Eshab-ı Kiramın Hayatı

www.dinimizislam.com

1

DNMZ SLAM www.dinimizislam.com

Eshab- Kiramn

Hayatlar

Knye Sahibi:

Mehmet Ali Demirba Gazeteci Yazar

29 Ekim Cad. No:23 Kat:4

Yenibosna stanbul Tel: (0212) 454 38 20

[email protected]

Hazrlayan: www.bizimsahife.org


2

N D E K L E R Eshab- kiramn hayatn okumak 5 Ebu Bekr-i Sdk 5 mer-l Faruk 12 Osman- Zinnureyn 22 Aliyyl Mrteda 31 Talh Bin Ubeydullah 36 Zbeyr Bin Avvm 42 Abdurrahman Bin Avf 49 Sad Bin Eb Vakks 57 Said bin Zeyd 65 Eb Ubeyde Bin Cerrh 68 Hasan bin Ali 76 Hseyin bin Ali 78 Aie-i Sddka 82 Fatma-tz-zehra 90 Abbs Bin Abdlmuttalib 96 Abbas Bin Ubde 103 Abdullah Bin Abbs 106 Abdullah Bin Amr Bin s 113 Abdullah Bin Atk 117 Abdullah Bin Cah 119 Abdullah Bin Ebi Bekr-i Sddk 122 Abdullah Bin Hanzala 123 Abdullah Bin Huzfe 125 Abdullah Bin Mes'd 129 Abdullah Bin mer 133 Abdullah Bin Revha 142 Abdullah Bin Selm 147 Abdullah Bin Shely 152 Abdullah Bin mm-i Mektm 155 Abdullah Bin Zeyd 156 Abdullah Bin Zbeyr 158 Ad Bin Htim T 164 mir Bin Fheyre 165 Ammr Bin Yser 168 Amr Bin s 175 sm Bin Sbit 183 Ber Bin zib 188 Beir Bin Sa'd 193 Bill-i Habe 194 Breyde Bin Hasib 200 Cbir Bin Abdullah 201 Cafer-i Tayyar 207 Cveyriyye Binti Hris 216


3

Dhye-i Kelb 217 Eb Dcne 225 Eb Eyyub-el Ensr 229 Eb Hreyre 236 Eb Katde 245 Eb Lbbe 250 Eb Msel-E'ar 253 Ebu Rafi 258 Eb Sad-i Hudr 261 Eb Seleme 269 Ebu Sfyan Bin Hris 273 Eb Talh 278 Eb Zer-i Gfr 282 Ebdderd 295 Enes Bin Mlik 303 Erkam Bin Ebi'l Erkam 307 Es'ad Bin Zrre 312 Ftima Binti Esed 317 Feyrz Bin Deylem 319 Habbb Bin Eret 321 Haccac bin lat 325 Hadice-tl Kbra 328 Hafsa Binti mer 335 Hlid Bin Sa'id Bin s 339 Hlid Bin Velid 343 Halime Hatun 351 Hamne Binti Cah 356 Hansa Hatun 357 Hanzala Bin Eb mir 360 Hassan Bin Sabit 361 Hatb Bin Eb Beltea 365 Hubeyb Bin Adiy 372 Huzeyfe Bin Yemn 378 Hamza bin Abdlmuttalip 383 krime Bin Eb Cehil 389 mrn bin Husayn 392 Kb Bin Zheyr 395 K'b Bin Mlik 398 Katade bin Numan 403 Meymune Binti Hris 405 Mikdd Bin Esved 406 Muavive bin Ebi Sfyan 412 Muaz bin cebel 414 Mugire-Tebni Sube 423 Muhammed Bin Mesleme 431


4

Mus'ab Bin Umeyr 434 Nevfel Bin Hris 438 Nu'man Bin Mukarrin 440 Osman Bin Maz'n 444 Osman Bin Talh 449 Reyhane binti Semun 450 Ribi Bin mir 451 Sad Bin Ubde 453 Sbit Bin Kays 456 Sa'd Bin Mu'z 460 Sa'd Bin Reb 466 Safiyye Binti Abdlmuttalib 468 Safiyye Binti Huyey 470 Sad Bin mir 472 Slim Mevl Eb Huzeyfe 475 Seddad Bin Evs 476 Sehl Bin Hanf 478 Sehl Bin Sa'd 480 Seleme Bin Ekv 483 Seleme Bin Him 488 Selmn- Fris 490 Sevbn 498 Sevde Binti Zem'a 501 Sheyb-i Rm 503 Smme Bin sl 507 Srka Bin Mlik 510 Tufeyl Bin Amr 515 Ubde Bin Smit 518 Ukayl Bin Ebi Tlib 524 Ukbe Bin mir 526 beyy Bin K'b 530 mm-i Eymen 536 mm-i Habbe 540 mm-i Hn 453 mm-i Hiram 544 mm-i erik 546 mm-i mare 548 sme Bin Zeyd 551 seyd Bin Hudayr 556 Vah 561 Veld Bin Veld 563 Zeyd Bin Desinne 564 Zeyd Bin Hrise 568 Zeyd Bin Sbit 576 Zeyneb Binti Cah 583


5

Eshab- kiramn hayatlar Eshab- kiramn hayatn okumak Sual: Eshab- kiramn hayatlarn okumann nemi nedir? CEVAP slam limleri buyuruyor ki: Selef-i salihinin, Eshab- kiramn, Evliyann hayatlarn okumak, iyi

huylu olmaya sebep olur. (Berika) Lzumundan fazla fkh bilgisi renirken, Evliyann szlerini ve

hayatlarn renmek mstehab olur. Bunlar okumak, kalbde ihls arttrr. (Hadika)

mam- Gazali hazretleri buyuruyor ki: ok alnca, ok ibadet yapnca, beden yorulur. Hareket etmek

istemez. Bu zaman uyumakla veya salihlerin hayat hikyelerini okumakla yahut mubah olan elencelerle bedeni neelendirmeli. Byle yapmak, usanarak ibadet yapmaktan efdaldir. (. Ahlak)

Sbgatullah Arvasi hazretleri de buyuruyor ki: Evliyann menkbelerini okumak, dinlemek muhabbeti artrr. Eshb-

kiramn menkbeleri, iman kuvvetlendirir, gnahlar mahveder. (E. Ansiklopedisi)

Ebu Bekr-i Sdk Peygamberlerden sonra insanlarn en stn. Hazret-i Eb Bekir, daha Mslman olmamt. ok tesrinde kald

bir ry grd. Gkten dolunay inip, Kbe-i muazzamaya gelmi ve sonra para para olmu, paralar Mekkedeki her evin zerine dm, sonra da tekrar bir araya gelip ge ykselmiti. Fakat, kendi evine den ay paras evde kalm tekrar ge ykselmemiti. Hazret-i Eb Bekir, evin kapsn kapayarak, ay parasnn kmasna mni olmutu.

Kavminden Peygamber gelecek Sabahleyin heyecanla uyanan Hazret-i Eb Bekir, hemen bir Yahudi

limine gidip, rysn anlatt. O da dedi ki: - Bu ry kark rylardan biridir. Bunun tabri yaplamaz. Fakat bu sz Onu tatmin etmemiti. Devaml bu rynn tabrini

dnyordu. Bir zaman sonra ticret maksadyla gittii yerde, rhip Bahraya

rysn anlatt. Ry Bahrann ok dikkatini ekti. Bunun iin Hazret-i Eb Bekire sordu:

- Sen nerelisin?


6

- Kureytenim. - Tamam. imdi ryn tabr edeyim. Mekkede, bu kavimden bir

peygamber gelecek, Onun hidyet nru her yere yaylacak. Sen, O hayatta iken Onun vezri, vefatndan sonra da Halfesi olacaksn!.

Hazret-i Eb Bekir ne yapacan arm hldeyken, rhip Bahra szlerine yle devam etti:

- imdi sen hemen memleketine dn! Ona ula! Ona vahiy gelmeye baladnda, git herkesten nce Ona mn et!

Hazret-i Eb Bekir bu tabri kimseye anlatmad. Peygamber efendimiz, peygamberliini teble balaynca sordu:

- Peygamberlerin, peygamber olduklarna dir dellleri vardr. Senin dellin nedir?

Peygamber efendimiz buyurdu ki: - Peygamberliime dell, o rydr ki, bir Yahudi liminden

tabrini istedin. O lim, Kark bir rydr, itibr edilmez dedi. Sonra rhib Bahra, doru tabr etti. Y Eb Bekr, seni Allah telya ve Reslne mn etmee davet ederim.

Bunun zerine, Hazret-i Eb Bekir, kelime-i ehdet getirerek Mslman oldu. Zaten bir gece nce yle dnmt:

Aklma yatmyor Baba ve dedelerimizin setii din, hi aklma yatmyor. Zr hibir

zarar ve fayda vermeye kdir olmayan bir heykele tapnmak, ibdet etmek akllca bir i deildir. Bu kadar muazzam bir kintn bir yaratcs olmas lzmdr. Fakat bunu kendi aklm ile bulmam mmkn deildir. Yarn gidip durumu Muhammed aleyhisselama anlataym. Bu durumu ancak Ona arz edebilirim. Zr, olgun ve akll, doru grl, hi yalan sylemiyen bir kimsedir. Herkes Ondan Muhammed-l emn diye bahsetmektedir. O, ne yapmam isterse ona gre hareket ederim.

Reslullah efendimiz de, ayn gece, Hazret-i Eb Bekiri slma daveti dnmt. Sabah olunca her ikisi de ayn dnce ile birbirlerinin evine gitmek zere evlerinden ktlar. Yolda karlatklarnda, Szlemeden birletik dediler.

Hazret-i Eb Bekir, Peygamber efendimizin huzurlarnda Mslman olur olmaz, hemen yakn arkadalar hatrna geldi:

- Y Reslallah, msade ederseniz, yakn arkadalarm da huzrunuza getirip, onlarn da Mslman olmalarn arz ediyorum. Onlarn da ebed sadete kavumalarn istiyorum, diyerek arkadalarna kotu.

Arkadalarm dedii, Hazret-i Osman, Hazret-i Talh bin Ubeydullah, Hazret-i Zbeyr, Hazret-i Abdurrahmn bin Avf, Hazret-i Sad bin Eb


7

Vakks ve Hazret-i Eb Ubeyde bin Cerrh gibi, ileride Eshb- kirmn ileri gelenlerinden ve Cennetle mjdelenenlerden olacak kimselerdi.

Gelin mn edin Hazret-i Eb Bekir, yeni Mslman olmasnn ak ve evkiyle,

Mescid-i Harma vardnda, dayanamayp, mrikler tarafna dnerek seslendi:

- Btn kintn yaratcs olan Allah tely brakp, niin gidip, bu ciz putlara tapyor, onlara yz sryorsunuz. Gelin, Allaha ve Onun resl Muhammed aleyhisselama mn edin!

Bunun zerine mrikler, hep birlikte zerine yrdler. Kendisini ok fec ekilde dvdler. Kablesinden gelen baz kimseler, kendisini baygn bir hlde evine gtrdler.

Hazret-i Eb Bekir, uzun bir sre kendisine gelemedi. Aylmas iin yaplan btn gayretlerden bir netce alnamyordu. Artk, mitsiz bir ekilde banda beklemeye baladlar. Nihyet akam st biraz kendine gelir gibi oldu. Gzn aar amaz, azndan kan ilk kelm u oldu:

- Reslullah, ne yapyor, O ne hldedir? Ona birey oldu mu? Annesi mmlhayr sevin iinde dedi ki: - Yavrum, bir ey arz eder misin, yiyip imek ister misin? - Anneciim, ben Reslullaha birey oldu mu diye soruyorum. Onun

hakknda bana bilgi getirmediin takdrde, ne bir lokma yerim, ne de birey ierim.

- Evldm, vallahi, Onun hakknda bir bilgim yok. Onun iin sana cevap veremiyorum. Sen biraz ye, kendine gel. Sonra Onun durumunu renirsin.

- Hayr anne!.. Sen mm-i Cemile git ve de ki: Olum Eb Bekir, senden Reslullah soruyor. Acaba ne hldedir?

Annesi de mn etti Annesi hemen gidip, mm-i Cemile durumu anlatt. Daha sonra, annesi ve mm-i Cemilin yardmyla, yava yava

Hazret-i Erkamn evine vard. Peygamber efendimizi sa slim grnce ok sevindi, Reslullaha sarld. Artk btn arlarn unutmutu. Peygamber efendimize dedi ki:

- Y Reslallah! Bu benim annem Selmdr. Ona dua etmenizi istiyorum. O da hidyete kavusun!

Peygamber efendimiz dua buyurdu. Bylece annesi de, mn ile ereflendi ve ilk Mslmanlardan oldu.

Reslullah efendimiz Mirca ktktan sonra, ertesi gn, Kbe yannda mircn anlatnca, iiten mrikler, inkr edip, alay etmeye baladlar. Mslman olmaya niyetli olanlar da vazgetiler.


8

Mrikler, Tamam, bu defa bir koz yakaladk diyerek Hazret-i Eb Bekire gidip sordular:

- Ey Eb Bekr! Sen ok defa Kudse gidip geldin. yi bilirsin. Mekkeden Kudse gidip gelmek, ne kadar zaman srer?

- yi biliyorum. Bir aydan fazla. Mi'rcnz mbrek olsun! Kfirler bu sze sevindi. Akll, tecrbeli adamn sz byle olur

dediler. Glerek, alay ederek ve Hazret-i Eb Bekirin de kendi kafalarnda olduuna sevinerek, Senin efendin, Kudse bir gecede gidip geldiini sylyor diyerek, Eb Bekire sevgi, sayg gsterdiler.

Hazret-i Eb Bekir, Reslullahn mbrek adn iitince; - Eer O syledi ise, inandm. Bir anda gidip gelmitir, deyip ieri

girdi. Kfirler neye uradklarn anlyamad. nlerine bakp gidiyorlar ve

bir taraftan da diyorlard ki: - Vay canna, Muhammed ne yaman byc imi. Eb Bekire de

sihir yapm. Hazret-i Eb Bekir hemen giyinip, Reslullahn yanna geldi. Byk

kalabalk arasnda, yksek sesle dedi ki: - Y Reslallah! Mircnz mbrek olsun! Allah telya sonsuz

krler ederim ki, bizleri, senin gibi byk Peygambere, hizmeti yapmakla ereflendirdi. Parlyan yzn grmekle ve kalbleri alan, rhlar eken tatl szlerini iitmekle nimetlendirdi. Y Reslallah! Senin her szn dorudur. nandm. Canm sana fed olsun!

