II

IIIคมอ การมสวนรวมของประชาชนในการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

เครอขายธรรมาภบาลสงแวดลอม ประเทศไทย มนาคม 2557

คมอ การมสวนรวมของประชาชนในการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

ภาค 1บทนำา / วตถประสงค / ประโยชนของคมอฯ 1

สทธของประชาชนกบการมสวนรวม

ในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2

ประเภทของการประเมนผลกระทบสงแวดลอม 3

ประสบการณการมสวนรวมของประชาชน

ในกระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอม 4

กรณศกษาท 1 : โรงไฟฟาแมเมาะ จ.ลำาปาง 4

กรณศกษาท 2 : ศนยสนบสนนการปฏบตงาน

สำารวจและผลตปโตรเลยมในอาวไทย

อ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช 6

กรณศกษาท 3 : โครงการบอบำาบดนำาเสย

คลองดาน จ.สมทรปราการ 9

กรณศกษาท 4 : โครงการโรงไฟฟาถานหน

ขนาด 600 เมกะวตต ทาลาด ต.หนซอน

อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชงเทรา 12

ภาค 2ศพททควรร 14

ชอยอทควรร 15

ความรเกยวของอนๆ ทควรร

- กลมผมสวนไดสวนเสยหลก 15

- หลกการสรางการมสวนรวมของประชาชน 16

- ผมสทธในการจดทำารายงาน

การวเคราะห ผลกระทบสงแวดลอม 17

- หวใจของการจดการมสวนรวมของประชาชนและชมชน 17

- เทคนคการใหขอมลแกสาธารณะ 18

ขนตอนการประมนผลกระทบสงแวดลอมในปจจบน 19

ขนตอนการจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม 20

ขนตอนการพจารณารายงานอไอเอ (EIA) 21

ขนตอนการพจารณารายงานอเอชไอเอ (EHIA) 22

ปญหาของการพจารณารายงานอไอเอ (EIA) 24

ขอเสนอแนะตอการพจารณารายงานอไอเอ (EIA) 24

ประชาชนสามารถทำารายงานอไอเอ (EIA) ไดหรอไม 25

เกรดความรเรองขยะ 27

แนวทางการจดการของเสยอนตรายจากชมชน 28

การเขาถงขอมลและรองเรยน ตอหนวยงานทเกยวของ 31

ภาคผนวก ก - 35 ประเภทโครงการ 35

ภาคผนวก ข - 11 ประเภทโครงการ 39

คณะผจดทำา (ปกหลงดานใน)

1

บทนำ�

การศกษาผลกระทบทางสงแวดลอม หรอ Environment Impact Assessment (EIA) หรอ อไอเอ เปนมาตรการทตองทำาตามกรอบของกฎหมายทบงคบและระบไวในกฎหมายรฐธรรมนญฉบบปจจบน ดงนนจำาเปนอยางยงทจะตองใหประชาชนในพนทมสวนรวมคดและรวมตดสนใจโครงการทจะเกดขนซงจะทำาใหเกดการมสวนรวมจากประชาชนอยางมความหมาย การทจะดำาเนนโครงการพฒนาใดๆ เพอเปาหมายการพฒนาทยงยนและดำารงไวซงความสมบรณและหลากหลายของทรพยากรธรรมชาต ความมนคงดานอาหารและงานอาชพทยงยนโดยเฉพาะสำาหรบประชาชนทวถชวตความเปนอยพงพงกบทรพยากรธรรมชาต เราตองยอมรบวากระบวนการจดทำาโครงการพฒนาขนาดใหญในประเทศไทยยงขาดกระบวนการรวมทงผเชยวชาญในการ

จดทำาโครงการพฒนา ผศกษาผลกระทบและผพจารณาผลกระทบทเพยงพอ ทำาใหการพฒนาประเทศตามระบบทนนยมทเนน

ความเรงดวนในขณะนเกดขอผดพลาดขนมากมาย ดงทเราไดเหนปญหาสงแวดลอมจากโครงการพฒนาทเพมมากขน

สะสมจนกลายเปนบาดแผลใหชมชนโดยรอบในปจจบน และมแนวโนมทเกดเพมมากขนเปนเทาทวคณและรนแรงมากยงขนในอนาคตดวย

วตถประสงคของคมอ• เพอเผยแพรความรความเขาใจใหกบประชาชาชนในเรองสทธและ หนาทตามกฎหมายและกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในการ ประเมนผลกระทบสงแวดลอม

• เพอใหเกดประโยชนตอการใชและปกปองสทธของประชาชน

1

เปนทยอมรบรวมกนวากระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอมของประเทศไทย สมควรทจะถกยกระดบและพฒนาคณภาพ เพอลดผลกระทบทจะเกดขนตอวถชวตความเปนอยและสภาพแวดลอมทพงพงและสมพนธกบความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต นกวชาการสงแวดลอมในหลายๆ ประเทศตางชวยกนทำาการวจย สมมนา และประชมทางวชาการรวมกนจนไดแนวคดวา การนำาโครงการพฒนาเขาสระบบสงแวดลอมใดๆ กตามจะตองมการประเมนยทธศาสตรสงแวดลอม หรอ Strategic Environment Impact Assessment (SEA) หรอ เอสอเอ รวมทงการศกษาผลกระทบทางสขภาพ ทางสงคม การศกษาผลกระทบทางชวภาพ การประเมนความเสยงทางสงแวดลอม และการประเมน วฎจกรชวต ประกอบพรอมไปกบการศกษาอไอเอ (EIA)

สงคมไทยในปจจบนถกเถยงกนมากในเรองกระบวนการยตธรรมซงจะตองมกฎหมายมารองรบการเปลยนแปลงทเกดขนในสงคมไทย แตระหวางนประชาชนยงคงไดรบผลกระทบอนเนองมาจากการขาดความร ความเขาใจ ซงตองใชเวลานานกวาจะเขาใจ ดงนนคมอนจะชวยใหประชาชนเขาใจและทราบวาจะหาขอมลทไหน กระบวนการเปนอยางไรและมวธการเขาถงขอมลและมสวนรวมในกระบวนการอยางไร ซงคมอนจะชวยใหผอานเขาใจ แตไมไดแปลวาคมอนจะแกปญหาไดทกอยาง

2

ในสงคมชมชนระหวางประเทศหรอสงคมโลกไดมการพดถงเรองสทธการมสวนรวมของภาคประชาชนในการปกปองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมานานแลว เรมจากการประชมของสหประชาชาตทวาดวยเรองการพฒนาและสงแวดลอม ทกรงรโอเดอจาเนโรเมอ ป ค.ศ. 1992 ( พ.ศ. 2535) จนนำามาซงหลกการการพฒนาทยงยน สงผลใหชมชนระหวางประเทศทวโลกไดแปลงเปนปฏญญาสากลวาดวยเรองสงแวดลอมมากมาย ซงสวนใหญไดใหความสำาคญกบการมสวนรวมของประชาชน

การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวด-ลอมของประเทศไทยทผานมาเปนการจดการบรหารในรปแบบแนวดง (Top-down approach) คอสวนราชการจะมสทธขาดในการตดสนใจ ขาดการมสวนรวมของประชาชน ทำาใหการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทผานมามความขดแยงเกดปญหา และผลกระทบตางๆ มากมายตามมา ไมวาจะเปนผลกระทบตอวถชวต ความเปนอย รวมทงสงผลกระทบทางสงคม วฒนธรรม เชน การอพยพเขามาของคนตางถน ปญหาอาชญากรรม กอใหเกดปญหาการดำารงชพจากผลกระทบทมตอฐานทรพยากร และทสำาคญคอทำาใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและผลกระทบดานอนๆ ตามมาอกมากมาย รวมทงผลกระทบตอสขภาพของประชาชนผอาศยอยในพนท

ถงแมในปจจบนไดมการปรบแกกฎหมายเพอใหประชาชนสามารถเขามามสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดหากปญหา เหลานกยงปรากฏใหเหนอย สาเหตสำาคญประการหนงคอ ประชาชนเขาไมถงขอมลความรสทธความชอบธรรมเกยวกบการมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมไปถงขาดความรความเขาใจในบทบาทหนาทของตนทถกรองรบไวแลวตามกฎหมาย ดวยเหตดงกลาวทำาใหประเดนการเรยนรในสทธตามกฎหมายของประชาชนจงเปนเรองทสำาคญ และไมใชเรองใกลตวอกตอไป และเปนประโยชนของทงประชาชนผอาศยในพนทเองและการดำารงอยของทรพยากรทามกลางการพฒนา

ประเทศไทยไดมกฎหมายทเกยวของกบการมสวนรวมในการจดการทรพยกรธรรมชาตและสงแวดลอมไวในหลายสวน เรมตงแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ซงประกอบไปดวยบทบญญตเกยวกบการใหสทธการมสวนรวมของประชาชนในดานตาง ๆกวา 30 มาตรา โดยเฉพาะในมาตรา 66 และ 67 สวนท 12 ของหมวดท 3 ซงวาดวยเรองสทธและเสรภาพของชนชาวไทย ไดกลาวไวอยางชดเจนเกยวกบ สทธของชมชน

เชนเดยวกบมาตรา 287 หมวดท 14 วาดวยการ ปกครองสวนทองถนไดระบไวอยางชดเจนวา “ประชาชนในทองถนมสทธมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถน โดยองคการปกครองสวนทองถนตองจดใหมวธการทใหประชาชนม สวนรวมดงกลาวดวย”

นอกจากบทบญญตในรฐธรรมนญฯ แลวยงมกฏ- หมายอนๆ อกหลายฉบบทเปดใหประชาชนมสวนรวม

สทธของประช�ชนกบก�รมสวนรวมในก�รจดก�รทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอม

อาท พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสง-แวดลอมแหงชาต พทธศกราช 2535 ทไดมการกำาหนดใหประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมในกระบวนการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมกอนการจดตงโครงการ รวมไปถงพระราชบญญตการเขาถงขอมลขาวสารของ ราชการ พทธศกราช 2540 ทวาดวยการใหสทธประชาชนสามารถขอดขอมลเกยวกบสงแวดลอมจากหนวยงานทรบผดชอบได (ภาคผนวกกฎหมายท เกยวของฯ)

การศกษาและทำาความเขาใจสทธของตนเกยวกบ การมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสง- แวดลอมตามทกฎหมายกำาหนดนนจะชวยใหประชาชนสามารถใชสทธทตนมไดอยางถกตอง อนจะสงผลให ประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตไดอยางมประสทธภาพ สามารถปองกนปญหาผลกระทบสงแวดลอมกอนทจะเกดขน และสามารถแกไขปญหาทเกดขนแลวไดอยางทนทวงท

ดงนนประชาชนควรมความกระตอรอรนในการศกษาสทธของตนเกยวกบการมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามทกฏหมายกำาหนด รวมไปถงการศกษากระบวนการการมสวนรวมในการประเมนผลกระทบสงแวดลอม เพอการใชสทธทไดรบใหเกดประโยชนสงสดในการดแลปกปองตนเองและครอบครว รวมไปถงสามารถรกษาทรพยากรในทองถนไวใหคงอยสบไป

ม�ตร� 66 บคคลซงรวมกนเปนชมชน ชมชนทองถน

หรอชมชนทองถนดงเดมยอมมสทธอนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปวฒน- ธรรมอนดของทองถนและของชาตและมสวนรวม ในการจดการ การบำารงรกษา และการใชประโยชน จากทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและยงยน

ม�ตร� 67 สทธของบคคลทจะมสวนรวมกบรฐและชมชน

ในการอนรกษบำารงรกษา และการไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ และในการคมครอง สงเสรม และรกษาคณภาพสง-แวดลอม เพอใหดำารงชพอยไดอยางปกตและตอเนองในสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย สวสดการ หรอคณภาพชวตของตน ยอมไดรบความคมครองตามความเหมาะสม

การดำาเนนโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรงทงทางดานคณภาพสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต และสขภาพ จะกระทำามได เวนแตจะไดศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในชมชน และจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนไดเสยกอน รวมทงไดใหองคการอสระซงประกอบดวยผแทนองคการเอกชนดานสงแวดลอมและสขภาพ และผแทนสถาบนอดมศกษาทจดการการศกษาดานสงแวดลอมหรอทรพยากรธรรมชาตหรอดานสขภาพ ใหความเหนประกอบกอนมการดำาเนนการดงกลาว

สทธของชมชนทจะฟองหนวยงานราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ ราชการสวนทองถน หรอองคกรอนของรฐทเปนนตบคคล เพอใหปฏบตหนาทตามบทบญญตน ยอมไดรบความคมครอง

ม�ตร� 57 บคคลยอมมสทธไดรบขอมล คำาชแจง และ

เหตผลจากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน กอนการอนญาตหรอการดำาเนนโครงการหรอกจกรรมใดทอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอม สขภาพอนามย คณภาพชวต หรอสวนไดเสยสำาคญอนใดทเกยวกบตนหรอชมชนทองถน และมสทธแสดงความคดเหนของตนตอหนวยงานทเกยวของเพอนำาไปประกอบการพจารณาในเรองดงกลาว

การวางแผนพฒนาสงคม เศรษฐกจ การเมอง และวฒนธรรม การเวนคนอสงหารมทรพย การวางผงเมอง การกำาหนดเขตการใชประโยชนในทดน และการออกกฎทอาจมผลกระทบตอสวนไดเสยสำาคญของประชาชน ใหรฐจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนอยางทวถงกอนดำาเนนการ

ภาค 1

3

ประเภทของก�รประเมนผลกระทบสงแวดลอม

การประเมนผลกระทบ สงแวดลอมเบองตน หรอ ไอออ (IEE)

หมายถง เปนการตรวจสอบเบองตน ถงผลกระทบสงแวดลอมทอาจเกดขนจากโครงการทเสนอ มกใชขอมลเบองตนทมอยหรอขอมลทสามารถหาไดทนท ไอออ เปนการศกษาเพอใหทราบวาจะตองทำา อไอเอ (EIA) ตอหรอไม

การประเมนผลกระทบ สงแวดลอม หรอ อไอเอ (EIA)

หมายถง การใชหลกวชาการในการทำานายหรอคาดการณผลกระทบทคาดวาจะเกดขนทงทางบวกและทางลบจากการดำาเนนโครงการทจะมผลตอสงแวดลอมในทกดาน ทงดานทรพยากรธรรมชาต ดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สขภาพ วถชวต เพอหาทางปองกนผลกระทบในทางลบ หรอทไมพงประสงคทอาจเกดขนใหเกดขนนอยทสด หรอปองกนไมใหเกด หรอหาแนวทางลดผลกระทบเหลานน โดยมการใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด ซงมจำานวน 35 ประเภทโครงการ ทตองจดทำารายงานอไอเอ (EIA) (ภาคผนวก ก.)

การประเมนผลกระทบ ทางสขภาพ หรอ อเอชไอเอ (EHIA)

หมายถง กระบวนการประเมนผลกระทบทางสงแวดลอมและสขภาพทอาจเกดขนจากการพฒนาโครงการหรอกจการทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรงทงดานสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาตและสขภาพ โดยรายงานอเอชไอเอ (EHIA) นไดขยายมตทางสขภาพออกไปใหกวางขนและสรางความเชอมโยงระหวางปจจยกำาหนดสขภาพกบปจจยทางสงแวดลอมเศรษฐกจ สงคม ระบบบบรการสขภาพและพฤตกรรมสขภาพ และเปนกระบวน การประเมนผลกระทบสงแวดลอมทกำาหนดใหมกระบวนการมสวนรวมและรบฟงขอกงวลตางๆจากประชาชนและผมสวนไดเสยไวอยางชดเจน และใชศกษาขอมลเปนแนวทางประกอบการตดสนใจของนกบรหารพฒนาโครงการ

ซงประกอบดวย 11 ประเภทโครงการ (ภาคผนวก ข.)

การประเมนสงแวดลอมระดบยทธศาสตร หรอ เอสอเอ (SEA)

หมายถง กระบวนการกำาหนดทางเลอกการศกษาผลกระทบสงแวดลอมอยางมหลกเกณฑ แบบแผน และสรางความเขาใจในการประเมนผลกระทบสงแวดลอมของนโยบาย (Policy) แผน (Plans) แผนงาน (Programs) โครงการ (Projects) และการปฎบตการ (Prac-tice) ในระดบมหภาคพรอมทงการจดทำา จดเตรยมเอกสารทไดคนหาไวเพอใชในการตดสนใจรวมกนของประชาชนผมสวนไดสวนเสยในการเลอกวธการศกษาทเหมาะสม

เอสอเอ (SEA) เปนการสรางขอบเขตการศกษาผลกระทบสงแวดลอม (EIA Scoping) และตวสนบสนนตางๆ ทงการประเมนผลกระทบดานสขภาพ, การประเมนผลกระทบดานสงคม และ การประเมนวฏจกรชวต เปนตน เพอใหการศกษา อไอเอ (EIA) เกดประสทธภาพในการนำาผลการศกษาไปตดสนใจโครงการไดวาควรจะสรางหรอไมควรสราง ถาสรางจะมกระบวนการพฒนาแบบยงยนอยางไร ทงในเรองนโยบายและแผน แผนงานโครงการ และการปฏบตการ อาจกลาวไดวาเอสอเอ (SEA) เปนการสรางกระบวนการศกษาอไอเอ (EIA) เพอนำาไปสการหาตวคกคามตอสขภาพอนามยของประชาชน ตอสงคมและชมชน ตอความเสยงทางสงแวดลอมตอระบบชวภาพทงหมด และตอวฏจกรชวต ควบคไปกบตวคกคามทางสงแวดลอมทมการระบใหศกษาในอไอเอ (EIA) และทสำาคญทสดคอ เอสอเอ (SEA) เปนการสรางกระบวนการศกษาทนำาประชาชนใหเขามามสวนรวมตงแตเรมจนถงการตดสนโครงการ

4ประสบก�รณก�รมสวนรวมของประช�ชนในกระบวนก�รประเมนผลกระทบสงแวดลอม

หลงจากทประเทศไทยมรายงานผลกระทบทางสงแวดลอม หรอ อไอเอ (EIA) ฉบบแรกในป พ.ศ. 2515 จากโครงการกอสรางเขอนพลงนำาศรนครนทร ตอจากนนจนถงปจจบนนมรายงานการศกษาผลกระทบทางสงแวดลอมในประเทศไทยเปนพนเลมทถกทำาออกมา เพอหวงวาโครงการพฒนากอสรางทกโครงการนาจะไมทำาใหเกดปญหาสงแวดลอมและเปนทพอใจของสงคม

อยางไรกตามปญหาการเกดมลพษสงแวดลอมระหวางดำาเนนโครงการกอสรางและภายหลงการกอสรางโครงการกเกดเพมมากขนเรอยๆจนถงขนทำาลายสขภาพอนามยของประชาชน ในลกษณะเดยวกนการเปลยนแปลงการใชทดนโดยเฉพาะการเปลยนแปลงสภาพพนททางทะเล ปาชายเลน หรอปาไมเพอกจการอนๆแมเพยงเลกนอย กกอใหเกดการบกรกครอบครองและทำาลายพนทเหลานนเพอกจการของชมชนอยางตอเนอง จนทำาใหพนททรพยากรทางธรรมชาตอนมคาเหลานลดลงไปอยางมากมายในปจจบน ทำาใหเกดอบตภยทางธรรมชาตกบพนทชมชนทอยโดยรอบเพมมากขนเรอยๆอยตลอดเวลา ทงปญหานำาทวม ดนโคลนถลม การกดเซาะชายฝง และ การเกดตะกอนเลนหนาในแหลงนำาจนพชนำาและสตวนำาไมสามารถอาศยอยได ฯลฯ

เหลานเปนเพยงสวนหนงเทานน ทเปนเชนนกเพราะวาการศกษาอไอเอ (EIA) นน แมวาจะมมาตรการและแผนแกไขผลกระทบอยางมประสทธภาพกตาม แต อไอเอ (EIA) ไมไดมงเนนการแกไขผลกระทบแบบสะสม หากเพยงแตเนนการศกษาเพยงระยะสน และการคาดคะเนผลกระทบแบบระยะสนเทานน ทงนการจดทำารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมนนจำาเปนจะตองเปนผศกษาทมความร ความเขาใจ และมประสบการณการศกษาผล กระทบสงแวดลอม พรอมทงจดทำารายงานเปนรปเลมประกอบการนำาเสนอแนวทางการศกษาอไอเอ (EIA) ไปพรอมๆกนกบการมสวนรวมของประชาชนดวย

การมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการประเมน ผลกระทบสงแวดลอมทผานมามมากมายหลายพนทในประเทศไทยมทงประสบความสำาเรจและลมเหลวดงจะยกตวอยางทเกดขนจรง4กรณคอ

1.โครงการโรงไฟฟาพลงงานถานหนแมเมาะจงหวดลำาปาง

2. โครงการกอสรางศนยสนบสนนการปฏบต งานสำารวจและผลตปโตรเลยมในอาวไทย บรษทสำารวจและผลตอ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช

3. โครงการบอบำาบดนำาเสยคลองดาน อ.บางบอจงหวดสมทรปราการ

4. โครงการโรงไฟฟาถานหนขนาด600เมกะวตต ททาลาดต.เขาหนซอนอ.พนมสารคาม จ.ฉะเชงเทรา

กรณตวอยาง

โครงการโรง ไฟฟาพลงงานถานหน แมเมาะ จงหวดลำาปาง

สงผลใหชาวบานทอาศยอ ย ใ น พ นท ม า ก อน ไดรบความเดอดรอนจากสารเคมและความเสยงอนตรายทเปนผลมาจากโรงไฟฟา เชน ฝน กลน เสยง และแรงสนสะเทอน

รวมถงความแตกแยกทางสงคมเปนพรรคเปนพวก

แตเมอเหตการณลวงเลยมากไมไดรบความสนใจในปญหาแตอยางไร ชาวบานจงเรมศกษาสทธของตนเอง และรวมกนตรวจหาสาเหตดวยตนเอง รวมถงเรมทำาการขอรายงานอไอเอ จากเครอขายตางๆ

ทำาใหไดทราบขอเทจจรงและออกมาประทวงเรยกรองอยางตอเนอง และแนนอนไมเหนดวยกบการสรางโรงไฟฟาใหมทอางวาเพอการทดแทนเครองไฟฟาเกา เนองจาก

เกรงวาจะเกดปญหาผลกระทบดงเชนในอดตขนมาอก

นอกจากนมชาวบานทฟองรอง...เสยชวตไปหลายรายแลว

4กรณศกษา

1

อยางไรกตาม เมอชาวบานไดเรยกรองใหผมสวนเกยวของเขามาดำาเนนการแกไข เรมตงแตรองขอจากผใหญบาน ไปจนถงองคการบรหารสวนตำาบล

ไมตองหวง พนอง!ทางรฐบาลจะมคาชดเชยให

คณมรายงานมย?

น! มาตรา 67บอกวาเรามสทธฟอง

เราจะไดรบความคมครอง

ใครจะคมครองเรา?

