ELEKTRK TESSLERGENEL TEKNK AR TNAMES

veUYGULAMA ESASLARI

1954

TMMOBELEKTRK MHENDSLER ODASI

ANKARA2012

ISBN:978-605-01-0254-3EMO YAYIN NO:TY/2011/2

ELEKTRK MHENDSLER ODASI

ELEKTRK MHENDSLER ODASI

ELEKTRK TESSLER GENEL TEKNK ARTNAMES

VE

UYGULAMA ESASLARI

11.11.2011

NSZ

Kamu kurumu niteliinde bir meslek kuruluu olan Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii (TMMOB) Elektrik Mhendisleri Odas (EMO), gnn gereklerine, koullarna ve olanaklarna uygun olarak meslein ye toplum ve lke yararlarna gre uygulanmas ve gelitirlmesi iin gerekli abalar gstermek , uzmanlk alannda lke karlarna uygun politikalar reterek bunlar savunmak, kamuoyu oluturmak, ilgilileri uyarmak, resmi makamlar ve teki ilgili kurulularla ibirlii yapmak, nerilerde ve giriimlerde bulunmak, gerektiinde alma alanna ilikin olarak kanuni yollara bavurmak amalar ile kurulmutur.

lkemizde elektrik tesislerinin yaplmasna dair ynetmeliklerin, gnmz teknolojik gelimeleri yannda ok geride kalmas nedeniyle 6235 sayl yasadan gelen grevi gerei EMO mevcut ynetmeliklerin uluslar aras standartlara uygun olarak gncellenmesi almalarn yrtmektedir.

Bu dokman Elektrik Mhendisleri Odasnn yaklak 10 yllk bir almasnn rndr. almalarn sunulduu ilgili bakanlklarn bu taslak almalar deerlendirmesi hedeflenmesine ramen aradan geen 6 yl iinde en ufak bir alma yaplmam olmas, hatta bir deerlendirme komisyonu dahi kurulmam olmas znt vericidir.

Elektrik Mhendisleri Odas, meslein ye toplum ve lke yararlarna gre uygulanmas ve gelitirilmesi iin gerekli abalar gstermek amacyla yapt bu teknik almalar EMO artnamesi olarak yaynlama karar alarak, hem yllarca bu almalarn iinde yer alan hocalarmzn, kamu kurum ve kurulularnda grevli meslektalarmzn ve konusunda uzman yelerimizin emeklerinin zayii etmemek hem de uluslar aras standartlara uygun olarak hazrlanm olan dokmandan projeci ve mteahhit olarak alan yelerimiz ile ileride meslektamz olacak rencilerin faydalanmas ve meslein geliimine katk salamas amalanmtr.

Avrupa Birlii standartlar ile lkemiz koullarna uygun olarak gncellenen Elektrik Tesisleri Ynetmelii Tasla almas Elektrik Mhendisleri Odas stanbul ubesinde kurulan komisyon marifeti ile 2005 yl haziran aynda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlna sunulmutur. Ynetmelik taslann amac elektrik tesisat, elektriksel koruma ve denetleme ile ilgili teknik konulardaki maddelerin Avrupa Birlii EN ortak standardna uygun hale getirilmesi ile ilgili olup elektrik tesislerinin ilk kez devreye alma aamasnda yaplmas gereken denetlemeler ile tesis alrken yaplacak periyodik denetlemeler ynetmeliin en nemli ksmlardr.

Konu ile ilgili standartlar temin ve tercme edilmi, lkemiz koullarna uygun olarak dzenlenmi ve 3,5 yl sren uzun ve zahmetli bir alma sonucu taslak oluturulmu ve bakanla sunulmutur. almalara niversitelerden akademisyenler, kamu kurum ve kurulularnda yllarca kontrolluk ve iletme mdrl yapm yelerimiz de katlmlardr. Bakanlk ise yllar boyu almay incelememi, herhangi bir inceleme komisyonu dahi oluturmamtr. erik incelense elektriksel gvenlik ve korumaya dair tamamen teknik bir ynetmelik olduu, u anda yrrlkte bulunan ynetmeliin idari maddelerinin mevcut ekli ile yeni taslaa aktarld grlecektir.