Bylece Hazret-i Eb Bekir, o gn tereddde den Mslmanlarn tereddtlerini giderdi, dierlerinin manevyatlarn glendirdi. Byle tereddtsz mn etmesinden dolay Reslullah, o gn Hazret-i Eb Bekire Sddk dedi. Bu ad almakla, bir kat daha ykseldi.

Beraber hicret ederiz Mekkede mriklerin, Mslmanlara yaptklar basklar ve ikenceler

zerine, Mslmanlarn ou, Reslullah efendimizin izniyle Medneye hicret etti. Hazret-i Eb Bekir de hicret iin izin istediinde, Resl-i ekrem buyurdu ki:

- Sabreyle. mdim odur ki; Allah tel bana da izin verir. Beraber hicret ederiz.

- Anam-babam sana fed olsun y Reslallah! Byle ihtiml var mdr?

- Evet vardr. Peygamber efendimizin bu cevaplar, Hazret-i Eb Bekiri

sevindirmiti.Bunun zerine Hazret-i Eb Bekir hazrlklara balad. Hicret


9

iin iki deve satn ald ve o gn beklemeye balad. Artk Mekkede sadece; sevgili Peygamberimiz ile Hazret-i Eb Bekir, Hazret-i Ali, fakrler, hastalar, ihtiyrlar ve mriklerin hapse att mminler kalmt.

Dier taraftan Medneli Mslmanlar, yan Ensr, hicret eden Mekkelileri yan Muhcirleri ok iyi karlayp, misfir ettiler. Aralarnda kuvvetli bir birlik meydana geldi.

Reslullah efendimiz, hicret gecesi, Allah telnn emriyle evinde Hazret-i Aliyi brakp, mriklerin zerine toprak saarak uzaklap, Hazret-i Eb Bekirin evine gitti. Hazret-i Eb Bekire buyurdu ki:

- Hicret etmeme izin verildi. Hazret-i Eb Bekr-i Sddk heyecanla sordu: - Mbrek ayanzn tozuna yzm sreyim y Reslallah! Ben de

beraber miyim? Efendimiz cevap verdiler: - Evet... Anam-babam fed olsun Hazret-i Eb Bekir sevincinden alad. Gzyalar arasnda dedi ki: - Anam-babam sana fed olsun y Reslallah! Develer hazr.

Hangisini murd ederseniz, onu kabl buyurunuz. - Benim olmayan deveye binmem. Ancak bedeliyle alrm. Bu kesin emir karsnda mecbur kalan Hazret-i Eb Bekir, devenin

bedelini syledi. Hazret-i Eb Bekir, Abdullah bin reykt isminde, klavuzluu ile

mehr olan zt arp, yol gstermesi iin cretle tuttu ve develeri gn sonra Sevr dandaki maaraya getirmesini emretti.

Safer aynn 27si perembe gn, Peygamber efendimiz ve Eb Bekr-i Sddk, yanlarna bir miktar yiyecek alarak yola ktlar. zleri belli olmasn diye parmaklarna basarak gidiyorlard. Hazret-i Eb Bekir, Reslullahn evresinde, bazan sola, bazan saa, ne, arkaya gidiyordu. Peygamberimiz, niin byle yaptn sorunca dedi ki:

- Etraftan gelecek bir tehlikeyi nlemek iin. Eer bir zarar gelirse nce bana gelsin. Canm yksek ztnza fed olsun y Reslallah!

- Y Eb Bekr! Bama gelecek bir musbetin, benim yerime, senin bana gelmi olmasn ister misin?

- Evet y Reslallah! Seni hak dinle, hak peygamber olarak gnderen Allah telya yemn ederim ki, gelecek bir musbetin, senin yerine, benim bama gelmesini isterim.

Maara kaps nne geldiklerinde, Hazret-i Eb Bekir dedi ki: - Allah iin y Reslallah, ieri girmeyin! Ben gireyim, orada zararl

bir ey varsa, bana gelsin, mbrek ztnza bir keder, bir elem


10

demesin. Ayan ylan soktu Sonra ieri girip, sprp temizledi. Sanda, solunda irili ufakl

birok delikler vard. Hrkasn paralayp, delikleri kapad, fakat biri ak kald. Onu da kesi ile kapayp, Reslullah ieri davet eyledi.

Peygamber efendimiz ieri girdi ve mbrek ban Hazret-i Eb Bekirin kucana koyup uyudu. O zaman, Hazret-i Sddkn ayan ylan soktu. Reslullahn uyanmamas iin sabredip, hi hareket etmedi. Fakat gzya Reslullahn mbrek yzne damlaynca buyurdu ki:

- Ne oldu y Eb Bekr? - Ayam ile kapattm delikten, bir ylan ayam soktu. Reslullah efendimiz, Eb Bekirin yarasna, iyi olmas iin mbrek

aznn yandan srnce, acs hemen dindi, if buldu. Reslullah efendimiz ve Eb Bekr-i Sddk ierde iken, mrikler, iz

takip ederek maarann nne geldiler. Maarann aznn bir rmcek tarafndan rldn ve iki gvercinin de yuva yaptn grdler. z src Krz bin Alkama dedi ki:

- te burada iz kesildi. Mrikler dediler ki: - Eer, onlar buraya girmi olsalard, kapnn zerindeki rmcek

ann yrtlm olmas lzm gelirdi. Bu rmcek, an, Muhammed domadan nce rmtr.

eri bakmadan geri dndler Mrikler kap nnde mnkaa ederken, ieride Hazret-i Eb Bekir

endieye kapld. Kintn sultn efendimiz buyurdu ki: - Y Eb Bekir! zlme! phesiz Allah tel bizimledir. Mrikler ieri bakmadan geri dndler. Maarada gece kalp, pazartesi gecesi yola ktlar. Eyll aynn

20 ve Rebul-evvelin 8. pazartesi gn Mednede Kub kyne geldiler. O gn, Mslmanlarn Hicr ems sene balangc oldu.

Hazret-i Eb Bekir, hazerde ve seferde Reslullahtan hi ayrlmad. Ona her zaman arkadalk etti. Her zaman, maln, cann fed etmeye hazr hlde yannda beklerdi.

Bedir savanda bir ara, slm askeri zorlanmaya balad. Bunun zerine, Peygamber efendimiz, Sad ve Sad hazretlerini gnderdi. Sonra Hazret-i Eb Zeri gnderdi. Daha sonra da Hazret-i meri gnderdi. Bir saat getii hlde, zorlanma devam ediyordu. Bunu gren, Hazret-i Eb Bekir, klcn ekip atna binmek isteyince, Peygamber efendimiz elinden tutup buyurdu:

- Yanmdan ayrlma y Eb Bekr! Bedenime ve kalbime gelen


11

her sknt, senin mbrek yzn grmekle hafifliyor. Seninle kalbim kuvvetleniyor.

Peygamber efendimiz, Hazret-i Eb Bekiri alarken grnce buyurdu ki:

- Y Eb Bekir, alama! Arkadal ve mal, bana, senden daha bereketli olan yoktur.

Hazret-i Eb Bekir'in mn Hazret-i Eb Bekir, diline hkim olmak, lzmsuz hibir ey

konumamak iin mbrek azna ta koyard. Mecbr kalmadka asl dnya kelm konumazd. Hads-i erfte buyuruldu ki:

(Eb Bekirin mn, btn mminlerin mn ile tartlsa, Eb Bekirin mn ar gelir.)

Peygamber efendimizin ilk halfesi ve peygamberlerden sonra insanlarn en stn olmak fazleti, stnl, sadece Hazret-i Eb Bekire nasb olmutur. O, dni kuvvetlendirmek, Peygamber efendimizi memnn etmek iin maln vermekte, dmana kar cihd etmekte, hep nde olmutur.

Hadd sresinde melen buyuruldu ki: (Mekke-i mkerremenin fethinden nce, maln veren ve cihd

eden kimseye, fetihten sonra maln datan ve cihd edenden daha byk derece vardr. Allah tel hepsine Cenneti vadetti.)

Bu yet-i kermenin, Hazret-i Eb Bekirin fazletini ve derecesinin yksekliini gsterdiini limlerimiz sz birlii ile bildirmilerdir.

Tevbe sresinde de, nce mna gelenlerden, her fazlette ne geenlerden, Allah telnn rz olduu bildirilmitir.

Allah ve Resuln braktm Tebk gazsnda, Reslullah, herkesin yardm yapmasn emir

buyurunca, herkes malnn bir ksmn getirip verdi. Hazret-i mer, her zaman en ok yardm yapan Hazret-i Eb Bekiri, bu defa geeyim diye, malnn yarsn alp getirdi. Sonra Hazret-i Eb Bekir de maln getirip teslm etti. Peygamber efendimiz sordu:

- Y mer, evine ne kadar mal braktn? - Y Reslallah, bu kadar da eve braktm. Sonra Hazret-i Eb Bekire dnp sordu: - Y Eb Bekr, sen evine ne braktn? - Y Reslallah, evime birey brakmadm. Tamamn buraya

getirdim. Onlara Allah ve Resln braktm. Reslullah efendimiz Hazret-i mere dnerek buyurdu ki: - kinizin arasndaki fark, cevaplarnz arasndaki fark kadardr. Hazret-i Eb Bekirin, Peygamber efendimizin vefatndan sonra da


12

ok byk hizmetleri oldu. Zr Peygamber efendimiz vefat edince, Eshb- kirmn akl bandan gitti. Mescidde alamaya baladlar. Hi kimsenin inanas gelmiyordu.

Hele Hazret-i mer tamamen kendinden gemi bir hlde idi. Peygamber efendimizin mbrek yzne bakp diyordu ki:

- Reslullah baylm, fakat baygnl ok ar. lm szn azna almad gibi, kimsenin de sylemesini

istemiyordu. Dar kp dedi ki: - Kim Reslullah ld derse, klcmla boynunu vururum! Reslullah da vefat edecektir Hazret-i Eb Bekir ile Hazret-i Abbsn Eshb- kirm arasnda bir

arl vard. Eshb- kirm ancak bunlar teskin edebilirdi. Bunun iin beraber mescide gittiler. Hazret-i Eb Bekir buyurdu ki:

- Ey insanlar! Reslullahn, Ben vefat etmiyeceim dediini iinizde duyan var m?

- Hayr, byle bir sz duymadk. Sonra Hazret-i mere dnp sordu: - Y mer, bu hussta sen birey duydun mu? - Hayr duymadm. Sonra Eshb- kirma dnp buyurdu ki: - Hi kimse, Reslullahn vefat etmiyeceini syliyemez. Cenb-

Hakka yemn ederim ki, Reslullah lm tatm bulunmaktadr. Allah tel Kurn- kermde, Muhakkak, sen de leceksin, onlar da lecektir buyurmaktadr. Reslullah, slmiyetin btn hkmleri tamamlandktan sonra, aramzdan ayrld. Artk kendimize gelip, defin ilerini tamamlayalm.

Sonra, Hazret-i Abbs da buna benzer konumalar yapt. Bylece Eshb- kirmn akl balarna geldi.

Sevgili Peygamberimiz bir gn Eshb- kirm ile sohbet ederken, ehdliin fazletlerini anlatyorlard. ehdlerin efati hakknda buyurdu ki:

- Kymet gnnde ehdler, maher yerine gelirlerken, orada bulunan Peygamberler ayaa kalkarlar. Onlar, ocuklar, akrablar ve dostlarndan 70 bin kiiye efat ederler.

Gaznz mbrek olsun Bu szleri iiten Hazret-i Nevfel, Reslullah efendimizden, ehd

olmak iin dua istedi. Reslullah efendimiz de dua ettiler. Bir mddet sonra, muhrebeye kld. Peygamber efendimiz de

aralarnda bulunuyordu. Bu muhrebe Hazret-i Nevfelin duasndan sonraki ilk muhrebe idi. Ve bu muhrebede Hazret-i Nevfel ehd


13

derek, arzsuna kavutu. Peygamber efendimiz ve Eshb, muhrebeden dnyorlard.

Karlamaya gelenler arasnda, Hazret-i Nevfelin hanm, ocuklar ve yal annesi vard.

Yal annesi, Gaznz mbrek olsun dedikten sonra Reslullaha, olunu sordu. Peygamber efendimizin gzleri nemlendi. Olunun ehdlik haberini vermeye mbrek kalbi dayanamad. Elleriyle arkay iret edip, yoluna devam etti.

Hazret-i Nevfelin annesi, Peygamber efendimizin hemen arkasndan gelen, Allahn arslan Hazret-i Aliye de ayn ekilde olunu sordu. O da ehdlik haberini veremeyip, arkay iret etti.

Yal kadn daha sonra, Hazret-i mere ve Hazret-i Osmana rastlad. Onlara da olunun durumunu sordu. Onlar da cevap veremeyip Reslullahn yapt gibi arkay iret ettiler.

En son gelen Hazret-i Eb Bekir idi. Kadncaz byk bir mitle sevgili Peygamberimizin azz arkadana yaklaarak ayn eyleri sordu.

Hazret-i Eb Bekir kendi kendine dnd: Y Rabb! Ne kadar zor bir durumdaym. Eer doruyu sylersem,

mahzun kalbleri zm olacam. Bunu yapmaktan sevgili Peygamberimiz ekindi. Ona nasl aykr davranabilirim. Sen bana yle bir ey ilhm et ki, bu gariplerin yrei daha fazla yanmasn Allahm!

Y Allah!. Y Nevfel!. Daha sonra, Hazret-i Eb Bekir, btn kalbiyle: - Y Allah!. Y Nevfel!. diye bard. te o srada, yaydan frlam ok gibi bir atl, yldrm hzyla yanlarna

yetierek dedi ki: - Buyur y Sddk, beni mi ardn? Bu atl, Hazret-i Nevfelden bakas deildi. Sonra, Cebril aleyhisselam gelip, Peygamber efendimize unlar

syledi: - Y Reslallah! Hak telnn selm var. Eer Peygamberin

maara arkada Sddk, bir kere daha (ALLAH) deseydi, yceliim hakk iin, btn ehdleri diriltirdim. nk, Eb Bekir, chiliyye devrinde bile yalan sylememitir buyurdu.

Bu hdiseden sonra, Hazret-i Nevfel senelerce yaad. Nihyet, Yemme cenginde tekrar ehdlik erbetini iti.