แมเมาะมเหมองแรและโรงไฟฟาขนาดราว 2,600 เมกะวตตอยใกลกบชมชน และการสรางโรงไฟฟาเกดขนกอนการจดทำารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม หรอ อไอเอ (EIA)

5

โครงการโรง ไฟฟาพลงงานถานหน แมเมาะ จงหวดลำาปาง

• เรมใชสทธตามกฎหมายเพอปกปองสทธ ของตนในการอยในสงแวดลอมและสภาพ แวดลอมทเออตอสขภาพดวยการแสดง ความไมเหนดวยตอการจดตงโครงการ

ชาวบานในอำาเภอแมเมาะ 16 หมบาน จาก 5 ตำาบลไดออกมาแสดงความคดเหนของตนดวยการชมนมเรยกรองใหมการแกปญหาใหกบชาวบาน โดยไดมการปดทางเขาออกโรงไฟฟา

• ใชสทธตามกฎหมายโดยการยนฟองตอศาล ในป 2541 เกดกาซซลเฟอรไดออกไซดรวไหลอยาง

รนแรง ทำาใหผคนเจบปวย และสตวเลยงลมตายเปนจำานวนมาก เหตการณครงน เปนขาวโดงดงไปถงตาง-ประเทศ ผประกอบการไดจายคาชดเชยเพอเปนการเยยวยาใหกบชาวบานทไดรบผลกระทบ รายละ 3-4 พนบาท เนองจากเกดปญหาในการสอสารทำาใหชาวบานทเสยหายบางสวนมารบเงนเยยวยาไมทนภายในเวลาทผประกอบการกำาหนด เปนเหตใหชาวบานกลมน ยนฟองเรยกคาเสยหาย ตอศาลจงหวดลำาปาง ในป 2541

• ใชสทธตามกฎหมายโดยการรวมกลมเจรจา กบหนวยงานทรบผดชอบ

ชาวบานผไดรบผลกระทบไดรวมกลมเพอไปขอใหผนำาหมบานเจรจากบหนวยงานทรบผดชอบ นอกจากน ไดมการจดตงประชาคมหมบานเปนตวแทนผไดรบผล-กระทบ จำานวน 10 คน เพอเปนแกนนำาในการตดตอประสานงาน และรวมผลกดนใหมการแกไขปญหาทเกดขน โดยเรมจากในหมบานตนเองและไปตดตอกบเพอนบานใกลเคยงได 4 หมบาน เพอออกไปเจรจากบหนวยงานทเกยวของ ตงแต อบต./นายอำาเภอ/ผวาราชการจงหวด/สส./สว.ในพนท

มกระบวนก�รใชสทธของช�วบ�น แตละวธอย�งไร (มสวนรวมอยางไร)

แตละวธผลออกม�มคว�มสำ�เรจหรอลมเหลว อย�งไร เพยงใด• การแสดงออกซงความเหนดวยการ ชมนมคดคาน

ผล:หนวยงานทเกยวของไดลงพนทเพอทำาบนทกการเจรจาเรองมาตรการปองกนแกปญหาหากแตไมมการแกปญหาอยางเปนรปธรมตามทไดมการเจรจาตกลงไวกบชาวบาน

• การยนฟองตอศาลผล:ในป2547ศาลจงหวดลำาปางตดสนใหโรง

ไฟฟาจายคาพชผลทเสยหายและในป2552ศาลปกครองจ.เชยงใหมตดสนใหโรงไฟฟาทำารายงานผลกระทบทก2ปและใหชดเชยเยยวยาผปวยแตโรงไฟฟากยนอทธรณ

ตงแตป 2541 โรงไฟฟาไดจดสรรเงนปละ 30 ลานบาท ใหกบสมาคมพฒนาคณภาพชวตราษฏรอำาเภอแมเมาะซงมแกนนำาสมาคมฯ ในยคแรก (2535-2541) เปนผบรหารจดการ จนถงปจจบน แตกยงคงมชาวบานจำานวนมากออกมารองเรยนปญหาผลกระทบทางดานสขภาพและสงแวดลอมอยางตอเนอง เพราะมลภาวะในพนทไมไดลดลง

• การรวมกลมจดตงตวแทนชาวบานผไดรบ ผลกระทบ

ผล:การรวมกลมเพอไปเจรจากบเจาของโครงการไมประสบผลสำาเรจทกอยางเงยบหายไปและผลกระทบกรนแรงยงขน

การจดตงประชาคมตวแทนผไดรบผลกระทบ เพอเปนแกนนำาในการตดตอประสานงานการเจรจาและรวมผลกดนการแกไขปญหาทเกดขน จากผลการดำาเนนงานพบวาไมประสบความสำาเรจ มเพยงการประชมรวมกนแตไมมการนำามตทประชมไปสการปฏบต

มตวชวยสคว�มสำ�เรจนอย�งไร

ปญห�และอปสรรคและขอเสนอแนะของกรณแมเม�ะ

5

• แกนนำาชาวบานทกระตอรอรน แกนนำาชาวบานไดแสวงหาความรตางๆดวยตนเอง

ไมวาจะเปนความรทางดานสงแวดลอม กฏหมายทเกยวของ การใชสทธของประชาชนตามกฎหมาย โดยศกษาดวยตวเอง และเขารวมเวทวชาการตางๆ ทเกยวของและนำาความรมาเผยแพรแกสมาชกในชมชน สรางเครอขายเชอมตอกบหนวยงานองคกรอสระอน ๆ

• องคกรภาคประชาสงคมทางดานสงแวดลอม หรอ ซเอสโอ (CSO, Civil Society Organiza-tion)

องคกรภาคประชาสงคมมการจดเวทใหความรหรอแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบปญหาทเกดขน และไดเชญภาคตางๆ รวมไปถงผทกำาลงประสบกบปญหามารวมพดคยและเลาถงประสบการณสภาพปญหา รวมแลกเปลยนความรความคดเหนตอปญหาทเกดขน

• นกวชาการอสระ (Independent Scholar/ Researcher)

นกวชาการอสระทงในและนอกทองถนไดเขามา ชวยในการประสานกบหนวยงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตและสมาคมตอตานสภาวะโลกรอน เพอมาจดเวทใหความรแกชาวบานและเปนธระในคดทฟองรองตอศาล

โครงการไมมการศกษาอไอเอ (EIA)

จงทำาใหประชาชนไมมสวนรวมโรงไฟฟาไมจรงใจ

ในการแกไขปญหาผลกระทบ

สงทชาวบานตองการเสนอตอโรงไฟฟาถานหน• กอนการสรางโรงไฟฟาแหงใหมทแมเมาะ เจาของ โครงการควรนำาชาวบานทไดรบผลกระทบออกจาก พนทเสยงภยกอน• กองทนรอบโรงไฟฟาตองแยกงบเยยวยาสำาหรบ ผไดรบผลกระทบจากการดำาเนนงานของโรงไฟฟา ทเกดขนแลวตามทเปนจรง มใชปลอยใหชาวบาน ตองทนทกขทรมาน โดยไมไดรบการเหลยวแลจาก เจาของโครงการ

6

โครงการกอสรางศนยสนบสนนการ ปฏบตงานสำารวจและผลตปโตรเลยมในอาวไทย อ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช

ศนยสนบสนนการปฏบตงานสำารวจและผลตปโตรเลยมแหงใหมไดถกวางแผนใหมการกอสราง ทบานบางสาร ต.กลาย อ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช

องคประกอบหลกของศนยสนบสนนฯ คอ ทาเทยบเรอเพอขนสงวสดอปกรณระหวางพนทปฏบตงานในทะเลกบพนทสนบสนนบนฝง กบอาคารศนยบนฝง แผนการนคาดวาจะเรมประมาณป พ.ศ. 2555 ใหแลวเสรจพรอมดำาเนนกจการประมาณป พ.ศ. 2556 โดยใชระยะเวลากอสรางประมาณ 18 เดอน

โครงการฯ นมทาเทยบเรอยาว 330 เมตร จดเปนโครงการทอาจมผลกระทบกระทบตอชมชนอยางรนแรงตามประกาศของกระทรวง ทรพยากรฯ ซง มาตรา 67 วรรค 2 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณา- จกรไทย พ.ศ. 2550 ไดระบวาโครงการดงกลาวจะตองทำาการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอมและสขภาพ หรอ อเอชไอเอ (EHIA)

ตงแตป 2550 เปนตนมา ทชาวชมชนทาศาลาไดทราบ ขาวการจดตงโครงการในพนทบานเกดของเขา กได มการขบเคลอนเพอตอตานมาโดยตลอดโดยใชวธการ เรยกรองสทธหลากหลายวธ เชน ไมเขารวมการประชม รบฟงความคดเหนในขบวนการอไอเอ (EIA)

และสอสารกบสาธารณะเกยวกบผลเสยทจะเกดขนกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนท ผานสอและชองทางตางๆ เชน เอกสารขอเทจจรง ...

ทงทขอมลในรายงานจากเจาของโครงการแตกตางกบ ขอเทจจรงทไดจากการศกษาวจยทไดจากซเอชไอเอ (CHIA)โดยเฉพาะผลกระทบทเกดขนกบประมงชายฝง

6กรณศกษา

2

ในชวงระหวางเดอนกมภาพนธ 2551 ถง ตลาคม 2552 ทางเจาของโครงการจงไดจดการประชมเพอกำาหนดขอบเขตการประเมนผลกระทบ แตชมชนปฏเสธทจะเขารวม

... การจดสมมนา เวทวชาการ เปนตน

ชาวชมชนทาศาลาตอตานโครงการน โดยไมใช อารมณ แตใชความรและขอเทจจรงเปนพนฐาน โดยอาศยขอมลทไดจากการศกษาวจยทเชอถอได อนเปนผลทไดมาจากกระบวนการซเอชไอเอ (CHIA) ทชมชน และนกวชาการอสระ รวมทงนกวชาการจาก สำานกงานสขภาพแหงชาต หรอ สช. รวมกนจดทำาขน

แตในทสดทาง คชก. ไมไดใชขอมลทไดจากกระบวนการ ซเอชไอเอ (CHIA) ทชมชนนำาเสนอเพอประกอบการพจารณาอนมตใหจดตงโครงการนในพนททาศาลา สงผลใหคชก. มมตเหนดวยกบรายงานอเอชไอเอ (EHIA) ของโครงการฯ เมอวนท 11 กนยายน 2555

7

โครงการกอสรางศนยสนบสนนการ ปฏบตงานสำารวจและผลตปโตรเลยมในอาวไทย อ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช มกระบวนก�รใชสทธของ

ช�วบ�น แตละวธอย�งไร (มสวนรวมอยางไร)

• ชาวชมชนทาศาลาไดรวมกลมกนเพอการเรยนรและตอสรวมกนโดยใชความร และขอเทจจรงทไดจากการศกษาวจยเปนพนฐาน ไมใชอารมณ

• ชาวชมชนทาศาลาไดกำาหนดนยามของตวเองวา “เราคอผผลตอาหารและพนททงหมดนมไวเพอผลตอาหารใหกบเพอนมนษยทงโลก” ไมใชพนทเพอจดตงโครงการอตสาหกรรม ในการสอสารกบสาธารณะ

• ชาวชมชนทาศาลาบางสวนไดแสดงเจตนารมณในการคดคานการจดตงโครงการนในพนท ดวยการไมเขารวมเวทรบฟงความคดเหนตอรางกำาหนดขอบเขตและแนวทางการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอม และสขภาพ หรอ อเอชไอเอ (EHIA) ทเจาของโครงการจดขน

• ชาวชมชนทาศาลาไดเขาไปมสวนรวมในกระบวนการอไอเอ (EIA) ในอกรปแบบหนงทเรยกวา การประเมนผลกระทบสขภาพระดบชมชน หรอซเอชไอเอ (CHIA) ซงสอดคลองกบความเปนจรงของชมชน อกทง แสดงใหเหนถงศกยภาพของพนทจนถงทศทางการพฒนาระดบพนทภายใตศกยภาพทมอย

• ชาวชมชนทาศาลาไดสอสารกบสาธารณะ ผานรปแบบตางๆ อาท

แตละวธผลออกม�มคว�มสำ�เรจ/ลมเหลว (อยางไร เพยงใด)

มตวชวยสคว�มสำ�เรจนอย�งไร

• ชาวบาน ยนยนตอสพทกษสทธของตนเอง• กลมนกวชาการ มบทบาทสำาคญอยางยง

สำาหรบการทำาความเขาใจกบกระบวนการจดทำารายงานอไอเอ (EIA) โดยเฉพาะกระบวนการวเคราะหรายงาน อไอเอ (EIA) ทมความซบซอนทงทางดานกระบวนการและเนอหา โดยการชวยวเคราะหเพอใหประชาชนในพนทมความเขาใจ และ นำาไปสการตงคำาถามทกทวงความไมชอบธรรมของ คชก. นกวชาการจงเปนกลมคนสำาคญทชวยใหชมชนทาศาลาเขาใจเรองอไอเอ (EIA) นอกจากนยงไดชวยชาวบานใหไดเรยนรกระบวนการจดทำาซเอชไอเอ (CHIA) เพอใชเปรยบเทยบกบอไอเอ (EIA)ทจดทำาโดยบรษททปรกษาโครงการ

• หนวยงานของรฐ อยางสำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต หรอ สช. ไดมบทบาทสำาคญในการสนบสนนความรทางวชาการ และการจดเวทวชาการเชงปฏบตการทำาใหแกนนำาและชาวชมชนทาศาลาไมเพยงแตมความรความเขาใจในทางทฤษฏ หากแตสามารถนำาความรทไดไปลงมอปฏบตจรงได

7

รายงานดงกลาวไดนำาไปแสดงในทสาธารณะเพอแสดงใหเหนถงความบกพรองของรายงานอไอเอ (EIA) ตลอดจนนำาไปสการกำาหนดทศทางการพฒนาพนท และใชขอมลทไดจาก การเรยนรและศกษาวจยรวมกนผานกระบวนการ ซเอชไอเอ (CHIA) ในการขบเคลอนเพอคดคานการจดตงโครงการบนพนฐานของการนำาเสนอขอเทจจรง โดยไมใชอารมณมาเกยวของทำาใหขอมลทนำาเสนอตอสาธารณะมความนาเชอถอ

• การสอสารกบสาธารณะดวยเทคนคทหลากหลาย เชน ปาย โซเชยวเนตเวอรก จดสมมนา/ เวทวชาการ และการเผยแพรเอกสารขอเทจจรง

ผล : ทำาใหสาธารณะไดรบทราบขอมลทเปนจรงเกยวกบสถานการณในปจจบน รวมถงปญหาขอบกพรองตางๆ ทเกยวของ ทำาใหเกดแนวรวมของผทสนบสนนชาวชมชนทาศาลา อาท การใชโซเชยลเนตเวอรกมผเขามาเปนแฟนเพจประมาณ 400 – 500 คน

o จดเวทวชาการเพอนำาเสนอขอเทจจรงทไดจากกระบวนการประเมนผลกระทบสขภาพระดบชมชมตอสาธารณะ เชน เวทวชาการ ณ มหาวทยาลยวลยลกษณ โดยเชญผแทนจากคณะกรรมการพฒนาระบบและกลไกการประเมนผลกระทบดานสขภาพ สำานกงานนโยบายและแผนกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) กรมเจาทา สำานกงานประมงจงหวด ชมชน และอกหลายภาคสวนเขารวมเวท

o จดทำาเอกสารทชอวา กอน“กลาย”เปนอน‘โหมเราขอกำาหนดอนาคตตนเอง’จากทองทะเลสผนแผนดน:จากคนหาปลาสคนกนปลาทงโลก เพอบอกแกสาธารณะวา ชาวทาศาลาทำาการขบเคลอนอยางสงบเพอตอสกบภยคกคามจากอตสาหกรรมและเพอรกษาพนทไวเปนแหลงอาหารของมนษยทงโลก

• การรวมกลม ผล: ทำาใหชาวชมชนทาศาลามกำาลงทเขมแขงเพอ

การตอสคดคานกบภยคกคามทางอตสหกรรม โดยใชขอมล ความร ขอเทจจรงเปนเครองมอ ไมใชอารมณ

• การกำาหนดนยามของตวเองวา“เราคอผผลตอาหารและพนททงหมดน มไวเพอผลตอาหารใหกบเพอนมนษยทงโลก”

ผล : ทำาใหชมชนมจดยนทชดเจนรวมกน มกำาลงใจทจะตอสเพอถนทอยของตน เพอการกำาหนดอนาคตของชมชนเอง

• การไมเขารวมเวทรบฟงความคดเหนฯททางเจาของโครงการจดขน

ผล : เปนการแสดงใหผประกอบการทราบวามผไมเหนดวยกบการจดตงโครงการในพนท เปนวธการขบเคลอนการคดคานดวยความสงบ อยางไรกดการไมเขารวมเวทฯกไมไดผลเทาทควร เนองจากทางเจาของโครงการไดใชวธสำารวจโดยใชแบบสอบถามแทนเพอใหไดความคดเหนของประชาชนในพนทแทนการรบฟงความคดเหนโดยตรงจากชาวชมชนผานการประชมซงเปนหนงในขอกำาหนดของกระบวนการทำา อเอชไอเอ (EHIA)

• การเขารวมในกระบวนการซเอชไอเอ (CHIA) ผล : ทำาใหเกดการเรยนรของชมชน และมประโยชน

ตอการสรางการมสวนรวมตดสนใจเลอกการพฒนาทเออตอสขภาวะของชมชน และสรางการมสวนรวมกำาหนดอนาคตของชมชน ไมตองไลตามเกมหรอขนตอนของกระบวนการอไอเอ (EIA) เพราะขนตอนเหลานไมมพนทใหชมชนตดสนใจ สงทชมชนทาศาลาทำาคอการจดทำา ศกยภาพพนทเพอแสดงใหสาธารณะเหนวารายงานอไอเอ (EIA) ทจดทำาโดยบรษททปรกษามความบกพรองอยางไร

จากการดำาเนนกจกรรมตางๆดงทกลาวไปแลวขางตนสงผลใหทางเจาของโครงการประกาศระงบการจดตงโครงการในพนทในทสดถงแมวาทางคชก.ไดมมตอนมตอเอชไอเอ(EHIA)ของโครงการนไปแลว

8

ถงแมโครงการนจะมการจดทำาการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอม และสขภาพ ถกตองตามกฎหมาย และกฎระเบยบททางราชการกำาหนดไว หากแตจากการวเคราะหขอมลพบวา

การเขารวมกระบวนการอไอเอ (EIA) ไมไดมผลการเปลยนแปลงแตอยางไร ความเหนทไดจากการรบฟงความคดเหนของประชาชนถกบนทกไวในรายงาน

เทานน ไมไดถก (ทงเจาของโครงการ และ คชก ผพจารณาอนมตโครงการ) นำามาใชเปนขอมลรวมในการพจารณาความเหมาะสมของการจดตงโครงการแตอยางไร ดงจะเหนไดจากการทประชาชน/ชมชนไมไดอยในขนตอนของการตดสนใจแมแตขนตอนเดยว

ซเอชไอเอ (CHIA) ไมไดถกนำาไปใชประกอบการพจารณาของหนวยงาน อนมตอนญาต

ถงแม ซเอชไอเอ (CHIA) จะเปน การประเมนผลกระทบทางสขภาพรปแบบหนงจากสแบบตามประกาศของคณะกรรมการสขภาพแหงชาต อกทงเปนกระบวนการทมการใชขอมลทไดจากพนทจรงๆ ไมใชการอปโหลกขอมลแตอยางใดเพราะชมชนเปนผจดหาจดทำาขอมลเองตามขนตอนทถกตองตามหลกวชาการโดยมนกวชาการผเชยวชาญคอยเปนพเลยง ขอมลทไดจงมความนาเชอถอทางวชาการ หากแตหนวยงานทเกยวของกบการอนมตอนญาตไมไดนำาไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาออกใบอนญาตจดตงโครงการ

อไอเอ (EIA) เพยงเปนเครองมอของการอนมตโครงการ กฎหมายอไอเอ (EIA) คอบทสะทอนของการไมมทศทางการพฒนาของประเทศ

และกลบกลายเปนเครองมอของนกวชาการทตองการใชวชาชพทำามาหากนจนเกนพอดและไรความรบผดชอบ หากเราพจารณากนแบบเปนธรรมโครงการอตสาหกรรมหนกทผานการอนมตรายงานอไอเอ (EIA) เมอเกดขนจรงลวนแตทำาลายทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและฐานทางสงคมซงสามารถเหนตวอยางทมอยจรงทวประเทศ รายงานอไอเอ (EIA) ทจดทำาขนจงมไดมนยยะสำาคญสำาหรบการรกษาสงแวดลอมแตอยางใด กลบกลายเปนเพยงเครองมอของการสรางความชอบธรรมใหกบฝายอตสาหกรรม

ประเดนนมไดหมายถงอไอเอ (EIA) ไมมประโยชนแตความบกพรองอยทกระบวนการและคนจดทำารายงานตางหาก จากบทเรยนในกรณนพบวากระบวนการจดทำารายงานดงกลาวของเจาของโครงการมขอบกพรองหลายประการซงพอจะสรปประเดนไดดงตอไปน

การกำาหนดขอบเขตพนทศกษาเพอประเมนผลกระทบของโครงการ ไมครอบคลมพนท และผไดรบผลกระทบทแทจรง

ขอบกพรองของการพจารณาตามหลกความพอเพยงของการกำาหนดพนทไดรบผลกระทบ ซงนอกจากการกำาหนดรศม 5 กโลเมตรทไมครอบคลมประชาชนผประกอบอาชพประมง ซงเปนผไดรบผลกระทบทสำาคญแลว การพจารณาขอบเขตของผลกระทบ ในรศม 5 กโลเมตร ยงมชองวาง เนองจากพจารณาขอบเขตพนทการศกษาผลกระทบของระบบนเวศทางทะเล คณภาพนำาทะเล และขอบเขตพนทผลกระทบตอการประมงเฉพาะพนทโครงการ พนทในระยะเพยง 500 เมตร ดานเหนอและใตของโครงการ และออกไปเพยง 3 กโลเมตรถงแนวปะการงเทยม และเฉพาะพนทบรเวณททงตะกอนทอยหางจากชายฝงประมาณ 10 กโลเมตรเพยงเทานน ซงขอเทจจรงเมอการดำาเนนโครงการ จะสงผลกระทบตอระบบนเวศทางทะเล ผซงอาจไดรบผลกระทบ จงหมายถงผทไดรบประโยชน หรอใชประโยชนจากระบบนเวศทางทะเลในพนท ซงมไดจำากดอยเพยงรศม 5 กโลเมตรจากพนทโครงการเพยงเทานน การพจารณาเพอกำาหนดขอบเขตการศกษาผลกระทบของโครงการตองครอบคลมพนท หรอประชาชนทอาจไดรบผลกระทบจากโครงการทงหมด ดงน การพจารณาขอบเขตพนทเพอประเมนผลกระทบจงไมเพยงพอ ไมครอบคลมตอพนท กลมผประกอบอาชพประมง และอาชพทเกยวเนองจากการจบสตวนำา คณคาการใชประโยชนและคณคาระบบนเวศ สงผลใหการกำาหนดมาตรการเพอปองกนและแกไขผลกระทบนน ไมสามารถบรรลผลไดอยางแทจรง

การดำาเนนโครงการอาจกอใหเกดผลกระทบตอระบบนเวศเฉพาะของพนททเปนสาระสำาคญของการดำารงอยของชมชนประมง อนจะนำาไปสการลมสลายของชมชนประมง

เนองจากพนทอาวทาศาลามระบบนเวศเฉพาะ ซงมความอดมสมบรณ เปนแหลงทำาประมงทสำาคญของอาวไทย ผลผลตจากทรพยากรทางทะเลกอใหเกดมลคาทางเศรษฐกจจำานวนมากการดำาเนนโครงการกอใหเกดผลกระทบตอพนททำาการประมงในอาวทาศาลาอยางรนแรง ซงประเดนผลกระทบตอระบบนเวศเฉพาะของพนทดงกลาว เปนสาระสำาคญของการดำารงอยของวถชมชนประมงซงสบทอดมานานกวา 100 ป อนจะนำาไปสการลมสลายของชมชนประมง และอาชพตอเนองจากการประมง ซงเปนผล กระทบทไมอาจเยยวยาได

เลอกพนทตงโครงการ ขาดการมสวนรวมของประชาชนในพนท

โครงการนแมวาจะเปนโครงการพฒนาของเอกชน แตเปนการพฒนาโดยใชพนททงบนฝง และมการใชพนทกอสรางในทะเล ซงเปนสาธารณสมบตของแผนดนทประชาชนใชรวมกน แตในขนตอนของการเลอกทตงโครงการ ขาดการมสวนรวมของประชาชนในพนท ดงนน การเสนอโครงการเขาสการพจารณา โดยทโครงการมการใชประโยชนพนทอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน และขาดการมสวนรวม ซงหนวยงานทรบผดชอบ มไดมการตรวจสอบ วเคราะหประเมนผลเสยของการขาดการมสวนรวมในขนตอนน จงเปนการปฏบตงานทไมคมครองสทธของประชาชนในการไดรบขอมลขาวสารกอนการดำาเนนโครงการศกษาวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมและสขภาพ และไมเปนการปฏบตราชการเพอใหเกดประโยชนสขของประชาชน ตามหลกเกณฑ และวธการบรหารกจการบานเมองทด

การพจารณาของคณะกรรมการผชำานาญการ มขอบกพรองในหลกการความสมบรณครอบคลมของการระบผลกระทบของโครงการ

ขอบกพรองในหลกการความสมบรณครอบคลมของการระบผลกระทบของโครง-การ ไมนำาไปสการพจารณาการประเมนผลกระทบทสมบรณและเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยง ขาดการพจารณาผลกระทบในดานคณคาการใชประโยชนพนท ผลกระทบทางสงคม และสขภาวะในดานปญญา คอ ขาดการพจารณาความเปนระบบนเวศเฉพาะทมคณคาตอการดำารงชวต ไดแก ระบบพนทดอนใตทะเล ทเปนทอยของสตวทะเลทหลากหลายตามฤดกาล และเปนททำากนของชมชนประมงชายฝง การลมสลายของวถประมงชายฝง และผลกระทบตอเนองตอเครอขายเศรษฐกจชมชนทดำาเนนธรกจเกยวเนองกบการประมง การลมสลายของภมปญญาทสบทอดมาดวยการประกอบอาชพประมงชายฝง และวถประมงชายฝงทถอวา ทะเล คอชวต

การเกบขอมลจากกลมเปาหมายเอนเอยงในกลมสนบสนนแตละเลยประชาชนในพนท

การสำารวจและรบฟงความคดเหนของผประกอบการ ใชการศกษาในเชงปรมาณ โดยการศกษาขอมลสถตจากขอมลทตยภม การสำารวจภาคสนาม การสำารวจความคดเหนของประชาชนโดยใชแบบสอบถาม จากผทเกยวของ เชน หนวยงานราชการในจงหวด องคการบรหารสวนตำาบล ผนำาชมชน ในตำาบลกลาย และตำาบลสระแกว การสมภาษณเชงลก จากผมสวนไดเสย และหนวยงานทเกยวของ ไมวาจะเปน สำานกงานสาธารณสขจงหวดนครศรธรรมราช สำานกงานประมงจงหวด สำานกงานประมงอำาเภอ

องคการบรหารสวนตำาบลกลาย องคการบรหารสวนตำาบลสระแกว โรงพยาบาลทาศาลา ผประกอบการรสอรท สำานกศลปากรท 4 และผประกอบการรสอรท โดยในสวนนไมไดมการสมภาษณจากชมชน หรอผนำา ซงสอดรบกบการทำามวลชนของเจาของโครงการทเนนผมอทธพลและองคกรตางๆเพอขอการสนบสนน

โครงการกอสรางศนยสนบสนนการปฏบตงานสำารวจ และ ผลตปโตรเลยมในอาวไทย อ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช

ปญห�และอปสรรคของกรณศนยสนบสนนก�รปฏบตง�นสำ�รวจและผลตปโตรเลยมในอ�วไทย อ.ท�ศ�ล�

8

9

โครงการบอบำาบดนำาเสยคลองดาน อ.บางบอ จงหวดสมทรปราการ

9กรณศกษา

3

ระบบบำาบดนำาเสยทงสองแหงจะใชระบบบำาบดแบบบอเตมอากาศ ใชระยะเวลากอสราง 7 ป ตงแตป 2538 ถง 2544 ใชงบประมาณ 13,612 ลานบาท โดยกรมควบคมมลพษ กระทรวง วทยาศาสตร เทคโนโลยและสง แ วด ล อม เป นผ ร บ ผ ด ชอบโครงการ

การรวมแรงรวมใจกนตอส เพอคดคานการสรางบอบำาบดนำาเสยคลองดานไดเรมขนในป 2541ดวยเหตผลทวาคลองดานเปนพนทสเขยวชาวบานมอาชพทำาประมงและเกษตรกรรม อยหางจากแหลงโรงงานอตสาหกรรมททำานำาเสยถง 20 กโลเมตร

พวกเราไมเคยกอมลพษ แตทำาไมกลบตองมาเผชญกบผลกระทบสงแวดลอมจากโครงการฯ

ในป 2538 คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบในโครงการจดการนำาเสยเขตควบคมมลพษ จงหวดสมทรปราการ โดยมเปาหมายทจะสรางระบบบำาบดนำาเสย เพอรองรบนำาเสย จากบานเรอนและโรงงานอตสาหกรรมของจงหวดสมทรปราการไปจนถง 20 ปขางหนา

ป 2541 ชาวคลองดานไดทราบวา บานเกด ของตนกลายเปนสถานทกอสรางโครงการ บำาบดนำาเสยของจงหวด ทงทคลองดานเปน พนททไมเคยมปญหานำาเสย และไมมโรงงาน อตสาหกรรม

ทำาไมรฐบาลมาเลอกคลองดานเปนแหลงรองรบนำาเสย?

มนขดกบหลกการ “ใครเปนผกอมลพษ ผนนตองเปนคนจาย”

ไมใชหรอ?

กลนเหมนตองมแนๆ

ปญหาจากนำาเสยทปลอยลงทะเลดวย!

