Elektrownia poligeneracyjna

innowacyjnym rozwizaniem na popraw klimatu*Europejski Kongres Gospodarczy 2009Katowice 15-17.04.2009 r.

Krzysztof Jaosiski Prezes ZarzduZakady Azotowe Kdzierzyn S.A.

* Zeroemisyjny Kompleks Energo-Karbochemiczny

Obiekt Demonstracyjny IGCC-CCS

Nasza ODPOWIED NA WYZWANIA UNIJNEJ POLITYKI ENERGETYCZNO KLIMATYCZNEJ

w zakresie1.zeroemisyjnych technologii energetycznych2. nowych rde gazu syntezowego dla chemii*

PARTNERZY PROJEKTUZakady Azotowe Kdzierzyn S.A. jeden z najwikszych:-producentw chemicznych w Polsce i Europie-krajowych eksporterw -podmiotw gospodarczych w regionie opolskim firma zaangaowana ekologicznie uczestniczy w globalnym programie Odpowiedzialno i TroskaPoudniowy Koncern Energetyczny S.A. drugi pod wzgldem wielkoci producent energii w Polsceponad 14% udziau w krajowej mocy elektrycznej (4,9 GWe)ponad 16% w produkcji ciepa na rynku lokalnym (2,4 GWt)ZAK PKE

W 2007 roku Spki podjy wsplne dziaania,ktrych gwnym celem jest realizacja PROJEKTU KDZIERZYN ELEKTROWNI POLIGENERACYJNEJ Z USUWANIEM CO2 *

*ZgazowanieOczyszczanie gazuProdukcja energii elektrycznejProdukcja gazu syntezowegoINTEGRATED GAZYFICATION COMBINED CYCLE

*CARBON CAPTURE AND STORAGEIGCCWychwytywanie CO2Skadowanie CO2

*Innowacyjny charakter elektrowni poligeneracyjnej:Produkcja energii elektrycznej, ciepa i gazu syntezowegoEliminacja / znaczne ograniczenie emisji CO2Moliwo efektywnego wykorzystanie skadowanego CO2

Pierwszy na wiecie Zeroemisyjny Kompleks Energo Karbochemiczny Pilotaowy projekt dla najbardziej zanieczyszczonego regionu Polski Grnego lskaProjekt stworzenia rurocigu do transportu CO2 rozwizanie problemu braku odpowiednich skadowisk na Grnym lskuPierwsza w Europie prba wprowadzenia sekwestracji chemicznejSzansa na rozwj Polskiej Karbochemii Projekt rozpoznawalny i wspierany w UE zarwno przez NGOs jak i przedstawicieli EC i EP

PROJEKT KDZIERZYN*

Wytworzona Moc: 309MWe ; 137 MWtProdukcja Syn-Gazu: 1,55 mld Nm3/rokWychwycone CO2: 3 360 000 Mg/rokOgraniczenie emisji CO2 : 92 %PROJEKT KDZIERZYN*Zuycie paliwa (wgiel):2,09 mln ton /rokNakady inwestycyjne:5,03 mld zNPV; IRR:1,12 mld z; 9,19%Prosty; dynamiczny okres zwrotu:13 lat; 20,6 lat

Skadowanie CO22,4 mln Mg/rokPROJEKT KDZIERZYNWgiel H2+CO+CO21, 55 mld Nm3/rokPara WP137 MW t Tlen309MW e*Kocio odzysknicowyEnergia el.Metanol550 tys MgrokBiomasa H2

Sekwestracja CO2 - Uwarunkowania geograficzne*budowa podziemnych skadowisk CO2 i infrastruktury transportowejBechatwKdzierzynWskazania PIG miejsca skadowaniawa CO2

PROJEKT KDZIERZYN Podstawa rozwoju strategicznego ZAK S.A.*Poliacetal Aminoplasty FenoplastyPolioctany Octany Kopolimery EVA/VAEPoliwglanyPropylenPoliolefiny TworzywaZgazowanie

