ دس ع دس٠ پشاس، غ فشؽ ثبصاس٤بث٣ ت٥ذات، ثغج اػتجبسات

هذل هرد استفاد

ثذ٤ تشت٥ت و اثتذا تبثغ شص . ثبؿذ ا٤ مب داسا٢ ٤ه تشوض ف٣ ا٥ ثشا٢ مب٤ؼ آتشبت٥ب٢ ختف فؼب٥ت ب٢ تش٤ز٣ ٣

دػت ٣ سا ثب اػتفبد اص ٤ه سؽ (ذ٤ذ د٤ذ آصؽ آصؽ)آس٤ تب ثتا٥ وبسا٣٤ ف٣ اعذب٢ ختف داذاس٢ تصبدف٣ سا ث

آذ ثب ؿشوت ٤ب ػذ ؿشوت دػت پشداص٤ و آ٤ب ػغط وبسا٣٤ ف٣ ث عذاوخش ساػتب٣٤ ث دػت آس٤ ػپغ ث ثشسػ٣ ا٤ ىت ٣

ساثغ داسد ٤ب خ٥ش؟ (پشاسثذ٢)دس والع ب٢ تش٤ز٣

ثذ٤ صست اػت و الي رش . (10)سؽ وبسثشد ؼتشد ا٢ ثشا٢ اذاص ٥ش٢ وبسا٣٤ تش٤ذ داسذ دس ادث٥بت التصبد٢ د

. اذ و٥ و ٥ش تبػ٣ ثب ا٤ خذبت ذاؿت اذ سا ثب افشاد٢ مب٤ؼ ٣ اعذب٢ دا٣ ٤ب صساػ٣ سا و ثب خذبت تش٤ز٣ تبع داؿت

اذ ػال ٥ض غمم٥ ثب د ش خدض٤. دس ا٤ سؽ، ضاسع ثب٤ؼت٣ ث صست تصبدف٣ ث د ش تمؼ٥ ؿذ اعذب٣٤ ) ار

التصبد٢ ػؼ٣ داسد دهي رش. (و اػتفبد اص خذبت تش٤ز٣ سا اتخبة وشد اذ اعذب٣٤ و ا٤ خذبت سا اتخبة د اذ

ب، اع٣، ضاسع)و تفبتب٢ غص اعذب٢ ختف خ ٥ش٢ )ب٢ لشاسداد٢ ث خبعش تفبت دس اػتفبد اص بد (وـسب، اػتب

ب٢ آصؽ پشسؽ )ب٢ غ٥شلشاسداد٢ ٤ب بد (...وبس، ػشب٤، ض٤ ٤ب مذاس غزا ب٢ تغم٥ك تػؼ، ض٤ سا ثب ...(ض٤

. (19)٥ش٢ ب٤ذ ب غصالت ختف اذاص اػتفبد اص ثرد آسد ٤ه تبثغ ت٥ذ بػت ثشس٢ بد

: ثبؿذ س٢ ؼتض د شع ٣ ثب دس اخت٥بس داؿت اعالػبت مغغ ػشض٣ دس سد ش اعذ داذاس٢، سؽ تزض٤ ثش

Self-selected

.…ا٢ غ٥شسػ٣ ثش ب٢ ف٣ عشف ب٢ آصؽ غبؼ١ تأح٥ش دس

3

ا٤ شع ث ػا ؿبخص وبسا٣٤ . ؿد ػا و ثشا٢ ش اعذ داذاس٢ غبػج ٣و س٢ ٥ش٢ ؿبخص ثش اذاص .1

. شدد ت٥ذ تفؼ٥ش ٣

.شدد ب٢ غ٥ش لشاسداد٢ د٤ش ثشآسد ٣ و ػا س٢ تش٤ذ بد س٢ دس شع١ ثؼذ، ؿبخص ثش .2

ثش س٢ بد ب٢ غ٥شلشاسداد٢، ث د ؿى ازب ٣ ٥شد، اثتذا ثشآسد ا٤ (دس ا٤زب وبسا٣٤ ف٣)ثشآسد ؿبخص ثش س٢ و

ؿبخص ثب اػتفبد اص سؽ سشػ٥ عذال شثؼبت ؼ٣ ػپغ غبػج١ ساثظ ػجج٣ ث٥ تغ٥شب ثب اػتفبد اص سؽ تغ٥ ؼ٥ش

. غبػج١ احشات ؼتم٥ غ٥شؼتم٥ تغ٥شب ثش س٢ ؿبخص ثش س٢

و ثبػج عشوت دس )ب٢ لشاسداد٢ ػال ثش افضا٤ؾ دس بد. تا تـخ٥ص داد دس ت٥ذات وـبسص٢ ٤ب دا٣ ػ جغ سؿذ ٣

ؿذ، تغ٥٥ش و ثبػج افضا٤ؾ ت٥ذ ٣( ؿد و ثبػج تغ٥٥ش تبثغ ت٥ذ ٣)ب٢ غ٥شلشاسداد٢ ٤ب افضا٤ؾ دس بد (ؿد ع تبثغ ت٥ذ ٣

: تاذ اتفبق ث٥فتذ، ٤ؼ٣ ٥ض ٣ (ا٢ و ش اعذ اص شص ت٥ذ داسد فبص)دس ت٥ذ ث خبعش تغ٥٥ش دس وبسا٣٤ ف٣

رشذ هحصل ; تغزات اد + تغزات كارا ف+ پشزفت ف

داد مؾ احشات تش٤ذ دس ت٥ذات وـبسص٢ سا ٣ وى٣ اػت و تش٤ذ دس پز٤شؽ ثتش الي هسز. تا اص عش٤ك د ؼ٥ش ـب

مؾ تش٤ذ دس افضا٤ؾ ػشب٤ دهي هسز. س٢ وـبسص٢ افضا٤ؾ ٤بثذ ب٤ذ تب اص ا٤ عش٤ك ثش تىط٢ ب٢ رذ٤ذ ث وـبسصا ٣

دس٤ه غ٥ظ ا٤ؼتب ش ؼ٥ش ثب٤ذ داسا٢ احش٢ . ثبؿذ اؼب٣ بست ب٢ ذ٤ش٤ت٣ وـبسصا دس ت٥ز پ٥ـشفت ػغظ وبسا٣٤ ف٣ آب ٣

. ثبؿذ و ثبػج عشوت وـبسصا ث ضد٤ى٣ شص ت٥ذ شدد

اش . ػبصد ثبؿذ و ض تر ث ا٤ رج سا ـخص ٣ مؾ تش٤ذ دس افضا٤ؾ ػشب٤ اؼب٣ ٤ى٣ اص اذاف خذبت تش٤ز٣ ٣

ؿذ سا اذاص تا اسصؽ ا٤ ثش ٤ه احش خجت تش٤ز٣ س٢ وبسا٣٤ ف٣ پ٥ذا ؿد، ٣ (. 19)٥ش٢ د س٢ اضبف

هذل هرد استفاد

: تا ث صست ص٤شؿت ذ شص تصبدف٣ سا ٣

ititit LnxyLn )(

:تا ث ا٤ صست فشض وشد ر١ اخال سا ٣

ititit uv Ni .....1 Tt ....1

σث صست ؼتم ثب ٥ب٥ صفش اس٤بغ vitؿد و فشض ٣2

vشدد و ر١ اخال شدد ض٥ فشض ٣ تص٤غ ٣

t=1ثشا٢ . ـبذذ٠ ػا خبسد اص وتش، خ آة ا اػتvitثبؿذ دس عب٣ و ـبذذ٠ ػا تغت وتش صاسع ui٣شوت

( 7)ذ ٤ه تبثغ شص٢ تصبدف٣ ػبد ٣ ثبؿذ

: ذ شص تصبدف٣ اػتفبد ؿذ دس غبؼ١ عبضش ث صست ص٤ش ٣ ثبؿذ

Lny = α + β1 Lnx1 + β2 Lnx2 + β3 Lnx3 + β4 Lnx4 + β5 Lnx5 + εi (1)

:و دس آ

:y؛ پشاس ع ذت دا دس افضا٤ؾ ص:x1 ؛ (تب) ٥ضا ػشب١٤ حبثت اعذ :x2اعذ ع دس٠ پشاسثذ٢ دسi؛(سص) ا :x3

ع دس ض١٤ ثذاؿت دس x5:وبس الص ثشا٢ و دس؛ ٥ش٢ x4: ؛(تب)و دس ض١٤ خسان دس

ثض٥ سا ٣ (1)ؿذ دس ؼبد١ شصتصبدف٣ ؼشف٣ سؽ احشات حبثت ٤ى٣ . تا٥ ثب اػتفبد اص تؼذاد٢ اص تى٥ىب٢ ثشآسد، تخ٥

(: 7)تا ث صست ص٤ش ؿت ؿى و٣ ذ احشات حبثت سا ٣. ثبؿذ اصا٤ سؽ ب ٣

Lnyi = α +Σγi Di +Σβlnxki +vi (2)

Total Factor Productivity‏

1387 پب٥٤ض 2ز داؾ پظؾ ػ دا٣ رذ

4

: ثشا٢ غبؼ١ ب

lnyi = α + γ1D1 +γ2 D2 +γ3D3 +γ4 D4 +γ5 D5 +γ6 D6 + β1 lnx1 + β2 lnx2 + β3 lnx3 + β4 lnx4 + β5 lnx5

(3)

ثشا٢ 1: زبص٢)ؿشوت دس والع ب٢ پشاسثذ٢ D4 ؛ (ػب)ػبثم١ داذاس D3 ؛ (ػب) ػاد D2؛ (ػب)ػ داذاس D1 :و دس آ

ظاد ب D6 ؛ ( ثشا٢ ػب٤ش0اذ ثشا٢ وؼب٣ و ثب شد تبع داؿت1: زبص٢)تبع ثب شد D5 ؛ ( ثشا٢ ػب٤ش0وذ ب ؿشوت

. اذ لجال تؼش٤ف ؿذx5 تب y ، x1تغ٥شب٢

تا آب سا ثبؿذ، ٣ ؿبخص٣ ثشا٢ ـخصبت ذ٤ش٤ت٣ غ٥ش لبث ـبذ٠ ش اعذ D6٣ تب D1 ثب فشض ا٤ى تغ٥شب٢ زبص٢

: (8)د٥ ؿبػ٣ شص ت٥ذ پ٥ذ ٣ سا ث سؽ ثبثشا٤ ذ احشات حبثت. ث ػا ؼ٥بس وبسا٣٤ ف٣ ش اعذ ٥ض تفؼ٥ش د

: ثبؿذ تب٤ذ تفبت ب٢ ٥ب٥ ٤ه ذ احشات حبثت ث ؿى ص٤ش ٣

Lnyi = α +Σβlnxi + ui + vi i = 1…5 (4)

xi تغ٥شب٢ x1 تب x5 ui( 4)ؼبد١ . ب٤ذ ٥ش٢ ٣ ف٣ تفؼ٥ش شدد، اذاص تاذ ث ػا ؼ٥بس وبسا٣٤ احشات ؼ٥ اعذ سا و ٣

: شدد ف٣ ثشا٢ ش اعذ ث صست ص٤ش غبػج ٣ وبسا٣٤. اجت ثب اذو٣ تفبت دس ر١ ػشض اص جذأ آ. ثبؿذ ٣ (1)بذ ؼبد١

TE = exp(ui) /max {exp(ui)} ثبالتش٤ 1ثبؿذ و 1٣ تب 0اص (وبسا٣٤ ف٣) TEغذد٠ مذاس . ثبؿذ ا i٣ ث٥ـتش٤ مذاس ت٥ذؿذ ثشا٢ اعذ maxرب٥٤ى

ث٣٥ تفبت ؼجت ث سؽ احشات حبثت ثرد آسد و ٤ه تى٥ه پ٥ؾ. آ٤ذ ثبؿذ اص وبساتش٤ اعذ ث دػت ٣ مذاس وبسا٣٤ ف٣ ٣

ب٤ذ و ا٤ سؽ، ث سؽ ثشآسد εi٣ ث ؿشط uiثشا٢ غبػج١ وبسا٣٤ ف٣ اعذب، شص تصبدف٣ سا ثب اػتفبد اص تص٤غ ؿشع٣

Front41ا٤ سؽ ثب اػتفبد اص ش افضاس . ثبؿذ سػتب٣٤ ؼشف اػت ؼجت ث سؽ احشات حبثت داسا٢ ضا٤ب٢ ث٥ـتش٢ ٣دعذاوخش

افضاس اػتفبد ؿذ شدد و دس ا٤ تغم٥ك ثشا٢ اذاص ثشآسد ٣ ثشآسد پبساتشب٢ . اػت ٥ش٢ ػغظ وبسا٣٤ ب٢ ف٣ ش اعذ اص ا٤ ش

: ثبؿذ تبثغ ت٥ذ شص تصبدف٣ ؿب ػ شع ٣

ثب اػتفبد اص سؽ عذال شثؼبت ؼβ٣شع١ ا ثشآسد پبساتشب٢ .1

ف٣ تؼذ٤ ثشآسدب٢ عبص اص سؽ ب٢ عذال شثؼبت آسد مبد٤ش وبسا٣٤ سػتب٣٤ ثشا٢ ثذػتدشع١د ثشآسد تبثغ .2

ؼ٣ ثشا٢ اػتفبد دس شع١ ػ

ا٢ و دس ب٤ت ثشآسدب٢ آذ اص شع١ د ث ػا مبد٤ش ا٥ ث دػت سػتب٣٤دثضستش٤ مبد٤ش بس٤ت . ػ شع١ .3

(.12)سػتب٣٤ سا ث ب خاذ داد، اػتفبد خاذ شد٤ذ دعذاوخش

سػتب٣٤ د ث سؽ عذاوخش (3)ف٣ ثب اػتفبد اص ذ ف٣ ث٥ اعذب دس ، اثتذا وبسا٣٤ ب٢ ثشا٢ تؼ٥٥ تفبتب٢ وبسا٣٤

ب٥٤ و ا٤ سؽ ث آذ اص ش اعذ سا ثش س٢ ـخصبت ذ٤ش٤ت٣ اعذ ثشآسد ٣ شدد آب وبسا٣٤ ب٢ ف٣ ثذػت ثشآسد ٣

. ا٢ ؼشف اػت سؽ د شع

: ثبؿذ ا٢ سد اػتفبد ثشا٢ تض٥ظ وبسا٣٤ ف٣ ث صست ص٤ش ٣ ؿى ػ٣ ذ د شع

iji DTE 0 Jj .....1

ب لجال تؼش٤ف ؿذذ Diو

TEف٣ وبسا٣٤iثبؿذ ا٥ اعذ ٣ .

D6 تب D1بئ٥ تب ث مؾ تغ٥شب٢ ؼبد١ فق سا ثشآسد OLS٣ ث سؽ Eviewsپغ اص تؼ٥٥ ذ ثب اػتفبد اص ش افضاس

Log likelihood

.…ا٢ غ٥شسػ٣ ثش ب٢ ف٣ عشف ب٢ آصؽ غبؼ١ تأح٥ش دس

5

. ثش س٢ وبسا٣٤ ف٣ پ٣ ثجش٤

ا٢ فق ازوش، ثب اػتفبد اص سؽ تغ٥ ؼ٥ش افضاس پغ اص ازب سؽ د شع ث ثشسػ٣ ساثظ ػجج٣ رد Path2 تش

وبسا٣٤ ثش س٢ شات وبسا٣٤ ف٣ ثذػت آذ اص سؽ لج خا٥ پشداخت (ذ٤ش٤ت٣)٥ضا تأح٥ش ؼتم٥ غ٥شؼتم٥ تغ٥شب٢ ػذ

ا٢ خا٥ داؿت ا٢ ٥ض ثب سؽ د شع . مب٤ؼ

تحلل هسز

.تغ٥ش اػت تش٤ سؽ ب٢ تزض٤ تغ٥ دس تغم٥مبت ػ سفتبس٢ ارتبػ٣، تزض٤ تغ٥ صذ تش٤ بػت ٢ق ٤ى٣ اص

تغ٥ش ث ٤ىؼش٢ تزض٤ تغ٥ صذ. تغ٥ش٢ ع د ص٤شا ب٥ت ا٤ ضػبت صذ تغ٥ش ثد ٣ تا آب سا ثب ؿ٠٥ د

تزض٤ . اثؼت اػت تغ٥شN تغ٥ش ؼتم Kآب، تزض٤ تغ٥ ضب ٣ ؿد و ٤ظ٣ اص٣ سؽ ب٢ تزض٤ تغ٥ اعالق

ػبختبس٢، ٤ى٣ اص اص٣ تش٤ سؽ ب٢ تزض٤ تغ٥ ػبختبس ب٢ ؼبدالت ػبص٢ ػ٣ ٤ب ذ تغ٥ ػبختبسب٢ واس٤بغ ٤ب ذ

داد ب٢ پ٥ض٥ذ اػت ث ؼ٣ تزض٤ تغ٥ تغ٥شب٢ ختف٣ اػت و دس ٤ه ػبختبس جت٣ ثش تئس٢، تأح٥شات ضب تغ٥شب سا

تغ٥ش٠ تغ٥ ا٤ سؽ ٤ب تذط٢، تشو٥ت س٤بض٣ آبس٢ پ٥ض٥ذ ا٢ اص تزض٤ تغ٥ ػب٣ سشػ٥ صذ. ث ـب ٣ دذ

. (6 )ؼ٥ش اػت و دس٤ه ػ٥ؼت پ٥ض٥ذ شد آذ تب پذ٤ذ ب٢ پ٥ض٥ذ سا سد تزض٤ تغ٥ لشاس دذ

ثشسػ٣ احشات ساثظ ث٥ تغ٥شب٢ داسذ و ث ص٤بد٢ رد تغ٥ش٠ تغ٥ صذ ارتبػ٣ التصبد٢، سؽ ب٢ عص٠ غبؼبت دس

اب دسا٤ ٥ب تغ٥ . ٣ دذ ا٤ سؽ ب ػذتب احشات ؼتم٥ ٤ه تغ٥ش ثش تغ٥ش د٤ش سا سد ثشسػ٣ لشاس. پشداصذ سد غبؼ ٣

اثؼت، احشات غ٥شؼتم٥ ا٤ تغ٥ش تغ٥ش اػت و ػال ثش ثشسػ٣ احشات ؼتم٥ تغ٥شب٢ ؼتم ثش ب٢ صذ ؼ٥ش اصر تى٥ه

٣ وذ ثب ث٥ب غم٣، ساثظ ب٢ رد دس تغ٥ اسد ٣ دذ ساثظ ث٥ تغ٥شب سا غبثك ثب الؼ٥ت تغ٥شب سا ٥ض ذظش لشاس

ب٢ اخ٥ش وؿؾ د١ صست٣ ؼز، دس ػ٣ ث٥ تغ٥شب ث ثشا٢ ثشسػ٣ ساثظ. ب سا تفؼ٥ش ٣ وذآؿذ٠ ث٥ جؼت٣ ـبذ

. (1 )اػت شفت ثؼ٥بس٢ صست

ثشص اؿتجببت، اػت ثشا٢ ػ٣٥ ؿذ آب ر٥ش٢ اص تغ٥ ؼ٥ش٢ ث ظس ثشسػ٣ ساثظ ػت ؼ٣ ث٥ تغ٥شب الص دس

: ـب داد و ا٤ وبس سا ٣ تا ع٣ شاع ص٤ش د داسب٢ ؼ٥ش٢ اػتفبد اص

ػ٥ؼت ا٤فب ٣ ب٤ذ، ـخص ؿذ ص٥ض ثب٤ذ ش٤ه اص تغ٥شب٢ سد ثشسػ٣ ث غبػ مـ٣ و دس پ٥ؾ اص ش:تعي هتغزا- الف

: داسد ع تغ٥ش رددا٤ ظش اص. ثبؿذ

.ث تغ٥شب٣٤ اص زػ١ تغ٥شب٢ سد ثشسػ٣ اعالق ٣ شدد و تغت تأح٥ش ػب٤ش تغ٥شب لشاس ذاؿت ثبؿذ: هتغزتزشا .1

درشا .2 ث تغ٥شب٣٤ اصزػ تغ٥شب٢ سدثشسػ٣ اعالق ٣ شدد و تغت تأح٥ش ٤ه ٤ب صذ تغ٥ش د٤ش لشاسداؿت : هتغزا

.ثبؿذ

هقاط تذ هتغزا - ب

: دس تغ٥ ؼ٥ش٢ ثب د ع ذ ػشوبس داس٤

عشف ٤ب تمبث رد ذاؿت ثشسػ٣، ساثغ١ د ٣ ؿد و دس ث٥ ٥ش ٤ه اص تغ٥شب٢ سد ذب٣٤ فت ث: هذلا تاسگشت .1

.ثبؿذ

2. . (1 )عشف ثبؿذ تغ٥شب ث صست د ثشخ٣ اص آب ساثغ١ ث٥ ذب٣٤ و دس ٤ؼ٣:تاسگشت غز هذلا

Path Analysis

1387 پب٥٤ض 2ز داؾ پظؾ ػ دا٣ رذ

6

تاح تحث

ا٤ اػت و اغت اعذب٢ 1اص ىبت لبث تر دس رذ . آبس ب٢ تص٥ف٣ ١ سد غبؼ سا ـب ٣ دذ1رذ

زاس٢ ازب ؿذ دس اعذاث ثشداس٢ وب اص ػشب٤ ثبؿذ ثش پشاسثذ٢ ثب ظشف٥ت٣ وتش اص ظشف٥ت اػ٣ خد ث فؼب٥ت ـغ ٣

ثبؿذ دس 09/21٣بغس و اص رذ ـخص اػت ٥ب٥ تؼذاد ب رد دس اعذب . آ٤ذ ػبختب تأػ٥ؼبت ث ػ ٣

. اػت87/68و ٥ب٥ ظشف٥ت اعذب عب٣

ف تزآرد هقادز كارا

پغ اص ثشآسد . ثبؿذ ف٣ ٣ وبسا٣٤ دذ٠ ػغظ ثبالتش و مبد٤ش ثبالتش ـب داسذ1 تب 0ا٢ اص ف٣ ثشآسدؿذ غذد وبسا٣٤ ب٢

سػتب٣٤، ثب٤ؼت٣ ا٤ فشض٥ سا آص بئ٥ و آ٤ب دس ذ سد اػتفبد ب ٥ش احش ػذ وبسا٣٤ رد دذ ثب اػتفبد اص سؽ عذاوخش

ث ا٤ صست و اثتذا . شدد سػتب٣٤ ر١ خغب٢ ٤ىغشف اػتفبد ٣دثشا٢ آص ا٤ فشض٥، اص ؼجت عذاوخش . (فشض١٥ صفش)ذاسد

٤xه ع آص ) LRمذاس xآذ اص ذ سا ثب دػت ث (ثبؿذ خط 2٣

اص LRبئ٥ و دس صست ث٥ـتش ثد رذ مب٤ؼ 2٣

xتب٤ذ عبص اص آص فشض١٥ . ؿد و ا٤ ثذ٤ ؼبػت و دس ذ ب احشات ػذ وبسا٣٤ ف٣ رد داسد رذ فشض١٥ صفش سد 2٣

: صفش دس ذ عبضش دس ص٤ش آسد ؿذ اػت

LR=4.1 x2 = 3.84 LR > x

2

.٤ؼ٣ دس ذ ب احشات ػذ وبسا٣٤ ف٣ رد داسد. دس ت٥ز فشض١٥ صفش سد ٣ ؿد

هطالع آهار ا تصف و هرد: - 1خذل

ام هتغز هاگي S.D حذاقل حذاكثز

76 19 44/13 27/46 سي

60 1 62/14 55/23 ساتق

700 2 71/70 09/21 (رأط)تعذاد گا هخد

2000 2 06/207 87/68 (رأط)ظزفت داهذار

(تهاى)سزها ثاتت 25026300 1118187 700000 800000000

18 1 31/4 17/5 (ها)سي شزع پزار

360 8 8/74 68/105 (كلگزم)سى شزع پزار

42 5/6 42/6 63/20 (ها)سي خاتو پزار

1200 100 09/202 (كلگزم)سى خاتو پزار 462

(كلگزم)فزش ساال گشت 5749 21545 200 21000

1850 1400 57/92 (تهاى)قوت فزش گشت 1598

(كلگزم)فزش ساال كد 99968 294225 5000 2000000

45 3 88/6 54/15 (كلگزم)هقذار خراك رسا

2400 400 63/438 71/1262 (كلگزم)ش خراك رسا

7 0 18/1 51/1 (تعذاد در سال)ز كار دائن

4 0 824/0 421/0 (تعذاد در سال)ز كار هقت

(تهاى)دستوشد رسا 2500 707 2000 3000

35 1 46/5 85/3 (رأط)تعذاد تلفات

(تهاى)ش تلفات 714339 1354426 50000 8100000

(تهاى)ش تذاشت ساال 119426 289422 200 2750000

ا تحقق افت: هأخذ

1387 پب٥٤ض 2ز داؾ پظؾ ػ دا٣ رذ

(ف كارا عذم هتغزا)رستوا تا دخالت هتغزا هداسدتزآردتاتع حذاكثز- الف

. ث٥ب ؿذ اػت4 3، 2ا٢ تبثغ عذاوخش ساػتب٣٤ ثب دخبت تغ٥شب٢ زبص٢ دس رذا تب٤ذ عبص اص ثشآسد ػ شع