ไมมการชแจงใหชาวบานในพนทร เกยวกบโครงการ

ไมมการจดทำาประชาพจารณรบฟงความคดเหนของ

ประชาชนในพนทกอนการอนมตจดตงโครงการ

ไมไดจดการศกษาผลกระทบเบองตน หรอ ไอออ (IEE)

ตลอดระยะเวลา 3-4 ปของการตอสคดคานการสรางบอ บำาบดนำาเสยของชาวบานคลองดาน บรษทผรบเหมากเดนหนากอสรางระบบรวบรวมทอนำาเสยและตวบอ บำาบดนำาเสยตอไปจนเสรจไปแลวกวา 90 เปอรเซนต

ไมไดทำาการศกษาและจดทำารายงานอไอเอ ตามทกฏหมายกำาหนด

การทำาสญญากเออประโยชนใหแกบรษทรบเหมา ทำาใหรฐตองเสยเงนเพมจาก 13,612 ลานบาท เปน 23,701 ลานบาท

ขาดการตรวจสอบราคาซอขายทดนทสงเกนความจรงถง 1,065 ลานบาท

ไมตรวจสอบความเหมาะสมของสถานทตงระบบบำาบด การไหลของกระแสนำาในอาว

ไมตรวจสอบวาระบบบำาบดนมความปลอดภยตอสงแวดลอมเพยงพอหรอไม

ไมมการจดการเรองคณภาพ นำา, กลน และการกำาจดตะกอนขนสดทาย

ไมมการคำ านวณคาใชจ าย ในการดำาเนนการ เชน คาไฟฟา คาซอมบำารง

ไมมการวางแผนการบรหารจดการเดนระบบวาอยในความรบผดชอบของใคร

ขาดการตรวจสอบทดนทซอขายวามครบตามจำานวนหรอไม กอนการรบโอนกรรมสทธ

ไมคำานวณการสญเสยทางเศรษฐกจ แหลงอาหาร และ ความอดมสมบรณของทองถน

10

• ศกษาสทธและกฎหมายทเกยวของและวธการเรยกรองสทธ

• กลมแกนนำาไดทำาการศกษาถงสทธของประชาชน และตวบทกฎหมายทเกยวของ รวมถงวธการเรยกรองสทธเมอถกละเมด

• ใชสทธในการเขาถงขอมลขาวสารของราชการในการศกษาหาขอมลเชงลกเพอจดทำาเอกสารคดคาน

แกนนำาของกลมชาวคลองดานไดพยายามสบหาขาวสารขอมลเกยวกบการกอสรางโครงการจากหนวยงานราชการทเกยวของ ทงในระดบอำาเภอ และจงหวด

• จดทำาหนงสอรองเรยน/ รองทกขไปยงหนวยงานราชการทเกยวของ

แกนนำาชาวบานไดทำาการรวบรวมรายชอชาวบาน กวา 3,000 คน ทำาจดหมายรองเรยนถงกระทรวงวทยา-ศาสตรและสงแวดลอม เพอคดคานการกอสรางบอบำาบด นำาเสยคลองดาน

• ยนหนงสอรองทกขตอผนำาของแตละองคกรทเกยวของ

แกนนำาและชาวบานคลองดานไดยนเรองรองทกขถงผทเกยวของสวนตางๆ เรมตงแตเมอวนท 23 มนาคม 2542 ชาวคลองดานกวา 1,500 คนไดพรอมใจกนเดนทาง มายนหนงสอตอนายกรฐมนตรในสมยนน ตามมาดวยการยนเรองรองทกขตอรฐมนตรวาการกระทรวงวทยา-ศาสตรฯ ผวาราชการจงหวดสมทรปราการ กรรมาธการ เกษตรของวฒสภา กรมประมง สภาทนายความ ธนาคารเอดบ เพอบอกเลาถงปญหาทเกดขน

• เรยกรองสทธโดยการชมนมประทวงเมอปลายเดอนธนวาคม 2543 มการชมนมเรยก

รองทงในพนทสำาหรบกอสรางโครงการและการเดนทางเขามากรงเทพฯ เพอเรยกรองใหมการระงบการกอสรางจนกวาจะทราบผลการศกษาดานผลกระทบสงแวดลอม และใหมการสอบสวนการทจรตในโครงการ

• ทำาการศกษาเชงลก แกนนำาชาวบานและนกวชาการอสระไดทำาการ

ศกษาเชงลกถงความไมเหมาะสมของโครงการกอสรางบอบำาบดนำาเสยคลองดาน ภายใตหวขอ “การศกษาวจยเชงสบสวนสอบสวน โครงการบอบำาบดนำาเสยคลองดาน: คอรรปชนเชงนโยบายโดยไดรบการสนบสนนจากกองทนสอประชาสงคมตานคอรรปชน

มกระบวนก�รใชสทธของช�วบ�นแตละวธอย�งไร (มสวนรวมอยางไร)

โครงการบอบำาบดนำาเสยคลองดาน อ.บางบอ จงหวดสมทรปราการ

10

• ศกษาสทธและกฎหมายทเกยวของและวธการเรยกรองสทธ

ผล : ไดใชขอมลเหลานในการจดทำาหนงสอรองเรยน รวมถงเอกสารคดคานการกอสรางโครงการ นอกจากนยงทำาใหแกนนำาและชาวบานไดรบทราบถงสทธของตนตามทกฎหมายกำาหนดและสามารถใชสทธของตนไดอยางถกตองในการรองเรยนถงความไมเหมาะสม ของโครงการนตอหนวยงานตางๆ ทเกยวของ อกทงไดรบรและเขาใจวธการเรยกรองสทธทำาใหสามารถเลอกใชการเรยกรองสทธในแตละวธไดอยางเหมาะสมกบสถานการณ นอกจากนยงไดใชความรทางกฎหมายเปนเหตผลในการรองเรยนตอกระทรวงวทยาศาสตรและสงแวดลอม ในการคดคานการกอสรางโครงการน โดยใหเหตผลวาหนวยงานทรบผดชอบโครงการนไดละเมดสทธของชาวบานเนองจากไมไดมการแจงใหชาวบานในพนททราบกอนลวงหนาเกยวกบการกอสรางโครงการกอนทจะมการอนมตใหจดตงโครงการ อกทงโครงการนจะสงผลกระทบตอสงแวดลอม ทงระบบนเวศและการดำารงชพของชาวคลองดาน

• ใชสทธในการเขาถงขอมลขาวสารของราชการในการศกษาหาขอมลเชงลกเพอจดทำาเอกสารคดคาน

ผล : วธการนไมประสบความสำาเรจ ถงแมแกนนำาของกลมชาวคลองดานไดพยายามสบหาขาวสารขอมลเกยวกบการกอสรางโครงการจากหนวยงานราชการท

แตละวธผลออกม�มคว�มสำ�เรจ/ลมเหลว(อยางไร เพยงใด)

เกยวของ ทงในระดบอำาเภอ และจงหวด แตคำาตอบทไดจากเจาหนาทคอใหไปสอบถามขอมลจากเจาของโครงการเอง

• จดทำาหนงสอรองเรยน/ รองทกขไปยงหนวยงานราชการทเกยวของ

ผล : หนวยงานทเกยวของไดสงเจาหนาทมาทำาการชแจงขอสงสยกบตวแทนชาวบาน หากแตไมไดรบคำาตอบ ทชดเจนจากเจาหนาทของรฐในประเดนทชาวบานสงสย

• ยนหนงสอรองทกขตอผนำาของแตละองคกรทเกยวของ

ผล : หลงจากทชาวบานคลองดานไดพยายามยนหนงสอตอหลายหนวยงาน ทำาใหกรรมาธการชดตางๆ ในรฐสภาสงตวแทนมาตรวจสอบขอเทจจรง และไดรบขอสรปทสอดคลองกนกบขอมลทชาวบานไดระบในหนงสอรองเรยนทสงไปยงหนวยงานตางๆ วาโครงการบอบำาบดนำาเสยคลองดานสงผลเสยตอสภาพแวดลอมของตำาบลคลองดาน และยงไมมความโปรงใสในการดำาเนนงาน จงเหนสมควรใหระงบโครงการเพอตรวจสอบขอเทจจรงตอไป

ในดานเอดบ ในฐานะผสนบสนนเงนกในการลงทน ไดแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบขอเทจจรง ซงกไดขอสรปออกมาในทำานองเดยวกนวา โครงการนสงผลกระทบ ตอประชาชนผทประกอบอาชพประมงจากปญหานำาทะเลทมความเคมเจอจาง และจากสารโลหะหนก สงผลใหเอดบออกมายอมรบวาไดกระทำาผดอยางรายแรงในการอนมตเงนกใหแกโครงการน

อยางไรกดโครงการนกไมไดถกระงบแตอยางใด ดงจะเหนไดจากการทรฐบาลในขณะนนยงอนมตเงนคากอสรางทกงวดตามสญญา

1111

ปญห�และอปสรรคของกรณบอบำ�บดนำ�เสยคลองด�น

มตวชวยสคว�มสำ�เรจนอย�งไร• ความสามคค

ความสามคคและการชวยเหลอกนอยางเขมแขงของชาวบานคลองดาน ความรวมมอและการเหนปญหาทเกดขนรวมกนของชาวบาน

• แกนนำาชาวบานเขมแขงแกนนำาชาวบานเขมแขง แสวงหาความรและ

ทำาความเขาใจในเรองตางๆ ทเกยวของกบโครงการการจดการนำาเสย รวมถงสทธของประชาชน และการเรยกรองสทธ

• เขารวมเวทเครอขายแกนนำาชาวบานเขารวมเวทเครอขายภาคประชา

สงคม ในเวทนกวชาการ และเวทองคกรอสระ ทมการจดในแตละครง เพอผลกดนปญหาโครงการบอบำาบด นำาเสยนสสาธารณชน

• นกวชาการอสระมนกวชาการอสระเขามารวมในการศกษาวจยเชง

ลก เพอหาขอมลทเปนเหตเปนผลสำาหรบการตอส ทำาใหไดผลการวจยทนาเชอถอและเปนทยอมรบ

• สอมวลชนเสนอขาวการนำาเสนอขาวของสอมวลชนทำาใหสาธารณะได

ทราบถงปญหาทกำาลงเกดขนกบชาวบานทคลองดาน

• ปญหาการเขาถงขอมลของราชการ ทางหนวยงานทเกยวของไมไดจดหาขอมลไวให ประชาชนชนตามทระบใน พรบ. การเขาถง ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540

• ปญหาเจาหนาทของรฐไมร ไมเขาใจ เจาหนาทของรฐไมมความรความเขาใจทถกตอง เกยวกบขนตอนการปฏบตงานตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 สงผลใหบกพรองในการปฏบตหนาท และสงผลใหการใช สทธในการเขาถงขอมลขาวสารของชาวบานไมประสบความสำาเรจ

• ปญหาการทำาใหสาธารณชนยอมรบ ปญหาการทำาใหสาธารณชนยอมรบและรบทราบปญหาทเกดขนวาบอบำาบดนำาเสยนมนอยในทท ไมควรอย

• ปญหาการทจรตคอรรปชน ปญหาการทจรตคอรรปชนทเกดขนจากโครงการ กอสรางบอบำาบดนำาเสยน

• เรยกรองสทธโดย การชมนมประทวงผล : ไมประสบความสำาเรจในการเจรจาอยางสงบ

อกทงในการประทวงหลายตอหลายครงไดเกดการปะทะ กนระหวางเจาหนาทของโครงการและชาวบานทำาใหชาวบานไดรบบาดเจบหลายราย และนเปนเหตใหกลมผชมนมประทวงมแนวรวมเพมมากขนถงแมการชมนมประทวงไมประสบผลสำาเรจในการเจรจา หากแตการทนกขาวทงภายในและตางประเทศไดมการนำาเสนอขาวนออกไปทำาใหสาธารณะไดทราบถงสถานการณจรงทเกดขนในพนท ซงเปนการชวยสอสารปญหาทเกดขนกบชาวบานคลองดานใหสาธารณะรบรไดเปนอยางด

• ทำาการศกษาเชงลก ผล : ประสบผลสำาเรจโดยการหาขอมลจากการ

ศกษาในเชงลกไดนำาไปสการเปดโปงการทจรตของโครง การฯ มลคากวา 20,000 ลานบาท งานวจยชนนไดรบ การตพมพเผยแพรในวงกวางทางหนาหนงสอพมพหลายฉบบ ทำาใหคนทวไปรบรวาโครงการนมปญหาการทจรต ดานกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดตงคณะกรรมการขนตรวจสอบขอเทจจรงของโครงการฯ และเมอวนท 24 กมภาพนธ 2546 นายประพฒน ปญญาชาตรกษ รฐมนตรวาการฯ ไดแถลงการณถงผลการสอบสวน พบวามการทำาสญญาและการบรหารสญญาบางประการททำาใหเกดความเสยหายแกประเทศชาต จงไดสงใหบรษทคสญญาหยดดำาเนนการกอสราง โครงการบอบำาบดนำาเสยคลองดานนบแตนเปนตนไป และแตงตงกรรมการอกชดหนงขนมาสอบสวนเพอเอาตวผกระทำาผดมาลงโทษ

ในทสดเมอเดอนกมภาพนธ2546รฐบาลกประกาศยกเลกการสรางบอบำาบดนำาเสยคลองดานและตงกรรมการสอบสวนหาตวผกระทำาผดมาลงโทษ

ซากของโครงการบำาบดนำาเสยราคา 23,701 ลานบาททกอสรางแลวเสรจกวา 90% แตไมไดใชทำาอะไรเลย ภาพ : Google Earth

1212

โครงการโรงไฟฟาถานหน ขนาด 600 เมกะวตต ททาลาด ต.เขาหนซอน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชงเทรากรณศกษา

4การกอสรางโดยประชาชนไมรบทราบ ประชาชนเกรงผลกระทบตอเกษตรกรรม ประมาณการวานำาจะไมพอสำาหรบโรงไฟฟา

เพราะปจจบนขาดนำาทำาเกษตรอยแลว

มปญหาในการเขาถงขอมลอไอเอ (EIA) ฝาฟนอปสรรคดวยความรวมมอของเครอขายประชาชนทประสบปญหาคลายๆ กน

การรวมตวของเครอขายประชาชนทประสบปญหาคลายๆ กนและคดคานแผนพฒนากำาลงการผลตไฟฟาขนาดใหญ 4 โรง ไดแก โครงการโรงไฟฟากาซหนองแซง สระบร โครงการโรงไฟฟาถานหน ระยอง โครงการโรงไฟฟาบางคลา ฉะเชงเทราและโครงการโรงไฟฟาถานหนเขาหนซอน-ทาลาด ฉะเชงเทรา ทำาใหเกดเครอขายตดตามผลกระทบโรงไฟฟาถานหนตำาบลเขาหนซอน (คตฟ.)”

ยนหนงสอคดคานตอสมาชกวฒสภาและนายกรฐมนตร

รวบรวมรายชอผคดคานยนตอ สผ. คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตตามหลกสทธชมชนรฐธรรมนญมาตรา 67 และสถานฑตสหรฐอเมรกา เนองจากเปนโครงการรวมทนของบรษททมาจากสหรฐอเมรกา

เมอวนท 4 ตลาคม 2553 คตฟ. ไดยนหนงสอขอใช สทธตามมาตรา 11 พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 ตอเลขาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาต ขอให มการประเมนผลกระทบดานสขภาพจากโครงการดงกลาว

คชก.ไดมมตเหนดวยกบรายงานอไอเอ (EIA) ของโครงการ สะทอนใหเหนความพายแพของชาวชมชนทาลาดทรวมพลงกนขบเคลอนเพอคดคานโครงการน

อไอเอ (EIA) อยทไหน

1313

โครงการโรงไฟฟาถานหน ขนาด 600 เมกะวตต ททาลาด ต.เขาหนซอน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชงเทรา

• เรมใชสทธตามกฎหมายในการขอขอมลทางราชการ

หลงจากทชาวบานไดทราบขาววาจะมโครงการโรงไฟฟาถานหนเขามาในพนทแตไมทราบขอมลอนๆทเกยวของเลยจงไดเรมใชสทธในการขอขอมลทเกยวของจากทางราชการ เชน รายงานอไอเอ (EIA) ขอมลเกยวกบเจาของโครงการ เปนตน

• ใชสทธตามกฎหมายโดยการแสดงความไมเหนดวยกบการจดตงโครงการในพนท

ชาวบานและแกนนำาไดแสดงออกถงเจตนารมณทไมเหนดวยกบการจดตงโรงไฟฟาถานหนในพนทดวยการสอสารสสาธารณะผานเทคนคตางๆ มากมาย อาท ปาย ธง เสอ ผาโพกศรษะ การเดนรณรงคในพนท การรณรงคในโรงเรยนในพนทและการรวบรวมรายชอชาวบานทไมเหนดวย

• ใชสทธในการขอความชวยเหลอทางวชาการจากหนวยงานราชการ และนกวชาการอสระ

ชาวบานไดเหนความสำาคญของขอมลขาวสาร และตระหนกดวายงขาดความรความเขาใจเกยวกบ ปญหาและสถานการณทตนกำาลงเผชญอย จงไดขอความชวยเหลอจาก สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สข.) มลนธนโยบายสขภาวะ และโครงการนตธรรมสงแวดลอม

• ใชสทธตาม มาตรา 11 พระราชบญญต สขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550

หลงจากท คชก. ไดมมตเหนชอบกบ อไอเอ ของผประกอบการ ชาวบานไดขอความสนบสนนทางวชาการจาก สช. โดย ไดขอให สช. เขาชวยสนบสนนนกวชาการในการทำาการประเมนผลกระทบดานสขภาพโดยชมชน เพอจดเตรยมขอมลใหมความนาเชอถอ ซงจะชวยใหชาวบานผไดรบผลกระทบเขาไปมสวนรวมใหความคดเหนในกระบวนการทำา อเอชไอเอ ของทางบรษททปรกษาไดอยางมความหมาย ทงในขนตอนของการประเมนผลกระทบและขนตอนของการทำาการทบทวนรางรายงานโดยสาธารณะ (public review) ในการจดทำาการประเมนผลกระทบดานสขภาพโดยชมชนเขาไปมสวนรวมในการประเมนผลกระทบทางสขภาพของชมชน หรอ ซเอชไอเอ

• ใชสทธตามกฎหมายในการประทวง หลงจากท คตฟ. ไดยนหนงสอเพอขอใชสทธตาม

มาตรา 11 พรบ. สขภาพแหงชาต ระหวางทรอคำาตอบจาก สช. ชาวชมชนลมนำาคลองทาลาดไดทำาการประทวงปดถนนเพอเรยกรองใหหนวยงานและผทเกยวของออกมาฟงขอเรยกรองของประชาชน

• ใชสทธตามกฎหมายในการยนฟองศาลปกครอง และยนถวายฎกา

ชาวบานบางสวนไดทำาการการยนฟองศาลปกครอง และยนถวายฎกา โดยไดรบความชวยเหลอสนบสนนจากสมาคมตอตานสภาวะโลกรอน

มกระบวนก�รใชสทธของช�วบ�นแตละวธอย�งไร (มสวนรวมอยางไร)

แตละวธผลออกม�มคว�มสำ�เรจ/ลมเหลวอย�งไร เพยงใด

มตวชวยสคว�มสำ�เรจนอย�งไร• ชาวลมนำาคลองทาลาดและแกนนำา

แกนนำาและชาวบานชมชนลมนำาทาลาดมความกระตอรอรน ใฝหาความร มการรวมพลงตอสรวมกนอยางเขมแขง สไมถอยไมวาจะเจออปสรรคใดๆ เพอรกษาบานเกดเรอนตายของตนใหคงอยในสภาพ แวดลอมทด

• องคกรภาคประชาสงคมทางดานสงแวดลอม องคกรภาคประชาสงคมหลายหนวยงานไดแสดง

บทบาทของตนในการรบผดชอบของตนตอสงคม โดยไมนงดดายไดยนมอเขามาชวยทงการใหความรความเขาใจในทางวชาการในเรองตางๆ ทชาวบานตองการทงภาคทฤษฎ และภาคปฏบต ไมวาจะเปน เครอขายวางแผนผงเมองเพอสงคม โครงการนตธรรมสงแวดลอม มลนธนโยบายสขภาวะ

• นกวชาการจากหนวยงานราชการคณะกรรมการพฒนาระบบและกลไล

การประเมนผลกระทบดานสขภาพ สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต ไดสนบสนนทางดานวชาการในการจดทำาการประเมนผลกระทบดานสขภาพโดยชมชน รวมถงรวมกบชาวชมชนลมนำาทาลาด นกวชาการอสระ จดการประชมเวทวชาการเพอเสนอขอเทจจรงทไดจากการศกษาผานกระบวนการจดทำา ซเอชไอเอ (CHIA) อกทงเปนตวแทนชาวลมนำาทาลาดเขาชแจง ตอ คชก. ในวนทมการประชมเพอลงมตพจารณารายงานอเอชไอเอ (EHIA) ของโครงการน

• เรมใชสทธตามกฎหมายในการขอขอมลทางราชการ

ผล : การขอขอมลจากทางราชการไมประสบความสำาเรจ ชาวบานและแกนนำาไมไดรบขอมลทตองการจากหนวยงานรฐผรบผดชอบ ทำาใหชาวบานและแกนนำาใชความเชอมโยงกบนกเคลอนไหวทางสงคมในพนทอนทมประสบการณในลกษณะเดยวกนเปนแหลงขอมล เชน กลมของคณสทธ อชฌาศย จ. ระยอง

• ใชสทธตามกฎหมายโดยการแสดงความไมเหนดวยกบการจดตงโครงการ การรวบรวมรายชอผคดคาน

ผล : การสอสารกบสาธารณะดวยเทคนคทหลากหลายแตกตางกน ไดผลด ทำาใหสาธารณะ ไดทราบถง ปญหาและสถานการณทชาวบานกำาลงเผชญในพนท ดงจะเหนไดจากขาวสารทสอมวลชนนำาเสนอออกไป รวมถงการทมผเขารวมสนบสนนการคดคานโครงการนเพมขนจากไมกสบคนในตอนแรกมาเปนหลกพน

: การรวบรวมรายชอผทไมเหนดวยกบการจดตงโครงการ สามารถรวบรวมรายชอ ได 3,000 รายชอ และไดนำาไปยนตอนายกรฐมนตร สำานกนโยบายและแผนฯ (สผ.) คณะกรรมการสทธมนษยชน ผวาราชการจงหวด สำานกงานนโยบายและแผนพลงงานแหงชาต สถานเอกอครราชฑตสหรฐอเมรกาประจำาประเทศไทย ผอำานวยการโรงเรยนในพนท

อยางไรกดการดำาเนนการเหลานไมประสบผลสำาเรจดงจะเหนไดจากคณะกรรมการชำานาญการ หรอ คชก. ไดมมตเหนชอบกบรายงานอไอเอ (EIA) ของโครงการน เมอ กนยายน 2552

• ใชสทธในการขอความชวยเหลอทางวชาการจากหนวยงานราชการ และนกวชาการอสระ

ผล : ชาวบานไดรบการสนบสนนความรทางวชาการตามทไดขอไปตอหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ กลาวคอ สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาตไดเขามาใหความรในการจดทำา ซเอชไอเอ (CHIA) มลนธนโยบายสขภาวะไดเขามาชวยใหความรเรองผลกระทบและขนตอนการสรางโรงไฟฟา รวมถงการทำาเสวนา จบประเดนเพอการประเมนผลกระทบทางดานสขภาพ ทางโครงการนตธรรมสงแวดลอมไดเขามาใหความรเรองสทธ เรองกฎหมาย รวมถงเรองเกยวกบมลพษจากโรงไฟฟา

• ใชสทธสทธตาม มาตรา 11 พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550

ผล : ทาง สช. ไดมมตเหนดวยกบการจดทำา ซเอช-ไอเอ (CHIA) ซงสอดคลองกบความตองการของผรองขอใชสทธ เมอ 3 ธนวาคม 2553 เพอเปนการเตรยมความพรอม ดานขอมล หลกฐาน ผลกระทบตอสขภาพชมชนในการเขาไปมสวนรวมเสนอความเหนในกระบวนการ อเอชไอเอ (EHIA) ไดอยางมประสทธภาพ

• การชมนมเรยกรองสทธ ผล : ผทเกยวของไดสงผแทนมารบหนงสอจาก

ชาวบาน

• ใชสทธตามกฎหมายในการยนฟอง ศาลปกครอง และยนถวายฎกา

ผล : เรองยงอยระหวางดำาเนนการ

14

3. ประชาชนใกลเคยงทไดรบผลกระทบ จากโครงการ 4. ผสนใจโครงการ5. องคกรปกครองสวนทองถน6. องคกรพฒนา เอกชน และองคกร ภาคประชาสงคม7. นกวชาการ โดยเฉพาะจากองคกร วชาชพเฉพาะทเกยวของ8. เจาของโครงการ ทงทเปนหนวยงาน ของรฐและเอกชน ผดำาเนนโครงการ ไดแก สำานกงานนโยบายและแผน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, บรษททปรกษา/สถาบนการศกษา, องคกรปกครองสวนทองถน, ประชาชน, และชมชน10. ผพจารณาโครงการ ไดแก หนวยงาน เจาของพนท,หนวยงานอนมต/อนญาต, คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

กลนกรองโครงการ2

หมายความวา เปนกระบวนการเพอตดสน ใจวา โครงการทเสนอนนจำาเปนตองทำา รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวด-ลอมหรอไม การกลนกรองจะเกยวของกบการใชวจารณญาณพจารณาวาผลกระทบจากโครงการทมตอสงแวดลอมนนอยในระดบมนยสำาคญหรอไม

ภาค 2

ศพททควรร

ไอออ (IEE, Initial Environmental Examination)2 หมายถง รายงานผลกระทบสงแวดลอมเบองตน เปนการตรวจสอบเบองตนถงผลกระทบสงแวดลอมทอาจเกดขนจากโครงการทเสนอ มกใชขอมลเบองตนทมอยหรอขอมลทสามารถหาไดทนท ไอออ เปนการศกษาเพอใหทราบวาจะตองทำา อไอเอ (EIA) ตอหรอไม

อไอเอ (EIA, Environmen-tal Impact Assessment)2 หมายถง การประเมนผลกระทบ ทางสงแวดลอม

อนญาต1 หมายความวา ก. ยนยอม, ยอมให, ตกลง

นตบคคล1 หมายความวา น. กลมบคคล องคกร หรอทรพยสนทจดสรรไวเปนกองทน เพอดำาเนนกจการอนใดอนหนง ซงกฎหมายบญญตใหเปนบคคล อกประเภทหนงทมใชบคคลธรรมดา นตบคคลจะมขนไดกแตดวยอาศยอำานาจแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยหรอกฎหมายอน นตบคคลยอมมสทธและหนาท ตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยหรอกฎหมายอน ภายในกรอบแหงอำานาจหนาทหรอวตถประสงคดงไดบญญตหรอกำาหนดไวในกฎหมายขอบงคบหรอตราสารจดตง นอกจากนน นตบคคลยอมมสทธและหนาทเชนเดยวกบบคคลธรรมดา เวนแตสทธและหนาทซงโดยสภาพจะพงมพงเปนไดเฉพาะแกบคคลธรรมดา

เทานน เชน กระทรวงทบวง กรม องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนตำาบล กรงเทพมหานคร เมองพทยา บรษทจำากด สมาคม

มลนธ.

