Upload
adnan-dizboyu
View
414
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
ERKEK İNFERTİLİTESİ
Dr. Cavit CAN
İnfertilite
%20 tek başına %30 kadın ile birlikte
%50 erkek sorumluluğu
Erkek üreme organları
Testisler: Gametogenez ve
steroid üretimi
Epididim: Spermatozoanın olgunlaşması ve depolanması
Vas Deferens: Spermatozoaların taşınması
Ejekülasyon kanalları
Üretra
Erkek üreme organları Yardımcı seks bezleri
Vezikula seminalisler Prostat Bulboüretral bezler
Spermatozoaların içinde yaşadığı ve ejakülasyon esnasında spermle birlikte atılan seminal sıvıyı üretirler
Semen (ejakülat) = Seminal sıvı + spermatozoalar
Üretra Üriner kanal Üreme kanalı
Erkek Gonadları
Testisler Embriyonal yaşamda abdominal kavitededir
İnguinal kanal yolu ile skrotuma iner ve abdomen dışında gelişmesini sürdürür Spermatogenez vücut ısısının ~ 2°C altındaki
ısılarda devam eder
Kriptorşidizm: Testisler skrotuma inmez Spermatogenez olmaz Kanser riski artar
Testisin yapısı
Seminifer tübüller %90 Sertoli hücreleri Germ hücreleri
Interstisyel aralık %10 Kan damarları Leydig hücreleri Lenfatikler Makrofajlar
Sertoli hücrelerinin görevleri
Gelişmekte olan sperm hücresinin desteklenmesi ve beslenmesini sağlar
Kan-testis engelinin önemli parçasını oluştururlar
FSH reseptörü içerir ve yanıt verirler
İnhibin salgılarlar
Androjen bağlayan protein üretirler
Spermatogenez ve Feedback Kontrolü
Testis
Hipotalamus
Ön Hipofiz
TestisLeydig Sertoli
++
-
- -
GnRH+
FSHLH
Testosteron
(LH)
Inhibin
(FSH)
Ejakülasyon
Semenin penisten atılmasıdır Ejakülat : %70 V.Seminalis + %20 prostat sıvısı + %10
spermatozoalar
Ejakülat
V.Seminalis :
fruktoz , prostoglandin, koagülasyon faktörleri
Prostat:
çinko, fosfolipid, spermin, strik asit, lipid, kollesterol
Ejakülat, 15-20 dk. prostat kökenli ürokinaz ve spermin
vasıtasıyla likefiye olur
İnfertilite
Herhangi bir korunma yöntemi uygulanmadan
en az 1 yıl süreyle gebe kalınamaması durumudur
%15 oranında görülür
Çiftler birlikte değerlendirilmeli
Kadın ve erkeğin anatomik ve cinsel işlev bozukluğu
açısından incelenmesi gerekir
Tanı Anamnez
Seksüel anamnez Doğum kontrol yöntemi Cinsel ilişki sıklığı Evlilik öncesi hikaye
Özgeçmiş Testislerin skrotuma
inme yaşı Puberte yaşı Üriner, MSS konjenital
anomali Orşiopeksi,herni
operasyonu Pelvik ve retroperitoneal
ameliyatlar Sempatektomi,
vazektomi
Genital organ yaralanması Ürogenital enfeksiyon Diabet ,radyoterapi Ateşli ve viral hastalıklar Böbrek hastalığı Antineoplastik,antipsikotik Uyuşturucular Sıcak ortamda çalışma Kimyasal maddelere temas Radyasyon Sigara
Tanı
Soygeçmiş Testis atrofisi Hipogonadizm İnmemiş testis Kistik fibrozis Konjenital anomali
Androjen reseptör yetersizliği
Eşinin anamnezi
Fizik Muayene Sekonder seks karakterlerinin yokluğu, azlığı, önikoid
iskelet oranı, kas gelişiminin zayıflığı (hipogonadizm) Jinekomasti (feminizasyon) Boyun muayenesi (tiroide ait patolojiler) Nörolojik muayene ,görme alanı, anosmi, DTR Genital muayene Kriptorşidizm Epididim kıvamı Ductus deferens varlığı Varikosel Hipospadias Prostat
Laboratuvar Bulguları Semen analizi: 2 ay aralıklarla 3 kez yapılmalı
Semen miktarı-----------Hipospermi <1,5ml Konsantrasyonu -------Oligozoospermi <15mil/ml Hareketlilik ---------------Astenozoospermi (TMS<%40, PMS<%32) Morfoloji-------------------Teratozoospermi (KRUGER kriter < %4)
Azoospermi : Ejakulatta sperm yok Kriptozoospermi: santrifükasyon sonrası birkaç sperm varlığı Aspermi : Hiç ejakülat yok
Hormonal tetkikler : %3’ten daha az sorumlu Şiddetli oligozoospermi, azoospermi, jinekomasti
FSH, LH, Testosteron, Östradiol, Prolaktin
Kromozom analizi Azoospermi, şiddetli oligozoospermi
Laboratuvar Bulguları
İmmünolojik testler Kanda IgG ve M, semende IgG ve A bulunur İnfertilitede direkt sperm üzerine bağlanan antikorlar
önemlidir
Biyopsi Azoospermi
???