تزآردا حذاقل هزتعات هعول تاتع تلذ كاب داگالط : -2خذل

tارسش S.E ضزة ام هتغز

4/2 66/0 6/1 عزض اس هثذأ

21 052/0 1/1 هشاى سزها

14/0 091/0 012/0 طل در پزارتذ

3/3 18/0 61/0 ش خراك

60/0 026/0 016/0 كار ز

50/0 11/0 059/0 ش تذاشت

ا تحقق افت: هأخذ

Sigma squared = 0.19 Log-likelihood = -56.33

رستوادتزآرد تاتع حذاكثز

ثشآسدؿذ ث شثؼبت عذال سؽ اص ثب ثشآسدتبثغ ت٥ذ ثب اػتفبد . آ٤ذ دػت ٣ ثػتب٣٤ دسسؽ عذاوخشؼ٣، ذ

ف٣ مبد٤ش وبسا4٣٤ 3رذا. شدد ف٣ ثشا٢ ش اعذ غبػج ٣ سػتب٣٤، مبد٤ش وبسا٣٤ دپغ اص ثشآسد ذ ث سؽ عذاوخش

ض٥ . اػت (43اعذ ؿبس٠ ) دسصذ 97ف٣ دسث٥ اعذب، عذد دذ و ثبالتش٤ وبسا٣٤ ٣ آذ ثشا٢ ش اعذ سا ـب ثذػت

دس ا٤ عبت تفبت ث٥ اعذب٢ ختف ث دال٤ ذ٤ش٤ت٣ .ثبؿذ 82٣ دسصذ شثط ث اعذ ؿبس٠ 40تش٤ وبسا٣٤ ٤ؼ٣ پبئ٥

دسصذ 57تش، لبدس ث افضا٤ؾ وبسا٣٤ خد ث اذاص٠ ثب اػب ذ٤ش٤ت غة80ػا خب اعذ ؿبس٠ ؼ٣ و ث ا٤ ثبؿذ ث ٣

. ثشػبذ43ثبؿذ تب خد سا ث ػغظ وبسا٣٤ اعذ ؿبس٠ ٣

1387 پب٥٤ض 2ز داؾ پظؾ ػ دا٣ رذ

10

كارا ف ز احذ : -3خذل

مذاس وبسا٣٤ شوار احذ مذاس وبسا٣٤ شوار احذ مذاس وبسا٣٤ شوار احذ مذاس وبسا٣٤ شوار احذ

1 9./ 26 54/0 51 69/0 76 66/0

2 88/0 27 74/0 52 68/0 77 61/0

3 94/0 28 83/0 53 84/0 78 83/0

4 84/0 29 85/0 54 88/0 79 6/0

5 74/0 30 71/0 55 77/0 80 53/0

6 45/0 31 63/0 56 82/0 81 67/0

7 96/0 32 49/0 57 87/0 82 4/0

8 9/0 33 79/0 58 95/0 83 81/0

9 92/0 34 76/0 59 86/0 84 85/0

10 53/0 35 81/0 60 85/0 85 83/0

11 87/0 36 89/0 61 84/0 86 68/0

12 8/0 37 94/0 62 84/0 87 85/0

13 89/0 38 95/0 63 86/0 88 7/0

14 85/0 39 94/0 64 96/0 89 8/0

15 91/0 40 88/0 65 85/0 90 81/0

16 96/0 41 94/0 66 71/0 91 74/0

17 96/0 42 92/0 67 81/0 92 82/0

18 85/0 43 97/0 68 72/0 93 79/0

19 48/0 44 96/0 69 79/0 94 74/0

20 77/0 45 87/0 70 89/0 95 45/0

21 67/0 46 59/0 71 87/0 96 83/0

22 7/0 47 88/0 72 94/0 97 87/0

23 85/0 48 79/0 73 89/0 98 61/0

24 95/0 49 88/0 74 76/0 99 68/0

25 95/0 50 5/0 75 79/0 100 89/0

ا تحقق افت: هأخذ

ا ف كل احذا داه : -4خذل هشخصات كارا

احزاف هعار حذاكثز حذاقل هاگي

1347/0 97/0 40/0 36/79 كارا ف

ا تحقق افت: هأخذ

ف احذا تا هتغزا عذم راتط ( پزارتذ، تواط تا هزج، ضاد كالط سي، ساد، ساتق، شزكت در) ف كارا تي كارا

اص فشا٤ذ ثشآسد تبثغ )آذ٠ اعذب ؿذ دس لؼت لج، وبسا٣٤ ب٢ ثذػت ا٢ فت دس ا٤ لؼت ثب اػتفبد اص سؽ د شع

ث ث٥ب 5رذ . بئ٥ ف٣ داذاسا ثشآسد ٣ سا ثش س٢ تغ٥شب٢ ػذ وبسا٣٤ (ف٣ سػتب٣٤ ثب رد تغ٥شب٢ ػذ وبسا٣٤ دعذاوخش

: پشداصد ا٤ ساثغ ٣

.…ا٢ غ٥شسػ٣ ثش ب٢ ف٣ عشف ب٢ آصؽ غبؼ١ تأح٥ش دس

1

ف تزآرد وزات كارا تز ر هتغزا عذم كارا: -5خذل

دار tآهار احزاف هعار ضزة ام هتغز سطح هع

00/0 98/15 03/0 53/0 عزض اس هثذأ

02/0 -21/2 004/0 -009/0 شزكت در كالط تزد

00/0 97/8 016/0 15/0 ضادگا

34/0 94/0 0006/0 0005/0 ساتق داهذار

00/0 98/4 008/0 044/0 ساد داهذار

00/0 32/7 0001/0 -0008/0 سي داهذار

00/0 42/6 017/0 11/0 تواط تا هزج

AR(1) 20/0- 083/0 50/2- 01/0

افت ا تحقق : هأخذ

57.02 R 53.0R 01.2. WD 41.17 staticF 00.0Pr obeF اس٤بغ شد٤ذ پغ اص ع ا٤ د ـى تب٤ذ بئ٣ ث پغ اص ثشآسد ا٤ ذ، الذا ث سفغ ـى خدجؼت٣ بؼب٣

.صست رذ ثبال عبص ؿذ

دػت آسد ب٢ ص٤ش سا ٣ ، ساثغ5ثشاػبع رذ : تا ث٥ تغ٥شب٢ رد دسرذ ثب وبسا٣٤ ف٣ اعذب ث

و ضش٤ت آ ثؼ٥بسوصه اػت ف٣ اعذب ساثغ١ ؼىع داسد ثب تر ث ا٤ ؿشوت دسوالع ب٢ پشاسثذ٢ ثب وبسا٣٤ .1

ص٥ ٣ (-009/0) دو ؿشوت دسوالع ب٢ پشاسثذ٢ ثبػج افضا٤ؾ وبسا٣٤ ف٣ اعذب ـذ تا . اػت ث٥ب

ف٣ اعذب ا٤ ؼ٣ و اػتفبد اص ظادب٢ ثتش ب ثبػج افضا٤ؾ وبسا٣٤ ظاد ب ساثغ١ ؼتم٥ ثب وبسا٣٤ ف٣ اعذب داسد ث .2

ثبؿذ و ظادب٢ اػتفبد ؿذ تػظ داذاسا ؿب دسي ث٣، دسي ـتب٤، پب٤ب٣ ـتب٤ اص٥ ٣. اػت ؿذ

ؼ٣ داس % 1ثش عجك رذ ضش٤ت ا٤ تغ٥ش دس ػغظ . اعذب ؿذ اػت اػتفبد اص ظاد ـتب٤ اص٥ ثبػج افضا٤ؾ وبسا٣٤ ف٣

.ثبؿذ ٣

داس٢ ف٣ اعذب تأح٥ش ؼ٣ ؼ٣ و ػبثم١ داذاس٢ ثش س٢ وبسا٣٤ ف٣ داسد ث ا٤ ؼ٣ ثب وبسا٣٤ ػبثم١ داذاس٢ ساثغ١ خجت ٣ ث٣ .3

.ذاسد

ا٤ . ف٣ اعذب داسد داس ثب وبسا٣٤ ب٢ رذ، ػاد داذاس، ساثغ١ خجت ؼ٣ ثش عجك ٤بفت .4 صست و ثب افضا٤ؾ ػاد داذاس ث

.اػت ٤بفت ف٣ اعذب افضا٤ؾ وبسا٣٤

تشت٥ت و ثب افضا٤ؾ ػ داذاس، ا٤ داس داسد ث ف٣ اعذب ساثغ١ ؼىع ؼ٣ دذ و ػ داذاس ثب وبسا٣٤ تب٤ذ ـب ٣ .5

تش ا٥ض٠ ث٥ـتش٢ ثشا٢ ت٥ذ افضا٤ؾ وبسا٣٤ ف٣ خد داسذ. ٤بثذ ف٣ اعذب وبؾ ٣ وبسا٣٤ .٤ؼ٣ افشاد را

ف٣ اعذب داسد ث ا٤ ؼ٣ و داس ثب وبسا٣٤ دذ، تبع ثب شد ساثغ١ خجت ؼ٣ و تب٤ذ رذ ـب ٣ ب .6

ثبؿذ و ثب ا٤ شر٥ دس ف٣ دس ػغظ ثبالتش٢ ؼجت ث داذاسا٣ ٣ اذ اص ظش وبسا٣٤ داذاسا٣ و ثب شر٥ دس تبع ثد

.اذ تبع جد

زاس٢ ػ٣ دس خذبت تش٤ز٣ اػتفبد بئ٥، تر ث ٥ش٢ شػ ثبصد٠ ػشب٤ آذ ثشا٢ اذاص لج اص ا٤ى اص ضشائت ثذػت

: صذ ىت ضشس٢ اػت

. دذ تأح٥ش خد لشاس ٣ ثبؿذ و تب٤ذ سا تغت تش٤ آب، ساثغ١ دسضا دس احش تمبث ث٥ داذاس تش٤ذ ٣الي كت

ب٢ الص ثشا٢ وذ دس والع ث ػت ـىالت د٤ش اص ر ػذ دػت٥بث٣ ث بد ا٤ى ؿب٤ذ اعذب٢ ؿشوتدهي كت

. اذ ت٥ذ لبدس ث اػب آصؿب٢ پشاسثذ٢ ـذ

.…ا٢ غ٥شسػ٣ ثش ب٢ ف٣ عشف ب٢ آصؽ غبؼ١ تأح٥ش دس

11

ثبؿ٥ ٥ش٢ آ ثش اػبع ػذد ٣ ثبؿذ و ثشاعت٣ لبدس ث اذاص ا٤ اػت و ؼ٥بس خذبت تش٤ز٣ ٤ه ؼ٥بس خب ٣سهي كت

. ثبؿذ ٥ش٢ افضا٤ؾ ظشف٥ت افشاد دس تبع ثب ا٤ خذبت وبس٢ ـى ٣ اذاص

ا٤ى تش٤ذ ى اػت اص عش٤ك ساب٢ د٤ش٢ ثش س٢ ت٥ذ تأح٥ش داؿت ثبؿذ خال تأح٥ش والع ب٢ آصؿ٣ رذا چارهي كت

اص احش ؼتم٥ ثش س٢ وبسا٣٤ ف٣، اص عشق د٤ش بذ بد ب٢ ختف ٥ض احش داؿت ثبؿذ، ٤ؼ٣ احشات و٣ والع ثش وبسا٣٤ ف٣ ى

ا٤ اش ػجت ٣ ؿد و ثشا٢ غبػج١ ا٤ احشات اص سؽ تغ٥ ؼ٥ش اػتفبد . اػت وبال ثب احش ؼتم٥ ا٤ تغ٥شب تفبت داؿت ثبؿذ

. ب٥٤

ف ودار هسز هتغزا هؤثز تز كارا

. سا ـب ٣ دذ (ثؼا تغ٥ش اثؼت) داس ص٤ش ضؼ٥ت تغ٥شب٢ ختف ذ ػا ؤحش ثش وبسا٣٤ ف٣

ف : 1ودار ودار هسز عاهل هؤثز تز كارا

رذ . ، شتغ٥ش ػال ثش احش ؼتم٣٥ و ثش تغ٥ش اثؼت داسد، اص عش٤ك ػا د٤ش داسا٢ تأح٥ش غ٥شؼتم٥ اػت1ثشاػبع داس

داد اػت6 .، اذاص٠ احشات ؼتم٥ غ٥شؼتم٥ ش تغ٥ش سا ثش وبسا٣٤ ف٣ ـب

ب٢ رذ وبسا٣٤ ف٣ ش ت٥ذ وذ ٣ ثبؿذ، دسعب٣ و ػ -352/0 ػ ت٥ذوذ داسا٢ احش ؼتم٣٥ ثشاثش ،6 ثش اػبع ٤بفت

ت٥ذوذ اص عش٤ك تغ٥شب٣٤ بذ ػاد، ػبثم، تبع ثب شد، ظاد ب، ض١٤ خسان ػشب١٤ حبثت داسا٢ احشات غ٥شؼتم٣٥ ثش

داد ؿذ اػت6وبسا٣٤ ف٣ اػت و مبد٤ش آ دس رذ . ـب

ب٢ رذ ب٢ رذ - 0008/0، ػ ت٥ذوذ احش٢ ؼبد 5ثش اػبع ٤بفت ، ـب 6ثش س٢ وبسا٣٤ ف٣ داسد، دسعب٣ و ٤بفت

ا٤ مذاس تأح٥ش تغ٥ش ػ اص ظش رت . اػت- 141/0 ٣ دذ و زع احشات ؼتم٥ غ٥شؼتم٥ تغ٥ش ػ ثش تغ٥ش وبسا٣٤ ف٣ ثشاثش

اػت، اب اص ظش ٥ضا تأح٥ش ـب ٣ دذ و (ثشآسد سشػ٥ ؼ٣) 5تأح٥ش تغ٥ش ػ ثش تغ٥ش وبسا٣٤ ف٣ تأ٥٤ذ وذ٠ تب٤ذ رذ

.…ا٢ غ٥شسػ٣ ثش ب٢ ف٣ عشف ب٢ آصؽ غبؼ١ تأح٥ش دس

1

ا٤ ٤بفت سا تأئ٥ذ (19)ؿذ غبؼبت ازب. وبؾ ٣ دذ141/0 ٤ؼ٣ ث اذاص٠ 0008/0افضا٤ؾ ػ، ٥ضا وبسا٣٤ ف٣ سا ث٥ـتش اص مذاس

داد اػت و افشاد ؼ ا٥ض٠ . تاذ بؿ٣ اص و ؿذ ا٥ض عص دس ضد افشاد ؼ ثبؿذ ب٤ذ ا٤ اش ٣ ٣ تزشث٥بت ـب

وبس٥ش٢ ف آس٤ب٢ رذ٤ذ سا داسذ دس مبث تغ٥٥ش اص ضؼ٥ت لج ث ض٥ؼت رذ٤ذ مبت ث٥ـتش٢ عص١ وتش٢ دس پز٤شؽ ث

تش دس پز٤شؽ ف. دذ ـب ٣ آس٤ب٢ رذ٤ذ اؿت٥بق ث٥ـتش٢ داؿت ىبت ف٣ ت٥ذ سا ثتش ث سد ارشا دس عب٣ و افشاد را

. زاسذ ٣

ف : -6خذل هقادز اثزات هستقن غزهستقن هتغزا تز كارا

ت هستقن غزهستقن تز كارا فاثزا

اس طزق

سي

ساد

ساق

ط ا كال

تزد

ط تا هزج توا

ضاد گا

در پزار

ز كار

ك خرا

ت تذاش

تسزها ثات

اثزكل

-141/0 001/0 0 -001/0 0 -022/0 -022/0 -004/0 0 116/0 -151/0 -352/0 سي

46/0 -003/0 -001/0 005/0 -002/0 -001/0 069/0 003/0 -002/0 -074/0 246/0 214/0 ساد

-231/0 -002/0 0 -006/0 001/0 -001/0 -044/0 -043/0 003/0 182/0 -099/0 -226/0 ساق

كالط ا

تزد003/0- 027/0 037/0- 019/0- 169/0 091/0 002/0- 001/0 008/0 001/0- 005/0 25/0

تواط تا

هزج003/0 002/0 021/0- 008/0- 384/0 069/0 0 0 003/0 001/0- 004/0 439/0

479/0 -004/0 -001/0 001/0 0 0 366/0 073/0 -005/0 -022/0 046/0 021/0 ضاد گا

0 0 0 037/0 005/0 018/0 -011/0 004/0 -002/0 005/0 004/0 -022/0 در پزار

-01/0 -01/0 001/0 011/0 011/0 -009/0 003/0 011/0 -002/0 018/0 -033/0 -018/0 ز كار

09/0 0 0 049/0 002/0 -013/0 014/0 026/0 -004/0 -022/0 029/0 003/0 خراك

-101/0 -022/0 004/0 002/0 004/0 -004/0 -019/0 043/0 002/0 01/0 -03/0 -011/0 تذاشت

سزها

ثاتت017/0 022/0 007/0 002/0 051/0 036/0 0 003/0 002/0- 003/0 032/0 009/0-

663/0 اثزات تاقواذ

. لغش رذ و ثب س ت٥ش تش ب٤ؾ داد ؿذ اػت، ث٥بش احشات ؼتم٥ شتغ٥ش ثش وبسا٣٤ ف٣ اػت×

ب٢ رذ ف٣ ثش وبسا46/0٣٤ تأح٥شو٣ ثشاثش246/0 عبو٣ اص ا٤ ىت اػت و تغ٥ش ػاد داسا٢ تأح٥ش خجت٣ ؼبد ٤5بفت

ـب ٣ دذ و ا٤ اش ث٥بش ا٤ ىت 044/0دسعب٣ و تب٤ذ سؽ سشػ٥ ؼ٣ تأح٥ش ػاد سا ثش وبسا٣٤ ف٣ . ت٥ذ وذ ب داسد

و اػت و رت تأح٥ش تغ٥ش ػاد دس د سؽ خجت اػت، ٤ؼ٣ ثب افضا٤ؾ ػغظ ػاد ت٥ذوذ، وبسا٣٤ ف٣ ٢ افضا٤ؾ ٣ ٤بثذ

ب٢ ثؼض٣ اص تغم٥مبت د٤ش، ؤ٤ذ ا٤ ٤بفت ٣ ش اص وـبسصا ث ا٤ ت٥ز سػ٥ذذ و ضاسػ٣ ا٤ غمم٥ ثب آص د. ثبؿذ ٤بفت

س٢ و ذ٤ش ضسػ١ آ داسا٢ ػ ػب آصؽ ثبؿذ ؼجت ث وـبسصا٣ و ذ٤ش ضسػ ٥ش ع آصؿ٣ سا ذ٤ذ ثبؿذ، داسا٢ ثش

(. 18)ثبؿذ ثبالتش٢ ٣

رب ث آ تر ٤ظ ا٢ جز شدد، احش ؿشوت دس والع ب٢ آصؿ٣ غ٥شسػ٣ اػت ثشعجك . اب تش٤ ضش٤ج٣ و ثب٤ؼت٣ دسا٤

رت (سشػ٥ ؼ٣) ٣5 ثبؿذ و تب٤ذ رذ - 019/0تب٤ذ سؽ تغ٥ ؼ٥ش، تأح٥ش ؼتم٥ ا٤ والع ب ثش وبسا٣٤ ف٣ ثشاثش

1387 پب٥٤ض 2ز داؾ پظؾ ػ دا٣ رذ

14

٤ؼ٣ ا٤ والع ب ثبػج وبؾ وبسا٣٤ ف٣ ت٥ذوذب ؿذ اػت و (-009/0)تأح٥ش تب عذد٢ مذاس تأح٥ش ا٤ ػب سا تأ٥٤ذ ٣ وذ

ا٢ دس مب٤ؼ ثب تب٤ذ غمم٥ د٤ش دس ا٤ ص٥، اثب ص٤بد٢ داؿت ثبؿذ اب اش احشات غ٥شؼتم٥ ا٤ تغ٥ش . (18 17، 19)ص٥ ت٥ز

سا و اص عشق د٤ش ثش وبسا٣٤ ف٣ زاؿت اػت سا ٥ض غبػج ب٥٤، ـبذ ٣ ؿد و تأح٥ش غ٥شؼتم٥ ؿشوت دس ا٤ والع ب ثش

، 169/0، اص عش٤ك تغ٥ش تبع ثب شد -037/0، اص عش٤ك تغ٥ش ػبثم 027/0، اص عش٤ك تغ٥ش ػاد -003/0وبسا٣٤ ف٣ اص عش٤ك تغ٥ش ػ،

، اص عش٤ك تغ٥ش ض١٤ خسان 001/0، اص عش٤ك تغ٥ش ٥ش٢ وبس -002/0، اص عش٤ك تغ٥ش ع دس٠ پشاس 091/0اص عش٤ك تغ٥ش ظادب

داسد و ٣25/0 ثبؿذ دس زع تأح٥ش٢ ؼبد - 001/0 اص عش٤ك تغ٥ش ػشب١٤ حبثت - 001/0، اص عش٤ك تغ٥ش ض١٤ ثذاؿت 008/0

ـب ٣ دذ صب٣ و تأح٥شات ؼتم٥ غ٥شؼتم٥ تغ٥ش ؿشوت دس والع ب٢ غ٥شسػ٣ سا غبػج ٣ و٥، رت ا٤ تأح٥ش خجت

٤ؼ٣ دس ا٤ عبت ٣ تا فت و ؿشوت دس ا٤ . مذاس آ ٥ض وبال ثب عبت٣ و تب ث تأح٥ش ؼتم٥ آ تر و٥ تفبت اػت

دس . والع ب ثخبعش تأح٥ش٢ و دس اػتفبد٠ ث١٥ ت٥ذوذ اص بد ب داؿت اػت دس زع ثبػج افضا٤ؾ وبسا٣٤ ف٣ اعذب ؿذ اػت

اب . (3)س٢ اعذب داسد دذ و والع ب٢ تش٤ز٣ تأح٥ش اذو٣ ثش افضا٤ؾ ثش تب٤ذ عبص اص ٤ه تغم٥ك ـب ٣تأ٥٤ز ا٤ ت٥ز،

٣ دذ و والع ب٢ آصؿ٣ ثشضاسؿذ ثشا٢ صاسػ٥ تأح٥ش خجت٣ ثش افضا٤ؾ وبسا٣٤ صاسػ٥ داسد . (18 17، 19)غبؼبت د٤ش ـب

. دذ و اللبت شد ثب داذاس دس ضسػ تأح٥ش خجت٣ ثش افضا٤ؾ وبسا٣٤ ف٣ اعذ داؿت اػت تب٤ذ ثذػت آذ ض٥ ـب ٣

آس٢ رذ٤ذ اص د٤ذب ت٥ذوذب ثب س٤ؼه ث٥ـتش شا اػت، عضس ىشس شر٥ دس سػتب اللبت آب ثب داذاسا، اص آزب و ف

آس٢ رذ٤ذ ـى٣ وذ و صبض دس ساثغ ثب ف ثخـذ ا٤ اعؼبع سا دس آب تم٤ت ٣ اع٥ب خبعش ث٥ـتش٢ ث ت٥ذوذب ٣

ا٢ و دس ضئال تا دس غبؼ ا٥ ١ وبسا٣٤ ا٤ سؽ سا ٣. پ٥ؾ آ٤ذ، افشاد شد ثشا٢ سفغ ـى دس دػتشع آب خاذ ثد

دس ا٤ ضاسؽ ٤ه شد وـبسص٢ ص دس ع٣ شدؽ سصا دس سػتب ثب صب سػتبئ٣ پ٥شا . ث ػ آذ اػت، العظ د

ائ٣ سا و ث عس ػت٣ استجبط ضد٤ه ىشس ا ثب سػتبئ٥ب ثبػج ؿذ تب ثبغض. ضؼ٥ت اس سصش٠ آب ث فت پشداخت اػت

ث ظس فشؽ اضبف ت٥ذات آب تػظ صب ذاس٢ ٣ ؿذ ثب ػفبسؽ سابئ٣ ا ث صست ٤ه فؼب٥ت ثبصسب٣ ؤحش تجذ٤

سا افضا٤ؾ (جبسص٠ ث٥ط٤ه )ض٥ افضا٤ؾ دس د٤ذاس اسثبة سرع اص شاوض خذبت تش٤ز٣، اعتب پز٤شؽ ف آس٤ب٢ رذ٤ذ. شدد

(. 4)دذ ٣

هاتع

.59-78 تغ٥ ؼ٥ش ػت ٤بث٣ دس ػ ذ٤ش٤ت، ز١ زتغ آصؽ ػب٣ ل، ػب صبس، ؿبس٠ پبضد، ،1380 آرس، ػبد، .1

. ب٢ آصؿ٣ ثشا٢ تػؼ، تشر خذا٤بس، داـب تشا اسصؿ٥بث٣ عشعب ثشب ،1375. ثال، اس، اع .2

ػب دسوـس، زػ مبالت ػخشا٥ب٢ ػ٥ وفشاغ پشاسثذ٢ وبسا٣٤ ذ٤ش٤ت اعذب٢ ، ثشسػ1376٣. ت٥س٢، ع .3

.191-213ثش س٢،

، مؾ آصؽ تش٤ذ وـبسص٢ دس پز٤شؽ تىط٤ب٢ رذ٤ذ جبسص ثب آفبت، زػ مبالت ػ1379٥خبذ٢، ، ػال٣، ط، .4

. 903-920رذ ا،. التصبد وـبسص٢ وفشاغ

. ، دفتش آصؽ سػتبئ٥ب1377خالص١ ضاسؽ ػىشد آصؽ سػتبئ٥ب .5

.صبح ا، اتـبسات ؿش٤ف پشداصؽ تغ٥ داد ب دس تغم٥مبت ػ ارتبػ٣ ـ التصبد٢،، 1382 والتش٢، خ٥، .6

7. Aigner, D., Lovell, D. and Schmidt 1977 Formulation and estimation of stochastic frontier

production function models Journal of Econometrics. 6, 21-37.