ทปรกษา1 หมายความวา น. ผมหนาทใหคำาแนะนำา

การมสวนรวมของประชาชนในการประเมนผลกระทบสงแวดลอม (Public participation in EIA)2 หมายถง การทประชาชน ทอาจไดรบผลกระทบจากโครงการหนงๆ องคกรพฒนาเอกชน และหนวยงานตางๆ รวมทงผสนใจ ไดมโอกาสรบรขอมลขาวสาร สามารถเขารวมแสดงความคดเหน นำาเสนอขอมล หรอโตแยง ตลอดจนรวมแลกเปลยนความเหน ซงจดวาตองมสวนรวม ในทกๆกระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

ทมา : 1 พจนานกรมไทย ราชบณฑตยสถาน, 2542 2 สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2556

การมสวนรวม ของประชาชน 2

หมายความวา เปนกระบวนการทรวบ-รวมเอาความหวงกงวล ความตองการและคานยมตางๆ ของสาธารณชนไวอยในกระบวนการตดสนใจของรฐและเอกชน เปนการสอสารสองทาง และเปนการมปฏสมพนธทมเปาหมายเพอการตดสนใจทดกวาและทไดรบการสนบสนนจากสาธารณชน

ขอกำาหนดผวาจาง หรอ ทโออาร (TOR, Term Of reference)2 หมายถง รายการละเอยดทผวาจางมความประสงคจะใหผรบจางทำาอะไรบาง โดยการบอกขอบเขตของงานใหชดเจน ระยะเวลาทตองการ คณสมบตของผรบจาง ท ผวาจางตองการ ใหทำางานตามขอบเขตดงกลาว สงทผวาจางตองการใหดำาเนนการ จะมกขนตอน แตละขนตอนประกอบดวยอะไรบาง ปฎบตงานตาม

สญญาจะไดอะไร ผดสญญาจะถกปรบอยางไร ตลอดจนวธการดแลงานของผวาจาง วาเขาจะดแลงานคณแบบไหน เขาจะมทปรกษาดแล

แทนหรอไม สงตางๆเหลาน ผวาจางจะจดใหอยในทโออาร (TOR) ทงหมด

เพอประกาศหาผรบจางตามกรรมวธตอไป ซงผทอยากจะเปนผรบจางไดศกษาดกอนวางานตามประกาศเราทำาไดหรอ

ไม เราถนดหรอไม เรามคณสมบตครบถวนหรอไม เพอเปนขอมลเบองตนสำาหรบพจารณา

ผมสวนไดเสย2 หมายถง ผทมโอกาสไดรบผลกระทบ

ซงอาจเปนความเดอดรอน หรอความเสยหายจากการดำาเนนโครงการทงทางตรงและทางออม ตลอดจนผอาจไดประโยชนจากการดำาเนนโครงการนนๆ ประกอบดวย1. ประชาชนผไดรบประโยชนจาก โครงการ 2. ประชาชนผเสยประโยชนจาก โครงการ

คมอ 1

หมายความวา ว. ใชประโยชนไดเหมาะใจ, สำาหรบประจำาตว เชน อาวธคมอน. สมดหรอหนงสอทใหความรเกยวกบเรองใดเรองหนงทตองการรเพอใชประกอบตำารา เพออำานวยความสะดวกเกยวกบการศกษาหรอการปฏบตเรองใดเรองหนง หรอเพอแนะนำาวธใชอปกรณอยางใดอยางหนง

ประเมน1 หมายความวา กะประมาณคาหรอราคาเทาทควรจะเปน เชน ประเมนราคา

กระทบ1 หมายความวา ก. โดน, ถกตอง, ปะทะ, พดหรอทำาใหกระเทอนไปถงผอน เชน พดกระทบเขา ตววกระทบคราด

สงแวดลอม1 หมายความวา ดลยภาพของธรรมชาต อนไดแก สตว พช และทรพยากร ธรรมชาตตางๆ และสงทมนษยไดทำาขน ทงน เพอประโยชนตอการดำารงชพของประชาชนและความสมบรณสบไปของมนษยชาต

ประชาชน1 หมายความวา น. พลเมอง, สามญชนทวๆ ไปทไมใชขาราชการ พอคาหรอนกบวช ในความวา ขาราชการ พอคา และประชาชน

สวนรวม1

หมายความวา น. สวนไดสวนเสยในกจกรรมรวมกบผอน เชน มสวนรวมในการบำาเพญกศล มสวนรวมในการทจรต มสวนรวมในการลงทนบรษท

อเอชไอเอ (EHIA, Environ- mental Health Impact Assessment)2

หมายถง การประเมนผลกระทบสงแวดลอมและสขภาพ สำาหรบโครงการหรอกจการทอาจจะกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรง ทงทางดานคณภาพสง-แวดลอมทรพยากร ธรรมชาตและสขภาพ

ซเอชไอเอ (CHIA, Community Health Impact Assess-ment) 2 หมายถง การประเมนผลกระทบสขภาพระดบชมชน

โครงการ1 หมายความวา น. แผนหรอเคาโครงตามทกะกำาหนดไวโครงการหรอกจการ ใหหมายความรวมถง โครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอโครงการรวมกบเอกชน ทงทตองขอความเหนชอบจากคณะรฐมนตร และโครงการหรอกจการซงตองไดรบอนญาตจากทางราชการตามกฎหมายดวย

โครงการรนแรง2 หมายความวา การดำาเนนโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอ ชมชนอยางรนแรง ทงทางดานคณภาพสง แวดลอม ทรพยากรธรรมชาต และสขภาพ จะกระทำามได เวนแตจะไดศกษา และประเมนผลกระทบคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในชมชน และจดให ม กระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผม สวนไดเสยกอนซงมจำานวน 11 ประเภทโครงการ ทตองจดทำารายงานอเอชไอเอ (EHIA)

เจาของ1 หมายความวา ผมสทธถอครอง

หมายเหต: ก. หมายถง คำากรยา, น. หมายถง คำานาม, ว. หมายถง คำาวเศษณ

15

ชอยอทควรร

สผ. หมายถง สำานกงานนโยบายและ แผนทรพยากรธรรมชาตและสง- แวดลอม สงกดกระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม

คชก. หมายถง คณะกรรมการผชำานาญ การพจารณารายงานการวเคราะห ผลกระทบสงแวดลอม ภายใตการแตงตงตามประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 14 (พ.ศ.2540)

15

ประกอบดวย

1. ประชาชนผไดรบประโยชนจากโครงการ

2. ประชาชนผเสยประโยชนจากโครงการ

3. ประชาชนใกลเคยง

ทไดรบผลกระทบจากโครงการ

4. บคคลทวไปผสนใจโครงการ

5. องคกรปกครองสวนทองถน

กลมผมสวนไดสวนเสยหลก

สช. หมายถง สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต สงกดกระทรวงสาธารณสข

กก.วล. หมายถง คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต แตงตงจากการประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2518 ปจจบนสงกดสำานกงานคณะ กรรมการสงแวดลอมแหงชาต สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม

กอสส. หมายถง องคการอสระดานสงแวดลอมและสขภาพ สงกด สำานกงานคณะกรรมการองคการอสระดานสงแวดลอมและสขภาพ แตงตงตามมาตรา 67 วรรคสอง ของรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

ครม. หมายถง คณะรฐมนตรมอำานาจหนาทบรหารราชการแผนดน ใหเปนไปตามนโยบายทไดแถลงไวตอรฐสภา ตามรฐธรรมนญ และกฎหมาย อนประกอบดวย หวหนาคณะ 1 คน ซงมกเรยกวา นายกรฐมนตร และรฐมนตรอน ตามจำานวนทกำาหนดไวในรฐธรรมนญ หรอกฎหมายทเกยวของ

คว�มรเกยวของอนๆ ทควรร

6. องคกรพฒนาเอกชน

และองคกรภาคประชาสงคม

7. นกวชาการ โดยเฉพาะจาก

องคกรวชาชพเฉพาะทเกยวของ

8. เจาของโครงการ

ทงทเปนหนวยงานของรฐและเอกชน

9. ผดำาเนนโครงการ ไดแก . สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม . บรษททปรกษา/สถาบนการศกษา . องคกรปกครองสวนทองถน . ประชาชนและชมชน

10. ผพจารณาโครงการ ไดแก . หนวยงานเจาของพนท . หนวยงานอนมต/อนญาต . คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

16

หลกก�รสร�งก�รมสวนรวมของประช�ชน

1. การเขาถงขอมล

(access to information)เปนระดบทสำาคญทสด เพราะเปนกาวแรกของ

การทภาครฐจะเปดโอกาสใหประชาชนทกกลม รวมถงกลมผหญงและคนเปราะบาง เขาสกระบวนการมสวนรวมในเรองตางๆ วธการใหขอมลสามารถใชชองทางตางๆ เชน เอกสาร สงพมพ เวบไซต จดหมาย ปายประกาศ การจดนทรรศการ การจดงานแถลงขาว การตดประกาศ เปนตน

2. การรบฟงความคดเหน

(consultation)เปนกระบวนการทเปดใหประชาชนมสวนรวม

ในการใหขอมล ขอเทจจรง และความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจของหนวยงานภาครฐดวย วธการตางๆ เชน การจดเวทสาธารณะ การสำารวจความคดเหน การแสดงความคดเหนผานเวบไซต เปนตน

3. การเกยวของ (engagement)เปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมใน

การปฏบตงาน หรอรวมเสนอแนะ แนวทางทนำาไปสการตดสนใจ เพอสรางความมนใจใหประชาชนวาขอมลความคดเหน และความตองการของประชาชนจะถกนำาไปพจารณาเปนทางเลอกในการบรหารงานของภาครฐ เชน ประเดนนโยบายสาธารณะ ประชาพจารณ

4. ความรวมมอ (collaboration)เปนการใหกลมประชาชนผแทนภาคสาธารณะ

มสวนรวมกบภาครฐในทกขนตอนของการตดสนใจ และมการดำาเนนกจกรรมรวมกนอยางตอเนอง เชน คณะกรรมการทมฝายประชาชนรวมเปนกรรมการ เปนตน

5. การเสรมพลงอำานาจแกประชาชน

(empowerment)เปนระดบทใหบทบาทประชาชนสงทสด กลาว

คอ ใหประชาชนเปนผตดสนใจอยางมเหตผล เชน การแลกเปลยนความคดเหนและประสบการณซงกนและกน เปนตน ซงมอบอำานาจใหประชาชนเปนผตดสนใจทงหมด ภาครฐทำาหนาทเสมอนเปนผอำานวยความสะดวก (facilitator)

เพอเปนการเปดโอกาสใหประชาชนและผทเกยวของทกภาคสวนของสงคมไดเขามามสวนรวมกบภาครฐ

ซงสามารถแบงระดบของการสรางการมสวนรวมของประชาชนออกเปน 5 ระดบ ดงน

ความรเกยวของอนๆ ทควรร

16

17

หวใจของก�รจดก�รมสวนรวมของประช�ชนและชมชน

1. การเรมตนตงแตระยะแรก

ใหขอมลกอนการดำาเนนโครงการเพอใหชมชนทราบแนวทางการดำาเนนงานและกระตนใหเกดการแสดงความคดเหนของประชาชนและชมชนกอนการตดสนใจ อนจะชวยใหมเวลาพจารณาทางเลอกหรอแนวทางแกปญหาของชมชนทเหมาะสมมากขน

1.

สถาบนการศกษา

ระดบอดมศกษา หรอ

สถาบนวจยซงมฐานะเปน

นตบคคล ตามกฎหมาย

ไทย

17

2. เปาหมายของการมสวนรวม

เพอสรางหลกประกนใหทกฝายทเกยวของเขาถงขอมลรวมคดรวมตดสนใจและมขอตกลงรวมกน

3. ครอบคลมผมสวนไดเสย

คำานงถงผทไดรบผลกระทบทกฝายไมวาโดยตรงหรอโดยออม และเปดโอกาสใหเขาสกระบวนการมสวนรวม โดยจะตองรบฟงขอมลหรอปรกษาหารอผไดรบผลกระทบทางตรงเปนอนดบแรก

4. ความจรงใจ

จดกระบวนการอยางจรงใจ เปดเผย ซอสตย ปราศจากอคต และมการสอสารสองทางอยตลอดเวลา โดยเฉพาะการใหขอมลทถกตอง โปรงใสและเพยงพอ ตอบสนองตอความสงสยของผมสวนไดสวนเสย

5. วธการทเหมาะสม

เลอกเทคนคหรอรปแบบการมสวนรวมของประชาชนและชมชนทเหมาะสมโดยพจารณาลกษณะทแตกตางกนของพนทและของกลมผมสวนไดสวนเสยมหลกประกนใหผหญงและกลมเปราะบางเขาถงขอมลการมสวนรวม ตลอดจนความแตกตางดานวฒนธรรมสงคมและคานยม ระดบความสนใจของชมชนในประเดนหรอโครงการ ความสามารถและความพรอม รวมทงขอจำากดของหนวยงานทรบผดชอบในการจดกระบวนการมสวนรวม

ผมสทธในการจดทำารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม2.

นตบคคลซงจดทะเบยน

ตามกฎหมายไทย

3.

นตบคคลซงไดจดทะเบยน

ตามกฎหมายตางประเทศ

แตนตบคคลดงกลาวตองม

นตบคคลตาม 1) หรอ 2)

ซงไดรบใบอนญาตเปนผม

สทธทำารายงานฯ เขารวม

ในการทำารายงานฯดวย

4.

รฐวสาหกจ ซงมกฎหมาย

เฉพาะจดตงขนเฉพาะแตใน

กจการของรฐวสาหกจนน

5.

สภาการเหมองแร ตาม

กฎหมายวาดวยสภาการ

เหมองแร เฉพาะแตใน

กจการของสมาชก

18

เทคนคการใหขอมลแกสาธารณะ

1 การใหขอมลโดยการสรปยอ

2 นทรรศการ และการจดแสดงตางๆ

3สารคดพเศษ

4 คลงขอมลในทสาธารณะ เชน หองสมดสาธารณะ

6การสงรายงานทางเทคนคทสำาคญ หรอ เอกสารดานสงแวดลอม

7การสงเอกสารจำานวนมาก หรอ สงสงพมพไปโดยตรงยงบานของประชาชน

8การใหสมภาษณผานสอ และการปรากฎตวในรายการทมการสนทนา

9 ชดใหขาวสำาหรบสอ

10การแถลงขาว และสรปขอมลใหกบสอ

11 จดหมายขาวมงเปาไปยงทประชาชนผมความสนใจในประเดนมากทสด

12ใบแทรกในหนงสอพมพ

13 ขาวแจก

14การโฆษณาแบบเสยคาใชจาย

15 เวทอภปราย

16 การนำาเสนอตอกลมตางๆ ในชมชน

17การประกาศ เรองการบรการสาธารณะ

18การจดการประชมสมมนา

ความรเกยวของอนๆ ทควรร

5อนเทอรเนต

18

19

ขนตอนก�รประเมนผลกระทบสงแวดลอมในปจจบน

ในปจจบนการประเมนผลกระทบสงแวดลอมของประเทศไทย โดยสำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเปนหนวยงานรบผดชอบหลกในสงกดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ไดจดประเภทของการวเคราะหผลกระทบ สงแวดลอมในปจจบน ดงรป

การจดทำารายงานผลกระทบสงแวดลอมเบองตน หรอ ไอออ (IEE) เปนรปแบบรายงานทประเทศไทยนำามาใชในการศกษาผลกระทบสงแวดลอมสำาหรบโครงการขนาดเลกทเหนวาอาจมผลกระทบสงแวดลอม

หลกเกณฑโครงการหรอกจการทตองทำารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม

โครงการหรอกจการทตองทำารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม เปนไปตามประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และมตคณะรฐมนตรทเกยวของ เพอเสนอตอคณะรฐมนตรในการพจารณาเหนชอบกอนมการพฒนาโครงการตอไป มดงน

1. ประเภทและขนาดของโครงการหรอกจการทออกตามมาตรการ 46 แหงพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2535 :

- โครงการหรอกจกรรม 35 ประเภท (ดงภาคผนวก ก) ตองจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม โดยมลำาดบท 1.5 คอ โครงการเหมองแรโลหะทกขนาด และลำาดบท 26.2 โครงการสนามบนนำาทกขนาดทกำาหนดใหจดทำาเปนรายงานผลกระทบสงแวดลอม เบองตน หรอ ไอออ (IEE)

- โครงการหรอกจการ รวม 11 โครงการ (ดงภาคผนวก ข) ทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรงตองจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

2. ประเภทและขนาดของโครงการหรอกจการตามประกาศพนทคมครองสงแวดลอมตามมาตรา 44 (3) แหงพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2535

3. โครงการตามมตคณะรฐมนตรเกยวกบปาอนรกษเพมเตม

4. โครงการพฒนาในพนทชมนำาทมความสำาคญระดบนานาชาตและระดบชาต

ทมา: เครอขายประชาชนคดคานการกอสรางทาเรอแหลมฉบงขนท 3

ผเกยวของกบกระบวนการวเคราะห ผลกระทบสงแวดลอม:

ผมหนาทเกยวของกบกระบวนการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโดยแบงผเกยวของออกเปน 2 กลมหลก อไอเอ ปรกต (EIA) และ อไอเอ รนแรง/อเอชไอเอ (EHIA) ดงน

แหลงทมา: สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2555

ระบบการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

ในประเทศไทย

1. รายงานผลกระทบสงแวดลอมเบองตน/

ไอออ (IEE)

2. รายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม/

อไอเอ (EIA)

อไอเอโครงการปรกต/อไอเอ (EIA):

ม 35 ประเภทโครงการ

อไอเอโครงการรนแรง/อเอชไอเอ (EHIA):

ม 11 ประเภทโครงการ

โครงการหรอกจการใดทจะตองจดทำารายงาน อไอเอ(EIA)หรออเอชไอเอ(EHIA)นนจะขนอยกบประเภทและขนาดตามประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตดงแสดงรายละเอยดในภาคผนวกกและข

เจาของโครงการ นตบคคลผทำารายงาน

สำานกวเคราะหผลกระทบฯ

คณะผชำานาญการ

หนวยงานอนญาต

ประชาชน/หนวยงานทเกยวของ รายงานอไอเอ

(EIA)

การอนญาต

กอสราง/ดำาเนนโครงการ

ผรบผดชอบและมสวนเกยวของกบ

กระบวนการอไอเอ ปรกต (EIA) และ

กระบวนการอไอเอ รนแรง/อเอชไอเอ (EHIA)

กระบวนการอไอเอรนแรง1. เจาของโครงการ2. นตบคคลผมสทธทำา รายงานฯ หรอท ปรกษาจดทำารายงาน3. สำานกงานโยบายและ แผนทรพยากร ธรรมชาตและสง- แวดลอม (สผ.)4. คณะกรรมการผ ชำานาญการพจารณา รายงานการวเคราะห ผลกระทบสงแวดลอม (คชก.)5. คณะกรรมการสง- แวดลอมแหงชาต (กก.วล.)6. ประชาชน/หนวยงาน ทเกยวของ7. องคกรปกครอง สวนทองถน8. หนวยงานอนญาต9. องคการอสระดาน สงแวดลอมและ สขภาพ (กอสส.)

ผเกยวของกบกระบวนการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม

กำากบ/ตดตามตรวจสอบ

กระบวนการอไอเอปรกต1. เจาของโครงการ2. นตบคคลผมสทธทำา รายงานฯ หรอท ปรกษาจดทำารายงาน3. สำานกงานโยบายและ แผนทรพยากร ธรรมชาตและสง- แวดลอม (สผ.)4. คณะกรรมการผ ชำานาญการพจารณา รายงานการวเคราะห ผลกระทบสงแวดลอม (คชก.)5. คณะกรรมการสง- แวดลอมแหงชาต (กก.วล.)6. ประชาชน/หนวยงาน ทเกยวของ7. องคกรปกครอง สวนทองถน8. หนวยงานอนญาต

20

ขนตอนการจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอมสำาหรบโครงการปรกต หรอ อไอเอ (EIA)

รบฟงความคดเหนครงท 1

เปนการใหขอมลกบประชาชนและหนวยงานทเกยวของ เกยวกบโครงการทจะเกด และผลกระทบทอาจเกดขนทงทางบวกและทางลบ รวมทงขอบเขตการศกษาดวย

(จดในชวงรบฟงความคดเหนตอรางขอเสนอโครงการ และขอบเขตการศกษา)

รบฟงความคดเหนครงท 2

เพอใหประชาชนมความมนใจในรายงานและมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม โดยครงท 2 จะตองนำาผลการรบฟง ผนวกไวในสวนหนงของรายงาน

(จดในชวงระหวางเตรยมจดทำารางรายงาน และมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม)

(1) การกลนกรอง โครงการ

(2) การกำาหนด ขอบเขตการศกษา

(3) การประเมนผลกระทบ สงแวดลอม และจดทำา รายงานการประเมน ผลกระทบสงแวดลอม

(4) การพจารณารายงาน ผลกระทบสงแวดลอม

(5) การตดสนใจ

(6) การตดตามตรวจสอบ และประเมนผล

ตามระเบยบประกาศสำานกนายกรฐมนตรเจาของโครงการจะตองดำาเนนการตามกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนอยางนอย 2 ครง เพอนำาผลการรบฟงความคดเหนไปประกอบการพจารณาในลำาดบตอไป ซงการจดประชมควรเนนสาระมากกวาจำานวนครงทจด ดวยรปแบบการประชมแบบมปฏสมพนธแทนรปแบบการประชมแบบเปนทางการ(การประชาพจารณ) ทหลากหลาย (เจมส แอล เครยตน แปลโดย ศ.นพ.วนชย วฒนศพท ดร.ถวลวด บรกล และผศ.ดร.เมธศา พงษศกดศร, 2552) ดงน

1. การประชมสาธารณะเพอใหคำาแนะนำา/การประชมสภาเมอง2. การบรรยายสรปซกถามและตอบคำาถาม3. การอภปรายหม4. การใชประชมกลมใหญ/กลมยอย5. การประชมเชงปฏบตการ6. การเปดบาน7. สภากาแฟ8. การประชมสมมนา9. วงกลมซาโมน10. พนทเปดกวาง

ขนตอนการจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอมรนแรง หรอ อไอเอ รนแรง / อเอชไอเอ (EHIA)

ค. 1 รบฟงความคดเหนตอขอบเขตการศกษา

ค. 2 การมสวนรวมในการประเมนผล

ค. 3 รบฟงความคดเหนตอรางรายงาน

(1) การกลนกรอง โครงการ

(2) การกำาหนด ขอบเขตการศกษา

(3) การประเมนผลกระทบ

(4) มาตรการปองกนและ แกไข ผลกระทบ และมาตรการ ตดตามตรวจสอบและราง รายงานการวเคราะห ผลกระทบสงแวดลอม

(5) รายงานฉบบสมบรณยนตอ สผ. และหนวยงานอนญาต

ใหความเหนชอบ

หนวยงานอนญาต ทำาคำาชแจงและเหตผล ในการตดสนใจเผยแพรตอ สาธารณะและบนเวบไซต

ปรบปรงแกไขยนใหพจารณาใหม

ไมเหนชอบ

องคการอสระใหความเหนประกอบ

หนวยงานอนญาต จดกระบวนการรบฟงความคดเหน

20

ขนตอนก�รจดทำ�ร�ยง�นก�รประเมนผลกระทบสงแวดลอมสำ�หรบโครงก�รทวไป หรอ อไอเอ ปรกต (EIA)

ทมา: สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2552ทมา: สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2552

21

ตามกฎหมายกอนการอนญาตโครงการหรอกจการใดนนตองผานขนตอนการพจารณาซงภายหลงจากทปรกษาไดจดทำารายงานอไอเอ(EIA)เปนทเรยบรอยแลวนนเจาของโครงการจะตองยนรายงานอไอเอ(EIA)เสนอตอผมอำานาจอนญาตใหดำาเนนโครงการดงขนตอนตอไปน

ขนตอนก�รพจ�รณ�ร�ยง�นอไอเอ (EIA)

1. กอนนำาเสนอตอ คชก. นน สผ. จะลงสำารวจพนทโครงการ เพอดสภาพแวดลอมในปจจบน ซงขนตอนนประชาชนสามารถใหความคดเหนหรอขอมลตางๆ กบ สผ. ไดโดยตรง รวมถงประชาชนสามารถขอดรายงานอไอเอ (EIA) จาก สผ. ไดดวย2. หากครบกำาหนด 45 วนแลวยงไมมผลการใหความเหน ถอวา คชก. ไดเหนชอบตอรายงานอไอเอ (EIA) โดยปรยายและจดสงไปยงเจาหนาทซงมอำานาจอนญาตในการดำาเนนโครงการตอไป3. เจาหนาทซงมอำานาจอนญาต จะตองจดรบฟงความคดเหนของประชาชนผมสวนไดเสยจากโครงการ กอนการตดสนใจใหดำาเนนโครงการ4. เมอสงรายงานฉบบแกไขครบกำาหนด 30 วนแลวยงไมมผลการใหความเหน ถอวา คชก. ไดเหนชอบตอรายงานอไอเอ (EIA) โดยปรยายและจดสงไปยงเจาหนาทซงมอำานาจอนญาตในการดำาเนนโครงการตอไป5. หากเหนชอบตอรายงานฉบบแกไข สผ. กจะสรปผลการพจารณาสงไปยงเจาหนาทซงมอำานาจอนญาตในการดำาเนนโครงการตอไป (เจาหนาทซงมอำานาจอนญาตโครงการนน จะตองรบฟงความคดเหนจากผมสวนไดเสยกอนการใหความเหนโครงการ)

คำาอธบายขนตอนการพจารณารายงาน

3. เมอ คชก. พจารณาใหความเหนชอบรายงาน กจะยนตอ กก.วล แลวกจะเขาสการพจารณาโดย ครม. และจะตองมการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดเสยประกอบการตดสนใจใหความเหนตอโครงการ (เหนชอบ/ไมเหนชอบโครงการ) ประชาชนมสวนรวมใหความเหนประกอบการพจารณารายงานรวมกบผมอำานาจอนญาต : ในขนตอนหมายเลข 1, 2 และ 3

รฐ รฐวสาหกจ

คณะกรรมการผชำานาญการฯ

คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

จดทำารายงานตงแตขนศกษาความเหมาะสมของโครงการ

สผ. สรปความเหนของคณะกรรมการผชำานาญการฯ

เสนอความเหน

ใหความเหนชอบ

คณะรฐมนตร

บคคล/ สถาบนผเชยวชาญเสนอความเหน

เสนอ ทโออาร (TOR) ตอ สผ.เพอใหความเหน

ทมา : สำานกวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมสำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2556

กรณโครงการ/กจการ ทไมตองเสนอ ขอรบความเหนชอบ จากคณะรฐมนตร

ผยนขอรบอนญาต+ทปรกษาจดทำารายงานฯ

สผ. ตรวจสอบรายงานฯ (15 วน)

สผ. พจารณาเสนอความเหนเบองตน (15 วน)

ผยนขออนญาต

สผ. สรปผลการพจารณาเสนอ (30 วน)

ผยนขออนญาต

ผยนขออนญาต

รายงานไมถกตอง/ขอมลไมครบถวน

คณะกรรมการผชำานาญการฯ พจารณา (45 วน)

สามารถเสนอมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบททำาการแกไขเพมเตม หรอจดทำาใหมทงฉบบ โดยเสนอกลบเขาสกระบวนการพจารณาใหม ตามมาตรา 48 และ 49

เจาหนาทซงมอำานาจอนญาต

เจาหนาทซงมอำานาจอนญาต

กรณเหนดวยกบความเหนคชก.ทเหนชอบ

มสทธนำาคดไปสศาลปกครองภายใน 90 วน

เสนอรายงานตอ สผ. และเจาหนาทซงมอำานาจอนญาต

รายงานถกตอง/ ขอมลครบถวน

เหนชอบ

ไมเหนชอบ

เสนอรายงานฉบบแกไขตอ สผ.และเจาหนาทอำานาจอนญาต

ไมเหนชอบ

จบกระบวนการพจารณารายงานฯ

เหนชอบ

เหนชอบ

กรณไมเหนดวยกบความเหน คชก.ทไมเหนชอบ

21

กรณโครงการ/กจการ ทตองเสนอ ขอรบความเหนชอบ จากคณะรฐมนตร

1. กอนการยนรายงานอไอเอ (EIA) นน ผยนขออนญาตจะจางบรษททปรกษาในการจดทำารายงานอไอเอ (EIA) โดยขอมลผลการรบฟงความคดเหนของประชาชนจะอยในเลมของรายงานอไอเอ (EIA) น2. สผ. จะเปนผสรปรายงานอไอเอ (EIA) และนำาเรองยนตอ คชก.** กอนนำาเสนอตอ คชก. นน สผ. จะลงสำารวจพนทโครงการ เพอดสภาพแวดลอมในปจจบน ซงขนตอนนประชาชนสามารถใหความคดเหนหรอขอมลตางๆ กบ สผ. ไดโดยตรง **

** หาก คชก. ไมเหนชอบตอรายงานฉบบแกไขน กเปนอนวาจบกระบวนการพจารณารายงานอไอเอ (EIA)**ประชาชนมสวนรวมใหความเหนประกอบการพจารณารายงานรวมกบ ผมอำานาจอนญาต : ในขนตอนหมายเลข 1, 3 และ 5

ทมา: สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2556

1

23

45

22

ขนตอนก�รพจ�รณ�ร�ยง�นอเอชไอเอ (EHIA)

คำาอธบายขนตอนการพจารณารายงาน

1.ผยนขออนญาต(หนวยงานรฐ/รฐวสาหกจ)จะตองยนรายงานศกษาความเหมาะสมของโครงการและรายงานอไอเอ(EIA)เสนอตอคชก.

