Upload
sp-rapporten
View
214
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Europese samenwerking is nodig en noodzakelijk. Nederland is geen eiland. De Europese Unie heeft bijgedragen aan onze welvaart en kan dat blijven doen – als we zorgen voor de juiste inrichting. Maar een Europese Unie waarin Nederland verdwijnt, is geen samenwerken maar opslokken. Zolang die dreiging bestaat moeten we alert blijven – en met iedereen die dat wil het debat aangaan hoe het beter kan.
Citation preview
EEn bEtEr Europa bEgint nuHarry van Bommel en Niels de Heij
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
HetEuropa-debatkomteraan! p.3
Dezenotitieinhetkort p.4
1 Europesesamenwerking:eengoedidee p.5
2 EendemocratischerEuropa p.9
3 EenslankerEuropa p.13
4 DegroottevandeEuropeseUnie p.17
5 Eenvruchtbaarlandbouwbeleid p.21
6 EenbetaalbareEuropeseUnie p.23
inHouDEen beter europa begint nu
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
ToenNederlandindelentevan2005inrepenroerraaktevanwegehetreferendumoverdeEuropeseGrondwet,lagikinbedmethernia.Datwasflinkbalen.Mijnwerkindecampagne,waarindeSPpleittevooreennee-stem,werdechtermeerdanvoortreffelijkovergenomendoormijncollegaHarryvanBommel.HijgroeidesneluittothétgezichtendéstemvanhetprogressieveverzettegeneenmegalomanegrondwetmetdaarachtereenopdoemendeEuro-pesesuperstaat.Vanafm’nbedwashetgeruststellendéngeweldigteziendathet‘nee’tegendevoorgesteldegrondwetníétweggezetkonwordenalsHollandsebekrompenheidofaltesimpelnationa-lisme.Integendeel,hetlukteHarryvanBommelenzijnbondgenotenomsteedsmeermensenaanzijnkanttekrijgen,ondanksdeverwoedeenvaakvermakelijkepogingenvanpartijenalsPvdA,GroenLinksenD66hunachterbantoch‘ja’telatenzeggen.Vermakelijkwashet,thuisopbed,tezienhoeookderegeringvolkomeninpaniekraakteomdathetvolknietdeedwatderegeringwilde.Hoemeeronheilenrampspoederdoordeverschillendebewindsliedenafgeroepenwerdoverdebevolkingalsdieneezoudurvenzeg-gen,hoemeermensenovertuigdraaktendatneezeggenditkeerechthetallerverstandigstzouzijnenjastemmeneenonverantwoordrisicometzichmeedroeg.DeuitroepvanpremierBalkenendedathijEuropeesvoorgekzoustaanalshetNederlandsevolkhemnietvolgde,wasvoorvelendeuitsmijter.HetgingtochomwaarlijkmeerdandeeerengoedenaamvandemandiealteondoordachtinRomezíjnhandtekeningalonderdeEuropeseGrondwethadgezet,zondernatedenkenofzijnbevolkinginNederlanddatwelwenste!
Op1juni2005wondebevolkinghetvanderegeringenhetgrootstedeelvandeNederlandsepolitiek.InheteerstenationalereferendumooitzeieenbijnatweederdemeerderheidvandekiezersneetegendeEuropeseGrondwet,diedaarmeewerdgeveld,nadathetFranseneeenkeledageneerderalalseenmokerslagaangekomenwas.KortnahetNederlandseneezeideTweedeKamerjategeneenvoorstelvanHarryvanBommelomnueenbredemaatschap-pelijkediscussietegaanorganiserenoverhoeEuropesesamenwerkingwélverenigdkanwor-denmetdewensvanonzebevolkingbaasineigenhuisteblijvenenzichnietdoorBrusselsebevelentelatenbedillen.
Zosnelerjawerdgezegdtegendatbrededebat–zosnelebdedesteunervoorookweerwegenkeerdedeNederlandsepolitiekterugnaar‘businessasusual’,metEuropahooguitopdeachtergrond.Maarookalhoudendemeestepolitiekepartijen,getraumatiseerddoorhetneevan2005,‘Europa’angstvalligvandeagenda,zekerinverkiezingstijd;hetpuntstaaterwélop.AlwashetalleenmaaromdatinhetkomendvoorjaarAngelaMerkelendeDuitseregeringdeEuropeseUniegaanvoorzitten.MerkelwilverdermetdeGrondwetenduszalNederlandmoetenbuigen.Daarommoetenwewaakzaamblijvenenzorgendathetneevan2005ookin2007neeblijft.
Europesesamenwerkingisnodigennoodzakelijk.Nederlandisgeeneiland.DeEuropeseUnieheeftbijgedragenaanonzewelvaartenkandatblijvendoen–alswezorgenvoordejuisteinrichting.MaareenEuropeseUniewaarinNederlandverdwijnt,isgeensamenwerkenmaaropslokken.Zolangdiedreigingbestaatmoetenwijalertblijven–enommetiedereendiedatwilhetdebataangaanhoehetbeterkan.DaarbijhoortookdatweconcreetaangevenwatwewelennietwilleninenmetdeEuropeseUnieenhetbredereEuropa.Ikbenblijdatdezenotitiedaareenstevigfundamentvoorlegt.Wantinderdaad,eenbeterEuropabegintnu!
JanMarijnissen
Het Europa-debat komt er aan!
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
DezenotitieinhetkortEuropese samenwerking heeft ons al veel goeds gebracht, bijvoorbeeld op het gebied van mensenrechten en onze welvaart. Dat betekent niet dat het altijd goed gaat en dat samenwerking op álle gebieden toegevoegde waarde heeft. De uitslag van het referen-dum over de Europese Grondwet toonde aan dat een duidelijke meerderheid weinig waardering kan opbrengen voor de huidige EU. Ook bleek dat er behoefte was aan een brede maatschappelijke discussie over Europa en de rol van Nederland daarin.
Deze notitie levert een bijdrage aan die discussie door voorstellen te doen voor een democratischer, slanker, evenwichtiger en betaalbare EU en een vruchtbaar Europees landbouwbeleid.
Voorstellen voor een democratischer Europa: •versterkderolvannationaleparlementenenregeringenenvanhetEuropeesParlement(EP) •beperkderolvandeEuropeseUnie,deEuropeseCommissieenhetEuropeesHof •voerde‘gelekaartprocedure’in •beperkdeomvangvandeeconomischemarkt •maakdeRaadtransparanter •verbeterderelatietussennationaalenEuropeesParlement •vergrootdebetrokkenheidvanburgers •voerverdragsveranderingenuitnaeenreferendum.
Voorstellen voor een slanker Europa: •toetsregelgevingaanbevoegdheid,subsidiariteitenproportionaliteit •bakenbevoegdhedenafengeefzeterug •kiesvooreenEuropavankernbevoegdheden •verbeterenbegrensdeinternemarkt •zorgvoorbeterEuropeesmilieu-,asiel-,energie-enterrorismebeleid •zorgvoorminderregelsmetmeereffect •werktoenaareensociaalEuropa •voorkomgecentraliseerdEuropeesbuitenlandsbeleid.
Voorstellen voor een evenwichtiger Europese Unie: •breiddetoetredingscriteriauit •houdreferendaovertoekomstigeuitbreidingen •geefmeerfinanciëlesteunvoorarmelidstaten •reguleervrijverkeervanwerknemers •kiesvoorlopignietvooruitbreidingopdeBalkan.
Voorstellen voor een betaalbare EU: •beperkdeEU-begroting •schortbijafkeuringjaarrekeningdebijdrageop •pashetstabiliteitspacteerlijktoe •hervormstructuurfondsen •kiesvooréénvergaderlocatievoorhetEP.
Voorstellen voor een vruchtbaar landbouwbeleid: •verschuiflandbouwsubsidiesnaardeboerenennaar‘groene’en‘blauwe’diensten •zorgvoorbetereregelgevingvoormilieu,voedselveiligheidendierenwelzijn •ontmoedigoverproductie •schafexportsubsidiesaf •geefpreferentiëlemarkttoegangvoorontwikkelingslanden •breiddeAnything-but-Armsregelinguit •haallandbouwproductenuitdeWTO •kiesvoorcofinancieringvanlandbouwbeleid.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
Hoofdstuk1
Europese samenwerking: een goed ideeEen goed idee…Europaishetdeelvandewereldwaardemocratie,mensenrechtenenmilieubeschermingheteerstenhetmeestzijnontwikkeldenwaardedoodstrafheteerstverdwenenis.Datisietsomtrotsoptezijn.