8. Andreakos, I. Tzouvelekas, V. Mattas, K. and Papanagiotou E. 1997 Estimation of technical efficiency in Greek livestock farms, Cahier d’economie et sociologie rurales. No.44-45, 96-107.

9. Battese, G. E. and T. J. Coelli.1995 A model for technical inefficiency effects in stochastic frontier

production function for panel data. Empirical Economics 20, 325 -332.

10. Birkhaeuser, D. and Feder, G. 1991 The economic impact of agricultural extension: A review,

.…ا٢ غ٥شسػ٣ ثش ب٢ ف٣ عشف ب٢ آصؽ غبؼ١ تأح٥ش دس

15

Economic Development and Cultural Change. Vol 39, 607-50.

11. Boehlje, M.D. and V.R. Eidman. 1984 Farm Management. New York: John Wiley &Sons, Inc. 12. Coelli, T. Rao, D.S. Prasada, Battese, G. 1998 An Introduction to Efficiency and Productivity

Analysis. Kluwer Academic Publishers. London.

13. Hauser, R.M., S.L. Tsai and W.H. Sewell. 1983 A Model of Stratification with Response Error in

Social and Psychological Variables. Sociology of Education 56: 20-46.

14. Kalirajan, K. 1991 The Importance of Efficient Use in the Adoption of Technology: A Micro

Panel Data Analysis. Journal of Productivity Analysis 2: 113-126.

15. Kay, R.D. and W.M. Edwards. 1999 Farm Management, 4th ed. WCB McGraw Hill, Boston.

16. Kumbhakar, S.C., S. Ghosh, and T. McGuckin. 1991 A Generalized Production Frontier Approach

for Estimating Determinants of Inefficiency in US Dairy Farms. Journal of Business and

Economic Statistics 9: 279-286.

17. Lingard, J., Castilo, L. and Jayasurya, S. 1983 Comparative efficiency of rice farms in Central

Luzan The Philippine Journal of Agricultural Economics. 34: 163-173.

18. Nguen. T and Cheng. E. 1997 Productivity gains from farmer education in China, Australian

Journal of Agricultural and Resource Economics: 41(4):471-497.

19. O’ Neill, S . Matthews, A and Leavy, A. 1999 Farm technical efficiency and extension.

Department of Economics, Trinity College Dublin.

20. Ray, S. 1988 Data Envelopment Analysis, Nondiscretionary Inputs and Efficiency: An Alternative

Interpretation. Socio-Economic and Planning Science 22: 167-176.

21. Rougoor C.W., G. Trip, R.B.M. Huirne, and J.A. Renkema. 1998 How to Define and Study

Farmers Management Capacity: Theory and Use in Agricultural Economics. Agricultural

Economics 18: 261-272.

22. Solow, R.A. 1957. Technical Change and the Aggregate Production Function. Review of

Economics and Statistics 39: 312-320.

1387 پبض 2هدل داؾ پظؾ ػلم داه خلذ

بسآوزد پازامتسهاي ژنتيکي بسخي صفات اقتصادي دز مسغ هاي بومي استان آذزبايجان غسبي

1ػذخوبل الذي فبعو 3 ، هذ اهي افـبس2 هحوذ ػل ووبل ،1ػل خؼفش ظاد

چکيده دس اؼتگب 1378 تب 1373 داد هشثط ث پح ؼل هشؽ خشع ب ثه آرسثبدبى غشث و اص ػبل 4725دس اي پظؾ، اص تؼذاد

. اكالح ظاد هشؽ ثه اػتبى آرسثبدبى غشث الغ دس ؿشػتبى اسه سوسد ثشداس ؿذ ثد، اػتفبد ؿذ

وچي ػي 32 30، 28 فتگ، تؼذاد تخن هشؽ، هبگي صى تخن هشؽ دس فتب 12كفبت هسد هغبلؼ ؿبهل صى ثذى دس

ثلؽ خؼ ثد و ثب هذل دام ته كفت ثب اػتفبد اص الگستن حذاوثش دسػتوب هحذد ؿذ ثذى هـتك گش تػظ شم افضاس

DFREML 08/0 21/0± 03/0، 18/0 ± 04/0 ،18/0± 03/0، هسد تدض تحلل لشاس گشفتذ ساثت پزش آب ث تشتت ±

وچي ث هظس تؼي پـشفت طتى كفبت هسد هغبلؼ، ضشت تبثؼت خغ اسصؿب اكالح ش كفت . ثشآسد گشدذ43/0

دس ثي و كفبت هسد هغبلؼ، فمظ . ؼجت ث ؼل هحبػج ثب اػتفبد اص اكل تدض اسبغ هؼذاس ثدى آب ػدذ ؿذ

فتگ تؼذاد تخن هشؽ ؼجت ث ؼل هثجت هؼ داس 12ضشت تبثؼت خغ اسصؿب اكالح هشثط ث كفبت صى ثذى دس

.هحبػج ؿذ و ـبى دذ پـشفت طتى اي د كفت ع پح ؼل اتخبة ثد

وزاثت پريسي، مسغ بومي آذزبايجان غسبي،صفات اقتصادي : واژه هاي کليدي

---------------------------------------------------------------------------

ػض بت ػلو داـگب آصاد اػاله احذ ساهي، داـىذ وـبسص، گش ػلم داه - 1

ػض بت ػلو هؤػؼ تحممبت ػلم داه وـس - 2

ػض بت ػلو داـگب آصاد اػاله، احذ ػلم تحممبت تشاى، داـىذ وـبسص هبثغ عجؼ، گش ػلم داه- 3

.....ثشآسد پبساهتشب طتى ثشخ كفبت التلبد دس هشؽ ب ثه

2

همذه

دس پ اي افضاؾ خوؼت، تمبضب. خوؼت ثـش ث ػشػت س ث افضاؾ ثد ع د لشى اخش اي سؿذ ثؼبس ػشغ گشدذ اػت

صبد دس ثخؾ دام عس، ث سص افضى هشدم ثشا هاد غزا ث ظ فشاسد ب پشتئ داه، دس ػبلب اخش هغبلؼبت

هظس افضاؾ تلذات داه كست گشفت پشسؽ دذگبى هتخللبى داهپشس ثب تى ثش اكل طته اكالح ظاد دس اي

ساػتب گبم ثشداؿت اذ ثب پؾ ث اسصؿب اكالح دام عس، اتخبة ثتشي آب ثش اػبع كفبت التلبد هن عشاح

دس اي ساثغ رخبش . ػؼتوب آهضؿ هبػت ثب تخ ث خلكبت طتى كفبت، ػؼ داؿت اذ تب ث اي ذف هن ضده ؿذ

دام عس ثه وـس ض ث دلل ػبصگبس آب ثب ؿشاظ هحغ وچي همبهت آب دس ؿشاظ خبف پشسؿ، هسد تخ

هتخللبى هحممبى داخل وـس لشاس گشفت اكالح ظاد آب ث ػاى ى اص اذاف اػتشاتظه وـس تؼشف ؿذ اػت و ث ػاى

هثبل ه تاى ث فؼبلتب اكالح ظاد هشاوض پشسؽ عس ثه اػتبب اكفبى، فبسع، هبصذساى آرسثبدبى غشث و ثب ذف

ى اص الذاهبت اػبػ دس اكالح ظاد، پؾ ث اسصؿب . رخبش طتى هشؽ ب ثه اشاى دس حبل ادبم اػت اؿبس وشد حفظ

تب دس گبهب ثؼذ، ثب اسصبث اعالػبت حبكل، اكالح كفبت هحبػج ساثت پزش آب دس خوؼتب هسد هغبلؼ ه ثبؿذ،

پؾ ث اسصؿب ، ثب تخ ث هاسد فق. طتى اي كفبت اص عشك ثشبه ب اكالح ظاد الذام گشدد ثجد ضؼتؼجت ث

. هجبؿذذاف اي پظؾاكالح كفبت سؿذ تلذ هثل ثشآسد ساثت پزش آب دس هشؽ ب ثه اػتبى آرسثبدبى غشث، اص ا

مواد و زوشها 1373 داد هشثط ث پح ؼل هشؽ خشػب ثه تحت اتخبة اػتبى آرسثبدبى غشث و اص ػبل 4725اص تؼذاد دس اي پظؾ،

ثشا . دس اؼتگب اكالح ظاد هشؽ ثه اػتبى آرسثبدبى غشث الغ دس ؿشػتبى اسه سوسد ثشداس ؿذ ثد، اػتفبد گشدذ1378تب

سص سوسدگش، هبگي صى تخن 84 فتگ، تلذ تخن هشؽ دس ع 12ثشآسد پبساهتشب طتى اص سوسدب كفبت صى ثذى دس

ث هظس شاؾ داد ب خبم آهبد ػـــبص فـــبل . دس بت ػي ثلؽ خؼ اػتفبد ؿذ32 30، 28هشؽ دس فت ب

ثـــ Minitab اص شم افضاس . ، اػتفبد ؿذVisual Basic، هحظ ثشبه ؼ Excelؿدـــش فبـــل داد ب اص شم افضاس

ث سؽ Jump ثب اػتفبد اص شم افضاس . هظس اعوـــبى اص شهـــبل ثدى دادب ب شهبل وشدى داد ب غششهبل اػتفبد ؿذ

دسكذ هـخق هذل هبػت دس وبد هبتشغ ث ؿشح 5 1، ػاهل هثش دس تدض تحلل كفبت دس ػغح احتوبل حزف ػمجگشد

.صش ؿت ؿذ

euZbXY سص 84، تلذ تخن هشؽ دس ع (BW12) فتگ12صى ثذى دس ) ثشداس هـبذات هشثط ث شوذام اص كفبت Yدس اي هذل

ثشا . ثد اػت هسد هغبلؼ (ASM) ػي ثلؽ خؼ (ME )32 30، 28، هبگي صى تخن هشؽ دس فت ب (EN)سوسدگش

ثشا . ؿبهل ول صش ػغح اثشات ثبثت خغ هشحل خخ وـ دس داخل ش ؼل فشم ؿذ b فتگ ثشداس 12كفت صى ثذى دس

b ػي ثلؽ خؼ ثشداس32 30، 28 سص سوسدگش، هبگي صى تخن هشؽ دس فت ب 84ػ كفت تلذ تخن هشؽ دس ع

وچي دس ػ كفت فق صى ثذى ش پشذ دس . ىؼبى ؿبهل ول صش ػغح هشحل خخ وـ دس داخل ش ؼل ثد اػت

1- Visual Basic, version 6.0, Microsoft Inc. 2-Minitab statistical software, 2000. Version 13.1, Minitab inc. 3-JUMP,version 2.3, 2001. JUMP Inc. 4-Backward Elimination

1387 پبض 2هدل داؾ پظؾ ػلم داه خلذ

3

سص سوسدگش ػال ثش صى ثذى ش 84ثشا كفت تلذ تخن هشؽ دس ع . ثد اػتگبم ثلؽ خؼ ث ػاى هتغش ووى

تدض تحلل ته كفت دس اي ثب تخ ث. پشذ دس گبم ثلؽ خؼ، هبگي صى تخن هشؽ ض ثؼاى هتغش ووى فشم ؿذ

وچي فشم ؿذ و واسبغ ثي . دس ثشگشذ اسصؿب اكالح پشذگبى ثشا و كفبت هسد هغبلؼ ثد اػتUتحمك، ثشداس

.اسصؿب اكالح ػاهل ثبلوبذ دس هذل ثشا و كفبت كفش اػت

-پغ اص تؼي هذل هبػت ث هظس پؾ ث اسصؿب اكالح شكفت، اص سؽ حذاوثش دسػتوب هحذد ؿذ ثذى هـتك

ػپغ ثشا تؼي هضاى پـشفت طتى فتپ هحبػج سذ . ثشا حل هؼبدالت اػتفبد ؿذDFREML، شم افضاس گش

دس هشحل ثؼذ ضشائت تبثؼت خغ ثب اػتفبد اص آبلض اسبغ ث . ؼل اص هذلب تبثؼت خغ اػتفبد ؿذ5طتى ش كفت ع

دسكذ آصهى دس تد پـشفت طتى ش 5 1 ، هسد آصهى لشاس گشفت هؼ داس ثدى آب دس ػغح Jumpووه شم افضاس

. ؼل هـخق ؿذ5كفت ع

تبح ثحث

هلفب اسبغ ساثت پزش ثشآسد ؿذ 2خذل . ثشخ اص ظگب فتپ كفبت هسد هغبلؼ سا ـبى هذذ1خذل

.دسحبلت ته كفت سا ثشا كفبت هسد هغبلؼ ـبى ه دذ

ظگب فتپ كفبت هسد هغبلؼ- 1خذل

هـخلبت

كفت (گشم) فتگ12صى ثذى دس

تؼذاد تخن

(ػذد)هشؽ (سص)ػي ثلؽ خؼ (گشم)هبگي صى تخن هشؽ

00/100 70/27 00/62 1070/ 00 داه تغشات

81/178 52/49 11/35 14/1185 هبگي

خغب

اػتبذاسد27/191 22/0 07/0 53/0

دس اي پظؾ ووتش اص هبگي گضاسؽ ؿذ ، دس ثشخ اص همبالت ه ( 18/0 03/0) فتگ 12صى ثذى دس ساثت پزش كفت

، دس هشغبى ثه 68/0 فتگ، دس هشؽ ب ثه اػتبى فبسع دس ع ـت ؼل 12ضشت ساثت پزش صى ثذى دس . ثبؿذ

وچي همذاس ساثت پزش اي كفت ثب اػتفبد اص سوسدب ػ ؼل هشؽ ب ثه فبسع . (12) گضاسؽ ؿذ اػت24/0هبصذساى

فتگ، ػال ثش طته ه 12كفت صى ثذى دس . (9) گضاسؽ ؿذ اػت7/0 ثش اػبع هذلب ثشادس خاشاى بت پذس هبدس

ث عس ول هضاى دلت فشد ب افشاد سوسد گشذ، دلت ػبئل اذاص گش، دلت دس ثجت . تاذ تحت تأثش ػاهل هحغ صبد ثبؿذ

سوسدب، ؿبػب اثشات هؤثش ثش كفبت اهىبى اػتفبد اص آب دس آبلض داد ب، ه تاذ هخت افضاؾ كحت تبح ضده تش

. ؿذى ثشآسدب حبكل اص داد ب ؿد

ساثت پزش اي كفت دس حبلت د كفت دس هشؽ . ثشآسد ؿذ18/0 ± 04/0 دس اي پظؾ ساثت پزش كفت تؼذاد تخن هشؽ

ساثت پزش اي كفت دس هشؽ ب ثه . (3) گضاسؽ گشدذ اػت117/0 155/0ب ثه د اػتبى فبسع هبصذساى ث تشتت

دس ى اص ظادب ثه اػپبب 19/0وچي همذاس ساثت پزش اي كفت دس ظاد لگسى ػفذ . (2) گضاسؽ ؿذ14/0هبصذساى،

وبغس و هالحظ ه ؿد، دس اي تحمك همذاس ساثت پزش ثشآسدؿذ ثشا اي كفت ون ثد . (8 7) گضاسؽ ؿذ اػت 20/0

. لشاس داسد (117/0 تب 20/0) دس داه همبدش گضاسؽ ؿذ تػظ ػبش هحممي

- Covariate

- Restricted Maximum Likelihood

.....ثشآسد پبساهتشب طتى ثشخ كفبت التلبد دس هشؽ ب ثه

4

ساثت پزش اي كفت دس ػ ا اص هشغبى گؿت . ثشآسد ؿذ21/0 ± 03/0دس اي پظؾ ساثت پزش هبگي صى تخن هشؽ

دس حبلت چذ كفت دس هشؽ ب ثه 37/0، ثب اػتفبد اص سوسدب ػ ؼل هشؽ ب ثه فبسع ثب هذل دام ته كفت 23/0

احتوبال تفبت دس همبدش ساثغ هؼتمن ثب هبت داد ب هخد هذلب هسد . (6 4 ، 2) گضاسؽ ؿذ اػت 36/0هبصذساى

.اػتفبد دس ش اػتبى داسد

داه ساثت پزش گضاسؽ ؿذ دس پظـب هـبث . ، ثشآسد ؿذ43/0 ± 08/0دس اي پظؾ ساثت پزش كفت ػي ثلؽ خؼ

(. 9 5، 4، 3، 1). ه ثبؿذ55/0 تب 29/0ثي

ثشخ اص ثشآسدب گضاسؽ ؿذ دس همبالت هشثط ث ػ . هالحظ هـد و داه تغشات دس همبدش گضاسؽ ؿذ ؼجتب صبد اػت

ثب تخ ث اى غبلجب دس ؼلب ال ؿدش دادب هخد صبد دلك وبهل ؼت، ثبثشاي ثشآسد ساثت پزش . ؼل ثد اػت

دس ؼلب اثتذا، و تاذ اص دلت صبد ثشخداس ثبؿذ حذالل خد چبس ؼل داد ثشا ثشآسد پبساهتشب طتى ثب دلت لبثل

وچي ى دگش اص ػاهل ادبد تع دس گضاسؿبت هشثط ث پبساهتشب طتى عس ثه، تفبت دس ثجت . لجل ضشس اػت

وچي هذل حا هسد اػتفبد دس آبلض دادب تفبت آب اص ظش . سوسدب بتب تفبت دس ع هبت فبل داد ب اػت

.ػاهل ثبثت ووى هخد دس هذل ض ثؼبس هن ثد هتاذ اص دالل تفبت تبح اي پظؾ ثب پظـب فق ثبؿذ

هلفب اسبغ ساثت پزش ثشآسد ؿذ دسحبلت ته كفت- 2خذل

SE ± h اسبغ فتپ اسبغ هحغ اسبغ طتى كفت2

12صى ثذى دس

فتگ

25/1232 40/5745 65/6977 03/0± 18/0

18/0 ±04/0 82/92 35/76 47/16 تؼذاد تخن هشؽ

هبگي صى

تخن هشؽ

41/2 76/8 18/11 03/0± 21/0

43/0 ±08/0 92/201 13/114 79/87 ػي ثلؽ خؼ

فتگ، تؼذاد تخن هشؽ، هبگي 12 ؿت ؿذ اػت، هبگي اسصؿب فتپ ثشا كفبت صى ثذى دس 1وبگ و دس خذل

. سص هحبػج گشدذ81/178 گشم 52/49 ػذد، 11/35 گشم، 14/1185صى تخن هشؽ ػي ثلؽ خؼ، دس ع پح ؼل ث تشتت

هحبػج - 314/0 - 0059/0 ، 236/0 ، 59/2وچي هبگي اسصؿب اكالح، اي كفبت ض دس ع پح ؼل اتخبة، ث تشتت

ث هظس هغبلؼ سذ فتپ طتى، اص تبثؼت خغ اسصؽ ب فتپ طتى اي كفبت ثش . ؿذ و ثؼبس اذن ثد اػت

. س ؼل اػتفبد ؿذ و تبح آب دس خذل ؿوبس ػ چبس هـبذ هـد

ضشت تبثؼت خغ اسصؿب فتپ كفبت هسد هغبلؼ ثشس ؼل- 3خذل

12صى ثذى دس

فتگ ػي ثلؽ خؼ هبگي صى تخن هشؽ تؼذاد تخن هشؽ

ضشت تبثؼت خغ

**81/75 **66/1- **38/0 **16/9

10/137 36/48 27/40 07/993 ػشم اص هجذأ

. سا ـبى ه دذ0.01اختالف هؼذاس دس ػغح**ػالهت

1387 پبض 2هدل داؾ پظؾ ػلم داه خلذ

5

ثشا كفبت صى ثذى . هـبذ ه ؿد، ضشات تبثؼت فتپ ثشس ؼل دس توبم هاسد هؼذاس ؿذ اػت3وبگ و دس خذل

فتگ، هبگي صى تخن هشؽ ػي ثلؽ خؼ، اي ضشات هثجت ثدبذ و ـبى دذ افضاؾ هؼ داس هبگي فتپ اي 12دس

كفبت دس ع پح ؼل ثد، اهب دس استجبط ثبكفت تؼذاد تخن هشؽ هف ثدى ضشت تبثؼت فتپ ثشس ؼل، ـبى دذ وبؾ

ثب تخ ث اى ضشت تبثؼت 4ثب دلت دس اعالػبت هذسج دس خذل . هبگي فتپ اي كفت دس ع پح ؼل ه ثبؿذ

فتگ، هثجت هؼ داس ؿذ وچي ثب تخ ث هثجت ؿذى ضشت تبثؼت فتپ اي 12اسصؿب اكالح كفت صى ثذى دس

، اگ اػتجبط ه ؿد و ثخـ اص افضاؾ هبگي فتپ اي كفت دس ع پح ؼل ث دلل پـشفت طتى (3خذل)كفت

ثد اػت اهب وبگ و هـبذ ه ؿد، ثب خد هثجت هؼ داس ثدى ضشت تبثؼت اسصؿب اكالح كفت تؼذاد تخن هشؽ

ؼ دس الغ هبگي فتپ دس اي كفت ثب خد (3خذل)، ضشت تبثؼت فتپ آى هف ؿذ اػت(4خذل)ؼجت ث ؼل

دس استجبط ثب د . پـشفت طتى وبؾ بفت اػت، و ـبى دذ تبثش هف ػاهل هحغ بهؼبػذ هشتجظ ثب اي كفت ثد اػت

ثب تخ ث هؼ (3خذل)كفت هبگي صى تخن هشؽ ػي ثلؽ خؼ ثذلل هؼ داس ـذى ضشات تبثؼت اسصؿب اكالح

اػتجبط ه ؿد و افضاؾ هبگي فتپ اي كفبت دس ع پح ؼل ث دلل هؼبئل (4خذل)داس ثدى ضشات تبثؼت فتپ

.هذشت هحغ هشتجظ ثب اي كفبت ثد اػت ػن پـشفت طتى دس اي افضاؾ هبگي كفش اػت

ثب تخ ث اى دس اي هغبلؼ ث دلل ثشخ هحذدتب، تب داد ب پح ؼل فشان ثد ثب تخ ث اى دس ؼلب ال دم

حت ػم غبلجب ث ػلت ػذم خد اعالػبت وبف دس فبل ب ؿدش داد، اتخبثب ثش اػبع فتپ پشذ ادبم ه ؿذ وچي

ث دلل اى اعالػبت دلم اص وجؼتگ ب طتى ثي كفبت دس ؼل ب ال هخد جد ث وي دلل اتخبثب چذكفت

ض اص ثبصد وبف ثشخداس ؼت، ثبثشاي اتظبس هشد و پـشفت طتى ثشا كفبت هسد هغبلؼ دس ع پح ؼل ب ثؼبس اذن ثبؿذ

وچي دس . ب اكال هـبذ ـد ثذي هظس دس كست اهىبى، اػتفبد اص دادب هشثط ث تؼذاد ؼلب صبدتش تك هـد

كست خد دادب ثـتش وبهلتش اػتفبد اص هذلب وچى هذلب تبثؼت تلبدف هذلب چذكفت ثشا ثشآسد هلف ب

.اسبغ دس كفبت هختلف پـبد ه ؿد

تبثؼت خغ اسصؿب اكالح كفبت هسد هغبلؼ ثشس ؼلضسيب - 4جدول

ػي ثلؽ خؼ هبگي صى تخن هشؽ تؼذاد تخن هشؽ فتگ12صى ثذى دس

-ns02/0 ns43/0 12/0** 93/1** ضشت تبثؼت خغ

66/1 -05/0 -14/0 -31/2 ػشم اص هجذأ

. ػذم خد اختالف هؼ داس سا ـبى هذذns، 01/0اختالف هؼذاس دس ػغح**ػالهت

سپاسگزازي

ثذي ػل اص تالؿب پشػل هحتشم هؼبت اهس دام عس صاست خبد وـبسص، هؤػؼ تحممبت ػلم داه وـس، هشوض

.پشسؽ اكالح ظاد هشؽ ثه اػتبى آرسثبدبى غشث ث ظ خبة آلب هذع ثػتبچ ػپبػگزاس ه وبن

.....ثشآسد پبساهتشب طتى ثشخ كفبت التلبد دس هشؽ ب ثه

6

منابع

اثر وخي بر بررسي رذ تغيرات ژتيکي صفات اقتصادي در هرغاي بهي استاى فارش بررسي. 1381.قرباي، ش -1

عولکرد آا، پاياى اه کارشاسي ارشذ داشگا شيراز

اليي سويار ژتيک اصالح ، بهي هازذراىيا بررسي رذ ژتيکي صفات هن اقتصادي در هرغ. 1380. کياي هش، ح -2

.305 تـا 300 صفح, ژاد دام ، طير آبسياى کشر

داشکذ ارزيابي صفات اقتصادي تد اي هرغ بهي ايراى، پاياى اه کارشاسي ارشذ،. 1378. هحقق دلت آبادي، م -3

کشارزي، داشگا تراى

.صفات اقتصادي در هرغ اي بهي فارش، پاياى اه کارشاسي ارشذ، داشگا شيراز. 1378. هحوذ آبادي، م -4

ثشآسد پبساهتشب طتى هشؽ ب ثه اػتبى فبسع، پببى به وبسؿبػ اسؿذ، داـگب تشثت هذسع. 1377. ه ثي، ع -5

6 -Farzin, N., R. Vaez Torshizi and N.E.J. Kashan, 2006. Estimates of Genetic parameters for egg

quality traits in a commercial broiler line, 8th World Congress on Genetics Applied to Livestock

Production, August 13-18, 2006, Belo Horizonte, MG, Brasil, 07-11. 7 -Francesh, A., J. Estany, L. Alfonso, M. Iglesias, 1997. Genetic parameters for egg number,

egg weight, and egg shell color in three Catalan poultry breeds, Poultry Science, 76: 1627-1631. 8 -Hartman,C., K. Johansson, E. Maternal Strandberg, and L. Rydhmer, 2003. Genetic correlations between the maternal genetic effects on chick weight and the direct genetic effects on

egg composition traits in White Leghorn, Poultry Science, 82:1-8.