2.สผ.จะเปนผสรปรายงานอไอเอ(EIA)และนำาเรองยนตอคชก.

** กอนนำาเสนอตอ คชก. นน สผ. จะลงสำารวจพนทโครงการ เพอดสภาพแวดลอมในปจจบน ซงขนตอนนประชาชนสามารถใหความคดเหนหรอขอมลตางๆ กบ สผ. ไดโดยตรง รวมถงประชาชนสามารถขอดรายงานอไอเอ (EIA) จาก สผ. ไดดวย**

3.คชก.พจารณารายงาน3.1 เหนชอบกบรายงาน และ สผ.

จดสงผลการพจารณา 3.1.1 สผ. สงผลการพจารณาให

หนวยงานของรฐผรบผดชอบ โครงการหรอหนวยงานของรฐผ อนญาต

3.1.2 สผ. สงผลการพจารณาให กอสส. จดรบฟงความคดเหน ของประชาชนและผมสวนไดเสย

3.2 ไมเหนดวย สผ. สรปผลการ พจารณาของ คชก. เสนอตอ กก.วล

4.สผ.จะรบผลการใหความเหนจากหนวยงานของรฐผรบผดชอบโครงการหรอหนวยงานของรฐผอนญาตโครงการและกอสส.

5กก.วล.จะรบผลการใหความเหนจากทง3กลม 1) คชก. 2) หนวยงานของรฐผรบผดชอบโครงการหรอหนวยงานของรฐผอนญาตโครงการ 3) กอสส. ใหการประกอบการพจารณา

6.เมอผานการพจารณาจากกก.วล.แลวกจะเขาสการพจารณาโดยครม.และจะตองมการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดเสยประกอบการตดสนใจใหความเหนตอโครงการ (เหนชอบ/ไมเหนชอบโครงการ)

ประชาชนมสวนรวมใหความเหนประกอบการพจารณารายงานรวมกบผมอำานาจอนญาต : ในขนตอนหมายเลข 2, 3.1.1, 3.1.2 และ 6

กรณโครงการ/กจการ ทตองเสนอ ขอรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร

รฐ รฐวสาหกจ

คณะกรรมการผชำานาญการฯพจารณารายงานฯ

สผ.

จดทำารายงานตงแตขนศกษาความเหมาะสมของโครงการ

เหนชอบ

เสนอความเหน คชก. ความเหนองคการอสระ และรายงานการรบฟงความคดเหน

เสนอความเหน

พจารณา

บคคล/ สถาบนผเชยวชาญเสนอความเหน

เสนอ ทโออาร TOR ตอ สผ.เพอใหความเหน

** จะเหนไดวาขนตอนเสนอรายงานอไอเอ (EIA) ตอผอนญาตโครงการทตองเสนอขอรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตรนน ไมมการกำาหนดระยะเวลาในการพจารณาโครงการทแนนอน **

สผ. สรปความคดเหนของ คชก.

องคการอสระใหความเหนประกอบ

สงรายงานอเอชไอเอ ทเหนชอบ ความเหน คชก. และสรป สาระสำาคญของมาตรการฯ

ไมเหนชอบ

เหนชอบ

สผ.

หนวยงานของรฐผรบผดชอบโครงการ หรอ หนวยงานของรฐผอนญาตโครงการ จดรบฟงความคดเหนของประชาชน และผมสวนไดเสย

สงผลการพจารณาของ คชก.

คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

คณะรฐมนตร

22

ทมา: สำานกนโยบายและแผนทรพยากร ธรรมชาต และสงแวดลอม, 2556

1

2

3

3.1

3.1.1

4

5

6

3.1.2

23

คำาอธบายขนตอนการพจารณารายงาน

1.ผยนขออนญาต(หนวยงาน/รฐ-วสาหกจ/รฐรวมกบเอกชน/เอกชน)จะตองเสนอรายงานอไอเอ(EIA)โดยทปรกษาเปนผจดทำาเสนอตอคชก.2.สผ.ดวารายงานมขอมลครบถวนหรอไม15วนและใหความเหนเบองตนอก15วน** กอนนำาเสนอตอ คชก. นน สผ. จะลง สำารวจพนทโครงการ เพอดสภาพแวดลอม ในปจจบน ซงขนตอนนประชาชนสามารถ ใหความคดเหนหรอขอมลตางๆ กบ สผ. ไดโดยตรง รวมถงประชาชนสามารถขอดรายงานอไอเอ (EIA) จาก สผ. ไดดวย**3.หลงจากนนสงใหคชก.พจารณาอก45วน3.1 คชก. เหนชอบตอรายงานอไอเอ (EIA)ฉบบแกไข 3.1.1 สผ. สรปผลการพจารณาสง ไปยงเจาหนาทซงมอำานาจอนญาตใน การดำาเนนโครงการ 3.1.2 สผ. สงรายงานอไอเอ (EIA) และผลความเหนชอบจาก คชก. ใหกบ กอสส.3.2 คชก. ไมเหนชอบรายงานอไอเอ (EIA) ฉบบแกไข 3.2.1 ผยนขออนญาตจดทำารายงาน ฉบบแกไข เพอยนเสนอ คชก. เขามา ใหม ** โดยรายงานฉบบแกไข คชก. จะใช เวลาพจารณา 30 วน หากครบกำาหนด 30 วนแลวยงไมมผลการใหความเหน ถอวา คชก. ไดเหนชอบตอรายงาน อไอเอ (EIA) โดยปรยายและจดสงไป ยงเจาหนาทซงมอำานาจอนญาตใน การดำาเนนโครงการตอไป** 3.2.1.1 คชก. เหนชอบ เขาส กระบวนการขอท 3.1, 4 และ 5 ตอไป 3.2.1.2 คชก. ไมเหนชอบ จบ กระบวนการพจารณา อไอเอ (EIA) - กรณทผยนขออนญาตไมเหน ดวยตอผลการพจารณา ผยน ขออนญาตมสทธนำาคดไปสศาล ปกครองภายใน 90 วน - กรณจบกระบวนการพจารณา รายงานอไอเอ (EIA) แลวนน หากผยนขออนญาต/เจาของ โครงการตองการนำาเสนอรายงาน อไอเอ (EIA) ใหม กจะตองเขาส กระบวนการในขนตอนแรกใหม**

4. เจาหนาทมอำานาจอนญาตจะรบผลการใหความเหนจากทง 2 กลม (1) คชก. และ (2) กอสส. ใหการประกอบการพจารณา5. เจาหนาทมอำานาจอนญาตทำาคำาชแจงและเหตผลในการตดสนใจใหสาธารณชนรบทราบ

คณะกรรมการผชำานาญการฯพจารณารายงานฯ 45 วน

สผ.

เสนอรายงานตอสผ. และ

เจาหนาทซงมอำานาจอนญาต

รายงานถกตอง/ขอมลครบถวน

เหนชอบ

คชก. สรปความคดเหนของ คชก.

องคการอสระใหความเหนประกอบ

ไมเหนชอบ

เจาหนาทซงมอำานาจอนญาต

หนวยงานของรฐผรบผดชอบโครงการ หรอ หนวยงานของรฐผอนญาตโครงการ จดรบฟงความคดเหนของประชาชน และผมสวนไดเสย

สงผลการพจารณา คชก.

ทำาคำาชแจงและเหตผลในการตดสนใจเผยแพรบนเวบไซต (Website)

สผ. ตรวจสอบรายงาน (15 วน)

ผยนขออนญาต + ทปรกษาจดทำารายงานฯ

สผ. พจารณาเสนอความเหนเบองตน (15 วน)

รายงานไมถกตอง/ขอมลไมครบถวน

ผยนขออนญาต

เสนอรายงานฉบบแกไขตอ สผ.และเจาหนาทอำานาจอนญาต

ผยนขออนญาต

จบกระบวนการพจารณารายงานฯ

สามารถเสนอมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบททำาการแกไขเพมเตม หรอจดทำาใหมทงฉบบ โดยเสนอกลบเขาสกระบวนการพจารณาใหม ตามมาตรา 48 และ 49

กรณเหนดวยกบความเหน คชก. ทไมเหนชอบ

กรณไมเหนดวยกบความเหน คชก. ทไมเหนชอบมสทธนำาคดไปสศาลปกครอง

ภายใน 90 วน

23

ประชาชนมสวนรวมใหความเหนประกอบการพจารณารายงานรวมกบผมอำานาจอนญาต: ในขนตอนหมายเลข 2, 3.1.1, 3.1.2 และ 5

สงรายงานอไอเอ ทเหนชอบความเหน คชก. และสรป

สาระสำาคญของมาตรการฯ

กรณโครงการ/กจการ ทไมตองเสนอ ขอรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร

ทมา: สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2556

1

2

3

3.1

3.2 3.2.1

3.2.1.1

3.2.1.2 ไมเหนชอบ

เหนชอบ3.1.1

3.1.2

4

5

2424

ปญห� ของก�รพจ�รณ�ร�ยง�นอไอเอ (EIA)

ขอเสนอแนะ ตอก�รพจ�รณ�ร�ยง�นอไอเอ (EIA)

ในขนตอนการพจารณาให 1. ความเหนของ คชก., กก.วล. ตอรายงานอไอเอ (EIA) ควรใหประชาชนผมสวนไดเสยหรอตวแทนชมชนทไดรบผลกระทบโดยตรงเขารวมประชมพจารณาดวย

เมอทปรกษาสงรายงานอไอเอ (EIA) 2. เขา สผ. หากประชาชนขอดรายงานกควรไดรบจากสผ.ไมควรมเหตผลหรอขอแมทจะไมใหหรอปดไปใหประชาชนขอทปรกษาแทน

ประชาชนผไดรบผลกระทบโดยตรง 3. ควรเปนผตดสนโครงการวาจะใหดำาเนนการตอหรอยตโครงการ ซงในปจจบนการมสวนรวมของประชาชนไมมสวนรวมในการตดสนใจพจารณารายงาน ซงจะตองไปผลกดนการแกไขกฎหมายตอไป

การทบซอนของผลประโยชน1. หมายถง ผเกยวของกบโครงการหรอเจาของโครงการเปนผวาจางทปรกษาใหทำารายงานประเมนผลกระทบสงแวดลอมเสยเอง ทำาใหผรบจางยอมทำาหนาทใหถกใจผวาจาง

ขอมลการรบฟงความคดเหนของ2. ประชาชนในรายงานอไอเอ(EIA)หรอรายงานศกษาความเหมาะสมของโครงการกอนยนเสนอตอผอนญาตโครงการนน อาจจะมขอมลทคลาดเคลอนจากความเปนจรงได ซงจะตองมการตรวจสอบจากหนวยงานทเปนกลางและเปนธรรม

ขนตอนเสนอรายงานอไอเอ(EIA)3. ตอผอนญาตโครงการทตองเสนอขอรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตรนน ไมมการกำาหนดระยะเวลาในการพจารณาโครงการทแนชด

ความนาเชอถอของคณะ 4. กรรมการผชำานาญการดานสงแวดลอมในการพจารณารายงาน

ประชาชนไมไดมสวนรวม 5. และไมรบรความคบหนาของการดำาเนนการ ไมมโอกาสใหขอมล

24

6.

กรณทรายงานอไอเอ (EIA) มการแกไข4. ควรมการเผยแพรความกาวหนาของรายงานมายงชมชนผไดรบผลกระทบรบทราบดวย

ควรมการเพมขอกำาหนด 5. เพอใหองคกรนตบคคลประเภทไมแสวงกำาไร (มลนธ , สมาคม , องคกรสาธารณะ-ประโยชน) ททำางานดานสงแวดลอม สขภาพ ชมชน สทธมนษยชน สามารถเปนองคกรนตบคคลทมสทธจดทำารายงานอไอเอ (EIA) ได

ควรมการจดตงองคกรอสระดานสงแวดลอมและสขภาพ6. ตามทไดบญญตไวในรฐธรรมนญ พ.ศ. 2550

25

ใครสามารถจดทำารายงานอไอเอ (EIA) ไดบาง?

การจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวด-ลอมจะตองจดทำารายงานโดยนตบคคลผมสทธทำา รายงานฯ ทจดทะเบยนกบสำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตามกฎกระทรวง ฉบบท 2 พ.ศ. 2527 ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2535 (สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, มถนายน 2555) โดยจะตองมคณสมบตใน ขอใดขอหนง ตอไปน

(1) สถาบนการศกษาระดบอดมศกษาหรอสถาบนวจย ซงมฐานะเปนนตบคคลตามกฎหมายไทย

(2) นตบคคลซงไดจดทะเบยนตามกฎหมายไทย - หางหนสวนจำากด - บรษทจำากด(3) นตบคคลซงไดจดทะเบยนตามกฎหมาย ตางประเทศแตนตบคคลดงกลาว ตองม

นตบคคล (1) หรอ (2) ซงไดรบใบอนญาตเปนผมสทธทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอมเขารวมในการทำารายงานดวย

(4) รฐวสาหกจซงมกฎหมายเฉพาะจดตงขนเฉพาะแตในกจการของรฐวสาหกจนน

(5) สภาการเหมองแรตามกฎหมายวาดวยสภาการเหมองแรเฉพาะแตในกจการของสมาชก

ผมสทธขอรบใบอนญาตทำารายงานฯ (1) และ (2) ตองมสำานกงานใหญหรอททำาการในราชอาณาจกร สำาหรบนตบคคลตาม (2) และ (3) ตองมวตถประสงคเพอประกอบธรกจเกยวกบการศกษาวจยและใหคำาปรกษาทางวชาการดวย

ผมสทธขอรบใบอนญาตทำารายงานฯ ตามวรรคหนงตองไมเคยถกเพกถอนใบอนญาต เวนแตระยะเวลาไดลวงพนไปแลวไมนอยกวาสามปนบตงแตวนทถกสงเพกถอนใบอนญาต

ผยนขอรบใบอนญาตฯ จะตองจดเตรยมบคลากร ดงน

1. ผชำานาญการอยางนอย1คน ซงอยประจำาเพอทำาหนาทรบผดชอบในการทำา

รายงานฯ2. เจาหนาทอยางนอย3คน ซงอยประจำาเพอรวมในการทำารายงานฯ

ประชาชนสามารถทำารายงานอไอเอ (EIA) ไดหรอไม?

ประชาชนสามารถทำารายงานอไอเอ (EIA) อยางงายดวยเหตและผลแสดงถงขอเทจจรงทม และแสดง

จดยนยนของพนทตนเอง ดงตวอยางกรณศกษาของทาลาด ดงทไดกลาวไวในขางตน อยางไรกตามหากประชาชนจะตองจดทำารายงานอไอเอ (EIA) จะตองปรกษาหารอกบผเชยวชาญหรอนกวชาการดานตางๆ ในการใหคำาปรกษาตามหลกวชาการดวย

ทงนในปจจบนรายงานอไอเอ (EIA) ของประชาชนแมยงไมเปนทยอมรบและยงไมไดคมครองสทธดวย

ประช�ชนส�ม�รถทำ�ร�ยง�นอไอเอ (EIA) ไดหรอไม

ขนตอนการจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอมสำาหรบโครงการทวไป หรอ อไอเอ ปรกต (EIA)

รบฟงความคดเหนครงท 1

เปนการใหขอมลกบประชาชนและหนวยงานทเกยวของ เกยวกบโครงการทจะเกด และผลกระทบทอาจเกดขนทงทางบวกและทางลบ รวมทงขอบเขตการศกษาดวย

(จดในชวงรบฟงความคดเหนตอรางขอเสนอโครงการ และขอบเขตการศกษา)

รบฟงความคดเหนครงท 2

เพอใหประชาชนมความมนใจในรายงานและมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม โดยครงท 2 จะตองนำาผลการรบฟง ผนวกไวในสวนหนงของรายงาน

(จดในชวงระหวางเตรยมจดทำารางรายงาน และมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม)

(1) การกลนกรอง โครงการ

(2) การกำาหนด ขอบเขตการศกษา

(3) การประเมนผลกระทบ สงแวดลอม และจดทำา รายงานการประเมน ผลกระทบสงแวดลอม

(4) การพจารณารายงาน ผลกระทบสงแวดลอม

(5) การตดสนใจ

(6) การตดตามตรวจสอบ และประเมนผล

กฎหมายกตาม แตทวาหากประชาชนรวมกนจดทำา รายงานอไอเอ (EIA) กนขนมาเอง กสามารถทำาได ซงจะสามารถใชเปนประโยชนในการเทยบเคยง กบรายงานอไอเอ (EIA) ของเจา-ของโครงการ หรอใชเปนหลกฐานโตแยงหรอเสรมตอคณะกรรมการผชำานาญการได (คชก.) นอกจากนนยงสามารถใชเปนประโยชน เปนพยานหลกฐานในคดในชนศาลได

ดงนนขอจำากดของประชาชน ในการจดทำารายงานอไอเอ (EIA) มดงน

กฎหมาย :

ไมมกฎหมายรบรองหรอคมครองรายงานอไอเอ (EIA) ของประชาชน เนองจากในปจจบนยงไมมการแกไขพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2535 (ดงแสดงรายละเอยดในภาคผนวกกฎหมายทเกยวของฯ)

ความรความเขาใจ :

ประชาชนยงขาดความรความเขาใจในหลกวชาการประกอบการจดทำารายงานอไอเอ (EIA) ฉะนนจะตองมผเชยวชาญหรอนกวชาการใหคำาปรกษา

งบประมาณ :

การจดทำารายงานอไอเอ (EIA) จะตองใชงบประมาณในการจดทำาคอนขางสง

หากประชาชนทำารายงานอไอเอ (EIA) ไมได แลวจะมสวนรวมไดอยางไร?

จากแผนผงขนตอนการจดทำารายงานอไอเอ(EIA)ปกตทปรากฏในเอกสารหนา20นนประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมไดอยางไร?

25

ทมา: สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2552

26

การจดรบฟงความคดเหนประชาชนนน ประชาชนสามารถมสวนรวมในกระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอม ซงจะตองจดกอนการดำาเนนโครงการ โดยประชาชนสามารถซกถามรายละเอยด และประเดนขอหวงกงวลในเรองผลกระทบทางดานสงคม สขภาพ วถชวต สงแวดลอม และเศรษฐกจ ทประชาชนควรรในทกประเภทโครงการ โดยประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมในขนตอนดงตอไปน

(1) การกลนกรองโครงการ

(2) การกำาหนดขอบเขตการศกษา

เปนขนตอนกอนการจดทำารายงานอไอเอ (EIA) โดยจะมการจดรบฟงความคดเหนครงท 1 : ซงเปนขนตอนทประชาชนจะตองรบทราบถงขอมลรายละเอยดโครงการ ผลกระทบทเกดขนจากโครงการทงทางบวกและทางลบ รวมถงขอบเขตการศกษาของโครงการไมวาจะเปน ขอบเขตการศกษาทางพนท และขอบเขตการศกษาดานวชาการ

ประชาชนมสวนรวมอยางไร

ในการจดรบฟงความคดเหนครงท 1

1. รวมรบรขอมลของโครงการ

กอนมโครงการ • ตองรรายละเอยดของโครงการทจะเกดขน

กอนการศกษารายงานอไอเอ(EIA) ทำาอะไร / ทไหน (ใกลวด โรงเรยน ตลาด แหลงทองเทยว ฯลฯ) / ใชพนทในการกอสรางเทาไหร / ทำาอยางไร / ใครเปนเจาของโครงการ) • ทำาไมตองมโครงการ/หากมจะเกดผลกระทบอะไรบาง/ใครไดรบผลกระทบบาง(ชมชนใดบางรบผลกระทบโดยตรง) เพอใหหนวยงานทใหความชวยเหลอประชาชนและประชาชนตรวจสอบได

• ตองทราบการเรมตนศกษากระบวนการจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอมอยางนอยไมตำากวา4สปดาห

• มสวนรวมแสดงความคดเหนและขอหวงกงวลทจะเกดจากโครงการ

• มการจดทำาเอกสารชแจงใหชาวบานรเชน เกยวกบบอเกบกกสารหรอพนทใชเกบสารตางๆ วามโอกาสแตกหรอรวซมใหชดเจนและขอมลใหเพยงพอ เพอใหประชาชนเกดความเขาใจ

• กรณเกดปญหาจากโครงการในชวงระยะเตรยมการกอสรางระยะกอสรางสามารถตดตอรองเรยนไดทไหนอยางไร

• นอกเหนอจากการประชมแลวชาวบานสามารถขอและรบขอมลเพมเตมไดทไหนอยางไร

ดานนกวชาการและ บรษททปรกษาผจดทำารายงาน

• เปนใคร มาจากไหน• ควรเปนนกวชาการหรอสมาคมวชาชพทเปนกลาง • มความไววางใจไดแคไหน ควรมการนำาประวตมา

ชแจง• มความจรงใจ ตอบปญหาทประชาชนกงวลได

ชดเจน• มความรความสามารถ และความเขาใจสภาพ

แวดลอม วฒนธรรม ประเพณของพนทหรอไม• มผลประโยชนทบซอนหรอไม

2. รวมตดสนใจในการดำาเนนการศกษา ผลกระทบสงแวดลอม

ประชาชนควรมสวนรวมกำาหนดขอบเขตการศกษาดานพนทกบเจาของโครงการหรอบรษททปรกษา โดยระบระยะและพนทในการศกษาใหชดเจน ซงไมเพยงแคศกษาผลกระทบในรศม 5 กโลเมตรเทานน แตควรดถงผลกระทบตามระบบนเวศทคาดวาจะเกดขน

• หากเบองตนมการกำาหนดใหมจดการดวยมาตรการน แตภายหลงไมไดปฏบตตามทเคยใหไวกบประชาชน จะมการจดการอยางไร

• มสวนรวมเสนอแนะแนวทางการลดผลกระทบดานตางๆ ทอาจไดรบจากการดำาเนนโครงการ เชน การตดตงสญญาณหรอสญลกษณเพอเปนเครองหมายแสดงถงเหตการณฉกเฉนในการกอสรางโครงการหรอการดำาเนนโครงการ ใหประชาชนไดเตรยมตวไดอยางทนทวงท

• มโอกาสแสดงความคดเหนตอผทจะทำาหนาทประเมนผลกระทบสงแวดลอม และเจาของโครงการ/บรษททปรกษาตองนำาขอคดเหนและขอเสนอแนะประกอบรายงานอไอเอ (EIA)

3. รวมรบทราบผลกระทบ

ทอาจจะเกดขนจากโครงการ

3.1ดานสงคมวถชวตและความปลอดภย ของประชาชนระยะกอนมโครงการ/เตรยมการกอสราง

• วถชวตของชาวบานตองเปลยนแปลงอยางไรบาง เชน กระทบตอการทำาเกษตรของชาวบาน โดยเกดนำาสกปรกขน ปดกนทางนำาใชของชาวบาน

• ถามโครงการเกดขน ชมชนตองรองรบอะไรบาง เชน เศรษฐกจในชมชนเปลยนแปลงไปอยางไร (หากมการสรางตลาดใหมและใหญกวาสรางขนมาในชมชนเพอรองรบประชาชนตางถนทเขามาทำางานจะไมกระทบตอการคาขายของแมคาในชมชนดงเดม เปนตน)

• มการชวยเหลอประชาชนผไดรบผลกระทบอยางไร มแผนการอพยพยายถนอยางไร

• ความขดแยงของคนในชมชนกบคนตางถนทเขามาทำางานในพนท มการจดการอยางไร

• เจาของโครงการมแผนการจดการสงแวดลอมใหความรแกชาวบานหรอไม อยางไร เชน กรณทบอเกบกากแรพงทลาย หรอกรณเกดเหตฉกเฉนตางๆ ชาวบานตองทำาอยางไรระยะกอสราง