14

mer-l Faruk Adletin timsli ikinci byk halfe. Hazret-i Hamzann Mslman olmas zerine, Mekkeli mriklerin

tel ve endeleri had safhaya varmt. nk parmakla gsterilen kahramanlardan biri de Mslman olmu, Reslullahn saflarnda yer almt. Bu beklenmedik hdise, mrikleri, bsbtn ileden kard. Hazret-i mer bu srada daha Mslman olmamt. Bir gn, Reslullah efendimizi, grd yerde ldrmek niyetiyle evinden kt. Sevgili Peygamberimizi Mescid-i Harmda namaz klarken buldu ve namazn bitmesini isteyerek, dinlemeye balad. Habb-i ekrem efendimiz, El-Hkka sre-i erfini okuyordu.

Kalbim meyletti Hattbolu mer, Peygamber efendimizin okuduklarn hayranlkla

dinliyordu. mrnde byle gzel szler duymamt. Bunu kendisi, sonradan yle anlatr:

Dinlediim bu szlerin belgatna, dzgnlne, derli topluluuna hayrn olmu, niin geldiimi unutmutum. Bu hdiseden sonra, kalbimde slma kar bir istek hsl oldu.

Bu hdisenin, Hazret-i merin Mslman olmasnda mhim tesri olmutur. nk kalbini yumuatm, Mslman olmasna zemin hazrlamtr.

Hazret-i Hamzann Mslman olmasndan gn sonra, Eb Cehil, mrikleri toplayp dedi ki:

- Ey Kurey! Muhammed, putlarmza dil uzatt. Bizden nce gelen atalarmzn Cehennemde azb grdklerini, bizim de oraya gideceimizi syledi! Onu ldrmekten baka re yoktur! Onu ldrecek kiiye, yz kzl deve ve saysz altn vereceim!

Bir anda Hattbolu merin kalbinden, slma olan istek kayboldu ve yerinden frlayarak dedi ki:

- Bu ii Hattbolundan baka yapacak yoktur. - Haydi Hattbolu! Grelim seni! Bu ii senden baka yapabilecek

kimse yoktur. Hattbolu mer, klcn kuanarak yola dt. Giderken Nuaym

bin Abdullaha rastlad. Yolda Nuaym bin Abdullah kendisine sordu: - Y mer, byle iddet ve hiddetle nereye gidiyorsun? - Milletin arasna nifk sokan, kardei kardee dren bir kimseyi

ldrmeye gidiyorum. - Y mer, g bir ie gidiyorsun. Onun Eshb evresinde pervane

gibi dnmektedir. Ona birey olmasn diye titremektedirler. Onun yanna


15

yaklap, zarar veremezsin! Yaknlarnla ura Bu sze ok hiddetlenen Hazret-i mer klcna sarld: - Yoksa sen de mi onlardansn? nce senin iini bitireyim. Nuaym bin Abdullah cevap verdi: - Sen benimle uraacana, kardein Ftma ile eniten Sadin

yanna git! Onlar, oktan Mslman oldular. Sen nce kendi yaknlarn ile ura!

- Hayr, onlar Mslman olamazlar. - Bana inanmazsan, git evlerine, kendilerine sor! Bunun zerine Hazret-i mer, kardeini merak edip, fkeyle hemen

evlerine gitti. O sralarda Th sresi yeni nzil olmu, enitesi Sad ile kzkardei Ftma bunu yazdrp, Hazret-i Habbb bin Eret adndaki sahbyi evlerine getirmi, okuyorlard.

Hattbolu mer, kapdan bunlarn sesini duydu. Kapy ok sert ald. Onu, klc belinde kzgn grnce, yazy saklayp, Hazret-i Habbb gizlediler. Sonra kapy atlar. eri girince sordu:

- Ne okuyordunuz? - Bir ey okumuyorduk. - Hayr, okuyordunuz. ittiim doru imi. Siz de Onun sihrine

aldanmsnz! Niin utanmazsn? Hazret-i Sadi yakasndan tutup, yere att. Kardei, efendisini

kurtaraym derken, onun yzne de fkeli bir tokat indirdi. Yznden kan akmaya baladn grnce, kardeine acd. Ftmann can yanm, kana boyanm idi. Fakat mn kuvveti, kendisini harekete getirip, Allah telya snarak dedi ki:

- Y mer! Niin Allahtan utanmaz, yetler ve mucizeler ile gnderdii Peygamberine inanmazsn? te ben ve zevcim, Mslman olmakla ereflendik. Bamz kessen de bundan dnmeyiz.

Sonra Kelime-i ehdeti okudu. Hattbolu mer, kzkardeinin bu mn karsnda birden yumuad ve yere oturdu. Yumuak sesle dedi ki:

- Hele u okuduunuz kitab karn. - Sen temizlenmedike, onu sana vermem. mer bin Hattb gusl abdesti ald. Ondan sonra Ftma, yet-i

kerme yazl sahifeyi getirdi. mer bin Hattb gzel okurdu. Th sresini okumaya balad. Kurn- kermin feshat, belgat,

manlar ve stnlkleri kalbini gitgide yumuatt.


16

(Gklerde ve yeryznde ve bunlarn arasnda ve yedi kat topran altndaki eyler hep Onundur) [Th: 6] melindeki yet-i kermeyi okuyunca, derin derin dnceye dald. Dedi ki:

- Y Ftma! Bu bitmez tkenmez varlklar, hep sizin taptnz Allahn mdr?

- Evet, yle ya! phe mi var? - Y Ftma! Bizim binbeyz kadar altndan, gmten, tuntan,

tatan oymal, ssl heykellerimiz var. Hibirinin, yeryznde bir eyi yok.aknl bsbtn artmt. Biraz daha okudu.

(Allah teldan baka ibdet edilecek, taplacak hak bir ilh, bir mabd yoktur. En gzel isimler Onundur) [Th: 8] melindeki yet-i kermeyi dnd. Sonra dedi ki:

- Hakkaten, ne kadar doru. mer ile kuvvetlendir Habbb bu sz iitince, gizlendii yerden frlad ve tekbr getirdikten

sonra mjdeyi verdi: - Mjde y mer! Reslullah efendimiz Allah telya dua ederek,

Y Rabb! Bu dni, Eb Cehil yahut mer ile kuvvetlendir, buyurdu. te bu devlet, bu sadet sana nasb oldu.

Bu yet-i kerme ve bu dua, Hattbolu merin kalbindeki dmanl sildi, sprd. Hemen;

- Reslullah nerede? Beni, Reslullaha gtrr msnz? dedi. Zr kalbi, Reslullaha tutulmutu.

mer bin Hattbn Reslullah grmek iin yola kt srada, Resl-i ekrem, Hazret-i Erkmn evinde Eshbna nashat veriyordu. Hattbolu merin geldii, Erkmn evinden grld. Klc da yannda idi. Heybetli, kuvvetli olduundan, Eshb- kirm, Reslullahn etrafn sard. Hazret-i Hamza dedi ki:

- merden ekinecek ne var, iyilik ile geldi ise, ho geldi. Yoksa o klcn ekmeden ban uururum.

Reslullah efendimiz buyurdu ki: - Yol verin, ieri gelsin! mna gel y mer! Cebril aleyhisselam, daha nce, mer bin Hattbn mn etmek

iin geldiini ve yolda olduunu haber vermiti. Reslullah efendimiz, onu, tebessm buyurarak karlad. mer bin Hattb, Reslullahn nnde diz kt. Reslullah efendimiz, onu, kolundan tutup buyurdu ki:

- mna gel, y mer! O da temiz kalb ile Kelime-i ehdeti syledi. Eshb- kirmn,

sevinten syledikleri tekbr sesleri ge ykseldi.


17

Hazret-i mer, Mslman olduktan sonraki hlini yle anlatt: Mslman olduum zaman, Eshb- kirm, mriklerden gizlenir ve

ibdetlerini gizli yaparlard. Bu duruma ok zldm ve Reslullaha sul ettim:

- Y Reslallah! Biz hak zere deil miyiz? - Evet. Allah telya yemn ederim ki, ister l ister diri olunuz,

muhakkak hak zerindesiniz. - Y Reslallah! Mdem ki biz hak zerinde, mrikler de btl

yoldadrlar, o hlde ne diye dnimizi gizliyoruz? Vallahi biz, dn-i slm, kfre kar aklamaya daha hakl ve daha lykz. Allah telnn dni, Mekkede, hi phesiz stn gelecektir. Kavmimiz bize kar insafl davranrlarsa ne l, yok taknlk etmek isterlerse, kendileriyle arprz.

Y Reslallah! Seni hak Peygamber olarak gnderen Allah telya yemn ederim ki, hi ekinmeden ve korkmadan, oturup slm anlatmadm bir mrik topluluu kalmayacaktr. Artk ortaya kalm.

Kabl buyurulunca, iki saf hlinde dar kp, Harem-i erfe doru yrdk. Saflarn birinin banda Hamza, dierinin banda da ben vardm. Sert admlarla, topra un edercesine, Mescid-i harma girdik. Kureyli mrikler, bir bana, bir Hazret-i Hamzaya bakyorlard."

Beni bilen bilir Hazret-i merin bu gelii zerine, Eb Cehil ileri kp, Y mer! Bu

ne hldir? deyince, Hazret-i mer hi aldr etmeden Kelime-i sehdet getirdi:

- Ehed en l ilhe illallah ve ehed enne Muhammeden abdh ve reslh!

Eb Cehil ne diyeceini ard. Donup kald. Hazret-i mer bu mrik grhuna dnerek dedi ki:

- Ey Kurey! Beni, bilen bilir! Bilmeyen bilsin ki, ben Hattbolu merim. Karsn dul, ocuklarn yetim brakmak isteyen yerinden kprdasn! Kmldayan, klcmla dorayp yere sererim!

Bunun zerine Kureyli mrikler, bir anda dalp, oradan uzaklatlar.

Bylece, ilk defa Harem-i erfte aktan namaz klnd. Hazret-i mer, hakszlk karsnda ok hiddetli olduu gibi, adletin

yerine getirilmesinde de o kadar efktli idi. Bu yzden adleti ile mehr olmutur.

Bir gn at satn almak istedi. At tecrbe etmek niyetiyle biniciye verdi. Ata binen kimse, kotururken, at tkezleyip kazya urad. Hazret-i mer at satcsna geri vermek istediinde, satc almad. Sonunda durum, Kd reyh hazretlerine intikal etti. Kd sordu:


18

- At, sahibinin izniyle mi koturuldu? Hazret-i mer dedi ki: - Hayr, ben denemek iin koturdum. At almak macbriyetindesiniz Bunun zerine, kd u hkm verdi: - yet at sahibinin rzs ile tecrbe edilseydi, sahibine ide

edilebilirdi. Fakat, siz sahibinden izin almadnz iin geri veremezsiniz, at almak mecbriyetindesiniz.

Hazret-i mer; - Hak ve adlet hussunda boynumuz kldan incedir, deyip atn

bedelini verdi. Hazret-i mer, sonu pimanlk olan i yapmazd. Onun zamannda, Mslmanlar slmiyeti ran ilerine kadar

yaydlar. ranl mehr kumandan Hrmizn, teslm olmamak iin ok direndi, fakat hayatnn tehlikeye girdiini grnce teslm oldu. Hazret-i mer, huzruna kartlan Hrmizna sordu:

- Bize syliyecein bir ey var mdr? - Var! Fakat nce lecek miyim, kalacak mym bunu bilmem

lzmdr. - Konu, sana zarar gelmiyecektir. - Ey byk halfe, nceleri biz ranllar siz Arablar ldryor, zorla

mallarnz ellerinizden alyorduk. Ne zaman ki, Allah size peygamber gnderdi. Ondan sonra bizim stnlmz sona erdi. Siz azz, biz zell olduk.

Sz vermitiniz Hazret-i mer, Enes bin Mlike sordu: - Ne yapalm bunu? - ldrmeyelim! nk arkasnda byk bir kalabalk vardr. Belki

onlar, ileride Mslman olabilirler. - Fakat o, Reslullahn kymetli arkadalarn ehd etti. Onu sa

brakmamz uygun olur mu? - Y mer bunu ldrmememiz lzmdr. nk, Konu sana

benden zarar gelmez diye sz de vermitin. Hazret-i mer, kim tarafndan sylenirse sylensin, doru sz

hemen kabl ederdi. Enes bin Mlik hazretlerinin bu szleri zerine, onu ldrmekten vazgeti. Birok sahbnin ehd olmasna sebep olan Hrmizn'n hayatn balad.

Bir mddet sonra da, Hrmizn Mslman oldu. Ayrca onun veslesi ile birok kimse mna geldi. Hazret-i mer eski can dmann bile maaa balad. nk adlet bunu gerektiriyordu. Adlet, ahs fikrin,


19

hissiytn zerinde idi. Hazret-i mer am ziyret ettiinde, ordusunun kumandan Eb

Ubeyde bin Cerrh hazretleri byk bir kalabalkla karlad. Hazret-i mer ile klesi beraberlerindeki tek deveye nbetlee

biniyorlard. ehre girite, sra kleye gelince, Halfe devesinden indi. Yerine klesini bindirdi. Devenin yularndan tuttu. Ayakkablarn karp dereden geti.

Hakr bir kavimdik Uzaktan bakan; deveye binmi kleyi halfe, devenin yularn eken

Hazret-i meri de kle zannediyordu. Bunu gren Eb Ubeyde bin Cerrh dedi ki:

- Efendim, btn amllar, bilhassa Rumlar, Mslmanlarn halfesini grmek iin toplandlar. Size bakyorlar. Bu yaptnz nasl zh edebilirsiniz? Sizi kle zannedecekler, kmseyecekler.

Hazret-i mer buyurdu ki: - Y Eb Ubeyde! Senin bu szn iitenler, insann erefini,

vstaya binerek gitmekte ve ssl elbise giymekte sanacaklar. Biz daha nce zell ve hakr bir kavimdik. Allah tel, bizleri Mslmanlkla ereflendirdi. Bundan baka eref ararsak, Allah tel bizi zell eder, hereyden aa eder.

Bu ekilde ehre girdiler. Gerekten bu hareketi, onun erefini kltmedi, aksine bytt. Biz bile 1400 sene sonra, burada, rnek bir hareket diye anlatyoruz. Eer tersi olsayd, o zaman orada unutulup gidecekti.

Halfe Hazret-i mer, am'a gidiyordu. am'da veb hastal olduu iitildi.Yannda bulunanlarn bazs;

- ama girmiyelim, dedi. Bir ksm da; - Allah telnn kaderinden kamyalm, dedi. Halfe de buyurdu ki: - Allah telnn kaderinden, yine Onun kaderine kaalm, ehre

girmiyelim. Birinizin bir ayr ile, bir plak kayal olsa, srsn hangisine gnderirse, Allah telnn takdri ile gndermi olur.

lk karantina Sonra Abdrrahmn bin Avf hazretlerini arp sordu: - Sen ne dersin? - Reslullahtan iittim. Veb olan yere girmeyiniz ve veb olan

bir yerden, baka yerlere gitmeyiniz, oradan kamaynz! buyurmutu.