9-Kamali, M.A., 1995. Development of selection indices for indigenous hens of Iran. M.Sc. thesis,

Godollo university Hungary.

10 -Mayer, K. 1997. DFREML, version 3.0 programs to estimate variance components by restricted maximum likelihood using derivative-free algorithm, user notes. Animal genetics and

breeding unit, University of New England, Armidable, Nsw, Australia.

1387 پبييض 2هدل داؾ پظؾ ػلم داهي خلذ

اثز استفاد اس هعیار هیشاى قابل ضن کل اسید ای آهی ضزری جیز ای غذايی بز عولکزد جج ای گشتی هقايس

1 ابالفضل سارعی ،علی افسزحسام اکبزی جر ، 1 ، یوا ايال راهیي حاجی خای

:چکید

ايي تحقيق خت هقبيؼ اثش خيش بی تظين ؿذ ثش اػبع ثشآسد اػيذبی آهي ضشسی کل قبثل ضن دس خيش بی پبي رست

خخ شگؿتي ث 20 تکشاس ش تکشاس ؿبهل 5 تيوبس 4 تصبدفي ثب "ػيب ثش سی ػولکشد خخ بی گؿتي دس قبلت عشح کبهال

. ثد( سقيق غليؼ )، فبکتس دم ع خيش ( کل قبثل ضن)ادبم ؿذ فبکتس ال هؼيبس اػيذ آهي (2×2)سؽ فبکتسيل

ايي هضع حبکي اص افضايؾ هصشف (0.05 P)دسهسد هصشف خساک تب اثش ع خيش اثشات هتقبثل دس کل دس هؼي داس ؿذ

خساک دس خيش بی سقيق ؼجت ث خيش بی غليؼ ثد دس هسد افضايؾ صى ثذى تب اثش هؼيبساػيذ آهي اثشات هتقبثل دس کل دس

دس کل حبکي اص افضايؾ صى دس خيش بی غليؼ ثب هؼيبس اػيذبی آهي کل ؼجت ث ثقي خيش بثد دس (0.05 P)هؼي داس ؿذ

اثشات هتقبثل ع خيش دسهؼيبس اػيذ آهي يض دسکل دس (P > 0.05)هسد ضشيت تجذيل غزايي اثش هؼيبس اػيذ آهي غيش هؼي داس ثد

دس هسد صفبت الؿ يچ اثش هؼي داسی دس هسد صفبت رکش ؿذ دس هؼيبسبی اػيذ آهي ،ع خيش اثشات (0.05 P)هؼي داس ؿذ

(. P > 0.05)هتقبثل ع خيش دس هؼيبس اػيذ آهي ديذ ـذ

ک خيش غليؼ دس هؼيبس اػيذ (0.05 P)دس هسد تيتش آتي ثبدی يکبػل تب اثشات هتقبثل ع خيش دس هؼيبس اػيذ آهي هؼي داس ثد

آهي قبثل ضن ثيـتشيي تيتش سا داؿت ث عس کلي تظين خيش ثش اػبع هؼيبس اػيذ آهي کل تب يح هغلة تشی داؿت

. اػيذبی آهي ضشسی قبثل ضن ، اػيذبی آهي ضشسی کل،خيش سقيق ،خيش غليؼ،ػولکشد،خخ گؿتي:اص کلیدی

کشج احذ يبت ػلوي سيبػت داـگب آصاد اػالهي ػض - 1

کشجاحذ داـگب آصاد اػالهي داؾ آهخت -2

ساهيياحذ يبت ػلوي داـگب آصاد اػالهي ػض -3

....اثش اػتفبد اص هؼيبس هيضاى قبثل ضن کل اػيذ بیهقبيؼ

: هقدهتبهيي اػيذ بی آهي ضشسی هسد يبص خخ بی گؿتي اص هن تشيي اذاف دس تظين خيش بی غزايي خخ بی گؿتي هي ثبؿذ

ثب تخ ث ػن ؼجتب صيبد اػيذ بی آهي دس ضي تغزي پشسؽ خخ بی گؿتي، اػتفبد اص هؼيبس اػيذ بی آهي ضشسی قبثل

. ضن ضشسی خت افضايؾ کبسايي هصشف اػيذ بی آهي ضشسی الصم ث ظش هي سػذ

ثب ا ػتفبد ا ص هاد خساکي هختلف دس خيش د سؽ خيش يؼي ثش ا ػب ع ا ػيذ آ هي کل قب ثل ضن (1999)فبسل وکبسا ى

سا هسد هقبيؼ قشاس دادذ چيي تيد گشفتذ ک اػتفبد اص ا ػيذبی آ هي قبثل ضن صهبي قب ثل تخي ا ػت ک دس خيش اص هاد

(. 7)پشتئيي غيش هؼول ک قبثليت ضن ا ػيذبی آهي آب پبييي اػت هسد اػتفبد قشاس گيشد

تصي کشدذ ک حتي دس خيش بی ثش پبي رست ػيب ثيظ صهبيک ا ص ا ػيذبی آهي (1997)ثب ا يي حب ل ايوشت ثيکش

(. 6)ػتتيک اػتفبد هي ؿد يض اص سؽ اػيذبی آ هي قبثل ضن اػتفبد ؿد

کدبل آفتبثگشداى کدبل هذاة سا ث خبی کدبل ػيب ا ػتفبد کشدذ خيش ب سا ثش ا ػب (1995)ديليجبسد پيالسد

ع ا ػيذبی آ هي کل قب ثل ضن تظين کشدذ خبيگضيي کدبل ػيب ثب کدبل آفتبثگشداى ثب اػتفبد اص خيش يؼي ثش

(. 5)اػبع اػيذبی آهي قبثل ضن ػولکشد سا کبؾ ذا د

ػ ع کدبل 0ليضيي کل قبثل ضن رست ،کدبل ػيب ، کدبل هذاة د صفش کدبل آفتبثگشداى سا تؼييي کشد (1986)گشيي

خيش دس ػغح حب ؿي ای کوجد قشاس دا ؿت، ػبيش هاد 6ليضيي ايي . خيش ؿذ6سغي خب يگضيي هجغ اصلي ليضيي دس

دس ػ خيش ديگشػغح ليضيي قبثل ضن ثب ا ػتفبد 75/0هغزی ثبثت گ داؿت ؿذذدس ػ خيش هيضا ى ليضيي کل دس ػغح

سصگي ـبى داد ک خيش يؼي 42 تب 21 دسصذ گ داؿت ؿذ تبيح تغزي ا يي خيش ب اصػي 75/0اصليضيي ػتتيک دس وبى ػغح

(. 9)ثش اػبع ليضيي کل هخت کبؾ سؿذ ثبصد خساک ؼجت ث خيش يؼي ثش اػبع ليضيي قبثل ضن هي ؿد

: هاد رشاجیز ای آسهايشی

اػيذبی (1)پغ اص و گيشی اص هاد الي اسػبل ث آصهبيـگب آبليض تقشيجي خساک ثش اػبع سؽ اػتبذاسد ادبم گشفت

اسائ ؿذ تػظ ثخؾ تحقيق تػؼ ؿشکت ) 2آهي ضشسی کل قبثل ضن هاد الي ثب اػتفبد اص شم افضاس آهي دات

(. 2)تظين گشديذذ (308)ػپغ خيش بی غزايي ثش اػبع يبص خخ بی گؿتي ػي ساع.تخويي صد ؿذ (دگػب

خيش غزايي تظين ؿذ ثشاػبع ػغح اشطی قبثل هتبثليؼن خيش هؼيبس اػيذبی آهي ضشسی کل قبثل ضن تظين 4

.گشديذ کلي خيش ب ثش پبي رست کدبل ػيب عشاحي گشديذذ

خيش سقيق تش اص ) DL، (خيش سقيق تش اصکبتبلگ ثب هؼيبس اػيذ آهي کل) TL:تيوبسب ؿبهل خيش بی تظين ؿذ ث ايي ؿشح ؼتذ

ثب هؼيبس اػيذ « کبتبلگ » خيش غليؼ ) DC، (ثب هؼيبس اػيذ آهي کل« کبتبلگ» خيش غليؼ ) TC، (کبتبلگ ثب هؼيبساػيذآهي قبثل ضن

( 1خذل .)(آهي قبثل ضن

صفات هرد اداس گیزی

سص ثد صفبت افضايؾ صى ثذى ، هصشف داى ضشيت تجذيل غزايي اذاص گيشی ثش اػبع سص هشؽ تصحيح 44عل دس آصهبيؾ

و ب خت تؼييي تيتش آتي ثبدی يکبػل ث آصهبيـگب اسػبل . خخ ثؼذ اص خگيشی تدضي الؿ ؿذذ 16دس پبيبى دس، . ؿذ

. ثب ؿي خلگيشی اص خوغ ؿذى گلجل قشهض هسد آصهبيؾ قشاس گشفتذ

: تجشي تحلیل آهاری داد ا

هذل تکشاس 4 تيوبس 4 ثب 2×2عشح آصهبيـي کبهال تصبدفي دس قبلت آصهبيؾ فبکتسيل ثش اػبع ی ػولکشدپغ اص ثجت داد ب

(: 18)ادبم گشديذ تدضي تحليل آهبسی آصهى هقبيؼ هيبگيي داکياع آ اع ريل ثب اػتفبد اص شم افضاس آهبسی

1387 پبييض 2هدل داؾ پظؾ ػلم داهي خلذ

4 با 2×2طزح آسهايشی کاهال تصادفی در قالب آسهايش فاکتريل اساس داد ای هزبط ب صفات الش تیتز آتی بادی یش

. آسهى هقايس هیاگیي داکي اجام گزديد تکزار اجام شد3تیوار

: بحثتايجصفبت ػولکشد

. هالحظ هي گشدد5تب2تبيح آصهى هقبيؼ هيبگيي ايي صفبت ؿبهل هصشف خساک ،افضايؾ صى ضشيت تجذيل غزايي دس خذل

تب هصشف خساک خيش بی سقيق تش ث عس هؼي داسی ( P > 0.05)دسکل دس اثش هؼيبس اػيذآهي اختالف هؼي داسی ـبى ذاد

تلفيق ع خيش هؼيبس اػيذآهي ـبى داد ک خيش بی سقيق تظين ؿذ ثب هؼيبس اػيذبی (0.05 P)ثيـتش اص خيش بی غليؼ ثد

آهي کل ؼجت ث ػبيش خيش ب اص خساک ثيـتشی اػتفبد ود اذ دسکل دس ع خيش اثش ثيـتشی سا ثش سی هصشف خساک ـبى

داد اػت ث عس کلي هؼيبس اػيذآهي دس تظين خيش بی غزايي اثشکوشگي ثش هصشف خساک ث وشا داؿت ک ث ظش هي سػذ دليل

اصلي ايي اهشآى اػت ک خخ بی دس حبل سؿذاثتذا اؿتبی خد سا ثش اػبع ػغح اشطی خيش تظين ود هغبثق غلظت اشطی

(. 13 )خيش ث اذاص ای تغزي هي کذ ک يبص اشطی سصا ؿبى تبهيي ؿد

اگشچ سؽ خيش يؼي اثش هؼي داسی ثش هيضاى خساک هصشفي ذاؿت لي خيش بی تظين ؿذ ثش اػبع اػيذبی آهي کل هخت

خيش بی تظين ؿذ ثش اػبع اػيذبی آهي کل هقذاس ليضيي هتييي قبثل ضن ثيـتشی سا . افضايؾ ػذدی دس هصشف خساک ؿذذ

کبؾ غلظت اػيذبی آهي ضشسی "ؼجت ث خيش بی تظين ؿذ ثش اػبع اػيذبی آهي قبثل ضن تبهيي هي ودذ لزا احتوبال

(. 17)خيش هخت تغييش دس تشکيت اػيذآهي پالػوب ؿذ ثب ايدبد پيبم هتبثليکي هفي هخت کبؾ هصشف خساک ؿذ ثبؿذ

دسصذ تغييشات 118 112 ، 106ث ( دسصذ100 )NRCثب افضايؾ ػغح ليضيي اص ػغح (1990)دس آصهبيؾ يک ليگ وکبساى

يض ثب افضايؾ ػغح ليضيي قبثل ضن (1993)دسآصهبيؾ ي ثيکش (56) دسصذسذ هـخصي ذاؿت118هصشف خساک تب ػغح

دسصذ هصشف خساک افضايؾ يبفت ايي هحققيي تيد گشفتذ ک دسػغح کوجد ليضيي ،پبػخ خخ بی گؿتي 12/1 ث 52/0خيش اص

هـبث هي ثبؿذ لي ثب افضايؾ ليضيي ضديک ؿذى ث ػغح ليضيي هسد يبص ثيـتش اصآى ، خخ بی گؿتي شخساک ثيـتشی هصشف

(. 10)کشد ػشيغ تش اص هبد ب سؿذ هي کذ ک ثب تبيح ايي آصهبيؾ ک اص خخ بی گؿتي ش اػتفبد ؿذ ثد هغبثقت داسد

افشايش سى بدى

رکش گشديذ ث ػلت داؿتي اػيذبی آهي ضشسی دس خيش بی تظين ؿذ ثش اػبع کل "دسکل دس اثش اػيذآهي هؼي داس ؿذ ک قجال

چى خخ ب هيضاى غزا سا ثش اػبع اشطی تظين هي کذ (P > 0.05)افضا يؾ صى ثيـتش ثد اثش خيش هؼي داس ـذ

خيش بی غليؼ ثب هؼيبس اػيذ آهي کل افضايؾ صى صيبد (0.05 P) اثشات هتقبثل ع خيش دس هؼيبس اػيذآهي هؼي داس ثد( 13 )

(. 19) خيش بی سقيق ثب هؼيبس اػيذآهي قبثل ضن صى کوتشی داؿتذ

دسصذ کبؾ داد لي ثشای 5پيـبدکشدذ ک هي تاى اػيذبی آهي هسد يبص خخ بی هبد سا ث هيضاى (1986)تهبع وکبساى

اثش هتقبثل ثيي خغ تغييش ػغح اػيذبی آهي سا (1990)خخ بی ش چيي تصي ای سا کشد ثب ايي حبل الذسح وکبساى

دسصذ ليضيي کل هسد يبص هخت تفبت هؼي 05/1 95/0گضاسؽ کشدذ ک ػغح (1998)هساى يلگيلي 0(22،21)هـبذ کشدذ

افضايؾ ػغح ليضيي هخت افضايؾ صى (1993)داس اص لحبػ هيبگيي افضايؾ صى ايدبد وي کذ لي دس هغبلؼ لـويش سيػيک

(. 15 13)ثذى ثجد ثبصد خساک ؿذ

يض ثب ث کبس گيشی هاد خساکي هؼول ، خيش خخ بی گؿتي هسد آصهبيؾ سا ثش اػبع اػيذبی آهي کل (1999)فبسل وکبساى

حتي دس خيش بی تظين ؿذ ثشاػبع اػيذ بی آهي قبثل .دس ايي آصهبيؾ تفبتي اص ظشػولکشد هـبذ ـذ . قبثل ضن تظين کشدذ

....اثش اػتفبد اص هؼيبس هيضاى قبثل ضن کل اػيذ بیهقبيؼ

يبص اػيذبی آهي قبثل ضن هسد يبص خخ بی گؿتي "ضن ػولکشد کوي ضؼيف تش يض ثد ثش اػبع ظشي ايي هحققيي احتوبال

(. 7)ثذسػتي تؼييي ـذ اػت

تيد قغؼي اص اثش هثجت خيش يؼي ثش اػبع اػيذبی آهي قبثل ضن ؼجت ث اػيذبی آهي کل دس خيش (1998)گ پبسػض

سؽ قبثليت ضن حقيقي هقبديش صيؼت فشاوي ليضيي "بی حبی پدس گؿت اػتخاى گشفتذ چيي پيـبد کشدذ ک احتوبال

( . 23)اػيذبی آهي گگشد داس سا ثيؾ اص حذ تخويي هي صذ

دسصذ کدبل تخن پج ک ثش اػبع اػيذآهي قبثل ضن 40 تب30گضاسؽ ودذ ک دس خيش بی حبی (1995)فشبذص وکبساى

(. 8)تظين ؿذ ثدذ خخ بی گؿتي ػولکشد ضؼيف تشی ـبى داد ک ثب افضدى اػيذبی آهي ثشعشف ـذ

ضشيت تجذيل غزايي 5-3

دس کل دس تبيح ثذػت آهذ اص خذل آبليض اسيبغ آصهى هقبيؼ هيبگيي داکي حبکي اص غيش هؼي داس ثدى اثش هؼيبس اػيذآهي

(05/0 < P)وچيي هؼي داس ثدى اثش ع خيش اثشات هتقبثل ع خيش دس هؼيبس اػيذ آهي اػت(0.05 P) ايي تبيح حبکي اص

ايي اػت ک اثش تشاکن خيش سی ضشيت تجذيل ثيـتش اػت ايي قبثل اتظبس اػت صيشا خخ بی گؿتي هقذاس هصشف خساک سا دس

(. 13 )اثتذا ثش اػبع اشطی تظين هي کذ

دس ثشخي هاسد تظين خيش ب ثش اػبع اػيذ بی آهي کل ث دليل تبهيي هيضاى ثيـتش ليضيي ؼجت ث خيش بی تظين ؿذ ثش اػبع

اػيذبی آهي قبثل ضن هخت ثجد ثبصد غزايي ؿذ اػت ک الجت ايي هقذاس ثؼيبس خضئي ثد اػت ثبثت ؿذ ک ثب افضايؾ هقذاس

(. 11 10)ليضيي ثبصد غزايي افضايؾ هي يبثذ

صفبت الؿ 5-4

چى اختالف هؼي داسی دس صفبت الؿ . تبيح آصهى هقبيؼ هيبگيي ثيي تيوبس ب سا دس صفبت الؿ ـبى هي دذ9 8خذال

ايي ـبى هي دذ ک ع خيش يب هؼيبس اػيذ آهي تاؼت سی ساذهبى الؿ ثبصد ساى ػي اثش (P > 0.05)هـبذ ـذ اػت

هؼي داسی ثگزاسد ثب تخ ث ايک صفبت الؿ دس ؿشايظ تبهيي يبصبی تغزي ای هحيغي دس هذيشيت يکؼبى ثيـتش تحت تبثيش

لزا هـبذ ايي تبيح دس اص اتظبس وي ثبؿذ ـبى هي دذ ک يبص ث هاد هغزی خت تـکيل ثخؾ بی ( 4)طتيک ثد اػت

اختالف غيش هؼي .الؿ ث اذاص کبفي تبهيي ؿذ ؿي بی تغزي ای ث کبس سفت تاؼت ثش سی ايي صفبت تفبتي سا ايدبد وبيذ

ثيي هيبگيي دسصذ لصالوؼذ ثيي ؿي بی هختلف تغزي ای ـبى هي دذ ک قبثليت ضن هاد هغزی دس ثيي خيش (P > 0.05)داس

بی غزايي هختلف آى قذس هتفبت جد ک ثبػث پش کبس ؿذى لصالوؼذ دس ثشخي اص خيش ب ثشص اختالف بی هؼي داس

. (0.05 P)ؿد

دسصذ چشثي احـبيي يض اختالف هؼي داسی سا ثيي ؿي بی تغزي ای خيش بی غزايي ث کبس سفت دس آصهبيؾ ـبى وي دذ

(0.05 < P) لزا ثب تخ ث استجبط هؼتقين چشثي احـبيي ثب چشثي الؿ ث ظش هي سػذ هيضاى چشثي الؿ ب يض دس ثيي تيوبسبی

تفبت صيبدی ذاؿت ک ايي تبيح ثب اختالف "هختلف هـبث ثد لزا اثقبء پشتئيي تليذ گؿت دس خيش بی غزايي هختلف تقشيجب

(. 31820)هيبگيي صفبت ساذهبى الؿ ، ثبصد ساى ثبصد ػي يض وگبم ثد هغبثقت هي وبيذ

هيبگيي دسصذ قلت خخ بی تغزي ؿذ ثب خيش بی غزايي سقيق غليؼ وچيي ثش اػبع هؼيبس اػيذبی آهي کل قبثل ضن

تلفيق آب يچ گ اختالف هؼي داسی ـبى ذاد لزا هؼيبس اػيذ آهي يب ع خيش يچ يک دس ايدبد صهي ػبص ثدى ػذسم آػيت

گضاسؽ کشد ک ثب افضايؾ ػغح ليضيي دس خيش سؿذ ػولکشد گؿت ػي خخ بی گؿتي ش (1998)هساى .تاؼت اذ هثش ثبؿذ

يض پيـبد کشدذ ک اػيذبی آهي هسد يبصثشای (1992)، يلگيلي وکبساى (1990)يک ليگ وکبساى (15)افضايؾ هي يبثذ

( . 12)حذاکثش گؿت ػي ثيـتش اص ليضيي هسد يبص ثشای حذاکثش سؿذ هي ثبؿذ

(. 11)ـبى دادذ ک ليضيي هسد يبص ثشای حذاقل چشثي هحع ثغي ثيؾ اص هقذاس هسد يبص ثشای کبؾ سؿذ هيجبؿذ (1994)ي ثيکش

تیتز آتی بادی یکاسل بعد اس اکسیاسیى

1387 پبييض 2هدل داؾ پظؾ ػلم داهي خلذ

خذل آبليض اسيبغ تيتش آتي ثبدی ثؼذ اص .تيتشآتي ثبدی يکبػل ثؼذ اص اکؼيبػيى هي تاذ حبکي اصتابيي ػيؼتن ايوي ثبؿذ

اهب هقبيؼ هيبگيي داکي ـبى داد ک تب خيش بی غليؼ (P > 0.05)اکؼيبػيى حبکي اص غيش هؼي داس ؿذى کلي اثشات ثد اػت

0.05)تظين ؿذ ثش اػبع هؼيبس کل اػيذبی آهي ث عس هؼي داسی تيتش آتي ثبدی ثيـتشی دس هقبيؼ ثب ػبيش گش ب داؿت اػت

P) ثب تخ ث ايک آتي ثبدی ب اص خغ پشتئيي ثد پشتئيي ػبصی هي تاذ دس هيضاى تليذ آتي ثبدی قؾ هثشی داؿت ثبؿذ لزا

ثب تبهيي حذاقل اػيذبی آهي ضشسی قبثل ضن هسد يبص دسکبس آى تبهيي ثيـتش ػبيش هاد هغزی دسخيش بی غليؼ تظين ؿذ ثش

اػبع اػيذ آهي ضشسی قبثل ضن تيتش آتي ثبدی ؼجت ث ػبيش گش ب ثيـتش ثد ايي اختالف ب ـبى هي دذ ک قؾ غلظت

خيش دستقيت ػيؼتن ايوي کوتش اص اػيذآهي ضشسی جد اػت دس ايي خصف تيد گشفت هيـد ک احتيبخبت ثيبى ؿذ تػظ

(. 16)ساوبی پشسؽ ساع تيد هغلثي ث وشا داؿت اػت

تيد کلي

دس ايي تحقيق خيش بی تظين ؿذ عجق کبتبلگ ثش هجبی ثشآسد اػيذبی آهي ضشسی کل ؼجت ث قبثل ضن ػولکشد هبػت

لزا ث ظش هي سػذ دسخيش بی پبي رست کدبل ػيب اػتفبد اص خيش بی تظين ؿذ عجق کبتبلگ ساع ثشاػبع . تشی ـبى داد

. ثشآسد اػيذبی آهي ضشسی کل قبثل تصي ثبؿذ

هابع

1-Association of Official Analytical Chemist (A.O.A.C.), 1995. Official method of analysis ,16’th

edition.Washangton.D.C.USA.

2-Aviagen , 2002. Ross Broiler Management Manual. Aviagen Ltd., Newbridge, Scotland,

UK. 3-Bartov, I. (1979) Nutritional factors affecting the quantity and quality of carcass fat in

chickens. Federation Proceedings,38: 2627–2630.

4-Deschepper, K., De Groote, G., 1995. Effect of dietary protein, essential and non-essential amino

acids on the performance and carcase composition of male broiler chickens. Br. Poult. Sci. 36,

229–245.

5- Dalibard, P. , Paillard, E., 1995. Use of the digestible amino acid concept in formulating diets

for poultry. Anim. Feed Sci. Technol. 53, 189–204.

6- Emmert ,J.L.,D.H.Baker.1997.Use of the ideal protein concept for precision Formulation of

amino acid levels in broiler diets.J.Appl.Poult.Res.6:462-470.

7-Farrell, D.J., P.F.Mannion,R.A.Perez-Maldonado.1999.A comparision of Total and digestible

amino acids in diets for broilers and layers.Anim. Feed Sci. Technol 82:131-142.

8-Fernandez,S.R., Y .Zhang, and C.M.Parsons ,1995. Dietary formulation with Cottonseed meal on a

total amino acid versus digestible amino acid basis.Poultry.Sci 74:1168-1179.

9-Green, S.1986. Effect of dietary fibre and caecectomy on the excretion of endogenous amino

acids from adult cockerels.Br.Poultry.Sci. 29:419-429.

10-Han,Y. Baker ,D.H.(1993) Effects of sex, heat stress , body weight,Genetic strain on the dietary

lysin requirement of broiler chicks. Poultry sci.72:701-708.