HetEuropeesVerdragvoordeRechtenvandeMens,datalle46lidstatenvandeRaad van Europa bindt,bevatbelangrijke,voorburgersafdwingbarebepalingen,waarvoorderechtsgangnaarhetEu-ropeesHofvoordeRechtenvandeMensopenstaat.NadevalvanhetcommunismeinOost-EuropaisereeneindegekomenaandeEuropesedeling.AlleOost-EuropesestatenzijntoegetredentotdeRaadvanEuropaenhebbendaartoehetEuropeesmensenrechtenverdragondertekend.Hetver-dragiseenzichtbaarbewijsvanhetgrotebelangvanEuropesesamenwerking.HetzelfdegeldtvoorhetdoordeRaadvanEuropavastgesteldeEuropeesSociaalHandvestwaarinminimumrechtenopsociaalgebiedzijnvastgelegd.DatverdragmoetechternogdoorveelEuropeselandengeratificeerdworden,waaronderNederland.
Deverdragendievanaf1957totdetotstandkomingvandeEuropese Uniehebbengeleid,zijnvangrootbelanggeweestvoordeEuropesesamenwerkingopvooraleconomischgebied,aanvankelijkvoor6,later15ennu25lidstaten(27natoetredingvanBulgarijeenRoemeniëin2007/2008).BinnendeEuropeseUniegeldt–alshoofdregel–vrijverkeervangoederen,kapitaal,dienstenenarbeid;delandsgrenzentussendelidstatenzijnbinnengrenzengeworden.Deeconomischesamenwerking,inganggezetnadeTweedeWereldoorlog,heeftbijgedragenaandewelvaartvandedeelnemendelandenenhunburgers.Zijheeftdepolitieketegenstellingendusdanigverminderddattussendelidstatennooitmeereengewapendconflictisontstaan.
DeOrganisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE),waarinookdeVerenigdeStatenenCanadazittinghebben,isnudegrootsteregionaleveiligheidsorganisatieterwereldenhoudtzichvooralbezigmetearly warning,conflictpreventieencrisismanagement.
DeNoord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO)isnaheteindevandeKoudeOorlogdieEuropavijftigjaarlangverdeelde,nuuitgegroeidtoteenAtlantisch-Europeesbondgenootschap,waaraandemeestevoormaligeledenvanhetWarschaupactdeelnemenenwaarmeeRuslandalspartner for peaceverbondenis.
Doordeverschillendesamenwerkingsverbandenontstaanveelmogelijkhedenvoorlandenenbur-gersomvanelkaarenelkaarservaringenteleren.Nietoveralhoefthetwielopnieuwuitgevondenteworden.Doorhetdelenvankennis,hetgebruikmakenvanelkaarsmogelijkhedenenhetoverenweerinspirerenvanelkaarkanEuropazichsnellerenbeterontwikkelenendaarookderestvandewereldvanlatenprofiteren.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
…maar niet vanzelfsprékend goedMaardatisallemaalnietvanzelfsprekend.Daartoemoetookdepolitiekewilbestaanenmoetendemateriëlemogelijkhedengebodenworden.Ondanksallegegarandeerdemen-senrechteninEuropawordennogveelmensenfeitelijkachtergesteld.WieeenberoepophetEuropeesHofinStraatsburgdoet,wordtgeconfronteerdmettienduizendenwachtendenvoorzich.VeellandendiehetEuropeesSociaalHandvestondertekenden,houdenzichnogsteedsnietaandedaarinopgenomensocialeminimumrechten.DeNAVOverbindtwelvoormaligevijandeninEuropamaarheeftnudehelewereldtotmogelijkinterventiegebiedverklaard.DaardoorishetbondgenootschapbetrokkengeraaktbijduistereoorlogeninIrakenAfgha-nistan.EnondankseconomischesamenwerkingindeEuropeseUniezijnlangnietalledelenvandetothetUniegebiedhorendelandenevenwelvarend,detegenstellingennemenopeenaantalpuntenzelfseerdertoedanaf.Burgersinlidstatenvoelenzichuitgespeeldtegenbur-gersinanderelidstatenensindshetVerdragvanMaastrichtin1991ontwikkeltdeEuropeseUniezichmeerenmeerinderichtingvaneenongewensteEuropesesuperstaat,metéénvlag,éénvolkslied,éénmunt,éénmonetairbeleidenmetaspiratiesvoorééngrondwet,éénbuitenlandsendefensiebeleideneenleidenderolindewereldeconomieenwereldpolitiek.
Permanent kritischEuropesesamenwerkingmageennoodzaakzijn–geenenkellandinEuropakanzichont-trekkenaanzijngeografischeliggingenheeftgoederelatiesnodigmetandereEuropeselan-den–datbetekentnietdatallevormenvansamenwerkingperdefinitiegoedzijn.Doelenenprestatiesvansamenwerkingsverbandenmoetenpermanentkritischwordengeanalyseerd,omtevoorkomendatsamenwerkingverkeerdedoelennastreeftofleidttotstarreinstituti-onaliseringwaardooropzichwenselijkedoelennietmeereffectiefnagestreefdworden.Dieanalysemoetopalleniveausplaatsvinden,vangemeenteraadtotnationaalparlementenEuropeesParlementenanderevormenvanparlementairtoezicht.Regeringen,ministerradenvandeEuropeseUnieendeRaadvanEuropadienensteedsverantwoordingafteleggenoverhuninzetenhunopbrengstinonderhandelingeninEuropesesamenwerkingsverban-den.VoorkomenmoetwordendatEuropesesamenwerkingzichaandemocratischtoezichtonttrekt,waardoorbesluitvormingsprocessenoncontroleerbaarzijn,metvaakongewenstegevolgen.
DezenotitierichtzichopdemeestvérgaandevormvanEuropesesamenwerking,deEu-ropeseUnie.BinnendeEUheeftzichdoordejarenheeneenvervreemdingvandoelenenprestatiesvoltrokken.MonetairesamenwerkinginEU-verbandiseengoedezaakmaardeoverhaasteinvoeringvandeeurowasdatniet.TransparanteafsprakenoverhoeerwordtsamengewerktzijnhardnodigmaaropdeEuropeseGrondwetzatenweinigburgerstewachten.VrijverkeerindeEuropeseUnievanmensen,kapitaalenarbeidisnastrevenswaar-digmaarhetinvoerenvaneenneoliberaalgeïnspireerdeDienstenrichtlijnofongereguleerdearbeidsmigratievanOost-naarWest-Europaisdatzekerniet.Hetwegvallenvanbinnengren-zenwaseenstapvooruitmaardatdaardoorookinternationalecriminaliteitenterroristenruimbaangekregenhebben,isachteruitgang.DatgeldtevenzeervoordeveranderingvandeEu-ropeseUnieineenFortEuropadatsteedsmoeilijkertoegankelijkisvoormensendieeldersopdevluchtzijngeslagenvoorgeweld,onderdrukkingenarmoedeensteedsvakerstuitenopmuren,prikkeldraadengewapendepatrouillesbijdebuitengrenzenvandeEU.
TeleurstellingEenbelangrijkerechtvaardigingvoorhetstartenvanwatnudeEuropeseUnieis,washetargumentdatdeEUdeoplossingzouzijnvanveelgrensoverschrijdendeproblemen.Metnamebinnenvakbeweging,milieubewegingenorganisatiesvoorinternationalesolidariteitheeftlangetijddeverwachtingbestaandat‘meerEuropa’eenwaarborgisvoorvooruitgangensolidariteit.Europesesamenwerkingmoestdusméérzijndanenkeleconomischesamen-werking.Voorwiezodacht,isdepraktijkinmiddelseengroteteleurstellinggeworden.DeEUhieldzichnietbezigmetgrensoverschrijdendeproblemen,maargingdiepingrijpeninbin-nenlandsepolitiekebeslissingen.Energiebedrijven,spoorwegenenposterijenindeafzonder-lijkeEU-lidstatenwerdennietbeteropelkaarafgestemdmaartegenelkaaruitgespeeld.Zelfswordt,doormiddelvandeDienstenrichtlijnvanex-eurocommissarisBolkestein,geprobeerdomdesocialewetgevingencollectievearbeidsovereenkomstenvandeverschillendelandenmetelkaartelatenconcurreren.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
DoordatindeEUallerleibeslissingenwordendoorgezetopeencentraalniveaudatvervandemensenafstaat,hebbenstakers,demonstrantenofandereactieveburgersdaarveelmin-derinvloeddanindenationalehoofdsteden,endelobby’svangroteinternationalebedrijvendestemeer.Dielobby’sbestokendeambtenaren,deEuropeseCommissieenhetEuropeesParlementvoortdurendmetinformatiewaaruitzoublijkendatbeschermingvanarbeidenmilieuenhetinternationaalopkomenvoormensenrechtenkostenverhogendwerktendeeconomischegroeiremt.DaaromeisenzijEuropeseregelsdiedeinvloedvandeEU-lidstatenverminderenenhenverplichtentotderegulering,datwilzeggen:hetintrekkenvanregelsdieooitwelbewustzijningevoerd.