Halfe de; - Elhamdlillah, benim szm, hads-i erfe uygun oldu, deyip,

ama girmediler.


20

Bylece ilk defa karantina uygulamas yapld. Veb bulunan yerden dar kmann yasak edilmesine sebep, salam olanlar knca, hastalara bakacak kimse kalmaz, helk olurlar. Vebl yerde, kirli hava yan mikroplu hava, veb basilleri, herkesin iine yerleince, kaanlar, hastalktan kurtulamaz ve hastal baka yerlere gtrm, bulatrm olurlar.

Hazret-i mer, devlet bakan seildiinde, Hazret-i Eb Bekire tayn edilen maa kadar cret alyordu. Bu ekilde bir mddet devam edildi. Daha sonra, Hazret-i mer, geim skntsna dt.

Bu durumu gren, Eshb- kirmn byklerinden bazlar toplanp, bu durumu grtler. Zbeyr bin Avvm hazretleri yle bir teklifte bulundu:

- Kendisine syliyerek maan artralm. Teklifi bildirelim Toplantda bulunan Hazret-i Ali buyurdu ki: - Bu teklifi kabl edeceini zannetmiyorum. nallah kabl eder.

Gidip teklifi bildirelim. Bu arada, Hazret-i Osman sz alp buyurdu ki: - merin hak ve adlette ne kadar tavzsiz olduunu hepimiz

biliyoruz. Bu teklifimizi bizzat kendimiz deil, kendisini kramyaca birine syletelim. Bunu, kz Hafsaya anlatalm, o teklif etsin!

Hazret-i Osmann bu teklifi uygun grlerek, beraberce Hazret-i Hafsann huzruna vardlar. Aralarndaki konumalar anlattlar. sim vermeden, yaplan teklifleri Hazret-i mere bildirmesini istediler.

Hazret-i Hafsa babasnn yanna varp dedi ki: - Eshbdan bazlar, senin maan az bulmular. Bunun iin

maan artrmay teklif ediyorlar. Hazret-i mer, bu teklife celllenip sordu: - Kimdir onlar? - Fikrini renmeden kim olduklarn sylemem. - Eer kim olduklarn renseydim, onlara gereken cezy verirdim.

Allah telya dua etsinler ki, arada sen varsn. Sonra kz Hazret-i Hafsaya sordu: - Sen Reslullahn evinde iken, Allahn Reslnn giydii en kymetli

elbise neydi? - ki tane renkli elbisesi vard. Elileri onlarla karlar, cuma

hutbelerini bunlarla okurdu. - Peki yedii en iyi yemek neydi? - Yediimiz ekmek, arpa ekmei idi. - Senin yannda kald zamanlar, yerde yayg olarak kullandnz


21

en geni, en rahat yayg neydi? - Kaba kumatan yaplm bir rtmz vard. Yazn drde katlar,

altmza yayardk. K gelince de, yarsn altmza yayar, yarsn da stmze rterdik.

Artan muhtlara vereceim Daha sonra Hazret-i mer buyurdu ki: - Y Hafsa, benim tarafmdan, seni gnderenlere syle! Reslullah

efendimiz kendisine yetecek miktarn tespit eder, fazlasn ihtiy sahiplerine verirdi. Kalan ile yetinirdi. Vallahi ben de kendime yetecek olann tespit ettim. Artann ihtiy sahiplerine vereceim. Ve bununla yetineceim.

Reslullah efendimiz, ben ve Hazret-i Eb Bekir, bir yol takip eden kii gibiyiz. Onlardan ilki nasbini ald ve yolun sonuna vard. Dieri de ayn yolu tkip etti ve Ona kavutu. Sonra ncs yola koyuldu. Eer O da ncekilerin takip ettii yolu takip eder, onlar gibi yaarsa, onlara kavuur ve onlarla beraber olur. Eer ncekilerin yolunu takip etmezse, baka yoldan giderse, onlarla buluamaz.

Mslmanlar, bulunduklar yerlerde oturan gayri mslim halk korumalar altna aldklar gibi, turist olarak gelen veya ticr maksatla gelmi olan gayri mslimleri de snrlar dhilinde koruma altna alrlard. Onlarn zarar grmemesi iin, her trl tedbiri alrlard. Bunun gemite saysz rnekleri vardr.

Bize snmlar Mesel, Halfe Hazret-i mer zamannda, bir ticret kervan gelip,

gece Mednenin dna konaklad. Yorgunluktan hemen uyudular. Bu srada, herkes uyurken, Halfe Hazret-i mer, ehri dolayordu.

Dolama esnasnda bunlar grd. Hazret-i mer, Abdurrahmn bin Avfn evine gelip, yatandan

kaldrarak buyurdu ki: - Bu gece bir kervan gelmi. Hepsi kfirdir. Fakat, bize snmlar.

Eylar oktur ve kymetlidir. Yabanclarn, yolcularn bunlar soymasndan korkuyorum. Gel, bunlar koruyalm.

Abdurrahmn bin Avf cevap verdi: - ok iyi olur, ok gzel dnmsn, hemen geliyorum. Sabaha kadar nbetlee, bu kervan beklediler. Sabah namaznda

mescide gittiler. Kervanda bulunan bir gen, o srada uyanmt. Bunlar takip edip, arkalarndan gitti.

Soruturup, kendilerine bekilik eden ahsn Halfe Hazret-i mer ile arkada olduunu rendi. Gelip, arkadalarna yle anlatt:

- Arkadalar! Sabaha kadar iki Mslmann bizi bekleyip,


22

eyalarmzn alnmasna mni olduundan haberiniz var m? - Mslmanlarn baka ii yok da, bizi mi koruyacaklar? stelik bizim

Hristiyan olduumuzu biliyorlar. - Hem de kim korudu biliyor musunuz? - Kimmi? - Mslmanlarn Halfesi mer. - Sen yanl grmsndr. Halfenin, gecenin bu vaktinde burada ii

ne? O saraynda ku ty yatanda yatyordur. - Sizin gibi nce ben de inanamadm. - Sonra nasl inandn? - Sabah olup ortalk aydnlannca, buradan ayrldlar. Ben de merak

edip arkalarndan gittim. Cmiye girdiler. Yolda karlatm birisine, Bu kim diye sordum. Halfemiz mer diye cevap verdi.

Daha ne duruyoruz? Bu konumalar dikkatle dinleyen kfile halk, derin bir sessizlie

brnd. Kimsenin konuacak, birey syliyecek hli kalmamt. Uzun sren bir sessizlikten sonra, ilerinden biri sessizlii bozdu: - Daha ne duruyoruz? Bu hl slmiyetin gerek din olduuna delil

olarak yetmez mi? Dierleri de bu sze katldlar. Roma ve ran ordularn perian eden,

adleti ile mehr yce Halfenin, bu merhamet ve efkatini grerek, slmiyetin hak din olduunu anladlar ve seve seve hepsi Mslman oldular.

Osman- Zinnureyn Meleklerin bile hay ettii halfe. Hazret-i Osman, Mslman olmadan nce ticretle urard. Zengin

bir tccrd. Cemiyette, sevilen, saylan bir kimseydi. tibr yksek idi. Hazret-i Eb Bekirin de arkada, yakn dostu idi. nemli ilerinde ona danr, onun fikrini alrd. Chiliye devrinin pisliklerine bulamad.

Peygamber kz olsa gerek Mslman olmasn yle anlatr: Benim firset sahibi olan bir teyzem vard. Hastalandnda

ziyretine gitmitim. Bana dedi ki: - Y Osman! Sen yle biri ile evleneceksin ki, ne o senden nce bir

erkek grm olacak, ne de sen ondan nce bir kadn grm olacaksn. Bu kz ok gzel olup, sliha biridir. Ayrca bu kz, Peygamber kz olsa gerek.

Ben teyzemin bu szne ok hayret ettim. nk, peygamber olarak bildiim kimse yoktu. Hi ortada byle bir ey yok iken, teyzem bunlar


23

nereden kartmt. unu da biliyordum ki, teyzem pek ok lf etmezdi. Benim hayretler iinde kendisine baktm grnce konumasna yle devam etti:

- Merak etme, O kimseye cenb- Haktan vahiy gelmeye balad. Sen Onu bulmakta glk ekmiyeceksin!

- Ey teyzem, hep sr olan eyler sylyorsun. Beni meraklandryorsun. Szlerini biraz aarak beni meraktan kurtar.

- Muhammed bin Abdullaha peygamberlii bildirildi. Artk halk hak dne davete balad. ok zaman gemez ki, sen Onun dnine girer kurtulursun. Onun dni, btn lemi aydnlatacaktr.

Bu mesele benim zihnimi ok megl etmeye balad. Her nemli meselede fikrini aldm, Hazret-i Eb Bekire kotum. Teyzemin sylediklerini kendisine aynen bildirdim. Bana dedi ki:

- Teyzen doru sylemi. Y Osman, sen akll adamsn. Hi grmiyen, iitmiyen, fayda veya zarar veremiyen eye nasl tapnlr? O nasl ilh olarak kabl edilir?

- Y Eb Bekir, doru sylyorsun. Ben de bu mantkszln farkndaym. Fakat re bulamamtm.

- Merak etme, artk bize hak yolu gsteren zt geldi. Ben kendisinin peygamber olduuna inandm, mn ettim. Gel seni de huzruna gtreyim, sen de mn et!

Cennete da'vet eder Beraberce Reslullahn huzruna vardk. Bana buyurdu ki: - Y Osman, Hak tel seni Cennete misfirlie davet eder. Sen

de bu daveti kabl et! Ben btn insanlara hidyet rehberi olarak gnderildim.

Reslullahn, gleryzle gyet samm bir ekilde yapt bu davet zerine, hemen byk bir evkle kelime-i ehdet getirip, Mslman oldum.

Daha sonra Reslullaha, ama gittiimde grdm ryy anlattm. Rymda, Ey insanlar, uyann! Ahmed Mekkede zuhr etti diye nid iitmitim. Sonra da Mekkeye gelince de, teyzem bana Reslullah efendimizden haber vermiti.

Hazret-i Osman, ok cmert idi. yilik yapmay, muhta kimselerin ihtiyalarn grmeyi ok severdi. Gzel hllerinden dolay, Reslullah efendimiz kendisini ok severdi.

Peygamber efendimiz, Eshbnn ileri gelenlerinden ounun bulunduu bir toplantda, sohbet buyururken:

- Herkes dostunun yanna varsn, buyurdu. Sen benim sevdiimsin


24

Herkes sevdii arkadann yanna gitti. Peygamber efendimiz de, Hazret-i Osman yanna alp buyurdu ki:

- Sen, dnyada ve hrette benim sevdiimsin. Hazret-i ie anlatr: Reslullah efendimiz, bir gn istirahat ediyordu. Bu srada Hazret-i

Eb Bekir ieri girmek iin izin istedi. zin verilip ieri girdi. Reslullah hi hlini deitirmedi. Sonra,

Hazret-i mer izin alp ieri girdi. Yine hlini deitirmedi. Uzanm vaziyette iken onlarla sohbet ettiler.

Daha sonra, Hazret-i Osman kapya gelip ieri girmek iin izin istedi. Peygamber efendimiz oturdular. Hazret-i Osman bu ekilde kabl ettiler.

Hepsi gittikten sonra sordum: - Babam Eb Bekir ve Hazret-i mer ieri girdiklerinde hi hlinizi

bozmadnz. Fakat Hazret-i Osman ieri girince, oturdunuz. Bunun sebebi nedir?

- Meleklerin hay ettikleri bir kimseden ben nasl hay etmem. bni Mesd hazretleri anlatr: Bir gn gazda, Reslullah ile beraberdim. Yiyecek bitti, asker sknt

ierisindeydi. Resl-i ekrem bu hle vkf olunca buyurdu ki: - Allah tel size, gne batmadan rzk gnderecektir. Hazret-i Osman bu sz iitince, Resl-i ekremin her sz

muhakkak doru kar diye dnp, yiyecek bulmaya alt. Bu rzkn gelmesine sebep olmak ve Reslullah memnn etmek istiyordu.

Bunlar nedir? Bir yerde drt deve yk yiyecek buldu. Bunu yksek fiyatla satn

alp, Reslullahn huzruna getirdi. Peygamber efendimiz Hazret-i Osmana sordu:

- Y Osman! Bunlar, nedir? - Osmandan Allah telnn Reslne hediyedir. Seyyid-i Kinatn buyurduklar, gecikmeden yerine gelince, mminler

sevindiler, mnfklar mahzn oldular. Server-i lem hazretleri mbrek ellerini ap, yle dua ettiler:

- Y Rabb! Osmana ok ecir ver. Hazret-i Osman muhta olanlara bol bol yemek yedirirdi. Fakat

kendisi evde sirke ve zeytinya yerdi. Yola giderken, devesinin arkasna klesini de alrd. Peygamber efendimiz yle dua buyurmutur:

- Y Rabb! Osmann gemi ve gelecek gizli, ikr btn gnhlarn affet.

Mslmanlar, Medneye hicret ettikleri zaman, su sknts vard. Rme kuyusundan baka iilecek su yoktu. Bu kuyu da bir Yahudiye it


25

idi. Yahudi, Mslmanlar zor durumda brakmak iin, kuyudan her

zaman su vermiyordu. Verdii gnlerde de ok yksek fiyatla satt iin herkes alamyor, fakir Mslmanlar ok sknt ekiyorlard.

Cenneti mjdeliyordu Peygamber efendimiz, bu durumu grdke zlyordu. Kuyuyu

satn alp, Mslmanlara sebil edecek kimsenin, Cennette karln kat kat alacan mjdeliyor, aka Cenneti vadediyorlard. Bu mjdeyi iiten Hazret-i Osman, hemen Yahudinin yanna varp, pazarla balad.

Yahudi, Mslmanlarn mecbren bu kuyuyu satn alacaklarn bildii iin, denmesi mmkn olmayan bir fiyat istedi. Bu duruma Hazret-i Osman ok zld. Fakat ne yapp yapp bu kuyuyu satn alarak Reslullah memnun etmek istiyordu. Yahudiye dedi ki:

- Senin dediin fiyatla bu kuyuyu ben satn alamam. Sana bir teklfim var. Gel seninle beraber ortaklaa bu kuyuyu iletelim. Bylece kuyu elinden kmam olur. Kuyunun yar hissesini bana sat. Birgn sen, birgn ben kuyuyu iletelim.