11-Han, Y. Baker, D.H. (1994) Digestible lysine requirement of male and female broiler chicks

during the period 3 to 6 weeks posthatching. PoultryScience,

73: 1739–1745.

12-Hickling,D.,W.Guenter,and M.E.Jackson.1990.The effect of dietaryMethionine and lysine on

broiler performance and breast meat yield.Can.J.Anim.Sci.70:673-678.

....اثش اػتفبد اص هؼيبس هيضاى قبثل ضن کل اػيذ بیهقبيؼ

13-Holsheimer, J. P. & Ruesink, E. W. (1993) Effect on performance ,carcass composition, yield,

and financial return of dietary energy and lysine levels in starter and finisher diets fed to

broilers. Poultry Science ,72: 806–815.

14-Lipstein, B. , Bornstein, S. Bartov, I., 1975. The replacement of some of the soybean meal by

the first-limiting amino acids in practical broiler diets. 3 .Effects protein concentrations and amino

acid supplementations in broiler finisher diets on fat deposition in the carcass. Br. Poult. Sci. 16, 627–

635.

15-Moran,E.T.J.R.,and S.F.Bilgili.1998.Processing losses, carcass quality,andmeat yields of broiler

chickens receiving diets marginaly deficient to adequate inlysine prior to marketing .Poultry

.Sci.69:702-710.

16-Melvin J.S and W.O. Reece, 1996.Duks' physiology of domestic animals. Cornell University Press.

17-Rosebrough, R. W., Mitchell, A .D& Mcmurtry, J . P. (1996) Dietary crude protein changes

rapidly alter metabolism and plasma insulin-like growth factor 1 concentrations in broiler

chickens. Journal of Nutrition,126:2888–2898.

18-SAS Institue, 1992.A software system for data analysis, Inc.North Carolina. USA.

19-Schutte, J. B. and Pack, M. (1995) Sulfur amino acid requirement ofbroiler chicks from 14 to

38 days of age.1.Performance and carcass yield. Poultry Science, 74: 480–487.

20-Takahashi, K., Konashi, S.,Akiba,Y.,1994.The effects of dietary methionine and dispensable

amino acid supplementation on abdominal fat deposition in male

broilers. Anim. Sci. Technol. (Jpn.) 65, 244–250.

21-Thomas, O. P., C. Tamplin , S. D. Crissey, E. Bossard,and A.Zuckerman.1991. An evaluation

of methionine hydroxy analog free acid using anonlinear (exponential) bioassay. Poult. Sci.

70:605–610.

22-Waldroup,P.W.,N.M.Tidwell,and A.L.Izat. 1990 .The effect of energy and aminoAcid levels on

performance and carcass quality of male and female broilers grown Separately. Poultry Sci.69:1513-

1521.

23-Wang,X., C.M.Parsons.1998.Bioavailability of the digestible lysine and total sulfur amino acids in

meat and bone meals varying in protein quality. Poultry Sci.77:1003-1009.

1387 پبييض 2هدل داؾ پظؾ ػلم داهي خلذ

تشکيجبت هحبػج ؿذ خيش بی آصهبيـي - 1خذل

(سسگي10-0)آغبصيي (سصگي28-11)سؿذ (سصگي42-29)پبيبي

(%)آبليض غلیظ،کل غلیظ قابل ضن رقیق، قابل ضن رقیق،کل غلیظ،کل غلیظ قابل ضن رقیق، قابل ضن رقیق،کل غلیظ،کل غلیظ قابل ضن رقیق، قابل ضن رقیق،کل

هبد خـک 88.4 88.3 88.8 88.1 88 88 88 88 88.8 88.7 84.7 85

*اشطی قبثل هتبثليؼن 3010 3010 2900 2900 3175 3175 2875 2875 3225 3225 2902 2902

ػصبس اتشی 23.04 22.53 21.74 22.08 6.66 6.2 2.72 2.75 19 18 16 17

پشتئيي خبم 4.9 4.8 3 3 21 19.8 17.76 18.3 6.32 5.9 2.68 2.71

(فيجش خبم 4.4 4.4 4.4 4.4 4.1 4.01 3.94 3.94 3.91 3.8 3.81 3.86

کلؼين 1.06 1.06 1.01 1.01 0.95 0.95 0.91 0.91 0.9 0.9 0.82 0.82

فؼفش قبثل خزة 0.53 0.53 0.5 0.5 0.47 0.47 0.45 0.45 0.45 0.45 0.41 0.41

ػذين 0.15 0.15 0.15 0.16 0.15 0.15 0.16 0.16 0.15 0.15 0.15 0.15

آسطيي کل 1.5 1.45 1.4 1.42 1.37 1.27 1.14 1.17 1.21 1.14 1.02 1.09

آسطيي قبثل ضن 1.37 1.33 1.28 1.29 1.25 1.16 1.04 1.07 1.1 1.04 0.93 1

ايضليؼي 0.95 0.92 0.89 1.9 0.86 0.8 0.71 0.74 0.78 0.73 0.64 0.69

ايضلػيي قبثل ضن 0.87 0.85 0.81 0.82 0.79 0.74 0.66 0.68 0.71 0.66 0.58 0.63

لػيي 1.79 1.76 1.71 1.73 1.65 1.56 1.42 1.45 1.5 1.43 1.3 1.37

لػيي قبثل ضن 1.65 1.62 1.57 1.59 1.51 1.43 1.31 1.34 1.39 1.32 1.2 1.26

ليضيي 1.43 1.41 1.34 1.38 1.23 1.2 1.08 1.1 1.03 0.99 0.89 0.9

ليضيي قبثل ضن 1.28 1.27 1.2 1.24 1.1 1.08 0.97 0.98 0.91 0.88 0.8 0.79

هتييي 0.71 0.67 0.61 0.69 0.61 0.57 0.5 0.54 0.48 0.45 0.39 0.42

هتييي قبثل ضن 0.68 0.64 0.58 0.66 0.58 0.54 0.48 0.51 0.45 0.43 0.37 0.39

تشئيي 0.89 0.84 0.79 0.86 0.82 0.74 0.65 0.72 0.71 0.67 0.58 0.63

تشئيي قبثل ضن 0.86 0.81 0.77 0.83 0.79 0.71 0.63 0.69 0.68 0.64 0.56 0.6

....اثش اػتفبد اص هؼيبس هيضاى قبثل ضن کل اػيذ بیهقبيؼ

( احشاف اػتبذاسدهيبگيي )هقبيؼ صفبت ػولکشد دس کل دس ثيي تيوبسب - 2خذل

(گشم/گشم)ضشيت تجذيل غزايي (گشم)افضايؾ صى (گشم)اثشهؼيبس اػيذ آهي هصشف داى

7/1644138 a 6/672305 11/08/1سؽ کل

4054 b 7/812229 06/082/1 5/92سؽ قبثل ضن

اثش ع خيش

a 5/1354165 5/682255 a 08/085/1سقيق

b 9/1024027 3/972279 b 07/077/1غليؼ

هؼيبس اػيذآهي × اثش هتقبثل ع خيش

a 151 4249 ab 5/622260 a 09/088/1کل × سقيق

b 7/294081 b 1/812250 a 07/082/1قبثل ضن × سقيق

b 3/854026 a 1/372350 b 03/071/1کل × غليؼ

b 8/1284028 b 9/852208 a 06/082/1قبثل ضن × غليؼ

(. 0.05 P)دس داخل ش اثشاختالف ثيي اسقبم داسای حشف غيش هـتشک هؼي داس هي ثبؿذ

(احشاف اػتبذاسدهيبگيي )هقبيؼ هيبگيي صفبت الؿ ثيي تيوبسب - 3خذل

اثشهؼيبس اػيذآهي ساذهبى الؿ ثبصد ساى ثبصد ػي

56/70 331 37/34کل

35/69 9/18/30 6/31/34قبثل ضن

اثش ع خيش

46/71 3/22/30 8/35/34سقيق

5/34/68 4/25/31 8/22/34غليؼ

هؼيبس اػيذآهي × اثشهتقبثل ع خيش

5/3 1/73 3/21/30 37/33کل × سقيق

4/470 7/24/30 53/35قبثل ضن × سقيق

3/568 6/38/31 3/35/35کل × غليؼ

78/069 5/02/31 6/133قبثل ضن × سقيق

1387 پبييض 2هدل داؾ پظؾ ػلم داهي خلذ

(احشاف اػتبذاسدهيبگيي )هقبيؼ هيبگيي دسصذ قلت ، چشثي احـبيي لصالوؼذ ثيي تيوبسب - 4خذل

اثشهؼيبس اػيذآهي دسصذ قلت دسصذچشثي احـبيي دسصذلصالوؼذ

008/049/0 38/054/1 05/026/0کل

04/051/0 41/083/1 02/028/0قبثل ضن

اثش ع خيش

03/050/0 42/061/1 04/028/0سقيق

05/049/0 41/075/1 03/026/0غليؼ

هؼيبس اػيذآهي × اثش هتقبثل ع خيش

008/05/0 56/057/1 07/027/0کل × سقيق

04/051/0 3/066/1 01/028/0قبثل ضن × سقيق

06/048/0 13/051/1 03/026/0کل × غليؼ

05/051/0 46/02 03/027/0قبثل ضن × سقيق

(احشاف اػتبذاسدهيبگيي )هقبيؼ هيبگيي تيتش آتي ثبدی يکبػل ثؼذاصاکؼيبػيى ثيي تيوبسب- 5خذل

اثش هؼيبس اػيذآهي تيتش آتي ثبدی يکبػل

53/05/4کل

76/05/4قبثل ضن

اثشع خيش

46/025/4سقيق

71/075/4غليؼ

هؼيبس اػيذآهي × اثشهتقبثل ع خيش

ab 58/05/4کل × سقيق

b 00001/04قبثل ضن × سقيق

ab 58/05/4کل × غليؼ

a 82/05قبثل ضن × غليؼ

1

مجل داوش ي پژيش علم دامی شری علوی تخصصی داشکذ کشارزی هابع طبیعی داشگا آزاد اسالهی احذ کرج

1387 پاییس 2جلذ

داشکذ کشارزی هابع طبیعی داشگا آزاد اسالهی احذ کرج: صبحب امتیبز ي وبشر

ابالقاسن لاف: مدیر مسئل

ابالفضل زارعی: سردبیر

: یبت تحریری

یوا ایال استادیار علم داهی داشگا آزاد اسالهی احذ کرج .1

استادیار علم داهی داشگا آزاد اسالهی احذ کرج ابالفضل زارعی .2

هجتبی زاذی فر عض یات علوی هسس تحقیقات علم داهی .3

هحود شیازاد استاد علم داهی پردیس کشارزی داشگا تراى .4

کیاى کرکدی استادیار علم داهی داشگا آزاد اسالهی احذ سا .5

هحوذ علی کوالی عض یات علوی سازهاى تحقیقات آهزش زارت جاد کشارزی .6

ابالقاسن لاف داشیار علم داهی داشگا آزاد اسالهی احذ کرج .7

هحوذ هرادی شر بابک داشیار علم داهی پردیس کشارزی داشگا تراى .8

یوا ایال : مدیر داخلی

هجتبی زاذی فر : يیراستبر چکید اوگلیسی

آتلی شى طراحاى : صفح آرایی

آراى گرافیک : لیتگرافی ، چبپ ي صحبفی

اعضا یات علوی داشگا ا هحققیي هسسات پصشی ایراى : بررسی کىىدگبن

کرج، هرشر، بلار ارم،بلار آزادی، داشکذ کشارزی هابع طبیعی داشگا آزاد اسالهی احذ کرج :وشبوی

31876-44511: صذق پستی 0261-3203575: فکس 0261-3200218 220: تلفي

E- mail : a.sc.res @ kiau.ac.ir

يزارت فرىگ ي ارشبد اسالمی ایه وشری بب عىان داوش ي 1/10/87 مرخ 4331/124ب استىبد مجز رسمی شمبر ثبت

.پژيش علم دامی مىتشر میگردد

2

A4

Times

New Roman

Microsoft Word 2003

Bold

AbstractBold

Bold

SI

3

Pvalue

)(Original

EXCEL

4

in vivoin vitro

Parsons A.S. and BuchananK.P. 2006. Effect of corn particle size and pellet

texture on broiler performance in the growing phase.Journal of Applied Poultry

Research, 37:346-396.

5

Pond W.G., Church D.C., Pond K.R. and Schoknecht P.A.2005. Basic animal nutrition

and feeding.5th

ed, John Wiley and Sons, 549 p.

Karkoodi,K. and Zahedifar, M. 2007. Effects of acid hydrolysis steam pressure treatment

on physico-chemical properties and bio-utilization of sugarcane bagasse. Proceedings of

BSAS Annual Meeting. Page 232.

Anon.

[email protected]

6

1387 پبييض 2هجل داص پظص ػلم داهي جلذ

ججای وز گشتی سی راس اثز جایگشیىی ريغه کلشا ب جای ريغه سیا بز ريی عملکزد ي صفات الش

3 ضگ لطف اليبى2 هحوذ حسيي ثبقشی هػسی،1اثالفضل صاسػي،

: چکيذ

300ثش پبساهتشبی ػولکشدی ثيضيويبيي خى ججبی گضتي آصهبيطي ثب استفبد اص ث هظس ثشسسي تأثيش ثتشيي سطح سغي کلضا

تيوبس ش 5طشح آصهبيطي هسد استفبد، طشح کبهال تػبدفي ضبهل . اجشا ضذ308قطؼ جج گضتي يک سص ش سي تجبسی ساع

تيوبس ضبذ حبی سغي سيب ث ػاى تب : تيوبسبی آصهبيطي ضبهل. قطؼ جج ش ثد15 تکشاس ش تکشاس حبی 4تيوبس هتطکل اص

+ سغي سيب% 25سغي کلضا، تيوبس % 50+ سغي سيب% 50سغي سيب، تيوبس % 25+ سغي کلضا% 75هجغ سغي گيبي جيش، تيوبس

. سغي کلضا ثدذ% 100سغي کلضا تيوبس % 75

تبيج حبغل اص تجضي تحليل آهبسی دادب طبى داد دس دس آغبصيي سضذ اختالف ثيي هيبگيي افضايص صى ججب هؼيذاس هي

. سغي سيب داسای کوتشيي هيبگيي افضايص صى ثدبذ % 25+ سغي کلضا% 75دس دس سضذ تيوبس ضبذ داسای ثبالتشيي تيوبس . ثبضذ

. دس دس پبيبي کل دس اختالف هؼي داسای هطبذ گشديذ

سغي کلضا هطبذ % 50+ سغي سيب% 50اص ظش غفت خساک هػشفي دس دس آغبصيي اختالف هؼي داسی ثيي تيوبس ضبذ ثب تيوبس

دس دس سضذ هقبيس هيبگيي ب حبکي اص . دس ايي دس تيوبس اخيشداسای کوتشيي تيوبسضبذ داسای ثبالتشيي خساک هػشفي ثد. ضذ

سغي سيب داسای % 25+ سغي کلضا% 75دس ايي دس تيوبس ضبذ داسای ثبالتشيي تيوبس . اختالف هؼيذاس ثيي تيوبسبی هختلف ثد

. دس دس پبيبي کل دس ن اختالف هؼيذاسی هطبذ طذ. کوتشيي هيبگيي هػشفي ثدذ

دس هقبيس ضبخع تليذ ثيي تيوبسبی . ضشيت تجذيل غزايي دس تيوبسبی هختلف دس يچ يک اص دسب تفبت هؼيذاسی سا طبى ذاد

. هختلف يچ اختالف هؼيذاسی هطبذ گشديذ

وچيي اص ظش دسغذ صي ساى، سي، ساذهبى الض، چشثي احطبيي، کجذ لصالؼوذ ثيي هيبگيبی تيوبسبی هختلف تفبت هؼيذاس

. سغي کلضا ديذ ضذ% 50+ سغي سيب% 50دس هسد هيبگيي دسغذ صي قلت اختالف هؼيذاسی ثيي تيوبس ضبذ تيوبس . جد

. جج بی گضتي، سغي کلضا، سغي سيب، ػولکشد غفبت الض :ياصای کلیذی*

-----------------------------------------------------------------

هشکض تحقيقبت کطبسصی داطگب آصاد اسالهي احذ کشجػض يبت ػلوي - 1

داص آهخت کبسضبسي اسضذ داطگب آصاد اسالهي احذ کشج-2

ػض يبت ػلوي هسس تحقيقبت ػلم داهي ايشاى- 3

در دانشگاه آساد اسالمی "مقایسه منابع مختلف روغنهای گياهی در تغذیه جوجه های گوشتی ":این مقاله با استفاده اس بودجه طزح پژوهشی با عنوان - 1

.واحذ کزج استخزاج گزدیذه است

...اثز جایگشیىی ريغه کلشا ب جای

:مقذم

اص هوتشيي ػاهل تغزيبی ک ثش سی تليذ ثبصد .يبی جذيذ ججبی گضتي اص قذست سضذ ثباليي ثشخسداس هي ثبضذ س

. چشثي ث ػاى هبد غزايي ثب اشطی صيبد دس ايي صهي قص ثب اويتي داسد. غزايي طيس تأثيش ثسضايي داسد اشطی جيش هيجبضذ

استفبد اص چشثيبی 6 اهگب 3اص طشفي افضايص ثيوبسيبی قلجي ػشقي توبيل جبهؼ ثشای دستشسي ثيطتش ث اسيذبی چشة اهگب

حياي سا ث طس قبثل تجي کبص توبيل جبهؼ ثشای هػشف چشثيب يب سغبی گيبي سا ث طس قبثل هالحظ ای افضايص داد

(.2)است

افضايص يبفت ػلت آى سا دس افضايص 6داطوذاى هحققيي ػلن تغزي پي ثشدبذ ک طي غذ سبل گزضت هػشف اسيذبی چشة اهگب

اص . هػشف گضت اص يک طشف تجليغبت فشااى دس هسد هػشف سغبی گيبي سيب آفتبثگشداى اص سی ديگش سجت دادبذ

- سجت ث گزضت ث خبطش تليذات غؼتي جيشبی حيابت اص دابيي هي3سی ديگش، اهشص کبص هػشف اسيذبی چشة اهگب

اسيذليلئيک هضدج دس غزابی طيس 3وچيي افضايص غلظت اسيذبی چشة اهگب . غي هيجبضذ6ثبضذ ک اص اسيذبی چشة اهگب

. يک سش اهکبى پزيش ثشای اسبى است تب ثب افضايص هػشف ايي تشکيجبت اص سالهتي ثيطتشی ثشوذ ضد

ث طس کلي ذف هب دس ايي تحقيق ثشسسي تأثيش استفبد اص سطح هختلف سغي کلضا دس جيشبی غزائي ججبی گضتي ث جبی

سطح هختلف سغي سيب ثش سی ضبخع بی تليذی وچيي ثشسسي تأثيش استفبد اص ايي سطح ثش سی کيفيت الض چشثي

.حفش ثطي هي ثبضذ

:ماد ي ريشا قطؼ جج گضتي ش 15 تکشاس دس ش تکشاس تؼذاد4 تيوبس اجشا ضذ ک ش تيوبس داسای 5هبيص دس قبلت طشح کبهال تػبدفي دس ايي آص

دس .ث طسی ک دس تيوبس ضبذ ايي هيضاى توبهب سغي سيب ثد. دسغذ سغي ثد4دسکل دس شجيش حبی. سي ساع جد داضت

. دسغذ سغي کلضا جبيگضيي سغي سيب دس جيش بی غزائي ضذذ100دسغذ 75دسغذ،50دسغذ،25تيوبس بی ثؼذی ث تشتيت

غفبتي ک دس ايي آصهبيص هسد اسصيبثي قشاس گشفتذ ػجبست ثدذ اص . اجبم گشفتspssآبليض دادب ثب استفبد اص شم افضاس کبهپيتشی

، ( سصگي28-11)، سضذ ( سصگي1-10)افضايص صى، خساک هػشفي ، ضشيت تجذيل غزايي ضبخع تليذ دس دسبی سي آغبصيي

( سصگي1-42) کل دس ( سصگي29-42)پبيبي

اص ش تکشاس هجذدا يک پشذ کطتبس ثشای ثشسسي غفبت الض اص قجيل هيبگيي دسغذ سجي صى ساى، سي، کجذ، لصالوؼذ، قلت

.دسغذ چشثي هحط ثطي اتخبة ضذذ

1387 پبييض 2هجل داص پظص ػلم داهي جلذ

ريسگی (30-42)ريسگی، پایاوی (11-29) رشذ ،( ريسگی1-10) آغاسیه ایتزکیب ي اجشاء جیز ای آسمایشی در دير- 1جذيل

جيشبی غزايي

اجضاء جيش

هشحل پبيبي هشحل سضذ هشحل آغبصيي

100 %

سغي

سيب

سغي % 25

% 75+ کلضا

سغي سيب

سغي % 50

% 50+ کلضا

سغي سيب

سغي % 75

% 25+ کلضا

سغي سيب

100 %

سغي

سيب

100 %

سغي

سيب

سغي % 25

% 75+ کلضا

سغي سيب

سغي % 50

% 50+ کلضا

سغي سيب

سغي % 75

% 25+ کلضا

سغي سيب

100 %

سغي

کلضا

100 %

سغي

سيب

سغي % 25

% 75+ کلضا

سغي سيب

سغي % 50

% 50+ کلضا

سغي سيب

سغي % 75

% 25+ کلضا

سغي سيب

100 %

سغي

کلضا

75/58 75/58 75/58 75/58 75/58 69/53 69/53 69/53 69/53 69/53 8/48 8/48 8/48 8/48 8/48 رست

73/33 73/33 73/33 73/33 73/33 8/38 8/38 8/38 8/38 8/38 64/42 64/42 64/42 64/42 64/42 کجبل سيب

- - - - - - - - - - 47/0 47/0 47/0 47/0 47/0 پدسهبي

- 1 2 3 4 - 1 2 3 4 - 1 2 3 4 سغي سيب

4 3 2 1 - 4 3 2 1 - 4 3 2 1 - سغي کلضا

98/0 98/0 98/0 98/0 98/0 98/0 98/0 98/0 98/0 98/0 13/1 13/1 13/1 13/1 13/1 کشثبت کلسين

67/1 67/1 67/1 67/1 67/1 63/1 63/1 63/1 63/1 63/1 80/1 80/1 80/1 80/1 80/1 دی کلسين فسفبت

24/0 24/0 24/0 24/0 24/0 24/0 24/0 24/0 24/0 24/0 23/0 23/0 23/0 23/0 23/0 وک طؼبم

25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 3/0 3/0 3/0 3/0 3/0 هکول يتبهيي

25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 25/0 3/0 3/0 3/0 3/0 3/0 هکول هؼذي

13/0 13/0 13/0 13/0 13/0 14/0 14/0 14/0 14/0 14/0 18/0 18/0 18/0 18/0 18/0 ال هتييي- دی

- - - - - 3/0 3/0 3/0 3/0 3/0 15/0 15/0 15/0 15/0 15/0 ليضيي- ال

...اثز جایگشیىی ريغه کلشا ب جای

: وتایج ي بحثاص ظش غفت افضايص صى دس دس آغبصيي حبکي اص اختالف هؼيذاس ثيي (2جذل ) ب ث سش داکي تبيج آصهى هقبيس هيبگيي

سغي % 100سغي سيب وچيي % 25+ سغي کلضا% 75سغي سيب ، % 100سغي سيب ثب تيوبسبی % 50+ سغي کلضا% 50تيوبسبی

سغي سيب ثب % 100وچيي دس دس سضذ تبيج آصهى هقبيس هيبگيي داکي حبکي اص اختالف هؼيذاس ثيي تيوبسبی . کلضا ثد است

.سغي کلضا اص ظش ايي غفت هيجبضذ % 50+ سغي سيب% 50سغي کلضا % 25+سغي سيب% 75گش

. وچيي دس دس پبيبي کل دس اختالف هؼي داسی ثيي تيوبسبی هختلف ثشای غفت افضايص صى ديذ طذ

اص ايي س هػشف چشثي ب دس . فتگي حبغل ويطد 2ث دليل تليذ کن غفشا ظشفيت کبهل ضن جزة چشثي ثشای طيس تب سي

(. 7)ايي سي هحذد هي ثبضذ

ث ظش هيشسذ تيوبسبيي ک تب حبی يک هجغ سغي ثدبذ ث خبطش کن ثدى تع دس پشفيل اسيذبی چشة آب ظشفيت ثتشی اص

وچيي هؼيذاس جدى تيوبسبی هختلف دس دس پبيبي هيتاذ ث ػلت . ضن چشثي دس تيج اضبف صى اص خدضبى طبى دادبذ

. تسؼ فيضيلطيک دستگب گاسش پشذگبى ثبضذ

سي طيس هيتاذ ثػست هؼيذاسی ثش سی ضن جزة چشثيب دس تيج اشطی قبثل هتبثليسوي قبثليت استفبد اص آى تأثيش

(.7)گزاس ثبضذ

مقایس میاوگیه ای مزبط ب افشایش يسن، خراک مصزفی، ضزیب تبذیل غذایی در تیمارای مختلف غذایی2جذيل

( اوحزاف استاوذاردمیاوگیه )

تغف

تيوبس

دس

(گشم)هيبگيي افضايص صى

+سغي کلضا% 25 سغي سيب% 100

سغي سيب% 75

+ سغي کلضا% 50

سغي سيب% 50

+ سغي کلضا% 75

سغي سيب% 25

سغي% 100

سيب

ى ص

ص ضاي

افيي

گهيب

(شم

گ)

ab 1/132 13±b 65/114 19±a 95/139 23 ±a10/139±77/0 30/150 ±10 آغبصيي

a 6/1062 97/0± b 9/864 6/40± b 7/942 103 ± ab 2/983 1/70 ± ab 5/951 ±7/12 سضذ

4/1082 ±9/104 9/1104 ± 69 5/1010 ±02/83 2/1036± 28/65 9/1047 ± 8/102 پبيبي

9/2172 ±6/175 15/2228 ± 2/185 8/2067 ±7/126 34/2033 ± 6/157 09/2261 ± 8/101 کل دس