HetisgeenwonderdatsteedsmeermensenweliswaarEuropesesamenwerkingnodigvinden,maarslechtsweinigwaarderingkunnenopbrengenvoordehuidigeEU.MetnamedeuitslagvanhetreferendumoverdeEuropeseGrondwet,inNederlandmaarookinFrankrijk,heeftlatenzienhoeburgersreagerenalsdepolitiekhennietserieusneemt.Hoedatbeterkan,komtindevolgendehoofdstukkenaandeorde.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Hoofdstuk2
Een democratischer EuropaEendemocratischerEuropabetekenteenEuropawaarinburgersmeertezeggenhebbenoveralleswathenaangaat.DatbetekentdatbeslissingendiegenomenwordeninEuro-pesesamenwerkingsverbandendoordeburgersgezien,begrepenengecontroleerdmoetenkunnenworden.Datbetekentookdatbeslissingenzodichtmogelijkbijdeburgergenomenmoetenworden.IndeEuropeseUnieishettegenovergesteldegebeurd.VanafhetVerdragvanMaastrichtin1991isdeEuropeseUniezichgaanontwikkelenineenverkeerderichting,meteentehoogtempoenvooralzonderbetrokkenheidvandeburgers.Steedsmeerbe-voegdhedenzijntoegedeeldaandeorganenvandeUnie,tenkostevannationaleregeringenenparlementen.SlechtcontroleerbareEuropeseorganenalsdeEuropeseCommissie,deEuropeseCentraleBankendeEuropeseRaadbeslissensteedsvakeroverinrichtingvandenationaleregelgevingzonderdatdaaropdemocratischecontrolemogelijkis.HetEuropeesParlementstaatvervandeburgersafenfungeertnietalsparlement.Daarvoormisthetdebetrokkenheidvanburgers,demogelijkheden,demiddelen–endebescheidenheiddiehetzoupassen.
VOORSTELLENVOOREENDEMOCRATISCHEREUROPAVersterk rol nationale parlementenDeoverdrachtvansteedsmeernationalemachtnaarintergouvernementeleensupranatio-naleorganenvandeUnieleidttotdemocratischeerosieenongecontroleerdebesluitvorming.Datprocesmoetwordenafgeremdengekeerd.DerolvannationaleparlementenbinnendeEuropeseUniedientdaaromvergrootteworden.InhetDeenseparlementvergadertdecommissieEuropeseZakenwekelijksmetdebetrokkenministersovervoorgenomenEuro-peseregelgevingendenationalereactiedaarop.DeministerskrijgenvandecommissieeenmandaatwaarbinnenderegeringindeEuropeseministerraaddientteonderhandelen.Alleeninoverlegmethetparlementmagvanditmandaatwordenafgeweken.DatiseenrichtingdieookinNederlandbepleitzoumoetenworden.
Voer de ‘gele kaartprocedure’ inHetNederlandseparlementkentsinds2006eengemengdecommissieuitTweedeenEersteKamer,dienagaatofvoorstellenvandeEuropeseCommissiezichverdragenmetbevoegd-heden,subsidiariteitenproportionaliteit.Zonietdanwordtdataanderegeringgemeldmethetverzoekopbasisdaarvanhaarstandpuntenenhandelentebepalen.Ditzoumoetenlei-dentotdeinvoeringvaneen‘gelekaartprocedure’.AlstenminsteeenderdevandenationaleparlementenvanmeningisdateenEuropeesinitiatiefnietstrooktmethetsubsidiariteits-ofproportionaliteitsbeginsel,zouhetinitiatiefingetrokkenmoetenworden(‘gelekaart’).
EEn bEtEr Europa bEgint nu
10
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Versterk rol nationale regeringenDeontwikkelingdatUnie-organensteedsmeermachtveroverdhebbentenkostevannatio-nalesoevereiniteit,heeftookdepositievannationaleregeringenverzwakt.Dieontwikkelingdientgekeerdteworden.Datbetekentdathetnationalevetorechtnietnogverderbeperktmagwordendoordatsteedsmeerbesluitvormingbijgekwalificeerdemeerderheidplaats-vindt.Hetvetorechtmoetjuistuitgebreidworden;dezeggenschapoverdeinvloedvandeEuropeseUnieopdenationalestaatensamenlevingmoetwordengerenationaliseerd.
Beperk rol Europese UnieDeNederlandsebevolkingheeftmetbijnatweederdemeerderheidneegezegdtegeninvoe-ringvaneenzogeheten‘EuropeseGrondwet’.DaarmeeisneegezegdtegendeontwikkelingvaneenEuropesesuperstaat.DeEuropeseUniemoetzichvanafnunietméérmaarminderbemoeienmethetlevenindelidstatenendeburgers.AlleenwaarovereenstemmingbestaatdatEuropeseregelgevingonvermijdelijkis,kandaartoewordenovergegaan.DatzalhetgeschoktevertrouwenvanburgersinvormenvanEuropesesamenwerkinggaandewegweerkunnenherstellen.Eenpasopdeplaatsisheteerstedatdienttegebeurenomdeburgerstelatenziendat‘bemoeialBrussel’aandelijnisgelegd.
Beperk omvang economische marktSamenwerkinginhetverbandvandeEuropeseUnieismomenteelvooraleconomischesamenwerking.Detijdisbeslistnietrijpvoorverdergaandepolitiekeintegratie.OnderdebevolkingvandeEuropeselidstatenisdaargeendraagvlakvoor.Anderezakenkunnendaaromvaakbeterensnellernationaaloftussenenkelestatengeregeldworden.Onderwijs,zorg,sociaalbeleid,vervoerenhuisvestingzijnhetbestedichtbijhuisteregelen.Brusselsebemoeizuchtisdaarbijnietgewenstennietnodig.Ookdienenerduidelijkebeperkingentewordenopgelegdaanwatertotde‘interneeconomischemarkt’vandeEuropeseUniegerekendmagworden.Daarbijdientnietbeslissendtezijnofietswelofnietverhandeldkánworden,maarofwewíllendathetalseconomischgoedverhandeldwordt.DeuitleveringvandeEuropeseeconomischesamenwerkingaanvooralgrotebedrijven,diealleswatlosenvastzitvoordehandelgeschiktwillenmakenteneindeerzoveelmogelijkwinstoptekunnenma-ken,waseenhistorischefoutdiedeEuropesesamenwerkinginernstigdiskredietgebrachtheeft,zekeromdatdeinternemarktbeheerstwordtdoorsupranationalemachtentenkostevannationalesoevereiniteit.DeEuropeseCommissieheeft,metsteunvanderegeringenvandelidstaten,tenonrechtevrijbaangegevenaanhetneoliberalismeopdeinternemarkt,waardoorveelwatvanmaatschappelijkewaardeisweerloosgewordenis.OnderdrukvanhetneoliberalismeheeftdeEuropeseUniedelidstatengedwongenhunpubliekesectorensocialevoorzieningenuittekledenenaftebrekenensteedsmeersectorenopentestellenvoormarktwerking,metallefunestegevolgenvoordekwaliteitensamenhangvandesamen-leving.EconomischesamenwerkingindeEuropeseUniemoetweerhetalgemeenbelangvanalleburgersdienenennietheteigenbelangvangroteondernemersenmensenmetveelgeld.
Beperk rol Europese CommissieDeEuropeseCommissieissindsjaarendagdemotorvandeEU-integratie.ZeproduceerteenstroomvanregelsoptalvanterreinendienagoedkeuringdoorhetEuropeesParlementendeRaadvanMinistersbindendzijnvoorallelidstaten,waarnaburgersgeconfronteerdwordenmetregelswaaromzenietgevraagdhebbenendiezenietbegrijpen.VandeugdelijkecontroleophetwerkvandeEuropeseCommissieisgeensprake.Hetistijdomdeverant-woordelijkhedenvandeEuropeseCommissieteherzien.DeregeringenenparlementenvanlidstatenmoetenweergripkrijgenopbeleidvandeEuropeseUnie.DerolvandeCommissiedienttewordenbeperktentoegespitstopuitvoeringvandatbeleid.HetrechtomnieuweEU-regelgevingteinitiërenmoetwordenovergeheveldvandeCommissienaardeRaadvanMinisters.DatbetreftalleEuropeseverordeningen,waarbijnationalebesluitvormings-proceduresuitgeschakeldworden.Alleeninuitzonderlijkegevallen–enalleenopbasisvanunanimiteit–kanditmiddeldannogwordengebruikt.BijnieuweEU-richtlijnen(opdrachtenomEU-besluitenomtezetteninnationalewetgeving)moetdebeleidsvrijheidvannationaleparlementenwordenvergroot.Nationaleparlementenmoetendusmeerruimtekrijgenomdergelijkewetgevingzelfstandigteinterpreterenentoetepassen.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
11
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Beperk rol Europees HofHetEuropeesHofvanJustitie,datzorgdientdedragenvooruniformetoepassingvandewettenvandeEuropeseUnieinallelidstaten,issomsnogmeerdandeEuropeseCommissiemotorvoorverdergaandeintegratie.HetHofbeperktmetzijnuitsprakenvaakdebevoegdhe-denvandenationalewetgever,tengunstevandeorganenvandeEuropeseUnie.Zooor-deeldeinseptember2005hetHofdatdeEuropeseCommissieweliswaar‘inbeginsel’nietstezeggenheeftoverhetstrafrechtvandelidstaten,maardatzeindetoekomsttochbepaal-deeisenmagstellenmetbetrekkingtotstrafbaarstellingvanbepaaldefeitenindelidstaten.Strafrechthoortechtereennationaleaangelegenheidteblijven.DeNederlandseregeringdientandereontwikkelingenopditpuntdanookteblokkeren.