Yahudi, iin neticesinin nereye varacan anlayamad. Teklf ok houna gitti. On iki bin dirheme kuyunun yar hissesini verdi. Kuyunun banda bir gn Yahudi, dier gn Hazret-i Osman durup, su veriyorlard. Yahudi yine yksek fiyatla suyu satyor, Hazret-i Osman ise bedava olarak veriyordu. Mslmanlar, sra Hazret-i Osmana geldii vakit, o gnn ihtiyalarn aldklar gibi, ertesi gnn ihtiyalarn da doldurup gidiyorlard.

Dolaysyla ertesi gn Yahudiye gelen olmuyordu.Yahudi oyuna geldiini anlad. Fakat i iten gemi oldu. Sonra gelip, kuyunun dier yarsn da ayn fiyatla Hazret-i Osmana satmak istedi. Fakat Hazret-i Osman kabl etmedi. Bir mddet sonra tekrar gelip, daha aa bir fiyat teklf etti. Hazret-i Osman yine kabl etmedi. Biliyordu ki, Yahudi mecbren bu kuyuyu satacakt. nk baka resi yoktu. Daha sonra Yahdinin srrna dayanamyarak, ucuz bir fiyatla dier yarsn da satn ald. Bylece kuyunun tamam Mslmanlarn ihtiyalar iin sebil edildi. Peygamber efendimiz, bu habere ok sevinip Hazret-i Osmana hayr dua ettiler.

Her admna bir kle Hazret-i Osman, her frsatta, Peygamber efendimizi memnn etmek,

Onun mbrek duasna mazhr olmak iin frsat kollard. Bir gn Hazret-i Osman, Reslullah efendimizi evine davet etti.

Reslullah buyurdu ki: - Yalnz beni mi davet ediyorsun?


26

- Eshb- kirm da davetlidir. Peygamber efendimiz, Bill-i Habe hazretlerini, btn Eshbna

haber vermesi iin yollad. Kendisi de Hazret-i Ali ile, Hazret-i Osmann evine doru yrmeye balad.

Hazret-i Osman geriden, Peygamber efendimizin admlarn sayyordu. Reslullah bunu fark edip, sebebini sorduunda, u cevb verdi:

- Y Reslallah! Her admnza bir kle azd edeceim. Davetten sonra da, sayd adm kadar kle azd etti. Hazret-i merden sonra stnlk sras, Hazret-i Osman-

Zinnreyne gelir. Bunun hilfeti de mmetin icm ile sbittir. Mslman olduktan sonra, Peygamberimizin kz Rukayye ile

evlendi. Peygamberimizin kzlar Rukayye ve mm Glsm daha nce Eb Lehebin oullar Utbe ve Uteybe ile nianlanmlard. Peygamberimiz, insanlar Mslman olmaya davete balaynca, Eb Leheb dmanlk etmeye balad. Oullar da dmanlk edip, Reslullahn kzlarn almaktan vazgetiler. Bylece Reslullah skntya drmek istediler.

Osman'a verirdim Bunun zerine vahiy gelerek Rukayye Hazret-i Osmana nikh edildi.

Rukayye, Bedir savandan sonra vefat edince, Peygamberimizin dier kz mm Glsm de Hazret-i Osmana nikh edildi. Bu bakmdan ona, Peygamberimizin iki kzyla evlenme nimetine kavumu olduu iin, iki nr sahibi mansna Zinnreyn denilmitir.

Reslullah efendimiz, ona, birbiri ardnca, iki kzn vermitir. kinci kz vefat edince;

- Bir kzm daha olsayd, onu da Osmana verirdim, buyurmutur. kinci kzn verdiinde, Hazret-i Osman gyet medhetmiti.

Dnden sonra kz dedi ki: - Ey benim gzmn nru babam! Hazret-i Osman gyet

medheylediniz. Buyurduunuz kadar deil. Bunun zerine Reslullah efendimiz kzna buyurdu ki: - Ey benim kzm! Osmandan gkteki melekler hay ederler. Ey

canm kzm, Osmana ok sayg gster. nk, Eshbm arasnda, ahlk bana en ok benzeyen odur.

Baka bir zaman da: - Ben Allah telnn huzrunda, Osmann dmanlarnn

hasmym, onlara karym, buyurdu. Bir baka zaman da: - Btn peygamberler, hayatlarnda bir kimse ile iftihr etmitir.


27

Ben de Osman bin Affn ile iftihar ederim, buyurdu. Reslullah, Hazret-i Osmana buzeden bir kimsenin cenze

namazn klmamtr. Hakknda yet nzil oldu slmiyet yaylmaya balaynca, her taraftan Mslmanlar oalp

Medneye geliyordu. Peygamberimizin mescidi dar gelmeye balamt. Bunun zerine Reslullah efendimiz buyurdu ki:

- Bizim mescidimizi bir zr genileten Cennete gider. Hazret-i Osman dedi ki: - Y Reslallah, malm mlkm sana fed olsun! Mescidi geniletme

iini zerime alyorum. Mescidi 40 zr yan 20 metre geniletti ve btn masraflarn

karlad. Bunun zerine, Allahn mescidlerini ancak, Allaha, hiret gnne inanan, namaz klan, zekt veren ve yalnz Allahtan korkan kimseler tamr eder. te hidyet zere bulunanlardan olduklar umulanlar bunlardr melindeki Tevbe sresi 18. yeti nzil oldu.

Hazret-i Osman, Peygamber efendimizin vahiy ktiplerinden idi. Gzel yazar, gzel konuurdu. Hitbeti kuvvetli idi. Kurn- kermi ok okurdu. Ezberi ok ileri derecede idi. Namazda, bir rekatte btn Kurn- kermi okuyan drt kiiden biri de Hazret-i Osmandr. ok okuduu iin elinde iki mushaf eskimitir.

12 sene hilfet makmnda kalan Hazret-i Osman, ok cesr idi. Hibir felket karsnda sarslmamt. Bunun iin halfelii ok baarl gemitir. Bilhassa halfeliinin ilk yllar, slm trihinin altn yllar olmutur. Devrinde birok yerler fethedilmitir. Horasan, Hindistan, Mvernnehir, Kafkasya, Kbrs adas ve Kuzey Afrikann birok yerleri, Onun devrinde slm topraklarna katlmtr.

Reslullah efendimiz haber verdi Hazret-i Osman, herkese lyk olduu vazfeyi verirdi. Onun tayn

ettii vliler, askerlikte ve memleketleri fethetmekte, en seme kimselerdi. slm memleketleri batda spanyaya, douda, Kbil ve Belhe kadar geniledi.

Birgn Reslullah efendimiz, Eshb- kirma, meydana gelecek fitneleri zikrediyordu. O srada kendini rtm bir kii geiyordu. Server-i lem buyurdu ki:

- O fitne gn bu ahs, hidyet zere olacaktr. Kalkp o ahsa baktlar. Osman bin Affn idi. O ahs Resl-i ekreme gstererek dediler ki: - Y Reslallah. Bu mudur? Reslullah efendimiz buyurdu ki:


28

- Evet. Yine ayn hussta Hazret-i ie-i Sddkadan rivyet edilen hads-i

erfte buyurulmutur ki: (Y Osman! Allah tel sana hilfet denen bir gmlek

giydirecek. Eer mnfklar onu soymak isterlerse, bana kavuuncaya kadar sakn onu karma!)

Bu hads-i erf sebebiyle Hazret-i Osman, muhsara edildii zaman halfelikten ekilmemitir.

Halfelii srasnda adlet ile davranmaya ok dikkat ederdi. Birgn bir gencin kulan ekti. Gencin kula acyp yle dedi:

- Efendim, herkesin birbirinden hakkn alaca kymet gnn dnnz.

Benim kulam ek Bu sz Hazret-i Osmana ok tesr etti. Buyurdu ki: - Ey gen, sen de benim kulam ek, deelim. Gen, Hazret-i Osmann kulan ekti. Hazret-i Osman; - Biraz daha ek, buyurunca, gen dedi ki: - Siz Kymet gnn dnerek korktunuz. Ben de o gnk

hesaptan korkuyorum. Hazret-i Osman buyurdu ki: - On ey ok zyi olmutur: Sul sorulmayan lim, amel

edilmeyen ilim, kabl edilmeyen doru gr, kullanlmayan silh, iinde namaz klnmayan mescid, okunmayan mushaf, Allah yolunda datlmayan mal, binilmeyen vsta, dnyay isteyenin iindeki zhd ilmi, iinde hiret yolculuu iin azk edinilmeyen uzun mr.

Hazret-i Osman zamannda slm dnyas ok geniledi. Btn Arabistan, Afrikann byk bir ksm, Irak, Hindistan, in, Buhara, Trkistan, ran slmn idresi altna girdi. slm sanca stanbul surlar nne kadar gtrld.

Fethedilen yerlerdeki halk seve seve Mslman oluyordu. Bylece Mslmanlarn says milyonlar buldu. Mslmanlarn bu kadar oalmas, her milletten insann bulunmas sebebiyle, karklklar da ba gstermeye balad. Mnfklar, Mslmanlarn arasna fitne tohumlar ekmeye baladlar.

bni Sebe yapyordu Yahudiler ve dier slm dmanlar, Mslmanlar birbirine

drmek iin el birlii ederek gece gndz alyordu. Bunlarn elebaln da Yemenli bir Yahudi olan, Abdullah bin Sebe yapyordu.

Msrda fitneci kimseleri bana toplad. Kurduu bir tekiltla, chil


29

ve babo Msr kptlerini dnyalk eylerle kandrarak, apulcu alay meydana getirdi.

On bin kiilik bu apulcu takm, Medneye kadar yryp Halfeyi indirmek istediler. Hazret-i Osmann evini kuattlar. Hazret-i Hasan, Hazret-i Hseyin, Hazret-i Talh, Hazret-i Osmann kapsnda nbet tutuyorlard.

Hazret-i Osman, evini saran slere seslenip dedi ki: - Elebalarnzdan iki kii benim yanma gelsin! stedii iki kii gelince onlara sordu: - Resl-i ekrem efendimiz, Medneye terf ettii vakit, Mslmanlar

susuzluktan krlyordu. Peygamber efendimiz, Rme kuyusunu satn alp, Mslmanlara bedava su veren kimseye Cenneti vadetti. Bu vad zerine kuyuyu satn alp, Mslmanlara vakfeden ben deil miyim?

- Evet sen idin. - Darda kalan, slm ordusunun tamamn donatan ben deil miyim? - Evet sendin. - Mescid dar geldii vakit, Resl-i ekrem efendimiz, Cennette daha

hayrlsn almak zere, falancann arsasn kim alp mescide ilve eder buyurduu vakit onu satn alp, mescide katan ben deil miyim?

- Evet sensin. - Resl-i ekrem, Eb Bekir ve mer ve ben, Sebir danda

otururken, da sallanmaya baladnda, Ey Sebir da dur! Zr senin zerinde bir Peygamber, bir sddk ve iki ehdden baka kimse yoktur! buyurmad m?

- Vallahi doru sylyorsun. Aynen yle oldu. Fitneden koru Hazret-i Osman, Allah ekber diye tekbr ald. Sonra: - hid olun ki, ben ehdim, buyurdu. Bu srada, sler duvar atlayarak ieri girdiler. Hazret-i Osman

Kurn- kerm okurken, saldrp ehd ettiler. Son nefesini verirken yle dua etti:

- Y Rabb, mmet-i Muhammedi, tefrikadan, fitneden koru! Bunu defa tekrarlad. Eshb- kirmn byklerinden Abdullah bin Selm hazretleri anlatr: Muhsara esnsnda, Hazret-i Osmann yanna gittim. Bana unu

anlatt: Bu gece rymda, u pencereden Resl-i ekrem efendimizi grdm.

Aramzda u konuma geti: - Osman seni muhsara ettiler yle mi? - Evet y Reslallah!


30

- Seni susuz braktlar yle mi? - Evet y Reslallah! ftr bizimle yap Bunun zerine Reslullah efendimiz bana bir bardak su verdi. Ve

ben bu suyu itim. Gsmde soukluunu hl duyuyorum. Bana buyurdu ki:

- stersen seni onlara galip getirelim veya istersen iftr bizim yanmzda yap!

- Y Reslallah, ben sizin yannzda iftr etmeyi terch ederim. Abdullah bin Selm hazretleri, Hazret-i Osmann yanndan ktktan

sonra isynclara dedi ki: - Tarihte ldrlen her peygamber iin yetmi bin asker

ldrlmtr. ldrlen her halfe iin de onbe bin kii ldrlmtr. Gelin bu iten vazgein! Yoksa hirette bunun cezsn ok iddetli olarak ekeceksiniz! Ayrca Hazret-i Osmann zerinizde ok hakk vardr.

Fakat sler szn dinlemediler, ayrca kendisine hakret ettiler. Hazret-i Osman, bir ocuu doduu zaman, onu yedinci gn

kucana alrd. Kendisine bunun sebebi sorulduunda u cevab verdi. - Kalbime onun sevgisinin dmesini istiyorum. Eer lrse

gstereceim sabr ve metnetten dolay alacam sevb daha byk olur.

Bire yediyz verene verdik Bir defasnda Mednede ktlk vard. O srada Hazret-i Osmann

amdan yz deve yk buday kervan gelmiti. Eshb- kirm satn almak iin yanna gittiler. Hazret-i Osman dedi ki:

- Sizden daha iyi alcm var ve sizden daha fazla veren var, ona vereceim.

Eshb- kirm durumu Hazret-i Eb Bekire bildirip dediler ki: - Ktlk zamannda byle yapmas uygun olur mu? Hazret-i Eb Bekir buyurdu ki: - Hazret-i Osman Reslullahn dmd olmakla eref kazanmtr ve

Cennette onun arkadadr. Siz onun szn yanl anladnz, beraber gidelim.

Hazret-i Eb Bekir, Hazret-i Osmann yanna gidip durumu anlatarak buyurdu ki:

- Y Osman, Eshb- kirm senin bir szne zlmler. Hazret-i Osman u cevab verdi: - Evet ey Reslullahn halfesi, onlardan iyi alc olan, bire yediyz


31

veriyor. Onlar bire yedi veriyor. Biz bu buday bire yediyz verip alana verdik.

Bundan sonra yz deve yk buday Mednede bulunan fakrlere, Eshb- kirma bedava datt. Yz deveyi de kesip fakrlere yedirdi. Hazret-i Eb Bekir bu ie ok sevinip, Hazret-i Osmann alnndan pt.