WGIEL KAMIENNY2, 09 mln Mg/rok

BIOMASA (10%) 0,25 mln Mg/rok

WGIEL KAMIENNY 1, 9 mln Mg/rok 8 %PROJEKT KDZIERZYN Przykad obiektu przyjaznego dla rodowiska naturalnegoCakowita emisja 8% - 10% (biomasa) = -2 %*92 %

PROJEKT KDZIERZYN Przykad obiektu zwikszajcego bezpieczestwo energetyczne Polski dywersyfikacja surowcw energetycznych*PRODUKCJAZAKUPWYDOBYCIEBezpieczestwo gazowe

POLITYKA UNII EUROPEJSKIEJRedukcja emisji CO2 i przeciwdziaanie ociepleniu klimatu to jedne z priorytetw UE na najblisze lataPakiet Energetyczno-Klimatyczny powoduje, e Polska bdzie musiaa zmodernizowa cay system wytwarzania energii elektrycznej, majc najwyszy w UE udzia kosztw zakupu uprawnie emisyjnych w kosztach wytwarzania energii elektrycznej. UE konstruuje programy badawcze i inwestycyjne wspierajce rozwj Czystych Technologii Wglowych (12 projektw DEMO)*

Struktura surowcowa wytwarzania energii elektrycznej*

PROJEKT KDZIERZYN otwiera drog do polskiej specjalnoci w skali globalnej CZYSTYCH TECHNOLOGII WGLOWYCH i CHEMII -, opartych na nowatorskich i innowacyjnych rozwizaniach przyjaznych rodowisku naturalnemu.Nowa jako integracja technologiczna energetyki i chemii, efekty synergiiNisze koszty wychwytywania CO2 w technologii zgazowania ni spalania wgla,Wytwarzanie energii elektrycznej w oparciu o czyste technologie wglowe - szansa modernizacji polskiej infrastruktury energetycznej.Koszt wytworzenia gazu syntezowego i/lub wodoru z wgla jest niszy ni z gazu ziemnego - podana zmiana bazy surowcowej w chemii, z gazu ziemnego na wgiel Moliwo testowania/badania w naszej instalacji demonstracyjnej 19 blokw technologicznych

*PROJEKT KDZIERZYN przewagi konkurencyjne

Dzikuj za uwag*

*Rozszerzenie oficjalnej nazwy Zeroemisyjny Kompleks Energo-Karbochemiczny dla ktrego czynimy starania by mia status obiektu DEMONSTRACYJNEGO w EU CCS Demonstration Programme ma by wybranych 12 projektw ktre uzyskaj ten status, wicy si z uninymi dotacjami/subwencjami. W projektach tych przetestowane zostan w skali przemysowej, technologie i techniki pozwalajce ograniczy emisj (powsta w wyniku dziaalnoci przemysowej) dwutlenku wgla do atmosfery.*Gwna przewaga PROJEKTU KDZIERZYN to prcz realizacji zeroemisyjnych technologii w energetyce stworzenie moliwoci produkcji gazu syntezowego (podstawa wielu kompleksw produktowych w chemii w naszym przypadku kompleksu metanolowego) w oparciu o wgiel a nie o gaz ziemny.*Partnerzy inicjatorzy PROJEKTU KDZIERZYN, jest dua szansa na wsparcie projektu przez duych, nie tylko branowych, partnerw zagranicznych*****Dla biomasy realizowany bdzie program badawczy wspzgazowania wgla kamiennego i biomasy. Celem jest osignicie 10% udziau biomasy w paliwie.

Nakady inwestycyjne szacowane s na podstawie dzisiejszych bilansw dla ktrych materiaem rdowym s bilanse zawarte we Wstpnym Studium Wykonalnoci. Projekt jest nowatorski i innowacyjny std w wielu obszarach trwaj prace w zakresie materiaw rdowych (np. obszar transportu i skadowania CO2) ostateczna weryfikacja nakadw inwestycyjnych i kosztw innych prac (np. w obszarze uzyskania akceptacji spoecznej szczeglnie w miejscach skadowania CO2) nastpi w Studium Wykonalnoci, ktrego wybr wykonawcy (o renomie wiatowej) aktualnie nastpuje.*Na schemacie blokowym przedstawiono gwne wyspy technologiczne projektu.