Verbeter relatie tussen nationaal en Europees ParlementEuroparlementariërshebbennietdetaakom‘Brussel’inNederlandtevertegenwoordigen,maardienenjuistdebelangenvandeNederlandseburgersinditEuropesesamenwerkings-verbandtebepleitenentebehartigen.DaarvoordientderelatietussennationaalenEuropeesParlementversterktteworden.Datkandoorinvoeringvanzogenoemde‘dubbelmandaten’:ledenvanhetnationaleparlementzijntevenslidvanhetEuropeesParlement(zoalszedatookzijnvanbijvoorbeelddeparlementaireassembleevandeRaadvanEuropa).InNeder-landworden,naeendaaroveraangenomenmotievandeSPindeTweedeKamer,demoge-lijkhedenvooreendubbelmandaatonderzocht.VerderdientdebestuurlijkedruktevanhetEuropeesParlementbeperktteworden.DatkandoorminderEU-regelgevingendoorminderonnodigebezighedenzoalshetheen-enweergereistussendevergaderlocatiesinBrusselenStraatsburg.
Meer transparantie van de RaadOmeengoedecontrolevandeRaadvandeEuropeseUniedoordenationaleparlemententegarandereniseengroteretransparantievandebesluitvormingindeRaadvanbelang.AllevergaderingenvandeRaad,zowelwetgevendalsniet-wetgevend,dienenindetoekomstopenbaartezijnentewordenuitgezondenviatelevisieen/ofinternet.OokdeperskandanbeterverslagdoenvanEuropesebesluitvormingwaardoordeafstandtussenpolitiekenburgerwordtverkleind.
Versterk rol Europees ParlementHetEuropeesParlementzoueenactievererolmoetenkrijgenincontrolevanEU-beleid.DitkanbijvoorbeelddoorbestaandeEuropesecontroleorganisatiesonderverantwoordelijkheidvanhetparlementteplaatsen,zoalsEuropeseRekenkamer,hetEuropeseantifraudebureauOLAFofdeEuropeseautoriteitvoorVoedselveiligheid.
Vergroot betrokkenheid burgersEénvandemogelijkhedenomburgersbetertebetrekkenbijdeEuropeseUnieishenhetrechttegeventoteen‘burgerinitiatief’,waaroverookalindevoorgesteldeEuropeseGrond-wetwerdgesproken.HetideeommetéénmiljoenhandtekeningenburgersuitdeEuropeseUniedebevoegdheidtegeveneenkwestieteagenderenindeEU,verdientnadereuitwer-king.
Verdragsverandering per referendumHetstemmentegendevoorgesteldeEU-grondwetwasgeengoedkeuringmaareenafkeuringvanbestaandeverdragenendaaropgebaseerdepraktijk.Deconclusievandekiezerswas:samenwerkingjamaarnietzo.Alleenaldaaromzijntoekomstigeverdragswijzigingenon-vermijdelijk.Totnutoeisdeproceduredatdevoorstellendaartoetussenregeringenwordenuitonderhandeldendoorhetnationaleparlementwordenbekrachtigd.OmdatwijzigingenvandeEU-verdrageningrijpendegevolgenkunnenhebben,ishetbetervoortaanaandergelijkeingrijpendeverdragswijzigingeneenpubliekediscussievooraftelatengaan,overhetvoorstelenmogelijkealternatieven,endaarnadediscussieaftesluitenmeteenreferendum.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
1�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
EEn bEtEr Europa bEgint nu
1�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Hoofdstuk3
Een slanker EuropaDeafgelopentwintigjaarkenmerktenzichdooreensteedssnellereoverdrachtvanbevoegd-hedendoornationaleoverhedenaanEuropa.NualisdemeerderheidvandeNederlandsewettengebaseerdopEuropeserichtlijnen.Datpaktsomsgoeduitmaaranderekerenookhelemaalverkeerd.Europesesamenwerkingisabsoluutnodig,maardatisietsandersdaneenEuropeseUniediedelidstatendewetvoorschrijftenregelsoplegtdietegendewensvaneenmeerderheidvandeburgersingaan.HethuidigeprocesvanuitbreidingenverdiepingvandeEuropesesamenwerkingisteveelomvattendendientgekeerdtewordenomongeluk-kentevoorkomen.
VOORSTELLENVOOREENSLANKEREUROPABevoegdheden afbakenen en teruggevenZakenzoalsonderwijs,gezondheidszorg,sociaalbeleid,openbaarvervoerenvolkshuisves-tingzijnprimairnationaleaangelegenheden.BestaandebevoegdhedenvandeUnieopdezegebiedendienenaandenationalestatenteruggegeventeworden.Omtevoorkomendatviaeensluipweg(veelalviadeinternemarkt)bevoegdhedenopdezegebiedentochnaarBrus-selwordengetrokken,dienenlidstatendemogelijkheidtekrijgenomdezeregelsterzijdeteschuiven.
Toetsing aan bevoegdheidBeterdantotnutoedientbijvoorstellentotEU-regelgevingtewordennagegaanofzepas-senbinnendebevoegdhedendieaandeUniegegevenzijn.AlleendankandeUnieinitiatie-vennemen.Inanderegevallendientdenationalesoevereiniteittewordengerespecteerd.Toetsing aan subsidiariteitHoofdregeldienttezijndatzakendienationaalgeregeldkunnenworden,ookdoordelidsta-tenzelfwordengeorganiseerd.Nationalebesluitvormingkanindemeestegevallensnellerverlopenenmaaktmaatwerkmogelijk.
Toetsing aan proportionaliteitVoorelkprobleemmoeteenoplossingopmaatwordengezocht.ZodraisvastgestelddatdeEUbevoegdisen(gedeeltelijke)Europesezeggenschapwenselijkis,moetvastgesteldwor-denofdegenomenmaatregelenwelinverhoudingstaantothetprobleem.Zonietdandientdezaakaandenationalestatenovergelatenworden.Verderverdienenkaderrichtlijnendevoorkeurbovengedetailleerderegelgeving.Eennadereafstemmingkanaltijdophetniveauvandelidstaatplaatshebben.
Kiezen voor een Europa van kernbevoegdhedenDeEuropesesamenwerkinginEU-verbandzalzichindekomendejarenmoetenbeperkentothetverbeterenvandeinternemarkt,metbeschermingvandemocratischeensocialerechtenalsrandvoorwaarde,enverdertothetbeterregelenvangrensoverschrijdendekwesties,zoalsterrorismebestrijding,milieu,energieenasielbeleid.OpdezegebiedenmoetdeEuropeseUnieslagvaardigkunnenhandelen.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
1�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Verbeteren en begrenzen interne marktDeinternemarktvoorgoedereniseenfeit.Nietalleenvoorbedrijvenmaarookvoordecon-sumentenlevertdatsomsvoordelenop.Nadeelisdatdeschaalvergrotingleidttotveelmeermilieubelastendtransportendat‘demarkt’voortdurendalsargumentwordtgebruiktomintegrijpeninnationalepolitiekeafwegingenophetgebiedvanbijvoorbeeldvolkshuisvesting,volksgezondheidenopenbaarvervoer.Dezemarktmaakthetwelnoodzakelijkomduidelijkeafsprakentemakenoverdeveiligheidenkwaliteitvanproductenenoverconsumentenbe-scherming.Watdemarktvoordienstenbetreft,isdeSPvanmeningdatpubliekedienstenzoudenmoetenwordenuitgeslotenvanalleEuropeseregelsophetgebiedvanconcurrentieenvrijetoegang.Welkedienstenpreciespubliekzijnmoetelkelidstaatvoorzichzelfkunnenbeslissen.Voordeoverigedienstenmoetinelkgevalgeldendatteallentijdehetgastland-principevantoepassingis.Buitenlandsedienstverlenersmoetenzichdusonderalleomstan-dighedenhoudenaanderegelsensocialenormenvanhetlandwaarzededienstaanbieden.Wanneererdaadwerkelijksprakeisvanregelgevingdietenonrechtedienstaanbiedersvanbuitenafdiscrimineert,moetendelidstatenhieroveronderlinggoedeafsprakenmaken.Hier-voorisvanbovenopgelegdeharmonisatienietnoodzakelijkofwenselijk.