ي شف

ػک ه

سا خ

ييگ

هيب(

شمگ

)

a 87/200 8/5 ± ab 73/184 6/12 ± b 85/169 87/13± ab 2/192 1/22 ± ab 12/186± 25/16 آغبصيي

a 34/1628 55 ± b 8/1471 9/53± ab 45/1566 5/75± ab 7/1553 105 ± ab 39/1572 ± 79 سضذ

4/2084 ±123 92/2134±45/99 28/2070 ± 37/69 96/1979± 59/142 37/2087± 45 پبيبي

9/3842 ±49//26 84/3880 ±9/135 5/3806 ±43/118 50/3636 ± 8/189 59/3916 ± 04/129 کل دس

ي زاي

غيل

جذت ت

ضشيي

گييب

ه(

شمگ

)

35/1 ±15/0 37/1± 09/0 48/1 ±555/0 39/1± 04/0 335/1 ±66/0 آغبصيي

65/1 ±09/0 58/1± 17/0 66/1± 7/0 70/1± 16/0 53/1 ±06/0 سضذ

93/1 ±92/0 93/1 ±06/0 05/2± 10/0 91/1± 11/0 0/2± 14/0 پبيبي

77/1 ±04/0 75/1± 1/0 84/1 ±07/0 79/1± 08/0 74/1± 05/0 کل دس

(>P 05/0)هيبگيي بيي ک دس ش سديف داسای حشف غيشهطتشک ستذ ثب يکذيگش داسای اختالف هؼي داسی هي ثبضذ

1387 پبييض 2هجل داص پظص ػلم داهي جلذ

تبيج حبغل اص آصهى هقبيس هيبگيي ب ث سش داکي طبى هي دذ ک دس دس آغبصيي ثيطتشيي هػشف خساک هشثط ث تيوبس

سغي کلضا هي ثبضذ ک ايي اختالف % 50+ سغي سيب% 50سغي سيب کوتشيي خساک هػشفي هشثط ث تيوبس حبی % 100حبی

.(2جذل )اص لحبظ آهبسی هؼيذاس است

دس هکول سبصی جيش غزايي ججبی گضتي ثب استفبد اص هبثغ هختلف چشثي اص قجيل پي گب (1994)اسکبيف وکبساى دس سبل

جيش حبی سغي سيب ،سغي کلضا جيش ثب استفبد اص هخلط ايي چشثيب تيج گشفتذ ک هػشف غزا ثشای چشثي پي گب ثيطتشيي

هيبگيي خساک هػشفي دس کل دس اختالف آهبسی هؼيذاسی طبى ذاد ک ايي اهش هيتاذ . ثشای جيش حبی سغي کلضا کوتشيي ثد

(.13)ث ػلت ايضکبلش يک ثدى توبم جيشبی آصهبيطي ثبضذ صيشا اشطی هػشفي ػبهل ثسيبس هوي دس تظين هػشف خساک هيجبضذ

دس يک آصهبيص ثش سی ججبی گضتي تغزي ضذ ثب هبثغ هختلف سغبی گيبي حياي هطبذ (2000) سبض وکبساى

.ودذ ک اثش هجغ چشثي ثش سی هػشف خساک ججب هؼيذاس طذ است

تبيج آصهى هقبيس هيبگيي ب ث سش داکي حبکي اص اختالف غيشهؼيذاس ثيي تيوبسب اص ظش غفت ضشيت تجذيل غزايي دس دسبی

(. 2جذل)هختلف سضذ هي ثبضذ

دس آصهبيطي طبى دادذ ک دس هشحل آغبصيي يچ اختالفي دس ضشيت تجذيل غزايي تيوبسبی تغزي ضذ (2005)پسضبتوي وکبساى

. ثب هبثغ هختلف سغبی گيبي حياي جد ذاسد

دس يک آصهبيص ثش سی ججبی گضتي تغزي ضذ ثب هبثغ هختلف سغبی حياي گيبي هطبذ (2000)سبض وکبساى

. ودذ ک اثش هجغ چشثي ثش سی ضشيت تجذيل غزايي ججبی گضتي هؼيذاس طذ است

الجت اص ظش . سغي سيب ثد% 25+سغي کلضا% 75سغي سيب هشثط ث تيوبس % 100اص ظش ػذدی ثبالتشيي ضبخع تليذ ثؼذ اص تيوبس

(.3جذل ). آهبسی ثيي يچ کذام اص تيوبسب اختالف هؼيذاسی هطبذ طذ

ايي دس حبلي .وچيي هيتاى اص ااع چشثي ث ػاى هبثغ تأهيي کذ اشطی دس ججبی گضتي حتي دس سيي پبييي استفبد ود

( 2). است ک يچ تأثيش هفي دس ضبخع تليذی آب ث جد ويأيذ

هقبيس هيبگيي بی هشثط ث ضبخع تليذ غفبت الض دس تيوبسبی هختلف غزايي (3)جذل

+سغي کلضا% 25 سغي سيب% 100 تيوبس

سغي سيب% 75

+ سغي کلضا% 50

سغي سيب% 50

+ سغي کلضا% 75

سغي سيب% 25

سغي% 100

کلضا

کل )ضبخع تليذ

(دس

01/12± 80/288 30/27± 88/255 66/30± 44/249 55/39± 78/285 56/33±34/274

83/71 ±52/1 88/71 ±85/0 71/70 ±48/1 10/72 ±75/0 59/72 ±26/1 %ساذهبى الض

95/30 ±26/1 7/29 ±87/0 18/31± 78/2 60/31 ±02/1 59/32 ±3/2 %سي

7/29 ±32/3 1/27± 8/1 76/26 ±8/0 48/27 ±54/1 14/28 ±31/0 %ساى

79/1 ±25/0 93/1 ±73/0 6/1 ±41/0 97/1 ±43/0 97/1 ±59/0 %چشثي احطبيي

12/2± 35/0 04/2 ±19/0 04/2 ±2/0 28/2 ±24/0 31/2 ±08/0 %کجذ

b 45/0 05/0 ± ab 48/0 02/0± a 58/0 08/0± ab 53/0 11/0± ab 52/0 ±06/0 %قلت

19/0± 04/0 20/0 ±01/0 21/0 ±02/0 22/0 ±02/0 19/0 ±03/0 %لصالوؼذ

>P) 05/0)هيبگيي بيي ک دس ش سديف هجضا داسای حشف غيشهطتشک ستذ ثبيکذيگش داسای اختالف هؼي داسی هي ثبضذ

...اثز جایگشیىی ريغه کلشا ب جای

. طبى داد ضذ است3دس هسد غفبت الض آصهى هقبيس هيبگيي داکي دس جذل

تبيج آصهى هقبيسبت حبکي اص اختالف غيشهؼيذاس ثيي تيوبس ب ثشای غفبت دسغذ سي، ساى، چشثي احطبيي، ساذهبى الض کجذ ثد

سغي % 50+ سغي سيب % 50سغي سيب ث طس هؼيذاسی کوتش اص تيوبس % 100اهب دس خػظ دسغذ قلت ،اختالف دس تيوبس . است

. کلضا ثد است

سجت اشطی ث پشتئيي ث . هوتشيي ػبهل تغزيبی ک هيتاذ ثش سی ساذهبى چشثي هحط ثطي تأثيش گزاسثبضذ اشطی جيش هيجبضذ

دس اقغ اگش اشطی . ػاى ػبهل ديگش تغزيبی هيجبضذ ک هيتاذ ثػست هثشی ثش سی ساذهبى چشثي هحط ثطي تأثيش ثگزاسد

چشثي جبيگضيي سبيش هبثغ اشطی جيش ضد سجت اشطی ث پشتئيي ثبثت ثبقي ثوبذ، اختالف هؼيذاسی دس ساذهبى چشثي حفش ثطي

( 56). هطبذ خاذ ضذ

اص . ػال ثش ايي ػوذ تشيي ػبهل تؼييي کذ چشثي هحط ثطي، طتيک طيس هي ثبضذ ک ايي ػبهل هؤثشتش اص ػبهل تغزيبی هيجبضذ

( .56)ايي س ث خبطش يکسبى ثدى اسبع طتيکي ججبی هسد آصهبيص اختالف هؼي داسی هطبذ طذ

دس تحقيقي ثيبى کشدذ ک پشذبی تغزي ضذ ثب سغي سيب هقذاس چشثي کجذ ثبالتشی سجت ث پشذبی (2006)صايي وکبساى

الجت دس سطح غفش دسغذ اسيذليلئيک هضدج هتج . تغزي ضذ ثب سغي کلضا داضتذ ک ايي اختالف اص لحبظ آهبسی هؼيذاس ثد

. ضذذ ک صى سجي کجذ پشذبی ش ک ثب سغي سيب تغزي ضذ ثدذ ثيطتش اص پشذبی شی ثد ک ثب سغي کلضا تغزي ضذ ثدذ

. الجت ايي اختالف اص لحبظ آهبسی هؼيذاس جد

دس تحقيقي ثشای ثشسسي اثش د سغي سيب کلضا ثش سی قلت هتج ضذذ هقذاس چشثي قلت پشذگبي ک (2006)صايي وکبساى

دس تيج اص لحبظ صي، قلت آب . سغي کلضا دسيبفت کشد ثدذ ث طس هؼيذاسی ثيطتش اص پشذگبى دسيبفت کذ سغي سيب ثد

. سگيي تش اص پشذگبي ثد ک سغي سيب دسيبفت کشد ثدذ

تبيج حبغل اص ايي تحقيق طبى هيذذ ک هيتاى اص سغي کلضا دس جيشبی غزايي ججبی گضتي ثجبی سغي سيب استفبد ود

. ثذى ايي ک اص ظش غفت افضايص صى خساک هػشفي، ضشيت تجذيل غزايي ضبخع تليذ تفبت هؼيذاسی دس کل دس ايجبد ضد

% 75تأثيش ايي جبيگضيي ث خػظ دس دس پبيبي هطدتش است ک دس غست استفبد اص سغي کلضا ثتشيي سطح پيطبدی آى سطح

سغي سيب، داسای ثتشيي هيبگيي دس غفبت افضايص % 100چى ث لحبظ ػذدی ثؼذ اص تيوبس . سغي سيب هيجبضذ% 25+ سغي کلضا

% 25+ سغي کلضا% 75)وچيي دس سطح هزکس . صى، خساک هػشفي ضشيت تجذيل غزايي ضبخع تليذ دس کل دس هيجبضذ

. ديذ طذ (سغي سيب% 100)دس يچ کذام اص غفبت هشثط ث الض تفبت هؼيذاسی ثب تيوبس ضبذ (سغي سيب

:مىابع

13 ـ هؼجض قشى، اتطبسات دفتش تحقيقبتي، ػلوي پشفسس جؼفشيبى، 3، ػوش طالي ثذى اهشاؼ ثب اهگب 1381اص . جؼفشيبى، م-1

.غفح

، هقبيس هبثغ سطح هختلف چشثي اثش آب ثش سی سضذ، چشثي هحط ثطي ضشيت 1373، .سويغ. ح. ع. . س. ػجبدی، م-2

.تجذيل غزا دس هشؽ گضتي، هشکض تحقيقبت هبثغ طجيؼي اهس دام استبى اغفبى

3- Cherian G. Traber M.G, Goeger M.P, Leonard S.W, 2007. Conjugated linoleic acid and fish oil in

laying hens diets :Effect on egg fatty acids. Thiobar butyric acid reactive substances, and tocopherols

during storage, . Poult. Sci. 86: 953-958.

4- Cherian. G. 2007. Metabolic and Cardiovascular Diseases in Poultry, Rolen of Dietary Lipids.

Poult. Sci 86: 1012-1016.

5- Fuller, H. L. and Rendon, M. 1997. Energetic efficiency of different dietary fats for growth of

young chicks. poult. Sci. 56:549-577

1387 پبييض 2هجل داص پظص ػلم داهي جلذ

6-Leenstra, F. R. 1989 Influence of diet and genotype on carcass quality in poultry and their

consequences for selection. In: Resent development. Poultry Nutritonocole, D. J. A. and Haresign, W,

Butter worths, London, England.

7- Lesson, S., Atteh. J. O. 1995. Utilization of fats and fatty acids in turkey poults. Poult. Sci. 74:

2003-2070.

8-Mehmet, A., 2005. Eeffect of various dietary fat sources on performance and body fatty acid

composition of broier chicknens. Animal Sci. 29: 811-819.

9- Murata, L. S., and J. Airi and machado CR, 2003, Effect of oil sources on Blood lipid purameters of

commercial laying hens, Brazilian J. Poult Sci, V. 5, N. 5, PP: 203-206.

10- Purushothaman, M.R., P. Vasan., B. Mohan., and R. Ravi., 2005, Utilization of tallow and rice

bran oil in feeding broilers, Ind. J. Poult. Sci., 40: 175178.

11- Sanz, M., C.J. Lopez-Bote., D. Menoyo., J.M. Bautista., 2000b, Abdominal fat deposition and

fatty acid synthesis are lower and, -oxidation is higher in broiler chickens fed diets containing

unsaturated rather than saturated fat, Journal of Nutrition., 130:3034-3037.

12 Scaife, J . R., J. Moyo., H. Galbraith., W. Michie., and V. Campbell., 1994, Effect of different

dietary supplemental fats and oils on the tissue fatty acid composition and growth of female broilers,

British Poult. Sc., 35: 107-118.

13 Scott, M.L., M.C. Neshim., and R.J. Young., 1982, Nutrition of the chicken, M.L. Scott., and ASS.,

Ithaca, N.Y.

14- Simopoulos, A. P. (2000). Symposium: role of poultry product enrichment the human diet with N-

3 pufa. Poult. Sc 79:961-970.

15- Zanini, S.F., G.L. colnago., B.M.S. Pessotti., M.R. Bastos., and F.P .Casagrande., 2006, Body fat

of broiler chickens fed diets with tow fat sources and conjugated linoleic acid, J. Poult. Sci., 5(3):

241-246.

1387 پبييض 2د داؾ پظؾ ػ داي خذ

س اتأثیز کاص غلظت اوزصی ي ماد مغذی جیز در دير ای مختلف پزيرش بز تان تلیذی جج ای گضتی ر

2 ، يب سفؼتي1ػؼيذ عػي

چکیذ

اي آصبيؾ ب ظس بشسػي تأثيش وبؾ غظت اشطی اد غزی خيش دس دس بی ختف پشسؽ بش تا تيذی خخ بی ش

دسبشيشذ اثش فت حبت تيبس خد دس اي آصبيؾ 7ؿتي ساع، دس لبب عشح وبال تلبدفي دس ببعشی ػشد ادب پزيشفت

خيش ب بش پبي رست ػيب . ختف اػتفبد اص خيش بی غيؼ سليك دس دس بی ختف پشسؽ سی ػىشد خخ ب بد

آغبصي، سؿذ )دس ش ػ دس پشسؽ (ؿبذ)تيبس ا. ش تيبس ؿب چبس تىشاس دس ش تىشاس پح لغؼ خخ لشاس شفت. بدذ

تيبس چبس فمظ دس دس پبيبي ؛ تيبس پد دس دس بی سؿذ ،تيبس د فمظ دس دس آغبصي،تيبس ػ فمظ دس دس سؿذ (پبيبي

خيش بی . پبيبي، تيبس ؿـ دس دس بی آغبصي سؿذ ببالخش تيبس فت دس دس بی آغبصي پبيبي خيش غيؼ دسيبفت وشدذ

3150،3010غيؼ غببك بب ػغح اشطی لبب تببيؼ تكي ؿذ دس وبتبي ساع و ب تشتيب بشای دس بی آغبصي، سؿذ پبيبي

ويوبشی 2800 تظي ؿذذ خيش بی سليك بش اػبع ػغح اشطی لبب تببيؼ ،ي ببؿذخيش ويش ش ويوبشی دس3200

. دس تب خيش ب ؼبت اشطی لبب تببيؼ ب اد غزی ثببت بد. ذدس ويش تظي شديذ

ضشيب تبذي،تبيح آصبيؾ ـب داد تيبس ؿـ و دس دس پبيبي پشسؽ خيش سليك دسيبفت وشد بد اص ظش يضا لشف خسان

تيبس ؿبذ بب اختالف ؼي داسی ؼبت ب ػبيش تيبسب داسای بيـتشي . سدتفبت ؼي داسی بب تيبس ؿبذ ذا ؿبخق تيذ غزايي

اص ػی ديش تيبس . دس حبي و تيبس ؿـ دس تبي دس بی پشسؽ وتشي يضا تفبت سا داؿت. يضا تفبت دس دس پبيبي بد

زا بب تخ ب تبيح بذػت آذ اص اي تحميك .ؿـ وتشي يضا ضي خسان ب اصای ش ويش ص صذ سا ب خد اختلبف داد

پيـبد ي ؿد بشای سػيذ ب حذاوثش ػىشد فؼت التلبدی ، دس دس پبيبي پشسؽ خخ بی ش ؿتي ساع خيش سليك ب

.وبس بشد ؿد

خخ بی ؿتي ، خيش بی غيؼ ، خيش بی سليك ، ػىشد :اط بی ويذی

-----------------------------------------------------------------------------------------

داؾ آخت وبسؿبع اسؿذ ػ داي داـب آصاد اػالي احذ وشج- 1

داؾ آخت وبسؿبع اسؿذ ػ داي داـب تشا- 2

...تأثیز کاص غلظت اوزصی ي ماد مغذی جیز در

مقذم

كؼت عيس ب دي يبص ب ػشبي زاسی ؼبتب . تمبضبی لشف ؿت اخ ؼتيافضايؾ خؼيت، بب صديبدب ا بب تخ ب سذ س

بػب، لببيت ض ببال، غزاييوتش دس مبيؼ بب ػبيش حيابت اي يض ببصـت ػشبي ػشيؼتش، ػشػت سؿذ ببال، ضشيب تبذي

افت الؿ وتش دس مبيؼ بب ػبيش داب ، ػبتش بد اي ؿت ب دي بدس بد بيبسيبی ـتشن بي اؼب عيس يض تع

چي ببيذ تخ داؿت ب دي حذد بد ػا تيذ، . بد الال خساوي سد لشف عيس، پيـشفت چـيشی داؿت اػت

بب تخ ب ايى ايشا اص خ . افضايؾ تؼذاد عيس كست يشد بدبی آافضايؾ تيذ ببيذ بيـتش اص عشيك استمبی بش سی ػا

٪70اص آدب و ضي تغزي دس پشسؽ عيس ؿتي ب تب .وـسبی اسد وذ غالت اػت زا ضي تيذ دا دس وـس ببال اػت

؛ ( ضي خسان٪50-80حذد )ضيبی خبسی سا ؿب يـد اص ػی ديش بيـتشي ضي خسان بشای تبي اشطی خيش اػت

دس كستي و بتا اشطی خيش غزايي سا ب حی وبؾ داد و بش ػىشد خخب تبثيش في ذاؿت ببؿذ بي ؿه تحي ؿشف دس

.اي كؼت سخ خاذ داد

بؼتي داسد يض ػيشی فيضيىي تحميمبت ادب ؿذ بيبش اي غب اػت و يضا خسان لشفي عيس ب اشطی سد يبصؿب

(Robbins , 1981) . ضشيب تبذي غزايي افضايؾ ص ، وبؾ لشف خسان ، ببد دش باشطی خيشػغح افضايؾ چي

يى بي ػشػت سؿذ خبيضيي چشبي دس ببفت بؼتي .(Araujo , 2005 ; Albuquerque, 2003)يـد ببصد الؿ

سؿذ بيـتش ضشيب تبذي ) آصبيـبت ـب داد اذ و يـ بتشي ػىشد (Jackson et al., 1982 )فتيپي ثبتي خد داسد

دس آصبيـبت بشسػي اثش ػغح اشطی خيش بش . (Reginatto et al., 2000)بب حذاوثش ببصد التلبدی شا يؼت (غزايي وتش

(Leeson & Summers, 2001)ػىشد عيس ضشست خد ؼبت بػب بي اشطی تب اد غزی خيش بيب ؿذ اػت

دس آصبيـبت سػبيت شديذ اب بحث خؿخساوي اثش آ بش يضا لشف خسان تػظ عيس ؼأ ای اػت و دس تحميمبت اثش

يضا چشبي دس اي آصبيؾ . ػغح اشطی خيش بش ػىشد عيس ايدبد خغب ي بيذ دس آصبيـبت سد تخ لشاس شفت اػت

تب اثشخؿخساوي بش يضا لشف خسان دس خيش يىؼب دس ظش شفت ؿذ پدس بي دس خيش بی غيؼ سليك ش دس پشسؽ

كست شفت اػت تب اد خساوي تظي خيش ب بش اػبع لببيت ض اػيذ بی آيچيبی ختف ، بش عشف ؿد

.ـىالت بؿي اص لشف الال خساوي و اشطی بب لببيت ض پبيي اػيذبی آي بشعشف ؿد

ماد ي ريضا

حبت ختف اػتفبد اص 7 تيبس سا ؿب ي ؿذ و دس بشيشذ اثش 7ادب پزيشفت (CRD)آصبيؾ دس لبب عشح وبال تلبدفي

تىشاس بد دس ش 4ش تيبس ؿب . (1خذ)خيش بی اػتبذاسد سليك دس دس بی ختف پشسؽ سی ػىشد خخ ب بد

ساع پغ اص ص وـي ػي لغؼ خخ يه سص ش140آصبيؾ دس ببعشی ػشد ادب ؿذ تؼذاد . لغؼ خخ لشاس شفت5تىشاس

بذي تشتيب بشای ش وذا اص كفبت سد بشسػي، ب اصای ش احذ آصبيـي يه ـبذ . تصيغ ؿذذ لفغ28ب عس تلبدفي دس

: ذ سيبضي اي عشح بذي كست اػت. خد داؿت

1387 پبييض 2د داؾ پظؾ ػ داي خذ

𝒀𝒊𝒋 = 𝛍+ 𝑻𝒊 + 𝒆𝒊𝒋

𝒀𝒊𝒋(تزکیب جیز ای)i اس تیمار jمقذار صفات مرد بزرسی مزبط ب تکزار =

𝝁 میاوگیه جامع =

i 𝑻𝒊اثز تیمار یا تزکیب جیز ای =

=𝒆𝐢𝐣خطای آسمایص

i ={ 1 ,2,3,…,7}

j ={ 1,2,3,4}

يضا ضي خسان ب اصای ش ويش تفبت چي ؿبخق تيذ، ، غزاييضشيب تبذي كفبت افضايؾ ص، لشف خسان،

آص . تدضي تحي ؿذذSASاعالػبت بذػت آذ دس اي تحميك بب اػتفبد اص ش افضاس . د بشسػي لشاس شفتذسص صذ

. ادب شفت=05/0αمبيؼ يبي بی داى يض بشای تب فبوتسبی سد بشسػي بب ػغح خغبی

.سد بشسػي لشاس شفت ب ظس مبيؼ اثش تيبسب اص آصبی تدضي اسيبغ اػتفبد ؿذتفبت ب كست غيشپبساتشی

: تیمارای مرد بزرسی در آسمایص -1جذيل

خيش پبيبي

( سصي42-28)

تيبس خيش سؿذ خيش آغبصي

( سصي10-0) ( سصي10- 28)

(ؿبذ)1 غيؼ غيؼ غيؼ

2 سليك غيؼ سليك

3 غيؼ سليك سليك

4 سليك سليك غيؼ

5 غيؼ سليك غيؼ

6 غيؼ غيؼ سليك

7 سليك غيؼ غيؼ

ظس اص خيش بی . سصي سا دس بش ييشد42 تب 28اص سصي دس پبيبي28 تب 10اص دس سؿذ، سصي10 دس آغبصي تب ػ

ساع و بشای دس ، خيش بيي ؼتذ بب ػغح اشطی لبب تببيؼ تكي ؿذ دس وبتبي پشسؽ خخ بی ش(اػتبذاسد)غيؼ

وي وبشی دس ويش ي ببؿذ ظس اص خيش بی سليك ، خيش بيي 3200 3150 ، 3010بی آغبصي ، سؿذ پبيبي ب تشتيب

اش چ خيش بی سليك اص ظش غظت اشطی، . وي وبشی دس وي ش تظي ؿذ اذ2800لبب تببيؼ ؼتذ و بب ػغح اشطی

اختالف داؿتذ ي دس (خيش بی اػتبذاسد تكي ؿذ دس وبتبي پشسؽ ساع )پشتئي ػبيش اد غزی بب خيش بی غيؼ

.ذآب ؼبت اشطی ب تب اد غزی بذ خيش بی اػتبذاسد ثببت داؿت ؿذ

. ساع ي ببؿذ ػيشخغ تؼيي يبصبی غزايي خخ ب دس اي آصبيؾ، پيـبدات تغزي ای خد دس وبتبي

...تأثیز کاص غلظت اوزصی ي ماد مغذی جیز در

وتایج ي بحث

افشایص يسن

يبي . (2خذ ) سا بب ػبيش تيبسب ـب داد ( ش83/2254) بي تيبس ا (P≤01/0)خد تفبت ؼي داساي آصبيؾ تبيح