Aliyyl Mrteda Allahn arslan ve Reslullahn dmd. Halifelii devrinde zuhur eden fesatlarla mcadele ettiinden,

skun ve huzur bulamamtr. Hkumet idaresinde Hazret-i merin yolunu tutmutur. Her iin emniyet ve istikamet dairesinde yaplmasna alr, halka efkat gsterirdi. Her tarafta askeri birer merkez vcude getirmiti.

Hakknda bir ka ayet-i kerime nazil olup, pek ok hadis-i erifle medhedildi. Ehl-i snnetin gzbebei, evliyann reisi, kerametler hazinesidir. Adalet, ilim, cmertlik, merhamet ve dier yksek faziletleri kendisinde toplamtr. Peygamber efendimiz Hazret-i Aliye cmertlerin sultan manasna Sultan-l-eshiya buyurmulardr.

Buday benizli, orta boylu, uzun gerdanl, gler yzl, iri siyah gzl, geni gsl, iri yapl ve sk sakall grne sahib olan Hazret-i Ali, ilim ve amel bakmndan en yksek derecede idi. Allah korkusundan devaml alard. Namaza durunca, alem alt-st olsa, haberi olmazd.

Hazret-i Ali'nin Hazret-i Fatma'dan Hasan, Hseyin ve Muhsin adnda 3 erkek, Zeyneb ve mm Glsm adnda iki kz olmutur. Hazret-i Fatma'dan sonra evlendii hanmlarndan 15 erkek, 16 kz ocuu olmutur.

Hazret-i Ali, fevkalade beli ve fasih konuurdu. Peygamber efendimizden sonra, onun derecesinde beli hutbe okuyacak bir bakas yok idi. Arap lisannn ilk kaidelerini koyan odur. Bu sebeple Kuran- kerimin lisanna herkesten ok aina idi. Devaml Peygamber efendimizin yannda bulunmas ve onun feyizli nurlarna ilk kavuanlardan olmas sebebiyle Kuran'n hkmlerini en iyi bilen o idi. Tefsire dair birok rivayetler bildirmitir. Bilhassa ayetlerin ini sebepleri konusunda birok rivayetleri vard. Bu konuda buyuruyor ki:

-Sorunuz, bana ne sorarsanz, size cevabn veririm. Allahn kitabn bana sorunuz. Vallahi bir ayet yoktur ki, ben onun gecede mi, gndzde mi, krda m, dada m nazil olduunu bilmiyeyim.

Bu sebeplerden dolay, hakknda birok rivayet olup, anlalmas g meselelerde, onun rivayeti tercih edilmitir. Hacc- Ekberin kurban bayram olduuna dair olan rivayeti gibi.


32

Hazret-i Ali, Ehl-i beytten olmas sebebiyle, Peygamber efendimizin snnetine herkesten daha fazla vakft. Bu hususta herkesin mracaat kapsyd. Bizzat Resulullah efendimizden duyarak yazd bir hadis sahifesi vard. Bu sahife, Sahifet Ali bin Ebi Talib adyla 1986da yaynlanmtr. Kendisinden 586 hadis-i erif bildirilmitir. Bunlardan 20 tanesi hem Buharide, hem de Mslimde bulunur. Bundan baka 9 hadis-i erif Buharide, 15 hadis Mslimde, tamam da Ahmed bin Hanbelin Msned adl kitabnda vardr.

Hazret-i Ali, Eshab- kiramn en byk fkh limlerindendi. Halledilemeyen mevzular ona havale edilirdi. Hatta Hazret-i mer buyurur ki:

-ayet Hazret-i Ali olmasayd, mer helak olurdu. Fkha dair bildirdii hkmler, Mevsat Fkh Ali bin Ebi Talib adyla

yaynlanmtr. Hazret-i Alinin hikmetli szleri birok kitaplarda toplanmtr.

Bunlardan Emsal mam Ali, Gurer-l-Hikem ve Drer-l-Kilem adl eserler baslmtr. Bu kitaplardaki szlerinde Hazret-i Ali buyuruyor ki:

Affetmek fazlettir. Kararl olmak met'dr, sahip olunan maldr. Kararsz olmak ise zyi olmaktr. Doruluk emnet, yalanclk hynettir. nsf rahatlk, er kstahlktr. Emnete hynet etmemek, mndandr, gler yzllk ihsndandr. Doruluk kurtarr, yalan felkete srkler. Kanat insan zengin yapar, yerinde kullanlmayan zenginlik azdrr. Dnya aldatr, ehvet kandrr. Lezzet oyalar, nefsin arzular alaltr. Hased ypratr, nefret kertir.

Akll kimse, gnhlarn tvbe ile rtendir. Cmert, ktlk yapana iyilikle karlk verendir.

lim; gzel bir mrs, genel bir ni'mettir. nsaf, ihtilf giderir, lfeti getirir.

Adlet; mnn badr, ihsnn birletii noktadr ve mnn en yksek mertebesidir.

lim; sz, iine uygun olandr. lim ilme doymaz. Hikmet; aklllarn bahesi, ermilerin mesresidir, gezinti yeridir. Akll; ehvetten uzaklaan, hreti dnya ile deimeyendir. Akll,

yalnz ihtiyc kadar ve delille konuur, sdece hretinin slh iin alr. Akll, gnhlardan saknr, ayplardan uzak durur. Cmertlik gnhlar siler, kalblere sevgi eker.

Chil; dayakla uslanmaz, nashatlerden payn almaz. lim; insan akla gtrr, kim ilim renirse akllanr. lim; rhu ihy

eder, diriltir. Akl aydnlatr, cehleti ldrr. Zulm; ayaklarn kaymasna, ni'metin yok olmasna, milletlerin


33

helkine sebep olur. Gerek m'minin sevgisi, kzmas, bireyi almas, yapmas ve terki,

hep Allah iin olur. Kmil m'min gizli kr eder, belya kar sabr eder, md hlinde

iken bile korkar. Akll kimse, ibdetle, nefsin arzusuna kar gelendir. Chil

kimse, gnh ileyerek nefsin arzusuna uyandr. Allaha kavumak, kt insanlardan uzak durmakla olur. htirasl kimse, btnyle dnyaya mlik olsa bile yine fakrdir. Doruluk, slmn direi, mnn desteidir. Allahn azbndan korkmak, mtteklerin, takv sahiplerinin nindr. Dnin ess, emneti yerine vermek, sznde durmaktr. Hased eden dim hastadr, cimri insan, dim fakrdir. Baa kakan, nefret ateini krkler. Kanatkr olmak, boyun eme zilletinden daha hayrldr. Olgunluk eyde gereklidir: Musbetlere sabr, isteklerde arya

kamamak ve istiyene vermektir. Yumuaklk, durulmay abuk salar ve zor olan eyleri kolaylatrr. lim, chili hemen tanr, nk daha nce o da childi. Chil limi

tanmaz, nk daha nce lim deildi. Akl ve ilim, birbirinden ayrlmayan ve zt olmayan iki karde gibidir. mn ve hay, birbirinden kopmayan bir btndr. mn ve ilim, ikiz karde ve birbirinden ayrlmayan arkada

gibidir. fke, tututurulmu bir ate gibidir. Her kim ki fkesine hkim olursa,

onu sndrr ve her kim onu salverirse, ilk yanan kendisi olur. Ahmaklk, dermn bulunmayan bir dert, ifs olmayan bir

hastalktr. Allah iin karde olanlarn sevgisi, sebebi dim olduu iin devam

eder. Dnya iin karde olanlarn sevgisi, sebebi devam etmedii iin, ksa srer, bir an gelir son bulur.

Akll, sustuu vakit tefekkr, konutuu vakit zikir eder, bakt vakit de ibret alr.

Kendisi amel etmeksizin Allah yoluna aran kii, oksuz yaya benzer.

Skt, sana vakar kazandrr ve seni zr dileme zahmetinden kurtarr.

htiras, gfillerin kalbinde eytanlarn sultndr. Hasedcilerin en ehveni, hased ettii kiinin elindeki ni'metlerin yok

olmasn ister.


34

lim, insan Allahn emrettii eylere gtrr, zhd ise o eylere eriilmesini kolaylatrr.

Korkaklk, ihtiras ve cimrilik, Allaha kar kt zannn bir araya getirdii kt arkadalardr.

Mal, harcand kadar shibine ikrmda bulunur. Kiinin yapt cimrilik kadar ona ihnet eder.

Fakh yle biridir ki, insanlar Allahn rahmetinden mitsizlie drmez ve onlar Allahn rahmetinden yz evirtmez.

Mal ve ocuklar, dnya haytnn znetidirler. Slih amel de, dnyadan hrete gtrlen mahsldr.

Allah iin seven bir karde, en yakndan daha yakn, anne ve babalardan daha merhametlidir.

Amel eden chil kii, yoldan baka yerde yryen gibidir. Bu yry ona, ihtiycndan uzaklamaktan baka birey kazandrmaz.

nsan, sz ile tartlr veya ii ile deerlendirilir. Seni znet ynnden ar getirecek eyi syle ve kymetini artracak eyi yap.

Yalanc, sznde suludur, isterse delli kuvvetli ve az lf yapan biri olsun.

stire, danma sana rahatlk, bakasna yorgunluktur. Dnya m'minin hapishnesi, lm hediyesi, Cennet de varaca

yerdir. Dnya kfirin Cenneti, lm korkulu r'ys, Cehennem de varaca

son duraktr. Allaha tatle uramak en krl i, doru konuan dil ise, en

gzelidir. Gaddarlk, herkes iin kt bir eydir. an, eref shibi ve byk

ztlar iin daha irkindir. Takv, dni slh, nefsi muhfaza eder ve mrvveti ssler. Akll; alak dnyadan el eken, Cennet-i a'lya gz dikendir. Sabr en gzel huy, ilim en erefli ss eyasdr. Kalblerin gafletine, gzlerin uyank olmas fayda vermez. Skntya dmeden nce emniyet tedbirini alan kimse, ayan

salam yere basm olur. Sabr, insann bana gelene katlanmas demektir. Onu kzdrana

kar da kendisine hkim olmaktr. Korku kaderi deitirmez, yalnz sevbn yok olmasna sebep

olur. htiras, rzk artrmaz. Krl olan, dnyay hretle deitirendir. Cimri, dnyada kendi nefsine cmert davranmaz, btn maln


35

mrslara vermeye rz olur. Mal, shibini dnyada ykseltir, hrette alaltr. Hased, bir dert ve hastalk olup, hased eden veya olunan helk

olmadka resi bulunmaz. Gnhlar birer dert olup, devs istifrdr. Sabr iki ksmdr: Sevmediin eye sabretmek ve sevdiin eye

sabretmek. Sabr, en gzel mn kisvesi ve insanlarn en erefli ahlkdr. ek ,phe, yakni bozar, mn yok eder. Mrvvet; insann, kendisini lekeleyecek eylerden kanmas

ve gzellik kazandracak eylere yaklamasdr. Cmertlik ve cesret, erefli maksatlar olup, Allah tel bunlar

sevdii ve denedii kiilere ihsn eder. Skntya kar sabr etmek, bolluk nndaki fiyetten daha efdaldir. Akll, iyiliklerini canlandran, ktlklerini ldrendir. Tl-i emel, fazla yaama arzusu, serb gibidir, bunu gren su sanp

aldanr. yilii tamamlamak, yeniden balamaktan daha hayrldr. Kendi nefsinden rz olan, aldanmtr. Ona gvenen, marr ve

yolunu armtr. Gerek dost, aybn grp nashat eden, gybnda seni koruyan ve

seni kendisine terch edendir. Ahmaklk; hereyi fuzliymi gibi hie saymak ve chil insanlarla

arkadalk kurmaktr. Allah iin dost olan, kiiye doru yolu gsteren, fesattan uzaklatran

ve ibdetlerinde yardmc olandr. lim, maldan daha hayrldr. lim seni, sen de mal korursun. Fazlet; ok mal ve byk ilerle deil, gzel kemliyet ve hayrl

ilerle olur. slmiyet, teslimiyettir. Teslimiyet, yakndir. Yakn, tasdktir.

Tasdk, ikrrdr. krr, eddr, yerine getirmektir. Ed ise ameldir. Fazlet, en iyi maldr. Cmertlik, en gzel mcevherdir. Akl, en gzel

znettir. lim, en erefli meziyettir. Adlet, halkn dirlii ve dzeni, idrecilerin ss ve gzelliidir. Akll kimse; dilini kt sz ve gybetten koruyan, m'min; kalbini ek

ve pheden temizleyendir. yilikle emretmek, insanlarn en fazletli amelleridir. ffet; nefsin koruyucusu ve kinlerden paklaycdr. Sabr iki ksmdr; belya sabr iyi ve gzeldir. Bundan daha gzeli,

harmlara kar sabrdr.


36

Harmlardan ekinmek, aklllarn n, ereflilerin tabiatndandr. Allah korkusundan dolay gz ya dkmek, kalbi nrlandrr. Tekrar

gnh ilemekten insan korur. Yapt gnh bir ile nmek, o gnh yapmaktan daha ktdr. rifin, yz nr ve tebessm, kalbi korku ve hzn doludur. Dnya; gzel, aldatc ve geici bir serb, abuk yklan bir

dayanaktr. Sevgi, kalblerin birbirine yaknlamas ve rhlarn nsiyetidir. Yumuaklk, fke ateini sndrr. Hiddet ise fke ateini krkler. M'min, baktnda ibret alr. Bir ey verilirse, kr eder.

Musbet ve belya urayacak olursa, sabr eder. Konuacak olursa, Allah tely hatrlatr.

Akl, m'minin dostu; ilim, vezri, sabr, askerlerinin komutan ve amel ise silhdr.

mn ile amel, ikiz karde olup, birbirinden ayrlmazlar. Hased edenin sevgisi szlerinde grlr. Kinini ilerinde gizler. Ad

dost, fiili dmancadr. Yumuak bal olanlar; en sabrl, derhal affedici ve en gzel huylu

olan kimselerdir. Allah teldan hay etmek, insan Cehennem azbndan korur. Gaflet, insana gurr getirir, helke yaklatrr. M'min, dnyaya ibret gz ile bakar. htiyc iin karnn

doyurur. Dnyadan konuulduu vakit, nefret ve tenkid kula ile dinler.

