ELEKTROTEHNIČAR MULTIMEDIJA - cso.edu.me CSOa/Obrazovni programi/Obrazovni programi u... · Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U školu za

OBRAZOVNI PROGRAM

ELEKTROTEHNIČAR MULTIMEDIJA

2

SADRŽAJ OPŠTI DIO ................................................................................................... 3 1. NAZIV PROGRAMA: ELEKTROTEHNIČAR MULTIMEDIJA .......................................... 3 2. NASTAVNI PLAN ........................................................................................ 3 POSEBNI DIO ................................................................................................ 6 1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI ................................................................. 7 1.2.1. OSNOVE ELEKTROTEHNIKE ...................................................................... 7 1.2.2. OSNOVI RAČUNARSTVA ......................................................................... 15 1.2.3. OSNOVE ANALOGNE I DIGITALNE ELEKTRONIKE ........................................... 22 1.2.4. MULTIMEDIJALNE TEHNIKE ..................................................................... 30 1.2.5. AUDIO I VIDEO TEHNIKA ........................................................................ 36 1.2.6. MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE ........................................ 44 1.2.7. PROGRAMIRANJE ................................................................................. 52 1.2.8. PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA .............................................. 60 1.2.9. RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA ......................................................... 70 1.2.10. PRIMJENA AUDIO I VIDEO TEHNIKE ......................................................... 81 1.2.11. PREDUZETNIŠTVO .............................................................................. 86 1.2.12. PRAKTIČNA NASTAVA .......................................................................... 92 1.3. IZBORNA NASTAVA ............................................................................... 115 1.3.1. ENGLESKI (JEZIK STRUKE) .................................................................... 115 1.3.2. EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE .................................................. 127 1.3.3. POSLOVNA KOMUNIKACIJA ................................................................... 132 1.3.4. GRAFIČKI DIZAJN ............................................................................... 137 1.3.5. OSNOVE TELEKOMUNIKACIJA ................................................................ 142 1.3.6. RASVJETNA TEHNIKA .......................................................................... 150 1.3.7. TEHNIKA OZVUČAVANJA ...................................................................... 156 1.3.8. VIZUELNE KOMUNIKACIJE .................................................................... 162 1.3.9. OBJEKTNO PROGRAMIRANJE ................................................................ 167 1.3.10. MULTIMEDIJALNI SKRIPT ALATI ............................................................ 172 1.3.11. AUDIO I VIDEO SISTEMI POSEBNE NAMJENE ............................................. 176 2. STRUČNI ISPIT ........................................................................................ 180 2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO - TEORIJSKI DIO ISPITA .................................. 180 2.1.1. AUDIO I VIDEO TEHNIKA ...................................................................... 180 2.1.2 MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE ....................................... 183 2.1.3. PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA ............................................ 186 2.1.4. RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA ....................................................... 189 2.2. STRUČNI RAD ...................................................................................... 193 2.2.1. ISPITNI KATALOG PRAKTIČNOG DIJELA STRUČNOG ISPITA – STRUČNI RAD ......... 193 3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA UČENIKA ...................................... 200 4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVOVNOG PROGRAMA ................. 201 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA .......... 201 6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH .......................... 201 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA .......................... 202 8. OBLIK ORGANIZACIJE I IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................. 204 8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................... 204 9. PROFESIONALNA PRAKSA .......................................................................... 205 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI .......................................................................... 205

3

OPŠTI DIO 1. Naziv programa: ELEKTROTEHNIČAR MULTIMEDIJA 2. Nastavni plan

Redni broj

Nastavni predmeti- grupe predmeta

I II III IV Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. sed. god. A Opšteobrazovni predmeti 1. Maternji jezik i književnost 3 108 3 108 3 108 3 99 423 2. Matematika 3 108 3 108 3 108 3 99 423 3. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282 4. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282 5. Informatika 2 72 72 Društvena grupa predmeta

1. Istorija 2 72 72 2. Geografija 2 72 72 3. Sociologija 2 72 72 Prirodna grupa predmeta

1. Fizika 2 72 72 2. Hemija 2 72 72

UKUPNO A 18 648 14 504 10 360 10 330 1842 B Stručno - teorijski predmeti 1. Osnove elektrotehnike 4 144 3 108 252 2. Osnovi računarstva 3 108 108

3. Osnove analogne i digitalne elektronike 4 108 108

4. Multimedijalne tehnike 2 72 72 5. Audio i video tehnika 2 108 3 108 216

6. Multimedijalne komunikacione tehnologije

3 108 2 66 174

7. Programiranje 3 108 2 66 174

8. Proizvodnja multimedijalnog sadržaja 2 72 2 66 138

9. Računarska grafika i animacija 2 72 2 66 138

10 Primjena audio i video tehnike 3 99 99

11. Preduzetništvo 2 66 66 UKUPNO B 7 252 11 396 13 468 13 429 1545

C Praktična nastava 4 144 4 144 4 144 4 132 564 UKUPNO B+C 11 396 15 540 17 612 17 561 2109

D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141 E Izborna nastava 2 72 2 72 4 144 4 132 420 1. Engleski (jezik struke) 2 72 2 72 2 72 2 66 282

2. Ekologija i zaštita životne sredine 2 72 72

3. Poslovna komunikacija 2 72 72 4. Grafički dizajn 2 72 72 5. Osnove telekomunikacija 2 72 72 6. Rasvjetna tehnika 2 72 72 7. Tehnika ozvučavanja 2 72 72 8. Vizuelne komunikacije 2 72 72

4

Redni broj

Nastavni predmeti- grupe predmeta

I II III IV Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. sed. god. A Opšteobrazovni predmeti 9. Objektno programiranje 2 66 66 10 Multimedijalni skript alati 2 66 66

11. Audio i video sistemi posebne namjene 2 66 66

F Profesionalna praksa 10 dana 10 dana 10 dana 30 dana

G Sedmični broj časova 32 32 32 32 H Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141

Ukupno (A+B+C+D) = 4512 3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Sticanje opštih i osnovnih znanja za razumjevanje zakonitosti pojava u prirodi i

društvu. - Sticanje znanja i razvijanje vještina za uspješan rad i stručno usavršavanje. - Upoznavanje sa organizacionom cjelinama radio televizijskog sistema. - Osposobljavanje za montažu i održavanje audio i video uređaja u

multimedijalnim studijima. - Upoznavanje sa tehnikama obrade i montaže audio i video signala. - Sticanje osnovnih znanja o karakteristikama analognih i digitalnih uređaja za

snimanje i reprodukciju zvuka i slike. - Sticanje kompetencija za korišćenje odabranih softverskih multimedijalnih alata

u elektronskim i grafičim medijima, audio i video produkciji, oglašavanju, grafičkom i web dizajnu i izradi multimedijalnih prezentacija.

- Sticanje osnovnih znanja iz savremene audio/video produkcije. - Sticanje osnovnih znanja za korišćenje računarskih mreža pri prenosu i obradi

multimedijalnog sadržaja. - Sticanje osnovnih znanja za rad sa multimedijalnim servisima. - Upoznavanje sa elementima multimedijalnih sistema i razvijanje svijesti o

važnosti čuvanja i održavanja opreme. - Osposobljavanje za pravilno korišćenje multimedijalne terminoligije. - Sticanje potrebnih znanja za projektovanje, održavanje i montažu uređaja

interfonskih sistema i sistema video nadzora. - Sticanje osnovnih znanje o audio i video uređajima posebne namjene. - Upoznavanje sa korišćenjem prateće dokumentacije i kataloga proizvođača

opreme. 4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U školu za sticanje srednjeg stručnog obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju -

obrazovni program Elektrotehničar multimedija, mogu se upisati lica koja su završila osnovnu školu ili dvogodišnju stručnu školu, i nijesu starija od 17 godina.

- Izuzetno, u školu se mogu upisati lica do 18-te godine uz odobrenje Nastavničkog vijeća škole.

- Lica koja su napunila 18 godina života uključuju se u program za obrazovanje odraslih.

- Ako se za upis prijavio veći broj kandidata od broja raspisanih mjesta za upis, upis se vrši prema Pravilniku o upisu učenika u stručnu školu.

5.Trajanje obrazovanja - Obrazovanje traje četiri godine.

5

6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta

tekuće godine postigli prelaznu ocjenu i obavili profesionalnu praksu. - Lica koja su završila dvogodišnju stručnu školu mogu se uključiti u drugi ili treći

razred, obzirom na vrstu programa prethodnog obrazovanja, uz polaganje dopunskih i diferencijalnih ispita.

- Odrasli napreduju po programu u skladu sa Pravilnikom (planom) za izvođenje obrazovnog programa za odrasle koji donosi nadležna institucija.

7. Obrazovanje koje se stiče - Završetkom obrazovnog programa Elektrotehničar multimedija, učenik stiče

stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju – ELEKTROTEHNIČAR MULTIMEDIJA.

6

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE 1.1.5. INFORMATIKA 1.1.6. ISTORIJA 1.1.7. GEOGRAFIJA 1.1.8. SOCIOLOGIJA 1.1.9. FIZIKA 1.1.10.HEMIJA Napomena: Katalozi opšteobrazovnih predmeta su u nadležnosti Zavoda za školstvo.

7

1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. OSNOVE ELEKTROTEHNIKE 1. Naziv predmeta: OSNOVE ELEKTROTEHNIKE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred Vrste nastave

Ukupno Teorija Vježbe Praktična nastava

I 108 36 144 II 72 36 108 III IV

Ukupno 180 72 252 Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa osnovnim zakonima elektrotehnike u kolima jednosmjerne i

naizmjenične struje. - Upoznavanje zakonitosti elektrostatičkog i elektromagnetnog polja. - Upoznavanje uloge različitih materijala, njihovih fizičkih i hemijskih

karakteristika. - Razvijanje sposobnosti rješavanja elementarnih problemskih zadataka. - Prepoznavanje i razumijevanje primjene osnovnih fizičkih zakona kod električnih

instrumenata, mašina i uređaja. - Upoznavanje mjera zaštite pri radu u laboratoriji. - Primjenjivanje teorijskog znanja u praktičnom/laboratorijskom radu. - Upoznavanje načina rješavanja problemskih zadataka kroz interdisciplinarni

pristup. - Razumijevanje i pravilna upotreba stručne terminologije.

8

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvođenje nastave učenik učenik učenik

Uvodni dio - Električna svojstva materije - Objašnjava

strukturu materije - Opisuje električna

svojstva materijala - Navodi

međunarodni SI sistem jedinica

- Uočava strukturu materije i njenu valentnost na primjerima atoma

- Razlikuje i upoređuje izolatore, provodnike i poluprovodnike

- Upoređuje mjerne veličine i navodi primjere

- Razvija sposobnost logičkog razmišljanja

- Razvija svijest o

uređenosti u sistemu prirodnih nauka i nastoji da samostalno izvodi analogije

- Prikazati modele različitih atoma i analizirati strukturu

- Dati primjere

izvedenih jedinica i pretvaranja

jedinica Elektrostatika - Opisuje

elementarno naelektrisanje

- Definiše vektorske veličine

- Navodi Kulonov

zakon - Objašnjava

električno polje i veličine koje ga karakterišu

- Definiše fluks

elekričnog polja - Definiše potencijal

električnog polja i napon

- Definiše osnovne

električne karakteristike kondenzatora

- Navodi načine vezivanja kondenzatora

- Na primjeru uočava probno naelektrisanje

- Primjenjuje osnovne operacije sa vektorima

- Na primjerima određuje silu koja djeluje između naelektrisanja

- Crta sile električnog polja za različite primjere naelektrisanja

- Razlikuje homogeno od nehomogenog električnog polja

- Određuje fluks na primjerima

- Izračunava potencijal i napon na različitim primjerima naelektrisanih tijela

- Razlikuje vrste kondenzatora i proračunava kapacitivnost

- Šematski prikazuje vezivanje kondenzatora u grupe i

- Razvija odgovornost o zaštiti životne sredine

- Stiče radne navike - Razvija sposobnost

logičkog razmišljanja

- Uraditi zadatke sabiranja i oduzimanja vektora

- Praktično pokazati

primjere manifestacije elektrostatičkog polja

- Crtati vektore

elektrostatičkog polja

- Uraditi računske

primjere određivanja potencijala i razlike potencijala naelektrisanih tijela

- Uraditi zadatke: za

rednu, paralelnu i mješovitu vezu kondenzatora

9




- Objašnjava

ponašanje dielektrika u elektrostatičkom polju

proračunava ekvivalentnu kapacitivnost

- Upoređuje kapacitivnosti kondenzatora koji imaju različite dielektrike

Jednosmjerna električna struja - Objašnjava pojam

jednosmjerne struje i definiše njene parametre

- Definiše elektromotornu silu

- Definiše električnu

otpornost i provodnost

- Definiše Omov

zakon - Definiše Džulov

zakon - Definiše Prvi i Drugi

Kirhofov zakon - Navodi načine

vezivanja otpornika - Navodi i objašnjava

metode rješavanja složenih električnih kola

- Izračunava jačinu i gustinu električne struje na primjerima

- Razlikuje realne izvore elektromotorne sile

- Izračunava električnu otpornost i provodnost na primjerima i uočava uticaj temperature na njihove vrijednosti

- Radi zadatke za prosto električno kolo s primjenom Omovog zakona

- Izračunava gubitke snage pomoću Džulovog zakona

- Radi zadatke, koristeći Prvi i Drugi Kirhofov zakon

- Crta šeme vezivanja otpornika i izračunava ekvivalentnu otpornost

- Uočava principe pojednostavljivanja složenih električnih kola i upotrebljava ih prilikom rješavanja zadataka

- Stiče svijest o važnosti čuvanja energetskih izvora

- Razvija

sistematičnost u radu

- Razvija tačnost i

sposobnost upoređivanja

- Razvija sposobnost

za saradnju

Vježba: - Mjerenje otpora,

struje, napona i provjera Omovog zakona

Vježba: - Provjera I

Kirhofovog zakona Vježba: - Izračunavati

nepoznati otpor pomoću ampermetra i voltmetra

Vježba: - Određivanje pada

napona na otporima vezanim na red

Vježba: - Određivanje

napona na redno vezanim kondenzatorima

Vježba: - Mjerenje napona,

struje i otpora multimetrom

Vježba: - Mjerenje snage UI

metodom

Elektromagnetizam - Objašnjava

magnetno polje, njegove zakonitosti

- Uočava pojavu magnetnog polja kao posljedicu

- Razvija sposobnost opažanja

- Demonstrirati linije sila magnetnog polja

10




i veličine koje ga karakterišu

- Opisuje magnetno

polje u materijalnoj sredini

- Definiše magnetna

kola i veličine koje ga karakterišu

- Definiše veličine

koje karakterišu vremenski promjenljivo električno i magnetno polje

- Objašnjava princip

rada transformatora

električne struje i proračunava vrijednosti magnetne indukcije, magnetnog fluksa...

- Na različitim primjerima određuje silu na provodnik sa strujom, pravilom desnog zavrtnja

- Razlikuje vrste magnetnih materijala i grafički prikazuje krivu magnećenja

- Na različitim primjerima izračunava magnetne veličine u jednostavnim magnetnim kolima

- Na različitim primjerima izračunava veličine koje su karakteristične za vremenski promjenljivo električno i magnetno polje

- Na primjeru analizira rad transformatora i njegovu primjenu

- Razvija

odgovornost u radu - Razvija sposobnost

za prepoznavanje problema i nalaženje rješenja

- Stiče sposobnost

apstraktnog razmišljanja i zaključivanja

pomoću magneta i željeznih opiljaka

- Koristeći programe

za simulaciju (Tina, Electronics Workbench, Mentor OE i dr.), prikazati djelovanje elektrotehničkih veza i zakonitosti

11

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvođenje nastave

učenik učenik učenik Naizmjenična struja - Definiše

trigonometrijske funkcije i kompleksne brojeve

- Objašnjava nastanak prostoperiodične elektromotorne sile (generator naizmjenične struje)

- Definiše parametre naizmjeničnih veličina

- Definiše obrtni

vektor - Objašnjava

elemente linearnih kola naizmjenične struje

- Grafički predstavlja kompleksne brojeve u kompleksnoj ravni

- Na primjeru uočava nastanak indukovane elektromotorne sile i crta talasni oblik naizmjenične struje

- Na različitim primjerima izračunava karakteristike naizmjeničnih struja i napona

- Crta i analizira zavisnost trenutne vrijednosti naizmjenične veličine od položaja obrtnog vektora

- Crta i analizira fazne i vremenske dijagrame

- Stiče sposobnost posmatranja, analize i zaključivanja

- Crtati pravougli trougao i izračunavati trigonometrijske funkcije za uglove 30, 60 i 45 stepeni

- Raditi jednostavne

zadatke sa kompleksnim brojevima

Vježba: - Mjerenje

naizmjeničnog napona pomoću osciloskopa

Vježba: - Koristeći programe

za simulaciju prikazati naizmjenične veličine

Redna veza elemenata u kolu naizmjenične struje - Objašnjava redne

načine vezivanja elemenata u kolu naizmjenične struje

- Opisuje pojavu

redne(naponske) rezonanse

- Definiše snagu i

faktor snage kod redne veze elemenata

- Crta šemu za svaku rednu vezu, na šemi označava električne veličine i radi računske zadatke

- Crta vremenski i vektorski dijagram napona i struja

- Na primjerima analizira uticaj frekvencije na redno RLC kolo

- Na primjerima uočava uticaj faktora snage na ukupnu snagu u kolu i način popravke faktora

- Razvija sposobnost za proračunavanje i analiziranje

- Rješavati računske primjere rednih veza sa realnim podacima

Vježba: - Upoređivanje

talasnih oblika napona na elementima redne veze pomoću osciloskopa ili simulacijom na računaru

12




snage Paralelna veza elemenata u naizmjeničnim kolima - Objašnjava

paralelne načine vezivanja elemenata

- Objašnjava pojavu paralelne (strujne) rezonanse

- Definiše snagu i faktor snage kod paralelne veze elemenata

- Crta šemu za svaku paralelnu vezu, na šemi označava električne veličine

- Određuje ekvivalentnu admitansu

- Crta vremenski i vektorski dijagram napona i struja

- Analizira trougao struja, admitansi i snaga

- Na primjeru paralelnog RLC kola, analizira uticaj frekvencije

- Uočava uticaj faktora snage na ukupnu snagu u kolu i način popravke faktora snage

- Razvija sposobnost da teorijsko znanje poveže sa praktičnim

Vježba: - Posmatranje

rezonantnih pojava na osciloskopu

Vježba: - Provjera I

Kihofovog zakona u kolima naizmjenične struje


nepoznate otpornosti Vitstonovim mostom


nepoznate kapacitivnosti UI metodom

Složena naizmjenična kola - Opisuje

kombinovane veze elemenata u naizmjeničnim kolima

- Objašnjava

rješavanje složenih kola različitim metodama

- Izračunava impedanse i admitanse u složenim kolima i crta fazorske dijagrame

- Vrši minimiziranje ekvivalentnih šema koristeći tranformaciju iz trougla u zvijezdu i obrnuto

- Izvodi jednačine za složeno kolo sa više kontura

- Razvija spremnost za timski rad i pozitivnu orijentaciju prema zanimanju


nepoznate induktivnosti UI metodom

Vježba: - Mjerenje snage u

kolima naizmjenične struje UI metodom

Vježba: - Mjerenje snage

pomoću watmetra Vježba: - Mjerenje snage u

monofaznim kolima pomoću 3 ampermetra

Spregnuta kola - Definiše elemente

induktivno spregnutih kalemova

- Objašnjava transformator

- Na primjerima izračunava karakteristične veličine

- Analizira princip rada i primjenu

- Podstiče analitičku sposobnost

- Izračunavati zadatke i određivati karakteristične veličine na različitim

13




transformatora i određuje odnos transformacije

- Uočava primjenu autotransformatora u praksi

primjerima

Oscilatorna kola - Definiše redno i

paralelno oscilatorno kolo

- Na primjerima izračunava odgovarajuće elemente oscilatornih kola

- Stiče preciznost pri rješavanju primjera iz prakse

Trofazni sistemi - Upoznaje se sa

osnovnim pojmovima trofaznih sistema

- Objašnjava simetrični i nesimetrični trofazni sistem

- Navodi načine

vezivanja u trofaznim sistemima

- Definiše snage i

energije trofaznih sistema

- Objašnjava pojavu

obrtnog magnetnog polja

- Upoznaje se sa upotrebom trofaznih sistema u praksi

- Uočava princip rada trofaznog generatora i motora

- Upoređuje karakteristike trofaznih i jednofaznih sistema

- Uočava razliku između linijskih i faznih napona, kao i linijskih i faznih struja

- Izračunava snage trofaznog sistema: aktivnu, reaktivnu i prividnu, izražene preko linijskih i faznih napona i struja

- Uočava princip rada asinhronog motora i njegovu praktičnu primjenu


- Razvija pozitivnu

orijentaciju prema zanimanju


monofaznim kolima pomoću 3 voltmetra


trofaznom sistemu

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - R. Opačić, Osnove elektrotehnike za I razred trogodišnjeg obrazovanja za

elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003. - M. Piroćanac, Osnove elektrotehnike I, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 2003. - J. Menart, Zbirka zadataka iz osnova elektrotehnike I, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd, 2003. - Z. Pendić, M. Pendić, J. Menart, Osnove elektrotehnike II, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd, 2003. - N. Nikolić, M. Milošević, Zbirka zadataka iz osnova elektrotehnike II, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.

14

- G.Mijatović, M. Todorović, V. Čoja, G. Stojković, G.Stanojević, Osnove elektrotehnike 1 (za I razred elektrotehničke škole), Zavod za udžbenike, Beograd, 2008.

- G.Mijatović, M. Todorović, V. Čoja, G. Stojković, G.Stanojević: Praktikum iz osnova elektrotehnike (za I razred elektrotehničke škole), Zavod za udžbenike, Beograd, 2008.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Mjerni instrumenti, ispitni stolovi, makete, osciloskopi, računar sa odgovarajućim

softverom, projektor i projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu). - Pismeni zadaci (po jedan u polugodištu). - Pismene vježbe. - Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - Diplomirani inženjer elektronike - Profesor elektrotehnike 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja

- Električna svojstva materije - Osnove analogne i digitalne elektronike

- Struktura materije - Provodnici, poluprovodnici

- Elektromagnetizam - Osnove analogne i digitalne elektronike

- Praktična nastava

- Magnetni materijali

- Naizmjenična struja - Praktična nastava - Uticaj struje na čovjeka

15

1.2.2. OSNOVI RAČUNARSTVA 1. Naziv predmeta: OSNOVI RAČUNARSTVA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I 72 36 108 II III IV

Ukupno 72 36 108 Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Obučavanje za korišćenje informatičkih znanja i praćenje dostignuća iz oblasti

informatičkih tehnologija. - Razumijevanje uticaja informatičkih dostignuća u poslovnoj komunikaciji. - Osposobljavanje za pravilnom i blagovremenom zaštitom podataka. - Sticanje sposobnosti nalaženja informacija iz različitih izvora i njihovo kritičko

vrednovanje. - Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim

znanjem. - Sticanje znanja o računarskom hardveru i softveru i razvijanje osjećaja o važnosti čuvanja i održavanja opreme.

- Razvijanje sposobnosti za rad u grupi. - Sticanje radnih navika i tehnološke discipline. - Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci. - Razvijanje smisla i kompetencija za organizovan rad, tačnost, inicijativnost,

snalažljivost, prilagodljivost, sistematičnost, urednost, kritičnost, preciznost i efikasnost.

- Razvijanje sposobnosti algoritamskog i sistematskog rješavanja problema. - Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci.

16

4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI




Vrste podataka - Objašnjava pojam

podatak i navodi vrste podataka

- Uočava značaj podatka

- Razlikuje analogni i digitalni podatak

- Razlikuje numerički, alfabetski i alfanumerički podatak

- Stiče pozitivan odnos prema zanimanju


zapažanja

Vježba: - Ispisuje primjere

numeričkog, alfabetskog i alfanumeričkog podatka

Predstavljanje podataka - Objašnjava

diskretno predstavljanje podataka i definiše pojmove: skup znakova, znak, niska, dužina niske, prazna niska, interna i eksterna azbuka, kod, kodna riječ, kodiranje i dekodiranje

- Navodi vrste binarnih kodova

- Objašnjava binarno kodiranje - Nabraja i

objašnjava načine kodiranja predznaka broja u binarnom sistemu

- Definiše pojam formata

- Upoznaje se sa

podjelom i načinom predstavljanja brojčanih podataka

- Upoznaje se sa podjelom i načinom predstavljanja nebrojčanih

- Uočava ulogu diskretnog predstavljanja podataka

- Razlikuje i analizira pojmove: skup

znakova, znak, niska, dužina niske, prazna niska, interna i eksterna azbuka, kod, kodna riječ, kodiranje i dekodiranje

- Razlikuje vrste binarnih kodova

- Uočava ulogu binarnog kodiranja - Razlikuje načine

kodiranja predznaka broja

- Uočava raspored

predstavljanja komponenti podataka u memoriji (format)

- Razlikuje brojčane podatke i skicira njihov format

- Razlikuje i

predstavlja nebrojčane podatake pomoću kodova

- Razvija kreativnost

i formira stav o važnosti dobijenih informacija

Vježba: - Kodiranje

predznaka broja u binarnom sistemu na različtim primjerima

Vježba: - Ispisuje primjere

brojčanih podataka i skicira njihove formate

Vježba: - Predstavlja

nebrojčane podake pomoću ASCII ili Unicoda uz pomoć kodne tabele

17




podataka Matematičke osnove računara - Objašnjava

pojmove: broj, brojni bistem (osnova, cifre i težinska vrijednost cifre u brojnom zapisu)

- Navodi podjelu brojnih sistema

- Opisuje način

pretvaranja dekadnog u binarni broj i obrnuto

- Objašnjava osnovne računske operacije sa binarnim brojevima

- Opisuje način pretvaranja dekadnog u oktalni i heksadecimalni broj i obrnuto

- Razumije osnovne pojmove vezane za bilo koji brojni sistem

- Uočava važnost upotrebe brojnih sistema - Uočava razliku i

osnovne karakteristike brojnih sistema

- Na primjerima pretvara dekadni u binarni broj i obrnuto

- Vrši osnovne računske operacije sa binarnim brojevima

- Na primjerima pretvara dekadni u oktalni ili heksadecimalni broj i obrnuto

- Razvija

sistematičnost i preciznost u radu

Vježba: - Predstavlja

dekadni broj preko težinskih vrijednosti cifara na različitim primjerima

Vježba: - Pretvara dekadni u

binarni broj i obrnuto na različitim primjerima

Vježba: - Osnovne računske

operacije sa binarnim brojevima na različitim primjerima

Vježba: - Pretvara dekadni u

oktalni ili heksadecimalni broj i obrnuto na različitim primjerima

Računarski sistem i arhitrktura računara - Upoznaje pojam

računarskog sistema

- Objašnjava

pojmove: instrukcija, program i programiranje

- Navodi podjele računarskog sistema

- Upoznaje

komponente računarskog sistema

- Uočava značaj računarskog sistema i razlikuje ga od ostalih sistema

- Uočava razliku između instrukcije i programa

- Razlikuje podjele

sa stanovišta: primjene, broja korisnika i broja naredbi koje se izvršavaju u jednom trenutku vremena

- Uočava razlike izmedju hardvera i softvera

- Razumije važnost

očuvanja zdrave životne sredine

Vježba: - Skicira način

povezivanja osnovnih dijelova računarskog sistema

Vježba: - Skicira šemu Fon Nojmanove arhitekture računara Vježba:

18




- Objašnjava Fon Nojmanovu arhitekturu računara

- Prepoznaje elemente Fon Nojmanove arhitekture računara kod savremenog PC-a

- Razvija

organizacione sposobnosti

- Prikaz različitih prezentacija o Fon Nojmanovoj arhitekturi računara iz izvora sa Interneta

Hardver računarskog sistema - Upoznaje

organizaciju računarskog hardvera

- Upoznaje i objašnjava strukturu centralne jedinice

- Objašnjava i navodi tipove spoljašnje memorije

- Definiše pojam

bafera i virtuelne memorije

- Objašnjava i navodi ulazne jedinice

- Objašnjava i navodi

izlazne jedinice

- Razlikuje i uočava osnovne djelove računarskog hardvera

- Uočava ulogu i značaj svih elemenata

centralne jedinice - Analizira i razlikuje

tipove spoljašnje memorije

- Uočava značaj memorije u

računarskom sistemu

- Uočava ulogu bafera i virtuelne memorije

- Razlikuje ulazne jedinice sa aspekta funkcije, načina unošenja podataka i komunikacije sa korisnikom

- Razlikuje izlazne jedinice sa aspekta funkcije, načina prikazivanja rezultata obrade podataka i komunikacije sa korisnikom

- Razvija

preduzimljivost i samostalnost u radu

- Razvija

odgovornost za preuzetu obavezu u grupnom radu

Vježba: - Rastavlja

računarski hardver na osnovne komponente

Vježba: - Rastavlja centralnu

jedinicu na njene osnovne komponente

Vježba: - Prikaz različitih

prezentacija o hardveru računarskog sistema iz izvora sa Interneta

Softver računarskog sistema - Objašnjava pojam i navodi kategorije softvera - Objašnjava pojam

operativnog sistema

- Uočava važnost softvera u računarskom sistemu i razlikuje kategorije softvera

- Uočava ulogu i funkciju operativnog sistema u računarskom sistemu

- Razvija

odgovornost u radu

Vježba: - Rad sa

operativnim sistemom MS-DOS (komande za rad sa direktorijumima i datotekama)

Vježba:

19




- Definiše pojam korisničkog Interfejsa - Objašnjava pojam i

navodi podjelu sistemskog softvera

- Objašnjava pojam i

navodi podjelu aplikativnog softvera

- Objašnjava i opisuje osnovne elemente grafičke operativne sredine

- Upoznaje se sa sadržajem podmenija Accessories

- Razlikuje operativne sisteme komandnog i grafičkog tipa

- Analizira ulogu sistemskog softvera

- Uočava razliku između izvornog programa, kompajlera, interpretatora, editora, programa za povezivanje (linker), izvršnog programa, programa za punjenje (loader) i programa za otkljanjanje grešaka (debuger)

- Uočava funkciju i značaj drajvera i uslužnih programa

- Analizira pojam aplikativnog softvera

- Uočava razlike između programa

za rad sa tekstom, tabelom, crtežom, slikom, zvukom, kao i programa za upravljanje bazama podataka i programa za prezentacije i animacije - Razlikuje i koristi

osnovne elemente grafičke operativne sredine

- Razlikuje elemente

podmenija Accessories i pokreće programe Calculator, Paint, Notepad, Wordpad i Windows Media Player

- Razvija preciznost u radu - Razvija

brzinu,rutinu i tačnost

- Promijeniti raspored i ime ikona na desktopu, vratiti sve u prvobitni položaj

Vježba: - Pokrenuti program

Calculator i Vježbeti rad sa mišem

Vježba: - Rad sa programima

Notepad i Wordpad Vježba: - Rad sa programom

Paint Vježba: - Rad sa programima

Paint i Wordpad Vježba: - Rad sa programom

Windows Media Player

Vježba: - Rad sa fajlovima i folderima (kreiranje i postavljanje na Desktopu) Vježba: - Pokrenuti igru iz

podmenija Games i Vježbeti rad sa mišem

20




- Upoznaje se sa sadržajem

podmenija Games

- Razlikuje i koristi sadržaj podmenija

Games Algoritamsko rješavanje zadataka - Opisuje korake za

rješavanje problema primjenom računara

- Objašnjava pojam

algoritma

- Definiše i objašnjava strukturu dijagrama toka

- Navodi tipove algoritamskih struktura

- Uočava važnost ispravno definisanog problema i njegovo pravilno predstavljanje matematičkim modelom

- Sastavlja algoritam i piše program

- Uočava važnost testiranja programa

- Na primjerima uočava šta je algoritam

- Razlikuje i skicira elemente dijagrama toka

- Razlikuje i skicira

dijagram toka algoritamskih struktura

- Navikava se na

racionalno i pažljivo izvođenje pojedinih zadataka

- Razvija smisao za

logičko razmišljanje i rasuđivanje

Vježba: - Koristeći

algoritamske strukture rješavati probleme iz osnova elektrotehnike

Napomena: - Koristi za pisanje

programa programski jezik II generacije (Turbo Basic)

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred gimnazije, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Podgorica, 2008. - N. Klem, Računarstvo i informatika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva ,

Beograd, 2002. - N. Klem, N. Perin, N. Praščević, Računarstvo i informatika, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd, 2002. - Ž. Tošić, M. Ranđelović: Računari, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 2002. - M. Stanković, M. Stanković, Primena računara u elektrotehnici – udžbenik za II

razred srednje elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.

- N. Klem, Uvod u primenu računara, Građevinska knjiga a.d., Beograd, 2007. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari sa odgovarajućim softverom, štampač, skener, projektor, projekciono

platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu).

21

- Pismene vježbe. - Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.) - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacinom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija - Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke 10. Povezanost predmeta


- Matematičke osnove računara

- Osnove anlaogne i digitalne elektronike

- Računske operacije u brojnim sistemima

- Binarno kodiranje - Hardver računarskog sistema

- Osnove elektrotehnike - Analiza električnih kola

- Hardver računarskog sistema

- Osnove anlaogne i digitalne elektronike

- Integrisana elektična kola

- Algoritamsko rješavanje zadataka

- Programiranje

- Osnove programiranja

22

1.2.3. OSNOVE ANALOGNE I DIGITALNE ELEKTRONIKE 1. Naziv predmeta: OSNOVE ANALOGNE I DIGITALNE ELEKTRONIKE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 108 36 144 III IV

Ukupno 108 36 144 Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa značajem poluprovodnika u elektronici. - Prepoznavanje i razumijevanje djelovanja aktivnih elektronskih elemenata. - Upoznavanje sa značajem primjene pojačavača i operacionih pojačavača. - Sticanje osnovnih znanja iz područja digitalne elektronike. - Upoznavanje sa kombinacionim i sekvencijalnim mrežama. - Prepoznavanje i razumijevanje aritmetičkih kola. - Razvijanje logičkog način razmišljanja. - Sticanje znanja za projektovanje i praktičnu realizaciju određenog logičkog

uređaja. - Pravilno korišćenje stručne literature. - Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.

23

4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




Kristalna struktura poluprovodnika - Navodi načine

klasifikacije elektrotehničkih materijala

- Objašnjava

kristalnu strukturu poluprovodnika

- Razlikuje provodnike, poluprovodnike i izolatore na osnovu energetskog procepa

- Crta i analizira kristalnu rešetku Si

- Razlikuje N i P tip poluprovodnika

- Analizira proces nastajanja parova elektron- šupljina

- Razvija svijest o uređenosti u sistemu prirodnih nauka

- Praktično pokazati primjere provodnika poluprovodnika i izolatora

Diode - Objašnjava proces

obrazovanja PN spoja

- Definiše i

objašnjava direktnu i inverznu polarizaciju PN spoja

- Upoznaje se

vrstama dioda(Zenerova,Šotkijeva, Varikap...)

- Upoznaje se sa

radom usmjerača kao uređaja

- Crta i analizira raspodjelu prostornog naelektrisanja,električnog potencijala i električnog polja u PN spoju

- Uočava razliku između provodnog i neprovodnog stanja diode

- Crta strujno-naponsku karakteristiku diode

- Razlikuje vrste dioda i njihove simbole

- Uviđa osobine i primjenu različitih vrsta dioda

- Crta jednostrani i dvostrani usmjerač i upoređuje ih

- Crta talasne oblike napona za različite vrste usmjerača

- Uočava ulogu kondezatora u usmjeraču


zapažanja

Vježba: - Snimanje

karakteristike diode.Pri tome koristiti Tina softver i vršiti simulaciju

Vježba: - Jednostrani i

dvostrani usmjerač

Tranzistori - Objašnjava princip

rada bipolarnog tranzistora

- Uočava unutrašnju strukturu tranzistora i crta

- Razvija sistematičnost u radu

24




- Definiše osnovne

komponente struja u tranzistoru

- Objašnjava statičke

karakteristike bipolarnih tranzistora

- Upoznaje se sa

unutrašnjom strukturom unipolarnih tranzistora(FET-a i MOSFET-a)

oznake tranzistora - Uočava razliku

između PNP i NPN tranzistora

- Uviđa osnovne komponente struja u tranzistoru i crta načine vezivanja tranzistora

- Crta i analizira statičke karakteristike bipolarnog tranzistora

- Razlikuje unipolarne i bipolarne tranzistore

- Uviđa princip rada FET-a i MOSFET-a

- Skicira i analizira statičke karakteristike

FET-a i MOSFET-a



Vježba: - Snimanje ulaznih i

izlaznih karakteristika bipolarnih tranzistora

Vježba: - Statičke

karakteristike FET-a

Pojačavači - Nabraja opšte

osobine pojačavača - Objašnjava

pojačavač sa zajedničkim emitorom

- Objašnjava rad

pojačavača sa zajedničkim sorsom

- Određuje naponsko,strujno i pojačanje snage, kao i ulaznu i izlaznu otpornost pojačavača

- Crta i analizira rad pojačavača sa zajedničkim emitorom

- Razlikuje pojačavače sa bipolarnim tranzistorima(ZE, ZC,ZB)

- Analizira rad pojačavača sa zajedničkim sorsom(ZS)

- Razvija sposobnost za prepoznavanje problema i nalaženje rješenja

Vježba: - Pojačavač sa

zajedničkim emitorom

Vježba: - Pojačavač sa FET-

om

Operacioni pojačavači - Definiše idealni

operacioni pojačavač i njegove osobine

- Razlikuje osnovne parametre operacionog pojačavača

- Poznaje simbole OP i raspored

- Razvija sposobnost analiziranja električnih šema

25




- Objašnjava rad

pojedinih vrsta operacionih pojačavača

- Objašnjava kolo za

sabiranje i oduzimanje napona sa operacionim pojačavačem

izvoda - Razlikuje vrste

operacionih pojačavača

- Crta i određuje pojačanje invertujućeg OP

- Analizira rad neinvertujućeg OP

- Skicira i analizira kolo za sabiranje i oduzimanje napona sa OP

Vježba: - Kolo za sabiranje

napona sa OP - Kolo za oduzimanje

napona sa OP

Filtri - Definiše filtar kao

linearni četvoropol - Navodi vrste filtara - Objašnjava rad

aktivnih filtara

- Uočava svojstva filtra kao linearnog četvoropola

- Razlikuje pasivne od aktivnih filtara

- Analizira filtar propusnik niskih učestanosti

- Crta i analizira propusnik visokih učestanosti

- Uočava razliku između propusnika i nepropusnika opsega učestanosti

- Razvija strpljenje i tolerantan pristup rješavanju problema

- Pokazati različite vrste filtara

Optoelektronika - Objašnjava rad

fotodioda, fototranzistorai fotootpornika

- Objašnjava

svijetleće diode i tečne kristale

- Uočava građu i princip rada fotodioda, fototranzistora i fotootpornika

- Uviđa princip rada svijetlećih dioda.

- Razlikuje osobine tečnog kristala


za timski rad

- U TINA softveru

izvršiti simulacije sa fotodiodama i fotootpornicima

Bulova prekidačka algebra - Upoznaje se sa

pojmom i vrstama brojnih sistema i kodova

- Definiše aksiome, teoreme i zakone Bulove prekidačke algebre

- Razlikuje brojne sisteme (decimalni, binarni, oktalni, heksadecimalni)

- Primjenjuje zakone i teoreme Bulove algebre pri rešavanju logičkih funkcija

- Razvija analitičko

mišljenje

- Pretvarati brojeve iz jednog u drugi brojni sistem

- Obavljati aritmetičke operacije sa binarnim brojevima

- Vršiti formiranje osnovnih BCD

26




- Upoznaje se sa prekidačkim funkcijama i načinima njihovog predstavljanja

- Objašnjava metode minimizacije i sinteze prekidačkih funkcija

- Tabelarno i analitički predstavlja prekidačke funkcije

- Vrši minimizaciju prekidačkih funkcija analitički i pomoću Veič-Karnoove metode minimizacije

- Vrši sintezu prekidačkih funkcija

kodova - Na primjerima

pokazati prednosti i nedostatke pojedinih metoda minimizacije prekidačkih funkcija

Logička kola - Upoznaje

elementarna logička kola (I , ILI,NE, NI, NILI, EX- ILI i komparator) na nivou grafičkih oznaka i logike rada

- Upoznaje

univerzalna logička kola

- Upoznaje se sa

radom diodnih, TTL, ECL i MOS logičkih kola

- Crta vremenske dijagrame ulaza i izlaza elementarnih logičkih kola

- Crta kola koja realizuju logičke funkcije zadate analitički i tabelerno

- Predstavlja prekidačke funkcije pomoću univerzalnih kola

- Crta električne šeme logičkih kola i analizira njihov rad

- Upoređuje logička kola


logičkog razmišljanja i povezivanja prethodno stečenog gradiva

Vježba: - Realizacija složenih

logičkih funkcija pomoću elementarnih i univerzalnih logičkih kola

Kombinacione mreže - Definiše pojam i

nabraja vrste prekidačkih matrica

- Objašnjava princip rada kodera i dekodera

- Opisuje princip rada selektora (multipleksera) i distributora (demultipleksera)

- Definiše konvertor koda i navodi vrste konvertora.

- Razlikuje prekidačke matrice prema načinu realizacije

- Razlikuje funkcije kodera i dekodera

- Prema zadatoj

kombinacionoj tabeli formira kodersku i dekodersku mrežu

- Prema zadatoj kombinacionoj tabeli formira selektorsku i

- Povezuje teorijska i praktična znanja

Vježba: - Realizacija i

analiza rada kodera i dekodera

Vježba: - Realizacija i

analiza rada selektora i distributora

- Obavljati konveriziju NBCD koda u kod "više 3"

- Obavljati konverziju

27




distributorsku mrežu.

- Vrši konverziju jednog koda u drugi.

Grejovog koda u binarni i obrnuto.