. افضايؾ ص تيبس ا ب عس ؼي داسی بيـتش اص ػبيش تيبسب بد

سا دسيبفت وشد بد دس دع بب تفبت ساعو خيش اػتبذاسد تكي ؿذ دس وبتبي (ؿبذ)تيبس ا ، 2بب تخ ب تبيح خذ

حممي اػال وشد اذ و افضايؾ ص خخ ب تحت تأثيش تشاو . ؼي داسی ؼبت ب ػبيش تيبسب داسای افضايؾ ص بتشی بد

دس اتظبس ي سد بببشاي ؛ ؿذ اذسليك تش خب افضايؾ سؿذ دس مبيؼ بب خيش بی غيؼاشطی خيش اػت ب عسی و خيش بی

، افضايؾ ص دس دع دس ب ب عس ؼي داسی وبؾ ، سؿذ پبيبيآغبصي كست سليك وشد خيش دس ش يه اص دس بی

,.Leeson et al)اي تبيح بب ضاسؿبت بؼيبسی اص آصبيـبت غببمت داسد. پيذا وذ خب عالي تش ؿذ دس پشسؽ شدد

1996 ; Donaldson, 1985 ; Jackson et al., 1982 ; Lotte et al., 1992 ; Hussein et al., 1996 ; Holsheimer &

Veerkamp, 1992) يـ سؿذ بيـتش تشادف بب حذاوثش ػىشد التلبدی يؼت ؛ اب اي ىت سا يض ببيذ اص ظش دس داؿت و

(Reginatto et al., 2000) بي ػشػت سؿذ خبيضيي چشبي اص ػی ديش غبؼبت ـب داد اذ و بؼتي فتيپي ثبتي

. (Jackson et al., 1982 )دس ببفت خد داسد

خخ ب بب تخ ب پتبؼي طتيىي خد ػؼي ي وذ و بب افضايؾ لشف خسان، ص خد سا ب حذ ، دس عي دس پشسؽ

اػت و ػشػت سؿذ سا تحت تأثيش ػبيداليي خد داسد و ـب ي دذ دس خخ بی دس حب سؿذ، اؿتب اي . تؼبسف بشػبذ

بغ افضايؾ ص بيـتشی سا دس پي خاذ داؿت و اي ؼأ يض تأثش اص يضا طلشاس ي دذ شچ اؿتبی حيا بيـتش ؿد بب

. (Olumu & Offiong, 1980)اشطی خيش، پتبؼي طتيىي ػا ديش اػت

خراک مصزفی

.(P>05/0 ) تفبت ؼي داسی سا بي تيبسب ـب ذاد2تبيح خذ

Scott زا ي . ، خسان ي خسذ تب يبص ب اشطی سا بشعشف ػبصذعيس اػال وشدذ و حيابت اص خ 1982 ىبسا دس ػب

خسان سليك ؿذ ص خلف وتشی داسد . خيش، لشف خسان افضايؾ يببذ تب يبص ب اشطی بشعشف ؿدسليك ؿذ ببيؼت بب

بش لشف خسان بب دس ظش سليك د خيشبب دس ظش شفت ايى خسان لشفي اص ظش ػذدی دس تب خيش ب يىؼب بد اثش

چي ب ظش ي سػذ و دس تيبسبيي و خيش سليك دسيبفت وشد اذ ػيشی فيضيىي لب ؛شفت و دس پشسؽ ؼي داس ـذ اػت

اي تبيح بب تبيح . اص تأي اشطی سد يبص سخ داد خب ػذ افضايؾ دس خسان لشفي دس تيد خب وبؾ سؿذ ؿذ اػت

(.Leeson et al., 1996 ; Scott et al., 1982 ; NRC, 1994) ػبيش آصبيـبتي و دس اي صي ادب شفت غببمت داسد

سابغ ؼىع افضايؾ حد دػتب اسؽ بب ػغح اشطی خيش سا اثببت 1988 ىبسا دس ػب Sunderاص ػی ديش آصبيـبت

سليك دس دس آغبصي سؿذ اي اىب سا بشای عيس ايدبد ي وذ و دس دس پبيبي بتاذ بب افضايؾ خيش لشف بببشاي .ذوشد

حيا ببال ي سدس لشف اشطی دساذب ب ػببستي بب لشف خيش بی سليك لشف خسان، يضا يبص ب اشطی سا بشعشف وذ

(Leeson et al., 1996). شچذ دس دس پبيبي دبيؾ دػتب اسؽ تمشيبب افضايؾ يبفت اػت، ي ببال سفت ب ظش ي سػذ زا

دس دس پبيبي خب ػذ افضايؾ لشف خسان شديذ؛ چشا و خخ ب وبسايي ػاشطی خسان ب اػغ لشف خسان غي

اشطی لشفي خد سا دس دس سؿذ ببد بخـيذذ بب آى دس دس پبيبي حتي يبص ب اشطی افضايؾ ي يببذ بب اي حب افضايؾ ػغح

اشطی دس خيش بی پبيبي شا بب افضايؾ وبسايي دس لشف اشطی خب ػذ افضايؾ ؼي داس بش خسان لشفي دس پبيبي

1387 پبييض 2د داؾ پظؾ ػ داي خذ

زا ب و بيب ؿذ تبيح اي آصبيؾ يض بب اوثش آصبيـبت ادب ؿذ ب ي .(Leeson & Summers, 2001)شديذ

.ببؿذ

ضزیب تبذیل غذایی

، (84/1) ا بیتيبس. اختالف ؼي داسی خد داسد اص ظش اي كفت آذ اػت بي تيبسب2خذ آصبيؾ و دستبيح بب تخ ب

فت (21/2)، ػ (44/2) تيبسبی د ذداسای بتشي ضشيب تبذي غزايي بد (10/2) ؿـ (08/2)، پد (08/2)چبس

. بذتشي ضشيب تبذي غزايي سا داؿتذ (26/2)

و خيش اػتبذاسد وبتبي سا دسيبفت وشد بد اص ظش ضشيب (ؿبذ)بب دس ظش شفت و دس پشسؽ ـبذ ي ؿد و تيبس ا

.تبذي غزايي ػىشد بتشی ؼبت ب ػبيش تيبسب داؿت ي اختالف ؼي داسی بي آ تيبسبی چبس، پد ؿـ ديذ ـذ

ػبيش تحميمبت اػال .ؿذ اػتسليك وشد خيش دس دس بيي اص پشسؽ ببػث تغييش دس ػىشد ببصد خسان ب ظش ي سػذ زا

Leeson )وشد اذ و پشذب ب لشف خيش بی سليك بب وبؾ لشف اشطی، وبسايي اشطی لشفي خد سا ببد ي بخـذ

et al., 1996; Scott et al., 1982). بب بشسػي يضا خسان لشفي افضايؾ ص تيبسبی ختف چي ب ظش ي سػذ و

افضايؾ ص بيـتش تيبس ؿبذ ؼبت ب ػبيش تيبسب، ب لشف خسان پش اشطی دس تب دس بی پشسؽ ببص ي شدد ػال بش

شا ايى ضي خسان شاتشی سا دس پي داسد بببش آصبيـبت ختف اي افضايؾ ص ضب ي تاذ بب حذاوثش ػىشد التلبدی

,.Jackson et al) اص ػی ديش افضايؾ رخيش چشبي سا يض ي تاذ ب دبب داؿت ببؿذ (Reginatto et al., 2000)ببؿذ

1982) .

ضاخص تلیذ

ػ ، (00/248) ا بیتيبس ب عسيى بي تيبسب اختالف ؼي داسی خد داسد الحظ ي ؿد 2ب و دس تبيح خذ

( 82/186)، پد (47/163) دس حبي و تيبسبی د ذببالتشي ؿبخق تيذ سا داؿت (45/226) ؿـ (05/211)، چبس (52/202)

. پبيي تشي ؿبخق تيذ سا داؿتذ (27/181) فت

يض يضا تفبت سا دس بشي ( غزاييضشيب تبذي)بب تخ ب ايى ؼيبس ؿبخق تيذ ػال بش ص خخ ب، مذاس ببصد خسان

. يشد زا ؼيبس بؼيبس خبي بشای تؼيي بتشي حبت اػتفبد اص خيش بی غيؼ سليك دس پشسؽ خخ بی ؿتي ي ببؿذ

تيبس ) ؿبخق تيذ تيبس ؿـ و دس دس پبيبي خيش سليك دسيبفت وشد بد اص حبػ آبسی بب ؿبخق تيذ تيبس ؿبذ اص آدب و

بب اػب خيش غيؼ دس دس بی آغبصي سؿذ ػپغ ب وبس بشد خيش فت ي تا ،(P>05/0 )تفبت ؼي داسی ذاؿت (ا

، ببد بش سی (، ص لبب لب، ضشيب تبذي بػب دسكذ تفبت وتش)سليك دس دس پبيبي ض سػيذ ب اذاف پشسؽ

2800دس اص ر ي ببؿذ و افضايؾ خضئي ػغح اشطی خيش سليك اص يضا .يؼش ؿذالتلبدی اص عشيك اسصا تش ؿذ خيش

تشويوبشی دس ويش يب افضايؾ اذوي دس ع دس پشسؽ دس خال ب وبسيشی خيش سليك دس دس پبيبي ي تاذ دش ب ببال

. شدد (خيش اػتبذاسد وبتبي)ؼبت ب تيبس ؿبذ (ب وبسيشی خيش سليك دس دس پبيبي)سفت ؿبخق تيذ تيبس ؿـ

درصذ تلفات

دس اي دس تيبس ا . (P≤05/0)عبك تبيح بذػت آذ ، شي يش دس بي تيبس ب تب دس دس پبيبي اختالف ؼي داسی داؿت

و خيش اػتبذاسد وبتبي سا دسيبفت وشد بد بب تفبت ؼي داسی ؼبت ب ػبيش تيبسب ، داسای بيـتشي دسكذ تفبت (ؿبذ)

يه (لب بؼذ اص چ)ب عسوي سصبی پيشا چ . لع تفبت دس دس آغبصي بشخي تيبسب يض الحظ ي ؿد (.1داس )بد

...تأثیز کاص غلظت اوزصی ي ماد مغذی جیز در

دس اي مغغ يه زس تببيىي فيضيطيىي اص بغ غزايي صسد .دس بحشاي بشای سؿذ بمبی خخ بی ؿتي اػت

خخ ب بب يه دػتب اسؽ بببغ چ ي ؿذ دس . حبی چشبي ببال ب خيش غزايي بب وشبيذسات پشتئي ببال اتفبق ي افتذ

ػشػت سؿذ ببصد خخ بی ؿتي ب يضا لبب . ػي اي تغييشات ػشيؼي دس سؿذ دػتب اسؽ آ ب سخ ي دذ

يى بب تب . اػت ب بب ف آسی بی خذيذ دس طتيه ػبيش ػا دس آيذ يض بيـتش خاذ ؿذالحظ ای افضايؾ يبفت

تيبس ا و خيش اػتبذاسد (. Ferket & Gernat, 2006 )ؿشايظ دش ب بشص تفبت ي شددػشيغ تغييشات اي اي اسد ببص

اختالف ؼي داسی بب بخلف دس دس پبيبي بد بيـتشیوبتبي سا دسيبفت وشد بد دس تب دس بی پشسؽ داسای تفبت

بؿي اص لشف خيش پش اشطی ـىالت بؿي احتبال و اي اش؛ (P≤05/0 ) دسكذ تفبت سا داؿتؼبت ب ػبيش تيبسب بيـتشي

. بد اػت (SDS) ػذس شي ببي آػيت اص خ ،اص آ

درصذ تلفات آسمایص- 1ومدار

75/798 الحظ ي ؿد تيبس ؿـ بب ضي خسان 2 و دس خذ ب سوذ بزآيرد شیى خراک ب اسای ز کیلگزم يسن

تب ب اصای ش ويش افضايؾ 926 مذاس تيبس فت بب ضي خسان تشيتب ب اصای ش ويش افضايؾ ص داسای پبيي

تب ضي خسان ب اصای ش ويش 25/813بب (ؿبذ)پغ اص تيبس ؿـ، تيبس ا . ذص ببالتشي يضا سا ب خد اختلبف داد

25/846) تيبس چبس ( تب849)، تيبس ػ ( تب895)ػبيش تيبسب ؿب تيبس د . افضايؾ ص، وتشي يضا سا داؿت

پغ اص تيبس فت شا تشي ضي خسان ب اصای ش ويش افضايؾ ( تب75/909)تيبس پد . حبت حذاػغي داؿتذ (تب

. دس كؼت پشسؽ عيس بذ ديش كبيغ ػؼي ي ؿد و بب و وشد ضي تيذ، بيـتشي ػد حبك شدد. ص سا داؿت

لؼت ػذ ضي دس كؼت پشسؽ عيس كشف تأي خسان ي ؿد اص عشف ديش بيـتشي ضي خسان ب ببغ تأي وذ

2بب بي ب خذ .اشطی دس خيش اختلبف داسد مذاس لشف خسان عيس ؼبت ب ػغح اشطی دس خيش غزايي تغيش ي ببؿذ

و دس دس پبيبي خيش سليك دسيبفت وشد ـخق ي ؿد و يبي ضي خسان ب اصای ش ويش افضايؾ ص دس تيبس ؿـ

تب اسصا تش ي ببؿذ و اي تفبت دس پشسؽ 5/14ؼبت ب تيبس ؿبذ و دس ستب د وتشي ضي خسان لشاس داسد، بد

حممب . تبيح اي تحميك بب ػبيش تحميمبت ادب ؿذ دس اي صي غببمت داسد .بی بضسي ػد چـيشی سا دس پي خاذ داؿت

; Jackson et al., 1982اػتفبد اص خيش بی سليك تش سا بشای حذال وشد ضي ش احذ افضايؾ ص تكي وشد اذ

Albuquerque et al.,) (2003.

0

2

4

6

8

10

12

1تیمار 2تیمار 3تیمار 4تیمار 5تیمار 6تیمار 7تیمار

تفاتلد

صدر آغازین

رشد

پایانی

1387 پبييض 2د داؾ پظؾ ػ داي خذ

(میاوگیه ±خطای استاوذارد )مقایس میاوگیه ای صفات مرد آسمایص ب ريش داوکه - 2جذيل

تيبس

كفت7 6 5 4 3 2 1

13/1807 b 85/1822 b 55/1930 b 60/1934 b 80/1859 b 80/1745 b 83/2254 a افضايؾ ص

± 90/62 ± 51/51 ± 79/97 ± 52/54 ± 04/75 ± 95/88 ± 50/14 (ش)

68/4093 a 90/3839 a 03/4009 a 98/4032 a 15/4105 a 00/4247 a 90/4149 a لشف خسان

± 58/135 ± 93/214 ± 60/117 ± 20/116 ± 32/106 ± 13/90 ± 07/163 (ش)

26/2 ab 10/2 bc 08/2 bc 08/2 bc 21/2 ab 44/2 a 84/1 c ضشيب تبذي غزايي

± 04/0 ± 06/0 ± 09/0 ± 05/0 ± 11/0 ± 09/0 ± 07/0

27/181 b 45/226 ab 82/186 b 05/211 ab 52/202 ab 47/163 b 00/248 a ؿبخق تيذ

± 13/15 ± 07/2 ± 64/9 ± 88/17 ± 72/18 ± 07/18 ± 46/28

00/926 a 75/798 c 75/909 ab 25/846 abc 00/849 abc 00/895 abc 25/813 bc ضي خسان ب اصای ش

± 66/21 ± 48/19 ± 77/36 ± 59/26 ± 74/43 ± 70/34 ± 34/31 (تب)ويش ص صذ

)حشف غيش ـبب دس ش ػغش ـب خد تفبت ؼي داس p≤0/05 ( بي يبي بی شبع ي ببؿذ .

...تأثیز کاص غلظت اوزصی ي ماد مغذی جیز در

ببغ

.اتـبسات ؿشوت ػبي تي ، تيذ تصيغ ػف.خيش يؼي بب وبپيتش . 1374،.ؿياصاد، (1

2) Albuquerque, R., D. E. Faria, O. M. Junqueira , D. Salvador, and M. F. Rizzo, 2003. Effects of energy level

in finisher diets and slaughter age of on the performance and carcass yield in broiler chickens. Bras. Cienc.

Avic.v.5 n.2.

3) Araujo.. L. F., O. M. Junqueira , C. S. S. Araujo, L.C.G.S. Barbosa, and J. H. Stringhini, 2005. Energy and

lysine for broilers from 44 to 55 days of age. Bras. Cienc . Avic. V.7 11.4.

4) Donaldson, W. E., 1985. Lipogenesis and body fat in chicks: Effect of calorie-protein ratio and dietary fat.

Poultry Science. 64: 1199-1204.

5) Ferket, P. R., and A. G.Gernat, 2006. Factors that affect feed intake meat birds. Poultry Science. 5(10):905-

911.

6) Holsheimer, J. P., and C. H. Veerkamp, 1992 . Effect of dietary energy, protein. and lysine content on

performance and yields of two strains of male broiler chicks. Poultry Science. 71 :872-879.

7) Hussein, A. S. A. H. Cantor, A. J. Pescatore, and T. H. Johnson, 1996. Effect of dietary protein and energy

levels on pullet development. Poultry Science.75: 973-978.

8) Jackson, S., J. D. Summers, and S. Leeson, 1982. Effect of dietary protein and energy on broiler performance

and production costs. Poultry Science. 61 :2232-2240.

9) Leeson, S., and J. D. Summers, 2001. Scoot's Nutrition of the Chicken. University Book. Guelph, Canada.

10) Leeson, S., L. Caston, and J. D. Summers, 1996. Broiler response to diet energy. Poultry Science. 75:529-

535.

11) Lott, B. D., E. J. Day, J. W. Deaton, and J. D. May, 1992. The effect of temperature, dietary energy level

and corn particle size on broiler performance. Poultry Science. 71: 618-624.

12) NRC (National Research Council), 1994. Nutrient requirements of poultry. 9th

. rev. ed. National Academy

Press,Washington, D .C.

13) Olumu, J. M., and S. A. Offiong, 1980. The effects of different protein and energy levels and time of change

from starter to finisher ration on the performance of broiler chickens in the topics. Poultry Science. 59:828-835.

14) Reginatto, M. F., A. M. Ribeiro and A. M. Penz , 2000. Effect of energy, energy: protein ratio and growing

phase on the performance and carcass composition of broilers. Rev. Bras. Cienc. Avic., 3: 229-237.

15) Robbins, K. R., 1981. Effects of sex, breed, dietary energy level, energy source, and calorie: protein ratio on

performance and energy utilization by broiler chicks. Poultry Science. 62:837-845.

16) Scott, M. L., Nesheim, and R. J. Young, 1982. Nutrition of the chicken. M. L. Scott and Assoc . Itacha,

N.Y.

17) Sunder, G. S., and V. R. Sadagopan, and D. N. Maitra, 1988. Influence of varying dietary protein and energy

levels on the performance of purebred broiler chicks. India Journal of Poultry Science. 23: 72 -78.

1387 خاييض 2هدل داؾ خظؾ ػلم داهي خلذ

مقايسه خصوصيات الياف پشم آميخته هاي حاصل از تالقي نصاد آرخامرينو با گوسفنذان قسل و مغاني

3 ػليشضا هغلثي آرس2 ػثاع سافر 2 ، خليل ؿداع ،1 عشالى فشؽ

چكيذه

گػفذ آهيخس 176ت هظس هقايؼ الياف خـن زليذي آهيخس اي حاصل اص زالقي گػفذاى قضل هغاي تا ظاد آسخاهشي اص زؼذاد

1378و اي خـن دس عي ػ ػال هسالي ( هاگي9- 15دس ػيي )هغاي × گػفذ آسخاهشي80قضل × ؼل ال آسخاهشي

و ا ي خـن اص احي هياي تذى اخز ؿذ تشاي صفاذ قغش الياف، ضشية زغييشاذ قغش، عل دػس الياف، . گشفس ؿذذ1380زا

× سايح تذػر آهذ تشاي صفاذ رمش ؿذ دس آهيخس آسخاهشي . دسصذ الياف موح دسصذ الياف هذاليي هسد اسصياتي قشاس گشفسذ

دسصذ دس 72/033/7 دسصذ 35/056/1 ػاسي هسش، 32/094/11 دسصذ، 59/06/36 هينشى، 25/011/27قضل ت زشزية

29/027/2 ػاسي هسش، 39/095/10 دسصذ، 97/016/36 هينشى، 46/08/26هغاي ت زشزية × آهيخس آسخاهشي

طسيني، خغ، ػال زيح زلذ تشاي ػي و داد ا خغ اص زصحيح هياگيي ا تش اػاع زشمية. دسصذ تد91/082/8دسصذ

تد آهيخس (>05/0P)اثش زشمية طسيني تشسي قغش الياف هؼي داس . گيشي، هسد زدضي زحليل اسياغ چذ هسغيش قشاس گشفسذ

خغ تشسي صفاذ قغش الياف، ضشية زغييشاذ قغش عل دػس الياف زاثيش . هغاي داساي هياگيي قغش موسشي تدذ× اي آسخاهشي

زش تا ضشية زغييشاذ تيـسش دػس الياف تلذزشي ؼثر ت آهيخس ظشيف آهيخس اي هاد داساي الياف. داؿر (>05/0P)هؼي داسي

زشي ؼثر ت داساي دػس الياف مزا1379هسلذيي . تد (>05/0P)اثش ػال زلذ تشسي عل دػس الياف هؼي داس . اي ش تدذ

( >05/0P)ن چيي اثش هسقاتل طزيح دس ػال زلذ تشسي ضشية زغييشاذ قغش زاثيش هؼي داسي . اي ديگش تدذ هسلذيي ػال

. هؼي داسي ذاؿر لي زيح زلذ ت زايي تش يچنذام اص صفاذ هسد تشسػي اثشداؿر

. گػفذ، آهيخس گشي، صفاذ خـن: واشه هاي كليذي

---------------------------------------------------------------------------

احذ ؿثؼسش- داـگا آصاد اػالهي، داـنذ مـاسصي،ػض ياذ ػلوي گش ػلم داهي -1

داـگا زثشيض، داـنذ مـاسصي،ػض ياذ ػلوي گش ػلم داهي -2

داـگا زثشيض، داـنذ مـاسصي،ػض ياذ ػلوي گش تاغثاي -3

2

.......مقايسه خصوصيات الياف پشم آميخته هاي حاصل از

هقذه

مـس ايشاى اص ديشتاص ت خر تافر فشؽ اي فيغ، ؿشذ خاي داؿس ػالياى هسوادي اػر م ت ػاى يني اص زليذ مذگاى

اگفس واذ م دس ػال اي اخيش مـسايي اص خول ذ چيي دس ايي صهي خيـشفر . اصلي، تاصاس خاي فشؽ سا دس اخسياس داسد

خـن گػفذاى تهي ايشاى م اص . (1)ت گ اي م سقيثي خذي تشاي فشؽ اي ايشاي هحؼب هي ؿذ . اي چـوگيشي داؿس اذ

ايي گ خـن ا داساي قاط قزي چى ظشافر . گش گػفذاي تا خـن قالي هي تاؿذ، ػوذزا دس صايغ فشؽ تافي هصشف هي ؿد

هاػة اػسحنام تد لي هساػفا تذليل ػذم يناخسي دس قغش داؿسي ضشية زغييشاذ قغش تيـسش ن چيي تاال تدى هقذاس

، ت هظس زي خ ا خاه اي ظشيف (1خذل)موح دس هقايؼ تا اػساذاسداي خـن هسد هصشف دس صؼر قالي تافي ايشاى

. هشغب اص آى ا تايؼسي ت اهش ػسذ تذي ايي الياف زخ خاصي ود

(3) يظگي اي خ خـوي هسد هصشف دس صؼر فشؽ تافي ايشاى -1 خذل

قغش زاس

(هينشى)

ضشية زغييشاذ

(دسصذ)قغش

عل فسيل

(ػاسي هسش)

الياف داساي

(دسصذ)هذال

الياف موح

(دسصذ)

هاد اخالص

(دسصذ)گياي

دسخ صسدي

الياف

5حذامثش 5حذامثش 12حذامثش 20حذامثش 5حذاقل - 25- 38

آهيخس گشي تيي گػفذاى تهي ظاداي اصالح ؿذ تا ميفير خـن تسش هي زاذ يني اص ساناساي ايداد زغييش دس زشمية طسيني

آهيخس گشي تشسي ػاخساس ػفش خـن ادام هغالؼاذ هسؼذدي دس هسد اثش. (24 21)ايي گػفذاى تشاي زليذ خـن هشغب زش تاؿذ

آهيخس گشي تيي آاػي هشي تاػث زغييشاذ اػاػي دس ػاخساس ػفش خـن ساج ؼل ال ؿذ وگام تا افضايؾ ػن طى . گشفس اػر

الصم . (23)اي آاػي دس ساج آهيخس عل، قغش دسصذ الياف حقيقي هذاليي ت هيضاى موسش الياف موح دس تيذ افضايؾ خيذا مشد

ت رمش اػر م دس زواهي هاسد، زغزي ت ػاى يل ػاهل اػاػي دس ػولنشد ساج قؾ داؿس امثش هحققيي دس گضاسؿاذ خد تش زاثيش

اخشاي عشح اي آهيخس گشي دس صهي گػفذ اص ػال ا خيؾ دس ايشاى . (18)ايي ػاهل تش ميفير خـن زليذ ؿذ ارػاى داؿس اذ

ؿشع ؿذ زالقي اي 1355عثق اػاد هخد، اسد مشدى ظاداي اصيل خاسخي خر آهيخس گشي اص ػال اي . ؿشع ؿذ اػر

ميػي، × ػ عشح آهيخس گشي ؿاهل قضل 1362اص ػال . هسؼذدي تيي گػفذاى ايشاي ظاداي ػافلل ميػي ادام گشفس اػر