Radyolojik tetkikler Vazo-vezikülografi Skrotal USG Transrektal USG
İnfertilite nedenleri
Pretestiküler
Testiküler
posttestiküler
1) Pre-testiküler nedenler Hipotalamus hastalıkları
İzole gonadotropin azlığı İzole LH azlığı İzole FSH azlığı Konjenital hipogonadotropik lezyonlar
Prader Willi sendromu Laurance Moon Bardet Biedl sendromu
Hipofiz hastalıkları Hipofizer yetmezlik Hiperprolaktinoma Hemokromatozis
Eksojen / Endojen hormonlar Östrojen androjen fazlalığı Glukokortikoid fazlalığı Hipo / Hipertiroidi
2) Testiküler nedenler Kromozom anormallikleri
Klinefelter, XXY send, Noan XO Myotonik distrofi Bilateral anorşi Germinal hücre aplazisi (Sertoli cell only sendromu) Gonadotoksinler
İlaçlar,radyasyon Orşit Travma Sistemik hastalıklar
Böbrek yetmezliği Siroz Orak hücre anemi
İnmemiş testis Varikosel Androjen rezistansı İdiyopatik infertilite (%40)
3)Post-testiküler nedenler
Ejakulasyon bozuklukları Retrograd ejakülasyon
Prostatektomi, posterior üretra travması, sempatektomi, kolorektel cerrahi, diyabet, spinal kord yaralanmaları, psikotrop ilaçlar
Prematür ejakülasyon, Anejakülasyon
Sempatik denervasyon, RPLND, DM, MS, transvers myelit
Ejakülatuar kanal tıkanıklıkları Epididimit,vazektomi,prostatik taş, kist Bilateral vaz deferens agenezisi,seminal V agenezisi. Young sendromu, kistik fibrozis
Cerrahi Tedavi
Varikoselektomi İnfertilitede uygulanan en sık operasyon Semen kalitesi 2/3 oranında düzelir
Vazo-vazostomi Epididimo- vazostomi D.Ejakulatoriusa TUR Hipofiz adenom tedavisi Profilaktik önlemler
Orşopeksi Testis fiksasyonu (torsiyonda)
Elektro ejakülasyon RPLND, spinal kord yaralanması, pelvik cerrahi
Varikosel
Varikosel tedavisi
Cerrahi Mikroskopik
Sperm parametrelerinde iyileşme sağlar
Yasaya göre yapılması gerekiyor
Medikal Tedavi Sekonder hipogonadizm
FSH, LH (HMG, HCG) Haftada 3 kez 2000IU HCG ve 3 kez 75 IU HMG
İminolojik infertilitede İmmunsupresif tedavi İntrauterin inseminasyon İnvitro fertilizasyon
Retrograd ejekülasyon tedavi Fenilpropanolamin Psuedoefedrin İmipramin
Enfeksiyon tedavisi Ampirik tedavi ???
Antiöstrojenler Klomifen sitrat
Androjenler Mesterolon
Gonadotropinler Anti oksidan vitamin, Zn
Azoospermi
Santrifüj edilmiş semende spermatozoa bulunmamasıdır.
Obstrüktif azoospermi Testis boyutu normal Serum FSH normal Testiste spermatogenez mevcut
Nonobstrüktif azoospermi Testis boyutu küçük Serum FSH sıklıkla yüksek Testiste spermatogenez yok veya odaklar halinde
TESE İşlemi
TESE
Makro TESE %45-50
Mikro TESE %60
Üremeye Yardımcı Teknikler (ÜYT) Sperm yıkama
Hareketli spermleri toplama Semendeki olumsuz faktörleri kaldırma
İntra Uterin İnseminasyon (IUI) Servikal problemlerde İdiopatik infertilitede
İmmünolojik infertiliede İnvitro fertilizasyon (IVF)
Oligoastenozoospermi İdiopatik kadın infertilitesi
İntra stoplazmik sperm injeksiyonu (ICSI) Şiddetli oligozoospermi Azoospermi
Sperm elde etme
Semenden
Testisten Obtrüktif Azoospermide
PESA MESA TESA TESE
Nonobstrüktif Azoospermide TESE
ICSI
SONUÇ
Erkek en az %50 sorumlu
Anamnez çok önemli
Uygun ve etkin tedavi
Üremeye yardımcı tekniklerle yeni ufuklar
Gelecekte sperme gerek kalmayacak gİbİ…
GELECEKTE SPERME GEREK KALMAYACAK GİBİ…