Sekvencijalne mreže - Objašnjava princip

rada RS flip-flopa - Objašnjava princip

rada taktovanog RS, D, T, RST, JK i dvostrukog JK-MS flip-flopa

- Definiše pojam

registra i nabraja vrste registara

- Razlikuje RS flip-flop sa NI i NILI kolima

- Uočava prednosti i nedostatke različitih flip-flopova

- Na osnovu logičke strukture flip-flopa formira tabelu prelaza

- Razlikuje vrste registara

- Poznaje načine upisivanja i čitanja sadržaja registra

- Razlikuje dinamičke i statičke MOS pomjeračke registre

- Crta vremenske dijagrame koji ilustruju rad pomjeračkih MOS registara


Vježba: - Realizacija RS flip-

flopa pomoću NI i NILI kola

Vježba: - Realizacija

stacionarnog registra sa 4 RS flip-flopa

Brojači - Objašnjava rad

brojača i nabraja vrste brojača


rada brojača unazad i dvosmjernog brojača

- Opisuje rad kružnog brojača

- Upoznaje brojače

sa povratnom spregom

- Razlikuje brojače u zavisnosti od načina brojanja

- Razlikuje sinhrone i asinhrone binarne brojače

- Crta vremenske dijagrame napona na izlazima flip-flopova za brojač unazad

- Crta šemu kružnog brojača sa određenim modulom n i 2n

- Projektuje brojač za proizvoljnu osnovu brojanja

- Razvija preciznost u radu

Vježba: - Realizacija brojača

unaprijed sa T flip-flopovima

Vježba: - Projektovanje

brojača određenog modula koristeći JK MS flip-flopove s asinhronim reset ulazima

28




- Upoznaje se sa numeričkom indikacijom brojanja

- Skicira standardni sedmo-segmentni indikatorski blok

Aritmetička kola - Definiše

aritmetička kola i nabraja osnovna aritmetička kola

- Upoznaje metode za predstavljanje pozitivnih i negativnih brojeva pomoću binarnih cifara

- Objašnjava princip rada binarnog sabirača

- Definiše binarne

komparatore - Upoznaje binarne

komplementore - Upoznaje se sa

radom množača i djelitelja

- Definiše

aritmetičko-logičku jedinicu(ALU)

- Razlikuje aritmetička kola

- Uočava razlike

između komplementa jedinice i komplementa dvojke

- Razlikuje binarni polusabirač od binarnog potpunog sabirača

- Izvodi funkciju komparacije dva binarna broja od po n cifara

- Razlikuje komplementor jedinice i komplementor dvojke

- Upoređuje blok-dijagrame akumulacionog i redno-paralelnog množača

- Uviđa princip rada djelitelja

- Crta i analizira blok-šemu jednostepene ALU jedinice u posmatranom i-tom razredu


- Izračunavati komplemente jedinice i dvojke za određene binarne brojeve

- Sabirati negativne

brojeve u kodu sa komplementom dvojke

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - R. Opačić, Elektronika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2004. - R.Opačić, Elektronika II, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2004. - M. Filipović, Osnove telekomunikacija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 2004. - S. Zdravković, M. Topalović, F. Presetnik, Digitalna elektronika, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003. - S. Tešić, Digitalna elektronika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,

2003.

29

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Mjerni instrumenti, ispitni stolovi, makete, osciloskopi, računar sa odgovarajućim

softverom, projektor, projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu). - Pismene vježbe. - Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija ili

automatike 10. Povezanost predmeta


- Kristalna struktura poluprovodnika

- Diode,tranzistori,FET-ovi i MOSFET-ovi

- Fizika - Osnove elektrotehnike - Praktična nastava

- Struktura materije - Poluprovodnički materijali - Rad sa osnovnim

elektronskim komponentama

- Pojačavači ,operacioni pojačavači

- Osnove elekrotehnike - Praktična nastava

- Rješavanje prostih kola - Izrada elektronskih kola

- Filteri

- Osnove telekomunikacija

- Frekvencijske karakteristike

- Bulova prekidačka algebra,aritmetička kola,brojači,registri

- Osnove računarstva - Konverzija brojnih sistema

- Koderi i dekoderi - Programiranje - Matrice

30

1.2.4. MULTIMEDIJALNE TEHNIKE 1. Naziv predmeta: MULTIMEDIJALNE TEHNIKE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 72 72 III IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje sposobnosti za korišćenje informatičkih znanja i praćenje dostignuća iz

oblasti informatičkih tehnologija. - Upoznavanje sa osnovnim elementima multimedija. - Upoznavanje sa elementima multimedijalnih sistema i razvijanje osjećaja o

važnosti čuvanja i održavanja opreme. - Upoznavanje sa metodama predstavljanja informacija. - Sticanje sposobnosti izražavanja korišćenjem multimedijanog sadržaja. - Osposobljavanje za pravilno korišćenje multimedijalne terminoligije. - Sticanje znanja o računarskim aplikacijama za proizvodnju multimedijalnog

sadržaja. - Sticanje sposobnosti za prezentaciju multimedijalnog sadržaja. - Pravilno korišćenje stručne literature.

31





Osnovni pojmovi multimedije - Upoznaje se sa

pojmovima multi, medij i multimedija kao i njihovim značajem

- Navodi elemente

multimedija - Objašnjava ulogu

teksta kao elementa multimedija

- Objašnjava ulogu

slike kao elementa multimedija

- Objašnjava pojam

vektorske slike

- Razlikuje pojmove multi, medij i multimedija

- Razlikuje podjelu medija

- Razlikuje tipove multimedija

- Upoređuje multimedije sa aspekta njihovog trajanja

- Uočava svrhu i cilj multimedija

- Razlikuje elemente multimedija

- Uočava dualnu prirodu teksta u okviru multimedija

- Uočava ulogu standardizacije kodnih listi

- Razlikuje kodne liste

- Uočava uticaj tipografije na multimedijalni dokument

- Klasifikuje fontove prema njihovim

osobinama - Upoređuje

aplikacije za obradu teksta

- Razlikuje formate tekstualnih fajlova

- Uviđa vezu između piksela i rezolucije

- Upoređuje načine specificiranja rezolucije

- Razlikuje elemente vektorske slike

- Poznaje vrste transformacija koje se koriste pri obradi vektorske slike

- Uočava razliku

- Stiče pozitivan

odnos prema zanimanju


zapažanja

- Prikazati različite

prezentacije o osnovnim elementima multimedija iz izvora sa Interneta

32




- Objašnjava pojam

rasterske (bitmapirane) slike

- Objašnjava ulogu

zvuka kao elementa multimedija

- Objašnjava pojam

animacije

između pojmova poteza, popune i filtra

- Upoređuje aplikacije za obradu vektorske slike

- Razlikuje vektorske formate slike

- Razlikuje pojmove selekcije, maske i alfa kanala

- Poznaje geometrijske transformacije rasterske slike

- Razlikuje vrste kompresija rasterske slike

- Upoređuje aplikacije za obradu rasterske slike

- Razlikuje rasterske formate slike

- Uviđa ulogu slojeva pri obradi vektorske i rasterske slike

- Upoređuje izvore i vrste zvučnog zapisa

- Razlikuje pojmove streaminga i downloadinga

- Uviđa ulogu MIDI-a pri povezivanju računara i elektronskih muzičkih uređaja

- Razlikuje elektronske muzičke uređaje

- Upoređuje aplikacije za reprodukciju zvuka

- Razlikuje vrste zvučnih formata

- Uviđa razlike između tehnika tradicionalne i

- Razvija preciznost

u radu

- Razvija

samostalnost

- Izrada seminarskih

radova na zadatu temu (elementi multimedija) u grupama

- Prikazati istu

prezentaciju sa zvučnim zapisom i bez zvučnog zapisa

33




- Objašnjava ulogu

video zapisa kao elementa multimedija

- Objašnjava pojam

interaktivnosti

digitalne animacije - Upoređuje

aplikacije za izradu 2D i 3D animacije

- Razlikuje formate za animaciju

- Uviđa ulogu fps-a i Bit rate-a pri montaži video materijala

- Upoređuje aplikacije za izradu i obradu video zapisa

- Razlikuje formate video zapisa

- Uočava ulogu kodeka pri kompresiji video zapisa

- Koristi kombinaciju različitih formi sadržaja u funkciji interaktivnosti multimedije

- Razvija

odgovornost u radu - Razvija kreativnost


- Prikazati

multimedijalnu prezentaciju i ocijeniti kvalitet interaktivnog sadržaja

Elementi multimedijalnih sistema - Upoznaje se sa

pojmom multumedijalog sistema

- Uviđa pojam multumedijalog sistema

- Uviđa razlike između ulaznih i izlaznih uređaja multimedijalnih sistema i poznaje njihov princip rada

- Povezuje ulazne i izlazne uređaje sa računarom

- Prenosi sliku, zvučni i video zapis u računar

- Razvija


- Povezati različite

ulazne i izlazne uređaje multimedijalnih sistema na računar

- Prenijeti sliku,

zvučni i video zapis u računar

Vrste multimedijalnog sadržaja - Upoznaje se sa

pojmom, vrstama i sredstvima za prenos multimedijalnog sadržaja

- Razlikuje vrste multimedijalnih sadržaja

- Upoređuje sredstva za prenos multimedijalnog sadržaja

- Razlikuje čula za opažanje

- Razvija rutinu,

brzinu i tačnost

- Prikazati različite vrste multimedijalnih sadržaja

34




- Upoznaje se sa

načinima proizvodnje multimedijalnog sadržaja

multimedijalnog sadržaja

- Upoređuje načine proizvodnje multimedijalnog sadržaja

- Uočava uticaj interaktivnosti na kontrolu multimedijalnog sadržaja

- Pronalazi i pristupa multimedijalnom sadržaju koristeći ofline ili online pristup

- Uočava ulogu računarskih mreža u prenosu multimedijalnog sadržaja

- Vrši kompresiju multimedijalnog sadržaja



- Koristiti različita

sredstva za prenos multimedijalnog sadržaja

- Uporediti načine njihove proizvodnje

Prezentacija multimedijalnog sadržaja - Objašnjava pojam

prezentacije - Upoznaje se sa

organizacijom slika na slajdu

- Objašnjava način

izlaganja i prikazivanja multimedijalne prezentacije

- Vrši podjelu prezentacija sa stanovišta uređaja korišćenih za prezentaciju

- Razlikuje uređaje za prezentaciju

- Upoređuje osnovne elemente za pripremu prezentacije

- Uviđa pojam slajda - Organizuje

pravilno slike na slajdu

- Uočava parametre koji utiču na kvalitet prezentacije

- Priprema i prikazuje multimedijalnu prezentaciju

- Formira pravilan

odnos prema grafičkom izražavanju

- Razvija


- Pripremiti,

prikazati i ocijeniti kvalitet multimedijalnih prezentacija na zadatu temu

35

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred Gimnazije, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Podgorica, 2008. - N. Klem, Informatika - udžbenik za II razred Gimnazije, Zavod za udžbenike,

Beograd, 2007. - T. Vaughan, Majstor za multimediju, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2004. - D. Jokanović, Multimedijalno računarstvo, Viša elektrotehnička škola Beograd,

2002. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu). - Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija 10. Povezanost predmeta


- Osnovni pojmovi multimedije

- Proizvodnja multimedijalnog sadržaja

- Računarska grafika i animacija

- Tekst, tabela i grafikon - Crtež, zvuk i

multimedijalna prezentacija

- Rasterska i vektorska slika - Animacija i video zapis

- Elementi multimedijalnih sistema

- Mulimedijalne komunikacione tehnologije


- Komunikacioni uređaji - Hardver računarskog

sistema - Vrste multimedijalnog

sadržaja - Proizvodnja multimedijalnog

sadržaja - Izrada multimedijalnih

prezentaciija - Prezentacija

multimedijalnog sadržaja - Mulimedijalne

komunikacione tehnologije - Multimedijalni servisi

36

1.2.5. AUDIO I VIDEO TEHNIKA 1. Naziv predmeta: AUDIO I VIDEO TEHNIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 72 72 III 108 108 IV

Ukupno 180 180 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa osnovnim pojmovima fizičke i fiziološke akustike. - Sticanje znanja o osnovnim karakteristikama i funkcijama elektroakustičkih

pretvarača. - Upoznavanje sa digitalizacijom audio signala. - Sticanje osnovnih znanja o uređajima za snimanje i reprodukciju zvuka. - Upoznavanje sa osnovnim sadržajem i radom tonskog studija. - Upoznavanje sa osnovnim principima pretvaranja slike u analogni i digitalni

signal. - Sticanje osnovnih znanja o funkcionisanju uređaja za snimanje, prijem i

prikazivanje televizijskih signala. - Upoznavanje novih tendencija u razvoju televizijsjih sistema i video uređaja. - Pravilno korišćenje stručne literature. - Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.

37

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




Fizička akustika - Definiše pojmove i

opisuje karakteristike zvuka, zvučnog talasa i zvučnog polja

- Opisuje pojave pri prostiranju zvuka

- Razlikuje vrste zvuka (prost, složen, šum)

- Razlikuje pojave

prelamanja, savijanja, odbijanja, upijanja zvuka

- Razvija sposobnost posmatranja i zaključivanja

Fiziološka akustika - Opisuje

karakteristike govora i muzike

- Opisuje rad organa čula sluha

- Ocjenjuje razumljivost govora i kvalitet muzike

- Analizira način na koji čovjek osjeća zvuk

- Razvija interesovanje za nova znanja

- Koristiti audio zapise govora i muzike

Elektroakustički pretvarači - Objašnjava

principe rada mikrofona i definiše njihove osnovne karaktristike

- Objašnjava principe rada zvučnika i slušalica i definiše njihove osnovne karakteristike

- Opisuje zvučne kutije, zvučni stubove i zvučne lijevke

- Upoređuje razne vrste mikrofona

- Vrši izbor mikrofona za određene namjene

- Upoređuje razne

vrste zvučnika i slušalica

- Vrši izbor zvučnika za određene namjene

- Uočava prednosti ugrađivanja zvučnika u zvučne kutije i stubove

- Stiče tehničku kulturu

- Pokazati razne vrste mikrofona, zvučnika i slušalica

- Prikazati slajdove i slike različitih modela mikrofona, zvučnika i slušalica

- Koristiti kataloge proizvođača audio opreme

Stereofonija - Upoznaje princip

stereofonskog prenosa

- Opisuje načine stereofonskog snimanja

- Uočava prednosti stereofonije

- Skicira raspored

mikrofona i zvučnika kod stereofonskog sistema


- Prikazati slike i slajdove primjera stereofonskog snimanja i reprodukcije

Snimanje i reprodukcija zvuka - Objašnjava princip

magnetnog snimanja i

- Razlikuje funkcionalne cjeline

- Razvija logičko mišljenje i sposobnost za

- Koristiti magnetofon

- Koristiti blok i

38




reprodukcije zvuka - Objašnjava princip

digitalnog snimanja zvuka

- Objašnjava princip rada uređaja za digitalno snimanje i reprodukciju zvuka(kompakt disk reproduktor)

magnetofona - Koristi magnetofon - Uviđa prednosti

digitalnog snimanja zvuka

- Analizira rad uređaja za digitalno snimanje i reprodukciju zvuka

- Koristi kompakt disk reproduktor

pravilno rasudjivanje i zaključivanje

električne šeme magnetofona

- Koristiti kompakt

disk reproduktor - Koristiti blok i

električne šeme kompakt disk reproduktor

Audio pojačavači - Definiše opšte

karakteristike audio pojačavača

- Opisuje blok šemu

audio pojačavača - Objašnjava rad

pojedinih stepena audio pojačavača

- Upoređuje audio pojačavače i određuje njihovu primjenu

- Razlikuje ulogu pojedih stepena audio pojačavača

- Analizira elektronske šeme pojedinih stepena audio pojačavača (predpojačavača, pojačavača napona, izlaznog stepena)


- Koristiti kataloge i električne šeme audio pojačavača

Ozvučavanje - Opisuje akustičke

pojave pri ozvučavanju

- Objašnjava načine ozvučavanja otvorenog i zatvorenog prostora

- Objašnjava uređaj

za ozvučavanje

- Razlikuje akustičke pojave pri ozvučavanju

- Na primjerima ozvučavanja otvorenog i zatvorenog prostora vrši izbor i skicira raspored mikrofona i zvučnika

- Pravilno povezuje elemente uređaja za ozvučavanje

- Razvija odgovornost pri odlučivanju

- Prikazati slajdove i slike načina ozvučavanja različitih otvorenih i zatvorenih prostora

- Pokazati razne

vrste kablova i konektora za povezivanje elemenata uređaja

Studijska tehnika - Upoznaje tonski

studio - Opisuje tonski sto

(audio miksetu)

- Razlikuje ulogu pojedinih prostorija tonskog studija

- Razlikuje karakteristike i uviđa način funkcionisanja

- Razvija spremnost za timski rad

- Posjetiti tonski studio

39




tonskog studija - Skicira povezivanje

tonskog stola (miksetu) sa odgovarajućim ulaznim i izlaznim uređajima

40

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Osnovi analognog video signala - Upoznaje opšte

pojmove o nastanku, opažanju i specifikaciji boja

- Objašnjava pretvaranje slike u boji u električne signale

- Poznaje osnovne principe kolorimetrije

- Analizira talasni

oblik složenog video signala PAL sistema

- Grafički prikazuje stvaranje luminentnog signala i signala razlike boja

- Razvija sposobnost logičkog i apstraktnog razmišljanja

- Napomena: PAL (Phase Alternating Line)- Evropski standard emitovanja televizijskog signala

- Koristiti slike i

slajdove u boji za objašnjenje principa kolometrije

Osnovi digitalnog video signala - Opisuje formiranje

digitalizovanog televizijskog signala

- Opisuje postupke digitalne obrade televiziske slike

- Crta i analizira postupak digitalizacije video signala

- Uviđa prednosti digitalne obrade slike


- Grafički predstaviti postupak digitalizacije

Elektronske kamere - Opisuje proces

analize slike - Upoznaje vrste

analizatorskih cijevi

- Opisuje

poluprovodničke CCD senzore slike

- Upoznaje se sa parametrima senzora slike


rada kamera za crno-bijelu sliku i slike u boji

- Objašnjava rad CCD

telekina

- Uočava prednost analize sa proredom

- Razlikuje cijevi na principu fotoelektronske emisije i fotoprovodnosti

- Razlikuje tipove CCD senzora slike

- Upoređuje senzore

slike na osnovu parametara kvaliteta

- Razlikuje način formiranja složenog video signala crno-bijele slike i slike u boji

- Uviđa način reprodukcije filma preko televizijskog sistema

- Razvija sposobnost logičkog razmišljanja i povezivanja usvojenih znanja

Napomena: CCD (Charge Coupled Device) - Prikazati slike i

slajdove analizatorskih cijevi, kamera, telekina

- Posjetiti televizijski centar

Magnetoskopi - Objašnjava princip

magnetnog - Razlikuje

funkcionalne - Razvija analitičko

mišljenje - Posjetiti

televizijski centar

41




snimanja i reprodukcije video signala na magnetoskopskoj traci


digitalnog snimanja video signala na magnetoskopskoj traci

cjeline i analizira rad analognog magnetoskopa

- Razlikuje analogne načine magnetnog snimanja video signala

- Upoređuje formate analognih magnetoskopa

- Upoređuje formate digitalnih magnetoskopa

Uređaji za prijem i prikazivanje televizijskih signala - Opisuje rad

televizijskog prijemnika

- Opisuje sistem za

prijem televizijskih signala sa satelita

- Opisuje televizijski

projektor

- Koristeći blok i električne šeme uočava funkcionalne cjeline televizijskog prijemnika

- Upoređuje televizijske prijemnike sa katodnom cijevi i pločastim ekranima (na bazi tečnih kristala i plazme)

- Uviđa način povezivanja uređaja koji čine sistem za prijem televiziskih signala sa satelita

- Razlikuje vrste projektora prema principu rada i primjeni

- Razvija svijest o značaju tehničkog obrazovanja

- Koristiti televizijske prijemnike

- Koristiti sistem za

prijem televizijskih signala sa satelita (satelitski prijemnik i antenu)

- Koristiti video

projektor

Primjena računara u televiziji - Objašnjava obradu

video signala pomoću računara

- Objašnjava ulogu i

funkcionisanje video kartica

- Uviđa mogućnosti primjene računara u digitalnoj obradi video signala

- Razlikuje digitalne formate slike i teksta

- Razlikuje video kartice prema karakteristikama i

- Razvija osjećaj važnosti tehničkog obrazovanja

- Koristiti računar i softver za obradu video signala

42





digitalnog snimanja video signala na video disk

primjeni - Razlikuje vrste

video diska - Analizira rad

uređaja za snimanje i reprodukciju signala sa video diska

- Koristiti uređaj za

snimanje i reprodukciju video signala sa video diska

Nove tendencije u razvoju TV sistema - Upoznaje

televiziju visoke (HDTV) i povišene (EDTV) definicije

- Opisuje sisteme zemaljske, satelitske i kablovske televizije

- Uviđa mogućnosti televizije visoke definicije

- Razlikuje

zajednički antenski sistem i kablovski distribucioni sistem

- Skicira razvodnu mrežu zajedničkog antenskog sistema


Napomena: HDTV (High Definition Television). EDTV (Extended Definition Television)

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M.Filipović, Audio tehnika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,

2002. - H. Kurtović, Osnovi tehničke akustike, Naučna knjiga, Beograd, 1990. - B. Guzina, Audio tehnika u radiju i televiziji, Svetlost teatar, Beograd, 2004. - A. Nisbet, Snimanje i obrada zvuka, Univerzitet umetnosti, Beograd, 1990. - F. Presetnik, S. Zdravković, M. Tomić, D. Martinović, A. Stojković, Video uređaji,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999. - S. Zdravković, Video uređaji za TV, radio i video tehničara, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd, 2005. - M. Radojlović, Osnove televizijske tehnike, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Beograd, 2001. - I.Knežević, Audio tehnika i televizijska tehnika, Školska knjiga, Zagreb, 1999. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Uređaji audio i video tehnike (mikrofoni, zvučnici, slušalice, magnetofon, CD

plejer, TV prijemnici, oprema za satelitski prijem) - Računar sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu). - Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacinim periodima.

43

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija 10. Povezanost predmeta


- Elektroakustički pretvarači - Osnove elekrotehnike - Primjena audio i video

tehnike - Tehnika ozvučavanja - Praktična nastava

- Elektromagnetna indukcija - Tehnika snimanja zvuka

- Snimanje i reprodukcija zvuka

- Osnove elekrotehnike - Primjena audio i video

tehnike - Praktična nastava

- Elektromagnetna indukcija - Uređaji za snimanje i

reprodukciju zvuka

- Audio pojačavači - Osnove analogne i digitalne elektronike


- Elektronski pojačavači

- Ozvučavanje - Praktična nastava - Tehnika ozvučavanja

- Uređaji za ozvučavanje - Ozvučavanje otvorenog i

zatvorenog prostora - Studijska tehnika - Primjena audio i video

tehnike - Praktična nastava

- Uređaji za snimanje i reprodukciju zvuka

- Elektronske kamere - Primjena audio i video tehnike


- Uređaji za snimanje i reprodukciju video sadržaja

- Magnetoskopi - Primjena audio i video tehnike



- Uređaji za prijem prikazivanje televizijskih signala

- Primjena audio i video tehnike



44

1.2.6. MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE 1. Naziv predmeta: MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III 72 36 108 IV 33 33 66

Ukupno 105 69 174 Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Obučavanje za korišćenje informatičkih znanja i praćenje dostignuća u svijetu iz

oblasti multimedijalnih komunikacionih tehnologija. - Upoznavanje sa mogućnošću postizanja interaktivnosti u multimedijalnim

sistemima. - Osposobljavanje za praktičnu implementaciju multimedijalnih mreža. - Osposobljavanje za korišćenje potrebnog softvera za povezivanje računarskih

mreža. - Upoznavanje novih pravaca razvoja tehnologije računarskih mreža. - Osposobljavanje za primjenu pojedinih modula i konfigurisanje multimedijalnih

sistema. - Poznavanje osnovnih komponenti računarskih mreža i principa njihovog rada. - Poznavanje standarda i protokola u međusobnom povezivanju računara. - Poznavanje rada sa multimedijalnim servisima. - Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim

znanjem. - Pravilno korišćenje stručne literature. - Osposobljavanje za samostalan rad.

45

4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI




Klasifikacija računarskih mreža - Definiše bitne

elemente načina prenosa podataka

- Definiše smjer

prenosa - Definiše serijski i

paralelni način prenosa podataka

- Definiše sinhroni i

asinhroni prenos - Nabraja mreže

prema tehnici prenosa

- Nabraja komutacije

(povezivanje) i definiše komutaciju linija (kanala), poruka i paketa

- Nabraja mreže

prema vrsti usluga i veličini i objašnjava ih

- Uočava bitne karakteristike načina prenosa podataka (smjer, broj kanala, usaglašenost rada, tehnika prenosa)

- Razlikuje vrste veza (simpleksna, poludupleksna, dupleksna)

- Skicira vrste veza - Razlikuje serijski i

paralelni prenos - Uočava prednosti

serijskog i paralelnog prenosa

- Razlikuje sinhroni i asinhroni prenos

- Uočava "ram" i njegove bitne elemente

- Skicira "ram" - Razlikuje mreže

prema tehnici prenosa

- Upoređuje difuznu i komutiranu mrežu

- Razlikuje komutacije

- Skicira komutaciju linija (kanala)

- Skicira komutaciju

poruka - Skicira komutaciju

poruka i paketa - Razlikuje

konekcionu i beskonekcionu mrežu

- Skicira konekcionu i beskonekcionu mrežu

- Analizira prednosti i mane konekcionih i beskonekcionih mreža


zapažanja - Razvija preciznost u radu - Razvija

samostalnost

Vježba: - Pripremiti

prezentaciju LAN mreže

Vježba: - Na primjerima

analizirati komutaciju paketa


analizirati ram Vježba: - Na primjerima

upoređivati vrste komutacija

46




- Defniše lokalnu, gradsku, globalnu, i bežičnu mrežu - Objašnjava

Internet

- Razlikuje mreže prema veličini (lokalne, gradske i globalne)

- Upoređuje mreže prema karaktersitikama

- Skicira topologiju mreže

- Analizira značaj navedenih mreža u komunikaciji i razmjeni informacija

- Razvija

odgovornost u radu

Vježba: - Posjeta

provajderima Interneta i sagledavanje njihovih mreža i vrsta usluga

Arhitektura računarskih mreža - Definiše pojam

mrežne arhitekture - Nabraja oblike

arhitektura - Upoznaje se sa

pojmom mrežnog protokola i objašnjava karakteristike

- Definiše OSI model

(Open System Interconnection – otvoreni sistem međupovezivanja)

- Objašnjava

standardizaciju mreža

- Razlikuje osnovne pojmove protokola: entitet, sistem, protokol, PDU (protokolska jedinica podataka)

- Razlikuje hijerarhijsku i distribuiranu arhitekturu

- Razlikuje elemente i karakteristike mrežnog protokola

- Uočava funkcije protokola

- Razlikuje nivoe mrežne komunikacije: nivo mrežnog pristupa, transportni nivo i nivo aplikacije

- Skicira generalnu mrežnu arhitekturu

- Skicira komuniciranje u mreži na bazi protokola

- Skicira OSI model - Analizira i razlikuje

nivoe OSI modela - Razlikuje nivoe OSI

modela i njihove funkcije

- Uočava značaj standardizacije mreža

- Navikava se na


Vježba: - Prikazati listu

standarda Vježba: - Na primjerima

objasniti standardizaciju


objasniti hijerarhiju protokola

47




- Opisuje protokol sloja veze HDLC (High-level Data Link Control)

- Objašnjava frame

relay tehniku prenosa ramova

- Uočava zbog čega se protokol sloja veze najčešće koristi pri sinhronom prenosu

- Uočava karakteristike prenosa frame relay tehnikom

- Formira pravilan


Vježba: - Kroz različite

primjere obraditi komunikacije na mreži na bazi protokola

LAN mreže - Definiše LAN mrežu - Nabraja medijume

koji se koriste u lokalnim mrežama

- Objašnjava klijent-

server model

- Uočava značaj uvođenje LAN mreža

- Razlikuje medijume koji se koriste u LAN mrežama

- Razlikuje nivoe organizacije LAN mreže

- Razlikuje osnovne topologije mrežne arhitekture za LAN mreže

- Skicira topologije LAN mreže

- Skicira povezivanje lokalnih mreža

- Razlikuje prenosne medijume i njihove karakteristike

- Razlikuje klijent-server model

- Pozitivno

procjenjuje važnost saznanja iz svog zanimanja

Vježba: - Na konkretnom

primjeru objasniti funcionisanje LAN mreže (Školska LAN mreža)

Vježba: - Koristi protokol za

pristup medijumu Vježba: - Koristi Aloha, CSMA

protokol Vježba: - Povezuje više

lokalnih računarskih mreža

Multimedijalni servisi - Definiše izvore

multimedija i postupke kreiranja multimedija

- Definiše zahtjeve

za adaptiranje i transkodiranje izvornih multimedijskih informacija i formata

- Definiše multimedijalne interakcije i navodi multimedijalne servise

- Razlikuje izvore multimedija

- Razlikuje postupke kreiranja multimedija

- Razlikuje zahtjeve za adaptiranje i transkodiranje izvornih multimedijskih informacija i formata

- Razlikuje interaktivne servise

- Koristi multimedijalne

- Razvija


Vježba: - Priprema

multimedijalni sadržaj iz različitih izvora

Vježba: - Kreira

multimedijalni sadržaj kroz razne postupke

Vježba: - Rad sa adaptiranim

i transkodovanim izvorima multimedija

Vježba: - Pripreme medija

48




servise

za multimedijalne interaktivne servise: MPEG-4; MPEG-7; MPEG-21

49

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Komunikacioni protokoli - Upoznaje se sa

pojmom globalne mreže i objašnjava elemente koji je sačinjavaju

- Upoznaje se sa

pojmom TCP/IP protokola (Transmission Control Protocol) i objašnjava karakteristike

- Objašnjava metode

isporuke medija

- Objašnjava protokole transporta, rutiranja i kontrole

- Objašnjava kategorije i vrste mrežnih multimedijalnih servisa

- Određuje osnovne komponente i diskutuje topologije podmreža

- Uočava značaj korišćenja bežičnih mreža

- Analizira funkcije podmreža i elemente koji je sačinjavaju

- Navodi primjere mreža u našoj zemlji

- Razlikuje najčešće korišćene Internet usluge

- Uočava značaj Internet usluga u mulimedijalnoj komunikaciji

- Razlikuje načine povezivanja na Internet

- Skicira TCP/IP okruženje

- Analizira i razlikuje nivoe TCP/IP protokola

- Razlikuje slojeve TCP/IP protokola

- Uočava karakteristike pojedinih slojeva TCP/IP protokola

- Razlikuje unicast, broadcast i multicast

- Razlikuje TCP/IP, UDP, SDP, RTP, RTCP, RTSP

- Razlikuje dizajn sistema MMK


zapažanja - Razvija kreativnost



objasniti komponente globalne mreže


objasniti povezanost Internet usluga i multimedija

Vježba: - Koristi TCP/IP,

UDP, SDP, RTP, RTCP, RTSP protokole za transport

Vježba: - Posjeta

multimedijalnim studijima i rad na dizajnu sistema MMK: generička konfiguracija sistema MMK, distributivni sistemi MMS, real-time i non real-time sistemi

Vježba: - Primjeri mreža i

servisa za multimedijalne komunikacije

50




Komunikacioni uređaji - Upoznaje se sa

vrstama komunikacionih uređaja

- Objašnjava karakteristike i princip rada modema

- Objašnjava principe modulacione tehnike, kompresije podataka i korekcije greške

- Definiše multiplekser, koncentrator, most, preklopnik, ruter, vratnice, interfejs

- Objašnjava korišćenje upredene parice, koaksijalnog kabla i optičkog vlakna

- Objašnjava

konfiguracije multimedijalnih portala

- Objašnjava

sigurnost sistema MMS komunikacija

- Razlikuje komunikacione uređaje

- Analizira standarde

u komunikaciji između modema

- Uočava prednosti i

mane modulacionih tehnika

- Razlikuje medijume za prenos podataka

- Razlikuje tipove

multipleksera - Analizira interfejs

za povezivanje dva sistema različitih karakteristika

- Razlikuje oblike fiksnog prenosnog puta

- Uočava prednosti optičkog vlakna

- Razlikuje vrste optičkih vlakana

- Analizira i razlikuje za interaktivnu TV, Mobilnu TV, IP datacasting, IP video-web konferenciju

- Razlikuje sakrivanje podataka, povjerljivost, autentikaciju i integritet podataka


u radu - Razvija


Vježba: - Radi sa modemom i

ruterom Vježba: - Koristi

modulacione tehnike

Vježba: - Posjeta

multimedijalnim studijima i upoznavanje sa medijumima za prenos podataka

Vježba: - Posjeta

multimedijalnim studijima i priprema IP video-web konferencije

Vježba: - Posjeta

multimedijalnim studijima i praćenja QoS-a za mreže i aplikacije MMS

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Z. Urošević, Računarske mreže za IV razred elektrotehničke škole, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. - M. Pejanović-Đurišić, Računarske mreže i komunikacije, Viša elektrotehnička

škola Podgorica, 2000. - N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred gimnazije, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Podgorica, 2008.

51

- W. A. Shay, Savremene komunikacione tehnologije i mreže, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005.

- Ž. Tošić, M. Ranđelović, Računari, za III razred elektrotehničke škole – obrazovni profil elektrotehničar računara, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.

- F. Hoalsall, Multimedia communication, Addison-Wesley, 2001. - R. Steinmetz, Multimedia systems, McGrawHill, 2000.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari sa odgovarajućim softverom, mrežne komponente, projektor,

projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom





- LAN mreže - Praktična nastava - Školska LAN mreža - Multimedijalni servisi


- Interaktivnost multimedijalnog sadržaja

- Komunikacioni protokoli


- Prenos multimedijalnog sadržaja pomoću protokola za transport

- Komunikacioni uređaji

- Osnovi računarstva

- Hardver računarskog sistema

52

1.2.7. PROGRAMIRANJE 1. Naziv predmeta: PROGRAMIRANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III 72 36 108 IV 33 33 66

Ukupno 105 69 174 Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Primjenjivanje jezika C u pisanju opšteg i sistemskog softvera. - Primjenjivanje standardne biblioteke za pisanje programa. - Prihvatanje pravila i konvencije jezika. - Kreiranje sopstvene biblioteke i rješavanje određenih problema njihovom

primjenom. - Kreiranje složenih tipova podataka korišćenjem znanja o osnovnim tipovima

podataka. - Korišćenje funkcija iz standardnih biblioteka prevodialca. - Upoznavanje sa osnovnim programerskim postupcima i tehnikama. - Upoznavanje razvojnog puta od projektovanja programa do njegove realizacije. - Osposobljavanje za analizu složenih programa i korišćenje stečenog iskustva za

pisanje sopstvenih. - Analiziranje problema i otklanjanje grešaka koje se javljaju u svim fazama

realizacije programa. - Upoznavanje osnovnih principa objektnog programiranja. - Upoznavanje sa osnovama Internet programiranja. - Razvijanje sposobnosti pisanja programa u skript jezicima. - Prepoznavanje i razumijevanje primjene strukture koda u Internet

programiranju. - Upoznavanje načina postavljanja i aktivacije Internet aplikacija.

53

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI




Osnovni pojmovi - Opisuje osnovne

odlike C jezika - Objašnjava

postupak projektovanje i blok šeme programa

- Objašnjava proces

kodiranja - Definiše proces

dobijanja izvršnog koda programa

- Upoznaje osnovne odlike jezika C

- Na primjerima uočava postupke i tehnike programiranja

- Poznaje kodiranje kao proces pisanja izvornog koda na određenom jeziku

- Razlikuje izvorni i izvršni program

- Razlikuje interpretiranje i prevođenje


za saradnju

Vježba: - Dati prikaz

osnovnih osobina kompajlera i linkera jezika C

Vježba: - Dati primjere blok

šema projekta programa

Osnovni sintaksni elementi - Nabraja ključne

riječi - Definiše

promjenljive i identifikatore

- Upoznaje način zadavanja promjenljivih

- Objašnjava pojmove definicije i deklaracije promjenljivih

- Razlikuje i upoređuje ključne riječi u jeziku C

- Uočava ispravno i neispravno zadate identifikatore

- Vrši zadavanje promjenjivih

- Uočava razliku

između pojmova definicija i deklaracija



Vježba: - Primjeri pisanja

ključnih riječi Vježba: - Pisanje i testiranje

primjera sa identifikatorima

Vježba: - Primjeri definicija i

deklaracija u programima

Osnovni tipovi podataka - Navodi osnovne

tipove podataka

- Upoznaje konstante i promjenljive

- Objašnjava konverziju podataka

- Upoređuje i razlikuje osnovne tipove podataka: znakovni, cjelobrojni i realni

- Uočava značaj zauzete veličine memorije za razne tipove podataka

- Razlikuje konstante od promjenljivih

- Primjenjuje konverzije tipova podataka

- Stiče sposobnost


Vježba: - Primjeri sa

cjelobrojnim, realnim i char tipovima

Vježba: - Primjeri konverzija

između tipova

Operatori C jezika - Upoznaje pojam

operatora i - Uočava razliku

između operatora i


54




operanda - Upoznaje pojam

unarnih, binarnih i terarnih operatora

- Nabraja aritmetičke operatore

- Opisuje operatore poređenja

- Nabraja logičke

operatore

operanda - Razlikuje unarne,

binarne i terarne operatore

- Radi zadatke sa raznim vrstama operatora

- Primjenjuje aritmetičke operatore

- Upotrebljava operatore poređenja

- Koristi logičke operatore u izrazima

- Razvija

sistematičnost i odgovornost u radu

operatorima poređenja

Vježba: - Primjeri dodjele

vrijednosti Vježba: - Operatori

inkrementiranja i dekrementiranja

Vježba: - Primjeri primjene

logičkih operatora

Pregled naredbi - Objašnjava tok

izvršavanja programa

- Objašnjava uslovne naredbe

- Objašnjava naredbe ciklusa (for, while, do)

- Objašnjava ostale naredbe

- Analizira tok izvršavanja programa

- Uočava različite oblike naredbi grananja

- Koristi uslovne naredbe if-else

- Daje opšti oblik naredbe switch

- Primjenjuje različite oblike naredbi ponavljanja

- Uočava naredbe skoka: go to, break, continue


Vježba: - Naredba if-else Vježba: - Naredba switch Vježba: - Naredbe ciklusa:

for, do i while Vježba: - Naredbe skoka Vježba: - Primjeri

jednostavnijih programa

Nizovi i pokazivači - Upoznaje pojam

nizova - Objašnjava osobine

elemenata nizova

- Upoznaje pojam

pokazivača (pointera)

- Uočava značaj niza u programiranju

- Uočava elemente niza u jeziku C: ime, tip i indeks

- Vrši inicijalizaciju niza

- Uočava način deklaracije niza i pristupanja elementima

- Razlikuje dimenzije nizova

- Uočava značaj i princip pokazivača

- Koristi tip

- Razvija tačnost i sposobnost upoređivanja

Vježba: - Primjeri programa

sa nizovima Vježba: - Primjeri programa

sa pokazivačima Vježba: - Primjeri programa

sa nizovima i pokazivačima

55




pokazivača - Upoređuje tipove

niza i pointera Funkcije i biblioteke funkcija - Objašnjava oblike i

namjene funkcija - Opisuje ulazne i

izlazne vrijednosti funkcija

- Objašnjava pojam lokalnih i globalnih promjenljivih

- Objašnjava pozivanja funkcije

- Objašnjava

formalne i stvarne argumente

- Objašnjava problem predaje parametara po vrijednosti i po adresi

- Objašnjava

rekurziju u programima

- Objašnjava pojam standardnih i korisničkih biblioteka funkcija

- Razlikuje funkcije po obliku i namjeni

- Uočava ulazne i izlazne vrijednosti funkcija

- Razlikuje lokalne i globalne promjenljive

- Koristi deklaracije i definicije funkcija

- Na primjerima vrši pozivanje funkcija.

- Razlikuje formalne i stvarne argumente

- Primjenjuje u funkcijama predaju parametara po vrijednosti i po adresi

- Uočava potrebu za korišćenjem rekurzija u programu

- Primjenjuje funkcije standardnih biblioteka

- Ukazuje na potrebu kreiranja sopstvenih funkcija



sa različitim oblicima funkcija


sa različitim tipovima predaje parametara


sa deklaracijama i definicijama i pozivima funkcija

Vježba: - Ugnježdene

funkcije Vježba: - Demonstrira

program koji koristi rekurziju

Strukture podataka - Upoznaje pojam

strukture podataka u C jeziku

- Upoznaje opšti oblik deklaracije struktura

- Upoznaje korisnički definisane tipove

- Kreira strukture sa raznim dozvoljenim tipovima podataka.