Tasla Elektrik Mhendisleri Odas tarafndan hazrlanan, 03/12/2003 tarih ve 25305 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren Elektrik Tesisleri Hazrlama Ynetmelii gnmz koullarnda proje yaplmasnn yolunu amakla birlikte yrrlkte bulunan bu ynetmelie uygun proje yapabilmek iin gene uluslar aras ynetmeliklere uygun olarak yaplan almann deerlendirilmesi arttr. Bu balamda proje yapma ynetmelii uluslar aras standarda uygun olmasna ramen tesisin yaplmasna dair ynetmeliin eski ve elikilerle dolu olmas nedeniyle, uluslararas standartlardan yararlanlarak oluturulan metin meslektalarmzn faydalanmas iin EMO artnamesi olarak yaynlanmtr.

Bayndrlk Bakanl Yap leri Elektrik Tesisat Genel Teknik artnamesinin gncellenmesi de Elektrik Mhendisleri Odas stanbul ubesindeki Ynetmelikler Komisyonunun almalar arasndadr. Olduka geni katlml oluturulan komisyonda retici firma temsilcileri ve mteahhit firmalar yannda, niversitelerden akademisyenler, kamu kurum ve kurulularnda yllarca kontrolluk ve iletme mdrl yapm yelerimiz ile konusunda uzman yelerimizin mdahil olduu 150 kiilik bir komisyonun yapt bu deerli alma Bayndrlk Bakanlna sunulmasna ramen maalesef dikkate alnmamtr.

Kamu tarafndan yaynlanan artnamelerin ulusal veya uluslar aras kabul grm standartlara uygun tarafsz kurallar koymas gerekir. rnein ESE tipi olarak snflandrlabilecek paratonerler Avrupa Birlii ortak standardnda (EN) ve dolaysyla Trk Standartlarnda (TSE) bulunmamaktadr. Ancak Bayndrlk Bakanlnn yaymlad artnamenin ilk maddelerinde tm malzemelerin TSEli olmas kural haline getirilmiken byk bir elikiyle TSEsi olmayan malzeme art olarak konulmutur.

Uluslar aras EN 62305 standardna uygun Yldrmdan Korunma Ynetmelii, Elektrik Mhendisleri Odas Bursa ubesi tarafndan oluturulan niversitelerden akademisyenler, konusunda uzman yelerimizin katld komisyon marifeti ile uzun erimli bir alma ile oluturulmutur. lke kaynaklarnn doru kullanlmas ekseninde ulusal ve uluslar aras yldrmdan korunma sisteminin yelerimizin kullanmna sunulmas amacyla bu dokman yaymlanmtr. Bu almada da tm ulusal ve uluslar aras mevzuat taranm ulusal ve uluslar aras standartlar dnda herhangi bir kural yaynlanmamtr.

artnamenin hazrlanmasnda emei geen tm meslektalarmza teekkr eder, bu dokmann lkemizdeki elektrik mhendislii almalarnn geliimine katk salamasn dileriz.

ELEKTRK MHENDSLER ODASI42. DNEM YNETM KURULU

ARALIK 2011

NDEKLER

1-ELEKTRK TESSLER GENEL TEKNK ARTNAMES 4

BRNC BLM 5

GENEL ESASLAR1 51- AmA 52- KApSAm 53-DAyANAK 54- TANmLAR 55- BRm fyATLA LGL huSuSLAR 66- SKm BEDELLER 77- hzarat 78- L BRmLER vE LmE ESASLAR 79- pRojELER 810- malat ve montaj detaylar 911- STANDARTLAR 912- herhang br malzemenn yerne kullanlacak malzemeler 913- alan sstemlern kapatlmas, durdurulmas ve balama msaades 914- temzleme ve ayarlar 1015- DENEmELER 1016- almalarn koordne edlmes 1017- ulalablme 1018- d duvarlardak aklklar 1019- zn ve ruhsatnameler 1120- kanun, tzk ve ynetmelkler 1121- sstemlern ve chazlarn bakm, onarm ve temzlklernn yaplmas 11

21.1- Geici kabulden nce 1121.2- Geici kabul ile kesin kabul arasnda 1121.3- Cihaz plakalar 1221.4- Datm tablolar 1221.5- Tantma, iletme ve bakm el kitab 12

KNC BLM 14

KUVVETLI AKIM ELEKTRIK TESISATI 14

22- KApSAm 1423- TABLoLAR 14

23.1- Ana Tablo ve Byk gl Datm tablolar 1423.2- Datm (Tal) tablolar 1623.3- Etan Datm tablolar 1823.4- Saya tablolar 1823.5- Dier tablolar 18