اص ديگش عشح ا هي . ػافلل م تيـسشيي اعالػاذ خام دس هسد آى ا خد داسد دتاس اص ػشگشفس ؿذذ× ػافلل هغاي × قضل

گػفذ تهي ايشاي اص خول قش گل، هشتاى، ائيي، قضل 5زاى ت عشح آهيخس گشي گػفذ مشدي تا هشي، آهيخس گشي تيي

گػفذ هغاي اص خول گػفذاى . (11)تخسياسي تا ظاداي ماسيذال زاسگي خر ػسض زشمية طسيني د هظس گؿسي اؿاس ود

خـوي ايشاى اػر م سگ الياف خـن آى ػفيذ خدي ؿيشي اػر ايي اهش زا حذدي هضير هحؼب هي ؿد لي امثش - گؿسي

گؿسي هحؼب هي ؿد داساي خـن - گػفذ قضل م يل زيح ؿيشي (.12)ايي الياف ضخين داساي ماال هذالي تضسگي ؼسذ

دس سيد خـن آى تشاي تافر . ؼثسا خـي ت سگ ق اي هسوايل ت قشهض اػر تيذ آى داساي دسصذ صيادي الياف موح هي تاؿذ

آسخاهشي ظادي د هظس خـوي ـ گؿسي اػر م دس ايؼسگا زحقيقازي مسهييسؼني . (9)فشؽ اي فيغ هاػة وي تاؿذ

سگ الياف دس ايي ظاد ػفيذ الياف اص . قضاقؼساى اص زالقي قذ آسخاس هيؾ هشي دس عي چذيي ؼل اسخاب ت خد آهذ اػر

(. 5)دسصذ الياف موح دس تيذ ايي ظاد تؼياس خائيي زقشيثا صفش اػر . ع يو ظشيف هي تاؿذ

تا ظاد آسخاهشي م (قضل هغاي)دس زحقيق حاضش ذف تشسػي ايي هضع تد م آيا زالقي تيي گػفذاى تهي هغق آرستايداى

گؿسي اػر، هي زاذ دس ميفير الياف خـن زليذي دس ساج ؼل ال زاثيشي تگزاسد آيا ايي زغييش زا چ -اص ظاداي دهظس خـوي

. حذ زاؼس اػر ميفير الياف ساج سا ت اػساذاسداي فشؽ دػسثاف ايشاي ضديل وايذ

1387 خاييض 2هدل داؾ خظؾ ػلم داهي خلذ

مواد و روش ها

ساع 20 زؼذاد1377دس ػال . ايي خظؾ دس ايؼسگا زحقيقاذ مـاسصي خلؼر خؿاى داـنذ مـاسصي داـگا زثشيض ادام گشفر

ساع اص گػفذاى 100 ساع گػفذ هغاي اص گل اي هخد دس هغق هغاى خشيذاسي ؿذ تا اػسفاد اص 25گػفذ آسخاهشي

دس ايي ايؼسگا گػفذاى زحر يل ػيؼسن خشسؽ يو هسشامن تا . هخد دس ايؼسگا، يل گل خاي اص گػفذاى قضل زـنيل داد ؿذ

دس صهاى فالؿيگ سصا . زغزي اي ؿاهل چشا دس عي فصل تاس، زاتؼساى خائيض زغزي دػسي دس فصل صهؼساى گذاسي هي ؿذذ

، تيي گػفذاى هاد 50:50زالقي ا اص ع آهيخس گشي يل عشف ت ؼثر . گشم خ دس اخسياس گػفذاى قشاس داد هي ؿذ200هقذاس

ادام گشفس دس ش ػال زؼذادي آهيخس ؼل ال 1380 الي1378قضل هغاي تا قذ اي ظاد آسخاهشي دس ػ ػال هسالي اص ػال

و ايي اص گػفذاى آهيخس ؼل ال سا 1ؿنل . هاگي و خـن گشفس ؿذ9-15تذػر آهذذ م اص ايي آهيخس ا دس ػيي

.ـاى هي دذ

(ػور چح) قضل×گػفذ آسخاهشي (ػور ساػر) هغاي ×گػفذ آسخاهشي - 1ؿنل

: صفاذ هسد تشسػي ػثاسذ تدذ اص. اص احي هياي تذى اخز ؿذذ (23)و ا دس ااخش خشداد ها هغاتق تا سؽ زاتا وناساى

دػس الياف تغس 3اتسذا اص ش و . عل دػس الياف، قغش الياف، ضشية زغييشاذ قغش، دسصذ الياف موح دسصذ الياف هذاليي

دس هشحل تؼذ . تذػر آهذ (2)ايشاى 1941زصادفي خذا ؿذ هياگيي عل ايي ػ دػس تا خظ مؾ هغاتق تا سؽ اػساذاسد ؿواس

دقيق خر خاك مشدى رساذ چشتي، دس 3الياف ت مول آب ين گشم، هاد ؿيذ ػشدمغ مشتاذ ػذين ؿؼس ؿذ ت هذذ

هيلي هسش گشفس ؿذ تا دػسگا 4/0 –8/0ت مول دػسگا هينشزم اص الياف و ايي ت عل . دي ملشهساى قشاس داد ؿذذ

زاس خـن ت عس زصادفي هغاتق تا سؽ اػساذاسد 400، قغش ( X3000تا قذسذ تضسگوايي ) 2BK 4014هينشخشطمسس هذل

A.S.T.M ؿواس D2130-90 خر زؼييي دسصذ موح . ضشية زغييشاذ قغش آى هحاػث ؿذ هياگيي قغش . (16) اذاص گشفس ؿذ

ليف هغاتق تا سؽ اػساذاسد 1000 الياف هذاليي، ت مول هينشزم و زي ؿذ زؼذاد الياف موح هذاليي دس تيي

A.S.T.M ؿواس D2968-83 زصيغ داد اي تذػر آهذ هسد آصهى شهاليس قشاس گشفس دس صسذ ياص . (17) ؿواسؽ ؿذذ

تشاي زصحيح اثش ػي . ادام گشفر SAS( 8) شم افضاسGLMزدضي زحليل آهاسي داد ا تا اػسفاد اص سي . زثذيل داد ادام ؿذ

:هذل تناس سفس ػثاسذ تد اص. (14)گػفذاى، ػي دس صهاى و تشداسي تؼاى ػاهل ماسير دس ظش گشفس ؿذ

Yijklm = + Gi + Sj + Yk + Tl + bAm+ (G×S)ij+ (G×Y)ik+ (S×Y)jk+ (S×T)jl+eijklm

:م دس آى

Yijklm ; هـاذاذ هشتط ت شيل اص صفاذ هسد تشسػي

; هياگيي مل (G×S)ij ; خغ× طزيح اثش هسقاتل

Gi ; 21 (اثش طزيح ;i) (G×Y)ik ; ػال زلذ× اثش هسقاتل طزيح

.......مقايسه خصوصيات الياف پشم آميخته هاي حاصل از

Sj ; اثش خغ( 1 2 ;j) (G×T)il ; زيح زلذ× اثش هسقاتل طزيح

Yk ; اثش ػال زلذ( 21 3 ;k) (S×Y)jk ; ػال زلذ× اثش هسقاتل خغ

Tl ; اثش زيح زلذ( 1 2 ;l) (S×T)jl ; زيح زلذ× اثش هسقاتل خغ

bAm ; و تشداسيدس صهاى اثش ػي eijklm ; آصهايؾاثش خغاي

اتسذا تشاي ش صفر هذل ماهل تشسػي ؿذ دس هشحل تؼذ اثشاذ هسقاتل اثشازي م غيش هؼي داس تدذ اص هذل حزف ؿذ هذل

.زصحيح ؿذ تشاي آاليض ش صفر تناس تشد ؿذ

نتايج و بحث

. اسائ ؿذ اذ2سايح هقايؼاذ حذاقل هياگيي هشتؼاذ صفاذ ت زفنيل اثشاذ اصلي هسقاتل هسد تشسػي دس خذل

هقايؼاذ حذاقل هياگيي هشتؼاذ صفاذ خـن ت زفنيل اثشاذ هسد تشسػي دس هذل آهاسي- 2خذل ع اثش

قغش الياف

(هينشى)

ضشية زغييشاذ

(دسصذ)قغش

عل دػس الياف

(ػاسي هسش)

دسصذ موح

(دسصذ)

دسصذ الياف هذاليي

(دسصذ)

تركيب ژنتيكي

b 82/27 28/1± a 90/38 47/0± a 77/10 58/ 0± 91/1 40/1± a 58/7 ±59/0 قضل × آسخاهشي

a 63/26 36/1± a 34/36 49/0± a 97/9 56/0 ± 71/1 35/1± a 27/7 ±63/0 هغاي× آسخاهشي

سال تولد

1378 37/1 ± a 51/28 00/3 ± ab 16/37 06/1 ± b 58/6 26/1 ± 84/1 05/3 ± a 23/6

1379 46/0 ± a 1/27 00/1 ± a 95/34 42/0 ± a 0/12 45/0± 42/1 10/1 ± a 31/7

1380 34/0 ± a 07/26 75/0 ± b 73/37 26/0 ± a 52/12 39/0± 18/2 95/0 ± a 74/8

جنسيت

a 54/26 37/1 ± b 73/38 49/0 ± a 19/11 61/0 ± 75/1 47/1 ± a 21/6 ± 62/0 هاد

b 92/27 15/1 ± a 50/34 44/0 ± b 55/9 49/0 ± 88/1 18/1 ± a 64/8 ±53/0 ش

تيپ تولد

a 55/27 78/0± a 39/36 30/0 ± a 37/10 34/0 ± 90/1 83/0 ± a 40/7 ± 36/0 زل قل

a 91/26 04/2 ± a 83/36 73/0 ± a 36/10 86/0 ± 73/1 08/2 ± a 45/7 ± 94/0 دقل

تركيب ژنتيكي در سال تولد

قضل× آسخاهشي

1378 65/1 ± b 75/29 61/3± ab 2/36 28/1± c 07/7 56/1 ± 86/2 76/3 ± ab 85/7

1379 54/0 ± b 88/27 16/1 ± b 18/37 53/0± a98/12 59/0 ± 40/1 42/1 ± ab 06/8

1380 51/0 ± a 84/25 12/1 ± b 86/36 39/0± ab26/12 66/0 ± 47/1 60/1 ± b 81/6

هغاي× آسخاهشي

1378 53/1 ± ab28/27 34/3 ± ab 7/37 20/1 ± c 10/6 82/0 ± 40/1 35/3 ± ab 60/4

1379 66/0 ± a 32/26 43/1 ± a 72/32 57/0 ± b 02/11 61/0 ± 43/1 48/1 ± b 57/6

1380 56/0 ± a 31/26 24/1 ± b 61/38 44/0 ± a 78/12 51/0 ± 88/2 22/1 ± a 65/10

.حشف غيش هـات دس ش ػسى ـاذذ اخسالف هؼي داس دس ػغح احسوال خح دسصذ هي تاؿذ

1387 خاييض 2هدل داؾ خظؾ ػلم داهي خلذ

(>05/0P) هـاذ هي ؿد م زشمية طسيني تشسي قغش الياف زاثيش هؼي داس داؿر 2 تا تشسػي خذل اثر تركيب شنتيكي - 1

ظشيف (. 18/26 دس هقاتل 11/27)زليذ مشدذ قضل الياف ؼثسا ظشيف زشي × هغاي ؼثر ت آسخاهشي × آهيخس اي آسخاهشي

هغاي سا هي زاى اؿي اص ظشيف زش تدى قغش الياف دس الذيي هغاي ؼثر ت الذيي × قغش الياف دس آهيخس اي آسخاهشي زش تدى

ايي سيد تا سايح گااي خاذي . زشمية طسيني ت زايي تش سي ديگش صفاذ هسد تشسػي زاثيش هؼي داسي ذاؿر. قضل داؼر

ت )دس تشسػي ميفير الياف آهيخس اي ساهثي هشيي اػسشاليايي ادام دادذ سايح گضاسؽ ؿذ زػظ چاسيل آچاسيا (1993)

11،20)تد (1994) تشاؽ وناساى (1379)هغاتقر داؿر لي هخالف سايح تذػر آهذ زػظ عاشخس وناساى (22قل اص

23.)

داساي تلذزشيي عل 1380هسلذيي. (2خذل )(>05/0P)اثش ػال زلذ تش عل دػس الياف زليذي هؼي داس تد اثر سال تولذ - 2

دس تيي 1378 اص ظش ايي صفر اخسالف هؼي داسي ـاى ذادذ لي هسلذيي 13791380دام اي هسلذ ػال اي . دػس الياف تدذ

آهيخس اي هسلذ ػال اي هخسلف اص ظش ضشية زغييشاذ قغش تا ينذيگش اخسالف هؼي . مل دام ا داساي مزا زشيي دػس الياف تدذ

موسشيي هيضاى 1379 ت ضح هـاذ ؿذ ت گ اي م هسلذيي 1380 1379ايي اخسالف دس تيي هسلذيي . (>05/0P)داسي داؿسذ

يني اص داليل ايي اهش سا هي زاى ت تسش تدى ؿشايظ زغزي دس . خشامذگي دس قغش الياف سا داؿس الياف ينذػر زشي زليذ ودذ

دس زحقيق م تشسي آهيخس گشي تيي (1988)چگال وناساى . ؼثر داد م تاػث ؿذ الياف داساي قغش يناخر تاؿذ1379ػال

(. 21 19)يض ت سيد هـاتي دػر يافسذ (1987)ظاد تهي دماي تا ظاداي هشي دسػر ادام دادذ ن چيي تاذ

هؼي داس تدى اثش خغ تش سي . (2خذل )(>05/0P)هاد اي آهيخس، الياف ظشيف زشي ؼثر ت شا زليذ ودذ اثر جنس - 3

( 1379)، داؿاب وناساى (1379)ميفير الياف زليذي دس خغ اي هخسلف تا سايح گضاسؽ ؿذ زػظ عاش خس صالحي

زاثيش خغ تش سي قغش الياف . (13 10، 7، 6)تد (1379)هغاتقر ذاؿر لي هـات سايح حؼيي وناساى (1380)ميايي اقذم

سهى اػسشطى دس خغ هاد ػاهل ظشيف زش ؿذى قغش الياف . سا هي زاى ت زاثيش سهى اي خؼي تش قغش الياف ؼثر داد

زليذ ودذ آهيخس اي ش داساي ضشية زغييشاذ قغش من زشي تدذ الياف ينذػر زشي (.22 21، 15، 7، 6، 4)زليذي هي تاؿذ

(01/0 P<.) دس تشسػي اثش ػي خغ تش خصصياذ خـن گػفذاى ػشتي ن چيي زاتا وناساى (1379) عاشخس صالحي

دس تشسػي زع صفاذ هخسلف تيذ دس گػفذاى آاػي، اثش خغ سا تش سي ضشية زغييشاذ قغش غيش هؼي داس تياى مشدذ (2001)

تيـسش تدى ضشية زغييشاذ قغش دس الياف آهيخس اي هاد سا هي زاى اؿي اص زغييشاذ فيضيلطيني دس تذى ايي دام ا . (23 10)

زاتا وناساى (1380)ميايي اقذم (. >05/0P)خـن زليذ ؿذ زػظ شا داساي عل دػس الياف من زشي تد . (21)داؼر

(. 23 13، 10 )سايح هـاتي سا گضاسؽ ودذ (1379)تشخالف عاشخس صالحي (2001)

ايي اهش تا سايدي م آيوي وناساى . زيح زلذ ت زايي تش يچنذام اص صفاذ هسد تشسػي اثش هؼي داس ذاؿراثر تيپ تولذ- 4

هحققيي دس هسد صفاذ قغش ضشية دس هسد عل دػس الياف گضاسؽ ودذ هغاتقر داؿر لي هخالف سايح ايي (1999)

هذاليي غيش هؼي داس سي صفاذ دسصذ موح دسصذ الياف يض اثش زيح زلذ سا تش (1380)ميايي اقذم . زغييشاذ قغش تد

(. 15 13) اػر گضاسؽ ود

زشمية طسيني ػال زلذ ت زايي تش سي دسصذ الياف هذاليي زاثيش هؼي داسي اثر متقابل تركيب شنتيكي در سال تولذ - 5

(. 2خذل )(>05/0P)ؿذ هؼي داس تد ذاؿسذ لي اثش هسقاتل زشمية طسيني دس ػال زلذ تش سي دسصذ الياف هذاليي زليذ

هغاي هسلذ × آهيخس اي آسخاهشي . هذاليي سا داؿسذموسشيي هقذاس الياف 1378هغاي هسلذ× آهيخس اي آسخاهشي

قضل هسلذ × دس تيي آهيخس اي آسخاهشي . ويي زشمية طسيني، الياف هذاليي موسشي زليذ ودذ1380ؼثر ت هسلذيي1379

. ػال اي هخسلف، اص ظش دسصذ الياف هذاليي يچگ اخسالف هؼي داسي هـاذ ـذ

.......مقايسه خصوصيات الياف پشم آميخته هاي حاصل از

ايي اهش هي زاذ تياگش ايي . دسصذ الياف موح هذاليي اص صفازي تدذ م زحر زاثيش يچنذام اص اثشاذ هسد تشسػي اقغ ـذذ

دس تشسػي (1380)ميايي اقذم . (21، 20، 13)نس تاؿذ م دسصذ الياف موح زا حذد صيادي زحر زاثيش طى اي گػفذ هي تاؿذ

صفاذ الياف خـن زليذي زػظ گػفذاى هامئي يض اثش زشمية طسيني سا تش سي دسصذ الياف موح هذاليي غيش هؼي داس

اثش خؼير تش سي دسصذ (1379) عاش خس صالحي (1380)، ميايي اقذم (1379)ن چيي داؿاب وناساى . گضاسؽ ود

(. 13 10، 7)الياف موح هذاليي سا غيش هؼي داس گضاسؽ ودذ

هـاذ هي (1خذل )دس هقايؼ ميفير الياف زليذي زػظ آهيخس ا تا خذل اػساذاسد خ خـوي هسد هصشف دس فشؽ تافي ايشاى

ؿد م ميفير خـن دس آهيخس ا ت هقذاس اػساذاسد ضديل ؿذ دس تشاه اي اصالحي تؼذي، تايؼسي تش سي ماؾ ضشية

.زغييشاذ قغش دسصذ الياف هذاليي هقاسى تا افضايؾ هياگيي قغش الياف زوشمض ؿد

هغاي اين سگ، يني اص فامسساي اصلي دس دسخ × الثس تا زخ ت سؿي تدى سگ الياف زليذي زػظ آهيخس اي آسخاهشي

تذي الياف هسد هصشف دس فشؽ تافي هحؼب هي ؿد هي زاى خيـاد ود م دس هشحل تؼذ اػسشازظي اي اصالحي، تيـسش تش

اص عشفي تا زخ ت اين زليذ يل . سي ايي آهيخس هسوشمض ؿذ زالؽ دس خر ماؾ هقذاس الياف هذاليي موح ادام گيشد

ظاد صشفا خـوي اص ظش زليذ مذگاى داخلي تذليل خائيي تدى قيور خـن دس تاصاس هغلب خاذ تد تسش اػر م زالؽ ايي دس

.خر زليذ يل زشمية طسيني د هظس خـوي ـ گؿسي ادام تگيشد

منابع

. صفح80. اسـاساذ صال.يضد. هدوػ هقاالذ وايؾ فشؽ ايشاى. دس خؼسدي داذ فشؽ. 1381. تي ام- 1

هؤػؼ اػساذاسد زحقيقاذ صؼسي . 1941اػساذاسد ؿواس. سؽ آصهى اذاص گيشي عل دػس الياف خـن اؿس. 1371. تي ام- 2

. صفح10. ايشاى

هؤػؼ اػساذاسد زحقيقاذ صؼسي . 4488اػساذاسد ؿواس. يظگي اي خاه هسد هصشف دس فشؽ خـوي دػسثاف. 1370.تي ام- 3

. صفح5. ايشاى

. صفح345. اسـاساذ خثاسي. چاج ال. اصل يي خشسؽ گػفذ. 1382. ج. م. خاللي صص- 4

آسخاسهشيع دس ؿشايظ تشسػي ػاصگاسي قاتلير اي زليذي گػفذاى . 1377. م. مياضاد. حؼي ل، ح- 5

سايح عشح اي . هؼار آهصؽ زحقيقاذ. هشمض زحقيقاذ هاتغ عثيؼي اهس دام اػساى آرستايداى ؿشقي. هحيغي آرستايداى ؿشقي

. صفح105. زحقيقازي

تشسػي يظگي اي الياف خـن دسگ اي گػفذ حـي . 1379 .س. ػضيضي. ى. عاشخس ،.ح. اصاسي ساي. د. حؼيي- 6

260. هؤػؼ زحقيقاذ ػلم داهي مـس. اػفذها3 ـ4. اليي ػوياس خظـي خػر، چشم الياف داهي مـس. (ظاد فشااي)الي

.صفح

اليي . هغالؼ تشخي ػاهل هؤثش تش ميفير خـن گػفذ ظاد سائيي. 1379 .ح. هثق. ا. ع. ، قش آغاخي.ع. م. ، ادسيغ.ؽ. داؿاب- 7

. صفح58. هؤػؼ زحقيقاذ ػلم داهي مـس. اػفذها3 ـ4. ػوياس خظـي خػر، چشم الياف داهي مـس

167. اسـاساذ خاد داـگاي هـذ. دس زدضي اي آهاسي تشاي سؿس اي مـاسصيSASماستشد شم افضاس .1377. ا. ػلغاي- 8

. صفح

ػاصهاى زحقيقاذ . 40ـشي في ؿواس . خظـي دسان هغالؼاذ ادام ؿذ سي خـن گػفذاى تهي ايشاى. 1367. ى. عاشخس- 9

.مـاسصي هاتغ عثيؼي هؤػؼ زحقيقاذ داهدشسي

1387 خاييض 2هدل داؾ خظؾ ػلم داهي خلذ

اليي ػوياس خظـي خػر، چشم الياف . اثش ػي خغ تش خصصياذ خـن گػفذ ػشتي. 1379. م. صالحي. ى. عاشخس- 10

.253صفح . اػفذ ها3 ـ4.هؤػؼ زحقيقاذ ػلم داهي مـس. داهي مـس

. هقايؼ خصصياذ خـن آهيخس اي حاصل اص زالقي گػفذاى ايشاي تا ظاد ػافك. 1379. م. هؼن. م.، صالحي.ى. عاشخس- 11

.87- 95. هؤػؼ زحقيقاذ ػلم داهي مـس. اػفذ ها3-4. اليي ػوياس خظـي خػر، چشم الياف داهي مـس

. (گػفذ هغاي )تشسػي خصصياذ زنلطيني خـن گػفذاى تهي ايشاى . 1366. ع. اػسوادهقذم.م. ، صالحي.ى. عاشخس- 12

.53ـشي خظـي ؿواس . هؤػؼ زحقيقاذ داهدشسي

گػفذاى هامئي ايؼسگا (صى تذى زليذ خـن)زؼييي فشاػد اي طسيني فزيدي صفاذ زليذي . 1380.م. ميايي اقذم- 13

. 34ؿواس. داـگا زثشيض. داـنذ مـاسصي. گش ػلم داهي. خاياى اه ماسؿاػي اسؿذ. ؿط

اسـاساذ داـگا . چاج ػم. عشح اي آهاسي دس خظؾ اي مـاسصي. 1379. م. ليضاد. ع. ، سضائي.ب. يضدي هحوذي- 14

.صفح764. زشاى

15- Aimone. C. S., Stobart. R. H., Townsend. R. S., Glimp. H. A., Holcomb. D. and Russell. C. R. 1999.

Comparison of wool and skin parameters between Merino crossbred and Rambouillet yearling ewes.

Sheep and Goat Research J., 15: 1. 16- A.S.T.M. 1989. Standard test method for diameter of wool and other animal fibers by micro

projection. D2130 – 90. Pp: 6.

17- A.S.T.M. 1989. Standard test method for med and kemp fibers in wool and other animal fibers by

micro projection. D2968 – 83. Pp: 5.

18- Butkin. M. P. 1986. Sheep and wool. Prentic-Hall. Englewood. Pp: 423.

19- Bhat. P. N. 1987. Principles for improvements the tropics-sheep and goat. Asian

experiences. In: J. Hodes (ed). Animal Genetic Production and Health Paper. 66: 89 – 124.

20- Brash. L. D, Fogarty. N. M. and Gilmour. A. R. 1994. Genetic parameters for australian maternal and

dual-purpose meat sheep breeds. I. Liveweight, wool-production and reproduction in BorderLeicester and

related types. Australian Journal of Agricultural Research. 45: 459 – 468.

21- Chougulae. B. A., Deshmukh, A. P. and Patil. G. D. 1988. Fleece production and quality of wool of

Deccani and their halfbreds with Dorset and Merino. Indian Journal of Animal Science. 65: 242 – 244.

22- Ganai. T. A. S. and Pandey. R. S. 1993. Comparison of wool traits of Rambouillet and its grades with

Australian Merino. Indian Journal of Animal Science. 7: 783 – 784.

23-Tabbaa. M. J., AL–Azzawi. W. A. and Campbell , D. 2001. Variation in fleece characteristics of

Awassi sheep at different ages. Small Rumaniant Research. 41: 95 – 100. 24-Ryder. M. L. 1978. The fleece of WiltshireWensieydale sheep. Animal Production. 26: 325 – 329. 25- Ryder. M. L. and Stephenson. S. K. 1968. Wool Growth. London, NewYork. Academic Press. Pp:

320.