- Uočava značaj primjene strukture

- Izrađuje primjere

upotrebe strukture kao novog tipa

- Kreira nizove struktura



sa strukturama

Lociranje i alociranje memorije - Upoznaje pojam i

vrste upravljanja memorijom

- Uočava vrste, načine i značaj upravljanja

- Stiče sposobnost

apstraktnog


za lociranje i

56




- Nabraja funkcije za alociranje i dealociranje memorije

memorijom - Razlikuje i na

primjeima koristi funkcije za alociranje i dealociranje memeorije

razmišljanja i zaključivanja

dealociranje memorije

Rad sa fajlovima - Objašnjava

problem ulaza i izlaza (U/I) u C jeziku

- Opisuje tip podataka fajl

- Definiše pokazivač

na fajl - Objašnjava

manipulacija sa fajlom

- Objašnjava binarne

i tekstualne fajlove i načine rada sa istom

- Uočava ulazno izlazne tokove u jeziku C

- Uočava ulaz izlaz orijentisan na fajlove

- Uočava pokazivač na tip fajla

- Radi primjere pristupa fajlu: kreiranje, otvaranje, čitanje, upisivanje i zatvaranje

- Razlikuje binarni i tekstualni fajl i uočava mjesta primjene



sa tekstualnim fajlovima: kreiranje, otvaranja, zatavaranje, upis i čitanje


binarnim fajlovima: kreiranje, otvaranja, zatavaranje, upis i čitanje

Pojam vizuelnog programiranja - Objašnjava klase i

njihov interfejs - Opisuje objekate -

instance klasa

- Objašnjava forme

- Upoznaje se sa

strukturom standardnih biblioteka klasa vizuelnog programiranja

- Uočava vezu i razlike između nevizuelnog (klasičnog) i vizuelnog načina programiranja

- Upotrebljava klase i njihov interfejs

- Projektuje instance klasa – objekte

- Kreira primjerke forme

- Razlikuje osnovne primjerke iz standardnih biblioteka kasa vizuelnog programiranja

- Stiče sposobnost upoznavanja i primjene novih tehnologija

Vježba: - Raditi primjere sa

formama Vježba: - Raditi jednostavne

primjere projektovanja objekta sa kodom

Napomena: - Za demonstraciju vizuelnog programiranja koristiti alate poput C++ Builder i sl

57




učenik učenik učenik Osnove internet programiranja - Objašnjava principe

Internet programiranja

- Objašnjava web editore

- Uočava osnovne pojmove i elemente Internet aplikacija

- Razlikuje i koristi web editore


komuniciranja

Vježba: - Prikazati primjere

Internet stranica Vježba: - Prikazati rad u web

editorima HTML skript jezik - Opisuje hipertekst

- Upoznaje pojam i

vrste tagova - Objašnjava

strukturu HTML stranice

- Upoznaje tipove listi

- Opisuje upotrebu

boje u HTML-u - Objašnjava img tag - Upoznaje pojam

linkova - Objašnjava tabele

- Opisuje frejmove - Objašnjava forme

- Na primjeru uočava hipertekst

- Primjenjuje osnovne tagove

- U primjerima definiše strukturu HTML stranice

- Razlikuje i na primjerima koristi numerisane i nenumerisane liste

- Razlikuje i koristi definicione i liste unutar liste

- Koristi boje u primjerima HTML-a

- Razlikuje i na primjerima koristi body tag i img tag

- Na primjerima upotrebljava linkove

- Na primjerima sa tabelama definiše vrste i kolone

- Primjenjuje frejmove na primjerima

- Upotrebljava forme sa različitim elementima: text box, check box, button i dr

- Stiče radne navike


raznim tagovima Vježba: - Analizirati primjere

HTML stranica i tagova

Vježba: - Dati primjere listi i

liste unutar liste Vježba: - Ddefinisanje boja u

HTML-u Vježba: - Navesti primjere

img tagova Vježba: - Raditi primjere sa

linkovima Vježba: - Raditi primjere sa

tabelama Vježba: - Raditi primjere sa

frejmovima Vježba: - Raditi primjere sa

formama Napomena:

HTML - HyperText Markup Language

CSS - Upoznaje pojam

CSS-a

- Objašnjava CSS elemente – selektore

- Objašnjava atribute CSS elemenata.

- Navodi CSS klase

- Razlikuje i koristi CSS formatiranje web stranica

- Na primjerima koristi razne vrste selektora

- Primjenjuje atribute CSS elemenata



Vježba: - Dati primjere svih

tipova CSS selektora Vježba: - Prikazati primjere

formatiraja web stranice sa CSS

Napomena: CSS - Cascading

58




- Radi primjere sa CSS klasama

Style Sheets

JavaScript - Upoznaje osnove

JavaScript-a (JSS). - Objašnjava

promjenjive

- Opisuje tipove podataka JSS

- Objašnjava kontrole

toka i petlje

- Objašnjava funkcije i načine prenosa parametara

- Objašnjava način rada sa više prozora i kolačiće (cookies)

- Uočava potrebu korištenja JSS

- Upoređuje promjenjive u JavaScript-u

- Razlikuje i na primjerima koristi tipove podataka

- Razlikuje i na primjerima koristi if, switch, while, for i dr.

- Razlikuje i na primjerima koristi definisanje i pozivanje funkcija

- Radi primjere sa više prozora

- Radi primjere sa upotrebom Cookie

- Razvija odgovornost

u radu

Vježba: - Dati primjere

upotrebe promjenjivih, tipova podataka, kontrole toka, nizova

Vježba: - Dati primjere

upotrebe funkcija Vježba: - Dati primjere rada

sa više prozora Vježba: - Demonstrirati razne

primjere HTML stranica sa upotrebom JavScript-a

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - A Hansen, Programiranje na jeziku C, Mikro knjiga, Beograd, 1991. - L. Kraus, Programski jezik C++ sa rešenim zadacima, Akademska misao, Beograd,

1992. - L. Kraus, Rešeni zadaci iz programskog jezika C++, Akademska misao,Beograd,

2003. - B Stroustrup, C++, Mikro knjiga, Beograd, 2001. - Borland, C++ Builder Users guide. - S. Mujačić, Programiranje za Internet, Univerzitet u Zenici, 2006. - J. Niederst Robbins, Web dizajn; Mikro knjiga, Beograd, 2003. - M. Holzschlag, HTML i CSS, Kompjuter biblioteka, Zagreb, 2007. - O'Reilly, CSS Cookbook, by Christopher Schmitt, 2006. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu). - Pismene vježbe. - Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u



59

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija - Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke 10. Povezanost predmeta


- Pregled osnovnih tipova podataka

- Osnovi računarstva - Tipovi podataka

- Funkcije i organizacija programa

- Praktična nastava - Primjeri programa u jeziku C

- Rad sa fajlovima - Praktična nastava - Rad sa fajlovima - HTML skript jezik - CSS - JavaScript

- Praktična nastava - Elementi Web programiranja

60

1.2.8. PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA 1. Naziv predmeta: PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III 72 72 IV 66 66

Ukupno 138 138 Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Razumijevanje uticaja informatičkih dostignuća u poslovnoj komunikaciji. - Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim

znanjem. - Upoznavanje sa metodama predstavljanja informacija i razvijanje sposobnosti za

estetsko oblikovanje. - Sticanje osnovnih znanja o korišćenju softvera za dizajniranje teksta, tabela i

grafikona, obradu zvuka i izradu multimedijalnih prezentacija. - Razvijanje sposobnosti da prilagodi aplikaciju svojim potrebama. - Sticanje sposobnosti predstavljanja informacija multimedijalnim sadržajem. - Sticanje sposobnosti da ocijeni multimedijalni sadržaj (tekst, grafikon, sliku,

crtež, zvuk, prezentaciju, animaciju) prema svojim estetskim zahtjevima. - Osposobljavanje za pravilno korišćenje multimedijalne terminologije. - Pravilno korišćenje stručne literature. - Osposobljavanje za samostalan rad.

61





Dizajniranje teksta - Opisuje postupak podešavanja radnog okruženja aplikacije za dizajniranje teksta - Objašnjava pojam

templatea i taba kao i njihovu ulogu u uređivanju teksta

- Upoznaje se sa pojmom numerisana i nenumerisana lista i objašnjava postupak njihovog izbora

- Upoznaje se sa funkcijama editora formula i načinom rada

- Definiše pojmove fusnota i endnota i upoznaje se sa postupkom njihovog izbora

- Opisuje postupak rada sa simbolima

- Definiše pojmove

heder i futer i objašnjava rad sa njima

- Objašnjava postupak numerisanja stranice

- Opisuje postupak unošenja grafičkih elemenata u tekst (slika iz Clip Arta, gotova slika, grafička figura, crtanje osnovnih grafičkih elemenata)

- Upoznaje se sa postupkom

- Prilagođava radno okruženje aplikacije svojim potrebama

- Koristi template - Primjenjuje tab - Razlikuje

numerisanu od nenumerisane liste i primjenjuje ih

- Koristi editor

formula - Vrši unošenje

fusnote i endnote u tekst - Vrši ubacivanje

simbola kojih nema na tastaturi

- Postavlja heder i futer

- Vrši numerisanje

stranice - Razlikuje postupke

i vrši unos grafičkih elemenata u tekst.

- Oblikuje i dizajnira naslov - Štampa koverte i

naljepnice


zapažanja - Razvija preciznost u radu - Razvija

samostalnost

Napomena: Koristiti aplikaciju MS Word Vježba: - Podešavanje

radnog okruženja aplikacije i prilagođavanje korisniku

Vježba: - Izabrati template

za pismo i faks i otkucati tekst

Vježba: - Urediti tekst sa

različitim tabovima Vježba: - Rad sa

numerisanim i nenumerisanim listama

Vježba: - Na primjerima iz

osnova elektrotehnike i elektronike koristiti editor formula

Vježba: - Urediti tekst sa

fusnotama Vježba: - Rad sa simbolima Vježba: - Uređenom tekstu

postaviti heder, odnosno futer i numerisati stranice

Vježba: - Kreiranje sadržaja

obrađenog i dizajniranog teksta

Vježba: - Dizajniranje i

implementacija grafičkih elemenata u tekstu

62




štampanja koverti i naljepnica

Vježba: - Izrada loga škole

Grafičko dizajniranje tabela i grafikona - Upoznaje se sa

elementima osnovnog prozora za tabelarnu obradu podataka

- Objašnjava

operacije sa radim listom i radnom sveskom


unošenja formula u polje radnog lista

- Opisuje postupak

sortiranja podataka - Opisuje postupak

izrade grafikona - Opisuje postupak

dodatnog dizajniranja tabele i grafikona

- Razlikuje elemente osnovnog prozora za tabelarnu obradu podataka i uočava njihovu ulogu

- Obavlja operacije sa radnim listom i radnom sveskom

- Razlikuje podatke koji se mogu unijeti u polje radnog lista

- Vrši formatiranje teksta i brojčanih podataka u polje radnog lista

- Unosi i koristi formulu u polje radnog lista

- Razlikuje i koristi funkcije u polje radnog lista

- Sortira podatke - Vrši izradu

grafikona i formatira ga

- Vrši dodatno dizajniranje tabele i grafikona

- Navikava se na


Napomena: - Koristiti aplikaciju MS Excel Vježba: - Podešavanje

radnog okruženja aplikacije i prilagođavanje korisniku

Vježba: - Rad sa radnim

listom i radnom sveskom

Vježba: - Formatiranje

teksta i brojčanih podataka

Vježba: - Rad sa formulama i

funkcijama na primjerima iz struke

Vježba: - Sortiranje

podataka u tabelama naparvljenim u prethodnim primjerima

Vježba: - Za rezultate

dobijene na osnovu mjerenja u laboratoriji (osnove elektrotehnike) napraviti i formatirati grafikon

Izrada crteža - Upoznaje se sa

radnim okruženjem aplikacije za crtanje

- Objašnjava

- Podešava radno okruženje aplikacije za crtanje

- Vrši pripremu za crtanje

- Crta osnovne

- Pozitivno

procjenjuje

Napomena: - Koristiti aplikacije Inkscape, MS Draw ili AutoCad Vježba: - Podešavanje

radnog okruženja

63




postupak crtanja osnovnih grafičkih objekata

- Upoznaje se sa pojmom sloja i načinom njegovog kreiranja

- Objašnjava postupak transformacije objekata

- Objašnjava postupak unošenja teksta na crtež

- Upoznaje sa postupkom podešavanje veličine crteža

- Objašnjava postupak umetanja crteža u tekst

- Objašnjava raspoređivanje i štampanje crteža

- Objašnjava postupak pripreme crteža za implementaciju u računarsku ili Internet prezentaciju

grafičke objekte - Mijenja osobine

grafičkih objekata - Kreira sloj - Transformiše

objekte - Određuje atribute objekata - Vrši unos teksta na

crtež - Podešava veličinu

crteža - Vrši umetanje

crteža u tekst - Vrši raspoređivanje

i štampanje crteža - Vrši

implementaciju pripremljenog crteža u računarsku ili Internet prezentaciju

važnost saznanja iz svog zanimanja

- Razvija


aplikacije za crtanje

Vježba: - Crtanje osnovnih

grafičkih elemenata

Vježba: - Mijenjanje osobina

prethodno nacrtanih objekata

Vježba: - Nacrtati crtež i

kreirati slojeve Vježba: - Transformacija i

određivanje atributa prethodno nacrtanih objekata

Vježba: - Unošenje teksta na

crtež i obrnuto na primjerima

Vježba: - Podešavanje

veličine crteža i njegovo raspoređivanje prije štampanja

Vježba: - Štampanje crteža Vježba: - Implementirati

crtež u računarsku ili Internet prezentaciju

64




učenik učenik učenik Obrada zvuka - Upoznaje se sa

pojmovima digitalnog audio zapisa, vuzuelne interpretacije zvuka i MIDI-a

- Upoznaje se sa radnim okruženjem aplikacije za obradu zvuka

- Upoznaje se sa

elementima prozora Data i Record

- Navodi vrste MIDI poruka

- Objašnjava

podešavanje audio parametara pri snimanju i reprodukovanju zvuka

- Upoznaje se sa pojmom omotnice za privremeno čuvanje podataka

- Objašnjava rad sa audio datoteka

- Navodi funkcije i

vrste obilježivača za kretanje kroz audio datoteke

- Uviđa pojam zvuka - Razlikuje pojmove

digitalnog audio zapisa, vuzuelne interpretacije zvuka i MIDI-a

- Prilagođava i podešava aplikaciju potrebama korisnika

- Radi u prozorima Data i Record

- Fiksira i slaže prozore

- Razlikuje vrste MIDI poruka

- Koristi MIDI Triggers

- Koristi i podešava MIDI interfejs i njegove priključke

- Podešava audio parametare

- Koristi omotnicu

za privremeno čuvanje podataka

- Upoređuje formate

audio datoteka - Otvara, obnavlja,

snima i pravi nove audio datoteka

- Koristi šablone za snimanje audio datoteka

- Uočava ulogu funkcije Current Position

- Podešava trenutnu poziciju numerički, grafički ili pomoću linije sa alatkama Transport


zapažanja - Razvija kreativnost


Napomena: - Koristiti aplikacije Sound Forge ili Cool Edit Vježba: - Podešavanje

radnog okruženja i rad sa prozorima.

Vježba: - Povezivanje

zvučnika i mikrofona na računar

Vježba: - Napraviti novu

privremenu omotnicu i podesiti joj parametre

Vježba: - Izbor ulaza i izlaza

na zvučnoj kartici pomoću dijalog boxa Preferences

Vježba: - Povećanje

vrijednosti bafera za snimanje i reprodukciju zvuka

Vježba: - Konverzija audio

formata Vježba: - Otvoriti postojeću

audio datoteku Musicbed.pca i analizirati elemente prozora Data

Vježba: - Definisati atribute

novoj audio datoteci

Vježba: - Napraviti šablon za

snimanje audio datoteke formata MP3

Vježba: - Otvoriti audio

65




- Navodi i objašnjava

snimanja zvuka - Upoznaje se sa

ulogom vremenskih kodova SMPTE i MIDI u postupku sinhronizacije


reprodukovanje zvuka

- Objašnjava rad sa

plejlistom - Upoznaje se sa

pojmom montaže audio snimka

- Objašnjava ulogu

opcije Cutlist - Objašnjava

osnovnu namjenu alatke Pencil pri montaži zvuka

- Objašnjava ulogu funkcije Preset u

- Koristi markere i regione za kretanje kroz audio datoteku - Koristi dijalog prozor Find za pronalaženje određenog zvuka u audio datoteci

- Podešava atribute za snimanje - Snima zvuk koristeći osnovne korake - Koristi režime snimanja zvuka iz više pokušaja

- Koristi vremenske kodove SMPTE i MIDI u postupku sinhronizacije snimanja i reprodukovanja

- Reprodukuje zvuk koristeći osnovne korake

- Koristi različite režime reprodukovanja zvuka

- Pravi, mijenja, snima i otvara plejlistu

- Montira audio snimak

- Obilježava audio podatke u prozoru Data

- Koristi različite funkcije za umetanje obilježenih audio podataka

- Uočava ulogu opcije Cutlist

- Koristi alatku Pencil pri montaži zvuka.

- Koristi funkciju Preset za predpodešavanje


za saradnju - Razvija tačnost i


datoteku Musicbed.pca i podesiti trenutnu poziciju koristeći različite načine

Vježba: - Obilježiti djelove

audio datoteke korišćenjem markera ili regiona

Vježba: - Pravljenje novih

datoteka na osnovu regiona postavljenih u originalnoj datoteci

Vježba: - Pronalaženje

određenog zvuka u audio datoteci pomoću dijalog prozora Find

Vježba: - Snimanje i

reprodukovanje kreiranog zvučnog zapisa osnovnom metodom


datoteku Voiceover.pca, napraviti plejlistu za nju i snimiti je

Vježba: - Obilježavanje

podataka u audio datoteci pomoću alatke Edit

Vježba: - Miksovanje

podataka iz klipborda sa podacima u otvorenoj audio datoteci


datoteku Voiceover.pca, i napraviti spisak

66




postupku predpodešavanja parametara

- Objašnjava ulogu programa Preset Manager

- Opisuje rad sa stereo podacima

- Upoznaje se sa

pojmom ekvilizacije

- Upoznaje se sa

postupkom dodavanja efekta audio podacima

- Objašnjava

postupak mijenjanja štima audio podataka

- Objašnjava namjenu funkcije Wave Hammer

- Upoznaje se sa

funkcijom Spectrum Analiysis


funkcije za sintetizovanje audio podataka

- Objašnjava rad sa semplovima

parametara - Uviđa značaj

programa Preset Manager

- Konvertuje stereo datoteku u mono i obrnuto

- Vrši raspoređivanje zvuka u zvučnom polju

- Koristi grafičku, parametričku i paragrafičku ekvilizaciju

- Dodaje različite efekte audio podacima

- Koristi funkcije za podešavanje jačine zvuka

- Vrši popravljanje poremećaja koristeći različite funkcije

- Mijenja štim audio podataka koristeći. različite efekte

- Koristi funkciju

Wave Hammer za pravljenje master verzija snimljenog materijala

- Koristi funkciju Spectrum Analiysis za analizu sadržaja frekvencija u audio datotekama

- Koristi funkcije za sintetizovanje audio podataka

- Uočava pojam

sempla(uzorka) - Razlikuje vrste

semplova - Pravi, mijenja,

snima i šalje semplove


da teorijsko znanje poveže sa praktičnim

- Navikava se na


regiona koje treba ukloniti

Vježba: - Uklanjanje

poremećaja iz audio datoteke

Vježba: - Napraviti rezervnu

kopiju skupa pretpodešavanja pomoću programa Preset Manager

Vježba: - Dodavanje tišine

audio datoteci Vježba: - Podešavanje

amplitude audio podataka

Vježba: - Konvertovanje

stereo datoteke u mono i obrnuto

Vježba: - Raspoređivanje

zvuka u zvučnom polju stereo audio datoteke

Vježba: - Rad sa grafičkim

ekvilajzerom Vježba: - Dodavanje punoće

zvuku Vježba: - Dodavanje efekta

eha i treperenja audio podacima

Vježba: - Mijenjanje štima

audio podataka Vježba: - Napraviti master

verziju snimljenog materijala

Vježba: - Snimiti svoj glas,

miksovati ga sa muzikom i dodavati razne efekte

Izrada multimedijalne prezentacije

67




- Upoznaje se sa radnim okruženjem aplikacije za izradu prezentacija

- Nabraja načine

kreiranja prezentacije

- Objašnjava

postupak unošenja tekstualnog i netekstualnog dijela prezentacije

- Objašnjava način unošenja zvučnog i video zapisa u prezentaciju

- Objašnjava efekte prelaza između slajdova

- Opisuje postupak

dizajniranja slajda - Objašnajava

postupak dodavanja komentara na slajdove

- Nabraja načine pokretanja prikazivanja prezentacije

- Upoznaje se sa postupkom snimanja prezentacije

- Uviđa pojam prezentacije


- Koristi različite načine za kreiranje prezentacija

- Postavlja osnovne parametare prezentacije - Vrši unošenje

tekstualnog i netekstualnog dijela prezentacije

- Unosi zvuk u

prezentaciju - Uključuje video

zapis u slajd - Koristi efekte

prelaza između slajdova

- Vrši promjenu redosljeda slajdova

- Dizajnira slajdove. - Razlikuje i dodjeljuje dinamičke efekte

objektima na slajdu

- Mijenja redosljed animacija na slajdu - Dodaje komentare

na slajdove - Pokreće

prezentaciju na različite načine

- Snima

prezentaciju - Pakuje

prezentaciju na CD


u radu

- Razvija organizacione sposobnosti


opažanja

Napomena: -Koristiti aplikaciju MS Power Point Vježba: - Korišćenjem vodiča

napraviti prezentaciju Training i proučiti njenu strukturu

Vježba: - Promijeniti

pozadinu slajdova prezentacije

Vježba: - Unijeti tekst u

slajd koristeći WordArt galeriju

Vježba: - Crtanje

geometrijskih oblika pomoću alatke Autoshapes i unošenje u slajd

Vježba: - Koristeći liniju sa

alatkama za ctanje, nacrtati geometrijske oblike, osijenčiti ih i staviti u 3-D

Vježba: - Korišćenjem dijalog

boxa AutoContent Wizard napraviti koncept prezentacije General/Generic

Vježba: - Izvršiti Izbor

izgleda slajda i promijeniti redosljed slajdova

Vježba: - Kreirati

prezentaciju izborom šablona slajda

Vježba: - Pravljenje slajdova

sa unošenjem belješke

68




- Objašnjava postupak štampanja slajdova, belješki i radnog materijala

- Štampa slajd, belejšku i radni materijal

- Razvija


Vježba: - Kreiranim

slajdovima dodati dinamičke efekte

Vježba: - Unijeti zvuk u

prezentaciju Vježba: - Kreirati

multimedijalnu prezentaciju

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred Gimnazije, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Podgorica, 2008. - N. Klem, Računarstvo i informatika - udžbenik za II razred Gimnazije, Zavod za

udžbenike, Beograd, 2007. - M. Filipović, S. Polovina, J. Miloradov, Primena računara u elektrotehnici –

udžbenik za II razred srednje elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.

- N. Klem, Uvod u primenu računara, Građevinska knjiga a.d., Beograd, 2007. - M. Imamović, Naučite da koristite Word 2007, Soho Graph, Beograd, 2009. - M. Imamović, Naučite da koristite Excel 2007, Soho Graph, Beograd, 2009. - G. Omura, AutoCAD 2008, Mikro knjiga, Beograd, 2008. - G. Omura, AutoCAD 2007, Mikro knjiga, Beograd, 2007. - J. Cox, J. Preppernau, Office PowerPoint 2007, CET biblioteka, Beograd, 2007. - Scott R. Garrigus, Sound Forge 6, CET biblioteka, Beograd, 2004. - R. Riley, Program za montažu zvuka Cool Edit, CET biblioteka, Beograd, 2002. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno, mikrofon ,

zvučnici 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom



klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija

69

10. Povezanost predmeta


- Grafičko dizajniranje tabela i grafikona

- Preduzetništvo

- Biznis plan - Poslovanje preduzeća

- Izrada crteža - Praktična nastava - Računarska grafika i

animacija

- Osnovi tehničkog crtanja - Obrada slike - Izrada 2D animacije

- Izrada multimedijalne prezentacije

- Multimedijalne komunikacione tehnologije

- Internet prezentacije

- Obrada zvuka - Audio i video tehnika - Snimanje i reprodukcija zvuka

70

1.2.9. RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA 1. Naziv predmeta: RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III 72 72 IV 66 66

Ukupno 138 138 Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim

znanjem. - Upoznavanje sa metodama predstavljanja informacija i razvijanje sposobnosti za

estetsko oblikovanje. - Upoznavanje sa načinima obrade rasterske i vektorske slike. - Sticanje osnovnih znanja za izradu 2D i 3D animacije. - Upoznavanje sa postupkom montaže i načinom dodavanja efekata video

isječcima. - Sticanje osnovnih znanja o korišćenju softvera za dizajn, kompjutersku grafiku,

2D i 3D animaciju i obradu video zapisa. - Upoznavanje novih tendencija u razvoju aplikacija za grafiku, animaciju i obradu

video zapisa. - Sticanje sposobnosti za prilagođavanje aplikacije svojim potrebama radi

udobnijeg i efikasnijeg korišćenja. - Pravilno korišćenje stručne literature. - Osposobljavanje za samostalan rad.

71





Obrada rasterske slike - Upoznaje se sa

radnim okruženjem aplikacije za obradu rasterske slike


vrste selekcija - Upoznaje i

objašnjava postupke obrade slike

- Upoznaje se sa

postupkom crtanja i bojenja osnovnih geometrijskih i definisanih oblika

- Navodi načine

unošenja teksta - Upznaje se sa

pojmom sloja i filtera

- Navodi alate za

brisanje

- Uviđa pojam rasterske slike


- Koristi različite vrste selekcija

- Poznaje osnovne operacije sa selekcijama

- Vrši obradu slike na različite načine

- Isijeca suvišne djelove slike

- Vrši i koristi različite načine za retuširanje slike

- Crta i boji osnovne geometrijske i definisane oblike

- Koristi vrste preliva za bojenja površina

- Primjenjuje izabrani stil na selektovane površine, nacrtane obilike ili slova

- Vrši unošenje teksta na različite načine

- Formatira tekst - Primjenjuje stil i

filter na tekst - Pravi novi sloj - Uočava razliku

između vidljivosti i providnosti sloja

- Vrši ravnanje i promjenu međusobnog položaja slojeva

- Stapa više slojeva u jedan

- Koristi različite vrste filtera

- Razlikuje alate za brisanje

- Stiče pozitivan



zapažanja

Napomena: - Koristiti aplikaciju Adobe Photoshop Vježba: - Rad sa

pravouganom selekcijom

Vježba: - Primjena okrugle,

laso i Magic Wand selekcije na izabranu sliku

Vježba: - Promjena veličine,

kontrasta i osvjetljenja slike

Vježba: - Isijecanje suvišnih

djelova slike Vježba: - Retuširanje slike

alatkama Clone Stamp, Healing brush tool, Spot healing brush tool i Patch tool

Vježba: - Korekcija crvenih

očiju pomoću alatke Red eye tool

Vježba: - Crtanje i bojenje

pravougaonika, kruga, mnogougla i definisanih oblika

Vježba: - Obojiti površinu

nacrtanih definisanih oblika prelivom

Vježba: - Primijeniti stil za

nacrtane oblike i slova

Vježba: - Primijeniti izabrani

stil i filter na tekst Vježba:

72




- Upoznaje se sa postupkom štampanja slike

- Štampa dokument sa rasterskom slikom


zapažanja

- Izrada vizit karte Vježba: - Stapanje povezanih

i vidljivih slojeva u jedan

Obrada vektorske slike - Upoznaje se sa

radnim okruženjem aplikacije za obradu vektorske slike

- Objašnjava i

opisuje postupak crtanja osnovnih geometrijskih i posebnih oblika

- Objašnjava

postupak rada sa objektom

- Objašnjava

postupak crtanja linija


više objekata - Opisuje postupak

rada sa tekstom u režimima rada Artistic Text i Paragraph Text

- Uviđa pojam vektorske slike


- Crta osnovne geometrijske i posebne oblike

- Vrši zaobljavanje uglova četvorougla

- Isijeca kružni luk - Mijenja veličinu

objekta - Vrši popunjavanje

objekta bojom - Vrši istiskivanje

objekta - Dodaje sijenku

objektu - Primjenjuje

različite načine deformacija na objekt

- Vrši stapanje objekata

- Crta linije - Koristi čvorove pri

crtanju - Crta krive i umjetničke linije - Vrši oblikovanje i

primjenjuje efekte na objekat

- Vrši kotiranje objekata

- Upoređije režime rada Artistic Text i Paragraph Text

- Postavljanje Artistic Text-a na krug ili elipsu

- Pretvaranje Artistic Text-a u Pargraph Text




u radu

- Razvija

samostalnost

Napomena: - Koristiti aplikacije

Corel Draw ili Adobe

Ilustrator Vježba: - Crtanje osnovnih

geometrijskih oblika iz centra, pomoću tri tačke i alatke Smart Drawing Tool

Vježba: - Crtanje posebnih

oblika, spirale, mnogougla i isijecanje kružnog luka

Vježba: - Rad sa alatkama

Knife, Eraser, Roughen brush, Smudge brus i Virtual segment delete

Vježba: - Ispuniti objekte

bojom i dodati im sijenku

Vježba: - Istiskivanje,

rotacija, deformacija i stapanje objekata

Vježba: - Crtanje pravih,

krivih, umjetničkih linija i rad sa

čvorovima Vježba: - Primijeniti efekat

konture i sočiva na objekat

Vježba: - Rad sa tekstom u

73




- Upoznaje se sa

postupkom štampanja slike

- Unosi objekat u tekst

- Štampa dokument sa vektorskom slikom

- Razvija

odgovornost u radu

režimu Artistic i Paragraph Text

Vježba: - Izrada amblema,

grba i sl. Izrada 2D animacije - Upoznaje se sa

radnim okruženjem aplikacije za izradu 2D animacije

- Upoznaje se sa

pojmom selekcije - Objašnjava pojam

preklapajućih slojeva

- Objašnjava

postupak crtanja krivih linija

- Upoznaje pojmove grupe i simbola

- Upoznaje se sa

pojmovima frejma, scene, sekvence i filma

- Navodi tehnike

animiranja - Opisuje postupak

- Uviđa pojam 2D animacije


- Postavlja pomoćnu mrežu

- Koristi opciju Snap - Koristi slojeve pri

crtanju - Uviđa pojam

selekcije - Poravnava i

preoblikuje selekcije

- Uočava značaj preklapajućih slojeva

- Kontroliše redosljed preklapajućih slojeva unutar datog sloja

- Crta krive linije - Uviđa razliku

između grupe i simbola

- Pretvara selekciju u grupu ili simbol

- Snima crtež kao simbol

- Razlikuje pojmove frejma, scene, sekvence i filma

- Uviđa pojam brzine frejma

- Pravi jednostavnu 2D animaciju

- Upoređuje tehnike animiranja

- Koristi tehniku tweening

- Navikava se na


- Formira pravilan


Napomena: -Koristiti aplikaciju Flash Vježba: - Postavljanje

pomoćne mreže i uključivanje opcije Snap

Vježba: - Crtanje osnovnih

geometrijskih oblika

Vježba: - Napraviti Guide

layer i Motion guide layer

Vježba: - Preoblikovnje i

poravnanje objekata

Vježba: - Unutar datog sloja

izvršiti promjenu preklapajućih slojeva

Vježba: - Primjena opcije

Curves Vježba: - Nacrtati crtež i

sačuvati ga kao simbol

Vježba: - Napraviti

jednostavnu animaciju i podesiti brzinu frejmova

Vježba: - Napraviti niz

statičnih frejmova Vježba: - Povezati filmove u

cjelinu i napraviti scenu

74




snimanja filma kao simbola

- Objašnjava postupak pravljenja sekvence statičnih frejmova

- Objašnjava ulogu slojeva, simbola, grafičkoh simbola i dugmića pri izradi animacije

- Opisuje postupak pravljenja scene

- Upoznaje sa sa pojmom Onion Skinning

- Opisuje postupak

unošenja zvuka u animaciju

- Snima film kao simbol

- Pravi sekvencu

statičnih frejmova - Koristi slojeve,

simbole, grafičke simbole i dugmiće pri izradi animacije

- Vrši prevljenje scene

- Koristi Onion Skinning pri vektorskom preslikavanju i modifikovanju elemenata crteža

- Unosi zvuk u animaciju

- Pozitivno


Vježba: - Napraviti grafički

simbol i promijeniti mu osobine

Vježba: - Korišćenjem

tehnike koncentičnih oblika napraviti animaciju


tehnike pomjeranja napraviti animaciju


tehnike tweening napraviti animaciju

Vježba: - Unijeti zvuk u

animaciju

75




učenik učenik učenik Izrada 3D animacija - Upoznaje se sa

radnim okruženjem aplikacije za izradu 3D animacije

- Navodi standardna

i proširena prosta tijela

- Upoznaje se sa

postupkom izrade podrazumjevanih objekata

- Objašnjava ulogu mreže zakrpa pri izradi trodimenzionalnih površina

- Navodi 2D geometrijske oblike(krive i proširene krive)

- Uviđa pojam 3D animacije


- Upoređuje elemente komandnog panoa

- Kontroliše kretanje u prozorima za prikaz pomoću alatki

- Koristi tehnike za biranje objekata

- Zadaje osu ili ravan duž koje se odvija transformacija objekata

- Uviđa razliku između standardnih i proširenih prostih tijela

- Rasterizuje nepokretnu sliku

- Koristi vremenski klizač i dugmad pri kontroli reprodukovanja animacije

- Kontroliše prijanjanje pri upravljanju akcijama

- Izrađuje podrazumijevane objekte

- Izrađuje mrežu četvorostranih i trostranih zakrpa

- Koristi krive i

proširene krive za izradu 3D objekata i površina

- Koristi alatke Hold i Fetch za


zapažanja - Razvija preciznost u radu

Napomena: - Koristiti aplikaciju

3 ds Max Vježba: - Nacrtati standardna prosta tijela i izvršiti njihovu transformaciju

Vježba: - Nacrtati objekte dinamički pomoću opcija s potpanoa Creation method

Vježba: - Promijeniti dimenziju, ime i boju objekata

Vježba: - Napraviti 3D model

objekta koristeći standardna i proširena prosta tijela

- Promijeniti boju pozadine i pasterizovati scenu

Vježba: - Napraviti

zarubljeni kvadar Vježba: - Aktivirati alatku Angle Snap Toggle i rotirati objekat u koracima zadatim na brojaču Angle

Vježba: - Naparviti talasasti

prsten pomoću alatke Ring Wave

- Isprobati raznu dugmad za reprodukovanje animacije

- Pri animaciji posmatrati na vremaskom klizaču broj tekućeg kadra i ukupan broj

76




- Upoznaje se sa

postupkom mijenjanja objekata 3D mrežice

- Upoznaje se sa

postupkom mijenjanja krivih

- Upoznaje se sa

pojmovima materijala i mape

- Objašnjava

postupak izrade složenih objekata

- Upoznaje se sa postupkom osvjetljenja scene

- Upoznaje se sa

postupkom animacije

modelovanju 3D objekata

- Vrši konvertovanje objekata u izmenljivu mrežicu

- Vrši mijenjanje objekata izmjenjljive mrežice pomoću nivoa podobjekata

- Uviđa pojam uporišne tačke

- Vrši konvertovanje oblika u izmjenljive krive

- Koristi i razlikuje modifikatore

- Uviđa razliku između materijala i mape

- Dodjeljuje materijal i mapu objektima u sceni

- Izrađuje i mijenja složeni objekat jednom od metoda

- Pravi standardno svijetlo

- Koristi fotometrijsko svijetlo za stavranje svjetlosnih efekata u sceni

- Koristi alatku Place Highlight za poravnavanje svjetla sa objektom

- Koristi kamere za podešavanje određenog pogleda na scenu

- Koristi alatke za upravljanje animacijom i njenom vremenskom konfiguracijom

- Vrši preobražavanje objekata

- Razvija

samostalnost - Razvija

odgovornost u radu

kadrova Vježba: - Izrada podrazumijevanih objekata

Vježba: - Napraviti mrežu četvorostranih zakrpa

Vježba: - Naparviti scenu od

krivih, proširenih krivih i standardnih prostih tijela

Vježba: - Napraviti objekat i konvertovati ga u izmjenljivu mrežicu

- Izabrati nivo podobjekta i primijeniti efekat izvlačenja izabranog podobjekta

Vježba: - Nacrtati krivu i

pretvoriti je u objekat izmjenljive krive

Vježba: - Napraviti objekat i

dodijeliti mu razne mape i materijale

Vježba: - Napraviti model pomoću alatke ShapeMerge za složene objekte tako da oblik bude ugrađen u objekat mrežice

Vježba: - Napraviti model

koristeći modifikator Lathe i MeshSmooth

Vježba: - Napraviti scenu od

77




- Upoznaje se sa

sistemima čestica i prostornim deformacijama

- Objašnjava izradu i

animiranje sistema i pojam hijerarhije

- Navodi vrste NURBS

krivih i površina i objašnjava postupak izrade složenih 3D modela pomoću njih

- Objašnjava

postupak simuliranja napravljene animacije

- Uviđa pojam rasterizacije (renderovanja)

- Vrši rasterizaciju animacije

- Koristi različite vrste modula i efekte za rasterizaciju scene

- Upoređuje i koristi sisteme čestica

- Koristi alatke Blobmesh i Mesher

- Razlikuje i primjenjuje kategorije prostornih deformacija

- Izrađuje i animira sisteme

- Upoređuje vrste hijerarhija

- Pravi hijerarhiju i mijenja hijerarhijske veze izmešu objekata

- Izrađuje složeni 3D model pomoću NURBS krivih i površina

- Konvertuje krive i proširene krive u NURBS krive

- Konvertuje prosta tijela u NURBS površine

- Simulira napravljenu animaciju

- Navikava se na


- Formira pravilan


standardnih prostih tijela i usmjerenog svijetla s ciljnim objektom

Vježba: - Nacrtati razna

prosta tijela na izvjesnom rastojanju

- Postaviti slobodnu kameru

- Animirati kameru pomoću režima automatskog zadavanja ključeva tako da kamera dodiruje vrh svih prostih tijela

Vježba: - Napraviti emiter i koristeći alatku Snow i generisati čestiice slične snijegu

Vježba: - Napraviti emiter i

koristeći alatku Super Spray generisati čestiice koje se koriste za izradu fontana

Vježba: - Koristeći alatku

Blobmesh napraviti metakuglice

Vježba: - Naparviti sistem

prstenastog niza Vježba: - Izrada 3D modela

pomoću NURBS krivih ili površina

Obrada video zapisa - Upoznaje se sa

radnim okruženjem aplikacije za obradu video zapisa

- Uviđa pojam video zapisa

- Vrši izbor izgleda radnog okruženja

- Prilagođava i podešava aplikaciju potrebama

- Stiče svijest o

značaju tehničkog izražavanja

Napomena: -Koristiti aplikaciju Adobe Premiere Vježba: - Pravljenje

sandučića u i rad sa njima

78




- Objašnjava pojam

nelinearne montaže

- Uppoznaje se sa

pojmovima projekta, sekvence, scenarija, filma, isječka, kadra i produkcije

- Objašnjava postupak podešavanja svojstava video zapisa

- Navodi režime prikazivanja prozora Monitor

- Objašnjava

postupak kretanja po vremenskoj osi


povezivanja digitalne video kamere sa računarom


prelazima

korisnika - Uočava prozore

Project, Monitor i Timeline i razlikuje njihove elemente

- Uviđa ulogu dijalog prozora Storyboard i Audio Mixer

- Uviđa pojam nelinearne montaže

- Koristi offline i online montažu

- Razlikuje pojmove projekta, sekvence, scenarija filma, isječka, kadra i produkcije

- Podešava svojstva

video zapisa - Upoređuje režime

prikazivanja prozora Monitor

- Radi u prikazu Source ili Program

- Prenosi isječak u prozor Timeline

- Bira niz isječaka na vremenskoj osi, upravlja kanalima i koristi alatke za rad sa isječcima i navigaciju

- Povezuje digitalnu video kameru sa računarom

- Učitava digitalni video materijal u računar

- Koristi prosti rez pri radu sa prelazima

- Uočava ulogu dugmeta split-trac

- Dodaje prelaz između dva isječka



- Razvija

samostalnost - Razvija

odgovornost u radu

Vježba: - Unijeti u film

nepokretnu sliku ili grafiku

Vježba: - Prilagođavanje

prikaza Source i Program i uključivanje bezbjednih margina

Vježba: - Rad sa kanalima u

prozoru Timeline Vježba: - Podešavanje

svojstava video zapisa u dijalog prozoru Project Setting

Vježba: - Premještanje

isječaka iz prozora Project u prikaz Source i kretanje kroz isječak pomoću klizača za zadavanje lokacije

- Zadavanje ulazno-izlaznih tačaka isječku

- Unošenje zvuka u prikaz Source

Vježba: - Uklanjanje i

izmještanje isječaka u prikazu Program pomoću dugmadi Lift i Extract


izvornih isječaka iz prikaza Source u prozor Timeline

- Dodavanje, opsijecanje i montaža isječaka na vremenskoj osi


79




- Upoznaje se sa

postupkom pravljenja teksta i grafike u dijalog prozoru Title

- Upoznaje se sa postupkom preklapanja i podešavanja providnosti isječaka

- Navodi video

efekte i objašnjava način njihove primjene na video isječak

- Objašnjava izbor

parametara zvuka i navodi kategorije zvučnih efekata

- Objašnjava

postupak snimanja i arhiviranja video zapisa

- Podešava prelaz i zamjenjuje podrazumijevani prelaz

- Kreira tekst i grafiku u dijalog prozoru Title

- Pravi pokretan natpis

- Podešava providnost isječaka na različite načine

- Koristi ključeve providnosti prilikom preklapanja isječaka

- Primjenjuje efekte na video isječak

- Uviđa pojam ključne slike

- Analizira postupak pravljenja i gledanja ključnih slika na vremenskoj osi

- Dodaje i animira ključnu sliku za isječak sa više efekata

- Dodaje efekat nepokretnoj slici

- Vrši izbor parametara zvuka

- Uviđa pojam zvučne sekvence

- Koristi i razlikuje kategorije zvučnih efekata

- Dodaje zvučni efekat zvučnoj sekvenci

- Snima i arhivira video zapis


u tehničkom oblikovanju

- Pozitivno


izvornih isječaka na vremensku osu korišćenjem metode ’’povuci i spusti’’

Vježba: - Kretanje po

vremenskoj osi korišćenjem palete sa alatkama Navigator ili markera

Vježba: - Rad sa scenariom u

dijalog prozoru Storyboard

Vježba: - Povezivanje DV

kamere sa računarom i učitavanje video materijala

Vježba: - Učitavanje video

isječka pomoću dijalog prozora Movie Capture

Vježba: - Rad sa prelazima i

izbor vrste prelaza pomoću palete sa alatkama Transitions


providnosti isječka Vježba: - Napraviti pokretan

natpis Vježba: - Unošenje zvuka u

video materijal i dodavanje zvučnih efekata

Vježba: - Primjenjivanje

video efekta na isječak

80

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred gimnazije, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Podgorica, 2008. - M. Imamović, Adobe Photoshop CS2, Soho Graph, Beograd, 2005. - C. Rose, Naučite Adobe Photoshop CS2, Sams, 2005. - S. Bain, N.Wilkonson, Corel DRAW 12, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005. - M. Imamović, Corel DRAW 12, Soho Graph, Beograd, 2005. - D. Stojanović, Corel DRAW priručnik, Logos-Art, Beograd, 2005. - S. Prudkov, Flash 8, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2000. - D. Stojanović, Flash animacija, Logos-Art, Beograd, 2006. - A. Anderson, S. Johnson, Flash CS3 Professional na dlanu, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2008.