24- tessat hatlar 1924.1- Genel 1924.22- Ykseltilmi deme alt tesisat sistemi 2024.23- Gvenlik ve Gvenlik hatlar 21

25- kablo tayclar ve baral kanallar 2225.1- Kablo tayclar 2225.2- PVC kanallar: 2525.3- Baral kanallar (Busbar) 26

26- alak gerlm ebekes n datm tessler genel teknk artnamesne baknz. 2627- EvRE AyDNLATmAS 2628- AyDNLATmA ARmATRLER 26

28.1- Genel zellikler 2628.2- Akkor lambal aydnlatma armatrleri 2728.3- Fluoresan aydnlatma armatrleri 3028.4-Kompak fluoresan/metal halide lambal sva st/gmme armatrler 3228.5-Dekoratif amal fluoresan lambal asma tavan armatrleri 3228.6-Dekoratif amal fluoresan lambal aluminyum asma tavan armatrleri 3328.7- Yol ve bahe aydnlatma armatrleri 3328.8- Projektrler 3528.9- Ameliyathane Armatrleri 3628.10- Negatoskop (Rntgen filmi aydnlatma cihaz) 37

29- yatakba nteler 3729.1- Youn bakm yatakba nitesi 3729.2- Hasta yatakba nitesi: 3829.3- Hasta odas cihazlar iin gvenli besleme sistemi 39

30- kompanzasyon 40

NC BLM 41

ZAYIF AKIM ELEKTRIK TESISATI 41

31- kl ve numaratrl arma tessatlar 4132- kap zl ve kap otomat tessat 4233- hemre ar sstem 42

33.2- Konvansiyonel hemire ar sistemi 4233.3- Adresli hemire ar sistemi 45

34- BNA TELEfoN TESSAT 4734.1-Kapsam 4734.2- Tanmlar 4734.3- Standartlar 4834.4- Telefon tesisat sortisi (Telefon priz tesisat): 4834.5- Ana hat tesisat: 4834.6- Telefon terminal kutular: 4834.7. Servis salayc irket ebekesine balant tesisat: 4934.8. Bina ii telefon tesisat topraklamas: 4934.9. Bina ii telefon tesisat projesinin hazrlanmasnda uyulacak esaslar: 5034.10- Site ii telefon tesisat: 51

35- KoNvANSyoNEL yANGN ALGLAmA vE uyAR SSTEm 5335.1- Kapsam 5335.2- Sistem tasarm ve genel zellikleri 5335.3- Sistemin ana ve yardmc elemanlar 5435.4- Konvansiyonel Yangn Alglama ve Uyar Kontrol Paneli 5535.5- Konvansiyonel tekrarlayc panel 5535.6- Konvansiyonel dedektrlerin genel zellikleri; 5535.7- Konvansiyonel optik duman dedektr 5635.8- Konvansiyonel sabit scaklk s dedektr 5635.9- Kombine s dedektr 5635.10- Konvansiyonel optik duman ve scaklk dedektr 5635.11- Konvansiyonel n Tipi Duman Dedektr 5635.12- Aktif Hava Emmeli ok Hassas Duman Dedektr 5735.13- Kablo tipi scaklk dedektr 5835.14- Konvansiyonel karbon monoksit gaz dedektr: 5835.15- Konvansiyonel patlayc gaz dedektr 6035.16- Konvansiyonel dhili yangn uyar butonu 6035.17- Konvansiyonel harici yangn uyar butonu 6035.18- Dhili elektronik yangn uyar sireni 6035.19- Dhili elektronik yangn uyar flar 6135.20- Dhili elektronik yangn uyar flarl sireni 61

35.21- Harici elektronik yangn uyar sireni 6135.22- Harici elektronik yangn uyar flarl siren 6135.23- Paralel uyar lambas 61

36- ANALoG ADRESL yANGN ALGLAmA vE uyAR SSTEm 6236.1- Kapsam 6236.2- Sistem tasarm ve genel zellikleri 6236.3- Sistemin ana ve yardmc elemanlar 6336.4- Analog adresli yangn alglama ve uyar paneli 6436.5- Tekrarlayc panel 6536.6- Analog adresli dedektrler 6536.7- Analog adresli optik duman dedektr 6636.8- Analog adresli sabit scaklk dedektr 6636.9- Analog adresli scaklk art hz dedektr 6636.10- Analog adresli kombine optik duman ve scaklk dedektr 6736.11- In tipi duman dedektr 6736.12- Adresli yangn alarm butonu 6736.13- Adresli saha kontrol modlleri