Produktami instalacji s:Energia elektrycznaMetanol (porednio gaz syntezowy o regulowanym, dowolnym skadzie H2:CO:CO2)Energia cieplna

Surowce:Wgiel kamiennyBiomasa (opcjonalnie z udziaem do 10%)Powietrze (lub tlen, w zalenoci od sposoby realizacji zadania)

Dwutlenek wgla jest w penej opcji CCS (CO2 Capture and Storage), tj. wychwytywanie, transport i skadowanie (na schemacie transportu i skadowania nie zamieszczono)*Kdzierzyn (blisko rde wgla kamiennego) i Bechatw (blisko rde wgla brunatnego) dwaj polscy kandydaci w EU CCS Demonstation Programme maj wsplny rejon, wskazany przez Pastwowy Instytut Geologiczny, jako miejsce skadowania CO2.

Dodatkowo ze wzgldu na swe pooenie bdzie badany program logistyki CO2 jedno z podanych kryteriw oceny projektw przez EU.

Lokalizacja PROJEKTU KDZIERZYN na obszarze, gdzie zlokalizowanych jest 65% europejskich zasobw wgla kamiennego i w pobliu najwikszego w Europie miejsca o strukturze geologicznej predysponowanej do magazynowania CO2 to dodatkowy atut geograficzny projektu.*Dla ZAK S.A. projekt ma charakter strategiczny z tytuu stworzenia moliwoci podwojenia produkcji gazu syntezowego w naszej firmie w oparciu o krajowy surowiec jakim jest wgiel.

Dodatkowa ilo gazu syntezowego to moliwo utworzenia w ZAK S.A. tzw. trzeciej nogi tj. kompleksu metanolowego z moliwoci nie tylko wytworzenia nowych wyrobw, ale rwnie wytworzenia wasnego propylenu (drugi, po gazie ziemnym surowiec strategiczny w gwnej mierze importowany) w oparciu o krajowy surowiec (wgiel)

Innowacyjno projektu elektrowni poligeneracyjnej to w gwnej mierze stworzenie komercyjnych podstaw do produkcji energii elektrycznej w oparciu o wgiel, bez emisji dwutlenku wgla z rwnoczesnym procesem wytworzenia podstaw surowcowych dla duej gazi chemii przemysowej.*Ze wzgldu na krtki okres obiegu dwutlenku wgla poprzez biomas (kilkanacie lat w stosunku do wgla kilka milionw lat), emisja CO2 z biomasy nie jest uznawana za trwae wprowadzenie CO2 do atmosfery, a w naszym przypadku moemy mwi o tzw. ujemnym wskaniku CO2.*Do tej pory bezpieczestwo energetyczne Polski w obszarze gazu ziemnego postrzegane byo tylko w kategoriach dywersyfikacji pomidzy wydobyciem wasnym i dywersyfikacj zakupw (import).

My wskazujemy na trzeci drog produkcj wasn rozumian jako wytworzenie, dotychczas wytwarzanych w oparciu o gaz ziemny, produktw podstawowych (gaz syntezowy) w oparciu o krajowy surowiec jakim jest wgiel. Dla przykadu 25 reaktorw zgazowania wgla zastpuje cay importowany gaz ziemny.