Europese milieubeschermingMilieuvraagstukkenzoalsklimaatverandering,luchtverontreinigingenbiodiversiteitzijngrens-overschrijdendezakenwaareenEuropeseaanpakvruchtenkanafwerpen.EmissienormenvoorwegvervoerenEuropesesamenwerkingindeluchtvaartsectorkunnenertoebijdragendatdeEuropeseUniealsgeheeldeafsprakenuithetklimaatverdragvanKyotonaleeft.OokvoorverwerkingenexportvanafvalishetzinvolEuropeseafsprakentemaken.Tochgeldtookopmilieugebieddatbepaaldezakenaandelidstatenovergelatenmoetenworden.Debeslissingomaldannietdoortegaanmetdeopwekkingvankernenergieiseenvoorbeelddaarvan.Lidstatenmogenooknietgehinderdwordenomverdergaandemilieu-eisentestel-lendandeEUdoet.
Beter asielbeleidDecontrolesaandegrenzentussendeEU-landenzijnalgrotendeelsverdwenen.HierdoorheeftdeEuropeseUnieééngezamenlijkebuitengrensgekregen.Delidstatenwerkensteedsmeersamenophetgebiedvanveiligheidenanderegrensoverschrijdendeproblemenzoalsterrorisme,criminaliteit,asielenmigratie.NuisindeEUafgesprokenaanwelkeminimum-voorwaardenasielproceduresendeopvangvanasielzoekersmoetvoldoen.Erzijnnoggroteverschilleninhetasielbeleidvanlidstaten,wat‘asielshoppen’enmisbruikindehandwerkt.Bovendienleidtdittoteenrace to the bottom,omdatveellidstatenproberenminderaantrek-kelijktezijnvoorasielzoekersdanhetbuurland.Daardoorkomenderechtenvanvluchtelin-geningevaar.BinnendeEuropeseUnieisvoorgesteldomtotéénEuropeesasielbeleidtekomenwaariniederelidstaatdezelfdeprocedurezalhanterenvoortoelatingvanasielzoekersindelidstaten.Ditinitiatiefisnastrevenswaardig,maarhetresultaattotnutoeisnoglangnietvoldoende.Hetisvanhetgrootstebelangdatdezeasielproceduretenvollevoldoetaandeverdragendiedaaroverzijngesloten.VoorpolitiekevluchtelingendiemetredenvrezenvoorvervolgingineigenlandmoetaltijdplaatszijninEuropa.Omsteunvoorhetverlenenvanasieltebehoudenishetgoedomafsprakentemakenoverdeverdelingvanasielzoekersoverdelidstaten,zodatallelandenevenredigbijdragenaandeopvangvanvluchtelingen.
Europees energiebeleidSindsindejaren’70inNederland,eerderdaninanderelanden,eensterkemilieubewegingisontstaan,bestaaterinonslandveelaandachtvoordeschoneopwekkingvanelektriciteit.InmiddelsisdaaraanonderinvloedvandeEUeeneindgemaakt.Deelektriciteitsproductiekomtinhandenvaninternationaleondernemingen.Grensoverschrijdendeelektriciteitsnetwer-ken,ooitbedoeldombijeenbinnenlandsestoringtekunnenbeschikkenoverelektriciteituitdebuurlanden,wordennuvolledigingezetvoordeinternationalehandelinstroom.Daardoorkrijgtnietlangergroenestroomvoorrang,maarelektriciteitdieweopdegoedkoopstmoge-lijkewijzekunnenimporteren.Wegebruikennustroomuitbruinkoolenkernenergiedieweopeigenbodemlievernietproduceren,terwijlschonecentraleszijnstilgelegd.DitmaaktdeNederlandseenergievoorzieningnodeloosafhankelijkvanEuropeseregelzucht.Dezebe-moeieniswerktinhetvoordeelvankernenergie,dieminderbroeikasgasveroorzaaktmaarweleenonoplosbaarafvalprobleem.EnhetEuropesebeleidzetookdedeuropennaarbio-
EEn bEtEr Europa bEgint nu
1�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
brandstoffendiewegrotendeelsmoetenimporteren.DitzaltenkostegaanvanhettropischeregenwoudendevoedselproductieindeDerdeWereld.Omhetgoedebeleiduitdejaren’80en’90tekunnenvoortzettendientNederlanddezeggenschapoverdeeigenenergievoorzie-ningterugtekrijgen.
Bestrijden internationaal terrorismeHetmoetvoorpolitie,justitieendeinlichtingendienstenuitverschillendelandengemakkelij-kergemaaktwordenomsamentewerkenengegevensuittewisselen.Daarmeeisinternatio-nalecriminaliteitenterrorismeeffectievertebestrijden.Daarnaastmoeterveelmeeroogzijnvoorhetaanpakkenvandevoedingsbodemvanterrorisme:armoede,uitsluiting,onderdruk-king.
Naar een sociaal EuropaVoordeuitvoeringvansociaalbeleidblijvendelidstatenverantwoordelijk.DeEuropeseUniemoetdeuitvoeringvanditbeleidindelidstatennietonmogelijkmaken.VoordeSPiseensociaalEuropaindeeersteplaatseenEuropawaarinlidstatennietmetelkaarconcurrerenoparbeidsvoorwaardenenpubliekeensocialevoorzieningen.EenEuropawaarinwordtingezetopbehoudenuitbreidingvansocialeverworvenhedeninplaatsvandeondermijningdaarvan.Grootschaligeharmoniseringvansocialewetgevingisnietwenselijk,alishetalleenmaarvanwegedeenormeverschilleninlevensstandaardtussenverschillendelidstaten.Weldienenarmerelidstatenactiefgeholpentewordenmethetverhogenvanhunsocialepeil.
Minder regels met meer effectDenualgeldende97.000pagina’sEuropesewettenenreglementenmoetenvereenvoudigdenverminderdworden.BesluitendieinEuropawordengenomen,moetenbijvoorkeurvaneenhorizonbepalingmetevaluatiedatumwordenvoorzien.Zokanernaeenpaarjaarwordenbekekenofhetbetreffendebesluithetgewensteresultaatheeftopgeleverdofdathetbeterkanvervallen.
Geen gecentraliseerd Europees buitenlands beleidDemeestpositieveinbrenginhetbuitenlandsbeleidwordtinhetalgemeennietgeleverddoordeEU,maardoorafzonderlijkelidstaten.SommigeEuropeselandenlopenvooropinontwikkelingshulp,vredesbemiddelingensteunaanachtergesteldeenonderdruktegroe-pen.DeEUisdaarentegenlog,traagenvooralgerichtophetbehalenvanvoordelenvoorbelangrijkeEuropesebedrijvenenophetvergrotenvandeeigeninvloedalswereldmacht.TijdenshetbeginvandeIrak-oorlogvan2003bleekdateengezamenlijkEuropeesstandpuntonmogelijkwasomdateendeelvandeEU-statenbijvoorbaatvrijwelautomatischAmerikavolgde.DatleidtertoedatEuropawaarschijnlijkalleeninstaatisomheteenstewordenovereengemeenschappelijkebuitenlandsepolitiekalsdievrijwelgelijkisaandeAmerikaansebui-tenlandsepolitiek.Deverplichtingomeengemeenschappelijkbuitenlandsbeleidtevoeren,zoalsdatwasvoorzienindeEU-grondwet,zoudanslechtseenTransatlantischepolitiekop-leveren.HetrechtvanEU-lidstatenomeenbeterebuitenlandsepolitiektevoerendanbinnenzo’nkadermogelijkis,kanhetbestewordenbeschermddoordevrijekeuzevandeEuropesestatentebehoudenenteversterken.Hetontbrekenvaneengrondwettelijkeverplichtingtoteenheidvanoptredenstaatcoördinatievanhumanitairehulpenanderenuttigeinitiatievengeenszinsindeweg.EenEuropeseministervanBuitenlandseZakenisderhalvenietwenselijkendatgeldtookvoordevormingvaneenEU-leger.Ookmoetdebestaandeinterventiemachtgeenbevoegd-heidhebbenomookbuitenonscontinentendesnoods‘preventief’optetreden.OnderhetvoorwendselvandeveiligheidvanonscontinentwordengrotehoeveelhedenbelastinggeldgeïnvesteerdindemoderniseringenuitbreidingvandeEuropesebewapeningsindustrie,dieerondermeerviawapenexportopuitishaarinternationalepositieteversterken.HetEuro-peesbewapeningsinstituutzoudaaromgeslotenmoetenwordenenerdienteenaanscher-pingtekomenvandeEuropeseregelsvoorwapenhandel.Nietmarktregelsmaarmensen-rechtenhorendeleidraadtevormenindecriteriavoordewapenhandel.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
1�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
EEn bEtEr Europa bEgint nu
1�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Hoofdstuk4
De grootte van de Europese unieSindsdeondergangvandoorcommunistengeleideregeringeninhetoostenvanEuropawerduitbreidingvandeEUinoostelijkerichtingvooralgezienalshetsluitstukvandeKoudeOorlog.DewensinhetwestenvanEuropaomsneldeoverwinningophetoostentekunnenvierenwonhetvanallerleipraktischebezwaren,zoalsdegevolgenvanverschilleninecono-mieenbestuurstradities.OokwerdvoorbijgegaanaandegroeiendematevanbemoeizuchtvandeEU,diemisschienwelkanfunctionerenineenkleinverbandvanenkelebuurstatenmaarveelmoeilijkerineenbredesamenwerkingvoorheelEuropa.IndeoostelijkelandenwerdhetbehorentotdeEUgezienalshetwondermiddeltegeneconomischeachterstand,burenruzies,etnischeconflicten,milieuverloederingeneentekortaandemocratie.Diecombi-natievanomstandighedenheeftin2004geleidtotdegrootsteuitbreidingvandeEUdieooitheeftplaatsgevonden,ineensvan15naar25staten.OoknadieuitbreidingendeaanstaandeuitbreidingmetBulgarijeenRoemenië,omvatdeEUpasdehelftvandeEuropesestaten.OververdereuitbreidingenzijnalinhetverreverledenofrecentverwachtingengewektbijderegeringenenbevolkingenindeWestelijkeBalkan,inTurkijeeninlandendievroegertotdeSovjet-UniebehoordenmaarzichnutegenRuslandafzetten,zoalsMoldaviëenOekraïne.