Fazlet, gc yettiinde affetmektir. Hay ve cmertlik, ahlklarn en efdalidir. Kt insan, hi kimseye iyi zan beslemez. nk o, herkesi

kendisi gibi grr. Kmil olan kimse, akl, arzu ve isteklerine galip gelendir. Sz il gibidir. Az faydal, ou zararldr. Talh Bin Ubeydullah lk Mslman olanlardan. Hazret-i Talh bin Ubeydullah, Reslullah efendimizin; "Talh ve Zbeyr, Cennette komularmdr" hads-i erifiyle

medhedilen sahbidir. Hazret-i Talh, ticretle urat iin sk sk Mekke dna kard.

Bu seyhatlerinden birinde am yaknlarnda Busra kasabasnda bir panayra gelmiti. Burada bir rhip;

- Panayra gelenlere sorun; ilerinde Mekke'den gelen var m? diye


37

seslendi. Talh bin Ubeydullah: - Evet, ben Mekkeliyim, dedi. - Ahmed zuhr etti mi? - Ahmed kimdir? - Abdullah bin Abdlmuttalib'in oludur. Oras O'nun zuhr

edecei ehirdir. O, peygamberlerin sonuncusudur. Kendisi Harem-i eriften karlacak, hurmalk, talk ve orak bir yere hicret edecektir.

Olan bir ey var m? Rhibin szleri Hazret-i Talh'nn kalbine yer etti. Acele Mekke'ye

geldi ve; - Olan biten bir ey var m? diye sordu. - Evet var. Abdullah'n olu Muhammed-l-emin, peygamberliini iln

etti. Eb Bekir de ona uydu, dediler. Bunun zerine doruca Hazret-i Eb Bekir'in yanna gitti. Ona: - Sen Muhammed aleyhisselama tbi' mi oldun? diye sordu. Hazret-i

Eb Bekir: - Evet, tbi oldum. Sen de hemen O'na git, huzruna gir,

kendisine tbi ol! nk O, Hak ve geree da'vet ediyor, dedi. Bunun zerine Talha bin Ubeydullah, rhibin sylediklerini anlatt.

Sonra birlikte Reslullaha gidip, Mslman oldu. Rhibin szlerini Peygamber efendimize de anlatt. Reslullah efendimiz tebessm ettiler.

Talh bin Ubeydullah, Mslman olduu zaman, en yakn akrablar dhil olmak zere Mekke mriklerinden ok ikence grd. Evine hapsedildii gibi, a ve susuz brakld. Kardei Osman da, onun vstasyla mn etmi, bu ikencelere o da tbi tutulmutu. Hele namazlarn ed edecekleri zaman ektikleri sknt ve kendileri rev grlen ikence, tahamml mmkn olmayan cinstendi.

Nevfel bin Huveylid bin Adeviyye, adamlar ile birlikte Hazret-i Eb Bekir ve Hazret-i Talh'y yakalayarak iple baladlar ve ikence yaptlar. Teymoullar da onlara ship kmad. Bu hdiseden dolay Eb Bekir ve Talh'ya bitiikler mnsna gelen karnn dendi.

Dnimden dnmem Hazret-i Me'sd bin Hr, grd bir hdiseyi yle nakleder: Saf ile Merve arasnda dolarken, elleri boynuna bal ve kalabalk

bir grup tarafndan tkib edilen bir delikanl grdm. Etrfndakilere dedim ki:

- Bu kimdir, hangi suu iledi de byle baladnz? - Bu Talh bin Ubeydullah'dr. Atalarnn yolundan sapt. - Ya u kadn kim ?


38

- Onun annesi Sa'ba binti Hadram'dir. Talh bin Ubeydullah, btn bu akl almaz skntlara gs geriyor: - Beni ldrseniz de dinimden asla dnmem, diye karlk

veriyordu. Peygamber efendimiz, Hazret-i Eb Bekir'le, Medine-i mnevvereye

hicret buyurduu zaman, Hazret-i Talh ticret iin am'a gitmi ve dnerken Medne'ye uramt. Peygamber efendimizin orada olduunu renince, kervandaki mallardan vazgeip Medne'de kald. ilesini de getirterek muhcirnden oldu.

Uhud sava Uhud'da; Eshb kirm, Peygamberimizin etrfnda toplanmlar,

canlarn siper edip O'nu muhfazaya alyorlard. Hazret-i Talh bin Ubeydullah da bunlar arasnda olup, Reslulahn yanndan ayrlmamt.

Uhudda Mslmanlar birara aknlk iinde bulunup daldklar zaman, sevgili Peygamberimiz;

- Ey Allahn kullar bana doru geliniz! Ey Allah'n kullar bana doru geliniz! buyurarak seslenince ancak otuz sahb gelebilmiti ve Peygamber efendimiz mrikler tarafndan tammen kuatlmt.

Mriklerin iyice yaklatklar bir srada, Peygamberimiz; - unlar kim karlar, kim durdurur? buyurdu. Herkesten nce... Talh bin Ubeydullah hazretleri; - Ben Y Reslallah! deyip ileri atlmak istedi. Peygamber efendimiz; - Senin gibi daha kim var? buyurdular. Medneli sahblerden biri; - Y Reslallah! Ben! diyerek izin istedi. Sevgili Peygamberimiz; - Haydi, sen karla! buyurunca Medneli Sahb ileri frlad ve

mriklerin zerine atld. Eine rastlanmadk kahramanlklar gsterdi. Bir ka mnsz ldrdkten sonra ehdet erbetini iti.

Resl-i ekrem efendimiz, yine; - unlar kim karlar, kim durdurur? buyurdular. Herkesten nce yine Talh hazretleri: - Ben Y Reslallah! diyerek ileri kt. Peygamber efendimiz; - Senin gibi daha kim var? diye sorunca, Ensardan bir mbrek; - Ben karlarm y Reslallah! dedi. - Haydi onlar sen karla! O da mriklerle arpa arpa ehid oldu. Bu ekilde Peygamber efendimizin o anda yannda bulunan btn

sahbler vurua vurua ehdete erdiler. Kintn sultn efendimizin o


39

anda yannda Talh bin Ubeydullah hazretlerinden baka kimse kalmamt.

Hazret-i Talh, Reslullaha bir zarar eriir diye endie ediyor, drt bir tarafa kouyor, kfirlerle kyasya arpyordu. Onun bu kadar seri kl sallamas, bir anda Reslulahn her tarafndaki dmana karlk vermesi, ok, kl darbelerine vcdunu kalkan yapmas, eine rastlanmayacak bir hdiseydi.

Hazret-i Talh, pervne gibi dnyor, kendisine deen kl darbelerine hi aldrmyordu. Dilei, Kintn sultnn korumak, bu uurda dier kardeleri gibi ehd olmakt. Vcdunda yara almayan yer kalmamt, elbisesinde kandan baka bir ey grnmez olmutu. Fakat o, buna ramen drt bir tarafa yetiiyordu.

Sevginin ireti Mriklerden ok keskin nianc, attn vuran Mlik bin Zbeyr adl

bir oku vard. Bu mrik Peygamber efendimize nian alp bir ok att. Reslullaha doru gelen bu oka, baka hi bir ekilde kar koyamyacan anlayan Hazret-i Talh, elini aarak oka kar tuttu. Ok elini paralad.

Hazret-i Talh'nn atlan oka kar elini tutmas, candan ok telere ykselmi akn, kemle gelmi bir mnn, muhabbet ile dolu bir kalbin, anlatlamyan bir sevginin fiili olarak ortaya kmasdr.

Uhud savanda mriklerin saldrd ve Reslullah efendimiz ve Talha bin Ubeydullah'n yannda kimse kalmad anda, Hazret-i Eb Bekir ve Sa'd bin Eb Vakks hazretleri, Resl-i ekrem efendimizin yanna yetitiler.

Yiitlerin efendisi Hazret-i Talh da bu arada kan kaybndan scak topraa dp bayld. Her yeri kl, mzrak ve ok darbeleriyle delik deikti. Altm alt byk yaras saylamayacak kadar da kk yaras vard.

Yzne su serptiler Sevgili Peygamberimiz, Hazret-i Eb Bekir'e, hemen Hazret-i

Talh'ya yardma komasn emrettiler. Eb Bekr-i Sddk, Hazret-i Talh'nn aylmas iin mbrek yzne su serpti. Talh bin Ubeydullah hazretleri aylr aylmaz;

- Y Eb Bekir! Reslullah nasl? - Resulullah iyidir. Beni O gnderdi. - Allah telya sonsuz krler olsun. O sa olduktan sona her

musbet hitir. O srada bir ka sahbi daha yetiti. lemlerin efendisi, Hazret-i

Talh'nn yanna terf ettiler. Yaral mchid, sevincinden alad.


40

Peygamber efendimiz, onun vcdunu mesh ettikten sonra, ellerini ap; - Allahm! Ona if ver, kuvvet ihsn eyle! diye dua buyurdular. Resl-i ekrem efendimizin bir mu'cizesi olarak, Hazret-i Talh sapa

salam ayaa kalkt ve tekrar dmanla harbetmeye balad. Sevgili Peygamberimiz onun iin buyurdu ki;

- Uhud gn, yer yznde samda Cebril'den, solumda Talh bin Ubeydullah'dan baka bana yakn bir kimsenin bulunmadn grdm. Yeryznde gezen Cennetlik bir kimseye bakmak isteyen, Talh bin Ubeydullah'a baksn!

Yine Uhud'da bni Kmia kfiri Peygamberimizi ldrmeye yemin etmi idi. Heryerde Reslullah aryordu. Peygamberimizin zerinde iki zrh vard. Banda da mifer bulunuyordu. bni Kmia Resulullaha klc ile saldrd. Kl darbesi ile Reslullahn mbrek omuzlar yaraland. Dier bir saldr neticesinde Reslullah efendimiz, Eb mir tarafndan kazlan ukura dt. Miferinin iki halkas mbrek yzne batt. lk yetien Ali bin Eb Tlib oldu. Talha bin Ubeydullah ile birlikte ukurdan kardlar.

Peygamber efendimiz bundan sonra Uhud dandaki kayala kp dinlenmek istediler. Fakat ok yorgun idiler. Hazret-i Talha:

- Y Reslallah! Ben sizi kartaym, diyerek, hemen yere kt. Peygamber efendimizi srtna alp kayala kadar kard. O zaman Resl-i ekrem efendimiz buyurdu ki:

- Talha Reslullaha yardm ettii zaman Cennet ona vcib oldu. Talh bin Ubeydullah, Uhud Harbi'nden Mekkenin fethine kadar

geen sre iinde yaplan btn savalara katld. Ayrca Hudeybiye'de B't- Rdvn'da ve Huneyn savalarnda bulundu.

Feyyz lakabn ald Tebk gazvesinden herkes elinden gelen gayretle orduyu techiz

etmek, (donatmak) iin urarken, o da, herkesle yarrcasna, varn younu nesi varsa sarfetmi, bundan dolay, Feyyz lakabn almtr.

Hazret-i Eb Bekir'in hilfeti zamnnda da btn savalara katld. Hazret-i Eb Bekir hastalandnda, yerine kimin halfe olacan Hazret-i Talh ile istire etmi ve o da ;

- Hazret-i mer bu makma en ok lyk olan zttr. Cenb- Hak sana; "Mslmanlarn iini kime terk ettin?" derse, ak bir alnla ve msterih olarak; "Hazret-i mer'e braktm" dersin, diye tavsiyede bulunmutu.

Talh bin Ubeydullah, Hazret-i mer zamnnda ra meclisi yesi idi. Halife mer her hususta onun re'yine mrcaat ederdi. Hazret-i mer'in vefat etmeden nce halfe seilmek zere aday gsterdii alt


41

zttan birisi de Talh bin Ubeydullah'dr. Talh bin Ubeydullah, Cemel vak'asnda ehid oldu. Hazret-i Ali harp

meydann gezerken, Hazret-i Talh'y lenler arasnda grnce, zld ve ok alad. Kucana ald. Yzndeki topraklar sildi ve;

- Ey Talh! Semnn yldzlar altnda seni topran zerinde serili grmek bana pek ar geldi ve beni kalbimden vurdu. Keke yirmi yl nce lseydim, buyurdu. Namazn kendi kldrd.

Bana eziyet veriyor Veftndan yirmi yl sonra kz ie, bir gece r'ysnda babasn

grdnde; - Y ie! Kabrimin bir tarafndan szan su bana eziyet veriyor, beni

buradan kar da baka yere defnet, diye tenbih buyurdu. Bunun zerine kz ie! ok zld ve akrablarndan bzlarn

alarak kabr-i erifini atlar. Szan sudan dolay vcdunun bir taraf hafif yeillenmi, dier yerleri yeni defnedilmi ve bir klna dahi zarar gelmemi buldular ve bir baka kabre naklettiler.

Hazret-i Talh, Eshb- kirmn en stnlerinden olup kavuamad fazilet sdece Hulef- ridin derecesi olmutur. Peygamber efendimiz buyurdu ki:;

- Yeryznde Cennet'lik bir kimse grmek isteyen, Talh bin Ubeydullah'a baksn!

Hazret-i ie anlatr: Bir gn Eb Bekir-i Sddk Reslullahn yanna girmiti. Reslullah

ona; - Y Eb Bekir! Sen, Atk ya'n Allah telnn Cehennem'den

zd ettii kiisin, buyurdu. Ondan nce nce kimseye byle Atk ismi verilmemiti.

Sonra Talh bin Ubeydullah iiri girdi. Reslullah efendimiz ona da buyurdu ki;

- Ey Talh! Sen de ehd olmay bekliyenlerdensin. Hazret-i Talha, Zi'l-Karde gazvesinde mchidlerin susuz

kalmamas iin kuyu satn alp onu m'minlere vakfetmi idi. O zaman kuyu satn almak ve vakfetmek ok byk mertlikti. Z'l-Usra gazvesinde ise savaa katlanlar tek bana doyurmutur.

Gnlk geliri bin altn idi. kszleri gzetir, fakirlerin ihtiyalarn grr, birelere yardm eder. Muht olanlara para verirdi. Teymoullar'nn btn muhtalar, onun yardmlar altnda idi. Hazret-i Talh, bunlarn dullarn evlendirir, borlularnn borlarn derdi.

Bir gn bir Bedev, Hazret-i Talh'ya gelip, akrablk iddiasnda bulunarak yardm istedi. Hazret-i Talh akrablk bann ok nemli


42

olduunu syleyerek, bir arzisi bulunduunu istedii takdirde onu almasn, veya satp parasn vermeyi teklif etti. Bedev, parasn almak isteyince, arziyi Hazret-i Osman'a satp parasn Bedevye verdi.