- S. Thickoo, N.G., 3 ds Max 2008, Mikroknjiga, Beograd, 2009. - T. Boardman, 3ds Max 8 kroz primere, Mikroknjiga, Beograd, 2006. - J. McFarland, J. Simon, 3DS MAX 8, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2008. - B. Blake, Adobe Premiere 6, Mikroknjiga, Beograd, 2001. - J. Sengstack, Premiere 6.5, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2006. - J. Schell, Premiere Pro 2, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari sa odgovarajućim softverom, štamapač, skener, mikrofon , zvučnici,

projektor, projekciono platno, digitalna video kamera, digitalni foto aparat 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom





- Obrada rasterske i vektorske slike



- Izrada mulimedijalne prezentacije - Osnovi tehničkog crtanja - 2D i 3D modeliranje

- Izrada 2D animacija - Izrada 3D animacija - Obrada video zapisa


- Multimedijalne komunikacione tehnologije

- Audio i video tehnika

- Izrada mulimedijalne prezentacije

- Internet prezentacije - Multimedijalni servisi - Snimanje i reprodukcija

zvuka

81

1.2.10. PRIMJENA AUDIO I VIDEO TEHNIKE 1. Naziv predmeta: PRIMJENA AUDIO I VIDEO TEHNIKE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III IV 99 99

Ukupno 99 99 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa organizacionim cjelinama radio televizijskog sistema. - Sticanje osnovnih znanja o savremenom televizijskom studiju i svim poslovima

koji se obavljaju u njemu. - Sticanje osnovnih znanja o tehnici snimanja i reprodukciji zvuka. - Sticanje osnovnih znanja o snimanju i reprodukciji statičkih i dinamičkih video

sadržaja. - Sticanje osnovnih znanja iz savremene audio/video produkcije i tehnike obrade i

montaže audio i video signala. - Pravilno korišćenje stručne literature. - Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.

82

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI




Elementi RTV sistema - Upoznaje radio

televizijski sistem - Opisuje pojedina

odjeljena i uređaje televizijskog centra

- Razlikuje organizacione cjeline radio televizijskog sistema

- Poznaje sastav i funkcionisanje organizacionih cjelina i uređaja televizijskog centra (televizijski studio,telekino, magnetoskop, glavna tehničke kontrola, sinhronizacioni generator, mikserska matrica,video režija, video mikseta, tonska režija, režija dnevnog programa)

- Razvija pozitivan odnos prema timskom radu

- Stiče sposobnost

posmatranja, analize i zaključivanja


- Prikazati slajdove i

slike odjeljena i uređaja televizijskog centra

Uređaji i oprema za RTV produkciju - Upoznaje osnovne

tehnike snimanja zvuka u studiju i raznim ambijentima

- Opisuje uređaje za

snimanje i reprodukciju audio sadržaja

- Opisuje uređaje za

snimanje i prikazivanje statičkog i dinamičkog video sadržaja

- Vrši izbor mikrofona, skicira raspored mikrofona na sceni koristeći direktan način ili preko miksete sa magnetoskopom

- Poznaje način rada uređaja za snimanje i reprodukciju zvuka

- Razlikuje kvalitet snimka zvuka i zvučnih efekata

- Analizira rad uređaja za snimanje i reprodukciju video sadržaja (kamera, digitalni aparat, kamkorder, magnetoskop, TV, video projektor)

- Razlikuje vrste



za saradnju


- Pokazati načine postavljanja mikrofona za snimanje zvuka muzičkih instrumenata

- Koristiti uređaje za snimanje i reprodukciju zvuka

- Koristi uređaje za

snimanje i reprodukciju video sadržaja

83




- Upoznaje se sa načinom uvođenja audio i video signala u računar

- Objašnjava uređaje

za studijske veze

izlaznog signala iz kamere (composite, S-video-out, digital out)

- Poznaje način povezivanja kamere sa računarom i vrši potrebna podešavanja

- Razlikuje funkcije uređaja u sobama za distribuciju signala (master, terminal, centrala vodova)

- Poznaje postupak tehničke kontrole video i audio signala i njihove eksterne i interne distribucije

- Razvija pozitivan

odnos prema timskom radu

- Povezati kameru sa

računarom i izvršiti potrebna podešavanja

Post produkcija - Upoznaje postupke

obrade snimljenog materijala

- Uviđa mogućnosti postprodukcije pri konačnom ostvarivanju i obradi audio i video signala

- Obrađuje i montira snimljeni materijal u računaru (nelinearna audio i video montaža, povezivanje kadrova, ubacivanje određenih specijalnih efekata, titlova, odjavne špice)


- Izvršiti jednostavne postupke nelinearne montaže u jednom od odgovarajućih programa za obradu video signala

Reportažna kola - Upoznaje ulogu i

uređaje u reportažnim kolima

- Poznaje rad uređaja koji se nalaze u sastavu reportažnih kola


- Posjetiti reportažna kola

Prenosni linkovi - Opisuje uređaje

prenosnih linkova - Razlikuje načine za

instalaciju, održavanje i

- Razvija osjećaj važnosti tehničkog obrazovanja

- Posjetiti televizijski centar i reportažna kola

84




podešavanje uređaja (mobilnih ili stacionarnih linkova) za direktno uspostavljanje audio i video veza reportažnih kola sa studijom

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M.Filipović, Audio tehnika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,

2002. - H. Kurtović, Osnovi tehničke akustike, Naučna knjiga, Beograd, 1990. - A. Nisbet, Snimanje i obrada zvuka, Univerzitet umetnosti, Beograd, 1990. - B. Guzina, Audio tehnika u radiju i televiziji, Svetlost teatar, Beograd, 2004. - F. Presetnik, S. Zdravković, M. Tomić, D. Martinović, A. Stojković, Video uređaji,



sredstva, Beograd, 2001. - I.Knežević, Audio tehnika i televizijska tehnika, Školska knjiga, Zagreb, 1999. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Uređaji audio i video tehnike (mikrofoni, zvučnici, slušalice, magnetofon, CD

plejer, TV prijemnici, oprema za satelitski prijem) - Računar sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu). - Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija

85



- Tehnika snimanja zvuka - Audio i video tehnika - Praktična nastava

- Elektroakustički pretvarači

- Uređaji za snimanje i reprodukciju zvuka

- Audio i video tehnika - Praktična nastava

- Snimanje i reprodukcija zvuka



- Snimanje i reprodukcija video signala

86

1.2.11. PREDUZETNIŠTVO 1. Naziv predmeta: PREDUZETNIŠTVO 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III IV 40 26 66

Ukupno 40 26 66 3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje preduzetničkih sposobnosti. - Sticanje znanja o razvoju biznis ideje. - Sticanje znanja o izradi biznis plana. - Sticanje znanja i vještina za osnivanje privrednog društva. - Sticanje znanja i vještina za upravljanje malim privrednim društvom. - Osposobljavanje za rad u timu. - Osposobljavanje za primjenu moderne vrste komunikacije. - Osposobljavanje za prezentovanje rezultata rada uz pomoć savremenih

tehnologija.

87





Biznis ideja i biznis plan - Upoznaje pojam

biznis ideja - Opisuje nastanak

biznis ideje - Nabraja i

opredjeljuje se za poslovnu ideju

- Nabraja moguće vrste djelatnosti

- Opisuje pojam biznis plan

- Upoznaje pojmove:

vizija, misija, strategija, ciljevi

- Upoznaje postupak

istraživanja tržišta - Upoznaje pojmove:

marketing plan i plan prodaje

- Opisuje elemente

finansijskog plana privrednog društva

- Objašnjava

neophodnost

- Suočavajući argumente kritički procjenjuje kvalitet poslovne ideje u skladu sa postulatima tržišnog poslovanja

- Uviđa važnost izrade biznis plana u kontekstu obezbjeđivanja podrške, kako unutar samog privrednog društva tako i od strane eksternih partnera (investitora, kreditora)

- Razlikuje pojmove: vizija, misija, strategija

- Kroz primjere obrazlaže ciljeve privrednog društva

- Kroz primjere obrazlaže postupak istraživanja tržišta na novom primjeru

- Izvodi zaključke o potencijalnoj konkurenciji

- Izvodi zaključak o potencijalnim kupcima / korisnicima usluga

- Vrši opis proizvoda / usluga - Uviđa značaj

sprovođenja kontrole kvaliteta proizvoda / usluga

- Kroz primjere obrazlaže elemente finansijskog plana privrednog društva

- Sarađuje kod izrade plana

- Razvija kreativnost - Razvija sposobnost

postizanja kompromisa

- Razvija analitičko

mišljenje - Razvija

odgovornost u radu - Razvija marljivost i

preciznost

- Poželjno je učenicima ukazati na primjere

- Organizovati

prisustvo predstavnika realnog privrednog društva

- Primjena tehnika

za unapređenje razmišljanja, npr. Eksperiment šest šešira

- Kao model može da

posluži biznis plan realnog privrednog društva

- Pripremiti

integralnu cjelinu od elemenata biznis plana

88




očuvanja životne sredine

- Rezimira biznis

plan - Prezentuje biznis

plan

očuvanja životne sredine za konkretno privredno društvo

- Oblikuje dinamiku realizacije biznis plana

- Kritički procjenjuje slabosti sačinjenog biznis plana

Osnivanje privrednog društva Ime privrednog društva - Nabraja moguća

rješenja za ime privrednog društva

- Opredjeljuje se za ime privrednog društva u skladu sa propisima i poštujući principe jednostavnosti i jedinstvenosti

- Razvija logičko mišljenje i sposobnost za pravilno rasuđivanje i zaključivanje

- Rad u grupama: Učenici predlažu moguća rješenja a nakon toga, kroz diskusiju, donose odluku

Vizuelni identitet privrednog društva - Upoznaje elemente

i značaj oblikovanja vizuelnog identiteta privrednog društva

- Oblikuje vizuelni identitet privrednog društva


- Rad na računaru: Učenici koriste programe za obradu teksta i slika

Registracija privrednog društva - Upoznaje postupak

registracije privrednog društva

- Opisuje moguće

oblike organizovanja privrednog društva

- Popunjava formulare za registraciju privrednog društva

- Sprovodi aktivnosti na pribavljanju pečata i štambilja

Otvaranje računa kod poslovne banke - Opisuje postupak

otvaranja računa kod poslovne banke

- Popunjava formulare za otvaranje računa kod poslovne banke

- Obavlja postupak otvaranja računa kod poslovne banke

- Izrada organograma privrednog društva

Poslovni kodeks preduzeća - Upoznaje pojam

poslovni kodeks privrednog društva

- Nabraja elemente

poslovnog kodeksa

- Popunjava formulare za otvaranje računa kod poslovne banke

- Obavlja postupak otvaranja računa

89




kod poslovne banke

Organizaciona struktura privrednog društva - Upoznaje tipove

organizacione strukture privrednog društva

- Pronalazi sličnosti i razlike između različitih tipova organizacionih struktura privrednog društva

Rad u sektorima i poslovanje privrednog društva - Upoznaje različite

nivoe upravljanja privrednim društvom

- Upoznaje postupak

zasnivanja radnog odnosa u privrednom društvu

- Upoznaje postupak izrade godišnjeg izvještaja o radu

- Pronalazi sličnosti i razlike u nivoima upravljanja privrednim društvom

- Popunjava prijavu o slobodnom radnom mjestu

- Učestvuje u izradi

jednostavnog godišnjeg izvještaja o radu

- Razvija sposobnost snalaženja u hijerarhiji socijalnih odnosa

- Kao model može da posluži konkurs za prijem u radni odnos objavljen u dnevnoj štampi

Služba opštih poslova - Nabraja i opisuje

aktivnosti u okviru službe opštih poslova

- Obavlja usmenu i pisanu komunikaciju unutar privrednog društva i sa eksternim partnerima

- Tehnički održava internet sajt privrednog društva

- Šalje i prima poštu i druge službene materijale

- Razvija spremnost i sposobnost za saradnju

- Razvija

odgovornost u radu

- Rad u grupama od tri do pet učenika

- Upotrebljavati kancelarijsku opremu (telefon, faks, fotokopir aparat, skener, štampač)

Sektor marketing - Upoznaje pojam

marketinga - Opisuje postupak

istraživanja tržišta - Upoznaje pojam i

elemente marketing miksa: proizvod, cijena, promocija i distribucija

- Kroz primjere obrazlaže strukturu asortimana proizvoda / usluga

- Sprovodi postupak formiranja cijene proizvoda / usluga

- Kroz primjere obrazlaže važnost i načine promocije

- Upoređuje moguća rješenja za reklamni slogan i

- Razvija komunikativnost, efikasnost u radu, marljivost i preciznost

- Rad na računaru: Učenici koriste programe za obradu teksta i slika, kao i programe za elektronsku komunikaciju

- Dati učenicima da

urade reklamni materijal

90




reklamnu poruku privrednog društva

- Upoređuje moguće forme i sadržaje reklamnog materijala

- Planira način reklamiranja privrednog društva, odnosno

proizvoda / usluge - Kroz primjere

obrazlaže moguće načine distribucije

Sektor komercijala - Upoznaje vrste i

elemente dokumentacije koja prati poslove nabavke i prodaje

- Izrađuje ponudu, porudžbenicu, predračun, upit, račun i ostala dokumenta iz oblasti poslova nabavke i prodaje

- Razvija analitičko mišljenje

Sektor finansija i računovodstvo - Opisuje postupak

obračuna zarada i obračuna poreza i doprinosa

- Upoznaje blagajničke poslove

- Upoznaje postupak plaćanja dospjelih obaveza i naplate dospjelih potraživanja

- Kroz primjere obrazlaže način obračuna zarada, poreza i doprinosa

- Obavlja blagajničke poslove

- Obavlja poslove plaćanja dospjelih obaveza i naplate dospjelih potraživanja

- Podstiče razvoj tačnosti, preciznosti i urednosti

- Formira stav o

preuzimanju odgovornosti

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - V. Vukotić, Preduzetništvo i biznis, Ekonomski fakultet, Podgorica, 1996. - J. Manojlović, S. Ignjatović, Poslovna i službena korespondencija za I razred,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005. - D. Bogdanović, G. Ivanišević, Osnovi ekonomije za I razred, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd, 2004. - D. Dragiđić, B. Ilić, B. Medojević, M. Pavlović, Osnovi ekonomije za II razred,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. - R. Rajović, Osnovi prava za I razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 2004. - Publikacija »Moj Biznis«, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica, 2004. - H. Potit, Kako započeti sopstveni biznis, CID, Podgorica, 1997.

91

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari, projektor, projekciono platno, fax, telefon, skener, štampač i fotokopir

aparat 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu). - Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani ekonomista 10. Povezanost predmeta


- Rad u sektorima i poslovanje privrednog društva

- Poslovna komunikacija - Korespondencija - Zasnivanje radnog odnosa

u privrednom društvu - Postupak izrade godišnjeg

izvještaja o radu

92

1.2.12. PRAKTIČNA NASTAVA 1. Naziv predmeta: PRAKTIČNA NASTAVA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I 144 144 II 144 144 III 144 144 IV 132 132

Ukupno 564 564 Napomena: - Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. - Praktična nastava se obavlja u školskim radionicama, kod poslodavca ili

kombinovano. - Vježbe u okviru pojedinih tema mogu biti obrađene problemski, korišćenjem

metodologije nastave orjentisane ka aktivnostima, tj. samostalnim radom učenika u grupama, u sljedećim koracima: informisanje, planiranje, odlučivanje, realizacija, kontrola i procjena (evaluacija).

3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje kompetencija za planiranje, pripremu i kontrolu procesa rada. - Razvijanje onovnih kompetencija za samostalan rad u struci. - Razvijanje smisla za organizovan praktičan rad, tačnost, sistematičnost i

urednost. - Osposobljavanje za rukovanje alatima, mjernim instrumentima, uređajima i

opremom. - Osposobljavanje za montažu i održavanje audio i video uređaja. - Sticanje kompetencija za korišćenje odabranih softverskih multimedijalnih alata

u elektronskim i grafičim medijima, audio i video produkciji, oglašavanju, grafičkom i web dizajnu i izradi multimedijalnih prezentacija.

- Praktična obučenost za korišćenje informatičkih sredstava u multimedijima. - Upoznavanje sa korišćenjem prateće dokumentacije i Kataloga proizvođača

opreme. - Osposobljavanje za primjenu standarda u elektrotehnici. - Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci. - Osposobljavanje za primjenu mjera higijensko–tehničke zaštite životne i radne

sredine. - Sticanje radnih navika i tehnološke discipline. - Osposobljavanje za komunikaciju sa korisnicima.

93





Uvod - Upoznaje se sa

školskom radionicom i radnim mjestom

- Upoznaje se sa vođenjem dnevnika praktične nastave

- Uviđa vezu i razlike između teorije i prakse

- Poznaje vođenje

dnevnika praktične nastave


- Izvršiti podjelu učenika po grupama

- Objasniti prethodno definisanu strukturu dnevnika praktične nastave i način vođenja

HTZ, elektro zaštita, prva pomoć - Upoznaje se sa

osnovnim ciljevima, principima i sredstvima higijrnsko-tehničke zaštite (HTZ)

- Upoznaje osnovne zahtjeve, zadatke i lična i kolektivna sredstva elektro zaštite

- Uviđa značaj primjene principa HTZ i elektro zaštite na radnom mjestu

- Pruža prvu pomoć povrijeđenima

- Uviđa značaj upotrebe sredstava lične i kolektivne zaštite

- Razvija i podstiče potrebu poštovanja principa zaštite u radnom okruženju i zaštite čovjekove okoline

Vježba: - Pokazivanje i

demonstracija upotrebe ličnih sredstava HTZ

Vježba: - Uvježbati postupke

pružanja prve pomoći

Alati i rukovanje alatima - Nabraja i opisuje

osnovne tipove mehaničarskih i električarskih ručnih alata, osobine i načine njihovog korišćenja

- Upoznaje osnovne mehaničarske alate i rad sa njima pri: mjerenju, stezanju, obilježavanju, sječenju, bušenju, brušenju itd.

- Razlikuje ulogu pojedinih alata i njihovih djelova

- Razlikuje osnovne mehaničarske od električarskih alata

- Upotrebljava alate

pri radu - Koristi alate za

mjerenje: metar i pomično mjerilo

- Rukuje alatima za obilježavanje, stezanje, sječenje, bušenje i brušenje

- Razvija pravilan odnos prema upotrebi i održavanju alata

Vježba: - Izvršiti spajanje

provodnika prostim vezivanjem, sa i bez alata, i vršiti poređenje

Vježba: - Koristeći izolovana

kliješta napraviti završne stopice provodnika

Vježba: Na datim predmetima izmjeriti dimenzije pomičnim mjerilom

Osnovni mašinski elementi - Nabraja i opisuje

osnovne vrste mašinskih elemenata prema njihovoj upotrebi u elektrotehnici

- Razlikuje mašinske elemente (navoje, matice, podloške, ležajeve, osovine, klinove, remene, remenice, zupčanike, opruge, zakovice i dr.) i uviđa njihovu upotrebu

- Poznaje vrste,

- Razvija odgovornost o zaštiti na radu

Vježba: - Odrediti prenosne

odnose za date parove remenica ili zupčanika

94




- Upoznaje vrste, osobine i značaj upotrebe maziva

osobine i značaj upotrebe maziva

Elektrotehnički materijali - Upoznaje se sa

osnovnim podjelama, vrstama i osobinama tehničkih materijala

- Upoznaje različite oblike i profile elektrotehničkih materijala

- Razlikuje vrste i osobine osnovnih elektrotehničkih materijala

- Vrši poređenje

raznih materijala, oblika i profila prema njihovim osobinama

- Razvija preciznost i sigurnost u radu

Vježba: - Testerom,

kliještima i makazama iskidati razne materijale prema skici ( žice, profile, cijevi i sl.) i uporediti ih prema osobinama

Električni simboli, provodnici i izolatori - Upoznaje

standardne oznake i simbole u elektrotehnici

- Upoznaje različite vrste provodnika, njihove osobine i upotrebu

- Upoznaje standardne oznake provodnika (po grupama oznaka)

- Upoznaje osnovne vrste izolacionih materijale, njihova svojstva i upotrebu

- Upotrebljava elektrotehničke simbole u električnim šemama

- Uočava sve elemente presjeka provodnika

- Oblikuje i priprema zavšetke provodnika za upotrebu

- Upoređuje tipske oznake različitih provodnika

- Razlikuje razne

primjere upotrebe izolacionih materijala

- Razvija pravilan odnos prema ekonomičnoj upotrebi materijala za rad

Vježba: - Prema zadatku

nacrtati električnu šemu, koristeći elektrotehničke simbole

Vježba: - Za zadate

standardne oznake protumačiti osnovne karakteristike provodnika

Vježba: - Pripremiti krajeve

provodnika za elementarnu montažu (npr. u prekidaču i sl.)

Osnovi tehničkog crtanja - Upoznaje osnove

tehničkog crtanja: sastavnice, vrste linija, tehničko pismo, kotiranje, koordinatni sistemi, projekcije i sl.

- Upotrebljava koordinatni sistem u ravni i u prostoru

- Crta tehničke crteže prema zadatku

- Crta projekcije osnovnih geometrijskih oblika i tijela u izabranom koordinatnom sistemu

- Stiče osjećaj za položaj i odnose predmeta u prostoru

- Razvija urednost i sistematičnost u radu

Vježba: - Ispisati na

sastavnici tehničkim pismom slova alfabeta i cifre Vježba: - Prema zadatim

skicama nacrtati i kotirati crteže

Vježba: - Prema zadatim

skicama ili modelima tijela u

95




prostoru nacrtati projekcije

Meko lemljenje - Upoznaje postupak

lemljenja, karakteristike lemljenih spojeva i materijala

- Poznaje postupak mekog lemljenja

- Koristi osnovne materijale, aparate i alate za lemljenje


Vježba: - Mekim lemljenjem

spojiti pripremljene krajeve provodnika

Osnovi električnih mjerenja - Definiše osnovne

električne veličine i jedinice

- Upoznaje vrste, principe rada i načine korišćenja univerzalnih mjernih instrumenata (unimjera)

- Razlikuje osnovne električne veličine i pripadajuće jedinice

- Koristi unimjer pri mjerenju jednosmjernih i naizmjeničnih električnih i neelektričnih veličina (napona, struja, otpora i dr.)

- Razvija sposobnost povezivanja teorijskih znanja sa praksom

- Stiče odgovornost o potrebi zaštite na radu

Vježba: - Priključiti sijalicu

na mrežni napon preko odvojenog ili regulacionog transformatora i prekidača i mjeriti stuju i napon unimjerom

- Prethodno izmjeriti otpor sijalice

Osnovi električnih kola jednosmjerne struje - Definiše Omov

zakon

- Definiše Džulov zakon

- Definiše Prvi i Drugi Kirhofov zakon

- Navodi načine vezivanja otpornika

- Navodi i objašnjava metode rješavanja složenijih električnih kola jednosmjerne struje

- Radi zadatke za prosto električno kolo sa primjenom Omovog zakona

- Izračunava gubitke snage pomoću Džulovog zakona

- Radi zadatke koristeći Prvi i Drugi Kirhofov zakon

- Crta šeme vezivanja otpornika i izračunava ekvivalentnu otpornost

- Koristi principe pojednostavljenja složenijih električnih kola i upotrebljava ih prilikom rješavanja zadataka


- Razvija preciznost i analitičnost

Vježba: - Mjerenje otpora,

struje, napona i provjera Omovog zakona

Vježba: - Provjera I i II

Kirhofovog zakona na primjerima

Vježba: - Izračunavati

nepoznati otpor pomoću ampermetra i voltmetra

Vježba: - Određivanje pada

napona na otporima vezanim na red

96




učenik učenik učenik Osnovi električnih kola naizmjenične struje - Objašnjava

elemente linearnih kola naizmjenične struje

- Definiše ekvivalentni otpor, snagu i faktor snage kod redne i paralelne veze elemenata

- Definiše ekvivalentni otpor kod paralelne veze elemenata

- Crta i analizira fazne i vremenske dijagrame napona i struja

- Na primjerima uočava uticaj faktora snage na ukupnu snagu u kolu i način popravke faktora snage

- Određuje ekvivalentnu admitansu paralelne veze

- Na primjerima izračunava ekvivalentu otpornost složene veze


Vježba: - Mjerenje

naizmjeničnog napona pomoću osciloskopa

Vježba: - Izračunavati

ekvivalentni otpor, snagu i faktor snage različitih tipova veza: redne paralelne i kombinovane

Mjerni instrumenti i metode - Upoznaje se sa U - I metodom mjerenja - Upoznaje se sa

mosnim metodama mjerenja (na primjeru mjerenja otpora Vitstonovim mostom i sl.)

- Upoznaje funkcije i način korišćenja generatora funkcija

- Upoznaje funkcije

osciloskopa i metode njegovog korišćenja

- Planira i mjeri električne veličine U - I metodom

- Planira, mjeri, ocjenjuje i upoređuje rezultate mjerenja (Vitstonovim mostom i sl.)

- Koristi generator signala za dobijanje željenog oblika signala – napajanja

- Koristi osciloskop pri mjerenju vrijednosti i oblika električnih veličina

- Razvija osjećaj preciznosti i sistematičnosti u radu

Vježba: - Koristeći unimjere

vršiti mjerenje U - I metodom

Vježba: - Prema skici i

modelu Vitstonovog mosta za jednosmjernu struju, koristeći unimjer, sračunati nepoznati otpor, izmjeriti napone i struje u svim granama mosta

Vježba: - Koristeći osciloskop

i generator funkcija mjeriti amplitudu, fazni pomak i frekvenciju napona i stuje, u primjerima kola naizmjenične stuje

Brojni sistemi - Upoznaje brojne

sisteme

- Razlikuje brojne sisteme (decimalni, binarni, oktalni,

- Razvija sistematičnost i odgovornost u radu

Vježba: - Pretvarati brojeve

iz jednog brojnog

97




- Objašnjava

konverziju brojeva iz jednog u drugi brojni sistem

- Definiše osnovne aritmetičke operacije u binarnom sistemu

heksadecimalni) - Vrši konverziju

brojeva iz jednog brojnog sistema u drugi

- Obavlja aritmetičke operacije sa binarnim brojevima

sistema u drugi

Vježba: - Raditi primjere

osnovnih računskih operacija sa binarnim brojevima

Osnovne elektronske komponente - Upoznaje osnovne

aktivne i pasivne elektronske komponente

- Objašnjava načine

povezivanja osnovnih elektronskih komponenata u električnim šemama

- Upotrebljava elektronske komponente: diode, tranzistore, LED diode, Zener diode, analogna i digitalna IC, tiristore, trijake, pasivne elektronske elemente (otpornike, kalemove, kondenzatore) i dr.

- Provjerava ispravnost komponenata direktnim mjerenjem (unimjerom)

- Na primjerima šema povezuje elektronske komponente u funkcionalna strujna kola


Vježba: - Prema šemi,

povezati potrošač (sijalicu i sl.) na izvor naizmjeničnog napajanja (u dva mjerenja): direktno i preko diode, i osciloskopom uporediti napone na potrošaču, po vrijednosti i po obliku

Vježba: - Povezati četiri

diode u šemu ispravljača - Grecov spoj

Vježba: - Povezati prema

šemi bipolarni tranzistor u spoj sa zajedničkim emitorom, i mjeriti napone na izlazu, pri promjeni otpora (napona) vezanog na bazu

Osnovna kola digitalne elektronike - Upoznaje zakone i

teoreme Bulove prekidačke algebre i definiše logičke operacije

- Objašnjava elementarna logička kola (I , ILI, NE, NI, NILI, ekskluzivno ILI i komparator) na nivou grafičkih

- Primjenjuje zakone i teoreme Bulove algebre pri rješavanju logičkih funkcija

- Crta vremenske dijagrame ulaza i izlaza elementarnih logičkih kola

- Crta digitalna kola koja realizuju


Vježba: - Realizovati

primjere osnovnih logičkih funkcija pomoću diskretnih komponenata

Vježba: - Realizovati

primjere osnovnih logičkih funkcija pomoću

98




oznaka i logike rada

- Upoznaje rad i osobine diskretnih i integralnih (TTL i MOS) logičkih kola

logičke funkcije zadate analitički

- Crta električne šeme logičkih kola i analizira njihov rad

- Upoređuje logička kola

integrisanih logičkih kola (TTL 74xx ili MOS 4xxxx)

Programi za rad sa elektronskim šemama - Upoznaje programe

za crtanje i simulaciju rada električnih i elektronskih šema

- Poznaje interfejs i koristi funkcije programa TINA

- Crta električne šema i koristi alate programa TINA

- Demonstrira rad raznih električnih šema u programu TINA

- Koristi dostupni softver za rad sa elektičnim šemama i štampanim pločama

- Razvija preduzimljivost i samostalnost u radu

Vježba: - U programu TINA

crtati i testirati ponašanje različitih električnih šema

Napomena: -Mogu biti korišćeni i programi poput: EDISON, Electronics WorkBanch, Eagle, Protel, OrCad i sl.

Elementi hardvera računara - Upoznaje

organizaciju računarskog hardvera

- Objašnjava strukturu centralne jedinice

- Objašnjava i navodi tipove spoljašnje memorije


ulazne jedinice - Objašnjava i navodi

izlazne jedinice

- Razlikuje i uočava osnovne djelove računarskog hardvera

- Uočava ulogu i značaj svih elemenata centralne jedinice

- Analizira i razlikuje tipove i značaj spoljašnje memorije

- Uočava značaj memorije u računarskom sistemu

- Razlikuje ulazne jedinice sa aspekta funkcije, načina unošenja podataka i komunikacije sa korisnikom

- Razlikuje izlazne jedinice, načine prikazivanja rezultata obrade podataka i

- Razvija sposobnost opažanja, upoređivanja, analize i zaključivanja

- Razvija


Vježba: - Rastaviti i sastaviti

ulazno-izlazne jedinice sa centralnom jedinicom

Vježba: - Rastaviti i sastaviti

osnovne komponente centralne jedinice (module - ploče i uređaje)

Vježba: - Prikazati različite

prezentacije o hardveru računarskog sistema

99




komunikacije sa korisnikom

Osnovi operativnih sistema - Opisuje elemente

BIOS-a - Upoznaje

organizaciju DOS-a - Upoznaje ulogu

fajlova tipa com, exe, ba

- Upoznaje se sa komandama DOS-a

- Upoznaje se sa osnovnim elementima grafičkog okruženja

- Objašnjava podešavanje desktopa

- Objašnjava podešavanje taskbara

- Upoznaje se sa operacijama sa fajlovima i folderima u Windowsu

- Objašnjava i nabraja načine zadavanja komandi

- Upoznaje se sa elementima Windows Explorera i načinom njegovog korišćenja

- Opisuje postupak kreiranja prečice na desktopu

- Nabraja elemente Control Panela

- Objašnjava instalaciju novog jezika tastature

- Objašnjava instalaciju novog softvera

- Objašnjava instalaciju

- Poznaje način ulaska u BIOS

- Uočava ulogu organizacije DOS-a

- Uočava razliku između fajlova tipa com, exe, bat.

- Razlikuje i koristi komande DOS-a

- Uočava ulogu batch fajlova

- Razlikuje i koristi osnovne elemente grafičkog okruženja Windows-a

- Podešava parametre desktopa

- Podešava i prilagođava radu elemente taskbara

- Razlikuje i koristi osnovne operacije sa fajlovima i folderima u Windowsu

- Razlikuje i vrši zadavanje komandi na više načina

- Koristi Windows Explorer za rad sa fajlovima i folderima

- Kreira prečice na desktopu i na drugim lokacijama

- Razlikuje i koristi elemente Control Panela

- Postavlja novi i vrši zamjenu jezika tastature

- Vrši instalisanje novog aplikativnog softvera

- Vrši instaliranje drajvera i uređaja

- Razvija sposobnost opažanja i upoređivanja


- Razvija rutinu, brzinu i tačnost

Vježba: - Raditi sa

direktorijumima i fajlovima U DOS-u

Vježba: - Vršiti podešavanje

parametara desktopa Windowsa

Vježba: - Vršiti podešavanje

parametara taskbara

Vježba: - Raditi sa više

otvorenih prozora, direktno i preko taskbara

Vježba: - U izabranoj

aplikaciji zadavati komande preko tastera, kombinacijom tastera i iz menija

Vježba: - Raditi sa fajlovima

i folderima u Windows Explorer-u

Vježba: - Pronalaženje

fajlova i foldera opcijom Search

Vježba: - Kreiranje prečice

aplikacije i dokumenta na desktopu


datuma i vremena preko Control Panela

Vježba: - Prilagođavanje

miša i tastature preko Control Panela

100




štampača - Objašnjava

instalaciju operativnog sistema Windows

- Objašnjava načine dijeljenja čvrstih diskova (HDD)

- Opisuje postupak pravljenja rezervnih kopija

- Opisuje postupak

zaštite podataka - Upoznaje se sa

osnovnim pojmovima operativnog sistema Linux

- Objašnjava osnove komandnog režima

- Opisuje razlike u odnosu na Windows

za štampanje - Vrši instalaciju

operativnog sistema Windows i njegovih elemenata

- Vrši dijeljenja diska na particije

- Pravi rezervne

kopije fajlova, foldera i cijelog diska

- Sprovodi postupak zaštite podataka

- Razlikuje osnovne pojmove i elemente operativnog sistema Linux

- Uočava osnove komandnog režima i način upravljanja korisnicima i grupama

- Vrši poređenje sa operativnim sistemom Windows

Vježba: - Instalacija novog

jezika tastature Vježba: - Intalacija nove

aplikacije (programa)

Vježba: - Instalacija i

uklanjanje štampača

Vježba: - Pravljenje

rezervnih kopija Vježba: - Formatiranje i

dijeljenje diska na particije

Vježba: - Instalacija

operativnog sistema Windows

Vježba: - Nadogradnja,

konfigurisanje i podešavanje Windows-a

Elementi audio tehnike - Upoznaje modele

mikrofona i definiše njihove osnovne karaktristike

- Upoznaje zvučnike

i slušalice i opisuje njihove osnovne karakteristike

- Opisuje zvučne kutije, zvučni stubove i zvučne lijevke

- Objašnjava princip rada uređaja za digitalno snimanje i reprodukciju zvuka (CD - kompakt disk)


- Vrši izbor mikrofona i zvučnika za razne namjene

- Upoređuje i koristi razne vrste zvučnika i slušalica

- Vrši izbor zvučnika

za određene namjene

- Uočava prednosti ugrađivanja zvučnika u zvučne kutije i stubove

- Razlikuje karakteirstike medija za snimanje

- Analizira rad CD uređaja za


Vježba: - Snimanje

karakteristika mikrofona

Vježba: - Snimanje

karakteristika zvučnika

Vježba: - Pokazati razne

vrste mikrofona, zvučnika i slušalica

Vježba: - Izraditi električnu

(filtersku) skretnicu za zvučnu kutiju

Vježba: - Snimati i

reprodukovati razne primjere

101




- Opisuje rad

pojedinih stepena audio pojačavača

- Objašnjava načine i uređaje za ozvučavanje otvorenog i zatvorenog prostora

- Opisuje tonski sto (audio miksetu)

digitalno snimanje i reprodukciju zvuka

- Analizira elektronske šeme pojedinih stepena audio pojačavača (predpojačavača, pojačavača i izlaznog stepena)

- Na primjerima vrši izbor i skicira raspored mikrofona i zvučnika kod ozvučavanja otvorenog i zatvorenog prostora

- Povezuje miksetu sa odgovarajućim ulaznim i izlaznim uređajima

zukova, koristeći analogne i digitalne uređaje za snimanje i medije

Vježba: - Izrađuje po šemi

audio pojačavače u diskretnoj i interisanoj tehnici

Vježba: - Postavlja i

povezuje elemente uređaja za ozvučavanje otvorenog i zatvorenog prostora

Vježba: - Rad sa audio

miksetom (regulacija boje tona, miješanje signala)

Napomena: - Koristiti kataloge

proizvođača audio opreme

102




učenik učenik učenik Programi za rad sa tekstom i tabelama - Opisuje tipove

tekstualnih formata fajlova

- Upoznaje i opisuje osnovne programe za obradu teksta

- Objašnjava razne postupke izmjena i formatiranja teksta

- Opisuje rad sa tabelama u različitim programima

- Objašnjava način unošenja formula u polje radnog lista

- Opisuje vrste i postupak postavljanja grafikona

- Piše i ispravlja tekstove u programima za obradu teksta

- Snima obrađeni tekst u različitim formatima

- Vrši formatiranje teksta u programima za obradu teksta: Notepad, Wordpad, MS Word i sl.

- Kreira i formatira tabele i podatke u različitim aplikacijama (MS Word, MS Excel)

- Postavlja polja i kreira formule za obradu i izračunavanje podataka

- Izrađuje grafikone na osnovu tabelarnog prikaza podataka


Vježba: - Unijeti tekstove,

formatirati ih i snimati u programima za obradu teksta: Notepad, Wordpad, MS Word i sl.

Vježba: - Kreirati tabele i

formatirati ih (tabele i podatke) u MS Word-u

Vježba: - Kreirati tabele i

formatirati ih (tabele i podatke) u MS Excel-u

Vježba: - Kreirati polja u MS

Word-u na različitim mjestima u tekstu i za različite tipove podataka

Vježba: - Koristiti formule za

različita izračunavanja u MS Excel-u

Vježba: - Izraditi grafikone

prema urađenim tabelama u MS Excel-u

Programi za rad sa grafikom - Nabraja tipove

grafičkih formata i opisuje njihove karakteristike

- Opisuje osnovne postupke crtanja i editivanja bitmap crteža

- Opisuje osnovne postupke crtanja i editivanja vektorskih crteža

- Vrši nabrajanje i upoređivanje osobina bitmap i vektorskih crteža

- Crta bitmap crteže u grafičkim bitmap programima: MS Paint, Adobe Photoshop i sl.

- Crta vektorske crteže u grafičkim vektrorskim programima: Corel


Vježba: - Crtanje i izmjene

osnovnih grafičkih elemenata u bitmap i vektorskoj formi

Vježba: - Crtati objekte u

više slojeva Vježba: - Transformacija i

izmjene atributa nacrtanih grafičkih

103




- Objašnjava pojmove grafičkog objekta i sloja

- Upoznaje načine ugradnje i osobine teksta u crtežima

- Upoznaje elemente 2D animacije

Draw, Adobe Ilustrator i sl.

- Postavlja i vrši izmjene na grafičkim objektima u slojevima crteža

- Dodaje tekst kao objekat unutar bitmap i vektorskih crteža

- Kreira jednostavne 2D animacije na računaru, programima: Flash, GIF animator, Windows Movie maker i sl.

objekata Vježba: - Unošenje teksta u

bitmap i vektorski crtež i njegova obrada


jednostavnih animiranih transformacija grafičkih objekata

Vježba: - Kreirati GIF animacije sa podešavanjem parametara frejmova

Programi za multimediju - Navodi programe

za obradu multimedijalnog sadržaja

- Opisuje formate, vrste i osobine zvučnih zapisa

- Nabraja i opisuje

osobine grafičkih formata

- Objašnjava osobine i načine rada sa različitim programima i formatima video zapisa

- Koristi programe za obradu različitih multimedijalnih elemenata: zvuka, slike, video klipova

- Snima i vrši obradu zvučnih zapisa u programima za obradu zvuka: Sound Recorder, SoundForge i sl., u raznim formatima: wav, snd, mp3 i dr.

- Vrši pretvaranje grafičkih fajlova u različite formate: bmp, jpg, gif, tif, png, cdr, ai i dr.

- Snima video zapise u različitim formatima i vrši pretvaranja: avi, mov, flv, mpg, mpeg i dr.

- Koristi različite programe za obradu video zapisa (klipova): Windows Movie Maker, Ulead Video Studio, Adobe Premier i sl.