DeBig-Banguitbreidingvan2004heeftdeUniezowelophetvlakvanbeleidalsvaninterneorganisatievoorgroteproblemengeplaatst,diemetRoemeniëenBulgarijeerbijvanaf1janu-ari2007alleennogmaargroterworden.Hetgaatonderandereomdevraaghoederelatiefzwakkeeconomieënvandetiennieuwelidstatenbinnendegrootsteinternevrijemarktterwereldgeïntegreerdmoetenworden.Daarbijishetvrijeverkeervanwerknemerseenvandegrootsteuitdagingen.Ondanksdebeperkendemaatregelenwerkenmomenteelongeveer100.000werknemersuitMidden-enOost-EuropalegaalenillegaalinNederland,vooraluitPolen.Indekomendetijdkaneennieuwegolfvangoedkopearbeidskrachtonzearbeids-marktoverspoelen.WerknemersuitdenieuweEU-landenzijnwelkom,maarwemoetenhenenonsbeschermentegenextremeuitbuitingenervoorzorgendatdeNederlandsearbeids-marktenhetondernemersklimaatnietwordenverstoord.Daarnaastmoetrekeninggehou-denwordenmethetfeitdatgrotegroepenuiteconomischenoodzaakverhuizendemensennadeligegevolgenkanhebbenvooronderanderedesocialestabiliteitinsamenlevingen.TegelijkertijdheeftdeEUeenverantwoordelijkheidnaardenieuwelidstaten.Hetperspectiefvanlidmaatschapwasvoorveellandeneenstimulansvoordemocratischeeneconomischehervormingen,respectvoormensenrechtenenrechtsstaat.NudezelandenlidzijnvandeEUhoudtdezeverantwoordelijkheidnietop.Dezelidstatenmoetennogsteedsgeholpenwordenomhetdemocratische,socialeeneconomischeniveauvandeoudelidstatentebereiken.VoorkomenmoetwordendatWest-EuropeselidstatendekrentenuitdeOost-Europesenieuwkomershalen,dooropgroteschaalbijvoorbeeldhoogopgeleidenofvakmensennaarWest-Europatehalen.
Mededoordeproblemendiedeuitbreidingvan2004heeftopgeleverdisdepubliekesteun
EEn bEtEr Europa bEgint nu
1�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
voorverdereuitbreidingsterkafgenomen.DeopnamevanBulgarijeenRoemeniëindeUnieisgebeurdinstrijdmetdepubliekeopinie.Zoweldesituatieinkandidaat-lidstatenalsdege-volgenvanuitbreidingvoordeoudelidstatenversterkendenoodzaakomuitbreidingvandeUniekritischerdantotnutoeonderdeloeptenemen.Decombinatievanverdieping(waarbijdeEUsteedsmeermachtenbevoegdhedenkrijgt)enverbreding(waarbijsteedsmeerlan-denlidworden)isnietlangertehandhaven.
OpdekortetermijnisverdereuitbreidingvandeUnienietwenselijk.EerstdientdeUnieafgeslanktenhervormdteworden.UitbreidingvandeUniemetdeovergeblevendriekan-didaat-lidstatenKroatië,TurkijeenMacedonië,heeftgeenhaast.Eerstzullendeproblemenmetbetrekkingtotdielandenserieusmoetenwordenopgelost.AndereEuropeselandendienenopkortetermijnnietdestatusvankandidaat-lidstaattekrijgen.DeaandeEUgren-zendelandenkunnenbijdeUniebetrokkenwordenviahetEuropeesNabuurschapsbeleid.DatnabuurschapsbeleidmagernietopgerichtzijnomdielandenondergeschikttemakenaandebelangenvandeEUenondernemingenuitEU-staten,maarmoetertoebijdragendatzegemakkelijkerensnelleropeengelijkniveaukunnenkomen.Eenb-lidmaatschapofeen‘Europavantweesnelheden’wijzenwijaf.Beteresamenwerkingmetniet-lidstatenjuichenwetoe.
VOORSTELLENVOOREENEVENWICHTIGEREUROPESEUNIEUitbreiding van de toetredingscriteriaLidstatendietoewillentredentotdeEUmoetenstriktvoldoenaandeKopenhagen-criteria.Volgensdezecriteriamoeteentoekomstiglideenstabieledemocratiehebbendiederechtsstaat,deeerbiedigingvandemensenrechtenendebeschermingvanminderhedenwaarborgt.VerdermoetdekandidaatdegemeenschappelijkeregelsendeEU-wetgevingovernemenenovereenfunctionerendemarkteconomiebeschikken.DitlaatsteisvanbelangomdatdenieuwelidstaatdevrijeconcurrentieindeEuropesemarktmoetaankunnen.HetabsorptievermogenwasreedsonderdeelvandeKopenhagen-criteria,maarisinhetverledenveronachtzaamd.Indetoekomstmoetditcriteriumveelzwaardermeewegen.DithoudtwatonsbetreftindatbeoordeeldmoetwordenofdeinstellingenvandeEU,delidstatenenbe-volkingenvandelidstatengereedzijnvoordieverdereuitbreiding.PasnadatdeRaadheeftvastgestelddatuitdepraktijkisgeblekendataanallecriteriavolledigwordtvoldaan,kaneentoetredingsdatumgenoemdwordenenkanhetratificatieprocesindeverschillendelidstatenvanstartgaan.
Referendum over toekomstige uitbreidingenOnderzoeknaaraanleidingvanhetreferendumoverdeEuropesegrondwettoontaandatdeuitbreidingmetde10nieuwelidstatenvoorveelmenseneentesnelleentegrotestapwas.OmburgersmeerbijEuropatebetrekkenendraagvlakvoordeEUnietverdertelateneroderenishetnoodzakelijkdatzijeenstemkrijgenbijdergelijkeingrijpendebeslissingen.DeNederlandsebevolkingmoetviaeenbindendreferenduminspraakkrijgenovervoorgesteldeuitbreidingen.Eendergelijkreferendummoetpasplaatsvindenalsdekandidaat-lidstaataandecriteriavanKopenhagenvoldoet.
Meer financiële steun voor arme lidstatenVeellidstatenhebbenprofijtgehadvanhuntoetredingtotdeEU.DearmeEU-lidstatenblij-venechterachterenverdienendaarommeerondersteuningomhuneconomieensamenle-vingopeenwenselijkniveautebrengen.DeEU-structuurfondsenmoetenexclusiefvoordezelandenbeschikbaarworden.Tevensmoetendezelidstatendemogelijkheidkrijgenomeenbraindraintevoorkomen.
Reguleren vrij verkeer van werknemersEenongeremdverkeervanarbeidskrachtenuitnieuweEU-landenwerktontwrichtend.Werknemersuitdenieuwelidstatenwordenuitgebuit,Nederlandsewerknemerswordenverdrongenenkleineondernemerswordenuitdemarktgeduwd.Wemoetendegrenzendus
EEn bEtEr Europa bEgint nu
1�
EEn bEtEr Europa bEgint nu
nietverderopenen,maarjuistgrenzenstellen.LatenweeerstinNederlanddeboelopordebrengen,illegaalwerkbestrijden,gelijkloonvoorgelijkwerkgaranderenenervoorzorgendatallemensendienunogaandekantstaanaanhetwerkkomen,zoalswerkzoekendenenmensenmeteenarbeidshandicap.VooriedereendietochinNederlandwilwerkenmoetendeNederlandsewettenenregelsgelden.WekunneneenCAO-autoriteitlatencontrolerenofbui-tenlandsewerknemerskrijgenwaarzerechtophebben.Ookzijnforseboetesophunplaats:danvervallenvoorwerkgeversdevoordelenvanhetuitbuiten.Hetisookverstandigombijhetverlenenvantewerkstellingsvergunningentaaleisentestellen.Vooralinsectorenalsdebouwenbijproductiewerkishetvoordeveiligheidnoodzakelijkelkaartekunnenwaarschu-wen.Ennuhetonderscheidtusseneenwerknemerenzelfstandigesteedsvagerwordt,ishetgerechtvaardigddatzelfstandigenzonderpersoneel(zzp’ers)insectorenalsdebouwvollediggaanvoldoenaandeArbowet.Verderishetzaakdeuitzendbrancheopteschonen,tebeginnenmetdeherinvoeringvandevergunningplichtvooruitzendbureaus.