Nasz projekt jest projektem rozwizujcym strategiczne zagadnienia Polski (bezpieczestwo energetyczne) poczone z technologiami przyjaznymi rodowisku naturalnemu.*Wany interes Polski. Wgiel w Polsce stanowi 92% w strukturze wytwarzania energii elektrycznej rednio w EU 22%. Nikt w EU, tak jak Polska, nie bdzie zainteresowany skutkami wprowadzenia pakietu energetyczno-klimatycznego i jego wpywowi na cen energii elektrycznej. W celu minimalizacji skutkw ekonomicznych i utrzymania konkurencyjnoci naszej gospodarki, Polska winna sta si liderem w obszarze wprowadzania czystych technologii wglowych. Przez najblisze 40-50 lat nie jestemy w stanie znaczco zmieni struktury surowcowej wytwarzania energii elektrycznej i zrezygnowa z naszego potencjau jakim jest posiadanie zasobw surowcowych wgla.Wyjcie naprzeciw priorytetom EU i wprowadzenie czystych technologii wglowych winno si sta jednym z najwaniejszych priorytetw naszego kraju. Interes nas, jako spoeczestwa (dywersyfikacja gazu ziemnego i wgiel jako surowiec strategiczny) i interes podmiotw gospodarczych (np. PKE S.A. i ZAK S.A.) winien by podstaw by wsplnie w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego stworzy a nastpnie czynnie uczestniczy w Polskim Programie Operacyjnym Czystych Technologii Wglowych finansowanym ze rodkw EU bdcych w gestii Rzdu Polskiego, projekcie promujcym wykorzystanie wgla dla energetyki i chemii w nowoczesnych, innowacyjnych technologiach przyjaznych rodowisku.*W obecnej strukturze surowcowej wytwarzania energii elektrycznej, przy dodatkowych kosztach zwizanych z kosztem za emisj CO2 POLSKA poniesie niewspmierny do pozostaych krajw EU wzrost kosztw wytwarzania energii elektrycznej. Znajdzie to swe odzwierciedlenie w pogorszeniu pozycji konkurencyjnej naszej gospodarki. Aby temu zapobiec niezbdnym jest zaangaowanie Rzdu RP w zminimalizowaniu tej niekorzystnej sytuacji poprzez stworzenie PROGRAMU OPERACYJNEGO CZYSTE TECHNOLOGIE WGLOWEProjekt takiego programu zosta przygotowany przez PKE S.A. i ZAK S.A. przy wspudziale IChPW.

Polska powinna zamieni t sab stron (92% wgla w strukturze wytwarzania energii elektrycznej) w swoj przewag (posiadane przez nas due zasoby wgla) stosujc innowacyjne technologie zawarte e PROJEKCIE KDZIERZYN.*Komentarz ze slajdu 13 z konkluzj:

PROJEKT KDZIERZYN - elektrownia poligeneracyjna to nie tylko szansa dla ZAK i PKE na uzyskanie przewagi konkurencyjnej w obszarze produkcji energii elektrycznej, ciepa i gazu syntezowego, ale rwnie promowanie nowatorskich, innowacyjnych technologii przyjaznych rodowisku naturalnemu. *Konkluzje:

1. Ze wzgldu na struktur surowcow wytwarzania energii elektrycznej Polska powinna by liderem polityki EU w obszarze energetyczno-klimatycznym.

2. Ze wzgldu na posiadane zasoby wgla w Polsce, Polska winna by liderem w EU w obszarze Czystych Technologii Wglowych.

3. Bezpieczestwo energetyczne w obszarze gazu ziemnego, wymaga rozwizania dywersyfikacji dostaw poprzez uruchomienie programw zgazowania wgla jako zamiennika surowcowego gazu ziemnego w wielu strategicznych obszarach np. Chemia i Petrochemia.

4. Wytworzenie gazu syntezowego z wgla jest tasze ni z gazu ziemnego std zgazowanie wgla jest drog do poprawy konkurencyjnoci naszej gospodarki w obszarze Wielkiej Syntezy Chemicznej i zmniejszenia w obszarze surowcowy niekorzystnego ujemnego bilansu handlowego z zagranic.

5. Realizujc wspomniane wyej 4 podstawowe priorytety : ELEKTROWNIA POLIGENERACYJNA to nowatorskie, innowacyjne rozwizanie godzce dwa, nie zawsze spjne z sob w przeszoci nurty, tj. industrializacj i ochron rodowiska naturalnego. Projekt ten generuje due efekty synergii w obu obszarach.*