- Razvija preciznost i sistematičnosti u radu

Vježba: - U programu Sound

Recorder, koristeđi mikrofon, snimati zvukove u različitim formatima

Vježba: - U programu

SoundForge vršiti editovanje muzičkih fajlova

Vježba: - U programu MS

Paint mijenjati karakteristike objekata i prikaza slika

Vježba: - U programu

PhotoShop i sličnim, vršiti doradu slika i pretvaranje slika u različite formate


Movie Maker dodavati slajdove, uz definisanje trajanja i prelaznih efekata

104




Elementi mrežnog hardvera - Opisuje ulogu i

osobine mrežne kartice

- Objašnjava ulogu i vrste modema

- Nabraja vrste mrežnih kablova i elemenata

- Opisuje zahtjeve i postupak povezivanja elemenata kompjuterske mreže

- Vrši postavljanje, povezivanje i instalaciju mrežne kartice računara

- Postavlja, povezuje i vrši instalaciju komunikacionih uređaja (modem, ADSL)

- Vrši spajanje računarskih mrežnih utikača i utičnica

- Vrši povezivanje crossover kablova

- Definiše i postavlja parametre korisnika mrežne komunikacije


Vježba: - Izvršiti instalaciju

mrežne kartice Vježba: - Izvršiti instalaciju

modema Vježba: - Napraviti crossover

kabal Vježba: - Na modelu sa dva

ili više računara izvršiti postavljanje, instalaciju i podešavanje elemenata i parametara mreže

Primjeri programa u jeziku C - Upoznaje

programerske postupke i tehnike u jeziku C

- Nabraja osnovne elemente sintakse, promjenljive i identifikatore, tipove podataka i konstante

- Opisuje naredbe i funkcije standardnih biblioteka

- Definiše korisničke funkcije i argumente

- Definiše strukture podataka

- Opisuje rad sa fajlovima

- Na primjerima primjenjuje postupke i tehnike programiranja

- Na primjerima primjenjuje promjenljive i identifikatore, tipove podataka i konstante

- Koristi naredbe i funkcije standardnih biblioteka

- Primjenjuje i u primjerima poziva korisničke funkcije i argumente

- Postavlja i primjenjuje strukture podataka kao korisničke tipove

- Vrši kreiranje, otvaranje, čitanje, brisanje fajlova, upis i čitanje podataka u fajlovima



definisanja promjenljivih i identifikatora, tipova podataka i konstanti


primjene standardnih i korisničkih funkcija


definisanja i upotrebe struktura


tipova fajla i primjene funkcija za rad sa fajlovima

105




Elementi video tehnike - Opisuje tipove,

vrste i karakteristike kamera

- Objašnjava način formiranja i prenošenja signala slike sa kamere

- Opisuje uslove i način rada sa CCD kamerama

- Opisuje kombinovanje i prenos zvučnog i video signala

- Opisuje rad

televizijskog prijemnika

- Opisuje sistem za prijem televizijskih signala sa satelita

- Opisuje televizijski projektor

- Objašnjava ulogu i funkcionisanje video kartica

- Razlikuje C-B i kolor kamere, kamere prema ulozi, prema kvalitetu i drugim zahtjevima

- Uočava način formiranja složenog video signala crno-bijele slike i slike u boji

- Razlikuje tipove CCD senzora slike

- Upoređuje senzore slike na osnovu parametara kvaliteta

- Analizira princip prenosa kombinovanih signala zvuka i video signala

- Koristeći električne šeme pronalazi funkcionalne cjeline TV prijemnika

- Koristi uređaje sistema za prijem televiziskih signala sa satelita: antena, receiver, TV prijemnik

- Priključuje i koristi projektor

- Koristiti računar sa video karticom i softverom za obradu video signala


Vježba: - Vršiti snimanje i

porediti parametre kvaliteta video zapisa na različitim kamerama: C-B i kolor, sigurnosne, amaterske i profesionalne kamere i td.


obrade fajlova kombinovanog video - zvuk zapisa

Vježba: - Analizirati

električne šeme TV prijemnika

Vježba: - Povezati uređaje

sistema za prijem televiziskih signala sa satelita i vršiti podešavanje parabolične antene

Vježba: - Povezati projektor

i podešavati parametre prikaza

Vježba: - Instalacija i

podešavanje video kartice na računaru

Napomena: CCD - Charge Coupled Device

Elementi rasvjetne tehnike - Opisuje

fotometrijske karakteristike izvora svjetlosti

- Objašnjava princip rada i

- Mjeri i izračunava fotometrijske veličine: svjetlosni fluks, svjetlosna jačina, osvjetljenost, sjajnost

- Razlikuje načine dobijanja svjetlosti


Vježba: - Pokazati različite

sijalice i rasvjetna tijela

Vježba: - Koristiti kataloge

raznih proizviđača sijalica i rasvjetnih

106




karakteristike električnih izvora svijetlosti (sijalice za užarenom niti, izvori sa električnim pražnjenjem, LED)

- Opisuje sistem regulacije rasvjete

- Objašnjava odnos

fotometrijskih veličina i električne snage izvora svjetlosti

- Definiše vrste i načine upotrebe izvora svjetlosti prema zahtjevima scene

(termičko i luminiscentno zračenje)

- Upoređuje pojedine izvore svjetlosti u cilju pravilnog izbora za određenu namjenu

- Povezuje zatamnjivače (dimmere) i upravljačku konzolu (regulator)

- Reguliše rasvjetu u studiju

- Izračunava potrebnu električnu snagu izvora svjetlosti i presjek dovodnih kablova u cilju zadovoljenja fotometrijskih zahtjeva osvjetljenja prostora

- Razlikuje pozorišnu, koncertnu, filmsku i televizijsku rasvjetu

- Podešava osnovnu svjetlosnu poziciju

- Bira smjer svijetla iz koga će neka scena ili predmet biti osvjetljeni

- Određuje kvalitet svijetla izborom izvora svjetlosti

- Reguliše kontrast svijetla i uočava povezanost kontrasta sa kvalitetom svijetla

- Izborom izvora svjetla ili korišćenjem obojenih filtera utiče na boju svjet

tijela Vježba: - Izračunati

električnu snagu svjetlosnog izvora i presjek dovodnih kablova za zadate parametre svjetlosti u prostoru: svjetlosni fluks, svjetlosna jačina, osvjetljenost, sjajnost

Vježba: - Koristiti dimere i

upravljačke konzoleza regulaciju parametara svjetlosti

Vježba: - Koristiti primjer

automatskog reflektora, sa daljinskom kontrolom

Vježba: - Postaviti izvore

svjetlosti prema karakteristikama i zahtjevima zadate scene

Napomena: LED – Light Emitting Diodes

107




učenik učenik učenik Elementi WEB programiranja - Objašnjava

elemente skript jezika

- Opisuje postupak i načine korišćenja skript jezika pri kreiranju WEB prezentacija i sajtova

- Na primjerima demonstrira funkcionalnost elemenata skript jezika

- Na primjeru projekta kreiranja WEB prezentacije ili sajta, koristi skript jezike: HTML, CSS i JavaScript


Vježba: - Prema idejnom

projektu pripremiti elemente za WEB prezentaciju: tekst, slike, animacije i dr.

Vježba: - Sa pripremljenim

elementima izraditi sajt, koristeći HTML, CSS i JavaScript

Napomena: HTML - Hyper Text Markup Language, CSS - Cascading Style Sheets

Komunikacioni uređaji - Objašnjava princip

rada modema

- Objašnjava povezivanje komunikacionih uređaja odgovarajućim tipom veze

- Vrši instaliranje i podešavanje modema

- Povezuje uređaje odgovarajućim tipom veze: upredene parice, koaksijalni kabal, crossover kabal i optičko vlakno


Vježba: - Priključivanje

modema na telefonsku mrežu i računar, instalacija i podešavanje parametara veze

Izrada 3D animacija i obrada video zapisa - Navodi glavne

elemente programskog okruženja za izradu 3D animacija

- Opisuje pojmove 3D animacije

- Opisuje postupke kreiranja prostih i složenijih tijela

- Objašnjava

- Koristi osnovne funkcije iz menija, linija sa alatima i panela pri radu sa objektima na radnoj površini izabranog programa: 3D Max Studio, Macromedia Director i sl.

- Postavlja razne elemente na sceni programa za kreiranje 3D animacije

- Kreira objekte i tijela, podešava im parametre i njihovo kretanje na sceni

- Uočava kretanja


Vježba: - Kreirati objekte na

sceni, postaviti osvjetljenje i definisati teksture i sjenke

Vježba: - Kreirati objekte na

sceni, postaviti osvjetljenje i definisati teksture i sjenk


izrade 3D animacija sa kretanjem objekata, svijetla i kamera

108




postupke izrade 3D animacije

objekata i tijela na sceni i izrađuje 3D animacije

Napomena: Vježbe su date za 3D Studio

Primjena audio i video tehnike - Upoznaje osnovne

tehnike snimanja zvuka u studiju i raznim ambijentima

- Opisuje uređaje za snimanje i prikazivanje audio i video sadržaja

- Nabraja pojmove vezane za profesionalne i TV studije za rad sa audio i video sadržajima

- Upoznaje postupke obrade snimljenog materijala

- Upoznaje se sa reportažnim kolima

- Vrši izbor mikrofona, postavlja mikrofone na scenu i spaja ih direktno ili preko miksete sa magnetoskopom (ili računarom)

- Koristi uređaje za snimanje zvuka, reprodukciju zvučnih zapisa i dodavanje zvučnih efekata

- Koristi uređaje za snimanje i reprodukciju video sadržaja: kamera, digitalni aparat, kamkorder, magnetoskop, TV, video projektor

- Crta blok šeme rada i kretanja signala u profesionalnim i TV studijima za rad sa audio i video sadržajima

- Primjenjuje korake postprodukcije pri konačnom ostvarivanju i obradi audio i video signala

- Obrađuje i montira snimljeni materijal na računaru: nelinearna audio i video montaža, povezivanje kadrova, ubacivanje određenih specijalnih efekata, titlova, odjavne špice i dr.

- Uviđa značaj i ulogu reportažnih kola i


Vježba: - Prikazivati načine

postavljanja mikrofona za snimanje zvukova na sceni i u drugim ambijentima

Vježba: - Snimanje tona

interno i eksterno u raznim radnim uslovima (kiša, vjetar, buka)

Vježba: - Sa dva mikrofona

snimiti linijski ton odvojeno (OFF ton i IT ton). Kao IT ton koristiti razne podloge (ulica, žagor, voda i sl.)

Vježba: - Snimati OFF ton na

DAT samo po prvom kanalu, samo po drugom kanalu i istovremeno po oba kanala

Vježba: - Snimati scenu

kamkorderom, sa mikrofonskim i linijskim tonom

Vježba: - Montirati audio

snimak tačno određenog trajanja

Vježba: - Povezati kameru sa

računarom i izvršiti potrebna podešavanja. Kombinovati i eksperimentisati sa svijetlom

Vježba:

109




i prenosnim linkovima

prenosnih linkova - Obraditi snimljeni materijal na računaru

Napomena: -U nedostatku studijske tehnike i uređaja za postprodukciju, koristiti računarske programe za obradu zvuka i video materijala, poput: SoundForge, Video Studio, Movie Maker i sl.

Napomena: - OFF ton - osnovni

ton IT ton - ton koji se čuje u pozadini DAT - Digital Audio Type (digitalno stereo snimanje zvuka)

Napomena: - Posjetiti

televizijski centar Izrada multimedijalnih prezentacija - Upoznaje se sa

radnim okruženjem aplikacije za izradu prezentacija

- Nabraja vrste i objašnjava postupke unošenja multimedijalnih sadržaja u prezentaciju

- Opisuje vrste efekata i postupke izrade animacija u prezentacijama

- Nabraja načine prikazivanja prezentacije

- Opisuje multimedijalne

- Koristi računarske aplikacije za izradu multimedijalnih prezentacija

- Vrši unošenje multimedijalnih sadržaja: teksta, slika, zvukova, muzike i video klipova u prezentaciju

- Primjenjuje razne vrste postupaka i efekata pri izradi animacija u multimedijalnim prezentacijam

- Prilagođava format prezentacije zahtjevima mjesta i načina prikazivanja

- Primjenjuje skript jezike za izradu



PowerPoint vršiti dodavanje i kombinovanje multimedijalnih sadržaja pri izradi slajdova, uz dodavanje: stilova, dinamičkih efekata i dr.

Vježba: - U programu Flash

kreirati primjere animacija, preko transformacija objekata, uz dodavanje zvuka

Vježba: - U programu Flash

kreirati objekte i animirati ih

110




skript alate multimedijalnih prezentacija

primjenom ActionScript-a

Audio i video uređaji posebne namjene - Objašnjava rad

uređaja sistema audio i video interfona

- Nabraja vrste i

opisuje osobine elemenata uređaja video nadzora

- Nabraja i opisuje kamere posebne namjene

- Povezuje uređaje, ispituje funkcionalnost sistema audio i video interfona

- Vrši izbor i povezivanje elemenata i uređaja video nadzora

- Vrši izbor i postavlja kamere za snimanje u okruženju sa posebnim ili ekstremnim zahtjevima: slabim osvetljenjem, u eksplozivnim i sredinama sa velikim isparenjima i visokim temperaturama, minijaturne kamere, podvodne, medicinske i dr.


Vježba: - Povezati elemente

audio ili video interfona i podesiti njegov rad

Vježba: - Povezati elemente

video nadzora, na računar preko grafičke kartice ili na DVR uređaj, i vršiti podešavanje parametara sistema

Napomena:

Koristiti kataloge proizvođača za upoznavanje sa vrstama i osobinama kamera video nadzore i posebne namjene

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. S. Branković, Praktična nastava; Niš 1998. - M. S. Branković, Priručnik - sa uputstvima za električarske radove, Niš,1995. - M.Filipović, Audio tehnika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,

2002. - H. Kurtović, Osnovi tehničke akustike, Naučna knjiga, Beograd, 1990. - A. Nisbet, Snimanje i obrada zvuka, Univerzitet umetnosti, Beograd, 1990. - B. Guzina, Audio tehnika u radiju i televiziji, Svetlost teatar, Beograd, 2004. - F. Presetnik, S. Zdravković, M. Tomić, D. Martinović, A. Stojković, Video uređaji,



sredstva, Beograd, 2001. - I.Knežević, Audio tehnika i televizijska tehnika, Školska knjiga, Zagreb, 1999. - Z. Urošević, Računarske mreže za IV razred elektrotehničke škole, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. - M. Pejanović-Đurišić, Računarske mreže i komunikacije, Viša elektrotehnička

škola Podgorica, 2000. - N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred Gimnazije, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Podgorica, 2008. - C. Rose, Naučite Adobe Photoshop CS2, Sams, 2005. - M. Imamović, D.Ćosić, Adobe Photoshop 7.0, Soho Graph, Beograd, 2002.

111

- S. Bain, N.Wilkonson, Corel DRAW 12, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005. - D. Katašić: Flash i ActionScript, Institut za matematiku i informatiku, PMF -

Univerzitet Novi Sad, 2002. - J. Makar, D. Patterson, Macromedia® Flash® 8 ActionScript: Training from the

Source, Macromedia, 2006 - J. Lott, D. Schall, K. Peters, ActionScript 3.0 Cookbook, O'Reilly, Sebastopol, CA

95472, 2006. - R. Shupe, Z. Rosser, Learning ActionScript 3.0 - A Beginner's Guide, O'Reilly,

Sebastopol, CA 95472, 2008. - S. Prudkov, Flash 8, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2000. - D. Stojanović, Flash animacija, Logos-Art, Beograd, 2006. - S. Thickoo, N.G., 3 ds Max 2008, Mikroknjiga, Beograd, 2009. - T. Boardman, 3ds Max 8 kroz primere, Mikroknjiga, Beograd, 2006. - B. Blake, Adobe Premiere 6, Mikroknjiga, Beograd, 2001. - J. Sengstack, Premiere 6.5, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2006. - J. Schell, Premiere Pro 2, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005. - W. A. Shay, Savremene komunikacione tehnologije i mreže, Kompjuter

biblioteka, Čačak, 2005. - E. Harwood, Digital CCTV: A Security Professional's Guide, Kindle Edition, 2007. - B. Popović, Svijetlo u TV studiju. Primjenjena rasvjeta, ADU, Zagreb, 2006. - G. Kostić, Fotometrija, Publikacija, Symmetry, Leskovac, 2007. - M. Kostić, Vodič kroz svet tehnike osvetljenja, Minel-Schreder, Beograd, 2000. - H. Kurtović, Ozvučavanje, Tehnička knjiga, Beograd, 1985. - Katalozi proizvođača opreme za sisteme audio i video interfona (TSC, Videx,

Commax, Bpt, Amplyvox, Elvox, ...). - Katalozi proizvođača opreme za sisteme video nadzora (Sony, Samsung,

Panasonic, Vivotec, Sanyo,...). - M. Mišković, Električne instalacije i osvjetljenje, Građevinska kniga, Beograd,

2005. - M. Filipović, Komponente i praktična realizacija elektronskih uređaja,

Mikroelektronika, Beograd, 2008. - D. Dimić, Električna mjerenja u energetici, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Beograd, 1989. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave Redni Broj Opis – alati, instrumeni i uređaji Oznaka Kom

1. Univerzalni radni-ispitni sto, sa elementima: osigurači, ispravljači 12 i 24 V, priključnice, mjerni instrumenti i dr.

- 8

2. Digitalni multimetar univerzalni (U,I,R,...) ~/= - 16

3. Stabilisani ispravljač 0 - 24 V - 1

4. Akumulatorska bušilica – odvijač, 14 mm, 0 – 1800 min-1, sa opremom - 4

5. Ručna bušilica, 220V~, sa opremom 2

6. Ručna brusilica, 220V~, sa opremom - 2

7. Lemilica 220V~, 300 W - 2

8. „Pištolj“ lemilice, 220V~, 100 W - 8

9. Kompleti ručnog mehaničarskog alata (razni mehaničarski ključevi, izolovana kliješta, odvijači i dr.)

- 8

112

Redni Broj Opis – alati, instrumeni i uređaji Oznaka Kom

10. Kompleti ručnog električarskog alata (razna izolovana kliješta, odvijači i sl.) - 8

11. Ručna testera za metal - 4

12. Kompleti turpija za metal, raznih profila - 4

13. Makaze za lim - 4

14. Pomično mjerilo ("šubler") - 2

15. Fen za zagrijavanje termobužira, za izolovanje spojeva - 2

16. Personalni računar - 2

17. Štampač kolorni - 1

18. Projektor za računar - 1

19. Projekciono platno - 1

21. Razne vrste mikrofona - 6

22. Razne vrste zvučnika - 12

23. Magnetofon - 2

24. Razne vrste kamera - 4

25. Stalak za kameru - 2

26. Generator funkcija - 2

27. Video rekorder - 2

28. DVD plejer - 1

29. Audio mikseta - 1

30. Video mikseta - 1

31. Kompleti kablova za audio i video signale -

32. Razni TV prijemnici - 4

33. Spoljna i unutrašnja TV antena - 2

34. Komplet za prijem satelitskog signala - 1

35. Projektor video signala - 1

36. Razne vrste kamera za video nadzor - 8

37. Kompjuterska video kartica sa 4 ulaza - 1

38. Kompjuterska video kartica sa 8 ulaza - 1

39. Audio interfonski sistem - 1

40. Video interfonski sistem - 1

41. Digitalni fotoaparat - 2

42. Digitalni kamkorder - 1

43. Osciloskop sa sondama - 1

44. Kompleti zaštitne opreme: radni mantil, rukavice, zaštitne naočari i dr. - 18

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i u toku praktičnog rada. - Usmena provjera znanja (po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).

113

- Praktičan rad (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu). Ocjenjuje se kvalitet vođenja dnevnika praktične nastave, razumijevanje zadataka i poslova, urednost, preciznost, tačnost, poštovanje propisa, odgovoran odnos prema instrumentima, alatima i materijalu.

- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacinom periodu.

- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacinim periodima.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija ili

automatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer energetike (u I razredu) - Inženjer elektrotehnike – smjer elektronike (u I razredu) - Inženjer elektrotehnike – smjer energetike (u I razredu) 10. Povezanost predmeta


- Elementi audio tehnike - Elementi video tehnike

- Audio i video tehnika - Elektroakustički pretvarači - Snimanje i reprodukcija

zvuka - Ozvučavanje - Studijska tehnika - Elektronske kamere - Magnetoskopi - Uređaji za prijem i

prikazivanje TV signala - Primjena računara u

televiziji - Primjena audio i video

tehnike - Primjena audio i video

tehnike - Uređaji i oprema za TV

produkciju - Postprodukcija

- Programi za rad sa tekstom i tabelama

- Programi za rad sa grafikom - Programi za multimediju - Izrada multimedijalnih

prezentacija


- Dizajniranje teksta - Grafičko dizajniranje

tabela i grafikona - Izrada crteža - Obrada zvuka - Izrada multimedijalne

prezentacije - Programi za rad sa grafikom - Izrada 3D animacija i obrada

video zapisa

- Racunarska grafika i animacija

- Obrada rasterske slike - Obrada vektorske slike - Izrada 2D animacije - Izrada 3D animacija - Obrada video zapisa

- Elementi mrežnog hardvera - Multimedijalne komunikacione tehnologije

- LAN mreže - Komunikacioni uređaji

- Primjeri programa u jeziku C - Elementi WEB programiranja

- Programiranje - Funkcije i biblioteke funkcija

114


- Strukture podataka - Rad sa fajlovima - HTML skript jezik - CSS - JavaScript

- Izrada multimedijalnih prezentacija

- Multimedijalni skript alati - Flash - ActionScript

- Osnovne elektronske komponente

- Osnovna kola digitalne elektronike

- Osnove analogne i digitalne elektronike

- Diode - Tranzistori - Pojačavači - Operacioni pojačavači - Bulova prekidačka algebra - Logička kola

- Elementi rasvjetne tehnike - Rasvjetna tehnika - Osobine svjetlosti i fotometrija

- Svjetlosni izvori i uruđaji rasvjete

- Napajanje svjetlosnih izvora

- Televizijska rasvjeta - Posebni vidovi scenske

rasvjete - Audio i video uređaji

posebne namjene - Audio i video sistemi

posebne namjene - Sistemi audio i video

interfona - Sistemi video nadzora

115

1.3. IZBORNA NASTAVA 1.3.1. ENGLESKI (JEZIK STRUKE) 1. Naziv predmeta: ENGLESKI (JEZIK STRUKE) 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I 72 72 II 72 72 III 72 72 IV 66 66

Ukupno 282 282 3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje sklonosti ka učenju engleskog jezika. - Razvijanje komunikativne sposobnosti. - Upoznavanje i pripremanje za uspješno korišćenje pojmova iz stručno – teorijskih

predmeta. - Povećavanje povezanosti teorijskog i praktičnog znanja. - Motivisanje na aktivno učešće u nastavi i upotrebu naučenog u konkretnim

situacijama. - Razvijanje samostalnosti i kretivnosti. - Podsticanje na pravilan razvoj ličnosti u intelektualnom, emocionalnom i

moralnom smislu. - Podsticanje radoznalosti za korišćenje literature na stranom jeziku i upotrebu

Interneta. - Ohrabrivanje za preuzimanje odgovornosti za vlastito učenje i znanje i

oblikovanje svojih ličnih ciljeva. - Proširivanje svojih znanja o drugim narodima i kulturama. - Sticanje pozitivnog odnosa prema prostoru i kulturi stanovanja.

116





Fonološki sistem jezika - Upoznaje se sa

fonološkim sistemom jezika

- Informiše se o pravilima izgovora

- Pronalazi sličnosti i uočava razlike u izgovoru u odnosu na maternji jezik

- Razvija svijest o uvažavanju drugih kultura

- Uvježbavati spelovanje na nazivima poznatih kompanija

- Pozdravljati i odgovarati na pozdrav

- Izvinjavati se i zahvaljivati

- Pair work Plural of Nouns - Upoznaje se sa

množinom imenica: regular & irregular, countable & uncountable nouns

- Razlikuje i koristi jedninu i množinu imenica, na primjerima iz stuke


usmenog izražavanja

- Popunjavati formular

- Povezivati tekst i slike

- Pair work - Qestionnaire - Brainstorming - Uočavanje vrsta

alata Articles - Nabraja članove:

indefinite article A, AN; definite article THE; zero article

- Upotrebljava članove, na primjerima zadatog teksta

- Stiče sigurnost - Razvija pozitivan


- Uvježbavati sa pojmovima iz struke

- Rješavanje zadataka višestrukog izbora

- Ispravljanje grešaka

- Brainstorming - Ispunjavanje

praznine u tekstu Pronouns - Nabraja zamjenice:

personal, possessive, demonstrative, reflexive, interrogative, idefinite

- Koristi različite vrste zamjenica i primjenjuje ih u zadatim primjerima

- Određuje pripadnost

- Postavlja kratka pitanja

- Podstiče inicijativnost

- Razvija sklonost ka

učenju stranog jezika


- Pair work - Predstavljanje članova porodice

- Razlikovanje električnih uređaja

Verbs - Upoznaje se sa

upotrebom glagola: TO BE, TO DO, TO HAVE

- Razlikuje osnovne oblike glagola i njihovu upotrebu u svim vremenskim oblicima

- Stiče samopouzdanje

- Podstiče na

samostalan rad i

- Predstavljti sebe i drugoga

- Pisati kraći e–mail - Ispravljati greške u

kraćem tekstu

117




učenje

- Dopunjavati tekst ili tabele

- Računar i Internet - Iznositi

karakteristike osoba i predmeta

Prepositions - Upoznaje se sa

upotrebom prijedloga: AT, IN, ON

- Koristi prijedloge na zadatim primjerima teksta

- Pravilno opisuje položaj elemenata nekog sklopa (npr. razvodne table)

- Razvija komunikativnost

- Stiče preciznost

- Opisivati radno mjesto

- Povezivati tekst i sliku

- Pair work - Povezivati sa

pojmovima iz struke

Vocabulary - Upoznaje se sa

osnovnim pojmovima iz struke

- Na primjerima upotrebljava osnovne veličine: napon, struja, snaga itd. i jedinice iz struke

- Razvija svijest o budućem zanimanju


Verb forms - Upoznaje se sa

vremenskim oblicima: Present Simple, Present Continuous, Past Simple, Past Continuous, Present Perfect, Past Perfect, Future Forms (will, going to), Imperative

- Razlikuje vremenske oblike i njihovu upotrebu u konkretnim situacijama

- Pravilno opisuje računar i njegove osnovne funkcije


timskog rada - Podstiče motivaciju

za učenje stranog jezika

- Razgovarati o budućem zanimanju

- Šlati poruke putem e-maila i faksa

- Prevoditi stručne tekstov

- Diskutovati o radnom okruženju

- Role play - Računar i Internet - Team work - Uvježbavati sa

pojmovima iz struke

Comparison of Adjectives - Upoznaje se sa

komparacijom pridjeva: regular & Irregular

- Poznaje i koristi pravilne i nepravilne oblike komparacije pridjeva

- Razvija sposobnost povezivanja teorijskog i praktičnog učenja jezika

- Izražava spremnost

na saradnju

- Uporediti radni dan u školi i na praksi

- Upoređivati materijale

- Upoređivati zanimanja

- Team work - Računar i Internet

Adverbs - Nabraja priloge:

manner, place, time, degree,

- Na primjerima upotrebljava priloge za način,

- Stvara pogodnu društvenu klimu

- Razvija

- Ispunjavati upitnik - Opisati uslove na

radnom mjestu

118




freqvency mjesto, vrijeme i dr.

komunikativnost - Praviti dijaloge i intervjue

- Questionnaire - Računar i Internet

Numbers - Nabraja brojeve:

Cardinal Numbers, Ordinal Numbers

- Razlikuje i koristi osnovne i redne brojeve na različitim primjerima

- Pravilno piše podatke o adresi, broju telefona, datumu rođenja; razlikuje sate, mjesece i godine

- Razvija snalažljivost

- Stiče

samopouzdanje - Podstiče

komunikativnost

- Nabrojati standardne niske i visoke napone

- Opisati poslove u mjenjačnici

- Tražiti informacije o redu vožnje

- Role play - Povezivati sa

pojmovima iz struke

Modal Verbs - Definiše modalne

glagole: can, could, must, have to, need, may, might

- Razlikuje tipove modalnih glagola i upotrebljava ih u konkretnim situacijama

- Pravilno traži informacije o raznim aparatima i uređajima

- Ističe spremnost i sposobnost za saradnju

- Stiče sposobnost

postizanja sporazuma

- Pisati radne naloge i uputstva za rad

- Navoditi radne obaveze u radionici

- Nabrajati dužnosti i obaveze u porodici


Passive Voice - Upoznaje se sa

pasivom: present, past

- Razlikuje pasiv u sadašnjem i prošlom vremenu, na primjerima iz tekstova

- Razvija smisao za zajedništvo

- Izražava spremnost

za ispunjavanje radnih obaveza

- Objašnjavati upotrebu opremu, sredstava za rad, instrumente i uređaje u kabinetu

- Računar i Internet - Group work - Uvježbavati sa

pojmovima iz struke

119




učenik učenik učenik Tense revision - Rezimira glagolske

oblike - Pravilno

upotrebljava glagolske oblike, predlaže rješenja za postavljene probleme

- Stiče preciznost u izražavanju

- Ističe spremnost i

sposobnost za saradnju

- Razvija

komunikativnost

- Popuniti prijavu za posao

- Pisati e-mail - Pripremati

intervju. - Računar i Internet - Pair work - Uvježbavati sa

pojmovima iz struke

Nouns, Double genitive - Rezimira imenice - Upoznaje Double

genitive

- Razlikuje rod imenica

- Razlikuje forme imenica i adekvatno ih koristi

- Razlikuje Double genitiv u primjerima tekstova

- Razvija motivaciju - Razvija sklonost ka

timskom radu

- Navoditi djelove radnog pribora

- Nabrajati vrste materijala za rad

- Povezati sadržajno slike sa tekstom.

- Pisati i slati pozivnice

- Group work Prepositions - Upoznaje se sa

upotrebom prijedloga: Position, direction, time

- Poznaje upotrebu prijedloga, na konkretnim primjerima

- Prepoznaje i pronalazi sličnosti i razlike sa maternjim jezikom


- Razvija spremnost

na pomoć

- Dati informacije o radnom okruženju

- Opisati radno mjesto

- Povezati slike sa tekstom

- Izraditi propagandni plakat i poster

- Računar i Internet - Team work


novim pojmovima iz struke

- Na primjerima upotrebljava nove pojmove iz struke

- Podstiče timski rad - Uvježbavati sa pojmovima iz struke

Relative pronouns / Relative clauses - Nabraja odnosne

zamjenice - Upoznaje se sa

odnosnim rečenicama: Defining, non-defining

- Razlikuje i koristi odnosne zamjenice

- Oblikuje odnosne rečenice na konkretnim primjerima

- Podstiče komunikativnost

- Diskutovati o radnom okruženju i opisati događaje sa radnog mjesta

- Pair work - Role play - Računar i Internet - Povezivati sa

pojmovima iz struke

Present / past habits - Upoznaje se sa - Pravilno iskazuje - Podspješuje - Opisati svoje

120




kazivanjem sadašnjih i prošlih navika

sadašnje i prošle navike

- Opisuje radne navike na radnom mjestu i da upoređuje prošle i sadašnje navike ljudi iz okruženja

razumijevanje društvenih odnosa

- Podstiče

inicijativnost

uobičajeno ponašanje u radionici

- Group work - Računar i internet - Uvježbavati sa

pojmovima iz struke

Infinitive, Gerund - Upoznaje se sa

upotrebom infinitiva i glagolske imenice

- Pravilno upotrebljava infinitiv i glagolske imenice, na primjerima

- Izražava svoje (ne)slaganje sa dužnostima i obavezama

- Navodi primjere informacija o zabranama


- Postiže preciznost

u izražavanju

- Diskutovati o budućem zanimanju

(likes / dislikes) - Izražavati

osjećanja, potrebe, želje

- Role play - Debate - Povezivati sa

pojmovima iz struke

Conditional Clauses - Nabraja uslovne

rečenice: Type 1, 2, 3

- Pravilno koristi forme kondicionala u cilju izražavanja želje, kulturnog obraćanja i iskazivanja mišljenja

- Podstiče timski rad

- Planirati putovanje - Govoriti o radnom

vremenu i slobodnim danima

- Računar i Internet - Team work

Passive Voice - Rezimira pasiv:

with direct object and indirect object

- Primjenjuje pasiv u rečenici

- Nabraja prošle, sadašnje i pretpostavljene buduće tehnologije, koristeći pasiv

- Podstiče efikasnost - Razvija kulturu

ophođenja

- Uvježbavati stručni vokabular

- Pripremiti intervju - Pair work - Računar i Internet - Uvježbavati sa

pojmovima iz struke

Reported Speech - Upoznaje se sa

neupravnim govorom: statements, questions, commands

- Razlikuje i ispravno upotrebljava upravni i neupravni govor

- Ilustruje na primjerima iz struke upotrebu upravnog i neupravnog govora

- Piše o aktuelnim događajima

- Razvija komunikacijske sposobnosti

- Stiče

samopouzdanje

- Diskutovati o osnovnim električnim veličinama

- Role play - Pair work - Računar i Internet - Povezivati sa

pojmovima iz struke

121




Word Formation - Upoznaje se sa

građenjem riječi: derivation of nouns, verbs, adjectives, adverbs

- Pravilno vrši promjenu imenica, glagola, pridjeva i priloga u rečenici

- Ispravno određuje redoslijed riječi u rečenici

- Podstiče preciznost - Razvija

samopouzdanje

- Upoređivati srodna zanimanja

- Prevoditi stručne tekstove.

- Pair work - Koristiti pojmove iz

struke

122


sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski



Tenses - Utemeljuje

vremena: Verb Forms, Present Continuous, Past Simple, Past Continuous, Present Perfect, Past Perfect, Future Aspects: will, going to, present continious, present simple

- Pravilno koristi vremenske oblike u rečenici

- Pronalazi sličnosti i razlike u konstrukciji vremenskih oblika u odnosu na maternji jezik

- Identifikuje vremenske oblike u autentičnim stručnim tekstovima

- Razvija komunikativne sposobnosti

- Stiče sigurnost u

izražavanju

- Nabrajati i opisati poslove iz domena zanimanja

- Pisati biografiju - Diskutovati o

zanimanjima - Pair work - Group work - Povezivati sa

pojmovima iz struke

Nouns / Double Genitive, Saxon Genitive - Utemeljuje

imenice Double Genitive, Saxon Genitive

- Razlikuje rod i forme imenica i adekvatno ih slaže u rodu i broju

- Poredi rod imenica sa rodom u maternjem jeziku

- Upotrebljava genitive u opisivanju pripadnosti

- Podstiče motivisanost

- Razvija sklonost ka

učenju jezika

- Nabrajati opremu u radionici ili kabinetu

- Sastavljati listu radnih zadataka

- Prevoditi stručne tekstove

- Pripremati kraće izlaganje

- Group work - Koristiti pojmove iz

struke Vocabulary - Upoznaje se sa


- Na primjerima stručnih tekstova Uvježbava korišćenje stručnih pojmova


- Računar i Internet - Group work - Koristiti pojmove iz

struke

Adjectives / Adverbs - Rezimira upotrebu

pridjeva i priloga - Adverbs (word

order, comparison)

- Ilustruje na primjerima i adekvatno koristi forme pridjeva uz imenice

- Upoređuje rezultate u postupku mjerenja električnih veličina

- Podstiče pozitivnu orijentaciju prema zanimanju

- Razvija pozitivnu

identifikaciju

- Upoređivati radni dan u školi i na praksi

- Analizirati tok događaja

- Role play - Pair work - Uvježbavati sa

pojmovima iz struke

Word building - Obrazlaže građenje

riječi: Derivation of Nouns, Adjectives, Verbs, Adverbs

- Pravilno određuje redoslijed riječi u rečenici

- Ispravno vrši

- Podstiče marljivost - Podstiče timski rad - Ističe spremnost za

- Rješavati zadatke višestrukog izbora

- Opisivati postupke popravke uređaja

123

Informativni ciljevi i sadržaji

Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi


učenik učenik učenik promjenu riječi u rečenici

saradnju - Pair work - Koristiti pojmove iz

struke Verbs - Utemeljuje

glagole: Modal Verbs, Multi – Part Verbs, Participles (Present, Past), Modals + Perfect Infinitive, I wish (Present, Past)

- Pravilno koristi glagolske oblike u izražavanju želja i žaljenja

- Pravilno koristi modalne glagole i na adekvatan način ih kombinuje sa infinitivom

- Pravilno koristi forme I wish, u cilju izražavanja želje i kulturnog obraćanja


- Razvija socijalnu

sigurnost

- Komentarisati ilustrovane događaje

- Govoriti o obavezama i dužnostima

- Razgovarati o svojim ambicijama u struci

- Planirati postupak održavanja mašine

- Brainstorming - Group work - Uvježbavati sa

pojmovima iz struke

Passive - Uvježbava pasiv

(all tenses) - Pravilno

prepoznaje i upotrebljava sve oblike pasiva (sva vremena), u primjerima tekstova

- Podstiče efikasnost - Podstiče timski rad

- Analizirati rezultate praktičnih vježbi

- Rješavati zadatke višestrukog izbora

- Praviti uputsva za korišćenje uređaja

- Team work - Računar i Internet - Koristiti pojmove iz

struke Linking Words - Uvježbava veznike - Ispravno koristi

veznike u rečenicama


- Postiže preciznost

u izražavanju

- Analizirati stručne tekstove

- Pair work - Uvježbavati sa

pojmovima iz struke

124


sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski



Nouns - Rezimira imenice:

foreign plural, plural with different meaning, compounds, derivates, conversion (N – V, V – N, N – adj.), Synonyms, Antonyms, Homonyms

- Razlikuje forme imenica i adekvatno ih koristi u odgovarajućim situacijama

- Ispravno vrši konverzije imenica

- Pravilno koristi sinonime, antonime i homonime

- Analizira objekte u primjerima grafičkog dizajna


- Podstiče timski rad

- Ispravljati greške u stručnim tekstovima

- Diskutovati na temu iz struke

- Brainstorming - Group work - Project work - Računar i Internet Napomena: N - noun V - verb Adj. - adjective



- Na primjerima upotrebljava pojmove iz struke


- Računar i Internet - Group work - Koristiti pojmove iz

struke Future Tense - Upoznaje se sa

budućim vremenima: Future Continuous Tense, Future Perfect Tense

- Pravilno upotrebljava oblike budućeg vremena

- Planira i predviđa situacije u radnom okruženju

- Planira radne zadatke za naredni period

- Planira odmor, putovanje

- Podstiče sposobnost samostalnog donošenja odluka

- Stiče

samopouzdanje

- Time table. - Povezivati sa

pojmovima iz struke

Adverbs & Adjectives - Rezimira pridjeve i

priloge

- Adekvatno koristi forme pridjeva uz imenice u cilju opisivanja i poređenja željenih pojmova i ilustruje primjerima

- Pravilno upotrebljava priloge

- Opisuje situacije sa radnog mjesta.

- Daje opis jednostavne situacije


- Stiče preciznost

- Analizirati primjere mjerenja veličina

- Brainstorming - Koristiti pojmove iz

struke

Passive - Utemeljuje pasiv: - Pravilno - Podspješuje - Pripremati kratka

125

Informativni ciljevi i sadržaji

Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi


učenik učenik učenik Passive Infinitive / Gerund, Passive Construction whith say / belive, Reported speech, verbs of reporting + gerund, infinitive

upotrebljava različite forme pasiva

- Izražava slaganje ili neslaganje sa svojim dužnostima i obavezama

razumijevanje odnosa u skladu sa uslovima rada

- Poboljšava

razumijevanje društvenih odnosa

izlaganja o izumima iz oblasti elektrotehnike

- Upoređivati uslove za rad

- Računar i Internet - Povezivati sa

pojmovima iz struke

Clauses - Utemeljuje:

Clauses of Purpose, Result, Reason, Comparison, Contrast, Concession, Relative & Participle Clauses

- Izražava namjere i sopstveno mišljenje

- Pronalazi skriveno značenje u primjerima tekstova

- Logički ispravno iskazuje lični stav i razloge

- Iskazuje tolerantnost

- Postiže

ekonomičnost - Razvija

komunikacijske sposobnosti

- Identifikovati namjenu instrumenata, na primjerima

- Računar i Internet - Group work - Povezivati sa

pojmovima iz struke

Conditional - Rezimira:

Conditional Clauses, Mixed Conditional

- Analizira i pravilno koristi uslovne rečenice

- Ugovara poslovne sastanke


- Računar i Internet - Role play - Koristiti pojmove iz

struke

Prepositions - Rezimira:

Prepositions (of time, place, position, direction)

- Poznaje i pravilno koristi različite vrste prepozicija

- Pravilno traži i daje uputstva

- Stiče sposobnost prevazilaženja problema

- Ističe spremnost i sposobnost za saradnju

- Group work - Time table - Povezivati sa

pojmovima iz struke

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - V. Hollett, Tech talk Elementary Student`s Book, Oxford University press, 2003. - V. Hollett, Tech talk Pre-Intermediate Student`s Book, Oxford University press,

2003. - S. S. Miljković, Lj. Nedeljković, I. Brković, Engleski jezik, Tekstovi za I, II, III i IV

razred elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sedstva, Beograd, 1996.

- U toku prvog razreda obavezno je obraditi tekstove ESP i to 10% ukupnog fonda časova, u toku drugog razreda 15%, trećeg 20% i četvrtog 25% .

- Autentični dokumenti (mape, posteri, razglednice), štampa, časopisi, novine i Internet.

- Pored udžbenika preporučenih i odobrenih od strane Ministarstva, nastavnici su slobodni da u nastavi koriste i druge priručnike za ostvarivanje ciljeva predviđenih programom.

126

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, projektor, kasetofon, TV prijemnik, DVD plejer i projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu). - Pismeni zadaci (po jedan u polugodištu). - Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor engleskog jezika i književnosti - Diplomirani filolog za engleski jezik i književnost 10. Povezanost predmeta

Znanja Poveznost sa drugim predmetima

Predmet Znanja - Imenice, zamjenice,

glagoli, pridjevi, prilozi, brojevi

- Maternji jezik i kniževnost - Imenice, zamjenice, glagoli, pridjevi, prilozi, brojevi

- Stručna terminologija - Multimedijalne komunikacione tehnologije

- Proizvodnja multimedijalnog

sadržaja - Računarska grafika i

animacija - Audio i video tehnika - Osnove elektrotehnike - Praktična nastava

- Komunikacioni protokoli, Internet

- Mjultimedijalni servisi - Dizajniranje teksta - Grafičko dizajniranje tabela i

grafikona - Izrada crteža - Obrada zvuka - Izrada multimedijalne

prezentacije - Obrada rasterske i vektorske

slike - Izrada 2D i 3D animacije - Obrada video zapisa - Katalozi proizvođača opreme - Operativni sistemi

127

1.3.2. EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE 1. Naziv predmeta: EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I 58 14 72 II III IV

Ukupno 58 14 72 3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje znanja iz osnova ekologije. - Razvijanje svijesti o značaju zaštite životne sredine. - Usvajanje znanja o uzročnoposljedičnim odnosima žive i nežive prirode. - Usvajanje znanja o različitim izvorima zagađivanja životne sredine. - Razvijanje svijesti o ulozi čovjeka i njegovog uticaja na zagađenje životne

sredine. - Usvajanje znanja i vještina sa ciljem zaštite životne sredine.