Voorlopig geen uitbreiding op de BalkanAlbanië,Bosnië-HerzegovinaenServië-MontenegrohebbenuitzichtgekregenopEU-toetre-ding,maarhebbennognietdestatusvankandidaat-lidstaatgekregen.Hetperspectiefvanlidmaatschapfungeertvaakalsstimulansvoordemocratischeeneconomischehervormin-gen,respectvoormensenrechtenenrechtsstaat.DeEUexporteertzostabiliteit,endatiseengoedezaak.Gedanebeloftenhorennagekomenteworden,omdatdegeloofwaardigheidenbetrouwbaarheidvandeUnieenNederlandnietterdiscussiemagkomentestaan.Maardedrangomzosnelmogelijkkandidaat-lidteworden,leidtooktotoverhaasteeconomischehervormingenensocialeverslechteringen.VerdermoetervoorgewaaktwordendatergeeninstabiliteitindeUniewordtgeïmporteerd.Hettekortaandraagvlakonderdebevolkingindelidstatenoverdeuitbreidingkanleidentotinstabiliteit.Daarommoetendezelandentoetredingsperspectiefbehouden,maarkanervanverderestappenrichtingvolwaardiglidmaatschapvoorlopiggeensprakezijn.DeEUmoetdezeaspirant-lidstatenmetbehulpvanEU-geldenblijvenondersteuneninhunontwikkeling,maarhennogevenopeenafstandjetehouden.ZokunnendezelandenzichontwikkelentotdatzeéchtklaarzijnvoordeEU,endeEUvoorhen.Hetisgeblekendatlandenzichindeaanloopnaarhetlidmaatschapsnellerengemakkelijkerhervormendannatoetreding.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�0
EEn bEtEr Europa bEgint nu
EEn bEtEr Europa bEgint nu
�1
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Hoofdstuk5
Een vruchtbaar landbouwbeleid DatEuropesesamenwerkingvruchtenkanafwerpenbewijsthetlandbouwbeleid.HetEuro-peselandbouwbeleiddatalsinds1957gevoerdwordt,heefttoteengeweldigeexplosievandeproductiegeleid.HetgeldtalséénvandepeilersvandehuidigeEuropeseUnie.BijnadehelftvanhetEuropesebudgetwordtaanlandbouwuitgegevenendiscussiesoverdeveiligheidvanvoedselnaaraanleidingvanhetBSE-drama,devarkenspestendevogelgriepvindenvooreenbelangrijkdeelinBrusselplaats.Maarditbeleidisanno2006hopeloosachterhaaldenineffectief.Hetheeftgeleidtothandelsbelemmeringen,dierenmishandelingenhetiseengeweldigekostenpostopdeEuropesebegrotinggeworden.Landbouwhervor-mingenopEuropeesniveauzijndaarommeerdannoodzakelijk.Hierbijdientnatuurlijkwelrekeninggehoudentewordenmethetbelangvanlandbouwvoormensen;Europamoetvooreenbelangrijkdeelzelfvoorzienendzijnzodatvoedselvoorzieninggegarandeerdkanworden.Dediscussiehieroverisalenigejarenopgang,maardaadwerkelijkehervormingenzijntotnutoegrotendeelsuitgebleven.
De enige effectieve uitweg uit de huidige crisis is een radicale omvorming van het Europese landbouwbeleid. uitgangspunten van het nieuwe landbouwbeleid zouden moeten zijn: a.deomschakelingvanoverproductienaartoereikendevoedselvoorzieningb.hetgaranderenvandevoedselveiligheidenhetwelzijnvandier,mensenmilieuc.hetbehoudenvaneenboerenstandzowelopnationaalalsopEuropeesniveau.
Elkeregioindewereldzouinprincipezelfinstaatmoetenzijnomvoorhaareigenvoedsel-voorzieningtekunnenzorgen.Wijkerenonsdanooktegenhetideedatdewereldvoedsel-marktmaarzoveelmogelijkopengegooidmoetworden.DezewegisnietheilzaamvoordeboereninNederlandenooknietvoorontwikkelingslandenwierafhankelijkheidalleenmaarzalgroeienalszijomschakelen.Duurzameontwikkelingkomtéchttotstandwanneerookdezelandenvoldoendevoedselvoordeeigenbevolkingproducerenenniet–zoalsnualvaakhetgevalis–voedselvoorhetWestenproducerenendaarbijdenodenvandeeigenbevolkingvergeten.
VOORSTELLENVOOREENVRUCHTBAARLANDBOUWBELEIDLandbouwsubsidies naar de boerenVolgenshetLandbouw-EconomischInstituut(LEI)houdenelkedagzevenNederlandseboerenbedrijvenermeeop.Vandeboerendiedoorgaan,levenerveleinrelatievearmoede.TegelijkertijdontvangengrotemultinationalszoalsHeineken,NestléenDSMmiljoeneneuro’saanlandbouwsubsidiesperjaar.ZoontvingNestléNederlandindeperiode1999-2003zo’n400miljoeneuro.ZelfsSchipholkreeglandbouwsubsidievoordeaanlegvandePolderbaan.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
��
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Landbouwsubsidieszoudenvoortaanuitsluitenduitgekeerdmoetenwordenaandeagrariërszélf,nietaanmultinationalsofverpachters.Desteundieaanéénagrariërkanwordenuitge-keerdzounieteenmodaalinkomentebovenmoetengaan.Hierdoorzalhetgrootschaligeenindustrieelboerenookeenstukminderaantrekkelijkworden.Desubsidiesmoetenlosgekop-peldwordenvanproductie,grondbezitenhistorischereferentieenzoudenjuistduurzaamendiervriendelijkwerkenmoetenstimuleren.
Subsidie voor ‘groene’ en ‘blauwe’ dienstenBoerenverlenenindirecteenheleboelpubliekediensten.Denkbijvoorbeeldaanhetbeheervanlandschap,natuurenwater(‘groene’en‘blauwe’diensten),uitvoeringvanmilieubeleidenbeschermingvancultureelerfgoed.Voorkomenmoetwordendatdeberoepsgroepdie70procentvanonsnationaalterritoriumbeheert,verdwijnt.Dezedienstenkomentengoedeaandesamenlevingmaarwordenmomenteelnietofnauwelijksvergoed.DeSPsteltvoordatboereneenvergoedingontvangenvoorhetverlenenvan‘groene’en‘blauwe’diensten.
Betere regelgeving voor milieu, voedselveiligheid en dierenwelzijnErmoetstrengereregelgevingontwikkeldwordenophetgebiedvanmilieu,voedselveiligheidendierenwelzijn.Diertransportenmoetenzoveelmogelijkwordentegengegaandoorlageremaximumreistijdenenhetslachtenvandierenzouinprincipezoveelmogelijkindeeigenregiomoetenplaatsvinden.
Overproductie ontmoedigenNunogisersprakevanoverproductie,bijvoorbeeldvangranenenzuivel.Datisongewenstenhetleidttotonbedoeldeneveneffecten.Omoverproductievanlandbouwproductenteont-moedigenmoethetquotasysteemdatgrenzensteltaandeproductiewordenuitgebreid.
Afschaffen exportsubsidiesAanhetgesubsidieerddumpenvanlandbouwoverschotteninhetbuitenlandmoeteeneindegemaaktwordendoorexportsubsidiesafteschaffen.Tevenszoudenontwikkelingslandenmeermogelijkhedenmoetenkrijgenomeigenmarktentebeschermen.
Preferentiële markttoegang voor ontwikkelingslandenOmdeEuropeselandbouwsectorteprikkelenzichminderterichtenopdewereldmarkt,moetendetarievenopgrensoverschrijdendhandelsverkeerinstandwordengehouden.Pre-ferentiëletoegangvoorontwikkelingslandenmoettegelijkertijdwordenuitgebreid.Ookmoetdetariefescalatievoordezelandenwordengekeerd.Nuzijndetarievenvoorruweproductenlagerdanvooreindproducten.Omdeontwikkelingvandeeconomieëninontwikkelingslan-dentestimulerenmoetdeimportvaneindproductenjuistbevorderdworden.