• แรงสนสะเทอน เสยงดง ฝนละอองจากการระเบดหนมผลกระทบตอประชาชนทอยใกลเคยง มการปองกนและจดการปญหานอยางไร

• มวธจดการกบปญหาอาชญากรรม ปญหาการลกขโมยอยางไรจากประชาชนทเพมขนเมอมการกอสราง

• ในกรณทมเกดเหตการณฉกเฉนมการแจงเตอนภยอยางไร หรอมสญลกษณใด ทใหประชาชนรอยางทนทวงท เขาใจงาย และชดเจน รวมถงมความนาเชอถอและไววางใจไดแคไหนในประสทธภาพในการจดการระยะดำาเนนการ(เมอการกอสรางแลวเสรจ)

• ภายหลงการกอสรางแลวเสรจเมอเปดดำาเนนโครงการนน ขอสญญาหรอขอตกลงตางๆ ทใหกบประชาชนกอนมการกอสรางโครงการในเรองการจดการดานมลพษสงแวดลอมนน ยงคงเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมแสดงความคดเหนเพมเตมตอการจดการไดหรอไม

ขอควรคำานง : ในกรณทปรกษานำาเสนอถงการจางงานเพอรองรบอาชพใหกบลกหลานของตนเองนน ประชาชนควรนำาผลประโยชนเรองนมาเปรยบเทยบกบผลกระทบดานสงแวดลอมและสขภาพของตนเองและชมชนอยางมเหตและมผล

3.2ดานสงแวดลอม• โครงการทจะเกดขนมการปลอยสารประเภทไหน

ออกมาบาง ตวไหนอนตราย และตวไหนไมอนตราย • สารทปลอยออกมาจะสงผลกระทบตอสง

แวดลอมโดยรอบหรอไม อยางไร • มการแพรกระจายของสารเคมหรอไม- มรศมในการแพรกระจายทจะสงผลกระทบใน

ระยะเทาไหร • หากเกดสารพษตวใหมทเปนอนตรายตอ

ประชาชนเกดขนภายหลงจะมวธการจดการอยางไร• มการจดการฝนละอองทเกดขนอยางไร • แหลงนำาใชในการผลตอยทไหน กระทบตอนำากน

นำาใชของชมชนหรอไม อยางไร• มการปนเปอนของสารเคมลงสนำาใตดนหรอไม

ทศทางการไหลของนำาใตดนเปนอยางไร• เมอมโครงการเกดขนมาแลวตองยนยนวาพช /

สตวในพนทยงคงอย ไมไดถกทำาลายไป โดยจะตองชแจงใหชาวบานฟงอยางชดเจนและเปนไปไดทางการปฏบต

• มการกำาจดขยะตกคางอยางไร (เปนขยะอะไร/ประเภทไหน/ใครหรอหนวยงานไหนตองเปนผจดการขยะ) 3.3ดานสขภาพของประชาชน

• สารทเปนอนตรายตอสขภาพของประชาชนมการแกไขหรอจดการอยางไร

• สารหรอฝนละอองทออกมาเปนอนตรายกบสขภาพของประชาชนอยางไร และสงผลกระทบตอพช สตวในชมชนอยางไร หากไมอนตรายตองมในปรมาณหรอระดบเทาใด

• ตองมการตรวจคณภาพนำาฝน ในกรณทชาวบานใชในการบรโภคและอปโภคหรอไม ซงหากมโครงการเกดขนกจะทำาใหเกดปญหานได

สำาหรบประเดนทเกยวของกบดานเทคนค เชน นำาเสย อากาศเสย มลพษ เปนเรองทชาวบานอาจจะไมมความถนด ดงนนอาจจะตองมการหาทปรกษาในดานเทคนค ไดแก นกวชาการดานตางๆ เปนตน

(3) การประเมนผลกระทบสงแวดลอม และจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

เปนขนตอนระหวางการจดทำารายงานอไอเอ (EIA) โดยจะมการจดรบฟงความคดเหนครงท 2 : เจาของโครงการและบรษททปรกษาจะตองนำาเสนอรางรายงานใหกบประชาชนรบทราบ และประชาชนตองมความมนใจในรายงานและมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอมโดยประชาชนจะตองตรวจสอบความถกตองและทำาความเขาใจรางรายงานอไอเอ (EIA)

โดยครงท2จะตองนำาผลการรบฟงของประชาชนผนวกไวในสวนหนงของรายงานอไอเอ(EIA)กอนยนเสนอรายงานตอสผ.

26

27

แหลงทมาของขอมล: mylesson.swu.ac.th/syllabus/doc_2420040325125858.dochttp://www.tungsong.com/Environment/Garbage_n/garbage_11.htmlhttp://www.act.ac.th/work_project/act_enviroment/w_garbage.html

ขยะมลฝอย

ขยะชมชนมลฝอย ขยะมลฝอยจากการเกษตร

ขยะมลฝอยอตสาหกรรม

ขยะมลฝอยทวไป ขยะมลฝอยทเปนอนตรายในบานเรอน

ขยะมลฝอยทไมเปนอนตราย

ของเสยอนตราย

ขยะแหง ขยะเปยก

ขยะมลฝอยทวไป

ขยะมลฝอยอนตราย

- กระดาษ- พลาสตก- ขวด- แกว- ผา- โลหะ- ยาง- ฯลฯ

- เศษพช- ผก- ผลไม- เศษอาหาร- ฯลฯ

- กากสารเคม และ ภาชนะบรรจ- ฯลฯ

- ของเสยทเปนพษ- ของเสยทมฤทธ กดกรอน

เกรดความรเรองขยะ : แหลงกำาเนดและประเภทขยะมลฝอย

จากกจกรรมตางๆ

ประชาชนมสวนรวมอยางไร

ในการจดรบฟงความคดเหนครงท 2

ในขนตอนการรบฟงความคดเหนครงท 2 นเจาของโครงการและบรษททปรกษาจะตองแจงกำาหนดการประชมเพอนำาเสนอการจดทำารางรายงานอไอเอ (EIA) ใหกบประชาชนรบทราบ และจะตองจดสงเอกสารและรายงานเพอใหประชาชนทราบกอนการประชมอยางนอย 30 วน ซงในครงนประชาชนจะตองทำาความเขาใจตอเอกสารและรางรายงาน โดยตรวจสอบความถกตองของขอมลทไดรบ และหากมประเดนขอสงสยควรซกถามกบเจาของโครงการและบรษททปรกษาใหเขาใจ

1. รวมตรวจสอบความถกตอง ของรางรายงานอไอเอ (EIA )

1.1 ขอมลในรางรายงานอไอเอ (EIA) มความถกตองครบถวนหรอไม (เชน แหลงนำาในชมชนมจำานวนเทากบจำานวนแหลงนำาทบรษททปรกษานำาเสนอหรอไม / เปนแหลงนำาทมความสำาคญตอชมชนหรอไม/ กลมผไดรบผลกระทบครบถวนหรอไม เปนตน)

1.2 ในรางรายงานอไอเอ (EIA) มการเปดเผยขอมลสารเคมตางๆ ทเกดจากกระบวนการของโครงการ (ชนดใด/ ปรมาณเทาไหร / มเกณฑมาตรฐานบอกไวหรอไม ตรงไหนแสดงไวในภาคผนวกหรอในเนอหา / ถามสารเกนเกณฑมาตรฐานมการชแจงถงการจดการอยางไร

ยกตวอยางเชน ปรมาณฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน

(PM10) คอ ขนาดของฝนทอยในอากาศ ซงเกดจาก

วตถทถกทบ ต บด กระแทก จนแตกออกเปนชนสวนเลกๆ เมอถกกระแสลมพดกจะปลวกระจายตวอยในอากาศ และตกลงสพน ซงเวลาในการตกจะชาหรอเรวขนอยกบนำาหนกของอนภาคฝน โดยกจกรรมตางๆ เชน การกอสราง ฝนละอองบนทองถนน และการเผาไหมเชอเพลง จะกอใหเกดฝนละอองดงกลาว

• การตรวจวดปรมาณฝนละอองขนาดเลก จะวดเกบตวอยางตอเนองตลอดเวลาเปนเวลา 24 ช.ม.

• ปรมาณฝนละอองทมขนาดเลกกวา 10 ไมครอน จะมผลกระทบตอระบบทางเดนหายใจ ซงเกดขนกบทกเพศทกวย โดยจะสงผลกระทบตงแตโพรงจมกและชองปาก ผานชองคอ กลองเสยง หลอดลมใหญ หลอดลมฝอย ไปจนถงถงลมปอดซงเปนสวนปลายสดของทางเดนหายใจ ทำาใหเกดโรคทางเดนในระบบหายใจ หลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง หอบหด เปนตน

• คาเฉลยของฝนละอองรวมหรอฝนละอองขนาดไมเกน 100 ไมครอน ในเวลา 24 ชวโมง จะตองไมเกน 0.33 มลลกรมตอลกบาศกเมตร

เพอใหเหนภาพชดเจน เชน รายงานผลการตรวจวดคณภาพอากาศในพนทภาคเหนอ ในวนท 25 มนาคม 2556 พบปรมาณฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน (PM10) เฉลย 24 ชวโมง มคาระหวาง 191-356 ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร คณภาพอากาศโดยรวมอยในระดบมผลกระทบตอสขภาพถงมผลกระทบตอสขภาพมาก

1.3 ในรางรายงานมวธการจดการผลกระทบทเกดขนทกดานอยางตอเนองหรอไม อยางไร เชน ขยะเอาไปทงในพนทไหน / มวธการจดการขยะอยางไร / หนวยงานใดรบผดชอบในการจดการขยะ เปนตน

2727

28

2. รวมตดตามตรวจสอบระหวางการจดทำารายงานอไอเอ (EIA)

2.1 เมอประชาชนตรวจสอบความถกตองของรางรายงาน อไอเอ (EIA) แลว ควรจะตองตดตามการลงพนท เพอสำารวจทรพยากรหรอการประสานงานของบรษททปรกษาในพนทวามการสำารวจจรงหรอไม เปดโอกาสในประชาชนในพนทไดเขาไปใหขอมลหรอสำารวจรวม หากพบวาบรษททปรกษาไมมการสำารวจจรงหรอไมละเอยดควรแจงตอ สผ. หรอผมอำานาจอนญาตโครงการ

ขอเสนอแนะ : เมอประชาชนไดรบเอกสารหรอรายงานกอนการประชม ตองศกษาขอมลในรายงานกอนการประชม โดยอาจจะมการจดกลมพดคยกนกอนกบประชาชนในหมบาน กบผเชยวชาญ หรอนกวชาการ และมอบหมายหนาทใหแตละคนในการซกถามในทประชมใหชดเจน

(4) การพจารณารายงาน ผลกระทบสงแวดลอม

เปนขนตอนทหนวยทเกยวของ คอ สผ. รบเลมรายงานอไอเอ (EIA) จากเจาของโครงการ เพอนำาเขาสกระบวนการพจารณารายงานอไอเอ (EIA) ซงรายละเอยดขนตอนการพจารณารายงานและประชาชนมสวนรวมไดอยางไรนนจะอธบายไวในหวขอ “ขนตอนการพจารณารายงานอไอเอ(EIA)นเคาทำากนอยางไร” ในลำาดบตอไป

(5) การตดสนใจในปจจบนกระบวนการตดสนใจนประชาชนจะไมมอำานาจ

แนวทางการจดการของเสยอนตรายจากชมชน (อางองจาก กรมควบคมมลพษ: http://www.pcd.go.th/info_serv/waste_garbage.html#s7)

หนาทในการรวมตดสนใจพจารณารายงานอไอเอ (EIA) ซงอำานาจหนาทในการใหความเหนตอรายงานอไอเอ (EIA) นน จะเปนอำานาจหนาทของคณะกรรมการผชำานาญการพจารณารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (คชก.) คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต (กก.วล.) และหนวยงานอนญาต

(6) การตดตามตรวจสอบ และประเมนผล

เปนขนตอนภายหลงจากการใหความเหนชอบตอรายงาน อไอเอ (EIA) โดยหนวยงานอนญาตใหมการกอสรางหรอพฒนาโครงการได ซงการมสวนรวมขอประชาชนในขนตอนน มดงน• รวมรบทราบความกาวหนาของการยนเรองเสนอรายงาน อไอเอ (EIA) วาอยในขนตอนใด• รวมรบทราบผลการพจารณาจากคณะกรรมการอยางทวถง ไมวาจะมการเปลยนแปลงรายละเอยดโครงการไปจากเดมหรอยกเลกโครงการหรอมการอนมตเหนชอบโครงการ• รวมในการตรวจสอบตดตามการปฏบตตามมาตรการลดผล กระทบสงแวดลอมในรายงานอไอเอ (EIA) (ใครเปนผจดทำารายงานการตดตามผละกระทบสงแวดลอม / ประชาชนมบทบาทหนาทในสวนใดบางของการตดตามฯ )• รายงานการตดตามตรวจสอบผลกระทบสงแวดลอมจะตองสงใหประชาชนในพนทโครงการรบทราบดวย• จดพมพผลการตดตามตรวจสอบผลกระทบ โดยตดปายประกาศในทชมชนในประชาชนรบทราบอยางทวถง

จากแผนภาพขนตอนการจดทำารายงานการประเมนผล กระทบสงแวดลอมสำาหรบโครงการรนแรง หรอ อไอเอ รนแรง / อเอชไอเอ (EHIA) ทปรากฏในเอกสาร หนา 20 นน ประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมไดอยางไร?

ของเสยอนตราย หมายถง ของเสยใดๆ ทมองคประกอบ

หรอปนเปอน วตถอนตรายชนดตางๆ ซงไดแก วตถ

ระเบด วตถไวไฟ วตถออกซไดซ และวตถเปอรออกไซด

วตถมพษวตถททำาใหเกดโรค วตถกมมนตรงส วตถท

ทำาใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม วตถกดกรอน

ททำาใหเกดระคายเคอง วตถอยางอนไมวาจะเปนเคมภณฑ

หรอสงอนใด ทอาจทำาใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช

ทรพยสน หรอสงแวดลอม

ของเสยอนตรายทเกดจากกจกรรมตางๆ ของชมชนไดแก บานเรอน รานลางฟลม อดขยายรป รานซกแหง หองปฏบตการ เปนตน ซงมประมาณ 300,000 ตน ถกทงรวมไปกบขยะมลฝอยทวไป และมแนวโนมเพมขนเรอยๆ ตวอยางของเสยอนตรายจากชมชน เชน หลอดฟลออเรสเซนตมสารปรอท บลลาสตมสารพซบ นำายาทำาความสะอาดมฤทธเปนกรด-ดาง และแอมโมเนยกระปอง สารฆาแมลงมสารเคมตกคาง นำามนเครอง แบตเตอรมสารไฮโดรคารบอนและโลหะหนก ส ทนเนอร มสารทำาละลาย ถานไฟฉายมแมงกานส ปรอทและโลหะหนกอน ๆ

หากของเสยเหลานไมไดรบการกำาจดอยางถกวธ อาจจะทำาใหเกดปญหาตอสขภาพอนามยของประชาชน และคณภาพสงแวดลอม

ของเสยอนตรายในบานเรอน

• หลอดฟลออเรสเซนตมปรอท บลลาสตมสารพซบ• นำายาทำาความสะอาดมกรด ดาง และแอมโมเนย• กระปองยาฆาแมลงมยาฆาแมลง

28

29

(1) กลนกรองโครงการ: เปนขนตอนทจะตองระบปญหาสงแวดลอม และสง

คกคามสขภาพโดยพจารณาจากพนทตงโครงการ กจกรรมการดำาเนนงาน/สงคกคามสขภาพ และผลกระทบตอปจจยกำาหนดสขภาพ

(2) การกำาหนดขอบเขตการศกษา: เปนขนตอนกอนการจดทำารายงานอไอเอ (EIA) โดยจะม

การจดรบฟงความคดเหนครงท 1 : เปนขนตอนทประชาชนจะตองรบทราบถงขอมลรายละเอยดโครงการ ผลกระทบทเกดขนจากโครงการทงทางบวกและทางลบ รวมถงขอบเขตการศกษาของโครงการไมวาจะเปน ขอบเขตการศกษาทางพนท และขอบเขตการศกษาดานวชาการ ดงหวขอตอไปน

2.1 รวมรบรขอมลของโครงการกอนมโครงการ2.2 รวมตดสนใจในการดำาเนนการศกษาผลกระทบ

สงแวดลอม2.3 รวมรบทราบผลกระทบทอาจะเกดขนจากโครงการ

ซงมประเดนรายละเอยดแตละหวขอแสดงไวในการ รบฟงความคดเหนของประชาชนครงท 1 ของ อไอเอ (EIA) ปกต ดงแสดงรายละเอยดไวในขางตน

(3) การประเมนผลกระทบ: บรษททปรกษาจะนำาเสนอรางรายงานอไอเอ (EIA) และ

การประเมนผลกระทบทอาจเกดขนทงทางบวกและทางลบใหกบประชาชนรบทราบและรบฟงความคดเหนจากประชาชน

ประชาชนมสวนรวมอยางไร ในการจดรบฟงความคดเหน ครงท 2

• ประชาชนแสดงความคดเหนตอระดบความรนแรงของผลกระทบทจะเกดขนจากโครงการกอสรางในดานตางๆ เชน ทรพยากรนำา อากาศ เสยง ความสนสะเทอน คณภาพชวต

ตกคาง กระปองสเปรยมสารเคมตกคาง• นำามนเครอง แบตเตอร มสารโฮโดรคารบอน และโลหะหนก• ส ทนเนอร มสารทำาละลาย• ถายไฟฉายมแมงกานส ปรอท และโลหะหนกอนๆ

วธการจดการของเสยอนตรายในบานเรอน

• ซอ/ใช เทาทจำาเปน• ซอ/ใช สนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม สนคาฉลากเขยว เชน ถานไฟฉาย สตรไมผสมสารปรอท ตเยนฉลากเขยว สอมลชน สตรลดสารพษ • ซอ/ใช สารสกดจากธรรมชาต หรอสมน- ไพร แทนการใชสารเคมทสงเคราะหขน• ซอ/ใช สนคาทใชซำาใหมไดเชน ถานไฟฉายทชารจใหมได ใชนำายาทำาความ

สะอาดชนดเตม เพอลดปรมาณภาชนะบรรจ• ไมทงของเสยอนตรายปนกบขยะมลฝอยทวไป• ไมทงลงพน ทอระบายนำาหรอแหลงนำา• แยกเกบไวในภาชนะทไมรวซม รอหนวยงานทองถน มาเกบไปกำาจด• นำาไปทงในภาชนะทหนวยงานทองถนจดหาใหหรอนำาไปใหเจาหนาททมาเกบ ในวนทกำาหนด• นำาไปสงคนรานตวแทน จำาหนาย เพอรบสวนลด และแลกซอผลตภณฑใหม

แนวทางในการจดการ ของเสยอนตรายอยางถกวธ

ทองถน/เทศบาล

• รณรงคใหผประกอบการและประชาชน

คดแยกของเสยอนตาย ไมทงรวมไปกบขยะมลฝอยทวไป • จดหาภาชนะรองรบของเสยอนตรายทมฝาปด ไมรวซมและเหมาะสมกบประเภทของของเสยอนตราย • จดหารถเกบขนชนดพเศษ เพอเกบขนของเสยอนตราย • กำาหนดวนรณรงค เพอเกบรวบรวมของเสยอนตราย เชน วนหยดนกขตฤกษ วนสนป วนสงแวดลอม เปนตน • จดทำาระบบกำากบการขนสง (Manifest system) โดยควบคมตงแตแหลงกำาเนด การเกบรวบรวม การเคลอนยายจนถงสถานทกำาจด • จดสรางสถานขนถายของเสยอนตรายประจำาจงหวด เพอเปนแหลงรวบรวม และคดแยกของเสยอนตราย สวนทไมสามารถนำากลบมาใชประโยชนใหมจะถกนำาไปกำาจดยงศนยกำาจดประจำาภาคตอไป • จดสรางศนยกำาจดของเสยอนตรายประจำาภาคโดยเรมตงแตการคดเลอกสถานท การจดซอทดนการออกแบบระบบ การกอสราง ควบคมการดำาเนนงาน • ฝกอบรมเจาหนาทของหนวยงานทรบผดชอบและสงเสรมใหความรกบประชาชน • ประชาสมพนธใหประชาชนมสวนรวมในการจดการของเสยอนตรายอยางถกวธ

ผประกอบการ

• ไมทงของเสยอนตรายประเภทนำามนเครอง ทนเนอร นำามนสน นำายาฟอกขาว นำายาทำาความสะอาด นำายาลางรป หมกพมพ ของเสยตดเชอ สารเคมจากหองปฏบตการ หลอดฟลออเรสเซนต ถานไฟฉาย ฯลฯ รวมไปกบขยะมลฝอยทวไป • ไมทงลงพน ไมฝงดน ไมทงลงทอระบายนำาหรอแหลงนำา • แยกเกบของเสยอนตรายไวในภาชนะเดมทรวซม เพอรอหนวยงานทองถนมาเกบไปกำาจด • นำาไปทงในภาชนะททองถนจดทำาใหหรอนำาไปทงในสถานททกำาหนด • นำาซากของเสยอนตรายไปคนรานตวแทนจำาหนาย เชน ซากแบตเตอร ซากถานไฟฉาย ภาชนะบรรจยาฆาแมลง

1.3 หากมการกอสรางเตาเผาขยะมงบประมาณจากทไหน / มการกำาหนดแผนงานการซอมบำารงรกษาหรอไม

1.4 มรายละเอยดแผนอพยพกรณฉกเฉน และแผนอพยพกรณถาวร หรอไม เชน มใครเปนผรบผดชอบ/อปกรณพรอมหรอไม มอะไรบาง ทำาหนาทอยางไร / มหอเตอนภยหรอไม / มการซกซอมประจำาปหรอไม

ขนตอนการจดทำารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอมสำาหรบโครงการรนแรง

หรอ อไอเอ รนแรง/ อเอชไอเอ (EHIA)

ค. 1 รบฟงความคดเหนตอขอบเขตการศกษา

ค. 2 การมสวนรวมในการประเมนผล

ค. 3 รบฟงความคดเหนตอรางรายงาน

(1) การกลนกรอง โครงการ

(2) การกำาหนด ขอบเขตการศกษา

(3) การประเมนผลกระทบ

(4) มาตรการปองกนและ แกไข ผลกระทบ และมาตรการ ตดตามตรวจสอบและราง รายงานการวเคราะห ผลกระทบสงแวดลอม

(5) รายงานฉบบสมบรณยนตอ สผ. และหนวยงานอนญาต

ใหความเหนชอบ

หนวยงานอนญาต ทำาคำาชแจงและเหตผล ในการตดสนใจเผยแพรตอ สาธารณะและบนเวบไซต

ปรบปรงแกไขยนใหพจารณาใหม

ไมเหนชอบ

องคการอสระใหความเหนประกอบ

หนวยงานอนญาต จดกระบวนการรบฟงความคดเหน

29

ทมา: สำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2552

30

คำาถามท 1

หากบางโครงการไมอยในประกาศฯ

ทอาจเกดผลกระทบรนแรง เรา

สามารถใหคณะกรรมการพจารณา

โครงการแบบรนแรงไดหรอไม ?

ตอบ

ได ซงจะมคณะกรรมการรบคำารอง

อยท สผ.

ของประชาชน เปนตน ทงในระยะเตรยมการกอสราง ระยะกอสราง และระยะดำาเนนโครงการเปนอยางไร

• ตรวจสอบการประเมนผลกระทบของบรษททปรกษาเกยวกบขอมลในการประเมนผลกระทบวามความถกตองเปนเหตเปนผลหรอไม

• ประชาชนมความเขาใจชดเจนหรอไมจากการประเมนผลกระทบสงแวดลอมของบรษททปรกษา

• ทงนไมจำากดสทธทจะฟองรองเพกถอน อไอเอ (EIA) ตอศาลปกครอง”

(4) มาตรการปองกนและแกไขผลกระทบ และมาตรการตดตามตรวจสอบและรางรายงาน การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม:

เปนการนำาเสนอรางรายงานอไอเอ (EIA) ฉบบท สมบรณทสดภายหลงจากการปรบแกไขเพมเตมจากการรบฟงความคดเหนในครงท 1 และ 2 เพอยนเสนอรายงานอไอเอ (EIA) ตอ สผ. ในการเขาสกระบวนการพจารณาตอไป

ประชาชนมสวนรวมอยางไรในการจดรบฟงความคดเหนครงท 3

4.1 ประชาชนจะตองไดรบเลมรางรายงานอไอเอ (EIA) กอนการประชมรบฟงความคดเหน เพอศกษาราย-ละเอยดทเปนประเดนสำาคญ โดยมการปรกษาหารอกนกอนภายในชมขน และมการจดบนทกแบงหนาทในการซกถามในทประชมรบฟงความคดเหน 4.2 หากประชาชนพบวากระบวนการศกษาหาขอมลในขนตอนการประเมนผลและจดทำารายงาน (Assess-ment and Reporting) มความไมชอบมาพากล ประชาชนสามารถทกทวงไดในทประชม ค. 3 โดยอาจทำาความเหนแยงเปนลายลกษณอกษรเพอความชดเจน

กอนทรายงานอไอเอ รนแรง หรออเอชไอเอ (EHIA) จะเขาไปสกระบวนการพจารณาของ คณะกรรมการผ ชำานาญการ (คชก.) ภายใตคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.)