128





Osnovni pojmovi u ekologiji - Definiše pojmove:

ekologija, životna sredina, ekološki faktori

- Ukazuje na međusobnu zavisnost žive i nežive prirode

- Određuje elemente životne sredine

- Uočava na konkretnim primjerima osobine biotopa i biocenoze

- Navikava se da povezuje uzroke i posljedice

Vježba: - Terenski rad - Posmatranje

različitih staništa i zajednica

Ekologija populacije - Definiše pojmove:

populacija i ekološka ravnoteža

- Upoznaje faktore koji određuju strukturu populacije

- Uočava osnovne karakteristike populacije

- Uviđa pojam opterećenosti populacije

- Upotrebljava pojam ekološke ravnoteže i obrazlaže, na primjeru, međusobnu zavisnost činilaca sredine

Kruženje materija i transformisanje energije u prirodi - Definiše pojmove:

producent organske materije, potrošač organske materije, reducent organske materije

- Definiše lanac

ishrane

- Analizira na primjeru kompleksnost odnosa u ishrani

- Interpretira kruženje materije i proticanje energije u ekosistemu

- Analizira odnose među članovima lanca ishrane na primjeru energetske piramide


Vježba: - Predstavljanje

ilustracijom kruženje materije i proticanje energije na odabranom primjeru lanca ishrane

Ekosistem - Opisuje kopnene,

vodene i antropogene ekosisteme

- Definiše sukcesije u ekosistemu

- Određuje zajedničke i glavne razlike između ekosistema

- Zaključuje o raznovrsnosti ekosistema kod nas

- Razvija svijest o značaju očuvanja prirodnih ekosistema

129




u odnosu na geografski položaj i klimatske karakteristike

- Predviđa posljedice ljudske aktivnosti u životnoj sredini

Zagađivanje vazduha - Upoznaje načine

zagađivanja vazduha i otrovne materije u vazduhu

- Objašnjava uticaj otrovnih materija na živa bića (kisele kiše, ozonske rupe, efekat staklene bašte)

- Određuje uzroke zagađivanja vazduha

- Analizira posljedice previsokih koncentracija otrovnih materija u vazduhu na ekosistem

- Ocjenjuje značaj stalne kontrole kontaminiranosti vazduha

- Predlaže načine čišćenja otrovnih materija (uređaji za prečišćavanje, industrijski filteri, automobilski katalizatori)

- Razvija sposobnost sagledavanja i rješavanja problema

- Film o zagađivanju vazduha

Zagađivanje voda - mora i slatke vode - Definiše izvore i

oblike zagađivanja vode

- Određuje glavne izvore zagađivanja vode i objašnjava posljedice

- Razlikuje metode prečišćavanja

- Analizira na koje načine prehrambena industrija zagađuje okolinu


Vježba: - Zaštita okoline

Zagađivanja zemljišta - Opisuje izvore i

oblike zagađivanja zemljišta

- Ukazuju na posljedice savremene intenzivne poljoprivrede proizvodnje

- Interpretira problem prenaseljenosti zemlje


Vježba: - Zaštita zemljišta

130




Nuklearna energija - Definiše izvore i

oblike radioaktivnog zagađenja

- Identifikuje problem radioaktivnog zračenja i njegove dalekosežne posljedice

- Uočava problem nekontrolisanog skladištenja radioaktivnog otpada i neodgovornog korišćenja nuklearnog oružja

- Uočava važnost očuvanja životne sredine

- Seminarski rad o nuklearnim eksplozijama (Hirošima, Černobil, itd.)

Ugrožene biljne i životinjske vrste - Navodi glavne

uzroke izumiranja šuma i istrebljenja nekih životinjskih vrsta

- Analizira značaj šuma i razlog njihovog izumiranja

- Ukazuje na značaj pošumljavanja terena koji su podložni eroziji

- Pronalazi najugroženije ekosisteme i grupe u Crnoj Gori i svijetu

- Predlaže moguće mjere za zaštitu prirodnog nasljeđa za konkretan primjer

- Navikava se na poštovanje normi i propisa

Vježba: - Analiziranje

uzoraka izumiranja šuma i životinjskih vrsta

Mjere za zaštitu životne sredine - Navodi značaj

štednje energije i vode u domaćinstvu i industriji

- Navodi alternativne

energetske izvore

- Određuje načine planske upotrebe prirodnih izvora

- Uviđa značaj pravilnog odnosa prema pitkoj vodi

- Analizira značaj traženja i korišćenja novih ekoloških izvora energije

- Ocjenjuje značaj globalizacije nadzora dešavanja u životnoj sredini

- Primjenjuje

- Razvija svijest o značaju zaštite životne sredine

Vježba: - Analiza nepovoljnih

uticaja za životnu sredinu

131




propise kojima se određuju norme čuvanja zaštićenih objekata prirode, ugroženih, endemskih biljnih i životinjskih vrsta

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. Jablanović, D. Rožaja, Zaštita i zagađivanje životne sredine, Zavod za

udžbenike, Beograd, 1998. - I. Savić, V. Terzija, Ekologija i zaštita životne sredine, Zavod za udžbenike,

Beograd, 2004.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, projektor, TV prijemnik, DVD plejer i projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom



klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani biolog - Diplomirani inženjer pejzažne arhikteture



- Zagađenje vode, vazduha i zemljišta

- Osnove elektrotehnike - Materijali koji se koriste u elektrotehnici

- Zaštita životne sredine - Praktična nastava - Elektrotehnički standardi i propisi

- HTZ, elektro zaštita

132

1.3.3. POSLOVNA KOMUNIKACIJA 1. Naziv predmeta: POSLOVNA KOMUNIKACIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 60 12 72 III IV

Ukupno 60 12 72 3. Opšti ciljevi nastave - Ovladavanje osnovama poslovne kulture. - Shvatanje značaja profesionalnog ponašanja. - Ovladavanje znanjima i vještinama poslovne komunikacije. - Upoznavanje sa sredstvima komunikacije i načinom korišćenja. - Usvajanje znanja iz oblasti korespondencije. - Razvijanje osjećaja odgovornosti, objektivnosti i poslovne diskrecije. - Osposobljavanje za samostalan rad.

133

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




Uvod - Definiše pojam

komunikacije - Uočava značaj

komunikacije - Stiče sposobnost za

saradnju

Poslovna kultura i poslovni bonton - Upoznaje pojam

poslovne kulture i poslovnog bontona

- Upoznaje kulturu rada i kulturu ponašanja

- Opisuje odnos prema rukovodiocu, ostalim zaposlenim i strankama

- Upoznaje se sa radnom disciplinom i oslovljavanjem među zaposlenima

- Razlikuje kulturu rada i kulturu ponašanja

- Uočava značaj poslovne kulture

- Upoređuje i

pronalazi sličnosti i razlike u odnosu prema rukovodiocu, ostalim zaposlenima i strankama

- Obavlja poslovne razgovore

- Razvija komunikativnost

- Razvija sposobnost postizanja kompromisa

Vježba: - Demonstrirati

poslovni bonton

Sredstva za komunikaciju - Upoznaje tehnička

sredstva (uređaje) za komunikaciju (telefon, telefaks, računar, štampač, skener i fotokopirni aparat)

- Razlikuje namjenu i koristi tehnička sredstva

Vježba: - Korišćenje

telefona, telefaksa, računara i fotokopir aparata

Komunikacija sa strankama - Upoznaje pojam

stranke i objašnjava odnos prema strankama

- Objašnjava organizaciju, način prijema i poziva stranaka

- Uspostavlja komunikaciju sa strankama i planira prijem stranke

- Razvija komunikativnost i kulturu ponašanja


Vježba: - Pozivanje i prijem

stranke

Korespondencija - Upoznaje pojam,

značaj, lica i vrste korespondencije


osnovna načela korespondencije

- Uočava značaj korespondencije i razlikuje lica i vrste korespondencija

- Razlikuje načelo ekspeditivnosti, tačnosti i zakonitosti, pisanja službenim i poslovnim stilom,

- Razvija pozitivnu orjentaciju prema zanimanju

- Razvija

tolerantnost

134




čuvanja poslovne tajne, tehničke obrade i dr.

Poslovna korespondencija - Upoznaje pojam

poslovne korespodencije

- Upoznaje stilove i fraze u poslovnoj korespondenciji

- Upoznaje poslovno pismo i njegove elemente

- Opisuje koverat i

adresiranje pisanih pošiljki

- Upoznaje kratka poslovna pisma

- Upoznaje

inkorospondenciju

- Uočava značaj poslovne korespondencije

- Razlikuje stilove i fraze u poslovnoj korespondenciji

- Razlikuje obavezne i neobavezne elemente poslovnog pisma i vrši njihovo oblikovanje

- Vrši kovertiranje i adresiranje pošte

- Uočava razloge

korišćenja kratkih poslovnih pisama

- Uočava značaj inkorospondencije



pismenog komuniciranja

Vježba: - Oblikovanje

poslovnog pisma

Službena korespondencija - Upoznaje vrste

službene korespondencije

- Upoznaje vrste pisanih sastava u službenoj korespondenciji

- Objašnjava primjenu i djelove službenog dopisa

- Razlikuje vrste službene korespondencije

- Razlikuje pisane sastave u službenoj korespondenciji

- Sastavlja i oblikuje

službeni dopis

- Razvija sposobnost pisanog izražavanja

Korepondencija u robnom prometu - Upoznaje vrste i

formu poslovnih pisama u robnom prometu

- Navodi obrasce u

robnom prometu

- Razlikuje vrste i formu poslovnih pisama u robnom prometu (upiti, ponude, porudžbine)

- Uočava razliku između zaključnice, otpremnice, pretfakture i fakture

- Razvija kreativnost i snalažljivost

- Razvija smisao za

saradnju

Vježba: - Oblikovanje

ponude i porudžbine

- Popunjavanje otpremnice

Korespondencija u vezi sa službenim putovanjima - Objašnjava pojam i

vrste službenih - Planira i organizuje

službeno putovanje - Razvija

samostalnost, Vježba: - Popunjavanje

135




putovanja - Objašnjava

sastavljanje i oblikovanje korespondentnih sastava u vezi sa službenim putovanjima

- Upoznaje pojam akontacije i dnevnice

- Priprema i

sastavlja putni nalog i putni račun

- Sastavlja izvještaj o obavljenom službenom putu

- Razlikuje

akontaciju i dnevnicu

samopouzdanje i kreativnost

putnog naloga i putnog računa

Korespondencija u vezi sa zasnivanjem radnog odnosa - Upoznaje

korespondentne sastave u vezi sa zasnivanjem radnog odnosa

- Upoznaje ugovor o

radu

- Sastavlja i oblikuje CV (Curriculum Vitae)

- Popunjava prijavu o slobodnom radnom mjestu

- Uočava značaj ugovora o radu

- Razvija sposobnost pismenog komuniciranja

Vježba: - Sastvalja i oblikuje

CV (Curriculum Vitae

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - B. Subotić, S. Rajković, Kancelarijsko poslovanje, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva Beograd, 2006. - J. Manojlović, S. Ignjatović, Poslovna i službena korespondencija, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005. - D. Spasić, J. Rakinić, Korespondencija sa sekretarskim poslovanjem, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, štampač, faks, telefonski aparat, projektor i projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom



klasifikacionim periodima. 8.Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomrani pravnik - Diplomirani ekonomista

136



- Korespondencija - Zasnivanje radnog odnosa u

privrednom društvu - Postupak izrade godišnjeg

izvještaja o radu

- Preduzetništvo - Rad u sektorima i poslovanje privrednog društva

137

1.3.4. GRAFIČKI DIZAJN 1. Naziv predmeta: GRAFIČKI DIZAJN 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 72 72 III IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa oblastima i razvojem grafičkog dizajna. - Upoznavanje sa osnovnim estetskim pravilima i kriterijumima u procesu kreiranja

grafičkog dizajna. - Sticanje znanja o osnovnim izražajnim sredstvima grafičkog dizajna. - Sticanje vještina potrebnih za izradu grafičke poruke. - Osposobljavanje za oblikovanje i grafičku prezentaciju proizvoda. - Sticanje osjećaja za prostor i površinu. - Sticanje osjećaja za kompoziciju. - Sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti. - Razvijanje ukupnih kreativnih potencijala i mogućnosti u grafičkom dizajnu sa što

većim individualnim usmjerenjem. - Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim

znanjem. - Sticanje sposobnosti za ocjenjivanje ugrađenih programskih rješenja. - Sticanje navika za korišćenjem stručne literature. - Razvijanje navika za upotrebu standarda i poštovanja autorskih prava. - Razvijanje sposobnosti za rad u grupi. - Sticanje radnih navika i tehnološke discipline. - Razvijanje smisla i kompetencija za organizovan rad, tačnost, inicijativnost,


- Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci.

138





Uvod u grafički dizajn - Upoznaje se sa

pojmom grafičkog dizajna

- Objašnjava ulogu timskog rada u precesu kreiranja grafičkog dizajna

- Objašnjava interdisciplinarnost grafičkog dizajna

- Opisuje grafički dizajn kao pojam kvaliteta

- Objašnjava ulogu grafičkog dizajna u funkciji marketinga

- Uviđa pojam grafičkog dizajna

- Uočava suštinu grafičkog dizajna

- Razlikuje oblasti grafičkog dizajna

- Timski radi u precesu kreiranja grafičkog dizajna

- Uočava interdisciplinarnost grafičkog dizajna

- Izrađuje grafički dizajn za određeni proizvod

- Uočava kvalitet urađenog dizajna

- Koristi grafički dizajna u funkciji marketinga

- Stiče pozitivan


- Razvija


- Samostalno kreirati

zadate vježbe i međusobno ih upoređivati

Forma i sadržaj grafičkog dizajna - Objašnjava suštinu

forme i sadržaja i njihovu međuzavisnost

- Uviđa suštinu forme i sadržaja i njihovu međuzavisnost

- Razlikuje likovno-grafičke elemente i principe forme

- Pozitivno


- Samostalno kreirati zadate radove i međusobno ih upoređivati

Izražajna sredstva grafičkog dizajna - Upoznaje se sa

pojmom ilustracije - Objašnjava ulogu

teksta i boje kao izražajnog sredstva grafičkog dizajna

- Objašnjava tehnologiju štampe

- Upoznaje se sa tehnologijom grafičke dorade

- Navodi vrste

grafičkih materijala

- Izrađuje ilustraciju - Primjenjuje tekst i

boju kao izražajno sredstvo grafičkog dizajna u svom radu

- Podešava i koristi štampač

- Uočava pojam reprodukcije

- Vrši grafičku doradu

- Razlikuje vrste grafičkih materijala


i samostalnost - Razvija sposobnost

upoređivanja

- Koristiti različite vrste štampača

Područja grafičkog dizajna - Upoznaje se sa - Izrađuje oglas - Samostalno kreirati

139




pojmom oglasa - Definiše i nabraja

direktna propagandna sredstva

- Objašnjava pojam prostorne grafike

- Objašnjava ulogu plakata i propagandnog panoa

- Objašnjava i navodi svjetleća propagandna sredstva

- Nabraja projekcijska sredstva

- Objašnjava pojam logotipa i grafičkog identiteta

- Objašnjava likovno grafičku opremu knjige, novina ili časopisa

- Upoređuje direktna

propagandna sredstva

- Uočava pojam prostorne grafike

- Izrađuje plakat - Razlikuje svjetleća

propagandna sredstva

- Upoređuje

projekcijska sredstva

- Izrađuje logotip - Izrađuje omot

knjige - Izrađuje naslovnu

stranu novine i časopisa

- Razvija pozitivan

stav prema novim saznanjima

- Razvija


oglas i plakat - Samostalno kreirati omot knjige

- Samostalno kreirati naslovnu stranu novine i časopisa

Ambalaža i grafička prezentacija proizvoda - Objašnjava

zahtjeve i zadatke dizajna ambalaže

- Nabraja elemente ambalaže i grafičke prezentacije proizvoda

- Nabraja vrste materijala za ambalažu i pakovanje

- Objašnjava elemente ekonomičnog pakovanja

- Nabraja podjelu ambalaže po vrstama proizvoda

- Opisuje likovno-grafičko komponovanje

- Uočava zahtjeve i zadatke dizajna ambalaže

- Izrađuje pojedine elemente pakovanja

- Razlikuje elemente ambalaže

- Koristi određene

materijale za izradu ambalaže i za pakovanje

- Razlikuje elemente ekonomičnog pakovanja

- Vrši podjelu

ambalaže po vrstama proizvoda

- Analizra likovno-grafičko komponovanje

- Razvija rutinu,

brzinu i tačnost - Razvija smisao za

estetiku - Razvija

- Na računaru izvršiti grafičku obradu pojedinih geometrijskih tijela

140




površina i omotača - Opisuje likovno-

grafičku obradu geometrijskih tijela

- Objašnjava ulogu ambalaže u ekonomskoj propagandi

površina i omotača - Na računaru vrši

grafičku obradu geometrijskih tijela

- Izrađuje odgovarajuću reklamu za određeni tip ambalaže

sistematičnost i preciznost u radu

Metodologija kreiranja grafičkog dizajna - dizajn proces - Opisuje strukturu

metodologije grafičkog dizajna

- Objašnjava postupak kreiranja grafičkog dizajna

- Upoznaje se sa pojmom idejnog rješenja – layout

- Uočava strukturu metodologije grafičkog dizajna

- Analizira postupak kreiranja grafičkog dizajna

- Izrađuje idejno rješenje –layout na zadate teme



- Na računaru izraditi kompletno idejno rješenje -layout

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. Fruht, M. Rakić, I. Rakić, Grafički dizajn - kreacija za tržište, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. - R. Hembri, Kompletan grafički dizajn, Don Vas, Beograd, 2009. - M. Grozdanić, Put do knjige, Publikum, Beograd, 2007. - K. Bogdanović, B. Burić, Teorija forme, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 1999. - M. Peić, Pristup likovnom djelu, Školska knjiga, Zagreb, 1971. - H. W. Janson, Istorija umjetnosti, Prosveta, Beograd, 1994. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, štampač, projektor, projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom



klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani grafičar - Diplomirani grafički dizajner - Diplomirani slikar - Diplomirani slikar primijenjene umjetnosti

141



- Forma i sadržaj grafičkog dizajna



- Izrada crteža - Izrada i obrada vektorske i

rasterske slike

- Izražajna sredstva grafičkog dizajna



- Izrada crteža - Obrada teksta - Izrada i obrada vektorske i

rasterske slike - Izrada 2D animacije

- Ambalaža i grafička prezentacija proizvoda


- Multimedijalne

komunikacione tehnologije

- Izrada i obrada vektorske i rasterske slike

- Izrada 3D animacije - Izrada multimedijalne

prezentacije

142

1.3.5. OSNOVE TELEKOMUNIKACIJA 1. Naziv predmeta: OSNOVE TELEKOMUNIKACIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III 72 72 IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje osnovnih pojmova iz područja telekomunikacija. - Upoznavanje sa pojmom signala i pojmom poruke. - Upoznavanje sa sistemom za prenos. - Upoznavanje osnovnih karakteristika analognog i digitalnog prenosa. - Upoznavanje osnovnih karakteristika analognog prenosa sa izobličenjima. - Upoznavanje sa analognom i digitalnom modulacijom i demodulacijom. - Upoznavanje frekvencijskog i vremenskog multipleksa. - Shvatanje značaja sinhronizacije i signalizacije pri prenosu informacija na

daljinu. - Razumijevanje i pravilna upotreba stručne literature.

143





Sistemi za prenos - Definiše pojam

telekomunikacija - Upoznaje istorijski

razvoj telekomunikacija

- Navodi i objašnjava telegrafski prenos, telefonski prenos, prenos podataka, sisteme radio veza, mobilne sisteme i Internet

- Uočava značaj telekomunikacija

- Analizira istorijski razvoj telekomunikacija

- Crta i analizira telegrafski prenos telefonski prenos, prenos podataka, sisteme radio veza, mobilne sisteme i Internet


- Dati primjere sistema za prenos

Osnovne karakteristike analognog prenosa - Definiše četvoropol - Definiše jedinice

prenosa - Objašnjava nivoe - Opisuje normalni

generator

- Crta simetrični i nesimetrični četvoropol

- Analizira stacionarno stanje na četvoropolu

- Određuje slabljenje četvoropola

- Uviđa potrebu uvođenja jedinica prenosa

- Razlikuje neper od decibela

- Razlikuje apsolutni, relativni i mjerni nivo

- Crta dijagram nivoa

- Crta i analizira normalni generator

- Stvara radne

navike - Razvija sposobnost

opažanja

- Izračunavanje

slabljenja i pojačanja četvoropola

Idealan sistem prenosa - Objašnjava prenos

signala kroz linearne sisteme

- Definiše idealan prenos

- Obrazlaže podjelu

sistema na:

- Crta i analizira prenos signala kroz linearne sisteme

- Crta amplitudsku karakteristiku, faznu karakteristiku i karakteristiku faznog kašnjenja sistema kroz koji je prenos idealan

- Crta i analizira amplitudsku

- Razvija




- Prikazati filtar kao četvoropol i razmotriti najvažnije karakteristike filtra: slabljenje, karakteristične impedanse i granične učestanosti

144




propusnike opsega učestanosti, propusnika niskih učestanosti i propusnike visokih učestanosti

karakteristiku, faznu karakteristiku i karakteristiku faznog kašnjenja sistema propusnike opsega učestanosti

Linearna izobličenja - Objašnjava

izobličenje - Definiše linearna

amplitudska izobličenja

- Definiše linearna

fazna izobličenja

- Prepoznaje izobličenja

- Uočava razliku između linearnih amplitudskih i faznih izobličenja

- Analizira linearna amplitudska izobličenja i njihovu kompenzaciju, takođe i linearna fazna izobličenja

- Razvija

odgovornost u radu - Crtati potrebnu širinu frekvencijskog opsega za pojedine vrste poruka (muzika, prirodni govor i „telefonski” govor)

Modulacija i demodulacija - Objašnjava potrebu

modulacije i demodulacije

- Navodi vrste modulacije

- Definiše amplitudsku modulaciju (AM) i signale koji učestvuju u modulaciji

- Definiše stepen modulacije

- Objašnjava spektar AM signala

- Navodi vrste AM

signala ( KAM, AM - 2BO, AM - 1BO,

AM - NBO i QAM ) - Definiše ugaonu

modulaciju - Objašnjava FM i ФM - Objašnjava spektar

ugaono modulisanih

- Uviđa potrebu modulacije i demodulacije

- Crta i analizira vrste modulacije

- Razlikuje modulišući signal od signala nosioca u modulaciji

- Crta i analizira AM signal

- Uočava stepen modulacije m<1

- Crta i analizira spektar AM signala

- Analizira princip rada AM modulatora sa diodom

- Razlikuje AM signal od ostalih vrsta AM signala

- Uočava suštinu

ugaone modulacije - Crta i analizira FM i ФM

- Crta i analizira spektar ugaono



u radu

- Grafički predstaviti različite vrste AM modulacija

- Grafički predstaviti

FM i ФM modulacije

145




signala - Opisuje

frekvencijski modulator

- Objašnjava detekciju AM i ugaono modulisanih signala

- Objašnjava diodni detektor

- Navodi demodulatore: AM - 2BO, AM- 1BO, i KAM signala

- Opisuje detekciju FM i ФM signala

- Definiše impulsnu

modulaciju - Navodi vrste

impulsne modulacije: impulsnu amplitudsku modulaciju (IAM), impulsnu modulaciju po trajanju (ITM), Impulsnu položajnu modulaciju (IPM)

- Objašnjava impulsnu demodulaciju

modulisanih signala - Analizira princip

rada frekvencijskog modulatora.

- Uočava suštinu demodulacije

- Crta diodni

detektor - Analizira

demodulaciju AM - 2BO, AM - 1BO, i KAM signala

- Razlikuje korake odvijanja detekcije FM signala.

- Uočava suštinu impulsne modulacije

- Crta IAM, ITM i IPM signale

- Analizira detekciju IAM, ITM i IPM


povezivanja teorijskih znanja sa praksom

Frekvencijski multipleks - Definiše multipleks

i multipleksni signal

- Objašnjava multipleks sa frekvencijskom raspodjelom kanala

- Opisuje formiranje primarne grupe postupkom direktne modulacije

- Opisuje formiranje

primarne grupe postupkom

- Razlikuje multipleks i multipleksni signal

- Crta prenos više telefonskih signala po zajedničkom prenosnom putu

- Analizira formiranje primarne grupe postupkom direktne modulacije

- Analizira formiranje primarne grupe

- Razvija analitičnost i sistematičnost u radu

- Grafički predstaviti multipleksni prenos sa frekvencijskom raspodjelom kanala (prenos tri nezavisna signala)

146




prethodne modulacije


primarne grupe postupkom predgrupne modulacije


sekundarne, tercijalne i kvartarne grupe

postupkom prethodne modulacije

- Analizira formiranje primarne grupe postupkom predgrupne modulacije

- Analizira formiranje sekundarne, tercijalne i kvartarne grupe

- Stiče sposobnost

logičkog razmišljanja i zaključivanja

Osnovne karakteristike digitalnog prenosa - Definiše pojam

signala i pojam poruke

- Definiše i objašnjava diskretne i kontinualne

signale - Objašnjava

slučajne i determinističke signale

- Objašnjava analogne i digitalne signale

- Navodi teoremu o

odabiranju

- Razlikuje poruke od signala

- Razlikuje diskretne

i kontinualne poruke

- Uočava parametre signala

- Razlikuje slučajne od determinističkih signala

- Razlikuje analogne

od digitalnih signala

- Razlikuje digitsku od bitske brzine

- Poznaje teoremu o odabiranju

- Razvija odgovornost u radu

- Crtati prostoperiodične i složene signale u vremenskom i frekventnom domenu

Impulsna kodna modulacija (IKM) - Definiše impulsnu

kodnu modulaciju (IKM)

- Objašnjava

kvantizaciju i korak kvantizacije.

- Navodi kvantizaciju za q = 8 i n = 3

- Objašnjava prenos

signala IKM-om - Objašnjava

ravnomjernu kvantizaciju

- Uočava razliku između IKM i impulsne modulacije

- Razlikuje kvantizaciju i korak kvantizacije

- Uočava da je greška manja ukoliko je q veće

- Crta i analizira prenos signala IKM

- Razlikuju ravnomjernu od neravnomjerne kvantizacije

- Razvija sposobnost za timski rad

- Prikazati blok šeme kompresora i ekspandora

147




- Opisuje grešku koja nastaje usljed kvantizacije

- Definiše kompresor, ekspandor i kompador

- Objašnjava koder i mrežu za ponderisanje i opisuje princip rada kodera

- Definiše dekoder i njegov princip rada

- Analizira grešku koja nastaje usljed kvantizacije

- Crta karakterisike kompresora i ekspandora

- Crta blok šemu i

analizira princip rada kodera

- Crta blok šemu i

analizira princip rada dekodera

Sinhronizacija i signalizacija - Definiše

sinhronizaciju i signalizaciju

- Objašnjava sinhroni i asinhroni prenos

- Razlikuje sinhronizaciju od signalizacije

- Vrši komparaciju sinhronog i asinhronog prenosa

- Stiče sposobnost opažanja

Delta modulacija (DM) - Objašnjava delta

modulaciju (DM) - Navodi razlike

između IKM i DM - Upoznaje principe

realizacije DM - Navodi greške koje

nastaju usljed kvantizacije: preopterećenje usljed strmine i granularni šum

- Objašnjava adaptivnu delta modulaciju (ADM)

- Objašnjava modulator u sistemu prenosa sa ADM

- Objašnjava diferencijalnu impulsnu kodnu modulaciju (DIKM)

- Uočava suštinu delta modulacije

- Uočava razlike između IKM i DM

- Crta i analizira princip rada modulatora i demodulatora u sistemu prenosa sa DM

- Analizira greške koje se javljaju kao posljedica kvantizacije

- Analizira princip

rada modulatora u sistemu prenosa sa ADM

- Razlikuje ADM od DIKM

- Razvija analitičnost u radu

- Prikazati modele DM, ADM i DIKM

Vremenski multipleks

148




- Objašnjava vremenski multipleks

- Objašnjava multipleks sa IAM

- Navodi karakteristike signala u sistemu multipleksa sa IKM

- Opisuje „američki” i „evropski” multipleks

- Poznaje princip rada vremenskog multipleksa

- Crta multipleks sa IAM

- Uočava karakteristike signala u sistemu multipleksa sa IKM

- Uočava potrebu postojanja još dva 8 - bitna kanala u evropskom sistemu


- Nacrtati različite modele multipleksa

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. Filipović, Osnove telekomunikacija za II razred srednjeg obrazovanja za

elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. - D. Šeguljev, Osnove analognih telekomunikacija, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Beograd,1995. - I. Stojanović, Osnove telekomunikacija, Naučna knjiga, Beograd, 1990. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, projektor i projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu). - Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer telekomunikacija i elektronike 10. Povezanost predmeta


- Osnovne karakteristike analognog prenosa

- Sistemi za prenos

- Osnove elektrotehnike - Teorija četvoropola

- Linearna izobličenja - Osnove elektrotehnike - Audio i video tehnika

- Izobličenje signala

- Modulacija i demodulacija - Osnove elektrotehnike - Osnove analogne i

digitalne tehnike

- Kirhofovi zakoni - Elektronske komponente

149


- Impulsna kodna modulacija - Delta modulacija

- Osnove analogne i digitalne tehnike

- Signali na izlazu elektronskih kola

- Frekvencijski multipleks - Vremenski multipleks

- Osnove analogne i digitalne tehnike

- Električni filtri - Vremenski dijagrami

signala

150

1.3.6. RASVJETNA TEHNIKA 1. Naziv predmeta: RASVJETNA TEHNIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III 72 72 IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa fizičkom prirodom svjetlosti i osnovnim fotometrijskom

veličinama. - Sticanje znanja o izvorima svjetla i uređajima rasvjete. - Upoznavanje sa tehnologijom postavljanja rasvjete u TV-studiju. - Sticanje znanja o posebnim vidovima scenske rasvjete. - Upoznavanje novih tendencija u razvoju sistema rasvjete. - Razvijanje svijesti i navike o neophodnosti primjene propisanih zaštitnih mjera. - Pravilno korišćenje stručne literature. - Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.

151





Osobine svjetlosti i fotometrija - Upoznaje fizičku

prirodu svjetlosti - Opisuje proces

vizuelne percepcije - Definiše osnovne

fotometrijske veličine i jedinice

- Razlikuje spektre optičkog zračenja

- Razlikuje monohromatsku i polihromatsku svjetlost

- Uočava elementarne funkcije vida (adaptacija, akomodacija, kontrast, oštrina vida, brzina zapažanja, dubinsko viđenje, aberacija)

- Mjeri i izračunava fotometrijske veličine: svjetlosni fluks, svjetlosna jačina, osvjetljenost, sjajnost


- Prikazati slike i slajdove na kojima se mogu uočiti različite funkcije vida

Svjetlosni izvori i uruđaji rasvjete - Objašnjava princip

rada i karakteristike električnih izvora svijetlosti (sijalice za užernom niti, izvori sa električnim pražnjenjem, LED)

- Opisuje

konstrukciju i primjenu rasvjetnih tijela (svijetiljki) sa sočivom

- Opisuje

konstrukciju i primjenu rasvjetnih tijela (svijetiljki)

- Razlikuje načine dobijanja svjetlosti (termičko i luminiscentno zračenje)

- Upoređuje pojedine izvore svjetlosti u cilju pravilnog izbora za određenu namjenu

- Koristi rasvjetna tijela sa sočivom (reflektor sa Fresnelovim sočivom, reflektor sa plankonveksnom lećom, profil spot, PAR reflektori, beam light, dedolight)

- Razlikuje rad rasvjetnih tijela bez sočiva (obasjavača,


- Stiče sposobnost


- Pokazati različite sijalice i rasvjetna tijela

- Koristiti kataloge raznih proizviđača sijalica i rasvjetnih tijela

Napomena: LED – Light Emitting Diodes Napomena: PAR - parabolic aluminised reflector - Posjetiti

televizijski studio

152




bez sočiva - Opisuje sistem

regulacije rasvjete - Objašnjava

konstrukciju i princip rada automatskih (inteligentnih, pokretnih) reflektora

ciklorama, obasjavača sa fokusiranjem, obasjavača sa PAR sijalicama, izvora mekog svijetla, softera, aurasoftera, chimera, fluorescentnih svjetiljki)

- Uviđa način povezivanja zatamnjivača (dimmera) i upravljačke konzole (regulatora)

- Razlikuje vrste automatskih reflektora

- Poznaje način programiranja upravljačke konzole automatskih reflektora



- Koristiti dimere i

upravljačke konzole

- Koristiti razne vrste

automatskih reflektora

Napajanje svjetlosnih izvora - Definiše potrebnu

snagu svjetlosnih izvora

- Definiše presjek i vrste kablova za napajanje

- Proračunava snagu svjetlosnih izvora prema zahtjevima osvijetljenosti

- Vrši izbor presjeka i vrste (standardni i multicore) kablova za napajanje

- Uočava karakteristike najekonomičnijeg razvoda napajanja osvjetljenja

- Razvija sposobnost da teorijsko znanje poveže sa praktičnim

Televizijska rasvjeta - Opisuje grane

scenske rasvjete - Objašnjava

- Razlikuje pozorišnu, koncertnu, filmsku i televizijsku rasvjetu

- Uočava ulogu rasvjete u scenskim umjetnostima

- Bira smjer svijetla


- Posjetiti televizijski studio

- Prikazati slajdove sa primjerima scenske rasvjete

153




osnovne pojmove censke rasvjete (smjer svjetla, kvalitet svjetla, kontrast svjetla, boja svjetla, osnovna svjetlosna pozicija, rasvjeta za više kamera)

iz koga će neka scena ili predmet biti osvjetljeni

- Određuje kvalitet svijetla izborom izvora svjetlosti

- Vrši regulaciju kontrasta svijetla i uočava povezanost kontrasta sa kvalitetom svijetla

- Na osnovu karakteristika izvora svjetla ili korišćenjem obojenih filtera utiče na boju svijetla

- Uočava problem svjetlosnog i vizuelnog kontinuiteta pri snimanju sa više kamera

- Uz pomoć monitora i osciloskopa namješta tačan otvor blende na svakoj od kamera

- Razvija



za saradnju

Posebni vidovi scenske rasvjete - Opisuje rasvjetu

dramskih emisija

- Upoznaje se sa

rasvjetom studijskih emisija

- Poznaje način podešavanja motivirane rasvjete

- Pravilnim izborom rasvjete stvara vremenski ugođaj dana ili noći

- Uočava mogućnosti ukrštene osnovne svjetlosne pozicije za stvaranje različitih ugođaja

- Vrši podešavanje smjera glavnog svjetla prema položaju kamere i smjeru pogleda izvođača

- Skicira i analizira raspored rasvjete za osvjetljavanje


- Posjetiti televizijski studio

- Prikazati slajdove sa primjerima rasvjete dramskih, studujskih i muzičkih emisija

154




- Upoznaje se sa rasvjetom muzičkih emisija

prostora gdje se vodi razgovor dvije, tri ili više osoba

- Planira rasvjetu prema sadržaju emisije (ozbiljna muzika, ples, zabavna muzika) ili prema formi emisije (koncerti, festivali, mozaičke emisije)

- Skicira postavljanje rasvjete i način usmjeravanja reflektora

- Poznaje način programiranja uređaja za automatsku kontrolu rasvjete

- Razvija spremnost

za timski rad i pozitivnu orjentaciju prema zanimanju

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - B. Popović, Svijetlo u TV studiju, Primjenjena rasvjeta, ADU, Zagreb, 2006. - G. Kostić, Fotometrija, Publikacija, Symmetry, Leskovac. 2007. - M. Kostić, Vodič kroz svet tehnike osvetljenja, Minel-Schreder, Beograd, 2000. - R. Skansi, Parametri svijetla u konteksu javne rasvjete, Elicom, Zagreb, 2003. - M. Mišković, Električne instalacije i osvjetljenje, Građevinska kniga, Beograd,

2005. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Električni izvori svijetlosti (sijalice za užernom niti, izvori sa električnim

pražnjenjem, LED),razne vrste rasvjetnih tijela sa i bez sočiva, dimeri, upravljačke konzole (regulatori), automatski reflektori

- Računar sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu). - Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine.

155

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija ili

automatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer energetike 10. Povezanost predmeta


- Svjetlosni izvori i uređaji rasvjete

- Osnove elektrotehnike - Praktična nastava - Primjena audio i video

tehnike

- Dejstva električne struje - Rad sa izvorima svijetla,

rasvjetnim tijelima i uređajima za kontrolu svijetla

- Uređaji i oprema za RTV produkciju

- Televizijska rasvjeta - Primjena audio i video tehnike



- Posebni vidovi scenske rasvjete

- Primjena audio i video tehnike



156

1.3.7. TEHNIKA OZVUČAVANJA 1. Naziv predmeta: TEHNIKA OZVUČAVANJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III 72 72 IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje znanje o karakteristikama i funkcijama elektroakustičkih pretvarača koji

se koriste u uređajima za ozvučavanje. - Sticanje znanje o karakteristikama i funkcijama elemenata uređaja za

ozvučavanje. - Upoznavanje sa osnovnim pojavama vezanim za prostiranje zvuka u otvorenom

prostoru i prostorijama. - Sticanje znanja neophodnih za pravilno ozvučavanje otvorenog i zatvorenog

prostora. - Sticanje sposobnosti projektovanja sistema ozvučavanja otvorenog i zatvorenog

prostora. - Razumijevanje i pravilna upotreba stručne terminologije. - Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.

157





Uređaji za ozvučavanje - Objašnjava princip

rada i osnovne karakteristike elektrodinamičkih i kondenzatorskih mikrofona koji se koriste u uređajima za ozvučavanje

- Objašnjava princip rada i osnovne karakteristike elektrodinamičkih zvučnika koji se koriste u uređajima za ozvučavanje

- Upoznaje osnovne

elemete uređaja za ozvučavanje (ulazne linije, pretpojačavače, regulatore jačine i boje tona, izlazne linije, pojačavače snage, linije ozvučavanja)

- Objašnjava načine

povezivanja elemenata uređaja za ozvučavanje


- Na osnovu karakteristika usmjerenosti određuje primjenu mikrofona

- Upoređuje razne

zvučnike - Uočava prednosti i

nedostatke pojedinih tipova zvučničkih kutija

- Određuje karakteristiku usmjerenosti zvučničkih stubova

- Upoređuje razne vrste mikrofonskih kablova

- Vrši izbor mikrofonskog pojačavača za određene uslove

- Reguliše jačinu i boju tona

- Uočava ulogu linijskog (zbirnog) pojačavača

- Za određene uslove vrši izbor pojačavača snage i određuje broj priključenih zvučnika

- Povezuje elemente uređaja za ozvučavanje

- Poznaje nastanak i uticaj određenih smetnji na rad uređaja za ozvučavanje





- Razvija

odgovornost pri odlučivanju

- Razvija


- Pokazati razne vrste mikrofona

- Koristiti kataloge i električne šeme audio pojačavača

- Pokazati razne

vrste zvučnika - Prikazati slajdove i

slike različitih modela zvučničkih kutija i stubova


- Pokazati razne

vrste mikrofonskig kablova, mikrofonskih pojačavača, regulatora, pojačavača snage,linija ozvučavanja

- Prikazati slajdove i slike različitih uređaja za ozvučavanje


- Povezati elemente

uređaja za ozvučavanje

- Ukazati na greške prilikom povezivanja

Ozvučavanje otvorenog prostora - Opisuje prostiranje

zvuka u otvorenom prostoru

- Izračunava snagu zvučnika potrebnu za ostvarivanje

- Razvija sposobnost za proračunavanje i analiziranje

158




- Navodi postupke

ozvučavanja otvorenog prostora i razloge za njihov izbor

- Objašnjava

postupak centralnog ozvučavanja otvorenog prostora

- Objašnjava

postupak sektorskog ozvučavanja otvorenog prostora

- Opisuje primjere

ozvučavanja otvorenog prostora

određenog nivoa zvuka na nekom rastojanju od zvučnika

- Uočava uticaj vremenskih prilika na slabljenje zvuka

- Određuje nivo zvuka u zavisnosti od nivoa buke prisutne u ozvučavanom prostoru

- Za određene uslove bira najpovoljniji postupak ozvučavanja

- Poznaje postupak kojim se izbjegava pojava akustičke povratne sprege

- Skicira raspored uređaja i zvučnika za centralno ozvučavanje otvorenih prostora

- Rješava problem akustičke povratne sprege i pojave dvostrukog zvuka

- Vrši izbor uređaja i skicira raspored zvučnika za sektorsko ozvučavanje otvorenih prostora

- Uviđa način primjene uređaja za kašnjenje zvuka

- Poznaje funkcionisanje električnog megafona

- Određuje snagu ozvučavanja, vrši izbor i skicira raspored mikrofona i zvučnika za razne primjere ozvučavanja otvorenog prostora


opažanja - Stiče preciznost pri

rješavanju primjera iz prakse

- Stiče sposobnost





slike centralnog ozvučavanja otvorenih prostora

- Prikazati slajdove i slike sektorskog ozvučavanja otvorenih prostora

- Prikazati slajdove i slike ozvučavanja različitih otvorenih prostora

159




(mali,veći i veliki sportski stadioni, moto-trkališta, veliki tereni, ljetne pozornice, gradske ulice, stanični peroni)

Ozvučavanje zatvorenog prostora - Upoznaje vrste

apsorbera zvučne energije koji se koriste u prostorijama

- Opisuje zvučne pojave u zatvorenim prostorima

- Navodi postupke

ozvučavanja zatvorenih prostora i razloge za njihov izbor

- Objašnjava

postupak centralnog ozvučavanja prostorija

- Vrši izbor apsorpcionih materijali za oblaganje zidova prostorija

- Određuje vrijeme reverberacije prostorija

- Procjenjuje difuznost prostorije

- Skicira raspored reflektora radi postizanja povoljnijeg odnosa direktnog i reflektovanog zvuka

- Poznaje postupak izolacije prostorija od uticaja spoljne buke

- Određuje nivo zvuka i snagu ozvučavanja zavisno od nivoa buke

- Poznaje način kojim se može Izbjeći pojava akustičke povratne sprege u prostorijama

- Crta raspored uređaja i zvučnika za centralno ozvučavanje prostorija

- Skicira i analizira raspored mikrofona i zvučnika u ozvučavanom prostoru kojim se izbjegava akustička

- Razvija sposobnost za prepoznavanje problema i nalaženje rješenja - Razvija sposobnost

opažanja - Stiče preciznost pri

rješavanju primjera iz prakse

- Stiče sposobnost


- Pokazati slajdove i slike raznih apsorbera i apsorpcionih materijala

- Pokazati slajdove i

slike raznih načina izolacije prostorije od uticaja spoljnje buke


slike centralnog ozvučavanja prostorija


160




- Objašnjava

postupak sektorskog ozvučavanja prostorija

- Opisuje primjere

ozvučavanja zatvorenog prostora

povratna sprega - Vrši izbor uređaja i

skicira raspored zvučnika za sektorsko ozvučavanje prostorija

- Uočava ulogu uređaja za kašnjenje zvuka i poznaje način njegove primjene

- Određuje snagu ozvučavanja, vrši izbor i skicira raspored mikrofona i zvučnika za razne primjere ozvučavanja zatvorenog prostora (pozorišta, opera, koncertnih dvorana, crkava, svečanih sala, slušaonica, sportskih hala, sala za sjednice, fabričkih hala, restorana, radnih prostorija, automobila, disko klubova itd.)



slike sektorskog ozvučavanja prostorija

- Prikazati slajdove i slike ozvučavanja različitih zatvorenih prostora

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - H. Kurtović, Ozvučavanje, Tehnička knjiga, Beograd, 1985. - M. Filipović, Audio tehnika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,

2002. - H.Kurtović, Osnovi tehničke akustike, Naučna knjiga, Beograd, 1990. - D. Davis, C. Davis, Sound System Engineering, Howard W. Sams, 1987. - P. Giddings, Audio Systems Design and Instalations, Focal Press, 1990. - G. Ballow, Handbook For Sound Engineers, Howard W. Sams , Indianopolis, 1988. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Elementi uređaja za ozvučavanje: mikrofoni, zvučnici, kablovi, pojačavači,

regulatori zvuka, računar sa odgovarajućim softverom, projektor i projekciono platno

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu).