Ahlkn bilirim Eshb- kirmdan bir ok zt, mmi Ebn hatunla evlenmek iin

teklifte bulunmulard. Fakat o hi birisini kabl etmedi. Talh bin Ubeydullah, teklifte bulununca kabl etti. Sebebi sorulduu zaman;

- Onun ahlkn bilirim. Evine girerken gler yzle girer, evinden karken mtebessim kar, Kendisinden istenildiinde verir, kendisine bir iyilik yapld zaman teekkr eder. Bir kusr grnce affeder, diye cevap vermi ve onunla evlenmiti.

Hazret-i Talh ticretle ve ziratle megl olup, byk iftlik shibi idi. Kendisinin Hayber'de ve Irak'ta ok arzileri vard. Byle byk bir zenginliin iinde bulunmasna ramen, gyet az yer, israf etmez ve isrf edenleri sevmezdi.

Zbeyr Bin Avvm Cennetle mjdelenenlerden. Hazret-i Zbeyr, Peygamber efendimizin halas olan Hazret-i

Safiyyenin oludur. lk Mslmanlardandr. Cennetle mjdelenen on kiiden biridir.

mn ettii vakit, amcas ok kzmt. Dinden dnmesi iin, kendisini atee sokup kartyordu. Amcasnn, "Daha fazla inat etme, atalarnn dnine dn" teklifine kar diyordu ki:

- Asl kfre dnmem! Allah birdir. Fayda veya zarar olmayan putlara tapmam. L ilhe illallah Muhammedn Reslullah.

Bylece, yaplan btn ikencelere byk bir sabr ve metnet gsteriyordu.

Allah sizi yine toplar mn edenler oaldka, mrikler, korkularndan Mslmanlara

akla hayle gelmedik ikenceler yapyorlard. Peygamber efendimiz, bu dayanlmayacak ikenceleri grnce buyurdu ki:

- Siz bri yeryzne daln! Yce Allah, sizi yine toplar. Eshb- kirm sordular: - Y Reslallah nereye gidelim? - Habe lkesine gitseniz iyi olur. Habe lkesinde kimse zulme

uramaz. Oras doruluk yurdudur. Allah tel sizi belki orada ferahla kavuturur.

Bunun zerine, ilerinde Zbeyr bin Avvm hazretlerinin de bulunduu 15 kiilik bir kfile Habeistana hicret etti. Habe meliki


43

Neca kendilerini ok iyi karlad. Orada rahat bir ekilde yaadlar. Nec de daha sonra Mslman oldu.

Hazret-i mm Seleme anlatr: "Biz Habeistanda huzur iinde yaarken, bir grup Habeli Neci'ye

isyn ederek saltanatn elinden almak istedi. Bunlarn Necye stn gelmesinden korkuyorduk. nk bunlar, bize hayat hakk tanmazd.

Nec de bunlarn zerine yrd. Sava, Nil nehrinin br tarafnda oluyordu. Durum ok kritikti. Necnin glip gelmesini istiyorduk. Eshbdan bazlar dediler ki:

- Kim sava cephesine gidip, bize haber getirir? Hazret-i Zbeyr bin Avvm cevap verdi: - Ben giderim! - Peki, sen git! Hazret-i Zbeyr bu srada, Mslmanlarn ya en gen olan idi.

Hazret-i Zbeyr bin Avvma bir su tulumu iirdiler ve gsne astlar. Sonra Nilin zerinde yzd ve ordularn karlat Nilin teki tarafna geti. Onlarn yannda hazr bulundu.

Mjde, Nec zafere eriti! Biz ise, Necnin dmana glip gelmesi ve memleketinin banda

kalmas iin, Allah telya dua ettik. Biz durumun ne olacan merakla beklerken, Hazret-i Zbeyr uzaktan grnd. Kouyordu. O elbisesiyle iret ediyor ve yle sesleniyordu:

- Mjde, Nec zafere eriti ve Allah tel, onun dmann helk etti ve ona memleketinde kalmaya kudret verdi.

O zamana kadar byle sevindiimizi hatrlamyorum. Nec, Allah telnn izniyle o kfiri malup ederek sa slim

sarayna dnd. Reslullahn yanna gelene kadar, biz onun yannda gzel bir hayat srdk. Sonra Eshb- kirm, Mekkeden Medneye hicret edince, biz de Habeistandan Medneye hicret ettik."

Peygamber efendimiz Medneye hicret ettii zaman, Hazret-i Zbeyr bin Avvm, Ensrdan Kab bin Mlik ile karde yapt.

Peygamber efendimiz, Bedir muharebesinde Hazret-i Zbeyr bin Avvm, sa kanada kumandan tayin etti ve buyurdular ki:

- Meleklerin almetleri ve nianlar vardr. Siz de kendinize birer almet ve nian yapnz!

Sava iddetli geiyordu Bunun zerine Zbeyr bin Avvm hazretleri, bana sar bir sark

sard. Her iki taraf, btn gleriyle saldrya geti. Zbeyr bin Avvm anlatr: "Bedir gn, ben, mriklerden Ubeyde bin Sadle karlatm. O


44

batan ayaa kadar zrha brnm, gzlerinden baka bir yeri grnmyor ve at zerinde bulunuyordu. ocukluktan beri byk karnl olduu iin, kendisine, Eb Ztil Kir = Karn Babas denirdi. O, "Ben Eb Ztil Kirim! Ben Eb Ztil Kirim!" diye meydan okuyordu.

Elimdeki mzram hemen onun gzne sapladm. Ubeyde yklp ld. Ayam yanana bastm, olanca kuvvetimle mzram ekip kardm. Fakat mzramn iki taraf eilmiti."

Meleklerin de katld Bedir sava ok iddetli geiyordu. Peygamber efendimiz, durmadan Allah teldan yardm diliyor ve Ona yalvaryordu.

Hazret-i Zbeyrin Bedir harbi esnasnda gsterdii kahramanlk ok bykt. Vcudunda yaralanmadk bir yer kalmamt. byk kl darbesi almt. Bunlardan biri boynunda idi. Bedir muharebesi Mslmanlarn glibiyetiyle netcelendi. Bu savata, 14 Eshb- kirm ehd oldu. 70 mrik ldrld.

Mekkeli mrikler bu yenilgiyi unutamam, bir yl sonra tekrar Medneye hareket etmilerdi. Uhudda iki ordu yine karlat. Hazret-i Zbeyr bin Avvm ve Mikdd bin Esved, krime kumandasndaki svrileri karlayp, bozguna urattlar.

Zbeyr bin Avvm ve Mikdd bin Esved, biner svriye denk tutulurdu. Zbeyr bin Avvm hazretleri, mriklerin sancaktar olan Kilb ldrd ve yedi arkada ile Peygamber efendimizin yannda ehd oluncaya kadar ayrlmamak zere yemin ettiler.

Onu yere dr! Bu savan banda, Mekkeli mriklerden biri, arpmak iin er

diledi. Herkesin ekindiini, geri durduunu zannederek, dileini kere tekrarlad.

Bunun zerine Zbeyr bin Avvm, bana sar bir sark sararak meydana yrd. Birden devenin zerine srayp, kfirin boazna sarld. Deve zerindeki bu mcdele devam ederken, Peygamber efendimiz buyurdu ki:

- Onu yere dr! Zbeyr bin Avvm o mriki yere drd. stne kp, onu

ldrd. Peygamber efendimiz, bu hussta buyurdu ki: - Eer Zbeyr, onun karsna kmasayd, ben kacaktm. Uhud savanda mriklerin okular, Peygamber efendimizi ok

yamuruna tutunca, Eshb- kirm, Peygamber efendimizi ortalarna aldlar. Atlan oklar Peygamber efendimizin sandan solundan geiyor, ya nne dyor veya stnden ap geiyordu. Zbeyr bin Avvm ve arkadalar, Peygamber efendimizin etrafnda pervane gibi dnerek,


45

gelen oklara ve kllara vcutlarn siper ettiler. Hamdolsun iyidir Pek ok Eshb- kirm arpa arpa ehd oldu. Dman

gerilemi, zafere yaklalmt. Zafer sevinciyle bir ksm Sahbenin terkettikleri yerden, dman svrileri saldrya geti ve Peygamber efendimize kadar sokuldular. Peygamberimiz yaraland. Eshb- kirm hemen toparland ve netcede sava tekrar Mslmanlarn lehine dnd.

Uhud sava bitmiti. Peygamber efendimizin vefat ayias Medneye ulanca, Peygamber efendimizin halas Safiyye hatun hemen Uhuda hareket etti. Uhud meydanna gelince, olu Zbeyri ve Hazret-i Aliyi grp, nce Reslullahn hlini sordu. Hazret-i Ali, "Hamdolsun iyidir" deyince, ferahlad. Fakat Hazret-i Safiyye, "Onu bana gster" deyince, Hazret-i Ali, Peygamber efendimizi gsterdi. Peygamberimiz yaral idi. Peygamberimizin sa olduuna kretti.

Hazret-i Safiyye, baba-anne bir kardei olan Hazret-i Hamzann durumunu da grmek istiyordu. Peygamber efendimiz Hazret-i Safiyyenin gelmekte olduunu grnce, Zbeyr bin Avvma buyurdu ki:

- Anneni geri evir, kardeinin cesedini grmesin. Zbeyr bin Avvm hazretleri, "Anneciim! Reslullah geri dnmenizi

emrediyor" deyince, Hazret-i Safiyye dedi ki: - Eer ona yaplan benim grmemem iin geri dneceksem, zaten

ben kardeimin cesedinin kesilip biildiini renmi bulunuyorum. Her skntya rzyz. Allah yolunda bundan daha beter olanlarna da rzyz. Sevbn Allah teldan bekliyeceiz. nallah sabredip, katlanacaz.

Hazret-i Zbeyr bin Avvm, durumu Peygamber efendimize bildirince, buyurdu ki:

- yle ise brak grsn! Hamza iin getirdim Hazret-i Safiyye, kardei Hazret-i Hamzann cesedinin yanna

oturup, sessizce alamaya balad. Bu srada, Peygamber efendimiz de sessizce aladlar.

Hazret-i Zbeyr bin Avvm anlatr: "Annem Safiyye binti Abdlmuttalib Uhudda yannda getirdii iki

hrkay karp dedi ki: - Bunlar, kardeim Hamza iin getirmitim. Hazret-i Hamzay kefenlediler ve Hazret-i Eb Bekir, Hazret-i mer,

Hazret-i Ali ve Hazret-i Zbeyr bin Avvm Kabre indirdiler. Ayn kabre, onun gibi ehd olan, Hazret-i Abdullah bin Cah da koydular."

Uhuddan dnte, Peygamber efendimiz yolda, mnfklardan Eb Azzel Cmehiyi yakalad. Reslullah efendimiz onu Bedirde esr etmiti.


46

Sonra onu lutfederek ldrmemiti. O, "Y Reslallah, beni brak" dedi. Reslullah efendimiz de yle buyurdu:

- Vallahi bundan sonra artk, sen ellerini okayp, Muhammede iki kere hle ettim diyemiyeceksin.

Zbeyr bin Avvm hazretleri, Allah yolunda kl syranlarn ilkidir. Bir gn, Peygamber efendimizin yaralandn zannedip klcn syrd. Doruca, Mekkenin yukar ksmnda bulunan Reslullahn yanna kotu. Peygamber efendimiz, kendisini byle yaln kl grnce, sordu:

- Ey Zbeyr! Ne var, nedir bu hlin? - Efendim, size bir zarar verdiler diye korktum, onun iin klcm

syrdm. Bir kii yok mu? Hazret-i Cbir bin Abdullah der ki: "Hendek gn i arlanca, Reslullah efendimiz bize, "Ben

Kureyzann tutum ve davrann renip gelebilecek bir kii yok mu? diye sordular. Zbeyr bin Avvm, "Ben gider, renip gelirim" dedi. Gidip, onlarn tutum ve davranlarn renip geldi.

ler yine arlanca, Reslullah efendimiz tekrar sordular: - Bize, Ben Kureyzann tutum ve davrann renip

gelebilecek bir kii yok mu? Yine Zbeyr bin Avvm dedi ki: - Ben, gider, renir, gelirim. Gidip, onlarn tutum ve davranlarn renip geldi ve durumu

arzetti: - Y Reslallah! Onlar, kalelerini tmir ederken ve harp tlimleri

yaparken grdm. Ayrca, hayvanlarn derleyip toparlyorlard. Bunun zerine Reslullah efendimiz buyurdu ki: - Her Peygamberin bir havrisi vardr. Benim de havrim

Zbeyrdir." Ben Kureyza Yahudilerinin tutum ve davranlarn gzetlemek ve

renmek zere, Peygamber efendimizin gnderdii kiilerin ilki Hazret-i Zbeyr bin Avvm idi.

Hendek savanda da mrikler bozguna uradlar. Mednede oturan Yahudiler, Eshb- kirma arkadan saldrarak anlamay bozdular. Peygamberimiz de savatan sonra, onlar Medneden kardlar. Yahudiler Hayber kalesine toplandlar.

Peygamberimiz Hendek savandan sonra da Hayber zerine yrdler. Hayber'de, mehr Yahudi Cengveri Merhab, kaleden karak er diledi. Hazret-i Ali karak Merhab ldrd. Merhabn katlinden sonra onun olu Ysir, babasnn intikamn almak iin


47

meydana karak, "Bana kar gelecek var m" diye bard. Olum ehd mi oluyor? Hazret-i Zbeyr, hemen atn srerek onu karlad ve ikisi de iddetli

bir muhrebeye tututular. Olunun bu hareketini seyreden Hazret-i Safiyye, Resl-i ekreme yaklap sordu:

- Y Reslallah! Olum ehd mi oluyor? Resl-i ekrem de, "Hayr" buyurdu. Resl-i ekremin bu beynndan birka dakika sonra, Hazret-i Zbeyr,

hasmn ldrd. Zbeyr bin Avvm, Hayber savanda da byk kahramanlklar gsterdi. Netcede Hayber kalesi de alnd.

Hayber kalesinin fethinden sonra Mekkeyi fethetmek iin hazrlklar yapld.

Peygamber efendimizin Mekkeyi fethetmek iin hazrlk yaptn, mriklere haber vermek iin yazlan bir mektup, bir kadn vastas ile, gizlice Mekkeye gnderildi.

Sre adndaki bu kadn, bu mektubu, bana yerletirdikten sonra, zerinden salarn belikler hlinde rerek mektubu gizledi ve Kureylilere teslim etmek zere yola kt.

Acele gidiniz! Bu durumu Cebril aleyhisselam Peygamberimize bildirdi.

Peygamber efendimiz de Hazret-i Ali,

Documents

Eshab-ı Kiramın Hayatı