4.3 หลงจากทรายงานอไอเอ รนแรง หรออเอชไอเอ (EHIA) ผานเขาไปสกระบวนการพจารณาของ คณะกรรมการผชำานาญการ (คชก.) ประชาชนสามารถเขยนขอมลทกทวงและชแจงขอเทจจรงไปยง คชก. เพอประกอบการพจารณาไดอกทางหนงดวย

4.4 หากประชาชนมการเจบปวยหรอมความสงสยวารางกายหรอสขภาพของตนเองมความผดปกต เชน แพผนคนเปนเวลานาน กอนมโครงการเกดขนใหบนทกไวอยางเปนลายลกษณอกษร และเกบหลกฐานการตรวจทางการแพทยไว พรอมทงแจงผนำาชมชนใหรบทราบ

4.5 เมอโครงการเสรจสนไปแลวใหประชาชนตรวจสขภาพและมการบนทกเปรยบเทยบกบผลตรวจสขภาพของตนเองกอนมโครงการ

ประชาชนไมควรไปฟงเพยงอยางเดยว ควรเสนอแนะและมขอซกถาม ในประเดนทตนเองยงมความสงสย หรอเคลอบแคลงใจอย เพอเกดความกระจางแจงตอทกฝาย ทมสวนเกยวของในทสาธารณชน

ประชาชนตองใหความสำาคญกบกระบวนการรบฟงความคดเหนจากประชาชนในทกขนตอน ตามสทธหนาทของประชาชนผทอาจจะไดรบผลกระทบทงทางบวกและทางลบ มฉะนนแลวอาจจะสายเกนแกในการระงบโครงการทสงผลกระทบอยางรนแรงตอวถชวต และสขภาพของประชาชนได

คำาถามท 3

หาก สผ. ให อไอเอ (EIA) ผานแลว ชาวบานระงบไดหรอไม

ตอบ

ชาวบานไมสามารถระงบได หากแต

สามารถดำาเนนการดงตอไปน

• ในกรณ อไอเอ ปรกต (EIA)

สามารถยนคำารองไมเหนดวยกบ

อไอเอ (EIA) ของโครงการนนๆ ตอ

หนวยงานอนญาต;

• ในกรณ อไอเอ รนแรง หรอ อเอช

ไอเอ (EHIA) ชาวบานสามารถเขารวม

ในกระบวนการรบฟงความคดเหน

ทงนไมจำากดสทธทจะฟองรองเพก

ถอนอไอเอ (EIA) ตอศาลปกครอง

Tips

(5) รายงานฉบบสมบรณยนตอ สผ. และ หนวยงานอนญาต:

เปนขนตอนทหนวยทเกยวของ คอ สผ. รบเลมรายงานอไอเอ (EIA) จากเจาของโครงการ เพอนำาเขาสกระบวนการพจารณารายงานอไอเอ (EIA) ซงรายละเอยดขนตอนการพจารณารายงานและประชาชนมสวนรวมไดอยางไรนนจะอธบายไวในหวขอ “ขนตอนการพจารณารายงานอไอเอ (EIA) นเคาทำากนอยางไร” ในลำาดบตอไป

การจดรบฟงความคดเหนของประชาชน ทงในกระบวนการอไอเอ ปรกต (EIA) และ อไอเอ รนแรง หรอ อเอชไอเอ (EHIA)• การรบฟงความคดเหนของประชาชนไมควรทำาประชา-มตในการออกเสยงหรอใหความเหนตอโครงการ แตควรรบฟงความคดเหนดวยเหตและผลทมนำาหนก ไมใชการยกมอโหวตเสยงขางมาก• ประชาชนหรอตวแทนชมชนมการรวมตดตาม ตรวจสอบสภาพพนทกอนดำาเนนโครงการ• การจดรบฟงความคดเหนของประชาชนไมใชการแจกสงของ (เชน ขาวสาร) ใหกบชาวบาน

• กระบวนการมสวนรวมไมไดมเพยงการทำาประชาพจารณเทานน แตมหลากหลายวธ• ทกโครงการเหมอนกนคอ คนทเขารวมเวท รบฟงความคดเหนเปนตวแทนจรง หรอคนทไดรบผลกระทบโดยตรงไมไดเขารวม แตจดเวทเดยวแลวอางวาชอบธรรม• การจดประชมรบฟงความคดเหนตองใชเวลาศกษาใหพอเพยง เขาใจงาย และไมมการจำากดเวลาในการประชม

คำาถามท 2

หากประชาชนไมเหนดวยกบรายงาน

อไอเอ (EIA) ทจดทำาโดยบรษท

ทปรกษา ควรทำาอยางไร

ตอบ

ประชาชนควรรองเรยนไปท สผ.

เนองจากเปนหนวยงานทกำากบ

บรษททปรกษา หากไมมการ

ตอบรบหรอความกาวหนาของการ

รองเรยนกยนฟองตอศาลปกครอง

ตอไป

หากชาวบานมความเขาใจ

กระบวนการประเมนผล

กระทบสงแวดลอม หรอ

อไอเอ (EIA) จะสงผลให

สามารถทำาใหเกดการ

ยกเลกอไอเอ (EIA) ทไมนำา

ไปสการพฒนาทยงยนได

30

31

ประชาชนไดรบสทธตามกฏหมายในการรบรขอมลขาวสารเกยวกบกระบวนการอไอเอ (EIA) เรมตงแตในขนตอนของการรบฟงความคดเหนของประชาชน เจาของโครงการและบรษททปรกษาจะตองสงรายละเอยดหรอเอกสารชแจงใหกบประชาชนทราบกอนการประชม

เจาของโครงการและบรษททปรกษาจะตองสงรายละเอยดหรอเอกสารชแจงใหกบประชาชนทราบกอนการประชม โดยมวธการทหลากหลายสำาหรบการใหขอมลสสาธารณะ ดงน

1. การใหขอมลโดยการสรปยอ2. นทรรศการและการจดแสดงตางๆ3. สารคดพเศษ4. คลงขอมลในทสาธารณะ เชน หองสมดสาธารณะ5. อนเทอรเนต6. การสงรายงานทางเทคนคทสำาคญหรอเอกสารดานสงแวดลอม 7. การสงเอกสารจำานวนมาก สงสงพมพไปโดยตรงยงบานของประชาชน8. การใหสมภาษณผานสอ และการปรากฏตวในรายการทมการสนทนา9. ชดใหขาวสำาหรบสอ 10. การแถลงขาวและสรปขอมลใหกบสอ11. จดหมายขาว มงเปาไปยงทประชาชนผมความสนใจในประเดนมากทสด12. ใบแทรกในหนงสอพมพ13. ขาวแจก14. การโฆษณาแบบเสยคาใชจาย15. เวทอภปราย16. การนำาเสนอตอกลมตางๆ ในชมชน17. การประกาศเรองการบรการสาธารณะ18. การจดการประชมสมมนา

ภายหลงจากไดรบขอมลโครงการแลวประชาชนจะตองทำาและเตรยมตวอยางไรบาง?

1. เตรยมประเดนหวขอทจะนำาไปซกถามในวนประชม (รายละเอยดไดแสดงไวใน ภาค 4)

2. ตดตอสอบถามขอมลหรอรายละเอยดทตนเองสงสยกลบไปทเจาของโครงการหรอบรษททปรกษา เพอทบรษททปรกษาจะไดนำาคำาตอบมาชแจงใหรบทราบในทประชม

3. เอกสารทไดรบทกฉบบ ประชาชนจะตองเกบไวเปนหลกฐาน ไมวาจะเปน จดหมายเชญเขารวมประชม เอกสารประกอบการประชม, ตองจดจำาและทราบชอ เจาของโครงการ/บรษททปรกษาจดทำารายงานอไอเอ (EIA), โปสเตอรปดประกาศประชาสมพนธโครงการ เปนตน

4. ควรแจงใหสอมวลชนในทองถนทราบ เพอไปทำาขาว โดยการตงคำาถามใหประชาชนตอบแสดงความคดเหนตอโครงการ เปนการเชญสอมวลชนเขาสกระบวนการ และใหสาธารณชนไดรบทราบขอมลโครงการ

หากประชาชนถกละเมดสทธ(เชน ไมไดรบขอมลโครงการอยางละเอยดและชดเจน, ขอมลทไดรบไมถกตอง, ผรบผดชอบเพกเฉยตอการขอขอมล เปนตน) ในกระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

สามารถรองเรยนตอหนวยงานและองคกรตอไปน

1. รองเรยนไปทหนวยงานเจาของโครงการโดยตรง:

เปนหนวยงานดแลรบผดชอบโดยตรง ซงตองกำากบตดตามตรวจสอบประเภทงานหรอโครงการตางๆ ในแตละดานทเกยวของ ดงตาราง

ปญหาดาน รองเรยนกบหนวยงานรบผดชอบ หนวยงานผอนญาต

(กำากบดแลในพนท) (สวนกลาง)

เหมองแร สำานกงานอตสาหกรรมจงหวด กรมอตสาหกรรมพนฐาน และการเหมองแร

โรงงานและอตสาหกรรม สำานกงานอตสาหกรรมจงหวด กรมโรงงานอตสาหกรรม

แหลงนำาและเขอน สำานกงานชลประทานจงหวด กรมชลประทาน

การคมนาคม แขวงการทางจงหวด กรมทางหลวง หรอ สำานกงานบำารงทาง

ทาเรอ สำานกเจาทาประจำาภมภาค กรมเจาทา

การเขาถงขอมลและรองเรยนตอหนวยงานทเกยวของกบกระบวนการอไอเอ (EIA)

31

32

การตดตอเพอรองเรยนปญหากบหนวยงานตางๆ ควรรองเรยนเปนลายลกษณ-อกษร และรองเรยนไปยงหนวยงานรบผดชอบสวนกลางโดยตรง ผานทางเวบไซตของแตละหนวยงาน เพอเขยนขอรองเรยน

หนวยงานผอนญาต (สวนกลาง) เบอรตดตอ เวบไซต

กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร 0-2202-3555, 0-2202-3565, 0-2202-3567 http://www.dpim.go.th/petition

กรมโรงงานอตสาหกรรม 02-202-4000, 4014 http://reg.diw.go.th/claim/form_user.asp

กรมชลประทาน 02-241-0020 - 29 สายดวน 1460 http://kromchol.rid.go.th/person/saisaad/cominfo.html

กรมทางหลวง 02-2814872, 02-2831292 สายดวน 1111 http:mop-server.doh.go.th/complainboard_doh/topicpeople.asp

กรมเจาทา 02 233 1311 – 8 สายดวนเจาทา 1199 สายดวนรฐบาล 1111 http://www.md.go.th/call_md/call.php

2. รองเรยนไปทหนวยงานในพนท:

ในเบองตนหากประชาชนไมไดรบขอมลในประเดนดงกลาวขางตน ประชาชนสามารถเขาไปรองเรยนไดทหนวยงานผอนญาต (สวนกลาง) ไดแก

2.1องคการบรหารสวนตำาบล(อบต.):สามารถเหตรำาคาญหรอผลกระทบทเกดขนกบองคการบรหารสวนตำาบล (อบต.)

ในพนทของตนเองได เพอใหอบต. รบทราบเรองและตรวจสอบเบองตน หากไมไดอยในเขตของอบต. ใหไปแจงหรอรองเรยนทวาการอำาเภอนนๆ

3. รองเรยนไปทหนวยงานกลาง:

หากประชาชนยงไมไดรบความกระจางเกยวกบขอมลหรอความเปนธรรมกอนการจดทำารายงานอไอเอ (EIA) ประชาชนสามารถรองเรยน/อทธรณ ไดท3.1สำานกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

ทอย : สำานกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต (ชน4) สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม60/1 ซอยพบลวฒนา 7 ถนนพระรามท 6 แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพมหานคร 10400โทรศพท 0-2265-6603-4 โทรสาร 0-2265-6602อเมล http://www.onep.go.th/oneb/ Law.htm

3.2สำานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ(สขร.):เปดเผยขอมลขาวสารของราชการตามกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการ

มอำานาจหนาท- รบเรองรองเรยน/อทธรณจากการปกปดขอมลขาวสารของทางราชการ- ใหเกดความกระจางกบขอมลทประชาชนสงสยสำานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ (สขร.): ทอย : ชน 2 สำานกงานปลดสำานกนายกรฐมนตร ทำาเนยบรฐบาล กรงเทพมหานคร 10300โทรศพท 0-2282-1366, 0-2281-8559, 0-2282-2283, 0-2282-8562,

0-2282-9270, 0-2282-2013, 0-2281-2726 ตอ 337, 338, 481, 482, 483, 484 หรอ 485อเมล http://www.oic.go.th/content/default.asp

3.3ศาลปกครองแผนกคดสงแวดลอม:ทำาหนาทใชอำานาจตามกฎหมายในการออกกฎ คำาสง หรอการละเลยตอหนาท

ตามทกฎหมายกำาหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควรในการควบคมโครงการหรอกจกรรมทมผลกระทบตอสงแวดลอม และขอพพาทเกยวกบสงแวดลอม รวมถงรกษาประโยชนสาธารณะและคมครองสทธของบคคลในการทจะดำารงชพอยไดอยางปกตและตอเนองในสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย สวสดภาพหรอคณภาพไดอยางเหมาะสม

2.2ศนยดำารงธรรม:เปนหนวยงานในสงกดกระทรวงมหาดไทย โดยมผ

วาราชการจงหวดเปนประธานศนยดำารงธรรม ซงมอยในทกจงหวด มหนาทรบเรองราว รองทกข รองเรยนจากประชาชน โดยใหความชวยเหลอแกผทไดรบความเดอดรอน ไมไดรบความเปนธรรมจากเจาหนาทหรอหนวยงานของรฐ ตลอดจนรบแจงเบาะแสการกระทำาความผดตางๆ ตลอด 24 ชวโมง

สถานทตงศนยดำารงธรรม ศาลากลางทกจงหวดหรอทวาการอำาเภอ

โทรศพทสายดวน หมายเลข 1567 (เบอรเดยวทวประเทศ / ผโทรเขาไมเสยคาใชจาย)

สงจดหมายรองเรยนไดท ต ปณ. 101 ปณฝ. มหาดไทย กรงเทพฯ 10206 ตางจงหวดสง ต ปณ. 101 ปทจ. จงหวดนนๆ

เวบไซต www.mahadthai.com

3.3.1ศาลปกครองกลางมเขตอำานาจตลอดทองทกรงเทพมหานคร จงหวดนครปฐม จงหวดนนทบร

จงหวดปทมธาน จงหวดราชบร จงหวดสมทรปราการ จงหวดสมทรสงคราม จงหวดสมทรสาคร จงหวดนครนายก จงหวดพระนครศรอยธยา จงหวดลพบร จงหวดสระบร จงหวดสงหบร จงหวดอางทอง จงหวดกาญจนบร จงหวดชยนาท จงหวดสพรรณบร จงหวดเพชรบร จงหวดประจวบครขนธ และจงหวดอทยธาน

ศาลปกครองกลาง ทอย : เลขท 120 หม 3 ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส

กรงเทพมหานคร 10210โทรศพท 02 141 1111 สายดวนศาลปกครอง 1355กรณประชาชนอยตางจงหวด สามารถไปทศาลปกครองในภมภาคนนได ดงน

3.3.2ภาคเหนอ

• ศาลปกครองเชยงใหมมเขตอำานาจตลอดทองทจงหวดเชยงใหม จงหวดเชยงราย จงหวดแมฮองสอน

จงหวดลำาปาง จงหวดลำาพน และมเขตอำานาจเพมเตมในจงหวดนาน จงหวดพะเยา จงหวดแพร

(จงหวดอตรดตถ โอนยายเขตอำานาจศาลไปยงศาลปกครองพษณโลก ตามประกาศในราชกจานเบกษา เลม 129 ตอนท 127ก เมอวนท 28 ธ.ค. 55)

ทอย : สำานกงานศาลปกครองเชยงใหมเลขท 333 ถนนโชตนา ตำาบลชางเผอก (ในบรเวณศนยราชการจงหวดเชยงใหม) อำาเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม 50300โทรศพท 0 5310 7999• ศาลปกครองพษณโลกมเขตอำานาจตลอดทองทจงหวดพษณโลก จงหวดกำาแพงเพชร จงหวดตาก จงหวด

นครสวรรค จงหวดพจตร จงหวดเพชรบรณ จงหวดสโขทย และจงหวดอตรดตถทอย : สำานกงานศาลปกครองพษณโลกอาคารวลลภ 723/13-17 ถ.พชยสงคราม ต.ในเมอง อ.เมอง จ.พษณโลก 65000โทรศพท 0 5526 6230-7 โทรสาร 0 5526 6224

32

ม ใครรบสายหรอยง?

33

3.3.3ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

• ศาลปกครองอบลราชธานมเขตอำานาจทองทจงหวดยโสธร จงหวดรอยเอด จงหวดศรสะเกษ จงหวดอบล-

ราชธาน และจงหวดอำานาจเจรญทอย : สำานกงานศาลปกครองอบลราชธานเลขท 444 หม 3 ถ.แจงสนท (กโลเมตรท 9) ต.เจระแม อ.เมองอบลราชธาน จ.อบลราชธาน 34000 โทรศพท 0 4531 9600-04• ศาลปกครองอดรธานมเขตอำานาจทองทจงหวดเลย จงหวดหนองคาย จงหวดหนองบวลำาภ จงหวด

อดรธาน และมเขตอำานาจเพมเตมในจงหวดนครพนม จงหวดบงกาฬ และจงหวดสกลนคร

ทอย : สำานกงานศาลปกครองอดรธานเลขท 58/12-16 ถ.โพนพสย ต.หมากแขง อ.เมองอดรธาน จ.อดรธาน 41000โทรศพท 0 4222 4110• ศาลปกครองขอนแกน มเขตอำานาจตลอดทองทจงหวดขอนแกน จงหวดกาฬสนธ จงหวดมหาสารคาม และมเขตอำานาจเพมเตมในจงหวดมกดาหารทอย : สำานกงานศาลปกครองขอนแกนอาคารขอนแกนบสเนชเซนเตอร 177/48 ถ.มตรภาพ ต.ในเมอง อ.เมอง จ.ขอนแกน 40000โทรศพท 0 4322 7433-4 โทรสาร 0 4322 3704• ศาลปกครองนครราชสมามเขตอำานาจตลอดทองทจงหวดนครราชสมา จงหวดชยภม และมเขตอำานาจเพมเตมในจงหวดบรรมย และจงหวดสรนทรสำานกงานศาลปกครองนครราชสมาทอย : เลขท 345 หม 6 ถ.มตรภาพ (เลยงเมอง) ต.หนองกระทม อ.เมอง จ.นครราชสมา 30000โทรศพท 0 4430 7700-2 โทรสาร 0 4430 7030

3.3.4ภาคตะวนออก

• ศาลปกครองระยอง มเขตอำานาจตลอดทองทจงหวดระยอง จงหวดจนทบร จงหวดฉะเชงเทรา จงหวดชลบร จงหวดตราด จงหวดปราจนบร และจงหวดสระแกวสำานกงานศาลปกครองระยองทอย : เลขท 777 ถ.สขมวท ต.เนนพระ อ.เมองระยอง จ.ระยอง 21150โทรศพท 0 3869 4513-31 โทรสาร 0 3869 4511-12

3.3.5ภาคใต

• ศาลปกครองนครศรธรรมราชมเขตอำานาจทองทจงหวดนครศรธรรมราช จงหวดกระบ จงหวดพงงา จงหวดภเกต จงหวดสราษฎรธาน และมเขตอำานาจเพมเตมในจงหวดชมพร และจงหวดระนองสำานกงานศาลปกครองนครศรธรรมราช ทอย : อาคารพาณชยโครงการทวนโลตสพลาซา เลขท 6/157-166 ถ.พฒนาการ

คขวาง ต.ในเมอง อ.เมองนครศรธรรมราช จ.นครศรธรรมราช 80000 โทรศพท 0 7532 5201-10 โทรสาร 0 7535 8431• ศาลปกครองสงขลา มเขตอำานาจตลอดทองทจงหวดสงขลา จงหวดตรง จงหวดพทลง จงหวดสตล และมเขตอำานาจเพมเตมในจงหวดนราธวาส จงหวดปตตาน และจงหวดยะลาสำานกงานศาลปกครองสงขลาทอย : เลขท 1111 หม 2 ถ.สงขลา-เกาะยอ ต.พะวง อ.เมองสงขลา จ.สงขลา 90100โทรศพท 0 7433 4789-90 โทรสาร 0 7433 4931

3.4สำานกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตทอย : ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550 อาคารรฐประศาสนภกด (อาคารบ) 120 หมท 3 ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ 10210โทรศพท 0-2141-3800, 0-2141-3900สายดวนรองเรยน 1377

3.5คณะกรรมาธการสามญประจำาสภาผแทนราษฎรคณะกรรมาธการการทดน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม:

อำานาจหนาทคณะกรรมาธการ (ตามขอบงคบการประชมสภาผแทนราษฎร ขอ 82 (17) พ.ศ.2551) มอำานาจหนาทกระทำากจการพจารณาสอบสวนหรอศกษาเรองใดๆทเกยวกบการใชทดนการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตตลอดจนการสงเสรม บำารงรกษา และคมครองคณภาพสงแวดลอม

ทอย : สำานกกรรมาธการ ๓ สำานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ถนนอทองใน เขตดสต กรงเทพฯ ๑๐๓๐๐โทรศพท 0-2244-2565-74

3.6คณะกรรมาธการวฒสภาคณะกรรมาธการสามญคณะกรรมาธการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม:

อำานาจหนาทคณะกรรมาธการฯพจารณารางพระราชบญญต กระทำากจการ พจารณาสอบสวน หรอศกษาเรองใดๆ ทเกยวกบการจดการทดน การจดการทรพยากรนำา การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตอน ๆ ตลอดจนการสงเสรม บำารงรกษา และคมครองคณภาพสงแวดลอม ศกษาปญหาการใช การปองกน การแกไข การอนรกษ สงแวดลอมและอนๆ ทเกยวของ

คณะกรรมาธการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทอย : สำานกงานเลขาธการวฒสภา ถนนอทองใน เขตดสต กรงเทพฯ 10300 อาคารสขประพฤต ถนนประชาชน เขตบางซอ กรงเทพฯ 10800โทรศพท 0-2244-1777-8

3.7สำานกงานผตรวจการแผนดนรองเรยนไดดวยตนเอง สำานกงานผตรวจการแผนดน ทอย : ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550 อาคารบ ชน 5 เลขท 120 หมท 3 ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ 10210 โทรศพท 0 2141 9100 หรอ 1676 โทรสาร 0 2143 8341รองเรยนผานเครอขายของสำานกงานผตรวจการแผนดน สภาทนายความ และสำานกงานสาขาของสภาทนายความทวประเทศ สำานกงาน

อยการสงสด และสำานกงานคมครองสทธและชวยเหลอทางกฎหมายแก ประชาชน (สคช.) สำานกงานอยการจงหวด ทวประเทศ

รองเรยนผานส.ส.หรอส.ว. การรองเรยนผานสมาชกสภาผแทนราษฎร (ส.ส.) หรอสมาชกวฒสภา (ส.ว.) ใน

เขตพนทของผรองเรยน ซง ผตรวจการ แผนดนไดจดสงเจาหนาทไปรบเรองรองเรยนทอาคารรฐสภา ในชวงเปดสมยประชมสภาดวย

4. รองเรยนไปทหนวยงานอนๆ เพมเตม

เพอขอคำาปรกษาหารอ และใหคำาแนะนำาอนๆ4.1สมาคมตอตานสภาวะโลกรอน

51/119 หมท 9 ต.ลาดสวาย อ.ลำาลกกา จ.ปทมธาน 12150 โทรศพท 02-1528568 โทรสาร 02 152 8569 www.thaisgwa.com

4.2สภาทนายความสภาทนายความในพระบรมราชปถมภ 7/89 อาคาร 10 ถนนราชดำาเนนกลาง แขวงบวรนเวศ เขตพระนคร กรงเทพฯ 10200 โทรศพท 02-6291430 (การตอบปญหาขอกฎหมาย เปนเพยงแนวทางเบองตน)

4.3มลนธนตธรรมสงแวดลอม(EnLAW)เลขท 505/12 ซอยรามคำาแหง 39 แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง กรงเทพมหานคร 10310โทรศพท 0-2318-9439, 0-2184-4523 โทรสาร 0-2318-9439 อเมล enlawthai@gmail.com หรอ www. enlawfoundation.org

4.4โครงการอนเทอรเนตเพอกฎหมายประชาชน(ilaw)เปนเวบไซตทอยากใหทกคนมสวนรวมผลกดนการเปลยนแปลงในสงคมดวยการ

เสนอกฎหมายสำานกงาน iLaw เลขท 409 ชน 1 อาคารมลนธอาสาสมครเพอสงคม ซอยโรหตสข ถนนรชดา 14 เขตหวยขวาง กรงเทพฯสงเอกสารเพอรวมเสนอชอในกฎหมายตางๆ ผาน iLaw ไดท ต ปณ. 55 ปณฝ.สทธสาร กรงเทพฯ 10321โทรศพท 02 276 3676 โทรสาร 02 690 2712

33

34

ในกรณทรบผลกระทบแลวนนใหเกบหลกฐานการไปหาหมอซงเกดจากอาการปวยจากโครงการหรอถายภาพผลกระทบทเกดขนเชนปลาตายควนดำาเปนตน

ในกรณทหนวยงานทจะไปรองเรยน ไมมแบบฟอรม ประชาชนควรจะตองระบประเดน ดงตอไปน

1.ระบเรอง/ปญหาทเกดขน เชน ไดรบความเดอดรอนจากปญหานำาขน, เสยงดงรบกวนจากโครงการ, ปญหาฝนฟงกระจายจากการขนสงของโครงการ, ปญหากลนรบกวน เปนตน

2.ผลกระทบทเกดขนเชน คนในครอบครวเจบปวย, พชผลทางการเกษตรเสยหาย ลมตาย เปนตน

3.จะตองนำาเอกสารหลกฐานประกอบการยนคำารอง เชน ภาพถาย ใบเสรจการรกษาโรคทเกดจากผลกระทบจากโครงการ โดยมคำาวนจฉยจากแพทย เอกสารตางๆ ทไดรบจากโครงการ ไมวา เปนเอกสารการยนรองทกขกบเจาของโครงการ หรอคำาชแจงจากเจาของโครงการ และทเกยวของ เปนตน เพอเปนหลกฐานประกอบการรองเรยน

หมายเหตสำาคญ:ในการจดสงเอกสารรองเรยนไปยงหนวยงานตางๆตอง

ทำาการสงแบบไปรษณยตอบรบและตองทำาสำาเนาเอกสารทงหมดทเกยวของเกบไวเปนหลกฐาน

5. รองเรยนตอสอมวลชน :

หนวยงานสอมวลชนทงในทองถน และสอโทรทศน (ชอง 3, 5, 7, 9 และชองอนๆ) ในกลมงานดานสงแวดลอม เพอเปนชองทางหนงในการใหสาธารณชนไดรบทราบความเดอดรอนทเกดขนจากโครงการ

5.1ชอง3เลขท 3199 อาคารมาลนนททาวเวอร ถนนพระราม 4 แขวงคลองตน เขตคลองเตย กรงเทพฯ 10110โทรศพท 02-204-3333, 02-262-3333 โทรสาร 02-204-1384อเมล info@thaitv3.com5.2ชอง5210 ถ.พหลโยธน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400โทรศพท (แผนกขอมลขาว) 02-279-7967 เบอรตดตอภายใน 92263อเมล webadmin@tv5.co.th5.3ชอง7บรษท กรงเทพโทรทศนและวทย จำากด (สถานโทรทศนสกองทพบกชอง7) เลขท 998/1 ซอยรวมศรมตร (พหลโยธน 18/1) ถ.พหลโยธน แขวงจอมพล เขตจตจกร กทม. 10900โทรศพท 0 2610 07775.4ชอง9บรษท อสมท จำากด (มหาชน) 63/1 ถ.พระราม 9 หวยขวาง กทม. 10310โทรศพท 02-201-60005.5ไทยพบเอสขาวสงแวดลอม145 ถนนวภาวดรงสต แขวงตลาดบางเขน เขตหลกส กรงเทพฯ 10210โทรศพท 0-2790-2000 โทรสาร 0-2790-2020โทรสาร. (ฝายขาว) 0-2790-2090