161

- Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike, telekomunikacija ili



- Uređaji za ozvučavanje - Osnove elektrotehnike - Osnove analogne i

digitalne elektronike - Audio i video tehnika

- Elektroakustički pretvarači (mikrofoni i zvučnici)

- Elementi uređaja za ozvučavanje (pojačavači, regulatori jačine i boje zvuka)

- Ozvučavanje otvorenog prostora

- Audio i video tehnika - Prostiranje zvuka u otvorenom prostoru

- Centralno i sektorsko ozvučavanje otvorenog prostora

- Ozvučavanje zatvorenog prostora

- Audio i video tehnika

- Prostiranje zvuka u prostorijama

- Centralno i sektorsko ozvučavanje prostorija

162

1.3.8. VIZUELNE KOMUNIKACIJE 1. Naziv predmeta: VIZUELNE KOMUNIKACIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III 72 72 IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje sposobnosti uočavanja i kreativnog izražavanja. - Upoznavanje sa osnovama iz istorije komuniciranja. - Razvijanje kritičke svijesti i vizuelne osjetljivosti. - Razvijanje sposobnosti percepcije stvarnosti. - Stvaranje likovno-estetskog senzibiliteta u vizuelnoj kulturi. - Razvijanje sposobnosti za praćenje novih standarda u vizuelnim komunikacijama. - Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim

znanjem. - Sticanje sposobnosti za ocjenjivanje ugrađenih programskih rješenja. - Sticanje navika za korišćenjem stručne literature. - Razvijanje navika za upotrebu standarda i poštovanja autorskih prava. - Razvijanje sposobnosti za rad u grupi. - Sticanje radnih navika i tehnološke discipline. - Razvijanje smisla i kompetencija za organizovan rad, tačnost, inicijativnost,


- Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci.

163





Uvod u vizuelne komunikacije - Upoznaje se sa

pojmovima vizuelne komunikacije i percepcije vizuelnih poruka

- Objašnjava mogućnost komuniciranja bojom

- Navodi sredstva vizuelne komunikacije

- Upoznaje se sa vrstama masovnih medija

- Upoznaje se sa istorijskim razvojem štampe

- Upoznaje se sa istorijskim razvojem i jezikom filma i televizije

- Objašnjava ulogu Interneta kao sredstva vizuelne komunikacije u 21. vijeku

- Uviđa značaj vizuelne komunikacije

- Uočava ulogu percepcije vizuelnih poruka u vizuelnoj komunikaciji

- Uočava ulogu boje kao sredstva u vizuelnoj komunikaciji

- Upoređuje sredstva vizuelne komunikacije

- Razlikuje vrste masovnih medija

- Poznaje istorijski

razvoj štampe

- Prati i razlikuje elemente jezika filma i televizije

- Koristi Internet

servise kao sredstvo vizuelne komunikacije

- Stiče pozitivan


- Korišćenje Interneta, stručne literature, fotografija i video materijala


radova na zadatu temu

Istorija fotografije - Upoznaje se sa

pojmom, nastankom i tehnologijama za izradu fotografije

- Uviđa pojam fotografije

- Poznaje istorijski razvoj fotografije

- Razlikuje tehnologije za izradu fotografije

- Uočava ulogu fotografije kao sredstva vizuelne umjetnosti


u radu

- Razvija organizacione sposobnosti

- Posjeta galerijama

i izložbama fotografije

Osnovi fotografije - Upoznaje se sa

pojmom crno-bijele fotografije

- Uviđa pojam crno-bijele fotografije

- Analizira i prati proces nastajanja fotografije

- Posjeta fotolaboratoriji FLU-a (Cetinje)

164




- Upoznaje se sa pojmom fotografije u boji

- Upoznaje se sa

pojmom kompozicije fotografije

- Upoznaje se sa portretom i pokretom u fotografiji

- Upoznaje se sa pojmom reportažne fotografija

- Obrazlaže povezanost fotografije i slikarstva

- Pojašnjava ulogu fotografije u komercijalnoj propagandi

- Razlikuje negativ i pozitiv

- Koristi fotografski aparat sa filmom za izradu crno- bijele fotografije

- Uviđa pojam fotografije u boji

- Razlikuje osnovne elemente fotografije: obris, ton i boja

- Koristi fotoaparat sa filmom za izradu fotografije u boji

- Uviđa pojam kompozicije fotografije

- Izrađuje fotografski

portret

- Izrađuje

reportažnu fotografiju

- Analizira povezanost fotografije i slikarstva

- Koristi fotografiju u komercijalnoj propagandi



- Pozitivno


Digitalna fotografija - Upoznaje se sa

pojmom digitalne fotografije

- Upoznaje se sa

radom digitalnog fotoaparata

- Uviđa pojam digitalne fotografije

- Uočava razliku između klasične i digitalne fotografije

- Razlikuje elemente digitalnog fotoaparata

- Podešava i koristi automatski ili manuelni mod rada digitalnog fotoaparata

- Koristi digitalni

- Razvija

samostalnost

- Izrada, korekcija i obrada digitalne fotografije

- Posjeta izložbama fotografije

165




- Opisuje programe za obradu fotografije

- Objašnjava način obrade digitalne fotografije

aparat za izradu fotografije

- Vrši prebacivanje digitalne fotografije u računar

- Koristi programe za obradu fotografije

- Koristi programe za

korekciju i dodatnu obradu digitalne fotografije

- Razvija


Umjetnost 20.i 21.vijeka - Navodi likovne

pravce sa početka XX vijeka

- Upoznaje se sa pojmom avangardne umjetnosti

- Upoznaje se sa arhitekturom i industrijskim dizajnom između dva svjetska rata

- Upoznaje se sa pojavom Bauhausa

- Navodi likovne pravce druge polovine XX vijeka

- Upoznaje se sa skulpturom u XX vijeku

- Upoznaje se sa savremenim likovnim događajima

- Uočava i razlikuje likovne pravce sa početka XX vijeka.

- Uviđa pojam avangardne umjetnosti

- Poznaje istorijski

razvoj arhitekture i industrijskog dizajna između dva svjetska rata

- Uočava pojavu Bauhausa

- Upoređuje likovne pravce druge polovine XX vijeka

- Poznaje istorijski razvoj skulpture u XX vijeku

- Prati savremene likovne događaje

- Koristi savremena sredstva vizuelne komunikacije

- Uviđa ulogu videa u multimedijalnoj umjetnosti

- Uočava ulogu kompjuterske animacije kao sredstva vizuelene komunikacije

- Razvija rutinu,

brzinu i tačnost - Razvija pozitivan

stav prema novim saznanjima

- Korišćenje

Interneta, stručne literature, fotografija i video materijala


radova

166

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - K.Bogdanović, B.Burić, Teorija forme, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 1999. - K.Frontizi, Nova istorija umetnosti, Plato - Mono&Manana, Beograd 2005. - H.W.Janson, Istorija umetnosti, Prosveta, Beograd, 1994. - Grupa autora, Savremena ilustrovana enciklopedija - Komunikacija i jezik (znaci –

govor – pismo), Vuk Karadžić – Mladinska knjiga, Beograd – Ljubljanja, 1968. - R.Hembri, Kompletan grafički dizajn, Don Vas, Beograd 2009. - M.Fruht, M.Rakić, I.Rakić, Grafički dizajn - kreacija za tržište, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. - N.Tanhofer, O boji, Novi Liber, Zagreb, 2008. - D.Kažić, Fotografija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996. - D.Kažić, Elementarna tehnika fotografije, Univerzitet umetnosti Beograd,

Beograd, 1981. - R.Bart, Svetla komora, Rad, Beograd, 2004. - M.Frizot, Nova istorija Fotografije, Konemann, 1998. - S.Kelby, Digitalna fotografija, Mikro knjiga, Beograd, 2008. - D.Pogue, Digitalna fotografija, priručnik koji nedostaje, Kompjuter biblioteka,

Beograd, 2000. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, digitalni fotoaparat, digitalna video kamera, projektor, projekciono

platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom




8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani grafičar - Diplomirani grafički dizajner - Diplomirani slikar - Diplomirani slikar primijenjene umjetnosti 10. Povezanost predmeta


- Osnovi fotografije


- Obrada rasterske i vektorske slike

- Digitalna fotografija



- Izrada multimedijalne prezentacije

- Izrada 2D animacije - Obrada video zapisa

- Umjetnost 20. i 21. vijeka - Multimedijalne komunikacione tehnologije

- Internet

167

1.3.9. OBJEKTNO PROGRAMIRANJE 1. Naziv predmeta: OBJEKTNO PROGRAMIRANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 33 33 66 Vježba: Ojeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Razumevanje koncepata objektnog programiranja. - Razumijevanje problema i procesa kao međuzavisnosti i interakcija objekata, sa

odgovarajućim skupovima osobina, odnosno podataka i ponašanja. - Uvođenje nove programske paradigme. - Sticanje praktične vještine objektnog programiranja u jeziku C++. - Osnovni elementi programskog projektovanja i modeliranja. - Razumijevanje značaja i uloge digitalnih računara u upravljanju, opsluživanju i

kontroli procesa. - Razvijanje sistematičnosti, tačnosti i dosljednosti u radu. - Razvijanje interesa za praktično istraživanje i ispitivanje noviteta. - Poznavanje i pravilno upotrebljavanje stručne terminologije.

168





Uvod u objektno programiranje - Upoznaje sa

istorijom i motivima razvoja C++ jezika

- Definiše osnovne koncepte objektnog programiranja na C++ jeziku i objašnjava potrebu uvođenja modularnosti u programiranju

- Upoznaje koncept objektnog programiranja i navodi primjere

- Upoznaje principe razlaganja kompleksnih softverskih sistema na prirodan način u cilju lakšeg održavanja i korišćenja


Vježba: - Navesti primjere

objektnog pristupa i analogije iz svakodnevnog života

Vježba: - Objasniti aspekte

koje treba da ispuni objektni programski jezik (po Stroustrupu)

Neobjektna proširenja jezika C - Definiše objekte

- Definiše lvrijednost (lvalue) izraza

- Navodi oblast

važenja objekata, klasa i funkcija

- Objašnjava statičke i dinamičke objekte

- Definiše

neposredno ugrađivanje funkcija

- Upoznaje pojedine tipove konverzija

- Upoznaje nove - specifične operatore C++ jezika

- Na primjerima uočava i radi objekte u užem i širem smislu

- Primjenjuje osnovne izraze sa lvrijednost (lvalue)

- Razlikuje globalna, lokalna i skrivena imena (objekte)

- Razlikuje statičke i dinamičke (automatske) objekte

- Razlikuje dinamičke i privremene objekte

- Koristi inline funkcije

- Razlikuje vrste konverzija: statičku, reintepretirajuću i konstantnu

- Upotrebljava specifične operatore C++ jezika




za saradnju


Vježba: - Navesti primjere za

vezane objekte

Vježba: - Uraditi primjere za

vezane vrijednosti Vježba: - Navesti primjere sa

upotrebom različitih specifičnih operatora jezika C++

Klase i objekti - Upoznaje klase i

njene elemente - Razlikuje sekcije

public, protected i


169




- Upoznaje pojmove apstrakcije i učaurivanja (enkapsulacije), i zaštite podataka i koda

- Definiše konstruktore

- Definiše destruktore

- Definiše pokazivač

- objekat this

- Definiše prijateljske funkcije i metode

- Definiše prijateljske klase i strukture

private u definiciji klasa i uviđa potrebu zaštite podataka i koda

- Povezuje pokazivače i reference za datu klasu

- Razlikuje povezivanje i argumente konstruktora

- Razlikuje poziv i pristup destruktora

- Razlikuje pristup preko pokazivača this i operatora

- Upoređuje globalne funkcije i članice drugih klasa

- Razlikuje ugnježdene i lokalne klase




definicija klasa Vježba: - Navesti primjere

različitih prava pristupa

Vježba: - Primjeri upotrebe

konstruktora Vježba: - Primjer upotrebe

destruktora Vježba: - Primjeri upotrebe

pokazivača this Vježba: - Primjer upotrebe

prijateljske funkcije

Vježba: - Primjer upotrebe

lokalne klase Nasleđivanje i polimorfizam - Definiše koncept

nasleđivanja i izvođenja klasa

- Upoznaje privatno i javno izvođenje

- Definiše mehanizam polimorfizma

- Definiše virtuelne (polimorfne) metode i implementaciju virtuenih poziva

- Uočava pojavu nasleđivanja karakteristika klase

- Na primjerima upotrebljava mehanizam nasleđivanje osobina klasa

- Razlikuje vrste izvođenja

- Na primjerima primjenjuje mehanizam polimorfizma

- Upotrebljava virtualne metode

- Razlikuje osobine polimorfnih metoda

- Razvija

odgovornost u radu - Razvija sposobnost


- Stiče sposobnost



izvođenja i nasljeđivanja osobina klasa – predaka

Vježba: - Primjeri

polimorfne metode Vježba: - Uraditi primjere

korišćenja virtuelnog mehanizma

Preklapanje operatora - Objašnjava pojam

preklapanja operatora

- Definiše pravila i

vrste preklapanja

- Uočava pojavu povеzivanja operatorskih funkcija u izrazima

- Razlikuje bočne efekte i veze



Vježba: - Primjeri

operatorskih funkcija

Vježba: - Primjeri metode -

170




operatora - Definiše

standardne ulazno-izlazne tokove

između operatora - Razlikuje objekte i

operacije za ulazno-izlazne tokove

globalne funkcije Vježba: - Primjer korišćenja

operatora za ulazno-izlazne tokove

Izuzeci i obrada izuzetaka - Definiše pojam i

pojavu izuzetaka - Definiše otkrivanje

i obradu izuzetaka

- Definiše izazivanje i prihvatanje izuzetaka

- Definiše vrste izuzetaka

- Razlikuje probleme izuzetaka

- Poznaje vrste, tok i mehanizam obrade izuzetaka

- Razlikuje pravila prihvatanja izuzetaka

- Razlikuje neprihvaćene, neočekivane i standardne izuzetke



Vježba: - Primjer ”migracije

udesno” Vježba: - Primjeri izuzetaka i

njihove obrade Vježba: - Primjeri izazivanja

izuzetaka

Šabloni - Definiše šablone u

C++ jeziku - Definiše

generisanje funkcija

- Definiše generisanje klasa

- Definiše specijalizaciju šablona

- Definiše generičke metode

- Razlikuje vrste šablona

- Određuje generisanje funkcija

- Određuje definisanje klasa

- Razlikuje specijalizacije funkcije i klase

- Razlikuje uslove primjene generičke metode

- Razvija sistematičnost i odgovornost u radu

Vježba: - Primjer definisanja

šablona u C++ jeziku

Vježba: - Primjer generisanje

funkcija Vježba: - Primjer generisanje

klasa Vježba: - Navodi primjere

specijalizacije Vježba: - Primjer generičkih

metoda 5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - L. Kraus, Programski jezik C++ sa rešenim zadacima, Akademska misao, 2007. - L. Kraus, Rešeni zadaci iz programskog jezika C++, Akademska misao, 2006. - B. Stroustrup, Programski jezik C++, Mikro knjiga, Beograd, 1991. - D. Milićev, Objektno orijentisano programiranje na jeziku C++, Mikro knjiga,

1995. - D. Milićev, Lj. Lazarević, J. Marušić, Objektno orijentisano programiranje na

jeziku C++ - skripta sa praktikumom, Mikro knjiga, 2001. - I.Tartalja, Objektno orijentisano programiranje 1, 2007. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari sa odgovarajućim softverom, projektor i projekciono platno

171

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu). - Pismene vježbe. - Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija - Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke 10. Povezanost predmeta


- Neobjektna proširenja jezika C

- Programiranje - Programiranje u jeziku C++

- Klase i objekti - Programiranje - Programiranje u jeziku C++ - Preklapanje operatora - Programiranje - Programiranje u jeziku C++

172

1.3.10. MULTIMEDIJALNI SKRIPT ALATI 1. Naziv predmeta: MULTIMEDIJALNI SKRIPT ALATI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 33 33 66 Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Primjenjuje multimedijalne alate za kreiranje multimedijalnih prezentacija. - Prihvata pravila i konvencije jezika. - Kreira složen tipove podataka korišćenjem znanja o osnovnim tipovima podataka. - Koriti funkcija iz skript biblioteka. - Upoznaje osnovne programerske postupke i tehnike. - Upoznaje razvojni put od projektovanja do realizacije multimedijalnog sadržaja. - Analizira probleme i otklanjanje grešaka u svim fazama realizacije prezentacija. - Upoznavanje sa osnovama internet programiranja. - Razvijanje sposobnosti pisanja programa u skript jezcima. - Prepoznavanje i razumijevanje primjene strukture koda u programiranju. - Upoznavanje načina postavljanja i importovanja koda u Iternet aplikacijama.

173





Uvod - Upoznaje elemente

multimedijalne prezentacije

- Opisuje odnos HTML - Flash – ActionScript

- Priprema za upotrebu u multimedijalnim prezentacijama elemente: tekst, slike, zvukove, video klipove i sl.

- Uočava odnose između HTML-a i Flasha i ActionScripta



Napomena: HTML - Hyper Text Markup Language, Flash - programski alat ActionScript - skript jezik

Flash - Opisuje istorijat i

razvoj Flash-a. - Definiše formate

fajlova - Upoznaje Flash

player - Objašnjava

importovanje u HTML

- Navodi elemente programskog okruženja Flash-a

- Opisuje alate i postupke izrade animacija u Flashu

- Poznaje istorijat i razvoj Flash-a

- Koristi fajlove u formatu Flash-a

- Koristi Flash player za pregled fajlova

- Priprema i vrši importovanje prezentacije u HTML

- Upotrebljava elemente programskog okruženja: scena, vremenska linija (Timeline), slojevi (Layer), frejmovi, alati (Toolbar), osobine (Properties), Action panel, Script pane i dr.

- Koristi alate i postupke izrade anmacija u Flashu: tasteri (Button), Tweening, ugrađivanje zvuka u Flashu, izrada animacija, upotreba video klipova (Movie clips), maskiranje i dr.



Vježba: - Demonstrirati

načine izrade elemenata multimedijalnih prezentacija u Flashu

Vježba: - Kreirati

elementarne prezentacije u Flashu, sa primjenom layera


jednostavnih animacije u Flashu, primjenom tweeninga

Vježba: - Kreirati prostu

animaciju u Flashu, primjenom maskiranja

ActionScript - Upoznaje elemente - Upotrebljava Vježba:

174




opisnog (script) jezika ActionScript

- Objašnjava ugrađene elemente jezika

- Navodi pomoćne

alate u Flashu za rad sa ActionScriptoma

- Upoznaje tipove i načine izrade korisničkih funkcija

- Navodi događaje

(Evants) i opisuje rukovanje događajima (Event Handlers)

- Objašnjava način upravljanja tekstom, tekst fajlovima, zvukom, slikama, video klipovima i dr.

- Opisuje postupak i faze izrade multimedijalnih prezentacija sa ActionScript-om

elemente jezika ActionScript: promjenljive, tipove podataka, konstante, operatore, funkcije, klase, objekte i dr.

- Razlikuje ugrađene elemente jezika: konstante, funkcije, klase i dr.

- Koristi pomoćne alate u Flashu za rad sa ActionScriptom: Script assist, Script navigator

- Razlikuje tipove i poznaje načine izrade korisničkih funkcija

- Poznaje način upotrebe parametara i povratnih vrijednosti funkcija

- Razlikuje lokalne i globalne promjenljive i njihov doseg (scope)

- Razlikuje događaje (Evants) i kreira funkcije za rukovanje događajima (Evant Handlers)

- Koristi tip događaja Listener

- Izrađuje skript kod za upravljanje tekstom, tekst fajlovima, slikama, video klipovima i dr.

- Poznaje postupak u svim fazama izrade prezentacije: planiranje, izbor i obrada elemenata,

- Razvija

odgovornost u radu - Stiče sposobnost



- Raditi primjere sa upotrebom tipova varijabli, konstanti, operatora itd.


upotrebom funkcija i parametara


upotrebom funkcija za obradu događaja


upotrebom ugrađenih funkcija i klasa

Vježba: - Raditi primjer

upotrebe događaja listener


upotrebe dugmadi i drugih elemenata za interakciju sa korisnikom

Vježba: - Raditi primjere za

upravljanje i rad sa tekstom

Vježba: - Raditi primjere za

upravljanje i rad sa slikama

Vježba: - Raditi cjelovit

multimedijalni projekat, sa animacijama i menijima, uz primjenu teksta, zvukova, slika i video klipova

175




izrada interfejsa, kreiranje interakcija sa korisnikom

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - D.Katašić, Flash i ActionScript, Institut za matematiku i informatiku, PMF -

Univerzitet Novi Sad, 2002. - J.Makar, D. Patterson, Macromedia® Flash® 8 ActionScript: Training from the

Source, Macromedia, 2006. - J. Lott, D. Schall, K. Peters, ActionScript 3.0 Cookbook, O'Reilly, Sebastopol, CA

95472, 2006. - R. Shupe, Z.Rosser, Learning ActionScript 3.0 - A Beginner's Guide, O'Reilly,

Sebastopol, CA 95472, 2008. - P.Kerman, ActionScripting in FLASH, SAMS Publishing, 2001. - Macromedia, Using Flash MX, 2002. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi. - Usmena provjera znanja (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom



klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija - Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke 10. Povezanost predmeta


- ActionScript - Programiranje - Osnovni sintaksni elementi - Pregled osnovnih tipova

podataka - Pregled naredbi - Funkcije i organizacija

programa - Flash - ActionScript

- Praktična nastava - Izrada multimedijalnih prezentacija

176

1.3.11. AUDIO I VIDEO SISTEMI POSEBNE NAMJENE 1. Naziv predmeta: AUDIO I VIDEO SISTEMI POSEBNE NAMJENE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II III IV 66 66

Ukupno 66 66 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje znanje o sistema audio i video interfona. - Sticanje znanje o sistema video nadzora. - Sticanje osnovnih znanje o audio i video uređajima posebne namjene. - Sticanje sposobnosti projektovanja sistema audio i video interfona i video

nadzora. - Sticanje potrebnih znanje o montaži i održavanju uređaja interfonskih sistema i

sistema video nadzora. - Razvijanje svijesti i navike o neophodnosti primjene svih propisanih zaštitnih

mjera. - Pravilno korišćenje stručne literature. - Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.

177





Sistemi audio i video interfona - Upoznaje se sa

sistemima audio i video interfona

- Objašnjava rad

uređaja sistema audio i video interfona

- Razlikuje sisteme interfona prema načinu funkcionisanja i namjeni

- Vrši izbor sistema interfona

- Skicira raspored uređaja u sistemu interfona

- Ispituje funkcionalnost uređaja i cjelokupnog sistema interfona

- Poznaje načine otklanjanja kvarova na sistemu audio i video interfona


- Pokazati uređaje audio i video interfona raznih proizvođača

- Pokazati slajdove i kataloge raznih sistema interfona

- Povezati uređaje sistema audio i video interfona i ispitati funkcionalnost uređaja i sistema

Sistemi video nadzora - Upoznaje se sa

sistemima video nadzora


rada kamera za video nadzor, navodi vrste i opisuje karakteristike kamera

- Opisuje načine prenosa video signala

- Razlikuje funkcionalne cjeline sistema video nadzora

- Upoređuje kamere na osnovu njihovih karaktristika

- Vrši izbor kamera za određene situacije

- Poznaje način montiranja kamera i njihovog povezivanja sa ostalim uređajima

- Podešava objektiv kamere

- Skicira raspored kamera za video nadzor raznih objekata

- Vrši pravilan izbor prenosnog sistema video signala (simetrični kablovi, koaksijalni kablovi, optički prenosni

- Razvija preciznost i odgovornost



- Pokazati slajdove raznih sistema i razih uređaja za video-nadzor

- Koristiti kataloge proizvođača opreme za video nadzor

- Postaviti, povezati i podesiti razne tipove kamera

- Pokazati razne

vrste prenosnih medijuma

178




- Opisuje princip rada i karakteristike monitora

- Objašnjava ulogu i mogućnosti rada uređaja za nadzor i snimanje video signala

- Opisuje IP sistem

video nadzora

putevi, bežični prenos)

- Upoređuje razne vrste monitore

- Povezuje i podešava monitore

- Poznaje način rukovanja uređajima za nadzor i snimanje video signala (automatski sekvencijalni svičer, quad, multiplekser, digitalni video rekorder, računar sa video karticom)

- Razlikuje vrste kvarova na sistemu video nadzora

- Poznaje način povezivanja i podešavanja uređaja IP sistema video nadzora


logičkog razmišljanja i povezivanja usvojenih znanja

- Pokazati način spajanja i podešavanja raznih monitora

- Koristiti uređaje za nadzor i snimanje video signala

- Povezati uređaje

sistema video-nadzora i ispitati funkcionalnost sistema

Napomena: IP – Internet Protocol - Povezati uređaje IP

sistema video nadzora i ispitati funkcionalnost sistema

Audio i video uređaji posebne namjene - Upoznaje uređaje

za mjerenje nivoa buke

- Upoznaje video

kamere za snimanje u ekstermnim uslovima

- Opisuje video

kamere koje se koriste u medicini

- Upoznaje se sa

- Analizira rad uređaja za mjerenje nivoa buke

- Vrši izbor i način postavljanja kamera za snimanje u okruženju sa jako slabim ili nikakvim osvetljenjem, u korozivnim, eksplozivnim i sredinama sa velikim isparenjima i visokim temperaturama

- Razlikuje rad minijaturnih kamera visoke rezolucije i specifičnih optičkih sistema

- Uviđa

- Razvija interesovanje za nova saznanja

- Pokazati način korišćenja uređaja za mjerenje nivoa buke u raznim sredinama

- Pokazati kamere koje su namjenjene za snimanje u raznim ekstermnim uslovima

- Koristiti Ktaloge

proizvođača opreme za video nadzor

179




video kamerama za podvodno snimanje

karakteristike i način funkcionisanja kamere za podvodno snimanje

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M.Mišković, Električne instalacije i osvjetljenje, Građevinska kniga, Beograd,

2005. - E. Harwood, Digital CCTV: A Security Professional's Guide, Kindle Edition, 2007. - Katalozi proizvođača opreme za sisteme audio i video interfona (TSC, Videx,

Commax, Bpt, Amplyvox, Elvox, ...). - Katalozi proizvođača opreme za sisteme video nadzora (Sony, Samsung,

Panasonic, Vivotec, Sanyo,...). 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Elemeniti i uređaji audio i video interfona (pozivne jedinice, interfonski aparati i

kompleti); - Elementi i uređaji sistema video nadzora (kamere, automatski sekvencijalni

svičer, quad, multiplekser, digitalni video rekorder, računar sa video karticom); - Računar sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu). - Pismene vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacinim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike, telekomunikacija ili



- Sistemi audio i video interfona


- Elektroakustički pretvarači - Kamere

- Sistemi video nadzora - Audio i video tehnika - Praktična nastava

- Kamere - Snimanje i obrada video

signala

- Audio i video uređaji posebne namjene


- Elektroakustički pretvarači - Kamere - Snimanje i obrada video

signala

180

2. STRUČNI ISPIT 2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO - TEORIJSKI DIO ISPITA 2.1.1. AUDIO I VIDEO TEHNIKA 1. Naziv ispitnog kataloga: AUDIO I VIDEO TEHNIKA 2. Ciljevi ispita Na ispitu se ocjenjuje: - znanje o osnovnim pojmovima fizičke i fiziološke akustike; - znanje o osnovnim karakteristikama i funkcijama elektroakustičkih pretvarača; - znanje o uređajima za snimanje i reprodukciju zvuka; - znanje o osnovnim sadržajem i radom tonskog studija; - znanje o osnovnim principima pretvaranja slike u analogni i digitalni signal; - znanje o funkcionisanju uređaji za snimanje, prijem i prikazivanje televizijskih

signala; - znanje o novim tendencijama u razvoju televizijsjih sistema i video uređaja; - sposobnost učenika da poveže praktična i odgovarajuća teorijska znanja. 3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu Fizička akustika 1. Definisati pojmove i opisati karakteristike zvuka i zvučnog talasa 2. Objasniti pojam i karakteristike zvučnog polja 3. Objasniti pojmove prostog i složenog zvuka 4. Opisati pojave pri prostiranju zvuka Fiziološka akustika 5. Opisati karakteristike govora i muzike 6. Opisati rad organa čula sluha 7. Objasniti pojmove jačine i nivoa zvuka 8. Objasniti pojmove visine i boje tona 9. Definisati pojmove razumljivosti govora i kvaliteta muzike Elektroakustički pretvarači 10. Definisati osnovne karaktristike mikrofona 11. Opisati akustičku podjelu mikrofona 12. Objasniti princip rada ugljenog mikrofona i navesti njegove osnovne

karakteristike 13. Objasniti princip rada elektrodinamičkog mikrofona i navesti njegove osnovne

karakteristike 14. Objasniti princip rada kondenzatorskog mikrofona i navesti njegove osnovne

karakteristike 15. Objasniti princip rada kristalnog mikrofona i navesti njegove osnovne

karakteristike 16. Definisati osnovne karaktristike zvučnika 17. Objasniti princip rada elektrodinamičkog zvučnika i navesti njegove osnovne

karakteristike 18. Opisati zvučne kutije, zvučne stubove i zvučne lijevke Stereofonija 19. Opisati princip stereofonskog prenosa 20. Opisati načine stereofonskog snimanja

181

Snimanje i reprodukcija zvuka 21. Objasniti princip snimanja zvuka na magnetnu traku 22. Objasniti princip reprodukcije zvuka snimljenog na magnetnu traku 23. Objasniti princip brisanja zapisa sa magnetne trake 24. Nacrtati blok šemu magnetofona i objasniti njegov princip rada 25. Objasniti princip digitalizacije zvučnog signala 26. Objasniti princip digitalnog snimanja zvuka 27. Objasniti princip reprodukcije digitalnog snimka 28. Objasniti princip rada uređaja za digitalno snimanje i reprodukciju zvuka

(kompakt disk reproduktor) Audio pojačavači 29. Definisati opšte karakteristike audio pojačavača 30. Nacrtati i opisati blok šemu audio pojačavača 31. Objasniti ulogu i rad predpojačavača 32. Objasniti ulogu i rad pojačavača napona 33. Objasniti ulogu i rad kola za regulaciju boje tona 34. Objasniti ulogu i rad obrtača faze 35. Objasniti ulogu negativne povratne sprege 36. Objasniti ulogu i rad izlaznog stepena (sa jednim tranzistorom, sa dva

transformatora, sa komplementarnim tranzistorima) Ozvučavanje 37. Opisati akustičke pojave pri ozvučavanju 38. Objasniti načine ozvučavanja otvorenog prostora 39. Objasniti načine ozvučavanja zatvorenog prostora 40. Objasniti uređaj za ozvučavanje Studijska tehnika 41. Opisati tonski studio 42. Opisati tonski sto (audio miksetu) Osnovi analognog video signala 43. Opisati osobine oka od značaja za televiziju 44. Definisati vizuelno-psihološke i njima odgovarjuće fizičke veličine 45. Objasniti pretvaranje slike u boji u električne signale Osnovi digitalnog video signala 46. Opisati formiranje digitalizovanog televizijskog signala 47. Opisati postupke digitalne obrade televizijske slike Elektronske kamere 48. Opisati proces analize slike 49. Opisati vrste analizatorskih cijevi 50. Opisati poluprovodničke CCD senzore slike 51. Opisati parametre senzora slike 52. Objasniti princip rada elektronske kamera za crno-bijelu sliku 53. Objasniti princip rada elektronske kamere za sliku u boji 54. Objasniti kontrolu i korekciju signala kod elektronskih kamera 55. Objasniti rad CCD telekina Magnetoskopi 56. Objasniti princip snimanja video signala na magnetoskopskoj traci 57. Objasniti princip reprodukcije video signala sa magnetoskopske trake

182

58. Nacrtati i objasniti uproštenu blok šemu magnetoskopa 59. Nacrtati i objasniti uproštenu blok šemu kućnog magnetoskopa 60. Opisati sistem za obradu video signala u procesu snimanja 61. Opisati sistem za obradu signala u procesu reprodukcije 62. Opisati servo-sistem magnetoskopa 63. Opisati načine magnetnog snimanja video signala 64. Navesti i međusobno uporediti formate magnetoskopa 65. Objasniti korekciju grešaka vremenske baze i drop-auta 66. Objasniti usporenu reprodukciju i stop kadar 67. Opisati načine montaže magnetoskopskih snimaka 68. Objasniti princip digitalnog snimanja video signala na magnetoskopskoj traci 69. Navesti i međusobno uporediti formate digitalnih magnetoskopa Uređaji za prijem i prikazivanje televizijskih signala 70. Opisati strukturu i rad digitalizovanog televizijskog prijemnika 71. Opisati sistem za prijem televizijskih signala sa satelita 72. Opisati televizijski projektor 73. Opisati televizijske prijemnike sa ravnim ekranom Primjena računara u televiziji 74. Objasniti obradu video signala pomoću računara 75. Opisati digitalne formate slike i teksta 76. Objasniti ulogu i funkcionisanje video kartice 77. Objasniti ulogu i funkcionisanje video I/O kartice 78. Objasniti princip digitalnog snimanja video signala na video disk 79. Objasniti formiranje signala upisa na video disk 80. Objasniti princip rada uređaja za reprodukciju signala sa video diska Nove tendencije u razvoju TV sistema 81. Opisati televiziju visoke (HDTV) i povišene (EDTV) definicije 82. Opisati multipleksni analogno-komponentni MAC sistem 83. Opisati sistem zemaljske televizije 84. Oisati sistem satelitske televizije 85. Opisati sisteme kablovske televizije 4. Tip ispita - Usmeno. - Prema Pravilniku o načinu i postupku polaganja stručnog ispita formulišu se

pitanja na ispitnom listu,i sastavlja detaljan spisak ispitnih pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.

- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na odgovarajući način, da budu iz različitih taksonomskih kategorija, i iz različitih tematskih oblasti.

- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 10 minuta. - Usmeni ispit traje najviše 20 minuta. - Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Nijesu predviđena. 6. Literatura i drugi izvori - Literatura i drugi izvori su dati u Katalogu znanja i Godišnjem planu nastavnika.

183

2.1.2 MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE 1. Naziv ispitnog kataloga: MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE 2. Ciljevi ispita Na ispitu se ocjenjuje: - povezivanje teorijskih znanja sa praktičnim primjerima; - poznavanje osnovnih karakteristika načina prenosa podataka; - poznavanje razlika između serijskog i paralelnog prenosa podataka; - znanja o klasifikaciji računarskih mreža sa aspekta veličine, tehnike prenosa ili

vrsta usluga; - znanje o osnovnim pojmovima protokola; - poznavanje vrsta oblika mrežne arhitekture; - poznavanje nivoa OSI modela; - poznavanje značaja standardizacije mreža; - poznavanje medijuma koji se koriste u LAN mrežama; - poznavanje nivoa organizacije i osnovne topologije mrežne arhitehkture LAN

mreže; - poznavanje zahtjeva za adaptiranje i transkodiranje izvornih multimedijskih

informacija i formata; - poznavanje mulimedijalnih i interaktivnih servisa; - znanje klasifikaciji i principu rada komunikacionih uređaja. 3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu Klasifikacija računarskih mreža 1. Objasniti značaj računarskih mreža u prenosu informacija 2. Definiati i skicirati računarsku mrežu 3. Nabrojati podjele mreža 4. Objasniti načine povezivanja 5. Objasniti komutaciju kanala kod računarskih mreža 6. Objasniti komutaciju poruka kod računarskih mreža 7. Objasniti komutaciju linija kod računarskih mreža 8. Objasniti pojam i značaj topologije 9. Nabrojati vrste topologija

10. Objasniti tehniku difuznog prenosa kod svih toplogija

Arhitektura računarskih mreža 11. Objašnjava osnovne pojmove tehnologije računarskih komunikacija 12. Navesti i objasniti osnovne elemenate modela sistema za računarske

komunikacije (izvor poruka, predajnik, prenosni put, prijemnik, korisnik) 13. Objasniti analogni i digitalni prenos 14. Objasniti funkciju modulatora i demodulatora, odnosno kodera i dekodera 15. Skicirati i objasniti oblike prenosa poruka 16. Definisati i objasniti serijski i paralelni prenos 17. Definisati i objasniti sinhroni i asinhroni prenos

LAN mreže 18. Objasniti osobine i elemente LAN mreža 19. Objasniti organizaciju LAN mreža 20. Objasniti probleme kod LAN topologije i kako se rešavaju 21. Objasniti prenosne medijume u LAN mrežama 22. Objasniti topologiju u obliku prstena 23. Objasniti topologiju u obliku magistrale

184

24. Objasniti topologiju u obliku zvijezde i stabla 25. Objsaniti Aloha protokol 26. Objasniti CSMA protokol 27. Objasniti klijent-server model 28. Objasniti pojam sloja logičke kontrole veze podataka

Multimedijalni servisi 29. Objasniti postupke kreiranja multimedija 30. Objasniti zahtjeve za adaptiranje i transkodiranje izvornih multimedijskih

informacija i formata 31. Definisati multimedijalne servise 32. Definisati interaktivne servise

Komunikacioni protokoli 33. Objasniti sastav mrežne arhitekture 34. Nabrojati oblike arhitekture 35. Definisati i objasniti mrežni protokol 36. Objasniti i nabrojati nivoe organizacije mrežne komunikacije 37. Objasniti funkciju OSI modela 38. Objasniti fizički sloj i sloj veze 39. Objasniti sloj mreže 40. Objasniti transportni sloj 41. Objasniti sloj sesije 42. Objasniti sloj prezentacije 43. Objasniti korisnički sloj 44. Objasniti prenos podataka u OSI modelu 45. Objasniti standardizaciju protokola 46. Objasniti protokol HDLC 47. Objasniti protokol X.25 48. Objasniti frame relay tehniku 49. Objasniti TCP/IP referentni model Komunikacioni uređaji 50. Objasniti ulogu i princip rada komunikacionih uređaja 51. Objasniti principe modulacione tehnike, kompresije podataka i korekcije greške 52. Objasniti princip rada multipleksera 53. Objasniti princip rada koncentratora 54. Objasniti princip rada mosta 55. Objasniti princip rada preklopnika 56. Objasniti princip rada rutera 57. Objasniti upotrebu i korišćenje koaksialnog kabla 58. Objasniti upotrebu i korišćenje optičkog kabla 59. Objasniti interaktivnu TV 60. Objasniti Mobilnu TV 61. Objasniti IP datacasting 62. Objasniti IP video-web konferenciju 63. Objasniti načine obezbjeđivanja sigurnosti sistema MMS komunikacija 4. Tip ispita: - Usmeno. - Prema Pravilniku o načinu i postupku polaganja stručnog ispita formulišu se

pitanja na ispitnom listu i sastavlja detaljan spisak ispitnih pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.

185

- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih tematskih oblasti.

- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 10 minuta. - Usmeni ispit traje najviše 20 minuta. - Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Nijesu predviđena. 6. Literatura i drugi izvori - Za kandidate je preporučena literatura data u Ktalogu znanja i Gdišnjem planu

rada nastavnika.