Anything-but-Armsregeling uitbreidenDeAnything-but-Armsregeling,waarbijde48armsteontwikkelingslandenvrijetoegangkrijgentotEuropesemarkten,moetuitgebreidworden,zodatookbijvoorbeelddeHighlyImpoverishedPoorCountries(HIPC-landen)hierondervallen.
Landbouwproducten uit de WTODelandbouwsectorinontwikkelingslandenzouuitgeslotenmoetenwordenvandehandelsli-beraliseringvandeWTO.Ontwikkelingslandenmoetenhetrechthebbenomhuneigenland-bouwsectoroptebouwenentebeschermen.Tegelijkertijdmoetenlidstatenhetrechtkrijgenomgenetischgemodificeerdelandbouwproductentegentehoudenenomeisentestellenaanproductenophetvlakvandierenwelzijnenarbeidsomstandigheden.
CofinancieringHetlandbouwbeleidmoetindetoekomst(gedeeltelijk)uitnationalemiddelengefinancierdworden.OpditmomentkomendelandbouwsubsidiesvollediguitBrussel.Maarviazoge-naamdecofinancieringkrijgtNederlandmeerzeggenschapoverhettevoerenlandbouwbe-leid.Uitberekeningenblijktdatbij25%cofinancieringdenettopositievanNederlandmetongeveer170miljoeneuroperjaarverbetert.
EEn bEtEr Europa bEgint nu
��
EEn bEtEr Europa bEgint nu
Hoofdstuk6
Een betaalbare Europese unieDetotaleuitgavenvandeEUzijndelaatstejarentoegenomentotbijna100miljardeuroperjaar.HetNederlandseaandeelindeontvangstenoverdeperiodetotenmet2006zalnietveelveranderen.Debijdragenzullenechterwelgaanstijgenvanwegedekostenvandeuit-breidingeneenstijgingbijdebetalingenuitdestructuurfondsen.Hierdoorzaldenettopositieindejaren2004-2006verderverslechterentenopzichtevanhetniveauvan2003.NederlandisalenigetijdeenvandegrootstenettobetalersindeEU.Debijdrageperhoofdvandebevolkingsteegvan180euroin2003naar194in2004terwijlvoor2006eenstijgingwordtverwachttot250ofzelfs300euro.HetiseendringendenoodzaakdeuitgavenvandeEUtebeperkenendeNederlandsenettobijdrageaanbandenteleggen.WatditlaatstebetreftheeftdeNederlandseregeringinmiddelseenmiljardeurokortingbedongenopdeafdrachtenvanNederlandaandeEUvanaf2007.WatditechtervoorinvloedzalhebbenopdenettobijdragevanNederlandisvooralsnognietduidelijk.
NaasteenteruimuitgavenpatroonzijndeEuropesebestedingenondoorzichtig.VoordeelfdekeeropeenrijisdeEuropeseRekenkamerin2006totdeconclusiegekomendathetvol-strektonduidelijkiswaardeEUhaargeldaanuitgeeft.OpverzoekvandeSPheeftministerZalmalbeloofdzijnEuropesecollega’sonderdruktezettenhierover.MaarnietalleenBrusselvaltietsaanterekenen.DeAlgemeneRekenkamersteldein2006ineenvernietigendrapportdaterookweinigzichtisopdebestedingvanderuim2miljardeurodieNederlandin2004vanBrusselontving.
VOORSTELLENVOOREENBETAALBAREEUBeperking EU-begrotingBijeenEuropametminderambitieshoortookeenanderfinancieelplaatje.DeEuropesebegrotingmoetindekomendejarennietgroeienmaarkrimpen.IniedergevalmagdeEuro-pesebegrotingonderdehuidigeomstandighedendegrensvan1%vanhetBrutoNationaalInkomen(BNI)vandeUnienietoverschrijden(in2006zo’n860miljardeuro).
Bij afkeuring jaarrekening de bijdrage opschortenIndiendeEuropesejaarrekeningindetoekomstopnieuwdoordeEuropeseRekenkamerwordtafgekeurd,zalNederlandmoetenkorteninhaarbijdrageaandeEU.Inhetuiterstegevalmoetdebijdragezelfswordenopgeschort.IndienhetEuropeesParlementdejaarreke-ningafkeurtmoetdeEuropeseCommissiehaarverantwoordelijkheidnemenenopstappen.OmdetransparantievandebestedingvanEU-geldenindelidstatenteverbeteren,wordenlidstatenverplichtdebestedingenteverantwoorden.
StabiliteitspactHet‘stabiliteitspact’datgeldtvoorallelandendietotde‘eurozone’indeEuropeseUnieho-
EEn bEtEr Europa bEgint nu
��
ren,verplichtdedeelnemendelandenomdeinflatie,hetoverheidstekort,deoverheidsschuldendelangetermijnrentetebeperken.Zodoendewordtsteedsverdergaandeconvergentievandeeconomieënvandedeelnemendelandenbewerkstelligdenkandestabiliteitvanhungezamenlijkemunt,deeuro,wordenbewaakt.EenstabieleeuroisinhetbelangvanalledeelnemersaandezeEuropeseMonetaireUnie.Diecriteriabeperkenechterweldekeuzesvoorderegeringenvandelidstaten.Zijwordendoordezecriteriagedwongenhunpolitiekehandelentedoenpassenbinnendegrenzenvaneenuiterstgeliberaliseerdemarkteconomie.DeEuropeseMonetaireUnieheeftdetraditionelebevoegdhedenvaneennationaleregeringafgeschaftofaanbandengelegd.Denationalemonetairebevoegdheden,dieondernationaaldemocratischtoezichtstonden,zijnovergedragenaandepolitiekonafhankelijkeEuropeseCentraleBank.Landendiedeeluitmakenvandeeurozone,kunnengeennationalemone-tairemaatregelenmeernemen(zoalsdevaluatieenrentestanden)enwetenzichoverigenssterkbeperktinhunmogelijkhedenopnationaalniveausociaal-economischemaatregelentenemen.Decriteriavooroverheidstekortenoverheidsschuldkunnenlidstatenverplichtentotsnelleenomvangrijkebezuinigingen,dieingaantegendewensenenbehoeftenvandeeigenbevolking.Geblekenisdatnietallelidstateningelijkemateaandecriteriavanhetstabiliteits-pactwordengehoudendoordeEuropeseCommissieendeEuropeseCentraleBank.GrotelandenalsFrankrijkenDuitslandkrijgenaanzienlijkmeerruimtealshetgaatombijvoorbeeldoverheidstekortenstaatsschulddankleinerelanden,zoalsNederland,GriekenlandenPor-tugal,diealtemakenkregenmetdedreigingvantorenhogeboetesbijniet-nalevingvandecriteria.Datisnietaanvaardbaar.Allelidstatenhorenopgelijkewijzebehandeldteworden.Indienerredenenzijnomdecriteriaaantepassenvoorgrotelanden,dienenookkleinerelandendieruimtetekrijgen.Indiendieruimtenietaankleinerelandengegundworden,horenookdegrotelidstatenergeenaanspraakoptekunnenmaken.
Hervorming structuurfondsenDesubsidiesdieNederlanduitBrusselontvangtzijnvaakbedoeldvoorondersteuningvanprojectenwaardenoodzaakvoorEuropeesinitiatiefontbreekt.WatisbijvoorbeelddeEuropesenoodzaakomvanuitBrusselmeerdan4miljoeneurobeschikbaartestellenvoorfietspadeninDrenthe?Waarinligthetgrensoverschrijdendebelangomeengeveltuinenwed-strijdinAmsterdamOud-WesttefinancierenmetEuropeesgeld?Alshierechtbehoefteaanis,ishetlogischdatditdoordeNederlandseoverheidbetaaldwordt.Inplaatsvanhetrond-pompenvangelduitdestructuurfondsentussenderijkelidstatenkanditgeldbeteringezetwordenalspre-toetredingssteunenomdenieuwelidstatenuitOost-Europateondersteuneninhunontwikkeling.
Eén vergaderlocatie voor het EPVoordeuitbreidingmettiennieuwelidstatenin2004wasermethetaanhoudenvantweevergaderlocatiesvoorhetEuropeesParlementeenjaarlijkseextrauitgavevan200miljoeneurogemoeid.Sindsdeuitbreidingzijndezekostennogveelhoger.Datisweggegooidgeld.ErmoeteeneindkomenaanhetmaandelijkseverhuiscircustussenBrusselenStraatsburgenerdientdefinitiefvooréénlocatietewordengekozen.Zolangdatnietgebeurt,wordternietalleengeldverspildmaarvooralookhetvertrouwenvanburgers–dieinmiddelssamenéénmiljoenhandtekeningenzettenomdezedommedubbelzetelteschrappen.Envertrou-wenkomtdeEuropeseUnietochalzoruimschootstekort!