คมอนจดทำาขนมาภายใตบรบทกฎหมายเดมทใชกนอย ณ ปจจบน ซงยงไมมการเปลยนแปลงใดๆ โดยเปนการชประเดนวา ประเดนไหนทควร

พจารณา ประเดนไหนทยงไมเปนธรรม เทานน ไมไดแปลวาประเดนตางๆ ทระบในคมอนจะสามารถนำาไปสการเปลยนแปลงกฎหมายใดๆได

1 2 3 4

5 6 7 8

9 10 11 12

34

35

การทำาเหมองแร การพฒนาปโตรเลยม ระบบขนสงปโตรเลยมฯ นคมอตสาหกรรม อตสาหกรรมปโตรเลยมฯ อตสาหกรรมกลนนำามน ปโตรเลยม

อตสาหกรรมแยกหรอ อตสาหกรรมคลอ– อตสาหกรรมผลต อตสาหกรรมผลต อตสาหกรรมผลตสาร อตสาหกรรมผลตปยเคมแปรสภาพกาซธรรมชาต แอลคาไลน ปนซเมนต เยอกระดาษ กำาจดศตรพชหรอสตว

อตสาหกรรมนำาตาล อตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมถลง/แตงแร อตสาหกรรมผลตสรา โรงงานปรบคณภาพ โรงไฟฟาพลงความรอน หรอหลอมโลหะ แอลกอฮอลเบยรและไวน ของเสย

ระบบทางพเศษ ทางหลวงหรอถนน ระบบขนสงมวลชน ทาเทยบเรอ ทาเทยบเรอสำาราญกฬา การถมทดนในทะเล ทใชราง

การกอสราง/ขยาย ระบบขนสงทางอากาศ อาคาร การจดสรรทดน โรงพยาบาลหรอ โรงแรมหรอสถานท สงกอสรางในทะเล สถานพยาบาล พกตากอากาศ

อาคารอยอาศยรวม การชลประทาน โครงการทอยใน การผนนำาขามลมนำา ประตระบายนำา พนทลมนำาชน๑ ในแมนำาสายหลก

ภ�คผนวก ก.35 ประเภทโครงก�รอโอเอ ปรกต (EIA)

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30

31 32 33 34 35

35

36

ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเรองกำาหนดประเภทและขนาดของโครงการหรอกจการทวไปซงตองจดทำารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมและหลกเกณฑวธการระเบยบปฏบต

และแนวทางการจดทำารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมตามพ.ร.บ.สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาตพ.ศ.2535

ลำาดบ ประเภทโครงการหรอกจการ ขนาด หลกเกณฑวธการระเบยบปฏบต

๑ การทำาเหมองแรตามกฎหมายวาดวยแร ๑.๑ โครงการเหมองแรดงตอไปน ๑.๑.๑ เหมองแรถานหน ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๑.๒ เหมองแรโพแทช ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๑.๓ เหมองแรเกลอหน ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๑.๔ เหมองแรหนปนเพออตสาหกรรมปนซเมนต ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๑.๕ เหมองแรโลหะทกชนด ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๒ โครงการเหมองแรใตดน ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๓ โครงการเหมองแรทกชนดทตงอยในพนทดงตอไปน ๑.๓.๑ พนทชนคณภาพลมนำาชน ๑ ตามมตคณะรฐมนตร ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๓.๒ ปาอนรกษเพมเตมตามมตคณะรฐมนตร ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๓.๓ พนทชมนำาทมความสำาคญระหวางประเทศ ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ๑.๓.๔ พนททอยใกลโบราณสถานแหลงโบราณคด ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร แหลงประวตศาสตรหรออทยานประวตศาสตร ตามกฎหมายวาดวยโบราณสถาน โบราณวตถ ศลปวตถ และพพธภณฑสถาน แหงชาต แหลง มรดกโลกทขนบญชแหลงมรดกโลก ตามอนสญญา ระหวางประเทศ ในระยะทาง ๒ กโลเมตร ๑.๔ โครงการเหมองแรทมการใชวตถระเบด ๑.๕ โครงการเหมองแรชนดอนๆตามกฎหมายวาดวยแร ทกขนาด ใหเสนอในขนขอประทานบตร ยกเวนตามขอ ๑.๑ ขอ ๑.๒ ขอ ๑.๓ และขอ ๑.๔ ๒ การพฒนาปโตรเลยม ๒.๑ การสำารวจปโตรเลยม โดยวธการเจาะสำารวจ ทกขนาด ใหเสนอในขนตอนการขอรบความเหนชอบจากหนวยงานผรบผดชอบ

หรอหนวยงานผอนญาตตามกฎหมายวาดวยปโตรเลยม ๒.๒ การผลตปโตรเลยม ทกขนาด ใหเสนอในขนตอนการขอรบความเหนชอบจากหนวยงานผรบผดชอบ

หรอหนวยงานผอนญาตตามกฎหมายวาดวยปโตรเลยม๓ โครงการระบบขนสงปโตรเลยมและนำามนเชอเพลงทางทอ ทกขนาด ใหเสนอในขนตอนการขอรบความเหนชอบจากหนวยงานผรบผดชอบ๔ นคมอตสาหกรรมตามกฎหมายวาดวยการนคมอตสาห- ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมตหรอขออนญาตโครงการ กรรมหรอโครงการทมลกษณะเชนเดยวกบนคมอตสาห- กรรมหรอโครงการจดสรรทดนเพอการอตสาหกรรม ๕ อตสาหกรรมปโตรเลยมทมกระบวนการผลตทางเคม ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ ตงแต ๑๐๐ ตน หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ตอวน ขนไป๖ อตสาหกรรมกลนนำามนปโตรเลยม ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ๗ อตสาหกรรมแยกหรอแปรสภาพกาซธรรมชาต ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ๘ อตสาหกรรมคลอ–แอลคาไลน(Chlor–alkaline ทมกำาลงผลตสาร ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ industry)ทใชโซเดยมคลอไรด (NaCl) เปนวตถดบในการ ดงกลาว แตละชนด หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ผลตโซเดยมคารบอเนต (Na2CO3) โซเดยมไฮดรอกไซด หรอรวมกน ตงแต (NaOH) กรดไฮโดรคลอรก (HCl) คลอรน (Cl2) โซเดยม ๑๐๐ ตน ตอวนขนไป ไฮโพคลอไรด (NaOCl) และปนคลอรน (Bleaching Powder) ๙ อตสาหกรรมผลตปนซเมนต ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ๑๐ อตสาหกรรมผลตเยอกระดาษ ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ ตงแต ๕๐ ตนตอวน หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ขนไป

๑๑ อตสาหกรรมทผลตสารออกฤทธหรอสารทใชปองกน ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ หรอกำาจดศตรพชหรอสตวโดยใชกระบวนการทางเคม หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ๑๒ อตสาหกรรมผลตปยเคมโดยกระบวนการทางเคม ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ๑๓ อตสาหกรรมประกอบกจการเกยวกบนำาตาลดงตอไปน ๑๓.๑ การทำานำาตาลทรายดบ นำาตาลทรายขาว ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ นำาตาลทรายขาวบรสทธ หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ

36

37

๑๓.๒ การทำากลโคส เดกซโทรส ฟรกโทส ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ หรอผลตภณฑอนทคลายคลงกน ตงแต ๒๐ ตนตอวน หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ขนไป๑๔ อตสาหกรรมเหลกหรอเหลกกลา ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ ตงแต ๑๐๐ ตนตอวน หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ขนไป๑๕ อตสาหกรรมถลงหรอแตงแรหรอหลอมโลหะ ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ ซงมใชอตสาหกรรมเหลกหรอเหลกกลา ตงแต ๕๐ ตนตอวน หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ขนไป๑๖ อตสาหกรรมผลตสราแอลกอฮอลรวมทงผลตเบยรและไวน ๑๖.๑ อตสาหกรรมผลตสรา แอลกอฮอล ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ ๔๐,๐๐๐ ลตรตอเดอน หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ (คดเทยบท ๒๘ ดกร) ๑๖.๒ อตสาหกรรมผลตไวน ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ ๖๐,๐๐๐ ลตร หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ตอเดอน ๑๖.๓ อตสาหกรรมผลตเบยร ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ ๖๐๐,๐๐๐ ลตร หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ตอเดอน๑๗ โรงงานปรบคณภาพของเสยรวมเฉพาะสงปฏกล ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ หรอวสดทไมใชแลวตามกฎหมายวาดวยโรงงาน หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ๑๘ โรงไฟฟาพลงความรอน ทมกำาลงการผลต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง เพอประกอบกจการ กระแสไฟฟา ตงแต หรอขนขออนญาตประกอบกจการแลวแตกรณ ๑๐ เมกะวตตขนไป๑๙ ระบบทางพเศษตามกฎหมายวาดวยการทางพเศษ ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ หรอโครงการทมลกษณะเชนเดยวกบทางพเศษ๒๐ ทางหลวงหรอถนนซงมความหมายตามกฎหมายวาดวยทางหลวง ทตดผานพนทดงตอไปน ๒๐.๑ พนทเขตรกษาพนธสตวปาและเขตหามลาสตวปา ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ ตามกฎหมายวาดวยการสงวนและคมครองสตวปา ๒๐.๒ พนทเขตอทยานแหงชาตตามกฎหมายวาดวย ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ อทยานแหงชาต ๒๐.๓ พนทเขตลมนำาชน ๒ ตามทคณะรฐมนตรมมต ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ เหนชอบแลว ๒๐.๔ พนทเขตปาชายเลนทเปนปาสงวนแหงชาต ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ ๒๐.๕ พนทชายฝงทะเลในระยะ ๕๐ เมตรหางจากระดบ ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ นำาทะเลขนสงสดตามปกตทางธรรมชาต ๒๐.๖ พนททอยในหรอใกลพนทชมนำาทมความสำาคญ ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ ระหวางประเทศ หรอแหลงมรดกโลกทขนบญช แหลงมรดกโลกตามอนสญญาระหวางประเทศ ในระยะทาง ๒ กโลเมตร ๒๐.๗ พนททตงอยใกลโบราณสถาน แหลงโบราณคด ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ แหลงประวตศาสตร หรออทยานประวตศาสตร ตาม กฎหมายวาดวยโบราณสถานโบราณวตถ ศลปวตถ และพพธภณฑสถานแหงชาต ในระยะทาง ๒ กโลเมตร๒๑ ระบบขนสงมวลชนทใชราง ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ๒๒ ทาเทยบเรอ รบเรอขนาดตงแต ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ ๕๐๐ ตนกรอส หรอ ความยาวหนาทา ตงแต ๑๐๐ เมตร หรอมพนท ทาเทยบเรอรวม ตงแต ๑,๐๐๐ ตารางเมตรขนไป๒๓ ทาเทยบเรอสำาราญกฬา ทรองรบเรอได ตงแต ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ ๕๐ ลำา หรอ ๑,๐๐๐ ตารางเมตร ขนไป๒๔ การถมทดนในทะเล ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ๒๕ การกอสรางหรอขยายสงกอสรางบรเวณหรอในทะเล ๒๕.๑ กำาแพงรมชายฝง ตดแนวชายฝง ความยาวตงแต ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ ๒๐๐ เมตรขนไป

ลำาดบ ประเภทโครงการหรอกจการ ขนาด หลกเกณฑวธการระเบยบปฏบต

37

38

๒๕.๒ รอดกทราย เขอนกนทรายและคลน ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ รอบงคบกระแสนำา ๒๕.๓ แนวเขอนกนคลนนอกฝงทะเล ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ๒๖ โครงการระบบขนสงทางอากาศ ๒๖.๑ กอสรางหรอขยายสนามบนหรอทขนลงชวคราว ทมขนาดความยาวของ ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ เพอการพาณชย ทางวง ตงแต ๑,๑๐๐ เมตร ๒๖.๒ สนามบนนำา ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนญาตจดตง หรอขออนญาตขน-ลง อากาศยาน๒๗ อาคารตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารซงมลกษณะทตง หรอการใชประโยชนในอาคารอยางหนงอยางใด ดงน ๒๗.๑ อาคารทตงรมแมนำา ฝงทะเล ทะเลสาบ หรอ ความสงตงแต ๒๓.๐๐ เมตร ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง หรอหากใชวธการแจงตอ

ชายหาดหรอทอยใกลหรอในอทยานแหงชาต ขนไป หรอมพนทรวมกน เจาพนกงานทองถนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร หรออทยานประวตศาสตร ซงเปนบรเวณทอาจจะ ทกชน หรอชนหนงชนใด โดยไมยนขอรบใบอนญาต ใหเสนอรายงานในขนการแจงตอ กอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอม ในหลงเดยวกนตงแต เจาพนกงานทองถน ๑๐,๐๐๐ ตารางเมตรขนไป ๒๗.๒ อาคารทใชในการประกอบธรกจคาปลกหรอคาสง ความสงตงแต ๒๓.๐๐ เมตร ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง หรอหากใชวธการแจงตอ ขนไปหรอมพนทรวมกน เจาพนกงานทองถนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ทกชน หรอชนหนงชนใด โดยไมยนขอรบใบอนญาต ใหเสนอรายงานในขนการแจงตอ ในหลงเดยวกนตงแต เจาพนกงานทองถน ๑๐,๐๐๐ ตารางเมตรขนไป ๒๗.๓ อาคารทใชเปนสำานกงานหรอททำาการของเอกชน ความสงตงแต ๒๓.๐๐ เมตร ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง หรอหากใชวธการแจงตอ ขนไป หรอมพนทรวมกน เจาพนกงานทองถนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ทกชน หรอชนหนงชนใด โดยไมยนขอรบใบอนญาต ใหเสนอรายงานในขนการแจงตอ ในหลงเดยวกนตงแต เจาพนกงานทองถน ๑๐,๐๐๐ ตารางเมตรขนไป ๒๘ การจดสรรทดนเพอเปนทอยอาศยหรอเพอประกอบการพาณชย จำานวนทดนแปลงยอย ใหเสนอในขนขออนญาตจดสรรทดน ตามกฎหมายวาดวยการจดสรรทดน ตงแต ๕๐๐ แปลง หรอ ตามกฎหมายวาดวยการจดสรรทดน เนอทเกนกวา ๑๐๐ ไร๒๙ โรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล ๒๙.๑ กรณตงอยใกลแมนำา ฝงทะเล ทะเลสาบ ทมเตยงสำาหรบผปวยไว ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง หรอหากใชวธการแจงตอ หรอชายหาด ในระยะ ๕๐ เมตร คางคนตงแต ๓๐ เตยง เจาพนกงานทองถนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ขนไป โดยไมยนขอรบใบอนญาต ใหเสนอรายงานในขนการแจงตอ เจาพนกงานทองถน ๒๙.๒ กรณโครงการทไมอยในขอ ๒๙.๑ ทมเตยงสำาหรบผปวยไว ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง หรอหากใชวธการแจงตอ คางคนตงแต ๖๐ เตยง เจาพนกงานทองถนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ขนไป โดยไมยนขอรบใบอนญาต ใหเสนอรายงานในขนการแจงตอ เจาพนกงานทองถน๓๐ โรงแรมหรอสถานทพกตากอากาศตามกฎหมายวาดวยโรงแรม ทมจำานวนหองพกตงแต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง หรอหากใชวธการแจงตอ ๘๐ หองขนไป หรอมพนท เจาพนกงานทองถนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ใชสอยตงแต ๔,๐๐๐ โดยไมยนขอรบใบอนญาต ใหเสนอรายงานในขนการแจงตอ ตารางเมตรขนไป เจาพนกงานทองถน๓๑ อาคารอยอาศยรวมตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ทมจำานวนหองพกตงแต ใหเสนอในขนขออนญาตกอสราง หรอหากใชวธการแจงตอ ๘๐ หองขนไป หรอมพนท เจาพนกงานทองถนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ใชสอยตงแต ๔,๐๐๐ โดยไมยนขอรบใบอนญาต ใหเสนอรายงานในขนการแจงตอ ตารางเมตรขนไป เจาพนกงานทองถน๓๒ การชลประทาน ทมพนทการชลประทาน ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ ตงแต ๘๐,๐๐๐ ไร ขนไป๓๓ โครงการทกประเภททอยในพนททคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบ ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ กำาหนดใหเปนพนทชนคณภาพลมนำาชน๑๓๔ การผนนำาขามลมนำา ดงตอไปน ๓๔.๑ การผนนำาขามลมนำาหลก ยกเวนกรณภยพบต ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ หรอมผลกระทบตอความมนคงของประเทศ ทเปนการดำาเนนการชวคราว ๓๔.๒ การผนนำาระหวางประเทศ ยกเวนกรณภยพบต ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ หรอมผลกระทบตอความมนคงของประเทศ ทเปนการดำาเนนการชวคราว

๓๕ ประตระบายนำาในแมนำาสายหลก ทกขนาด ใหเสนอในขนขออนมต หรอขออนญาตโครงการ

ลำาดบ ประเภทโครงการหรอกจการ ขนาด หลกเกณฑวธการระเบยบปฏบต

38

39

ประเภทโครงการ ขนาดโครงการ

1. การถมทะเลหรอทะเลสาบนอกแนวเขตชายฝงเดม ตงแต 300 ไร ขนไป ยกเวนการถมทะเลทเปนการฟนฟสภาพชายหาด2. เหมองแร 2.1 เหมองแรใตดน เฉพาะทออกแบบใหโครงสรางมการยบตวภายหลงการทำาเหมอง ทกขนาด โดยไมมคำายน และไมมการใสคนวสดทดแทน เพอปองกนการยบตว 2.2 เหมองแรตะกว / เหมองแรสงกะส / เหมองแรโลหะอนทใชไซยาไนดหรอปรอท หรอ ทกขนาด ตะกวไนเตรตในกระบวนการผลตหรอเหมองแรโลหะอนทมอารเซโนไพไรต เปนแรประกอบ 2.3 เหมองแรถานหน เฉพาะทมการลำาเลยงแรถานหนออกนอกพนทโครงการดวยรถยนต ขนาดตงแต 200,000 ตน/เดอน หรอ 2,400,000 ตน/ป ขนไป

2.4 เหมองแรในทะเล ทกขนาด3. นคมอตสาหกรรมตามกฎหมายวาดวยการนคมอตสาหกรรม หรอโครงการทมลกษณะเชนเดยวกบนคมอตสาหกรรม ดงตอไปน 3.1 ทจดตงขนเพอรองรบอตสาหกรรมปโตรเคม ตาม 4 หรออตสาหกรรมถลงแรเหลก ทกขนาด ตาม 5.1 หรอ 5.2 แลวแตกรณ มากกวา 1 โรงงานขนไป 3.2 ทมการขยายพนทเพอรองรบอตสาหกรรม ปโตรเคมตาม 4 ทกขนาด หรออตสาหกรรมถลงแรเหลก ตาม 5.1 หรอ 5.24. อตสาหกรรมปโตรเคม 4.1 อตสาหกรรมปโตรเคมขนตน ทกขนาด หรอทมการขยายกำาลงการผลตตงแต รอยละ 35 ของกำาลงการผลตเดมขนไป 4.2 อตสาหกรรมปโตรเคมขนกลาง ทผลตสารเคม หรอใชวตถดบ ขนาดกำาลงการผลต 100 ตน/วน ขนไป หรอทมการขยายขนาด

ทเปนสารเคม ซงเปนสารกอมะเรงกลม 1 กำาลงการผลตรวมกน แลวมากกวา 100 ตน/วน ขนไป 4.3 อตสาหกรรมปโตรเคมขนกลาง ทผลตสารเคม หรอใชวตถดบ ขนาดกำาลงการผลต 700 ตน/วน ขนไป หรอทมการขยายขนาด ทเปนสารเคม ซงเปนสารกอมะเรงกลม 2 A กำาลงการผลตรวมกน แลวมากกวา 700 ตน/วน ขนไป 5. อตสาหกรรมถลงแร/หลอมโลหะ 5.1 อตสาหกรรมถลงแรเหลก ทมปรมาณแรปอน (input) เขาสกระบวนการผลต ตงแต

5,000 ตน/วนขนไป หรอทมปรมาณแรปอน (input) เขาสกระบวน การผลตรวมกนตงแต 5,000 ตน/วนขนไป

5.2 อตสาหกรรมถลงแรเหลก ทมการผลตถาน coke/มกระบวนการ sintering ทกขนาด 5.3 อตสาหกรรมถลงแร ทองแดง ทองคำา หรอ สงกะส ทมปรมาณแรปอน (input) เขาสกระบวนการผลต ตงแต

1,000 ตน /วนขนไป หรอทมปรมาณแรปอน(input) เขาสกระบวนการผลตรวมกนตงแต 1,000 ตน/วนขนไป

5.4 อตสาหกรรมถลงแรตะกว ทกขนาด

การถมทะเล เหมองแร นคมอตสาหกรรม อตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมถลงแร การผลตกำาจดปรบแตง หรอทะเลสาบ /หลอมโลหะ สารกมมนตรงส

โรงงานปรบคณภาพ โครงการระบบขนสง ทาเทยบเรอ เขอนเกบกกนำา โรงไฟฟาพลงความรอน ของเสยรวม ทางอากาศ หรออางเกบนำา

ภาคผนวก ข. 11 ประเภทโครงการอไอเอ รนแรง หรอ อเอชไอเอ (EHIA)

39

ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเรองกำาหนดประเภทขนาดและวธปฏบตสาหรบโครงการหรอกจการทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรงทงทางดานคณภาพสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาต

และสขภาพทจะตองจดทำารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมตามมาตรา67วรรคสองของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพ.ศ.2550

40

5.5 อตสาหกรรมหลอมโลหะ(ยกเวนเหลก และอลมเนยม) ขนาดกำาลงการผลต (output) ตงแต 50 ตน/วน ขนไป หรอมกำาลงการผลตรวมกนตงแต 50 ตน/วน ขนไป

5.6 อตสาหกรรมหลอมตะกว ขนาดกำาลงการผลต (output) ตงแต 10 ตน/วน ขนไป หรอมกำาลงการผลต รวมกนตงแต10 ตน/วน ขนไป

6. การผลตกำาจดหรอปรบแตงสารกมมนตรงส ทกขนาด7. โรงงานปรบคณภาพของเสยรวม หรอโรงงานประกอบกจการเกยวกบการฝงกลบสงปฏกล ทกขนาด หรอวสดทไมใชแลวตามกฎหมายวาดวยโรงงานทมการเผาหรอฝงกลบของเสยอนตราย ยกเวนการเผาในหมอเผาซเมนตทใชของเสยอนตรายเปนวตถดบทดแทน หรอใชเปนเชอเพลงเสรม8. โครงการระบบขนสงทางอากาศ ทมการกอสราง ขยาย หรอเพมทางวงของอากาศยาน

ตงแต 3,000 เมตรขนไป9. ทาเทยบเรอ 1) ทมความยาวหนาทาทเรอเขาเทยบได (berth length) ตงแต

300 เมตรขนไป หรอมพนททาเทยบเรอตงแต 10,000 ตาราง เมตรขนไป ยกเวน ทาเรอทชาวบานใชสอยในชวตประจำาวน และการทองเทยว

2) ทมการขดลอกรองนำา ตงแต 100,000 ลกบาศกเมตรขนไป 3) ทมการขนถายวตถอนตรายหรอกากของเสยอนตรายซงเปน

สารกอมะเรงกลม 1 มปรมาณรวมกนตงแต 25,000 ตน/ เดอนขนไป หรอมปรมาณรวมกนทงปตงแต 250,000 ตน/ป ขนไป

10. เขอนเกบกกนำาหรออางเกบนำา 1) ทมปรมาตรเกบกกนำา ตงแต 100 ลานลกบาศกเมตรขนไป หรอ

2) ทมพนทเกบกกนำา ตงแต 15 ตารางกโลเมตรขนไป11. โรงไฟฟาพลงความรอน 11.1 โรงไฟฟาทใช ถานหน เปนเชอเพลง ขนาดกำาลงผลตกระแสไฟฟารวม ตงแต 100 เมกกะวตต ขนไป 11.2 โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล ขนาดกำาลงผลตกระแสไฟฟารวม ตงแต 150 เมกกะวตต ขนไป 11.3 โรงไฟฟาทใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลง ซงเปนระบบพลงความรอนรวม ขนาดกำาลงผลตกระแสไฟฟารวม ตงแต 3,000 เมกกะวตต ขนไป ชนดcombined cycle หรอ cogeneration 11.4 โรงไฟฟานวเคลยร ทกขนาด

ประเภทโครงการ ขนาดโครงการ

40

41ดร

.ถวล

วด บ

รกล คณ

เรวด

ประ

เสรฐ

เจรญ

สข

อาจา

รยเธ

ยรชย

ณ น

คร

คณศร

สวรร

ณ จ

รรยา

คณสท

ธ อ

ชฌาศ

ย

คณวร

ภทร

วรพฒ

นคปต

นายศ

กดา

วมลจ

นทร

ดร.ส

มนก

จงมว

ศน

นายส

รายท

ธ สน

รกษา

คณมะ

ลวรร

ณ น

าควโ

รจน

คณวล

นภา

โสดา

ดร.จ

ฑาทพ

ย มณ

พงษ

คณะผจดทำาคมอการมสวนรวมของประฃาชนในการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

ดร.ถวลวด บรกล ผอำานวยการสำานกวจยและพฒนา สถาบนพระปกเกลาคณเรวด ประเสรฐเจรญสข ผอำานวยการ มลนธเพอการพฒนาทยงยนอาจารยเธยรชย ณ นคร รองอธการบดกจการภายใน กรรมการขอมลขาวสารของราชการ และอาจารย คณะนตศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชคณศรสวรรณ จรรยา สมาคมตอตานสภาวะโลกรอนคณมะลวรรณ นาควโรจน ประธานเครอขายสทธผปวยแมเมาะดร.สมนก จงมวศน ผประสานงานและทปรกษาฝายวชาการ เครอขายเพอนตะวนออก วาระเปลยนตะวนออกคณสทธ อชฌาศย ผประสานงาน เครอขายประชาชนภาคตะวนออกนายศกดา วมลจนทร อาจารยพเศษ คณะวารสารศาสตรฯ มหาวทยาลยธรรมศาสตรนายสรายทธ สนรกษา เครอขายรกแมพระธรณคณวรภทร วรพฒนคปต ทปรกษาสถาบนปฏบตการทางสงคม และฝกอบรมอาสาสมครไทยดร.จฑาทพย มณพงษ สถาบนสงแวดลอมไทยคณวลนภา โสดา สถาบนสงแวดลอมไทย