186

2.1.3. PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA 1. Naziv ispitnog kataloga: PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA 2. Ciljevi ispita Na ispitu se ocjenjuje: - sposobnost učenika da poveže praktična i odgovarajuća teorijska znanja; - sposobnost da sam obradi i dizajnira tekst; - sposobnost obrade tabelarnih podataka; - sposobnost izrade grafikona na osnovu tabelarnog prikaza podataka; - sanavanje postupka za crtanja grafičkih elemenata uz pomoć aplikacije za

crtanje; - sanavanje postupka implementacije crteža u multimedijalnu prezentaciju; - sanavanje razlike između midi interfejsa i midi priključka; - sposobnost rada sa audio datotekama; - sposobnost snimanja i reprodukovanja zvuka; - znanje o osnovama montaže snimljenog audio materijala; - poznavanje vrsta efekata koji se mogu dodati audio podacima; - znanje o semplovima i radu sa njima; - poznavanje načina kreiranja prezentacije; - poznavanje postupka unošenja zvučnog i video zapisa u przentaciju; - sposobnost dizajniranja slajda i dodavanja različtih dinamičkih efekata. 3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na završnom ispitu Dizajniranje teksta 1. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za obradu i dizajniranje

teksta 2. Objasniti pojmove template i tab 3. Objasniti na primjeru ulogu numerisane i nenumerisane liste 4. Objasniti na primjeru ulogu editora formula 5. Objasniti na primjeru unošenje fusnote odnosno endnote 6. Opisati na primjeru postupak rada sa simbolima 7. Objasniti na primjeu kako se numerišu stranice i postavlja heder i futer 8. Objasniti na primjeru kako se unosi slika iz Clip Ata 9. Objasniti na primjeru postupak oblikovanja naslova

10. Opisati na primjeru način unošenja gotovih slika u tekst 11. Opisati na primjeru crtanje osnovnih grafičkih elemenata 12. Opisati na primjeru postupak štampanja koverti 13. Izraditi cirkularno pismo i opisati postupak Grafičko dizajniranje tabela i grafikona 14. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za tabelarnu obradu

podataka 15. Opisati na primjeru osnovne operacije sa radnim listom 16. Nabrojati vrste podataka koji mogu biti element polja 17. Opisati na primjeru postupak formatiranja teksta i brojčanih podataka u polje

radnog lista 18. Objasniti na primjeru način unošenja formule u polje radnog lista 19. Nabrojati i objasniti na primjeru ulogu funkcija koje se mogu koristiti kod

tabelarnog proračuna 20. Navesti vrste sortiranja podataka i na primjeru objasniti postupak 21. Opisati na primjeru postupak izrade reprezentativne tabele 22. Objasniti na primjeru grafičko dizajniranje tabele

187

23. Opisati na primjeru postupak izrade grafikona 24. Objasniti na primjeru dodatno dizajniranje grafikona Izrada crteža 25. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za crtanje 26. Objasniti na primjeru postupak pripreme za crtanje 27. Opisati na primjeru postupak crtanja osnovnih grafičkih elemenata 28. Objasniti pojam sloja i način njegovog kreiranja 29. Objasniti na primjeru postupak mijenjanja osobina grafičkih objekata 30. Objasniti na primjeru postupak transformacije objekata 31. Objasniti na primjeru kako se određuju atributi objekata 32. Objasniti postupak unošenja teksta na crtež 33. Objasniti postupkom podešavanje veličine crteža 34. Objasniti postupak umetanja crteža u tekst 35. Objasniti na primjeru postupak štampanja crteža 36. Objasniti postupak implementacije crteža u multimedijalnu prezentaciju Obrada zvuka 37. Definisati pojam zvuka 38. Definisati pojam MIDI-a 39. Objasniti pojam digitalnog audio zapisa 40. Objasniti pojam vuzuelne interpretacije zvuka 41. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za obradu zvuka 42. Navesti elemente linije menija aplikacije za obradu zvuka 43. Navesti najčešće korišćene linije sa alatkama u aplikaciji za obradu zvuka 44. Objasniti pojam nedestruktivne obrade zvuka 45. Navesti elemente prozora Data 46. Navesti elemente prozora Record 47. Objasniti pojmove MIDI interfejsa i MIDI priključka 48. Objasniti ulogu audio parametara pri snimanju i reprodukovanju zvuka 49. Objasniti pojam omotnice za privremeno čuvanje podataka 50. Navesti i objasniti najčešće korišćene audio formate 51. Navesti koje atribute treba definisati pri pravljenju nove audio datoteke 52. Objasniti ulogu šablona pri snimanju audio datoteka 53. Objasniti ulogu funkcije Current Position pri radu sa audio podacima 54. Navesti načine podešavanja trenutne pozicije(Current Position) 55. Objasniti ulogu markera pri radu sa audio podacima 56. Objasniti razliku između markera i regiona 57. Navesti koje paramtre treba podesiti prije snimanja zvuka u prozoru Record 58. Navesti korake osnovnog snimanja zvuka 59. Objasniti pojam SMPTE 60. Navesti korake osnovnog reprodukovanja zvuka 61. Objasniti ulogu plejliste pri reprodukovanju zvuka 62. Objasniti ulogu alatke Edit pri radu sa auduo podacima 63. Objasniti ulogu funkcije Mix pri radu sa auduo podacima 64. Objasniti ulogu opcije Cutlist 65. Objasniti namjenu alatke Pencil 66. Obajsniti na koji način se može umetnuti tišina u audio datoteku 67. Navesti finkcije za podešavanje jačine zvuka 68. Definisati pojam ekvilizacije i navesti tipove ekvilizacije 69. Objasniti pojam eha i navesti efekte eha 70. Navesti vrste efekata koji se mogu dodati audio podacima 71. Objasniti namjenu funkcije Wave Hammer 72. Definisati pojam analize spektra

188

73. Definisati pojam sempla(uzorka) i navesti vrste semplova Izrada multimedijalne prezentacije 74. Definisati pojam prezentacije 75. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za izradu prezentacija 76. Navesti elemente linije menija osnovnog prozora aplikacije za izradu

prezentacija 77. Navesti najčešće korišćene linije sa alatkama u aplikaciji za izradu prezentacija 78. Navesti načine kreiranja prezentacija 79. Navesti osnovne parametre prezentacije 80. Objasniti na primjeru postupak unošenja tekstualnog dijela prezentacije 81. Objasniti na primjeru postupak unošenja netekstualnog dijela prezentacije 82. Objasniti na primjeru kako se može unijeti zvuk u prezentaciju 83. Objasniti na primjeru kako se može uključiti video zapis u slajd 84. Navesti efekte prelaza između slajdova 85. Objasniti postupak promjene redosljeda slajdova 86. Navesti vrste dinamičkih efekata 87. Opisati postupak dodavanja komentara na slajd 88. Navesti načine pokretanja prikazivanja prezentacije 89. Opisati postupak pakovanja prezentacije na CD 90. Opisati postupak štampanja slajda, belejške ili radnog materijala 4. Tip ispita: - Usmeno. - Prema Pravilniku o načinu i postupku polaganja stručnog ispita formulišu se


- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih tematskih oblasti.

- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 10 minuta. - Usmeni ispit traje najviše 20 minuta. - Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Računar sa odgovarajućim softverom i štampač. 6. Literatura i drugi izvori - Literatura i drugi izvori su dati u Katalogu znanja i Godišnjem planu nastavnika.

189

2.1.4. RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA 1. Naziv ispitnog kataloga: RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA 2. Ciljevi ispita Na ispitu se ocjenjuje: - sposobnost učenika da poveže praktična i odgovarajuća teorijska znanja; - znanja o načinima podešavanja kontrasta, osvjetljenja, boje i retuširanja slike; - sposobnost rada sa stilovima, slojevima i filtrima pri obradi rasterske slike; - sposobnost rada sa linijama, čvorovima, zatvorenim provršinama i tekstom pri

obradi vektorske slike; - poznavanje tehnika animiranja za izradu 2d animacije; - poznavanje uloge slojeva, simbola i grafičkih simbola pri izradi 2d animacije; - poznavanje postupka modeliranja i dodavanja teksture 3d objektima; - poznavanje vrsta podrazumjevanih objekata, sistema čestica i kategorija

prostornih deformacija koji se koriste pri izradi 3d animacije; - znanja o vrstama standardnog i fotometrijskog svijetla; - poznavanje vrsta nurbs krivih i površina; - sposobnost izrade scene sa animacijom; - sposobnost rada u prozorima za montažu video isječaka; - sposobnost rada sa tekstom i dodavanja video materijalu; - poznavanje vrsta video efekte koji se mogu primjeniti na video isječak. 3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na završnom ispitu Obrada rasterske slike 1. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za obradu rasterske slike 2. Objasniti pojam selekcije 3. Navesti vrste selekcija i osnovne operacije sa njima 4. Opisati postupak promjene veličine slike i podloge 5. Opisati postupak mijenjanja kvaliteta slike pomoću dijalog prozora Levels 6. Opisati postupak podešavanja osvjetljenja slike pomoću dijalog prozora Curve 7. Opisati postupak podešavanja kontrasta slike 8. Navesti načine za retuširanje slike i objasniti po čemu se razlikuju 9. Objasniti postupak retuširanja slike alatkom Clone Stamp

10. Opisati postupak isijecanja slike pomoću alatke Crop Tool 11. Navesti alatke koje se koriste za crtanje osnovnih geometrijskih oblika 12. Navesti alatku koja se koristi za crtanje definisanih oblika 13. Opisati postupak bojenja površina prelivom 14. Objasniti pojam stila i opisati kako se primjenjuje na selektovane površine,

nacrtane oblike i slova 15. Opisati postupak izrade novog stila 16. Objasniti postupak formatiranja teksta 17. Opisati kako se određeni stil ili filter mogu primijeniti na tekst 18. Objasniti pojam sloja i kako on može postati nevidljiv na radnoj površini 19. Objasniti postupak pravljenja providnog sloja 20. Objasniti postupak stapanja više slojeva u jedan 21. Navesti vrste filtera koji se koriste u aplikaciji za obradu rasterske slike 22. Navesti alate za brisanje Obrada vektorske slike 23. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za obradu vektorske slike 24. Navesti elemente koji se podešavaju i prilagođavaju korisniku 25. Navesti alatke koje se koriste za crtanje osnovnih geometrijskih oblika

190

26. Navesti alatke koje se koriste za crtanje posebnih zatvorenih oblika 27. Objasniti postupak crtanja spirale 28. Opisati postupak zaobljavanja uglova četvorougla 29. Opisati postupak isijecanja kružnog luka 30. Navesti načine za promjenu veličine objekta 31. Navesti načine za popunjavanje objekta bojom i objasniti razlike 32. Objasniti pojam istiskivanja objekta i navesti alatku koja se koristi za isto 33. Opisati postupak davanja sijenke objektu 34. Objasniti pojam ovojnice i kako se vrši deformacija objekta pomoću nje 35. Navesti alatku koja se koristi za stapanje jednog objekta u drugi 36. Navestu alatku i opisati postupak crtanja pravih linija 37. Objasniti ulogu čvorova pri crtanju linija 38. Navesti alatku koja se koristi za crtanje krivih linija 39. Navesti alatke koje se koriste za crtanje umjetničkih linija 40. Objasniti postupak grupisanja i razgrupisanja objekata 41. Objasniti postupak promjene međusobnog položaja objekata 42. Objasniti ulogu opcija Weld, Intersect i Trim pri oblikovanju objekata 43. Objasniti postupak primjene efekta konture na objekat 44. Objasniti postupak primjene efekta sočiva na objekat 45. Navesti alatku koja se koristi za kotiranje objekata 46. Objasniti ulogu alatke Knife pri oblikovanju objekata 47. Objasniti ulogu alatke Eraser pri oblikovanju objekata 48. Objasniti ulogu alatke Roughen brush pri oblikovanju objekata 49. Objasniti postupak pretvaranja teksta u krive linije 50. Objasniti postupak pretvaranja artistik teksta u paragraf tekst i obrnuto 51. Objasniti postupak postavljanja artistik teksta po putanji 52. Navesti opciju koja se koristi za unošenje simbola u tekst Izrada 2D animacije 53. Objasniti pojam 2D animacije 54. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za izradu 2D animacije 55. Navesti i objasniti alatke za crtanje 56. Objasniti ulogu pomoćne mreže i slojeva pri crtanju 57. Objasniti ulogu opcije Snap 58. Navesti opciju koja se koristi za poravnanja selekcija 59. Objasniti ulogu opcije Transform pri radu sa selekcijama 60. Objasniti ulogu opcije Arrange pri radu sa preklapajućim slojevima 61. Navesti i objasniti podmeni opcije Curves 62. Opisati postupak pretvaranja selekcije u grupu 63. Opisati postupak pretvaranja selekcije u simbol 64. Objasniti postupak čuvanja crteža kao simbola 65. Objasniti postupak unošenja gotovih vektorskih ilustracija i bitmapiranih slika u

aplikaciju za izradu 2D animacije 66. Objasniti pojmove frejma, scene, sekvence i filma 67. Objasniti kako se može promijeniti brzina frejma 68. Objasniti ulogu opcije Frame pri izradi animacije 69. Objasniti ulogu opcije Keyframe pri izradi animacije 70. Objasniti kako se animacija može snimiti kao simbol 71. Navesti tehnike animiranja 72. Objasniti tehniku animiranja tweeninga 73. Objasniti postupak pravljenja sekvence statičnih frejmova 74. Objasniti ulogu slojeva i simbola pri izradi animacije 75. Objasniti ulogu grafičkih simbola pri izradi animacije 76. Navesti koliko frejmova sadrži vremenski tok dugmića

191

77. Navesti opciju koja se koristi za pravljenja scene 78. Objasniti pojam Onion Skinning Izrada 3D animacije 79. Objasniti pojam 3D animacije 80. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za izradu 3D animacije 81. Navesti elemnte komandnog panoa 82. Navesti prozore za prikaz i alatke koje kontrolišu kretanje u njima 83. Navesti i objasniti tehnike za biranje objekata 84. Navesti alatku koja se koristi za zadavanja ose ili ravni duž koje se odvija

transformacija objekata 85. Navesti alatke koje se koriste za crtanje standardnih prostih tijela 86. Navesti alatke koje se koriste za crtanje proširenih prostih tijela 87. Objasniti postupak rasterizovanja nepokretne slike 88. Objasniti ulogu vremenskog klizača i dugmadi za kontrolu reprodukovanje

animacije 89. Navesti vrste modifikatora i objasniti njihovu ulogu 90. Navesti vrste podrazumjevanih objekata koji se mogu koristiti pri izradi 3D

animacije 91. Objasniti ulogu mreže zakrpa pri izradi trodimenzionalnih površina 92. Objasniti ulogu alatki Hold i Fetch pri snimanju scene 93. Objasniti ulogu opcije AutoGrid 94. Navesti 2D geometrijske oblike i objasniti kada se koriste 95. Objasniti postupak konvertovanja objekata 3D mrežica u izmenljivu mrežicu 96. Objasniti pojam uporišne tačke 97. Objasniti postupak konvertovanja oblika u izmjenljive krive 98. Navesti vrste materijala i mapa koji se mogu dodijeliti objektu 99. Objasniti postupak dodjeljivanja materijala i mapa objektima u sceni

100. Navesti metode za izradu složenih objekata 101. Objasniti pojmove standardnog i fotometrijskog svijetla 102. Objasniti ulogu alatke Place Highlight pri osvjetljavanju objekta 103. Navesti razliku između usmjerene i slobodne kamere 104. Navesti alatke za upravljanje animacijom i njenom vremenskom konfiguracijom 105. Objasniti postupak upravljanja ključevima animacije pomoću dijalog prozora

Track View 106. Navesti vrste modula za rasterizaciju scene 107. Opisati postupak dodjeljivanja efekta rasterizacije sceni 108. Objasniti pojam i navesti vrste sistema čestica 109. Objasniti ulogu alatki Blobmesh i Mesher 110. Navesti kategorije prostornih deformacija i njihovu ulogu u izradi animacija 111. Objasniti ulogu sistema u procesu rasterizacije i izradi složenih scena 112. Objasniti postupak izrade i animiranja sistema prstenastog niza 113. Objasniti ulogu hijerarhije u procesu pojednostavljivanja animacije 114. Navesti vrste hijerarhija 115. Objasniti postupak pravljenja hijerarhije 116. Navesti vrste NURBS krivih i površina 117. Objasniti postupak konvertovanja krivih i proširenih krivih u NURBS krive

Obrada video zapisa

118. Objasniti pojam video zapisa 119. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za obradu video zapisa 120. Objasniti pojam nelinearne montaže 121. Objasniti razliku između offline i online montaže

192

122. Objasniti pojmove projekta, sekvence, scenarija, filma, isječka, kadra i produkcije

123. Navesti prozore na radnoj površini 124. Objasniti razlike između prozora Project, Monitor i Timeline 125. Objasniti ulogu dijalog prozora Storyboard i Audio Mixer 126. Navesti vrste paleta sa alatkama i opisati na koji način im se može pristupiti 127. Objasniti postupak podešavanja svojstava video zapisa pomoću dijalog prozora

Load Project Settings 128. Navesti režime prikazivanja prozora Monitor i objasniti kada se koriste 129. Objasniti prenošenja isječaka u prozor Timeline 130. Objasniti postupak kretanja po vremenskoj osi 131. Opisati postupak povezivanja digitalne video kamere sa računarom 132. Objasniti pojam prostog reza 133. Objasniti ulogu dugmeta split-track 134. Objasniti postupak podešavanja prelaza 135. Objasniti postupak zamjenjivanja podrazumjevanog prelaza 136. Objasniti šta se sve može praviti u dijalog prozoru Title 137. Navesti vrste pokretnih natpisa i opisati postupak pravljenja 138. Navesti alatke koje se koriste za podešavanje providnosti isječaka 139. Objasniti ulogu dijalog prozora Transparency Settings 140. Navesti video efekte koji se mogu primjeniti na video isječak 141. Objasniti pojam ključne slike 142. Opisati postupak pravljenja ključnih slika na vremenskoj osi 143. Opisati postupak dodavanja efekata nepokretnoj slici 144. Objasniti pojam zvučne sekvence i kako se mogu podešavati 145. Navesti parametre zvuka koje treba podesiti pri unošenju zvuka u video

materijal 146. Objasniti razliku između prozora Project i Clip 147. Navesti kategorije zvučnih efekata 148. Navesti načine snimanja i arhiviranja video zapisa

4. Tip ispita: - Usmeno. - Prema Pravilniku o načinu i postupku polaganja stručnog ispita formulišu se


- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na odgovarajući način,da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih tematskih oblasti.

- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 10 minuta. - Usmeni ispit traje najviše 20 minuta. - Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Računar sa odgovarajućim softverom i štampač. 6. Literatura i drugi izvori - Literatura i drugi izvori su dati u Katalogu znanja i Godišnjem planu nastavnika.

193

2.2. STRUČNI RAD 2.2.1. ISPITNI KATALOG PRAKTIČNOG DIJELA STRUČNOG ISPITA – STRUČNI RAD 1. Naziv ispitnog kataloga: ISPITNI KATALOG PRAKTIČNOG DIJELA STRUČNOG ISPITA – STRUČNI RAD

2. Cilj ispita Na praktičnom dijelu stručnog ispita kandidat treba da pokaže: - poznavanje gradiva, principa i zakonitosti, vezanih za zadatu temu; - stručno i kvalifikovano prezentiranje obrađene teme; - povezanost stručno-teorijskih i praktičnih znanja; - stepen osposobljenosti za rješavanje praktičnih zadataka; - odgovarajući pristup i izbor postupaka kod obavljanja zadataka; - pravilnu upotrebu stručne terminologije; - samostalnost u odabiru i upotrebi aplikacija za rješavanje praktičnih zadataka; - stepen osposobljenosti za primjenu gotovih programa (softvera) za rješavanje

zadataka; - odgovornost za kvalitet vlastitog rada. 3. Spisak tema/zadataka Multimedijalne tehnike TIPOGRAFIJA - Uticaj tipografije na multimedijalni dokument MULTIMEDIJA - Podjela, karakteristike, primjena i elementi multimedije MULTIMEDIJALNI ALATI - Klasifikacija, namjena i formati zapisa ULAZNI UREĐAJI MULTIMEDIJALNOG SISTEMA - Princip rada i uloga u multimedijalnom sistemu IZLAZNI UREĐAJI MULTIMEDIJALNOG SISTEMA - Princip rada i uloga u multimedijalnom sistemu MULTIMEDIJA KAO SREDSTVO VIZUELNE KOMUNIKACIJE - Uloga multimedije u vizuelnoj komunikaciji MULTIMEDIJA I INTERAKCIJA - Namjena interaktivnih multimedija - Forma multimedijalnog sadržaja u funkciji interakcije multimedije PROIZVODNJA I PREZENTACIJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA - Vrste, pristup, primjena i načini proizvodnje multimedijalnog sadržaja - Kvalitet i parametri prezentacije multimedijalnog sadržaja MULTIMEDIJALNI SADRŽAJ I INTERNET - Pretraživanje i postavljanje multimedijalnog sadržaja na Internetu

194

Osnove audio i video tehnike MIKROFONI - Konstrukcija, princip rada, karakteristike i primjena elektrodinamičkih,

kondenzatorskih i kristalnih mikrofona - Ispitivanje karakteristika mikrofona ZVUČNICI - Konstrukcija, princip rada, karakteristike i primjena elektrodinamičkih zvučnika - Ispitivanje karakteristika zvučnika UGRAĐIVANJE ZVUČNIKA - Konstrukcija i karakteristike zvučnih kutija i zvučnih stubova - Izrada električne (filterske) skretnice za zvučnu kutiju MIKROFONSKI POJAČAVAČI (PREDPOJAČAVAČI) - Konstrukcija, princip rada, karakteristike i primjena mikrofonskih pojačavača - Izrada jednostavnog mikrofonskog pojačavača AUDIO POJAČAVAČI SNAGE (IZLAZNI STEPEN AUDIO POJAČAVAČA) - Konstrukcija, princip rada, karakteristike i primjena audio pojačavača snage - Izrada jednostavnog audio pojačavača snage TONSKA MIKSETA - Konstrukcija, princip rada, tehničke karakteristike i primjena tonske miksete - Povezivanje miksete sa odgovarajućim ulaznim i izlaznim uređajima i

demonstracija rada sa miksetom UREĐAJ ZA OZVUČAVANJE - Sastavni djelovi, princip rada i primjena uređaja za ozvučavanje - Povezivanje elemenata uređaja za ozvučavanje i demonstracija rada sa

uređajem KAMKORDER - Konstrukcija, princip rada,tehničke karakteristike i primjena kamkordera - Rad sa kamkorderom – snimanje slike i zvuka SISTEM ZA PRIJEM SATELITSKIH TV SIGNALA - Sastavni djelovi i princip rada sistema za prijem satelitskih TV signala - Povezivanje uređaja sistema za prijem TV signala sa satelita, podešavanje

antene i demonstracija rada sistema NELINEARNA MONTAŽA - Nelinearna montaža snimljenih video, audio i grafičkih materijala na računaru - Nelinearne montaža snimljenog materijala u jednom od odgovarajućih programa

za obradu video signala Multimedijalne komunikacione tehnologije ARHITEKTURA RAČUNARSKIH MREŽA - Princip rada i konfiguracija strukture računarskih mreža LAN - Princip rada i konfiguracija LAN-a

195

WAN - Princip rada i konfiguracija WAN-a ETHERNET I MREŽNI SLOJEVI - Princip rada i konfiguracija mrežnih slojeva INTERNET - Princip rada, načini konekcije i korišćenja Interneta MULTIMEDIJALNI SERVISI - Klasifikacija i namjena multimedijalnih servisa KOMUNIKACIONI PROTOKOLI - Princip rada i uloga protokola pri prenosu podataka KOMUNIKACIONI UREĐAJI - Klasifikacija i princip rada komunikacionih uređaja VIDEOKONFERENCIJA - Klasifikacija, oprema, alati za uspostavljanje konferencijskih veza i namjena INTERAKTIVNA TV - Mogićnosti, zastupljenost i uređaji za realizaciju interaktivne TV SIGURNOST SISTEMA MMS KOMUNIKACIJA - Sakrivanje, poverljivost, autentikacija i integritet podataka Proizvodnja multimedijalnog sadržaja DIZAJNIRANJE TEKSTA - Kreiranje i korišćenje templatea, formatiranje i dizjniranje teksta GRAFIČKO DIZAJNIRANJE TABELA - Izrada tabele i njeno grafičko dizajniranje GRAFIČKO DIZAJNIRANJE TABELA I GRAFIKONA - Izrada tabele, grafikona i njihovo grafičko dizajniranje IZRADA CRTEŽA - Izrada crteža u izabranoj aplikaciji MIDI - Definicija, kanali, interfejs, standardi, poruke i načini sinteze MIDI muzike RAD SA AUDIO DATOTEKAMA - Formati, otvaranje, snimanje i pravljenje novih audio datoteka u izabranoj

aplikaciji IZRADA ŠABLONA ZA SNIMANJE AUDIO DATOTEKE ODREĐENOG FORMATA - Izrada šablona za snimanje audio datoteke određenog formata u izabranoj

aplikaciji KRETANJE KROZ AUDIO DATOTEKE - Funkcije i vrste obilježivača za kretanje kroz audio datoteke

196

SNIMANJE I REPRODUKOVANJE ZVUKA - Snimanje i reprodukovanje zvuka u izabranoj aplikaciji EFEKTI I AUDIO PODACI - Dodavanje efekta audio podacima u izabranoj aplikaciji RAD SA SEMPLOVIMA - Vrste, pravljenje, mijenjanje, snimanje i slanje semplova IZRADA MULTIMEDIJALNE PREZENTACIJE 1. - Korišćenjem jednog od načina izraditi multimedijalnu prezentaciju u izabranoj

aplikaciji IZRADA MULTIMEDIJALNE PREZENTACIJE 2. - Izrada multimedijalne prezentacije sa animacijom slajdova IZRADA MULTIMEDIJALNE PREZENTACIJE 3. - Izrada multimedijalne prezentacije sa animacijom slajdova i implementacijom

zvučnog zapisa IZRADA MULTIMEDIJALNE PREZENTACIJE 4. - Izrada multimedijalne prezentacije sa animacijom slajdova i implementacijom

zvučnog i video zapisa IZRADA PREZENTACIJE SA FOTO ALBUMOM - Izrada prezentacije sa foto albumom na zadatu temu Računarska grafika i animacija OBRADA RASTERSKE SLIKE 1. - Izrada primjera za naslovnu stranu školskog časopisa sa akcentom na podešavanje

kontrasta i osvjetljenja, promjenu boje i retuširanje slike OBRADA RASTERSKE SLIKE 2. - Izrada novog stila i primjena na nacrtani objekat. Primjena filtera na isti objekat OBRADA VEKTORSKE SLIKE 1. - Kreiranje i obrada objekata sa primjenom crtanja, deformisanja, oblikovanja i

dodavanja određenih efekata OBRADA VEKTORSKE SLIKE 2. - Kreiranje artistik i paragraf teksta IZRADA 2D ANIMACIJE 1. - Koristiti jednu od tehnika za izradu 2D animacije na zadatu temu IZRADA 2D ANIMACIJE 2. - Koristiti tehniku tweening za izradu 2D animacije na zadatu temu IZRADA 3D MODELA 1. - Izrada 3D modela koristeći standardna prosta tijela IZRADA 3D MODELA 2. - Izrada 3D modela koristeći proširenu prostog tijela

197

IZRADA PODRAZUMJEVANOG OBJEKTA - Izrada podrazumjevanog objekta u proizvoljnoj veličini IZRADA MODELA 1. - Izrada modela na zadatu temu. Koristiti krive i proširena prosta tijela IZRADA MODELA 2. - Izrada modela na zadatu temu pomoću standardnih prostih tijela. Koristiti

postupak pretvaranja modela u izmjenljivu mrežicu i postupak mijenjanja modela pomoću nivoa podobjekata

RAD SA OBJEKTIMA 1. - Izrada objekta na zadatu temu i dodjeljivanje materijala ili mape RAD SA OBJEKTIMA 2. - Izrada objekta i primjena modifikatora IZRADA SCENE 1. - Izrada scene preme zadatoj slici u proizvoljnoj veličini IZRADA SCENE 2. - Izrada scene sa slike. Koristiti podrezumjevane objekte i standrdna proširena

tijela IZRADA SCENE 3. - Izrada scene prema zadatoj slici. Koristiti standardna prosta tijela i usmjerena

svijetla s ciljnim objektom IZRADA SCENE SA ANIMACIJOM - Izrada scene sa animacijom. Koristiti standardna prosta tijela, editor krivih,

editor materijala, editor mapa, sisteme čestica, kemere itd. IZRADA NURBS MODELA - Izrada modela na zadatu temu korišćenjem NURBS krive. Dodijeliti određeni

materijal modelu MONTAŽA VIDEO ISJEČAKA - Montaža video isječaka u prozorima Monitor i Timeline. Koristiti aplikaciju Adobe

Premiere DODAVANJE TEKSTA VIDEO ZAPISU - Pravljenje teksta ili pokretnih natpisa i dodavanje video zapisu DODAVANJE ZVUČNOG EFEKTA VIDEO ISJEČKU - Unošenje zvuka u video materijal i dodavanje zvučnih efekata DODAVANJE VIDEO EFEKTA - Dodavanje video efekta snimljenom materijalu sa DV kamerom Primjena audio i video tehnike MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 1 - JUTRO - Slikom i tonskim efektima prikazati rađanje jutra u prirodi (u trajanju do 90

sekundi). Pri montaži videa koristiti pretapanje slike u trajanju 2 sec. Zvučne

198

efekte (žubor vode i cvrkut ptica) snimati odvojeno od slike. Koristiti HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.

- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.

MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 2 - JUTRO NA ULICI - Slikom i tonskim efektima prikazati ulice grada u jutarnjim časovima (u trajanju

do 90 sekundi). Pri montaži videa koristiti isključivo rez. Zvučne efekte (buka automobila, žamor ljudi koji idu na posao) snimati odvojeno od slike. Koristiti HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.


MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 3 - VREMENSKA PROGNOZA - Snimiti vremenski prognozu kao novinar (u trajanju do 90 sekundi). Pri montaži

videa koristiti rez i pretapanje. Prilagođen instrumental kao ton u pozadini. Koristiti HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.


MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 4 - REKLAMNI SPOT - Napraviti reklamni spot za neki objekat ili proizvod (u trajanju do 60 sekundi).

Pri montaži videa koristiti po želji (rez, švenk, zum, odzum...). Koristiti zvučne efekte po želji. Koristiti HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.


MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 5 - SNIMANJE JEDNOČINKE - Sa statistima snimiti poznatu jednočinku ili realizovati novu, izmišljenu (u

trajanju do 120 sekundi). Pri montaži videa koristiti po želji rez, švenk, zum, odzum. Koristiti zvučne efekte po želji. Koristiti HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.


MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 6 - DOGAĐAJ NA ŠKOLSKOM ČASU - Sa statistima snimiti neki prijatan događaj, koji se desio na školskom času (u



MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 7 - DOGAĐAJ NA ŠKOLSKOM ODMORU - Sa statistima snimiti neki prijatan događaj, koji se desio u školskom dvorištu (u



199

MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 8 - ČEKAJUĆI DOBITAK na LOTO-u. - Napraviti multimedijalni projekat čekanja rezultata za dobitak na LOTO-u (u

trajanju do 90 sekundi). Pri montaži videa koristiti po želji rez, total, široki plan. Koristiti zvučne efekte po želji. Koristiti snimak izvlačenja lotoa koji je ranije snimljen a izmontirani djelovi se emituju preko DVD plejera na TV. Snima se akter (glumac-učenik) koji drži LOTO tiket u rukama i očekuje dobitak. Koristiti HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.


4. Uputstvo za sprovođenje stručnog rada - Stručni rad obuhvata samostalan rad na zadatku sa odbranom, uz odgovarajuću

tehničko-tehnološku dokumentaciju. - Konkretan sadržaj praktičnog zadatka za stručni rad definiše se na osnovu

okvirnog spiska zadataka, datih u Ipitnom katalogu. - Ispitni odbor za svaki pojedinačni zadatak propisuje uslove rada – da li se

kompletan zadatak radi pred komisijom ili je zadatak moguće do određene faze, uz odgovarajuću tehničko-tehnološku dokumentaciju, uraditi prije ispita, a da se finalizacija zadatka uradi na samom ispitu.

- Ako se dio zadatka radi prije ispita, član Ipitnog odbora, kao mentor, treba da ima uvid u tok rada.

- Tehničko-tehnološka dokumentacija radi se pod nadzorom mentora, kao i sam zadatak, što mentor garantuje svojim potpisom.

- Sprovođenje stručnog rada i ocjenjivanje učenika se obavlja u skladu sa Pravilnikom o načinu i postupku polaganja praktičnog, završnog, stručnog i diplomskog ispita.

5. Dozvoljena pomagala - Računar sa odgovarajućim softverom 6. Literatura i drugi izvori - Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i Godišnjem planu

rada nastavnika.

200

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA UČENIKA Redni broj Nastavni predmet Obvezni načini provjeravanja i

ocjenjivanja znanja učenika

1. Osnove elektrotehnike

- Usmeni odgovori - Pismeni zadaci - Rad na Vježbema - Pismene vježbe

2. Osnovi računarstva - Usmeni odgovori - Pismene vježbe - Rad na Vježbema

3. Osnove analogne i digitalne elektronike - Usmeni odgovori - Pismene vježbe - Rad na Vježbema

4. Multimedijalne tehnike - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

5. Audio i video tehnika - Usmeni odgovori - Pismene vježbe


- Usmeni odgovori - Pismene vježbe - Rad na Vježbema

7. Programiranje - Usmeni odgovori - Pismene vježbe - Rad na Vježbema

8. Proizvodnja multimedijalnog sadržaja - Usmeni odgovori - Pismene vježbe - Rad na Vježbema

9. Računarska grafika i animacija - Usmeni odgovori - Pismene vježbe - Rad na Vježbema

10. Primjena audio i video tehnike - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

11. Preduzetništvo - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

12. Praktična nastava - Usmeni odgovori - Praktičan rad

IZBORNA NASTAVA

1. Engleski (jezik struke) - Usmeni odgovori - Pismeni zadaci - Pismene vježbe

2. Ekologija i zaštita životne sredine - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

3. Poslovna komunikacija - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

4. Grafički dizajn - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

5. Osnove telekomunikacija - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

6. Rasvjetna tehnika - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

7. Tehnika ozvučavanja - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

8. Vizuelene komunikacije - Usmeni odgovori - Pismene vježbe

201

Redni broj Nastavni predmet Obvezni načini provjeravanja i

ocjenjivanja znanja učenika

9. Objektno programiranje - Usmeni odgovori - Pismene vježbe - Rad na Vježbema

10. Multimedijalni skript alati - Usmeni odgovori - Pismene vježbe - Rad na Vježbema

11. Audio i video sistemi posebne namjene

- Usmeni odgovori - Pismene vježbe

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVOVNOG PROGRAMA - Za završetak srednjeg stručnog obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju za

obrazovni program Elektrotehničar multimedija, potrebno je završiti četvrtu godinu obrazovanja sa pozitivnim ocjenama iz svih nastavnih predmeta, odraditi sve slobodne aktivnosti, obaveze iz praktičnog obrazovanja u procesu rada i položiti stručni ispit.

- Obrazovanje se završava nakon položenog stručnog ispita koji se sastoji iz: - pismenog ispita iz maternjeg jezika i književnosti, - pismenog ispita iz matematike ili stranog jezika, - usmenog ispita iz jednog stručno - teorijskog predmeta (po izboru učenika) i to:

audio i video tehnika, multimedijalne komunikacione tehnologije, proizvodnja multimedijalnog sadržaja i računarska grafika i animacija, stručnog rada.

5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA - U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama, škola je

obavezna da na osnovu važećeg programa izradi poseban program. Posebni program omogućava prilagođeno izvođenje nastave kako bi učenici dostigli propisani stručni standard u svim predmetima, a time i stručne kompetencije.

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH - Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade, izvode se i za

odrasle, u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako da: - iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne

aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se oni mogu dobrovoljno priključiti;

- škola izradi prilagođen program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i zadatke koje obavlja učesnik obrazovanja;

- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima, nego uslovi koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja obrazovnog programa za odrasle;

- se provjeravanje znanja izvodi putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni obrazovnim programom;

- odrasli ne polažu međuispit iz uspješnosti praktičnog obrazovanja.

202

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA Redni broj Nastavni predmet Profil stručne spreme nastavnika

i stručnih saradnika

1. Osnove elektrotehnike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - Diplomirani inženjer elektronike - Profesor elektrotehnike

2. Osnovi računarstva

- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike

- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija

- Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke

3. Osnove analogne i digitalne elektronike

- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija ili automatike

4. Multimedijalne tehnike



5. Audio i video tehnika - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike i telekomunikacija




7. Programiranje




8. Proizvodnja multimedijalnog sadržaja



9. Računarska grafika i animacija



10. Primjena audio i video tehnike - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike i telekomunikacija

11. Preduzetništvo - Diplomirani ekonomista

12. Praktična nastava



- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer energetike (u I razredu)

- Inženjer elektrotehnike – smjer elektronike (u I razredu)

- Inženjer elektrotehnike – smjer energetike (u I razredu)

IZBORNA NASTAVA

203

Redni broj Nastavni predmet Profil stručne spreme nastavnika

i stručnih saradnika

1. Engleski (jezik struke) - Profesor engleskog jezika i književnosti - Diplomirani filolog za engleski jezik i

književnost

2. Ekologija i zaštita životne sredine - Diplomirani biolog - Diplomirani inzenjer pejzažne arhikteture

3. Poslovna komunikacija - Diplomrani pravnik - Diplomirani ekonomista

4. Grafički dizajn

- Diplomirani grafičar - Diplomirani grafički dizajner - Diplomirani slikar - Diplomirani slikar primijenjene umjetnosti

5. Osnove telekomunikacija - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer telekomunikacija i elektronike

6. Rasvjetna tehnika


- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer energetike

7. Tehnika ozvučavanja - Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija ili automatike

8. Vizuelne komunikacije

- Diplomirani grafičar - Diplomirani grafički dizajner - Diplomirani slikar - Diplomirani slikar primijenjene umjetnosti

9. Objektno programiranje




10. Multimedijalni skrip alati




11.

Audio i video sistemi posebne namjene


Saradnik u nastavi – laborant iz oblasti računara (za održavanje opreme): - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija - Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke - Inženjer računarstva i informacionih tehnologija - Inženjer elektrotehnike - V stepen – elektrotehničar specijalista za računarsku opremu

204

Saradnik u nastavi - laborant iz oblasti elektronike (za održavanje opreme i pripremu vježbi): - Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike, telekomunikacija i

automatike - Inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija i automatika - V stepen – elektrotehničar specijalista za elektroniku 8. OBLIK ORGANIZACIJE I IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA - Obrazovni program se organizuje i izvodi u školskom obliku. 8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Redni broj Nastavni predmet

Razr

ed

Uku

pno

časo

va

Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se

odjeljenje dijeli na grupe

T V P T V P

1. Osnove elektrotehnike I 144 108 36 36 II 108 72 36 36

2. Osnovi računarstva I 108 72 36 36

3. Osnove analogne i digitalne elektronike II 144 108 36 36

4. Multimedijalne tehnike II 72

5. Audio i video tehnika II 72 72 III 108 108


III 108 72 36 36 IV 66 33 33 33

7. Programiranje III 108 72 36 36 IV 66 33 33 33

8. Proizvodnja multimedijalnog sadržaja

III 72 72 72 IV 66 66 66

9. Računarska grafika i animacija

III 72 72 72 IV 66 66 66

10. Primjena audio i video tehnike IV 99 99

11. Preduzetništvo IV 66 40 26

12. Praktična nastava

I 144 144 144 II 144 144 144 III 144 144 144 IV 132 132 132

IZBORNA NASTAVA

1. Engleski (jezik struke)

I 72 72 II 72 72 II 72 72 IV 66 66

2. Ekologija i zaštita životne sredine I 72 58 14

3. Poslovna komunikacija II 72 60 12

4. Grafički dizajn II 72 72

5. Osnove telekomunikacija II 72 72

205

Redni broj Nastavni predmet

Razr

ed

Uku

pno

časo

va

Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se

odjeljenje dijeli na grupe

T V P T V P 6. Rasvjetna tehnika III 72 72

7. Tehnika ozvučavanja III 72 72 8. Vizuelne komunikacije III 72 72 9. Objektno programiranje IV 66 33 33 33 10. Multimdedijalni skript alati IV 66 33 33 33

11. Audio i video sistemi posebne namjene IV 66 66

T – Teorija V - Vježbe P – Praktična nastava 9. PROFESIONALNA PRAKSA Opšti ciljevi nastave - Učenici I, II i III razreda nakon završetka nastavne godine obavljaju profesinalnu

praksu u skladu sa nastavnim planom. - Profesinalna praksa se izvodi u odgovarajućim preduzećima ili objektima škole. - Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zadužena je škola. - Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom stručno-

teorijskih predmeta. - U realizaciji programa profesionalne prakse učenik je obavezan da vodi dnevnik

profesionalne prakse. U dnevniku učenik po danima upisuje sadržaje rada, a potrebno je priložiti skice, šeme ili neke druge elmente tehnološko-tehničke dokumentacije. Dnevnik profesinalne prakse potpisuje lice zaduženo za realizaciju programa.

- Podatke o profesionalnoj praksi (ime i prezime učenika, mjesto i vrijeme izvođenja) evedintiraju se u posebnim rubrikama u odjeljenjskim knjigama.

- Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za završetak razreda. 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI - Slobodne aktivnosti učenika su sastavni dio nastavnog plana i obrazovnog

programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome, da sa jedne strane doprinose rekreaciji i opštekulturnom uzdizanju učenika, a sa druge strane upotpunjavanju stručnog znanja. Slobodne aktivnosti sadrže obavezne sadržaje i sadržaje po izboru učenika.

- Program slobodnih aktivnosti radi škola, polazeći od utvrđenog broja časova u nastavnom planu (u I, II, III razredu po 36 časova, a u IV - 33 časa godišnje). Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio Godišnjeg plana rada škole a sastoji se iz tri cjeline: Obavezni sadržaji vezani za opšteobrazovno područje:

- dani sporta, - ekološke aktivnosti, - filmske, pozorišne, muzičke predstave i likovne izložbe, - posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr.

Obavezni sadržaji vezani za stručno - teorijsko područje: - posjete institucijama i preduzećima koje su stručno vezane sa obrazovnim

programom koji se realizuje; - posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije;

206

- učešće na stručnim predavanjima i takmičenjima u poznavanju određenih oblasti. Sadržaji po izboru učenika:

- učešće u raznim sekcijama (sportska, dramska, literarna, muzička, likovna, informatička, prva pomoć, saobraćajni propisi, tehnički i Internet klub i dr.);

- socijalni rad učenika i dr. - Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici

obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti jer je to uslov za napredovanje iz jednog u slijedeći razred kao i za završetak obrazovnog programa.

11. SPISAK UČESNIKA KOJI SU UČESTVOVALI U IZRADI OBRAZOVNOG PROGRAMA - Gordana Tasić, dipl. elektroing., SEŠ „Vaso Aligrudić“ – Podgorica - Igor Dragaš, dipl. elektroing., SEŠ „Vaso Aligrudić“ – Podgorica - Marjan Drašković, dipl. elektroing., SSŠ – Nikšić - Dušan Dubljević, dipl. elektroing., SSŠ – Nikšić - Ivica Surjan, dipl. elektroing., SEŠ „Vaso Aligrudić“ i RTV Crne Gore – Podgorica - Slavica Jovanović, dipl. elektroing., SEŠ „Vaso Aligrudić“ – Podgorica - Mlađan Ražnatović, dipl. grafičar, SEŠ „Vaso Aligrudić“ – Podgorica Koordinator: - Sandra Brkanović, dipl. elektroing., CSO – Podgorica

Documents

ELEKTROTEHNIČAR MULTIMEDIJA - cso.edu.me CSOa/Obrazovni programi/Obrazovni programi u... · Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U školu za